Post on 30-May-2018
transcript
8/14/2019 O Provisional 27
1/16
20 de xuo de 2003Viveiro
O ProvisionalAno X. Nmero 27
Xornal de Informacin Xeral do Instituto de Educacin Secundaria "Mara Sarmiento"
Despois de supera-la auditora externa realizada a comezos de abril
pola empresa AENOR, despois de que fixera o propio o IES Coroso de
Ribeira, no IES Mara Sarmiento convertmonos no segundo centro de
ensino pblico de Galicia que
SUMARIO:
-Subproceso de actividades
de aula
-Alma de samurai II
-A ponte da Misericordia
-Rutas: Silvarosa
-No bo camio
-A nosa viaxe cara calidade
-Orzamentos 2003
-VII Xornadas Informativas
-Proxecto Voz Natura
-Viaxe de 4 de ESO-Deep Purple
-Libros recomendados
-Alternativas para o vern
LOGRMO-LA CERTIFICACINEXTERNA DE CALIDADEISO 9001/2000
LETRAS GALEGAS 2003:
Antn Avils de
Taramancos
-O IES Mara Sarmiento conta con oito edificios, tres deles de construccin recente-Na foto vemos o mdulo principal fronte entrada do Parque Pernas Pen-
(Taramancos, Noia, 1935-1992)
("O home soamente eterno cando ama")
Antn Avils de Taramancos foi
narrador (Nova crnica das Indias),ensasta e sobre todo poeta (Poemasda ausencia, Cantos Caucanos, As
torres no ar e ltima fuxida a Harar).
Despois de case tres anos de traballo
intenso, no que se sistematizarontdolos procesos que realizamos no
centro, e trala superacin da auditora
externa que realizou a empresa
AENOR, no IES "Mara Sarmiento" vi-
mos de acada-la certificacin de
calidade ISO9001/2000 que avala a
aplicacin do noso servicio
comunidade educativa.
Esto significa que a nosa organiza-
cin garante o desenvolvemento de
tdolas accins, dende a acollida dosalumnos, matrcula, actividades de
ensino-aprendizaxe, compras, prove-
dores, formacin, persoal, seguridade,
medios, etc., as como unha poltica
de mellora continua, conforme a uns
estndares que sern revisados anual-mente no propsito de lograr superar-
nos da a da no noso esforzo de aten-
cin s nosos "clientes" (alumnos, fa-
milias e empresas).
Despois de que o IES Coroso de
Ribeira fose o primeiro centro ensino
pblico da Comunidade Autnoma en
logra-la devandita certificacin, hai tan
s dous meses, ns smo-los se-
guintes, os primeiros da provincia.
A nivel estatal s existen institutoscertificados (por organismos externos)
no Pais Vasco, Catalua e Aragn,
mentres que agora estn traballando
nese mbito Baleares e Andaluca.
8/14/2019 O Provisional 27
2/16
20 xuo 2003Pxina 2
EDITORIAL
O Provisional
O Director
O Centro de Transfusin
celebrou o 10 aniversario
Nun acto celebrado na sede que a organizacin tn no
Monte da Condexa, en Santiago, celebrouse os 10 anos
dende a posta en marcha, en 1993, do centro dependente
da Consellera de Sanidade.
En representacin do noso centro acudiu o Director,
quen recibeu un amplo dossier explicativo dos 10 anos
de existencia do Centro de Transfusin de Galicia (Fun-
dacin Pblica de inters Galego).
En canto IES Mara Sarmiento, centro colaborador
dende ese mesmo ano e fixronse, nese periodo 1993-
2003, un total de 568 doazn o que nos situa no 3 lugar
da provincia en canto a centros de ensino non universi-
tarios; hai que ter en conta que s poden doar sangue
os maiores de 18 anos.
Est previsto que a comezos do curso 2003-04 volva a
vir ata o IES Mara Sarmiento unha das nove unidades
mbiles con que conta o CTG.
Entende-la calidade
Nos ltimos anos vimos realizando, tanto o profe-
sorado coma o persoal do IES Mara Sarmiento
un esforzo considerable na organizacin e
dignificacin da nosa tarefa educativa de cara a
lograr un Centro de ensino pblico que sexa un re-
ferente social de bo funcionamento e de aplicacin
da xestin da calidade.
Esa calidade de funcionamento debemos
entendela como un conxunto de accins que
melloran e inciden na actividade clave do centro: o
ensino-aprendizaxe; por iso, non perdemo-lo refe-rente que nos leva a pensar que o importante sa-
tisface-las demandas dos nosos alumnos, as sas
familias e as empresas da comarca, quedando polo
tanto lonxe de subscribi-la calidade a un plano me-
ramente estatstico, s veces resultado dalgn tipo
de proba ou exame.
Neste sentido, o traballo levado a cabo nos l-
timos tres anos nos que, tomando como referencia
unha normativa internacional, a ISO9001/2000, re-
visamos e procedementamos tdolos procesos nos
que temos algn tipo de intervencin co nicoobxectivo de cumpri-los adecuadamente e mellora-
los da a da, supuxo o colofn a ese esforzo que
agora ten que continuar para mante-lo nivel
acadado.
Foi pois, unha tarefa longa e difcil na que o
principal motor foi o traballo diario de todos, pro-
fesorado e persoal non docente, polo que agora o
recibi-la certificacin que acredita eses estndares
sentmonos orgullosos e desexosos de que, sendo a
nosa prestacin un servicio, se traduza no benefi-
cio do alumnado e tamn, no recoecemento exter-no da sociedade que ten a garanta de que no IES
Mara Sarmientofacemo-lo que decimos que
facemos.
Apuntmonos, por tanto, a un modelo, que supn
un enfoque estratxico cara cliente (os nosos
alumnos sobre todo) melloras continuas e significa-
tivas dos procesos e a implicacin total e coordina-
da dos membros do centro no seu conxunto. Agora
ben, unha metodoloxa as formulada, este xeito de
facer, conleva procesos rigurosamente desenvoltos
e unha innovacin e mellora constante que espera-mos seguir acadando para da-las respostas nece-
sarias nosa comunidade educativa.
FINAL DO TORNEO
DE XADREZ
O campionato dexadrez do IES MaraSarmiento contounesta edicin con oitoparticipantes divididosen das categoras.
Na correspondente 1 ciclo de ESO esti-vo formada por Jona-than Jimnez Jimnez,Abel Vale Lpez, Ara-celi martnez Casas eCristian Fustes Mon.
