1
IES. XUNQUEIRA I Pontevedra Departamento de Grego
PROGRAMACIÓN DE
CULTURA CLÁSICA
GREGO I GREGO II
Curso 2020-2021
2
ÍNDICE DE CONTIDOS CONTEXTUALIZACIÓN .................................................................................................................. 5
PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑOCEMENTOS PREVIOS……………………7
CULTURA CLÁSICA ESO .................................................................................................. 8 INTRODUCCIÓN ......................................................................................................................... 9
COMPETENCIAS BÁSICAS ...................................................................................................... 11 OBXECTIVOS .............................................................................................................................. 11 TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO 3º ESO ........................................................................................... 13 SECUENCIACIÓN 3º ESO .......................................................................................................... 29 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO CC 3º ESO ............. 139 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO CC 3º ESO ...... 141 TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO 4º ESO…………………………………………………………..146 SECUENCIACIÓN 4º ESO……………………………………………………………….….165 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO CC 4º ESO………..215 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO CC 4º ESO…...220
GREGO 1 ..................................................................................................................................... 225 OBXECTIVOS XERAIS ............................................................................................................ 225 CURÍCULO DE GREGO EN 1º ................................................................................................. 226 TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO ...................................................................................................... 236 SECUENCIACIÓN ..................................................................................................................... 245 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO GREGO 1 ............... 340 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO GREGO 1 ....... 344
3
CRITERIOS DE AVALIACIÓN ................................................................................................ 348
CRITERIOS MÍNIMOS DE AVALIACIÓN ............................................................................. 349 MATERIAIS E RECURSOS ..................................................................................................... 350
GREGO 2 ..................................................................................................................................... 351
INTRODUCCIÓN ...................................................................................................................... 351 METODOLOXÍA ....................................................................................................................... 351
A LINGUA GREGA ............................................................................................................... 352
A INTERPRETACIÓN DOS TEXTOS ................................................................................... 352
O LÉXICO GREGO E A SÚA EVOLUCIÓN ......................................................................... 353
A LITERATURA GREGA ....................................................................................................... 353
GRECIA E O SEU LEGADO ................................................................................................. 353 CONTIDOS ................................................................................................................................. 354
CONTIDOS COMÚNS .......................................................................................................... 354 A LINGUA GREGA ............................................................................................................... 354 OS TEXTOS GREGOS E A SÚA INTERPRETACIÓN ....................................................... 355 O LÉXICO GREGO E A SÚA EVOLUCIÓN ....................................................................... 355 GRECIA E O SEU LEGADO ................................................................................................ 355
CRITERIOS MÍNIMOS DE AVALIACIÓN ......................................................................... 355
TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO ...................................................................................................... 357 SECUENCIACIÓN ..................................................................................................................... 362 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO GREGO 2 ............... 394 LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO GREGO 2 ....... 396
METODOLOXÍA ...................................................................................................................... 398
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS ....................................................................................... 398
ASPECTOS XERAIS ............................................................................................................. 398
SECUENCIACIÓN HABITUAL DE TRABALLO NA AULA ........................................... 399
4
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACION ............................................. 400 AVALIACIÓN ............................................................................................................................ 401
AVALIACIÓN INICIAL ............................................................................................................ 401 CALIFICACIÓN FINAL ............................................................................................................ 401 SETEMBRO ............................................................................................................................... 401 AVALIACIÓN FINAL ................................................................................................................ 401
AVALIACIÓN E RECUPERACIÓN DEPENDENTES ............................................................ 401
CONTIDOS MÍNIMOS ......................................................................................................... 402
CRITERIOS MÍNIMOS DE AVALIACIÓN .......................................................................... 402
MATERIAIS E RECURSOS ................................................................................................. 404
CRITERIOS DE AVALIACIÓN ............................................................................................ 404
ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO DA MATERIA PENDENTE ...................................... 404
AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE ........................... 406 MECANISMOS DE AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA.407 ATENCIÓN ÁDIVERSIDADE ......................................................................................................... 408
APRENDIZAXES NON ADQUIRIDAS E MEDIDAS PROPOSTAS…………………………..408
MEDIDAS PARAO ENSINO SEMIPRESENCIAL, NON PRESENCIAL E O ALUMNADO
QUE NON POIDA SEGUIR A ENSINANZA TELEMÁTICA ………………………………409
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES ................................................ 410 DATOS DO DEPARTAMENTO.......................................................................................................410
5
CONTEXTUALIZACIÓN
O I.E.S. “A Xunqueira I” atópase situado na rúa Alexandre Bóveda nº 1, de Pontevedra, dividido en
dous edificios que albergan, respectivamente, o pavillón deportivo e as restantes dependencias.
Encóntrase nunha zona estudiantil, a carón doutros centros de primaria e secundaria, facultades do
Campus de Pontevedra, o CEFORE e a Escola Oficial de Idiomas.
Niveis educativos:
No IES “A Xunqueira 1” impártense clases a un total de 660 rapazas e rapaces que pertencen aos
seguintes niveis educativos:
a) Educación Secundaria Obrigatoria:
b) Bacharelato, nas modalidades de Ciencias da Natureza e da Saúde, Humanidades e Ciencias
Sociais, e Artes.
c) Ciclo Medio de Laboratorio.
Profesorado:
O noso IES conta con 65 profesores e profesoras agrupados en 20 departamentos didácticos.
Proxectos:
O profesorado e/ou o alumnado do instituto a A Xunqueira 1 participa nos seguintes programas e
actividades educativas:
Contrato-programa
Seccións bilingües
Plan Proxecta
Club de lectura “A Esmorga”
Banda de música “A Xunqueira 1 división musical”
Coro do instituto
Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra
Revista Xuncos
Plan de Formación Permanente do Profesorado
Réxime de permanencia:
6
Tendo en conta o número de unidades e as características diversas do seu horario, o ensino
impártese en réxime de xornada partida. O alumnado da ESO procedente da zona de Campo
Lameiro fai uso do comedor escolar na xornada do luns, mentres que o alumnado da zona de
Campañó vese obrigado a utilizar o transporte escolar catro veces nese día. A fin de evitar tantos
desprazamentos e por necesidades de espazo, procúrase concentrar a maior parte das horas lectivas
durante as mañás; por iso, entre as nove e as catorce horas trinta minutos, cun recreo de media hora
ás 11: 30 horas, todos os cursos asisten a seis sesións de clase de 50 minutos. As restantes para
completar os seus horarios sitúanse nas tardes do luns, a excepción dos grupos do Ciclo Medio, que
presentan características especiais.
7
PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS No Primeiro curso de Bacharelato non é moi fácil valorar os coñecementos previos que o alumno
ten dos contidos de lingua grega, xa que é a primeira vez que se enfreta a esta materia. De todos
xeitos pódense valorar os coñecementos que os alumnos teñen de outras linguas indoeuropeas,
morfoloxía nominal e verbal, sintaxe, fonética, e en xeral os coñecementos gramaticais que os
alumnos teñen das linguas que estudaron.
Para acreditar o nivel do que parten os alumnos tanto na ESO como bacharelato presentarémoslles
ós alumnos unha serie de tarefas ou cuestións que se consideren representativas dos contidos a
valorar.
Existe unha ampla posibilidade para elaborar e realizar este tipo de probas, cada unha delas con
ventaxas e inconvenientes, polo que é necesario seleccionar as probas en función da capacidade que
se desexa avaliar , e combinalas entre sí para poder obter unha información máis válida:
Probas de composición: encamiñadas a pedir que os alumnos organicen, seleccionen e
expresen as ideas esenciais dos temas a tratar.
Preguntas de resposta corta:nelas o alumno debe aportar unha información moi
concreta e específica de cuestións de certa relevancia.
Preguntas de texto incompleto:as respostas quedan intercaladas no texto que se lles
presenta ós alumnos.
Preguntas de correspondencia ou emparellamento:preséntanse dúas listas, A e B,
con palabras ou frases breves dispostas verticalmente para que os alumnos establezan as
relacións que consideren adecuadas entre cada palabra da columna A coa correspondente da
columna B, argumentando a relación establecida entre as mesmas.
Preguntas de opción múltiple:constan dun tronco ou base no que se fundamenta a
cuestión, e un número indeterminado de respostas opcionais das que sóunha é a acertada.
Preguntas de verdadeiro ou falso:válidas para medir a capacidade de distinción entre
feitos e opinións ou para mellorar a exactitude nas observacións, argumentando a resposta
elexida.
Preguntas de analoxía/diferenzas: serven para establecer clasificacións ou
características entre feitos, accións...Trabállase sobre todo na comprensión e o razoamento.
8
CULTURA CLÁSICA ESO
INTRODUCCIÓN
Tradicionalmente enténdese que a mitoloxía é o conxunto das lendas e que unha lenda é todo
relato de sucesos que son incertos e incomprensibles, pero sobre os cales existe unha tradición que
os presenta como acaecidos. Lenda, en sentido amplo, e mito, no seu sentido máis amplo, son unha
mesma cousa.
A mitoloxía clásica é o conxunto de lendas ou mitos gregos e romanos que tiveron vixencia como
tales lendas en calquera momento do ámbito temporal que vai desde as orixes da civilización grega
e romana até o ano 600 d. C.
Mitografía é o conxunto de obras literarias que tratan da mitoloxía. En particular, mitografía é o
conxunto de obras literarias gregas e latinas desde as orixes até o s. XII d. C. que tratan da mitoloxía
clásica, xa sexa en forma sistemática, xa en alusións ou en utilizacións de calquera clase ou
extensión.
Aínda que podemos ver outro concepto de mitografía: a investigación científica das lendas ou
conxunto dos estudos modernos sobre elas.
Os datos ofrecidos pola mitografía en sentido restrinxido son o material básico para a mitoloxía
clásica e xunto a eles toda clase de indicios ou datos (iconográficos: representacións pictóricas e
escultóricas; epigráficos; etc.).
Todos os mitos ou lendas conteñen tres elementos comúns:
Falta de comprobabilidad: isto afecta a parte das lendas, pero hai partes claramente
imposibles (Helena naceu dun ovo).
Pretensión de veracidade: todos pretenden ser certos na súa totalidade, tal e como os
conta o mito.
Tradicionalidade: todos fuches narrados por moitas persoas e voltos narrar por outras.
A data do 600 d.C. para pechar o ámbito temporal coincide co comezo da Idade Media.
Pasaremos agora a ver a relación entre historia, mito e novela.
O mito está entre a historia e a novela. A historia caracterízase pola súa certeza e a novela, pola
súa ficción. O mito participa de ambas as características.
O mito en sentido amplo divídese en tres especies:
Mito propiamente dito, é o relato acerca de deuses ou de fenómenos da natureza máis ou
9
menos divinizados (Zeus, Hera, Atenea,...).
Lenda propiamente dita, é o relato acerca de heroes, heroínas ou personaxes similares,
caracterizados sempre como seres humanos notables dentro da súa colectividade e con nome
propio (Edipo, Orestes, Xasón,...)
Conto popular, é o relato acerca de personaxes humanos indeterminados, ás veces sen
nome propio, pero de notable interese polas súas fazañas ou calidades (un cazador, un
pastor,...).
Este tres subtipos poden mesturarse nunha mesma narración mítica, polo que esta división ás
veces non é demasiado efectiva.
As orixes do mito son diversos:
Os mitos tentan explicar as forzas ou fenómenos da natureza e as calidades ou realidades
morais do home individual e das súas experiencias sociais (simbolismo). Segundo isto, os
deuses representarían ideas ou símbolos: Apolo e Hefesto, o lume; Posidón, a auga; Hera, o
aire; Atenea, a intelixencia; Afrodita, o desexo; etc.
Os mitos explican feitos triviais da vida corrente que se converten en fazañas ou rarezas por
confusión na tradición oral da lenda. Por exemplo, Pasífae, a muller de Minos, non tivo
relacións cun touro, das que nacería o Minotauro, senón cun mozo chamado Toro.
Os mitos dos deuses proceden dalgúns gobernantes que polo seu enorme poder acabaron
sendo considerados como deuses, de aí o seu elevado número.
COMPETENCIAS BÁSICAS
Competencia en comunicación lingüística
• Expresar opinións e xuízos críticos acerca de asuntos clásicos durante un debate,
unha entrevista, un coloquio, etc, mostrando respecto ante as palabras e opinións de
compañeiros e compañeiras.
• Coñecer e usar procedementos que garantan a cohesión, coherencia e adecuación do
discurso oral e escrito.
• Usar o vocabulario adecuado ao discurso incorporando os termos cultos e técnicos
precisos.
• Manifestar opinións e xuízos mediante argumentos e probas.
10
• Saber dialogar para planificar e levar a cabo traballos colectivos
• Aplicar os coñecementos da propia lingua para comprender características das
linguas clásicas e viceversa.
• Resumir e sintetizar textos identificando a información esencial.
• Recoñecer en textos literarios os trazos característicos orixinarios xa na literatura
grecolatina.
• Valorar de forma crítica as creacións artísticas da cultura e mitolóxica grecolatinas e
da información difundida polos medios de comunicación.
Autonomía e iniciativa persoal
• Valorar as achegas propias e alleas nos traballos en grupo.
• Dispor de habilidades sociais para comunicarse, cooperar e traballar en equipo,
demostrando actitudes de responsabilidade e compromiso nas accións individuais.
Competencia para aprender a aprender
• Saber planificar o tempo e distribuír adecuadamente as tarefas no traballo individual
e no efectuado en grupo.
Competencia cultural e artística
• Aplicar os coñecementos adquiridos para interpretar e valorar obras de arte (pintura,
escultura, arquitectura…)
• Identificar e apreciar en obras artísticas contemporáneas de calquera ámbitos temas
e personaxes orixinarios das culturas clásicas.
• Coñecer a evolución do pensamento a través da arte.
• Coñecer, interpretar, valorar, respectar e defender o patrimonio cultural e artístico
propio e doutras culturas
Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico
• Interpretar planos e mapas para extraer os datos requiridos.
• Diferenciar o coñecemento científico doutras formas de pensamento.
Competencia social e cidadá
11
• Localizar no tempo e o espazo as culturas clásicas e comparalas coas actuais,
especialmente coa propia.
• Discernir semellanzas e diferenzas entre as formas de organización sociopolíticas
grecolatinas e actuais. ? Entender como os usos e normas que rexen as relacións
sociopolíticas han ir variando para adaptarse a novas situacións.
• Identificar e valorar no patrimonio da humanidade as achegas das diversas culturas.
• Valorar a participación cidadá, a negociación e a aplicación de normas para a
resolución de conflitos.
Tratamento da información e competencia dixital
• Usar de forma habitual e autónoma fontes diversas de información (enciclopedias,
prensa, documentos, Internet, etc.) valorando críticamente os datos extraídos.
• Valorar a biblioteca e Internet como espazos onde obter información e contrastala.
• Consultar dicionarios xerais e de mitoloxía sabendo extraer a información adecuada.
• Utilizar as novas tecnoloxías da información e da comunicación para a xestión e a
análise de datos e a presentación de traballos.
Competencia matemática
• Utilizar a linguaxe matemática para interpretar e transmitir información en
situacións nas que intervén a numeración romana e os sistemas clásicos para o cálculo
de lonxitude, distancia, volume…
OBXECTIVOS
Coñecer os aspectos básicos da cultura e civilización clásica e identificar a súa pervivencia
no noso patrimonio cultural, artístico e institucional.
Adquirir técnicas e hábitos de estudo que favorezan o traballo individual e colectivo, e
incrementar a capacidade de razoamento e análise crítica mediante a reflexión sobre
aspectos significativos do mundo clásico e a súa comparación cos do mundo actual.
Mellorar a expresión oral e escrita por medio da reflexión sobre o léxico de orixe
grecolatino, tanto común como especializado.
Recoñecer a importancia do grego e o latín na constitución das linguas romances e valorar a
12
diversidade destas como manifestación da riqueza cultural dos pobos de Europa e, en
especial, da pluralidade cultural e lingüística de España.
Coñecer os acontecementos históricos máis relevantes e os modelos de organización
política e social das sociedades clásicas para unha mellor comprensión das nosas formas de
vida e organización, valorando os aspectos herdados e apreciando a evolución dos mesmos
para adaptarse aos novos tempos.
Coñecer as manifestacións artísticas máis significativas da Antigüidade Clásica, analizar os
seus aspectos formais e de contido, e valorar a súa achega á tradición europea, e hispánica en
particular.
Identificar, comprender e valorar as achegas culturais do mundo clásico relativas á creación
do universo mítico, ao desenvolvemento do pensamento científico e o avance da técnica.
Desenvolver habilidades de procura, selección e utilización adecuada e crítica de diversas
fontes de información para o coñecemento e comprensión da tradición clásica, contando
entre elas as tecnoloxías de información e da comunicación.
13
TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE
AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO 3º ESO
. Criterio de avaliación
Estándares Grao mínimo para superar a área Indicador mínimo de logro
T 1
T 2
T 3
CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN
C.C. Instrumentos de avaliación /
Procedementos de avaliación Bloque 1: Xeografía
CC-B1.1
3º-CCB1.1.1 - Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CD CAA
CC-B1.2
3º-CCB1.2.1 - Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CD CAA
14
Peso: 2%
Bloque 2: Historia
CC-B2.1
3º-CCB2.1.1 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CMCT CD CSC
CC-B2.2
3º-CCB2.2.1 - Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSIEE CMCT CD CSC
CC-B2.2
3º-CCB2.2.2 - Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CAA CSC
CC-B2.2
3º-CCB2.2.3 - Elabora eixes cronolóxicos en que se representen
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CMCT CSC
15
fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. Peso: 2%
CC-B2.2
3º-CCB2.2.4 - Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CD CSC
CC-B2.3
3º-CCB2.3.1 - Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CAA CSC CCL
CC-B2.3
3º-CCB2.3.2 - Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CAA CCEC CCL
16
Peso: 2%
Bloque 3: Mitoloxía
CC-B3.1
3º-CCB3.1.1 - Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCEC CCL
CC-B3.2
3º-CCB3.2.1 - Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CD CCL
CC-B3.2
3º-CCB3.2.2 - Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CSC CCEC CD
17
CC-B3.2
3º-CCB3.2.3 - Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CMCT CD CSC
CC-B3.2
3º-CCB3.2.4 - Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CD
CC-B3.3
3º-CCB3.3.1 - Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CMCT CCEC
18
manifestacións relixiosas propias doutras culturas. Peso: 2%
CC-B3.4
3º-CCB3.4.1 - Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CMCT CCEC
Bloque 4: Arte
CC-B4.1
3º-CCB4.1.1 - Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. Peso: 2%
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCEC
CC-B4.1
3º-CCB4.1.2 - Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos. Peso: 2%
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CD CCEC
CC-B4.2
3º-CCB4.2.1 - Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos
50% X PROCEDEMENTOS:
INSTRUMENTOS:
CCEC CMCT CD
19
monumentos, para razoar a súa resposta. Peso: 2%
CC-B4.3
3º-CCB4.3.1 - Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais. Peso: 2%
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CMCT CD
CC-B4.4
3º-CCB4.4.1 - Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores. Peso: 2%
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CMCT CD CCEC
CC-B4.5
3º-CCB4.5.1 - Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CD CCEC CMCT
20
cronoloxía aproximada. Peso: 2%
Bloque 5: Sociedade e vida cotiá
CC-B5.1
3º-CCB5.1.1 - Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CCL
CC-B5.2
3º-CCB5.2.1 - Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSIEE CSC CCL
CC-B5.2
3º-CCB5.2.2 - Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CSC CCL
21
romana. Peso: 2%
CC-B5.3
3º-CCB5.3.1 - Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CCL
CC-B5.4
3º-CCB5.4.1 - Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. Peso: 2%
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CAA CSC CMCT CCL
CC-B5.4
3º-CCB5.4.2 - Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental. Peso: 2%
50% X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CMCT CSC CCL
CC-B5.5
3º-CCB5.5.1 - Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana,
50% X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSIEE CAA CSC CCL
22
analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social. Peso: 2%
CC-B5.6
3º-CCB5.6.1 - Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso. Peso: 2%
50% X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CAA CSC CCL
Bloque 6: Lingua e literatura
CC-B6.1
3º-CCB6.1.1 - Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCEC CCL
CC-B6.2
3º-CCB6.2.1 - Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CCEC CCL
23
no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe. Peso: 2%
CC-B6.3
3º-CCB6.3.1 - Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CMCT CCEC CCL
CC-B6.4
3º-CCB6.4.1 - Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CD CSC
CC-B6.4
3º-CCB6.4.2 - Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCEC
24
evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas. Peso: 2%
CC-B6.5
3º-CCB6.5.1 - Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CD CCL CAA
CC-B6.6
3º-CCB6.6.1 - Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
CC-B6.6
3º-CCB6.6.2 - Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCA
CC- 3º-CCB6.7.1 - 50% X X X PROCEDEMENTOS: Probas CAA
25
B6.7 Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. Peso: 2%
específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
CC-B6.7
3º-CCB6.7.2 - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCL
CC-B6.8
3º-CCB6.8.1 - Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
CC-B6.8
3º-CCB6.8.2 - Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCA CCL
26
CC-B6.9
3º-CCB6.9.1 - Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
CC-B6.10
3º-CCB6.10.1 - Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
CC-B6.11
3º-CCB6.11.1 - Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CCL CAA
CC-B6.12
3º-CCB6.12.1 - Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC CCL
27
máis coñecidas. Peso: 2%
Bloque 7: Pervivencia na actualidade
CC-B7.1
3º-CCB7.1.1 - Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
CC-B7.2
3º-CCB7.2.1 - Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CCEC
CC-B7.3
3º-CCB7.3.1 - Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país. Peso: 2%
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CSC
CC-B7.4
3º-CCB7.4.1 - Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CAA
28
para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura. Peso: 2%
29
SECUENCIACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 1
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer o panteón olímpico e establecer as relacións de parentesco entra as divinidades. Localizar a civilización grega no espazo e o tempo. Establecer as relacións oportunas entre as linguas europeas actuais indicando semellanzas e diferenzas, atendendo á súa orixe común. Presentar traballos e exposicións a través do uso das tecnoloxías da información e a comunicación. TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS U.D.I. 1º Trimestre
30
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4 Exercicio 1.5
Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición
Descubrimento dos coñecementos previos do mundo grecolatino
Interpretación de mapas para a localización espacial das dúas culturas en comparación cos países actuais. Interpretación de eixes cronolóxicos e identificación de etapas da historia grega
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Identificación e establecemento de relacións entre os alfabetos. Clasificación das linguas atendendo á súa orixe. Comparación de términos procedentes de linguas románicas para analizar a súa orixe común.
