Post on 07-Feb-2018
transcript
1
Tuti yo k toon Ndios, ta xo a kuend saa Jess
El Nuevo Testamento en el
mixteco de Tezoatln
La Liga BblicaLas Sagradas Escrituras para Todos
2
El Nuevo Testamento en el mixteco de Tezoatln
Sociedades Bblicas Unidas 2006 5C primera edicin La Liga Bblica 2009 versin electrnica
Publicado por La Liga Bblica 2009
Se permite copiar, distribuir y comunicar pblicamente la obra bajo las siguientes condiciones: Reconocimiento. Debe reconocer los crditos de la Liga Bblica
(pero no de una manera que sugiera que tiene su apoyo o que apoya el uso que hace de su obra).
No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos. Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar
una obra a partir de sta.
3
Prlogo
El Nuevo Testamento forma parte de las Sagradas Escrituras, mejor conocidas como la Biblia. Consta de veintisiete libros distintos, cada uno de los cuales es proveedor de ricas bediciones al que lo lee. Fue escrito originalmente en el idioma griego, pero a travs de casi dos mil aos se ha traducido en ms de mil quinientos idiomas. En la actualidad, millones de personas de miles de pueblos pueden leerlo en su propio idioma.
El vocabulario y la gramtica del idioma mixteco son muy distintos a los del griego, y tambin a los del espaol; sin embargo, el mixteco posee abundantes formas gramaticales y retricas que pueden expresar a fondo el significado del griego original.
4
Aclaraciones sobre el alfabeto mixteco del municipio de Tezoatln
La mayor parte de las letras en el mixteco del municipio de Tezoatln se pronuncian igual que en espaol, pero hay algunas que tienen distinta pronunciacin.
El saltillo es un smbolo que parece como un palito, y representa un pequeo corte de voz que divide la palabra. Ejemplos:
casa vee chile ya
La pronunciacin de la letra x es semejante al sonido que hacen los cohetes al salir disparados. No tiene otros sonidos como los que tiene la letra x en espaol. Ejemplos:
cama xito comal xoo
La letra d se pronuncia ms suave que la letra d del espaol, y es sorda. Ejemplos:
tortilla dita cobija doo
La consonante compuesta nd se pronuncia como un solo sonido, y muchas veces se encuentra al principio de una palabra. Ejemplos:
pltano ndka mano nda
La consonante compuesta mv tambin se pronuncia como un solo sonido. Ejemplos:
sombrero mvlo garrafn mvli
5
Las vocales dobles: Cuando las palabras tienen vocales dobles, o sea dos vocales iguales juntas, su pronunciacin es ms larga que la de una vocal sencilla. Ejemplos:
huevo nduu culebra koo
La nasalizacin de las vocales: Cuando la letra n se encuentra al final de una palabra, indica que el aire sale por la nariz al pronunciar las dos vocales que estn antes de ella. Ejemplos:
uno iin frente taan
Los tonos: Hay tres tonos distintos: alto, medio y bajo:
El tono alto se indica con el acento (). El tono bajo se indica con una raya debajo de la vocal (a). El tono medio no tiene representacin (a).
puerta y gato chit (alto-alto) (medio-alto)
gallo chli casa vee (alto-medio) (medio-medio)
chivo kti nube viko (alto-bajo) (medio-bajo)
aguacate tich cama xito (bajo-alto) (bajo-medio)
6
ndice de los libros del Nuevo Testamento
San Mateo......................................................................................................1 San Marcos.................................................................................................. 68 San Lucas...................................................................................................112 San Juan....................................................................................................183 Hechos.......................................................................................................234 Romanos....................................................................................................302 1 Corintios................................................................................................. 330 2 Corintios.................................................................................................357 Glatas.......................................................................................................375 Efesios....................................................................................................... 385 Filipenses...................................................................................................395 Colosenses................................................................................................. 402 Tesalonicenses...........................................................................................409 2 Tesalonicenses........................................................................................415 1 Timoteo.................................................................................................. 419 2 Timoteo.................................................................................................. 427 Tito............................................................................................................433 Filemn..................................................................................................... 437 Hebreos..................................................................................................... 439 Santiago.....................................................................................................460 1 Pedro...................................................................................................... 468 2 Pedro...................................................................................................... 476 1 Juan........................................................................................................481 2 Juan........................................................................................................488 3 Juan........................................................................................................490 Judas......................................................................................................... 492 Apocalipsis................................................................................................ 495
7
1
Na yo k na vee Jess
1 1a yo k tuti noo tndaa yko kuu ndida ayuu ni sa kuu na vee Jesucristo, na ni kii tein na vee rey David, ta rey David ni kii tein na vee Abraham. 2Chi dee Abraham o ni sa kuu Isaac, ta dee Isaac ni sa kuu Jacob, ta dee Jacob ni sa kuu Jud xn dao ka ani ra. 3Ta dee Jud xn iin a nan Tamar ni sa kuu Fares xn Zara, ta dee Fares ni sa kuu Esrom, ta dee Esrom ni sa kuu Aram, 4ta dee Aram ni sa kuu Aminadab, ta dee Aminadab ni sa kuu Naasn, ta dee Naasn ni sa kuu Salmn, 5ta dee Salmn xn Rahab ni sa kuu Booz, ta dee Booz xn Rut ni sa kuu Obed, ta dee Obed ni sa kuu Isa. 6Ta dee Isa ni sa kuu David, na ni sa kuu rey no na Israel, ta dee rey David ni sa kuu Salomn, ta nan Salomn ni sa kuu adi Uras. 7Ta dee Salomn ni sa kuu
Roboam, ta dee Roboam ni sa kuu Abas, ta dee Abas ni sa kuu Asa, 8ta dee Asa ni sa kuu Josafat, ta dee Josafat ni sa kuu Joram, ta dee Joram ni sa kuu Uzas, 9ta dee Uzas ni sa kuu Jotam, ta dee Jotam ni sa kuu Acaz, ta dee Acaz
ni sa kuu Ezequas, 10ta dee Ezequas ni sa kuu Manass, ta dee Manass ni sa kuu Amn, ta dee Amn ni sa kuu Josas, 11ta dee Josas ni sa kuu Jeconas xn dao ka ani ra t tiempo ni kuei na oo Israel noo nda ta oo Babilonia. 12T ni ndii ni kuei na Israel tixi
nda ta Babilonia, d ni sa io iin dee Jeconas o, ta ni sa nan r Salatiel, ta dee Salatiel ni sa kuu Zorobabel, 13ta dee Zorobabel ni sa kuu Abiud, ta dee Abiud ni sa kuu Eliaquim, ta dee Eliaquim ni sa kuu Azor, 14ta dee Azor ni sa kuu Sadoc, ta dee Sadoc ni sa kuu Aquim, ta dee Aquim ni sa kuu Eliud, 15ta dee Eliud ni sa kuu Eleazar, ta dee Eleazar ni sa kuu Matn, ta dee Matn ni sa kuu Jacob, 16ta dee Jacob ni sa kuu Jos, ta Jos ni sa kuu yi Mara, ta dee Mara k Jess, na k Cristo, na dkaki a. 17Noo ndida na sano yo, kndaa inio a nda Abraham, ta nda David ni sa kuu na uxi komi na sano. Ta nda David, ta nda tiempo ni kuei na Israel tixi nda ta Babilonia, ni sa kuu na uxi komi ka na sano. Ta nda tiempo ni kuei na oo Israel tixi nda na oo Babilonia, ta nda tiempo Cristo ni sa kuu tuku na uxi komi na sano.
Toon yo kan ni taa San Mateo, a kan saa Jess
2
Dia ni kuu t ni kaki Jess 18Dia ni kuu t ni kaki Jess:
Mara, ta kakuu nan Jess, sa ni xio va xi toon xi noo Jos a tandaa x xn r. Tdo t ko a nakiin tan na kandei na, k ni tuu va Mara o dee xi, chi Espritu ii Ndios ni xio a ndato yo noo x. 19Ta Jos nan taa kakuu yi x, ta sa a k r iin taa ndaa, ta ko kni ra chinan kini a r, sa o ni nakani ini ra a din oon va dnkoo a r. 20T ni ndii ni kai ini ra a din kee ra, ta k ni naa noo iin ngel ni kixi noo satoo yo Ndios noo r tixi sani. D ni kaa na xn r: Jos, na vee David, o sa nkani
kuchi inon kin Mara kakuu adion, d chi mi Espritu ii Ndios ni xio aa ndato yo noo x, sa o ni tuu xi o dee xi. 21Ta dkki xi iin tayi lo, ta chinann xi Jess, d chi ta yo dkaki na oo xi no kuachi ke na ka na. 22Ta ndida a yo ni kuu, d ni
xinkoo noo ni kaan Ndios xn profeta, tan na sa kastoon xn ayuu toon ni kaan mi Ndios xn n, chi dia ni kaa na: 23 Mian tuu iin tadi tk kaoo
dee xi. Ta chinan n xi Emanuel.
To on yo kni kaa: I Ndios xn y. 24T ni ndoto va Jos, k ni kee
ra choon ni saanda ngel o. Ta k ni tanda v r xn x. 25Tdo ko n nkiin tan taon na kudi ndu na xan nani ni sa oo tale o. T ni kaki xi, d ni chinan a n Jess.
Dia ni kuu t ni saan ta ndich no ni kaki Jess
2 1Ta ni kaki Jess oo Beln, a nkaa ch kuend Judea, ta da nkaa Herodes k r rey ch kuend Judea. D ni kasa dao ta ndich oo Jerusaln, ta ni kii ra ch noo xno ndindii. 2Ta ni ndaton r na oo Jerusaln, ta ka ra: Nde i na k rey no na
Israel, na ni kaki o? D chi nda oo ndu o ni xini ndu ni xinkoo iin tioo sa, sa o ni kandaa ini ndu a ni kaki na, ta vei ndu kandaoo ndu na ka ra. 3T ni nii ton rey Herodes, ta
k ni na v ini ra, ta din taani ni ndoo ndida na oo Jerusaln. 4Sa o ni kana Herodes ndida k ta duti sakuaa, xn ta dnaa ley Moiss, ta ni ndaton a r: Nde kaki na kakuu Cristo, na
dkaki a? 5D ni kaa taa o xn r: Kaki na oo Beln, a nkaa
kuend Judea yo, d chi dia ni taa iin profeta a ni kaan Ndios xn n: 6 oo Beln, a nkaa kuend
Jud, kandayai ch ka yo noo dao
ka oo o kuend Jud, d chi xaan kaki iin ra katiin
ndaa na oo Israel, na k ooi,
ta dndki a r, ka Ndios xn profeta na
ka ra. 7D ni kana de rey Herodes taa
ndich o, d ni ndaton ndich a r nd kuu k mi mi kuu ni xinko o tioo o. 8Ni ndii, d ni
San Mateo1 , 2
3
tanda a Herodes kuaan ra oo Beln, ta ka ra xn r: Kuan ndo o ndaton vaa
nd nde i tayi o. T ni nani ndo x, d nakio nd kuend noo, d n koon taani yuu kandaoi xi ka ra. 9T ni ndii ni kaan Herodes din,
d ni kankuei taa o kuaan ra. Ta tioo, kir ni xini ra nda oo mi r o xonoo r kuaan ri noo r. Ta ni saa ri ni sa tuu r dini ve noo i tayi o. 10T ni xini ra ni sa tuu r, k ni kadii ndao in ra. 11D ni kuu ra vee o. D ni xini ra x xn Mara, nan xi. D ni sa kuita xit r noo x, ta ni sa ndaoo a r. D ni son r yu sato noo o a vaa, d ni ta r a ni doko r noo x. Ta o k oro, xn dusa tmi san, xn sit tmi san nan mirra. 12Tdo tixi sani ni kaan Ndios xn r a n da ni nandi kui ra noo Herodes. Sa o iin ka va chi ni nandi kui ra kuaan no r.
Dia ni kuu t ni san rey Herodes kua ndao tale
13T ni yaa taa o kuaan ra, d ni kaan iin ngel ni kii noo satoo yo Ndios xn Jos tixi sani, d ka na: Ndako o yo, ta kiin tale xaan
xn nan xi, ta kuino ki kuan Egipto, ta o kandei nd nda n kastoon tukui xn nd, d chi kas rey Herodes nnduk r tale xaan kan r ka na. 14D ni ndoto Jos, ta sakua kuu
d ni kiin ra tale o xn nan xi, d ni kee ra kuaan ra Egipto. 15Ta o ni sa ndei na nda
ni kasanda kuu ni xii Herodes. Din, d ni xinko o toon ni kaan Ndios xn profeta na: Nda oo Egipto ni nakanai dei vei xi. 16T ni kandaa in Herodes a ni
danda a ta ndich o, k ni xido ndao ini ra. Sa o ni saanda ra choon a n kuu ndida takul y ko a xino uu kuia ndi oo Beln xn ndida takul y ndi oo kul o noo k kuend Beln o, chi sa kuaan xinko o uu kuia ni xini ta ndich o ni xino tioo. 17Ta sa a ni kee ra din, sa o ni xinkoo no ni kaan profeta Jeremas: 18 Ti kyu na a ndi oo
Ram. Nii ndao s kn, ta nda
tnan xn ndir nooan. Ta ndi Raquel saa den, ta ko ku taon natiin tande
in, chi ni xii ndii xi. 19T ni xii Herodes, d ni naa
noo tku iin ngel ni kii noo satoo yo Ndios noo Jos tixi sani noo i ra oo Egipto, 20d ni kaa na xn r: Ndako o, ta kuaka tayi lo xaan
xn nan xi, ta nandi kui nd kuan no ndo Israel, d chi sa ni xii ndii va taa, ra ndk tayi lo xaan kan r ka na. 21D ni ndako o ra, d ni nakuaka
ra tayi lo o xn nan xi, d ni kee na kuaan no n oo Israel. 22Tdo ni nii ton na a Arquelao ni nakuin noo tat ra rey Herodes dndki ra kuend Judea, sa o ni yu na koon na kandei na o. Tdo ni kastoon tuku Ndios tixi sani xn Jos a n koon na ch kuend Galilea kandei na. 23D ni saa na oo Nazaret, a nkaa ch kuend
San Mateo2
4
Galilea, ta o ni sa ndei na. Din, d ni xinkoo no ni kaan profeta a kanan x ta oo Nazaret.
Dia ni kuu, d ni kas kstoon Juan a kasaa Jess
3 1Tein tiempo da , d ni kas Juan, na dkodo ndta ayuu, dnaa na no ayuu noo k yuk ich ch kuend Judea, 2ta ka na xn n: Nandik in ndo sa kuachi ke
nd, chi sa ni kuyati va kuu a nduu ayuu tixi nda Ndios dndki a n. 3Ta saa mi Juan yo ni kaan
profeta Isaas t sa na, chi dia ni kaa na:
Kayu iin taa noo k yuk ich, ta kaa ra:
Kandei nduu ndo natiin nd satoo yo Ndios,
ta n kon nd iin ich ndaa noo n, ka na.
