TXOSTENA
GENERO INDARKERIAKO EGOERETAN
EMANDAKO LAGUNTZAREN ZIFRAK BIZKAIKO
LURRALDE HISTORIKOAN
GIZARTE‐BABESAREN ARLOA.
2016
AURKIBIDEA
Orri.
Aurkezpena 3 Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria Bizkaiko Lurralde Historikoan 4 1. kapitulua. Gizarte‐Babesaren arloa 5 1.1. Harrera‐baliabideak 6
1.1.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabideak 9 1.1.1.1. Larrialdiko harrera 9 1.1.1.2. Foru Aldundiaren epe ertain‐luzeko harrera‐baliabidea 22 1.1.1.3. Gizartean eta lan‐munduan txertatzeko etxebizitzak 27
1.1.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko harrera‐baliabideak 29 1.2. Aholkularitza Juridikoa 37
1.2.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea 37 1.2.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak 46
1.3. Arreta Psikologikoa 54 1.3.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea 54
1.3.1.1. Familiako indarkeria‐kasuetarako eta sexu‐erasoen biktima helduentzako programa klinikoa 58
1.3.1.2. Familian bertan edo kanpoan tratu txarren eta/edo sexu‐erasoen biktima diren adingabeentzako programa klinikoa 70
1.3.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak 73 1.4. Familietan esku hartzeko programa espezializatua 79 1.5. Telefono bidezko informazio‐ eta arreta‐zerbitzu espezializatua, 24 ordukoa, Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzat 88
1.6. Etxebizitzaren alorreko laguntzak 98 1.7. Laguntza ekonomikoak (Lege Integraleko 27. art.) 105 1.8. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeak gizarteratzea eta laneratzea 113 1.9. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako aldi baterako bizileku‐ eta lan‐baimena 118
6. kapitulua. Laburpena 120 7. kapitulua. Terminoen glosarioa 129 8. kapitulua. Iturriak 131 Eranskinak 135 1. eranskina. Datuen taulak: Gizarte Arloa. 2. eranskina. “Emakumeen aurkako sexu‐indarkeria. Proposamen terminologikoak”, Erakundearteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea.
AURKEZPENA
Bizkaiko Genero Indarkeriaren Behatokia (BGIB) kontsulta‐izaerako erakunde kolegiatua da, eta
Bizkaiko lurralde historikoan emakumeen kontrako indarkeriako egoeren errealitatea eta horien
bilakaera zein den jakitea da Behatokiaren helburua, erregistratzen diren aldaketak analizatu ahal
izateko, eta, horrez gain, Bizkaian genero‐indarkeriaren arloarekin zerikusia duten zerbitzuen eta
laguntzen eskaintza hobetze aldera, gomendioak eta proposamenak egiteko.
BGIBk urtero txosten bat argitaratzen du, “Genero Indarkeriako egoeretan emandako laguntzaren
zifrak Bizkaiko Lurralde Historikoan” seriearen baitan. Txosten hori eratzeko, etxeko eremuan tratu
txarrak jasan dituzten emakumeak edo/eta sexu‐indarkeria jasan duten emakumeak artatu dituzten,
hainbat esku‐hartze arlotako zerbitzu publikoek erregistratutako datuak erabili dira, EAEn
zehaztutako erakundearteko koordinaziorako markoarekin bat. Marko hori Etxeko tratu txarrak eta
sexu‐erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko Erakunde Arteko II.
hitzarmenean zehaztu zen.
Aztertzen den urtean erregistratutako eskaeren ezaugarriak biltzeaz eta ezaugarri horiek aurreko
urtekoekin alderatzeaz gain (hori egitea posible denean), agiri honek datuek izandako bilakaera ere
islatzen du, askotan 2004. urtetik hona, urte horretan hasi baitzen Behatokia lanean.
Txostena egiteko ezinbestekoa da zerbitzu hauetako erakunde titular hauen lankidetza: Bizkaiko
udalak eta mankomunitateak, Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko Abokatuen Elkargoa eta Foru Aldundia bera;
azken horren Enplegu, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna sustatzeko Sailari atxikita dago Behatokia,
hain zuzen ere.
Amaitzeko, azpimarratu behar da, aurreko aldietan bezala, zerbitzuen erregistroetatik datozen
datuak ezin direla hartu fenomeno osoaren garrantziaren adierazletzat, neurketa horrek biztanleria
osoan oinarritutako ikerketak beharko lituzke eta. Ildo horretatik, Bizkaian, Aldundiaren kontura,
"Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria" (2005 eta 2009) izeneko azterketaren bi edizio egin
dira dagoeneko, eta horri esker lurraldean egoera nolakoa den jakin ahal izan da. Ikerketa horietako
azkenaren emaitza nagusiak txosten honen hasieran agertzen dira, erregistratutako laguntza‐
eskaeraren garrantziaz jabetzeko erreferentzia‐esparru gisa.
3
EMAKUMEEN AURKAKO ETXE BARRUKO INDARKERIA
BIZKAIKO LURRALDE HISTORIKOAN
"Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005‐2009 arteko alderaketa
Bizkaiko lurralde historikoan" ikerketako datuen arabera*:
Bizkaian bizi diren emakume guztien % 3,3k (kopuru absolutuetan 19.500 emakume baino gehiago
dira) esan du azken bi urteotan etxe barruko indarkeria‐egoerak bizi dituela edo bizi izan dituela
(Adierazitako Tratu Txarra taldea).
Bizkaian bizi diren emakume guztien % 22,1ek (kopuru absolutuetan, 131.000 emakume baino
gehiago dira) esan du gaur egun, sarritan edo batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen
aurkako etxe barruko hamalau indarkeria‐egoeretariko bat, gutxienez, bizitzen ari dela (Tratu Txar
Teknikoa taldea).
Bizkaian bizi diren emakume guztien % 11,2k (kopuru absolutuetan, 66.400 emakume baino
gehiago dira) esan du gaur egun, sarritan edo batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen
aurkako etxe barruko hamalau indarkeria‐egoeretariko bat, gutxienez, bizitzen ari direla, "ez du
baloratzen egiten duzun lana" egoera bakarrik adierazi duten emakumeen kasuan izan ezik (Tratu
Txar Teknikoa Zentzu Hertsian taldea).
Bizkaian bizi diren emakume guztien % 19,1ek (kopuru absolutuetan 113.000 emakume baino
gehiago dira) esan du inguru hurbileko emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria‐egoeren berri
duela.
Bizkaian bizi diren emakume guztien % 78,5ek (kopuru absolutuetan 465.800 emakume
baino gehiago dira) esan du badakiela zer egin edo nora joan etxe barruko indarkeria‐egoeretan.
*Atal honetan adierazitako datuak 2009. urteari buruzkoak dira. "Emakumeen aurkako etxe barruko Indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005‐2009 arteko alderaketa Bizkaiko lurralde historikoan" azterlana, Bizkaiko Foru Aldundiak egina, helbide elektroniko honetan eskuragarri: http://www.bizkaia.eus/gizartekintza/Genero_Indarkeria/pdf/dokumentuak/2009ko_MacroInkesta.pdf
4
1. kapitulua
GIZARTE‐BABESAREN ARLOA
Kapitulu honen helburua da indarkeria‐egoerak jasan izanik gizarte‐babesaren arloan eskaintzen
diren baliabideetara jotzen duten emakumeei buruzko informazioa handitzea da, bai eta haien
oinarrizko ezaugarriak ere, zenbait galderari erantzuten saiatzeko: Instituzioek laguntzeko duten
eskaintza hazten ari al da? Zer ezaugarri dituzte erabiltzaileek eta nola aldatzen dira ezaugarriok?
Nola eskuratzen dituzte baliabideak? Aldundiaren edo erkidegoaren baliabideetan alderik nabari al
da, erabiltzaileen jatorrizko udalerriari dagokionez? Zenbat adingabek jasotzen dute arreta baliabide
horien bitartez? 2016. urteari erreferentzia egiteaz gain, urteen joanean aldagaien bilakaera zein
izan den ere adierazten da, behatokia 2004an sortu zenetik bildutako datu‐multzoak aukera ematen
dueneraino. Hala, datuen irismena kontuan hartuta, aukera izango dugu zerbitzu publikoetan
intzidentzian kasu horien zenbait joera ikusi ahal izateko.
Hurrengo orrialdeetan, emakumeen aurkako indarkeriari buruzko informazioa biltzen da; informazio
hori harrerako, aholkularitza juridikoko, arreta psikologikoko eta familiako esku‐hartze bereziko
baliabideetan bildu da. Halaber, diru‐laguntzen (Lege Integraleko 27. art.), etxebizitza‐laguntzen eta
telefono bidezko arretaren (900 840 111) arloetarako EAEko baliabideetan artatutako Bizkaiko
emakumeen datuak ere ematen dira.
Emakumeen aurkako indarkeriaren biktima izan diren emakume enplegu‐eskatzaileen kasuei buruzko
informazioa ere ematen da, Lanbidek emanak.
Kapitulua ixteko, genero‐indarkeriaren biktima diren atzerriko emakumeentzako aldi baterako
bizileku‐ eta lan‐baimenari buruzko informazioa ageri da. Informazio hori Genero Indarkeriaren
Gobernu Ordezkaritzak eman du.
5
1.1. HARRERA‐BALIABIDEAK
Esparrua eta egoera orokorra
Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoak, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako
Neurriei buruzkoak, 19. artikuluan, genero‐indarkeria jasaten duten emakumeek gizarte‐laguntza
integrala jasotzeko duten eskubideari buruzkoan1, ezarritakoaren arabera, emakume horiek
eskubidea dute "arreta, larrialdi, babes eta harrera, eta sendabide osorako zerbitzuak izateko".
Halaber, otsailaren 18ko 4/2005 Legeak, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoak, honako hau
ezartzen du 57. artikuluan: "Foru‐ eta toki‐administrazioek, beren eskumenen eremuan, etxeko tratu
txarren biktimek dituzten aldi baterako babes‐ eta bizileku‐premiei erantzuteko harrera‐baliabide
nahikoak izango direla bermatuko dute"; eta honako hau ere zehazten du: "20.000 biztanletik gorako
udalerri guztiek eta kopuru hori gainditzen duten mankomunitateek (eratuta daudenek edo sortuko
direnek) harrera‐etxebizitzak izan behar dituzte, etxeko tratu txarren biktimek dituzten aldi baterako
babes‐ eta bizileku‐premia larriei erantzuteko". Bestalde, hau ere xedatzen du: "Euskal herri‐
administrazio eskudunek hau bermatuko dute: lurralde historiko bakoitzean harrera berehala egiteko
gizarte‐zerbitzu bana egongo dela gutxienez. Zerbitzu horrek urte osoan eguneko 24 orduetan lan
egingo du...".
Abenduaren 5eko 12/2008 Legeak, Gizarte Zerbitzuei buruzkoak, hau esaten du: "gizonen eta
emakumeen arteko berdintasunera hurbildu ahala gertatzen diren aldaketa sozialei egokitu behar
zaizkie gizarte‐zerbitzuak. Horretarako, emakumeak gizarteratzen laguntzen duten jarduera eta
zerbitzuak sustatuko dira, bereziki, bazterketari, babesgabetasunari, tratu txarrei eta indarkeriari
aurre egiteko baliagarri direnak...” Horretarako, funtsezko hainbat elementu aurreikusten ditu,
besteak beste, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman txertatuta dagoen Prestazioen eta Zerbitzuen
Katalogoa, baita horren geroko erregulazioa (Prestazioen eta Zerbitzuen Zorroa).
Kartera hori urriaren 6ko 185/2015 Dekretuak, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren prestazio eta
zerbitzuen zorroari buruzkoak, erregulatu zuen, bai eta prestazio eta zerbitzu horiek erabili ahal
izateko baldintzak, irizpideak eta prozedurak ere. Hor barruan sartzen dira etxeko indarkeriaren
biktima diren emakumeentzako harrera‐etxeak, berehalako harrera‐zerbitzuak eta egonaldi
ertaineko harrera‐zentroak.
1 En 2015 se reconoce a los y las menores como víctimas de la violencia de género. De acuerdo a la LO 8/2015, de 22 de julio, de modificación del sistema de protección a la infancia y a la adolescencia (BOE 23/07/2015) se modifica el artículo 1 de la LO 1/2004, de 28 de diciembre, de Medidas de Protección Integral contra la Violencia de Género, incluyendo a los hijos e hijas menores de las mujeres víctimas de violencia de género como víctimas igualmente de esta violencia.
6
Araudi horrek mantendu egiten ditu irailaren 11ko 148/2007 Dekretuak, etxeko eremuan tratu
txarren biktimak diren emakumeen harrerarako baliabideak arautzen dituenak, hau da EAEko
lurralde‐eremuaren barruan, etxeko tratu txarrak jasaten dituzten emakumeei zuzendutako harrera‐
baliabideek (titularitatea edozein izanik ere) bete behar dituzten gutxieneko kalitate‐ eta
funtzionamendu‐baldintzak.
Honela sailkatzen ditu Dekretu horrek harrera‐baliabideak:
‐ Berehalako harrera‐zerbitzua: berehalako eta egonaldi laburreko zerbitzuak; eguneko hogeita
lau orduetan daude eskuragarri, urteko egun guztietan. Etxeko eremuan tratu txarrak jasaten
dituzten emakumeei berehala egiten diete harrera, haien premiak baloratzeko beharrezkoa den
aldian, baliabiderik egokienera bidali aurretik.
‐ Egonaldi ertain edo luzeko harrera‐pisuak: etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten
emakumeen aldi baterako babes‐eskariei eta ostatu‐eskariei erantzutea dute helburu.
‐ Egonaldi ertaineko edo luzeko harrera‐zentroak: etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten
eta esku‐hartze espezializatu integrala behar duten emakumeen aldi baterako babes‐eskariei
eta ostatu‐eskariei erantzutea dute helburu.
Bizkaiko lurralde historikoan, foru‐aldundiak nahiz hainbat udalerrik eta mankomunitatek dute
harrera‐zerbitzuen titularitatea. Baliabide horietako batzuk duela zenbait hamarkada eratu ziren, eta
beste batzuk, aldiz, nahiko berriak dira. Foru‐erakundeak larrialdiei erantzuteko zerbitzu bat
kudeatzen du; zerbitzu horrek Bizkaiko lurralde historiko guztia hartzen du, eta egonaldi ertain eta
luzeko beharrei erantzuteko zentroak, gizarteratzeko eta laneratzeko etxebizitzak eta harrera‐
etxebizitzak hartzen ditu barne, bai eta, kasuren batean, arreta integrala eskaintzeko zentroak ere.
Udalerriek eta mankomunitateek kudeatzen dituzte azken horiek.
Hurrengo taulak azken urtean baliabide horien erabilerari buruzko datu orokorrak jasotzen ditu.
7
1.1. taula. Bizkaian indarkeriaren biktima izandako emakumeen harrera: baliabide zehatzak (etxebizitzak, zentroak), artatutako eskaera eta harreran dauden emakumeen ezaugarriak. 2016
BALIABIDEAK ARTATUTAKO PERTSONAK EMAKUMEEN EZAUGARRIAK
ERAKUNDEA Kop.
BALIAB
IDE
AK
Kop.
PLAZ
AK
ARTATUTAKO PERTSONAK, GUZTIRA
EMAKUMEAK
Kop. SEME‐
ALABAK *
ALABAK
SEMEAK
MENDEKO PERTSONAK
INDARKERIA BIKOTEKIDEA
/ BIKOTEKIDE
OHIA
BESTELAKO INDARKERIA (familia barrukoa etab.)
ATZERRIAN JAIOTAKOAK
DESGAITASUNEN BAT
DUTENAK
BFA LARRIALD. 1 15 176 94 82 42^ 40 0 78 16 59 5***
BFA Epe E/L zentroa**
1 26 23 17 6 2 4 0 16 1 13 1
BFA LANERATZE‐GIZARTERATZE etxebizitzak**
1 16 8 5 3 1^ 2 0 4 1 4 0
ABANTO Y CIÉRV.‐ABANTO ZIERBENA
1 5 2 1 1 0 1 0 1 0 0 0
AMOREBIETA‐ETX. 1 5 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐
BARAKALDO 1 16 29 13 16 8 8 0 13 0 9 1
BASAURI 1 4 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐
BILBAO 9 43 55 26 29^ 5 24^ 0 26 0 18 0
DURANGO 1 5 5 2 3 2 1 0 2 0 2 0
ERMUA 1 4 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐
GALDAKAO 1 5 3 1 2 0 2 0 1 0 1 0
SANTURTZI 1 4 5 3 2 1 1^ 0 3 0 2 0
SESTAO 1 3 1 1 0 ‐ ‐ 0 1 0 0 0
Mancomunidad BUSTURIALDEA
1 5 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐
* Ia kasu guztietan adingabeak dira. Zenbakiaren ondoan ^ sinboloa agertzeak esan nahi du adinez nagusia den seme‐alabaren bat dagoela. ** Datuak kasu berriei dagozkie. Egonaldi ertain/luzerako zentroetan, guztira 67 pertsona egon dira (39 emakume eta 28 seme‐alaba); laneratze‐ eta gizarteratze‐etxebizitzetan, 20 pertsona (11 emakume eta 9 seme‐alaba). *** Erabiltzaile horietako bik toxikomania ere badute. Gainera, toxikomania duten beste hiru emakume ere artatzen ditu Zerbitzuak.
Iturriak: BFAko Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila (foru‐baliabideen datuak). BLHko udalak eta mankomunitateak (gainerako datuak) Guk egina.
8
1.1.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabideak
1.1.1.1. Larrialdiko harrera
Zerbitzuaren ezaugarriak.
Bizkaiko Foru Aldundiaren larrialdi‐zerbitzuak ostatu ematen die bikotekidearen edo
bikotekide ohiaren aldetik tratu txarrak jaso dituzten emakumeei, bai eta emakume horien
seme‐alabei eta beren gain dauden beste heldu batzuei ere.
Zerbitzuak 15 pertsonarentzako tokia du, eta egunean 24 orduko arreta eskaintzen duten
langileak ditu. Lantaldea hamar profesionalek osatzen dute: koordinatzaile bat eta bederatzi
gizarte‐hezitzaile.
Artatutako eskaera
2017an, Zerbitzu horrek 176 pertsona hartu ditu guztira: 94 emakume eta 82 seme‐alaba.
Urtean zehar ez da zerbitzua erabiltzen duten emakumeen mendeko helduen kasurik
erregistratu.
Emakumeen kopuru hori aurreko urtekoaren oso antzekoa da –97 emakume 2015ean–, eta
aldi horretako batez besteko balioaren gainetik dago (87 erabiltzaile urtean).
2004 eta 2016 artean, erabiltzaile gehien 2007. urtean egon ziren (108 erabiltzaile); 2010ean,
berriz, erabiltzaile gutxien egon zen, 55 emakume, hain zuzen ere; hori kopuru baxuena eta
ezohikoa da.
Honako grafiko honetan erabiltzaile‐kopuruak izandako gorabeherak ageri dira. Aldi horretan,
beraz, ikus daiteke egonaldiaren batez besteko iraupena pixkanaka luzatuz joan dela. Horrek
adierazten du zerbitzuan artatzen diren kasuak gero eta konplexuagoak direla. Alderdi horri
buruz geroago jardungo dugu xehetasun handiagoz.
Ia urtero, emakume batzuek behin baino gehiagotan erabili behar izaten dute zerbitzua, eta
baita haien ardurapean dauden pertsonek ere, ezin izan delako beste bide batzuen bitartez
haiek etxebizitza eta segurtasun egoera konpondu. 2016an bi emakumek (bakar bat ere ez
adingabea) erabili zuten zerbitzua behin baino gehiagotan.
9
Oharra: emakume‐kopuruak barne hartzen ditu aztertzen ari garen urtean baliabidea erabili zuten erabiltzaileak, hala urtarrilaren 1ean bertan zeudenak nola 2015ean zehar iritsi zirenak. Sarrera‐kopuruak erreferentzia egiten die aztertzen ari garen urteko sarrerei, bi erabiltzaile moten kasuan. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
1.2 taula. Urtean zehar Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA) behin baino gehiagotan erabili duten pertsonak. 2004‐2016
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Emakumeak 2 6 5 8 5 3 4 2 8 4 4 3 2
Guztizkoaren % 2,0 6,9 4,9 7,4 4,9 3,5 7,3 2,9 8,6 4,9 6,3 3,1 2,1
Seme‐alabak 5 0 3 7 3 2 3 4 4 3 3 2 0
Guztizkoaren % 6,3 0,0 5,0 9,5 4,1 2,9 6,7 5,4 5,1 4,3 7,0 2,7 0,0
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
2016an, larrialdi‐zerbitzuan amarekin egon ziren seme‐alaben kopurua 82 izan zen; aztertutako
aldiko baliorik altuena da. Adin‐tartea zero urtetik 21 urtera artekoa da, eta batez besteko
adina, sei urtekoa. Ia guztiak adingabeak ziren, 80 guztira: 40 mutil eta 40 neska.
2004 eta 2016 artean erregistratutako datuek erakusten dute emakumeen aurkako etxeko
indarkeriaren ondorioz, urtero, Bizkaian, batez beste hainbat adinetako 70 semek eta alabak
(kasu gehienetan adingabeak) haien ohiko bizilekua utzi behar dutela eta Foru Aldundiaren
larrialdiko harrera zerbitzuan egon behar dutela, amarekin batera.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Emakume‐kop 98 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94
Sarrera‐kop 100 93 108 116 107 87 57 69 100 79 65 100 96
0
20
40
60
80
100
120
140
1.1. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan erregistratutako emakume eta sarrera‐kopurua. 2004‐2016
10
Oharra: Beren amekin batera larrialdiko zerbitzuan hartutako seme‐alaben kopurua. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Emakume eta seme‐alaba guztiak kontuan hartzen baditugu, esan dezakegu urtean batez beste
150 pertsona artatzen direla. 2004. urtetik zenbatzen hasita, ikus daiteke 2.000 pertsonak
baino gehiagok erabili dutela Lurraldean gertatzen diren larrialdi‐egoerei erantzuteko baliabide
hau. 2016ko datuarekin, 2004. urtetik hona 1.100 emakume baino gehiago igaro dira baliabide
honetatik.
1.3 taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak eta seme‐alabak. 2004‐2016
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 GUZTIRA Emakumeak 98 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94 1.136 Seme‐alabak 80 64 60 74 73 68 45 74 79 70 43
74 82 886
GUZTIRA 178 151 163 182 175 154 101 143 172 151 106
171
176 2.022 Oharra: Urteko datuei dagokienez, kontuan hartu beharra dago ez direla emakumeekin batera baliabidera iristen diren adineko mendeko pertsonak zenbatu; hori dela eta, urtero guztira artatu diren pertsonen kopurua taulan ageri dena baino handiagoa da. Aldiaren zenbateko osoari dagokionez, gogoan izan behar dugu balitekeela zenbait kasu behin baino gehiagotan zenbatu izana (baliteke emakume berak zerbitzua urte desberdinetan erabili izana).
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Banaka sartzea edo familian
Urtean zehar larrialdi‐zerbitzuan sartzen diren emakumeen erdia baino gehiago beren seme‐
alabekin sartzen dira, gehienak adingabeak. Guztira 46 emakume dira (%48,9) eta haien
presentzia baliabidean zuzenki lotuta dago adinarekin eta bizi‐zikloarekin: 2016an, %72,3 ez
zen 40 urtera iristen.
Bilakaerari dagokionez, era horretako familiako sartze horren pisua hazi egin zen, banakoen
sartzeen aldean, 2011. urtera arte, ia etenik gabe. Hain zuzen ere, 2011n lortu zuen aztertutako
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Seme‐alaben kop. 80 64 60 74 73 68 45 74 79 70 43 74 82
Sarreren kop. 85 64 63 81 76 70 48 76 80 70 47 76 82
0102030405060708090
1.2. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan erregistratutako seme‐alaben eta sarreren kopurua. 2004‐2016
11
aldian erregistratutako baliorik handiena, erabiltzaileen bi heren seme‐alabekin sartu baitziren.
Urte hartatik aurrera, jaisten hasi zen eta azken bi urteetan, goranzko bidera itzuli da.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Familiaren tamainari dagokionez, emakume horien erdiek baino zerbait gehiagok (%52,2) seme
bat edo alaba bat dute; %19,6k bi; eta %28,3k, hiru edo gehiago, familia ugariak dira.
2016an izan da nabarmenena familia ugarien presentzia; 13 emakumek zuten familia ugaria.
Familia‐konfigurazio horretan urtero erregistratzen dira kasuak baliabidean, eta aldi osoa
kontuan hartuz gero, goranzko joera dute.
1.4. grafikoa. Larrialdi‐zerbitzuan artatutako emakumeak, seme‐alabak dituztenak, familiaren tamainaren
arabera. Alderaketa: 2006 eta 2016
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.3. grafikoa. Larrialdiko Harrera Zerbitzuan (BFA) seme‐alabekin sartzen diren emakumeak (%). 2006‐2016
%64,3%31,0
%4,8
2006
1 seme‐alaba
2 seme‐alaba
3 seme‐alabaedo gehiago
%52,2
%19,6
%28,3
2016
12
Erasotzailearekiko harremana
Larrialdiko zerbitzuan artatutako emakumeen %83k bikotekidearen edo bikotekide ohiaren
indarkeria jasan zuen (78 emakume).
Gainerako kasuak familiakoek eragindako indarkeria‐kasuak dira.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Bikotekidearen edo bikotekide ohiaren indarkeria jasan duten emakumeen kasuei dagokienez,
gehienek (%88,5) egungo bikotekidearen indarkeria jasan dute, eta %11,5ek bikotekide
ohiarena.
Bizilekua
2016an baliabidean zeuden emakumeak Bizkaiko 24 udalerritan bizi ziren. Udalerri horiek
askotarikoak dira biztanle‐kopuruari eta Lurraldeko kokapenari dagokionez; ezaugarri horiek
errepikatu egiten dira baliabide honek urtero artatzen dituen eskaeretan.
2016an harrera behar izan duten emakumeen erdia baino gehiago (%51,1) Bilbon bizi zen.
Bikotekidea/ bikotekide ohia
%83
Beste bat%17
1.5. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakumeak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2016
13
Artatutako emakumeen ezaugarriak
Adina
Aurreko urteetan gertatu antzera, 2016an, larrialdi‐zerbitzua erabili zuten emakume gehienak
40 urtetik beherakoak (heldu gazteak): hamar erabiltzailetik zortzi adin‐tarte horretakoak
ziren; eta hamarretik bost ez ziren 30 urtetik pasatzen.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Taldearen batez besteko adina 35 urtekoa da, aurreko bi urteetan eta 2007an erregistratutako
datu bera. Kontuan hartutako aldian zehar, artatutako emakumeen batez besteko adina 32
urtetik 35 urtera artekoa izan da.
Artatutako emakumeen adin‐tartea, 2016an, 18 urtetik 76 urtera artekoa izan zen.
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.6. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakumeen banaketa (%), adinaren arabera. 2006‐2016
≤30 urte 31‐40 urte 41‐50 urte 51‐64 urte ≥65 urte
14
Jaioterria
Urtean zehar larrialdi‐baliabidean egon ziren emakumeetatik, 35 EAEn eta beste autonomia‐
erkidego batzuetan jaiotakoak ziren (%37,2) eta 59 atzerriko herrialdeetan (%62,8).
Aurreko urteen antzera, baliabide horren erabiltzaileen artean, hamarretik sei atzerriko
herrialderen batekoak dira. 2004an, emaitza alderantzizkoa zen, eta proportzio hori aldatuz
joan da aldian zehar, batzuen kopurua handitu eta besteena txikitu egin delako, hurrenez
hurren.
1.7. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak (%), herritartasunaren arabera.
Alderaketa: 2004 eta 2016.
Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Aurreko urtearekin, 2015ekin, alderatuta, atzerritarren kopurua hazi egin da eta bertakoena
txikitu. Azken horien ezaugarri da aldian zehar izandako bilakaera beherakorra izan dela
2006tik 2010era arte. Horrekin batera, atzerritarren eskariaren gorakada nabarmenagoa da
2007z geroztik, eta harrezkero goiko mailan egon da etengabe, 2015ean izan ezik.
Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
%62,2%37,8
2004
EAE+gainerakoautonomia‐erkidegoak
Atzerria
%37,2%62,8
2016
0
10
20
30
40
50
60
70
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.8. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakumeak jaioterriaren arabera. 2004‐2016
EAE+gainerako autonomia‐erkidegoak Atzerria
15
Halaber, erreferentzia gisa 2004. urtea hartzen badugu (hori da datu eskuragarriak dituen
lehen urtea) eta erabiltzaile‐kopurua jaioterriaren arabera sailkatzen badugu, ikusiko dugu
eskaeraren gorakada (edo maila berean mantentzea) emakume atzerritarrek eragiten dutela
(bertako emakumeen kopuruak ez du inoiz 2004ko erregistroa gainditu).
Datu horri dagokionez, gogoan izan behar dugu, 2003. urtetik aurrera, babes‐aginduak2 barne
har ditzakeen kautelazko neurri zibiletako bat dela familiaren etxebizitza erabili ahal izatea.
Neurri horrek, hala ere, ez du gutxitzen aztertzen ari garen bezalako baliabideak izateko
beharra, artatutako kasuen kopuruek adierazten duten moduan.
(*) Herritartasun espainiarreko emakume‐kopurua = 61; herritartasun atzerritarreko emakume‐kopurua = 37; Emakume‐kopurua guztira = 98. Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila. 1.4. taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak, herritartasunaren arabera. 2004‐2016.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 GUZTIRA EAE + gaine‐ rako AA EE 61 49 58 50 46 35 21 21 39 34 26 54 35 529
Atzerria 37 38 45 58 56 51 34 48 54 47 37
43
59 607
GUZTIRA 98 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63
97
94 1.136
Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Baliabide honen eskaera sendotu izanak argi islatzen du beharra dagoela larrialdi‐egoera
batean itxaron beharrik izan gabe harrera‐baliabide bat erabili ahal izateko, eta zerbitzuak
horixe bera egiten du. Halaber, jatorri atzerritarreko emakumeek biktimentzako beste
2 Ley 27/2003, de 31 de julio, reguladora de la Orden de protección de las víctimas de la violencia doméstica (BOE n.º 183, 01/08/2003).
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016EAE+gainerako EEAA ‐19,7 ‐4,9 ‐18,0 ‐24,6 ‐42,6 ‐65,6 ‐65,6 ‐36,1 ‐44,3 ‐57,4 ‐11,5 ‐42,6
Atzerria 2,7 21,6 56,8 51,4 37,8 ‐8,1 29,7 45,9 27,0 0,0 16,2 59,5
Guztira ‐11,2 5,1 10,2 4,1 ‐12,2 ‐43,9 ‐29,6 ‐5,1 ‐17,3 ‐35,7 ‐1,0 ‐4,1
‐80,0
‐60,0
‐40,0
‐20,0
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
alda
keta (%
)
1.9. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakume‐kopuruaren gorabeherak (%) 2004.* urteari dagokionez, jaioterriaren arabera. 2005‐2016
16
baliabide espezifiko batzuk (laguntza psikologikoa, familian esku hartzeko programa
espezializatua, epe ertain edo luzeko harrera...) zenbat erabiltzen dituzten ikusi eta aurreko
datu horiekin alderatuz gero, argi eta garbi berresten da hori.
2016an baliabidea erabili zuten 59 emakume atzerritarren jatorria aztertuz gero, hau ikus
daiteke:
Beste behin ere, jatorriaren aniztasuna handitu egin da; 2006tik bikoiztu egin da:
2016an, Afrika, Amerika, Asia eta Europako 25 herrialde.
Kontinenteen arabera, talderik jendetsuena Amerikatik etorritako emakumeena
da, beste urte batzuetan bezala: baliabidea erabili duten atzerritarren %44,1
dira, eta erabiltzaile guztien laurdena baino gehiago (%27,7).
Atzetik dituzte Afrikatik etorritakoak (%33,9), Europatik etorritakoak (%18,6) eta
Asiatik etorritakoak (%3,4).
Geografia‐eremuka, ordezkapenik handiena duen eremua Latinoamerika da
(%44,1) eta, bigarrenik, Magrebeko herrialdeak (%20,3).
Herrialdeei dagokienez, ordezkatutako 25 herrialdeetatik lauk biltzen dituzte
kasuen erdia. Hauek dira: Maroko da ugariena (erabiltzaile atzerritarren %16,9);
Errumaniak eta Paraguaik %11,9ko ordezkapena zuten, kasu bakoitzean; eta
Brasilen ordezkapena %8,5ekoa zen.
17
1.5 taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak Jaioterriaren arabera. 2016.
Kop. % artatutako
emakumeen % emakume
atzerritarren % BLHn*
GUZTIRA 59 100,0 62,8 100,0 EUROPA 11 18,6 11,7 26,0
E.B. 28 9 15,3 9,6 23,3
Italia 1 1,7 1,1 0,6 Portugal 1 1,7 1,1 1,9
Errumania 7 11,9 7,4 15,8 Gainerako Europa 2 3,4 2,1 2,7
Errusia 2 3,4 2,1 0,7 AFRIKA 20 33,9 21,3 15,3
Magreb 12 20,3 12,8 Aljeria 2 3,4 2,1 1,7
Maroko 10 16,9 10,6 6,6 Gainerako Afrika 8 13,6 8,5
Etiopia 1 1,7 1,1 0,0
Ginea Bissau 1 1,7 1,1 0,6
Ekuatore Ginea 1 1,7 1,1 0,8
Mali 1 1,7 1,1 0,2
Nigeria 4 6,8 4,3 2,0
AMERIKA 26 44,1 27,7 52,0 Latinoamerika 26 44,1 27,7
Argentina 1 1,7 1,1 1,6 Bolivia 1 1,7 1,1 11,4 Brasil 5 8,5 5,3 5,4
Kolonbia 2 3,4 2,1 5,5 Kuba 1 1,7 1,1 1,5
Ekuador 3 5,1 3,2 1,5 El Salvador 1 1,7 1,1 0,2 Honduras 1 1,7 1,1 2,1 Nikaragua 2 3,4 2,1 6,3 Paraguai 7 11,9 7,4 9,3
Peru 1 1,7 1,1 1,6 Puerto Rico 1 1,7 1,1
ASIA 2 3,4 2,1 6,6 Filipinak 1 1,7 1,1 0,9 Pakistan 1 1,7 1,1 0,4
OZEANIA 0 ‐ ‐ 0,1 * 14 urtetik gorako emakumeen gaineko kalkulua. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila (Larrialdi Zerbitzuen datuak); eta EIN (biztanleriari buruzko datuak: emakume atzerritarrak, jaioterriaren arabera).
Arau nagusi gisa, larrialdi‐zerbitzuan artatutako erabiltzaileen jaioterrien banaketa ez dator
beti bat erroldako biztanle atzerritarren banaketarekin; dena den, erroldan ez dira ageri
erroldatu gabe Bizkaian bizi diren eta baliabide horiek erabiltzen dituzten biztanleak.
Jatorri bakoitzeko taldeek baliabideak eskatzeko eta erabiltzeko duten jokaera desberdinak
islatu egiten du haien arteko heterogeneotasuna, kultura‐faktoreei, indarkeria‐egoerak
bizitzeko eta horiei aurre egiteko moduei, biktimek eskura dituzten baliabide eta eskubideei
buruzko ezagutzari, erakundeetara jotzeko prestasunari, indarkeria jasaten duen emakumeari
laguntza eraikitzailea eskain diezaioketen sareak egoteari eta abarri dagokienez. Faktore horiek
18
eta beste batzuek argi erakusten dute errealitatea denetarikoa dela eta errealitate hori behar
bezala ulertu behar dela erakundeek esku‐hartze eraginkorra diseinatu eta garatu dezaten.
Horren haritik, baliabideak erabiltzeko eskubidean eta esku‐hartzean hizkuntza ez jakitea
oztopo izan ez dadin, 2008az geroztik telefono bidezko zein aurrez aurreko aldi bereko
itzulpen‐zerbitzua jarri da eskura 50 hizkuntzatan baino gehiagotan. Izan ere, harrerako
zentroetan eta/edo Emakume eta Familiako Esku‐hartze Zerbitzuak eskaintzen dituen zuzeneko
esku‐hartzean sor daitezkeen premiei erantzutea da helburua.
2016. urtean, Larrialdiko Harrera Zerbitzuan sei hizkuntza hauetan behar izan da
interpretazioa, hala telefono bidezkoa nola aurrez aurrekoa: ingelesa, frantsesa, arabiera,
errumaniera, wolofera eta kreolera.
Beharrizan espezifikoak
2016an larrialdi‐zerbitzuan egon diren emakumeen %8,5ek desgaitasunetatik edo/eta
adikzioetatik eratorritako beharrizan espezifikoak zituen. Desgaitasunen bost kasu dira,
guztiak toxikomaniarik gabeak, eta adikzioen hiru kasu.
Desgaitasunen bat dutenei dagokienez, desgaitasun mota bat edo gehiago dituzten
erabiltzaileak erregistratzen dira urtero. Zer alditako informazioa dugun kontuan hartuta, 2015.
urtea nabarmendu behar da zifra absolutu eta erlatibotan.
1.6 taula. Gaitasunen bat duten emakumeak, BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon direnak. 2012‐2016
2011 2012 2013 2014 2015 2016 Desgaitasunak dituzten emakumeen kop. 4 3 6 9 18 5 Erabiltzaileen guztizkoen % 5,8 3,2 7,4 14,3 18,5 5,3
Oharra: Desgaitasun ziurtatua edo ez‐ziurtatua. Kasu batzuetan, erabiltzaileek desgaitasun mota bat baino gehiago dute. Zenbaitetan, adikzioak ere badituzte. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Nabarmendu beharra dago horrelako kasuetan desgaitasunak edota drogazaletasunak
eragindako beharrek baldintzatu egiten dituztela esku‐hartzea eta terapia. Baliabideak
planifikatzen diren unetik bertatik, beharrezkoa da kontuan hartzea emakume horien behar
espezifikoak; hala, horrelako kasuek dakartzaten berezko oztopo eta ereduak ezagutu beharko
dira, esku‐hartzea ahalik eta arrakastatsuena izan dadin lagunduko duten praktikak edo
modalitateak ezartzeko.
19
Egonaldiaren iraupena
2016an, larrialdi‐zerbitzuko batez besteko egonaldiaren iraupena 14 egunekoa izan da.
Zerbitzuko batez besteko egonaldiak goranzko bilakaera izan du 2004. urtetik aurrera, eta
batez besteko egonaldirik luzeena 2014an izan zen (21 egun).
2004rekin alderatuta, 2016ko datuak batez besteko egonaldia 9 egun handitu dela ikusten da.
Adierazle horren bilakaerak islatzen du larrialdi‐zerbitzuan artatzen diren kasuak gero eta
konplexuagoak direla, eta tratu txar egoerei loturiko beste arazo batzuk ere badaudela. Horrez
gain, arreta‐sistemak zailtasunak ditu harrera‐beharrei azkar eta modu jarraituan
erantzuteko, beste erakunde edo arreta‐arlo batzuen eskumenekoak diren etxebizitza‐
baliabideen bitartez.
Oharra: Egonaldien batez besteko iraupena kalkulatzeko, urte batean egon diren altak hartzen dira kontuan. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
5 7 8 87 6
8 911
13
21
1614
0
5
10
15
20
25
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Egun
ak (b
arez beste)
1.10. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko batez besteko egonaldia. 2004‐2016
20
Egonaldi ertain edo luzeko harrerara igarotzea
Berehalako larrialdi‐zerbitzuko egonaldia bukatu ondoren, beharrezkoa den kasu guztietan,
harrera‐epe ertain edo luzeko baliabideen bitartez luzatuko da; baliabide horiek aldi baterako
etxebizitza‐beharrak asetzea dute xede. Bizkaian, Foru Aldundiak eta udalek epe ertain edo
luzeko baliabideak eskaintzen dituzte; udal‐baliabideak Lurraldeko udalek eta
mankomunitateek mantentzen dituzte.
2016an, larrialdi‐zerbitzura jo zuten emakumeen ia heren batek (%32) aldi baterako harrerako
modalitatean jarraitu behar izan zuen, foru‐baliabideen eta udalerrien baliabideen baitan.
Guztira 30 emakume izan ziren, eta haiekin baita 13 seme‐alaba adingabe ere (2 neska eta 11
mutil). Horrek esan nahi du erakundeen egoitza‐zerbitzuetan emandako denbora luzatu egin
zela amekin larrialdi‐zerbitzura iritsi ziren adingabeen %16ren kasuan.
Grafikoak adierazle horren goranzko joera erakusten du (erregistrorik altuena, termino
absolututan zein erlatibotan, 2015ean gertatu zen), eta horrek bistan uzten du prozesuaren
faseetan sortzen diren beharretara egokitutako egoitza‐baliabideak izan behar direla.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko Saila.
Epe ertain edo luzeko baliabideetara bideratutako emakumeen jomugari dagokionez, haietako
16 (%53,3) udaleko baliabideetara joaten dira; batik bat Bilboko Udalak kudeatutakoetara (13
emakume). Lurraldearen biztanleria‐egitura kontuan hartuta, urtero Foru Aldundiaren
larrialdi‐zerbitzuan sartzen diren emakume gehienen bizilekua baita.
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.11 grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzutik egonaldi ertain edo luzeko baliabideetara igaro diren emakumeak (%). 2006‐2016
21
1.1.1.2 Foru Aldundiaren epe ertain eta luzeko harrera‐baliabidea
Zerbitzuaren ezaugarriak
Bizkaiko Foru Aldundiak arreta integraleko egoitza‐zerbitzua du etxeko indarkeriaren biktima
diren eta bakarrik dauden emakumeentzat edo haien ardurapean beste pertsona batzuk
(seme‐alaba adingabeak edo adinekoak, beste pertsona heldu batzuk...) dituztenentzat.
Egonaldi ertain edo luzeko harrera‐zentro horrek 26 toki ditu (10 toki emakumeentzat eta 16
haien ardurapean dauden pertsonentzat, gutxi gorabehera). Zentroak diziplina anitzeko
profesionalen talde bat du, 15 profesionalek osatua: arduradun‐ikuskatzailea, koordinatzailea,
psikopedagogoa, lege‐aholkularia, sei hezitzaile, lau hezkuntza‐laguntzaile eta tailerreko
irakaslea.
Larrialdiko zerbitzutik (zerbitzuan sartzen diren emakume gehienak hortik iristen dira) edo
udaletako gizarte‐zerbitzuetatik bideratzen dituzte emakume gehienak baliabide honetara.
Arreta integraleko harrera‐zentro espezifiko horretan indarkeriaren biktima diren emakumeak
eta haien seme‐alabak hartzen badituzte ere, erakundearen beste harrera‐baliabideetan
sartzen diren emakumeen ehuneko handi batek etxe barruko indarkeria‐egoerak ere bizi izan
ditu, bai bikotekidearen edo bikotekide ohiaren aldetik, bai jatorrizko familiako beste
senideren baten aldetik. Larrialdiko zerbitzuaren sarreran egindako balorazioa egin ondoren,
emakumearen adina edo haren bizi‐zikloaren unea erabakigarria izan daiteke, esate baterako,
emakume bat emakume gazteen zentro batean sartzeko; izan ere, halako zentroetan izango
duen esku‐hartzeak, tratu txarren arazoari erantzuteaz gain, lehentasuna emango die, baita
ere, iraupen luzeagoko prestakuntzako alderdiei eta ikasketei, emakumeak duen adinari
gehiago egokituko direnak.
Artatutako eskaera
Urtero, emakume berriak iristen dira egonaldi ertain edo luzeko baliabideetara (kasu berriak),
eta, aldi berean, aurreko urtetan sartutakoek ere baliabide edo zerbitzu horietan jarraitzen
dute bizitzen, bakarrik edo seme‐alabekin edo haien ardurapean dauden pertsonekin batera
(aurreko kasuak).
2016an, Foru Aldundiko baliabideetan harrera‐mota horretan 67 pertsona zeuden guztira: 39
emakume eta 28 seme‐alaba (%96,4 adingabeak). Baliabide‐mota horretan, aldiko kopuru
handienetakoa da.
22
Kasu berrien erregistroa emakumeen %43,6ri dagokio, baita urtean zehar emakumeekin
dauden seme‐alaben %21,4ri ere.
1.7 taula. BFAko egonaldi ertain eta luzeko zentroetan dauden pertsonak, etxeko tratu txarrak direla eta. 2016.
Guztira Kasu berriak Aurreko kasuak Pertsonak guztira 67 23 44 Emakume‐kopurua 39 17 22 Seme‐alaba kop.* 28 6 22 Mendeko pertsona kop. 0 ‐ ‐ Kasu berriak: 2016an sartutakoak; Aurreko kasuak: 2016/01/01 baino lehen sartutakoak. *Adinekoak: 1. Adingabeak: 27 (9 neska eta 18 mutil).
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Honako grafiko honetan ikus daiteke zein izan den etxebizitza‐baliabide honetara iritsitako
kasu berrien bilakaera (sarrera erreferentziako urtean izan da). Aipagarria da 2016an
emakumeen zifrak altuagoak eta seme‐alabenak baxuagoak izan direla.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.12. grafikoa. BFAko Egonaldi Ertain edo Luzeko Harrera Zentroetako kasu berriak, etxeko tratu txarrak direla eta. 2005‐2016
Guztira Emakumeak Seme‐alabak
23
Orain, kasu berriak aztertuko dira, eta, zehazki, harrera‐modalitate honen bidez 2016an artatu
diren tratu txarren biktima diren emakumeen ezaugarri nagusiak.
Sarbidea
Emakumeen %65 larrialdietako foru‐zerbitzutik dator: 11 emakume, haietako bat adingabe
batekin.
Urtero baliabidea erabiltzen duten emakumeen %70, batez beste, bide horretatik iristen da.
Erasotzailearekiko harremana
Ia kasu guztietan bikotekidea (%58,5) edo bikotekide ohia (%35,3) da erasotzailea.
Erasotzailea aurreko senide bat den kasu bat ere erregistratu zen.
Beste ezaugarri batzuk
Adina
Emakume guztiak 40 urtetik beherakoak dira: %59k 18 urtetik 20 urtera arteko
adina du; %24k, 21 urtetik 30 urtera artekoa; eta gainerako %18a hurrengo
hamarkadakoa da.
Batez besteko adina 28 urte da. 2004. urtetik, adierazle hori 24 urte (2010) eta
34 urte (2006) artekoa izan da.
Amekin sartzen diren adingabeen kasuan, eta haien gaztetasunarekin koherente
izanik, batez besteko adina 3 urte da. Beste urte batzuekin alderatuta, baliorik
baxuena da; altuena 7 urtekoa izan zen (2006).
Jaioterria
Jaioterriari dagokionez, emakume atzerritarrak %76,5 dira.
Zazpi herrialdetakoak dira; Afrikakoak (Maroko eta Ekuatore Ginea); Amerika (Bolivia, Brasil eta
Paraguai); Europa (Errusia) eta Asia (Pakistan).
24
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko Saila.
Interpretazio‐zerbitzua, telefono bidezkoa eta, batez ere, aurrez aurrekoa, gero eta
beharrezkoagoak dira etxebizitza‐baliabide hauetan egiten diren esku‐hartzeetarako; izan ere,
gora egin du hizkuntza‐oztopoak dituzten emakumeen kopuruak.
Zentroetan dauden emakume horiek interprete bat behar dute zentroan bertan astean hainbat
egunetan, interpretazio‐zerbitzuaren bitartez zentroko talde interprofesionalak egiten duen
lana ahalbidetzeko. 2016an, baliabide horretan 245 interpretazio‐ordu baino gehiago erabili
dira, eta interpretazioa arabieraz eta txineraz eman da.
52,6 60,0
26,7 30,8
60,0 60,0
23,1 29,4 33,3 33,3 36,823,5
47,4 40,0
73,3 69,2
40,0 40,0
76,9 70,6 66,7 66,7 63,276,5
%0
%20
%40
%60
%80
%100
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.13. grafikoa. BFAko Egonaldi Ertain edo Luzeko Harrera Zentroetako emakumeen kasu berriak (%), jaioterriaren arabera. 2005‐2016
EAE+gainerako autonomia‐erkidegoak Atzerria
25
Egonaldiaren iraupena
2016an, baliabideko egonaldiaren batez besteko iraupena 278 egunekoa izan da, bederatzi
hilabete baino gehiago.
Tratu txar egoeraren ondoriozko esku‐hartze espezifikoa bukatutzat jo ondoren, emakumeak
foru‐baliabidean emango duen denbora honako baldintza hauen araberakoa izango da, besteak
beste: nahikoa diru‐sarrera izatea (dela lanagatik, dela gizarte‐laguntzengatik) eta bere
etxebizitza‐beharrak asetzen dituen etxebizitza bat izatea. Aipatu beharra dago foru‐
baliabideetara iristen diren emakumeen egoera ekonomikoa gero eta prekarioagoa dela; izan
ere, gero eta gehiagotan, diru‐sarrerarik ez izateaz gain, ordaindu beharreko zorrak ere izaten
dituzte.