Lectura e comprensión de textos de autores clásicos traducidos.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
CC-B6.10(3º),
Descrición:
Grecia e Roma: marco xeográfico. Grecia e Roma contexto cronolóxico. Transmisión da cultura clásica: soportes, materiais e alfabetos. Fontes da cultura clásica: textos e persoas. Disciplinas: arqueoloxía, filoloxía: grandes estudosos. A mitoloxía grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Marco xeográfico de Grecia e a súa expansión. Marco histórico de Grecia: antecedentes e etapas. Lingua indoeuropea e lingua non indoeuropea. A familia lingüística indoeuropea. As linguas románicas. A lingüística comparada.
Criterios de
31
avaliación:
CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de Cultura Clásica
AVALIACIÓN: Non tódolos elementos indicados na concreción curricular anterior serán avaliados nesta UDI, porque serán avaliados noutros momentos do curso, de seguido explicitamos aqueles se avalían e as ferramentas para dita avaliación.
Criterio de avaliación Estándares
Aspectos a observar para a avaliación
descriptores
Competencias
Clave Instrumento de avaliación
CC-B2.1 3º-CCB2.1.1 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos
Ordenar unha serie de feitos históricos referidos a Grecia.
CAA CMCT CD CSC
Proba específica. P
32
nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
33
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
34
3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º
CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e
35
achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante
36
actuais.
manifestacións artísticas actuais.
exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
37
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 2
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Distinguir a divindades grecolatinas a partir dos seus atributos e detectalas en manifestacións artísticas actuais, así como en novelas e filmes. Valorar críticamente os trazos político e sociais herdados da cultura grega. Utilizar correctamente termos do campo semántico da política nos contextos adecuados. A épica grega: Homero e Hesíodo. Mellorar o uso da propia lingua mediante o coñecemento da evolución sufrida por un termo. TEMPORALIZACIÓN 1º Trimestre
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1
Exercicio 1.2
Exercicio 1.3
Exercicio 1.4
Exercicio 1.5
Exercicio 1.6
Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos clásicos traducidos.Identificación da presenza de personaxes e temas mitolóxicos en diversos ámbitos artísticos e
Identificación da evolución dos sistemas de goberno. Recoñecemento e comparación de sistemas políticos de dúas polis: Atenas e
Resumo e esquema da situación política e social dos polis en época clá sica.Comparación de sistemas de goberno gregos con sistemas actuais.
Lectura de textos, interpretación de imaxes e procura de información sobre a acrópole de Atenas.
Análises de textos e extracción de datos sobre o tema e os heroes do ciclo troyano. Identificación de heroes polos seus trazos de carácter e
Identificar a orixe grega dos termos relacionados coa organización social e polí tica.Aplicar as normas de evolución fonética en certas
Descrición:
Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes.Verificar a proxección no mundo actual de ideas e formas de organización política e social
38
gregas.Identificar a orixe grega dos termos relacionados coa organización social e polí tica.Recoñecer e diferenciar a épica e lírica clásicas, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior.Aplicar as normas de evolución fonética en certas palabras de uso cotián e explicar se proceden do latín culto ou do vulgar.
culturais. Esparta. os epítetos recibidos.Recoñecemento e localización dos trazos do xénero épico clásico en obras da literatura posterior.
palabras de uso cotián e explicar se proceden do latín culto ou do vulgar.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B5.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B7.1(3º),
CC-B4.1(3º), CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Criterios de avaliación: CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B4.1, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-
39
CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de Cultura Clásica
40
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o
41
significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e
42
xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
43
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
44
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 3
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Coñecer e caracterizar as diversas etapas históricas de Roma, sabendo discernir entre mito e historia. Comprender mapas históricos sobre a localización dos inicios de Roma e a súa posterior expansión. A épica latina: Virxilio. Distinción entre termo culto e patrimonial procedentes dun mesmo étimo latino. TEMPORALIZACIÓN 1º Trimestre
45
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Distinción e caracterización das fases da historia romana desde a súa fundación até o Imperio.
Análises de textos e extracción de datos sobre o tema e os heroes da épica latina. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero épico clásico en obras da literatura posterior.
Recoñecemento e análise de termos latinos que evolucionados deron cultismos, semicultismos e termos patrimoniais na propia lingua. Identificación e uso de termos da propia lingua que sufriron cambios fonéticos e semánticos. Distinción entre termo culto e patrimonial procedentes dun mesmo étimo latino.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. Roma: marcos xeográfico e cronolóxico. A monarquía, a República e o Imperio. Recoñecer e diferenciar a épicalatina, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Aplicar as normas de evolución fonética en certas palabras de uso cotián e explicar se proceden do latín culto ou do vulgar.
Criterios de
46
avaliación:
CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B4.1, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.4, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de Cultura Clásica
47
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en
48
contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os
49
aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
50
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso pais
51
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 4
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Identificación e resumo das formas de organización sociais e políticas romanas. Comparación de aspectos sociais e políticos de Roma cos actuais. Recoñecemento de trazos propios do Dereito Romano e procura da súa pervivencia no dereito actual. O exército na antigüidade clásica: O campamento romano.Mellorar a expresión oral incorporando termos e locuciones procedentes do latín. Desenvolver habilidades para localizar información usando diversas fontes. TEMPORALIZACIÓN 1º Trimestre
52
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4 Exercicio 1.5
Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Identificación e resumo das formas de organización sociais e políticas romanas. Comparación de aspectos sociais e políticos de Roma cos actuais. Recoñecemento de trazos propios do Dereito Romano e procura da súa pervivencia no dereito actual. - Recoñecemento de leis fonéticas referidas á evolución de sons consonánticos: «f» inicial e sons consonánticos oclusivos en interior de palabra. - Recoñecemento das diversas fases da lingua latina no tempo.
Identificación e comparación das características dos exércitos grego e romano. Lectura de textos de autores clásicos e contemporáneos sobre a organización militar das culturas clásicas. Interpretar planos e identificar as partes ideais dun campamento romano.
Identificación e localización no tempo e no espazo das culturas prerromanas e as primeiras colonias na Pení nsula.Recoñecemento da cronoloxía da romanización de Hispania así como dos seus efectos.Procura e selección de información a partir da consulta de fontes diversas.Interpretación de mapas.Identificación e establecemento de relacións entre topónimos e xentilicios antigos con actuais.
Explicación do significado de palabras tendo en conta a etimoloxía. Recoñecemento das diversas fases da lingua latina no tempo.
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes.Formas de organización en Roma: social e política; formas de goberno e institucións, as magistraturas e o cursus honorum. O Dereito e a cidadanía. Organiación administrativas das provincias en Hispania. O exército romano: campamento e máquinas
Criterios de
53
avaliación:
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º),
CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B6.10(3º),
CC-B7.1(3º), CC-B7.2(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B4.1, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
54
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
55
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e
56
xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
57
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
58
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 5
1.2- DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Aprender as formas de organización relixiosa nas culturas clásicas: creenzas e supersticións. Recoñecer as características dos subxéneros teatrais sabendo extraer as diferenzas temáticas existentes entre a traxedia e a comedia. Analizar a proxección de personaxes e temas míticos en producións artísticas posteriores. Recoñecer os formantes grecolatinos en termos de uso específicos, sabendo deducir o significado etimolóxico dos termos. Expresarse de forma oral ou escrita incorporando as locuciones latinas adecuadas á situación e ao tema de exposición. TEMPORALIZACIÓN 2º Trimestre
59
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Lectura e comprensión de textos actuais sobre a historia e o mito de Edipo. Procura de información e selección de datos relevantes sobre a figura e o mito de Edipo. Identificación das pervivencias de personaxes e temas clásicos ao longo da historia da literatura. Lectura e resumo dos trazos que definen os subgéneros teatrais. Distinción entre traxedia e comedia. Identificación dos principais autores e obras da traxedia. Lectura dramatizada de textos teatrais.
Recoñecemento e análise de termos latinos que evolucionados deron cultismos, semicultismos e termos patrimoniais na propia lingua. Identificación e uso de termos da propia lingua que sufriron cambios fonéticos e semánticos. Distinción entre termo culto e patrimonial procedentes dun mesmo étimo latino. Recoñecemento e utilización de locuciones latinas nos contextos adecuados
Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B6.10(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
A relixión grecolatina: cultos, ritos, sacrificios, relixións mistéricas, colexios sacerdotais. O ciclo tebano: Edipo, mito e pervivencia. Literatura clásica: traxedia e comedia. Traxedia: principais representantes
Criterios de avaliación: CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B5.5, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB5.1.1, 3º-
60
CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
61
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en
62
cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas
63
próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
64
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de
65
Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
66
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 6
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Reflexionar sobre aspectos significativos do mundo clásico comparándoos cos do mundo actual, especialmente os relacionados coa organización familiar, a educación e a importancia da muller. Literatura clásica: traxedia latina: Séneca. Recoñecer os formantes grecolatinos en termos de uso específicos, sabendo deducir o significado etimolóxico dos termos. Expresarse de forma oral ou escrita incorporando as locuciones latinas adecuadas á situación e ao tema de exposición. TEMPORALIZACIÓN 2º Trimestre
67
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Recoñecemento das formas de organización familiar e comparación coas propias. Comparación dos sistemas educativos clásicos cos sistemas actuais descubrindo semellanzas e diverxencias. Análise da situación e o papel da muller nas civilizacións clásicas. Identificación de datos e detalles sobre a xornada dunha familia clásica.
Identificación dos principais autores e obras da traxedia latina. Lectura dramatizada de textos teatrais.
Identificación e uso de elementos gregos e latinos en palabras de uso académico e técnico. Recoñecemento e utilización de locuciones latinas nos contextos adecuados
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. Reflexionar sobre aspectos significativos do mundo clásico comparándoos cos do mundo actual, especialmente os relacionados coa organización familiar, a educación e a importancia da muller. Literatura clásica: traxedia e comedia. Traxedia latina: Séneca. Incorporar nos textos orais e escritos terminoloxía culta de orixe grecolatino.
Criterios de avaliación:
68
CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B5.5, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
69
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
70
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
71
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
72
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
73
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 7
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. O cómputo do tempo: os días festivos. Describir e caracterizar os edificios e construcións grecorromanas destinadas ao lecer, apreciando os restos que poden visitarse na nosa Península como mostra da riqueza cultural. Valorar a pervivencia e evolución dos xogos gregos até os actuais Xogos Olímpicos. Incorporar nos propios textos, cotiáns ou académicos, os termos grecolatinos estudados xa sexa como cultismos ou como termos patrimoniais. TEMPORALIZACIÓN 2º Trimestre
74
2.1.- TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
O tempo de lecer nas sociedades clásicas: teatro, circo, anfiteatro e termas. Comparación dos xogos clásicos cos modernos: diferenzas e similitudes .Comparación da distribución e do calendario co actual: as partes do día e da noite, os meses e os días de cada mes, días do ano
Identificación das superpervivencias de personaxes e temas clásicos ao longo da historia da literatura. Lectura e resumo dos trazos que definen a comedia. Distinción entre traxedia e comedia. Identificación dos principais autores e obras da comedia. Lectura dramatizada de textos teatrais.
Identificación e uso de cultismos e termos patrimoniais procedentes de étimos grecolatinos. Recoñecemento e manexo de termos do campo semántico do lecer. Detección de cambios semánticos no léxico relacionado con espectáculos.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B5.5(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B7.1(3º),
CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
. A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. O tempo de lecer nas sociedades clásicas: teatro, circo, anfiteatro e termas. Valorar a superpervivencia de sistemas do cómputo do tempo. Incorporar nos textos orais e escritos terminoloxía culta de orixe grecolatino
Criterios de avaliación: CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B4.4, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B5.5, CC-B5.6, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-
75
B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB4.4.1, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB5.6.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
76
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA
3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da
CSC CMCT
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de
77
público e privado.
relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CCEC Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con
78
exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL
3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período
79
romana. histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables,
80
consultando ou non fontes de información.
3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos
81
coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de
82
determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.
3º-CCB6.6.2-Explica o significado de
83
palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a
84
manifestacións artísticas actuais.
mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.
CSC CMCT CD CCEC
3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
85
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da
CC-B2.3-Coñecer as características
CSC CAA
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de
86
civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico.
CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CCEC CCL
Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD CAA CSC CCL
3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
87
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 8
Áreas traballadas:
Cultura clásica Nivel: 3º ESO
Docentes implicados/as:
Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Expor as conclusións sobre diverxencias e similitudes relacionadas co mundo da economía e o traballo nas sociedades clásicas e nas das sociedades actuais. Usar con soltura fontes de información e as diversas tecnoloxías da información para obter e cotexar datos, así como plasmalos en informes, murais e mapas. Caracterizar a novela e a fábula. Uso e manexo de vocabulario do campo semántico da economía. Incorporar nos propios textos, cotiáns ou académicos, os termos grecolatinos estudados xa sexa como cultismos ou como termos patrimoniais.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
2º Trimestre
88
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
Achegar ao alumnado ao estudo das civilizacións grega e latina e a súa influencia nas culturas posteriores
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender
a aprender
CSC: Sociais
e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Identificación das principais actividades económicas nas sociedades grecolatinas. Lectura e comentario de textos clásicos traducidos e de autores contemporáneos sobre temas relacionados coa economía e o traballo nas sociedades clásicas.
Identificación das superpervivencias de personaxes e temas clásicos ao longo da historia da literatura. Lectura e resumo dos trazos que definen a fábula
Identificación e uso de cultismos e termos patrimoniais procedentes de étimos grecolatinos. Uso e manexo de vocabulario do campo semántico da economía.
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B3.1 (3º), CC-B3.2 (3º), CC-B3.3 (3º), CC-B3.4 (3º), CC-B7.2 (3º),
CC-B1.1 (3º), CC-B2.1 (3º), CC-B2.2 (3º), CC-B4.1 (3º), CC-B5.1 (3º), CC-B5.2 (3º), CC-B5.3 (3º), CC-B5.4 (3º), CC-B5.5 (3º), CC-B7.1 (3º), CC-B7.3
CC-B6.10 (3º), CC-B6.1 (3º), CC-B6.2 (3º), CC-B6.3 (3º), CC-B6.4 (3º), CC-B6.5 (3º), CC-B6.6 (3º), CC-B6.7 (3º), CC-B6.8 (3º), CC-B6.9 (3º),
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. A economía e o traballo no mundo clásico: agricultura e gandaría; artesanía; comercio. Recoñecer e diferenciar a fábula na literatura grega e latina, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Incorporar nos textos orais e
89
escritos terminoloxía culta de orixe grecolatino
(3º), CC-B7.4 (3º),
Criterios de avaliación:
CC-B1.1 (3º), CC-B1.2 (3º), CC-B2.1 (3º), CC-B2.2 (3º), CC-B2.3 (3º), CC-B3.1 (3º), CC-B3.2 (3º), CC-B3.3 (3º), CC-B3.4 (3º), CC-B4.1 (3º), CC-B4.4 (3º), CC-B5.1 (3º), CC-B5.2 (3º), CC-B5.3 (3º), CC-B5.4 (3º), CC-B5.5 (3º), CC-B5.6 (3º), CC-B6.1 (3º), CC-B6.10 (3º), CC-B6.11 (3º), CC-B6.12 (3º), CC-B6.2 (3º), CC-B6.3 (3º), CC-B6.4 (3º), CC-B6.5 (3º), CC-B6.6 (3º), CC-B6.7 (3º), CC-B6.8 (3º), CC-B6.9 (3º), CC-B7.1 (3º), CC-B7.2 (3º), CC-B7.3 (3º), CC-B7.4 (3º),
Estándares:
3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB4.4.1, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-
90
CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB5.6.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
ondutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
91
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA
3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
92
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
93
3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL
3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que
CAA CMCT CD
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos
94
se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CSC históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en
95
que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión
96
puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación
97
actuais. dos alfabetos actuais,
e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.
98
3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
99
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.
CSC CMCT CD CCEC
3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
100
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.
CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
101
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico.
CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD CAA CSC CCL
3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
102
IDENTIFICACIÓN Título da U.D.I.: TEMA 9
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Valorar a proxección de personaxes e temas mitológicos nas obras artísticas de tempos posteriores. Describir e caracterizar as plantas das cidades e das casas romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Recoñecer e diferenciar a poesía lírica clásica: égloga, elexía e himno, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Recoñecer termos e formantes grecolatinos en palabras da propia lingua e nas de estudo, en especial as referidas á literatura.
TEMPORALIZACIÓN
3º Trimestre
103
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Recoñecer a planta da cidade romana. Localizar en planos ideais os lugares públicos da cidade. Detectar os sistemas de condución e distribución da auga. Identificar similitudes e diferenzas entre as casas urbanas romanas e as actuais.
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da poesía lírica. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero lírico clásico en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da lírica grecorromana. Valorar os xéneros e subgéneros da lírica clásica como orixe da literatura universal.
Identificación e uso de cultismos e termos patrimoniais procedentes de étimos grecolatinos. Uso e manexo de vocabulario do campo semántico da poesía.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B4.4(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B5.4(3º), CC-B5.5(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
104
Descrición: A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. Describir e caracterizar as plantas das cidades e das casas romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero lírico clásico en obras da literatura posterior. Identificación da temática e a forma características dos principais subxéneros líricos clásicos. Recoñecemento de figuras e recursos literarios en obras clásicas traducidas e nas das propias literaturas. Identificación da evolución de sufijos latinos e formación de palabras derivadas castelás que os conteñan. Uso e manexo de locuciones latinas nos contextos adecuados. Descubrimento de palabras e expresións latinas na linguaxe da poesía.
Criterios de avaliación: CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B4.4, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4,
105
CC-B5.5, CC-B5.6, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB4.4.1, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB5.6.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
106
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición
107
grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos,
108
cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes
109
clásicos. cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
3º CC l, ñ CC-B4.4-Enxeñería romana: obras públicas e urbanismo. Vías romanas.
CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.
CSC CMCT CD CCEC
3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.
CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas
110
helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD CAA CSC CCL
3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
111
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 10
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Describir e caracterizar as grandes obras de enxeñería romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Recoñecer e diferenciar a poesía lírica clásica: epigrama e oda indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Recoñecer termos e formantes grecolatinos en palabras da propia lingua e nas de estudo, en especial as referidas á literatura.
TEMPORALIZACIÓN 3º Trimestre
112
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía
Recoñecer as grandes obras da enxeñería romana. Localizar en planos ideais os lugares públicos da cidade. Detectar os sistemas de condución e distribución da auga. Identificar similitudes e diferenzas entre as casas rurais romanas e as actuais.
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da poesía lírica. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero lírico clásico en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da lírica grecorromana. Valorar os xéneros e subgéneros da lírica clásica como orixe da literatura universal.
Identificación e uso de cultismos e termos patrimoniais procedentes de étimos grecolatinos. Uso e manexo de vocabulario do campo semántico da poesía.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B4.4(3º), CC-B4.5(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B5.4(3º), CC-B5.5(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. Describir e caracterizar as grandes obras de enxeñería e das casas de campo romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero lírico clásico en obras da literatura posterior. Identificación da temática e a forma características dos principais subxéneros líricos clásicos.
113
Recoñecemento de figuras e recursos literarios en obras clásicas traducidas e nas das propias literaturas. Identificación da evolución de sufijos latinos e formación de palabras derivadas castelás que os conteñan. Uso e manexo de locuciones latinas nos contextos adecuados. Descubrimento de palabras e expresións latinas na linguaxe da poesía.
Criterios de avaliación: CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B4.4, CC-B4.5, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B5.5, CC-B5.6, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB4.4.1, 3º-CCB4.5.1, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB5.6.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1,
114
3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
115
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas,
116
os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e, ñ CC-B4.5-Herdanza clásica no patrimonio artístico.
CC-B4.5-Coñecer e saber localizar os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo.
CAA CD CCEC CMCT
3º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
117
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA 3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA 3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e
118
sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA 3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
3º CC l, ñ CC-B4.4-Enxeñería romana: obras públicas e urbanismo. Vías romanas.
CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.
CSC CMCT CD CCEC
3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.
CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe
119
formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD CAA CSC CCL
3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
120
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 11
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Describir e caracterizar os grandes edificios públicos gregos e romanos e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas, apreciando os restos que poden visitarse na nosa Península como mostra da riqueza cultural. As vías de comunicación, as calzadas romanas; principais vías romanas en Hispania. Recoñecer e diferenciar historiografía indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Recoñecer termos e formantes grecolatinos en palabras da propia lingua e nas de estudo, en especial as referidas á literatura.
TEMPORALIZACIÓN 3º Trimestre
121
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedo
r
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4 Exercicio 1.5
Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía
Recoñecer os grandes edificios públicos: teatro, anfiteatro.... Localizar en planos ideais os lugares públicos
Elaborar mapas para localizar as principais vías de comunicación na península e as cidades más importantes por donde dicurre o trazado.
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da historiografía. Recoñecemento e localización deste xénero en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da historiografía grecorromana.
Identificación e uso de cultismos e termos patrimoniais procedentes de étimos grecolatinos. Uso e manexo de vocabulario do campo semántico da historiografía.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B4.4(3º), CC-B4.5(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B5.4(3º), CC-B5.5(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B4.4(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. Describir e caracterizar os grandes edificios públicos. achando similitudes e diferenzas. Localizar as principais vías de comunicación na península e as cidades más importantes por donde dicurre o trazado. Recoñecemento e localización dos trazos da historiografía clásica en obras da literatura posterior. Recoñecemento de figuras e recursos literarios en obras clásicas traducidas e nas das propias literaturas. Identificación da evolución de sufijos latinos e formación
122
de palabras derivadas castelás que os conteñan. Uso e manexo de locuciones latinas nos contextos adecuados. Descubrimento de palabras e expresións latinas na linguaxe da historiografía.
Criterios de avaliación: CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B4.4, CC-B4.5, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B5.5, CC-B5.6, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB4.4.1, 3º-CCB4.5.1, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB5.6.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo,
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de cultura clásica
123
e creativo dialóxico, persoal-individual
124
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
125
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e, ñ CC-B4.5-Herdanza clásica no patrimonio artístico.
CC-B4.5-Coñecer e saber localizar os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo.
CAA CD CCEC CMCT
3º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo
126
conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas
127
manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
3º CC l, ñ CC-B4.4-Enxeñería romana: obras públicas e urbanismo. Vías romanas.
CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.
CSC CMCT CD CCEC
3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.
CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas
128
helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD CAA CSC CCL
3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
Pág.129
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: TEMA 12
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. A arte clásica: a escultura e a escultura. Recoñecer en obras artísticas actuais motivos, temas e trazos clásicos gregos e romanos. Recoñecer e diferenciar a oratoria indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Recoñecer termos e formantes grecolatinos en palabras da propia lingua e nas de estudo, en especial as referidas á literatura. TEMPORALIZACIÓN 3º Trimestre
Pág.130
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina. Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprended
or
CCEC: Conciencia
e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía
Identificacar as características e os trazos canónicos da escultura en obras clásicas de diversas épocas. Descubrir en obras escultóricas posteriores e de época contemporánea os canons e trazos clásicos como mostra da súa validez en todos os tempos.
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da oratoria. Recoñecemento e localización deste xénero en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da oratoria grecorromana.
Identificación e uso de cultismos e termos patrimoniais procedentes de étimos grecolatinos. Uso e manexo de vocabulario do campo semántico da oratoria.
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: CC-B3.1(3º), CC-B3.2(3º), CC-B3.3(3º), CC-B3.4(3º), CC-B7.2(3º),
CC-B1.1(3º), CC-B2.1(3º), CC-B2.2(3º), CC-B4.1(3º), CC-B4.2(3º), CC-B4.3(3º), CC-B4.4(3º), CC-B4.5(3º), CC-B5.1(3º), CC-B5.2(3º), CC-B5.3(3º), CC-B5.4(3º), CC-B5.5(3º), CC-B7.1(3º), CC-B7.3(3º), CC-B7.4(3º),
CC-B6.10(3º), CC-B6.1(3º), CC-B6.2(3º), CC-B6.3(3º), CC-B6.4(3º), CC-B6.5(3º), CC-B6.6(3º), CC-B6.7(3º), CC-B6.8(3º), CC-B6.9(3º),
Descrición:
A mitología grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes. Apreciar e distinguir diversas manifestacións artísticas clásicas. Valorar a presenza da cultura clásica no mundo occidental, especialmente no ámbito da arte usando diversos medios de representación, como testemuños da historia e como fonte de enriquecemento persoal. Constatar a presenza da cultura clásica no mundo occidental, especialmente no
Pág.131
ámbito da arte. Recoñecer e diferenciar a oratoria grecolatina, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Recoñecemento de figuras e recursos literarios en obras clásicas traducidas e nas das propias literaturas.Identificación da evolución de sufijos latinos e formación de palabras derivadas castelás que os conteñan. Uso e manexo de locuciones latinas nos contextos adecuados. Descubrimento de palabras e expresións latinas na linguaxe da oratoria.
Pág.132
Criterios de avaliación:
CC-B1.1, CC-B1.2, CC-B2.1, CC-B2.2, CC-B2.3, CC-B3.1, CC-B3.2, CC-B3.3, CC-B3.4, CC-B4.1, CC-B4.2, CC-B4.3, CC-B4.4, CC-B4.5, CC-B5.1, CC-B5.2, CC-B5.3, CC-B5.4, CC-B5.5, CC-B5.6, CC-B6.1, CC-B6.10, CC-B6.11, CC-B6.12, CC-B6.2, CC-B6.3, CC-B6.4, CC-B6.5, CC-B6.6, CC-B6.7, CC-B6.8, CC-B6.9, CC-B7.1, CC-B7.2, CC-B7.3, CC-B7.4,
Indicadores de logro: 3º-CCB1.1.1, 3º-CCB1.2.1, 3º-CCB2.1.1, 3º-CCB2.2.1, 3º-CCB2.2.2, 3º-CCB2.2.3, 3º-CCB2.2.4, 3º-CCB2.3.1, 3º-CCB2.3.2, 3º-CCB3.1.1, 3º-CCB3.2.1, 3º-CCB3.2.2, 3º-CCB3.2.3, 3º-CCB3.2.4, 3º-CCB3.3.1, 3º-CCB3.4.1, 3º-CCB4.1.1, 3º-CCB4.1.2, 3º-CCB4.2.1, 3º-CCB4.3.1, 3º-CCB4.4.1, 3º-CCB4.5.1, 3º-CCB5.1.1, 3º-CCB5.2.1, 3º-CCB5.2.2, 3º-CCB5.3.1, 3º-CCB5.4.1, 3º-CCB5.4.2, 3º-CCB5.5.1, 3º-CCB5.6.1, 3º-CCB6.1.1, 3º-CCB6.10.1, 3º-CCB6.11.1, 3º-CCB6.12.1, 3º-CCB6.2.1, 3º-CCB6.3.1, 3º-CCB6.4.1, 3º-CCB6.4.2, 3º-CCB6.5.1, 3º-CCB6.6.1, 3º-CCB6.6.2, 3º-CCB6.7.1, 3º-CCB6.7.2, 3º-CCB6.8.1, 3º-CCB6.8.2, 3º-CCB6.9.1, 3º-CCB7.1.1, 3º-CCB7.2.1, 3º-CCB7.3.1, 3º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico,eliberativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo,
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula decultura clásica
Pág.133
, crítico e creativo social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Pág.134
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel
Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
3º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC CCL
3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
3º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD CAA 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
3º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD CCEC CCL
3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
3º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
3º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC CCL
3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
3º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE CAA CSC CCL
3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
3º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC CD
3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa. 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos
Pág.135
culturais propios de cada época. 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
3º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD CCL 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información. 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
3º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA CMCT CD CSC
3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
3º CC e, ñ CC-B4.5-Herdanza clásica no patrimonio artístico.
CC-B4.5-Coñecer e saber localizar os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo.
CAA CD CCEC CMCT
3º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.
3º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA CCEC CCL
3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
3º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD CCEC CCL
3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
3º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT CD CSC
3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información. 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
Pág.136
3º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CCA CCL
3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos. 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
3º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CMCT CD CAA
3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
3º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
3º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL CCEC
3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco. 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
3º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD CMCT CCEC CCL
3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
3º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL CAA
3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
3º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL CSC CCL
3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais. 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que
Pág.137
compoñen as sociedades grega e romana.
3º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL CCA
3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe. 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
3º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL CAA
3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
3º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT CD CCEC
3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL CAA
3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
3º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA CCEC
3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
3º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC CD CCL CAA
3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
3º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC CMCT CCEC
3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
3º CC l, ñ CC-B4.4-Enxeñería romana: obras públicas e urbanismo. Vías romanas.
CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.
CSC CMCT CD CCEC
3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en
Pág.138
modelos urbanísticos posteriores.
3º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC CCL CAA
3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
3º CC l CC-B4.2-Arquitectura en Grecia e Roma: tipos de edificios e ordes arquitectónicas.
CC-B4.2-Identificar as características máis salientables da arquitectura grecorromana en relación cos edificios máis singulares.
CCEC CMCT CD
3º-CCB4.2.1-Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.
3º CC l CC-B4.3-Escultura en Grecia e Roma: etapas, estilos e temáticas.
CC-B4.3-Coñecer as manifestacións escultóricas da arte grega e romana ao longo da Antigüidade e identificar a súa temática.
CCEC CMCT CD
3º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.
3º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC CCL
3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
3º CC l CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL CSC
3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
3º CC m CC-B5.4-Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.
CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA CMCT CSC CCL
3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
3º CC ñ, o CC-B2.1-Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo helenístico. CC-B2.2-Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.
CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC CAA CCEC CCL
3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases. 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD CAA CSC CCL
3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso
Pág.139
LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO CC 3º ESO
3º CC 3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o influencia, establecendo conexións cosúa relevancia histórica.
3º CC 3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do mexemplos para ilustrar e xustificar as s
3º CC 3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinrelacionándoos con outras circunstanc
3º CC 3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión a 3º CC 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de tran
paso de unhas a outras.
3º CC 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxic 3º CC 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cro
cada un as conexións máis importante
3º CC 3º-CCB2.3.1-Explica a romanización d 3º CC 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustr
sinalando a súa influencia na historia p
3º CC 3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa deos seus atributos e o seu ámbito de in
3º CC 3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imax 3º CC 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e dife
literatura ou na tradición relixiosa.
3º CC 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con efenómeno e sinalando as principais secada época.
3º CC 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias maspectos básicos que en cada caso se
3º CC 3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as priestablecendo comparacións con mani
3º CC 3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficia 3º CC 3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos bási 3º CC 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxico
históricos.
3º CC 3º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gre 3º CC 3º-CCB4.4.1-Describe as característic
importancia para o desenvolvemento d
3º CC 3º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os pre a súa cronoloxía aproximada.
3º CC 3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistinstitucións, o papel que estas desemp
3º CC 3º-CCB5.2.1-Describe a organización relacionando estes aspectos cos valor
3º CC 3º-CCB5.2.2-Describe as principais ca 3º CC 3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os pa
Pág.140
culturais e comparándoos cos actuais
3º CC 3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os ti 3º CC 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe form
cultura occidental.
3º CC 3º-CCB5.5.1-Describe as principais fofunción no desenvolvemento da identi
3º CC 3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureexistentes na época, e comenta o seucada caso.
3º CC 3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escrit 3º CC 3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do la
léxicos morfolóxicos e sintácticos herd
3º CC 3º-CCB6.11.1-Describe as característi 3º CC 3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores má 3º CC 3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os tra
súa orixe.
3º CC 3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos atomados dos primeiros.
3º CC 3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun munha e os aspectos lingüísticos que ev
3º CC 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución dasevidencian do xeito máis visible a súa
3º CC 3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que zonas onde se utilizan.
3º CC 3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o sigdoutras linguas modernas, e explica o
3º CC 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de p 3º CC 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con
dicionarios nin outras fontes de inform
3º CC 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das 3º CC 3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de e
dos fenómenos fonéticos producidos e
3º CC 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do lat 3º CC 3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa et 3º CC 3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns
nunha e noutra época mediante exem
3º CC 3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia dpresentes estes motivos.
3º CC 3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúnnoso país.
3º CC 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da civilización clásica na nosa cultura.
Pág.141
LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO CC 3º ESO
Área Indicador / estándard T.1 T.2 T.3
X: traballado nestas UDIS 3º CC 3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa
o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a
X X X X X X X X X X X X
Pág.142
súa influencia na historia posterior do noso país.
3º CC 3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB4.2.1-Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a
X
Pág.143
súa resposta.
3º CC 3º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.
X
3º CC 3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
X X X X X X
3º CC 3º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.
X X X
3º CC 3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa
X X X X X X
Pág.144
importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
3º CC 3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas, servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de
X X X X X X X X X X X X
Pág.145
orixe.
3º CC 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
X X X X X X X X X X X X
3º CC 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
X X X X X X X X X X
Pág.146
TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO
CURSO CC 4º
NIVEL 4º SECUNDARIA OBLIGATORIA ÁREA Cultura clásica (CC)
Criterio de avaliación
Estándares
Grao mínimo para superar a área
Indicador mínimo de logro
T 1
T 2
T 3
CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN
C.C. Instrumentos de avaliación /
Procedementos de avaliación (%)*
Bloque 1: Xeografía
CC-B1.1
4º-CCB1.1.1 - Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodosas civilizacións grega e romana, delimitando o seuámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restosarqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CMCT, CD, CAA
CC-B1.1
4º-CCB1.2.1 - Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
CSC, CD, CAA
Pág.147
considerados determinantes no desenvolvementodas civilizacións grega e latina, e achega exemplospara ilustrar e xustificar as súas formulacións.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B1.2
4º-CCB1.2.1 - Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvementodas civilizacións grega e latina, e achega exemplospara ilustrar e xustificar as súas formulacións.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC CD CAA
Bloque 2: Historia
CC-B2.1
4º-CCB2.1.1 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CAA, CMCT, CD, CSC
CC-B2.2 4º-CCB2.2.1 - Distingue con precisión as
50% X X XPROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos
CSIEE, CMCT, CD,
Pág.148
etapas da historia de Greciae Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC
CC-B2.2
4º-CCB2.2.2 - Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Greciae Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CMCT, CAA, CSC
CC-B2.2
4º-CCB2.2.3 - Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CMCT, CSC
CC-B2.2 4º-CCB2.2.4 - Sitúa dentro dun eixe cronolóxico
50% X X XPROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos
CMCT, CD,
Pág.149
o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC
CC-B2.3
4º-CCB2.3.1 - Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCEC, CAA, CSC, CCL
CC-B2.3
4º-CCB2.3.2 - Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC, CAA, CCEC, CCL
Bloque 3: Mitoloxía
Pág.150
CC-B3.1
4º-CCB3.1.1 - Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CCEC, CCL
CC-B3.2
4º-CCB3.2.1 - Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCEC, CD, CCL
CC-B3.2
4º-CCB3.2.2 - Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos.
CAA, CSC, CCEC, CD
Pág.151
seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B3.2
4º-CCB3.2.3 - Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCEC, CMCT, CD, CSC
CC-B3.2
4º-CCB3.2.4 - Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas,os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCEC, CD
Pág.152
CC-B3.3
4º-CCB3.3.1 - Enumera e explica as principais características darelixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica eestablecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC, CMCT, CCEC
CC-B3.4
4º-CCB3.4.1 - Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC, CMCT, CCEC
Bloque 4: Arte
CC-B4.1
4º-CCB4.1.1 - Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva.
CD, CCEC
Pág.153
Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B4.1
4º-CCB4.1.2 - Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CMCT, CD, CCEC
CC-B4.2
4º-CCB4.2.1 - Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súaresposta.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCEC, CMCT, CD
CC-B4.3
4º-CCB4.3.1 - Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva.
CCEC, CMCT, CD
Pág.154
culturais. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B4.4
4º-CCB4.4.1 - Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvementodo Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC, CMCT, CD, CCEC
CC-B4.5
4º-CCB4.5.1 - Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CAA, CD, CCEC, CMCT
Bloque 5: Sociedade e vida cotiá
CC-B5.1
4º-CCB5.1.1 - Nomea os principais sistemas políticos da
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
CSC, CCL
Pág.155
antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B5.2
4º-CCB5.2.1 - Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSIEE, CSC, CCL
CC-B5.2
4º-CCB5.2.2 - Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CSC
Pág.156
CC-B5.3
4º-CCB5.3.1 - Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seusmembros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC, CCL
CC-B5.4
4º-CCB5.4.1 - Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CAA, CSC, CMCT, CCL
CC-B5.4
4º-CCB5.4.2 - Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CAA, CMCT, CSC, CCL
Pág.157
CC-B5.5
4º-CCB5.5.1 - Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvementoda identidade social.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSIEE, CAA, CSC, CCL
CC-B5.6
4º-CCB5.6.1 - Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos,comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
50%
X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CAA, CSC, CCL
Bloque 6: Lingua e literatura
CC-B6.1
4º-CCB6.1.1 - Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
CD, CCEC, CCL
Pág.158
función, e describe os trazos que os distinguen.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B6.2
4º-CCB6.2.1 - Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CAA, CCEC, CCL
CC-B6.3
4º-CCB6.3.1 - Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CMCT, CCEC, CCL
CC-B6.4
4º-CCB6.4.1 - Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
CMCT, CD, CSC
Pág.159
indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B6.4
4º-CCB6.4.2 - Describe a evolución das linguas romancesa partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CCEC
CC-B6.5
4º-CCB6.5.1 - Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CSC, CD, CCL, CAA
CC-B6.6 4º-CCB6.6.1 - Recoñece e
50% X X X PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as.
CCL, CAA
Pág.160
explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.
Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B6.6
4º-CCB6.6.2 - Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CAA
CC-B6.7
4º-CCB6.7.1 - Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen, necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas.
CAA, CCL
Pág.161
Portfolio. Caderno de clase.
CC-B6.7
4º-CCB6.7.2 - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CCL
CC-B6.8
4º-CCB6.8.1 - Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CAA
CC-B6.8
4º-CCB6.8.2 - Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións.
CAA, CCL
Pág.162
Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B6.9
4º-CCB6.9.1 - Explica a partir da súa etimoloxíatermos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CAA
CC-B6.10
4º-CCB6.10.1 - Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CAA
CC-B6.11
4º-CCB6.11.1 - Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios
CCEC, CCL, CAA
Pág.163
posterior. e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B6.12
4º-CCB6.12.1 - Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCEC, CCL
Bloque 7: Pervivencia na actualidade
CC-B7.1
4º-CCB7.1.1 - Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CAA
CC-B7.2
4º-CCB7.2.1 - Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios mediante
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
CAA, CCEC
Pág.164
exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CC-B7.3
4º-CCB7.3.1 - Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CCL, CSC
CC-B7.4
4º-CCB7.4.1 - Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
50%
X
PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as. Intercambios orais cos alumnos/as. Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Caderno de Campo. Resolución de exercicios e problemas. Textos escritos. Producións orais. Investigacións. Posta en común. Proba obxectiva. Exposición dun tema. Resolución de exercicios e problemas. Portfolio. Caderno de clase.
CD, CAA
Pág.165
SECUENCIACIÓN
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: Grecia
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Localizar a civilización grega no espazo e o tempo. Recoñecer o panteón olímpico e establecer as relacións de parentesco entra as divindades. Presentar traballos e exposicións a través do uso das tecnoloxías da información e a comunicación
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
1º Trimestre
Pág.166
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
Grecia antiga: espazo e historia
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Descubrimento dos coñecementos previos do mundo grego.
Interpretación de mapas para a localización espacial da cultura grega en comparación cos países actuais. Interpretación de eixes cronolóxicos e identificación de etapas da historia grega
Análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Lectura e comprensión de textos de autores clásicos traducidos.
Procesos cognitivos: (Bloom -
Procesos cognitivos: (Bloom -
Procesos cognitivos: (Bloom -
Procesos cognitivos: (Bloom -
Descrición:
Grecia : Marco xeográfico e a súa expansió n.Grecia: Marco histórico: antecedentes e etapas.
Criterios de avaliación:
CC-B1.1 (4º), CC-B1.2 (4º), CC-B2.1 (4º), CC-B2.2 (4º), CC-B3.1 (4º), CC-B5.1 (4º), CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
Estándares:
Pág.167
4º-CCB1.1.1, 4º-CCB1.2.1, 4º-CCB1.2.1, 4º-CCB2.1.1, 4º-CCB2.2.1, 4º-CCB2.2.2, 4º-CCB2.2.3, 4º-CCB2.2.4, 4º-CCB3.1.1, 4º-CCB5.1.1, 4º-CCB5.2.1, 4º-CCB5.2.2, 4º-CCB5.3.1,
Anderson) Anderson) Anderson) Anderson)
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B1.1 (4º), CC-B2.1 (4º), CC-B5.1 (4º), CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
CC-B3.1 (4º), CC-B1.1 (4º), CC-B2.1 (4º), CC-B3.1 (4º), CC-B5.1 (4º), CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo... Indicar as estratexias de autoregulación cando se desenvolvan online
Aula Cultura Clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.168
3.- AVALIACIÓN:
Non tódolos elementos indicados na concreción curricular anterior serán avaliados nesta UDI, porque serán avaliados noutros momentos do curso, de seguido explicitamos aqueles se avalían e as ferramentas para dita avaliación.