No segundo cicloparticiparon Juan Fer-nndez Pars, Jos Vi-cente Mguez Garca,Manuel RodrguezFouz e Francisco lva-rez Acevedo.
Os campins foron Jo-nathan Jimnez, na cate-gora 1 ciclo, e Juan Car-los Fernndez Pars na de2 ciclo.
Juan Carlos Fernndez Pars, campindesta edicin 2002-03, na categora de
2 ciclo de ESO
Os trofeos, consistentesnunhas pezas de xadrez deSargadelos entregaransena data de hoxe coincidin-do coas actividades de finde curso.
8/14/2019 O Provisional 27
3/16
Pxina 3O Provisional20 xuo 2003
O SUBPROCESO DE ACTIVIDADES
DE AULA
"Alma de samurai", (II Parte) Martn Martnez
CONTROL DE ASISTENCIA
AVALIACIN FINAL
DA UNIDIDADE DIDCTICA
DESENVOLVEMENTO
DAS SESINS
PROMOCIN
PRESENTACIN E INFORME
SOBRE A PROGRAMACIN
NO N
OBXECTO:-Favorece-lo seguimento das actividades na aula.
-Fomenta-la interdisciplinariedade.
MBITO DE APLICACIN:
-Tdolos niveis educativos do centro.
MISINS E RESPONSABILIDADES:
PROFESOR
-Control de faltas de asistencia.
-Actividades de aula.
-Avaliacin da unidade didctica.
TITOR
-Control semanal das faltas de asistencia dos
alumnos.
XEFE DE DEPARTAMENTO
-Control da entrega, por escrito, s alumnos
dos criterios de avaliacin e contidos da ma-
teria.
XEFE DE ESTUDIOS
-Supervisa-lo rexistro de faltas de asistencia
dos alumnos.
PROCEDEMENTO: segundo o diagrama de fluxo que figura
na columna da esquerda.
Lembremos que o nico
obxecto desta seccin,
iniciada fai xa varios meses, o de dar a coecer dunha
maneira sinxela, os contidos
elementais dos nosos
procesos que forman parte
do traballo realizado para
acada-la certificacin de
calidade ISO9001/2000. Non
son polo tanto contidos
tcnicos senn extractos
para que resulten entendibles
s alumnos, pais e restantes
membros da sociedade.
Evidentemente, cada
proceso, compltase narealidade con follas de
especificacins,
caractersticas de calidade,
plans de control, etc. que son
necesarios tanto dende o
punto de vista da norma ISO
como do propio propsito de
mellora continua.
8/14/2019 O Provisional 27
4/16
Pxina 4 20 xuo 2003O Provisional
Por Jos Mara Leal Lpez
-A ponte cruza sobre a Ra enlazando Viveiro co barrio da Misericoria altura da Capela do Ecce
Homo (ver O Provisional, n 4 de 22 de decembro de 1995)
A ponte da Misericordia
metros antes dela, unha barricada feita
con estacas de madeira e logo cun
recheo de pedra, esta laboura facana
alternativamente, as xentes das parro-
quias do concello.
Al polo ano 1687, debido in-tenso paso de carruaxes para as vilas e
cidades de Ribadeo, Corua, Lugo,
Betanzos, Mondoedo ou Ferrol,
amais das embestidas das riadas, a pon-
te deteriorouse moito, e entn o
Concello de Viveiro pediu que todas
estas vilas colaboraran en arranxala, ne-
gndose estas, o que orixinou un longo
preito entre as vilas e cidades de
Mondoedo, Lugo, A Corua e
Betanzos, que durou varios anos,
mentres a ponte cada vez se apoendo mis ruinosa. O concello,
vendo que non haba final, propuxo co-
brar unha peaxe por paso para sacar
dieiro e arranxala, pero esto nunca se
puido levar a cabo.
Como o deterioro da ponte a a mis,
o concello foi facendo diversos
arranxos menores, coma o reforzo dos
piares, pero esto durou ata que no ano
1838 un forte temporal bateu contra a
ponte, derrubando parte da mesma e
quedando en perfecta ruina. Entn,
ser un n de comunicacins moi im-
portante na costa luguesa, o concello
pediu axuda rei axuda para arranxa
la ponte foi daquela cando se
acometeu unha grande reforma da
mesma, reforzndoa toda e engadindo
uns taxamares para desvia-las
correntes. Logo, longo do tempo,
seguronse facendo outras reformas,
como a ampliacin da calzada, ensan-
ches, beiravas, posteriormente bei-
rarras e tamn o reforzo da calzada.E al polo ano 1923 polos recheos
do peirao e dos xardns, desapareceron
tres arcos, quedando s nove dos doce
que tivo nun principio. Nos anos 1965-
70 a parte norte da ra foi recheada para
face-los Institutos e o edificio da Cruz
Vermella, quedando libre a parte sur,
que recibe os embates do aire do mon-
te Castelo; o que fai que nos fros
invernos, o atravesa-la ponte sexa
unha aventura, xa que os famosos
salseiros ocpanse de dar unha boaducha a quen por al pase; cando o
vento forte, haise que agarrar s
varandas para non caerse e pasar cun
paraugas aberto unha aventura que
acaba con el desfeito. Pero atravesa-la
ponte con bo tempo un paseo
marabilloso a carn do mar, e sobor dos
arcos no vern, os veraneantes madri-
leos tratan de coller algn peixe que
ande por al despistado.
O que chama a atencin na ponte
que man esquerda desta e en direc-
cin Viveiro-Ferrol hai unha cruz de
pedra con pouco valor artstico, moi
gastada pola inclemencia do tempo,
pero que un smbolo, un lugar de
pregarias, un lugar santo sen dbida, e
A Ponte da Misericordia , tamn
chamada Ponte Maior, cruza a Ra de
Viveiro dende a Capela do Ecce
Homo ata a Porta de Carlos V, tamn
chamado Castelo da Ponte; ten sobor
quientos metros de lonxitude e
frmana doce arcos entrada da vila,
e o resto estrada.
A primeira ponte foi construda
polos romanos cando estes invadiron
toda a Pennsula, e deu un nome
poboacin posto que era coecidacomo Concejo de la Puente de
Vivario. Pasando os anos a ponte foi
cambiando a sa primitiva fisonoma
e capacidade de paso, tomando a
forma actual sobor do sculo XV no
reinado de Enrique IV. Pero al polo
ano 1523 o emperador Carlos I,
concedeu Vila de Viveiro cento
vinte mil maraveds procedentes
das condenacins de axudas de
cmara para finaliza-las obras da
Ponte Maior de Viveiro, que conti-nuaron varios anos.