Emakume atzerritarrei dagokienez, harrera‐baliabideen erabiltzaileen artean gero eta gehiago
direla gogora ekarrita, arazo gehiago dituzte baliabide ekonomikoak eta etxebizitza
eskuratzeko, etorkinak diren aldetik. Horren ondorioz, biktimak bizi duen indarkeria‐egoera
bera larriagoa da, eta denbora luzeagoan gelditzen dira harrera‐baliabideetan.
Azken hamarkadan zehar, baliabideko egonaldiaren batez besteko iraupenak hazkunde
jarraitua du eta 2015ean lortu zuen balio maximoa, batez besteko egonaldia urtebetetik
gorakoa izanik.
Oharra: kalkulua egiteko, egonaldia erreferentziako urtean bukatu duten kasuak hartu dira kontuan. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
116136 148
180
240
180
229
261 246
389
278
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Egun
‐kop
urua
(batez beste)
1.14. grafikoa. BFAko Egonaldi Ertain edo Luzeko Harrera Zentroetako egonaldiaren batez besteko iraupena. 2006‐2016 arteko bilakaera
26
1.1.1.3. Gizartean eta lan‐munduan txertatzeko etxebizitzak
Zerbitzuaren ezaugarriak
2013ko irailean, Bizkaiko Foru Aldundiak beste etxebizitza‐zerbitzu bat jarri zuen martxan, 16
pertsonarentzako tokiarekin. Zerbitzu horren helburua zen tratu txarrak jasan dituzten
emakumeei eta, halakorik egonez gero, haien ardurapean dauden pertsonei (seme‐alaba
adingabeak edo adinekoak, beste heldu batzuk...) gizartean eta lan‐munduan txertatzen
laguntzea. Zehazki, hauek dira zerbitzuaren helburuak:
Gune fisiko eta egokia eskaintzea. Gune horretan, hezkuntzako esku‐hartze
baten bidez, bizimodu autonomoa izateko beharrezko gaitasunak eta baliabideak
praktikan jarriko dira.
Etxebizitza‐baliabidea erabiltzen ari diren emakumeei laguntzea, lan‐munduan
sartzeko behar dituzten tresnak, gaitasunak eta konpetentziak barnera ditzaten.
Lana izan arren baldintza prekarioan dauden edo ekonomia murgilduan lanean
ari diren emakumeei kalitatezko enplegu bat lortzen laguntzea.
Langabezian egon arren lan‐munduan sartzeko prestakuntza eta gaitasunak
dituzten emakumeei baldintza duinak dituen enplegu bat lortzen laguntzea.
Baliabidean bizi diren emakumeei eta familia‐nukleoei laguntza profesionala
eskaintzea haien emantzipazio‐, autonomia‐ eta elkarbizitza‐prozesuetan, bai eta
gizartean zein lan‐munduan txertatzeko prozesuetan ere.
Baliabide honetara bideratutako emakumeak beste programa batzuetatik datoz
(etxebizitzakoak izan ala ez); programa horiek Bizkaiko Foru Aldundiaren Emakumeak
Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzuak kudeatzen ditu.
Baliabideak barne hartzen du intentsitate ertaineko laguntza profesionala, enplegua eta
etxebizitza lortzen laguntzeko eta, hala, berriz ere bizimodu independentea izan ahal izateko.
Laguntza profesional hori hiru adituk (koordinatzailea, gizarte‐hezitzailea eta laneko
bitartekaria) osatzen duten talde baten bitartez ematen da.
27
Artatutako eskaera
2016an, etxebizitzan 20 pertsona egon ziren: 11 emakume eta haien bederatzi seme‐alaba
(zortzi adingabeak).
Bost emakume, ia erdiak, urte horretan sartu ziren (kasu berriak), hiru adingaberekin. Haiei
dagokienez:
Guztiak Foru Aldundiaren epe ertain eta luzeko zentrotik zetozen.
%60k ez zituen 30 urte baino gehiago. Hurrengo adin‐tartea gehituz gero, 40
urtetik beherako erabiltzaileak guztizkoaren %80 ziren.
Taldearen batez besteko adina 33 urte zen emakumeen kasuan, eta 9 urte seme‐
alabenean.
Erabiltzaileen %80 atzerrian jaioak ziren (Afrikan eta Latinoamerikan).
Egonaldiaren iraupena
Foru Aldundiaren arreta‐baliabideetan ohikoa den moduan, baliabide horretako batez besteko
egonaldiaren iraupena ere handitu egin zen aurreko urteekin alderatuta eta ia 129 egunean
kokatu zen, lau hilabete baino gehiagoan.
28
1.1.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko harrera‐baliabideak
Eskura dauden baliabideak
Bizkaian, Foru Aldundiak lurralde osorako dituen baliabideez gain, zenbait udalerrik eta
mankomunitatek egoitza‐baliabideak dituzte etxeko indarkeriaren biktima diren emakumeei
eta haien ardurapean dauden pertsonei laguntzeko.
Oro har, harrera‐etxebizitzak dira, EAEn era horretako baliabideak arautzen dituen araudian
ezartzen diren modalitateei jarraituz3. Barakaldoko Udalaren baliabidea harrera eta arreta
integral zentro bat da. Zentro horrek berehalako harrera eta epe ertain edo luzeko egonaldiak
eskaintzen ditu.
Bizkaian martxan jarri ziren lehen etxebizitzak Bilbokoak (1988), Ermuakoak (1989),
Galdakaokoak (1990) eta Basaurikoak (1993) izan ziren. Geroago, 2001ean, etxeko tratu txarrak
eta sexu‐erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko I.
akordioa sinatu zuten, eta ordudanik pixkanaka haziz joan da Lurraldean eskuragarri dauden
udal‐titulartasuneko baliabideen kopurua; hala, 2002‐2012 hamarkadan, beste zortzi
erakundek era horretako baliabideak gehitu zituzten haien zorroetan. Era horretako azken
baliabidea 2012an jarri zen martxan, Abanto Zierbena udalerrian.
3 El Decreto 148/2007, de 11 de septiembre, regulador de los recursos de acogida para mujeres víctimas de maltrato en el ámbito doméstico (BOPV núm. 187 de 27/09/2007) establece al siguiente clasificación para estos recursos: servicios de acogida inmediata, pisos de acogida de media o larga estancia y centros de acogida de media o larga estancia.
29
1.1. irudia. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeentzako harrera‐baliabideak dituzten udalerriak eta mankomunitateak, lehenengo baliabidea sortu zeneko urtearen arabera4
Oharra: Mapan Busturialdeko Mankomunitatearen egungo osaera ageri da (2015. urteaz geroztik).
Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.
Baliabide berriak jarri direnez, leku‐kopurua ugaritu egin da urteen joanean. Nolanahi ere,
alderdi horretan izandako joeran, kontuan hartu behar da EAEn 2007an onartu zen harrera‐
baliabideei buruzko araudiak4 aldaketa asko eragin zituela baliabideen egituretan eta
ezaugarrietan; besteak beste, etxebizitza edo zentro bakoitzeko leku‐kopurua mugatu zen
araudi horren bidez (baliabide batzuetan, hasieran aurreikusitako leku‐kopurua baino gutxiago
jarri ziren).
Udalerrietan eta mankomunitatean jasotako datuen arabera, 2016an udal‐titulartasuneko 19
baliabide zeuden Lurraldean, 11 erakunderen esku (taulan ageri dira). Baliabide horiek Bizkaiko
biztanleriaren %60,6ri ematen diote zerbitzua. Guztira, baliabide horietan 99 pertsonarentzako
tokia dago.
4 En el caso de Bilbao, los pisos de acogida se abren en 1988, 1995, 2004, 2005 y 2008. En el caso de Barakaldo, se abre un piso de acogida en 2007, que cesa su actividad en el transcurso de 2009 al ponerse en marcha un centro de atención integral.
TERRITORIO HISTÓRICO DE BIZKAIA RECURSOS DE ACOGIDA EN MUNICIPIOS Y MANCOMUNIDADES POR AÑO DE CREACIÓN DEL PRIMER RECURSO
1989 (Ermua)1990 (Galdakao) 1993 2002 (MSS Busturialdea) 2003 (Santurtzi, Sestao)
1988
2007 (Barakaldo) (Durango) 2008
2009 (Amorebieta-Etxano)
(Bilbao)
(Basauri)
2012 (Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena)
30
1.8. Taula. Indarkeria‐egoeretarako udal‐titulartasuna duten harrera‐baliabide espezifikoen
kopurua eta eskuragarri dauden lekuak. Bizkaia. 2016
Erakunde titularra Baliabide‐kop. Leku‐kop. Biztanleria 2016an
Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbenako Udala 1 5 9.577
Amorebieta‐Etxanoko Udala 1 5 18.859
Barakaldoko Udala 1 16 100.025
Basauriko Udala 1 4 40.983
Bilboko Udala 9 43 345.122
Durangoko Udala 1 5 29.031
Ermuko Udala 1 4 16.028
Galdakaoko Udala 1 5 29.315
Santurtziko Udala 1 4 46.043
Sestaoko Udala 1 3 27.841
Busturialdeko Mankomunitatea 1 5 28.852 Oharra: baliabide bakoitzeko toki‐kopurua bakoitzari dagokion erakundeak egindako balorazioaren araberakoa da. Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.
Aurreko urteetan bezalaxe, 2015ean, Lurraldeko 20.000 biztanletik gorako hainbat udalerri eta
mankomunitatetan, oraindik ez zuten harrera‐baliabiderik 5. Kasu hauek dira: Getxo (78.554
bizt.), Portugalete (46.375 bizt.), Leioa (30.857 bizt.) eta Erandio (24. 240 bizt.); eta
mankomunitate hauek: Uribe Kosta (37.239 bizt.), Lea‐Artibai (23.789 bizt.), Txorierri (20.744
bizt.), Enkarterriak (24.451 bizt.) eta Mungialde (23.750 bizt.).
5 Ley 4/2005, de 18 de febrero, para la Igualdad de Mujeres y hombres en el ámbito de la CAPV (art. 57).
31
Erabiltzaileak 2016. urtean
2016an zehar, udal‐baliabide espezifiko horiek, guztira 47 emakume artatu zituzten, baita 53
seme‐alaba ere; hau da, guztira 100 pertsona. Ez zen mendeko pertsona heldurik erregistratu.
Bizkaian harrera‐baliabide espezifikoak dituzten 11 udal‐erakundeetatik zazpik izan dituzte
erabiltzaileak 2016an (%63,6). Horietatik seitan adingabeak ere egon dira.
Ohiko joerari eutsiz, haien senideekin udal‐baliabide hauek erabili dituzten emakumeen %83
Bilboko Udalaren etxebizitzetan (%53,3) eta Barakaldoko Udalaren harrera integraleko
zentroan (%27,7) egon dira6.
1.9. taula. Emakumeen aurkako indarkeria‐egoeretarako udalaren harrera‐baliabide espezifikoetan sartutako emakumeen eta haien seme‐alaben eta mendekoen kopurua. Bizkaia. 2016
Erakunde titularra Emakume‐kopurua
Seme‐alaba kop. Guztira
Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbenako Udala 1 1 2
Amorebieta‐Etxanoko Udala 0 ‐ 0
Barakaldoko Udala 13 16 29
Basauriko Udala 0 ‐ 0
Bilboko Udala 26 29 55
Durangoko Udala 2 3 5
Ermuko Udala 0 ‐ 0
Galdakaoko Udala 1 2 3
Santurtziko Udala 3 2 5
Sestaoko Udala 1 0 1
Busturialdeko Mankomunitatea 0 ‐ 0 Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.
Tokiko udal‐erakundeek emandako datu guztiak kontuan hartuta, 2016an baliabide hau erabili
duten emakumeek ezaugarri hauek dituzte:
Erregistratutako kasu guztietan, tratu txarrak bikotekideak edo bikotekide ohiak eragin
du.
Emakumeen %68,1 atzerriko herrialdeetan jaioak ziren; hau da, hamar erabiltzailetik
zazpi. Bost erakunderen baliabideetan banatzen dira (Barakaldo, Bilbo, Durango,
Galdakao eta Santurtzi).
Erabiltzaileen %32k 30 urte baino gutxiago zituzten. 31 eta 40 urte arteko emakumeak
%34 ziren; horrek esan nahi du erabiltzaileen %66k 40 urte baino gutxiago zituztela.
6 Ambos municipios reúnen en conjunto el 39,5% de la población de mujeres de Bizkaia.
32
Erakunde batek desgaitasunen bat zuen emakume bat artatu zuen (%2,1).
Guztira 53 seme‐alaba amekin egon ziren udal‐baliabideetan: %30 neskak ziren, eta
%70, mutilak.
%96,2 adingabeak ziren: 16 neska eta 35 mutil (51).
33
Artatutako eskaeraren bilakaera
Baliabide hauetan artatutako eskaeraren bilakaerari dagokionez, aztertutako aldi osoan udalek
eta mankomunitateek erregistratutako datu guztiak kontuan hartuta, erabiltzaile‐kopuruak oro
har goranzko joera duela ikus daiteke.
Baliabideak izateak berak eta baliabide horiek erabiltzeko erraztasunek baldintzatzen dute,
askotan, horien eskaera handiagoa ala txikiagoa izatea. Hortaz, ez da harritzekoa joera hori
2006tik aurrera nabarmena izatea, baliabide berriak abian jarritakoan, hain zuzen ere
(zerbitzurik ez zeukaten erakundeek baliabideak jarri baitzituzten, eta baliabideak izan arren
beren eskaintza handitu baitzuten beste batzuek). Hori hala dela erakusten du grafiko honek.
Bertan, leku‐kopurua neurtzeko, baliabide bakoitzari bost leku xedatzen dizkion egungo
araudia erabili dugu erreferentziatzat (aurreko paragrafoan horri buruz aipatutako oharrak
gogora ekarrita).
Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.
Kontuan hartutako aldian, erabiltzaileen kopurua bikoiztera iritsi da muturren artean kokatzen
diren balioetan; 2006an 31 emakume zeuden, eta 2012an, berriz, 64.
Udal‐baliabide horien barruan erabiltzaile gehien 2012an izan ziren, Abanto Zierbena
udalerrian etxebizitza berri bat zabaldu zutenean, hain zuzen ere, gaur egun Bizkaian abian
jarritako azken baliabidea. Urte hartan, 11 erakundeetatik bederatzik erabiltzaileak erregistratu
zituzten baliabideetan. Atzerriko herrialdeetan jaiotako emakumeen ehuneko altuena duen
urtea ere bada (%72).
Urtero, erabiltzaileak erregistratzen dituzten erakunde gehienek atzerriko herrialdeetan
jaiotako emakumeak artatzen dituzte.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.15. grafikoa. Udal‐titulartasunerako harrera‐baliabide espezifikoetan artatutako pertsona‐kopuruaren bilakaera eta eskugarri dauden tokiak. BLH. 2004‐2016
Toki‐kop. Pertsona‐kop.
34
1.10. taula. Udaletako eta mankomunitateetako harrera‐baliabideetan hartutako pertsona‐kopurua (emakumeak eta haien ardurapekoak). Bizkaia. 2004‐2016.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
2016 04‐16
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa
(Emakume kop.)
Kop. osoa
(Emakume kop.)
Kop. osoa
(Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa (Emakume kop.)
Kop. osoa
(Emakume kop.)
Emakume/urte (batez beste)
ABA ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ 4 (2) 4 (2) 0 (0) 0 (0)
2 (1) 1,0
AMO ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ 0 (0) 3 (1) 3 (1) 0 (0) 0 (0) 1(1) 0 (0) 0 (0) 0,4
BAR ‐ ‐ ‐ 13 (9) 16 (9) 14 (8)7 29 (18) 27 (14) 38 (19) 35 (20)
25 (13) 39 (19)
29 (13) 14,2
BAS 5 (3) 7 (4) 3 (3) 11 (5) 4 (2) 0 (0) 1 (1) 0 3 (2) 3 (2) 0 (0) 3 (1) 0 (0) 1,8
BIL 54 (29) 56 (26) 34 (19) 56 (28) 75 (35) 61 (32) 64 (28) 67 (31) 72
(32) 60 (28)
27 (14) 58 (31)
55 (26) 27,6
DUR ‐ ‐ ‐ ‐ 1 (1) 8 (3) 2 (1) 5 (2) 2 (1) 4 (2) 4 (4) 0 (0) 5 (2) 1,8
ERM 4 (2) 5 (4) 3 (2) 2 (2) 6 (3) 0 (0) 2 (1) 3 (2) 3 (2) 0 (0) 7 (3) 2 (1) 0 (0) 1,7
GAL 2 (1) 7 (4) 9 (3) 2 (2) 8 (3) 8 (3) 2 (2) 0 (0) 3 (1) 5 (2) 0 (0) 1 (1) 3 (1) 1,8
SAN 0 (0) 0 (0) 1 (1) 1 (1) 1 (1) 4 (2) 3 (1) 4 (1) 8 (3) 6 (2) 0 (0) 4 (2) 5 (3) 1,3
SES 2 (1) 2 (1) 4 (1) 0 (0) 0 (0) 2 (1) 2 (1) 1 (1) 3 (2) 5 (3) 1 (1) 2 (2) 1 (1) 1,2
BUS 4 (2) 7 (3) 3 (1) 0 (0) 2 (1) 0 (0) 0 (0) 3 (1) 0 (0) 0 (0) 3 (1) 0 (0)
0 (0) 0,7
(*) 2004tik 2008ra bitartean "haien ardurapeko pertsonak" zutabean adingabeak soilik sartzen dira. 2009‐2011 artean, “mendeko beste pertsona batzuk” ere zenbatu dira. 2009an, kategoria horretako kasu bat bera ere ez zen erregistratu inon; 2010ean Bilbon 5 kasu erregistratu ziren, eta baliteke kasu horietan adinez nagusiak diren seme‐alabak ere kontuan hartu izana. 2012tik aurrera, erakunde guztiek seme‐alaba adingabeak eta adinez nagusiak hartu dituzte kontuan, baita mendeko beste pertsona batzuk ere. (‐) Erakundeak ez dauka baliabiderik.
ABA: Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbena BIL: Bilbo SAN: Santurtzi
AMO: Amorebieta‐Etxano DUR: Durango SES: Sestao
BAR: Barakaldo ERM: Ermua BUS: Busturialdea (Mankomunitatea)
BAS: Basauri GAL: Galdakao
Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.
Bizkaiko Foru Aldundiak, Bilboko Udalak eta Barakaldoko Udalak kudeatutako baliabideek
erabiltzaile‐kopuru handiak dituzte etengabe; gainerako tokiko egoitza‐baliabideetan, berriz,
alderantzizkoa gertatzen da. Hortaz, baliabideen okupazioari dagokionez, lurralde osoa
kontuan hartuta, nolabaiteko muturreko joerak daudela esan daiteke. Bi udalerri horiek, oro
har, tokiko baliabideak erabili behar dituzten emakumeen %80 inguru artatzen dituzte.
7 2009. urtean, Barakaldon harrera‐etxebizitza bat itxi zen, eta, aldi berean, harrera integrala xede duen zentro bat ireki zen; hala, bada, harrera‐etxebizitzan zeuden erabiltzaileak zentro ireki berrira igaro ziren; erabiltzaileen kopuru zehatza ez dakigunez, eta pertsonak zenbatzean kopuruak ez bikoizteko, taula honetan zentroan hartutako emakumeei buruzko datuak jaso ditugu, urte amaieran baliabide hori besterik ez baitzegoen. Beraz, litekeena da Barakaldoko Udalak kudeatutako baliabideetan hartutako emakumeen benetako kopurua hemen agertzen dena baino handiagoa izatea.
35
Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.
Udal‐titulartasuna duten baliabide horiek erabili ahal izateko, oro har, baliabide hori dagoen
udalerrian bizi behar da nahitaez. Harrera‐baliabideak arautzen dituen 148/2007 Dekretuaren
28.1.c eta 45.1.c artikuluetan xedatutakoa gorabehera, harrera‐baliabideen udal‐araudira
joanez gero, egoitza administratiboa udalerrian finkatua ez duten emakumeek kasu batzuetan
badute baliabide hori erabiltzeko aukera; hala ere, kasu horietan emakumeak zonaldean
erroldatzeko borondatea duela aurreikusten da. Udal‐araudia Eusko Jaurlaritzaren Dekretuaren
aurretik eman zelako eta aldatu ez delako dago kontraesan hori; baina harrera‐eskaera baten
aurreko jardunbideak erkidegoko araudian ezarritakoaren arabera gauzatu behar dira.
Bestalde, kasuak aztertu ondoren agerian geratu da baliabide horien erakunde titularrek
segurtasun‐arrazoiak argudiatzen dituztela, batzuetan erabiltzaileak aldundiaren harrera‐
zerbitzuetara bidaltzeko edo aldatzeko. Aldundiaren harrera‐zerbitzu horiek barnetegi‐
motakoak eta zentro‐modalitatekoak dira (berehalako harrera‐zentroa, eta epe ertain edo
luzeko harrera‐zentro integrala, eguneko 24 orduetan langileak bertan dituena). Egia esan,
zenbakien arabera, populazio‐dentsitate handia duten zenbait udalerritan harrera‐baliabidea
oso gutxi erabiltzen da edo ez da erabiltzen. Ez dirudi baliabidearen eskaririk ez dagoelako
denik, teknikoak ez diren beste arrazoi batzuengatik baizik.
Hala, 2016. urtearen joanean, foru‐erakundearen mendekoak diren egonaldi ertain edo
luzeko zentroetan egon diren emakumeen % 79 tratu txarren biktimentzako harrera‐
baliabideak dituzten udalerritatik zetozen (hamalau kasu, %82) edo 20.000 biztanle baino
gehiago dituzten eta harrera‐zentroa ez duten udalerritatik zetozen8 (bi kasu, %12).
8 EAEko Emakume eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legea (57. art.).
0 10 20 30 40 50 60 70
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
1.16. grafikoa. Bizkaiko udalerri eta mankomunitateetako harrera‐baliabideetan dauden emakume kopurua. Bizkaia. 2004‐2016
Abanto C‐Abanto Z.
Ermua
Amorebieta‐Etx.
Durango
Busturialdeko M.
Sestao
Galdakao
Basauri
Santurtzi
Barakaldo
Bilbao
36
1.2. AHOLKULARITZA JURIDIKOKO BALIABIDEAK
Esparrua eta egoera orokorra
Bizkaiko lurralde historikoan, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Sailak
ematen duen aholkularitza juridikoko zerbitzuarekin batera, auzi aurreko aholkularitza juridikoko
doako zerbitzuak ere badira etxeko indarkeriaren edo/eta sexu‐indarkeriaren biktimentzat, Bizkaiko
zenbait udalerritan eta mankomunitatetan.
Aholkularitza juridikorako zerbitzu horien bidez, bi indarkeria‐mota horietako baten biktimak diren
emakumeei halako egoeretan ordenamendu juridikoak zer aukera ematen dizkien jakinarazi nahi zaie
emakume horiei: zer eskubide dituzten, nola eta noren aurrean salatu behar diren gertaerak, nola
eskuratu ditzaketen baliabide juridikoak eta sozialak... Horrezaz gain, eta beharrezkoa izanez gero,
prozesu judizialean ere esku hartzen da.
1.2.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea
Zerbitzuaren ezaugarriak
Bizkaiko Foru Aldundiaren Aholkularitza Juridikorako Zerbitzuan, besteak beste, familia‐zuzenbideari
buruzko informazio juridikoa ematen da, bai eta ustezko tratu txarren eta/edo sexu‐erasoen egoerei
buruzkoa ere, ezkontza‐ edo bikote‐hausturen ondorioz askotan sortzen diren familia‐gatazkak
baretzeko nahiz familian sortzen den edozein indarkeria‐mota leuntzeko.
Zerbitzua doakoa da, eta astelehenetik ostiralera ematen da, astean 25 orduz, gutxienez.
Erregistratutako eskaera
Herritar guztien eskura dago zerbitzua, baina emakumeak dira, batik bat, haren erabiltzaile nagusiak.
Zerbitzuaren beste ezaugarri nabarmen bat da sarri erregistratzen direla urte horretan bertan
hasitako kasuak (kasu berriak); izan ere, zerbitzuaren beraren izaerak bultzatuta, kontsulta puntualak
izaten dira gehien‐gehienetan.
Guztira, 461 pertsonari eman zaie arreta zerbitzu honetan 2016an, eta 441 emakumeak izan dira
(% 95,7). Bestalde, erregistratutako kasu horietatik 396 kasu berriak izan dira (% 95,4).
37
Erabiltzaile berrien artean, herenak baino gehiagok (% 34,3) emakumeenganako indarkeria‐mota
hauekin lotutako egoera bat bizi dute: % 30,1ek etxeko tratu txarren alorreko aholkularitza jaso du9,
eta % 4,3k, sexu‐indarkeriari buruzkoa. Zenbatekoei dagokienez, 136 emakume izan dira guztira.
2005etik, kasu hori dela eta arreta jaso duten emakumeen kopuruak gora egin du, eta zehazki,
2015ean izan zen kopururik handiena: 175 erabiltzaile.
Kasu berriak: urte horretan hasitako kasuak. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
2016ko datuen arabera, 11 erabiltzaile berri erregistratu dira hilean, bi indarkeria‐mota horietako
baten ondorioz.
2005ean, adierazle horrek sei puntu zituen, eta aldi honetan, bikoiztu egin da; hain zuzen, 2015ean
izan zuen kopururik handiena, hilean 15 erabiltzaile berri, zehazki.
9 Erabiltzaile horietako batzuek tratu txarren egoerei buruzko kontsultak egin dituzte zuzenean, eta beste batzuek bestelako gairen bati buruzkoak, baina amaieran arazoa tratu txarrak direla ikusi da.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.17. grafikoa. BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan arreta jaso duten indarkeria arazoak dituzten emakumeak (kasu berriak). 2005‐2016
38
A. Etxeko tratu txarrak
Zehazki, tratu txarrei dagokienez, 119 emakumek jaso dute tratu txarren alorreko aholkularitza
2016an.
2015eko datuekin alderatuta, % 28,7 egin du behera kopuru horrek.
Aldi hori osotasunean hartuta, eta beheko grafikoari erreparatuta, arazo hau handituz joan da
zerbitzua erabiltzen duten emakumeen artean; hau da, urtetik urtera, geroz eta gehiago izan dira
tratu txarren kasu berriak zerbitzu horretara jo duten erabiltzaileen artean. Tratu txarren kasuek
erregularki eta etengabe egin dute gora, arreta eman zaien kasu berrien guztizko kopuruen
gorakadak eta beherakadak alde batera utzita.
2004an, arreta jaso zuten emakume guztien % 7k jasan zituzten tratu txarrak; 2016an, % 30,1 izan
dira (2015ean ere, % 36tik gorakoa izan zen).
Kasu berriak: urte horretan hasitako kasuak. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Kasu berriak, guztira 485 367 334 414 379 345 377 321 393 412 478 461 396
Tratu txarren kasu berriak 34 58 42 57 61 58 80 76 113 121 128 167 119
Tratu txarren %/ kasu guztiekiko(eskuineko eskala) 7,0 15,8 12,6 13,8 16,1 16,8 21,2 23,7 28,8 29,4 26,8 36,2 30,1
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
0
100
200
300
400
500
Tratu txarren kasuen
%/ k
asu guztiekiko
Emakum
een kopu
rua
1.18. grafikoa. BFAko aholkularitza juridikoko zerbitzuak hartutako emakumeak*, tratu txarrak eragin diren aintzat hartuta. 2004‐2016
39
Orain, 2016an foru‐zerbitzuan arreta eman zaien etxeko tratu txarren emakume biktimen kasu
berrien ezaugarriak aztertuko dira:
Erasotzailearekiko harremana
Arreta eman zaien emakumeen gehiengoak (% 90,8k) bizi du bikotekideak edo bikotekide ohiak
eragindako indarkeria.
Gainerako kasuak (% 9,2) aurrekoek, ondorengoek eta bestelako senideek eragindakoak dira.
Salaketa eta babesteko agindua
Foru‐zerbitzura iritsi aurretik, salaketa jarrita zuen emakumeen % 47,9k, eta horietatik, % 58k
onetsirik zuen babesteko agindua.
Bi kasu horien ehunekoak bat datoz aldi osoan izandako batez bestekoekin.
Adina
Erabiltzaile berri horien erdiak baino gehiagok (% 55,5ek) ez ditu 40 urte baino gehiago.
Pertsona‐talde handi horren barruan, heldu gazteak dira gehiengoa, eta, batik bat, 31 eta 40 urte
bitartekoak, erabiltzaileen % 36,1 diren aldetik (aurreko urteetan, antzeko datuak izan dira).
18 urtetik beherako bi kasu erregistratu dira, eta biak ere senideek eragindako indarkeriaren ondorio
izan dira.
Bilakaerari begiratuta, hasierako urteetatik gaur egunera aldatu egin da programa horren emakume
erabiltzaile berrien adinaren egitura (ikus hurrengo grafikoa). Aztertutako urteetan, eskaerak gora
egin du, eta adin ertaineko emakume‐taldeen artean banatu da gorakada hori. Muturretako adin‐
tarteei dagokienez, behera egin du 30 urtetik beherakoen ehunekoak (% 27 ziren 2005ean eta % 19,3
izan dira 2016an), eta 65 urtetik gorakoek, berriz, % 3 eta % 7 bitarteko ehunekoei eutsi diete urte
hauetan guztietan.
40
Oharrak:
‐ 2011. urtetik aurrerako datuak emakumeei bakarrik dagozkie. ‐ 2015. urtera arte, 51‐65 eta >65 izan dira adin‐tarte nagusiak.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
Jaioterria
2016. urtean, aurreko urteetan bezala, zerbitzuaren erabiltzaile gehienak EAEn eta beste autonomia‐
erkidego batzuetan jaiotako emakumeak izan dira: % 82,4. Gainerako % 17,6a atzerriko herrialdeetan
jaiotako emakumeak izan dira.
Azken multzo horretan, 21 emakume izan dira guztira, Europako, Afrikako, Amerikako eta Asiako 11
herrialdetatik etorritakoak; erdia baino gehiago (% 52,4) latinoamerikarrak dira jatorriz. Emakume
horiek guztiek bizi dute bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria (ez da erregistratu
senideek eragindako indarkeria‐kasurik).
Bilakaerari dagokionez, zerbitzu horren eskaerak bertako emakumeen eraginez egin du gora; azken
bost urteetako datuak aintzat hartuta, 2016an soilik egin du behera emakume horien kopuruak.
%0 %10 %20 %30 %40 %50 %60 %70 %80 %90 %100
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
1.19. grafikoa. BFAko aholkularitza juridikoko zerbitzuan izandako tratu txarren kasu berriak (%), adinaren arabera. 2005‐2016
≤30 31‐40 41‐50 51‐64 ≥65
41
Bestalde, atzerriko emakumeen kopuruak ozta‐ozta gainditzen du hogeiko muga, eta biktima guztien
% 8 eta % 19 artean izan dira azken bost urteetan. Emakume horien jatorri‐herrialdeei ere bere
horretan eutsi zaie: aipatutako lau kontinente horietako hamar bat herrialdetakoak izan dira.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2012 2013 2014 2015 2016
1.20. grafikoa. BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan arreta jaso duten emakumeak (kasu berriak) jaioterriaren arabera. 2012‐2016
EAE+gainerako EEAA Atzerria
42
Bizilekuak
Zerbitzuak (Bilbon du egoitza) Bizkaiko 32
udalerritan bizi diren emakumeei eman die
arreta 2016an.
Aztertutako aldian, eta bizilekuaren aldagaia
kontuan hartuta, eskaera dibertsifikatu egin
da: 2005ean, 16 udalerritako eskaerak izan
ziren, eta 2015ean, 39 udalerritan egin ziren
eskaerak, inoizko udalerri gehienetan.
Aurreko urteetan gertatu den moduan,
2016an ere, erabiltzaileen bizileku diren
udalerri askotan (% 81,3k) badituzte
aholkularitza juridikoko baliabide propioak,
eta udalerri horietakoak dira, hain zuzen, foru‐
baliabideen bidez arreta eman zaien
erabiltzaile berri gehienak (% 84).
Ohikoa da programan hori gertatzea; urtero,
aholkularitza juridikoko baliabide propioren
bat duten udalerrietan edo mankomunitatean
bizi diren emakume erabiltzaileen ehuneko
handia izaten da (Bizkaiko toki‐erakunde askok
dute baliabide hori).
Horretarako arrazoia izan daiteke bizi‐
ingurunetik kanpoko zerbitzu batera jotzeak
anonimotasuna dakarkiola biktimari; jokabide
hori babes‐neurritzat har daiteke,
erabiltzailearen inguruneak biktimatzat
identifika ez dezan. Beste arrazoi bat izan
daiteke biktimek kontsulta bat baino gehiago
egitea eskura dituzten aholkularitza juridikoko
baliabide guztietan, profesionalek emandako
informazioa egiaztatzeko. Nolanahi ere,
datuek erakusten digute premiazkoa dela
eskaintza zabala eta eskuragarria egiten
jarraitzea, biktimei arreta‐sistemara
gerturatzen laguntzeko.
1.11. taula. BFAren Aholkularitza Juridikoko Zerbitzua. Etxeko tratu txarrak pairatzen dituzten emakumeen ehunekoa (kasu berriak), egoera horretan daudenei arreta emateko baliabideak dituzten udalerrietan bizi direnak*. 2016.
%
GUZTIRA 100,0
Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbena 1,7
Amorebieta‐Etxano 0,8
Barakaldo 7,6
Basauri 1,7
Berango 2,5
Bilbao 36,1
Durango 0,8
Erandio 3,4
Ermua 0,8
Etxebarri 1,7
Galdakao 3,4
Gamiz‐Fika 0,8
Getxo 4,2
Gorliz 0,8
Mungia 1,7
Ondarroa 1,7
Ortuella 0,8 Portugalete 4,2 Santurtzi 3,4
Sestao 2,5
Sopela 1,7
Urduliz 1,7 Baliabideak dituzten udalerriak, guztira 84,0
Gainerako udalerriak 16,0 * Aholkularitza juridikoko zerbitzu baten titularitatea duen udalerria, edo zerbitzuaren titularitatea duen mankomunitate bateko udalerria, edo, beste arrazoiren batengatik, antzeko zerbitzu bat duen beste erakunde batez baliatzen dena. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
43
Beharrizan espezifikoak
Tratu txarrak direla‐eta programa honetan aholkularitza juridikoa jasotzen duten emakumeen artean,
% 9,8k beharrizan espezifikoak dituzte, desgaitasun‐egoeren ondorioz sorturikoak. Zehazki, 12
emakume dira: 10ek beren bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria jasaten dute,
eta beste biak, familia barruko indarkeria‐kasuen biktima dira.
Datu hori jasotzen hasi zenetik, urtero zenbatu dira desgaitasuna duten emakumeen kasuak;
Zerbitzuan arreta eman zaien kasu berri guztien % 5 eta % 10 artean izan ohi dira.
1.12 taula. Desgaitasuna duten emakumeak (kasu berriak), etxeko tratu txarrak direla‐eta Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan (BFA) arreta eman zaienak. 2012‐2016
2012 2013 2014 2015 2016 Desgaitasuna duten emakumeen kopurua 8 11 7 14 12 Ehunekoa, erabiltzaile guztiekin alderatuta 7,1 9,1 5,5 8,4 9,8
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
44
B. Sexu‐indarkeria
2016an, foru‐zerbitzuak 17 emakumeri (kasu berriak) eman die aholkularitza juridikoa sexu‐
indarkeria dela eta.
Zenbateko horrek bikoiztu egin du iazkoa, 2015ean zortzi emakume izan baitziren, aztertu den aldiko
inoizko gutxien.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
2016an izandako kasu berriek ezaugarri hauek dituzte:
Indarkeria‐mota hauetan gertatu ohi denez, kasu gehienak adin‐tarte gazteenetan izan dira,
baita 18 urtetik beherakoetan ere. Hamar kasutatik lau adin txikikoenak izan dira, eta
hurrengo adin‐tartea gehituta, hau ondorioztatu da: arreta emandako hamar kasutatik zazpi
30 urtetik beherako emakumeak izan dira.
Bestalde, arreta jaso duten emakumeetatik, bi izan dira atzerriko herrialdeetan jaiotakoak
(% 12).
Bizkaiko bederatzi udalerritako bizilagunak dira emakume horiek, eta udalerri horietan
guztietan dituzte aholkularitza juridikoko baliabide propioak. Bereziki, Bilbo eta Getxo
nabarmendu dira (kasu guztien % 35 eta % 24, hurrenez hurren).
1214
15
19
12
23
10 10
1514
8
17
0
5
10
15
20
25
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
1.21. grafikoa. Sexu‐indarkeria dela eta, BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan arreta jaso duten emakumeak (kasu berriak). 2005‐2016
45
1.2.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak
Eskura dauden baliabideak
2016. urtearen amaieran, auzi aurreko aholkularitza juridikoko zerbitzua dute Bizkaiko 27 udal‐
izaerako toki‐erakundek: 20 udalerrik eta 7 mankomunitatek. Guztiek batera, Bizkaiko biztanleriaren
% 92,8 hartzen dute. Udaletan edo mankomunitateetan, ongizate‐ eta berdintasun‐sailek kudeatzen
dituzte zerbitzu horiek. Batzuetan, emakumeak dira zerbitzuen hartzaile, eta biztanleria osoa, beste
batzuetan.
2015. urtearekin alderatuta, erakunde guztien eskaintzari eutsi zaie, eta baliabide‐zerbitzu berri bat
gehitu da, Erandioko udalerrian, hain zuzen.
Baliabide horiek eskuragarri izateak ez du esan nahi gai honen inguruko premia guztiei erantzuten
zaienik; izan ere, aurrerago ikusiko dugunez, txikiegia izan daiteke erakunde batzuek zerbitzua
emateko duten ordu‐kopurua.
Udalerriek eta mankomunitateek ematen dituzten zerbitzuak homogeneoak dira laguntzaren
edukian10, eta funtsezko helburutzat, familia‐zuzenbideari buruzko eta ustezko tratu txarren eta/edo
sexu‐erasoen egoerei buruzko aholkularitza juridikoa ematea nabarmentzen da.
Hala ere, alde handiak daude zerbitzua erabiltzeko ordutegien eskuragarritasun‐mailari
dagokionez, bi ordutatik (balio txikiena) 196 ordutara (balio handiena) bitartekoa baita. Erakundeen
hiru laurdenek baino gehiagok (21 erakunde, % 78) astean bost ordu baino gutxiagoko zerbitzua
ematen dute.
10 Informazio gehiago nahi izanez gero, BGIBren urteko dokumentura jo dezakezu: “Etxeko indarkeria eta sexu‐indarkeria jasaten duten emakumeei laguntzeko foru‐baliabideak eta udalerrietako eta mankomunitateetako baliabideak. Bizkaia”. Helbide elektroniko honetan eskuragarri: http://web.bizkaia.eus/gizartekintza/genero_indarkeria/ca_documentos.html
46
Aldeak ikusten dira erakundeek zerbitzua eskuragarri jartzen duten ordutegietan, eta alde horiek ez
dira biztanleria‐kopuruaren irizpideen araberakoak bakarrik. Grafiko honetan ikus daitekeenez,
arreta emateko jartzen diren ordu‐kopuruak eta toki bakoitzeko biztanleen bolumena (biztanle
guztiak edo, programaren helburuaren arabera, emakume guztiak) lotuz gero, Basaurik du baliabide‐
eskaintzarik onena ordutegiari dagokionez arreta‐beharrizanak estaltzeko.
Oharra: BE indizea= Hileko orduak / Biztanleria hartzailea *1.000 Iturria: geuk egina, Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00
GetxoBarakaldo
Amorebieta‐Etx.Uribe Kostako M.
ErmuaUgao‐Mirab.Portugalete
ErandioMungialdeko M.
GaldakaoLeioa
MuskizAbanto y C./Abanto‐Z.
Urduña/ OrduñaBilbaoSestao
Enkart. M.Santurtzi
Busturialdeko M.Durangoko Mer. M.
EtxebarriLea‐Artibaiko M.
OrtuellaArrigorriagaBalmaseda
Lea Ibarrako M.Basauri
1.22. grafikoa. Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen aholku juridikoko baliabideak. Biztanleria‐estalduraren indizea. 2016
47
1.13. taula. Udalen eta mankomunitateen titularitateko aholkularitza juridikoko baliabideak hilean zabalik dauden orduen kopurua. Bizkaia. 2006‐2016.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Udalerriak
Abanto y Ciérvana/Abanto‐Zierb. 16 20 16 16 8 8 8 16 8
8
8 Amorebieta‐Etxano AD AD 8 8 8 8 8 4 4 4 4
Arrigorriaga 16 14 16 16 16 16 16 16 16 16 16
Balmaseda 16 16 16 12 12 / / / / 12 12
Barakaldo 32 32 32 32 32 32 32 16 16 16 16
Basauri 80‐112 136 144 144 144 144 144 144 136 136 136
Bermeo 16 16 12 12 12 12 16 16 / / /
Bilbao AD 284 284 204 204 204 204 204 196 196 196
Erandio / / / / / / / / / / 12
Ermua 5 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3,5
Etxebarri 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
Galdakao 28 14 14 11 11 11 11 11 11 11 11
Getxo 6 6 8 8 8 8 8 8 8 8 8
Leioa 14 20 20 16 12 12 12 12 12 12 12
Muskiz 10 8 12 12 12 12 12 12 12 6* 6*
Ortuella 16 16 8 8 8 8 8 8 8 8 8
Portugalete ⁄ ⁄ ⁄ 12 12 12 12 12 12 12 12
Santurtzi 160 160‐32 32 32 32 32 32 40 32 32 32
Sestao ⁄ ⁄ ⁄ 16 16 16 16 16 16 16 16
Ugao‐Miraballes ⁄ ⁄ 4 4 2 2 2 2 2 2 2
Urduña/ Orduña 8 8 12 8 8 8 8 8 16 4 4
Valle de Trápaga‐Trapagaran ⁄ ⁄ 9 9 / / / / / / /
Zalla 16 16 16 16 16 16 16 / / / /
Mankomun
itateak
Busturialdeko M. 16 16 16 16 16 16 16 16 20 20 20
Enkarterriko M. ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ 16 16 16 16
Lea‐Artibaiko M. 36 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40
Lea Ibarrako M. 2 3 3 3 3 1 1 1 2 4 4
Durangoko Merinaldearen M. ⁄ 28 28 28 28 28 38 38 38 38 38
Mungialdeko M. 4 4 4 4 4 4 4 4 4 6 6
Uribe Kostako M. 12‐15 12 12 12 16 16 16 16 16 16 16EA: Eskariaren arabera. Oharrak: ‐Balmaseda: 2010eko urtarrilean bertan behera geratu zen jarduera, eta 2015ean, berriro ekin zion. ‐Bermeo: jarduera bertan behera geratu zen 2014an. ‐Valle de Trápaga‐Trapagaran: jarduera bertan behera geratu zen 2009ko maiatzean. * Eta beste sei ordu gehiago hilean, koordinazio‐ eta ikuskatze‐lanetarako.
Iturria: geuk egina, Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
48
Erabiltzaileak oro har
Udalerriek eta mankomunitateek emandako datuek erakusten dutenez, eta foru‐aldundiko
zerbitzuan gertatzen den bezala, emakumeek egiten dituzte kontsulta gehienak tokiko baliabide‐
zerbitzu horietan, zenbait zerbitzu biztanleria osoarentzat izan arren.
Oro har, zerbitzu‐mota horretara jotzen duten emakumeen ehunekoa ez da kasuan kasuko udalerriko
emakumeen % 2 baino handiagoa (ikusi hurrengo grafikoa).
2016an, Urduña/Orduna udalerrian eman zaio arreta emakumeen ehuneko handienari; Bizkaiko
batez bestekoa baino puntu bat gehiago izan du. Muskiz (lehen postuan egon ohi da) eta Ortuella
izan ditu atzetik. Bizkaiko batez bestekotik gorako ehunekoak dituzten gainerako erakundeek antzeko
datuak ageri ohi dituzte; eta, oro har, aldaketa gutxi izaten da grafikoan urtetik urtera.
Oharra: grafikoan ez da aintzat hartu Durangoko Merinaldearen M. (baliabide propioa du), ez baita eskura 2016an arreta eman zaien emakumeen daturik. Iturria: geuk egina, Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
Faktore askok eragin dezakete baliabidearen erabilera‐mailan hainbesteko aldea egotea udalerrien
artean. Baliabidearen ordutegiaz gain, beste faktore batzuek ere eragin handia dute, hala nola
hauek: baliabide hori udalerrian non dagoen kokatuta, udalaren gizarte‐zerbitzuak oro har
zenbateraino erabiltzen diren (eta horretan, era berean, eragin handikoa da biztanleriak zerbitzuaz
duen ezagutza‐maila, zuzenekoa edo zeharkakoa, bai eta zerbitzuan eskaintzen dituzten programak
ere), komunitateak zerbitzu publikoak aintzat hartzen dituen, foru‐aldundiko zerbitzura joaten diren,
erakundez kanpoko beste baliabiderik dagoen inguru horretan...
0,000,200,400,600,801,001,201,401,601,802,00
emakum
e erab
iltzailen %
1.23. grafikoa. Aholkularitza juridikoko toki‐baliabideek hartutako emakumeak (%), udalerri/mankomunitateko biztanleria osoarekiko. Bizkaia. 2016
49
Emakumeen aurkako indarkeria: etxean eragindako tratu txarrak eta/edo sexu‐indarkeria
Eskura dauden datuei begiratuta11, lehenik adierazi behar da udal‐baliabide guztietan jaso dela,
2016. urtean, etxean eragindako tratu txarren kasuren bat; horrez gain, sexu‐indarkeriako kasuak
ere jaso dituzte sei erakundetan.
Grafikoan ikus daitekeenez, erakunde gehienetan, indarkeria‐kasuak ez dira izan arreta eman zaien
emakumeen % 20 baino gehiagoren kasuak 2016an. Erakunde horien erdietan, gainera, kasu guztien
% 10 baino gutxiago izan dira indarkeria‐kasuak.
Indarkeria‐kasuak: etxean tratu txarrak pairatu eta/edo sexu‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeen egoerak dira, kontsultaren arrazoia hori ez izan arren. Oharra: kontsultaren arrazoia indarkeria izan denean zenbatzen dituzte egoera horiek Uribe Kostako Mankomunitatean, eta ez dira egoera horiek zenbatzen beste eskaeraren batek eragindako esku‐hartzeetan hautematen direnean. Iturria: geuk egina, Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
Aurreko urteetan gertatu den moduan, Bilboko Udalaren zerbitzua nabarmentzen da, denboran
errotuena baita. 2016. urtean, baliabide‐zerbitzu horretan arreta eman zaien emakumeen ia hiru
laurdenek bizi izan dute bi egoera horietako bat. Arreta psikosozialeko hiru modulu hauetan ematen
da zerbitzua: Auzolan, Errekalde eta Deustu‐San Ignazio12.
11 Ez dugu 2016. urtean Durangoko Merinaldearen Mankomunitatean arreta eman zaien biktimen daturik. 12 Ez dago Errekaldeko moduluaren daturik 2016an. Beste bi moduluetako datuak batzen dira kalkulua egiteko. Txosten honen eranskinean kontsulta daitezke erregistro banakatuak.
%0
%10
%20
%30
%40
%50
%60
%70
%80
%90
%100
1.24. grafikoa. Aholkularitza juridikoko udal baliabideetan arreta jaso duten emakumeak (%), kasuak indarkeria arazoak izan edo ez izatearen arabera (etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indarkeria).
Bizkaia. 2016Indarkeria egoerak Gainontzeko kasuak
50
Horri dagokionez, ezin da ahaztu hiri handietako anonimotasunak erraztu egiten duela zerbitzuetara
jotzea; beraz, ona litzateke jakitea zenbat diren arrazoi horiek direla‐eta beren udalerrietako
laguntza‐zerbitzuetara jo ez eta laguntza beste udalerri batzuetan eskatzen dutenak. Egia da, dena
den, zenbait faktorek zaildu egin dezaketela bizilekutik urrun dauden zerbitzuetara jotzea; adibidez,
faktore hauek: ordutegi murritza, mugikortasun‐arazoak eta garraiobide publiko urriekiko
mendekotasuna. Beste faktore garrantzitsu batzuk izan daitezke biztanleek baliabidea ez ezagutzea,
gizarte‐zerbitzuak erabiltzeko prest ez izatea, baliabidea eskuragarri ez egotea, etab.
Bestalde, ukaezina den arren erakundeek ahalegin handia egiten dutela indarkeriaren biktima diren
emakumeei laguntza hobea emateko, ezin dira ahaztu emakumeen aurkako indarkeriaren
sentsibilizazioaren eta prestakuntzaren alorretan erakundeen artean dauden desberdintasunak; izan
ere, ez bada behar bestekoa, oztopo bihur daiteke kasuak hautemateko eta bereizteko. Hortaz,
kopuru horietan okerrak egon daitezkeela ere pentsa dezakegu, behar baino kasu gutxiago
hautemateagatik.