Criterio de avaliación Estándares
Aspectos a observar para a avaliación
descriptores
Competencias
Clave
Instrumento
de avaliación
CC-B1.1 4º-CCB1.1.1 - Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e latina, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CMCT, CD, CAA
Proba específica
CC-B1.1 4º-CCB1.2.1 - Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos
Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega .
CSC, CD, CAA Proba específica
Pág.169
para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
CC-B2.1 4º-CCB2.1.1 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia, e saber
situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CAA, CMCT, CD, CSC
Proba específica
CC-B2.2 4º-CCB2.2.1 - Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia, e saber
situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CSIEE, CMCT, CD, CSC
Proba específica
CC-B2.2 4º-CCB2.2.2 - Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT, CAA, CSC
Proba específica
CC-B2.2 4º-CCB2.2.3 - Elabora eixes cronolóxicos en que se
Ordenar unha serie de feitos históricos referidos a Grecia.
CD, CMCT, CSC
Proba específica
Pág.170
representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
CC-B2.2 4º-CCB2.2.4 - Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven a civilización grega
CMCT, CD, CSC
Proba específica
CC-B3.1 4º-CCB3.1.1 - Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD, CCEC, CCL
Proba específica
CC-B5.1 4º-CCB5.1.1 - Nomea os principais sistemas políticos
Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e
CSC, CCL Proba específica
Pág.171
da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CC-B5.2 4º-CCB5.2.1 - Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSIEE, CSC, CCL
Proba específica
CC-B5.2 4º-CCB5.2.2 - Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CCL, CSC Proba específica
CC-B5.3 4º-CCB5.3.1 - Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros,
Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC, CCL Proba específica
Pág.172
identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
CC-B1.2 4º-CCB1.2.1 - Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega .
CSC CD CAA Proba específica
Pág.173
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC, CCL
4º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
4º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD, CCEC, CCL
4º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
4º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC, CCL
4º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
4º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA, CMCT, CD, CSC
4º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
4º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico
CMCT, CD, CSC
4º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a
Pág.174
feitos históricos. cada unha delas.
4º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
4º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
4º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
4º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CSC, CD, CAA
4º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
4º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
Pág.175
4º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL, CSC
4º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
4º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
Pág.176
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: Roma
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO Curso:
2020-21
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Localizar a civilización romana no espazo e o tempo. Recoñecer o panteón olímpico e establecer as relacións de parentesco entra as divindades. Presentar traballos e exposicións a través do uso das tecnoloxías da información e a comunicación
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
1º Trimestre
Pág.177
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
Roma antiga: espazo e historia
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura romana.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4 Exercicio 1.5
Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición
Descubrimento dos coñecementos previos do mundo romano.
Interpretación de mapas para a localización espacial da cultura romana en comparacióncos países actuais. Interpretación de eixes cronolóxicos e identificación de etapas da historia romana
Comparación da distribución e do calendario co actual: as partes do día e da noite, os meses e os días de cada mes, días do ano
Análise de textos sobre mitoloxía grecolatina. Identificación dos transmisores da mitoloxía. Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Lectura e comprensión de textos de autores clásicos traducidos.
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Descrición:
Roma : Marco xeográfico e a súa expansión. Roma: Marco histórico: antecedentes e etapas.
Criterios de avaliación:
CC-B1.1 (4º), CC-B1.2 (4º), CC-B2.1 (4º), CC-B2.2 (4º), CC-B3.1 (4º), CC-B5.1 (4º), CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
Estándares:
4º-CCB1.1.1, 4º-CCB1.2.1, 4º-CCB1.2.1, 4º-CCB2.1.1, 4º-
Pág.178
CCB2.2.1, 4º-CCB2.2.2, 4º-CCB2.2.3, 4º-CCB2.2.4, 4º-CCB3.1.1, 4º-CCB5.1.1, 4º-CCB5.2.1, 4º-CCB5.2.2, 4º-CCB5.3.1,
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B1.1 (4º), CC-B1.1 (4º), CC-B2.1 (4º), CC-B2.2 (4º), CC-B3.1 (4º), CC-B5.1 (4º), CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
CC-B2.2 (4º), CC-B3.1 (4º), CC-B1.1 (4º), CC-B2.1 (4º), CC-B2.2 (4º), CC-B3.1 (4º), CC-B5.1 (4º), CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo,congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo... Indicar as estratexias de autoregulación cando se desenvolvan online
Aula de Cultura Clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.179
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC a CC-B5.1-Organización política en Grecia e en Roma.
CC-B5.1-Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.
CSC, CCL
4º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
4º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD, CCEC, CCL
4º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
4º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC, CCL
4º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
4º CC e, ñ CC-B2.1-Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.
CAA, CMCT, CD, CSC
4º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
4º CC f, e, g, ñ CC-B2.2-Coñecer as principais características de cada período da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.
CMCT, CD, CSC
4º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
Pág.180
4º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
4º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
4º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
4º CC f, o CC-B1.1-Localizar nun mapa fitos xeográficos e enclaves concretos relevantes para o coñecemento das civilizacións grega e romana.
CSC, CD, CAA
4º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
4º CC f, o CC-B1.1-Marco xeográfico das civilizacións grega e romana.
CC-B1.2-Describir os marcos xeográficos en que se desenvolven as civilizacións grega e romana ao longo da súa historia.
CSC CD CAA
4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
Pág.181
4º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL, CSC
4º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
4º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
Pág.182
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A Lingua
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Establecer as relacións oportunas entre as linguas europeas actuais indicando semellanzas e diferenzas, atendendo á súa orixe común.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
1º Trimestre
Pág.183
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
As linguas indoeuropeas
Analizar a relación de parentesco que existe entre as linguas clásicas e moitas das que se falan na actualidade.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Exercicio 1.3 Exercicio 1.4 Exercicio 1.5 Exercicio 1.6
Descrición Descrición
Descrición Descrición Descrición Descrición
Identificación e establecemento de relacións entre os alfabetos. Clasificación das linguas atendendo á súa orixe. Comparación de términos procedentes de linguas románicas para analizar
Identificar a orixe grega dos termos relacionados coa organización social e polí tica.Aplicar as normas de evolución fonética en certas palabras de uso
Recoñecemento e análise de termos latinos que evolucionados deron cultismos, semicultismos e termos patrimoniais na propia lingua. Identificación e uso de termos da propia lingua que sufriron
Explicación do significado de palabras tendo en conta a etimoloxía. Recoñecemento das diversas fases da lingua latina no tempo.
Recoñecemento e análise de termos latinos que evolucionados deron cultismos, semicultismos e termos patrimoniais na propia lingua. Identificación e uso de termos da propia lingua que sufriron
Identificación e uso de elementos gregos e latinos en palabras de uso académico e técnico. Recoñecemento e utilización de locuciones latinas nos contextos adecuados
Descrición:
Lingua indoeuropea e lingua non indoeuropea. A familia lingüística indoeuropea. As linguas románicas. A lingüística comparada.
Criterios de avaliación:
Pág.184
CC-B6.1 (4º), CC-B6.10 (4º), CC-B6.2 (4º), CC-B6.3 (4º), CC-B6.4 (4º), CC-B6.5 (4º), CC-B6.6 (4º), CC-B6.7 (4º), CC-B6.8 (4º), CC-B6.9 (4º),
a súa orixe común.
cotián e explicar se proceden do latín culto ou do vulgar.
cambios fonéticos e semánticos. Distinción entre termo culto e patrimonial procedentes dun mesmo étimo latino.
cambios fonéticos e semánticos. Distinción entre termo culto e patrimonial procedentes dun mesmo étimo latino. Recoñecemento e utilización de locuciones latinas nos contextos adecuados
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B6.1 (4º), CC-B6.2 (4º), CC-B6.3 (4º),
CC-B6.4 (4º), CC-B6.5 (4º),
CC-B6.6 (4º), CC-B6.7 (4º),
CC-B6.5 (4º), CC-B6.6 (4º),
CC-B6.5 (4º), CC-B6.6 (4º), CC-B6.7 (4º),
CC-B6.8 (4º), CC-B6.9 (4º),
Estándares:
4º-CCB6.1.1, 4º-CCB6.10.1, 4º-CCB6.2.1, 4º-CCB6.3.1, 4º-CCB6.4.1, 4º-CCB6.4.2, 4º-CCB6.5.1, 4º-CCB6.6.1, 4º-CCB6.6.2, 4º-CCB6.7.1, 4º-CCB6.7.2, 4º-CCB6.8.1, 4º-CCB6.8.2, 4º-CCB6.9.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo.
Aula de Cultura Clásica
Pág.185
creativo
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.186
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC e, ñ, o CC-B6.6-Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.
CC-B6.7-Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.
CD, CCL 4º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen, necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
4º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
4º CC e CC-B6.2-Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.
CAA, CCEC, CCL
4º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
4º CC e CC-B6.1-Historia da escritura. Signos e materiais.
CC-B6.1-Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.
CD, CCEC, CCL
4º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
4º CC f, l, ñ, o CC-B6.7-Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.
CC-B6.8-Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.
CAA, CCL
4º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
4º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
Pág.187
4º CC f, ñ, o CC-B6.3-As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas.
CC-B6.4-Coñecer a orixe común das linguas indoeuropeas.
CCL, CCEC
4º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
4º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
4º CC f CC-B6.2-Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano.
CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD, CMCT, CCEC, CCL
4º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
4º CC f CC-B6.8-Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica.
CC-B6.9-Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.
CCL, CAA
4º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
4º CC h, ñ, o CC-B6.5-Composición e derivación culta de orixe grega e latina.
CC-B6.6-Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.
CCL, CAA
4º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.
4º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.
4º CC h, ñ, o CC-B6.9-Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas.
CC-B6.10-Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.
CCL, CAA
4º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos
Pág.188
morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
4º CC l, ñ, o CC-B6.4-As linguas romances.
CC-B6.5-Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.
CSC, CD, CCL, CAA
4º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
Pág.189
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: Vida cotiá
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO Curso:
2020-21
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Reflexionar sobre aspectos significativos do mundo clásico comparándoos cos do mundo actual, especialmente os relacionados coa organización familiar, a educación e a importancia da muller.Expor as conclusións sobre diverxencias e similitudes relacionadas co mundo da economía e o traballo nas sociedades clásicas e nas das sociedades actuais.
Valorar a pervivencia e evolución dos xogos gregos até os actuais Xogos Olímpicos Expor as conclusións sobre diverxencias e similitudes relacionadas co mundo da economía e o traballo nas sociedades clásicas e nas das sociedades actuais.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
2º Trimestre
Pág.190
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
Vida cotiá
Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da vida privada e pública da cultura grega e latina.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Recoñecemento das formas de organización familiar e comparación coas propias. Comparación dos sistemas educativos clásicos cos sistemas actuais descubrindo semellanzas e diverxencias. Análise da situación e o papel da muller nas civilizacións clásicas.
O tempo de lecer nas sociedades clásicas: teatro, circo, anfiteatro e termas. Comparación dos xogos clásicos cos modernos: diferenzas e similitudes.
Identificación das principais actividades económicas nas sociedades grecolatinas.
Lectura e comentario de textos clásicos traducidos e de autores contemporáneos sobre temas relacionados coa economía e o traballo nas sociedades clásicas.
Procesos cognitivos: (Bloom -
Procesos cognitivos: (Bloom -
Procesos cognitivos: (Bloom -
Procesos cognitivos: (Bloom -
Descrición:
Reflexionar sobre aspectos significativos do mundo clásico comparándoos cos do mundo actual, especialmente os relacionados coa organización familiar, a educación e a importancia da muller. O tempo de lecer nas sociedades clásicas: teatro, circo, anfiteatro e termas. Valorar a superpervivencia de sistemas do
Pág.191
cómputo do tempo.A economía e o traballo no mundo clásico: agricultura e gandaría; artesanía; comercio.
Anderson) Anderson) Anderson) Anderson)
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º),
CC-B5.5 (4º), CC-B5.4 (4º), CC-B5.4 (4º), CC-B5.5 (4º),
Criterios de avaliación:
CC-B5.2 (4º), CC-B5.3 (4º), CC-B5.4 (4º), CC-B5.5 (4º), CC-B5.6 (4º),
Estándares:
4º-CCB5.2.1, 4º-CCB5.2.2, 4º-CCB5.3.1, 4º-CCB5.4.1, 4º-CCB5.4.2, 4º-CCB5.5.1, 4º-CCB5.6.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo,congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo
Aula de Cultura Clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.192
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC c, ñ CC-B5.3-A familia en Grecia e Roma.
CC-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC, CCL
4º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
4º CC d CC-B5.5-Identificar as principais formas de lecer da antigüidade.
CSIEE, CAA, CSC, CCL
4º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
4º CC g, h, ñ CC-B5.2-Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais.
CC-B5.2-Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.
CCL, CSC
4º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
4º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
4º CC m CC-B5.4-Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.
CC-B5.4-Coñecer os trazos máis salientables da vida cotiá en Grecia e Roma.
CAA, CMCT, CSC, CCL
4º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
4º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
Pág.193
4º CC ñ CC-B5.5-Espectáculos públicos en Grecia e Roma.
CC-B5.6-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.
CD, CAA, CSC, CCL
4º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
Pág.194
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: Mitoloxía e relixión
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO Curso:
2020-21
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Recoñecer o panteón olímpico e establecer as relacións de parentesco entra as divindades. Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos. Distinguir a divindades grecolatinas a partir dos seus atributos e detectalas en manifestacións artísticas actuais, así como en novelas e filmes. Aprender as formas de organización relixiosa nas culturas clásicas: creenzas e supersticións. Valorar a proxección de personaxes e temas mitológicos nas obras artísticas de tempos posteriores.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
3º Trimestre
Pág.195
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
Recoñecer en manifestacións culturais de todos os tempos a presenza de personaxes e temas mitolóxicos.
Distinguir a divindades grecolatinas a partir dos seus atributos e detectalas en manifestacións artísticas actuais, así como en novelas e filmes. Aprender as formas de organización relixiosa nas culturas clásicas: creenzas e supersticións. Valorar a proxección de personaxes e temas mitológicos nas obras artísticas de tempos posteriores.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Uso de diversas fontes de información sobre mitoloxía.
Identificación dos transmisores da mitoloxía.
Lectura e análise de textos sobre mitoloxía grecolatina.
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B3.1 (4º), CC-B3.2 (4º), CC-B3.3 (4º), CC-B3.4 (4º),
CC-B3.1 (4º), CC-B3.2 (4º), CC-B3.3 (4º), CC-B3.4 (4º),
CC-B3.1 (4º), CC-B3.2 (4º), CC-B3.3 (4º), CC-B3.4 (4º),
Descrición:
A mitoloxía grecorromana. A orixe do mundo e o panteón olímpico. Comentar a evolución e o tratamento actual de temas e personaxes mitológicos tras a consulta de fontes diversas e a localización de novelas e filmes.
Criterios de avaliación:
Pág.196
CC-B3.1 (4º), CC-B3.2 (4º), CC-B3.3 (4º), CC-B3.4 (4º),
Estándares:
4º-CCB3.1.1, 4º-CCB3.2.1, 4º-CCB3.2.2, 4º-CCB3.2.3, 4º-CCB3.2.4, 4º-CCB3.3.1, 4º-CCB3.4.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo..
Aula de Cultura Clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.197
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC b CC-B3.1-O panteón grego e romano.
CC-B3.1-Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.
CD, CCEC, CCL
4º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
4º CC b CC-B3.4-Relixión romana: culto público e privado.
CC-B3.4-Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.
CSC, CMCT, CCEC
4º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
4º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Mitos grecolatinos. Os heroes.
CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC, CD
4º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
4º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
4º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
4º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se
Pág.198
asocian á tradición grecolatina.
4º CC l, ñ CC-B3.3-Relixión grega.
CC-B3.3-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.
CSC, CMCT, CCEC
4º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
Pág.199
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: As artes
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO Curso:
2020-21
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
A arte clásica: a escultura e a escultura. Recoñecer en obras artísticas actuais motivos, temas e trazos clásicos gregos e romanos. . Describir e caracterizar os grandes edificios públicos gregos e romanos e comparalos cos actuais achando similitudes e diferenzas. Describir e caracterizar as grandes obras de enxeñería romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Describir e caracterizar as plantas das cidades e das casas romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
3º Trimestre
Pág.200
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
As Artes: Arte grego. Arte romano. Urbanismo
A arte clásica: a escultura e a escultura. Recoñecer en obras artísticas actuais motivos, temas e trazos clásicos gregos e romanos.Describir e caracterizar os grandes edificios públicos gregos e romanos e comparalos cos actuais achando similitudes e diferenzas,. Describir e caracterizar as plantas das cidades e das casas romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Describir e caracterizar as grandes obras de enxeñería romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Identificacar as características e os trazos canónicos da escultura en obras clásicas de diversas épocas. Descubrir en obras escultóricas posteriores e de época contemporánea os canons e trazos clásicos como mostra da súa validez en todos os
Recoñecer os grandes edificios públicos: teatro, anfiteatro.......
Recoñecer as grandes obras da enxeñería romana. Localizar en planos ideais os lugares públicos da cidade. Detectar os sistemas de condución e distribución da auga. Identificar similitudes e diferenzas entre as casas rurais romanas e as
Recoñecer a planta da cidade romana. Localizar en planos ideais os lugares públicos da cidade. Detectar os sistemas de condución e distribución da auga. Identificar similitudes e diferenzas entre as casas urbanas romanas e as actuais.
Descrición:
Apreciar e distinguir diversas manifestacións artísticas clásicas. Valorar a presenza da cultura clásica no mundo occidental, especialmente no ámbito da arte usando diversos medios de representación, como testemuños da historia e como fonte de
Pág.201
enriquecemento persoal. Describir e caracterizar as grandes obras de enxeñería e das casas de campo romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas. Describir e caracterizar as plantas das cidades e das casas romanas e comparalas coas actuais achando similitudes e diferenzas.
tempos actuais.
Procesos cognitivos: (Bloom -Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom -Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom -Anderson)
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B4.1 (4º), CC-B4.2 (4º), CC-B4.3 (4º), CC-B4.4 (4º), CC-B4.5 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º), CC-B7.4 (4º),
CC-B4.1 (4º), CC-B4.2 (4º), CC-B4.3 (4º), CC-B4.4 (4º), CC-B4.5 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º), CC-B7.4 (4º),
CC-B4.4 (4º), CC-B4.5 (4º), CC-B7.3 (4º), CC-B7.4 (4º),
CC-B4.4 (4º), CC-B7.3 (4º), CC-B7.4 (4º),
Criterios de avaliación:
CC-B4.1 (4º), CC-B4.2 (4º), CC-B4.3 (4º), CC-B4.4 (4º), CC-B4.5 (4º), CC-B7.1 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º), CC-B7.4 (4º),
Estándares:
4º-CCB4.1.1, 4º-CCB4.1.2, 4º-CCB4.2.1, 4º-CCB4.3.1, 4º-CCB4.4.1, 4º-CCB4.5.1, 4º-CCB7.1.1, 4º-CCB7.2.1, 4º-CCB7.3.1, 4º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo..
Aula de Cultura Clásica
Pág.202
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.203
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD, CAA 4º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
4º CC e, ñ CC-B4.5-Herdanza clásica no patrimonio artístico.
CC-B4.5-Coñecer e saber localizar os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo.
CAA, CD, CCEC, CMCT
4º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.
4º CC l, b CC-B4.1-Fundamentos da arte clásica.
CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT, CD, CCEC
4º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
4º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
4º CC l, n, ñ CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL, CAA
4º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
4º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lexendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA, CCEC
4º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes
Pág.204
motivos.
4º CC l, ñ CC-B4.4-Enxeñería romana: obras públicas e urbanismo. Vías romanas.
CC-B4.4-Coñecer as creacións urbanísticas romanas así como a súa rede viaria.
CSC, CMCT, CD, CCEC
4º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
4º CC l, ñ CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL, CSC
4º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
4º CC l CC-B4.2-Arquitectura en Grecia e Roma: tipos de edificios e ordes arquitectónicas.
CC-B4.2-Identificar as características máis salientables da arquitectura grecorromana en relación cos edificios máis singulares.
CCEC, CMCT, CD
4º-CCB4.2.1-Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.
4º CC l CC-B4.3-Escultura en Grecia e Roma: etapas, estilos e temáticas.
CC-B4.3-Coñecer as manifestacións escultóricas da arte grega e romana ao longo da Antigüidade e identificar a súa temática.
CCEC, CMCT, CD
4º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.
Pág.205
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A literatura grecorromana
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO Curso:
2020-21
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Caracterizar a novela e a fábula. Recoñecer e diferenciar a poesía lírica clásica: égloga, elexía, himno,epigrama e oda, a historiografía,oratoria indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
3º Trimestre
Pág.206
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
A literatura grecorromana
Achegar ao alumnado ao estudo das civilizacións grega e latina e a súa influencia nas culturas posteriores. Situar no espazo e no tempo os acontecementos máis destacados da cultura grega e latina.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Identificación das superpervivencias de personaxes e temas clásicos ao longo da historia da literatura. Lectura e resumo dos trazos que definen a fábula.
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da poesía lírica. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero lírico clásico en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da lírica grecorromana. Valorar os xéneros e subgéneros da lírica clásica como
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da historiografía. Recoñecemento e localización deste xénero en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da historiografía grecorromana.
Análise de textos e extracción de datos sobre o tema da oratoria. Recoñecemento e localización deste xénero en obras da literatura posterior. Coñecer autores e obras representativos da oratoria grecorromana.