4Ta don ni sa ndixi Juan ni kavaa xn di camello. Ta iin cincho i ni kao noo nkaa tixi na. Ta sa se n tika xn ndud yuk. 5Ta kua ndao ayuu ndi oo Jerusaln xn na ndi dao ka oo o ch kuend Judea xn na ndi oo o yati yuta Jordn o sa kii noo nkaa Juan. 6Ta sa nao na kuachi na noo Ndios, ta k sa dakdo ndta a Juan ini yuta nan Jordn. 7T ni xini Juan a kua ndao ta
fariseo xn ta saduceo vei taani kodo ndta r noo n, d ni kaa na xn r: Ndo k tata dee koo ! Nd
yoo ka da xn ndo a din oon ni kaki nd no a xdo ini Ndios,
a vei dndo nan no ndo? 8Koo ini ndo kee nd a vaa, a na a mian ndaa kuiti ni nandik in ndo saa kuachi ke nd. 9Ta n da ni kan nd a sa a k nd na vee Abraham, sa o kaki nd. D chi mian ndaa n kain xn nd a kuu va ndee Ndios yuu ndi yo kakuuan na vee Abraham. 10Ta kana taani nd a sa i nduu va hacha kaandaan yoo yto, sa o ndi nda mi v yto ko xo kuii vaa, yirn k r taanda, d kee ra kei ra noo ki o. 11Mian ndaa kn dkodo ndta
ndo ini takui, chi ni nandik in ndo sa kuachi ke nd. Tdo sata yu vei iin na ndyai ch ka o du yuu, ta ni ko kni vn ta yuu ndisa n, chi ndyai ch ka na o du yuu. Ta non k na dkodo ndta ndo xn Espritu ii Ndios, xn o ita. 12Ta non k ttoon iin taa tnee iin aa nda n dxixi na tiri xn tachi. Ta kio din ta xo na noni tiri tein xen. Ta natan vaa naan ini yka n, ta xen o chio na xn o ki, a ni iin kuu o ndo ka Juan. 13Ta k ni keta Jess ch kuend
Galilea vei na yuta Jordn noo nkaa Juan, d dkodo ndta a n. 14Tdo ko xin taon Juan dkodo ndta a n, chi ka na: Yuu dia va xn kodo ndta
kee mi n. Ta, ndivaa vei dia n noo yu a dkodo ndta mi n? 15D ni kaa Jess xn n: Joon n kaaon, d chi knian
kee y ndida choon sand Ndios ka na.
D ni xino ini Juan dkodo ndta a n. 16T ni ndii ni sodo ndta
San Mateo2 , 3
5
Jess, d ni nakuin ndichi na ini takui o. K mi d ni non indu. D ni xini na Espritu ii Ndios ni naxino na sata Jess, ta ka na ttoon ka iin paloma. 17Ta nda indu ti ni kaan Ndios xn Jess: Yo k dee mani yuu, ta
ntaan ndao inii xini yo ka na.
Dia ni kuu t ni kan a uu dtun Jess
4 1D ni kee Espritu ii Ndios ndka na Jess kuaan na dini yku ich, d korndod a a uu. 2Ta ni sa nee ii n uu diko kuu, uu diko o, ta ni iin aa ko n se na. Ta ni ndii, d nda ni kas kuko na. 3Ta k ni kasa a uu, a xrndod a, noo n. D ni kaaan xn n: T mian ndaa ndisa dee Ndios
k n, d kan kaanda n choon no yuu xaan, d n nduuan pan kax n. 4D ni kaa na xn: Dia va ka tuti ii Ndios: O du
tan tn pan xn ayuu ke n, d kataki na. Dia toon Ndios taani xn n kuedo na, d kataki ndisa na ka Jess. 5Ni ndii, d ni kee a uu ndka
an kuaan oo Jerusaln, a k oo Ndios. D ni daka an noo dik ch ka dini vee o o kano in o. 6D ni kaaan xn n: T mian ndaa ndisa dee Ndios
k n, d kan dnkao n mi n nda noo ka, chi dia ka tuti ii Ndios:
Kaanda Ndios choon noo ngel n saa na kandaa na yo.
Ta kuita nduu na xn nda n natiin na yo,
d kan n o tkuee saon kee yuu.
7D ni kaa Jess xn: Ta dia taani ka tuti ii Ndios:
O sa krndod nd Ndios, na k satoo ndo ka na. 8D ni kee tukuan ndka an
kuaan nda dini iin yku dik ndao. D ni danan ndida k oo o iin n k ayu noo n, xn ndida tan a ndato dndkian. 9D ni kaaan xn n: I yuu a nakioi ndida a ka
noo n t n nakuiin xit n noi, ta kandaoo n yuu. 10D ni kaa Jess: Kuyaa kuan noo, a uu, chi
dia va ka tuti ii Ndios: Koo ini ndo kandaoo nd iin tn dini Ndios, na k satoo ndo, ta savaa noo iin tn m n koni kuch nd ka na xn. 11D ni kexoo a uu kuaan. D
ni kasa ngel ni chinde n Jess.
Dia ni kuu t ni kas Jess dnaa na no ayuu
12T ni nii ton Jess a nkaa Juan vee kaa, d ni nandi ko o na ch kuend Galilea. 13K ni dankoo na oo Nazaret no ni sa io na. D ni kiin na kuaan na koo na oo Capernaum, ta kn iin oo nkaa yati yu taoo no ni sa kuu o na kuend Zabuln xn Neftal. 14Din ni kuu, d ni xinko o toon ni kaan profeta Isaas, chi dia ni kaa na: 15 Dia ndoo na ndi kuend
Zabuln xn na ndi kuend Neftal,
San Mateo3 , 4
6
tan na ndi ch yu taoo, a nkaa iin ka xoo yuta Jordn,
noo k kuend Galilea, noo ndi ayuu ko k na Israel.
16 Ta ayuu ndi oo o, sa in na axintni n,
tdo viti ndato ni natoon noo n. Ta vaar sa xionoo na iin chi
na noo kuu na, tdo viti ndato ni natoon noo n,
kaan. 17Nda da ni kas Jess dnaa
na no ayuu o, ta ka na: Nandik in ndo sa kuachi ke
nd, d chi sa ni kuyati va kuu a kan nduu ayuu tixi nda Ndios dndki a n.
Dia ni kuu t ni kana Jess dao taa tin tiyak a kanoo ra xn n
18Ta noo xka Jess kuaan na yu taoo nan Galilea, o ni xini na uu taa, iin ra k Simn, tan ra ni chinan n Pedro, ta iin ra k Andrs, ani mi r. Ta o ra chkaa ra no r ini takui, chi k r ta tin tiyak. 19D ni kaa Jess xn r: Naki ndo n koo kanoo xn
yuu, d n dnai noo ndo ta ndo ayuu tein kuachi na ttoon ke nd ta ndo tiyak ini takui ka na. 20Ta k vitn ni dankoo ra
no r. K ni kee ra kuaan ra kanoo ra xn Jess. 21Ta noo xka Jess kuaan na
ch ka ch noo, k ni xini na uu ka taa, ta iin ani k, iin ra nan Jacobo, ta iin ka ra nan Juan. Ta k r dee taa nan Zebedeo. Ta o ra ini barco nkoto ra no r xn tat ra. D ni kana a Jess.
22Ta k vitn ni dankoo ra tat ra xn barco o. D ni kee ra kuaan ra kanoo ra xn Jess. 23Ta ni nataan Jess ni xionoo na
ch kuend Galilea o sa dana na iin r iin vee noo ndtt na Israel. Ta dnaa na toon vaa, a kan kan ndi koo nduu y tixi nda Ndios. Ta sa nduvaa na ayuu ndo ndi nda mi v kuee, ta sa nduvaa na na uu i. 24Ta iin n k kuend Siria o ni kasanda toon saa Jess, sa o ndida xn ndka ayuu na ku vei na noo Jess, mi n ndo na kuee, o mi n k n na uu i, o mi n k n na ndo no ke espritu kini, o mi n k n na xi yi, o mi n k n na ni nati i. Ta ndida n ni nduvaa ni kee Jess. 25Ta kua ndao na ndi kuend Galilea, xn na ndi ndin uxi oo kan xn n Decpolis, xn na oo Jerusaln, xn dao ka na ndi kuend Judea, xn na ndi iin ka xoo yuta Jordn tkuei na Jess xonoo na.
Dia kuaan a ni dana Jess dini iin yku
5 1T ni xini Jess a kua ndao k ayuu o, d ni kaa na dini iin yku in o. D ni sa ko o na. Ta ni natuu yati taa xonoo xn n o noo n. 2D ni kas n dnaa na noo r, ta ka na: 3Ndikn ndi ku v na nkoni
a xn n Ndios, chi na yo k na sa o tixi nda Ndios. 4Ndikn ndi ku v na ndi, d
chi natiin na tande in noo Ndios. 5Ndikn ndi ku v ayuu nda
i ini, d chi na yo k na natiin noo yo noo Ndios.
San Mateo4 , 5
7
6Ndikn ndi ku v na xi doko sa a ndaa, ta chi ini na koni na , d chi ndinoo ini na xn a ndaa kee Ndios. 7Ndikn ndi ku v na kano
ini, d chi kuu ini Ndios saa n. 8Ndikn ndi ku v na km iin
no vii, d chi koni xn noo n Ndios. 9Ndikn ndi ku v na ndk a
nandei vaa dao ka ayuu, d chi na yo k na kanan dee Ndios. 10Ndikn ndi ku v na ndo
no sa a ke na a ndaa, d chi na yo k na ni a kaoo na tixi nda Ndios. 11Ndikn ndi ku v ndo t
kan ndavaa ayuu xn nd, o t kndavaa na xn nd, o t kvaa na kua no a ton saa ndo sa a k nd kuend yuu. 12Ta n kadii in ndo , ta ch kuu ini ndo, d chi kano ndao a vaa koon Ndios kio na noo ndo ch indu sa a ndo nd din, d chi kio din taani ni kendavaa na xn profeta ni sa ndei sa na.
Yo dnaa Jess a k y ttoon ii ayu yo
13Ndo k ttoon ii ayu yo, tdo t ni ndii a oovaan, ndi kee y xn, d nduoova tukuan? Ko tan ka aa kuu kechon yan. Nd kata va yan sata ve, ta kuei niini ayuuan kanoo na.
K y ttoon iin aa dtoon no ayuu
14Ta k taani nd ttoon iin aa dtoon no ayuu, ta ndo nd ttoon ndo iin oo kno
dini yku, d chi o ku taon ddai na a. 15Ta din n, ni iin tn ayuu ko cho iin ti, d chikaa nan tixi iin sato. Dia chno naan noo dik, d katooan noo ndida na ndi ini vee. 16Ta kio din knian katoon ndo noo iin r iin ayuu, d n koni na a vaa ke nd, d n kekano na tat yo Ndios, na i indu.
Yo dnaa Jess saa choon sand ley Moiss
17N da ni kan nd a vei yuu dtu choon sand ley Moiss xn a ni taa ndida profeta. Dia vei yuu dxinko oi choon sandan. 18D chi mian ndaa n kain xn nd a xan nani i indu xn noo, ni iin tn taon t letra ley o kndaa, mian xinko o ndii noo kan. 19Sa o, ndi nda mi v ayuu xo kao iin ka choon kul sand ley, ta kio din taani kee na dnaa nan noo dao ka ayuu, d kan ch v kandayai na tein na o tixi nda Ndios. Tdo ndi nda na sedo choon kul yo, ta din dnaa na noo dao ka ayuu, non k na kandayai ndao tein na o tixi nda Ndios. 20Ta kin xn nd a knian kuita ndaa ch ka ndo kee nd a kni Ndios o du ta dnaa ley xn ta fariseo, d chi t ko, d kan ni iin kuu tan o ndu nd tixi nda Ndios, na i indu.
Yo dnaa Jess a n da ni kary y xn ani tan y
21Sa ni sedo va nd choon ni taanda no na sano vee y: O sa kan nd ndii, ta ndi nda ayuu
San Mateo5
8
san ndii, mian keyko saa n sa kuachi ni kee na. 22Tdo yuu dia kin xn nd a ndi nda mi v ayuu, vaar n kary on na xn ani tan na, mian keyko Ndios saa n. Ta ndi nda mi v ayuu ya kan xn ani na a k n ayuu xixi, non k na kandoo kakuu na ayuu km kuachi no na sano oo yo. Ta ndi nda mi ayuu, na kan xn ani tan na a ni lu ko chon na, non k na koon kaoo inday noo ki o. 23Ta viti, t kuaan ndo doko ndo
aa noo Ndios, ta ni ndusa ini ndo a ko a ndeyko ndo tand ndo xn ani ndo, 24d kan knian dnkoo to nd a ne nd kuaan ndo doko ndo noo na o, ta din kuan ndo ndaka ndo a mani noo ani ndo. T ni ndii, d nandi kui nd doko ndon noo Ndios. 25Ta ndii ini ndo kandoo mani ndo xn ayuu na xn nd nani xka nd kuaan ndo no ta ne choon. D chi t ko, d nakio na ndo noo nda r. Ta ta ne choon o k ra nakio ndo noo nda ta nda y kaa, d chikaa ra ndo vee kaa. 26T mian ndaa n kain xn nd a o ya taon nd nda r n chiyai ndii nd sa a ni kee nd.
Yo dnaa Jess a n da ni kee y kuachi xn na ko k adi yo o
yi yo 27Sa ni sedo va nd choon ka
dia: O sa ke nd kuachi xn na ko k adi ndo o yi ndo. 28Tdo yuu kin xn nd a ndi nda mi v taa nkani lko ini ra nd r iin
a, ta nkani kue ini ra xn, ro n k ra ni yaa ni kee kuachi xn xn axintni r. 29Sa o, t ya nd ke nd
kuachi xn nduch n xoo kua ndo, d kan ta ndon, ta ka ndan. D chi vaa ch kaan n na iin nduch n ndo o du kaan dketa na iin n nd inday. 30T ya nd ke nd kuachi xn nda xoo kua ndo, d kan kaanda ndon, ta ka ndan. D chi vaa ch ka a n kamani iin nda ndo o du kaan dketa na iin n nd inday.
Yo dnaa Jess a n da ni dnkoo iin taa adi ra
31Sa ni sedo taani nd iin ka choon ka dia: Ndi nda mi v taa kni dnkoo adi ra, d kan nakio ra iin tuti a kan a kni ra dnkoo a r. 32Tdo yuu kin xn nd a ndi nda mi v taa dnkoo adi ra, ta ko kn sa a ni xini xxi a, d kan mi r keda xn adi ra, d yan keen kuachi xn iin ka taa. Ta din n taa nkiin tan xn, ya ra kee ra kuachi xn.