Arreta eman zaien kasuen ezaugarri nagusiak
Etxeko tratu txarrak
Eskura ditugun datuen arabera, 2016an, baliabideak dituzten erakunde guztietan eman zaie arreta
tratu txarrak jasan dituzten emakumeei. Urduña/Orduñako Udaleko baliabide‐zerbitzuan salbu, kasu
berriak izan dira (urte horretan hasitako kasuak). Foru‐zerbitzuan gertatzen den moduan, kasu
berriak izan ohi dituzte udaletako baliabide‐zerbitzuek; zerbitzu horien erdietan baino apur bat
gehiagotan, gainera, arreta eman zaion eskari osoa izan dira kasu berri horiek.
Tokiko baliabide‐zerbitzu horietan arreta eman zaien kasu berriek ezaugarri hauek dituzte, oro har:
Gehienetan (% 89), bikotekidea edo bikotekide ohia izan da erasotzailea.
Laguntza‐eskaerak jaso dituzten erakundeen % 58tan, atzerriko herrialdetan jaiotako
emakumeei eman zaie arreta. Hainbat udal‐programetako datuak osotasunean hartuta,
atzerriko herrialdeetan jaiotako emakumeak izan dira % 37,7.
Datu hori eskuragarri dagoen urtetik (2009), bilakaera hau izan du: 2011n, % 27koa izan zen,
eta 2013an, % 40,7koa.
Arreta eman zaien emakumeen ia herena (% 32,4) 31 eta 40 urte artekoak dira. Hurrengo
adin‐tartean, 41 urtetik 50 urtera bitartekoan, arreta emandako emakume guztien % 22,7
dago. Beraz, bi adin‐tarte horiek gehituta, udal‐programen bidez arreta eman zaien eskaera
guztien % 55 osatu da.
51
Bestalde, azpimarratu behar da arreta eman zaien emakumeen laurden batek 50 urtetik
gora dituztela (foru‐programan, adin‐tarte hori % 14 baino zertxobait gehiago da).
Aurreko urteetan gertatu den moduan, 18 urtetik beherako emakume gutxik jo du udaleko
baliabide‐zerbitzuetara. Guztira, hiru kasu (% 0,5) zenbatu dira 2016an*; hiru erakundetan
jaso dituzte kasu horiek.
2010ean izan zen kopururik handiena; 15 kasu erregistratu ziren, hainbat tokiko baliabide‐
zerbitzutan arreta emandako emakumeen % 3,7.
2016an, lau toki‐erakundetan eman zaie arreta desgaitasuna duten emakumeei; guztira, 13
kasu izan dira, udaleko baliabide‐zerbitzu horietan tratu txarrengatik arreta eman zaien
erabiltzaile guztien % 2,3.
Sexu‐indarkeria
2016. urtean, tokiko baliabide‐zerbitzuek sexu‐indarkeriazko 33 kasuri eman diete arreta.
Aurreko urtean gertatutako moduan, sei erakundek erregistratu dituzte sexu‐indarkeriagatiko kasu
guztiak (% 100), eta horien % 57,6 Bilboko Udaleko aholkularitza‐zerbitzuetan izan dira.
Udaleko baliabide‐zerbitzu horietan erregistratu diren kasuen % 84,8 kasu berriak dira, eta ezaugarri
hauek dituzte:
Atzerrian jaiotakoak dira arreta emandako emakumeen % 28,6.
Emakumezko erabiltzaileen % 64,3k ez ditu 40 urte baino gehiago.
Adin‐tarte ugarienak 31 eta 40 urte artekoa eta 41 eta 50 artekoa izan dira, eta ehuneko
bera izan dute batak zein besteak: kasu guztien %32,1.
2016an udal‐zerbitzuetan arreta emandako sexu‐indarkeriako egoeren adin‐banaketak ez du
indarkeria‐mota horretan ohikoa den profila; hau da, adin gazteenetan izan ohi du eragin
handiena, eta ehunekoak behera egiten du, adinean gora egin ahala.
*2016an, 12 eta 17 urte bitarteko emakumeen ehunekoa % 4,6koa izan da Bizkaian.
52
1.14. taula. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu‐indarkeria jasan duten emakumeak, udaletako eta mankomunitateetako
aholkularitza juridikoko baliabideetan arreta eman zaienak. Bizkaia. 2016.
Uda
lerr
iak
Emakumeak GUZTIRA Indarkeria‐kasuak
Tratu txarrak Sexu‐indarkeria
Guztira Kasu berriak Guztira Kasu
berriak Abanto y Ciérvana/Abanto‐Zierb. 75 2 2 2 0 ‐ Amorebieta‐Etxano 30 3 3 3 0 ‐ Arrigorriaga 53 6 6 6 0 ‐ Balmaseda 60 6 5 5 1 1 Barakaldo 159 24 24 23 0 ‐ Basauri 299 62 55 25 7 7 Bilbao* 907 661 642 350 19 15 Erandio 85 4 4 4 0 ‐ Ermua 38 6 6 6 0 ‐ Etxebarri 70 9 9 9 0 ‐ Galdakao 127 11 11 9 0 ‐ Getxo 65 6 6 6 0 ‐ Leioa 79 8 8 8 0 ‐ Muskiz 63 4 4 3 0 ‐ Ortuella 70 10 10 6 0 ‐ Portugalete 110 7 7 7 0 ‐ Santurtzi 290 25 24 24 1 1 Sestao 55 21 21 18 0 ‐ Ugao‐Miraballes 15 2 2 2 0 ‐ Urduña/ Orduña 37 1 1 0 0 ‐
Man
komun
itateak
Busturialdeko M. 232 16 15 12 1 1 Enkarterriko M. 115 15 15 15 0 ‐ Durangoko Merinaldearen M. (‘) (‘) (‘) (‘) (‘) (‘) Lea‐Artibaiko M. 161 30 26 17 4 4 Lea Ibarrako M. 6 1 1 1 0 ‐ Mungialdeko M. 65 7 7 7 0 ‐ Uribe Kostako M.** 23 1 1 1 0 ‐
* Auzolan eta Deustu‐San Ignazio arreta‐moduluetako datuen batura. Bilboko Udaleko aholkularitza juridikoko zerbitzua ematen dute, Errekaldeko moduluarekin batera, baina ez da azken horren daturik 2016an. Eranskineko tauletan kontsulta daitezke modulu bakoitzaren datuak. ** Kontsultaren arrazoia indarkeria izan denean zenbatzen dituzte egoera horiek Uribe Kostako M.‐n, eta ez dira egoera horiek zenbatzen beste eskaeraren batek eragindako esku‐hartzeetan hautematen direnean. (‘) Ez dugu daturik. Iturria: geuk egina, Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
53
1.3. LAGUNTZA PSIKOLOGIKOKO BALIABIDEAK
Esparrua eta egoera orokorra
1/2004 Lege Organikoak, genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoak,
II. tituluan jasotzen ditu genero‐indarkeriaren biktimen (emakumeak eta adingabeak) eskubideak13.
Lege horren 19. artikuluak gizarte‐laguntza osorako eskubidea ezartzen du (besteak beste, arreta
psikologikoa) eta adierazten du halako zerbitzuak antolatzen dituztenean kontuan hartu beharko
dituztela etengabeko arretaren, presako jardutearen, prestazioen espezializazioaren eta diziplina‐
anizkotasun profesionalaren printzipioak.
Bere aldetik, EAEn, honako hau dio Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2005 Legearen14
56. artikuluak: “Euskal herri‐administrazioek, beren eskumen‐eremuan, laguntza psikologiko
urgentea, doakoa, espezializatua, deszentralizatua eta eskuragarria izateko eskubidea bermatu
behar diete etxeko tratu txarren eta sexu‐erasoen biktima direnei”.
Bizkaian, Foru Aldundiak 1992tik ematen du tratu txarrak eta sexu‐erasoak direnean familian esku
hartzeko arreta psikologikoko zerbitzu espezializatu bat, 2006tik deszentralizatuta dagoena. Aldi
berean, hainbat udalerrik eta mankomunitatek ere arreta psikologikoko programak kudeatzen
dituzte. Gehienak orokorrak dira, eta ez daude berariaz bideratuta emakumeen aurkako indarkeriara;
batzuk biztanleria guztiarentzako dira, eta beste batzuk, emakumeentzat soilik.
1.3.1. BIZKAIKO FORU ALDUNDIAREN BALIABIDEA
Baliabidearen ezaugarriak: edukia eta egitura
Bizkaiko Foru Aldundiak familian esku hartzeko arreta psikologikoko zerbitzua ematen du tratu
txarrak eta sexu‐erasoak direnean. Zenbait programaren bidez ematen da zerbitzu hori, xede dituen
kolektibo eta arazoen arabera:
• Familiako indarkeria‐kasuetarako eta sexu‐erasoen biktima helduentzako programa
klinikoa: etxeko indarkeriaren eta/edo sexu‐erasoen biktimek dituzten ondorio psikologikoak
gainditzeko helburua duena, batetik; eta, bestetik, berariazko esku‐hartzea egitea tratu
txarrak ematen dituzten pertsonekin, lehentasunezko helburua izanik, besteak beste,
portaera horiek desagerraraztea.
13 2015ean, adingabeak ere genero‐indarkeriaren biktima gisa hartu ziren. Uztailaren 22ko 8/2015 Lege Organikoari, haurrak eta nerabeak babesteko sistema aldatzen duenari (2015‐07‐23ko BOE), jarraituz, aldatu egin da Genero Indarkeriaren aurkako Babes Osoko Neurriei buruzko Lege Organikoaren (abenduaren 28ko 1/2004 LO) 1. artikulua; hala, genero‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeen seme‐alaba adingabeak ere indarkeria horren biktimatzat jotzen dira. 14 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa (2005‐03‐02ko EHAA).
54
• a
d
2006ra a
prozesua
Lurralde
izateko a
Hala, Bil
Artibai
helburua
Mankom
zen. 20
udalerria
emateko
zabaldu
Program
bezala e
zifren bi
Zehazki,
asteko 6
dira 201
zehaztut
564 ordu
Artibain;
eta Balm
eskualde
Merinda
eta Berr
Busturia
eta 14 o
Mankom
Era bere
2016an,
Familian be
adingabeent
berrebaluazi
ditzaketen o
arte, zerbitzu
a hasi zen,
ean; horrek
aukerak.
lbon kokatut
eskualdeko
arekin. 200
munitatea et
14an, beste
ari zerbitzu
o. Azkenik,
zen.
maren egitur
rantzun aha
lakaeran age
zerbitzu‐em
669 orduak b
16an, eta jarr
tako moduan
u, Bilbon; 28
; 14 ordu, En
masedan; 14
ean; 21 ordu
adeko Manko
izen; 14 ordu
ldeako Man
rdu, Arratiak
munitatean.
ean, zerbitzu
lantaldea 19
ertan edo
tzako progr
io kognitibo
ondorio psiko
u hori modu
eta hamar
asko hobet
tako arreta‐
o biztanleei
09an, eskua
ta Balmased
e bi kokape
a emateko;
2015eko e
a aldatzeare
l izango zaio
erian jartzen
matearen
birbanatu eg
raian
n ematen dir
ordu, Lea‐
nkarterrietan
ordu, Nerbio
u, Durangoko
omunitatean
u,
komunitatea
ko
ua ematen d
9 psikoterap
kanpoan t
rama kliniko
oa lortzea e
ologikoak gai
zentralizatu
urteko aurr
zen ditu biz
puntuaz gain
i lekualdat
alde‐mailako
a barne–.20
en ezarri zir
eta Gerni
kainean, ze
ekin batera,
o urtez urte h
den moduan
gin
ra:
n
oi
o
n
an;
duten profes
peutak osatze
tratu txarre
oa: helburu
eta arazoari
inditzeko.
uan ematen z
rerapenen o
ztanleriak a
n, 2006an b
u beharrak
o zerbitzua
013ko ekaine
ren: Durang
ika‐Lumon,
erbitzuaren
zerbitzua e
hazten doan
n.
sionalen kop
en dute.
en eta/edo
duena adin
aurre egit
zen Bilbon. O
ondoren, 20
rreta psikol
beste bat eza
k sortzen
Enkarterrir
ean, neurri h
gon, Durang
Busturialdea
deszentraliza
emateko ord
n eskaerari, h
purua ere h
o sexu‐eras
ngabeen kat
eko estrateg
Ordutik aurre
016an zazpi
ogiko espez
arri zen Mar
zizkien za
ra zabaldu
hori Nerbioi
goko Merind
a eskualdek
azioa Arrati
dutegia zaba
hurrengo ata
azi egin da
soen biktim
tarsi emozio
giak edukitz
era, deszent
arreta‐punt
zializatua es
rkina‐Xemein
ailtasunak a
zen –Enk
eskualdean
dadeari nah
ko biztanlee
ia Mankom
aldu da; ha
aletan adiera
aldi horreta
ma diren
onala eta
zea, izan
tralizazio‐
tu daude
kuragarri
nen, Lea‐
arintzeko
karterriko
n gauzatu
hiz Berriz
ei arreta
unitatera
la, behar
aziko den
an zehar.
55
Biztanle erabiltzaileak: alderdi orokorrak
2016. urtean zehar, 1.687 pertsonak (% 90 emakumeak) jaso dute arreta zerbitzu espezializatu
honen bitartez.
Guztizko horretatik, ia 1.500 emakume heldu eta neska adingaberi programak heltzen dien
indarkeria‐moten biktima izateagatik eman zaie arreta.
Arreta eman zaien pertsona guztietatik 900 baino gehiago kasu berriak dira, tratamendua urte
horretan hasi dutenak (barnean hartzen da espedientea irekitzea edo berriro irekitzea). Hori
guztizkoaren % 54,2 da, eta bat dator programaren ohiko dinamikarekin, kasu horien ehunekoa,
ekitaldi bakoitzean, guztizkoaren % 52 eta % 65 artekoa izan ohi baita.
Taula honetan, urte horretan arreta eman zaien pertsonen –helduak eta adingabeak– banaketa
adierazi da, kontuan hartuta zerbitzua osatzen duten programak.
1.15. taula. Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako pertsonak. 2016.
GUZTIRA EMAKUMEAK GIZONAK
Pertsona helduak 1.559 1.427 132 + Familian tratu txarrak jasotzen dituzten pertsonak
1.270 1.238 32
+ Sexu‐erasoen biktimak 76 75 1
+ Zeharkako biktimak 103 88 15
+ Erasotzaileak 110 26 84
Adingabeak 128 91 37 + Familian edo familiatik kanpo tratu txarrak jasotzen dituzten eta/edo sexu‐erasoen biktima diren pertsonak
128 91 37
+ Erasotzaileak 0 0 0
GUZTIRA 1.687 1.518 169
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Bilakaerari erreparatuta, 2016an izan da arreta eman zaien pertsonen kopuru handiena, aldi
horretan. 2015eko kopuruekin alderatuz, % 13,4 hazi da, eta 2005etik aurrerako datuak kontuan
hartuta, azken hamabi urte hauetan izandako hazkundea % 150etik gorakoa da.
Hurrengo grafikoan ikus daitekeen moduan, programak artatutako eskaerak goranzko joera jarraitua
izan du, 2009an izan ezik: urte horretan, kasuen guztizko kopurua aurreko urtekoa baino txikixeagoa
da.
56
Oharra: 2007az geroztik, zeharkako biktimen datuak kontuan hartzen dira zenbaketa orokorrean; aurreko bi urteetan ez ziren kontuan hartzen. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Programaren bitartez arreta eman zaien taldeei dagokienez, ikusi da 2016ko guztizko kopuruan
gorakada gertatu dela aurreko urtearekiko, eta gorakada hori talde guztietan gertatu dela,
erasotzaileen taldean izan ezik.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Hurrengo ataletan, talde horietako bakoitzari buruzko datu nagusiak adierazi dira, kontuan hartuta
pertsona erabiltzaileen kopurua eta haien ezaugarri garrantzitsuenak; 2016ko datuak nahiz 2005.
urtetik aurrera izandako bilakaera azaldu dira.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Guztira 658 765 800 891 833 932 1.062 1.100 1.164 1.267 1.488 1.687
Kasu berriak 425 447 445 461 502 521 559 568 625 742 915 915
0
250
500
750
1.000
1.250
1.500Pe
rtsona
‐kop
.
1.25. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako pertsonak. 2005‐2016
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
Tratu txarrenbiktimak
Sexu‐erasoenbiktimak
Zeharkako biktimak Pertsonaerasotzaileak
Tratu txarren eta/edosexu‐erasoenbiktimak
HELDUAK ADINGABEAK
Pertsona
‐kop
.
1.26. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artutako pertsonak, arazoen arabera. 2005‐2016
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
57
1.3.1.1. FAMILIAKO INDARKERIA‐KASUETARAKO ETA SEXU‐ERASOEN BIKTIMA
HELDUENTZAKO PROGRAMA KLINIKOA
Esku‐hartze psikologikoko programa honen baitan, arreta ematen zaie familiako indarkeriaren eta
sexu‐erasoen biktima diren pertsonei, bai biktima zuzenei, bai zeharkako biktimei –biktimarekin
zuzeneko harremana duten eta haren sufrimendu‐egoerak eragin emozional handia sorrarazten dien
pertsonak–.
Horrez gain, tratu txarrak ematen dituzten erasotzaileei ere ematen zaie arreta programaren baitan.
A. ESKU‐HARTZEA BIKTIMEKIN
A.1. FAMILIAKO INDARKERIA
2016. urtean zehar, 1.270 pertsonak (% 97,5, emakumeak) jaso zuten tratamendua familia‐eremuko
indarkeriak eragindako ondorio psikologikoak gainditzeko. Kasu kronikoak eta larriak ziren gehienak.
Programaren historian, 2015. urtean gainditu zen lehenengoz mila pazienteren kopurua, bai
pertsonen guztizkoari begira, bai berariaz emakumeen kopuruari begira: 1.105 emakumeri eman
zitzaien arreta. 2016. urtean, kopuru hori hazi egin zen, aurreko urtean baino 133 kasu gehiago izan
baitziren (% 12 gehiago): 1.238 emakume.
2005eko datuekin alderatuta, kopuru hori bikoitza baino gehiago da. Zifra horiek agerian jartzen dute
zerbitzu horren eskariak hazkunde jarraitua izan duela aldi horretan zehar, eta urtetik urterako
batez besteko aldakuntza % 8koa izan dela.
1.16. taula. Etxean indarkeriaren biktima diren eta BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatu diren emakumeen aldakuntza (%). 2005‐2016.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
2015
2016 Emakume‐kopurua 534 596 607 646 624 670 731 828 817 917 1.105 1.238
2005ekiko aldakuntz. % ‐ %12 %14 %21 %17 %25 %37 %55 %53 %72 %107 %132
Urtetik urterako aldakuntza (%) ‐ %12 %2 %6 %‐3 %7 %9 %13 %‐1 %12 %21 %12
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Esku hartzeko programak hiruzpalau hilabete irauten du, eta jarraipena egiteko epea, berriz,
urtebetekoa da. Beraz, ekitaldi berean, alta eman zaien (kasu berriak) eta aurreko urteetan
tratamendua hasi duten pertsonek bat egiten dute. Horren ondorioz, urte bakoitzeko guztizko
kasuen kopuruan bi magnitude horiek hartzen dira kontuan; hau da, urte batean erregistratutako
altak (kasu berriak) aintzat hartzen dira hurrengo urteko edo hurrengo bi urteetako aurreko kasuen
kopuruan, baldin eta biktimak ez badu programa uzten.
58
2005‐2016 aldiko datuen arabera, bi kasu‐mota horiek banaketa hau izan dute, batez beste: % 55
kasu berriak, eta % 45, aurreko kasuak.
2016an, zehazki, familia‐eremuko indarkeriagatik artatutako emakumeen kasuen artean, 649 kasu
berriak dira (% 52,4), eta 589, aurreko kasuak (% 47,6).
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Erasotzailearekiko harremana
Familia‐eremuko indarkeriari buruzko epigrafe honen barnean, kontuan hartuta erasotzailearekiko
harremana, bi kasu‐mota bereizten dira: bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria eta
familiako beste pertsona batzuek eragindakoa.
Kasu gehienak bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren kasuak dira ( % 89,5);
kopuru absolutuetan, 2016an 581 emakumek pairatu dute indarkeria‐mota hori. Aurreko urtearekin
alderatuz, kopuru hori jaitsi egin da pixka bat, % 6. Aldi osoa kontuan hartuta, horrelako kasuen
kopurua asko hazi da 2006tik 2016ra bitartean: hain zuzen, artatutako eskaera bikoiztu baino
gehiago egin da. Kopururik handiena 2015. urtean izan zen, 600 emakumek baino gehiagok baliatu
baitzuten baliabide hori indarkeria‐mota horren ondorioz.
Gainerako kasuak lotuta daude familia‐eremuko beste pertsona batzuek –aurreko ahaideak eta
ondorengoak– eragindako indarkeriarekin (% 10,5): 68 kasu izan dira. 2016ko kopurua da handiena
indarkeria‐mota horri dagokionez, eta kopuru txikiena, berriz, 2009an izan zen: 27 kasu.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Aurreko kasuak 197 267 282 332 259 304 331 396 387 383 421 589
Kasu berriak 337 329 325 314 365 366 400 432 430 534 684 649
Guztira 534 596 607 646 624 670 731 828 817 917 1.105 1.238
Aurrekoak
Berriak
Guztira
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
Emakum
eak
1.27. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako etxeko inarkeriaren biktima diren emakumeak, kasuen arabera. 2005‐2016
59
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriara itzuliz, 2016. urtean zehar hilero 48
emakumek terapia bat hasi dute programan, beren bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako
indarkeriaren ondorioz. 2006ko adierazleari erreparatuta, berriz, hilero 23 kasu izan ziren.
Kasu horien kopuruaren bilakaerak agerian jartzen du 2006tik aurrera gero eta gorakada handiagoa
izan dela; hain zuzen ere, zerbitzua deszentralizatzearekin eta ordutegia zabaltzearekin batera. Hala,
ikusi da urtetik urterako hazkunderik handienak zerbitzuaren hedapena gauzatu den unetan
erregistratu direla.
1.17. taula. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako emakumeen (kasu berriak) aldakuntza (%)
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
2015
2016 Emakume‐kopurua 281 296 273 338 321 365 370 386 477 619 581
2006ekiko aldakuntz. % ‐ 5,3 ‐2,8 20,3 14,2 29,9 31,7 37,4 69,8 120,3 106,8
Urtetik urterako aldakuntza (%) ‐ 5,3 ‐7,8 23,8 ‐5,0 13,7 1,4 4,3 23,6 29,8 ‐6,1 Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Bikotekidea/bikotekide ohia 281 296 273 338 321 365 370 386 477 619 581
Beste senide batzuk 48 29 41 27 45 35 62 44 57 65 68
0
100
200
300
400
500
600
700
Emakum
eak (kasu be
rriak)
1.28. grafikoa. Etxeko indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak), pertsona erasotzailearekin duten harremanaren arabera. Bizkaia. 2005‐2016
60
Jarraian, bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren –hori da programako
zabalena– ondoriozko 581 kasu berrien ezaugarri nagusiak azalduko dira.
Adina
2016an, adin‐tarte ugariena 41 urtetik 50era artekoa da: % 36 dagokio. Hurrengo adin‐tartea 31
urtetik 40ra artekoa da, antzeko ehunekoarekin % 34,4. Beraz, bi adin‐tarte horietakoak dira
erabiltzaileen % 70; haien batez besteko adina 41 urtekoa da.
Bestalde, nabarmentzekoa da erabiltzaileen multzo handi bat (% 49) ez dela 40 urtetik gorakoa; hori
bera gertatzen da tratu txarrak pairatzen dituzten emakumeak artatzen dituzten beste programa
batzuetan ere.
2015ean ere, 41 urtetik 50era arteko adin‐tartekoak ziren erabiltzaile gehienak. Grafikoan ikus
daitekeenez, azken bi urteetan kasu gehienak adin‐tarte horretakoak izan dira.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
18‐30 31‐40 41‐50 51‐64 ≥65
1.29. grafikoa. Bikote/bikote ohiak eragindako indarkeria dela eta, arreta jaso duten emakumeen % (kasu berriak) adinaren arabera.
Bizkaia. 2013‐2016
2013 2014 2015 2016
61
Jaioterria
Kopuru absolutuei erreparatuta, 2016an artatutako erabiltzaile gehienak bertako emakumeak dira:
guztira, 446; hau da, guztizkoaren % 76,8. Emakume atzerritarrak, berriz, 135 dira; % 23,2, alegia.
Emakume atzerritarrek 33 herrialdetan dute jatorria; programaren barnean inoiz izandako jatorri‐
aniztasun handiena da hori. Kontinenteka, hauek dira jatorriak: % 62,2 Amerikako herrialdetan jaio
da; % 20, Afrikan; % 17, Europako herrialdeetan; eta % 0,7, Asian. Herrialdeka, hauek dira jatorri
ugarienak: Maroko (% 12,6), Kolonbia (% 11,1), Bolivia (% 10,4) eta Errumania (% 9,6).
Aurreko urtearekin alderatuta, bertakoen kopurua murriztu egin da (% ‐11,7), eta atzerritarrena,
berriz, igo (% +18,4).
Taldeen bilakaera‐lerroa aztertuta, ikusten da aldi horretan programan izandako kasuen gorakada
EAEn eta beste autonomia‐erkidego batzuetan jaiotako emakumeen kasuek eragin dutela. Atzerritar
jatorriko emakumeen kopurua 2014tik aurrera soilik izan da ehunetik gorakoa, eta kasu horien
gorakada ez da oso handia izan.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Bestalde, multzo horietako bakoitzaren barnean 14 urtetik gorako emakumeen taldeari dagokionez,
nabarmentzekoa da emakume biktimen tasa dezente altuagoa dela emakume atzerritarren kasuan.
Hala, bertako emakumeen tasa 10.000 emakumeko 9,0koa den bitartean, emakume atzerritarrena
46,6koa da; hots, azken horien tasak bost aldiz baino gehiago gainditzen du bertakoena. Esku‐
hartzearen beste baliabide eta eremu batzuetan ere antzeko egoera hauteman da, eta horrek
ahalegin berezi bat eskatzen du, atzerriko herrialdeetan jaiotako emakumeek arreta psikologikoko
baliabide espezializatu hori balia dezaten errazteko, hori zailtzen duten oztopoak ezabatuz.
0
100
200
300
400
500
600
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Emakum
eak
1.30. grafikoa. Bikotekidearen/bikotekide ohiaren indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak), jaioterraiaren arabera. Bizkaia. 2007‐2016
EAE+gainerako autonomia‐erkidegoak Atzerria
62
Desgaitasuna
Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik artatutako emakumeen artean,
desgaitasunen bat duten emakumeen 22 kasu (% 3,8) hauteman ditu Zerbitzuak.
% 41ek desgaitasun psikikoa du; % 36k, fisikoa; eta % 23k, sentsoriala.
Ardurapeko seme‐alabak
Kasu berrien % 71,3an, bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik artatutako
emakumeek semeak edo alabak dituzte beren ardurapean.
Urte bakoitzean, ehuneko hori % 70 eta % 85 artekoa izan ohi da; hori lotuta dago baliabide hau
baliatzen duten emakumeen gehiengoak duen adinarekin.
Bizileku duten udalerria
Programaren eskariak lurralde‐banaketa zabala du. Izan ere, pixkanaka burutu den deszentralizazioak
eskuragarritasun geografikoaren hobekuntza ekarri du.
Zehazki, 2016an Bizkaiko 63 udalerritako emakumeak artatu dira; udalerri horietan dago finkatuta
lurraldeko emakumeen % 95,3. Hala, esan daiteke aurreko urtean erregistratutako hedadurari (64
udalerri) eutsi zaiola.
Emakume horien erdiak Lurraldeko lau udalerritan bizi dira: batez ere Bilbon (% 34,1), eta Barakaldon
(% 6,5), Getxon (% 4,8) eta Basaurin (% 4,1). Udalerri horiek guztiak Bilboko metropolialdearen
barnekoak dira∗.
Bestalde, grafikoan ikus daitekeenez, lurraldeko hamar udalerri handienetan daude
bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren emakumeen tasarik
handienak (10.000 emakumeko): tasarik handiena Sestaori dagokio, eta horren ostean daude
Durango, Basauri eta Bilbo; denetan, tasa hori lurraldeko tasa (9,8) baino handiagoa da. Hala,
multzo horretako udalerrietako kasuak dira ugarienak Zerbitzuan, biztanleria‐indizearen arabera.
Galdakaon, aldiz, multzo horretako tasarik baxuena erregistratu da.
Mankomunitateen artean, Arratiak du tasarik altuena, eta horren ondoren, Lea‐Artibaik eta Lea
Ibarrak. Hiru mankomunitate horiek programa deszentralizatu den eremuak dira.
∗ Lau udalerri horietan, BLHko emakumezko biztanleen % 50 biltzen da.
63
Tasarik baxuena Mungialdeak du. Edonola ere, grafikoan azaldu den moduan, lurraldeko batez
besteko tasatik beherakoak dituzten lau mankomunitateetan emaitzak antzekoak dira.
Sailkapen horietatik kanpo utzitako Bizkaiko beste udalerri batzuetan –25.000 biztanle baino gutxiago
dituztenak eta/edo mankomunitateetan bilduta ez daudenak– batez besteko tasa baino altuagoak
dituzte: esaterako, Arrigorriagan (17,5) eta Etxebarrin (18,1).
1.31. grafikoa. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren eta BFAren Arreta Psikologikoko
Zerbitzuan artatu diren emakumeen tasa. BLH. 2016
a. 25.000 biztanletik gorako udalerriak
b. Udalerrien mankomunitateak
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
16,0
> 25.000 bizt. BLHko Udalerriak
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
BLH Mankomunitateak
64
A. 2. SEXU‐ERASOAK
Arreta Psikologikoko Zerbitzuak duela gutxi edo aspaldi gertatutako sexu‐erasoen biktima diren
helduei tratamendua eskaintzen die; biktima horiek pairatzen dituzten ondorio psikologikoak –
trauma‐ondoko estresa eta horrekin lotutako sintoma psikopatologikoak– gainditzea du helburu.
2016an, 75k emakumek jaso dute arreta psikologikoa zerbitzu honetan sexu‐erasoak pairatu
izanagatik; aztertutako aldiko baliorik altuena da hori.
Horietatik % 61,3 kasu berriak dira; guztira, 46 emakume. Kasu‐kopuru hori, aldi berean, kasu‐mota
horretako baliorik altuena da. Aurreko urtearekin alderatuta, % 44ko gorakada gertatu da.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Artatutako emakumeen ezaugarriak (kasu berriak)
Adina
46 kasu berrietatik, ugarienak 31 urtetik 40ra arteko emakumeen kasuak dira (% 41,3).
Adin‐taldeen araberako banaketak agerian jartzen du indarkeria‐mota horren ohiko profila. Adina
handitu ahala, kasu‐kopurua murriztu egiten da. Hala, sexu‐erasoen ondorioz programan arreta
psikologikoa jasotzen duten emakumeen % 70 ez da 40 urtetik gorakoa, eta adin horretatik aurrera,
aldiz, kasu‐kopurua asko murrizten da.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Kasu berriak 27 19 19 25 24 25 33 17 34 23 32 46
Aurreko kasuak 8 16 15 20 12 13 14 22 18 15 18 29
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Emakum
eak
1.32. grafikoa. Sexu erasoak direla eta BFA Arreta Psikologikoko Zerbitzuan arreta jaso duten emakumeak kasu motaren arabera. Bizkaia. 2005‐2016
65
Jaioterria
Artatutako emakumeen % 32,6 atzerriko herrialdeetan jaioak dira; hain zuzen, Europa, Amerika eta
Afrikako hamar herrialdetakoak. Gehienak (% 86,7) Latinoamerikako herrialdeetakoak dira.
Datu hori eskuragarri dagoen urtetik (2013), atzerritarren ehunekoa % 22tik % 47ra artekoa izan da.
Desgaitasuna
Urte horretan artatutako kasu berrien artean, bi emakumek ( % 4,3) desgaitasuna dute.
Bizileku duten udalerria
Artatutako emakumeak Bizkaiko 15 udalerritan bizi dira: gehienak Bilbon (% 47,8), eta horren ostean,
Barakaldon (% 10,9), eta Getxon eta Mungian (% 6,5 bakoitzean).
66
A.3. ZEHARKAKO BIKTIMAK
Foru Aldundiaren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan, etxeko indarkeriaren edo sexu‐erasoaren
biktimaren inguruko pertsonei ere ematen zaie laguntza, biktimak bizi duen egoerak psikologikoki
eragiten badie pertsona horiei. Gehienetan, biktimaren senideak izan ohi dira (gurasoak, anaia‐
arrebak...), edota, zenbaitetan, biktimarekin harreman estua duten lagunak.
2016. urtean, zeharkako biktima diren 103 pertsona artatu dira; hori aztertutako aldiko kopururik
altuena da. 2015ko datuekin alderatuz, % 30,4ko gorakada izan da, eta 2007ko kopuruarekin
alderatuz, laukoiztu baino gehiago egin da.
Aurreko urteetan bezala, tratamendua jaso duten biktima gehienak emakumeak dira: % 85,4. Aldi
horretako datuek agerian jartzen dute multzo horren barnean gizonezkoak ez direla izaten hamar
baino gehiago. 2016an, dena den, gorakada emakumeen zein gizonen kasuetan gertatu da; bietan,
biktima‐multzo horretako kopururik handienak erregistratu dira.
Programan artatzen diren gainerako taldeetan bezala, eta aurreko urteetan gertatutakoaren antzera,
kasu berriei artatutako kasuen guztizkoaren ehuneko handi bat dagokie (% 65, 2016an).
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
1.18. taula. Zeharkako biktimak, BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan: guztizkoa eta emakumeak. 2007‐2016.
07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
G E G E G E G E G E G E G E G E G E G E
Guztira 24 23 35 29 42 37 54 49 72 59 42 35 60 50 67 55 79 70 103 88
KB 11 11 22 17 31 28 31 27 40 30 23 18 37 32 39 33
56
51 67 58
G‐ Guztizkoa/ E – Emakumeak / KB‐ Kasu Berriak Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Guztira 24 35 42 54 72 42 60 67 79 103
Emakumeak 23 29 37 49 59 35 50 55 70 88
Gizonak 1 6 5 5 13 7 10 12 9 15
0
20
40
60
80
100
120
Pertsona
k
1.33. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako zeharkako biktima helduak, sexauren arabera. Bizkaia. 2007‐2016
67
Kasu berrien ezaugarriak
Sexua
Urte horretan terapia hasi duten zeharkako 67 biktimetatik 58 emakumeak dira (% 86,6).
Arretaren eragilea (zeharkako biktimak jasandako indarkeria‐mota)
Zeharkako biktimak jasandako indarkeria‐motarekin lotuta, 2016ko ehunekoak antzekoak dira tratu
txarren (% 49,3) eta sexu‐erasoen (% 50,7) ondoriozko kasuetan, eta ez dago aldakuntzarik
sexuaren arabera.
Jaioterria
Artatutako kasu berrien % 16,4 atzerriko herrialdeetan jaiotako pertsonen kasuak dira (% 17,2
emakumeetan eta % 11,1 gizonezkoetan).
68
B. ESKU‐HARTZEA ERASOTZAILEEKIN
Bizkaiko Foru Aldundiaren Arreta Psikologikoko Zerbitzuak erasotzaileekin egiten duen esku‐hartzea
etxeko tratu txarren biktima diren emakumeei arreta psikologikoa ematea helburu duen
programaren osagarri da, eta aitzindaria da estatuan. Horren helburua emakumeen ongizate
psikologikoa ziurtatzea da, bai erasotzailearekin bizitzen jarrai dezaketelako, bai bikotea banantzen
bada erasotzaileak etorkizunean tratu bera eman diezaiokeelako beste emakume bati, bai eta tratu
txarrak seme‐alabengana heda daitezen eragoztea ere.
Programak bost hilabeteko iraupena du, gutxi gorabehera, eta urtebetez jarraipen zorrotza egiten da.
2016. urtean zehar, 84 gizonek jaso dute arreta programan (artatutako pertsona erasotzaileen
guztizkoaren %76,4). 2015eko datuekin alderatuta, kopurua % 12,5 jaitsi da.
Horietatik 47 kasu berriak dira programan. 2004tik, urtean 43 gizonek batez beste hasi dute edo
berriro hasi dute terapia programan, tratu txarrak eragin izanagatik.
Gehienak egungo bikotekidearen aurka indarkeria erabiltzeagatik daude programan: guztira 42;
horrek esan nahi du hilero lau kasu berri daudela.
Gainerako kasuak familiako beste pertsona batzuen aurka erabilitako indarkeriarekin lotuta daude.
Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Guztira 37 29 42 41 49 44 55 42 46 62 65 57 60
Gizonak 36 29 39 34 46 41 50 39 44 52 51 46 47
Emakumeak 1 0 3 7 3 3 5 3 2 10 14 11 13
0
10
20
30
40
50
60
70
Pertsona
k
1.34. grafikoa. Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako pertsona erasotzaile helduak (kasu berriak), sexuaren arabera. 2004‐2016
69
1.3.1.2 FAMILIAN BERTAN EDO KANPOAN TRATU TXARREN ETA/EDO SEXU‐
ERASOEN BIKTIMA DIREN ADINGABEENTZAKO PROGRAMA KLINIKOA
Programa honek helburu du adingabeen katarsi emozionala eta berrebaluazio kognitiboa lortzea eta
arazoari aurre egiteko estrategiez hornitzea, familiaren barneko edo kanpoko tratu txarren eta/edo
sexu erasoen ondorioz izan ditzaketen kalte psikologikoak gainditzeko.
2016. urtean, 128 biktima adingaberi eman zaie arreta; hala, urte horretan izan da artatutako kasu‐
kopururik handiena: 91 neska (% 71) eta 37 mutil (% 29). Kopuru hori 2004an erregistratutako
kopuruaren (25 adingabe) bost halako baino gehiago da.
Kasu berriak 73 (% 57) izan dira; biktima‐mota horien artean, kopururik handiena da.
Grafikoan, programan arreta ematen zaien kasu berrien bilakaera adierazi da. Bilakaera horretan ikus
daitekeen goranzko joera hori, erregistratutako datuekin bat, indarkeria‐mota horiek pairatzen
dituzten nesken kasu‐kopuruaren gorakadak eragin du, argi eta garbi.
Oharra: 2013tik aurrera, zenbaketan kontuan hartu dira bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren adingabeen kasuak. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
2004tik eta 2016ra bitartean, familian edo familiatik kanpo tratu txarrak eta/edo sexu‐erasoak
jasaten dituzten adingabeen 530 espediente berri baino gehiago ireki edo berriro ireki dira;
neskenak dira gehienak (% 69,3). Aztertutako aldi osoan, nesken kasuak dira nagusi, bai familian
gertatutako tratu txarrak direla‐eta emandako arretan (% 61,2), bai sexu‐erasoak direla‐eta terapia
behar izan dutenen artean (% 82,7); eta bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik
arreta eman zaienak neskak dira kasu guztietan15.
15 Datu horiek 2013tik hartzen dira kontuan zenbaketan.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Guztira 21 24 37 35 40 31 33 31 33 48 61 64 73
Neskak 10 16 24 23 31 22 24 22 26 31 44 45 50
Mutilak 11 8 13 12 9 9 9 9 7 17 17 19 23
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Adingabe
‐kop
.
1.35. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan arreta jaso duten adingabeak (kasu berriak) sexuaren arabera. 2004‐2016
70
Biktima adingabeen (kasu berriak) ezaugarriak
Sexua
2016an artatutako adingabeen 73 kasu berrietatik % 68,5 neskenak dira, eta % 31,5, mutilenak.
Indarkeria‐mota
2016an tratamendu berria hasi duten adingabeek jasandako indarkeria‐motari dagokionez, datuen
banaketa desberdina da sexuaren arabera, aurreko urteetan bezala.
Artatutako nesken erdiak baino gehiagok (% 54) etxeko tratu txarrak pairatzen dituzte; % 32k sexu‐
erasoa jasan du; eta kasuen % 14 bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriarekin lotutako
kasuak dira.
Mutilen kasu guztiak lotuta daude etxeko tratu txarrekin zerikusia duten bizipenekin.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
7
27
23
16
0
10
20
30
40
50
60
Neskak Mutilak
Adingabe
‐kop
.
1.36. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako adingabeak (kasu berriak), indarkeria‐mota kontuan hartuta. 2016
Bikotekidearen/bikotekide ohiaren indarkeria Tratu txarra familia‐eremuan Sexu‐erasoa/‐abusua
71
Adina
Programan arreta jasotzen duten adingabeen kasu berriei oro har erreparatuta, pairatutako
indarkeria‐mota alde batera utzita, adin‐tarteak 17 urtera artekoak dira. Kasu gehienak (% 77)
nerabeenak dira, 12 urtetik 17 urtera bitartekoenak, alegia. Hain zuzen, adin‐tarte horretako
adingabeei dagozkie hiru indarkeria‐motetako kasu gehienak.
1.19. taula. BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan arreta jasotzen duten adingabeak (kasu berriak), sexuaren eta adinaren arabera. 2016
GUZTIRA Neskak % Mutilak %
0‐5 urte 1 1 2,0 0 ‐
6‐7 urte 3 3 6,0 0 ‐
8‐9 urte 6 4 8,0 2 8,7
10‐11 urte 7 3 6,0 4 17,4
12‐13 urte 11 5 10,0 6 26,1
14‐15 urte 20 12 24,0 8 34,8
16‐17 urte 25 22 44,0 3 13,0
Guztira 73 50 100,0 23 100,0
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.
Indarkeria‐motak banan‐banan aztertuta, ikusten da etxeko indarkeriak adin guztietako adingabeei
eragiten diela. Sexu‐indarkeriarekin lotutako kasuak –urte horretan guztiak neskenak izan dira– 12
urtetik aurrerako adingabeenak dira; batez ere, 16 eta 17 urtekoenak (% 37,5).
Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriarekin lotutako kasu guztiak ere neskenak dira;
batez ere, 16 eta 17 urtekoenak (% 86).
Neska adingabeen aurkako indarkeria emakumeen aurkako indarkeriaren beste adierazpen bat da,
eta beharrezkoa da hori aztertzea eta jendartean horren berri ematea16. Gizartean emakumeen
kontrako indarkeria zer mailatan ematen den aintzat hartuta, agerikoa da neskek, bai haurrek bai
nerabeek, beren adineko mutilek baino arrisku handiagoa dutela indarkeria pairatzeko, familian,
komunitatean eta abarretan.
"… Estatuek bermatu dezatela indarkeriaren aurkako politikak eta programak genero‐ikuspegia kontuan
hartuta egiten eta ezartzen direla, aintzat hartuta neskek eta mutilek indarkeriarekiko dituzten arrisku‐
faktoreak desberdinak direla; Estatuek sustatu eta babestu egin beharko lituzkete emakumeen eta nesken giza
eskubideak, eta generoagatiko bazterkeria‐mota orori aurre egin, indarkeriaren prebentziorako estrategia zabal
baten atal moduan".
(10. puntua. Mutilen eta nesken aurkako indarkeriaren genero‐alderdiari heltzea. 6. gomendioa) Aditu independentearen txostena haurren kontrako indarkeria aztertzeko, Nazio Batuak, 200617
16 Amnesty International, Una vida sin violencia para mujeres y niñas, 2009. Helbide elektroniko honetan dago eskuragarri: http://www.es.amnesty.org/index.php 17 Nazio Batuak, Informe del experto independiente para el estudio de la violencia contra los niños, 2006. Helbide elektroniko honetan dago eskuragarri: http://www.un.org
72
1.3.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak
Kapitulu honen hasieran adierazi den bezala, tratu txarren edota sexu‐erasoen biktima izan diren
emakumeei arreta psikologikoa emateko Foru Aldundiaren programa espezializatuaz gain, Bizkaiko
zenbait udalerrik eta mankomunitatek beren baliabideak dituzte arreta psikologikoa emateko.
Programa heterogeneoak dira, espezializatu gabeak gehienak, eta zenbaitetan biztanleria osoari
zuzenduta daude, ez berariaz biktimei18. Alde horretatik, azpimarragarria da tratu txarren edo sexu‐
eraso baten arazo espezifiko baten eragina hautematen denean pazienteak biktimei arreta emateko
Foru Aldundiaren programa batera bideratzen direla, kasu askotan.
Programa horiei dagokienez, zaila da erakundeak alderatzea eta baliabide batzuen eta besteen
arteko loturak ezartzea, bai eta epe luzean denbora‐serieak aztertzea ere. Beste alderdi batzuen
artean, datuak jatorri desberdinetatik datozenez, zaila da horiek bateratzea. Batzuetan, erakundeek
irizpide desberdinei jarraituz biltzen dute informazioa, zerbitzu gehienak ez daude gai honetan
espezializatuta, beste arazo psikologiko batzuk ere biltzen dituzte, eta datuak zenbatzeko ezarritako
kategoriak ez dira beti homogeneoak izaten. Hori guztia dela eta, kontuz balioetsi behar dira datuak
eta atera behar dira ondorioak.
2001ean Etxeko tratu txarren eta sexu‐erasoen biktima diren emakumeei laguntza hobea emateko
erakunde arteko I. akordioa izenpetu zenez geroztik ezarri ziren baliabide horietako gehienak.
Akordio hori izenpetu aurretik, tokiko lau erakundetan soilik zeuden arreta psikologikoko zerbitzuak:
Bilbon19, 1982az geroztik; Leioan, 1985az geroztik; eta Galdakaon eta Mungialdeako Partzuergoan,
2000. urteaz geroztik.
2016an, 15 erakundek20 (13 udalerri eta bi mankomunitate) dituzte biktimei arreta psikologikoa
emateko baliabide propioak. Biztanleriari erreparatuta, udalerri eta mankomunitate horietan
270.000 emakume baino gehixeago bizi dira guztira; hau da, Lurralde Historikoko emakumeen % 46.
Foru Aldundiaren baliabidea Lurraldean deszentralizatuz joan denez, aldaketak izan dira tokiko
baliabideetan. Hain zuzen, udalerrietako baliabideen bitartez arazo honekin lotutako kasuak
hautematen badira, Foru Aldundiaren arreta espezializatuko zerbitzura bideratzen dira.
18 Informazio gehiago nahi izanez gero, BGIBren dokumentua kontsulta daiteke: Emakumeen kontrako indarkeriaren arloan foru baliabideak eta udalerrietako eta mankomunitateetako baliabideak. Hemen dago eskuragarri: http://www.bizkaia.eus/Gizartekintza/Genero_indarkeria/eu_dokumentuak.html
19 Gaur egun, Bizkaiko Foru Aldundiaren Arreta Psikologikoko Programara igortzen dira Bilbon tratu txarren biktima diren eta arreta psikologikoa behar duten emakumeak; hala eta guztiz ere, Emakumeen Udal Zerbitzuak hitzarmen bat dauka Modulu Psikosozialekin, biktimei arreta emateko itxaron‐zerrendarik badago. Ohiz kanpoko egoeretan, aipatutako kasuetako bat horietara igortzeko erabakia har dezake Udalak, egoki irizten badio, Foru Aldundiaren programa ematerakoan berandutzerik ez badago ere. 20 Azaldu berri den arrazoia dela eta, Bilbo udalerria ez da zenbaketa horretan sartzen.
73
1.20. taula. Arreta psikologikoko baliabide propioak dituzten eta emakumeen aurkako indarkeria‐kasuak (etxean eragindako tratu txarrak/sexu‐indarkeria) artatzen dituzten udalerriak eta mankomunitateak. BLH. 2006‐2016
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Uda
lerriak
Abato y C.‐Abanto Zierbena ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ajangiz ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Alonsotegi ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Amorebieta‐Etxano Arakaldo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Arrankudiaga ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Arrigorriaga ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Balmaseda ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Barakaldo Basauri Bermeo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Berriz ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Bilbao (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) Erandio ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ermua Etxebarri ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Galdakao Gatika ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Gernika‐Lumo** Getxo Leioa Mallabia ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Maruri ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Muskiz Ortuella ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Orozko ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Portugalete Santurtzi Sestao ‐ ‐ ‐ Urduña/ Orduña ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ugao‐Miraballes ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Valle de Trápaga‐Trapagar. ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Zalla*** ‐ ‐ ‐ ‐ Zaratamo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Zeberio ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Zierbena ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐
Man
komun
itateak
Arratia ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Busturialdea ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Durangoko Mer.**** ‐ ‐ Enkarterriak ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Lea‐Artibai ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Lea Ibarra ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Mungialde Uribe Kosta ‐ ‐ ‐ ‐ Txorierri ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐
Oharra: Udalerrien zerrendan sartu dira gizarte‐zerbitzuak emateko mankomunitatetan biltzen ez diren udalerriak, bai eta mankomunitate batekoak izan arren arreta psikologikoko baliabide baten titular direnak ere (Gernika‐Lumo, kasu). * Bilboko Udalak tratu txarren eta/edo sexu‐erasoen biktimen arreta psikologikoko kasuak BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzura bideratzen ditu, eta azkar artatu ezin direnean soilik bidaltzen ditu modulu psikosozialetara (hitzarmena du haiekin). Ohiz kanpoko egoeretan, aipatutako kasuetako bat modulu horietara igortzeko erabakia har dezake Udalak, egoki irizten badio, Foru Aldundiaren programa ematerakoan berandutzerik ez badago ere. ** Busturialdea Eskualdeko gainerako udalerriei ere ematen die zerbitzua *** Enkarterrietako Mankomunitateko gainerako udalerriei ere ematen zien zerbitzua. **** 2014ko apirilaren 1era arte funtzionatu zuen, eremu horretan Foru Aldundiaren baliabidearen deszentralizazioa egin zen arte.