No Diccionario de Madoz descri-
base esta obra como: El puente es
todo de piedra de sillera, y en las altas
mareas, llegan a l hasta los buques de
bastante carga, tiene 568 varas de lon-
gitud, y 140 cuadradas de buena calza-
da formando muelle, y otras 140 varas
que dan entrada a la Capilla del Ecce
Homo, la anchura de esta puente es de
cinco varas y su antepecho es de me-dia cumplida; consta adems de doce
ojos, los seis del centro de ocho y
media varas y siete y media los tres
primeros y tres ltimos, siendo su ele-
vacin de once y media. Compltase
esta descricin dicindo que o pretil e
antepeito segua a lia dos taxamares,
de modo que a ponte por mbolos la-
dos tia figura de serra de dentes espa-
ciados, formndose nos santes,
pracias triangulares onde se
resgardaban as xentes de a p cando
pasaba unha carruaxe; dos doce arcos,
o primeiro e o ltimo eran de medio
punto, e oxivais os dez restantes.
Para defende-la ponte das grandes
riadas do ro Landro, colocbase uns
8/14/2019 O Provisional 27
5/16
20 xuo 2003 O Provisional Pxina 5
No ponte de carnaval, aproveitando os tres da quehoubo sen clases, realizouse a segunda fase de
substitucin das butacas do saln de actos que quedarapendente da actuacin anterior.
Nesta ocasin colocronse 96 butacas novas, co cal xa
estn totalmente renovadas, sumando un aforo de cercade 300 asentos. igual ca na outra ocasin a empresa encargada de
raliza-la obra foi a salmantina Maphriec que se adicahabitualmente a este tipo de traballos en cines e teatros.
2 fase
REPARACINS NO SALN
DE ACTOS
melloras
Tamn vn de rematarse a actuacin que, longo docurso 2002-03, se fixo nas dependencias de secretara
para dotalas de novo mobiliario: mesas, cadeiras, moblesde arquivo e persianas.
En total investronse perto de 2.500 euros contando
agora cunhas instalacins acordes s tempos actuais.Est dotada ademais con tres ordenadores,
escner-fax-impresora lser, e impresoras de tinta e 3postos de conexin a internet.
NOVO MOBILIARIO PARA
SECRETARA
Misericordia, moitos dos cales van de
xeonllos ata a capela do Ecce Homo
por una promesa, e chegar ata a cruz,
bcana con extrema devocin, amais
os marieiros, antes de sar a pescar,
piden volver sans para terra e os nu-
fragos que estiveron a piques de afogar
tamn fan pregarias cruz cando
volven vivos e dan as gracias rezando
diante dela; a sa fe grande e os
sentimentos e pregarias son acollidos
entre os seus brazos que se abren cara
mar querendo abrazar a tdolos po-
bres marieiros que loitan na
inmensidade maria para trae-la pesca
e o sustento para as sas familias, que
os esperan aqu na terra, e van rezar acarn da Cruz de Pedra que soporta os
embates do vento, da chuvia, dos
salseiros, mentres a sa pedra se vai
desgastando lentamente.Viveiro 28 de Maio de 2003
Bibliografa: Historia de Vivero y su Conce-
jo de Juan Donapetry Iribarnegaray.
-A Cruz do Rollo, est situada na metade da
ponte lado dereito en sentido Viveiro-
chmase A Cruz do Rollo, que ten unha
lenda : Na Idade Media, houbo unha
pelexa entre dous cabaleiros, un dos
deles matou ao outro. O que quedou
vivo, arrepentido pola morte do
compaeiro, e para manifestar a mgoa
polo mal feito, mandou construr unha
cruz de pedra na Ponte da Misericor-
dia, para que toda a xente que pasara
por al rezara unha oracin polo
defunto. Este cabaleiro foi encerrado
no crcere onde se acusou de asasinato,
pero el pediu que rezaran diante da cruz
de pedra pola alma do home que ma-
tara. Este home foi condenado a
morrer, foi conducido patbulo, que
estaba no chamado Coto da Misericor-
dia, atado xunto cos outros reos que
an recibi-la pena capital, pasar por
diante da cruz cos ollos vendados, o
cabaleiro chorou de arrepentimento e
rezou polo morto mentres reclamabao perdn, e anda que este xesto era
xeneroso e de boa fe, non puido salva-
la vida do cabaleiro, que foi executado
xunto cos demais reos.
Co tempo, a Cruz do Rollo foi lugar
de fe e de pregarias, parada obrigatoria
dos penitentes que cruzan a ponte da
8/14/2019 O Provisional 27
6/16
8/14/2019 O Provisional 27
7/16
O Provisional20 xuo 2003
O NOSO PROFESOR:
XOS LUS CAMPO ANSEDE
Pxina 7
A persoa...
s rapaces da mia clase mlanosmoito "Anse"; moi bo explicando asSociais, e o tempo sabe levarse moi bencon ns.
s veces impn o seu carcteresixente con algnha bronca quemerecemos, sobre todo algns.
Teo que dicir que eu xa o coeca doColexio de Celeiro, onde estivo deMestre antes de vir para o IES MaraSarmiento. Non sei como sern os profesen 3 de ESO, pero dende logo, Ansede,deixou o pavilln moi alto.
O funcionario...
O primeiro destino como Mestre,obtivo no curso 1977/78 para Barakaldo,onde permaneceu tres cursos. Logopasou destinado C.P. "Antonio Trueba"
de Sestao. No curso 84/85 veu para oC.P. "Pedrosa Latas" de Celeiro ondepermaneceu ata 1998, no queconsecuencia do proceso de adscricin,pasou IES Mara Sarmiento como
-Xos Lus Campo Ansede, nunha foto recente-
Alumna
Proxima- -mente sernpaps os seguintesprofesores do I.E.S. "MaraSarmiento":
-Sabela Barcn Soto, profesorade Galego.
-Jorge Santamaria Garca,profesor de Matemticas, e a sadona, tamn profesora do centro(Ingls), Mercedes BallesterosFernndez.
-Antonio Fraga Varela, profesorde Ciencias Naturais.
Noraboa a todos.
A CEGOA ATACA
DE NOVO
3
EXPOSICIN
MIS TEATRO:
NOVE/DOUS
longo dos das 24, 25 e 26 demarzo celebrouse, en exclusivapara A Maria de Lugo, unhaexposicin de xogos populares noIES Mara Sarmiento.