Yo dnaa Jess a n da ni nachina y ni iin aa
33Ta sa ni sedo taani nd iin ka choon ni taanda no na sano oo yo: O sa ktn nd a ni nachina nd kee nd noo satoo yo Ndios. Dia koo ini ndo kee nd a ni kaa ndo kee nd. 34Tdo yuu kin xn nd, o sa nchina nd ni iin aa, d kio nd toon nd. O sa nchina nd indu, d chi noo i mi Ndios kn, 35ta o sa
San Mateo5
9
nchina nd noo yo, d chi yo ndta saa Ndios, ta o sa nchina nd oo Jerusaln, d chi oo mi rey kano kn. 36Ta ni o sa nchina nd dini ndo, d chi o knde taon nd ndekux ndo ni iin tn id dini ndo, ta ni o knde nd ndendei ndon. 37Tdo ndo, t kaa ndo jaan, ta din n kakian. T kaa ndo ko , ta din n kakian. Chi t ya nd kan ndo ch ka toon, d kan ndi nd ke nd a kni a kini.
Yo dnaa Jess a n kuu ini yo sa na xin uu a
38Ta din n sa ni sedo nd iin ka choon ka dia: T ni ta n iin nduch n ndo, d kan ta taani nd nduch n na. T ni ta n iin noo nd, d kan ta taani nd iin noo na. 39Tdo yuu kin xn nd, o sa chd tan nd xn ayuu kni. Vaa kaan dia kee nd: T ni kani na iin xoo noo ndo, kio nd iin ka xoo n kani na. 40Ta nda na kni kaan kuachi saa ndo, ta xo ndaa ra doono ndo, d kan kio ndan noo r, ta kon taani nd nakiin ra kot ndo. 41Ta ndi nda mi ra kndsa xn nd kandio nd aa ra koon ndo iin kilmetro dao, kuan ndo xn r nda oni kilmetro. 42Ta nda na xka iin aa noo ndo, kio ndan noo n. Ta nda na kni kiin to aa noo ndo, o sa kdinda ndon noo n. 43Ta sa sedo taani nd a ni
kaan dao ka ayuu: Kuu ini ndo saa ayuu xin nd, ta koni uu ndo na xin uu a. 44Tdo yuu dia kin xn nd a kuu ini ndo
sa na xin uu a, ta kaan vaa nd xn na kan ndavaa xn nd, ta kevaa nd xn na k a, ta kaka ndo a mani noo Ndios sa na kno a, xn sa na kndavaa xn nd. 45Din, d na ndo a mian ndaa k nd dee tat Ndios, na i indu, na dxinkoo ndindii sata ayuu kni xn ayuu va, na dkon dai sata ayuu ndaa, xn ayuu kni. 46D chi t ku ini ndo savaa sa na ku ini saa mi nd, nd kin vaa nii ndo? ko n taon nd a din taani ke ra kin yai saa o? 47T kan ndo ndisn xn savaa ani tan nd, d kan, nd kin vaa ke nd, xin ndo? ko n taon nd a din taani ke na ko n Ndios tein mi n? 48Tdo ndo, koo ini ndo kendaa ndii nd choon ttoon kndaa tat yo Ndios, na i indu, choon.
Yo dnaa Jess ndi kee y chinde y na knda
6 1Kandaa ndo mi nd, o sa ndk nd kee nd a vaa no ayuu sa a kni ndo kande vaa na ndo. D chi t ke nd din, d kan ni iin a vaa o nndi ne tat Ndios, na i indu, noo ndo. 2Sa o, t kuaan ndo kio nd din no na knda, n da ni kaan ndo xn ra tu trompeta a kuita ra tuu ra noo ndo ttoon ke taa uu noo ini vee noo ntaka yo xn noo xonoo ra ke. Din ke ra, d n chinan vaa a ayuu. Ta mian ndaa n kain xn nd a sa ni natiin ra yai ra sa a ke ra. 3Tdo, ndo, t kuaan ndo kio nd din no na knda, n da ni
San Mateo5 , 6
10
kana nda ti ndo nd kin xo nda kua ndo, 4d kan n koo de a mani ke nd, chi tat Ndios, na nd a kde ndo , non k na nandi ne tu a vaa noo ndo.
Yo dnaa Jess ndi kee y t kan yo xn Ndios
5T kuaan ndo kaan ndo xn tat Ndios, o sa ke nd ttoon ke taa uu noo, d chi kto ra kandita ndichi ra ini vee noo ntaka yo kaan ra xn Ndios, ta kto taani ra kandita ra iin r iin doo ke kaan ra xn Ndios, d n kande ayuu a ke ra. Tdo mian ndaa n kain xn nd a sa ni natiin ra yai ra sa a ke ra. 6Tdo ndo, t kuaan ndo kaan ndo xn tat Ndios, kuan nduu nd ini vee nd, ta kadi ndo y nd, d kaan ndo xn Ndios, na ko tu, na nd a kde ndo, d n nandi ne tu na a vaa noo ndo. 7Ta noo kan ndo xn n, n
da ni nandi kui t tuku nd kaan ndo toon, a sa ni kaan ndo ttoon ke ayuu ko n Ndios, d chi kn n a sa a kua t kan na, d natiin na a xka na. 8Sa o n da ni kee nd ttoon ke na, chi sa na v tat yo Ndios nd kin xn nd vaar ko a kaka ndon noo n. 9T kuaan ndo kaan ndo xn Ndios, ta dia kaa ndo:
Tat mi nduu, na i indu, n natiin kuu mi n ndida
tan a. 10 Ta n kii n dndki n ayu
yo.
Ttoon kio ke n a kni n indu xaan, kio din taani n koo noo yo.
11 Ta kio n a xn nduu ke nd iin iin kuu kuu.
12 Ta kano koo ini n sa kuachi ndu ttoon kio xo kano taani ini ndu sa na ya noo nd.
13 Ta o sa kn n kuei ndu no kuachi, ta dkaki n nduu no a kini.
D chi mi n k na dndki, ta mi n k na km choon, ta mi n k na knian natiin ndida tan a.
Ta da kuit din n koo. Din n koo.
14D chi t n kuu kano ini ndo sa ayuu ni yaa noo ndo, d kan kuu kano taani ini tat yo Ndios, na i indu, sa kuachi mi nd. 15Tdo t n o ku kano ini ndo sa ayuu ni yaa noo ndo, d kan ni tat yo Ndios o ku kano taon ini sa kuachi ndo.
Yo dnaa Jess ndi kee y t ne ii yo
16T kuaan ndo kanee ii ndo, o sa ktama ndo ttoon ke taa uu noo, d chi nda ndao nd r xonoo ra, d na ra mi r no ayuu a ne ii r. Ta mian ndaa n kain xn nd a sa ni natiin ra yai ra. 17Tdo ndo, t ne ii ndo, luu n nachoon dini ndo, ta nakata nd noo ndo, 18d kan n da ni naa ndo mi nd no ayuu a ne ii ndo. Ta savaa iin tn dini tat yo Ndios, na ko tu, n kana a ke nd din. Ta iin tn mi tat Ndios, na nd a kde ndo,
San Mateo6
11
n nandi ne tu a vaa noo ndo.
Yo dnaa Jess a n nduk y koo kuk y no a kni Ndios 19N da ni kett nd a kuik
ayu yo, d chi yo k noo dna tikidi aa, ta yo k noo dna dayee aa, ta yo taani k noo ndi ta kuin, chi ko kuu ra vee, ta kin kun r aa. 20Vaa kaan nduk nd koo a kuik ndo indu, d chi ni tikidi, ni dayee ko dna aa i o, ta ni ta kuin o ku kuu kiin kun a i o. 21D chi noo i a kuik ndo, o taani nkaa no ndo.
Yo dnaa Jess a nduch n yo k ttoon iin o dtoon noo yo 22Ta nduch n ndo k ttoon
iin o nkaa ton i ndo, a dtoon no ndo. Sa o t vaa nduch n ndo, d kan iin n v tu noo ndo. 23Tdo t ko va nduch n ndo, d kan iin n v i ndo in na. T ni ndao a dtoon noo ndo, d kan ndi kio ka v ni nakuin na noo ndo.
Yo dnaa Jess a o ku taon ndiko yo Ndios, ta ndiko taani y din 24Ta ni iin tn ayuu o ku
kchon no uu satoo, d chi iin na koni uu na, ta iin ka na koni na, o chindayai na iin na, ta keno na iin ka na. Ta din taani o ku taon ndiko na Ndios, ta ndiko taani na a kuik.
Yo dnaa Jess a n da ni ndii t ini yo sa a i ayu yo
25Sa o kin xn nd viti, o sa ndi ini ndo saa nd kin kasan
nd, d kataki ndo, ta ni sa a koo nd, ta ni saa don kandixi nd, d kadai i ndo. ko n taon nd a i aa ndyai ch ka kee nd nani tak ndo o du a kasan oon ni nd? Ta i aa ndyai ch ka xn i ndo o du don kandixi nd. 26Kande nd toon ndo laa, chi ni ko chi r tata, ni ko dke r, ta ni yka ri ko ntan vaa r aa r. Tdo tat yo Ndios, na i indu, xto va na ri. ko n taon nd a ndyai ch ka ndo o du laa? 27Ndi nda nd kande kuaano iin kondo nda ch ka sa a ndi ini ndo ? 28Ta, ndivaa ndi ini ndo saa
don kandixi nd? Kande nd ttoon kio sano tor ndiindi ka yku, chi ko kchon taan vaan, ta ni ko kvaan don kandixian. 29Tdo yuu kin xn nd a ni rey Salomn, vaar ndidaa ta kuik ni sa kuu ra, tdo ko n s ndixi vaa ra ttoon kio ndato iin tor ndiindi o. 30T kio din ke Ndios xn ita ka yku, tan a ka kuu vti, tdo iin taan chio a n ini xito, ko n nd a ndato ka v chinde Ndios ndo , ta ch t knd ini a? 31Sa o n da ni ndii t ini ndo saa nd kin kasan nd o saa nd kin koo nd o saa nd kin kandixi nd, 32chi saa ndida a yo ndi ndao ini ayuu ko n Ndios. Tdo mi tat yo Ndios, na i indu, sa n v n a xn ndan. 33Sa o din ka nduk nd a kaoo nd tixi nda Ndios, ta koo ini ndo kee nd a ndaa kni na, ta k ndida aa yo koo noo ndo. 34Sa o n da ni ndii ini ndo
San Mateo6
12
ndi koo nd taan, d chi vei din va aa ndoo nd. Sa o koo ini ndo kandei nd xn a ndo kuu vti ni.
Dnaa Jess a n da ni keyko mi y sa ayuu
7 1N da ni keyko mi nd sa ayuu, d kan n da ni keyko Ndios saa mi nd. 2D chi ttoon kio kyko ndo saa n, kio din taani keyko Ndios saa ndo, chi ttoon kio chki ndo, kio din n chiki Ndios mi nd. 3Ndivaa nd nd xee lo nkaa noo ani ndo, ta ko xo nd kuend kano ka tindu nkaa noo mi nd? 4Ta, ndi ka noo ndo kaan ndo xn ani ndo: Konn n ta xee nkaa noo xaan, ka ndo, ta ko nd taon nd ndi kio v ka tindu nkaa noo mi nd? 5K nd ayuu uu noo! Ta nd din tindu nkaa noo mi nd xaan, d natuu vaa noo ndo, d kuu ta nd xee nkaa noo ani ndo. 6O sa ko nd a ii no tina, chi
nandi kui r tiin r ndo . Ta o sa dkuei nd yuu do n ne vaa nd noo o koch, d chi chinini saa rin.
Yo dnaa Jess saa ndi kee y kaan yo xn Ndios
7Ta kaka ndo a xn nd noo Ndios, ta k nii v ndan. Nduk ndan, ta k nii v ndan. Dks nd y, ta k non vn noo ndo. 8D chi ndida na xkaan, nii nan, ta ndi nda na nnduk , nii nan. Ta ndi nda na dks y, non v y noo n. 9Ta, ndi nda ndo, t xka dee
nd pan ke x noo ndo, xo nd
iin yuu noo x? 10O, t xka xi iin tiyak ke x, xo nd iin koo noo x? 11Ko , d chi vaar k nd ayuu kni, tdo tia nd kio nd a vaa no dee nd. ko n taon nd a sa ka ka v tat yo Ndios, na i indu, chi kio na a vaa no na xkaan? 12Ttoon kio kni ndo kee dao ka ayuu xn nd, kio din taani kee nd xn n, chi kio din dndki ley xn a ni taa profeta.
Yo dnaa Jess a n koo ini yo kuu y y kuin
13Koo ini ndo kuu nd noo k y kuin, d chi ndka ndao y, ta ndka ndao chi, a ne a kuaan inday. Ta kua ndao ayuu kokuu kuaan chi o. 14Tdo kuin v y, ta kuin v chi, a kuaan noo kataki chch n, ta ch ndao ayuu konduu kuaan o.
Yo dnaa Jess a xn kuii xo iin yto, d kandaa ini yo nd yto
k r 15Kandaa ndo mi nd noo
profeta to n, d chi vei ra noo ndo, ta ke ra mi r k r ttoon lko, tdo ndige lobo va k r. 16Tdo xn a ke ra, kandaa ini ndo nd yoo k r, d chi o du tan xo uva, ta ni in tt ko xo tio. 17D chi ndida yto vaa xo kuii vaa, tdo yto ko va xo kuii ko va. 18Ta ni iin tn yto vaa ko xo kuii ko va, ta ni iin tn yto ko va ko xo kuii vaa. 19Ta ndida yto ko xo kuii vaa k r taanda, d kei ra noo ki o. 20Sa o, xn a ke ra, d kandaa ini ndo nd yoo k r.
San Mateo6 , 7
13
Yo dnaa Jess a o du ndida ayuu n chinan a satoo na koni
na nduu na noo i Ndios 21Ta o du ndida ayuu kan
xn yuu: Mi n k satoi, mi n k satoi!, koni nduu noo dndki Ndios. Savaa na ke a kni tati, na i indu, non v k na koni nduu noo dndki Ndios. 22Chi kua ndao ayuu kaa dia xn yuu t n kasanda kuu d : Satoo nduu, satoo nduu, ko ndsaa taon ini n a xn kuu mi n ni kaan ndu a koo ch noo , ta xn kuu mi n ni ta nd espritu kini, ta xn kuu mi n kua ndao a nano ni kee nduu? 23D kaai xn n: Ko n taon yuu nd yoo k nd. Kuxoo nd noo, chi k nd na ke a kini.