Iturria: geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
74
Biztanle erabiltzaileak
Aurrez adierazi den moduan tokiko baliabide horietatik eskuratutako datuak balioesterakoan behar
adinako kontua izanda, erakunde titularrek emandako datuak deskribatuko ditugu, laburki.
Oro har, baliabide horiek baliatzen dituzten pertsonen kopurua ez da oso handia. 2016an, erakunde
horietako erregistroan jasotako kopururik handiena 130 emakume erabiltzailekoa izan da; kopururik
txikiena, berriz, 25 erabiltzailetik beherakoa.
Hurrengo grafikoan, erakundeak mailakatu dira, kontuan hartuta urtean zehar artatu diren
erabiltzaile guztien kasuen artean zer ehuneko izan diren tratu txarren eta/edo sexu‐indarkeriaren
ondoriozkoak.
Erakundeetako lautan (Barakaldo, Santurtzi, Basauri eta Sestao) bi indarkeria‐mota horietako batekin
lotutako kasuei dagokien ehunekoa artatutako kasu guztien % 50 edo gehiago da. Kasu gehien izan
dituzten bi erakundeek, Barakaldok eta Santurtzik, genero‐indarkeria pairatzen duten emakumeei
berariaz zuzendutako programa espezifikoak dituzte; Lurralde Historikoan horrelako programak
dituzten bakarrak dira.
Aurreko kapituluan aholkularitza juridikoko tokiko baliabideei buruz adierazi denaren ildo beretik,
erakundeen artean alderdi horretan dauden aldeak baloratzean, baliabide publikoen erabilera‐maila
desberdinak dakartzan alderdiak kontuan izateaz gain, ezin dira alde batera utzi, besteak beste, kasu
gutxi hauteman izanak eragin litzakeen desbideratzeak. Izan ere, erakundeen artean
desberdintasunak daude emakumeen aurkako indarkeriaren sentsibilizazioaren eta prestakuntzaren
alorrean, eta arlo horretan behar besteko mailarik ez denean, hori oztopo bihurtzen da kasuak
hautemateko eta aztertzeko.
Iturria: geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
0%
25%
50%
75%
100%
1.37. grafikoa. Arreta psikologikoko udal baliabideetan artutako emakumeak (%), arazoen arabera. Bizkaia. 2016
Indarkeria egoerak Gainontzeko kasuak
75
Emakumeen aurkako indarkeria‐kasuak: etxean eragindako tratu txarrak eta/edo sexu‐
indarkeria
Udalerrietako tokiko erakundeen programetan erregistratutako indarkeria‐arazoak dituzten
emakumeen kopuruak aztertzean, kontuan izan behar da, besteak beste, baliabide horien estaldura
pixkanaka ezarri dela. Batetik, bitarteko berriak abian jartzearekin batera, kasuak hautematea erraztu
da; eta bestetik, Foru Aldundiaren zerbitzu espezializatua Lurraldeko zenbait eremutan
deszentralizatu ondoren, udalerrietako baliabideen bitartez hautemandako kasuak hara bideratzen
dira.
Beraz, datuak kontu handiz aztertu behar dira, atal honen hasieran adierazitako arrazoiengatik.
Gainera, zenbaitetan ez dago ekitaldi osoko daturik, oharretan adierazi den moduan.
1.21. taula. Udalerrietako eta mankomunitateetako Arreta Psikologikoko Baliabideetan artatu diren eta etxean eragindako tratu txarrak eta/edo sexu‐indarkeria pairatzen dituzten emakumeen kopurua. Bizkaia. 2004‐2016.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
AMOREBIETA‐ETX. (‐) 20 52 13 5 11 11 9 12 8 17 14 10
BARAKALDO (‐) 21 30 28 73 69 79 23(*) 73 90 81 65 68
BASAURI 20 26 22 26 13 19 19 16 21 18 17 17 25
BERRIZ (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‘) (‘) 3 5 *** *** ***
ERMUA 12 7 12 14 13 14 7 11 20 15 13 14 11
GALDAKAO 33 21 34 34 28 32 45 14 63 43 45 32 59
GERNIKA‐LUMO** 22 7 7 11 14 14 17 9 10 18 15 14
GETXO 31 1 21 23 26 15 (“) 12 9 4 16 14 13
LEIOA 7 4 6 5 13 16 23 14 12 20 11 14 7
MUSKIZ 4 0 1 1 0 4 11 11 9 5 5 5 4
PORTUGALETE (‐) 2 12 14 7 14 7 11 18 18 33 15 16
SANTURTZI (‐) 0 36 52 37 48 59 69 60 72 74 71 53
SESTAO (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) 8 3 10 26 32 27 17 17
URDUÑA/ORDUÑA (‐) (‐) (“) 3 0 (“) (‐) (‐) (‐) (‐) 0 0 0
ZALLA** 11 5 1 15 9 (***) (***) 8(***) 9 (‐) (‐) (‐) (‐)
DURANGOKO MER. M (‐) (‐) 6 17 31 40 53 45 28 27 8 (‐) (‐)
ENKAR. M..*** (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) 6 *** (‐) (‐)
MUNGIALDEKO M. 13 10 6 9 4 3 27 26 12 10 7 6 9
URIBE KOSTAKO M (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) 21 10 10 5 5 3 5
(‐) Erakundeak ez dauka baliabiderik. (') BGIBek ez du datu hori. (") Erakundeak ez du datu hori biltzen. *Barakaldoko Udalak emandako datuak 2011ko azaroaren 15etik abenduaren 31ra bitartekoak dira, erakunde horrek ez baitu informazio gehiago. ** Enkarterrietako Mankomunitateko gainerako udalerriei ere ematen die zerbitzua. ***Indarkeria‐arazoak dituzten erabiltzaileak Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatzen duen Arreta Psikologikoko Programa espezializatura bideratzen dira; zerbitzu hori deszentralizatuta dago eremu horretan.
Iturria: geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.
76
Erakunde horien 2016ko datuen multzoari erreparatuta, ikusi da indarkeria‐arazoengatik artatu diren
emakume gehienek (% 91) etxean eragindako indarkeria pairatu dutela; % 9k, berriz, sexu‐erasoa edo
‐abusua pairatu du.
A. TRATU TXARRAK
Urduña/Orduñak izan ezik, Arreta Psikologikoko Baliabidea duten gainerako erakunde guztiek
indarkeria‐mota hori pairatzen duten emakumeak artatu dituzte; guztira, 14 erakundek.
Guztietan, kasu berriak ere artatu dituzte. Erakunde guztien datuen multzoak erakusten du kasu
berriak % 57,2 direla. Kasu horiei dagokienez:
Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria‐kasuak dira nagusi (% 97,5), beste
ahaide batzuek eragindako indarkeria‐kasuen oso gainetik.
14 erakundeetatik hamarretan atzerrian jaiotako emakumeen kasuak erregistratu dituzte.
Erakunde horien datuen multzoak agerian jartzen du azken bi urteetan emakume
atzerritarren ehunekoa % 22,8 izan dela.
Emakume atzerritarren ehuneko handiena 2009an erregistratu zen, datu hori eskuratu zen
lehen urtean alegia: % 37,4.
Adinari dagokionez, 41 urtetik 50era arteko adin‐tartekoak dira gehienak (% 37), eta horien
ondoren, 31 urtetik 40 urtera arteko adin‐tartekoak (% 31,5).
Urte honetan ere azpimarratzekoa da oso gutxi direla arazo horren ondorioz arreta eskatzen
duten adingabeak: 2016an bi kasu erregistratu dira.
Bestalde, 65 urte edo gehiago dituzten emakumeen kasuak sei erakundetan erregistratu
dira, eta artatutako kasuen % 5 dira. 2012tik –urte horretan jaso zen datu hori lehen aldiz–,
tokiko baliabideek adin‐tarte horretako emakumeen 14 kasu berri erregistratzen dituzte
urtean batez beste; hau da, % 6.
Bestalde, bi erakundek desgaitasuna duten hiru emakume artatu dituzte; jakinarazitako kasu
guztien % 1,9, dira.
77
B. SEXU‐INDARKERIA
2016an, tokiko sei erakundek artatu dituzte sexu‐indarkeriako kasuak; guztira, 28 kasu. Hori da datua
eskuragarri dagoenetik (2012) izan den kasu‐kopururik handiena.
Haietatik 13 erabiltzaile berrienak dira (% 46,4):
Adinari erreparatuta, gehienak (% 46,2) 31 urtetik 40 urtera arteko adin‐tartekoak dira, eta
horren ondoren, hurrengo adin‐tartekoak dira ugarienak (% 23,1).
Kasuen % 61,5 40 urtetik gorakoak ez diren emakumeen kasuak dira.
Jaioterriari dagokionez, emakumeetako bat atzerriko herrialde batean jaioa da.
Urtero erregistratu dira atzerriko emakumeen kasuak; 2012tik 2015era bitartean, kasu
guztien % 27 eta % 44 artean izan dira atzerriko emakumeenak.
Artatutako emakumeetako batek desgaitasuna du.
78
1.4. FAMILIAKO ESKU‐HARTZE ESPEZIALIZATUA
Esparrua eta egoera orokorra
Bizkaiko Foru Aldundiak familian esku hartzeko programa bat ezarri zuen abian 2006. urtean,
etxean emakumeen aurka egiten den indarkerian espezializatua. Programa arautzen duen
dekretuak jasotzen duen eran, "...genero indarkeriaren biktima izanda tratu txarrak eman
dizkien pertsona bizi den ezkontza‐egoitzara itzultzea edo bertan geratzea erabakitzen duten
emakumeentzako zein familia hauetan bizi diren adingabekoentzako balorazioa egiteko, arreta
eskaintzeko, jarraipena egiteko eta laguntza psikologiko eta sozialerako programarik ez
zegoela ikusita21" abiarazi zen zerbitzu hori.
Programak aukera ematen du gerta daitezkeen krisi‐egoerei aurre egiteko, eta trebakuntza eta
baliabideak eskaintzen dizkie indarkeria horren biktima direnei, egoerari konponbide egokia
eman ahal izateko.
Hauek izan daitezke programaren onuradun:
1. Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak (adingabeak izan ditzakete ardurapean), harrera‐
zentro batean egon ondoren familia‐etxera itzultzen direnak, erasotzailearekin batera.
2. Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak eta haien ardurapean dauden adingabeak,
erasotzailearekin bizi direnak eta salaketarik jarri ez dutenak.
3. Hainbat salaketa jarri eta kendu ondoren, bikotekidearen eta bien etxebizitzara itzultzen
direnak (adingabeak izan ditzakete ardurapean).
4. Tratu txarren biktima izan diren emakumeak (adingabeak izan ditzakete ardurapean),
erasotzailearekin bizi ez diren arren, berriro ere elkarrekin bizitzen hasteko eta, beraz,
berriro tratu txarrak jasateko arrisku handia dutenak.
5. Aurreko egoeretan dauden eta tratu txarrak jasotzen dituzten emakumeen ardurapean
dauden adingabeak.
Programa honetan hainbat bidetatik sar daitezke, eta horren bidez, bi esku‐hartze mota egin
daitezke:
Banakakoa, emakume eta adingabe bakoitzarentzat ibilbide pertsonal eta malgu bat
diseinatzen duena, eta esku hartzeko proiektuaren barnean sartutako arloak lantzen
dituena.
21 232/2007 Foru Dekretua, 2007ko abenduaren 10ekoa, etxean ematen den emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programa, Gizarte Ekintza sailarena, arautu duena (BAO 249. zk., 2007/12/24koa).
79
Taldekakoa, bai emakumeekin bai adingabeekin, norberaren garapenerako,
ideologizaziorako eta nork bere buruari laguntzeko arloak lantzen dituena.
Programak hainbat fase ditu, eta hamabi hilabete inguru irauten du. Nolanahi ere, kasu
bakoitzaren ezaugarrien eta bilakaeraren arabera, luzatu egin daiteke.
2016an, 75 bat kasu aztertu ahal izan dira hilean programaren bidez; beraz, 2015eko arreta‐
ahalmenari eutsi zaio (65 kasutik 75era pasatu zen urte horretan).
2016ko erabiltzaileak: ezaugarri nagusiak
Aurten ere, programaren urteko datuek adierazten dute, programa abiatu zenetik, inoizko
handiena izan dela arreta eman zaien eskaeren kopurua: 198 pertsonaren kasuetan esku
hartu da, aurreko urtean baino % 7,6 gehiago izan dira, beraz.
106 emakumeri eman zaie arreta, eta emakume horiek, guztira, 92 adingabe dituzte
ardurapean. Urtetik urterako datuak alderatuz, emakumeen kopurua % 6 hazi da, eta
adingabeena, % 9,5. Bi kasu horietan, 2016an erregistratutako kopuruak inoizko handienak
izan dira.
2016. urtean, 46 emakume berri sartu dira programan (kasu guztien % 43,4), eta 60
emakumerekin egindako esku‐hartzeari eutsi zaio; programaren historian, segida izan duten
kasuen inoizko kopururik handiena izan da.
Zenbatekoen bilakaerak erakusten duenez, arreta eman zaien pertsonen kopurua handituz
joan da urtero, duela hamaika urte programa abian jarri zenetik. Zehazki, 2016ko datuak hiru
aldiz handiagoak izan dira programaren hasierako datuak baino.
80
Oharra: 2006ko maiatzean abiarazi zen programa, eta arreta eman zaien kasuen kopurua proportzionala da jarduera‐hilabeteekiko. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
1.22 taula. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programak arreta eman dien emakumeen zenbatekoen bilakaera (%) (Bizkaiko Foru Aldundia). 2006‐2016.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Emakume‐kopurua 36 56 56 57 61 61 76 87 103 100
106 2006. urtearekiko aldakuntzaren %* ‐ 55,6 55,6 58,3 69,4 69,4 111,1 141,7 186,1
177,8 194,4
Urte arteko aldakuntzaren % ‐ 55,6 0 1,8 7,0 0 24,6 14,5 18,4
‐2,9 6,0
*Oharra: 2006ko maiatzean abiarazi zen programa, eta arreta eman zaien kasuen kopurua proportzionala da jarduera‐hilabeteekiko. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
Familien egitura
Programaren bidez arreta eman zaien emakume gehienek (% 70,3k) seme‐alabak dituzte
ardurapean, horietako asko adingabeak, eta hain zuen, horrek azaltzen du zergatik diren
hainbeste programaren barruan.
Zehazki, 54 emakumek dituzte seme‐alaba adingabeak, eta haien amen bidez, zeharkako esku‐
hartzeak egiten dira adingabe horiekin. Horrez gain, bi neskatorekin zuzeneko esku‐hartzeak
egin dira.
Bestalde, 16 emakume erabiltzailek oraindik etxean dituzte seme‐alaba adindunak, eta beste
emakume batek seme‐alaba adingabeak eta adindunak ditu ardurapean.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Emakumeen kop. 36 56 56 57 61 61 76 87 103 100 106
Adingabekoen kop. 21 39 40 39 51 53 72 87 77 84 92
Guztira 57 95 96 96 112 114 148 174 180 184 198
0
50
100
150
200
250
Pertsona
k
1.38. grafikoa. Etxean emakumeen aurkako tratu txarrak pairatutako familietan berariaz esku‐hartzeko programak hartutako pertsonak (BFA). 2006‐2016
81
Emakume erabiltzaileen ezaugarriak
Adina
2016. urtean, emakume erabiltzaileen batez besteko adina 45 urtekoa izan da. Pertsona gehien
biltzen duen adin‐tartea 31 eta 40 urte bitartekoa da (% 28,3), eta haren atzetik, 41 eta 50 urte
bitartekoa (erabiltzaileen laurdena baino apur bat gehiago biltzen du: % 26,4).
Programaren erabiltzaile diren emakumeen adin‐profilean, lehen urteetan, nabarmentzekoak
ziren 50 urte edo gehiagokoen ehunekoak; 2009an, % 50 izan ziren. Programak duen
garrantziaren alderdi bereizgarrietako bat da hori, arreta‐zerbitzuetan ez baita horrelako
ehunekorik lortzen adin‐tarte horietako emakumeen artean.
2011z geroztik, gero eta emakume gazteagoak sartu dira programan, eta, horren ondorioz,
ehuneko hori gutxituz joan da; urte gutxiren buruan, erabiltzaileen laurdena izatera pasatu da
adin‐tarte hori, nahiz eta zenbateko absolutuetan 20 eta 29 emakume arteko kopuruari eutsi
zaion. 2015ean eta 2016an, talde horrek igoera txiki bat izan du −2016an inoizko kopururik
handiena izan da: 33 erabiltzaile−, eta bi urte horietan % 31ra igo da horien portzentajea.
*Oharra: 2015ean, zertxobait aldatu ziren adin‐taldeen araberako multzokatzeak. 2007tik 2014ra bitartean, datuak honela multzokatzen ziren: 18‐29 urte, 30‐39 urte, 40‐49 urte, 50‐64 urte, eta 65 urte edo gehiago. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
%0 %20 %40 %60 %80 %100
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
1.39. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako emakumeak (%), adinaren arabera*. 2007‐2016
18‐30 31‐40 41‐50 51‐64 65 edo gehiago
82
Jaioterria
2016an, erabiltzaile guztien % 19 izan dira programan parte hartu duten emakume
atzerritarrak; zehazki, 20 emakume erabiltzaile izan dira. Programa abian jarri zenetik,
emakume atzerritarren ehunekoa kasu guztien laurden bat inguru izan da, batez beste. 2008an
izan zen ehunekorik txikiena (% 16), eta 2011n, ehunekorik handiena (% 38).
Oharra: Datuek, 2015. urtera bitartean, “naziotasuna” adierazten dute; eta urte horretatik aurrera “jaioterria” Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
2016an, bederatzi kasu berri izan dira, eta atzerritar horiek herrialde hauetan dute jatorria:
Latinoamerika (% 66,7), Afrika (% 22,2) eta Asia (% 11,1).
%28 %23%16 %19
%31 %38 %26 %29 %27 %23 %19
%72 %77 %84 %81 %69 %62%74 %71 %73
%77 %81
%0
%25
%50
%75
%100
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
emakum
een %
1.40. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako emakumeak (%), jaiolekuaren arabera.
2006‐2016
Atzerria
83
Premia edo beharrizan bereziak
Aztergai dugun urtean arreta eman zaien emakumeetatik bederatzik (% 8,5) desgaitasun‐mota
bat dute: fisikoa, psikologikoa eta/edo sentsoriala.
Datu hori jasotzen hasi zenetik, urtero erregistratu dira programan desgaitasun‐mota bat
duten emakumeen kasuak; hain zuzen, arreta eman zaien kasu guztien % 5 eta % 10 artean
izan dira.
1.23 taula. Desgaitasuna duten emakumeak, etxeko indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programaren bidez arreta eman zaienak (Bizkaiko Foru Aldundia). 2011‐2016
2011 2012 2013 2014 2015 2016Desgaitasuna duten emakumeen kopurua 3 4 9 7 7 9 Ehunekoa, erabiltzaile guztiekin alderatuta 4,9 5,3 10,3 6,8 7,0 8,5
Oharra: zenbait kasutan, erabiltzaileek desgaitasun‐mota bat baino gehiago dute. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
Emakumeen jatorri‐udalerriak
Bizkaiko 29 udalerritako emakumeei eman zaie arreta 2016an. Arreta eman zaien kasu berriak
19 udalerrikoak dira, eta % 40tik gora dira Bilbotik eta Barakaldotik etorriak (% 28,3 eta % 15,2,
hurrenez hurren).
Urtetik urtera, programaren erabiltzaileen jatorri‐udalerriak ugarituz joan dira.
Bilakaera horri begiratuta, eta gero eta kasu berri gehiago daudela ikusita, pentsa daiteke
kasuak hartu eta bideratu ditzaketen erakundeek gero eta hobeto ezagutzen dutela programa.
84
Jasandako tratu txar mota
Indarkeria‐ekintzen izaera edo adierazpena nolakoa den, hainbat tratu txar mota bereizten
dira. Mota bateko indarkeria egoteak ez du esan nahi besterik ez dagoenik; aitzitik, bata
bestearen gainean agertu ohi dira sarri. Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen
terminologikoak dokumentuan jasotako definizioak adierazten dira ondorengo taula honetan.
EAEn etxeko tratu txarrak eta sexu‐erasoak jasaten dituzten emakumeei arreta hobea emateko
Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordeak adostu zuen agiri hori. Hona hemen
definizioak: Indarkeria fisikoa:
Emakumeari kalte fisikoa sortzen dion edo sor dakiokeen jarrera edo ekintza oro, halabeharrezkoa ez denean.
Besteak beste, jokabide hauek barne hartzen ditu: bultza egitea, jotzea, erretzea, gauzak botatzea, armak
erabiltzea, mutilazioak egitea, etab.
Sexu‐indarkeria:
Emakumearen borondatearen kontra egiten den edozein sexu‐jarrera edo ‐ekintza, halabeharrezkoa ez denean.
Indarkeria ekonomikoa:
Emakumeak diruari buruzko informazioa izatea edo dirua erabiltzea eragozten duen jarrera edo ekintza oro,
halabeharrezkoa ez denean, egindako gastuen gaineko kontrola ezartzen duena, bai eta gastuen erabilera okerraren
(xahutzea) gainekoa ere, harremanaren edota bizikidetza‐unitatearen beharren kaltetan.
Indarkeria psikologikoa:
Emakumearen banakako nortasuna gutxiesteko xedea duen jarrera edo ekintza oro, halabeharrezkoa ez denean;
hitzezkoa nahiz hitzik gabekoa izan daiteke, eta kalte psikologikoa, balio‐galera edo sufrimendua eragiten ditu
(irainak, mehatxuak, haren ekintzei, sinesmenei eta iritziei balioa kentzea, etab.).
Indarkeria soziala:
Emakumearen banakako nortasunari jendaurrean balioa kentzea edo hura isolatzea eta/edo hari harreman sozialak
(familiakoak, lagunartekoak, auzokoak, elkarteetakoak edo lanekoak) garatzeko autonomia kentzea xede duen
jarrera edo ekintza oro, halabeharrezkoa ez denean; hitzezkoa nahiz hitzik gabekoa izan daiteke.
"Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak”. Erakundeen Arteko Akordioaren Jarraipenerako Batzordea
Bost indarkeria‐mota horiek aintzat harturik, programaren erabiltzaileengan hautemandako
indarkeria‐adierazpenen ehunekoak nahiko antzekoak dira urtez urte.
Zehazki, 2016an, aurreko urteetan bezala, emakume erabiltzaile guztiek adierazi dute
indarkeria psikologikoa jasan dutela; hala ere % 26 dira indarkeria psikologikoa soilik jasan
dutenak. Indarkeria‐mota hori ezin da gainerakoengandik bereizi, beste mota batzuetako
indarkeriazko ekintzek beti ekartzen dutelako kalte psikologikoa.
85
Horrenbestez, gainerako kasuetan (% 74), hainbat indarkeria‐mota batzen dira:
- denetan hauteman da indarkeria fisikoa, indarkeria psikologikoarekin batera;
- tratu txar soziala erabiltzaileen % 57rengan hauteman da;
- tratu txar ekonomikoa, kasuen % 55en;
- eta sexu‐indarkeria, kasuen % 38n.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
100
74
57 55
38
0,0
25,0
50,0
75,0
100,0
Psikologikoa Fisikoa Soziala Ekonomikoa Sexu‐indarkeria
emakum
een %
1.41. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako emakumeak (%), pairatutako tratu
txarren motaren arabera. 2016
86
Adingabeen ezaugarriak
2016. urtean, 92 adingaberi eman zaie arreta programa honen bidez: 45 neskatori (% 48,9) eta
47 mutikori (% 51,1).
% 42,4 kasu berriak dira, beren amek 2016an hasi baitute tratamendua programa honetan.
Zehazki, 39 adingabe dira, eta ezaugarri hauek dituzte:
Sexuari dagokionez, 19 dira neskatoak (% 48,7) eta 20 mutikoak (% 51,3).
Adinaren arabera, gehienek ez dituzte 11 urte baino gehiago: neskatoen % 84,2k eta
mutikoen % 65ek.
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.
3 2
86
5
5
26
11
02468
10121416182022
Neskak Mutilak
Adingabe
en kop
urua
1.42. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako adingabeak (kasu berriak),
sexuaren eta adinaren arabera. 2016
0‐2 urte 3‐5 urte 6‐11 urte 12‐15 urte 16‐17 urte
87
1.5. TELEFONO BIDEZKO INFORMAZIO‐ ETA ARRETA‐ZERBITZU
ESPEZIALIZATUA, 24 ORDUKOA, GENERO‐INDARKERIAREN
BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAT (TL.: 900 840 111)
Esparrua eta egoera orokorra
1/2004 Lege Organikoak, abenduaren 28koak, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa
emateko neurriei buruzkoak, honela ezartzen du 18. artikuluan: “Genero‐indarkeriaren
biktima diren emakumeek eskubidea dute euren egoera pertsonalaren inguruko informazio
osoa eta aholkularitza egokia izateko”, eta “Informazio horretara bilduko dira lege honetan
jasotako neurriak, biktima horien babesari eta segurtasunari buruzkoak, eta lege honetan
jasotako eskubide eta laguntzak, bai eta arreta, larrialdi, babes eta sendabide osorako
zerbitzuak emango diren lekuaren aipamena ere”.
Euskal Autonomia Erkidegoan, 2006an jarri zen martxan egungo genero‐indarkeriaren biktima
diren emakumeentzako 24 orduko telefono bidezko informazio‐ eta arreta‐zerbitzu berezia
(tl.: 900 840 111)22. 2016an, Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailak izan
du zerbitzu horren kudeaketaren ardura23.
Autonomia‐erkidegoko doako telefono‐zerbitzua da, eta 24 orduko arreta ematen du urteko
365 egunetan. Zerbitzuaren helburu nagusia da emakumeari laguntzea tratu txarren egoeratik
irteten. Etengabe eskaintzen die arreta psikologikoa, informazioa eta orientazioa indarkeria‐
egoeretan bizi diren eta, ondorioz, ahultasun‐egoeran dauden emakumeei. 51 hizkuntzatan
erantzuten die deiei, eta entzuteko eta/edo hitz egiteko desgaitasunen bat duten pertsonei ere
ematen die arreta.
22 Hasiera batean, 2008. urtera arte, Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak kudeatu zuen. 2009tik 2012. urte amaierara arte, Eusko Jaurlaritzaren Herrizaingo Sailaren Genero Indarkeriaren Biktimei Arreta emateko Zuzendaritzaren ardurapean egon zen zerbitzuaren kudeaketa, eta, gero, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundeari esleitu zitzaion ardura. 2013ko abenduan, zerbitzu hau berriro esleitu zitzaion Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Politiketako arlo eskudunari. 23 Lehendakariaren 34/2013 Dekretua, abenduaren 2koa, Euskal Autonomia Erkidegoaren Administrazioko sailak sortu, ezabatu eta aldatzen dituen eta horien egitekoak eta jardun‐arloak finkatzen dituen Dekretua bigarren aldiz aldatzen duena (2013/12/10eko EHAA), argitaratu ondoren, Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketarako Sailari esleitu zitzaion berriro ere zerbitzu hori.
88
Eginkizun hauek ditu, besteak beste:
- Zerbitzuaren hartzaileei aktiboki entzutea, emakume horiei emozioei eusten
laguntzeko eta arreta‐ nahiz laguntza‐prozesuak egoki kudeatzeko.
- Esku hartzeko prozesuei buruzko informazioa eta aholkua ematea, banan‐banan.
- Genero‐indarkeria mota guztien biktimak beren beharren eta eskarien arabera
dagokien arreta‐ eta laguntza‐zerbitzuekin harremanetan jartzea, eta zerbitzu
horietara bideratzea.
- Arretarako baliabide eta zerbitzu komunitario publiko zein pribatuetan jarduten duten
profesionalekin lankidetzan aritzea.
- Esku‐hartzearekin loturiko informazioa kudeatzea, genero‐indarkeria mota guztien
biktimak zer egoeratan dauden hobeto jakiteko.
Zerbitzuan jasotako deiak
Zerbitzuak emandako datuak kontuan hartuta, 2016an guztira 1.764 dei jaso dira Bizkaitik,
hilean 147 dei, alegia.
Bizkaitik egindako deiak EAEko dei guztien (3.247 dei) % 54,3 dira.
Aurreko urtearekin alderatuta, Bizkaitik jasotako deiak % 8,1 gehitu dira; EAE osoan, berriz,
% 8,3 egin du behera dei‐kopuruak.
Grafiko honetan ikus daiteke zer bilakaera izan duen zerbitzu horren erabilerak Bizkaian. Lehen
hiru urteetan (2006‐2008), gora egin zuen etengabe zerbitzuaren erabilerak, herritarrak
pixkanaka zerbitzu horren berri izaten hasi zirelako24, baina gero, nahiko egonkor eutsi zaio
deien bolumenari; urtean 1.700 dei inguru egin dira.
24 2008ko otsailean, lankidetza‐hitzarmena sinatu zen Estatuko Administrazio Orokorraren eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean. Hitzarmen horri esker, bermaturik dago estatu mailako 016 zenbakian genero‐indarkeriarekin lotuta jasotako eta arreta emandako deiak autonomia‐erkidegoko zerbitzuari transferituko zaizkiola, dei horiek EAEtik egiten direla jakinarazten denean; zenbaki horretara deituz, telefono bidezko informazioa eta aholkularitza ematen zaie estatu mailan genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei. Beste alderdi batzuen artean, EAEn egiten diren kanpainetan zerbitzu autonomikoa ezagutaraztea aurreikusten da hitzarmenean; horrela, 016 telefono‐zerbitzuarekin batera, 900 840 111 telefono‐zerbitzua ere erabiliko da. Gainera, administrazio autonomikoak baliabide hori ezagutarazteko beste jarduera batzuk ere egiten ditu. Kasu honetan, nabarmentzekoa da 2012tik eta 2013tik ez dela zabalkundetik egon; horrek eragina izan du zerbitzuaren ezagutzan eta, beraz, jasotako dei‐kopuruan.
89
(*) Dei egokiak: soil‐soilik emakumeen aurkako indarkeriarekin lotura dutenak.
(**) Zerbitzuaren datu‐baseak aldatzeak desoreka ekarri zuen 2011ko eta 2012ko datuen erregistroan; beraz, ezin dira erreferentzia‐aldiko gainerako urteetako datuekin alderatu, bilakaeraren ikuspegi bat izateko. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailarenak; 2009‐2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundearenak; eta 2013tik aurrera, Enpleguko eta Gizarte Politiketarako Sailak emandako datuak.
Deiak zer udalerritatik egiten dituzten kontuan hartuz gero, ikus daiteke biztanle‐kopuru
handieneko hirietatik egiten dituztela dei gehien; esaterako, hiri hauetatik: Bilbao (% 33,8),
Barakaldo (% 5,8) eta Getxo (% 4). Nolanahi ere, ez dirudi dei‐kopurua soil‐soilik biztanleria‐
kopuruaren ondorio denik; izan ere, biztanle‐kopuru handiko beste udalerri batzuetan, udalerri
txikienetan izandako balioen antzekoak edo txikiagoak izan dituzte.
Zerbitzu hau erabiltzea eragiten duen indarkeria‐motari dagokionez, 2016an, dei gehienak
(% 95,2) bikotekideak edo bikotekide ohiak eginiko indarkeria‐egoerekin lotutakoak izan dira.
2006 2007 2008 2009 2010 2011**
2012** 2013 2014 2015 2016
Dei kopurua 844 1.222 1.834 1.782 1.822 2.608 2.659 1.748 1.694 1.632 1.764
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
1.43. grafikoa. Bizkaitik jasotako dei bereizleen kopurua*. 2006‐2016 bilakaera.
90
1.24 taula. Deiak, indarkeria‐motaren arabera.
Dei‐kopurua %
‐ Bikotekidea/bikotekide ohia
‐ Familia barruko genero‐indarkeria
‐ Sexu‐indarkeria
‐ Ez dago jasota
Guztira
1.679
51
14
20
1.764
95,2
2,9
0,8
1,1
100,0
Oharra: familia barruko genero‐indarkerian erasotzailea gizonezkoa den kasuak soilik
hartzen dira kontuan.
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan
oinarrituta egin da.
Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria‐zikloari dagokionez25, Zerbitzura
egindako deiak tentsioa handitzen den uneetan egiten dira ehuneko handi batean (% 71,1).
Gorabehera larrietan edo indarkeriak leher egiten duen unean egindako deiak dira hurrengoak
(% 20). 2015ean bezala, deien % 7 inguru erabiltzailea indarkeria‐ziklotik kanpo dagoenean
baina ondorio psikologikoak dituenean egiten da. Laguntza eskatzen duen emakumea zikloko
zein unetan dagoen jakitea oso baliagarria da kasuan‐kasuan nola esku hartu behar den
jakiteko. Zerbitzuaren arabera, emakumeek tentsioa handitzen den unean deitzen dutenean
−eskuarki, beste eraso bat izateko beldur direlako−, oso garrantzitsua da jasandako tratu
txarraren kontzientzia‐maila sendotzea eta emakumeei autodefentsarako neurrien eta eskura
dituzten zerbitzuen berri ematea. Gorabehera larria gertatu edo indarkeriak leher egin eta
berehala egiten diren deietan –ez dira hain ohikoak–, larrialdi‐baliabideetara (poliziak,
judizialak, harrerakoak…) bideratzea da esku‐hartzerik ohikoena, ahalik lasterren egiten da,
gainera; horrez gain, salaketa jartzearekin lotutako prozedura judizialen inguruko informazioa
sustatzen da.
Zerbitzuak bikotekidearen edo bikotekide ohiaren biktima diren emakume erabiltzaileek
jasandako indarkeriaren gaineko kontzientzia‐maila ere aztertzen du, esku‐hartzea
bideratzeko. Horrela, batere kontzientziarik ez dagoen kasuetan, biktimak kontzientzia
hartzeko mekanismoak bilatuko ditu profesionalak; aitzitik, kontzientzia argia dagoen kasuetan
eta, ondorioz, informazio zehatza eskatzen den kasuetan, informazioa emango zaio biktimari
eta aktiboki entzungo zaio, bai eta norberaren baliabideen eta laguntzarako baliabideen
gaineko konfiantza sustatu ere. Zerbitzuaren arabera, 2016an, indarkeria‐egoera horretan
dauden emakumeek eginiko dei gehienetan (% 74,1), kontzientzia‐maila ertaina (% 38,2) edo
altua (% 35,9) izan da.
25 Leonor Walker‐ek 1979an definitu zuenez (“The battered woman”), indarkeria‐zikloak hiru fase ditu, eta horiek era zirkularrean errepikatzen dira: tentsioa handitzea, gorabehera larria edo indarkeriak leher egitea, eta damua eta adiskidetzea.
91
Deitzeko arrazoiak eta eginiko esku‐hartzeak
Deiak zer arrazoik eragin dituzten jasotzen da Zerbitzuan; dei bat egiteko arrazoi bat edo
batzuk izan daitezke. Txosten honen erreferentzia‐urtean, Zerbitzura eginiko deien % 46,2n
(815) arrazoi bakarra izan da; dei horietatik, gehienetan (% 62), telefono bidezko laguntza eta
jarraipena izan da arrazoia, eta atzetik izan ditu informazio‐eskaera (% 19,6) eta orientazioa
(% 13,4).
Halaber, hiru arrazoi horiek aipatu dira gehien deia arrazoi batek baino gehiagok eragin
dutenean (dei guztien % 53,8). Dei horien % 98,7n, orientazioa eskatu da; % 91n, informazio‐
eskaera izan da arrazoietako bat; eta % 10,2n, telefono bidezko laguntza‐ eta jarraipen‐beharra
aipatu da.
2016an jasotako dei gehienetan (% 81,7), esku‐hartze mota bat baino gehiago egin du
Zerbitzuak. Taula honetan jaso da zer esku‐hartze egin diren eta zer ehuneko izan dituzten
esku‐hartze horiek.
1.25 taula. Esku‐hartze bat baino gehiagoko deietan eginiko esku‐hartzeak
Kopurua %
‐Laguntza emozionala
‐Orientazioa
‐Informazioa
‐Telefono bidezko laguntza eta jarraipena
‐Arreta krisi‐egoeran
‐Larrialdia
‐Beste zerbitzu batzuekiko koordinazioa
‐Koordinazioa bideratze‐txostenarekin
1.227
1.037
945
451
21
9
4
4
85,1
72,0
65,6
31,3
1,5
0,6
0,3
0,3
Oharra: larrialdiko arretak 112 zerbitzuaren esku‐hartzea behar du; krisialdiko arreta, berriz, bizi‐larritasuneko une batean ematen den laguntza emozionala izan daiteke, poliziak edo medikuek premiaz esku hartzeko beharrik gabe. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan oinarrituta egin da.
Deiaren arrazoiak, noski, bat datoz Zerbitzuak eginiko esku‐hartzeekin. Hala, deien ehuneko
handi batean26, orientazioa (% 72), informazioa (% 65,6) eta telefono bidezko laguntza eta
jarraipena (% 31,3) izan dira esku‐hartzeetako bat. Horiez gain, deien arrazoien artean
erregistratu ez den arren, esku‐hartze mota bat behar‐beharrezkoa da deien % 85,2n: laguntza
emozionala.
26 Esku‐hartze bat baino gehiago izan duten deiak. Esku‐hartze bakarra izan duten deien artean (323, % 18,3), esku‐hartze gehienak telefono bidezko laguntza eta jarraipena (deien % 46,4n) eta informazioa (deien % 37,2n) izan dira.
92
Zerbitzura bidaltzeko eta bideratzeko iturriak
2016an, funtsean, bi bidetatik jaso dira deiak Zerbitzuan. Bideetako bat 016 zenbakia27 izan da,
genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei telefono bidez informazioa eta aholkularitza
emateko estatu mailako zerbitzua (deien % 44), eta bestea, zerbitzu barneko bidaltzeak28 izan
dira (% 37), Zerbitzuan bertan bultzatu baitira erabiltzaileak laguntza‐zerbitzuarekin aurrera
jarraitzera, beren egoera konpontzeko bidean aurrera egin dezaten.
Dokumentu honen aurreko argitalpenean, % 80 gutxitu ziren Administrazioak29 eta Ertzaintzak
bidalitako kasuak. Kasu honetan, hain agerikoa ez izan arren, aldaketa nabarmenak izan dira
berriro bi erakunde horiei dagozkien datuetan: Administrazioak bidalitako kasuak % 64,8 jaitsi
dira, eta Ertzaintzak bidalitakoak, % 26,5. Bestalde, barne‐bidalketak % 18,8 hazi dira.
Zerbitzuaren helburuetako bat da biktimak dagozkien arretarako eta laguntzarako zerbitzuekin
harremanetan jartzea, beren beharrizanak eta eskaerak kontuan hartuta; beraz, jasotako dei
batzuetan, eskatzaileak beste zerbitzu batzuetara bideratzen dira. 2016an, deien % 44,6n
bideratzeren bat egin da; bereziki nabarmendu behar dira Biktimari Arreta emateko Zerbitzura
(BAZ) bideratutako kasuak, deien % 19,7n izan baitira. Beste zerbitzu batzuetara ere bideratu
dira kasuak, askoz ere maila txikiagoan bada ere; besteak beste, zerbitzu hauetara: beste
zerbitzu juridiko batzuetara (% 4,6), polizia‐zerbitzuetara (% 4,5), oinarrizko gizarte‐
zerbitzuetara (% 2,9) eta berdintasun‐zerbitzuetara (% 2,7).
27 2008ko otsailean, lankidetza‐hitzarmena sinatu zen Estatuko Administrazio Orokorraren eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean. Hitzarmen horri esker, bermaturik dago estatu mailako 016 zenbakian genero‐indarkeriarekin lotuta jasotako eta arreta emandako deiak autonomia‐erkidegoko zerbitzuari transferituko zaizkiola, dei horiek EAEtik egiten direla jakinarazten denean; zenbaki horretara deituz, telefono bidezko informazioa eta aholkularitza ematen zaie estatu mailan genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei. 28 Zerbitzu horrek berak, aurreko deian, erabiltzaileari eskatzen dio behar duenean berriro deitzeko. 29 Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeen arretan espezializatu gabeko administrazio‐zerbitzuak (Emakunde, Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzua…).
93
Deiak egiten dituzten pertsonak
Zenbait kasutan, pertsona berak behin baino gehiagotan deitu du Zerbitzura; hori kontuan
izanik, adierazi behar da 2016an erregistratutako 1.764 deiak 1.109 lagunek egin dituztela.
2015eko datuarekin alderatuta, 2016an % 3,6 hazi da kopurua (ekitaldi honetan, 39 pertsona
gehiago zenbatu dira).
Hurrengo grafikoan, aztertutako denbora‐aldian (2006‐2016) zerbitzu hau erabili duten
pertsonen kopuruaren bilakaera ikusten da: 2008an, nabarmen egin zuen gora arreta eman
zitzaien pertsonen kopuruak, eta, harrezkero, mila inguru izan ohi dira (2009an erregistratu
zen zifrarik altuena: 1.286 pertsona).
(*) Zerbitzuaren datu‐basea aldatzeak desoreka ekarri zuen 2011ko eta 2012ko datuen erregistroan; beraz, ezin dira erreferentzia‐aldiko gainerako urteetako datuekin alderatu, bilakaeraren ikuspegi bat izateko. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailarenak; 2009‐2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundearenak; eta 2013tik aurrera, Enpleguko eta Gizarte Politiketarako Sailak emandako datuak.
2016an Zerbitzuarekin harremanetan jarri diren 10 pertsonatatik bederatzi emakumeak dira,
2006an zerbitzua martxan jarri zenetik gertatu izan den bezala.
2016an, 79 gizonek egin dute deiren bat, alegia, egindako dei guztien % 7,1 izan dira (2015eko
datuen oso ehuneko antzekoa). Erabiltzaileei berehalako arreta ematen dien 24 orduko
zerbitzua denez, aztertutako zifrek erakusten dute herritarrenganako sentsibilizazio‐neurriak
hartzen jarraitu behar dela, eta, beharbada, aztertu egin behar dela baliabidea ezagutarazteko
kanpainak berariaz orientatzeko beharra.
2006 2007 2008 2009 2010 2011*
2012* 2013 2014 2015 2016
Pertsona kop. 778 493 1.054 1.286 1.259 1.170 986 909 978 1.070 1.109
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.44. grafikoa. Zerbitzura deitzen duten Bizkaiko pertsona kopurua. 2006‐2016 bilakaera.
94
Deiak egiten dituzten pertsonen profilak
Hiru profil identifikatzen dira, zerbitzu hau erabiltzen duten pertsonen ezaugarrien arabera:
- Indarkeria‐egoera jasaten duten emakumeak.
- Indarkeria jasaten duen emakume baten hurbilekoak edo senideak.
- Profesionalak, biktimarekin harremana dutenak nahiz haiekin harremanik ez dutenak.
2016an, kontsultaren bat egin duten pertsonak honela banatu dira: 757 (% 68) indarkeriaren
biktima diren emakumeak izan dira; 292 (% 26) emakume biktimen hurbilekoak edo senideak;
eta 60 (% 5) profesionalak. Azken horietatik, 43 profesionalek harremana dute biktimarekin,
eta 17k ez dute inolako harremanik biktimarekin.
Pertsonako deien ratioa 2015eko berdina izan da hiru profil‐taldeetan: bi dei pertsona
bakoitzeko, emakume biktimen artean (ratio hori hirutik bira jaitsi zen 2013an), eta dei bat
pertsonako, beste bi taldeetan.
2015. urtearekin alderatuta, deiak egin dituzten pertsonen kopuruan izandako igoera bi
taldetan gertatu da: emakume biktimen taldean eta biktimen hurbilekoen edo senideen
taldean. Azken profil‐talde hori osatzen duten pertsonen kopurua % 6,2 handitu da aurreko
urtearekin alderatuta, eta biktimen kopurua, % 3,4. Bestalde, deiak egiten dituzten
profesionalen kopurua % 4,8 gutxitu da. Zerbitzuaren arabera, emakume biktimei arreta
ematen dieten profesionalek geroz eta prestakuntza espezializatu handiagoa izateak azaldu
dezake aipatutako profil horren datuek erakusten duten balio absolutu baxua.
Duela hamar urte zerbitzu hau martxan jarri zenetik, nabarmentzekoa da hurbileko pertsonen
edo senideen taldeak izan duen gorakada esanguratsua. 2006an, deiren bat egin zuten
pertsonen % 13,2 ziren hurbilekoak edo senideak, eta 2016an, % 26,3 izan dira; zenbaki
absolutuei dagokienez, 2016ko datua (292) 2006ko datua (103) baino ia hiru aldiz handiagoa
izan da. Beraz, zenbateko horiek erakusten dutenez, indarkeria jasaten duten emakumeen
hurbileko pertsonek geroz eta esku‐hartze handiagoa dute.
Emakume biktimen kasuan, igoera % 25ekoa izan da (2016an 2006an baino 149 erabiltzaile
gehiago zenbatu dira).
Profesionalei erreferentzia egiten dien kategorian jaitsiera txiki bat izan da: 2006an 67
erabiltzaile erregistratu ziren, eta dokumentu honetan aztergai den urtean, berriz, 60
erregistratu dira (% 10,4ko beherakada egon da). Denbora‐aldi honetan, profesionalen taldea
95
60 pertsona inguruk osatu dute, batez beste: kopururik txikiena 2014an izan zen (48 pertsona),
eta handiena, 2011n (77 pertsona).
1.45 grafikoa. Telefono
bidezko Arreta Zerbitzuaren
erabiltzaileen banaketa (%),
profilaren arabera. 2006. eta
2016. urteen arteko
alderaketa
(Kop.= 778)
(Kop.= 1.109)
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2006ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila; 2016ko datuak, Enpleguko eta Gizarte Politiketako Saila.
Zerbitzura deitzen duten emakume biktimak
Zerbitzua erabiltzen duten 757 emakume biktimetatik, gehienek (% 96,2k) beren
bikotekidearen/bikotekide ohiaren eskutik jasaten dute indarkeria, eta % 58,8k, tratu txar
mota bat baino gehiago jasan du indarkeria‐egoera berean.
Tratu txar mota bat jasan duten emakumeen artean, nabarmentzekoa da tratu txar
psikologikoa; Zerbitzuak kasuen % 97,3n identifikatu du tratu txar mota hori. Tratu txar mota
batzuk jasan dituztenen artean, ohikoenak tratu txar psikologikoa (kasuen % 99,5) eta fisikoa
%78
%13
%9
2006
Biktimak Hurbileko pertsonak/senideak Profesionalak
%68
%26
%6
2016
Biktimak Hurbileko pertsonak/senideak Profesionalak
96
(kasuen % 79) izan dira. Kasuen % 29,9n, tratu txar ekonomikoa ere jasan dute biktimek, eta
% 10,3n, tratu txar sexuala.
2016an, Zerbitzua erabili duten emakume biktimen % 60,4k seme‐alaba adingabeak ditu
ardurapean; 457 emakume dira guztira. Emakume horietatik, % 56,9k seme edo alaba bat du,
eta % 43,1ek, bi edo gehiago.
97
1.6. ETXEBIZITZAREN ALORREKO LAGUNTZAK
Esparrua eta egoera orokorra Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integraleko Neurriei buruzko 1/2004 Lege Organikoak30
hauxe dio 28. artikuluan (Nagusientzako etxebizitza eta egoitza publikoetan sartzea): "Genero‐
indarkeriaren biktima diren emakumeak lehentasunezko talde moduan hartuko dira,
nagusientzako babes‐etxebizitzetan eta egoitza publikoetan sartzeari dagokionez, aplikagarri
den legeriak ezarritakoaren arabera".
