MERKATUA ◦ Lehen, produktuak saltzeko eta erosteko-> leku fisikoa
◦ Gaur egun, ez da izan behar leku fisikoa:
Ondasunak eta zerbitzuak trukatu
Ekoizpen-faktoreak trukatu
Elementuak:
Trukatzeko produktu bat Saltzaile bat (eskaintzaile) Erosle bat (eskatzaile)
Merkatu bakoitzak trukatzen den produktuaren
izena dauka:
◦ Musikaren merkatua
◦ Futbol jokalarien merkatua
◦ Etzebizitzen merkatua ...
DIRUA: ordaintzeko tresna
◦ Trukea errazten du
◦ Espezializazioa bultzatzen du ◦ Eskaintza eta eskaria egokitzea errazten du.
Eskatzaileak=erosleak
Eskatzaileok merkatura goaz behar ditugun produktuak erostera diruaren truke!!
ESKARIA: Eskatzaileak ondasun baten zer kantitate erosteko prest dauden prezio jakin batean.
Eskaria
baldintzatzen
duten FAKTOREAK
Ondasunaren
Prezioa
Lotutako
ondasunen prezioa
Ondasun
osagarriak
Ordezko
ondasunak
Errenta erabilgarria
Behe-mailako
ondasunak
Ondasun Arruntak
Luxuzko
ondasunak
Kontsumitzailearen
lehentasunak
ESKARIA BALDINTZATZEN DUTEN FAKTOREAK:
◦ 1. Ondasunaren prezioa
◦ 2. Lotutako ondasunen prezioa
Ondasun osagarriak: batera kontsumitzen direnak.
Autoak eta gasolina
Zapatak eta lokarriak
Lanparak eta bonbillak
Ordezko Ondasunak:
Haiek asetzen duten behar berebera asetzeko produktuak bazterrarazten dituzte. Udareak eta sagarrak
Tea eta kafea
Sakarina eta azukrea
◦ 3. Errenta erabilgarria Behe-mailako ondasunak
Ondasun arruntak
Luxuzko ondasunak
◦ 4. Kontsumitzaileen lehentasunak: zaletasunak, modak…
Eskari Funtzioa: eskatzen den kopurua nola aldatzen den aurreko 4 faktoreen arabera (ondasunaren prezioa, lotutako ondasunen prezioa, errenta erabilgarria, kontsumitzaileen lehentasunak).
Prezio izan ezik beste faktore guztiak konstante (aldatu barik) geraten badira, eskari funtzioari ESKARIA-PREZIOA FUNTZIOA deitzen zaio.
Hemendik aurrera eskari funtziari buruz hitz egitean funtzioaren aldagaia prezioa izango da eta beste faktore guztiak konstatnte mantentuko direla suposatuko dugu.
Eskari funtzioaren adierazpen grafikoa egitean ESKARIAREN KURBA lortuko dugu.
X ardatzean: ondasunaren eskatutako kantitatea: Q Y ardatza: ondasunaren prezioa: P Puntuak lotu: Kontsumitzaileak portaera arrazionala
ESKARIAREN FUNTZIOAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA : eroslea prezio bakoitzean erosteko prest dagoen kantitatea
Q= f(P)
Eskaintzaileen portaera: Enpresak (saltzaileak)
Produktuak saldu diruaren truke.
ESKAINTZA: enpresak ondasun baten zer kantitate ekoizteko prest dauden prezio jakin batean.
ESKAINTZAN ERAGITEN DUTEN FAKTOREAK:
◦ 1. Ondasunaren prezioa: ondasunaren prezioa gora
egiten badu, enpresak gehiago saltzeko prest egongo dira (baldin eta kostuak kte)
◦ 2. Ekoizpen faktoreen kostuak: ◦ Baliabideen kostuak gora, etekinak txikitu.
Langileen soldatak
Zergak
Makinak
◦ 3. Enpresa helburuak
Eskaintzen dituen unitate kopurua->Espektatiben arabera.
Ekoizpen-faktoreen kostua igo, enpresek ondasunen eta zerbitzuen prezioa igo
Q =f (P)
Q = f (P, EF1, EF2,…H )
konstante
ESKAINTZA-PREZIOA FUNTZIOA
Merkatua: Erosleak / Saltzaileak
Ondasunaren trukea aurrera eramateko: prezioa adostu.
Gehiegizko eskaria:
◦ P1 prezioan: eskatutako kantitatea da
eskeinitakoa baino askoz handiagoa.
◦ Asegabeko kontsumitzaileak prezio garestiagoan erosteko prest
◦ Enpresek produktu kantitate handiagoa eskaintzen dute.
Une jakin batean, bi kurbek elkar gurutzatuko dute puntu batean -> OREKA-PUNTUA
Puntu horretan eskatzaileak zein eskaintzaileak gustura izango dira prezioarekin (PO) eta trukatutako kantitatearekin (QO).
Gehiegizko eskaintza edo oparotasuna
◦ Prezio batean enpresek eskaintzen
duten kantitatea kontsumitzaileek eskaten dutena baino handiagoa.
◦ Produktu ugari dago.
◦ Enpresek prezioa jaitsi, batzuek merkatua utzi.
◦ Prezioa jaistean, kontsumitzaileek gehiago eskatuko dute.
◦ Une jakin batean, bi kurbek elkar gurutzatu
Puntu horretan ez dago eskaintza oparoa ezta asegabeko eskaririk ere.
Puntu horretan merkatuan dena trukatuko da.
Azternetxeko sandia-merkatuan, kontsumitzaileek eta nekazaritza-enpresek taulan adierazitako planak dituzte:
Sandiaren prezioa (eur)
Eskatutako kantitatea (sandiak/egun)
Eskainitako kantitatea (sandiak/egun)
5 80 200
4 100 150
3 130 130
2 180 80
1 250 0
1. Adierazi prezio bakoitzerako, merkatuaren egoera eta prezioen erreakzioa.
2. Adierazi grafikoki sandien merkatua.
Sandiaren prezioa (eur)
Eskatutako kantitatea (sandiak/egun)
Eskainitako kantitatea (sandiak/egun)
Merkatuaren egoera
Prezioen erreakzioa
5 80 200
4 100 150
3 130 130
2 180 80
1 250 0
• Mugimendua Eskariaren kurban:
• Mugimendua Eskaintza Kurban
Prezioa Q
Prezioa Q
Prezioa Q
Prezioa Q
- Eskatutako kantitateak gora egitea: Eskariaren kurba eskuinerantza mugituko da… • Ordezko ondasunen prezioak gora
egitean. • Ondasun osagarrien prezioak behera
egitean. • Errenta erabilgarria gora egitean • Zaletasunetan aldeko aldaketak
daudenenan.
- Eskatutako kantitateak behera egitea:
Eskariaren kurba ezkerrerantz mugituko da… • Ordezko ondasunen prezioa behera egitean. • Ondasun osagarrien prezioak gora egitean • Errenta erabilgarria behera egitean • Kontrako aldaketa zaletasunetan
-Eskainitako kantitateak gora egitea: eskaintzaren kurba eskuinerantz mugitzen da: o Ekoizpen faktoreen prezioa behera
egitea. o Teknologia hobekuntzak. o Espektatiba onak izatea.
-Eskeinitako kantitateak behera egitea: Hau gertatzean, eskaintza kurba ezkerreratara mugituko da: o Ekoizpen faktoreen prezioa gora
egitea. o Etorkizuneko itxaropen txarrak izatea