Yo dnaa Jess sa uu taa kvaa vee
24Ta ndi nda na sedo toon dnai, ta ke na choon sandan, non k na koin dkin tin a ke na xn iin taa i axintni, tan ra ni kavaa vee noo tto. 25Ni koon dai den, ta ni xino takui kuaa ini yuta o, ta ni kana tachi den, ta ni kani tan xn vee o, tdo ni iin aa ko n ndan, d chi in tooan noo tto. 26Tdo ayuu sedo toon dnai, ta ko ke na a, non k ttoon iin taa ko ki ini, tan ra ni kavaa vee noo ot. 27Ni koon dai den, ta ni xino takui kuaa ini yuta o, ta ni kana tachi den, ta ni kani tan xn vee o, ta k ni kooan, ta ni na ndi vaan ka Jess.
28Ta ni ndii ni kaan Jess ndida toon yo, k ni na in ayuu ni kee a ni dana na, 29chi ko ke na ttoon kio ke ta dnaa ley Moiss, chi dnaa na ttoon kio ke iin na ne choon.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess iin taa ndo kuee ti i
8 1T ni naxino Jess saa yku o, ta k kua ndao ayuu tkuei a kuaan na. 2D ni natuu yati iin taa ndo kuee ti i noo Jess. K ni sa kuin xit r noo n, d ni kaa ra xn n: Tat, t kni n, kuu va nduvi
n i. 3D ni chino Jess nda n sata
r, d ni kaa na xn r: Jaan, knii. N nduviion ka
na. Ta k vitn dia ni nda
niini kuee ndo ra. 4D ni kaa na xn r: O sa ko inon nakann xn ni
iin tn ayuu a ni keei xn. Dia kuan naa min no ta duti, ta kanee aa kuan kemnon Ndios, ttoon kio sand ley Moiss choon, d n kandaa ini ra a sa ni nduvi ion ka na.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess iin ta kchon noo iin taa dndki iin
ciento soldado 5T ni nduu Jess kuaan na oo
Capernaum, d ni kasa iin taa dndki iin ciento soldado noo n. Ta ni se nda ra noo n, 6ta ka ra: Tat, ta kchon noi knduu
r ini vei, ta ni nati saa r, ta ndo ndao no r. 7D ni kaa Jess:
San Mateo7 , 8
14
Ko ven, d n nduvai ra. 8D ni kaa taa dndki iin ciento
soldado o xn Jess: Tat, ko tan aa k yuu a
kuu n vei, tdo xn toon kaan oon va n, ta k nduvaa va ta kchon no i. 9Chi k taani yuu iin taa nkaa tixi nda ta ne choon. Ta o taani soldado tixi nda yuu. Sa o t n kain xn iin ra, Kuan, ta k kuaan va ra. Ta t kin xn iin ka ra, Naki, ta k vei va ra. T kin xn ra kchon noo, Kee choon yo, ta k ke va raan ka ra xn Jess. 10T ni sedo Jess toon yo,
k ni na in na. D ni kaa na xn ayuu tkuei a vei o: Mian ndaa n kain xn nd
a ni iin tn na Israel ko knd in na yuu ttoon kio knd in a taa yo. 11Ta ka yuu xn nd a n kii ayuu ch xoo noo xno ndindii, xn noo ktaan, ta kandei d n xn Abraham, xn Isaac, xn Jacob noo dndki Ndios indu. 12Tdo na knian ni a kandei na noo dndki Ndios, non k na ta dia a Ndios sata ve noo in na, ta o kuaki na, ta kuchi tan noo na. 13D ni kaa na xn taa dndki
iin ciento soldado o: Kuan non ven, chi sa a
ni kande ino n yuu, sa o sa io va a ni xiko n ka na.
Ta k mi hora da v ni nduvaa ta kchon o.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess k xido Simn Pedro
14T ni saa Jess vee Simn Pedro, ta k knduu xido ra noo
xto kan ke kuee da. 15D ni kako on Jess ndan, ta k ni yaa va a daan. Ta k ni ndako on ni kas kenduuan aa ke n.
Ta kua ndao ayuu ni nduvaa ni kee Jess
16D t ni kua kuu d , d ndka ayuu ndi o na o espritu kini ni kasa na noo Jess. Ta xn toon ni kaan na xn, ta k ni kankuei a kuaan. Ta ndida na ku ni nduvaa ni kee na. 17Din, d ni xinkoo toon ni kaan profeta Isaas: Mi n ni nakuido kuee ndo iin r iin y, ta ni nakiin na a uu i yo.
Dia kuaan a ni kaan Jess xn dao taa ni kan kanoo xn n
18T ni xini Jess a kua ndao ayuu ni nditt o, d ni kaa na xn taa xonoo xn n: N koo chikaanda yo iin ka
xoo taoo. 19Ta ni natuu yati iin ta dnaa
ley, d ni kaa ra xn Jess: Maestro, ii a kanooi xn mi
n nde k m v no koon n. 20D ni kaa Jess xn r: Kanan a i va ko noo o
ndikuii, ta i taani tka noo o laa. Tdo na ni nduu taa ayu yo, ni noo kano dini na ko . 21D ni kaa iin ta xonoo xn n
o: Tat, kon n din ka n
koin dnduxi tati, d n kasaai, koo. 22D ni kaa Jess xn r: Naki, n kanoo xn yuu viti,
ta dnkoo na k ndii n dnduxi a dao ka na k ndii ka na.
San Mateo8
15
Dia ni kuu t ni saanda Jess choon no tachi xn taoo
23D ni kaa Jess ini iin barco koon na xn ndin uxi uu taa xonoo xn n. 24Tein ya na kuaan na no taoo o, k ni kas kna tachi den. Ta k ni kas ndkoo no taoo, ta kokee r ini barco. Tdo kdi va Jess knduu n. 25D ni natuu yati taa xonoo xn
n noo knduu n, d ni kaa ra xn n: Tat, dkaki n nduu, chi i a
kuu ndu! 26D ni kaa Jess xn r: Ndivaa yu t ndo? ko
knd taon ini ndo yuu? D ni ndako o na. D ni saanda na
choon no tachi xn taoo o. K ni kutdi v r xn tachi o. 27K ni na v in taa xonoo xn n . D ni kas ndtn tan mi r: Nd yoo v k na yo, chi
nda tachi xn nda taoo sedo choon sand na? ka ra.
Dia ni kuu t ni ta Jess espritu kini o ini uu taa
28D t ni saa na iin ka xoo taoo o noo k kuend Gadara, k ni kasa uu taa o espritu kini, ta ni kankuei ni kii ini ko noo o ndii. Ta ndak ndao ra, sa o ni iin tn ayuu ko ku yaa chi nkaa o ke ra. 29D ni kas kyu espritu kini o ini ra: Nd kin ndo n xn nduu,
Jess, mi n na k dee Ndios? ni kasa n dndo nan n no nduu t ko a kasanda tiempo noo ndii? kaan.
30Ta sa xk v ndi kua ndao koch ssan r. 31D ni se nda espritu kini o noo n: T vei n ta n nduu, d kan
kon n n nduu nduu ini koch o ka. 32D ni kaa na xn: Kuan ndo, t d. D ni kankuei a ini taa o. D
ni saan ni nduan ini koch kuaa o. Ta k ni tax tan ndi ndii r kuaan ri yu dao, d ni dakui r mi r ini taoo o. o ni kandaa ri, d ni xii ri. 33K ni tax tan ta ndka koch
o kuaan no r. T ni nasa ra oo ra, d ni kastoon ra xn ayuu sa a ni ndoo koch ra xn sa a ni ndoo taa sa oo espritu kini o. 34D ni kankuei ndida ayuu ndi oo o kuaan na noo nkaa Jess. D t ni xini a n, d ni se nda na noo Jess a n koon na iin ka xn.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess iin taa ni nati saa
9 1D ni kaa tuku Jess xn ta xonoo xn n ini barco o. D ni chikaanda na no taoo kuaan na. D ni nasa na oo mi n. 2D ni kasa dao taa, ta yi ra iin xito noo kno iin taa ni nati saa. T ni xini Jess a knd ndao ini a r, d ni kaa na xn taa ni nati saa o: Koo tande ino n, dee lo, d
chi sa ni ndoo va kuachn ka na. 3D ni kas nkani kuchi ini taa
dnaa ley ndta ra: Taa ka k ra ya kan ndavaa xn Ndios. 4Tdo ni kandaa va ini Jess a din nkani ini ra. D ni kaa na xn r:
San Mateo8 , 9
16
Ndivaa nkani kuchi ini ndo ? 5Nd kin ko u ch ka kain xn taa yo, kn nd? Sa ni ndoo va kuachn, o kain xn r, Ndakuiin ndichi, ta kuaan non. 6Tdo viti d n koin dnai noo ndo a km ndisa na ni nduu taa ayuu yo choon a dndo na kuachi ke ayuu ndi ayu yo.
D ni kaa na xn ta ni nati saa o: Ndakuiin ndichi, ta nakiin
xiton kanee kuaan non. 7Ta k ni ndakuin ndichi ra. D
ni kee ra kuaan no r. 8K ndida v ayuu o ni na in t ni xini na a ni kee Jess, ta ni kekano na Ndios, na ni xio choon yo noo iin taa.
Dia ni kuu t ni kana Jess iin taa nan Mateo a kanoo ra xn n 9D ni keta Jess vee o kuaan
na. K ni xini na i iin taa nan Mateo, ta i ra kin yai ra saa o. D ni kaa na xn r: Naki, n koo kanoon xn
yuu. D ni ndakuin ra, d ni kee ra
kuaan ra kanoo ra xn n. 10Dia ni kuu tein noo i Jess
ssan na vee ra, d ni kasa kua ndao taa kin yai saa o, xn dao ka ayuu ka ra km kuachi, ta ni sa ndei na mesa ssan na xn Jess, ta ndi taani ta xonoo xn n. 11D t ni xini ta fariseo a i Jess ssan na xn ayuu o, d ni kaa ra xn taa xonoo xn n : Ndivaa ssan maestro ndo
xn taa kin yai saa o, xn dao ka ayuu km kuachi?
12T ni seidoo Jess a ni kaan ra din, d ni kaa na xn r: Na i vaa ko xn taon na
iin taa ktt a. Savaa na ku va k na xn a. 13Ta kuan ndo dkua nd ndi kni kaa a ni kaan Ndios noo tuti ii n, chi dia kaan: Kni yuu a kuu ini ndo saa dao ka ayuu, ta o du a doko ndo aa noo, kaan. Chi yuu, ko vi taon yuu kanai na kn a k ayuu ndaa. Vei yuu kanai na nkoni a km n kuachi, d n nandik in na saa kuachi ke na ka Jess.
Dnaa Jess a k n ttoon iin tono
14D ni kasa ta xonoo xn Juan, na dkodo ndta, d ni kaa ra xn Jess: Ne ii v nduu, ta ne ii taani
ta fariseo. Ta, ndivaa ko ne ii taon ta xonoo xn mi n? 15D ni kaa Jess xn r: kn nd a knian kandei
nda ayuu ni nataka noo i vik tndaa nani i i v tono xn n? Tdo nda n kasanda kuu nakiin ra tono kandaka ra koon ra, nda da v, d kan knian kanee ii n ka na.
Dnaa Jess a ko nkiin tan vaa a dnaa na xn a dnaa ta
fariseo 16D ni kaa taani Jess xn r: Ta ko in taon nkoto no ni
ndata iin doono yt xn iin t dan sa. D chi t n nakata na doono o, ta k natiin va dan sa , ta k v ka v ndata doono yt .
San Mateo9
17
17Ta ko in taon tan vino sa ini i yt, d chi t n kee na din, d kan dkand va vino sa o i yt , ta ndata v i o, ta kuita ndii va vino o. Sa o vaa ch kaan n tan yo vino sa ini i sa, d kan ni iin tn n o t.
Dia ni ndoo dee di iin taa nan Jairo xn iin a ndo kuee ti nii 18Ta nani i na dnaa na toon
yo, d ni kasa iin taa ne choon. D ni sa kuin xit r noo Jess, d ka ra: Sa ni xii va dee dii, tdo naki
n, n koo, ta chino n nda n sata x, ta k nataki va xi ka ra. 19D ni ndakuin Jess, d ni kee
na kuaan na xn r. Ta kuaan taani ta xonoo xn n. 20Ta k ch sata dia Jess ni natuu yati iin a ndo kuee ti nii. Ta sa ni xino uxi uu kuia ndn kuee o. D ni kako on ndan yu don n, 21d chi dia ni nakani inian: Savaa r don oon na n kakoin, ta k n nduvai. 22D ni nandi ko o Jess, d ni sa nde a n, d ni kaa na xn: Koo tande ino n, dee di lo,
chi ni nduvan sa a knd inon yuu ka na.
Ta k mi hora da v ni nduvan. 23D ni saa na vee ta ne choon
o. Ta k ni xini na ndi taa tu flauta, ta nna vaa ndao ayuu ndi na ndi na saa tadi o. 24D ni kaa Jess xn n: Kankuei to nd sata ve, chi
ko n xii taon tadi lo o, kdi va xi ka na.
Ta k ni saki ndaa va a ayuu o sa a ni kaan na din. 25T ni ndii ni kankuei ayuu o
sata ve, d ni kuu Jess. D ni tiin na nda tadi lo o, ta k ni ndako o va xi. 26Ta k kua ndao ayuu ndi yati o ni nii ton a ni kuu din.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess uu taa ko tu noo
27D ni keta Jess vee o kuaan na. K ni kas tkuei a uu taa ko tu noo kuaan ra, ta ka ra kyu a r: Dee na vee rey David, kuu ini
n sa nduu! 28D t ni saa Jess vee no
kuaan na o, d ni natuu yati ndi ndu ta ko tu noo o. D ni ndaton a Jess: kndsa nd a i choon noo
nd nduvai ndo? D ni kaa ra: Jaan, kndsa ndu a din kn,
tat. 29D ni kako on nda n noo r,
ta ka na xn r: Sa a knd in ndo yuu,
sa o n natuu noo ndo. 30Ta k ni natuu va noo r. D ni
saanda na choon noo r, ta ka na: O sa nkani nd xn ni iin
tn ayuu ndi ni kuu ni nduvaa noo ndo. 31Tdo t ni kankuei ra vee o, ta
k ni nakani ra xn ndida ayuu ndi o a ni kee Jess xn r.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess iin taa i
32T ni ndii ni kankuei taa ni nduvaa o kuaan ra, d ni kasa
San Mateo9
18
dao ayuu, ta ndka na iin taa ni kandoo i ni kee espritu kini nkaa ini ra. 33D ni ta Jess espritu kini nkaa ini taa o, ta k ni nakaan va ra. Ta k ni na v in ayuu ndi o, ta ka na: Ni kuu ni hora ko xin yo a
ku din oo Israel, a ni xini yo viti. 34D ka dao ta fariseo ndta o: Mi v satoo espritu kini kan
xo choon noo taa ka, sa o knd r ta ra espritu kini.