Estivo patrocinada pola Voz deGalicia e na mesma amo-sronse diferentes paneisdescritivos dos xogos miscomns nas nosas ras antesde que a televisin e os xogoselectrnicos nos invadisen.
O noso agradecemento aCristobal de "La Voz de Galicia" e
a Manolo de "Grficas Lar" polacolaboracin prestada para odesenvolvemento da exposicin.
O Departamento de Lingua eLiteratura Galega organizou unhaactuacin teatral que correu acargo da compaa Nove/Dousde O Carballio; representaronunha obra sobre o Rexurdimento
"Coplas en Galego", queasistiron tdolos alumnos deESO o pasado 27 de maio.Tamn organizaron un conta-contos que tivo lugar o 24 de abrilno saln de actos.
nosa idade, con 13 ou 14 anos, hai moitas
actividades ldicas que se poden facer para divertirse epasalo ben. Hoxe en da para ir de marcha temos moitasopcins: sar cos amigos, reunirse, parcticar deportes deequipo, dar paseos explorando novos sitios en contacto
coa natureza. importante aproveitar ben a fin desemana, porque pola semana debemois centrarnos nasactividades escolares, anda que eu tamn atopo polasemana algn momento para practicar krate, o cal mepertte manterme en forma. O deporte e o estudio soncompatibles; sen embargo eu penso que hai moitosrapoaces da mia idade que non atopan a forma de
divertirse e asciano a sar ata moi tarde. Eu creo queiso est moi mal; importente saber divertirse coidando
a educacin e o respecto cara s demais.
Damin Daz Graa - 2B
IR DE MARCHA COS AMIGOS
profesor de Sociais, onde imparte clase no primeirociclo de ESO.
8/14/2019 O Provisional 27
8/16
O Provisional 20 xuo 2003Pxina 8
ANTECEDENTES
AConsellera deEducacin, atravs da Di-reccin Xeral de Forma-cin Profesional e Orde-nacin Educativa (ago-ra Direccin Xeral deFormacin Profesional e EnsinanzasEspeciais) que dirixe Mara Pilar do Mar
Prez Mars, propuxo comezo do curso2000-2001 a creacin dunha Rede de Cen-tros para traballar en temas relacionadoscoa calidade, entendida esta en termos de"mellora continua".
Daquela, varios centros pblicos deGalicia, entre eles o IES "Mara Sarmiento",manifestaron o seu interese por estes temase solicitaron expresamente a participacinnese proxecto de innovacin educativa,modelo do cal xa tiamos referencias dasexperiencias obtidas na participacin en pro-gramas europeos, principalmente en Fran-cia e Italia, e tamn no Pas Basco.
Nese curso decdese traballar nunhaprimeira fase de planificacin, en grupos pe-quenos, que incluir s o tratamento dosprocesos de ensino-aprendizaxe. Para isoconstitumos un grupo de traballo de refe-rencia, integrado por cinco profesoresademais do Director e o Coordinador deCalidade (designado nese ano), Juan JosPardo Gato.
Para iniciar ese traballo formouse unhaRede de Centros (denominmola G-1) inte-
grada polos IES "Coroso" de Ribeira, "nxelCasal" e "Fernando Wirtz" de A Corua,"Porta da Auga" de Ribadeo, "Davia Rei"de Monforte e "Mara Sarmiento".
A Consellera aportou unha titora men-sual a travs do C.F.P.S de Usrbil (SanSebastin) co apoio do daquela Director IakiMjika (agora Director Xeral de F.P. do De-partamento de Educacin do Goberno Vas-co) e o Responsable de Calidade Patxi Va-querizo (agora Director de Usrbil).
Nese primeiro ano asistimos a un curso
incial de formacin en San Sebastin eademais celebrouse un seminario de tresdas en Santiago que asistiron os profeso-res do grupo inicial de cada un dos centrosda Rede G-1.
O IES Mara Sarmiento, igual que toda a zona escolar, ocupaun lugar privelixiado dentro da Ra de Viveiro
A NOSA VIAXE CARA ISO 9001/2000A NOSA VIAXE CARA ISO 9001/2000
ESTRATEXIAS
DE TRABALLO
Como dixemos no apartado anterior, longodo 1 ano de traballo (curso 2000-01)constituese un grupo pequeno de traballo quese encargou da identificacin dos procesosclave e de ir elaborando os materiais para aposta en comn cos restantes membros daRede G-1. Para a difusin, entre o profesora-do e resto do persoal, utilizronse diferentesmedios: claustro monogrfico, comisin
pedagxica, folletos, taboleiro de anuncios de"calidade" e incluso o propio xornal escolar OProvisional que recolle aspectosrelacioanados coa mellora continua nos n-meros: 21, 22, 23, 24, 25, 26 e agora nestenmero 27.
ano seguinte, dicir, no curso 2001-02constituronse xa 5 grupos de traballo;desenvolveron parte dos procesos que andanon estaban ben detallados e contribuiron realizacin dos traballos de coordinacin coarede, tempo que elaboraron un novo mo-delos de "caderno do profesor" verdadeiroinstrumento de rexistro e avalicin do nosotraballo diario no marco da ISO.
Xa neste curso 2003-03, propumonoscomo obxectivo, acada-la certificacin. Parafacer realidade esa visin constituironse novosgrupos de traballo (catro en total) e planificousea Auditora Interna (ver nmero anterior de OProvisional).
Despois veu a visita previa de AENOR quedeu paso Auditora externa na que, durantetres das, dous auditores chequeron minucio-samente os procesos elaborados, o seu grao
de implantacin e as evidencias ou rexistrosde calidade que demostran a sa correctaaplicacin.
A principio de maio, O Director e o Res-ponsable de Calidade, presentaron auditora
Mara Jess Cabirta Lpez o PAC (Plan deAccins Correctoras) no que se evidencia-ron a solucin que se lle a dar s non confor-midades abertas na propia auditora.
O da 16 de maio, a travs da Delegacinque a empresa certificadora ten en Santiago,comunicousenos a concesin do Certificadoco numero de rexistro ER-0680/2003, que foientregado no transcurso do acto "a mellorada calidade no ensino pblico" que tivo lugaro da 6 de xuo en Santiago e no que partici-
paron tamn responsables doutras comuni-dades autnomas.