EAEn, honela dio 4/2005 Legearen, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoaren, 59.
artikuluak31: "Funts publikoekin finantzatutako etxeen esleipenean, euskal herri‐administrazio
eskudunek lehentasuna emango diete etxeko tratu txarrak jasotzearen ondorioz beren
etxebizitzak utzi behar izan dituztenei. Horretarako, pertsona horien egoera sozioekonomikoa
eta erregelamenduz ezartzen diren gainerako baldintzak hartuko dira kontuan".
Etxebizitza eta Gizarte Gaietarako sailburuaren 2006ko urriaren 4ko Aginduan32, genero‐
indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboei
buruzkoan, gauzatu zen Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei etxebizitza babestua
eskaintzeko Jarduketa Plana (2004an onartu zen plana). Aginduan, neurri hauek ezarri ziren:
- Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei Etxebizitza Hutsaren Programako
etxebizitza bat zuzenean esleitzea errentamendu‐erregimenean. Neurri hori honako
hauentzat da: udaleko edo foru‐aldundiko harrera‐etxeen/zentroen erabiltzaileentzat,
bere egonaldi‐denbora eta bertan jarraitzeko aukerak amaitu eta gero, denboraldi batean
etxea bilatzen aritu arren lortu ez badute. Eskatzailearen bizi‐udalerriko alkateak edo arlo
horretako zinegotzi arduradunak sinatu beharko dute eskaera, edo Foru Aldundiak,
bestela. Eskaerarekin batera, gizarte‐zerbitzuen txosten teknikoa ere aurkeztu beharko da.
- Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeak babes ofizialeko etxebizitzen alokairu‐
erregimeneko esleipen‐prozeduratan sartzea, adingabeko seme‐alaben ardura duten
guraso bakarreko unitateen kupoan.
30 1/2004 Lege Organikoa, abenduaren 28koa, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako Neurriei buruzkoa (2004/12/28ko BOE). 31 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa (2005/03/02ko EHAA). 32 2006ko urriaren 4ko Agindua, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa (2006/10/11ko EHAA).
98
Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren 2012ko urriaren 15eko aginduak33,
etxebizitza‐eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide
autonomikoko zuzkidura‐bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoak, aldatu egiten du
aurreko agindua; hala, desagertu egiten dira alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko
Etxebizitzen zozketak, eta, ondorioz, baita genero‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeei
adingabeko seme‐alaben ardura duten guraso bakarreko unitateen kupoa esleitzea ere.
Neurri horren ordez, hainbat irizpidetan oinarritutako baremazio bat ezartzen da. Irizpide
horietako bat etxebizitza‐premia bereziak dituen kolektibo bateko kide izatea da, eta kolektibo
horietako bat genero‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeena da. Alokairu‐
erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan, biktima direla frogatzen dutenei 10
puntu emango zaizkie baremazioan.
Hala, indarkeriaren biktima diren emakumeentzako ekintza positiborako bi neurri daude gaur
egun etxebizitzaren alorrean. Hauek dira:
- Alokairu‐erregimeneko etxeak zuzenean esleitzea egoera larrietan eta
salbuespenekoetan, kontuan hartuz eskatzailea udaleko edo foru‐aldundiko harrera‐
etxeen/zentroen erabiltzailea izan den ala ez, bere egonaldi‐denbora eta bertan
jarraitzeko aukerak amaitu eta gero, denboraldi batean etxea bilatzen aritu arren lortu ez
badu. Eskatzailearen bizi‐udalerriko alkateak edo arlo horretako zinegotzi arduradunak
sinatu beharko dute eskaera, edo Foru Aldundiak, bestela. Eskaerarekin batera, gizarte‐
zerbitzuen txosten teknikoa ere aurkeztu beharko da.
- Alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan 10 puntu emango
zaizkie baremazioan.
33 Agindua, 2012ko urriaren 15ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuarena, Etxebizitza‐eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura‐bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa (2012/10/31ko EHAA).
99
Neurriak aplikatzea
1. Alokairu‐erregimeneko etxeak zuzenean esleitzea egoera larrietan eta
salbuespenekoetan, kontuan hartuz eskatzailea udaleko edo foru‐aldundiko harrera‐
etxeen/zentroen erabiltzailea izan den.
2016an, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumezkoei alokairuko etxebizitzak zuzenean
esleitzeko 22 salbuespen‐agindu eskatu dira EAEn. Eskaera horietako 20 ebatzi dira
dagoeneko: 18 etxebizitza esleitu dira (% 90) eta 2 eskaera bertan behera utzi dira (% 10),
baldintzak ez betetzeagatik. Bi eskaera ebatzi gabe gelditu dira.
EAEn esleitutako alokairuko etxebizitzen artean, zazpi esleipen Bizkaian egin dira (% 38,9).
Bizkaiko Foru Aldundiak 4 esleipen egin ditu; Bilboko Udalak, 2; eta Basauriko Udalak, 1. Beste
alde batetik, eskaera bat bertan behera utzi da, eta beste bat, berriz, ebatzi gabe gelditu da.
2016an, guztira, bederatzi eskaera erregistratu dira Bizkaian: urtean zehar aurkeztutako sei,
eta 2015ean ebatzi gabe gelditu eta 2016an tramitatu diren beste hiru.
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila; 2009‐2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundea; 2013tik, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Bizkaia 5 9 13 5 3 9 8 3 7 7
0
2
4
6
8
10
12
14
1.46. grafikoa. Alokairuko etxebizitzaren zuzeneko esleipena. Bizkaia. 2007‐2016
100
Onuradunen ezaugarriak
Adinari dagokionez, 2015. urtean bezala, onuradun gehienak 50 urtetik
beherakoak dira. Hala eta guztiz ere, arreta adin‐tartean jarriz gero, banaketa oso
bestelakoa da: onuradunen % 85,7 18 urtetik 40 urtera bitarteko emakumeak dira
(aurreko urtekoak halako bi, alegia). Bestalde, onuradunen % 14,3 41 urtetik 50
urtera bitarteko adin‐tartean daude (2015ekoak baino 42,9 puntu gutxiago).
Jatorriari dagokionez, zazpi esleipenetatik lau atzerrian (Afrikako herrialdeetan)
jaiotako emakumeek jaso dute (%57,1).
Bizikidetza‐unitatearen (BU) tamainari dagokionez, pertsona bakarreko familia
bat baino ez dago (% 14,3); gainerako erabiltzaileak bi pertsonako (% 28,6), hiru
pertsonako (% 42,9) eta lau pertsonako (% 14,3) familiak dira. 2. Puntu gehigarriak lortzea alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen
promozioetako baremazioetan
Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeen egoera hobetzera bideraturiko etxebizitzaren
arloko bigarren laguntza‐neurria, 2012ko urriaren 15eko Aginduak araupetzen duena, honako
hau da: alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan 10 puntu ematea
biktima horiei. Nabarmendu denez, neurri horrek ordezkatu egiten du aurrekoa, genero‐
indarkeriaren biktima diren emakumeak adingabeko seme‐alabak beren kargu dituzten guraso
bakarreko familien kupoan sartzen zituena, hain zuzen ere. Kupoaren neurri hori alokairu‐
erregimeneko babes ofizialeko etxebizitzen esleipen‐prozedurak gauzatzeko aplikatzen zen,
aipatutako Agindua argitaratu zen arte.
Neurri horri dagokionez, 2016ko abenduaren 31n, genero‐indarkeriaren biktima izatea
frogatuta zeukaten emakumeen 353 espediente aktibo zeuden Etxebiden (Etxebizitzaren
Euskal Zerbitzua) Bizkaiari dagokionez; alegia, aurreko urtean baino % 15,4 gehiago. Bizkaiko
espediente aktiboen kopurua EAEko espediente aktibo guztien erdia baino pixka bat gehiago
da (% 57,4).
Urte osoan 115 alta erregistratu ziren. Alta horiek EAEn erregistratutako kasu berri guztien %
54,2 izan ziren. Aurreko urtearen aldean, 43 kasu gehiago erregistratu ziren.
Neurri horren bidez Bizkaiko 39 emakumeri esleitu zitzaizkien etxebizitzak alokairu‐
erregimenean, 2016. urtean (EAEko % 47,6). 2015eko 27 esleipenen aldean, 2016an % 44,4ko
gorakada egon zen.
101
Jarraian, Etxebiden espediente aktiboa duten genero‐indarkeriaren biktima izan diren
emakumeen ezaugarri nagusiak adierazten dira (datuak 2016ko abenduaren 31koak dira,
zehazki). Horrez gain, urtean zehar erregistratutako altak ere ageri dira, bai eta 2016an zehar
alokairu‐erregimenean etxebizitza bat jaso duten emakumeei buruzko datuak ere (bi kasu
horietan datuak urte osoari dagozkio).
Bizikidetza‐unitatearen (BU) eraketa
Espediente aktibo gehienak bi edo hiru kideko BUak dituzten emakumeei dagozkie
(% 45 eta % 19,3, hurrenez hurren). % 24,6 pertsona bakarreko familiei dagokie.
Familia‐talde horiek eratzen dituzten ahaidetasun‐harremanak anitzak dira eta,
genero‐indarkeriaren biktima‐egoera egiaztatzen duen emakumeari dagokionez,
honako hauek hartzen dituzte barne: ezkontideak edo bikotekideak; ondorengoak
(seme‐alabak, ilobak) eta arbasoak (gurasoak). Seme‐alaba kopurua da
nabarmena: espedienteetan 404 ageri dira.
Datu horiek 2016ko abenduaren 31n eskaintzen duten argazkiaren arabera, esan
dezakegu genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeek etxebizitza lortzeko
laguntza horrek 770 pertsona baino gehiagori eragiten diela, espedienteen
titularrak diren emakumeak eta ahaideak (haien bizikidetza‐unitatean daudenak)
kontuan hartuta.
Urtean egindako etxebizitzen 39 esleipenetatik, % 92,3 ahaidedun emakumeei
dagozkie: seme‐alabak eta/edo egungo ezkontidea edo bikotekidea.
Hala, aurreko ataleko gauza bera aintzat hartuta, 39 emakumeei egindako
etxebizitza‐esleipenek, gainera, genero‐indarkeria egoera batean inplikatutako 59
pertsonarengan ere izan dute zuzeneko eragina.
Familia‐talde horietako kide‐kopurua dela eta, proportziorik altuena (% 48,7) bi
kideko BUari dagokio. Hiru kideko familiak % 28,2 dira (aurreko urtean, esleipenen
% 14,8 ziren), eta lau kidekoak, berriz, % 15,4. Bestalde, kide bakarreko familiei
egindako esleipenak % 50 jaitsi dira 2016an.
Erregistro berrien kasuan (115 alta), % 27 ahaiderik ez duten emakumeei dagokie;
eta % 73, senideak, ezkontideak edo bikotekideak bizikide dituzten emakumeei,
biko, hiruko, lauko, bosteko edo seiko taldeak osatzen dituztela (lehen biak dira
nagusi).
102
Erroldatzea
Etxebiden espediente aktiboen erdiak baino pixka bat gehiago Bilbon
erroldatutako emakumeei (% 44,2), Barakaldon erroldatutakoei (% 7,6) eta
Santurtzin erroldatutakoei (% 6,8) dagozkie.
Esleipenen % 61,6, Bilbo (% 46,2) eta Basauriko (% 15,4) emakumeei dagokie,
baina osotasunean lurraldeko bederatzi udalerriren artean banatzen dira
espedienteak. Hala ere, kasu guztiak ez datoz populazio‐bolumen handiena duten
nukleoekin bat.
Bestalde, 2016an erregistratutako 115 altak lurraldeko 32 udalerritan
erroldatutako emakumeei dagozkie, eta kasu honetan, proportziorik altuenak
Bilbori (% 43,5) eta Santurtziri (% 8,7) dagozkie.
Adina
Espediente aktiboen % 70 31 eta 50 urte bitarteko emakumeei dagozkie, eta
gehienak 31‐40 adin‐tartean daude (% 43,9).
Urtean zehar eginiko esleipen gehienak (% 74,4) 18 eta 40 urte bitarteko
emakumeenak dira, eta 31 eta 40 urte bitarteko tartea da nagusi (% 46,2).
2016an erregistratutako alten kasuan, esleipenen kasuan bezala, ugarienak 40
urteko edo gutxiagoko emakumeenak dira (% 72,1) eta 31 eta 40 urte bitarteko
tartea da nagusi (% 47,8).
Herritartasuna
Espediente aktiboetatik, 120, 26 herritartasun desberdineko emakume
atzerritarrei dagozkie (% 34). Bizkaiko atzerriko biztanleen banaketa dela eta,
emakume atzerritarren espedienteen % 55,8 herrialde latinoamerikarretako
emakumeei dagokie; horien artetik jendetsuena Bolivia da, eta Etxebidek jasotako
emakume atzerritarren espedienteen % 17,5 batzen du.
Bigarren taldea (% 27,5) Afrikako herrialdeetako emakumeek osatzen dute;
hirugarrena (% 14,2) europarrek eta, ondoren, (% 2,5) Asiakoek.
103
2016an etxebizitzen esleipena lortu duten emakumeen artean, emakume
atzerritarren ehunekoa guztizkoaren % 43,6 da, eta Afrikako (% 52,9),
Latinoamerikako (% 23,5), Europako (% 17,6) eta Asiako (% 5,9) herrialdeen artean
banatzen da.
Altak direla eta, erregistro berrien % 22,6 emakume atzerritarrei dagokie, eta
jatorria honela dago banatuta, herritartasunaren arabera: Latinoamerika (% 42,3),
Afrika (% 38,5), Europa (% 15,4) eta Asia (% 3,8).
Desgaitasuna
Espediente aktiboen % 3,1 desgaitasunen bat duten emakumeei dagokie, eta
erregistratutako altetan % 1,7 (oro har, aktiboen 11 espediente eta alten bi izango
lirateke).
2016an etxebizitzaren esleipena lortu duten emakumeen artean, ez dago
desgaitasun‐kasurik.
104
1.7. LAGUNTZA EKONOMIKOAK
Esparrua eta egoera orokorra
1/2004 Lege Organikoak, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei
buruzkoak34, biktimentzako zenbait gizarte‐laguntza ditu finkatuta 27. artikuluan, biktimen
eskubide ekonomikoei buruzko kapituluan. Gizarte‐laguntza horien helburua da emakumeei
biziraupenerako gutxieneko baliabide batzuk ematea, erasotzailearengandik independizatzeko
aukera izan dezaten. Genero‐indarkeriaren biktimek babes‐aginduaren bidez egiaztatu
beharko dute beren egoera, edota biktima babesteko neurriak ezartzen dituen genero‐
indarkeriazko egitateengatiko epai kondenatzaile baten bidez. Salbuespenez, harik eta babes‐
agindua eman arte, salatzailea genero‐indarkeriaren biktima izanaren zantzuen adierazpena
jasotzen duen fiskaltzaren txostena aurkeztu daiteke 35.
Laguntza ekonomikoa ordainketa bakarraren bitartez ematen da, eta laguntza hori jaso
dezakete baliabide nahikorik ez dutela eta lana lortzeko zailtasun bereziak dituztela frogatzen
duten emakumeek36. Laguntza jasotzeko, gainera, behin betiko bukatuta egongo da
erasotzailearekin zuten harremana eta indarrean dagoen eta duela urtebete baino gutxiago
jaso duten babes‐agindua ere aurkeztu beharko dute. Gainera, gutxienez sei hilabetez EAEn
erroldatuta egonak eta bizilekua benetan bertan dutenak izan beharko dute, eta lehen aldia
izan beharko da laguntza hori jasotzen dutela37.
Laguntza horiek bateragarriak dira beste laguntza ekonomiko batzuekin, betiere beste laguntza
horiek lortzeko baldintza ez bada genero‐indarkeriaren biktima izatea (Diru‐sarrerak
Bermatzeko Errenta, Etxebizitzarako Prestazio Osagarria, Gizarte Larrialdiko Laguntzak eta
abar). Beraz, genero‐indarkeriaren biktimentzako Gizarteratzeko Errenta Aktiboa jasotzen
duten emakumeek ezingo dute laguntza hau jaso38.
34 Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoa, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoa (2004/12/29ko BOE). 35 Agindua, 2014ko urriaren 29koa, Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuarena, abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluan aurreikusitakoarekin bat –1/2004 Lege Organikoa, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoa– genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei diru‐laguntzak emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen duena (EHAA, 2014/11/19, 221. zk.). 36 Lehenengo baldintzari dagokionez, biktimak indarrean dagoen lanbide arteko gutxieneko soldataren %75 baino gutxiagoko errenta izan behar du, aparteko bi pagen zati proportzionalak kenduta. Laguntzaren eskatzaileak familia‐erantzukizunak baditu, “errentarik ez izateko baldintza beteko du familia‐unitate osoaren hileko errenta zati unitateko kideen kopurua lanbide arteko gutxieneko soldataren % 75 baino handiagoa ez bada” (2001eko maiatzaren 30eko Aginduaren 4. artikulua). Bigarren baldintzari dagokionez (enplegua lortzeko zailtasun bereziak, egoera pertsonal eta sozialengatik), Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzuaren bidez egiaztatuko da (2001eko maiatzaren 30eko Aginduaren 2. artikulua). 37 2011ko maiatzaren 30eko Aginduaren bitartez, ezartzen da “laguntza horiek bateragarriak direla administrazio publikoek edo horren edozein organismok (esate baterako, Diru‐sarrerak Bermatzeko Errenta), erakundek edo entitatek, baita erakunde pribatuek ere, emandako beste edozein laguntzarekin, baldin eta hori lortzeko baldintza genero‐indarkeriaren biktima izatea ez bada”. (2001eko maiatzaren 30eko Aginduan txertatua). 38 Laguntza hori Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioaren azaroaren 24ko 1369/06 Errege Dekretuak arautzen du (2006ko abenduaren 5eko BOE, 290 zk.).
105
Diru‐laguntza Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorren kargura ematen da;
halaber, EAEko administrazioa arduratzen da laguntza hori emateaz eta ordaintzeaz.
EAEn, 2016an, Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politika Sailaren Gizarte Zerbitzuen
Zuzendaritzari zegokion diru‐laguntza horien emakida eta ordainketa izapidetzea eta ebaztea39.
Jasotako eskaera kopurua eta diru‐laguntza jaso zezaketen emakumeen beharrizanak ikusita,
2016an, aurreko urteetan bezalaxe, hasiera batean laguntza horietara bideraturiko
aurrekontuetako zenbatekoak gora egin zuen ekitaldian aurrera egin ahala; ondorioz,
azkenean aurrekontuetan diru‐laguntza horretara bideratu den zenbatekoa 950.000 € 40 izan
da (897.156 € gastatu dira). Aurreko urtearekin alderatuta, aurrekontuan % 2,7ko igoera izan
da. Dena den, gastatutako zenbatekoa txikixeagoa da, eskaera gutxiago aurkeztu direlako
(2015ean, aurrekontuko 925.000 € bideratu ziren, eta 922.716 € gastatu ziren).
Eskaerak eta erabakiak
Eskuragarri dauden datuen arabera, 2016an, Bizkaian diru‐laguntza horren 126 eskaera41 egon
ziren (EAE osoan jasotako eskaera guztien % 45,2); hau da, 2015ean baino 6 eskaera gutxiago.
Dena den, aztertutako aldi osoan, diru‐laguntza horren eskaerek gora egin dute nabarmen:
2016an, Bizkaiko zifra 2009. urtekoaren bost halako izatera heldu da; eta EAE osoan, ia
laukoiztu egin da.
Eskaerei buruzko erabakiei dagokienez, Bizkaian artatutako 126 eskaeretatik 67 (% 53,2),
eman egin dira; 47 (% 37,3) ukatu egin dira; eta 4 (% 3,2) bertan behera utzi dira. Ekitaldia
amaitzean, 8 eskaera (% 6,3) ebatzi gabe zeuden.
2015. urtearekin alderatuta, ikusten da beherakada nabarmena gertatu dela emandako
laguntzen kopuruan: % 11,8koa, hain zuzen. Ukatutako/bertan behera utzitako laguntzen
kopuruak, berriz, % 18,6ko gorakada izan du, eta haien ehunekoa, erabakien guztizkoaren gain,
7,9 puntu igo da (ikusi hurrengo taula). Ebazteke geratutako eskaeren ehunekoan 3,5 puntuko
39 34/2013 Dekretua, abenduaren 2koa, indarrean sartu zenetik (2013/12/10). 40 Ebazpena, Enplegu eta Gizarte Politikak Saileko Gizarte Zerbitzuen zuzendariarena, 2016eko otsailaren 24koa; horren bitartez jakinarazi egiten da abenduaren 28ko 1/2004 Legearen –Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoa– 27. artikuluan aurreikusitako genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei diru‐laguntzak emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen duen Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuaren 2014ko urriaren 29ko Aginduan aurreikusitako laguntzen zenbatekoa zein den (2016/03/08ko EHAA, 46 zk.). Ebazpena, 2016ko azaroaren 23koa, Gizarte Zerbitzuen zuzendariarena, zeinaren bidez jakinarazten baita handitu egin dela Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuaren 2014ko urriaren 29ko Aginduan –Agindu horren bidez Genero Indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluan xedatutako diru‐laguntzak genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei emateko eta ordaintzeko prozedura ezarri zen– aurreikusitako laguntzetara bideratutako kreditua, 2016 ekitaldirako (2016/11/25eko EHAA, 224 zk.). 41 Horietatik 113 2016an eskatu ziren, eta gainerakoak 2015ean egin ziren baina 2016an izapidetu ziren eskaerak dira.
106
beherakada gertatu da aurreko urtearekiko, eta aurkeztutako eskaera guztien % 6,3a dagokio.
Horrek adierazten du gero eta arinago hartzen direla eskaerei buruzko erabakiak.
1.26 taula. 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluak genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako aurreikusitako diru‐laguntzetarako aurkeztutako eskaerak, hartutako erabakiaren
arabera sailkatuta. Bizkaia. 2009‐2016
Guztira Kop.
Emandakoak Kop. (%)
Ukatuak eta bertan behera utzitakoak Kop. (%)
Ebazteke Kop. (%)
2009 24 8 (33,3) 16 (66,7) 0 (‐) 2010 39 27 (69,2) 10 (25,6) 2 (5,2) 2011 83 39 (47,0) 15 (18,1) 29 (34,9) 2012 139 72 (51,8) 33 (23,7) 34 (24,5) 2013 117 58 (49,6) 50 (42,7) 9 (7,7) 2014 119 72 (60,5) 35 (29,4) 12 (10,1) 2015 132 76 (57,6) 43 (32,6) 13 (9,8) 2016 126 67 (53,2) 51 (40,5) 8 (6,3)
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: 2009‐2011, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza, Herrizaingo Saila; 2012, Emakunde; 2013tik, Enplegu eta Gizarte Politikak Saila.
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: 2009‐2011, Genero Indarkeriaren
Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza, Herrizaingo Saila; 2012, Emakunde; 2013tik aurrera, Enplegu eta Gizarte Politikak Saila
2009tik aurrerako datuak kontuan hartuta, 2016an ukatutako eta bertan behera utzitako
laguntzen kopurua orain arteko handiena izan da. Nolanahi ere, emandako eskaeren kopurua
ez dago zifra altuenetatik oso urrun.
%0
%20
%40
%60
%80
%100
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
laguntzen %
1.47. grafikoa. Genero‐indarkeriaren emakume biktimentzako diru‐laguntzen (1/2004 LO, 27. art.) eskaeren banaketa (%), ebazpenaren
arabera. Bizkaia, 2009‐2016 alderaketa
Emandakoak Ukatutakoak Ebatzi beharrekoak
107
Kudeaketa‐departamentuak emandako datuen arabera, hauek dira ukatzeen arrazoiak:
- Bateraezintasuna genero‐indarkeriaren biktimentzako Gizarteratzeko Errenta
Aktiboarekin, edota laguntza hori lehenago jaso izana (% 33,3);
- Ezarritako diru‐sarreren muga gainditzea (% 23,5);
- Lanean egotea (% 17,6);
- Duela urtebeteko baino gutxiagoko genero‐indarkeriaren biktimaren ziurtagiria
indarrean ez izatea (% 13,7);
- Beste arrazoi batzuk (% 11,8).
Bestalde, eman ez diren 47 eskaeretatik lau baldintza bat baino gehiago ez betetzeagatik ukatu
dira. Laguntzen zenbatekoak eta onuradunen ezaugarriak
Oro har, laguntzen zenbatekoa sei hilean jasotzen den langabezia‐sorospenaren kopuruaren
baliokidea da, eta hamabi, hemezortzi edo hogeita lau hilabetean jasotzen denaren baliokide
izatera arte handitu daiteke, bi aldagairen arabera: biktimaren familia‐erantzukizunak (bere
ardurapean zenbat seme‐alaba edo senide dituen), eta biktimak zein bere ardurapeko
pertsonaren batek desgaitasuna izatea (% 33koa edo hortik gorakoa).
Beheko taulan diru‐laguntzen sailkapena laburbildu da, aldagai horiek egoteak eragin dezakeen
ahultasun‐mailaren arabera.
108
1.2 isailka
2016
gasta
(467.
Jasot
urtea
•
•
•
irudia. Geneapena (1/2004
an, Bizkaian
atutakoaren
748 euro) ba
ako zenbate
an:
% 11,9k o
den kopu
ez duten
zifra hori
gehienak
% 40,3k
Ardurape
emakume
% 38,8k
dituzten
dituzten
ero‐indarkeria4 Lege Organi
n emandako
% 46,4);
aino % 10,9 g
ekoen arabe
oinarrizko z
uruaren pare
emakumee
talde horre
k (% 88,1) ego
langabeziag
eko pertsona
eak dira.
18 hilean ja
emakumeek
emakumeek
aren biktimaikoa, 27. artik
o diru‐lagun
hori Bizkaia
gutxiago da.
era, hauek
enbatekoa j
ekoa (2.556 €
ek osatzen d
k izan duen
oera larriago
atik 12 hile
aren bat edo
asotzen den
k osatzen d
k, ardurapea
a diren emakulua).
tzen zenbat
an 2015ean
dira diru‐la
jaso zuen; h
€). Aitortutak
dute talde h
baxuena da
oa zuten em
ean jasotzen
o desgaitasu
naren pareko
dute talde h
an desgaitas
akumeentzako
tekoa, guzti
n emandako
aguntzen on
hau da, lang
ko desgaitas
ori. Aurreko
a. Horrek adi
akumeak zir
n denaren p
unen bat (%3
oa jaso zuen
hori: ardura
suna (%33ko
o diru‐lagun
ra, 416.628
o diru‐lagun
nuradunen e
abeziagatik
unik eta ard
o urteekin al
ierazten du 2
rela.
parekoa jaso
33koa edo g
n (7.668 €).
pean bi sen
oa edo hort
ntzen zenbat
8€ izan da
ntzen zenba
ezaugarriak
6 hilean jas
urapeko sen
lderatuta, 20
2016an onu
o zuen (5.11
gehiagokoa)
. Ezaugarri
nide edo ge
tik gorakoa)
tekoen
(EAEn
atekoa
2016.
sotzen
niderik
016ko
radun
12 €).
duten
hauek
ehiago
duen
109
pertsonaren bat dutenek, edo ardurapean pertsonaren bat izanik desgaitasuna
(%33koa edo hortik gorakoa) duten emakumeek.
• Gainerako % 9ak 24 hilean jasotzen den kopuruaren parekoa jaso zuen (10.224 €); hau
da, dekretuak jasotzen dituen zaurgarritasun‐egoera handieneko bost egoeretako
batean daude, bai biktimen beraien desgaitasun‐maila altua delako, bai beren
ardurapean dituzten pertsonen kopurua eta desgaitasun‐maila handia delako.
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan oinarrituta egina.
Aztertutako datuek, beraz, erakusten dute genero‐indarkeriaren biktima izanik 2016an diru‐
laguntza jaso duten hamar emakumetik bederatzi egoera hauetako batean daudela (aurreko
urtean bezala):
• Beren ardurapean senideak* dituztenak: % 88,1 (59 emakume).
• Beren ardurapean bi pertsona edo gehiago dituztenak, haietako bat gutxienez % 33ko
edo hortik gorako desgaitasuna duena izanik: % 4,5, hiru emakume.
• Beren ardurapean bi pertsona edo gehiago dituztenak, haietako bat % 65eko edo
hortik gorako desgaitasuna duena izanik: % 1,5, emakume bat.
• % 33ko desgaitasuna edo hortik gorakoa dutenak eta beren ardurapean pertsona bat
dutenak: % 1,5, emakume bat.
• % 33ko desgaitasuna edo hortik gorakoa dutenak eta beren ardurapean bi pertsona
edo gehiago dituztenak: % 3, bi emakume.
* 2016an, emakume onuradunen ardurapeko pertsona guztiak semeak edo alabak ziren.
12 hil (5.112 €)%40
18 hil (7.668 €)%39
6 hil (2.556 €)%12
24 hil (10.224 €)%9
1.48. grafikoa. Genero‐indarkeriaren biktimentzako diru‐laguntzen (1/2004 LO, 27. art.) onuradunen banaketa (%), jasotako zenbatekoaren arabera
(langabezia‐laguntzaren hileko zenbatekoei dagokie). Bizkaia. 2016
110
2016an, onuradunen % 47,8k (32 emakume) zenbateko handieneko diru‐laguntzak (18 eta 24
hilabeteren baliokideak) jaso zituzten. Ehuneko hori aztertutako aldi osoko altuenetako bat da.
Izan ere, ehuneko hori, aztertutako aldian, 2010eko % 26aren eta 2013ko % 48,3aren artekoa
izan da. Dena den, balio absolutuetan, aurreko urtean baino 4 emakume gutxiagok jaso dute
laguntza‐mota hori (2015eko ekitaldian izan zen zifrarik altuena).
2016an, laguntzak eskatzeko biderik erabiliena tokiko Gizarte Zerbitzuak izan dira; hain zuzen
haietatik izapidetu dira emandako diru‐laguntza guztien eskaeren % 92,5 (62 eskaera).
Bigarren biderik erabiliena Eusko Jaurlaritzako Herri Administrazio eta Justizia Saileko Biktimari
Laguntzeko Zerbitzua izan da, bide horren bitartez bideratu baitira emandako diru‐laguntzen
eskaeren % 4,5 (3 eskaera). Emakume onuradunetako bik zuzenean eskatu dute diru‐laguntza.
Jaioterriari dagokionez, 2016an onuradunen % 47,8 atzerritarrak ziren; 2015eko ehunekoa
baino hiru puntu gehiago da hori. Emakumeak 13 herrialdetatik zetozen; haietako asko,
Latinoamerikako herrialdeetatik (% 59,4; datu hori egonkor mantendu da aurreko urtetik).
Horrez gain, esanguratsua da Afrikako herrialdeetatik etorritako onuradunen ehunekoa (%
31,3): Aldakuntzarik handiena Magrebeko herrialdeetan jaiotako emakumeen ehunekoan ikusi
da, 10 puntu egin baitu gora (% 18,8 dira). Afrikako gainerako herrialdeetan jaiotakoek
egindako eskabideak % 12,5 izan dira (3,7 puntu egin du gora adierazle horrek). Azkenik,
Europako herrialdeetatik etorritako onuradunen ehunekoak behera egin du, 2015eko %
23,5etik 2016ko % 9,4ra.
Adinari erreparatuta, 2016an diru‐laguntza jaso duten emakumeen % 67,1 ez da 40 urtetik
gorakoa. Ekitaldi honetan, 18 urtetik 50era bitarteko emakumeen kopuruak modu
homogeneoan banatuta daude: 18 urtetik 30era bitarteko 23 emakume (% 34,3); 31 urtetik
40ra bitarteko 22 emakume (% 32,8); eta 41 urtetik 50era bitarteko 20 emakume (% 29,9).
Gainerako bi kasuak (% 3) 51 urtetik 64era bitarteko eta 65 urteko edo gehiagoko
emakumeenak dira.
Bizkaiko 28 udalerritan bizi diren emakumeen eskaerak jaso dira, 2015ean baino zazpi udalerri
gutxiagotakoak, hain zuzen (2015ean izan zen aztertutako aldi osoko udalerri‐kopururik
handiena). Udalerri horiek, beste batzuetan gertatu den bezala, oso heterogeneoak dira
biztanle‐kopuruaren aldetik. Hortaz, badirudi aurkeztutako eskaeren banaketa horretan
biztanleriarekin lotutako ezaugarriak ez direla arrazoi bakarrak, eta agian banaketa horrek
adieraz dezake horrelako laguntzen berri ez dakitela leku guztietan neurri berean.
Emandako diru‐laguntzak 19 udalerritan egindako eskabideei dagozkie (2015ean baino bost
gutxiago). Emandako diru‐laguntzen erdia baino gehiago (% 52,2) Bilbon bizi diren
emakumeei eman zaie.
111
1.27 taula. Onartutako eskaerak, eskatzaileak bizileku duen udalerria kontuan hartuta. Bizkaia. 2016
Kop. % Onartutakoen %, eskaeren gain*
Arrigorriaga 1 1,5 50,0 Bakio 1 1,5 100,0 Barakaldo 1 1,5 12,5 Barrika 1 1,5 100,0 Basauri 2 3,0 50,0 Bermeo 1 1,5 100,0 Bilbao 35 52,2 61,4 Dima 1 1,5 100,0 Erandio 3 4,5 60,0 Etxebarri 1 1,5 33,3 Gernika‐Lumo 2 3,0 66,6 Getxo 1 1,5 33,3 Igorre 2 3,0 100,0 Leioa 3 4,5 75,0 Lemoa 2 3,0 100,0 Ortuella 1 1,5 33,3 Portugalete 3 4,5 50,0 Santurtzi 4 6,0 66,6 Trapagaran 2 3,0 100,0 Bizkaian, guztira 67 100,0 53,2
* Udalerri horretako emakumeek aurkeztutako eskaeren kopuruaren gain. Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan oinarrituta egina. Eusko Jaurlaritza.
112
1.8. GENERO INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEAK
GIZARTERATZEA ETA LANERATZEA
Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko
1/2004 Lege Organikoak hainbat neurri jasotzen ditu; besteak beste, enplegua lortzeko
zerbitzu publikoetan izena eman duten biktima langabeentzat.
1/2004 LOren 22. artikulua betetze aldera42, azaroaren 21eko 1917/2008 Errege Dekretuak
Enplegurako Zerbitzu Publikoetan enplegu‐eskatzaile gisa izena eman duten genero‐
indarkeriaren emakume biktimak gizarteratzeko eta laneratzeko programa bat onesten du.
Halaber, enplegurako politika aktiboen neurri batzuk ere jasotzen ditu: besteak beste, teknikari
espezializatu batek emandako bakarkako orientazioa; prestakuntza‐programa espezifikoak;
pizgarriak, nork bere kasa jarduera bat abiarazteko; eta pizgarriak genero‐indarkeriaren
biktima diren emakumeak kontratatzen dituzten enpresentzat43. Horrez gain, Enplegurako
lanbide‐heziketaren azpisistema arautzen duen martxoaren 23ko 395/2007 Errege Dekretuak
genero‐indarkeria jasan duten emakumeen kolektiboari lehentasuna ematen dio
langabeentzako prestakuntza‐ekintzak jasotzeko.
Bestalde, Emakumeen eta Gizonen Benetako Berdintasunerako martxoaren 22ko 3/2007
Lege Organikoak politika aktiboak garatzea aurreikusten du berdintasunaren printzipioa
lortzeko. Horien artean jasotzen da, lan‐arloaren barruan, gizarteratzeko eta laneratzeko
programek lehentasuna eman behar diotela ahultasun‐egoera berezian daude emakumeei,
esaterako, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei44.
Halaber, EAEn, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legeak
ezartzen du etxeko tratu txarrak pairatzen dituzten biktimek lehentasuna izango dutela “beren
profiletara egokitzen diren eta erabat edo zati batean euskal herri‐administrazioetako
funtsekin finantzatuta dauden enplegurako prestakuntza‐ikastaroak egiteko” 45.
42 Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 22. artikulua: “Espainiako Erresumaren Enplegu‐planaren esparrura bilduko da genero‐indarkeriaren biktimentzako ekintza bereziko programa, betiere, biktima horiek enplegu‐eskatzaile gisa inskribatuta badaude”. 43 Estatuko Enpleguaren Zerbitzu Publikoak eta enplegurako politika aktiboak kudeatzeko eskumena duten autonomia‐erkidegoek, esaterako, EAEk (Lanbide‐Euskal Enplegu Publikoa) izango dute laguntza horiek kudeatzeko ardura. 44 Emakumeen eta Gizonen Benetako Berdintasunerako martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoaren 2. ataleko 42. artikulua. 45 Emakume eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legearen 60. artikulua.
113
Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume enplegu‐eskatzaileak
2016an, Bizkaian, genero‐indarkeriaren biktima diren 316 emakume enplegu‐eskatzaile bezala
agertzen ziren Lanbide Enpleguaren Euskal Zerbitzuan; hau da, Euskadiko Erkidegoan
erregistratuak (574) dauden emakumezko biktimen % 55,1ek.
Erregistro berriak 2016an (altak)
Erregistroen % 67,1 (212) urte bereko altak dira. Emakumezko biktimen lan‐egoerari
dagokionez, gehien‐gehienak langabetuak dira bai Euskadiko Erkidegoan eta bai Bizkaian (%
85,1 eta % 86,8, hurrenez hurren).
1.28 taula. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume enplegu‐
eskatzaileen alta‐kopurua Lanbiden. 2016
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: Enplegu eta Gizarte Politiken Saila. Eusko Jaurlaritza.
Sorterriari dagokionez, emakumezko biktimen % 38,2 atzerrian jaioak dira. 2016an,
nabarmentzekoa da Latinoamerikan jaiotako emakumezkoak, kasu guztien % 59,3 baitira.
Erregistratutako emakumezkoen % 30,9 Afrikan jaioak dira. Azken horien artean, nagusi dira
magrebtar jatorriko emakumezkoak (% 24,7); zehazten hasita, eta beste herrialdeetako
emakumezkoekin alderatuta, Lanbiden izena eman duten emakumezko gehienak Marokon
jaioak dira (% 22,2). Guztira, 24 herrialdetako emakumezkoek eman dute izena.
Bestalde, azpimarratzekoa da Lanbiden alta eman duten eta langabezian dauden genero‐
indarkeriaren biktimen artean ez dagoela alderik beren jaiolekuaren arabera: atzerrian jaiotako
emakumezkoak % 88 dira, eta bertan jaiotakoak, berriz, % 86.
Adinari dagokionez, 2016an, emakumezkoen % 67k 40 urte edo gutxiago zituzten. Zatirik
handiena (% 40,6) 31‐40 adin‐tartea da, hurrengoa 18‐30 adin‐tartea (% 26,4), eta 41‐50 adin‐
tarteko emakumeek % 24,1 hartzen dute. Emakumezkoen % 9k 50 urte baino gehiago
dauzkate.
Guztira Langabetuak %
Bizkaia 212 184 86,8 EAE 369 314 85,1
Bizkaiaren %, EAE osoaren gainean 57,5 58,6 ‐
114
Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: Enplegu eta Gizarte Politiken Saila. Eusko Jaurlaritza.
Emakumezkoen adina lanik gabe egotearekin lotzean, datuek argi erakusten dute adin‐tarte
guztietako emakume asko daudela langabezian (% 84tik % 94ra bitartean). Hala ere, 18‐30 eta
51‐60 adin‐tarteei dagozkie ehuneko handienak (% 90etik gorakoak).
Bizilekuei dagokienez, nabarmentzekoak dira bizilekua Bilbon duten emakumeak ( % 38,2).
Santurtzin nahiz Barakaldon bizi direnak ere asko dira (% 12,7 eta % 9,4, hurrenez hurren),
gainerako bizilekuekin alderatuz gero.
Azkenik, 2016an Lanbiden erregistratutako 212 alten artean, desgaitasunen bat duten
emakumezkoak % 3,8 izan ziren. Emakume horien % 87,5 langabezian zeuden.
0
26,4
40,6
24,1
8,5
0,50,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
<18 18‐30 31‐40 41‐50 51‐64 65 edo gehiago
Emakum
eak %
1.49. grafikoa. Genero indarkeriaren biktima diren eta Lanbiden erregistratuta dauden emakumeak (2016ko altak) adinaren arabera (%). Bizkaia. 2016
115
Enplegurako politika aktiboen neurriak ezartzea
EAEn Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzuari46 dagokio enplegurako politika aktiboko neurriak
kudeatzea eta ezartzea, autonomia‐erkidegoak baitu arlo horretako eskumena.
Politika horien artean, honako hauek nabarmentzen dira: batetik, genero‐indarkeriaren
biktima diren emakumeen prestakuntzaren alde egiten dutenak, langabeentzako prestakuntza‐
ekintzetan lehentasuna emanez47, eta, bestetik, emakume horiek kontratatzea sustatzen
dutenak, esaterako, enpresa kontratatzaileei pizgarriak emanez.
Lanbidek Euskadi osoari buruz emandako datuen arabera, lehenago adierazi den bezala,
2016an 574 emakume azaltzen ziren genero‐indarkeriaren biktima gisa. Haietatik, 77
emakumek (% 13,5) hartu zuten parte langabetuentzat diseinatutako prestakuntza‐
jardueretan.
Gainera, urte horretan zehar, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeek 701 kontratu
sinatu zituzten Euskal Autonomia Erkidegoan. 292 enpresak formalizatu zituzten kontratu
horiek, eta 194 emakume (% 34) kontratatu zituzten.48
Euskal Enplegu Zerbitzuak emandako informazioaren arabera, 2016an ez da lankidetza‐
hitzarmenik sinatu enpresekin EAEn genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeak
kontratatzeko.
Aipatutako politikez gain, garrantzitsua da genero‐indarkeriaren biktimak diren
emakumeentzako zerbitzuaren arreta‐prozedura azpimarratzea; izan ere, prozedura horretan,
tutore batek (genero‐indarkerian espezializatutako pertsona) artatzen ditu biktimak49,
emakume bakoitzaren kasuaren jarraipena egiten du eta eskura dituen ekintza‐neurri guztiak
jakinarazten dizkio, espazio seguru eta intimoenean, enplegu‐bulego bakoitzeko baldintza
fisikoak kontuan hartuta. Prozedura horretan, emakumeei jakinarazten zaie euren datuak
ezkutatzeko eskatu dezaketela, egokitzat jotzen dutenean, Zerbitzuaren datu‐basean
46 EAEn, Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzua da enplegurako politika aktiboen alorreko organismo eskuduna. Enpleguari buruzko Legearen testu bategina onesten duen urriaren 23ko 3/2015 Errege Dekretuko 36. artikuluaren arabera (III. Titulua, II. Kapitulua), “enpleguaren alorrean martxan jartzen diren orientazio‐, enplegu‐ eta prestakuntza‐programek eta ‐zerbitzuek osatzen dituzte enplegurako politika aktiboak”. 47 EAEn ez dago genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako prestakuntza‐programa espezifikorik, baina kolektibo hori lehentasunezkotzat jotzen da langabetuentzat diseinatu ohi diren prestakuntza‐jardueretarako ikasleak hautatzeko orduan, eta halaxe aipatzen da prestakuntza‐jarduera horietan parte hartzeko diru‐laguntzak eskatzeko Lanbidek egin ohi dituen deialdietan, horretan 2016ko uztailaren 15eko ebazpenari eta Lanbidek Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailarekin urte berean sinatutako Kudeaketa Gomendioari jarraituz. 48 Kontratatutako emakumeak gutxiago dira kontratu‐kopurua baino, emakume horiek hainbat kontratu sinatzen baitituzte urtean zehar. 49 Lanbideren bulego guztiek tutore bat dute gutxienez genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei arreta emateko. Era berean, koordinazio‐figura bat dago, laguntza teknikoa emateko eta tutoreen prestakuntza jarraitua kudeatzeko.
116
aktibatzen eta desaktibatzen den konfidentzialtasun‐adierazle baten bitartez. Horrelakoetan,
Lanbidek SMS bat bidaltzen die emakumeei, eta kasuaren jarraipena egiten ari den tutorea
harremanetan jartzen da haiekin.
Emakume biktimek Diru‐sarrerak bermatzeko Errenta eskatzen dutenean, Lanbidek
lehentasunezko eta haien egoeretara egokitutako tratamendua eskaintzen du. Diru‐sarrerak
bermatzeko Errenta arautzen duen normatibak, kolektibo honek prestazioa jaso ahal izateko
baldintzak malgutzen dituzten salbuespenak batzen ditu. Horrez gain, Aldez‐aurretiko
hitzorduaren zerbitzua eskaintzen du; bulego aldaketa, biktima eta erasotzailea bulego berdina
egokitzen zaienean. Era berean, hainbat alorretan ere trataera berezia jasotzen dute:
elikagaien pentsioa, dibortziorako epeak, Etxebizitzarako prestazio osagarria (EPO), eta abar.
117
1.9. GENERO‐INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUME
ATZERRITARRENTZAKO ALDI BATERAKO BIZILEKU‐ ETA LAN‐
BAIMENA
Esparrua eta egoera orokorra
Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrek, beren egoera administratiboa
zeinahi dela ere, bermatuak dituzte abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoak, Genero
Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako Neurriei buruzkoak, aitortzen dituen eskubide
guztiak, bai eta indarrean dagoen legeriak ezartzen dituen babes‐ eta segurtasun‐neurri
guztiak ere.
Eskubide horiek betetze aldera, Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Askatasunei
buruzko eta Atzerritar horiek Gizarteratzeari buruzko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege
Organikoak zera ezartzen du: genero‐indarkeriaren biktima diren eta Espainian modu
irregularrean bizi diren emakume atzerritarrek50 aldi baterako bizileku‐ eta lan‐baimena eskatu
ahalko dutela ezohiko zirkunstantzietan51, eta baimen horrek bost urte iraungo duela. Halaber,
salaketa jartzean Espainian dauden adin txikiko seme‐alabek ere lortu ahalko dute bizileku‐
baimena edo bizileku‐ eta lan‐baimena, baldin eta seme edo alaba horiek hamasei urtetik
gorakoak badira.
50 “Babes‐agindua ematen den unetik aurrera egin ahal izango da eskaera, edo, halakorik ezean, Fiskaltzak genero‐indarkeria egon delako zantzuei buruzko txostena ematen duen unetik aurrera” (Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Askatasunei buruzko eta Atzerritar horiek Gizarteratzeari buruzko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege Organikoko 31bis artikulua). 51 Eskaera aurkezten denetik zigor‐prozedura amaitzen den arte, emakumeak behin‐behineko ofiziozko baimen bat jasoko du. “Zigor‐prozedura amaitu eta epaileak zigor‐epaia edo emakumea genero‐indarkeriaren biktima dela ondorioztatzen duen ebazpen judiziala emango balu, eta are, inputatua desagertua dagoela eta, auzia bukatutzat jo edo, salatua herrialdetik kanporatu izana dela tarteko, auzia aldi baterako artxibatuko balute, interesatuari jakinaraziko zaio eskatuak dituen baimenak (behin betiko) eman zaizkiola. Eskaerarik ez balego, hura lortzeko aukeren berri emango zaio, eta eskaera egiteko epe bat emango. Zigor‐prozedura horretan genero‐indarkeria egon denik frogatu ezin izan bada, eta kontuan harturik horrek 53.1.a) artikuluaren urraketa dakarrela, zehapen‐espediente administratiboa abiarazi edo, dagoeneko abiarazia baldin badago, espedienteari jarraipena emango zaio” (Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Askatasunei buruzko eta Atzerritar horiek Gizarteratzeari buruzko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege Organikoko 31bis4 artikulua).
118
Baimen‐emateei buruzko datuak
2016an, Bizkaian, genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako 59 bizileku‐
eta lan‐baimen eman dira guztira; hau da, EAEn emandako baimenen % 55,7.
Hor beheko grafikoak adierazten duen bezala, 2012an Bizkaian emandako baimenak 2011n
emandakoak halako lau izan ziren, eta 2012an EAEn emandakoak, berriz, 2011n emandakoak
halako hiru. 2013an, baimen gutxixeago eman ziren bai Bizkaian eta bai EAEn. Hurrengo bi
urteetan, 2014an eta 2015ean, emandako baimenen kopuruak eutsi egin zion EAEn, baina
Bizkaian igo egin ziren: 2014an, % 11,6, eta 2015ean, % 9,3. 2016an, azkenik, bizileku‐
baimenen kopurua oso nabarmen jaitsi zen: Bizkaian, % 37,2, eta EAEn, % 28,4.
Oharra: Txosten hau bukatutzat jo den unean, 2016ko datuak behin‐behinekoak dira. 2015eko datuari dagokionez ere, gorabeheraren bat egon liteke, aurreko edizioan emandakoaren aldean; 2014ko datua, ordea, behin betikoa da. Iturria: Osasun, Gizarte Politika eta Berdintasun Ministerioaren Genero Indarkeriarako Gobernu Ordezkaritza. Espainiako Gobernua.
2011 2012 2013 2014 2015 2016Bizkaia 20 81 77 89 94 59
EAE 46 165 150 143 148 106
020406080
100120140160180
1.50. grafikoa. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako aldi baterako egoitzarako eta lanerako baimen kopurua.