Descrición:
Recoñecer e diferenciar a fábula na literatura grega e latina, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior. Recoñecemento e localización dos trazos do xénero lírico clásico en obras da literatura posterior. Identificación da temática e a forma características dos principais subxéneros líricos clásicos. Recoñecemento de
Pág.207
figuras e recursos literarios en obras clásicas traducidas e nas das propias literaturas. Recoñecemento e localización dos trazos da historiografía clásica en obras da literatura posterior. Recoñecemento de figuras e recursos literarios en obras clásicas traducidas e nas das propias literaturas.Recoñecer e diferenciar a oratoria grecolatina, indicando obras e autores relevantes, así como detectar as súas convencións formais e temáticas en obras da literatura posterior.
orixe da literatura universal.
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Lembrar, comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B6.10 (4º), CC-B7.4 (4º),
CC-B6.10 (4º), CC-B7.4 (4º),
CC-B6.10 (4º), CC-B7.4 (4º),
CC-B6.10 (4º), CC-B7.4 (4º),
Criterios de avaliación:
CC-B6.11 (4º), CC-B6.12 (4º), CC-B7.1 (4º), CC-B7.3 (4º), CC-B7.4 (4º),
Estándares:
4º-CCB6.11.1, 4º-CCB6.12.1, 4º-CCB7.1.1, 4º-CCB7.3.1, 4º-CCB7.4.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo..
Aula de Cultura Clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico,
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo,
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse
Pág.208
deliberativo, crítico e creativo dialóxico, persoal-individual
online online
Pág.209
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC b, e CC-B7.4-Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.
CC-B7.4-Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunicación.
CD, CAA 4º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
4º CC l, n, ñ CC-B7.1-Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CCL, CAA
4º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
4º CC l, ñ CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL, CSC
4º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
4º CC l CC-B6.11-Coñecer as principais características dos xéneros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.
CCEC, CCL, CAA
4º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
4º CC l CC-B6.10-Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais.
CC-B6.12-Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.
CCEC, CCL
4º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
Pág.210
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A Hispania romana
Áreas traballadas: Cultura Clásica Nivel: 4º ESO Curso:
2020-21
Docentes implicados/as: Dolores Cruz García
1.2- DESCRICIÓN, XUSTIFICACIÓN E MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDAD
Apreciar e distinguir diversas manifestacións artísticas clásicas. Constatar a presenza da cultura clásica no mundo occidental. Describir e caracterizar os restos culturais gregos e romanos e comparalos cos actuais achando similitudes e diferenzas, apreciando os restos que poden visitarse na nosa Península como mostra da riqueza cultural. As vías de comunicación, as calzadas romanas; principais vías romanas en Hispania.
1.3.- TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS UD-UDI
3º Trimestre
Pág.211
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
A Hispania romana
Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual. -Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
2.2.- TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1
Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
Localizar nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.
Recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
Elaborar mapas para localizar as principais vías de comunicación na península e as cidades más importantes por donde dicurre o trazado.
Procesos cognitivos: (Bloom -Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom -Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom - Anderson)
Procesos cognitivos: (Bloom -Anderson)
Lembrar, Lembrar, Lembrar, Lembrar,
Descrición:
Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia. Enumerar, explicar e ilustrar con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
Pág.212
Criterios de avaliación:
comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
comprender, aplicar, analizar, avaliar, crear
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos:
CC-B7.1 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º),
CC-B4.5 (4º), CC-B7.1 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º),
CC-B4.5 (4º), CC-B7.1 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º),
CC-B4.5 (4º), CC-B7.1 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º),
CC-B2.3 (4º), CC-B3.2 (4º), CC-B4.1 (4º), CC-B4.5 (4º), CC-B6.3 (4º), CC-B7.1 (4º), CC-B7.2 (4º), CC-B7.3 (4º),
Estándares:
4º-CCB2.3.1, 4º-CCB2.3.2, 4º-CCB3.2.3, 4º-CCB3.2.4, 4º-CCB4.1.1, 4º-CCB4.5.1, 4º-CCB6.3.1, 4º-CCB7.1.1, 4º-CCB7.2.1, 4º-CCB7.3.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Explicacións. Apuntes. Páxinas web
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo..
Aula de Cultura Clásica
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Conductual-instructivo, congnitivo-constructivo, social: cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Integración no ecosistema dixital no caso de desenvolverse online
Estratexias de autoregulamento no caso de desenvolverse online
Pág.213
6 - ANEXO RESUMO CURRICULAR
Estas son as relacións curriculares traballadas nesta UDI: obxectivo – contido – criterio de avaliación – CC - estándares
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
4º CC e, a, b, ñ CC-B3.2-Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.
CCEC, CD
4º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
4º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
4º CC e, ñ CC-B4.5-Herdanza clásica no patrimonio artístico.
CC-B4.5-Coñecer e saber localizar os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo.
CAA, CD, CCEC, CMCT
4º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.
4º CC f CC-B6.3-Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.
CD, CMCT, CCEC, CCL
4º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
4º CC l, b CC-B4.1-Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.
CMCT, CD, CCEC
4º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
4º CC l, n, ñ CC-B7.1-Civilización CC-B7.1-Recoñecer a presenza CCL, 4º-CCB7.1.1-Sinala e describe
Pág.214
grecolatina nas artes e na organización social e política actual.
da civilización clásica nas artes e na organización social e política.
CAA algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
4º CC l, n, ñ CC-B7.2-Mitoloxía e temas lexendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CC-B7.2-Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios nas manifestacións artísticas actuais.
CAA, CCEC
4º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
4º CC l, ñ CC-B7.3-Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país.
CC-B7.3-Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenzano noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.
CCL, CSC
4º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
4º CC ñ, o CC-B2.3-Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.
CSC, CAA, CCEC, CCL
4º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
4º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
Pág.215
Lista de estándares/indicadores avaliados nas UDIS do cartafol
Área: Cultura clásica (CC)
Nivel Área Estándares Presente nas UDIS Trimestres
4º CC
4º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
◉ T1
4º CC 4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
◉ T1
4º CC 4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
◉ T1
4º CC 4º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
◉ T1
4º CC 4º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
◉ T1
4º CC 4º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produceentre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
◉ T1
4º CC 4º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
◉ T1
4º CC 4º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
◉ T1
4º CC 4º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
4º CC 4º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
4º CC
4º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
◉ T1
4º CC 4º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses,
Pág.216
semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
4º CC 4º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
4º CC
4º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
4º CC 4º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
4º CC 4º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
4º CC 4º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.
4º CC 4º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.
4º CC 4º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
4º CC 4º-CCB4.2.1-Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.
4º CC 4º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.
4º CC 4º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
4º CC 4º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.
4º CC 4º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
◉ T1
4º CC 4º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
◉ T1
Pág.217
4º CC 4º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
◉ T1
4º CC 4º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
◉ T1
4º CC 4º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
4º CC 4º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
4º CC 4º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
4º CC
4º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
4º CC 4º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
4º CC 4º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
4º CC 4º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
4º CC 4º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
4º CC 4º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
4º CC 4º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
4º CC 4º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.
4º CC 4º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas
Pág.218
partes.
4º CC 4º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen, necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
4º CC 4º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual.
4º CC 4º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
4º CC 4º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.
4º CC 4º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
4º CC 4º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
4º CC 4º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
4º CC 4º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
4º CC 4º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
4º CC 4º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
4º CC 4º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
4º CC 4º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
Pág.219
Título da UDI 1º Trimestre
2º Trimestre
3º Trimestre
◉ A Hispania romana
◉
◉ A Lingua ◉
◉ A literatura grecorromana
◉
◉ As artes
◉
◉ Grecia ◉
◉ Mitoloxía e relixión ◉
◉ Roma ◉
◉ Vida cotiá ◉
Pág.220
Lista de estándares/indicadores traballados nas UDIS do cartafol
Área: Cultura clásica (CC)
Nivel Área Estándares Presente nas UDIS Trimestres
4º CC
4º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produceentre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.
█ T3
4º CC 4º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.
█ T3
4º CC
4º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.
█ █ █ T1 T2
Pág.221
4º CC 4º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
█ T2
4º CC 4º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.
█ T2
4º CC
4º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.
█ █ T2 T3
4º CC 4º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
█ █ T2 T3
4º CC 4º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
█ T2
4º CC 4º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios. █ T2
4º CC 4º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais. █ █ T3
4º CC 4º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.
█ T3
4º CC 4º-CCB4.2.1-Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.
█ T3
4º CC 4º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.
█ T3
4º CC 4º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.
█ T3
4º CC 4º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.
█ █ T3
4º CC 4º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.
█ █ T1
4º CC 4º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.
█ █ █ T1 T2
Pág.222
4º CC 4º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.
█ █ █ T1 T2
4º CC 4º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.
█ █ █ T1 T2
4º CC 4º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.
█ T2
4º CC 4º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.
█ T2
4º CC 4º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
█ T2
4º CC
4º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.
█ T2
4º CC 4º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.
█ █ T1 T3
4º CC 4º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas
█ T1
Pág.223
partes.
4º CC 4º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen, necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual. █ T1
4º CC 4º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución. █ T1
4º CC 4º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.
█ T1
4º CC 4º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.
█ T3
4º CC 4º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas.
█ T3
4º CC 4º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.
█ █ █ T3
4º CC 4º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios mediante exemplos de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.
█ █ T3
4º CC 4º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país.
█ █ █ T3
4º CC 4º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.
█ █ T3
Pág.224
Título da UDI 1º Trimestre
2º Trimestre
3º Trimestre
█ A Hispania romana
█
█ A Lingua █
█ A literatura grecorromana
█
█ As artes
█
█ Grecia █
█ Mitoloxía e relixión █
█ Roma █
█ Vida cotiá █
Pág.225
GREGO 1 OBXECTIVOS XERAIS 1. Iniciarse na comprensión, interpretación e tradución de textos de dificultade progresiva,
utilizando para este fin o coñecemento dos elementos morfolóxicos, sintácticos e léxicos básicos da
lingua grega.
2. Reflexionar sobre o léxico de orixe grega presente na linguaxe cotiá e na terminoloxía
científica, identificando étimos, prefixos e sufixos gregos que axuden a unha mellor
comprensión das linguas modernas.
3. Ler textos gregos tanto orixinais como adaptados ou traducidos, efectuando unha lectura
comprensiva e crítica, aprehendendo as características principais e delimitando o xénero
literario a que pertencen.
4. Coñecer, na medida en que sexa posible, as máis importantes manifestacións culturais da
Grecia antiga e recoñecer e valorar a súa contribución e continuidade ao longo da historia no
mundo actual.
5. Utilizar de maneira crítica fontes de información variadas, obtendo delas datos relevantes para
o coñecemento da lingua e a cultura estudiadas.
Pág.226
CURRÍCULO DE GREGO EN 1º Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
Bloque 1: Lingua grega
1º GR d, g, h GR-B1.1.-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR a, g, h GR-B1.2.-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR d, h, n GR-B1.3.-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR a, h GR-B1.4.-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
Bloque 2: Sistema de lingua grega: elementos básicos
1º GR a, d, g, h GR-B2.1.-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2.-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
Pág.227
1º GR a, d, e GR-B2.3.-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR d, e, f GR-B2.4.-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5.-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6.-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
Bloque 3: Morfoloxía
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1.-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B3.2.-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3.-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4.-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5.-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que
Pág.228
se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6.-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
Bloque 4: Sintaxe
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1.-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR e, f GR-B4.2.-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3.-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4.-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5.-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.6.-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas
Pág.229
noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.9-Coñecer as funcións das formas de participio nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.10-Identificar as construcións de participio concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8.-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
Bloque 5: Grecia: historia, cultura, arte e civilización
1º GR g, h GR-B5.1.-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
1º GR a, b, h, m GR-B5.2.-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no
Pág.230
progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
Bloque 6: Textos
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
Pág.231
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
Bloque 7: Léxico
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
Pág.232
Nivel Área Estándares Indicador de
logro (grao mínimo)
Peso (%)
1º GR 1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 75% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo. 75% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión. 75% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno. 25% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto. 20% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas. 20% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega. 40% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros. 25% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 25% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas. 20% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente. 100% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán. 80% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación. 100% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 50% 1.35 %
Pág.233
1º GR 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.6.3-Explica o uso dos temas verbais gregos e identifica correctamente as formas derivadas de cada un deles. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.1.3-Distingue as etapas da historia de Grecia, expli-cando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. 50% 1.35 %
Pág.234
1º GR 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 50% 1.35 %
1º GR
1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 50% 1.35 %
Pág.235
1º GR 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia. 50% 1.35 %
1º GR 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica. 50% 1.35 %
Pág.236
TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO
CURSO Grego 1
NIVEL 1º BACHARELATO ÁREA Grego (GR)
Criterio de avaliación Estándares
Grao mínimo para superar a área Indicador mínimo de logro
T 1
T 2
T 3
CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN
C.C. Instrumentos de avaliación /
Procedementos de avaliación (%)*
Bloque 1: Lingua grega
GR-B1.1
1º-GR1B1.1.1 - Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CSC
GR-B1.2
1º-GR1B1.2.1 - Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CCEC
GR-B1.2
1º-GR1B1.2.2 - Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCL
GR-B1.3 1º-GR1B1.3.1 - Explica o concepto de familia lingüística. 75% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B1.3 1º-GR1B1.3.2 - Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
75% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B1.4
1º-GR1B1.4.1 - Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
75% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCL
GR-B1.5
1º-GR1B1.5.1 - Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
25% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas. Análise das producións dos alumnos/as.
CCL
Pág.237
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva. Caderno de Campo.
GR-B1.6
1º-GR1B1.6.1 - Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
20% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B1.7
1º-GR1B1.7.1 - Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
20% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B1.8 1º-GR1B1.8.1 - Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
40% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CSC
Bloque 2: Sistema de lingua grega: elementos básicos
GR-B2.1
1º-GR1B2.1.1 - Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
25% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.2
1º-GR1B2.2.1 - Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio.
25% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.2
1º-GR1B2.2.2 - Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
20% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.3
1º-GR1B2.3.1 - Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
100% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.4
1º-GR1B2.4.1 - Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.5
1º-GR1B2.5.1 - Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
80% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.6 1º-GR1B2.6.1 - Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos 100% X X X PROCEDEMENTOS: Probas
específicas. CCL
Pág.238
e demais signos diacríticos e de puntuación.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
Bloque 3: Morfoloxía
GR-B3.1 1º-GR1B3.1.1 - Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva. 50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.2
1º-GR1B3.2.1 - Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.3
1º-GR1B3.3.1 - Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
GR-B3.4
1º-GR1B3.4.1 - Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.5
1º-GR1B3.5.1 - Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.5
1º-GR1B3.5.2 - Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6
1º-GR1B3.6.1 - Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6
1º-GR1B3.6.2 - Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6 1º-GR1B3.6.3 - Explica o uso dos temas verbais gregos e identifica correctamente as formas
50% X X XPROCEDEMENTOS: Probas específicas.
CCL
Pág.239
derivadas de cada un deles. INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
GR-B3.6
1º-GR1B3.6.4 - Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6
1º-GR1B3.6.5 - Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6
1º-GR1B3.6.6 - Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.7
1º-GR1B3.7.1 - Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 4: Sintaxe
GR-B4.1
1º-GR1B4.1.1 - Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.2
1º-GR1B4.2.1 - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.3
1º-GR1B4.3.1 - Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.4
1º-GR1B4.4.1 - Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.5
1º-GR1B4.5.1 - Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Pág.240
GR-B4.6
1º-GR1B4.6.1 - Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.6
1º-GR1B4.6.1 - Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.7
1º-GR1B4.7.1 - Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.8
1º-GR1B4.8.1 - Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.9
1º-GR1B4.9.1 - Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
50% X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.10
1º-GR1B4.10.1 - Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
50% X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.11
1º-GR1B4.11.1 - Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.12
1º-GR1B4.12.1 - Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 5: Grecia: historia, cultura, arte e civilización
GR-B5.1
1º-GR1B5.1.1 - Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba
CD CSC CCEC
Pág.241
dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións.
obxectiva.
GR-B5.1
1º-GR1B5.1.2 - Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CMCT
GR-B5.1
1º-GR1B5.1.3 - Distingue as etapas da historia de Grecia, expli-cando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B5.1
1º-GR1B5.1.4 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B5.2
1º-GR1B5.2.1 - Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC
GR-B5.2
1º-GR1B5.2.2 - Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC
GR-B5.3
1º-GR1B5.3.1 - Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC
GR-B5.4
1º-GR1B5.4.1 - Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CSC CSIEE
GR-B5.4
1º-GR1B5.4.2 - Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC
Pág.242
GR-B5.5
1º-GR1B5.5.1 - Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCEC
GR-B5.6
1º-GR1B5.6.1 - Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B5.6
1º-GR1B5.6.2 - Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B5.6
1º-GR1B5.6.3 - Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B5.7
1º-GR1B5.7.1 - Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B5.8
1º-GR1B5.8.1 - Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
Bloque 6: Textos
GR-B6.1
1º-GR1B6.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.2 1º-GR1B6.2.1 - Utiliza 50% X X X PROCEDEMENTOS: Probas CCL
Pág.243
correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
GR-B6.2
1º-GR1B6.2.2 - Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
50% X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CCL
GR-B6.3 1º-GR1B6.3.1 - Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.4 1º-GR1B6.4.1 - Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CAA CCL
GR-B6.5
1º-GR1B6.5.1 - Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.6
1º-GR1B6.6.1 - Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCEC
GR-B6.7 1º-GR1B6.7.1 - Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.8 1º-GR1B6.7.1 - Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 7: Léxico
GR-B7.1
1º-GR1B7.1.1 - Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B7.1
1º-GR1B7.1.2 - Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Pág.244
GR-B7.1
1º-GR1B7.1.3 - Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B7.2
1º-GR1B7.2.1 - Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B7.3
1º-GR1B7.3.1 - Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B7.4
1º-GR1B7.4.1 - Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B7.5 1º-GR1B7.5.1 - Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Pág.245
SECUENCIACIÓN
Título da U.D.I.: O AMOR
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura do deus Eros: a súa orixe e os mitos máis coñecidos.Coñecer a lingua grega. Comprobar a importancia lingüística do indoeuropeo como tronco orixinario da meirande parte das linguas faladas en Europa. Coñecer o alfabeto grego. Adquirir a capacidade de ler con fluidez e escribir correctamente o grego. Comprender a distribución o espírito e os distintos tipos de acentos. Entender a utilización dos signos ortográficos. Emprender o coñecemento do léxico grego e os recursos para a formación de palabras. comprobar a presencia de termos grgos na propia lingua, coñecendo o principio de transliteración e transcrición.Valorar a lingua grega como expresión de creación dos conceptos do pensamento do mundo científico e cultural.Coñecer o espacio e as características das rexións nas que xurdiu e se desenrolou a historia de Grecia e a súa cultura. Ser consciente da relación que existe entre a situación xeográfica e as actuacións dos pobos.Situar no espazo os acontecimentos históricos máis representativos da hiatoria de Grecia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. TEMPORALIZACIÓN1º Trimestre
Pág.246
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1 Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio
1.2 Exercicio 1.3
Exercicio 1.4
Exercicio 1.5
Exercicio 1.6
Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición Descrición
Descubrimento dos coñecementos previos do mundo grego
Actividades das páxinas 15 e 17 do libro de texto
Actividades das páxinas 18 e 21 do libro de texto
Actividades das páxinas 23 e 24 do libro de texto
Actividades da páxina 27 do libro de texto
Actividades da páxina 29 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B5.1(1º), GR-B5.5(1º), GR-B7.2(1º),
GR-B5.5(1º), GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B5.1(1º),
GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º),
GR-B2.6(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico do deus Eros e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivenciano mundo actual. Localización en mapas de distintas áreas lingüísticas, especificamente as da familia indoeuropea. Práctica de lectura e escritura a partir detextos propostos en
Pág.247
lingua grega. Aplicación das regras deacentuación e puntuación gregas. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación de mapas sinalando os lugares máis destacados da historia de Grecia. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da historia de Grecia. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación: GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B7.2,
Indicadores de logro: 1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-
Pág.248
GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B7.2.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, analóxico, deliberativo, crítico, creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo
Aula de grego
Pág.249
ANEXO RESUMO CURRICULAR
Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
Pág.250
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.251
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: O MAR
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía.Estudar a figura do deus Poseidón: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Coñecer as categorías gramaticais da lingua grega e relacionalas coas da propia lingua. Comprender o concepto de caso insistindo na súa estreita relación coa función. Iniciación na estructura de flexión nominal e verbal. Coñecer a orixe e función do artigo. Afondar no concepto de organización nominalco estudo da 1ª e 2ª declinación. Recordar a importancia del léxico incorporando novos sufixos para a formación de palabras. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Creta, así como a presencia determinante do mar. situar no tempo e no espazo os acontecementos máis representativos de Creta, identificando as súas manifestacións culturais básicas: palacios, frescos, cerámica, divindades, escritura...Coñecer e valorar a figura de Minos como rei que conseguiu e impulsou toda esta cultura. Reflexionar sobre o mito do Minotauro como base para a explicación da historia de Grecia na época minoica. TEMPORALIZACIÓN1º Trimestre
Pág.252
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Exercicio 1.3 Exercicio 1.4
Descrición Descrición Descrición Descrición
Descubrimento dos coñecementos previos da civiliación minoica
Actividades da páxina 35 e 37 do libro de texto.
