ANIMALIAKANIMALIAK

ORNODUNAKARRAINAKANFIBIOAKNARRASTIAKHEGAZTIAKUGAZTUNAK

ORNOGABEAKORNOGABEAKESPONJAK ESPONJAK MARMOKAK MARMOKAK HARREKHARREKITSAS IZARRAK ITSAS IZARRAK ETA ITSAS ETA ITSAS TRIKUAKTRIKUAKMOLUSKOAKMOLUSKOAK

2009ko 3. MAILAKO IKASLEAK

ORNODUNAKORNODUNAK•Ornodunak hainbat lekutan bizi dira:Ornodunak hainbat lekutan bizi dira:•Batzuk uretakoak dira:uretan bizi dira.Batzuk uretakoak dira:uretan bizi dira.Beste batzuk lehorrekoak dira: lurrean bizi dira.Beste batzuk lehorrekoak dira: lurrean bizi dira.•Ornodun hegalariak ere badaude horiek airean igarotzen Ornodun hegalariak ere badaude horiek airean igarotzen dute bizialdiaren zatirik handiena .dute bizialdiaren zatirik handiena .•Lurrean dauden animalia gehienak ornogabeak dira. Lurrean dauden animalia gehienak ornogabeak dira. •Ornodunek hezurrez osatutako barne eskeleto bat dute, eta Ornodunek hezurrez osatutako barne eskeleto bat dute, eta bizkarrezurra dute. Hezurrak gogorrak dira, eta gorputzari bizkarrezurra dute. Hezurrak gogorrak dira, eta gorputzari forma emateaz gain, eutsi egiten diote.forma emateaz gain, eutsi egiten diote.•Ornogabe guztiak obiparoak dira, eta mota askotakoak Ornogabe guztiak obiparoak dira, eta mota askotakoak daudedaude..

ARRAINAKARRAINAK• 1.-Arrain guztiak uretan bizi dira.• 2. Gorputza ezkataz estalia dute.• 3. Hezurrez osatutako eskeletoa eta• 4. Hegal formako gorputz adarrak dituzte, igeri egiteko. • 5. Zakatzen bidez hartzen dute arnasa ur azpian .6. Arrautsak

erruten dituzte, obiparoak dira.

ANFIBIOAKANFIBIOAK• Anfibioak uretan jaiotzen dira, baina helduak direnean, ia beti lurrean ibiltzen

dira.• Ez dute ez ilerik, ez lumarik, ez ezkatarik.• Azala leuna dute eta bustita eduki behar izaten dute; horrexegatik bizi dira

uretatik gertu. • Anfibioen kumeak uretan bizi dira, eta zakatzen bidez hartzen dute arnasa:

Helduek biriken bidez eta azalaren bitartez hartzen dute arnasa.• Obiparoak dira, eta jaiotzean, gurasoen antzik ez duten ornodun bakarrak dira

NARRASTIAKNARRASTIAK• Narrastiak lehorreko animaliak dira. Batzuk, muskerrek

adibidez hankak dituzte, beste batzuk sugeek ez dute hankarik eta arrastaka ibiltzen dira.

• Gorputza ezkataz estalita dute.• Arnasa birikien bidez. Hartzen dute eta obiparoak dira.

HEGAZTIAKHEGAZTIAK• Hegaztiak usoak adibidez lehorreko animaliak dira eta ia

guztiek hegan egin dezakete. Gorputza lumaz estalita dute, mokoa dute, eta hegan egiteko hegoa formako bi gorputz adar dituzte.

• Biriken bidez hartzen dute arnasa eta obiparoak dira.

HEGAZTIAKHEGAZTIAK• 1.- Hegaztiak usoak adibidez lehorreko animaliak dira eta ia guztiek

• hegan egin dezakete.• 2.- Gorputza lumaz estalia dute. • 3.- Mokoa dute.• 4.- Egan egiteko hego formako bi gorputz adar dituzte.• 5.- Biriken bidez hartzen dute arnasa.• 6.- Obiparoak dira.

UGAZTUNAKUGAZTUNAK• Ugaztun gehiena (elefanteak) lehorreko animaliak dira, baina beste

batzuk (izurdeak) uretan bizi dira hegan egin dezakeen ugaztun bat ere bada (saguzarrak) hain zuzen.

• Gorputza ilez estalita dute guztiek.• Ahoan ezpainak eta hortzak dituzte.• Biriken bidez hartzen dute arnasa.• Bibiparoak diren ornodun bakarra dira.• Kumeek amaren titia hartzen dute.

ORNOGABEAKORNOGABEAK

• Animalia ornogabeek gorputz biguna dute,hezurrez osatutako barne eskeletorik eta bizkarrezurrik ez dutelako. Bizi diren lekuaren arabera:

• Uretakoak: uretan bizi dira, txipiroia, adibidez.• Lehorrekoak: lurrean bizi dira, kilkerra adibidez.• Ornogabe asko hegalariak dira, adibidez, eulia ,tximeleta…

ESPONJAK MARMOKAK ESPONJAK MARMOKAK HARREKHARREK

•Esponjak uretako animaliak dira. Gorputza kanalez betea dute eta horietatik ura igarotzen da .•Marmokak Itsasoan bizi dira eta horien gorputza ia gardena da,ur kantitate handiz osatuta dagoelako.

ITSAS IZARRAK ETA ITSAS ITSAS IZARRAK ETA ITSAS TRIKUAKTRIKUAK

• Itsasoan bizi dira ,gorputza xafla sendoz babeztua dute.

MOLUSKOAKMOLUSKOAK• Lehorrekoa (barraskiloak) edo uretakoak (olagarroak eta

txirlak) izan ditzakete.• Gehienek maskor batez edo biz babestuak dute gorputza .