Dnaa Jess a n kaka yo noo Ndios, d n tanda n ch ka
ayuu kii dnaa toon na 35Ta ni xionoo Jess ndida oo
nano xn oo kul, ta sa dana na ini iin r iin vee noo ndtt na Israel. Ta dnaa na toon vaa, a kan ndi koo nduu ayuu tixi nda Ndios. Ta sa nduvaa na ndida na ndo kuee xn na uu i. 36T xin na ayuu kua o, k ku ndao ini na saa n, chi ndo ndao no n, ta ndi ndavaa na, chi ndo na ttoon ndo lko, kir ko in ndka. 37D ni kaa na xn taa xonoo xn n: Mian ndaa n kain xn nd
a ayuu yo k ttoon iin o xti kano noo sa i nduu dke, tdo ch v k na kchon. 38Sa o kaka ndo noo Ndios, na k satoo o xti yo, d n tanda n ch ka ayuu kii kechon noon.
Dia ni kuu t ni kaxi Jess uxi uu taa kanee toon na
10 1D ni ta xo Jess uxi uu taa xonoo xn n, d ni
xio na choon noo r, d kande r ta r espritu kini o ini ayuu, ta kande r nduvaa ra ayuu ndo ndi nda mi v kuee xn a uu i n. 2Ta dia nan ndin uxi uu apstol, tan ra ni kaxi Jess kanee toon na. Taa mi no nan Simn, ta ni chinan taani a n Pedro, ta iin ka ra nan Andrs, ta k ani Pedro, ta iin ka ra nan Jacobo, tan ra k dee Zebedeo, ta iin ka ra nan Juan, ra k ani Jacobo. 3Ta iin ka ra nan Felipe, xn ra nan Bartolom, xn ra nan Toms, xn ra nan Mateo, tan ra ni sa kiin yai saa o, xn ra nan Jacobo, ra k dee iin taa nan Alfeo, xn ra nan Lebeo, ta kan xn n Tadeo, 4xn ra nan Simn, tan ra ni sa kuu kuend ta cananista, xn ra nan Judas Iscariote, tan ra ni kasanda ni nakio Jess no ta xin uu a.
Yo ni saanda Jess choon noo ndin uxi uu taa xonoo xn n a koon ra
dnaa ra 5Ta ndin uxi uu taa yo ni
tanda Jess kuaan ra kanoo ra dnaa ra no ayuu, ta dia ni kaa na xn r: N da ni koon ndo noo ndi
na ko k na Israel, ta ni o sa ko ini ndo kuu nd ni iin oo, a k kuend Samaria. 6Savaa no na Israel, tan na k ttoon lko ni nda, kuan ndo dnaa ndo. 7T kuaan ndo dnaa ndo no ayuu, dia kaa ndo: Sa ni kuyati va kuu a nduu ayuu tixi nda Ndios dndki a n. 8Ta nduvaa nd na ku, ta nduvii nd na ndo kuee ti, ta dntaki ndo na ni
San Mateo9 , 10
19
xii, ta ta nd espritu kini o ini ayuu. Ta kee nd a mani yo xn n ttoon kio kmani yuu ndo xn choon yo. 9O sa tan ndo din oro ni din
plata ni din kuan ini vati ndo, d kiin nd koon ndo. 10Ta ni lka o sa kndio nd koon ndo, ta o sa knee nd uu kot, ni dao ka ndisa kayii nd, ni vara katuu nd o sa knee nd koon ndo, d chi iin ta kchon, i chi ra kasan ra noo choon ke ra. 11Ta ndi nda mi v oo nano
o oo kul ni saa ndo, ta ta ton nd nde ndi ayuu i a, ta savaa o n kandei nd nda n kasanda kuu kankuei nd koon ndo iin ka oo. 12T ni kuu nd vee o, d kaa ndo xn n, Vaa kandei n. 13T k n ayuu vaa, d kan n kandei vaa na. Tdo t ko k n ayuu va, d kan nakiin nd a ka ndo kandei vaa na koan xn nd. 14T ko n ntiin vaa iin ka na ndo, ta ko n xin na kuedo na a dnaa ndo, d kan t ni kankuei nd vee na o oo na, kidi niini nd oyak in saa ndo, ta o na a ko ntaan ini Ndios xin na na oo o. 15Mian ndaa n kain xn nd a t n kasanda kuu keyko Ndios saa ndida ayuu, d kan ka ch ka v ndoo na oo o o du ayuu kni ni sa ndei oo Sodoma xn oo Gomorra.
Yo dnaa Jess noo r a kendavaa ayuu xn r ch noo 16Ta viti, tnda yuu ndo
koon ndo, ta k nd ttoon lko kuaan kanoo tein ndige lobo.
Sa o kaon koo nd ttoon ke koo. Ta nda koo ini ndo ttoon ke paloma. 17Ta kandaa ndo mi nd no ayuu, chi koon na nakio na ndo no ta ne choon. Ta kani na ndo ini vee no ntaka na. 18Ta nda no ta ne choon nano xn no rey kandaka na ndo koon ndo sa a k nd kuend yuu. Din koo, d nii ndo kio nd kuend saa yu no ta ne choon nano o, xn no na ko k na oo yo. 19Tdo t ni nakio na ndo no ta ne choon, o sa nkani t ini ndo sa toon kaan ndo o ndi kaa ndo chinde nd mi nd, chi mi hora da kio Ndios toon kaan ndo. 20Chi ko tan mi nd k na kaan, mi Espritu ii, na ni kii noo tat Ndios, non k na kio toon kaan ndo. 21Ta iin ani nakio ra ani mi r
no ta ne choon, d kan r. Ta din taani kee na k tat xn dee ra. Ta dao dee ndakuei na xn tat xi, ta kan a r. 22Ta koni uu kini ndida ayuu ndo sa a k nd kuend yuu. Tdo ndi nda na ni xio nde in ni sa ndita ndaa xn nda no nd kui, non k na ni a kaki na. 23T kndavaa na xn nd oo kano no koon ndo, d kan kankuei ki ndo koon ndo iin ka oo. D chi mian ndaa kin xn nd a o knde taon nd nataan ndo ndida oo o Israel nda n nandi koo tuku na ni nduu taa ayu yo kasaa na. 24Ta ni iin ta dkua ko ndyai
ch ka no ta dnaa noo r, ta ni ta kchon, ko ndyai ch ka noo satoo ra. 25Sa o n nataan ini
San Mateo10
20
ta dkua ndoo ra ttoon kio ndo taa dnaa noo r, din n, ta kchon, n nataan ini ra ndoo ra ttoon kio ndo satoo ra. D chi ni chinan n satoo ndo, Beelzeb, sa o ka ka kee na xn ndo.
Yo dnaa Jess saa nd yoo knian yu yo
26Sa o n da ni yu ndo kee ayuu ke din, d chi ndida v aa i de, da a natuuan. Ta ndida v aa kde ayuu, da a natuuan. 27Ta a kan de yuu xn nd, kaan ndon noo tu, ta a ni sedo nd ni kaan kay yuu, kuan kaa nd dini ve, ta nii kaan ndon. 28Ta n da ni yu ndo na knd kan yik ko o ndo, chi o knde taon na kan na no ndo. Vaa kaan yu ndo na km choon a dndo na no ndo xn yik ko o ndo inday. 29 ko dk taon ayuu uu laa
kul saa iin din kaa? Ta vaar no yai r, tdo ko kui ndavaa taon r nda noo t ko kn ttoon kni mi tat yo Ndios. 30Ta din n ndo na xn ndo, chi nda id dini ndo, n Ndios ndida k. 31Sa o o sa yu ndo, chi ndyai ch ka ndo noo Ndios o du kua ndao laa kul. 32Ta ndi nda mi ayuu kan
a k n kuend yuu noo dao ka ayuu, din taani kaan yuu a k n kuendi noo tati Ndios, na i indu. 33Ta ndi nda na ndta saa yu noo dao ka ayuu, d kan kio din taani ndata yuu saa n noo tati Ndios, na i indu.
Yo dnaa Jess a ta xo tan ayuu saa mi n
34N da ni kan ndo a vei yuu nachindei vai ayuu. Dia ni kasai xn espada, d n kaanda tan ayuu saa yu. 35Chi ni kasai dnai dee xn tat ra. Din taani na dee di xn nan xi. Ta din taani kee iin sano xn xidoan. 36Ta din taani kee na vee iin taa, ndakuei na na na xn r. 37Ta na kni ch ka tat na xn nan na o du yuu, non k na ko kni taan vaan kakuu kuend yuu. Ta na kni ch ka dee yi na xn dee di na o du yuu, non k na ko kni taan vaan kakuu kuend yuu. 38Ta na ko xo mi a kadok na cruz n, ta karkaa na sata yu kii na, non k na ko kni taan vaan kakuu na kuend yuu. 39Ta na kni dkaki mi n, no n dia k na kuu. Tdo na xo mi a kuu na saa yu, non dia k na ni a kataki na.
Yo dnaa Jess a nandi ne Ndios a vaa no na ke a vaa
xn ayuu na 40Ta ndi nda ayuu ntiin vaa
ndo, nda yuu ntiin vaa na. Ta na ntiin vaa yuu, nda na ni tanda yuu veii ntiin vaa na. 41Ta na ntiin vaa iin profeta sa a k n iin profeta, d kan natiin taani na a vaa knian natiin iin profeta. Ta din taani, iin na ni natiin vaa iin ayuu ndaa sa a k n iin na ndaa, d kan koni taani na natiin na a vaa knian natiin iin ayuu ndaa. 42Ta ndi nda mi ayuu nkio iin yxi
San Mateo10
21
takui vixi koo iin ka ayuu kul yo, mian natiin na a vaa sa a ni kee na, chi ni kemni n iin na xonoo xn yuu.
Dia kuaan a ni kaan Jess saa Juan, na dkodo ndta ayuu
11 1T ni ndii ni kastoon Jess xn ta xonoo xn n ndi kee ra dnaa ra, d ni kee ra kuaan ra. T ni ndii, d ni kee mi n kuaan na dnaa na, ta kastoon na xn ayuu ndi iin r iin oo. 2Ta noo nkaa Juan, tan na
dkodo ndta ayuu, ini vee kaa, ni nii ton na saa ndida a ndato ke Cristo Jess. Sa o ni tanda n dao ta xonoo xn n kuaan ra noo nkaa Jess. 3T ni saa ra, d ni kaa ra xn n: mi n k na ni kaa Ndios
tanda n kasaa dkaki a, o kandati ndu kasaa iin ka na? 4D ni kaa Jess xn r: Kuan ndo, ta kastoon nd
xn Juan saa ndida aa nd nd, xn saa ndida a sedo nd. 5Chi ntuu no na ko tu noo, ta sa ku va xka na ni nati saa, ta sa ni nduvii v i na ndo kuee ti, ta sa ni natai va doo na ko ti doo, ta ni nataki va na ni xii, ta kstoin toon vaa Ndios xn ayuu knda. 6Ndikn ndi ku v ayuu ko nkani kuchi ini xin na yuu ka Jess xn taa o. 7T ni ndii ni nandi kui taa o
kuaan ra, d ni kas Jess kan na xn ayuu o saa Juan, ta ka na: Nd yoo ni saan ndo ni sa
nde nd noo k o ich o? iin taa ko in toon, tan ra xk
ttoon xk iin ndoo ke tachi ni saan ndo ni sa nde nd? 8Ko , sa o, nd yoo ni saan ndo ni sa nde nd, t d? iin taa ndxi don ty nda? Ko, chi n v mi nd a ayuu ndxi don ty nda, non k na ndi vee rey. 9Sa o, nd yoo ni saan ndo ni sa nde nd, t d? iin profeta? Jaan, mian ndaa kuiti ka yuu a a k n, ta ndyai ch ka na o du iin profeta. 10Chi saa mi n kan tuti ii Ndios dia:
N koin tanda iin taa kui no koon noo yo,
ta kastoon ra toin xn ayuu, d n kandei nduu na kuedo
na a koon kaon xn n. 11Mian ndaa n kain xn nd a Juan, na dkodo ndta ayuu, non k na ndyai ch ka noo ndida ka taa ni kaki tixi a. Tdo na no ch ka nkaa tixi nda Ndios, non dia k na ndyai ch ka o du Juan. 12Nda kuu ni sa xionoo Juan, na
dkodo ndta ayuu, ta nda kuu vti den ndao kndavaa ayuu xn na dnaa no ayuu ndi kee na nduu na tixi nda Ndios, ta sad ayuu kni no ayuu ndk nduu tixi nda Ndios. 13Ndida tan profeta xn a kan ley Moiss ni kaan a kas Ndios dndki na ayuu na, ta nda Juan taani ni kaan din. 14Ta nd kuend mi nd n kakian kndsa nd a koin kain xn nd o ko, tdo kan yuu xn nd a Juan k Elas, na ni kaan profeta kasaa. 15Ta ndi nda nd i doo, ta k kuedo vaa nd.
San Mateo10 , 11
22
16Nd kin tiin yuu, d kain xn nd ttoon ke ayuu ndi tiempo viti? Chi ke na ttoon ke takuch t ndi xi sdik xi noo yi, ta kyu tan xi: 17Ni tuu ndu flauta, tdo ko n srs taon ndo. Ta ni xita ndu yaa nda kuaan, tdo ko n ndeii taon ndo. 18Ta kio din taani ke ayuu ndi viti, chi t ni kasa Juan, ko n se taon na pan, ta ko n xii na vino, tdo ka ndo a nkaa espritu kini ini na. 19Ta viti ni kasa na ni nduu taa ayuu yo, ta ssan vaa na, ta xi na vino, tdo ka ndo a k n iin taa nde, iin ta xi. Ta ka taani nd a k n iin ra ne tan vaa xn ayuu kni, xn taa kin yai saa o. Tdo na k na ndich, non k na n a km ndisa na a ndich.
Nda k v na ndi oo Corazn, xn na ndi oo Betsaida, ka Jess 20Ni ndii, d ni kas Jess
dnani na ayuu ndi oo nano no ni kee na kua a ndato, d chi ko n xin taon na oo o nandik in na sa kuachi ke na, ta ka Jess: 21Nda k v ndo, na ndi
oo Corazn! Ta, nda k v ndo, na ndi oo Betsaida! Chi t n ke yuu a nano no ayuu ndi oo Tiro xn oo Sidn ttoon ni kee yuu a nano noo mi nd, ta k nda sa oon va ni nandixi nda na, ta ni nandei nda na no yaa sa a ni nandik in na sa kuachi ni kee na, n ku. 22Sa o kin xn nd a t n kasanda kuu keyko Ndios saa ndida ayuu, d kan ka ka v
ndoo ndo o du ayuu ndi oo Tiro xn oo Sidn. 23Ta ndo, na oo Capernaum, kn nd a nda indu xinkuei nd, tdo ndo k na koono niini Ndios nda ma inday, d chi t n ke yuu a nano oo Sodoma, a kan ni keei noo ndo, mian ndaa kakaa ii v oo Sodoma nda kuu vti, n ku. 24Sa o kin xn nd a t n kasanda kuu keyko Ndios saa ndida ayuu, d kan ka ch ka v ndoo ndo o du ayuu kni ni sa ndei oo Sodoma.
