Post on 22-Jul-2015
transcript
IBAIETAKO ZIBILIZAZIOAK
MESOPOTAMIA
Historiaren sorrera: Idazkera
Idazkera Mesopotamian sortuzen duela 5000bat urte.
Gertaera honek Historiaren hasiera markatzen du.
Zergatik sortu zen? Ziur askilehendabiziko herri handiaksortzean, kontrol-sistemakasmatu ziren, gehienbatmerkatal-trukeak gauzatu ahalizateko.
Lehen InperioakLehen zibilizazio handiak ibaiertz emankorreko ibaieninguruan sortu ziren (Zergatik?); Tigris eta Eufratesibaien inguruan –Mesopotamia-, Nilorenean –Egipto-, Indus ibaiarenean –India- eta Ibai Urdinaren eta Horiarenartekoarenean –Txina-.
Ibaietako zibilizazio hauek ezaugarri komunak zituzten:
1. Botere politikoa oso indartsua zen:
1. Politikoa
2. Erlijiosoa
3. Militarra
4. Legegilea
2. Gizartea oso hierarkizatua zen:
1. Pribilegiatuak:
1. Lurjabeak
2. Kargu publiko nagusienak
2. Herri Xehea:
1. Artisauak
2. Merkatari txikiak
3. Nekazariak
3. Eraikuntza-lan handiak (Kanalak, tenpluak, Jauregiak, hilobiak…)
MESOPOTAMIA
1. Mesopotamia = “Ibaienartean”
1. Mesopotamia bieskualdetan banatzen zen:
1. Mesopotamia Garaia: Asiria
2. Mesopotamia Behera: Kaldea (Sumer, Akad)
2. Hiririk inportantenak:
1. Ur, Uruk (Sumer)
2. Lagash (Akad)
3. Babilonia
4. Assur, Ninive (Asiria)
Mesopotamia: Bilakaera politikoa
Sumer Akadtar InperioaSargon I
Babiloniar InperioaHammurabi
Asiriar InperioaAsurbanipal
NeobabiloniarInperioa
Nabukodonosor II
Gizartea eta Ekonomia1. GIZARTEA
1. Aristokrazia
1. Erregea eta bere familia eta Nobleak
2. Lurjabe handiak, goikargudunak eta gerlariak
2. Apaizgoa
1. Kultoaren arduradunak
2. Lur eta tailerren jabeak
3. Tenpluetan
3. Funtzionarioak
1. Errengearen ondasunakkudeatu
4. Askeak
1. Langileak, nekazariak
5. Esklabuak
2. EKONOMIA
1. Nekazaritza
2. Artisautza
3. Merkataritza
NEKAZARITZA
Sumer-ko Ur hiria
MESOPOTAMIAKO KULTURA
1. Erlijioa2. Artea
ERLIJIOA
1. Politeismo
1. Poli = asko
2. Teo = Jainko
2. Giza-itxurakoak eta gizakiongrinak berak zituzten
3. Ez zuten bizi osteko biziansinisten
4. Panteoia
1. Enlil: Haizeen Jainkoa
2. Isthar: EmankortasunarenJainkosa
3. Marduk: Jainko Gorena
ARTEA
1. Elementuak:
1. Materialak: Adreilua eta pezoa
2. Eraikuntzetan arkua eta gangak erabiltzenzituzten
2. Eraikuntzak:
Zigurat
ARKITEKTURA
1. Zigurat bat Mesopotamiako tenplu erlijioso nagusia da. 2. Piramide mailakatu forma du3. Mesopotamiako hiri bakoitzak zuen bere zigurat-a4. Hiriko patroia zen Jainko edo Jainkosaren egoitza5. Zeruaren eta lurraren arteko zubia 6. Badirudi Babelgo dorrearen deskribapen biblikoa tenplu hauetan
inspiratu zela.
ZIGURAT
ESKULTURA
SUMERIA
UR-ko Zutoihala
Lagash-ko Gudea Eshnunna-ko Estatuak
Naran-Sin estela
Sargon I
AKAD
BABILONIA
ASIRIA