Bizkaia eta EAEren arteko alderaketa. 2011‐2016
119
6. kapitulua
SINTESIA
"Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005‐2009ko konparazioa
Bizkaiko Lurralde Historikoan" azterlanean jasotzen denez, Bizkaian bizi diren emakume guztietatik
% 3,3k dio (19.500 emakume baino gehiago dira) etxean azken bi urtean indarkeria‐egoerak bizi
dituela edo bizi izan dituela.
Bizkaiko lurraldeko emakumeei egindako inkesta horretan, indarkeriazko egoera zehatzen
bizipenari buruz galdetu zaienean, tratu txarrak jasan dituztela adierazi duten emakumeez gain, %
22,1ek dio (zenbaki absolututan 131.000 emakume baino gehiago) gaur egun, sarritan edo
batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen aurkako etxe barruko hamalau indarkeria‐
egoeretariko bat gutxienez jasaten ari dela (Tratu Txar Teknikoko taldea). Multzo horretatik
kentzen badira baiezko erantzuna "ez du balioesten egiten duen lana" itemari soilik ematen
diotenak, ehunekoa Bizkaiko emakumeen % 11,2 da (kopuru absolutua: 66.400 emakume baino
gehiago); ikerketaren definizioaren arabera, tratu txar teknikoko taldea da, adiera hertsian.
Modu bertsuan, Bizkaian bizi diren emakume guztien % 19k dio (kopuru absolututan 113.000
emakume baino gehiago dira) ezagutzen dituela inguru hurbilean emakumeen aurkako etxe
barruko indarkeria‐egoerak.
Zerbitzu publikoetatik datozen datuei esker, jakin daiteke emakume horietatik zenbatek behar
izaten duten laguntza instituzionala. Indarkeria‐egoerak bizi dituzten emakumeen artean, zati txiki
batek salatzen du egoera zerbitzu publikoetan, gauza jakina da hori; eta gehienetan,
zaurgarritasun‐egoerekin lotutako kasuak izan ohi dira.
Ondorengo atalean, arreta‐eskaera horiei buruzko datu nagusien laburpena duzue, Bizkaiko
lurraldeko erakundeek erregistratutakoaren arabera.
120
6.1. GIZARTE‐ARLOA
Harrera‐baliabideak
2016an, Bizkaiko Foru Aldundiko Larrialdiko Harrera Zerbitzuak osotara 176 pertsonari
eman zien zerbitzua: 94 emakume eta 82 seme‐alaba (80 adingabeak). Emakume
horietako gehienek 40 urte baino gutxiago zituzten: hamarretik zortzik. Aurreko urteetan
gertatu den antzera, % 60 baino gehiago atzerrian jaioa zen.
% 8,5ek hainbat modutako ezgaitasun eta/edo adikzioetatik eratorritako behar zehatzak
zituen, eta horrek esku‐hartzea eta abordatze terapeutikoa baldintzatzen ditu.
Zerbitzuko batez besteko egonaldiak goranzko bilakaera izan du 2004. urtetik aurrera, eta
batez besteko egonaldirik luzeena 2014an izan zen (21 egun). 2016. urtean denboraldiko
balio altuenetakoa ageri da: 14 egun. 2004. urtearekin alderatuta, batez besteko egonaldia
9 egun handitu dela ikusten da.
Adierazle horren bilakaerak islatzen du larrialdi‐zerbitzuan artatzen diren kasuak gero eta
konplexuagoak direla, eta tratu txar egoerei loturiko beste arazo batzuk ere badaudela.
Horrez gain, arreta‐sistemak zailtasunak ditu harrera‐beharrei azkar eta modu jarraituan
erantzuteko, beste erakunde edo arreta‐arlo batzuen eskumenekoak diren etxebizitza‐
baliabideen bitartez.
Emakumeen eta haien ardurapeko senideen artean (adin txikikoak gehienbat), 2.000
pertsonak baino gehiagok erabili behar izan dute larrialdietako baliabide hau 2004. eta
2016. urteen artean.
2016an, larrialdi‐zerbitzura jo zuten emakumeen ia heren batek aldi baterako harrerako
modalitatean jarraitu behar izan zuen seme‐alabekin batera, foru‐baliabideen eta
udalerrien baliabideen baitan.
2016an, Foru Aldundiko egonaldi ertain edo luzeko harrera‐baliabideek 39 emakume
lagundu zituzten tratu txarrei lotutako arazoengatik, 28 seme‐alabarekin batera (horietatik
27 adingabeak); guztira 67 pertsona izan ziren.
Emakume horien % 43,6 artatutako urte berean sartu ziren, hau da, kasu berriak izan
ziren: guztira 17, denboraldiko zifra altuenetakoa, hain zuzen. Guztiek zituzten 40 urte
baino gutxiago, eta batez besteko adina 28 urte zen. % 76,5 atzerrian jaioa zen.
121
Baliabideko egonaldiaren batez besteko iraupena 278 egunekoa izan zen, bederatzi
hilabetetik gorakoa. Adierazle horrek denboraldian zehar etenik gabeko hazkundea egon
dela erakusten du, eta balio altuena 2015ean izan zela, batez besteko egonaldia
urtebetetik gorakoa izan zenean.
BFAren egoitza‐baliabideen sorta osatzeko, gizartean eta lan‐munduan txertatzeko
egoitza‐baliabidea dago. 2013an jarri zen martxan, eta 2016an 20 pertsona hartu zituen:
11 emakume eta haien bederatzi seme‐alaba (zortzi adingabeak). Beste bi harrera‐
baliabideekin gertatzen den antzera, erabiltzaile gehienek 40 urte baino gutxiago zituzten
(% 80) eta atzerrian jaioak ziren (% 80). Baliabide horretako egonaldien batez besteko
luzera lau hilabetetik gorakoa izan zen.
2016an, Bizkaiko udalen titulartasuneko harrera‐baliabideen mapak azken urteetakoen
ezaugarri berdinak izaten jarraitzen zuen: guztira 19 baliabide 11 erakunderen
ardurapean, osotara 99 plaza jarriz eskuragarri.
11 erakunde horietatik 7 beteta egoten ziren urtean zehar, guztira 100 pertsonari harrera
eginez: 47 emakumeri eta 53 seme‐alabari (51 adingabeak).
Erakunde horietako datuak bilduta, udalen baliabide horiek erabili dituzten hamar
emakumetik ia zazpi atzerrian jaioak direla ikusten da. Adinari dagokionez, % 66k 40 urte
edo gutxiago ditu.
Aholkularitza juridikoa
2016an, Foru Aldundiaren aholkularitza juridikoak emakumeen 396 kasu berriri eman zien
arreta. Horietatik % 34,3k etxeko tratu txarrengatik (119 emakume, % 30,1) edo sexu‐
erasoengatik (17 kasu, % 4,3) behar izan zuen aholkularitza; hau da, hilero 11 erabiltzaile
berri izan ziren bi indarkeria‐mota horiek eraginda (2005ean, sei).
Tratu txarrengatik artatutako erabiltzaile berrietatik, % 90,8k bikotekideak edo bikotekide
ohiak eragindako indarkeria‐egoera jasan zuen. Gainerako kasuak (% 9,2) senitartekoek
eragindakoak ziren. Erdiak baino gehiago (% 55,5) 40 urte baino gutxiagoko emakumeak
ziren, eta horien artean nagusitasuna 31‐40 urte bitarteko taldeak zuen (% 36,1). Jatorriari
dagokionez, % 17,6 atzerrian jaioa zen.
Beste urteetan gertatu den antzera, emakume horietatik gehientsuenak (% 81,3)
aholkularitza juridikoa emateko beren baliabide propioak dituzten udalerrietan edo
mankomunitateetan bizi ziren. Bizkaiko lurraldeko 27 udalerrik eta mankomunitatek
ematen dute zerbitzu hori —guztira, biztanleen % 92,8 hartzen dute—. Aurreko urteari
122
dagokionez, erakunde guztietan mantendu da eskaintza, eta baliabide berri bat gehitu da
Erandio udalerrian.
Eskuragai dauden datuen arabera, 2016an udal‐baliabide guztiek jaso zituzten etxeko
tratu txarrak jasan zituzten emakumeen kasuak. Horrez gain, sei erakundek sexu‐
indarkeria kasuak ere erregistratu zituzten.
Kasu motari dagokionez, erakunde guztiek batek salbu etxeko tratu txarren kasu berriak
artatu zituzten, eta kasu horietan, oro har, erasotzailea bikotekidea edo bikotekide ohia
zen (% 89). Azpimarragarria da artatutako emakumeen laurden bat 50 urtetik gorakoa
zela; eta kopuru hori atzerrian jaiotako emakumeen ehunekoarekin (% 37,7) batuz gero,
ikusten da hurbileko baliabide horiek mantentzeko eta indartzeko beharra dagoela.
2016ean, udal‐baliabide horiek 33 sexu‐indarkeria kasu ikusi zituzten, eta gehienak kasu
berriak izan ziren (% 84,8). Emakumezko erabiltzaileen % 64,3k ez zuen 40 urteko adina
gainditzen.
Laguntza psikologikoa
2006an hasitako deszentralizazio progresiboaren emaitza gisa, 2016an ustezko tratu
txarren eta sexu‐erasoen laguntza psikologikoko Foru Zerbitzuak zazpi arreta‐puntu zituen
Bizkaiko lurraldean. Azkena 2015ean Igorren jarritakoa da, Arratiako udal‐
mankomunitateko biztanleei arreta emateko.
Programaren egituraren erreforma hori denboran zehar prestazio‐orduak luzatuz
joatearekin batera gertatu da. 2016an, hain zuzen, aurreko urtean guztira egindako 669
asteko ordu birbanatu dira.
Programa indartzearen isla da denboran zehar artatzen den eskaria handitu izana. 2016an,
1.687 pertsona artatu ziren (% 90 emakumeak), ibilbide osoko bolumen handiena.
2015eko kopuruekin alderatuz, % 13,4 hazi da, eta 2005etik aurrerako datuak kontuan
hartuta, azken hamabi urte hauetan izandako hazkundea % 150etik gorakoa da. 2016an, ia
1.500 emakume heldu eta neskato izan ziren programa honetan biktima gisa
artatutakoak.
Urtean zehar hilero 48 emakume hasten dira terapia batean, bikotekideak edo bikotekide
ohiak eragindako indarkeriaren emaitza gisa (2006an, hilean 23 ziren). Ia erdiak ez du 40
urte baino gehiago, % 23,2 atzerrian jaioa da eta % 3,8k ezgaitasunen bat du (psikikoa,
fisikoa eta/edo sentsoriala). Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik
artatutako kasu berrien % 71,3an, emakumeek seme‐alabak dituzte beren ardurapean.
123
Sexu‐erasoen ondorioz, 75 emakumek egin zuten terapia. Hori da orain arteko baliorik
altuena. Emakume horietatik, 46 kasu berriak ziren: % 70ek 40 urte baino gutxiago ditu,
eta adin horretatik gora kasuak nabarmen gutxitzen dira; % 32,6 atzerrian jaioa da; eta %
4,3k ezgaitasunen bat du.
Foru‐zerbitzuak zeharkako biktima deritzen 103 pertsona ere artatu zituen (biktimaren
inguruko pertsonak, hark bizitako egoerak kalte psikologikoak eragiten dizkienak). Serieko
zifrarik altuena da hori. % 65 kasu berriak ziren; horien artean, % 16,4 ziren atzerritarrak.
Erasotzaileen esku‐hartzeari dagokienez, 2016an 84 gizonek (guztietatik % 76,4) jaso
zuten arreta programaren bidez, ia denek bikotekidearen edota bikotekide ohiaren
aurkako indarkeriagatik. Azken horietatik 42k terapia bati ekin zioten urte berean, eta
horrek esan nahi du hilean lau kasu berri izan zirela.
Azkenik, zerbitzu horretako adingabeen programak izan du 2016an artatutako kasuen
bolumen handiena: guztira 128, 91 neska (% 71) eta 37 mutil (% 29). Bilakaerari
dagokionez, programak hartutako adingabeen kopuruak gorako joera du, eta 2016ko zifra
2004koa halako bost baino gehiago da; gorakada horren oinarrian dago indarkeria mota
horietako bat jasaten duten nesken gero eta erregistro handiagoa.
Artatutako kasu guztietatik 73k aztertutako urtean ekin zioten terapiari: 7 kasutan,
bikotekidearen indarkeriagatik (% 100 neskak); 50 kasutan, etxean tratu txarrak izateagatik
(% 54 neskak), eta 16 kasutan, sexu‐indarkeria dela eta (% 100 neskak).
Adinaren arabera, familia barruko indarkeriak adin guztietako adingabeei eragiten die;
sexu‐indarkeria kasuak, berriz, azken urtean neskak bakarrik izan direnak, 12 urtetik
aurrera erregistratzen dira nagusiki, eta batez ere 16 eta 17 urte artean; bukatzeko,
bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriak 16 eta 17 urteko neskei eragiten
die.
Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen baliabideei dagokienez, 2016an 15 erakundek
zituzten arreta psikologikoa emateko baliabideak, baina gutxitan zen laguntza
espezializatua. Urte horretan, erakunde batek izan ezik beste guztiek izan zituzten etxeko
tratu txarren kasuak; eta horietatik seik sexu‐indarkeriakoak ere bai.
Tratu txarren artean, artatutakoen % 57,2 kasu berriak ziren, eta nagusitasun nabarmena
izan zuten bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria‐egoerek (% 97,5);
gainerakoak familia‐esparruko beste harreman batzuk izan ziren. Atzerrian jaiotako
emakumeen ehunekoa % 22,8ra igo da. Erabiltzaileen adinari dagokionez, erabiltzaile
gehienak 41‐50 urte bitarteko adin‐taldean daude (% 37).
124
Sexu‐indarkeriaren arloan 28 kasu erregistratu ziren, eta horietatik 13 berriak; % 61,5 40
urtetik beherako emakumeak ziren.
Familiako esku‐hartze espezializatua
Programa honetan ohikoa denez, urteko zifrek orain arteko eskari handiena erakusten
dute 2006an martxa jarri zenetik. 198 pertsonekin egin da esku‐hartzea: 106 emakume eta
haien ardurapeko 92 adingabe. 2015. urtearekin alderatuz, % 7,6 gehiago da.
2016. urtean, emakume erabiltzaileen batez besteko adina 45 urtekoa zen. Pertsona
gehien biltzen duen adin‐tartea 31 eta 40 urte bitartekoa da (% 28,3), eta haren atzetik, 41
eta 50 urte bitartekoa dago, erabiltzaileen laurdena baino gehiago biltzen dituena
(% 26,4).
Programaren lehen urteetako adin‐profilean 50 urte edo gehiagoko emakumeek
presentzia nabarmena zuten (2009an, % 50). 2011tik aurrera, emakume gazteagoen
gorakada progresiboaren eraginez nagusiagoen ehunekoa pixkanaka gutxitzen hasi zen,
eta urteak igaro ahala erabiltzaileen laurdena inguru izatera pasa da; hala ere, adin‐tarte
horretako emakumeen balio absolutuek urtero 20 eta 29 emakumekoak izaten jarraitzen
dute. 2015ean eta 2016an, 50 urtetik gorakoak pixka bat ugaritu ziren (2016an serieko
zifrarik altuena izan dute, 33 erabiltzaile), eta ehunekoa % 31 izan zen bi urteetan.
2016an, atzerrian jaiotako emakumeak % 19 izan ziren. Erabiltzaileen % 8,5ek
ezgaitasunen bat zuen.
Programan hartutako emakume gehienek (% 70,3k) seme‐alabak zituzten kargupean,
horietako asko adingabeak, eta horrek azaltzen du zergatik diren hainbeste programaren
barruan: guztira, 45 mutil eta 47 neska. Kasu berrien artean (39 adingabe), gehienak 11
urtetik beherakoak ziren (nesken % 84,2 eta mutilen % 65). Adingabe guztiekin, kasu
guztietan zeharka egin zen esku‐hartzea, amaren bitartez, eta bi kasutan zuzenean esku
hartu zen.
Artatutako emakumeek jasandako indarkeria motei dagokienez, aurreko urteetako
moduan, indarkeria psikologikoa programaren erabiltzaile guztietan identifikatu zen; hala
ere, kasuen % 26an zen bakarrik psikologikoa. Gainerako kasuetan (% 74) zenbait
motatako indarkeriak gainjarri ziren: kasu guztietan ageri da indarkeria psikologikoa
indarkeria fisikoarekin batera; tratu txar soziala pairatu du emakumezko erabiltzaileen
% 57k; tratu txar ekonomikoa % 55ek; eta sexu‐indarkeria % 38k.
125
Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko
informazio‐ eta arreta‐zerbitzu espezializatua 24 ordutan (900 840 111)
2016an, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko 24
orduko informazio‐ eta arreta‐zerbitzu espezializatuak (900 840 111) 1.764 dei jaso
zituen Bizkaitik, hau da, 147 dei hilean. Guztira 1.109 pertsonak egin dituzte dei horiek
(aurreko urtean baino % 3,6 gehiago); hamar dei‐egiletatik bederatzi emakumezkoak ziren.
Deitu zuten pertsonen profilei dagokienez, % 68 indarkeria jasan duten emakumeak ziren
(757 emakume), % 26 hurbilekoak edo senideak ziren (mantendu egiten da zerbitzua
abiatu zenetik kolektibo horrek izan duen pixkanakako gorakada), eta % 5 profesionalak
ziren.
2016an zerbitzura deitu zuten emakumezko biktimen % 60k (457) seme‐alabak zituzten
ardurapean.
Etxebizitza
Etxebizitzaren alorrean, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako ekintza
positiborako bi neurri aplikatzen dira: alokairuko etxebizitza baten zuzeneko esleipena,
eskatzailea harrera‐baliabideen erabiltzailea izanagatik; eta alokairuko erregimeneko
babes ofizialeko etxebizitzen promozioetako baremazioan hamar puntu gehigarri ematea.
Lehen kasuan, Bizkaiak etxebizitzen zuzeneko zazpi esleipen jaso zituen alokairuko
erregimenean. Emakume onuradun guztiak 50 urtetik beherakoak ziren: % 86 18 eta 40
urte artekoak, eta % 14, berriz, 41 eta 50 urte artekoak. Jatorriari dagokionez, lau ziren
atzerritarrak.
Bigarren neurriari dagokionez, 2016eko abenduaren 31ko datuek diote genero‐
indarkeriaren biktima izatea frogatuta zeukaten emakumeen 353 espediente aktibo
zeudela Etxebiden (% 15,4 igo da). Gehienak bizikidetzako unitateak (BU) dituzten
emakumeak ziren, (bi lagunekoak % 45 eta hirukoak % 19); aipatzekoa da, bestalde, % 25
kide bakarreko familiak zirela. Familia‐talde horiek osatzen dituzten ahaidetasun‐
harremanak askotarikoak dira, honako hauek barne: egungo ezkontideak/bikotekideak,
ondorengoak (orotara 404 seme‐alaba agertzen dira espedienteetan) eta gurasoak. Datu
horiek eskaintzen duten argazkiaren arabera, esan dezakegu genero‐indarkeriaren biktima
diren emakumeentzako etxebizitza lortzeko laguntza‐neurri horrek 770 pertsonari baino
gehiagori eragiten diela, espedienteen titularrak diren emakumeak eta haien ahaideak
(bizikidetza‐unitatean daudenak) kontuan hartuta.
126
Espedienteen % 70 31 eta 50 urte bitarteko emakumeei dagozkie, eta gehienak 31‐40
adin‐tartean daude (% 44). Guztira 120 espediente dira atzerriko nazionalitatea duten
emakumeenak (% 34).
2016an, 39 emakumeri esleitu zitzaien alokairuko etxebizitza bat neurri horren bidez, eta
horietatik % 92 beste kide batzuekin bizi zen (seme‐alabak eta/edo egungo ezkontidea
edo bikotekidea). Hala, aurreko ataleko gauza bera aintzat hartuta, 39 emakume horiei
egindako etxebizitza‐esleipenek, gainera, genero‐indarkeriako egoera batean inplikatutako
beste 59 pertsonarengan ere izan dute zuzeneko eragina.
Diru‐laguntzak (1/2004 LOko 27. artikulua)
Azken urteetan bezalaxe, Bizkaitik etorritako eskaerak ehun baino gehiago izan dira: 126
eskaera (2009an baino bost bider gehiago). 67 onartu dira (% 53), aurreko ekitaldian baino
bederatzi gutxiago, hain zuzen. 47 ukatu dira (% 37) eta lau bertan behera utzi dira (% 3).
Ekitaldia amaitzean, 8 eskaera (% 6) ebatzi gabe zeuden.
Jatorriaren arabera, onuradunen % 48 atzerritarra zen. Adinari dagokionez, % 67k 40 urte
edo gutxiago zituen.
Diru‐laguntzaren zenbatekoa biktimaren ardurapean dagoen pertsona‐kopuruaren eta
biktimaren desgaitasun‐mailaren zein haren ardurapekoen desgaitasun‐mailaren arabera
zehazten da. 2016an, % 48k diru‐laguntzen artean handienak jaso zituen, hau da,
zaurgarritasun‐egoera handienean daudenei dagozkienak (ehuneko hori % 26 eta % 48
artekoa izan da 2010etik 2013ra).
Gizartean eta lan‐munduan txertatzea
2016an, genero‐indarkeriaren biktima diren 316 emakume zeuden enplegu‐eskatzaile
gisa erregistratuta Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzuan Bizkaian, eta horietatik 212 (% 67)
urte horretan alta emandakoak ziren. BLHko emakumeak ziren 2016an EAEn
erregistratutako emakume guztien erdia baino gehiago (% 55).
Urte horretan erregistratutako emakumeen % 38 atzerritik etorritakoa zen, eta % 67k 40
urte edo gutxiago zituen. Lan‐egoerari dagokionez, % 87 langabezian zegoen.
127
Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako aldi
baterako bizileku‐baimenak eta lan‐baimenak
2016an 59 aldi baterako bizileku‐baimen eta lan‐baimen eman zitzaizkien genero‐
indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrei; kopuru hori % 37 jaitsi zen aurreko
urtearekin alderatuz.
128
7. kapitulua
TERMINOEN GLOSARIOA
7.1 GIZARTE ESPARRUA
Larrialdietarako Harrera Zerbitzua – Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA)
Zerbitzu hau Emakume eta Familien Zerbitzuaren lan‐ordutegitik kanpo ematen zaie
tratu txarrak jasaten dituzten emakumeei, bai eta haien ardurapeko seme‐alabei eta
pertsonei ere.
Egonaldi ertain‐ luzeko Harrera – Emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (BFA)
Egonaldi ertain eta luzeetarako zentroak dira, eta Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte
Ekintza Sailarekin lan egiten dute. Haien arazo familiar, sozial edo pertsonalak direla
eta, ohiko ingurunetik ateratzea eta egoitza zentro berezi batean laguntza jasotzea
komeni zaien emakumeentzat dira. Gizartean eta lan‐munduan txertatzeko Harrera – Gizartean eta lan‐munduan
txertatzeko etxebizitzak
Tratu txarrak jasan dituzten emakumeei gizartean eta lan‐munduan txertatzera
bideratutako bizitoki‐zerbitzua. Baliabideak emakumeak bakarrik edo haien
ardurapean dauden pertsonekin batera (seme‐alaba adingabeak edo adinekoak, beste
heldu batzuk…) hartzen ditu eta intentsitate ertaineko laguntza profesionala barne
hartzen du, enplegua eta etxebizitza lortzen laguntzeko eta, hala, berriz ere bizimodu
independientea izan ahal izateko.
Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko
Programa Espezializatua
Bizkaiko Foru Aldundiak abian jarritako programa honek laguntza psikologiko eta
soziala eskaintzen die, genero indarkeriaren biktima izanda, erasotzailea bizi den
etxean jarraitzea edo hara itzultzea erabakitzen duten emakumeei; erasotzailearekin
bizi ez badira ere, harekin berriro bizitzeko eta, beraz, tratu txarren lehengo egoerara
itzultzeko arrisku handia duten emakume biktimei; eta familia hauetan bizi diren
adingabeei. Programa honen bidez aurre egin ahal zaie gerta litezkeen krisi egoerei,
129
eta jasotzaileek trebetasun eta baliabideak eskuratzen dituzte egoerari irtenbide
egokia emateko.
Genero indarkeriaren biktima diren emakumeei etxebizitza babestua eskaintzeko
jarduera plana
Etxebizitza eta Gizarte Gaietarako sailburuaren 2006ko urriaren 4ko Aginduan, genero‐
indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboei
buruzkoan, gauzatu zen plana (2004an onartutakoa). Aginduan, neurri hauek ezarri
ziren:
Genero indarkeriaren biktimak sartzea alokairu erregimeneko esleipen
prozeduretan seme‐alaba adingabeen ardura duten guraso bakarreko
unitateentzat gordetako erreserban.
Genero indarkeriaren biktima diren emakumeei Etxebizitza Hutsaren
Programako etxebizitzak zuzenean esleitzea errentamendu erregimenean.
Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren 2012ko urriaren 15eko aginduak,
etxebizitza‐eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide
autonomikoko zuzkidura‐bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoak, aldatu egiten du
aurreko agindua; hala, desagertu egiten dira alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko
Etxebizitzen zozketak, eta, ondorioz, baita genero‐indarkeriaren biktima izan diren
emakumeei adingabeko seme‐alaben ardura duten guraso bakarreko unitateen kupoa
esleitzea ere.
Hala, indarkeriaren biktima diren emakumeentzako ekintza positiborako bi neurri
daude gaur egun etxebizitzaren alorrean. Hauek dira:
Alokairu‐erregimeneko etxeak zuzenean esleitzea egoera larrietan eta
salbuespenekoetan, kontuan hartuz eskatzailea udaleko edo foru‐aldundiko
harrera‐etxeen/zentroen erabiltzailea izan den ala ez, bere egonaldi‐denbora eta
bertan jarraitzeko aukerak amaitu eta gero, denboraldi batean etxea bilatzen aritu
arren lortu ez badu. Eskatzailearen bizi‐udalerriko alkateak edo arlo horretako
zinegotzi arduradunak sinatu beharko dute eskaera, edo Foru Aldundiak, bestela.
Eskaerarekin batera, gizarte‐zerbitzuen txosten teknikoa ere aurkeztu beharko da.
Alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan 10 puntu
emango zaizkie baremazioan.
130
8. kapitulua ITURRIAK
8.1. GIZARTE ESPARRUA
Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarte Inklusioa eta
Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko
Sailaren barruan, Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzuari eman
zaion zeregina da emakumea sustatzen eta gizarteratzen jardutea, sexuen arteko
berdintasunerako politikaren bidez nahiz familiari laguntza eta babesa emateko
politikaren bidez.
Zeregin horien artean dago tratu txarrak jasan dituzten emakumeentzako eta haien
ardurapeko seme‐alabentzako hainbat zerbitzu aurrera ematea; halaber, zerbitzu
honek emakumeen kontrako indarkeria desagerrarazteko programak sustatzeko
helburua du. Horrekin batera, jarduera eremu honetan aritzen diren erakunde publiko
eta pribatuekin lana koordinatzeko zeregina du, bai eta jarduera eremu horretaz
arduratzen diren Foru Aldundiko zerbitzu eta atalekin, Sail bereko unitateekin
gehienbat, harremanetan egoteko eta koordinatzeko bideak ezartzeko zeregina ere.
Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua Ugasko bidea, 3 – 2. solairua 48014 Bilbo (Bizkaia) Tel.: 944 06 80 00
Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerriak eta mankomunitateak
2016 urtean, Bizkaiko Lurralde historikoan 112 udalerri daude. Horietako 76k bederatzi
mankomunitateetan taldekatzen dira gizarte arloko zerbitzuak emateko ‐ erabatean
eta era partzialean‐.
Ondoren, existitzen diren mankomunitateen eta horietako bakoitzak biltzen dituen
udalerrien zerrenda bat eskaintzen da:
131
1. Arratiako mankomunitatea
Arantzazu, Areatza, Artea, Bedia, Dima, Igorre, Lemoa, Ubide, Zeanuri.
2. Busturialdeko mankomunitatea:
Arratzu, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Forua, Gautegiz‐Arteaga, Gernika‐
Lumo, Ibarrangelu, Kortezubi, Mendata, Morga, Mundaka, Murueta, Muxika,
Nabarniz, Sukarrieta.
3. Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa
Abadiño, Atxondo, Durango, Elorrio, Garai, Iurreta, Izurtza, Mañaria, Otxandio,
Zaldibar.
4. Enkarterriko mankomunitatea:
Artzentales, Galdames, Gordexola, Gueñes, Karrantza Harana/Valle de Carranza,
Lanestosa, Sopuerta, Trucios‐Turtzioz, Zalla.
5. Lea‐Artibaiko mankomunitatea
Berriatua, Etxebarria, Ispaster, Lekeitio, Markina‐Xemein, Ondarroa, Ziortza‐Bolibar.
6. Lea Ibarrako mankomunitatea
Amoroto, Aulesti, Gizaburuaga, Mendexa, Munitibar.
7. Gizarte Zerbitzuen Mungialde Mankomunitatea
Arrieta, Bakio, Gamiz‐Fika, Laukiz, Meñaka, Mungia.
8. Uribe Kostako mankomunitatea
Barrika, Berango, Gorliz, Lemoiz, Plentzia, Sopela, Urduliz.
9. Txorierriko mankomunitatea
Derio, Larrabetzu, Lezama, Loiu, Sondika, Zamudio.
Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateetan datuak biltzeko
informatzaile gisa gizarte ongizateko eta berdintasuneko arloetako arduradun
teknikoak hartu dira.
Lege aholkularitza eta laguntza psikologikoa emateko zerbitzuen kasuan gehienbat
azpikontratazioa baliatzen denez, gero kontsultak egin behar izan zaizkio halako
zerbitzuak ematen jarduten duten pertsona fisiko edo juridikoei, eta erakundeetako
arduradun teknikoek berek edota, azken horiek hala adierazita, Infopolisek egin
dituzte kontsultok.
132
Gaien aldetik, datu‐bilketaren estaldurak zerbitzuko erabiltzaileen kopurua (sexuaren
arabera bereizita) eta indarkeriaren arazoak (tratu txarren edota sexu‐eraso eta
gehiegikerien arazoak) dituzten emakume erabiltzaileen kopurua barne hartzen ditu,
arazo horiek izan zein ez izan kontsulta eragin dutenak. Harrera zerbitzuari dagokionez,
emakume horrekin batera hartzen diren pertsonen kopurua ere ikertzen da, haien
mendean egoteagatik.
Geografiaren aldetik, estaldurak gizarte zerbitzuak emateko probintziako
mankomunitate guztiak barne hartzen ditu, bai eta lege aholkularitza, laguntza
psikologikoa, edo harrera zerbitzua eskaintzen duten, zein familia elkarguneko
zerbitzua kudeatzen duten Bizkaiko udalerri guztiak ere, nahiz eta mankomunitate
batean ez egon zerbitzu horiek emateko. Honi dagokiolarik, 2016 urtean egoera
honako hau da:
Lege aholkularitzako zerbitzua bakarrik: 9 erakunde (udalak: Arrigorriaga,
Balmaseda, Erandio, Etxebarri, Ortuella eta Ugao‐Miraballes; eta
mankomunitateak: Enkarterriak, Lea‐Artibai, Lea Ibarra eta Durango
Merinaldearen Amankomunazgoa).
Laguntza psikologikoko zerbitzua bakarrik: erakunde bat (Gernika‐Lumoko udala).
Harrerako baliabidea bakarrik: erakunde bat (Durangoko udala)
Lege aholkularitzako eta laguntza psikologikoko zerbitzuak: 6 erakunde (udalak:
Getxo, Leioa, Muskiz eta Orduña/Urduña; eta mankomunitateak: Uribe Kostako
Mankomunitatea eta Mungialdeko Mankomunitatea).
Lege aholkularitzako zerbitzua eta harrerarako baliabidea: 3 erakunde (Bilboko
udala eta Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbenako udala; eta Busturialdeko
Mankomunitatea).
Lege aholkularitzako zerbitzua, laguntza psikologikoko zerbitzua, eta harrerako
baliabidea: 6 erakunde (udalak: Amorebieta‐Etxano, Basauri, Ermua, Galdakao,
Santurtzi eta Sestao).
Lege aholkularitzako zerbitzua, laguntza psikologikoko zerbitzua, eta familia
elkarguneko zerbitzua: erakunde bat (Portugaleteko udala).
Lege aholkularitzako zerbitzua, laguntza psikologikoko zerbitzua, harrerako
baliabidea eta familia elkarguneko zerbitzua: erakunde bat (Barakaldoko udala).
Erakundeen helbideak Bizkaiko Genero Indarkeriaren Behatokiaren web orrialdean dagoen
Genero indarkeriaren arloko (BLH) Baliabideen Maparen estekan aurkitu daitezke.
http://www.bizkaia.net/Gizartekintza/Genero_Indarkeria/eu_mapa.asp
http://www.bizkaia.net/Gizartekintza/Genero_Indarkeria/ca_mapa.asp
133
Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza
Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila hiru sailburuordetza ditu: Enplegua eta Lana,
Gizarte Politikak eta Etxebizitza. Sailburuordetza horiek, era berean, hainbat
zuzendaritza izango dituzte, bakoitzari dagozkion arlo bereziak kontuan hartuta.
Sail honi honako funtzio eta jardun‐arlo hauek dagozkio, beste batzuen artean: lan
arloari buruzko legeek lan‐harremanei buruz ezartzen dutena burutzea; Enplegu‐
politikak; Gizarte‐ekonomia eta enpresen gizarte‐erantzukizuna; Gizarteratzearen
sustapena; Familia babestea (familiako bizitza eta lana uztartzea); Etxebizitza; Gizarte‐
ongizatea eta gizarte‐zerbitzuak eta Inmigrazioa.
Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (Bizkaiko Lurralde‐Ordezkaritza) Gran Vía kalea 85 48011 Bilbao Tel. 944 031 216/5
134
______________________________________________________________________
ERANSKINAK:
‐Datuen taulak.
‐Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak.
______________________________________________________________________
135
______________________________________________________________________
1. ERANSKINA
DATUEN TAULAK ______________________________________________________________________
LABURPENA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuak
3.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera.
3.2. Adinaren arabera (adin-tarteak).
3.3. Emakumeen eta seme-alaben batez besteko adinaren arabera.
3.4. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera.
3.5. Bizi diren udalerrien arabera.
3.6. Ezgaitasunaren arabera.
3.7. Beste arazo batzuen arabera.
5.1. Baliabidearen titulartasunaren arabera (forala/udalekoa).
5.2. Harrera-udalerrien arabera (udal baliabideak).
6.1. Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak
6.2. Emakume eta seme-alaben batez besteko adina
6.3. Emakumeak jaiotza-lekuaren arabera
6.4. Egonaldiaren batez besteko iraupena6.5. Baliabide foraletan egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta seme-alabak
LABURPEN KOADROA
LARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA (BFAkoa 1)
5. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. 2016
2. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak. 2016.
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak / Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
1. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.
3. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Zerbitzuan hartutako emakumeak. 2016.
4. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.
LARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA (BFAkoa 2)
6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Bilakaera 2005-2016
9.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera
9.2. Adinaren arabera (adin-tarteak)
9.3 Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
9.4 Bizi diren udalerrien arabera
9.5. Ezgaitasunen arabera
9.6. Sarrera bidearen arabera
11.1. Emakumeak eta seme-alabak
11.2. Emakume eta seme-alaben batez besteko adina
11.3. Emakumeak jaiotza-lekuaren arabera
11.4. Emakumeak eta seme-alabak sarrera bidearen arabera
11.5. Egonaldiaren batez besteko iraupena
7. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.
8. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondorioz hartutako emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.
9. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren emakume biktimen kasu berriak. 2016.
EGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK (BFAkoa 1)
10. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.
EGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK (BFAkoa 2)11. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren kasu berriak. 2005-2016.
14.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera
14.2. Adinaren arabera (adin-tarteak)
14.3. Emakume eta seme-alaben batez besteko adinaren arabera
14.4. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
14.5. Bizi diren udalerriaren arabera
14.6. Sarrera bidearen arabera
19. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean haien amekin batera sartzen diren seme-alabak sexu eta adinaren arabera. Bizkaia. 2016.
17. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean hartutako emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. Bizkaia. 2016.
16. taula. Udalerrietako harrera baliabideak: baliabide eta leku kopurua. Bizkaia. 2016.
GIZARTERATZE ETA LANERATZEKO PISUAK (BFAkoak)
12. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.
18. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Hartutako emakumeak erasotzailearekiko harremanaren, jatorriaren, adinaren eta ezgaitasunaren arabera. Bizkaia. 2016.
UDALERRI ETA MANKOMUNITATEAK
15. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.
13. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.14. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidean hartutako emakumeen kasu berriak. 2016.
LABURPEN KOADROA
FORU ETA UDAL ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.
FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena - - Ajangiz - - - - Alonsotegi - - - - Amorebieta-Etxano - Arakaldo - - - - Arrankudiaga - - - - Arrigorriaga - - - Balmaseda - - - Barakaldo - Basauri - Bermeo - - - - Berriz - - - - Bilbao [1] - Durango - - Erandio - - - Ermua - Etxebarri - - - Fruiz - - - - Galdakao - Gatika - - - - Gernika-Lumo - - - Getxo - - Leioa - - Mallabia - - - - Maruri-Jatabe - - - - Muskiz - - Orozko - - - - Ortuella - - - Portugalete - - Santurtzi - Sestao - Ugao-Miraballes - - - Urduña/Orduña - - Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - Zaratamo - - - - Zeberio - - - - Zierbena - - - -
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
UD
ALER
RIA
K
1 Emakumeak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoaren egitaraura deribatzen dira; Modulu psiko-sozialekin akordio bat existitzen da, itxaron-zerrenda dagoen kasuetan biktimei arreta emateko.
LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.MANKOMUNITATEKO ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESP.
ARRATIA - - - -
BUSTURIALDEA [2] -
DURANGOKO MERINALDEA - - -
ENKARTERRIAK - - -
LEA IBARRA - - -
LEA-ARTIBAI - - -
MUNGIALDE - -
TXORIERRI - - - -
URIBE KOSTA - -
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
K (*
)
2 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
2016Zentroak 1
Lekuak 15
Atxikitako langileak (pertsonak) 10
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
2016Hartutako pertsonak guztira 176 Emakume kopurua 94 Emakumeen sarrera kopurua 96
Ardurapeko seme-alaba kopurua 82 Adin handiko kop. (18 edo gehiago) 2
Neska kop. 2
Mutil kop. 0
Adin txikiko kop. (18 baino gutxiago) 80
Neska kop. 40
Mutil kop. 40
Seme-alaben sarrera kop. 82Ardurapeko helduen kopurua 0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
1. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.
2. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
3.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera
ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA Emak. %
Bikotekidea / ezkontidea 69 73,4Bikotekide ohia/ ezkontide ohia 9 9,6Aurreko senitartekoak 9 9,6Ondorengo senitartekoak 4 4,3Beste kasu batzuk 2 2,1Ez da ezagutzen 1 1,1
GUZTIRA 94 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
3.2. Adinaren arabera (adin-tarteak)
ADINA Emak. %≤ 20 urte 15 16,021-30 urte 27 28,731-40 urte 26 27,741-50 urte 13 13,851-64 urte 11 11,7≥ 65 urte 2 2,1Ez da ezagutzen 0 0,0
GUZTIRA 94 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
3.3. Emakume eta seme-alaben batez besteko adinaren arabera
BATEZ BESTEKO ADINA 2016Emakumeen batez besteko adina (urteak) 35Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 6Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
3. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Zerbitzuan hartutako emakumeak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
3.4. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA Emak. %Hartutako
emak. guztizk.
gaineko %
EUROPA 11 18,6 11,7 E.B. 28 9 15,3 9,6 ERRUMANIA 7 11,9 7,4 ITALIA 1 1,7 1,1 PORTUGAL 1 1,7 1,1 GAINERAKO EUROPA 2 3,4 2,1 ERRUSIA 2 3,4 2,1 AFRIKA 20 33,9 21,3 MAGREB 12 20,3 12,8 ALJERIA 2 3,4 2,1 MAROKO 10 16,9 10,6 GAINERAKO AFRIKA 8 13,6 8,5 EKUATORE GINEA 1 1,7 1,1 ETIOPIA 1 1,7 1,1 GINEA BISSAU 1 1,7 1,1 MALI 1 1,7 1,1 NIGERIA 4 6,8 4,3 AMERIKA 26 44,1 27,7 LATINOAMERIKA 26 44,1 27,7 ARGENTINA 1 1,7 1,1 BOLIVIA 1 1,7 1,1 BRASIL 5 8,5 5,3 EKUADOR 3 5,1 3,2 EL SALVADOR 1 1,7 1,1 HONDURAS 1 1,7 1,1 KOLONBIA 2 3,4 2,1 KUBA 1 1,7 1,1 NIKARAGUA 2 3,4 2,1 PARAGUAI 7 11,9 7,4 PERU 1 1,7 1,1 PUERTO RICO 1 1,7 1,1 ASIA 2 3,4 2,1 FILIPINAK 1 1,7 1,1 PAKISTAN 1 1,7 1,1
GUZTIRA 59 100,0 62,8Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
3.5. Bizi diren udalerrien arabera
UDALERRIAK Emak. % Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 1 1,1 Amorebieta-Etxano 1 1,1 Arrigorriaga 2 2,1 Artzentales 1 1,1 Atxondo 1 1,1 Balmaseda 1 1,1 Barakaldo 1 1,1 Basauri 1 1,1 Berango 1 1,1 Bermeo 2 2,1 Bilbao 48 51,1 Durango 2 2,1 Elorrio 1 1,1 Erandio 2 2,1 Etxebarri 3 3,2 Gertxo 4 4,3 Gorliz 1 1,1 Güeñes 3 3,2 Karrantza Harana/Valle de Carranza 1 1,1 Lemoa 1 1,1 Muskiz 1 1,1 Portugalete 1 1,1 Santurtzi 8 8,5 Sestao 3 3,2 Ez da ezagutzen 1 1,1
Bizkaia, guztira 92 97,9 E.A.Eko gainerakoa, guztira 1 1,1
Estatuaren gainerakoa, guztira 1 1,1 GUZTIRA 94 100,0
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
3.6. Ezgaitasunaren arabera
MOTA Emak.Ezgaitasun fisikoa 1 Ezgaitasun psikikoa 1 Zentzumen-ezgaitasuna 1 Ezgaitasun psikikoa eta zentzumenezkoa 2
GUZTIRA 5 Oharra: egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
3.7. Beste arazo batzuen arabera
MOTA Emak.Menpekotasunak 3 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
EGONALDIA 2016 Egondako egunak (batez besteko iraupena) 14
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
4. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
5.1. Baliabidearen titulartasunaren arabera (forala / udalekoa)
Baliab. foralak
Udalerri Baliab. GUZTIRA
Emakume kop. 14 16 30
Seme-alaba kop. 2 11 13 Alabak 0 2 2
Semeak 2 9 11
Ardurapeko pertsona helduen kopurua 0 0 0GUZTIRA 16 27 43Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
5.2. Harrera-udalerrien arabera (udal baliabideak)
HARRERA - UDALERRIAK Emak.Larri.ko emak.en guztizk.
gaineko %
Bilbao 13 13,8
Durango 1 1,1
Santurtzi 1 1,1
Bizkaia, guztira 15 16,0
E.A.Eko gainerakoa, guztira 0 0,0
Estatuaren gainerakoa, guztira 1 1,1
GUZTIRA 16 17,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
5. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. 2016
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
6.1. Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak
PERTSONAK ETA SARRERAK 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Hartutako pertsonak guztira 151 163 182 175 154 101 143 173 151 107 171 176
Emakume kop. 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94
Seme-alaba kop. 64 60 74 73 68 45 74 79 70 43 74 82
Ardurapeko pertsona helduen kop. * * * * * 1 0 1 0 1 0 0
SarrerakEmakumeen sarrera kop. 93 108 116 107 87 57 69 100 79 65 100 96
Seme-alaben sarrera kop. 64 63 81 76 70 48 76 80 70 47 76 82
Ardurapeko helduen sarrera kop. * * * * * 1 0 1 0 1 0 0
Oharra: Pertsona kopuruak erreferentzia-urtean zehar baliabidean dauden pertsonak barne hartzen ditu, bai urte horretako urtarrilaren 1ean han aurki zitezkenak,
nahiz aipaturiko urtean zehar sar zitezkenak. Sarrera kopuruak erreferentzia-urtean zehar erregistratutako sarrerez soilik dihardute.
(*) Datua 2010ean biltzen hasten da.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
6.2. Emakume eta seme-alaben batez besteko adina
BATEZ BESTEKO ADINA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Emakumeak (urteak) 34 35 34 32 34 33 32 34 35 35 35 Seme-alabak (urteak) 6 6 5 5 4 5 4 6 6 6 6 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Bilakaera 2005-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA
6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Bilakaera 2005-2016.
6.3. Emakumeak jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 E.A.E eta beste E.E.A.A 49 58 50 46 35 21 21 39 34 26 54 35 Atzerria 38 45 58 56 51 34 48 54 47 37 43 59 GUZTIRA 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94
Oharra: 2005 eta 2006 urteetako datuak herritartasunari (espainiarra/ atzerritarra) buruz ari dira, eta 2007tik aurrera jaiotza-lekuari buruz.
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
6.4. Egonaldiaren batez besteko iraupena
EGONALDIA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Egondako egunak (batez beste) 7 8 8 7 6 8 9 11 13 21 16 14
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
6.5. Baliabide foraletan egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta seme-alabak
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Emakume kop. 15 11 12 10 6 2 11 16 12 11* 19 14 Seme-alaba kop. 13 12 10 8 5 1 12 11 13 8 18 2
Oharra: Taulak Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain edo luzeako harrera zentroetara pasatzen diren emakumeen eta seme-alaben datuak jasotzen ditu.
* Larrialdi Zerbitzuan artatutako bi emakume hauek adimen-ezgaitasuna duten pertsonentzako foru egoitza-zentroetara bideratu zituzten.
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK
2016Zentroak 1
Lekuak 26
Atxikitako langileak (pertsonak) 15
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
Guztira Kasu berriak
Aurreko urteetan
sartutako kasuak
Pertsonak guztira 67 23 44 Emakume kop. 39 17 22 Ardurapeko seme-alaba kop. 28 6 22 Adin handiko kop. (18 edo gehiago) 1 0 1
Neska kop. 1 0 1
Mutil kop. 0 0 0
Adin txikiko kop. (18 baino gutxiago) 27 6 21
Neska kop. 9 2 7
Mutil kop. 18 4 14
Ardurapeko pertsona heldu kop. 0 0 0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
8. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak).Tratu txarren ondorioz hartutako emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.
7. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK
9.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera
Erasotzailearekiko harremana Emak.Bikotekide / ezkontidea 10
Bikotekide ohia / ezkontide ohia 6
Aurreko senitartekoak 1
GUZTIRA 17 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
9.2. Adinaren arabera (adin-tarteak)
ADINA Emak.≤ 20 urte 10
21-30 urte 4
31-40 urte 3
41-50 urte 0
51-64 urte 0
≥ 65 urte 0
GUZTIRA 17 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
9. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren emakume biktimen kasu berriak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK
9.3. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA - LEKUA Emak. %Hartutako
emak. guztizk. gaineko %
EUROPA 1 7,7 5,9 E.B. 28 0 - - GAINERAKO EUROPA 1 7,7 5,9 ERRUSIA 1 7,7 5,9 AFRIKA 7 53,8 41,2 MAGREB 6 46,2 35,3 MAROKO 6 46,2 35,3 GAINERAKO AFRIKA 1 7,7 5,9 EKUATORE GINEA 1 7,7 5,9 AMERIKA 4 30,8 23,5 LATINOAMERIKA 4 30,8 23,5 BOLIVIA 1 7,7 5,9
BRASIL 1 7,7 5,9
PARAGUAI 2 15,4 11,8
ASIA 1 7,7 5,9 PAKISTAN 1 7,7 5,9
GUZTIRA 13 100,0 76,5Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
9.4. Bizi diren udalerrien arabera
UDALERRIAK EMAK.Amorebieta-Etxano 1 Arrigorriaga 1 Barakaldo 1 Bilbao 7 Getxo 1 Güeñes 1 Santurtzi 3 Sestao 2
Bizkaia, guztira 17 E.A.Eko gainerakoa, guztira 0
Estatuaren gainerakoa, guztira 0 GUZTIRA 17
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK
9.5. Ezgaitasunen arabera
2016Ezgaitasuna duten emakume kop. 1
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
9.6. Sarrera bidearen arabera
SARRERA BIDEA 2016 Larrialdiko bidetik etorritako emakume kop. 7 11
Larrialdiko bidetik etorritako seme-alaba kop. 7 1
Bide arruntatik zuzenean sartutako emakume kop. 8 6
Bide arruntatik zuzenean sartutako seme-alaba kp. 8 5
EGONALDIA 2016 Egondako egunak (iraupenaren batez bestekoa) 278
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
10. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.