Kdii ndao ini Jess ke na k Espritu ii Ndios
25Mi hora da ni kaan Jess xn Ndios: Kkano yuu mi n, tat
Ndios, mi n k satoo indu xn noo yo, chi ni chika de n a yo no na ndich, xn na ktni ini. Ta ni naa nan no na ko ktni vaa ini. 26Din ni kee n, tat Ndios, chi kio din ni nataan ini mi n. 27Ta ndida aa ni nakio tat
Ndios noo yu. Ta ni iin tn ayuu ko n nd yoo k yuu, na k dee Ndios, chi iin tn mi tat Ndios k na n nd yoo k. Ta ni iin tn ayuu ko n nd yoo k tat Ndios, chi iin tn dini yuu, na k dee na, k na n a, xn ndi nda mi v ayuu kn yuu, na k dee Ndios, nain n noo. 28Naki ndida ndo, na k tat, ndo na nddo vee, noo yu, d nakioi a nanii nde ndo. 29Ta kandio ndu ndo yuk xn yuu, d katia nd kee nd ttoon ke yuu, chi yuu k
San Mateo11
23
iin na mas, iin na nda i ini, ta xn yuu, d koni ndo nanii nde ndo, 30d chi ko kuchi taon kandio nd yuk yuu, ta o dkuo vee taoin ndo ka Jess.
Dia kuaan a ni dana Jess sa kuu nnii nde na Israel
12 1Tiempo da chkaanda Jess kuaan na noo noo ka tiri tein iin kuu nnii nde na Israel. Ta kuko ndao ta xonoo xn n. Sa o ni kas r ta ra yoko tiri, ta se ra nonin kuaan ra. 2D ni xini dao ta fariseo a ke ra din, d ni kaa ra xn Jess: Ya ta xonoo xn n ke ra a
ko knian kee ra kuu nnii nde yo. 3D ni kaa Jess xn r: ko on taon kai nd a ni
kee David t sa na xn taa sa xionoo xn n t nda ni kuiko na? 4Chi kaan a ni kuu na ini vee Ndios, ta ni se na pan, a dko ta duti noo Ndios, chi ni ko knian ke mi n a, ni taa xonoo xn n. Savaa ta duti va kuu ke . 5O, ko on taon kai nd noo ley a ni yaa ta duti ni kechon ra ini vee oo kano y kuu nnii nde yo? Tdo ko tan kuachi kn a ke ra din. 6Ta kin xn nd a ndyai ch ka na in noo ndo o du vee oo o. 7Dia ka toon Ndios: Knii a kuu ini ndo saa dao ka ayuu, ta o du a doko ndo aa noo. T ni kandaa ini ndo toon yo, d kan o dtai kuachi taon nd na ko aa ke. 8Chi i choon noo nda na ni nduu taa ayu yo a dndki na tein kuu nnii nde yo ka na.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess iin taa ni nati nda
9D ni nakiin Jess kuaan na. Ta ni saa na ni kuu na ini vee noo ntaka na oo o. 10Ta o nkaa iin taa ni nati iin xoo nda. Ta kni ta fariseo nii r ndi koo dtai kuachi ra Jess no ta ne choon, sa o ni ndaton a r: kuu nduvaa y ayuu kuu
nnii nde yo, ka ley? 11D ni kaa Jess xn r: Ta, ndi nda ndo, t n
kankao iin lko ndo ini iin yi tein kuu nnii nde yo, o kon taon nd ta ndo r? 12Ta kana nd a ndyai ch ka iin ayuu o du iin lko. Sa o ka yuu a kuu va kee y a vaa tein kuu nnii nde yo. 13D ni kaa na xn ta ku nda
o: N dkaa ndon. D ni nadkaa ra nda r, k ni
nduvaa vaan ttoon kio i vaa iin kaan. 14D ni kankuei ta fariseo o kuaan ra. D ni kas r ndtn kue ra ndi kee ra, d kan r Jess.
Dia kuaan a ni taa Isaas saa Jess 15T ni kandaa ini Jess a kni
ra kan a r, d ni kee na kuaan na iin ka xn, ta kua ndao ayuu tkuei a kuaan na. Ta ni nduvaa Jess ndida na ku. 16Ta ni saanda na choon no ayuu o a n da ni kastoon na xn dao ka ayuu sa a ndato ni kee na. 17Din, d ni xinko o toon ni taa profeta Isaas, chi dia kaan: 18 Yo in ta xnkuch noi, ta
mi yuu ni kaxi xi,
San Mateo11 , 12
24
ta ndo ndaa vai saa x, ta ntaan inii xini x.
Koin dkoin Espritu dini x. Ta noo ndida na tuk kastoon
xi a vei kuu keyko i saa ndida ayuu.
19 Ta o na tan taon xi xn ni iin tn ayuu, ta o kyu nii taon xi,
ta ni ko in taon xka ke o kuedo a kaan xi.
20 Ta o kano taon xi tayo, kir sa ni taano.
Ta o nda taon xi tiro sa kuaan ndao, nda n kasanda kuu kande x dnkoo ndaa xi ayuu noi.
21 Ta mi x k tande in no na ko k na Israel.
Din ni taa Isaas.
Dia ndoo ayuu kan ndavaa saa Espritu ii Ndios
22D ndka ayuu o iin taa nkaa iin espritu kini ni kasa na noo Jess, ta ko tu noo r, ta ni ko ku kaan ra ke espritu kini o. D ni nduvaa a n. Ta k ni nakaan ra, ta ni natuu noo r. 23Ta k ni na v ini ayuu kua o ni xini na a ni kee Jess, ta ka na: Nd ndi kuu dee na vee rey
David, na ka na tanda Ndios kasaa, k taa ka ka na. 24T ni sedo ta fariseo a din
ndtn ayuu o, d ni kaa ra: Knd taa ka ta r espritu
kini, chi Beelzeb, tan a k satoan, xo choon noo r ka ra. 25K ni kandaa va ini Jess a
din nkani ini ra, d ni kaa na xn r:
Kana nd a t na tan iin rey xn ayuu dndki ra, d kan na v choon ne ra. Ta din taani ndoo iin oo o iin vee t sand dao tan ayuu ndi inian, chi na vn. 26T n ta a uu k no a kini kchon noo n, d kan taanda tan vaan. Ta, ndi koo kaka choon nan? 27Sa o t ta yuu espritu kini xn choon ni xio Beelzeb noo , d kan, nd yoo ni xio choon noo nda dao ka na oo mi nd a ta n espritu kini, t d? Mi v na yo k na na a o du a ndaa kan ndo. 28Tdo t ta yuu espritu kini xn nde Espritu ii Ndios, d kan kana nd a sa ni kasanda va kuu nduu ayuu tixi nda Ndios. 29Chi, ndi kee v iin taa kuu ra
vee iin taa tond kiin kun r a o vee ra t n o kon a r din ka? Din kanian kee ra, d kande r ta ndi ra aa o vee ra. 30Ta na ko ndta xoo yuu, non
k na xin uu a, ta na ko chnde yuu noo chon kei, no n k na dtu choon kei. 31Sa o kin xn nd a kuu va kuu kano ini Ndios saa ndida k kuachi ke ayuu, xn saa ndida k aa kini kan na. Tdo ndi nda na ya kan ndavaa saa Espritu ii Ndios, non k na ni iin kuu tan o ku kano ini Ndios sa kuachi ni kee na. 32Ta ndi nda na ya kan ndavaa sa na ni nduu taa ayu yo, kuu va kuu kano ini Ndios saa n. Tdo ndi nda na ya kan ndavaa saa Espritu ii Ndios, non k na ni iin kuu tan o ku kano ini Ndios
San Mateo12
25
sa kuachi ni kee na, ni ayu yo ni ayu vei ch noo o ku kano ini Ndios saa n. 33D chi iin yto vaa, kuii vaa
va xo r. Ta iin yto ko va, nda kuii xo va r ko va. Ta xn kuii xo va r kndaa inio nd yto k r. 34Ndo k kuend dee koo ! Ndi kee v nd kaan ndo iin to on vaa t ayuu kni va k nd? D chi toon ni chit o ini no iin ayuu kan knkuei yu n, d kan na. 35D chi iin taa vaa, toon vaa o ini no r ta ra kan ra. Tdo iin taa kini, toon kini o ini no r ta ra kan ra. 36Tdo yuu kin xn nd a nakio nd kuend saa ndida toon ko chon ni kankuei yu ndo ni kaan ndo t n kasanda kuu keyko Ndios saa ndida ayuu. 37D chi xn toon kan ndo, kda xn nd, d kandoo vaa nd noo Ndios. Ta xn toon kan taani nd kda xn nd, d kandoo nd kakuu nd ayuu i kuachi noo n.
Yo ni xika ayuu a kee Jess iin a ndato
38D ni kasa dao ta dnaa ley xn dao ta fariseo, d ni kaa ra xn Jess: Maestro, kni ndu a kee n iin
a ndato noo ndu. 39D ni kaa Jess xn r: ayuu kni ndao k ndo, na
ndi tiempo viti, ta xin xxi va nd Ndios, chi xka ndo a kee yuu iin a ndato, d kanda nd. Tdo ni iin tn a ndato o kei noo ndo, savaa a ndato ni kee Ndios xn profeta Jons kan koni ndo. 40Chi ttoon oni ndu, oni o ni sa ka
Jons tii tiyak kano, kio din taani koni ndo kakaa na ni nduu taa ayu yo tixi o oni ndu, oni o. 41Ta nakuita ndichi ayuu ni sa ndei oo Nnive t n kasanda kuu keyko Ndios saa ndida ayuu, ta kaan kuachi na sa ayuu ndi tiempo viti. D chi ni nandik in na sa kuachi ni sa kee na t ni dana Jons noo n. Ta iin taa ndyai ch ka o du Jons in noo ndo viti. 42Ta nakuiin ndichi taani a sa dndki ch Sur dia t n kasanda kuu keyko Ndios saa ndida ayuu, d kaan kuachin saa ayuu ndi tiempo viti, d chi nda noo xk ch ka ayu yo ni kixin ni sedn a ndich ni kaan rey Salomn. Ta iin taa ndyai ch ka k na in kan xn nd vitn o du rey Salomn o.
Yo dnaa Jess saa ndi ke espritu kini
43T kta iin espritu kini iin taa, d kan kuaan iin xn no ich ndkn noo nanii nden. Tdo ko nnin noo nanii nden. 44D ksn nkani inian: Nandi koo tukui noi vee no ni ketai veii, kaan. T ni nasaan ni nduan ini taa no ni sa ioan, ko in taon nkaa o, ta ndato ni natun, ta ch vii kaan. 45D kuaan kuakaan usa ka espritu kini ch ka o du min. D nsaaan nduan kaoan ini taa o. Ta k ka ka v ks ndo no r o du ttoon kio ni sa ndoo no r ni sa kee espritu kini mi no o. Din taani ndo ayuu ndi tiempo viti ka Jess.
San Mateo12
26
Dia ni kuu t ni kasa nan Jess nanduk a n
46Xan nani nkaa na dnaa na no ayuu kua o, k ni kasa nan na xn ani na. Ta k ni sa kuita na sata ve, chi kni na kaan na xn Jess. 47D ni kastoon iin taa in o
xn Jess: Nan n xn ani n, ta ndta
na sata ve, ta kni na kaan na xn n. 48D ni kaa Jess: N kastoon ndaai xn nd nd
yoo k nani, nd yoo k anii ka na. 49Ta k ni dana nda n
ndida taa xonoo xn n, d ni kaa na: Ta yo va k nani, k anii.
50Chi ndida na ke a kni tati Ndios, na i indu, non k anii, k kioi, k nani ka na.
Dia kuaan a ni nakani Jess saa iin taa xti
13 1Kuu d ni keta Jess vee o. D ni saa na ni sa ko o na i na yu taoo. 2Ta k ni nataka kua ndao ayuu noo i na. Sa o ni kaa Jess ini iin barco, d ni sa ko o na ini ro. D ni sa ndei ayuu kua o yu taoo o. 3D ni kas Jess dkin tan na dao aa xn toon dnaa na, ta ka na: Iin taa xti ni kee ra kuaan ra
kuti ra tata noo r. 4Ta sa a ni koon niini ra tata o, sa o dao a ni kuei yu chi. K ni kasa laa, ta k ni se v ran. 5Ta dao ka tata o ni kuei tein yuu, no ko
o nd. Sa o k yachi va ni xitaan, chi ko n kuei taon a no k o nd. 6D t ni xinkoo ndiandii, ta k ni dii vaan. Ta sa a ko tan yoan, sa o ni ichi vaan. 7Ta dao ka tata o ni kuei tein tan. Ta ni saano d xn tan o, sa o ni kuyta vn ni kee r. 8Ta k dao ka tata o ni kuei noo k o vaa. Ta k kua ndao noni ni xioan, d chi iin ciento noni ni xio dao tata yo, ta dao kaan ni xio oni diko noni, ta dao kaan ni xio oko uxian. 9Ndi nda ndo i doo, ta kuedo nd ka Jess.
Yo kstoon Jess ndivaa dkin tan na dao aa xn toon
dnaa na 10D ni kasa ta xonoo xn n
noo i na, d ni ndaton a r: Ndivaa dkin tan n dao
aa xn toon dnaa n? 11D ni kaa Jess xn r: D chi noo ndo va ni xio
Ndios a kandaa ini ndo a n mi n sa ndi kee na dndki na. Tdo ko xo Ndios noo dao ka ayuu a kandaa ini na sa a yo. 12D chi ndi nda na ni natiin toon kin, non k na natiin a kandaa ch ka ini na. Tdo ndi nda na ko xin natiin a, non k na dit dia Ndios ch a kndaa ini na. 13Sa o dkin tan yuu dao aa xn toon dnai no dao ka ayuu, d kan, vaar nd n, tdo o kndaa taon ini na ndi kni kaaan, ta vaar sedo na toon kin, tdo o ktni taon ini na. 14Kio din, d xinko o toon ni taa profeta Isaas, chi dia kaan:
San Mateo12 , 13
27
Vaar ndidaa ka van n kuedo nd, tdo o ktni taon ini ndo.
Ta vaar ndidaa ka van n kande nd, tdo o kndaa taon ini ndo.
