Post on 13-Jan-2016
description
transcript
HONDAKINEN KANPORAKETA: IRAIZKETA
IRAITZ-APARATUA
Ugaztun lurtar askotan, gizakia barne, giltzurrunek, larruazalak, birikek eta digestio-aparatuak hondakin metaboliko toxikoen kanporatzean parte hartzen dute.
Aminoazido eta az.nukleikoen hondakin metabolikoak eta iraizte-prozesuan behar den ur kantitatea.
ANIMALIAK IRAIZTEN DITUZTEN ANIMALIAK IRAIZTEN DITUZTEN SUBSTANTZIEN ARABERASUBSTANTZIEN ARABERA
AMONIOTELIKOAK
UREOTELIKOAK
URIKOTELIKOAK
Amoniotelikoa Urtarrak (Arrainak)
Azido Urikoa: ia-ia egoera solidoan kanporatzen da. Ur-gutxi dagoen tokietako animaliek erabiltzen dute
Urikotelikoa Insektuak
Narrastiak
Hegaztiak
Wöhler-rek 1828. Urtean sintetizatutakoa
Ureotelikoa
Marrazoak
Dordokak
Anfibioak
Ugaztunak
BELAKIENGAN eta KNIDARIOENGAN zelulek zuzen-zuzenean uzten dituzte hondakinak uretan, eta gero ur-korronteak balio du hondakinak kanporatzeko.
ORGANO OSMOERREGULATZAILEAK
1. Protonefridioak.
2. Metanefridioak
3. Malphigiren hodiak
4. Guruin berdeak
5. Giltzurrunak
Iraiztea 3 prozesuen bidez ematen da: Difusio bidezko iragaztea, gehienetan garraio aktiboz egiten den beharrezko sustantzien berxurgapena eta jariatzea
Hondakinak kanporatu ahal izateko gehien jota hiru prozesu egin daitezke
IRAGAZKETA
BIRZURGAPENA JARIAKETA
PLATIHELMINTOEK protonefridioak dituzte
Bi muturretatik irekitako hodiak dira. Barruko muturra, nefrostoma (1), zeloma barrunbera irekitzen da eta dituen zilioei esker, mota guztietako substantziak ateratzen ditu. Hodian, baliagarriak diren sustantziak birxurgatzen dira. Azkenik, toxikoak diren sustantziak, nefridioporo (3) zulotik kanporatzen dira.
METANEFRIDIOAK anelido eta moluskuetan
1
3
2
PROTONEFRIDIOA: Mutur itsu bat; beste muturra hestean edo kanpoan; adarkadurak (IR eta BIR soilik)
METANEFRIDIOA edo NEFRIDIOA: Bi mutur irekiak; bat kanpoan beste barnean; adarkadurarik gabekoa (IR eta BIR soilik)
ANELIDOEK nefridioak dituzteEraztun batetik jasotzen dira hondakinak eta aurrekotik kanporatzen dira
NEFRIDIOAAHOA
NERBIO-SIST.
LISERI-AP.
K+ /H2O
MALPIGHIREN HODIAK intsektuetan
Atzeko hestearen hodi formako ebaginazioak. Barne-inguruneko sustantziak hartu eta hestera kanporatzen ditu. Hestean, sustantzia baliagarriak birxurgatzen dira eta hondakin nitrogenatuak kanporatzen dira.
KK++-aren garraio aktiboa. Ura osmosis iragotzen da. -aren garraio aktiboa. Ura osmosis iragotzen da. Azido urikoaren kristalak hestean hauspeatzen dira. Azido urikoaren kristalak hestean hauspeatzen dira.
INSEKTUEK Malpighiren tutuen bidez egiten dute iraizketa
Malpighiren tutuek barne-ingurunea iragazten dute eta ateratako hondakinak liseri-aparatura eramaten dituzte kanporatu ahal izateko
AHOA
MALPIGHI-ren TUTUAK
IR eta BIR hestean
GURUIN BERDEAK krustazeoak Antenen edo masailezurren oinarrian daude.
Zaku itsuak hondakin toxikoak hartzen ditu. Substantziek, tubulutik zirkulatzen duten heinean, birxurgapena emanen da. Gelditzen diren sustantzia nitrogenatuak dituen puxikan metatzen dira. Azkenik, nefridioporo zulotik, kanporatuko dira.
Nefridioporoa
Puxika
Zaku itsua
OR
NO
DU
EN
IR
AIT
Z-A
PA
RA
TU
A
GiltzurrunaGiltzurrun-pelbisa
Ureterra
MaskuriaUretra
GILTZURRUNA
Giltzurrun-arteriaGiltzurrun-bena
Ureterra
Kapsula
Giltzurrun-pelbisa
Alde kortikala
Piramideak (muina)
Kaliz txikia
Kaliz handia
Zutabea
ORNODUNEK giltzurrunak dituzte iraizketa egitekoHiru ekintzak egiten dituzte: IR, BIR eta JAR.
KORTEXA
MUINA
PELBISA
GERNUAren konposaketa
Egiten den gernu kantitatea aldakorra da:klima, hartutako ura eta likidoak, jarduera,...
GLOMERULUA
BOWMANN-en KAPSULAHODI PROXIMALA
HENLE-ren LAKIOA
HODI DISTALA
HODI BILTZAILEA
NEFRONA
IRAGAZKETA: Glomerulutik Bowmann-en kapsulara pasatzea daSoilik pasatzen dira tamaina txikiko gaiak, onak edo txarrak desberdindu barikEgunero 180 litro pasatzen diraNefronaren barruan dagoenak odol-plasmaren antzeko konposaketa du
BIRZURGAPENA: Nefronatik hainbat gaiak kentzea daNefronaren barrutik kentzen dena, zuzen-zuzenean odolera pasatzen daOro har gai onak birzurgatzen dira, esaterako glukosa eta AakEra pasiboan ura errekuperatzen da ez galtzeko 180 lt.
JARIAKETA: Nefrona inguratzen duten kapilarretatik nefronaren barrura pasatzea daOro har gai toxikoak eta handiak jariatzen dira, hala nola azido uriko eta urea
GERNU-METAKETAREN ERREGULAZIOA
HORMONAHORMONA JATORRIAJATORRIA FUNTZIOAFUNTZIOA
ADH ADH (ANTIDIURETIKOA (ANTIDIURETIKOA edo BASOPRESINA)edo BASOPRESINA)
HipofisiaHipofisia
Barne-inguruko metaketa erregulatu: Barne-inguruko metaketa erregulatu: metaketak gora egiten duenean, metaketak gora egiten duenean, nefronako hodi biltzaileen nefronako hodi biltzaileen iragazkortasuna handitzen du ura iragazkortasuna handitzen du ura barne-ingurunera xurgatuz. barne-ingurunera xurgatuz.
ALDOSTERONAALDOSTERONAGiltzurruGiltzurrungaineko ngaineko guruinakguruinak
Sodio ioien xurgapena eta potasio ioien Sodio ioien xurgapena eta potasio ioien jariatzea handiagotzen du urruneko hodi jariatzea handiagotzen du urruneko hodi eta biltzaileetan.eta biltzaileetan.
ARRAINEK giltzurrun handiak eta luzeskak dituzte. Ugal-aparatuaren batera, IREKIGUNE UROGENITALean bukatzen dira
Testikuluak
Obiduktua
Giltzurrunak
Azkenean nefronaren jarduerak odolaren bolumena eta konposizio kimikoa konstantea mantentzen du, barne-ingurunearen oreka mantenduz...
... HOMEOSTASIA