FERRAMENTAS
Para levar a cabo todo este traballo que,hai que deixar claro que necesita moito tempo,esforzo continuo e decidido, tamn son nece-sarias ferramentas que nos axuden a cumpli-los obxectivos propostos, a facer realidade avisin marcada.
No IES Mara Sarmiento tivemo-la sorte depertencer, como xa dixemos, a unha rede decentros que, foi a primeira e fundamentalferramenta de traballo: compartimo-las ideas,o traballo (va e_mail fomos envandonos cons-tantemente documentacin, diagramas, etc) eademis xerouse entre ns unha verdadeiraforma de compartir, o que deu paso amizade.Mensualmente reunmonos para compartirunha cena de traballo e, da seguinte, unhasesin conxunta titorada polo profesores vas-cos.
Os grupos de traballo constituidos nostres anos, o 25% de tdolos da provincia deLugo, foron tamn un intrumento fundamen-
tal, tanto para a elaboracin como para a im-plantacin e difucsin do sistema de calidade.
O uso de tcnicas como a "chuvia deideas", os "diagramas", o DAFO (ter presen-te sempre os defectos, amenazas, fortalezas
8/14/2019 O Provisional 27
9/16
O Provisional20 xuol 2003 Pxina 9
CONTINA
EDUARDO GARCIA MOSCONI, Direc-tor do IES Coroso de Ribeira, 1 centropblico de Galicia que acadou a Certifica-cin ISO9001/2000
"A calidade unha actitude persoal.Non coezo a ningun que se levante
cada da pensando que vai face-lo seu
traballo "un pouco peor"; contrario,
todos intentamos mellorar."
MONTSE CHAO GMEZ, Prof. de In-gls e Responsable de calidade do IESnxel Casal de A Corua. Na actualidadeanda non teen fixado o prazo para a cer-tificacin.
"Un sistema baseado na ISO favorece
o autocontrol e a mellora continua."
AS OPININS
VICENTE DOCASAR, Prof. de Fran-cs e Director do IES Davia Rei deMonforte. Teen previsto certificarse a
comezos do prximo curso."O traballo en equipo mellora a
autoestima. A ISO garante os principios
de obxectividade, imparcialidade e
transparencia"
e oportunidades), o PDCA (crculo de Deming,planificando, facendo, chequeanto eengadindo o positivo), o constante esforzo de
difusin (nos claustros monogrficos, na Co-misin de Corodinacin Pedagxica, etc),foron en si mesmaas outra ferramenta bsicaque nos permiteu acada-la certificacin.
O PROCESO DE
CERTIFICACIN
O proceso consta dunha serie de fasesque culminan, cando procede, na concesindo certificado; en xeral son as seguintes:
Anlise da documentacin
A documentacin de carcter xeral do sis-
tema da calidade da organizacin sometidaa un anlise por parte dos auditores,reflexando nun informe as observacins de-tectadas. Esta fase pode realizarse no centroou directamente nas oficinas da empresa cer-tificadora, segn decisin do solicitante, (nonoso caso fxose no centro).
Visita previa
Na mesma, os auditores visitan o centrocos seguintes onbxectivos: comproba-lo graode implantacin e adecuacin do sistema dacalidade do IES, coordina-lo plan de auditora
inicial , aclarar cantas dbidas poida te-laempresa sobre o proceso de certificacin.Auditora inicial
O equipo auditor avala o sistema dacalidade conforme s requisitos da norma
ISO9001/2000 aplicable. As "non conformi-dades" atopadas reflctense nun informe queser comentado e entregado centro na re-
unin final de auditora.Plan de accins correctoras
A partr de aqu, o centro ten un przao detempo, normalmente un mes, para presentar certificadora un plan de accions correcto-ras dirixido a subsana-las "nno conformida-des" atopadas na auditora.
Concesin
Os servicios da empresa certificadoraavalan o informe de auditora e o plan deaccins correctoras, procedendo no seu caso, concesin do certificado de Rexgistro de
Empresa e do certificado IQNet.
A ELECCIN DA EMPRESA
CERTIFICADORA
Para levar a cabo o proceso de certi-ficacin realizaronse das fasesdiferencuiadas:
-A elaboracin da documentacin eimplementacin, realizada integarmente porpersoal do centro, e
-A certificacin ou aval externo.Chegado a este punto xa tiamos decidido
que se a encargar da certificacin a empresaindependente AENOR (Asociacin Espaolade Normalizacin) dado o seu recoecidoprestixio neste campo, e tamn porque pre-
Integrantes dos grupos de traballo (dos que tamn forman parte profesores doutros centros da zonaeducativa) desplazronse ata o Pais Vasco para coecer diferentes aspectos organizativos dos centrosde ensino non universitario. A foto pertence sesin de traballo celebrada o da 13 no IES de Lasarte.
8/14/2019 O Provisional 27
10/16
20 xuo 2003O ProvisionalPxina 10
O acto oficial de entrega dos certificados tivo lugar, o da 6 de xuo, en Santiago contando coa presenciados responsables de centros de ensino pblicos, autoridades educativas e representantes de AENOR.
Na foto podemos ver (dende a esquerda) a Anxel Snchez, Director do CE.FO.RE. de Lugo, M Pilar doMar Pres Mars, Directora Xeral, Jos Antonio Ventoso Mario, Coordinaor de Calidade do IES Coroso
de Ribeira e Nstor Timiraos Labaen, Director do IES Mara Sarmiento.
viamente se propuxo propia Consellera unacordo marco coa certificadora mediante secomprometa a correr cos gastos do proceso
e revisins anuais.
O OBXECTIVO CUMPRIDO
CERTIFICACION
evidente a nosa ledicia pola consecu-cin da distincin ISO 9001/2000 pero vez,somos conscientes da responsabilidade queafrontamos porque agora temos que cumplirnecesariamente os compromisos adquiridoscos nosos "clientes" a travs dos procesos,plans de control, etc.; isto non remata aqu,agora cada ano, aproximadamente no mes
de abril teremos que revisa-lo sistema e so-meternos a unha nova auditora de revisinque, no caso de nos ser positiva, pode levar perda temporal ou definitiva da certificacin.
A SITUACIN DOS OUTROS
CENTROS DA REDE G-1
A parte da situacin do noso centro, xacoecida, cumpre ver como estn, a nivel deimplantacin do sistema, os restantes centrosda rede G-1:
-O IES Coroso, est certificado e neste
momento enfrntase a un cambio do equipodirectivo e do responsable de calidade; con-sideran un reto mante-lo actual nivel decalidade e, por suposto, desexan superalopara a auditora de seguimento que tern que
pasar en febreiro de 2004.-No IES Porta da Auga, tian previsto
certificarse xa neste curso, pero debido a pro-
blemas xurdidos na organizacin dosbacharelatos (alleos centro) decidiron queera mellor pospoe-la auditora inicial para oprximo curso 2003-04.