15 Chi ni ndukx ndao no na oo yo,
ta ko xo na mi n kuedo na, ta ni sadi taani na noo n, d n o ko n na xn noo n, ta ni o kuedo na xn doo na, ta ni o ktni taon ini na, ta ni o nndi kui na noo yu,
d nduvai na. 16Tdo ndikn v noo ndo, chi
tu noo ndo nd nd, ta ndikn v doo nd, chi sedo nd. 17Chi mian ndaa kin xn nd a kua ndao profeta xn ayuu ndaa ni sa ndei sa na ni kan n koni na a xin ndo viti, tdo ko n xin taon naan. Ta ni kan taani na kuedo na toon sedo nd viti, tdo ko n sedo taon naan ka na.
Nkani Jess ndi dndki a ni dana na sa taa xti
18Kuedo vaa nd, chi koin kastoin xn nd ndi dndki toon ni dakin tin ni dani noo ndo sa ta xti o. 19Tan ayuu sedo toon vaa a kan saa ndi ke Ndios dndki na ayuu, ta ko xo na mi n kandaa ini nan, d kan kasaa a uu, ta dt vn toon Ndios, a ni kankao no n. Din dndki yu chi o no ni kuei dao tata o. 20Ta tein yuu no ni kuei dao ka tata o k ayuu sedo toon Ndios, ta ntiin naan xan kdii ini na. 21Tdo ko tan yoan ini no n, sa o t v
kndsa naan. Chi t vei tand ndo na, o t ks ayuu kndavaa na xn n sa a kndsa naan, k dnkoo va naan. 22Ta tein tan no ni kuei dao ka tata o k ayuu sedo toon Ndios. Tdo ks ndi ch ka ini na sa aa i ayu yo, ta kto na koo kuk n. Sa o ko sano na xn toon Ndios, ta ni iin a vaa ko ke na. 23Tdo noo vaa no ni kuei dao ka tata o k ayuu sedo toon Ndios, ta xo na mi n a kndaa ini nan. Dao non k ttoon tata, a ni xio iin ciento noni. Ta dao ka na k ttoon tata, a ni xio oni diko noni. Ta dao ka na k ttoon tata, a ni xio oko uxi noni, chi ke na a kni Ndios ka Jess.
Yo dnaa Jess saa tiri kui ni xita tein tiri vaa
24D ni dakin tan Jess iin ka aa xn toon ni dana na no ayuu o, ta ka na: Ttoon kio ni kee iin taa ni xiti
tata vaa noo r, kio din ke Ndios dndki na ayuu na. 25Ta tein kdi ta xti o, ni kii iin ta xin uu tan xn r, ta ni chii ra tata tiri kui noo ka tiri ra. 26Sa o t ni kas kna yoko tiri, d ni kandaa ini ta kchon noo r a ka taani tiri kui tein tiri ra. 27D ni saan ra ni ndaton r satoo o o: Tat, o du tiri vaa n xti n? Ndivaa ka taani tiri kui tein tiri n, t d? 28D ni kaa satoo o xn r: Iin taa xin uu va a ni kexxi ni chian. D ni kaa ta kchon o: ko kni n n koon ndu toon nduan? 29D ni kaa ra: N da ni
San Mateo13
28
koon ndo toon ndan, d chi t n toon ndan, nda tiri vaa kana xn. 30Kon nd n kuaano d xn tiri vaa o nda n kasanda kuu nakiin vaa y tiri o. D t n kasanda kuu taandaan, d kaandai choon no ra nkiin vaa tiri, ta kaai xn r: Toon nd din tiri kui, ta kat ndan ttoon kat nd ndyoo, d chio ndon. Tdo a k tiri vaa o, n tan vaa ndan ini yka ka Jess.
Yo dnaa Jess saa iin tata le lo nan mostaza
31D ni dakin tan Jess iin ka aa xn toon ni dana na, ta ka na: Ttoon kio ndo iin tata nan
mostaza, a ni xiti iin taa noo r, kio din ke Ndios dndki na ayuu na. 32Ta mian ndaa a yo k tata pl ch ka noo dao ka tata chi y noo yo. Tdo t ni xitaan, ta k sano dik ka van o du dao ka yuku, ta nduan iin yto, sa o ksaa laa, ta kvaa r tka ri tein nda r ka Jess.
Yo dnaa Jess sa a dkuita tach ysa pan
33D ni dakin tan tuku na iin ka aa xn toon ni dana na no ayuu o, ta ka na: Kio dndki Ndios ayuu na kn
ttoon kio ke a dkuita tach ysa kvaa pan, a ni tiin iin a, ta ni dakin tan a xn oni yxi harina, d nakuita tachan ka na.
a yo nkani ndivaa dnaa Jess din
34Ta din ni dakin tan Jess dao ka aa xn toon ni dana na
no ayuu kua o. Ta ko n s dnaa taon na t ko n s dkin tan na dao aa xn toon ni sa dana na. 35Din, d ni xinkoo toon ni taa profeta, chi dia kaan:
Koin dkin tin dao aa no toon dnai no ayuu.
Ta kio din dnai noo n saa ndida a sa io de nda r ni kas saa ayu.
Yo nkani Jess ndi dndki a ni dana na saa tiri kui xn
tiri vaa 36T ni ndii ni kaan Jess
ndisn xn ayuu o, d ni kuu na ini vee in o. D ni natuu yati ta xonoo xn n o, d ni kaa ra: Nakani n xn nduu ndi
dndki a ni dana n saa tiri kui o. 37D ni kaa na xn r: Taa ni xiti tiri vaa o k na
ni nduu taa ayu yo. 38Ta o xt k ayu yo, ta tata tiri vaa o k ndida ayuu o tixi nda Ndios, ta tiri kui o k na o tixi nda a uu. 39Tan ra ni xini uu ta ni xiti o k a uu, ta kuu ni nakiin vaa ra tiri o k kuu keyko Ndios sa ayuu. Ta taa ni nakiin vaa tiri o k ngel Ndios. 40D chi ttoon ni kee ra ni toon ra tiri kui noo r, ta ni ndii ni chio ran noo ki o, kio din koo t n kasanda kuu noo ndi. 41Chi tanda na ni nduu taa ayu yo ngel kchon noo n kii na nakaxi na ayuu o tixi nda Ndios, ta ta xo na ndida na kda xn ayuu na, d ke na kuachi xn ndida na ke a kini. 42D koon ngel o tan a n
San Mateo13
29
noo ki o ini xito . o kuaki na, ta o k noo kaoo na nakuchi tan noo na. 43Ta na k ayuu ndaa noo Ndios, ndato natoon na ttoon ton ndindii kandei na noo i tat Ndios dndki na. Ta na i doo, n kuedo na.
Yo dnaa Jess saa iin taa ni nani iin kidi din
44Ttoon kio dndki Ndios ayuu na kn ttoon iin kidi din nkaa de noo xt. Chi iin kuu, d ni nani iin taa kidi o, d ni nachika de tuku raan, ta kdii ini ra kuaan no r. D ni saan ra ni dik ndi ra aa i noo r, d ni xiin ra o noo nkaa de kidi din o.
Yo dnaa Jess saa iin taa ni nani iin yuu don ndato ndao
45Ttoon kio dndki Ndios ayuu na kn ttoon a ni nii iin taa ni nakan ndai xn yuu do n. 46Chi t ni nani taa o iin yuu do n ndato ch ka, d ni saan ra ni dik ndi ra a i noo r, d ni xiin raan.
Yo dnaa Jess saa iin no 47Ttoon kio dndki Ndios
ayuu na kn ttoon iin no, a kan chrnee ra ini taoo, ta ndi nda mi v tiyak srnee noon. 48T ni chit noo n, d ta ran yu takui, d kandei ra kaxi ra tiyak tan ra ini tiyika r, ta kir ko va ta xo ra. 49Ta din taani koo kuu noo ndi, chi kankuei ngel kanoo na ta xo na ayuu kni tein ayuu ndaa. 50Ndii, d tan n ayuu kni o noo ki o ini xito .
Ta o kuaki na, ta o kaoo na nakuchi tan noo na ka na.
Yo dnaa Jess sa a sa xn a yat
51D ni ndaton Jess ta xonoo xn n: ni kandaa ini ndo ndida a
ni kain xn nd? D ni kaa ra xn n: Jaan, tat. 52D ni kaa na xn r: Kana nd a t ni nduu iin ra
dnaa ley Moiss tixi nda Ndios, d ndoo ra ttoon ndo satoo iin vee, d chi ta r a sa xn a yat o ini sato r.
Dia ni ndoo Jess t ni noo na oo Nazaret
53D t ni ndii ni dakin tan Jess ndida toon yo ni kaan na xn r, d ni kee na kuaan na. 54D t ni nasa na oo mi n, d ni dana na ini vee noo ntaka na oo o. Ta ni na ini na oo na nd a n, ta ka na: Nde ni nii taa ka a ndich
n r, xn a knd r ke ra a nano xn ayuu? 55 o du dee taa tx yto v k ra ka? o du Mara va k nan ra ka, ta ani ra k Jacobo xn Jos, xn Simn, xn Judas? 56 o du kio ra ka ndi tein y yo? Sa o, nde ni nii taa ka a ndich n r? ka ayuu o. 57Sa o ko n nkoni taon a
n. D ni kaa Jess xn n: Nde k m v i a ayuu
no nduu, na k profeta. Tdo na k na oo ndu, xn na vee ndu, non dia k na k a ka na.
San Mateo13
30
58Ta ko n ke kuaa taon na a nano noo n sa a ko n xin na kandsa a n.
Dia ni kuu t ni xii Juan, na sa dakdo ndta ayuu
14 1Tiempo da ni nii ton rey Herodes saa ndida a ndato ke Jess. 2D ni kaa ra xn ta kchon noo r: Juan, tan ra sa dakdo ndta
ayuu va k taa o. Ni nataki va ra, sa o knd r ke ra aa ndato xn ayuu. 3Din ni kaa Herodes, d chi mi
r ni saanda choon, d ni tiin soldado Juan, d ni sooni a r xn cadena, d ni chika a r vee kaa, chi kio din ni xika Herodas, ni sa kuu adi ani ra, ta ni sa nan Felipe. 4Din ni kee ra, chi dia ni kaa Juan xn r: Kuachi ndao kn, chi i yo
xn adi anon ka na. 5Sa o ni kan r kan a
r, tdo yu ra na oo ra, chi ni kandsa na a Juan k iin profeta. 6Tdo t ni naxino Herodes kuia r, d ni sars dee di Herodas no r. Ta k ni nataan ini ra a ni kee xi. 7Sa o ni yaa yu r ni kaan ra toon taa a kio ra ndi nda m v aa n kaka xi. 8D ni dakan kue a k nan xi. Sa o ni kaa xi xn r: Kio n iin koo n kakaa dini
Juan, ta dkodo ndta ayuu, noo ka xi xn r. 9T ni kaa xi din, knda ndao
ni kuu ini Herodes, tdo sa a ni xio ra toon ra noo x, ta sa a ni sedo ndida ayuu ndi mesa a ni kaan ra din xn x, sa o ni
saanda ra choon a din koo. 10D ni saanda ra choon noo soldado ra a n kaanda ra diko Juan noo nkaa na vee kaa. 11D ni saanda ran, ta ni chika ra dini n ini iin koo ne ra ni kasa ra ni xio raan noo tadi o. D ni xio xian noo nan xi. 12D ni kasa ta xonoo xn Juan
ni nakiin ra yik ko o na. D ne raan ni saan ra ni dandxi ra. D ni kee ra kuaan ra kastoon ra xn Jess a ni kuu.
Dia ni kuu t ni xio Jess aa ni sasan oon mil taa
13T ni kandaa ini Jess a din ni ndoo Juan, d ni kaa na ini iin barco, d ni kee na kuaan na iin ka xn no ko ayuu ndi. Tdo ni kandaa ini ayuu noo kuaan Jess, d ni kankuei na iin r iin oo noo ndi na xka s n tkuei na kuaan na nii n Jess. 14T ni keta Jess ini barco o, k ni xini na a kua ndao ayuu ndi ndti a. Ta k ni kuu ndao ini na saa n, sa o ni nduvaa na ndida na ku o tein ayuu o. 15T ni ini kuu d , d ni natuu yati a ta xonoo xn n. D ni kaa ra xn n: Ko tan vee ndta yati yo, ta
sa ni ini va, sa o kaanda n choon no ayuu kua yo a n koon na noo o oo kul, d n kuiin na aa kasan na. 16D ni kaa Jess xn r: Ko kni taan koon na nduk
n a kasan na. Kio mi ndo aa n kasan na. 17D ni kaa ra: Ko tan aa kuaa ne ndu.
Savaa oon pan xn uu tiyak va.
San Mateo13 , 14
31
18D ni kaa Jess xn r: Kuan ndo kiin ndan, t d. 19D ni saanda na choon a
ndida ayuu n kandei na noo ita o. D ni tiin na ndin oon pan o xn ndi ndu tiyak o. D ni nande noo n ch indu. D ni nakio na ndive noo Ndios san. D ni dakuchi na pan o xn tiyak o. D ni xio naan no taa xonoo xn n. D ni das ran no ayuu kua o. 20D ni sasan ndida ayuu o nda ni ndinoo vaa ini na. D t ni ndii, d ni dakt ta xonoo xn Jess o uxi uu tiyika xn aa ni kandoo no ni sasan na. 21Ta ttoon oon mil taa ni sasan ni kee Jess, ta ko in taon n kekuend naa xn takul.
Dia ni kuu t ni xika Jess no taoo
22T ni ndii, d ni saanda Jess choon no taa xonoo xn n a n kaa ra ini barco, ta n chikaanda ra koon ra iin ka xoo taoo. D ni kandoo Jess kaan na ndisn xn ayuu kua o. 23T ni ndii ni kaan na ndisn xn n, d ni kee na kuaan na dini yku in o kaan na xn Ndios. D t ni kua, iin tn mi v n nkaa dini yku o. 24Ta du ni tai do ii v barco o kuaan ra no taoo o. Ta k xoo dia xoo dia nkuiin ndichi takui ni tan r ndika barco noo kno r kuaan ra, ta den ndao vei tachi chi xoo no kuaan ra. 25D t ni kundik, d ni kee Jess
xka na no takui kuaan na nii n barco o. 26Tdo t ni xini ta xonoo xn Jess a xka na vei
na no takui , k ni kandad ndao ra, ta ni kayu r: Ka vei n! Ta k nii ndao ni kayu r sa
a ni yu ra. 27Ta k ni kaa Jess xn r: Nde koo ini ndo . Mi v yuu
k. O sa yu ndo. 28D ni kaa Pedro xn n: Tat, t mi n k n, kon n
n kakai no takui xaan saai ni mi n. 29D ni kaa na xn r: Naki. D ni noo Pedro. D ni kee ra xka
ra no takui o kuaan ra nii r Jess. 30Tdo sa a nd r a deen kna tachi o, sa o ni kixian ni yu ra. Ta k ni kas ko keta kaani ra kuaan ra ini takui. D ni kayu r: Dkaki n yuu, tat! 31D ni tiin na nda r ni kanee
na, d ka na xn r: Ch ndao knd ino n yuu.