Actividades da páxina 39 43,44,45,46,48, 49 e 50 do libro de texto
Actividades da páxina 54 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: Contidos: GR-B1.3(1º), GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º), GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B5.5(1º), GR-B6.4(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.2(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º), GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico do deus Poseidón e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivenciano mundo actual. Declinar algún substantivo xunto co seu artigo correspondente. Traducción de oracións sinxelas nas que se poñaen práctica o estudado. Cambiar de número algunhas oreacións para practicar e axilizar o uso dos casos e o verbo. Elaboración de listas de palabras
Pág.253
en diferentes casos para analizar e buscar o nominativo de singular. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación de un mapa sinalando os lugares máis destacados de Creta . Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da época minoica. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación: GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B4.1, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.2,
Indicadores de logro: 1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-
Pág.254
GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.2.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, analóxico, deliberativo, crítico, creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo.
Aula de grego
Pág.255
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
Pág.256
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas:
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos
Pág.257
pronuncia.
lingua grega xunto coa súa pronuncia.
fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
Pág.258
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.259
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A MORTE
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura do deus Hades: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Estudar o mundo dos mortos, o mundo subterráneo na cultura grega. Coñecer os rituais de enterramento na sociedade grega. Comprender a formación dos adxectivos gregos de tres terminacións. Recoñecer e sistematizar o estudo morfosintáctico da flexión pronominal.Coñecer os recursos para expresar os tempos do modo indicativo. Lembrar a importancia do léxico incorporando novos sufixos para a formación de palabras.Ampliar os coñecementos de sintaxe co estudio da frase nominal. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Micenas. Situar no tempo e no espazo os acontecementos históricos máis representativos da época micénica, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer o mito de Agamenón, a súa linaxe, descendencia e a importancia deste rei na época micénica. TEMPORALIZACIÓN1º Trimestre
Pág.260
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1
Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 59 e 61 do libro de texto
Actividades dende a páxina 64 ata 78 do libro de texto
Actividades da páxina 82 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º),
GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º), GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico do deus Hades e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivenciano mundo actual. Comparar o mundo dos mortos na relixión grega co de outras relixió ns.Comparar os ritos de enterramento de esta época cos de outros pobos da época actual. Declinación simultánea de artigo, substantivo e adxe ctivo. Análise morfolóxica dos pronomes demostrativos en diferentes casos, indicando o enunciado. Traducción de oracións sinxelas nas que se poñaen práctica o estudado. Análise morfolóxica de formas verbais marcando os distintos compoñentes de cada forma verbal. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados de Grecia na época micénica. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados
Pág.261
en esta época. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B4.1, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individua
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.262
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os
Pág.263
seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e
Pág.264
define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
Pág.265
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
Pág.266
aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.267
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A MULLER
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura da deusa Afrodita: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Coñecer o mito de Pandora.Coñecer a organización da vida entre os gregos, observando a diferencia entre as distintas cidades. Reflexionar sobre a situación e organización da vida privada, a familia e a muller.Coñecer a situación destacada dos pronomes persoais na lingua, como demostran sus formas en grego e demáis linguas indoeuropeas. Reflexionar sobre a orixe dos pronomes persoais. Recoñecer e sistematizar o estudo morfosintáctico da flexión pronominal.Insistir nas formas e funcións dos casos,estudando o dobre acusativo e o dativo posesivo nesta unidade. Ampliar os conceptos e estructuras sintácticas, iniciando o estudo dos diferentes tipos de oración. Relacionar as estructuras sintácticas coas da propia lingua e con outras coñecidas, como o latín e o inglés, comprobando que a organización sintáctica é a mesma, xa que proceden de estructuras sintácticas comunes; os que cambian son os recursos propios de cada lingua. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Troia, encrucillada entre oriente e occidente, así como da presencia determinante do mar. Situar no tempo e no espazo os acontecementos históricos máis representativos da historia de Grecia na etapa da Idade Escura, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer as características da épica grega, estudando os autores máis representativos. Iniciar un acercamento ós xéneros e modelos literariosgregos a través das oracións e textos traducidos.Coñecer e comprender a trascendencia da poesía épica na antigüidade. TEMPORALIZACIÓN1º Trimestre
Pág.268
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1
Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 88 e 90 do libro de texto
Actividades dende a páxina 94 ata a 101 do libro de texto
Actividades dende a páxina 110 ata a 113 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.3(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico da deusa Afrodita e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivencia no mundo actual. Informarse sobre o mito de Pandora, comparando este mito cos de outras relixións. Análise morfolóxica dos pronomes persoais en diferentes casos.Traducción de oracións sinxelas nas que se poña en práctica o estudado. Realización de exercicios para aplicar a teoría morfosintáctica. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación de un mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Grecia da época da guerra de Troia e da chamada Idade Escura. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da vida cultural grega. Lectura crítica de textos.
Pág.269
Criterios de avaliación: GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.7, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.270
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os
Pág.271
seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e
Pág.272
define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
Pág.273
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á
Pág.274
propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.275
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: O DEPORTE
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura do deus Hermes: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Coñecer oa importancia do deporte no mundo grego. Comprender a relación entre deporte e a relixión.Comprender o concepto de atemático e entender a gran complexidade de esta flexión en grego. Iniciar o coñeceento da algunhas noción básicas de fonética para comprender a flexión atemática. ealcionar os fenómenos fonéticos cos que tamén se producen en outras linguas. Ampliar a flexión verbal incorporando a voz media e comprendendo a súa forma e a súa función en grego e a súa propia correspondencia na propia lingua. Afondar no léxico a través da composición. Coñecer o uso e as formas dos pronomes posesivos e relativos. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Olimpia. Situar no tempo e no espazo os acontecementos históricos máis representativos da historia de Grecia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer a orixe dos xogos e a súa relación coa mitoloxía. Reflexionar sobre a importancia da organización dos xogos. TEMPORALIZACIÓN2º Trimestre
Pág.276
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1
Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 118, 120 e 142 do libro de texto
Actividades dende a páxina 122 ata a páxina 136 do libro de texto.Actividades das páxinas 142, 143 e 144 do libro de texto
Actividades da páxina 141 e 142 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico do deus Hermes e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivencia no mundo actual. Informarse sobre o deporte en Grecia, comparándoos cos do mundo actual. Facer un estudio da relación entre relixión e deporte. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Análise morfolóxica dos pronomes relativos e posesivos en diferentes casos.Traducción de oracións nas que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Grecia. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis
Pág.277
destacados da vida cultural grega. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.6, GR-B4.6 , GR-B4.7, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo,
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.278
dialóxico, persoal-individual
ANEXO RESUMO CURRICULAR
Contidos Criterios de avaliación
C.C. Estándares
GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras
mitos e os heroes antigos e os actuais
características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
Pág.281
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A RELIXIÓN
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura dos deuses Apolo e Ártemis: a súa orixe e os mitos máis coñecidos.Estudar o mundo da adiviñación no mundo grego.Coñecer os santuarios máis importantes dedicados aos oráculos. Comprender a importancia dos sacerdotes e das pitonisas no mundo da adiviñación. Profundizar na complexidade da lingua grega, estudando novos temas da flexión atemática nomunal. Ampliar os conceptos e estructuras sintácticas, iniciando o estudo dos diferentes tipos de oración. Relacionar as estructuras sintácticas coas da propia lingua e con outras coñecidas. Afondar no coñecemento do léxico. Reflexionar sobre a orixe común do interrogativo e o indefinido. reflexionar sobre como a lingua escrita reproduce o ton da lingua oral. Coñecer o uso e as formas do indefinido. Recoñecer e sistematizar o estudio morfosintáctico da flexión pronominal. Recoñecer as bases da estructura sintáctica das oraciones interrogativas. Profundizar no coñecemento da sintaxe grega coas clases de oracións interrogativas.Coñecer o espazo e ascarcterísticas das rexións nas que xurdiu e se desenrolou a historia de Grecia e a súa cultura. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Lesbos. Coñecer as características da lírica grega,estudando os autores máis representativos. Iniciar un achegamento aos xéneros e modelos literarios gregos a través das oracións e textos traducidos. Coñecer e comprender a trascendencia da poesía na antigüidade. Debater sobre a situación da poesía e dos poetas nas distintas epocas. TEMPORALIZACIÓN2º
Pág.282
2.1.- TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
Pág.283
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 148, 149,150,166,167,168 e 181do libro de texto
Actividades dende a páxina 153 ata a páxina 164 do libro de texto. Actividades dende a páxina 170 ata a páxina 174 do libro de texto. Actividades das páxinas 180 e 181do libro de texto
Actividades das páxinas178,179 e 181do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º), GR-B1.1(1º), GR-
B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico dos deuses Apolo e Ártemis e distinguir os seus atributos. Comparación destas divindades coas correspondentes romanas e verificación da súa pervivencia no mundo actual. Informarse sobre o deporte en Grecia, comparándoos cos do mundo actual. Buscar información sobre a adiviñación nomundo grego. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Análise morfolóxica dos pronomes interrogativos e indefinidos en diferentes casos.Traducción de oracións nas que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da illa de Lesbos. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da vida cultural grega. Lectura crítica de textos.
Pág.284
Criterios de avaliación: GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.6, GR-B4.6 , GR-B4.7, GR-B4.8, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B4.8.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-
Pág.285
GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento
Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A GUERRA
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura do deus Ares: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Comprender a influencia das guerras na sociedade grega. Entender a necesidade da formación militar como preparación para a defensa do seu territorio. Iniciar un coñecemento do exército grego, tendo en conta a súa profesionalización e as técnicas de combate. Afondar na complexidade da lingua grega estudando novos temas da flexión atemática. Reorganizar e sistematizar os diferentes adxectivos na flexión correspondente. Reflexionar sobre o termo "irregular" no ámbito lingüístico. Recoñecer os recursos que establecen as linguas para expresar a comparación. Distinguir as coincidencias e as diferencias dos mencionados recursos nas linguas coñecidas polos alumnos. Reflexionar sobre a diferente estructura da flexión verbal grega, latina e a da propia lingua.Ampliar os recursos sintácticos co estudio sistemático do participio. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Esparta. Situar no tempo e no espazo os acontecementos históricos máis representativos da historia de Esparta, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer as institucións de Esparta. Iniciar un coñecemento das clases sociais nas cidades gregas. Reflexionar sobre a importancia da educación en Esparta. TEMPORALIZACIÓN E RELACIÓN CON OUTRAS U.D.I.2º Trimestre
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 185,187 e 209 do libro de texto
Actividades dende a páxina189 ata a páxina 203 do libro de texto. Actividades das páxinas 208 e 209 do libro de texto
Actividades das páxinas 207 e 210 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.7(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B1.3(1º), GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico do deus Ares e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivencia no mundo actual.Estudio das características do exército grego. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Análise morfolóxica dos adxectivos nos distintos graos.Práctica da conxugación. Traducción de oracións nas que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Esparta. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da vida cultural grega. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.10, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.6, GR-B4.6 , GR-B4.7, GR-B4.8, GR-B4.9,
GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.10.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B4.8.1, 1º-GR1B4.9.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.
1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.9-Coñecer as funcións das formas de participio nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.10-Identificar as construcións de participio concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar
determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A ARTE
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura da deusa Atenea: a súa orixe e os mitos máis coñecidos.Comprender a incidencia desta deusa na arte plástica e literaria, xa que os deuses e heroes son os seus principais protagonistas. Entender o concepto de "arte" entre os antigos gregos. Conseguir unha sistematización da flexión nominal.Comprender a función dos modos, relacionando forma e función. Ampliar os conceptos e estructuras sintácticos. Profundizar no léxico e na formación de palabras. Ampliar o léxico a través da etimoloxía. Lograr unha sistematización do verbo grego. Comprender os distintos recursos de diferenciación dos temas verbais que utiliza a lingua grega. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Atenas, así como da presencia determinante do mar. Situar no tempo e no espazo os acontecementos históricos máis representativos da historia de Atenas, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Comprender a importancia da arte grega como expresión creativa plástica dos sentimentos de beleza, armonía e liberdade do pobo grego. Coñecer as etapas da arte grega que reflexan tamén a evolución do pensamento e culturas gregas. Entender a importancia da construcción de templos e recintos sagrados, como marco para a celebración das festas, co estadio e o teatro donde terán lugar as competicións atléticas e literarias. Ser consciente da importancia da escultura grega como expresión dun canon de beleza. Entender os valores da cerámica como expresión artística e soporte plástico dos relatos míticos da vida cotiá. Reflexionar sobre a influencia da arte grega na actividade artística posterior en tódalas súas expresións. TEMPORALIZACIÓN 2º Trimestre
2.1.- TAREFA 1
Obxectivos/finalidade e explicación do produto final:
(socialmente relevante)
Coñecemento da lingua, cultura e civilización grega e a súa repercusión noutras culturas
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Traballa as competencias clave:
X X X X X X X
CL: Comunicación
lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e
espírito emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
Introducción á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Declinación de sintagmas, relacionando substantivos e adxectivos das tres declinacións. Elaboración do paradigma dos diferentes grupos de verbos que siguen o modelo temático. Comparación de estructuras verbais en agunhas linguas coñecidas. Traducción de
textos sinxelos nas que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Grecia. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da vida cultural grega. Elaboración de esquemas das distintas etapas da arte grega. Ordenación e relación cronolóxica de obras de arte segundo sexan arquitectónicas, escultóricas ou pictóricas. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1 (1º), GR-B1.2 (1º), GR-B1.3 (1º), GR-B1.4 (1º), GR-B1.5 (1º), GR-B1.6 (1º), GR-B1.7 (1º), GR-B1.8 (1º), GR-B2.1 (1º), GR-B2.2 (1º), GR-B2.3 (1º), GR-B2.4 (1º), GR-B2.5 (1º), GR-B2.6 (1º), GR-B3.1 (1º), GR-B3.2 (1º), GR-B3.3 (1º), GR-B3.4 (1º), GR-B3.5 (1º), GR-B3.6 (1º), GR-B3.6 (1º), GR-
B3.7 (1º), GR-B4.1 (1º), GR-B4.10 (1º), GR-B4.11 (1º), GR-B4.12 (1º), GR-B4.2 (1º), GR-B4.3 (1º), GR-B4.4 (1º), GR-B4.5 (1º), GR-B4.6 (1º), GR-B4.7 (1º), GR-B4.8 (1º), GR-B4.9 (1º), GR-B5.1 (1º), GR-B5.1 (1º), GR-B5.2 (1º), GR-B5.3 (1º), GR-B5.4 (1º), GR-B5.5 (1º), GR-B5.6 (1º), GR-B5.7 (1º), GR-B5.8 (1º), GR-B6.1 (1º), GR-B6.2 (1º), GR-B6.3 (1º), GR-B6.4 (1º), GR-B6.5 (1º), GR-B6.6 (1º), GR-B6.8 (1º), GR-B7.1 (1º), GR-B7.2 (1º), GR-B7.3 (1º), GR-B7.4 (1º), GR-B7.5 (1º),
Estándares:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.10.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-
GR1B4.7.1, 1º-GR1B4.8.1, 1º-GR1B4.9.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Metodoloxía
Modelos de ensinanza Metodoloxía
Materiais, recursos e integración no ecosistema dixital (online)
Agrupamentos e estratexias de autoregulación (online)
Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: AS FESTAS
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura dos deuses Deméter e Dioniso: a súa orixe e os mitos máis coñecidos.Analizar a importancia da festa como motivo do encontro e expresión de manifestacións culturais, xa que algunhas aglutinan tódolos elementos básicos da sociedade. Valorar os elementos que forman un pobo, o feito relixioso, a recollida da colleita, as festas, os cantos, as competicións deportivas e literarias, elementos que están na base de todas as nosas celebracións e que proporcionan a oportunidade de consolidar xéneros literarios como o teatro. Profundizar na complexidade da lingua grega, estudando novos temas da flexión atemática nominal. Reorganizar e sistematizar os diferentes adxectivos xa aprendidos na flexión correspondente. Comprender as características dos verbos contractos en grego. Conseguir asentar unha estructura completa da flexión verbal grega ó estudar o tema de perfecto. Ampliar os conceptos e estructuras sintácticas, iniciando o estudio dos difeentes tipos de oración. Profundizar nos diferentes recursos sintácticos: parataxis e hipotaxis . Relacionar as estructuras sintácticas coas da propia lingua. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Atenas, así como da presencia determinante do mar. Situar no tempo e no espazo osacontecementos hstóricos máis representativosda historia de Grecia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer os diferentes sistemas de goberno utilizado nas cidades gregas e a súa repercusión na evolución das mesmas. Entender a importancia da "polis" na vida grega, xa que é o marco donde serealizan os feitos máis importantes da cultura gregae donde o home ve realizados seus anhelos de xistiza e liberdade. Comprender que un aspecto fundamental da cultura grega non é o éxito alcanzado, senón a constante búsqueda de cauces de convivencia, como o proba o intento dos diferentes sistemas de goberno: monarquía, tiranía, democracia, etc. Coñecer a importancia dos textos literarios gregos xa que é en eles donde quedou plasmada toda a inquietude cultural, a relixión, o mito, etc. Comprender que a literatura grega reflexa o despertar do home ante as dificultades da súa existencia. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Coñecer a trascendental relación entre o mito e o teatro grego. reflexionar sobre a importancia do teatro grego como síntesis dos xéneros anteriores e expresión artística do sentimento humano. TEMPORALIZACIÓN 3º Trimestre
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1
Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 244 e 246
Actividades dende a páxina 248 ata a páxina 261. Actividades das páxinas 270 e 271 do libro de texto
Actividades das páxinas 244 e 246266,269,270 e 271 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.7(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B5.3(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico dos deuses Deméter e Dioniso e distinguir os seus atributos. Comparación destas divindades coas correspondentes romanas e verificación da súa pervivencia no mundo actual. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Declinación de sintagmas relacionando substantivos e adxectivos das tres declinacións. Práctica da conxugación. Traducción de textos sinxelos nos que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Atenas. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da vida cultural grega. Descripción da organización da "polis". Diferenzas entre Esparta e Atenas a través dun cadro esuqemático. Reflexionar sobre a institución da escravitude. Comparación e reflexión sobre o concepto de Destino e a función do oráculo no mito deEdipo. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.10, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.6, GR-B4.6 , GR-B4.7, GR-B4.8, GR-B4.9, GR-B5.1,
GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.10.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B4.8.1, 1º-GR1B4.9.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.9-Coñecer as funcións das formas de participio nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.10-Identificar as construcións de participio concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
1.1- IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: A XUSTIZA
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura do deus Zeus: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Coñecer o funcionamento da administración de xustiza no mundo grego. Sistematizar os órganos que administraban xustiza no mundo grego. Sistematizar os órganos que administraban xustiza e as súas funcións. Conseguir a sistematización da flexión nominal. Profundizar na complexidade da lingua grega, repasando a flexión atemática nominal e analizando a flexión de algúns sustantivos irregulares. Ampliar o coñecemento dos recursos sintácticos co estudio sistemático do participio. Sistematizar o estudio do aoristo, insistindo na súa oposición ao presente. Profundizar no estudio da flexión verbal advertindo da importancia do aspecto. Coñecer o espazo e as características das rexións nas que xurdiu e se desenrolou a historia de Grecia e asúa cultura. Comprender a importancia da pluralidade de xentes e lugares que forman a unidade do concepto "Helénico". Situar no espazo e no tempo os acontecementos históricos máis representativos da historia de Grecia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer a importancia dos textos literarios gregos xa que é en eles donde quedou plasmada toda a inquietude cultural, a relixión, o mito, etc. comprender que a literatura grega reflexa o despertar do home ante as dificultades da súa existencia. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Introducir o tema do amor na literatura grega. Coñecer a figura de Sócrates e a súa actitude ante a vida e a morte. TEMPORALIZACIÓN 3º Trimestre
Pág.313
2.1.- TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 276, 278 e 299 do libro de texto
Actividades dende a páxina 280 ata a páxina 290 do libro de texto. Actividades das páxinas 298, 299 e 300 do libro de texto
Actividades das páxinas 298 e 299 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.7(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico do deus Zeus e distinguir os seus atributos. Comparación desta divindade coa correspondente romana e verificación da súa pervivencia no mundo actual. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Declinación de sintagmas relacionando substantivos e adxectivos das tres declinacións. Práctica da conxugación. Traducción de textos sinxelos nos que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Grecia. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos e personaxes máis destacados da vida cultural grega. Realización dun cadro comparativo dos distintos xéneros e obras literarias gregas. Reflexión sobre o
Pág.314
concepto do Amor na literatura grega. Lectura crítica de textos.