No nxel Casal, levan un ritmo mis lento,anda que continuan a traballar na implanta-cin dos procesos.
No IES Davia Rei, teen case todo a pun-to para acomete-la fase de certificacin;previsiblemente ser a comezos do prximocurso.
No Fernando Wirt, estn nunha fase de
"parada tcnica", anda que non descartanretoma-lo tema.
NOVAS REDES
No vindeiro curso 2003-04 constituiransedas novas redes; a G-4 para centros pbli-cos onde podern estar presentes Institutos,Centros de Educacin Infantil e Primaria, Cen-tros Rurais Agrupados, etc. e outra especficapara os CE.FO.REs (Centros de Formacine Recursos).
No primeiro caso sern, probablemente,os profesores do IES Mara Sarmiento, osque se encargarn da titora dos centros quese incorporen a esa rede G-4, e o CE.FO.REde Lugo quen faga o propio coa rede dosCentros de Formacin e Recursos.
PRANTANDO UNHA
RBORE CULTIVAMOS VIDA
Soa moi bonito, pero hai poucaxente no mundo que prante unha
rbore se non por intereseeconmico.
Non nos damos de conta deque cando se tala unha rbore
temn morren outros seres vivosque habitan nel e que se
empobrece o chan. Ademais, asrbores dan gran canticacde de
osxeno atmsfera que os
demais seres consumimos.A vida sen rbores, flores,herbas, ..., sera triste e
aburrida; non se podera xogar,pasear, nen resoirar aire puro.
A natureza e a sade son anosa responsabilidade. un dosagasallos mis valiosos que nosderon e que a maiora desprecia.
Todos podemos aportar o noso"grao de area" para que o noso
futuro sexa san e limpo:
prantando rbores, nonderrocahndo papel, nonensuciando o chan, ...
E se un da a natureza nosdevolve o golpe?
LETRAS GALEGAS 2003:
Antn Avils de
Taramancos
Chamo porta do amor na noite escuraE est o meu corazn coa luz prendida,
A ta man socrreme a feridaE crame o teu labio a desventura.
A auga que me ds tan fresca e pura da fonte limpsima da vida:Mel da ta roseira florecida
Entre as coxas, as sedas, a espesura...
E xa por sempre irei de ti cautivoPois dsme a vida e dsme a sepultura
Dun amor imposbel e furtivo.
Como me doe a ta fermosuraDa que devezo e ando fuxitivoPois sei que o mal que teo non ten
cura!
(As torres no ar, 1989)
8/14/2019 O Provisional 27
11/16
Pxina 11O Provisional20 xuo 2003
Despois do estudio na Comisin Econmica, o pasado 10 de abril,
o Consello Escolar aprobou a proposta de orzamentos que presentou o
Secretario do Centro.
ORZAMENTOS PARA O 2003As cantidades recibidas, e a distribucin acordada, foron as seguintes:
FONDO SOCIAL EU ROPEO: 82.060 EUROS
COMUNIDADE AUTNOMA: 136.212
TOTAL:218.212 EUROS
REPARACIN E CONSERVACIN DE EDIFICIOS: 17.700
REPARACIN DE MAQUINARIA E UTEN SILIOS: 2.000
REPARACIN DE MOBILIARIO E ENSERES: 3.500
REPARACIN DE EQUIPOS DE INFORM ACIN: 6.300
MATERIAIS DE OFICINA: 13.500
SUBMINISTRACINS: 35.000
COMUNICACINS: 5.200
AXUDAS DE CUSTO E LO COMOCIN: 2.200
SEGUROS: 1.900
GASTOS DIVERSOS: 15.475
LINGUA GALEGA: 1.595
LINGUA CASTEL: 1.781INGLS: 1.681CIENCIAS SOCIAIS: 1.692EDUCACIN FSICA: 1.331RELIXIN: 510MATEMT ICAS: 1.769DEBUXO / EDUCACIN PLSTICA: 1.310FSICA E QUMICA: 1.419FILOSOFA / CULTURA RELIXIOSA: 624MSICA: 840FRANCS: 706BIOLOXA E XEOLO XA: 1.340TECNOLOX A: 2.826LATN / CULTURA CLSICA: 371ECONOMA: 442
PEDAGO XA TERAPUTICA: 1.200ADMINISTRACIN: 1.200EDIFICACIN E OBRA CIVL: 1.200ELECTRICIDADE E ELECTRNICA: 1.600FABRICACIN MECNICA: 3.600MANTEMENTO DE VEHCULOS: 2.400
CS ADMINISTRACIN E FINANZAS: 6.010CM XESTIN ADM INISTRATICA (ORDINARIO): 4.810CM XESTIN ADMINISTRATICA (ADULTOS): 610CM CARRO CERA: 10.110CM ELECTROMECNICA DO VEHCULO: 10.110CM EQUIPOS E INSTALACINS ELECTROTCNICAS: 11.310CM SOLDAD URA E CALDERERA: 13.510CS INSTALACINS ELECTROTCNICAS: 8.910
CS DESENV.. E APLICAC. PROXEC.DE CO NTRUCCIN: 8.010PGS DE AUXILIAR DE MANTEMENTO DE MOTOS: 4.140PGS DE AUXILIAR DE SERVIC.DE RESTAURANTE E BAR: 1.680DEPARTAMENTO DE ORIENTACIN: 1.800ENSINANZAS DE ADULTOS: 240DEPARTAMENTO DE FOL: 810
h
ttp://www.i
esmar
iasarmie
nto.n
et
8/14/2019 O Provisional 27
12/16
O ProvisionalPxina 12 20 xuo 2003
VII Xornadas Informativas e de Orientacin
Celebrronse durante os das 26, 27 e 28 de maio, a partir das 7 da tarde, no saln de actos. A organizacin correu acargo do Departamento de Orientacin, APA n1 e Direccin.
-Momento no que intervn Elena Snchez da Unidade de Prevencin deDrogodepenencias de Burela-
O primeiro da presentouse a "Guado alumno" para o prximo curso 2003/04 e, a continuacin,houbo unha charla que asistiron convidados mis de150 pais.