Ndivaa ni nakani kuchi ino n? 32D t ni keta na xn r ini
barco, k ni sa tuu va tachi den o. 33D ni natuu yati ndida taa o ini barco o noo Jess, ta ni sa ndaoo a r, ta ka ra xn n: Mian ndaa ndisa dee Ndios
k mi n.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess na ku ndi ch kuend Genesaret 34D t ni ndii ni chikaanda na
no taoo o, d ni saa na noo k kuend Genesaret. 35T ni nakoni ayuu o a Jess k n, d ni tax tan na ni saan na iin r iin oo o o, ta ni kastoon na xn ndida ayuu a ni kasa
San Mateo14
32
Jess. Ta ndka na ndida na ku ni saa na no Jess. 36D ni se nda na noo Jess a n kon n dkoon nda n savaa yu kot na, d n nduvaa na, ka na. Ta ndida na ni dakon nda yu kot na o ni nduvaa.
Yo dnaa Jess a knian kee y a kni Ndios, ta o du a kni taa
15 1Ta k ni natuu yati dao ta fariseo xn ta dnaa ley Moiss no Jess. Ta yo k ra ni kii oo Jerusaln. D ni kaa ra xn n: 2Ndivaa ko ke ta xonoo xn
mi n ttoon kio ni dana ta sano oo yo t sata? Chi ko nkata ra nda r xn a, d ke r pan. 3D ni kaa Jess xn r: Ta ndo, ndivaa dnkoo xoo
nd choon sand Ndios, ta ndi ch ka ini ndo kee nd choon ni saanda ta sano oo yo? 4D chi dia kuaan choon ni saanda Ndios: Koo a nd noo tat ndo xn noo nan ndo, ta Ndi nda mi v ayuu n yaa kaan ndavaa xn tat na o xn nan na, na yo k na knian kuu. 5Tdo ndo k ra ka a kuu va kaan ayuu xn tat na, xn nan na: O ku taon chinde mi n xn aa ne vai, chi sa ni kaai kioi a noo Ndios. 6Ta sa a kan na din, sa o ko kni kaan chinde n tat na xn nan na, ka ndo. Ta din ke nd dtu nd choon ni saanda Ndios xn a ni ndaki ini mi nd. 7Taa uu noo v k nd! Ndaa
va ni kaan profeta Isaas saa ndo, chi dia ni taa na:
8 Tan ayuu ndi viti kkano na yuu xn yu oon va na,
tdo xn no n ko kni taon na yuu.
9 Ko ndyai taon a ndoo na yuu,
d chi a dnaa na k a ni ndaki ini axintni taa va.
10D ni kana Jess ayuu kua o a n natuu yati ch ka na, d ni kaa na xn n: Kuedo vaa nd a koin kain
xn nd, d katni vaa ini ndo. 11Ni iin aa se ndo ko dyako a noo Ndios. To on knkuei yu v nd kan dyako a. 12D ni natuu yati taa xonoo xn
n, d ni kaa ra: n n a ni taruu ndao ini
ta fariseo sa a ni kaan n din? 13D ni kaa Jess xn r: Ndida yuku, a ko n xti tati,
na i indu, o kan knian toon na xn nda yoan. 14N da ni nakani ini ndo saa r, chi taa ko tu noo v k r, ta tin ndaa ra dao ka na ko tu noo. Chi t tin ndaa iin taa ko tu noo iin ka ta ko tu noo, d kan ndi ndu ra kuei ini yi. 15D ni kaa Pedro xn n: Nakani n xn nduu ndi
dndki toon ni dakin tan n ni dana n no ayuu kua o. 16D ni kaa na xn Pedro: din taani ko ktni taon
ini ndo ? 17 ko kndaa taon ini ndo a ndida aa se ayuu, ini tixi va na kuaan? T k t ni ndii, d kuaan na sata ve tat nan. 18Tdo toon knkuei yu n, o kan vei nda ma no n, ta o dia kan dyako a noo Ndios. 19D
San Mateo14 , 15
33
chi nda ma no n vei a kini nkani ini na kee na, d kan n ayuu, ta ke na kuachi xn na ko k adi na o yi n, ta ke na a kaan noo xn i n, ta kin kun n, ta kvaa na kuachi tn saa dao ka na, ta kan ndavaa na saa ndi nda mi v ayuu. 20Ndida a kini yo kan dyako a noo Ndios. Tdo a ko nkata na nda n xn a, d ke n aa, ko dyako taon a noo Ndios.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess iin dee di a tk
21D ni keta Jess oo o, d ni kee na kuaan na xn taa xonoo xn n ch kuend oo Tiro xn oo Sidn. 22o ni kasa iin a, ta kn iin a kuend Canan. Ta ni kixin iin oo lo nkaa yati o. D ni kayun Jess: Tat, mi n na k dee na vee
rey David, kuu ini n sa yuu, chi ndo ndao no dee dii ke iin espritu kini. 23Tdo ni iin to on ko n kaan na
xn. D ni natuu yati ta xonoo xn n. D ni se nda ra noo Jess, ta ka ra xn n: Kaan n xn a ka n koan,
d chi kyu ndaa van tkaan vei sata yo. 24D ni kaa Jess: Savaa no na Israel, na k
ttoon iin lko, kir ni nda v, ni tanda Ndios yuu veii. 25D ni kasa a o ni sa kuin
xitn noo Jess, ta ni kaaan: Chinde n yuu, tat! 26D ni kaa Jess xn: Ko va taon kuio ndaa yo pan
nda takul, ta kio yan no tina.
27D ni kaa a o xn n: Ndaa va kan n, tat. Tdo se
va tina o ychi pan a kui yu mesa satoo ri. 28D ni kaa Jess xn: Nan lo, mian ndaa ndisa
knd kano inon yuu. Ta n koin keei a xko n ka na.
Ta k mi hora da ni nduvaa dee dian.
Dia ni kuu t ni nduvaa Jess kua ndao ayuu
29D ni kee Jess kuaan na. T ni kasanda yati na yu taoo nan Galilea, d ni kaa na dini iin yku in o. D ni sa ko o na i na. 30Ta kua ndao ayuu ni natuu yati noo n, ta ndka na na ni nati saa, xn na ko tu noo, xn na ko ku kan, xn na ko nda vaa nda xn saa, xn na ndo dao ka kuee, ni kasa na ni chindei a n noo in Jess. D ni nduvaa a n. 31Ta k ni na ini ayuu o sa a ni nakaan na ko ku kaan, ta ni nduvaa na ko nda vaa nda xn saa, ta ni nakaka na ni nati saa, ta ni natuu noo na ko tu noo. Ta ni kekano ndida ayuu o Ndios, na ndoo na Israel.
Dia ni kuu t ni xio Jess aa ni sasan komi mil taa
32D ni kana Jess taa xonoo xn n . D ni kaa na xn r: Ku ndao inii sa ayuu kua
yo chi sa ni xino oni kuu ndi na xn yuu, ta ko ka aa kasan n. Tdo ko kni taon yuu tanda nditai na noo vee na, d chi oon ni kuu yi na chi. 33D ni kaa ta xonoo xn n :
San Mateo15
34
Nde kiin y kuaa pan noo k o ich yo kio y ke ayuu kua yo, d ndinoo ini na? 34D ni ndaton a Jess: Ndida pan ne nd? D ni kaa ra xn n: Usa va pan ne nduu, xn
ch tiyak. 35D ni saanda Jess choon a n
kandei ayuu o noo. 36D ni tiin na ndin usa pan xn tiyak o. D ni nakio na ndive noo Ndios. D ni saanda na pan o. D ni xio naan no ta xonoo xn n. D ni das ran no ayuu kua o. Ta din taani ni kee na xn tiyak o. 37D ni sasan ndida ayuu o nda ni ndinoo vaa ini na. T ni ndii, d ni dakt r usa tiyika xn a ni kandoo no ni sasan ayuu o. 38Ta taa ni sasan o ni sa kuu ttoon komi mil, ta ko in taon n kekuend na a xn takul. 39T ni ndii, d ni kaan Jess
ndisn xn ayuu kua o. D ni kaa na ini barco xn taa xonoo xn n. D ni kiin na kuaan na ch kuend Magdala.
Yo ni xika ta fariseo a n kee Jess iin aa ndato
16 1o ni kasa dao ta fariseo xn ta saduceo, ta ni kan r dtu r Jess, chi ni xika ra a kee na iin aa ndato ch indu, d n kande mian ndaa ni kii na noo Ndios. 2D ni kaa na xn r: T kuaan kua, d ka ndo:
Vaa ndao koo taan, chi ni kana kua indu. 3T ni tuu noo naa, d ka ndo dia: Kana ndao tachi kuu vti, chi ni kana kua indu, ta
in vk ndao. K nd ayuu uu noo, d chi vaa tia nd kndaa ini ndo ndi kee indu, tdo ko kndaa ini ndo ndi kni kaa a nano xin ndo tiempo viti! 4ayuu kni ndao ndi tiempo viti, ta xin xxi na Ndios, chi xka na a kee yuu a ndato noo n, d kandsa na. Tdo o ke taan vai ni iin a ndato noo n. Savaa a ndato ni ndoo Jons koni na ndoo yuu ka na.
D ni dankoo a Jess, d ni kee na kuaan na.
Dia kuaan a ni dnaa Jess sa a ko va dnaa ta fariseo
5Ta ni saa na iin ka xoo taoo, tdo ni nandod ta xonoo xn n kanee ra pan ke r xn n. 6D ni kaa Jess xn r: Kandaa ndo mi nd no a
dkuita tach pan, a kan kchon ta fariseo xn ta saduceo. 7D ni kas ndtn tan mi
ta xonoo xn n o: Din kan na, chi ko n s nee
y pan kixi. 8K ni kandaa va ini Jess a ni
kaan ra din. D ni kaa na xn r: Ndivaa ndtn kuchi ndo
sa a ko pan ne nd? ch v knd ini ndo yuu, ndani? 9Ta, ko kndaa ii v ini ndo? ko ndsaa taon ini ndo a oon va pan ni tiin yuu ni xioi ni sasan oon mil taa o? ko ndsaa taon ini ndo ndida tiyika ni dakt nd xn a ni kandoo no ni sasan ayuu o? 10Ta, ko ndsaa taon ini ndo a usa va pan ni tiin yuu ni xioi ni sasan komi mil taa? Ta, ko ndsaa taon ini ndo ndida tiyika ni dakt nd xn a ni
San Mateo15 , 16
35
kandoo no ni sasan ayuu o? 11 ko kndaa i v ini ndo a ko n kaan taon vei saa pan? Chi a ni kain xn nd kan dndki a knian kandaa ndo mi nd no a dkuita tach pan, a kchon ta fariseo xn ta saduceo. 12D v ni kandaa ini ra a ko n
kaan na sa a knian kandaa ra mi r no a dkuita tach ndisa pan. Chi dia ni kaan na a kandaa ra mi r no toon dnaa ta fariseo xn ta saduceo.
Dia ni kuu t ni kaa Pedro a Jess k Cristo, na dkaki a
13T ni saa Jess ch oo Cesarea Filipo, d ni ndaton n ta xonoo xn n, ta ka na xn r: Nd yoo k yuu, na ni nduu
taa ayu yo, ka ayuu o? 14D ni kaa taa xonoo xn n: Dao na ka a k n Juan, na
sa dakdo ndta ayuu. Ta dao ka na ka a k n profeta Elas. Ta dao ka na ka a k n profeta Jeremas. Ta dao na ka a k n iin ka profeta. 15D ni kaa Jess xn r: Ta ndo viti, nd yoo k
yuu, ka ndo? 16D ni kaa Simn Pedro: Mi n k Cristo, na dkaki
a. Ta mi n k dee Ndios tak. 17D ni kaa na xn Pedro: Ndikn v yo, Simn, dee
Jons, d chi o du ayuu n dtoon axintnon, d nkonon yuu. Dia tati Ndios, na i indu v, ni daton nooon. 18Ta kan taani yuu xn viti a kanan yo Pedro, a kni kaa yuu, ta sat yuu yo koin kavai vee oi, na k
kuendi, ta o knde taon a k yi ndii dna an. 19Ta noo nda min nakio yuu nda kaa, d kaandon choon no ayuu o tixi nda Ndios. Chi t n kaandon choon no ayuu Ndios, ta kuiin Ndios xn. T n kadon dao choon noo n, ta kuiin taani Ndios xn ka na. 20D ni saanda na choon no ta
xonoo xn n a n da ni kaan ra xn ni iin tn ayuu a mi n k Jess, na k Cristo.
Yo kstoon Jess xn ta xonoo xn n ndi ndoo na, d kuu na. 21Nda da ni kas n kstoon
na xn ta xonoo xn n a mian koon na oo Jerusaln, d ndoo nan no n kee ta sano xn ta duti sakuaa, xn ta dnaa ley Moiss, ta kuu na. Ndii, d nataki na tixi kuu ni. 22D ni ta xo a Pedro. D ni kas r dnani a r, ta ka ra xn n: Tat, o kn taon Ndios a
ndoo n din. Ni iin kuu o ndo n din! 23D ni nandi ko o Jess ni sa
nde n Pedro. D ni kaa na xn r: Kuan kuxoo noi, chi ken
ttoon ke a uu! Yo k ra ktin no i, chi ko nkani inon sa a kni Ndios, dia nkani inon ttoon kio nkani ini taa va. 24D ni kaa na xn ta xonoo xn
n: Ndi nda ndo kn kanoo
xn yuu, d kan knian dnkoo nd a kni mi nd, ta natiin nd cruz, a kan i ndo kuu ndo sa, ta ndiko ndo yuu, n koo. 25Chi ndi
San Mateo16
36
nda na kni dkaki na mi n ayu yo, non dia k na kuu. Tdo ndi nda na xo mi a kuu na saa yu, non dia k na ni a kataki na. 26D chi, nd kin vaa ni ayuu t n kande n nii n ndida a kuik i ayu yo, ta na v n noo Ndios? O, nd kin k aa ndyai ch ka t o du a nii n a kataki chch n, kn nd? 27D chi iin kuu, d nandi ko o na ni nduu taa ayu yo kasaa na, ta ndato nayee ndaa na ttoon kio nyee tat na, ta nandi koo na xn ndida ngel kchon noo n, d chiyai na iin r iin ayuu ttoon kio ka choon ni kee na. 28Mian ndaa n