Pág.315
Criterios de avaliación: GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.10, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.6, GR-B4.6 , GR-B4.7, GR-B4.8, GR-B4.9, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.10.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B4.8.1, 1º-GR1B4.9.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2, 1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.316
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina,
Pág.317
e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras:
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as
Pág.318
variables e invariables.
seu enunciado. características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
Pág.319
na lingua propia.
progresiva.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.9-Coñecer as funcións das formas de participio nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
Pág.320
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.10-Identificar as construcións de participio concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.321
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: O MATRIMONIO
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura dos deuses Hera e Hefesto: a súa orixe e os mitos máis coñecidos. Coñecer ós deuses e heroes máis representativos, para comprender mellor o feito cultural grego. Ampliar os conceptos e estructuras sintácticas, iniciando o estudio dos diferentes tipos de oración. Profundizar nos diferentes recursos sintácticos: paratáxis e hipotáxis.Profundizar no coñecemento da sintaxe grega coas oracións subordinadas adverbiais. Relacionar as estructuras sintácticas coas da propia lingua e con outras coñecidas. Coñecer a cerimonia de voda no mundo grego. Reflexionar sobre a situación da muller nunha situación de divorcio. Coñecer o espao e as características das rexións nas que xurdiu e se desenrolou a historia de Grecia e a súa cultura.. Reflexionar sobre a importancia da situación xeográfica de Macedonia. Situar no tempo e no espazo os acontecementos históricos máis representativos da historia de Macedonia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Comprender que a cultura e o pensamento político gregos desenrólanse dentro da "polis", moi especialmente en Atenas, e desde alí, extenderanse gracias a Alexandre Magno cara oriente e co imperio romano cara occidente. Reflexionar sobre a grandeza e importancia da figura de Alexandre Magno como difusor da cultura grega. Entender o feito extraordinario de extender as fronteiras do mundo grego nun espazo temporal tan limitado.. Ser conscientes de que a importancia e a forza de Grecia están no pensamento e a cultura, xa que militarmente foi sometida aínda que non dominada, xa que o espíritogrego seguiu vivo, tanto en Oriente como en Occidente, no mundo romano e posteriormente. TEMPORALIZACIÓN3º Trimestre
Pág.322
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas304,306 e 326 do libro de texto
Actividades dende a páxina 309 ata a páxina 319 do libro de texto. Actividades das páxinas 325 e 326 do libro de texto
Actividades das páxinas323,324 e 326 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.3(1º), GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.7(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico dos deuses Hera e Hefesto e distinguir os seus atributos. Comparación destas divindades coas correspondentes romanas e verificación da súa pervivencia no mundo actual. Informarse sobre a cerimonia de voda en Grecia. Comparación da cerimonia nas distintas cidades de Grecia. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado.Análise de oracións subordinadas adverbiais. Análise de palabras formadas a través da composición. Traducción de textos nos que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da historia de Macedonia. Ordenación e relación cronolóxica dos feitos máis destacados de Alexandre Magno.
Pág.323
Realización de mapas que mostren a expansión do mundo helenístico.Búsqueda e consulta de información sobre o centro cultural de Alexandría. Lectura crítica de textos.
B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
Criterios de avaliación:
GR‐B1.1, GR‐B1.2, GR‐B1.3, GR‐B1.4, GR‐B1.5, GR‐B1.6, GR‐B1.7, GR‐B1.8, GR‐B2.1, GR‐B2.2, GR‐B2.3, GR‐B2.4, GR‐B2.5, GR‐B2.6, GR‐B3.1, GR‐B3.2, GR‐B3.3, GR‐B3.4, GR‐B3.5, GR‐B3.6, GR‐B3.6 , GR‐B3.7, GR‐B4.1, GR‐B4.10, GR‐B4.11, GR‐B4.12, GR‐B4.2, GR‐B4.3, GR‐B4.4, GR‐B4.5, GR‐B4.6, GR‐B4.6 , GR‐B4.7, GR‐B4.8, GR‐B4.9, GR‐B5.1, GR‐B5.1 , GR‐B5.2, GR‐B5.3, GR‐B5.4, GR‐B5.5, GR‐B5.6, GR‐B5.7, GR‐B5.8, GR‐B6.1, GR‐B6.2, GR‐B6.3, GR‐B6.4, GR‐B6.5, GR‐B6.6, GR‐B6.7, GR‐B6.8, GR‐B7.1, GR‐B7.2, GR‐B7.3, GR‐B7.4, GR‐B7.5,
Indicadores de logro:
1º‐GR1B1.1.1, 1º‐GR1B1.2.1, 1º‐GR1B1.2.2, 1º‐GR1B1.3.1, 1º‐GR1B1.3.2, 1º‐GR1B1.4.1, 1º‐GR1B1.5.1, 1º‐GR1B1.6.1, 1º‐GR1B1.7.1, 1º‐GR1B1.8.1, 1º‐GR1B2.1.1, 1º‐GR1B2.2.1, 1º‐GR1B2.2.2, 1º‐GR1B2.3.1, 1º‐GR1B2.4.1, 1º‐GR1B2.5.1, 1º‐GR1B2.6.1, 1º‐GR1B3.1.1, 1º‐GR1B3.2.1, 1º‐GR1B3.3.1, 1º‐GR1B3.4.1, 1º‐GR1B3.5.1, 1º‐GR1B3.5.2, 1º‐GR1B3.6.1, 1º‐GR1B3.6.2, 1º‐GR1B3.6.3, 1º‐GR1B3.6.4, 1º‐GR1B3.6.5, 1º‐GR1B3.6.6, 1º‐GR1B3.7.1,
Pág.324
1º‐GR1B4.1.1, 1º‐GR1B4.10.1, 1º‐GR1B4.11.1, 1º‐GR1B4.12.1, 1º‐GR1B4.2.1, 1º‐GR1B4.3.1, 1º‐GR1B4.4.1, 1º‐GR1B4.5.1, 1º‐GR1B4.6.1, 1º‐GR1B4.6.1, 1º‐GR1B4.7.1, 1º‐GR1B4.8.1, 1º‐GR1B4.9.1, 1º‐GR1B5.1.1, 1º‐GR1B5.1.2, 1º‐GR1B5.1.3, 1º‐GR1B5.1.4, 1º‐GR1B5.2.1, 1º‐GR1B5.2.2, 1º‐GR1B5.3.1, 1º‐GR1B5.4.1, 1º‐GR1B5.4.2, 1º‐GR1B5.5.1, 1º‐GR1B5.6.1, 1º‐GR1B5.6.2, 1º‐GR1B5.6.3, 1º‐GR1B5.7.1, 1º‐GR1B5.8.1, 1º‐GR1B6.1.1, 1º‐GR1B6.2.1, 1º‐GR1B6.2.2, 1º‐GR1B6.3.1, 1º‐GR1B6.4.1, 1º‐GR1B6.5.1, 1º‐GR1B6.6.1, 1º‐GR1B6.7.1, 1º‐GR1B6.7.1, 1º‐GR1B7.1.1, 1º‐GR1B7.1.2, 1º‐GR1B7.1.3, 1º‐GR1B7.2.1, 1º‐GR1B7.3.1, 1º‐GR1B7.4.1, 1º‐GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.325
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
Pág.326
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
Pág.327
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
Pág.328
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.9-Coñecer as funcións das formas de participio nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
Pág.329
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.10-Identificar as construcións de participio concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.330
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: OS HEROES
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Coñecer e comprender os elementos que integran o mundo relixioso grego. Diferenciar os aspectos que distinguen relixión e mitoloxía. Estudar a figura dos heroes: a súa orixe e os mitos máis coñecidos.Recoñecer os aspectos característicos das oracións comparativas, condicionais e concesivas. Lograr unha sistematización do verbo grego. Ampliar o estudio do verbo co estudio dos verbos atemáticos. Reflexionar sobre as peculiaridades do verbo "ser" nas linguas coñecidas. Reflexionar sobre o concepto lingüístico de radical e marcado. Ampliar o estudio sobre as peculiaridades lingüísticas do tema de presente grego, incorporando os presentes atemáticos marcados. Comprender os distintos recursos dos temas de diferenciación dos temas verbais que utiliza a lingua grega. Diferenciar os dous sistemas que utiliza a lingua grega: os verbos que podemos chamar irregulares e os que siguen o modelo de conxugación temática. Coñecer o espacio e as características das rexións nas que xurdiu e se desenrolou a historia de Grecia e a súa cultura. Siturar no espacio e no tempo os acontecementos históricos máis representativosdas estructuras verbais en algunhas linguas coñecidas. análi da historia de Grecia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer os primeiros vestixios gregos na Península Ibérica. Reflexionar sobre a importancia de Ampurias como base política, económica e financiera do sistema comercial grego en Iberia. Comprender o simbolismo da cerámica grega na Península TEMPORALIZACIÓN3º Trimestre
Pág.331
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Escribir e leer en grego. Situar xeográfica e históricamente a cultura e civilización grega
Competencias clave:
X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1
Exercicio 1.2 Exercicio 1.3
Descrición Descrición Descrición
Actividades das páxinas 232 e 350 do libro de texto
Actividades desde a páxina 334 ata a páxina 344 do libro de texto. Actividades das páxinas 350 e 351 do libro de texto
Actividades da páxina 349 e 350 do libro de texto
Contidos: Contidos: Contidos: GR-B5.4(1º), GR-B5.5(1º),
GR-B1.1(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.2(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.3(1º), GR-B1.4(1º), GR-B2.1(1º), GR-B2.2(1º), GR-B2.3(1º), GR-B2.4(1º), GR-B2.5(1º), GR-B2.6(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.1(1º), GR-B3.2(1º), GR-B3.3(1º), GR-B3.4(1º), GR-B3.5(1º), GR-B3.6(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.1(1º), GR-B4.2(1º), GR-B4.3(1º), GR-B4.4(1º), GR-B4.5(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.6(1º), GR-B4.7(1º), GR-B4.8(1º), GR-B4.8(1º), GR-B6.1(1º), GR-B6.2(1º), GR-B6.3(1º), GR-B6.4(1º), GR-B6.5(1º), GR-B6.6(1º), GR-B7.1(1º), GR-B7.2(1º), GR-B7.3(1º), GR-B7.4(1º), GR-B7.5(1º),
GR-B5.1(1º), GR-B5.2(1º), GR-B5.3(1º),
Descrición:
á lingua e cultura grega. Estudo das características da relixión grega e dos deuses olímpicos máis representativos. Elaboración dun esquema xenealóxico dos heroes máis importantes. Informarse sobre a importancia dos heroes nas manifestacións artísticas gregas. Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado.Análise de oracións subordinadas adverbiais. Realización de exercicios para asegurar a aprendizaxe dos verbos atemáticos. Elaboración do paradigma verbal dos verbos irregulares máis imporantes. Análise de palabras formadas a través da composición. Traducción de textos nos que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Realzación dun mapa sinalando os lugares máis destacados da expansión grega na Península Ibérica. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
Pág.332
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B1.4, GR-B1.5, GR-B1.6, GR-B1.7, GR-B1.8, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B2.6, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.6 , GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.10, GR-B4.11, GR-B4.12, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B4.6, GR-B4.6 , GR-B4.7, GR-B4.8, GR-B4.9, GR-B5.1, GR-B5.1 , GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B5.6, GR-B5.7, GR-B5.8, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6, GR-B6.7, GR-B6.8, GR-B7.1, GR-B7.2, GR-B7.3, GR-B7.4, GR-B7.5,
Indicadores de logro:
1º-GR1B1.1.1, 1º-GR1B1.2.1, 1º-GR1B1.2.2, 1º-GR1B1.3.1, 1º-GR1B1.3.2, 1º-GR1B1.4.1, 1º-GR1B1.5.1, 1º-GR1B1.6.1, 1º-GR1B1.7.1, 1º-GR1B1.8.1, 1º-GR1B2.1.1, 1º-GR1B2.2.1, 1º-GR1B2.2.2, 1º-GR1B2.3.1, 1º-GR1B2.4.1, 1º-GR1B2.5.1, 1º-GR1B2.6.1, 1º-GR1B3.1.1, 1º-GR1B3.2.1, 1º-GR1B3.3.1, 1º-GR1B3.4.1, 1º-GR1B3.5.1, 1º-GR1B3.5.2, 1º-GR1B3.6.1, 1º-GR1B3.6.2, 1º-GR1B3.6.3, 1º-GR1B3.6.4, 1º-GR1B3.6.5, 1º-GR1B3.6.6, 1º-GR1B3.7.1, 1º-GR1B4.1.1, 1º-GR1B4.10.1, 1º-GR1B4.11.1, 1º-GR1B4.12.1, 1º-GR1B4.2.1, 1º-GR1B4.3.1, 1º-GR1B4.4.1, 1º-GR1B4.5.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.6.1, 1º-GR1B4.7.1, 1º-GR1B4.8.1, 1º-GR1B4.9.1, 1º-GR1B5.1.1, 1º-GR1B5.1.2, 1º-GR1B5.1.3, 1º-GR1B5.1.4, 1º-GR1B5.2.1, 1º-GR1B5.2.2, 1º-GR1B5.3.1, 1º-GR1B5.4.1, 1º-GR1B5.4.2, 1º-GR1B5.5.1, 1º-GR1B5.6.1, 1º-GR1B5.6.2, 1º-GR1B5.6.3, 1º-GR1B5.7.1, 1º-GR1B5.8.1, 1º-GR1B6.1.1, 1º-GR1B6.2.1, 1º-GR1B6.2.2, 1º-GR1B6.3.1, 1º-GR1B6.4.1, 1º-GR1B6.5.1, 1º-GR1B6.6.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B6.7.1, 1º-GR1B7.1.1, 1º-GR1B7.1.2,
Pág.333
1º-GR1B7.1.3, 1º-GR1B7.2.1, 1º-GR1B7.3.1, 1º-GR1B7.4.1, 1º-GR1B7.5.1,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.334
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
1º GR a, b, h, m GR-B5.2-Organización política e social de Grecia.
GR-B5.2-Coñecer e comparar as principais formas de organización política e social da antiga Grecia.
CSC 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais. 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
1º GR a, d, e GR-B2.3-Caracteres do alfabeto grego.
GR-B2.3-Coñecer os caracteres do alfabeto grego na súa forma minúscula e maiúscula, escribilos e lelos coa pronuncia correcta.
CCL 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
1º GR a, d, g, h GR-B2.1-Orixes da escritura. Sistemas de escritura.
GR-B2.1-Coñecer diferentes sistemas de escritura e distinguilos do alfabeto.
CCL 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
1º GR a, d, g, h GR-B2.2-Orixes e evolución do alfabeto grego.
GR-B2.2-Coñecer a orixe do alfabeto grego, a súa influencia e a súa relación con outros sistemas de escritura usados na actualidade.
CCL 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio. 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
1º GR a, g, h GR-B1.3-Entender o concepto de familia lingüística e de indoeuropeo.
CCL 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo.
GR-B1.2-Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coñecer os principais grupos lingüísticos que compoñen a familia das linguas indoeuropeas.
CD CCL
1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea. 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
1º GR a, g, h GR-B1.2-Familias lingüísticas. O indoeuropeo
GR-B1.4-Identificar o indoeuropeo como a lingua nai da maioría das linguas faladas en Europa hoxe en día.
CD CCL
1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
1º GR a, h GR-B1.4-Variedades dialectais.
GR-B1.8-Recoñecer a división dialectal da lingua grega e identificar a súa expansión xeográfica.
CCL CSC
1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.
1º GR c, h, l GR-B5.4-Traballo e lecer: oficios, ciencia e técnica. Festas e espectáculos.
GR-B5.4-Identificar as principais formas de traballo e de lecer da antigüidade.
CSC 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental. 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
Pág.335
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Coñecer os principais deuses da mitoloxía.
CCL CCEC
1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR c, h, ñ GR-B5.7-Coñecer e comparar as características da relixiosidade e relixión grega coas actuais.
CCEC 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
1º GR c, h, ñ GR-B5.8-Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia clásica e as actuais.
CCEC 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
1º GR c, h, ñ GR-B5.5-Mitoloxía e relixión.
GR-B5.6-Coñecer os deuses, os mitos e os heroes gregos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais
CCEC 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian. 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época. 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
1º GR c, h GR-B5.3-A familia.
GR-B5.3-Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.
CSC 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.11-Coñecer, comprender e utilizar os elementos morfolóxicos da lingua grega, e iniciarse na interpretación e na tradución de textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
1º GR d, e, f, g, i GR-B4.8-Análise e tradución de frases e textos.
GR-B4.12-Identificar e relacionar elementos sintácticos da lingua grega que permitan a análise e a tradución de textos sinxelos.
CCL 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.1-Coñecer e analizar as funcións das palabras na oración.
CCL 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
1º GR d, e, f, h, i GR-B4.1-Casos gregos.
GR-B4.2-Coñecer e identificar os nomes dos casos gregos e as súas funcións na oración, e saber traducir adecuadamente os casos á lingua materna.
CCL 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.1-Coñecer o concepto de flexión lingüística.
CCL 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.
Pág.336
1º GR d, e, f, i GR-B3.1-O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables.
GR-B3.2-Distinguir e clasificar as categorías de palabras a partir do seu enunciado.
CCL 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
1º GR d, e, f GR-B2.4-Clasificación dos fonemas: pronuncia.
GR-B2.4-Recoñecer o cadro clasificatorio dos fonemas da lingua grega xunto coa súa pronuncia.
CCL 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
1º GR d, e, f GR-B2.5-Transcrición de termos dos caracteres gregos.
GR-B2.5-Coñecer e aplicar as normas de transcrición para transcribir termos gregos ao abecedario galego e castelán.
CCL 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B2.6-Signos diacríticos e de puntuación.
GR-B2.6-Coñecer os acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación, o seu valor e a súa colocación.
CCL 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
1º GR d, e, f GR-B3.2-Formantes das palabras.
GR-B3.3-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL CAA
1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR d, e, f GR-B3.3-Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.
GR-B3.4-Comprender o concepto de declinación/flexión.
CCL 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
1º GR d, e, f GR-B3.4-Flexión nominal e pronominal.
GR-B3.5-Coñecer as declinacións, encadrar as palabras dentro da súa declinación, declinalas correctamente, e analizar e traducir formas nominais e pronominais.
CCL 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente. 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
1º GR d, e, f GR-B3.5-Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos.
GR-B3.6-Conxugar correctamente as formas verbais estudadas, analizalas morfoloxicamente e traducilas.
CCL 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación. 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal. 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas. 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
1º GR d, e, f GR-B3.6-Formas verbais persoais e non persoais.
GR-B3.7-Diferenciar entre formas persoais e non persoais do verbo e recoñecer as categorías gramaticais presentes en cada unha delas.
CCL 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
1º GR d, e, g GR-B6.4-Lectura comprensiva de textos traducidos.
GR-B6.6-Realizar, a través dunha lectura comprensiva, análise e comentario do contido e da estrutura de textos gregos orixinais, adaptados ou traducidos.
CCL CCEC
1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
Pág.337
1º GR d, e, g GR-B6.5-Lectura comparada e comentario de textos en lingua grega e na lingua propia.
GR-B6.7-Realizar pequenos coloquios en grego con frases sinxelas e de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
1º GR d, g, h GR-B1.1-Marco xeográfico da lingua grega.
GR-B1.1-Coñecer e localizar en mapas o marco xeográfico da lingua grega.
CD CSC
1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
1º GR d, g GR-B6.6-Produción de textos propios breves en lingua grega.
GR-B6.8-Redactar pequenos textos en lingua grega de produción propia.
CCL 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
1º GR d, h, n GR-B1.6-Identificar exemplos de escritura micénica e alfabética.
CCL 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.5-Coñecer as etapas da historia da lingua grega.
CCL 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
1º GR d, h, n GR-B1.3-Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno.
GR-B1.7-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual.
CCL 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Coñecer e aplicar os coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos da lingua grega para a interpretación e a tradución coherente de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
1º GR e, f, g, i GR-B6.3-Coñecer e aplicar os coñecementos adquiridos para a retroversión de frases ou textos de dificultade progresiva.
CCL 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.
1º GR e, f, g, i GR-B6.1-Iniciación ás técnicas de tradución.
GR-B6.2-Utilizar con corrección manuais e dicionarios, e recoñecer e analizar toda a información que proporcionan.
CAA CCL
1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto. 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.
1º GR e, f, g, i GR-B6.2-Iniciación ás técnicas de retroversión e comentario de textos.
GR-B6.4-Comentar desde o punto de vista lingüístico e literario os textos propostos.
CAA CCL
1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.
1º GR e, f GR-B4.9-Coñecer as funcións das formas de participio nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.2-Concordancia.
GR-B4.3-Coñecer o concepto de concordancia tanto nominal (caso, xénero e número) como verbal (número e persoa).
CCL 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
1º GR e, f GR-B4.3-Elementos da oración.
GR-B4.4-Recoñecer os elementos da oración: suxeito, predicado, atributo, complementos, etc.
CCL 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
1º GR e, f GR-B4.4-Oración simple: oracións atributivas e predicativas.
GR-B4.5-Recoñecer e clasificar os tipos de oración simple.
CCL 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
1º GR e, f GR-B4.5-Oracións compostas.
GR-B4.6-Distinguir as oracións simples das compostas.
CCL 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
Pág.338
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo.
GR-B4.8-Identificar as construcións de infinitivo concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B4.6-Construcións de infinitivo
GR-B4.7-Coñecer as funcións das formas de infinitivo nas oracións.
CCL 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
1º GR e, f GR-B4.7-Construcións de participio.
GR-B4.10-Identificar as construcións de participio concertado e non concertado.
CCL 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
1º GR e, f GR-B6.3-Análise morfolóxica e sintáctica. Comparación de estruturas gregas coas da lingua propia.
GR-B6.5-Comparar as estruturas gregas coas da lingua propia, e establecer semellanzas e diferenzas.
CCL 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
1º GR e, f GR-B7.1-Vocabulario básico grego: léxico de uso frecuente e principais prefixos e sufixos.
GR-B7.1-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego: as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos.