O tema elexido foi a oferta educativae complementaria que ofrece o IES"Mara Sarmiento", con especial detalles pasarelas, optatividade e servicios
complementarios. Os relatores forono Director, Nstor Timiraos, e os Xefesde Estudios, Mara Jos Riveira Villar eRamn Cajoto Sante.
da seguinte, 27 de maio,celebrouse unha sesin monogrficasobre o proceso de mellora continualevado a cabo no centro e que ven derematar coa concesin da certificacinISO9001/2000 por parte de AENOR. Osrelatores foron: Jess lvarez Brtolo, Asesor do CEFORE de Lugo(organismo que tamn est
certificado), Eduardo Garca Mosconi,Director do IES Coroso de Ribeira (1Centro educativo pblico que acadoua certificacin) e Juan Jos Pardo Gato,Responsable de Calidade do IES MaraSarmiento.
Presidente de ARAMA (Asociacin de Alcoholicos Rehabiliatados de AMaria) e Elena Snchez, Tcnica daUnidade de Prevencin de Burela.
Na derradeira sesin, adicada prevencin do consumo do alcohol edas drogas falou Juan Jos lvarezCastro, Orientador do IES "MaraSarmiento", Manuel Casas Blas,
E.S.O.
CICLOS
FORM ATIVOS DE
GRAO MEDIO
CICLOS
FORM ATIVOS DE
GRAO SUPERIOR
BACHARELATOS
PROGRAMAS DE
GARANTA
SOCIAL
IES MARA SARMIENTOOFERTA EDUCATIVA
R
XIMEORDINARIO
RXIME
ENSINANZAS
DE
ADULTO
S
CURSO2
003-04
8/14/2019 O Provisional 27
13/16
O Provisional Pxina 1320 xuo 2003
O PROXECTO SOBRE RESIDUOS CONTAMINANTES PROCEDENTES DO AUTOMBIL ACADOU O
1 PREMIO PROVINCIAL VOZ NATURA 2002
proxecto "Voz Natura" promovido,polo Departamento de Mantemento deVehculos, do cal dabamos conta nonmero anterior de O Provisional foiselecionado polo comit cientifico daFundacin Santiago Rey FernndezLatorre, organismo convocante, comoo mellor da provincia.
Isto supuxo, adems do recoe-cemento, un premio consistente nunhaviaxe polas ras baixas para o grupode profesores e alumnos parti-cipantes. Foi o da 4 de xuo candovisitaron o Aquarium de O Grove,facendo unha viaxe en catamarn eparticipando en varios talleresrelacionados co medio mario. CaixaGalicia encargouse de subvenciona-los gastos de autobs e comida.
Miguel Vilela Gonzlez, Profesor deOrganizacin e Procesos deMantemento de Vehculos coordinou oproxecto no que particparonactivamente tdolos demais membrosdo departamento e no que seimplicaron os alumnos do Programa
de Garanta Social de "Mantemento deMotocicletas", Ciclo Medio de "Ca-rrocera" e Ciclo Medio de "Electrome-cnica do Vehculo".
O da 31 de maio asistiron festa
Viaxe a Barcelona
Os alumnos de 4 de ESO
realizaron unha viaxe dunasemana a Barcelona, Tarra-gona e Salou celebrando o
final da etapa educativa.Estiveron acompaados po-
los profesores Fidel EsqueiraHuerta, Camilo J. Pea Prez
e por lvaro Ferreirs Rey.
Na foto vmolos entrda
do Parq Gell, unha dasobras mis emblemticas doarquitecto cataln Gaud.
- O grupo de alumnos participantes no proxecto, acompaados do Profesor MiguelVilela, amosa o diploma acreditativo de campins provinciais-
anual que organiza o Grupo Voz enCorua e al recolleron o Diploma queos acredita como gaadoresprovinciais.
Neste momento xa teen presen-
tado unha nova accin a desenvolverno proximo curso sobre o sistema dealimentacin de motores "Pantone"que ven de ser aprobada polo comitcientfico da fundacin.
8/14/2019 O Provisional 27
14/16
20 xuo 2003Pxina 14 O Provisional
VIAXE A MILN A senda rock
Enmarcada nun proxectoLeonardo, o profesor do Depar-
tamento de Mantemento de Vehcu-los, Miguel Vilela Gonzlez,participou nunha estada na cidadenortea de Italia.
Durante a mesma desenvol-vronse visitas a centros deproduccin, centros de ensino eestablecronse contactos de cara arealizar outras accins dentro dosprogramas europeos.
1968. Unha banda inglesa chamada
Rondabout sofre unha tremenda mutacin
debido s numerosas tensins e gustos
musicais enfrontados. A crise chega seu
punto mximo coa expulsin de dous
membros: o batera e o fundador do grupo.
Os tres superviventes: Jon Lord, Nick Simper
e Ritchie Blackmore deciden dar un xiro ra-
dical na sa traxectoria, sendo este ltimoquen deu nome novo proxecto: Deep
Purple.
Comeza as a lenda dunha das catro ou
cinco mellores bandas de rock da historia,
altura de nomes coma os Rolling Stones ou
Led Zeppelin.
A sa aparicin supuxo unha verdadeira
revolucin na msica da poca. Foron
primeiro os creadores do rock sinfnico e
despois os inspiradores e mximos repre-
sentantes do rock duro.
Despois de dous anos algo dubitativos e
con 3 lbumes xa publicados, chega o 1970,
o ano clave, o da sa segunda e bsica forma-cin, o da sa ascensin cume. En xaneiro
publicaron un atrevido e revolucionario
proxecto gravado en directo o 24 de setembro
de 1969 no Royal Albert Hall en Londres
coa Orquestra Filharmnica da mesma
cidade. En xuo chega o delirio coa publica-
cin de In Rock, lbum clave e imprescin-
dible para entender o verdadeiro significado
e a evolucin dun estilo musical: o rock duro.
Coa publicacin en 1972 de Machine
Head (no que se incle o superclsico
Smoke On the Water) e Made In Japan,
alcanzan o punto mis alto da sa carreira.
Este ltimo dobre lbum anda hoxe consi-derado un dos mellores discos en directo de
todos os tempos.
A partir de aqu, coa sada de Glover e
Gillan e a chegada de Glen Hughes e o
carismtico cantante David Coverdale, a sa
carreira vn marcada por un continuo cam-
bio de formacins, disolucins e reaparicins
con mis ou menos fortuna. Xa non impor-
taba, o seu nome estaba marcado con lume
para sempre na pel da historia da msica
rock. Esta a sa senda:
FORMACIN BSICA (1969-1973)
Jon Lord, rgano.