7 Larrialdiko harreratik, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak. 8 Emakumeei Laguntza Emateko egonaldi ertain eta luzeetarako Zentroetara zuzenean (larrialdietarako bidetik pasatu gabe) sartzen diren emakumeak eta seme-alabak. Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK
11.1. Emakumeak eta seme-alabak
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Emakume kop. 19 15 15 13 10 5 13 17 12 15 19 17
Seme-alaba kop. 17 13 14 11 10 3 16 14 13 13 24 6
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
11.2. Emakume eta seme-alaben batez besteko adina
BATEZ BESTEKO ADINA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Emakumeen batez besteko adina (urteak) 28 34 30 26 32 24 29 26,5 32 28,5 31 28
Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 5 7 2,9 3 3,7 3 3,5 3,4 4,5 6 6 3
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
11.3. Emakumeak jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 E.A.E eta beste E.E.A.A 10 9 4 4 6 3 3 5 4 5 7 4 Atzerria 9 6 11 9 4 2 10 12 8 10 12 13 GUZTIRA 19 15 15 13 10 5 13 17 12 15 19 17 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
11. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren kasu berriak. Bilakaera 2005-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK
11.4. Emakumeak eta seme-alabak sarrera bidearen arabera
SARRERA BIDEA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Larrialdiko bidetik etorritako emakume kop. 7 15 11 12 10 6 2 11 16 11 9 13 11
Larrialdiko bidetik etorritako seme-alaba kop. 7 13 13 10 8 5 1 12 13 13 8 14 1
Bide arruntatik zuzenean sartutako emakume kop. 8 4 4 3 3 4 3 6 1 1 6 6 6
Bide arruntatik zuzenean sartutako seme-alaba kp.8 4 0 3 2 5 2 7 1 0 5 10 5 7Larrialdiko harreratik, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratze eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak.8 Emakumeei Laguntza Emateko egonaldi ertain eta luzeetarako Zentroetara zuzenean (larrialdietarako bidetik pasatu gabe) sartzen diren emakumeak eta seme-alabak.
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
11.5. Egonaldiaren batez besteko iraupena
EGONALDIA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Egondako egunak (batez besteko iraupena) 119 116 136 148 180 240 180 229 261 246 389 116
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakGIZARTERATZEKO ETA LANERATZEKO PISUAK
2016Baliabideak 1
Lekuak 16
Atxikitako langileak (pertsonak) 3
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.
Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
PERTSONAK GUZTIRA Kasu Berriak
Aurreko urteetan sartutako
kasuakPertsonak guztira 20 8 12 Emakume kop. 11 5 6 Ardurapeko seme-alaba kop. 9 3 6 Adin handiko kop. (18 urte edo gehiago) 1 1 0 Neska kop. 1 1 0 Mutil kop. 0 0 0 Adin txikiko kop. (18 urte baino gutxiago) 8 2 6 Neska kop. 1 0 1 Mutil kop. 7 2 5 Ardurapeko pertsona helduen kop. 0 0 0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
12. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.
13. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakGIZARTERATZEKO ETA LANERATZEKO PISUAK
14.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera
Erasotzailearekiko harremana Emakum.Bikotekide / ezkontide 0
Bikotekide ohia/ ezkontide ohia 4
Aurreko senitartekoak 1
GUZTIRA 5 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
14.2. Adinaren arabera (adin-tarteak)
ADINA Emakumeak %≤ 20 urte 1 20,0
21-30 urte 2 40,0
31-40 urte 1 20,0
41-50 urte 0 0,0
51-64 urte 1 20,0
≥ 65 urte 0 0,0
GUZTIRA 5 100,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
14.3. Emakume eta seme-alaben batez besteko adinaren arabera
BATEZ BESTEKO ADINA 2016Emakumeen batez besteko adina (urteak) 33
Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 9
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
14. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidean hartutako emakumeen kasu berriak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakGIZARTERATZEKO ETA LANERATZEKO PISUAK
14.4. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA - LEKUA Emakumeak %Hartutako
emak. guztizk. gaineko %
AFRIKA 2 50,0 40,0 MAGREB 1 25,0 20,0 MAROKO 1 25,0 20,0 GAINERAKO AFRIKA 1 25,0 20,0 EKUATORE GINEA 1 25,0 20,0 AMERIKA 2 50,0 40,0 LATINOAMERIKA 2 50,0 40,0 BOLIVIA 1 25,0 20,0
BRASIL 1 25,0 20,0
GUZTIRA 4 80,0 80,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
14.5. Bizi diren udalerrien arabera
UDALERRIAK EmakumeakBalmaseda 1
Berango 1
Bilbao 1
Portugalete 1
Sestao 1
GUZTIRA 5 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakGIZARTERATZEKO ETA LANERATZEKO PISUAK
14.6. Sarrera bidearen arabera
SARRERA BIDEA 2016 Egonaldi ertain edo luzeetarako zentroetatik etorritako emakume kop. 1 5
Egonaldi ertain edo luzeetarako zentroetatik etorritako seme-alaba kop. 1 3
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
EGONALDIA 2016 Egondako egunak (batez besteko iraupena) 128,8
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
15. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.
1 Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetatik, gizarteratzeko eta laneratzeko pisuetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakETXEKO ESPARRUAN INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAKO UDALERRI ETA MANKOMUNITATEETAKO HARRERA BALIABIDEAK (PISUAK/ZENTRUAK)
ERAKUNDE TITULARRA Zentro/ pisu kop. Leku kop.
Abanto-Zierbenako Udala 1 5
Amorebieta-Etxanoko Udala 1 5
Barakaldoko Udala 1 16
Basauriko Udala 1 4
Bilboko Udala 9 43
Durangoko Udala 1 5
Ermuako Udala 1 4
Galdakaoko Udala 1 5
Santurtziko Udala 1 4
Sestaoko Udala 1 3
Busturialdeko Mankomunitatea 1 5 Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.
ERAKUNDE TITULARRA Emakum. Seme- Alabak
Ardurapeko beste
pertsonak GUZTIRA
Abanto-Zierbenako Udala 1 1 0 2 Amorebieta-Etxanoko Udala 0 - - 0 Barakaldoko Udala 13 16 0 29 Basauriko Udala 0 - - 0 Bilboko Udala 26 29 0 55 Durangoko Udala 2 3 0 5 Ermuako Udala 0 - - 0 Galdakaoko Udala 1 2 0 3 Santurtziko Udala 3 2 0 5 Sestaoko Udala 1 0 0 1 Busturialdeko Mankomunitatea 0 - - 0 Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.
17. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean hartutako emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. Bizkaia. 2016.
16. taula. Udalerrietako harrera baliabideak: baliabide eta leku kopurua. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakETXEKO ESPARRUAN INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAKO UDALERRI ETA MANKOMUNITATEETAKO HARRERA BALIABIDEAK (PISUAK/ZENTRUAK)
EZAUGARRIAKInd.
Bikote/ Bikot. ohiak
Atzerrian jaiotakoak
30 urtetara arte
31 eta 64 urte
bitartean
65 urte eta gehiago
Ezgaitasu-narekin*
Abanto-Zierbenako Udala 1 1 0 0 1 0 0
Amorebieta-Etxanoko Udala 0 - - - - - -
Barakaldoko Udala 13 13 9 6 7 0 1
Basauriko Udala 0 - - - - - -
Bilboko Udala 26 26 18 9 16 1 0
Durangoko Udala 2 2 2 0 2 0 0
Ermuako Udala 0 - - - - - -
Galdakaoko Udala 1 1 1 0 1 0 0
Santurtziko Udala 3 3 2 0 3 0 0
Sestaoko Udala 1 1 0 0 1 0 0
Busturialdeko Mankomunitatea 0 - - - - - -
(*) Egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak.Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.
18 urte baino gutxiagokoak
18 urte baino gehiagokoak
Alabak Semeak Alabak Semeak
Abanto-Zierbenako Udala 1 0 1 0 0
Amorebieta-Etxanoko Udala 0 - - - -
Barakaldoko Udala 16 8 8 0 0
Basauriko Udala 0 - - - -
Bilboko Udala 29 5 23 0 1
Durangoko Udala 3 2 1 0 0
Ermuako Udala 0 - - - -
Galdakaoko Udala 2 0 2 0 0
Santurtziko Udala 2 1 0 0 1
Sestaoko Udala 0 - - - -
Busturialdeko Mankomunitatea 0 - - - -
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.
18. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Hartutako emakumeak erasotzailearekiko harremanaren, jatorriaren, adinaren eta ezgaitasunaren arabera. Bizkaia. 2016.
19. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean haien amekin batera sartzen diren seme-alabak, sexu eta adinaren arabera. Bizkaia. 2016.
ERAKUNDE TITULARRA
Emaku-meakERAKUNDE TITULARRA
GUZTI-RA
LABURPENA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
3.1. Bizi diren udalerriaren arabera
3.2. Adinaren arabera
3.3. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
3.4. Ezgaitasunaren arabera
4.1. Bizi diren udalerriaren arabera
4.2. Adinaren arabera
4.3. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
4.4. Ezgaitasunaren arabera
5. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indakeria jasan duten emakumeak. 2016.
6. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak jasan dituzten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. 2016.
LABURPEN KOADROA
7. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. 2016.
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak / Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
ESPARRU FORALA - 1 (OROKORRA)1. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Artatutako pertsonak, sexuaren eta artatutako kasu eta arazoaren arabera. 2006-2016.
2. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren pertsonen kasu berriak, sexuaren eta erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.
ESPARRU FORALA - 2 (TRATU TXARRAK)
3. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeak (kasu berriak), erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.
UDAL ETA MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUA
ESPARRU FORALA - 3 (SEXU-INDARKERIA)4. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak). 2016.
LABURPEN KOADROA
FORU ETA UDAL ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK. FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena - - Ajangiz - - - - Alonsotegi - - - - Amorebieta-Etxano - Arakaldo - - - - Arrankudiaga - - - - Arrigorriaga - - - Balmaseda - - - Barakaldo - Basauri - Bermeo - - - - Berriz - - - - Bilbao [1] - Durango - - Erandio - - - Ermua - Etxebarri - - - Fruiz - - - - Galdakao - Gatika - - - - Gernika-Lumo - - - Getxo - - Leioa - - Mallabia - - - - Maruri-Jatabe - - - - Muskiz - - Orozko - - - - Ortuella - - - Portugalete - - Santurtzi - Sestao - Ugao-Miraballes - - - Urduña/Orduña - - Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - Zaratamo - - - - Zeberio - - - - Zierbena - - - -
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
UD
ALER
RIA
K
1 Emakumeak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoaren egitaraura deribatzen dira; Modulu psiko-sozialekin akordio bat existitzen da, itxaron-zerrenda dagoen kasuetan biktimei arreta emateko.
LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK. FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
ARRATIA - - - -
BUSTURIALDEA [2] -
DURANGOKO MERINALDEA - - -
ENKARTERRIAK - - -
LEA IBARRA - - -
LEA-ARTIBAI - - -
MUNGIALDE - -
TXORIERRI - - - -
URIBE KOSTA - -
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
K (*
)
2 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi
Arreta jaso duten pertsonak, guztira 466 - - 482 - - 441 - - 395 - - 404 - - 347 338 9 437 427 10 469 451 18 549 529 20 517 498 19 461 441 20
Kasu berriak 354 334 20 431 414 17 398 379 19 359 345 14 389 377 12 330 321 9 403 393 10 430 412 18 498 478 20 480 461 19 415 396 19
Etxeko indarkeriaren kasu berriak 42 42 0 57 57 0 63 61 2 60 58 2 81 80 1 78 76 2 114 113 1 121 121 0 129 128 1 168 167 1 122 119 3
Salaketen % / Kasu kop. %45 19 - %42 24 - %38 23 - %57 33 - %45 36 - %54 41 - %42 47 - %38 46 - %45 58 - %34 56 - %48 57 -
Babes aginduen % / Kasu kop. %26 11 - %23 13 - %26 16 - %29 17 - %28 22 - %30 23 - %25 28 - %18 22 - %25 32 - %23 39 - %28 33 -
Sexu indarkeriaren kasu berriak 14 14 0 15 15 0 19 19 0 12 12 0 24 23 1 10 10 0 11 10 1 15 15 0 16 14 2 10 8 2 19 17 2
Izendegia: G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak
Oharra: Salaketen eta Babes aginduen datuek emakumeen kasuez soilik dihardute.
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
1. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Artatutako pertsonak, sexuaren eta artatutako kasu eta arazoaren arabera. 2006-2016
LEGE AHOLKULARITZA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
Biktima: Emakumea Biktima: Gizona
KOP. % KOP. %
Bikotekide/Bikot. ohia 108 90,8 1 33,3Ezkontidea/Bikotekidea 84 70,6 0 -
Ezkont. ohia/Bikot. ohia 24 20,2 1 33,3
Familia barrukoa 11 9,2 2 66,7Aurreko senitartekoak 3 2,5 2 66,7
Ondorengo senitartekoak 7 5,9 0 -
Beste batzuk 1 0,8 0 -
Guztira 119 100,0 3 100,0
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
2. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren pertsonen kasu berriak, sexuaren eta erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.
ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
3.1. Bizi diren udalerriaren arabera
Emakume KopuruaFamilia Barruko Indarkeria
Aurreko senitartek.
Ondorengo senitartek.
Bestelako ahaideak
GUZTIRA 108 3 7 1 119 100,0 Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 1 0 1 0 2 1,7 Alonsotegi 1 0 0 0 1 0,8 Amorebieta-Etxano 1 0 0 0 1 0,8 Areatza 2 0 0 1 3 2,5 Barakaldo 6 1 2 0 9 7,6 Basauri 2 0 0 0 2 1,7 Berango 3 0 0 0 3 2,5 Berriz 1 0 0 0 1 0,8 Bilbao 39 1 3 0 43 36,1 Derio 3 0 0 0 3 2,5 Dima 1 0 0 0 1 0,8 Durango 1 0 0 0 1 0,8 Erandio 4 0 0 0 4 3,4 Ermua 1 0 0 0 1 0,8 Etxebarri 2 0 0 0 2 1,7 Galdakao 4 0 0 0 4 3,4 Gamiz-Fika 1 0 0 0 1 0,8 Getxo 5 0 0 0 5 4,2 Gorliz 0 1 0 0 1 0,8 Igorre 1 0 0 0 1 0,8 Lemoa 1 0 0 0 1 0,8 Mungia 1 0 1 0 2 1,7 Ondarroa 2 0 0 0 2 1,7 Ortuella 1 0 0 0 1 0,8 Orozko 5 0 0 0 5 4,2 Portugalete 5 0 0 0 5 4,2 Santurtzi 4 0 0 0 4 3,4 Sestao 3 0 0 0 3 2,5 Sopela 2 0 0 0 2 1,7 Urduliz 2 0 0 0 2 1,7 Valle de Trápaga-Trapagaran 1 0 0 0 1 0,8 Zamudio 1 0 0 0 1 0,8 Beste probintziak 1 0 0 0 1 0,8
It.: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA
3. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeak (kasu berriak), erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.
BIZITERRIA Bikote / Bikot. ohia GUZTIRA %
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
3.2. Adinaren arabera
Emakume KopuruaBikote/ Bikote ohia
Familia Barruko
IndarkeriaGUZTIRA
< 18 urte 0 2 2 18-30 urte 20 1 21 31-40 urte 42 1 43 41-50 urte 33 3 36 51-64 urte 11 1 12 ≥ 65 urte 2 3 5
Guztira 108 11 119 It.: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA
3.3. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
Emakume KopuruaBikote/ Bikote ohia
Familia Barruko
IndarkeriaGUZTIRA
EUROPA 2 0 2 9,5 1,7 E.B. 28 2 0 2 9,5 1,7
ERRUMANIA 1 0 1 4,8 0,8
PORTUGAL 1 0 1 4,8 0,8
AFRIKA 7 0 7 33,3 5,9 MAGREB 6 0 6 28,6 5,0 MAROKO 6 0 6 28,6 5,0
GAINERAKO AFRIKA 1 0 1 4,8 0,8 NIGERIA 1 0 1 4,8 0,8
AMERIKA 11 0 11 52,4 9,2 LATINOAMERIKA 11 0 11 52,4 9,2
BRASIL 4 0 4 19,0 3,4
GUATEMALA 1 0 1 4,8 0,8
KOLONBIA 3 0 3 14,3 2,5
NIKARAGUA 1 0 1 4,8 0,8
PERU 1 0 1 4,8 0,8
URUGUAI 1 0 1 4,8 0,8
ASIA 1 0 1 4,8 0,8 TXINA 1 0 1 4,8 0,8
GUZTIRA 21 0 21 100,0 17,6
It.: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA
ADINA
JAIOTZA-LEKUAEmakume etorkinen
guztizk.ren gaineko %
Emakume guztizk.ren gaineko %
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
3.4. Ezgaitasunaren arabera
Bikote / Bikote ohia
Familia Barrukoa GUZTIRA
Ezgaitasuna duten emak. kop.* 10 2 12
(*) Egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak.
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
4.1. Bizi diren udalerriaren arabera
BIZITERRIA Emak. %
Barakaldo 1 5,9 Basauri 1 5,9 Bilbao 6 35,3 Erandio 1 5,9 Galdakao 1 5,9 Getxo 4 23,5 Ortuella 1 5,9 Plentzia 1 5,9 Santurtzi 1 5,9 Guztira 17 100,0
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzeaeta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
4.2. Adinaren arabera
ADINA Emak. %
<18 urte 7 41,2 18-30 urte 5 29,4 31-40 urte 3 17,6 41-50 urte 2 11,8 51-64 urte 0 0,0 ≥ 65 urte 0 0,0
Guztira 17 100,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzeaeta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
4.3. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA Emakumeak
Emakume etorkinen
guztizk.ren gaineko %
Emakume guztizk.ren gaineko %
AMERIKA 2 100,0 11,8 LATINOAMERIKA 2 100,0 11,8
BOLIVIA 1 50,0 5,9
PARAGUAI 1 50,0 5,9
GUZTIRA 2 100,0 11,8 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzeaeta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
4. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak). 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
4. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak). 2016.
4.4. Ezgaitasunaren arabera
Emak. Kop.
Ezgaitasuna duten emakume kop.* 1
(*) Egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
Indarkeria arazoengatik lagundutako emak. 2
Etxeko tratu
txarrak (ETT)
Sexu indarkeria
(SI)
Guztira (ETT+SI)
Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 4.844 8 h 75 2 0 2
Amorebieta-Etxano 9.557 4 h 30 3 0 3
Arrigorriaga 6.282 16 h 53 6 0 6
Balmaseda 3.902 12 h 60 5 1 6
Barakaldo 51.748 16 h 159 24 0 24
Basauri 21.080 136 h 299 51 7 58
M. Auzolan: 152 h 773 549 17 566 182.390 M.Deust/S.Ig.: 32 h 134 93 2 95
M. Rekalde: 12 h (') (') (') (') Erandio 12.380 12 h 85 4 0 4
Ermua 8.007 3,5 h 38 6 0 6
Etxebarri 5.515 8 h 70 9 0 9
Galdakao 14.880 11 h 127 11 0 11
Getxo 41.656 8 h 65 6 0 6
Leioa 15.845 12 h 79 8 0 8
Muskiz 3.822 6 h 63 4 0 4
Ortuella 4.269 8 h 70 10 0 10
Portugalete 24.168 12 h 110 7 0 7
Santurtzi 23.789 32 h 290 24 1 25
Sestao 14.302 16 h 55 21 0 21
Ugao-Miraballes 2.047 2 h 15 2 0 2
Urduña/Orduña 2.044 4 h 37 1 0 1
Busturialdea 14.686 20 h 232 15 1 16
Durangoko M. 27.511 38 h (') (') (') (')
Enkarterriak 12.247 16 h 115 15 0 15
Lea Ibarra 1.072 4 h 6 1 0 1
Lea-Artibai 11.733 40 h 161 26 4 30
Mungialde 12.068 6 h 65 7 0 7
Uribe Kosta (*) 18.858 16 h 23 1 0 1
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateakGeuk landutako datuak.
5. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indakeria jasan duten emakumeak. 2016.
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
K
Bilbao
UD
ALER
RIA
K
Emakume populazi-
oa1
Zerbitzuaren orduak hilean
Lagundutako emk., guztira
ERAKUNDEAK
1 2016an udalerrian edo mankomunitatean ziren emakume guztiak, EINeko erroldako datuen arabera eta adina aparte utzita, zerbitzuaren erabiltzaileen datuak urte horretakoak dira eta. Iturria: 2016/01/01eko Biztanleen errolda, 636/2016 Errege Dekretua, abenduaren 2koa.2 Tratu txarrak edota sexu-indarkeria jasan dituztenak, honek aholku- eskearen arrazoia ez izan arren.(') Datu ez eskuragarriak.(*) Indarkeria kontsulta-arrazoia den kasuak erregistratzen dira soilik.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
EZAUGARRIAKBikote/Bikote
ohiak eragindako indarkeria (%)
Atzerrian jaiotakoak
(%)
18 urte baino
gutxiago (%)
18 eta 64 urte
bitartean (%)
65 urte edo gehiago
(%)
Ezgaitasunarekin(%)
Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 2 100,0 0,0 0,0 50,0 50,0 0,0
Amorebieta-Etxano 3 100,0 66,7 0,0 100,0 0,0 0,0
Arrigorriaga 6 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Balmaseda 5 100,0 40,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Barakaldo 23 91,3 26,1 0,0 87,0 13,0 0,0
Basauri 23 100,0 13,0 4,3 95,7 0,0 0,0
M. Auzolan: 276 85,9 52,9 0,0 90,2 9,8 0,0
M. Deu/S.Ign.: 74 91,9 29,7 1,4 94,6 4,1 10,8
M. Rekaldeberri: (') (') (') (') (') (') (')
Erandio 4 100,0 0,0 0,0 50,0 50,0 0,0
Ermua 6 83,3 33,3 0,0 100,0 0,0 0,0
Etxebarri 9 100,0 55,6 0,0 100,0 0,0 0,0
Galdakao 9 88,9 11,1 0,0 100,0 0,0 0,0
Getxo 6 100,0 66,7 0,0 83,3 16,7 16,7
Leioa 8 100,0 25,0 (') (') (') 0,0
Muskiz 3 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Ortuella 6 83,3 16,7 0,0 100,0 0,0 0,0
Portugalete 7 100,0 0,0 0,0 28,6 71,4 0,0
Santurtzi 24 83,3 33,3 4,2 79,2 16,7 4,2
Sestao 18 88,9 5,6 0,0 100,0 0,0 16,7
Ugao-Miraballes 2 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Urduña/Orduña 0 - - - - - -
Busturialdea 12 91,7 58,3 0,0 100,0 0,0 0,0
Durangoko M. (') (') (') (') (') (') (')
Enkarterriak 15 93,3 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Lea Ibarra 1 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Lea-Artibai 17 82,4 0,0 0,0 76,5 23,5 0,0
Mungialde 7 85,7 14,3 0,0 100,0 0,0 0,0
Uribe Kosta 1 100,0 100,0 0,0 100,0 0,0 0,0
(') Datu ez eskuragarria.
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.Geuk landutako datuak.
6. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak jasan dituzten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. (%). 2016.
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
KU
DAL
ERR
IAK
ERAKUNDEAKEMAKUME
Bilbao
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak
CARACTERÍSTICAS
Atzerrian jaiotakoak (%)
18 urte baino
gutxiago (%)
18 eta 64 urte
bitartean (%)
65 urte edo gehiago
(%)
Ezgaitasunarekin (%)
Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 0 - - - - -
Amorebieta-Etxano 0 - - - - -
Arrigorriaga 0 - - - - -
Balmaseda 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Barakaldo 0 - - - - -
Basauri 6 0,0 16,7 83,3 0,0 0,0
M. Auzolan: 14 57,1 0,0 100,0 0,0 0,0
M. Deu/S.Ign.: 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
M. Rekaldeberri: (') (') (') (') (') (')
Erandio 0 - - - - -
Ermua 0 - - - - -
Etxebarri 0 - - - - -
Galdakao 0 - - - - -
Getxo 0 - - - - -
Leioa 0 - - - - -
Muskiz 0 - - - - -
Ortuella 0 - - - - -
Portugalete 0 - - - - -
Santurtzi 1 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0
Sestao 0 - - - - -
Ugao-Miraballes 0 - - - - -
Urduña/Orduña 0 - - - - -
Busturialdea 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Durangoko M. (') (') (') (') (') (')
Enkarterriak 0 - - - - -
Lea Ibarra 0 - - - - -
Lea-Artibai 4 0,0 25,0 75,0 0,0 0,0
Mungialde 0 - - - - -
Uribe Kosta 0 - - - - -
(') Datu ez eskuragarria.
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.Geuk landutako datuak.
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
KU
DAL
ERR
IAK
ERAKUNDEAK
Bilbao
7. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. 2016.
EMAKUME
LABURPENA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
2.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
2.2. Kasu berriak erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.
5.1. Kasuen bilakaera 2007-2016
5.2. Kasu berriak biktima zuzenak jaso duen indarkeria motaren arabera. 2016
6.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
6.2. Kasu berriak biktimarekiko harremanaren arabera. 2016
7.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
7.2. Kasu berriak sexuaren eta jasandako indarkeria motaren arabera. 2016
7.3. Kasu berriak sexuaren eta adinaren arabera. 2016
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
LABURPEN KOADROA
1. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Artatutako pertsonak sexuarenarabera. 2006-2016.
2. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Etxeko indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera.
3. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria jasandako biktimen kasu berriak. Ezaugarriak. 2007-2016.
ESPARRU FORALA- 1
7. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Familiaren barruan nahiz kanpoan tratu txarren edota sexu-indarkeriaren biktima diren adingabeak.
5. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten zeharkako biktimak sexuaren arabera.
6. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten pertsona erasotzaileak sexuaren arabera.
4. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten sexu-indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera. 2006-2016.
8.1. Bizi diren udalerriaren arabera
8.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
8.3. Ezgaitasunaren arabera
8.4. Adinaren arabera
9.1. Bizi diren udalerriaren arabera
9.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
9.3. Ezgaitasunaren arabera
9.4. Adinaren arabera
12. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu-indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.
ESPARRU FORALA- 2
UDAL ETA MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUA
8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
10. taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indarkeriaren biktima diren emakumeen kasuak. 2016
11. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.
ESPARRU FORALA- 39. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
LABURPEN KOADROA
FORU ETA UDAL ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.
FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena - - Ajangiz - - - - Alonsotegi - - - - Amorebieta-Etxano - Arakaldo - - - - Arrankudiaga - - - - Arrigorriaga - - - Balmaseda - - - Barakaldo - Basauri - Bermeo - - - - Berriz - - - - Bilbao [1] - Durango - - Erandio - - - Ermua - Etxebarri - - - Fruiz - - - - Galdakao - Gatika - - - - Gernika-Lumo - - - Getxo - - Leioa - - Mallabia - - - - Maruri-Jatabe - - - - Muskiz - - Orozko - - - - Ortuella - - - Portugalete - - Santurtzi - Sestao - Ugao-Miraballes - - - Urduña/Orduña - - Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - Zaratamo - - - - Zeberio - - - - Zierbena - - - -
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
UD
ALER
RIA
K
1 Emakumeak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoaren egitaraura deribatzen dira; Modulu psiko-sozialekin akordio bat existitzen da, itxaron-zerrenda dagoen kasuetan biktimei arreta emateko.
LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.
FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
ARRATIA - - - -
BUSTURIALDEA [2] -
DURANGOKO MERINALDEA - - -
ENKARTERRIAK - - -
LEA IBARRA - - -
LEA-ARTIBAI - - -
MUNGIALDE - -
TXORIERRI - - - -
URIBE KOSTA - -
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
K (*
)
2 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
ARTATUTAKO 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 PERTSONAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi
Artatutako pertsonak, guztira 765 669 96 800 712 88 891 781 110 833 738 95 932 810 122 1.062 890 172 1.100 954 146 1.164 985 179 1.267 1.098 169 1.488 1.322 166 1.687 1.518 169
Kasu berriak* 447 376 71 445 385 60 461 391 70 502 442 60 521 446 75 559 488 71 568 491 77 625 537 88 742 650 92 915 823 92 915 816 99
*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
1. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Artatutako pertsonak sexuaren arabera. 2006-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
2.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
ETXEKO INDARKERIAREN 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 BIKTIMAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi
Artatutako pertsonak, guztira 614 596 18 624 607 17 660 646 14 633 624 9 687 670 17 756 731 25 857 828 29 849 817 32 943 917 26 1.135 1.105 30 1.270 1.238 32
Kasu berriak* 343 329 14 337 325 12 321 314 7 372 365 7 378 366 12 413 400 13 446 432 14 444 430 14 553 534 19 706 684 22 668 649 19
*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
2.2. Kasu berriak erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016
ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA G E Gi
Bikotekide edo bikotekide ohia 586 581 5
Ezkontidea/ Bikotekidea/ Senargaia 571 567 4
Ezkontide ohia/ Bikotekide ohia/ Senargai ohia 15 14 1
Gainerako kasuak 82 68 14
Aurreko senitartekoak 47 35 12
Ondorengo senitartekoak 27 27 0
Bestelakoak 8 6 2
GUZTIRA 668 649 19
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
2. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Etxeko indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
BIKOTE EDO BIKOTE OHIARENGANDIK TRATU TXARRAK JASO DITUZTEN BIKTIMAK (KASU
BERRIAK)07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
Pertsonak, guztira 302 276 338 326 365 376 392 482 628 586
Emakume kop. 296 273 338 321 365 370 386 477 619 581
Ardurapeko seme-alabak dituzten emak. Kop. 252 223 266 253 308 301 320 402 450 414
Biktimen ezaugarriak
Batez besteko adina 39 41 40 40 40 40 40 41 42 41
30 urte baino gutxiagoko emakumeen % %20 %17 %25 %23 %19 %16 %20 %15 %15 %14
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
ERASO SEXUALEN 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
BIKTIMAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi
Artatutako pertsonak, guztira 35 35 0 35 34 1 45 45 0 36 36 0 38 38 0 47 47 0 40 39 1 53 52 1 38 38 0 50 50 0 76 75 1
Kasu berriak* 19 19 0 20 19 1 25 25 0 24 24 0 24 24 0 33 33 0 18 17 1 34 34 0 23 23 0 32 32 0 47 46 1
*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
3. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria jasandako biktimen kasu berriak. Ezaugarriak. 2007-2016.
4. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten sexu-indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera. 2006-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
5.1. Kasuen bilakaera 2007-2016
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi
Artatutako pertsonak, guztira 24 23 1 35 29 6 42 37 5 54 49 5 72 59 13 42 35 7 60 50 10 67 55 12 79 70 9 103 88 15
Kasu berriak* 11 11 0 22 17 5 31 28 3 31 27 4 40 30 10 23 18 5 37 32 5 39 33 6 56 51 5 67 58 9
*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
5.2. Kasu berriak biktima zuzenak jaso duen indarkeria motaren arabera. 2016
2016 G E Gi
Etxeko indarkeria 33 28 5
Sexu-indarkeria 34 30 4
GUZTIRA 67 58 9
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
5. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten zeharkako biktimak sexuaren arabera.
ZEHARKAKO BIKTIMAK
INDARKERIA MOTA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
6.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
PERTSONA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ERASOTZAILEAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi
Artatutako pertsonak, guztira 55 3 52 56 8 48 68 6 62 64 3 61 89 7 82 124 7 117 99 7 92 123 15 108 122 19 103 117 21 96 110 26 84
Kasu berriak* 42 3 39 41 7 34 49 3 46 44 3 41 55 5 50 42 3 39 46 2 44 62 10 52 65 14 51 57 11 46 60 13 47
*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
6.2. Kasu berriak biktimarekiko harremanaren arabera. 2016
BIKTIMAREKIKO HARREMANA G E Gi
Bikotekide edo bikotekide ohia 55 13 42
Ezkontidea/ Bikotekidea/ Senargaia 55 13 42
Ezkontide ohia/ Bikotekide ohia/ Senargai ohia 0 0 0
Gainerako kasuak 5 0 5
Aurreko senitartekoak 5 0 5
Ondorengo senitartekoak 0 0 0
Bestelakoak 0 0 0
GUZTIRA 60 13 47
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
6. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten pertsona erasotzaileak sexuaren arabera.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
7.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
TRATU TXARREN EDOTA SEXU 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 ERASOEN BIKTIMA: ADINGABEAK G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M
Adingabeak, guztira 60 34 26 60 38 22 83 57 26 58 38 20 64 46 18 63 46 17 60 45 15 79 51 28 96 67 29 106 75 31 128 91 37
Kasu berriak* 42 24 18 36 23 13 44 32 12 31 22 9 33 24 9 31 22 9 33 26 7 48 31 17 61 44 17 64 45 19 73 50 23
*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
7.2. Kasu berriak sexuaren eta jasandako indarkera motaren arabera. 2016
2016 G N M
Bikotekide / bikotekide ohia 7 7 0
Etxeko indarkeria 50 27 23
Sexu-indarkeria 16 16 0
GUZTIRA 73 50 23 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
7. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Familiaren barruan nahiz kanpoan tratu txarren edota sexu-indarkeriaren biktima diren adingabeak.
INDARKERIA MOTA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak
7.3. Kasu berriak sexu eta adinaren arabera. 2016
2016
G N M
5 urte baino txikiagoak 1 1 0
6 urte 3 3 0
7 urte 0 0 0
8 urte 4 2 2
9 urte 2 2 0
10 urte 4 1 3
11 urte 3 2 1
12 urte 5 1 4
13 urte 6 4 2
14 urte 9 6 3
15 urte 11 6 5
16 urte 12 11 1
17 urte 13 11 2
GUZTIRA 73 50 23 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
ADINA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
8.1. Bizi diren udalerriaren arabera
Emakumeak %
GUZTIRA 581 100,0 Abadiño 2 0,3
Abanto y Ciérvana/Abanto-Zierb. 7 1,2
Amorebieta-Etxano 3 0,5
Arakaldo 1 0,2
Areatza 3 0,5
Arrankudiaga 1 0,2
Arrigorriaga 11 1,9
Artzentales 1 0,2
Aulesti 1 0,2
Bakio 3 0,5
Balmaseda 8 1,4
Barakaldo 38 6,5
Basauri 24 4,1
Bedia 3 0,5
Berango 2 0,3
Bermeo 7 1,2
Berriz 3 0,5
Bilbao 198 34,1
Busturia 1 0,2
Derio 3 0,5
Dima 1 0,2
Durango 17 2,9
Erandio 6 1,0
Ermua 1 0,2
Etxebarri 10 1,7
Galdakao 6 1,0
Galdames 1 0,2
Gernika-Lumo 7 1,2
Getxo 28 4,8
Gorliz 5 0,9
Güeñes 4 0,7
Igorre 8 1,4
Iurreta 2 0,3
Larrabetzu 1 0,2
UDALERRIA
8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
8.1. Bizi diren udalerriaren arabera
Emakumeak %
GUZTIRA 581 100,0 Leioa 11 1,9
Lekeitio 11 1,9
Lemoa 6 1,0
Lemoiz 1 0,2
Markina-Xemein 5 0,9
Mendexa 1 0,2
Mundaka 1 0,2
Mungia 5 0,9
Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz 1 0,2
Muskiz 5 0,9
Muxika 1 0,2
Nabarniz 1 0,2
Ondarroa 10 1,7
Ortuella 5 0,9
Plentzia 2 0,3
Portugalete 19 3,3
Santurtzi 21 3,6
Sestao 21 3,6
Sondika 4 0,7
Sopela 7 1,2
Sopuerta 2 0,3
Ugao-Miraballes 4 0,7
Urduliz 5 0,9
Urduña/Orduña 2 0,3
Valle de Trápaga-Trapagaran 4 0,7
Zaldibar 1 0,2
Zalla 4 0,7
Zaratamo 1 0,2
Zeanuri 1 0,2
Beste probintzia batzuk 2 0,3
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
UDALERRIA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
8.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA Emakumeak %Emakume guztizk.ren gaineko %
EUROPA 23 17,0 4,0 E.B. 28 20 14,8 3,4
ERRUMANIA 13 9,6 2,2 FRANTZIA 1 0,7 0,2 ITALIA 1 0,7 0,2 PORTUGAL 5 3,7 0,9
GAINERAKO EUROPA 3 2,2 0,5 BIELORRUSIA 1 0,7 0,2 ERRUSIA 1 0,7 0,2 MOLDAVIA 1 0,7 0,2
AFRIKA 27 20,0 4,6 MAGREB 19 14,1 3,3
ALJERIA 2 1,5 0,3 MAROKO 17 12,6 2,9
GAINERAKO AFRIKA 8 5,9 1,4 EKUATORE GINEA 2 1,5 0,3 ETIOPIA 1 0,7 0,2 GHANA 1 0,7 0,2 GINEA BISSAU 1 0,7 0,2 MALI 1 0,7 0,2 NIGERIA 1 0,7 0,2 SENEGAL 1 0,7 0,2
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
8.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA Emakumeak %Emakume guztizk.ren gaineko %
AMERIKA 84 62,2 14,5 AEB ETA KANADA 1 0,7 0,2
AEB 1 0,7 0,2 LATINOAMERIKA 83 61,5 14,3
ARGENTINA 1 0,7 0,2 BOLIVIA 14 10,4 2,4 BRASIL 10 7,4 1,7 DOMINIKAR ERREPUBLIKA 3 2,2 0,5 EKUADOR 8 5,9 1,4 EL SALVADOR 1 0,7 0,2 HONDURAS 5 3,7 0,9 KOLONBIA 15 11,1 2,6 KUBA 4 3,0 0,7 NIKARAGUA 3 2,2 0,5 PARAGUAI 8 5,9 1,4 PERU 8 5,9 1,4 TXILE 1 0,7 0,2 URUGUAI 1 0,7 0,2 VENEZUELA 1 0,7 0,2
ASIA 1 0,7 0,2 TXINA 1 0,7 0,2
GUZTIRA 135 100,0 23,2
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
8.3. Ezgaitasunaren arabera
EZGAITASUN MOTA Emakumeak
Fisikoa 8 Psikikoa 9
Zentzumen-ezgaitasuna 5
GUZTIRA 22 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
8.4. Adinaren arabera
ADINA Emakumeak %18-20 5 0,9
21-30 79 13,6
31-40 200 34,4
41-50 209 36,0
51-64 74 12,7
≥ 65 14 2,4
GUZTIRA 581 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
9. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
9.1. Bizi diren udalerriaren arabera
Emakumeak %
GUZTIRA 46 100,0 Arrigorriaga 1 2,2
Barakaldo 5 10,9
Bilbao 22 47,8
Dima 1 2,2
Erandio 2 4,3
Galdakao 1 2,2
Getxo 3 6,5
Igorre 1 2,2
Lekeitio 1 2,2
Mungia 3 6,5
Muxika 1 2,2
Ortuella 1 2,2
Plentzia 1 2,2
Santurtzi 2 4,3
Sestao 1 2,2
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
UDALERRIA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
9. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
9.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA Emakume-ak %Emakume guztizk.ren gaineko %
EUROPA 1 6,7 2,2 E.B. 28 1 6,7 2,2
ERRESUMA BATUA 1 6,7 2,2
AFRIKA 1 6,7 2,2 MAGREB 1 6,7 2,2
MAROKO 1 6,7 2,2
AMERIKA 13 86,7 28,3 LATINOAMERIKA 13 86,7 28,3
ARGENTINA 1 6,7 2,2
BOLIVIA 1 6,7 2,2
BRASIL 2 13,3 4,3
EKUADOR 2 13,3 4,3
HONDURAS 2 13,3 4,3
NIKARAGUA 2 13,3 4,3
PARAGUAI 2 13,3 4,3
VENEZUELA 1 6,7 2,2
GUZTIRA 15 100,0 32,6 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA
9.3. Ezgaitasunaren arabera
EZGAITASUNA EmakumeakPsikikoa 2
GUZTIRA 2 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
9. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.
9.4. Adinaren arabera
ADINA Emakumeak %18-20 3 6,5
21-30 10 21,7
31-40 19 41,3
41-50 7 15,2
51-64 6 13,0
≥ 65 1 2,2
GUZTIRA 46 100,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
Indarkeria arazoak dituzten emakumeak 2
Guztira Etxeko tratu txarrekin
Sexu indarkeria-rekin
Amorebieta-Etxano 9.557 40 h 67 10 10 0
Barakaldo 51.748 140 h 72 68 58 10
Basauri 21.080 40 h 46 25 18 7
Bilbao 3 182.390 (3) (3) (3) (3) (3)
Ermua 8.007 7,5 h 32 11 11 0
Galdakao 14.880 80 h 127 59 55 4
Gernika-Lumo 4 8.730 (Busturialdeko Eskualdea) (14.913)
Getxo 41.656 120 h 70 13 13 0
Leioa 15.845 75 h 33 7 7 0
Muskiz 3.822 76 h 25 4 3 1
Portugalete 24.168 216 h 64 16 12 4
Santurtzi 23.789 32 h 62 53 53 0
Sestao 14.302 16 h 34 17 15 2
Urduña/Orduña 2.044 4 h 24 0 0 0
Mungialde 12.068 48 h 64 9 9 0
Uribe Kosta 18.858 28 h 16 5 5 0
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.
Geuk landutako datuak.
14 14 0 60 h 63
10. taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua (*) duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak edota sexu indarkeriaren biktima diren emakumeen kasuak, guztira. 2016.
MA
NK
.U
DAL
ERR
IAK
Emak. po-pulazioa1
Zerbitzuaren orduak hilean
Artatutako emakumeak,
guztiraERAKUNDEAK
(*) BLHko udal – erakundeen arreta psikologikoko baliabide gehienak ez dituzte indarkaria kasuak soilik artatzen, baizik eta problematika guztietako harrera egiten dute, Barakaldoko eta Santurtzikoak izan ezik, zeintzuk familarteko biolentziaren tratamendura bideratuak dauden.1 Udalerrian edo mankomunitatean ziren emakume guztiak 2016an, EINeko datuen arabera eta adina aparte utzita, zerbitzuaren erabiltzaileen datuak urte horretakoak dira eta. Iturria: EIN. 2016/01/01eko Biztanleen errolda, 636/2016 Errege Dekretua, abenduaren 2koa.2 Tratu txarrak edota sexu-indarkeria jasan dituztenak, honek aholku- eskearen arrazoia ez izan arren.3 Bilboko Udalak tratu txarren eta eraso sexualen kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatzen ditu. Soilik deribatutako kasu hauek azkartasunarekin artatu ezin badira, Udalak Modulu Psiko – Sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde) bidaliko lituzke, zeinekin akordio bat duen. 2016 urtean, Bilboko Udalaren Emakume Zerbitzuak, arreta psikologikoa behar zuten emakume biktimen kasuak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatu zituen.4 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen udal - zerbitzua.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
EZAUGARRIAK
Bikote/ bikote
ohiaren ind. (%)
Atzerrian jaiotakoak (%)
18 urte baino gutxiago %
18 eta 64 urte bitartean %
65 urte edo gehiago %
Ezgaitasunarekin %
Amorebieta-Etxano 4 100,0 25,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Barakaldo 29 93,1 37,9 0,0 93,1 6,9 6,9
Basauri 13 100,0 0,0 7,7 92,3 0,0 0,0
Bilbao (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1)
Ermua 11 90,9 9,1 0,0 100,0 0,0 9,1
Galdakao 24 100,0 12,5 4,2 95,8 0,0 0,0
Gernika-Lumo
(Busturialdeko Esk.)
Getxo 5 100,0 60,0 0,0 80,0 20,0 0,0
Leioa 7 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Muskiz 1 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Portugalete 8 87,5 0,0 0,0 87,5 12,5 0,0
Santurtzi 22 100,0 22,7 0,0 95,5 4,5 0,0
Sestao 12 100,0 25,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Urduña/Orduña 0 - - - - - -
Mungialde 9 100,0 22,2 0,0 88,9 11,1 0,0
Uribe Kosta 5 100,0 80,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.
Geuk landutako datuak.
0,012 100,0 33,3 0,0 83,3 16,7
EMAKUM.
11. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.
MA
NK
.U
DAL
ERR
IAK
ERAKUNDEAK
1 Bilboko Udalak tratu txarren eta eraso sexualen kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatzen ditu. Soilik deribatutako kasu hauek azkartasunarekin artatu ezin badira, Udalak Modulu Psiko – Sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde) bidaliko lituzke, zeinekin akordio bat duen. 2016 urtean, Bilboko Udalaren Emakume Zerbitzuak, arreta psikologikoa behar zuten emakume biktimen kasuak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatu zituen.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak
EZAUGARRIAK
Atzerrian jaiotakoak
(%)
18 urte baino gutxiago %
18 eta 64 urte bitartean %
65 urte edo gehiago %
Ezgaitasunarekin %
Amorebieta-Etxano 0 - - - - -
Barakaldo 5 20,0 0,0 80,0 20,0 20,0
Basauri 6 0,0 16,7 83,3 0,0 0,0
Bilbao (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1)
Ermua 0 - - - - -
Galdakao 0 - - - - -
Gernika-Lumo
(Busturialdeko Esk.)
Getxo 0 - - - - -
Leioa 0 - - - - -
Muskiz 0 - - - - -
Portugalete 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Santurtzi 0 - - - - -
Sestao 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0
Urduña/Orduña 0 - - - - -
Mungialde 0 - - - - -
Uribe Kosta 0 - - - - -
Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.
Geuk landutako datuak.
-0 - - -
EMAKUM.
-
MA
NK
.U
DAL
ERR
IAK
ERAKUNDEAK
12. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu-indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.
1 Bilboko Udalak tratu txarren eta eraso sexualen kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatzen ditu. Soilik deribatutako kasu hauek azkartasunarekin artatu ezin badira, Udalak Modulu Psiko – Sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde) bidaliko lituzke, zeinekin akordio bat duen. 2016 urtean, Bilboko Udalaren Emakume Zerbitzuak, arreta psikologikoa behar zuten emakume biktimen kasuak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatu zituen.
LABURPENA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
2.1. Jasandako indarkeria motaren arabera
2.2. Adinaren arabera
2.3. Emakumeen aradurapean dauden menpeko pertsonen arabera
2.4. Bizi diren udalerriaren arabera
3.1. Kasuen bilakaera 2006-2016
3.2. Kasu berriak emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera. 2016
4. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak, guztira. 2006-2016.
2. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Emakumeen kasu berriak. 2016.
3. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeak jaiotza-lekuaren arabera. 2016.
LABURPEN KOADROA
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua - 11. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.
Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua - 2
LABURPEN KOADROA
FORU ETA UDAL ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.
FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena - - Ajangiz - - - - Alonsotegi - - - - Amorebieta-Etxano - Arakaldo - - - - Arrankudiaga - - - - Arrigorriaga - - - Balmaseda - - - Barakaldo - Basauri - Bermeo - - - - Berriz - - - - Bilbao [1] - Durango - - Erandio - - - Ermua - Etxebarri - - - Fruiz - - - - Galdakao - Gatika - - - - Gernika-Lumo - - - Getxo - - Leioa - - Mallabia - - - - Maruri-Jatabe - - - - Muskiz - - Orozko - - - - Ortuella - - - Portugalete - - Santurtzi - Sestao - Ugao-Miraballes - - - Urduña/Orduña - - Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - Zaratamo - - - - Zeberio - - - - Zierbena - - - -
Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
UD
ALER
RIA
K
1 Emakumeak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoaren egitaraura deribatzen dira; Modulu psiko-sozialekin akordio bat existitzen da, itxaron-zerrenda dagoen kasuetan biktimei arreta emateko.
LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.
MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUAREN LABURPENA
ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.
FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.
ARRATIA - - - -
BUSTURIALDEA [2] -
DURANGOKO MERINALDEA - - -
ENKARTERRIAK - - -
LEA IBARRA - - -
LEA-ARTIBAI - - -
MUNGIALDE - -
TXORIERRI - - - -
URIBE KOSTA - -
MAN
KO
MU
NIT
ATEA
K (*
)
2Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
GUZTIRA Kasu berriak
Aurreko kasuak
Emakume kop. 106 46 60
Adingabe kop. 92 39 53
Neska kop. 45 19 26
Mutil kop. 47 20 27
GUZTIRA 198 85 113 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
1. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.
ARTATUTAKO PERTSONAK
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
2.1. Jasandako indarkeria motaren arabera
INDARKERIA MOTA Emakum. Kasu berrien guztizkoaren gaineko %
Fisikoa 33 71,7Psikologikoa 46 100,0Ekonomikoa 22 47,8Soziala 21 45,7Sexuala 16 34,8Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
2.2. Adinaren arabera
ADINA Emak. %
18-30 urte 7 15,2
31-40 urte 16 34,8
41-50 urte 9 19,6
51-64 urte 7 15,2
65 urte edo gehiago 7 15,2
Guztira 46 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
2. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Emakumeen kasu berriak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
2.3. Emakumeen ardurapeko pertsonen arabera
Emak.