Ian Paice, batera.
Ritchie Blackmore, guitarra.
Roger Glover, baixo.
Ian Gillan, voz.
"DEEPPURPLE"
Por Javier Caneda Gonzlez
O Departamento de Ingls quecoordina Primitivo Marcos Ferreiroorganizou unha representacinteatral a cargo do grupo ETC que xaactuaran noutras ocasins no IESMara Sarmiento.
O 21 de marzo, profesores aalumnos dos grupos de ESOasistiron a esta representacin quese celebrou no remozado saln deactos.
TEATRO
iesmariasarmiento.net
CONCTATE!
90.688 VISTAS NOSCATRO LTIMOS ANOS
DATAS E LUGARES DE NACEMENTO:
Jon Lord: 9 de xuo de 1941, Leicester.
Ian Paice; 19 de xuo de 1948,
Nottingham.
Richard Harold Blackmore: 14 de abril
de 1945, Weston-Super-Mare.
Roger Glover: 30 de novembro de 1945,
Brecon (Gales).
Ian Gillan: 19 de agosto de 1945,
Hounslow.
LBUMES IMPRESCINDIBLES:In Rock (1970)
Machine Head (1972)
Made in Japan (1972)
Burn (1974)
Perfect Strangers (1984)
OUTROS LBUMES RECOMENDA-
DOS:
Shades Of Deep Purple (1968)
Concerto For Group and Orchestra
(1970)
Fireball (1971)
Who Do We Think We Are (1973)Stormbringer (1974)
Come Taste The Band (1975)
Made In Europe (1976)
Nobodys Perfect (1988)
O MELLOR:
Sen dbida a sa etapa a comezos da dcada
dos 70. Grandes clsicos como Speed King.
Child In Time, Black Night, Stranger Kind
Of Woman, Highway Star, Smoke On The
Water, Lazy, Space Truckin ou Woman
From Tokyo, naceron nesas datas.
O PEOR:As sucesivas pelexas e discusins dentro da
banda, que provocaron continuos cambios de
formacins, disolucins e reaparicins longo
da sa historia.
8/14/2019 O Provisional 27
15/16
8/14/2019 O Provisional 27
16/16
Pxina 16 20 xuo 2003O Provisional
UN TEMA VITAL
Alternativas para o vern
COLABORAN
NESTE NMERO
ALUMNOS:
Daman Daz Graa
Mario Arn Jezabel PelzIlenia CanouraDens Chaves
Sebastin CarballalPablo DonsIvn Dovale
Diego FernndezNo Iglesias
David Serantes
EX-ALUMNO:
Martn Martnez
PROFESORES:
Xos Cabana Cabana
Nstor Timiraos LabaenJos M Leal Lpez
PERSOAL NON DOCENTE:Jos Lpez Pea,Javier Caneda
Ra: Misericordia, 5827850 - VIVEIRO (Lugo)
Telf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06Mbil: 696.25.76.13
E-mail: ies.maria.sarmiento@edu.xunta.eshttp://www.iesmariasarmiento.net
Impreso, en papel reciclado, nos talleresde PUBLILAR - Magazos - Viveiro
Depsito Legal: LU-402-94Viveiro, 11 de abril de 2003
ANO X, NMERO 26TIRADA 900 EXEMPLARES
DISTRIBUCIN GRATUTA a alumnos
e profesores: 820 exemplares,por correo a antigos profesores,institucins, centros e medios de
comunicacin: 80
SUBVENCIONA:EQUIPO DE NORMALIZACIN
LINGSTICA DOIES MARA SARMIENTO
O Provisional
contrario do que un podera pensar, o sector da formacin e a educacin nonpecha por vacacins: academias, universidades e mesmo centros pblicos
ofrecen diferentes posibilidades que van dende a recuperacin das materiaspendentes ata o perfeccionamento dos idiomas estranxeiros.
Durante o vern a actividadeformativa regrada, mis formal,da paso a unha oferta de forma-cin complementaria que normal-
mente se concreta en clases derecuperacin das materiaspendentes, cursos de vern, cur-sos de mellora de idiomas, edu-cacin para o tempo libre, etc.
Esta oferta, cobre un espaciode tempo, anda longo (pese recorte vacacional), que permi-te complementa-la actividade cotimis rutinaria coa inversin encoecemento ou a incorporacinde novas experiencias.
As clases de recuperacin
das materias pendentes axudan alumno a vence-las dificualtdesamosadas en determinadas ma-terias, anda que se debe ter enconta que o traballo e o esforzoindividual non se pode suplir connada. Normalmente son academias privadasas que levan a cabo estas accins orientadasexclusivamente s resultados.
As Escolas de vern, por exemplo, son unmagnfico espacio de formacin continua eunha oportunidade para experimentar se de-
terminados mbitos de especializacin podeninteresarnos no futuro.A formacin no estranxeiro outra das
experiencias que recomendamos, non por-que aqu non haxa unha boa oferta de cursosde idiomas, senn porque estudiar fra pare-ce que mellora susbtancialmente oaprendizaxe e axuda a pr en prctica oaprendido nas aulas; o que hai que sopesar se o esforzo, tempo e sobre todo, o custo,cumpriran as nosas espectativas.
En canto educacin en tempo libre, una alternativa que non debemos olvidar. Nonse trata de garderas de vern para concilia-la vida familiar e a actividade laboral dos pais,senn de aproveitar realmente o tempo librecoma un espacio educativo, de participacin
IES Mara Sarmiento
e de convivencia, de coecemento do medionatural ou cultural.
No IES Mara Sarmiento celbrase, den-de hai xa nove anos, un curso de vern encolaboracin co Centro de Formacin Ocu-pacional sobre "Deseo en 2D e 3D" no que
participan fundamentalmente os nosos alum-nos que estn inscritos como demandantesde emprego e que cursan, ou cursaron, estu-dios de Bacharelato Tecnolxico e ademaisdos ciclos superiores de Construccin ouInstalacins Electrotcnicas.
En Viveiro, a travs da Casa da Xu-ventude, existe unha programacin ldico-formativa moi interesante de cara vern;tamn o Concello de Viveiro, a travs darea de Cultura e deportes ten tamn activi-dades interesantes para estes meses de
xullo e agosto.Por outra banda, as propias academiasprivadas sinaladas anteriormente completana sa programacin con cursos especficos,principalmente de idiomas e informtica.