Ardurapeko seme-alabarik gabe 18
Ardurapeko seme-alabekin 28
Adingabeak 21
Adindunak 6Adingabe eta adindunak 1
Ardurapeko beste pertsonak 0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
2.4. Bizi diren udalerriaren arabera
JATORRIZKO UDALERRIAK Emakum. %Abanto y Ciérvana-Abanto zierbena 1 2,2Arrigorriaga 3 6,5Barakaldo 7 15,2Basauri 2 4,3Bilbao 13 28,3Derio 1 2,2Etxebarri 1 2,2Getxo 2 4,3Gorliz 1 2,2Igorre 1 2,2Leioa 1 2,2Lekeitio 1 2,2Mungia 1 2,2Ortuella 1 2,2Santurtzi 3 6,5Sestao 3 6,5Sopela 1 2,2Valle de Trápaga - Trapagaran 1 2,2Ugao-Miraballes 1 2,2
E.A.Eko gainerakoa 1 2,2Guztira 46 100,0
Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
3.1. Kasuen bilakaera 2006-2016 (kasuak guztira)
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
EAE eta beste EEAA 26 43 47 46 42 38 56 62 75 77 86Atzerria 10 13 9 11 19 23 20 25 28 23 20
Guztira 36 56 56 46 42 61 76 87 103 100 106Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA.
3. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeak jaiotza-lekuaren arabera. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
3.2. Kasu berriak emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera. 2016
JAIOTZA-LEKUA Emakum. %Programan dauden
kasu berrien guztizkoaren gaineko %
AFRIKA 2 22,2 4,3 MAGREB 1 11,1 2,2 MAROKO 1 11,1 2,2 GAINERAKO AFRIKA 1 11,1 2,2 SENEGAL 1 11,1 2,2 AMERIKA 6 66,7 13,0 LATINOAMERIKA 6 66,7 13,0 BOLIVIA 2 22,2 4,3 EKUADOR 1 11,1 2,2 HONDURAS 1 11,1 2,2 KOLONBIA 1 11,1 2,2 NIKARAGUA 1 11,1 2,2 ASIA 1 11,1 2,2 BANGLADESH 1 11,1 2,2
GUZTIRA 9 100,0 19,6 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarteratzea, Enplegua etaBerdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak
ARTATUTAKO 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
PERTSONAK G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A
Artatutako pertsonak guztira 57 36 21 95 56 39 96 56 40 96 57 39 112 61 51 114 61 53 148 76 72 174 87 87 180 103 77 184 100 84 198 106 92
Kasu berriak (urtean hasitakoak) 57 36 21 46 25 21 31 19 12 40 25 15 46 22 24 51 28 23 81 40 41 87 45 42 96 58 38 77 42 35 85 46 39
Izendegia: G-Guztira / E-Emakumeak / A- AdingabeakOharra: Programa 2006. urteko maiatzean abiarazten da.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.
4. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak, guztira. 2006-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuak
3.1. Indarkeria egoera berean jasandako tratu txarren kopuruaren arabera
3.2. Jasandako tratu txar motaren arabera (tratu txar mota bakarra)
3.3. Jasandako tratu txar moten arabera (hainbat tratu txar mota aldi berean)
4.1. Indarkeria egoera berean jasandako tratu txarren kopuruaren arabera
4.2. Jasandako tratu txar motaren arabera (tratu txar mota bakarra)
4.3. Jasandako tratu txar moten arabera (hainbat tratu txar mota aldi berean)
7.1. Seme-alabak ardurapean dituzten edo ez dituzten emakume biktimak
7.2. Emakume biktimak, ardurapean dituzten seme-alaben kopuruaren arabera
7.3. Haurdun dauden emakume biktimak
Zerbitzuarekin harremanetan jartzen diren pertsonak
2006-2016 konparaketa
5. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzua erabili duten emakume biktimak, erasotzaile kopuruaren arabera. Bizkaia. 2016.
6. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Biktimen eta erasotzaileen arteko harreman mota. Bizkaia. 2016.
7. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, ardurapean dituzten seme-alaben arabera. Bizkaia. 2016.
1. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2016.
2. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Deiak egiten dituzten emakume biktimak, indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.
3. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.
4. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Familia barruko genero indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.
8. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. Evolución 2006-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuak
12.1. Dei bereizleak, deiaren arrazoi kopuruaren arabera
12.2. Arrazoi bateko dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera
12.3. Arrazoi bat baino gehiagoko dei bereizleak, deiaren arrazoien arabera
13.1. Dei bereizleak, dei bakoitzeko zerbitzuak egindako esku-hartze kopuruaren arabera
13.2. Esku-hartze bakarra izan duten dei bereizleak, esku-hartze motaren arabera
13.3. Esku-hartze bat baino gehiago izan duten dei bereizleak, esku-hartze moten arabera
Jasotako deiak
16. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, deia egin den udalerriaren arabera. Bizkaia. 2016.
11. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, biktimak arreta jasotzen duenean tratu txarrari buruz duen kontzientzia-mailaren arabera. Bizkaia. 2016.
15. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak beste zerbitzuetara egindako deribazioen arabera. Bizkaia. 2016.
14. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, arretak igorri dituzten iturrien arabera. Bizkaia. 2016.
9. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.
10. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekide/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, indarkeriaren zikloaren fasearen arabera. Bizkaia. 2016.
12. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, deiaren arrazoien arabera. Bizkaia. 2016.
13. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, zerbitzuak egindako esku-hartzeen arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuak
ERABILTZAILEEN PROFILA Emak. GUZTIZK. Gaineko % Gizonak GUZTIZK.
Gaineko % GUZTIRA
Biktimak 757 68,3 0 0,0 757
Hurbileko pertsonak /Senideak 226 20,4 66 6,0 292
Biktimarekin harremana duten profesionalak 32 2,9 11 1,0 43
Biktimarekin harremanik ez duten profesionalak 15 1,4 2 0,2 17
Guztira 1.030 92,9 79 7,1 1.109 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
INDARKERIA MOTA Emak. %
Bikote/bikote ohiak eragindako indarkeria 728 96,2
Familia barruko genero-indarkeria 23 3,0
Sexu indarkeria 6 0,8
Guztira 757 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
1. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2016.
Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
2. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Deiak egiten dituzten emakume biktimak, indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
3.1. Indarkeria egoera berean jasandako tratu txarren kopuruaren arabera
TRATU TXARREN KOPURUA Emak. %
Tratu txar mota bakarra 300 41,2
Hainbat tratu txar mota 428 58,8
Guztira 728 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.2. Jasandako tratu txar motaren arabera (tratu txar mota bakarra)
TRATU TXAR MOTA Emak. %
Tratu txar psikologikoa 292 97,3
Tratu txar fisikoa 1 0,3
Ez da adierazten 7 2,3
Guztira 300 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.3. Jasandako tratu txar motaren arabera (hainbat tratu txar mota aldi berean)
TRATU TXAR MOTA Emak. %
Tratu txar psikologikoa 426 99,5
Tratu txar fisikoa 338 79,0
Tratu txar ekonomikoa 128 29,9
Tratu txar sexuala 44 10,3
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
4.1. Indarkeria egoera berean jasandako tratu txarren kopuruaren arabera
TRATU TXARREN KOPURUA Emak. %
Tratu txar mota bakarra 8 34,8
Hainbat tratu txar mota 15 65,2
Guztira 23 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.2. Jasandako tratu txar motaren arabera (tratu txar mota bakarra)
TRATU TXAR MOTA Emak. %
Tratu txar psikologikoa 7 87,5
Tratu txar fisikoa 1 12,5
Guztira 8 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.3. Jasandako tratu txar moten arabera (hainbat tratu txar mota aldi berean)
TRATU TXAR MOTA Emak. %
Tratu txar psikologikoa 15 100,0
Tratu txar fisikoa 13 86,7
Tratu txar ekonomikoa 5 33,3
Tratu txar sexuala 1 6,7
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Familia barruko genero indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
ERASOTZAILE KOPURUA Emak. %
Erasotzaile bakarra 740 97,8
Hainbat erasotzaile 17 2,2
Guztira 757 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA Emak. %
Bikotekidea / ezkontidea 413 53,4
Bikotekide ohia/ ezkontide ohia 281 36,3
Aurreko senitartekoa 5 0,6
Ondorengo senitartekoa 13 1,7
Bestelako ahaideak 7 0,9
Adiskideak / Biktimaren pertsona ezagunak 3 0,4
Biktimaren pertsona ezezagunak 1 0,1
Beste pertsona batzuk 4 0,5
Ez da adierazten 47 6,1
Guztira 774 100,0 Oharra: Guztizkoa ez dator bat emakume biktimen kopuruarekin, emakume batek erasotzaile bat baino gehiago izan dezakeelako.Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
5. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzua erabili duten emakume biktimak, erasotzaile kopuruaren arabera. Bizkaia. 2016.
6. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Biktimen eta erasotzaileen arteko harreman mota. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
7.1. Seme-alabak ardurapean dituzten edo ez dituzten emakume biktimak
SEME-ALABAK ARDURAPEAN EDO EZ Emak. %
Ardurapeko seme-alabekin 457 60,4
Ardurapeko seme-alaba gabe 300 39,6
Guztira 757 100,0 Iturria: Enplegua eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
7.2. Emakume biktimak ardurapean dituzten seme-alaba kopuruaren arabera
ARDURAPEKO SEME-ALABA KOPURUA Emak. %
Seme-alaba bat 260 56,9
Bi seme-alaba 154 33,7
Hiru seme-alaba edo gehiago 43 9,4
Guztira 457 100,0 Iturria: Enplegua eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
7.3. Haurdun dauden emakume biktimak
Emak.
Haurdun daudenak 10
Haurdun ez daudenak 747
Guztira 757 Iturria: Enplegua eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
7. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, ardurapean dituzten seme-alaben arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuak
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G
Biktimak 582 26 608 323 26 349 761 16 777 943 23 966 891 17 908 824 0 824 719 0 719 680 0 680 723 0 723 732 0 732 757 0 757
Pert. Hurbilak / ahaideak 80 23 103 73 19 92 164 41 205 210 56 266 223 55 278 202 67 269 150 50 200 147 45 192 165 42 207 204 71 275 226 66 292
Profesionalak 57 10 67 41 11 52 60 12 72 42 12 54 50 23 73 59 18 77 52 15 67 33 4 37 34 14 48 47 16 63 47 13 60
Guztira 719 59 778 437 56 493 985 69 1.054 1.195 91 1.286 1.164 95 1.259 1.085 85 1.170 921 65 986 860 49 909 922 56 978 983 87 1.070 1.030 79 1.109
Izendegia: E-Emakumeak / Gi-Gizonak / G-Guztira
Iturriak: Gizarte Gaietako Sailburuordetza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza.(2006-2008)
Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza (2009-2011)Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea (2012). Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2013tik)
ERABILTZAILEEN PROFILA
8. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. Bilakaera 2006-2016.
Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuak
INDARKERIA MOTA Kop. GUZTIZK. Gaineko %
Bikotekide / bikotekide ohia 1.679 95,2 Familia barneko genero indarkeria 51 2,9 Sexu indarkeria 14 0,8 Ez da adierazten 20 1,1 Dei bereizleak guztira 1.764 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
BIKOTEKIDE/ BIKOTEKIDE OHIAREN INDARKERIAGATIKO
ARRETAK
Kop. %Tentsioaren handitzea 1.193 71,1 Gertakari zorrotza edo bortizkeriaren leherketa 335 20,0 Ziklotik kanpo / ondorio psikologikoak 120 7,1 Damua eta adiskidetzea 6 0,4 Ez da adierazten 25 1,5 Dei bereizleak guztira (bikote/bikote ohiaren indark.) 1.679 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
BIKOTEKIDE/ BIKOTEKIDE OHIAREN INDARKERIAGATIKO
ARRETAK
Kopurua %Txikia edo nulua 388 23,1 Ertaina 642 38,2 Altua 603 35,9 Indarkeria egoeratik kanpo 9 0,5 Ez da adierazten 37 2,2 Dei bereizleak guztira (bikote / bikote ohiaren ind.) 1.679 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
9. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.
10. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekide/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, indarkeriaren zikloaren fasearen arabera. Bizkaia. 2016.
INDARKERIAREN ZIKLOAREN FASEA
11. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, biktimak arreta jasotzen duenean tratu txarrari buruz duen kontzientzia-mailaren arabera. Bizkaia. 2016.
KONTZIENTZIA MAILA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
12.1. Dei bereizleak, deiaren arrazoi kopuruaren arabera
DEI BEREIZLEAK KOP. GUZTIZK. Gaineko %
Arrazoi bateko deiak 815 46,2
Arrazoi bat baino gehiago duten deiak 949 53,8
Dei bereizleak guztira 1.764 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
12.2. Arrazoi bateko dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera
ARRAZOI BAT DUTEN DEIAK
Kop. %Akonpainamendu edo jarraipen telefonikoa 505 62,0
Informazioa 160 19,6
Orientazioa 109 13,4
Koordinazioa 13 1,6
Larrialdia 20 2,5
Ez da adierazten 8 1,0
Guztira 815 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
12.3. Arrazoi bat baino gehiagoko dei bereizleak, deiaren arrazoien arabera
ARRAZOI BAT BAINO GEHIAGO DUTEN DEIAK
Kop. %Orientazioa 937 98,7
Informazioa 864 91,0
Akonpainamendu edo jarraipen telefonikoa 97 10,2
Larrialdia 5 0,5
Koordinazioa 2 0,2
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
12. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak deiaren arrazoien arabera. Bizkaia. 2016.
DEIAK EGITEKO ARRAZOIA
DEIAK EGITEKO ARRAZOIAK
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
13.1. Dei bereizleak, dei bakoitzeko zerbitzuak egindako esku-hartze kopuruaren arabera
DEI BEREIZLEAK KOP. GUZTIZK. Gaineko %
Esku-hartze bakarra izan duten deiak 323 18,3
Esku-hartze bat baino gehiagoko deiak 1.441 81,7
Dei bereizleak guztira 1.764 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
13.2. Esku-hartze bakarra izan duten dei bereizleak, esku-hartze motaren arabera
ESKU-HARTZE BAKARREKO DEIAKKop. %
Akonpainamendua eta jarraipen telefonikoa 150 46,4 Informazioa 120 37,2 Orientazioa 17 5,3 Beste zerbitzu batzuekin koordinazioa 13 4,0 Larrialdia 10 3,1 Euste emozionala 4 1,2 Ez da adierazten 9 2,8
Guztira 323 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
13.3. Esku-hartze bat baino gehiago izan duten dei bereizleak, esku-hartze moten arabera
ESKU-HARTZE BAT BAINO GEHIAGO IZAN
DUTEN DEIAKKop. %
Euste emozionala 1.227 85,1 Orientazioa 1.037 72,0 Informazioa 945 65,6 Akonpainamendu eta jarraipen telefonikoa 451 31,3 Arreta krisian 21 1,5 Larrialdia 9 0,6 Beste zerbitzu batzuekin koordinazioa 4 0,3 Koordinazioa deribazio txostenarekin 4 0,3 Oharra: larrialdiko arretak 112 zerbitzuaren esku-hartzea behar du; krisialdiko arreta, berriz, laguntzaemozionala izan daiteke larrimin une batean, polizia edo medikuen premiazko esku hartzearen beharrik gabe.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
13. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak zerbitzuak egindako esku-hartzeen arabera. Bizkaia. 2016.
EGINDAKO ESKU-HARTZEA
EGINDAKO ESKU-HARTZEAK
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
IGORPENAREN ITURRIA Kop. %016 775 43,9
Barnekoa (zerbitzutik bertatik)** 651 36,9
Berezko iniziatiba 43 2,4
Komunikabideak 39 2,2
Ertzaintza 25 1,4
Adiskideak 20 1,1
Administrazioa* 19 1,1
Osasun-zerbitzuak 15 0,9
Beste gizarte-zerbitzu batzuk 13 0,7
Ahaideak 10 0,6
Beste pertsona batzuk 5 0,3
Elkarte-zerbitzuak eta GKEetakoak 4 0,2
Zerbitzu juridikoak (B.L.Z izan ezik) 2 0,1
Biktimari Laguntzeko Zerbitzua (B.L.Z) 1 0,1
Gizarte Zerbitzuetako Zuzendaritza 1 0,1
Ez da adierazten 141 8,0
Guztira 1.764 100,0
* Genero Indarkeriaren arretan espezializatu gabeko administrazio-zerbitzuak (Emakunde, Euskal Enplegu Zerbitzua…).** Aurreko deian, zerbitzuak behar duenean berriro deitzea proposatu du.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
14. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, arretak igorri dituzten iturrien arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
ZEIN ZERBITZURA BIDERATZEN DEN Kop. %Biktimari Laguntzeko Zerbitzua (B.L.Z) 348 19,7
Zerbitzu-juridikoak (B.L.Z izan ezik) 81 4,6
Polizia-zerbitzuak 80 4,5
Gizarte-zerbitzuak 52 2,9
Berdintasun/Emakumearen zerbitzuak 48 2,7
BFA-ren programa psikologiko espezializatua 39 2,2
Larrialdi-zerbitzuak 36 2,0
Zerbitzu-psikologikoak 28 1,6
Osasun-zerbitzuak 19 1,1
Gizarte Zerbitzuetako Zuzendaritza 17 1,0
Barnekoa (zerbitzura bertara) 7 0,4
Elkarte-zerbitzuak eta GKEetakoak 5 0,3
016 4 0,2
BFAren programa espezializatua/Psicosoziala 3 0,2
Enplegu-zerbitzua 3 0,2
Adingabeen zerbitzuak 3 0,2
UGLZ Vitoria-Gasteiz 1 0,1
Beste batzuk 12 0,7
Deribaziorik gabe 978 55,4
Guztira 1.764 100,0 Oharra: Zerbitzuaren arreta batek 0-1 deribazio izan ditzake.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
15. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak beste zerbitzuetara egindako deribazioen arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.
UDALERRIA KOP. %Arrigorriaga 29 1,6
Balmaseda 21 1,2
Barakaldo 103 5,8
Basauri 25 1,4
Bilbao 596 33,8
Derio 23 1,3
Erandio 26 1,5
Galdakao 51 2,9
Gernika-Lumo 24 1,4
Getxo 70 4,0
Leioa 34 1,9
Portugalete 45 2,6
Santurtzi 47 2,7
Sestao 42 2,4
Zalla 22 1,2
Gainerakoak 489 27,7
Ez da adierazten 117 6,6
Guztira 1.764 100,0 Oharra: "Gainerakoak" kategoria 5.000 biztanle baino gutxiagoko udalerriak edo 20 dei baino gutxiago egin dituzten udalerriak barne hartzen ditu. Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
16. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, deia egin den udalerriaren arabera. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuak
Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak:
3.1. Erakunde eskatzailearen arabera
3.2. Onuradunaren bizikidetza unitatearen tamainaren arabera
3.3. Emakume atzerritar onuradunen jaiotza-lekuaren arabera
3.4. Onuradunaren adinaren arabera
4.1. Adierazle nagusiak lurralde eremuaren arabera
4.2. Bizikidetza unitatearen tamainaren arabera
4.3. Adinaren arabera
4.4. Nazionalitatearen arabera
4.5. Ezgaitasunaren arabera
Tabla 5. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren akreditazioa duten emakumeen espedienteak lurraldearen arabera. Bilakaera 2009-2016.
1. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenaren eskaerak, tramitazioaren emaitzaren eta lurralde-eremuaren arabera. 2016.
1. neurria: Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak
2. neurria: Alokairu erregimeneko BOEetako sustapenerako baremazioan puntu estrak ematea
4. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren biktimen akreditazioa duten emakumeen espediente aktiboak. 2016/12/31ko datuak.
3. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. 2016.
2. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Aurkeztutako eskaerak eta alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. Bilakaera 2007-2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuak
Bizkaia EAE
EAEren gaineko Bizkaiko
%
Esleipenak 7 18 38,9
Ukapenak 1 2 50,0
Erabakitzeke 1 2 50,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Aurkeztutako eskaerak 5 13 13 1 10 11 (*) 5 (*) 6
Esleipenak 5 9 13 5 3 9 8 3 7 7
(*) Datu ez eskuragarrria
Iturriak: Etxebizitzako Sailburuordetza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2007-2008).
Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza. (2009-2011).Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea (2012). Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2013tik).
2. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Aurkeztutako eskaerak eta alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. Bilakaera 2007-2016.
ESKAERAK ETA ALOKAIRUKO ETXEBIZITZEN ZUZENEKO
ESLEIPENAK
Hurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuaren, 2006ko urriaren 4ko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.
1. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenaren eskaerak, tramitazioaren emaitzaren eta lurralde-eremuaren arabera. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuakHurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuaren, 2006ko urriaren 4ko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.
3.1. Erakunde eskatzailearen arabera
ERAKUNDE ESKATZAILEA Kop.Bizkaiko Foru Aldundia 4 Udalerri / Mankomunitateak 3
GUZTIRA 7 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.2. Onuradunaren bizikidetza unitatearen tamainaren arabera
BIZIKIDETZA UNITATEKO PERTSONAK Emak. %Pertsona bat 1 14,3
Bi pertsona 2 28,6
Hiru pertsona 3 42,9
Lau pertsona 1 14,3
GUZTIRA 7 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.3. Emakume atzerritar onuradunen jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA Emak.
Atzer. Guztizk. gaineko
%
Emak. Onurad.
guzt. gaineko %
AFRIKA 4 100,0 57,1 MAGREB 1 25,0 14,3
MAROKO 1 25,0 14,3
AFRIKA GAINERAKOA 3 75,0 42,9 GINEA 1 25,0 14,3
KONGO 1 25,0 14,3
SENEGAL 1 25,0 14,3
GUZTIRA 4 100,0 57,1 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.4. Onuradunaren adinaren arabera
ADINA Emak. %30 urte baino gutxiagokoak 3 42,9
30-40 urte bitartean 3 42,9
41-50 urte bitartean 1 14,3
50 urte baino gehiagokoak 0 0,0
GUZTIRA 7 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuak
4.1. Adierazle nagusiak lurralde-eremuaren arabera
Bizkaia EAEEAEren gaineko
Bizkaiko %
G.I-ren biktimen espediente aktiboak* 353 615 %57,42016ko altak 115 212 %54,2Etxebizitza esleipenak 39 82 %47,6* 2016/12/31n zeuden espediente aktiboak.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.2. Bizikidetza unitatearen tamainaren arabera
BIZIKIDETZA UNITATEKO PERTSONAK Emak. %
Pertsona bat 87 24,6
Bi pertsona 159 45,0
Hiru pertsona 68 19,3
Lau pertsona 34 9,6
Bost pertsona 5 1,4
Sei pertsona 0 -
GUZTIRA 353 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.3. Adinaren arabera
ADINA Emakumeak %
0 -
66 18,7
155 43,9
92 26,1
37 10,5
3 0,8
353 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
41-50 urte
51-64 urte
≥ 65 urte
GUZTIRA
<18 urte
18-30 urte
31-40 urte
Hurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren, 2012ko urriaaren 15eko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.
4. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren biktimen akreditazioa duten emakumeen espediente aktiboak. 2016/12/31ko datuak.
GENERO INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEAK ETXEBIDEN
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuakHurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren, 2012ko urriaaren 15eko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.
4. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren biktimen akreditazioa duten emakumeen espediente aktiboak. 2016/12/31ko datuak.
4.4. Nazionalitatearen arabera
NAZIONALITATEA Emak. % Espainiarra 228 64,6
Atzerritarra 120 34,0
Ez da adierazten 5 1,4
GUZTIRA 353 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.5. Ezgaitasunaren arabera
EZGAITASUN MOTA Emak. % Psikikoa 11 3,1 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
LURRALDEA 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Bizkaia 92 123 140 176 309 267 306 353 EAE 153 224 246 315 559 530 539 615
EAE guztizkoaren gaineko Bizkaiko % %60,1 %54,9 %56,9 %55,9 %55,3 %50,4 %56,8 %57,4
Iturriak: Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza. (2009-2011).Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea (2012). Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2013tik).
Tabla 5. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren akreditazioa duten emakumeen espedienteak lurraldearen arabera. Bilakaera 2009-2016.
Oharra: 2009-2012ko datuak alokairu erregimeneko BOEn zozketarako kupoaren abrnean dauden genero indarkeriaren emakume biktimen espedientei dagokie. Neurri hori, alokairu erregimeneko BOEn promoziorako baremazioan 10 punto gehigarri ematen duen neurriaren aurrekoa da. Azken hau da gaur egun indarrean dagoen neurria eta honi buruzkoak dira 2013tik batu diren datuak.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak (1/2004 LO 27. art.)
1.1. Prozeduraren ebazpenaren eta lurralde eremuaren arabera
1.2. Eskatzaileak bizi diren udalerrien arabera
2.1. Onuradunak bizi diren udalerrien arabera
2.2. Emakume atzerritar onuradunen jatorrizko herrialdearen arabera
2.3. Onuradunaren adinaren arabera
2.4. Onuradunak ardurapean duten seme-alaba kopuruaren arabera
2.5. Eskaera-bidearen arabera
2.6. Emandako zenbatekoaren arabera
3.1. Ukatzeko arrazoiaren arabera
Laguntza Ekonomikoak1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Aurkeztutako eskaerak. Bizkaia. 2016.
2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Emandako diru-laguntzak. Bizkaia. 2016.
3. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Ukatutako eskaerak. Bizkaia. 2016
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.
1.1. Prozeduraren ebazpenaren eta lurralde eremuaren arabera
LAGUNTZA EKONOMIKOEN ESKAERAK
Lurralde Eremua GUZTIRA Emandakoak Erabakitzeke Ukatutak Baztertuak* Onartuak %
Bizkaia 126 67 8 47 4 53,2
EAE 279 143 25 101 10 51,3
Bizkaia EAEko guztiaren gain % 45,16 46,85 32,00 46,53 40,00 *Eskatutako dokumentazioa ez zuzentzeagatik ukatutako eskaerak.Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Aurkeztutako eskaerak. Bizkaia. 2016.
Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.
1.3. Eskatzaileak bizi bizi diren udalerrien arabera
BIZITERRIAK Emak. % Amorebieta-Etxano 1 0,8 Arrigorriaga 2 1,6 Bakio 1 0,8 Barakaldo 8 6,3 Barrika 1 0,8 Basauri 4 3,2 Bermeo 1 0,8 Berriz 2 1,6 Bilbao 57 45,2 Dima 1 0,8 Durango 1 0,8 Elorrio 1 0,8 Erandio 5 4,0 Ermua 1 0,8 Etxebarri 3 2,4 Galdakao 2 1,6 Gernika-Lumo 3 2,4 Getxo 3 2,4 Igorre 2 1,6 Leioa 4 3,2 Lemoa 2 1,6 Mungia 1 0,8 Ortuella 3 2,4 Portugalete 6 4,8 Santurtzi 6 4,8 Sestao 2 1,6 Valle de Trápaga-Trapagaran 2 1,6 Urduliz 1 0,8
Guztira 126 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.
2.1. Onuradunak bizi diren udalerrien arabera
BIZITERRIAK Emak. % Arrigorriaga 1 1,5
Bakio 1 1,5
Barakaldo 1 1,5
Barrika 1 1,5
Basauri 2 3,0
Bermeo 1 1,5
Bilbao 35 52,2
Dima 1 1,5
Erandio 3 4,5
Etxebarri 1 1,5
Gernika-Lumo 2 3,0
Getxo 1 1,5
Igorre 2 3,0
Leioa 3 4,5
Lemoa 2 3,0
Ortuella 1 1,5
Portugalete 3 4,5
Santurtzi 4 6,0
Valle de Trápaga-Trapagaran 2 3,0
Guztira 67 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Emandako diru-laguntzak. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.
2.2. Emakume atzerritar onuradunen jatorrizko herrialdearen arabera
JATORRIZKO LEKUA Emak.
Emakume etorkinen
guztizk.ren gaineko %
Emakume onuradun
guztizk.ren gaineko %
EUROPA 3 9,4 4,5 E.B 28 3 9,4 4,5
ERRUMANIA 2 6,3 3,0
FRANTZIA 1 3,1 1,5
AFRIKA 10 31,3 14,9 MAGREB 6 18,8 9,0
MAROKO 6 18,8 9,0
GAINERAKO AFRIKA 4 12,5 6,0 ETIOPIA 1 3,1 1,5
GINEA BISSAU 1 3,1 1,5
NIGERIA 2 6,3 3,0
AMERIKA 19 59,4 28,4 LATINOAMERIKA 19 59,4 28,4
BOLIVIA 5 15,6 7,5
BRASIL 4 12,5 6,0
EKUADOR 2 6,3 3,0
KOLONBIA 2 6,3 3,0
NIKARAGUA 3 9,4 4,5
PANAMA 1 3,1 1,5
PARAGUAI 2 6,3 3,0
GUZTIRA 32 100,00 47,76 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.
2.3. Onuradunaren adinaren arabera
ADINA Emak. % < 18 urte 0 0,018-30 urte 23 34,331-40 urte 22 32,841-50 urte 20 29,951-64 urte 1 1,5≥ 65 urte 1 1,5
GUZTIRA 67 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2.4. Onuradunak ardurapean duten seme-alaba kopuruaren arabera
ARDURAPEKO SEME-ALABAK Emak. % Ardurapeko seme-alabarik gabe 8 11,9Ardurapeko seme-alaba bat 28 41,8Ardurapeko seme-alaba bi edo gehiago 31 46,3
GUZTIRA 67 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2.5. Eskaera-bidearen arabera
ESKAERA BIDEA Emak. % Gizarte-zerbitzuak 62 92,5Biktimari Laguntzeko Zerbitzua (B.L.Z) 3 4,5Emakumea zuzenean 2 3,0
GUZTIRA 67 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2.6. Emandako zenbatekoaren arabera*
EMANDAKO ZENBATEKOA Emak. % 2.556 euro (langabezia-sorospeneko 6 hilabeteko zenbatekoa) 8 11,95.112 euro (langabezia-sorospeneko 12 hilabeteko zenbatekoa) 27 40,37.668 euro (langabezia-sorospeneko 18 hilabeteko zenbatekoa) 26 38,810.224 euro (langabezia-sorospeneko 24 hilabeteko zenbatekoa) 6 9,0
TOTAL 67 100,0
* Emandako zenbatekoa emakume eskatzaileak ardurapean dituen pertsona kopurua eta emakumeareneta/edo ardurapean dituen pertsonen ezgaitasun-mailaren arabera ezartzen da. Zenbatekoen sailkapena.
Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak (1/2004 LO 27. art.)
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.
3.1. Ukatzeko arrazoiaren arabera
UKATZEKO ARRAZOIAK KOP. %Laguntza hau lehenago jaso izana edo laguntza bateraezinak jasotzea 17 33,3
Ezarritakoa baino gehiagoko sarrerak 12 23,5
Lanean aktibo egotea 9 17,6
7 13,7
Beste arrazoi batzuk 6 11,8
GUZTIRA* 51 100,0 *Baldintza bat baino gehiago ez betetzeagatik ukatutako 4 eskaera.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Genero-indarkeriaren biktimaren egiaztagutuna indarrean ez izatea edo urtebete baino gutxiagoko antzinatasuna ez izatea
3. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Ukatutako eskaerak. Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak
1.1. Lurralde eremuaren arabera
1.2. Langabezi-egoeran
2.1. Bizi diren udalerrien arabera
2.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
2.3. Ezgaitasunaren arabera
2.4. Adinaren arabera
Lanbide
1.taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak. 2016.
2. taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak (altak) Bizkaia 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak
1.1. Lurralde eremuaren arabera
Bizkaia EAEEAEren gaineko
Bizkaiko %
Kasuk guztira 316 574 55,1
212 369 57,5
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
1.2. Langabezi-egoeran
Bizkaia Langabezi %
Kasuak guztira 261 82,6
184 86,8
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2016ko altak
2016ko altak
1.taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak
2.1. Bizi diren udalerrien arabera
Emakumeak Alten gaineko %
GUZTIRA 212 100,0
Abadiño 1 0,5
Amorebieta-Etxano 1 0,5
Arrigorriaga 2 0,9
Atxondo 1 0,5
Bakio 1 0,5
Balmaseda 3 1,4
Barakaldo 20 9,4
Basauri 8 3,8
Bermeo 2 0,9
Bilbao 81 38,2
Dima 1 0,5
Durango 4 1,9
Elorrio 2 0,9
Etxebarri 2 0,9
Galdakao 2 0,9
Gernika-Lumo 1 0,5
Getxo 5 2,4
Güeñes 3 1,4
Igorre 2 0,9
Iurreta 1 0,5
Karrantza Harana/Valle de Carranza 1 0,5
Leioa 2 0,9
Lekeitio 3 1,4
Lemoa 2 0,9
Lezama 2 0,9
Markina-Xemein 1 0,5
Mungia 2 0,9
Muskiz 3 1,4
Ortuella 5 2,4
Plentzia 2 0,9
Portugalete 1 0,5
UDALERRIA
2. taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak (altak). Bizkaia. 2016.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak
2.1. Bizi diren udalerrien arabera
Emakumeak Alten gaineko %
GUZTIRA 212 100,0
Santurtzi 27 12,7
Sestao 10 4,7
Urduliz 1 0,5
Valle de Trápaga-Trapagaran 4 1,9
Zaldibar 1 0,5
Zamudio 1 0,5
Zierbena 1 0,5
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
UDALERRIA
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak
2.2. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera
JAIOTZA-LEKUA EmakumeakAtzer.
guztizk.ren gaineko %
EUROPA 8 9,9 E.B. 28 7 8,6
ERRUMANIA 4 4,9
FRANTZIA 1 1,2
ITALIA 1 1,2
PORTUGAL 1 1,2
GAINERAKO EUROPA 1 1,2 UKRAINA 1 1,2
AFRIKA 25 30,9 MAGREB 20 24,7
ALJERIA 2 2,5
MAROKO 18 22,2
GAINERAKO AFRIKA 5 6,2 ETIOPIA 1 1,2
GINEA BISSAU 1 1,2
KONGO 1 1,2
SENEGAL 2 2,5
AMERIKA 48 59,3 LATINOAMERIKA 48 59,3
ARGENTINA 1 1,2
BOLIVIA 9 11,1
BRASIL 14 17,3
EKUADOR 3 3,7
GUATEMALA 1 1,2
HONDURAS 2 2,5
KOLONBIA 3 3,7
KUBA 1 1,2
NIKARAGUA 4 4,9
PARAGUAI 5 6,2
PERU 1 1,2
URUGUAI 1 1,2
VENEZUELA 3 3,7
GUZTIRA 81 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak
2.3. Ezgaitasunaren arabera
Emakumeak Guztizkoaren gaineko %
Ezgaitasunarekin 8 3,8
204 96,2
GUZTIRA 212 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2.4. Adinaren arabera
ADINA Guztira Guztizkoaren gaineko %
<18 0 0,0
18-30 56 26,4
31-40 86 40,6
41-50 51 24,1
51-64 18 8,5
65 edo gehiago 1 0,5
Guztira 212 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Ezgaitasunik gabe
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.K. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenen datuak
1. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat, lurralde eremuaren arabera. 2016
2. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat. Bizkaia. 2011-2016 Bilakaera.
Baimenak
I. Arloa: GIZARTE BABESAI.K. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenen datuak
Bizileku eta lanerako baimenak Bizkaia EAEEAEren gaineko
Bizkaiko %Emandako baimenak guztira 59 106 55,7
Bizileku eta lanerako baimenak 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Bizkaia 20 81 77 89 94 59
EAEren gaineko Bizkaiko % 43,5 49,1 51,3 59,7 63,5 55,7
Oharra: 2014ra arte datuak Urteko Estatistika Txostenetik eskuratzen ziren. 2015etik aurrera OrdezkaritzarenAtari Estatistikotik hartuko dira.
Iturria: Espainiako Gobernuaren Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioko Genero Indarkeriaren aurkako Gobernu Ordezkaritza.
Iturria: Espainiako Gobernuaren Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioko Genero Indarkeriaren aurkako Gobernu Ordezkaritza.
1. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat, lurralde eremuaren arabera. 2016
2. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat. Bizkaia. 2011-2016 Bilakaera.
______________________________________________________________________
2. ERANSKINA
“Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak”
Erakunde arteko Hitzarmen Jarraipen Batzordea
DOKUMENTUA
______________________________________________________________________
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA.
PROPOSAMEN TERMINOLOGIKOAK.
Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea
Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak. Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea. _____________________________________________________________________________________
2
Gaur egun emakumeen aurka, emakume izate hutsagatik, era batera eta bestera eragiten den indarkeriaren fenomenoa izendatzeko kontzeptu asko erabiltzen dira: “indarkeria sexista”, “gizonezkoen indarkeria”, “genero-indarkeria”, etab. Dena den, terminologia bateratu eta errakuntzak saihestu nahian, “emakumeen aurkako indarkeria” erabiltzea proposatzen da. Hainbat arrazoi ikusi ditugu hautu hori egiteko: lehenik eta behin, gai honetan aditu izan gabe edonork ulertzeko moduko termino argi eta ulerterraza delako; bigarren, indarkeria-mota hau emakumeek pairatzen dutela nabarmentzen duelako eta; hirugarren eta azken, uneotan bera delako adostasun sozial eta politiko handiena biltzen duen adierazpidea eta agiri juridikoetan eta nazioartekoetan1 erabiltzen ari dena. Nahiago dugu “genero-indarkeria” terminoa baztertzea, horren helmena eta esanahia argi zehazten ez bada edo espresuki 1/2004 Lege Organikoari ez badagokio, behintzat, azken aldi honetan hainbat sektoretan indartzeaz gain estatuko araudi berrian azaltzen bada ere, denek ez dutelako esanahi berarekin erabiltzen, eta ondorioz, argitu beharrean nahasmendua ari delako eragiten. Izan ere, “emakumeen aurkako indarkeriaren” sinonimotzat erabiltzen da batzuetan, eta bestetan, berriz, zentzu zabalagoa ematen zaio eta genero-harremanen ondorioz pertsonek –emakumeak bereziki, baina ez beti- paira dezaketen edozein indarkeria-motari egokitu. Zenbaitetan, halaber, emakumeen aurkako indarkeriaz jardutean erabiltzen da, baina soil-soilik bikote-harremanetan ematen denean. Emakumeen aurkako indarkeria definitzeko, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legearen 50. artikuluan eta 2002ko apirilaren 30ean Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak Estatu Kideei Emakumea Indarkeriaz Babesteko onartutako Gomendioan jasotakoa erabiltzea proposatzen da: “…sexuaren ziozko edozein ekintza bortitz joko da emakumeen aurkako indarkeriatzat, baldin eta ekintza horrek emakumeari kalte fisiko, sexual edo psikologikoa edo sufrimendua ekartzen badio edo ekar badiezaioke. Jokaera horien artean sartuko dira emakumea ekintza horiek egitearekin mehatxatzea, hertsapenak egitea edo askatasuna arbitrarioki kentzea, bizitza publikoan edo pribatuan.”2. Aipatutako Gomendioan adierazitakoaren arabera, honako hauek sartzen dira indarkeria horren barruan, nahiz ez diren bakarrak: 1Hor daude, besteak beste, NBEren Adierazpena, emakumeen kontrako indarkeria ezabatzearen ingurukoa (1993); Emakumearen gaineko Pekingo IV. Mundu Konferentzian onartutako Ekintzarako Oinarria (1995); Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak estatu kideei egindako Gomendioa emakumeari indarkeriaren aurrean babesa ematearen inguruan (2002), eta emakumeen aurkako indarkeriaren ondorioak arintzeko eta indarkeria hori Europar batasunetik ezabatzeko jardunbide egokietarako Gida (2002). 2 Emakumeen aurkako indarkeria ezabatzearen inguruko NBEren Adierazpenean (1993) eta Emakumearen gaineko Pekingo IV. Mundu Konferentzian onartutako Ekintzarako Oinarrian (1995) jasotako definizioak ere ildo beretik doaz.
Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak. Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea. _____________________________________________________________________________________
3
a) Familian edo etxean gertatzen den indarkeria, hala nola: eraso fisikoa eta
mentala, abusu emozionala eta psikologikoa, bortxaketa et sexu-abusuak, intzestua, senar, mutil-lagun edo noizean behinkako lagunek edo berarekin bizi direnek emakumea bortxatzea, ohorearen izenean egindako krimenak, emakumeen aurkako mutilazio genital edo sexuala eta emakumearen kaltetan oraindik bizirik dirauten hainbat ohitura, behartutako ezkontzak, besteak beste;
b) Gizartean gertatzen den indarkeria, honako hauek, besteak beste: bortxaketak, sexu-abusuak, lantokian, erakundeetan edo beste hainbat lekutan gertatzen den sexu-jazarpena edo larderia, esplotazio sexual eta ekonomikorako emakumeen legez kanpoko trafikoa eta turismo sexuala;
c) Estatuak edo haren agintariek eragindako edo onartutako indarkeria; d) Gatazka armatuko egoeran emakumeen giza eskubideak urratzea, hala nola:
emakumeak bahitzea, lekualdatzera behartzea, sistematikoki bortxatzea, sexu-esklabotza, haurdunaldi behartuak eta emakumeen trafikoa (sexu-esplotaziorako edo esplotazio ekonomikorako).
Etxeko tratu txarak eta sexu-erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko Hitzarmenean jorratzen diren emakumeen aurkako indarkeria mota biei ekingo diegu ondoren. 1. Etxeko tratu txarrak Lehen azaldu legez, emakumeen aurkako indarkeria emakumeen aurkako etxeko indarkeria baino zabalagoa da, eta leku anitzetan ager daiteke: familiaren edo harreman afektiboen esparruan, lanlekuetan eta ikastetxeetan, erakundeetan eta abarretan. “Etxeko indarkeria” adierazpidea berdin erabiltzen da hizketa arruntean nola profesionalean. Europako Batzordeak glosategi bat egin zuen 1999. urtean, Berdintasunerako 100 hitz. Gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren inguruko terminoen glosategia izenekoa, eta bertan, honela zedarritu zuen “etxeko indarkeria” terminoa: “edozein indarkeria-modu, fisikoa, sexuala edo psikologikoa, familiako kideren baten segurtasunari edo ongizateari arriskua dakarkiona; bortxa fisikoa edo emozionala nahiz bortxa fisikoaren mehatxua erabiltzea familian edo etxe barruan, sexu-indarkeria ere barne. Hemen sartzen dira umeen aurkako tratu txarrak, intzestua, emakumeen kontrako tratu txarrak eta etxe berean bizi den edonoren aurkako sexu-abusuak edo beste era bateko abusuak”.
Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak. Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea. _____________________________________________________________________________________
4
Hortaz, honako hau joko da emakumeen aurkako etxeko indarkeriatzat3: emakumeari min eman edo sufrimendu fisikoa, sexuala edo psikologikoa ekar liezaiokeen egiteko edo ez egite oro nahiz kontrolatzeko edo mehatxatzeko jokabide, baldin eta familia-harreman baten eta/edo harreman afektibo baten barruan gertatzen bada, den harreman hori une horretan bizirik dagoen bat edo iraganeko bat. Indarkeria hori jarraituki erabiltzen bada, eta kontrolatzeko, menderatzeko, azpiratzeko eta harremanean aginte- eta botere-jarrera atxikitzeko erabiltzen bada, etxeko tratu txartzat jotzea proposatzen da.
Etxeko tratu txarren oinarria, aldez aurretik ematen den botere-harreman bidegabe bat izaten da; izan ere, etxeko tratu txarren azken helburua ez da lesio jakin bat eragitea, baizik eta bestea azpiratzea eta menderatzea, eta harremanean aginpide- eta botere-jarrera bat atxikitzea. Hori dela eta, etxeko tratu txarrak, gehienbat, gizonezkoek eragiten dituzte, beren bikotekideen edo bikotekide ohien aurka. Erasoak nolakoak diren kontuan hartuta, tratu txarrak lau motatakotzat hartzea proposatzen da:
a) Fisikoa. Biktimaren segurtasun fisikoa arriskuan jarri edo kaltetu eta istripu ez den egintza da. Besteak beste, halako jokabideak barne sartzen ditu: bultzatzea, jotzea, erretzea, edota biktima erasotzeko armak edo beste tresnak erabiltzea.
b) Psikologikoa edo emozionala. Biktimaren osotasun psikikoa arriskuan jarri edo kaltetu eta istripu ez den egintza da. Besteak beste, honakoak barne hartzen ditu: mehatxua, laidoa, iraina, gutxiespena, arbuio afektiboa eta, elkarrekintza, isolatze eta inkomunikazioa bezalako ekimenak blokeatzea.
c) Sexuala. Biktimaren baimenik gabe egiten diren sexu-praktikei deritze.
3 Badira “etxeko” terminoa erabiltzearen aurkako iritziak. Bi dira funtsean aipatzen diren argudioak: bata, “etxeko” hitzak huskeria edo garrantzi gutxiko zerbaitez ari garela ulertaraz dezakeela eta, bestea, indarkeria honen sustraia familian dagoela eta ez gizartean. Lehengo argudioari gagozkiola, gure iritziz, hori uste dutenek badute jite androzentriko bat, zeren etxekoa hutsala delako ustea sistema patriarkalak guri guztiori ezarritako balore-sistemaren eraginaren ondorioa baita, izan ere, sistema horrek gutxietsi egiten baitu emakumeekin edo emakumetasunarekin zerikusia duen oro. Bigarren argudioarekin bat gatozen arren, uste dugu “etxeko” terminoa ezin dugula baztertu, nahiko hedaturik dagoelako eta pertsona gehienek ulertzeko modukoa delako, eta, orobat, horren ordezko egokirik ere ez dugulako aurkitu; “tratu txarrak”, edo “genero-indarkeria” bezalako terminoek, aditu batzuek erabiltzen dituzten arren, errealitate zabalagoak izendatzen dituzte: tratu txarrak elkarbizitzazko eta/edo afektuzko harreman batetik kanpora ere gerta daitezke (hala nola, zenbait erakundetan gertatzen direnak, espetxeetan, atxiloketa-guneetan, psikiatria-erakundeetan eta abarretan); bestetik, “genero-indarkeria” terminoak, emakumeek beren sexua dela-eta jasaten duten era guztietako indarkeriak hartzen ditu. “Etxeko” izenlagunak emakumeen aukako indarkeria non gertatzen den zehazteko balio digu eta, horregatik, hura erabiltzea proposatzen dugu, hori bai, testuinguruak argi uzten baldin badu eremu pribatuko edo familia barruko arazo batez soilik ez garela ari.
Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak. Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea. _____________________________________________________________________________________
5
d) Ekonomikoa. Diruari buruzko informazioa edukitzeko eskubidea edo dirua bera erabiltzekoa ukatu egiten zaizkio tratu txarrak jasaten dituen pertsonari. Honakoak hartuko lituzke barne: xantaia ekonomikoa, diru-sarrerak erabat kontrolatzea, elkarren arteko ondasunetan emakumeei esku hartzen galarazi edo mugak jartzea, emakumeari lan egiten ez uztea edo janari-pentsioa ez ordaintzea.
Ohikoena da harreman berean era bateko eta besteko tratu txarrak agertzea. 2. Sexu-indarkeria Sexu-erasotzat jotzen dira, beste pertsonaren adostasunik gabe gauzatzen diren izaera sexualeko jokabide guztiak. Honelako jokabideak hartzen ditu: exhibizionismoa, hitz lizunak, zirriak, laztanak, bortxaketak, etab. Hiru motatako sexu-erasoak bereiztea proposatzen da:
a) Sexu-erasoak. Indarkeria edo larderia tarteko direla gertatzen diren erasoak dira. Kasurik argiena bortxaketa da, bortxaketaren forma guztiak, hain zuzen.
b) Sexu-abusuak. Indarkeriarik edo larderiarik gabe egiten diren erasoak dira. Hemen sartuko lirateke nahimena edo adimena gutxiagotuta edukitzeagatik (adingabekoak, zentzurik ez daukaten pertsonak edo ezgaitasun psikiko batzuk dauzkatenak, eta abar) baliozko adostasunik eman ezin dezaketen pertsonen aurka egindako abusuak .
c) Sexu-jazarpena. Sexu-izaerako erasoak dira, hitzezkoak, hitzik gabekoak edo fisikoa, laneko, eskolako edo antzeko harremanen barruan gertatzen direnak. Honakoak izaten ditu xede eta ondorio: pertsonaren duintasunari erasotzea edo pertsonaren inguruan aukako giro beldurgarria, laidogarria, umiliagarria eta iraingarria sortzea. 4
Vitoria-Gasteiz, 2005eko azaroaren 25a
4 Emakueen eta Gizonen Berdintasunerako Eusko Legebiltzararen otsailaren 18ko 4/2005 Legearen 43.1. artikuluan eta 2002/73/CE Zuzentarauan jasotako definizio bera da.