CCL 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto. 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua. 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
1º GR e, f GR-B7.2-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B7.2-Descompor unha palabra nos seus formantes, e coñecer o seu significado en grego para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
CCL 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
1º GR e, f GR-B7.3-Helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e o seu mantemento: termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos.
GR-B7.3-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
1º GR e, f GR-B7.4-Identificación de lexemas, sufixos e prefixos helénicos usados na lingua propia.
GR-B7.4-Identificar e coñecer os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego (derivación e composición) para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
1º GR e, f GR-B7.5-Familias etimolóxicas e semánticas.
GR-B7.5-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
1º GR g, h GR-B5.1-Períodos da historia de Grecia.
GR-B5.1-Coñecer os feitos históricos dos períodos da historia de Grecia, encadralos no seu período correspondente e realizar eixes cronolóxicos.
CCEC 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións. 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información. 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico
Pág.339
correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
Pág.340
LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO GREGO 1 Área Indicador / estándard T.1 T.2 T.3
R: avaliado con rúbrica | X: con outro instrumento nestas UDIS
1º GR 1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega. X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva. X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
X X X X X X X X X X X
Pág.341
1º GR 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.3-Explica o uso dos temas verbais gregos e identifica correctamente as formas derivadas de cada un deles.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.3-Distingue as etapas da historia de Grecia, expli-cando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais.
X X X X X X X X X X X
Pág.342
1º GR 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global. X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos. X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos. X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
X X X X X X X X X X
Pág.343
1º GR 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica. X X X X X X X X X X
Unidades Didácticas T.1 T.2 T.3 A ARTE X
A GUERRA X
A MORTE X
A MULLER X
A RELXIÓN X
A XUSTIZA X
AS FESTAS X
O AMOR X
O DEPORTE X
O MAR X
O MATRIMONIO X
OS HEROES X
LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO GREGO 1 Área Indicador / estándard T.1 T.2 T.3
X: traballado nestas UDIS
1º GR 1º-GR1B1.1.1-Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.2.1-Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.2.2-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.3.1-Explica o concepto de familia lingüística. X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.3.2-Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.4.1-Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.5.1-Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.6.1-Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.7.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B1.8.1-Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega. X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.2.1-Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.2.2-Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.3.1-Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.4.1-Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.5.1-Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B2.6.1-Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.1.1-Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva. X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.3.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.4.1-Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.5.1-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.5.2-Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.1-Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.2-Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.3-Explica o uso dos temas verbais gregos e identifica correctamente as formas derivadas de cada un deles.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.4-Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.5-Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.6.6-Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.
X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B3.7.1-Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.
X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.10.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.11.1-Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.12.1-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.3.1-Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.4.1-Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.5.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.6.1-Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das oracións simples e explica en cada caso as súas características.
X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.7.1-Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.8.1-Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.
X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B4.9.1-Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.
X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.1-Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.2-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.3-Distingue as etapas da historia de Grecia, expli-cando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.1.4-Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.2.1-Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáraos entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.2.2-Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.4.1-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.4.2-Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.5.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os caracterizan, os seus
X X X X X X X X X X X X
atributos e o seu ámbito de influencia.
1º GR 1º-GR1B5.6.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.6.2-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.6.3-Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.7.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B5.8.1-Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.2.1-Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.2.2-Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global. X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.3.1-Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos. X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.4.1-Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos. X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.5.1-Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.6.1-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.7.1-Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B6.7.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.
X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.1.1-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.1.2-Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.1.3-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.2.1-Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.
X X X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.3.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.4.1-Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.
X X X X X X X X X X
1º GR 1º-GR1B7.5.1-Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica. X X X X X X X X X X
Unidades Didácticas T.1 T.2 T.3 A ARTE X
A GUERRA X
A MORTE X
A MULLER X
A RELXIÓN X
A XUSTIZA X
AS FESTAS X
O AMOR X
O DEPORTE X
O MAR X
O MATRIMONIO X
OS HEROES X
Pág.348
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Ler textos gregos breves, transcribir os seus termos á lingua materna, utilizar os seus diferentes
signos ortográficos e de puntuación e recoñecer o reflexo do alfabeto grego no abecedario latino
propio das linguas modernas do noso contorno.
Con este criterio preténdese comprobar se o alumnado recoñece os signos ortográficos básicos
da lingua grega e le con soltura textos breves. Así mesmo, comprobarase a súa capacidade para
transcribir termos á súa lingua materna e para relacionar os dous sistemas de escritura,
distinguindo as semellanzas e diferencias ortográficas e fonéticas entre ambos.
2. Comprender e ser capaz de traducir textos gregos sinxelos.
Preténdese comprobar se, con exercicios de comprensión e posterior tradución literal dun texto,
o alumnado posúe a capacidade de recoñecer as diversas estruturas dunha lingua flexiva. Os
textos serán breves, orixinais ou elaborados e de dificultade mínima.
3. Recoñecer en textos gregos os elementos básicos da morfoloxía e da sintaxe da oración,
apreciando variantes e coincidencias con outras linguas coñecidas.
Este criterio pretende comprobar se se adquiriron as nocións de morfoloxía e sintaxe que
permitan recoñecer as características dunha lingua flexiva e identificar formas e funcións.
Relacionaranse eses elementos básicos cos do galego e do castelán ou cos doutras linguas
coñecidas.
4. Detectar e comprender os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico
científico e técnico das linguas modernas a partir de termos que aparezan nos textos.
Este criterio permite comprobar a capacidade de relacionar termos da propia lingua materna ou
doutras que coñeza o alumnado co correspondente étimo grego. Tamén intenta verificar se o
alumnado adquiriu un vocabulario básico que lle permita deducir palabras da mesma familia
etimolóxica e os seus significados, tendo en conta os procedementos de derivación e
composición.
5. Ler e comentar textos gregos traducidos de diversos xéneros ou textos referidos ao mundo grego
e distinguir aspectos históricos e culturais contidos neles.
Con este criterio preténdese determinar a capacidade de comprender o contido esencial dun
texto, delimitar as súas partes e establecer a relación entre elas.
Pág.349
6. Poderase manifestar esta competencia mediante exercicios de lectura comprensiva de textos
con sentido completo, contrastando os textos gregos con textos de literatura actual e valorando a
súa actual vixencia. Os textos referidos ao mundo grego servirán, ademais, para aprender a
reflexionar sobre os diferentes modos de se achegar á cultura clásica.
7. Situar no tempo e no espacio os máis importantes acontecementos históricos de Grecia,
identificar as súas manifestacións culturais básicas e recoñecer a súa pegada na nosa
civilización.
Este criterio trata de comprobar que se sitúan na súa época e marco xeográfico, tanto os
acontecementos máis importantes que configuraron a historia de Grecia, como as súas
manifestacións culturais máis significativas. Preténdese tamén constatar se se é capaz de
recoñecer os elementos da cultura grega presentes na actualidade. Poderase manifestar a
competencia elaborando mapas e desenvolvendoexposicións escritas ou orais sobre o mundo
clásico.
8. Realizar, seguindo as pautas proporcionadas polo profesorado, pequenos traballos de
investigación sobre a persistencia do mundo grego, consultando as fontes directas e
utilizando as tecnoloxías da información e da comunicación como ferramenta de
organización e comunicación dos resultados.
Este criterio pretende verificar que os alumnos distinguen os elementos do mundo clásico,
recoñecéndoos como herdanza do noso propio pasado, e que os interpretan criticamente á
luz dos coñecementos que xa teñen, mediante a utilización selectiva de fontes diversas.
Tamén trata de avaliar se son capaces de indagar nas fontes directas e tomar contacto coas
materias ordenando os datos obtidos e elaborando o seu traballo mediante o uso das
tecnoloxías da información e da comunicación como ferramentas fundamentais.
CRITERIOS MÍNIMOS DE AVALIACIÓN
1) Identificar aos principais deuses e heroes así como os seus poderes, atributos e mitos.
2) Localizar nun mapa mudo os principais lugares da Grecia antiga.
2) Situar historicamente aos personaxes, sucesos e obras máis destacadas da cultura grega.
3) Ler con soltura un texto grego.
4) Transcribir palabras gregas ao galego.
5) Declinar os substantivos, adxectivos e pronomes máis comúns.
Pág.350
6) Conxugar as principais formas regulares do verbo grego.
7) Traducir frases sinxelas sen diccionario.
8) Analizar os helenismos dunha relación léxica determinada.
9) Realizar aqueles traballos puntuais encomendados.
10) Asistir a clase e realizar con regularidade os exercicios propostos.
MATERIAIS E RECURSOS
1. Diccionarios da lingua española e galega. 2. Diccionario grego. 3. Enciclopedias. 4. Diccionarios de mitoloxía. 5. Material (fotocopias, apuntes…) que suple o libro de texto. 6. Mapas. 7. Libros de lectura de autores clásicos. 8. Vídeos. 9. Outros que, circunstancialmente, servan para facilitarlle ó alumno a comprensión da materia.
Pág.351
GREGO 2
INTRODUCCIÓN
Os obxectivos que persigue o currículo do bacharelato son moi diversos: a formación xeral dos
alumnos (intelectual e humana) e a súa orientación, preparación para estudios superiores e para a
vida activa e social. Neste senso, o currículo de esta etapa educativa ha de contribuir á formación
intelectual de unha cidadanía informada e crítica, e por esto debe incluir aspectos da formación
intelectual, cívica e ética. Deste xeito, á educación nos coñecementos propios da materia
incorporará tamén a ensinanza en valores dunha sociedade democrática, libre, tolerante, plural, etc.,
unha das finalidades prioritarias da educación, tal e como se pon de manifesto nos obxectivos de
esta etapa educativa, e nos específicos de cada unha das súas distintas materias. A educación moral
e cívica, para a paz, para a saúde, para a igualdade de oportunidades entre persoas de distinto sexo,
a ambiental se integran transversalmente en todos os aspectos e materias do currículo, sin esquecer
o coñecemento e a comprensión de outros pobos (algo ó que esta materia pode colaborar
intensamente).
Os tres obxectivos fundamentais desta materia neste curso son os seguintes:
A profundización e ampliación do estudio da lingua grega.
O acceso ós contidos culturais, literarios, relixiosos, históricos, etc., da civilización
helena.
Facer máis consciente ó alumno das raices históricas da súa propia lingua e cultura.
En consecuencia, a lingua grega convértese para o alumno nun instrumento de acceso ó
coñecemento da cultura helénica, non en van esta representa a orixe da civilización occidental.
METODOLOXÍA
O grego de segundo de bacharelato presenta estes trazos fundamentais:
• Continuación do estudio da lingua grega iniciado no primeiro curso.
• A súa relación co estudio de calquera lingua por parte do alumnado.
• A introducción ós diferentes xéneros da literatura grega, tanto en textos traducidos como
en fragmentos orixinais.
Pág.352
A programación dos contidos desenrólase atendendo ós diferentes núcleos temáticos a que alude o
DOGA. Estes núcleos son os seguintes:
o A lingua grega
o A interpretación dos textos
o O léxico grego e a súa evolución
o A literatura grega
o Grecia e o seu legado
A LINGUA GREGA
Ó igual que no curso anterior, pártese de textos gregos como elemento fundamental para a
comprensión dos coñecementos lingüísticos correspondentes:
- A morfosintaxe nominal e pronominal.
- A morfoloxía verbal, cunha visión xeral de tódolos tempos e modos, insistindo nos tempos
máis frecuentes en grego e os modos máis usuais nas voces activa, media e pasiva.
Dentro da estructura oracional repasaranse de forma ampla as oracións simples e compostas e se
presentan estructuras características da lingua grega, como as oracións de participio e infinitivo. Os
textos traballaranse de forma progresiva, de modo que, ó principio, estudiaranse as oracións simples
e coordinadas e, máis adiante, estructuras subordinadas de máis complexidade.
A INTERPRETACIÓN DOS TEXTOS
En principio, trátase de textos adaptados en grego ático do século V a.C., con estructuras similares
as dos autores gregos, e vanse mostrando estructuras lingüísticas de dificultade crecente, que son
relevantes polo seu uso frecuente.
O contido destes textos resulta fundamental para o coñecemento da cultura grega. A medida que
avanza o método que utilizamos, inclúense cada vez máis textos orixinais. Ademáis, en relación coa
literatura, preséntanse breves fragmentos orixinais d0os autores principais. Ao finalizar este curso, o
alumno poderá acercarse a calquera texto orixinal escrito en grego ático, cunha capacidade moi alta
de lectura, de comprensión e de traducción dos textos.
Pág.353
O LÉXICO GREGO E A SÚA EVOLUCIÓN
En tódalas unidades prestarase gran atención ó léxico da lingua grega que debe asimilarse e
seguiranse sempre criterios de frecuencia de aparición de termos, así como de utilidade; de esta
forma, inténtase que o vocabulario grego que debe memorizarse sexa o máis productivo posible.
Abórdanse o léxico e as etimoloxías en cada unidade para aprender, por medio de exercicios
etimolóxicos, o vocabulario de orixe grega que se mantivo ata nosos días: isto representa unha
enorme axuda para mellorar a comprensión na propia lingua. Outro aspecto importante é a
formación de palabras, na que se abordan aqueles procesos de formación de palabras que pasaron ó
galego e ó castelán. Entre outros campos semánticos insístese especialmente no vocabulario
científico e técnico.
A LITERATURA GREGA
Ó longo das unidades, aparecen desde o punto de vista xenérico as principais manifestacións da
literatura grega, desde as características identificativas do xénero ata os autores máis
representativos. En tódalas unidades inclúense traduccións ás que se aplican actividades que
inducen a reflexionar sobre as carcterísticas principais de cada xénero e autor. Ademáis, trátase de
explicar a pervivencia da literatura grega con determinadas cuestións e obras da literatura grega e
contemporánea.
GRECIA E O SEU LEGADO
Os contidos abranguen aspectos variados e importantes da cultura grega antiga que influíron na
cultura occidental. Como método utilizaranse textos orixinais traducidos ó castelán, con insistencia
na xeografía, historia, política, vida pública, vida privada, arte, relixión, mitoloxía, plantexando,
ademáis, a influencia destas manifestacións culturais no mundo posterior. Estes textos ampliaranse
con explicacións para completar aspectos que os textos orixinais non poden abarcar.
En suma, o alumno debe ser consciente de que vai aprender tanto a lingua grega como as raices
históricas das súas linguas e su cultura.
Pág.354
CONTIDOS
CONTIDOS COMÚNS
Interpretación crítica de textos. A tradución como técnica. A exactitude na expresión
lingüística.
Valoración do estilo dun texto en función das peculiaridades do autor e das peculiaridades do
texto e do contexto.
A literatura grega como creadora dos xéneros literarios. Influencia da literatura grega na
literatura posterior.
Valoración crítica das raíces gregas da ciencia e do pensamento europeos.
A LINGUA GREGA
Flexión nominal.
A primeira e segunda declinacións. Exceptúase a declinación ática.
A terceira declinación, incluídos os substantivos e adxectivos irregulares máis comúns.
Os comparativos e superlativos, incluídas as formas irregulares máis comúns.
Numerais, determinantes e pronomes.
Flexión verbal.
Verbos ei)mi¿ e lu¿w (coma paradigma) e máis os temáticos con presente contracto.
Mecanismo do aumento e da reduplicación (agás a reduplicación ática).
Aoristo radical temático; o aoristo radical atemático.
Verbos consonánticos.
Verbos atemáticos: panorama xeral.
Sintaxe.
As oracións simples, o réxime dos casos, o valor e uso das preposicións, a concordancia, as
voces pasiva e media, as proposicións coordinadas.
A subordinación: introdución ás subordinadas completivas; proposicións de relativo; usos e
Pág.355
construcción de participio incluído o xenitivo absoluto; introducción ás subordinadas de
infinitivo; introdución ás subordinadas temporais, concesivas, comparativas, causais,
consecutivas e finais; subordinadas condicionais de estrutura elemental.
OS TEXTOS GREGOS E A SÚA INTERPRETACIÓN
Lectura comprensiva, tradución e comentario de textos orixinais.
Lectura e comentario de obras e fragmentos gregos traducidos.
O LÉXICO GREGO E A SÚA EVOLUCIÓN
Aprendizaxe de vocabulario.
Uso do dicionario.
Helenismos no vocabulario común das linguas modernas.
vocabulario específico de orixe grecolatina presente nas materias que se estudan no
bacharelato.
GRECIA E O SEU LEGADO
A transmisión dos textos gregos e o descubrimento de Grecia.
A literatura grega a través dos seus textos. Xéneros, autoras e autores.
Raíces gregas da cultura moderna na literatura, na filosofía, na ciencia e na arte.
CRITERIOS MÍNIMOS DE AVALIACIÓN
Saber os distintos esquemas de declinación (temática, atemática e temas en –a) e
conxugación, así como dos principais pronomes persoais, demostrativos, relativo,
indefinidos...)
Recoñecer as diferentes preposicións, formas nominais, pronominais e verbais da lingua grega
e o seu funcionamento morfosintáctico.
Pág.356
Comprender o sentido global de textos traducidos de diferentes xéneros literarios e recoñecer
a vixencia actual dos seus plantexamentos.
Coñecer os principais étimos gregos que deron lugar a palabras de uso cotiá e de linguaxes
técnicos e os principais helenismos utilizados nas linguas actuais.
Saber as características principais da literatura grega, relacionala cos acontecementos
históricos e culturais da Grecia clásica e recoñecer a súa huella na nosa civilización.
TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE
Pág.357
AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO
NIVEL 2º SECUNDARIA: BACHARELATO ÁREA Grego (GR)
Criterio de avaliación Estándares
Grao mínimo para superar a área Indicador mínimo de logro
T 1
T 2
T 3
CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN
C.C. Instrumentos de avaliación /
Procedementos de avaliación
Bloque 1: Lingua grega
GR-B1.1
2º-GR2B1.1.1 - Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CD CCEC
GR-B1.2
2º-GR2B1.2.1 - Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CAA
GR-B1.3
2º-GR2B1.3.1 - Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 2: Morfoloxía
GR-B2.1
2º-GR2B2.1.1 - Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.2
2º-GR2B2.2.1 - Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.3 2º-GR2B2.3.1 - Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as 50% X X X PROCEDEMENTOS:
Probas específicas. CCL
Pág.358
características que as distinguen. INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
GR-B2.4
2º-GR2B2.4.1 - Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B2.5
2º-GR2B2.5.1 - Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 3: Sintaxe
GR-B3.1
2º-GR2B3.1.1 - Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.2 2º-GR2B3.2.1 - Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.3 2º-GR2B3.3.1 - Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.4 2º-GR2B3.4.1 - Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas. 50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.5 2º-GR2B3.5.1 - Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6
2º-GR2B3.6.1 - Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.6
2º-GR2B3.6.2 - Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B3.7 2º-GR2B3.7.1 - Recoñece, distingue e 50% X X X PROCEDEMENTOS: CCL
Pág.359
clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
GR-B3.7
2º-GR2B3.7.2 - Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 4: Literatura
GR-B4.1
2º-GR2B4.1.1 - Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCEC
GR-B4.2
2º-GR2B4.2.1 - Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CMCT CCEC
GR-B4.2 2º-GR2B4.2.2 - Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B4.3
2º-GR2B4.3.1 - Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCEC
GR-B4.4 2º-GR2B4.4.1 - Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCEC
GR-B4.5
2º-GR2B4.5.1 - Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCEC
Bloque 5: Textos
GR-B5.1
2º-GR2B5.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B5.2
2º-GR2B5.2.1 - Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CD CCL
Pág.360
do estilo empregado polo/a autor/a.
GR-B5.3
2º-GR2B5.3.1 - Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL CCEC
GR-B5.4
2º-GR2B5.4.1 - Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CSC CCEC
GR-B5.5 2º-GR2B5.5.1 - Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Bloque 6: Léxico
GR-B6.1
2º-GR2B6.1.1 - Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.2
2º-GR2B6.2.1 - Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.3 2º-GR2B6.3.1 - Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.3
2º-GR2B6.3.2 - Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.4
2º-GR2B6.4.1 - Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.5
2º-GR2B6.5.1 - Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
GR-B6.6 2º-GR2B6.6.1 - Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e
50% X X XPROCEDEMENTOS: Probas específicas.
CCL
Pág.361
explica o seu significado. INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
GR-B6.6
2º-GR2B6.6.2 - Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
50% X X X
PROCEDEMENTOS: Probas específicas.
INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.
CCL
Pág.362
SECUENCIACIÓN
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: REPASO MORFOSINTÁCTICO E INICIACIÓN Á LITERATURA
1.2- DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Repasar e ampliar a morfoloxía nominal e verbal. Repasar e profundizar nos diferentes recursos sintacicos: paratáxis e hipotaxis. Relacionar as estructuras sintácticas coas da propia lingua e con outras coñecidas, comprobando que a organización sintáctica é a mesma, xa que proceden de estructuras comúns, os que cambian son os recrsos propios de cada lingua. Situar no espazo e no tempo os acontecimentos históricos máis representativos da historia de Grecia, identificando as súas manifestacións culturais básicas. Coñecer a importancia dos textos literarios gregos xa que é en eles donde quedou plasmada toda a inquietude cultural, relixión, mito, etc. Comprender que a literatura grega reflexa o despertar do home ante as dificultades da súa existencia. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Profundizar nos distintos xéneros literarios empezando coa poesía épica : características e principais representantes . Recoñecer a influencia da lingua grega en diversos campos semánticos. Recoñecer as raíces gregas na formación de palabras por composición. Identificar as raíces gregas máis habituais no léxico galego, castelán e outras linguas coñcidas TEMPORALIZACIÓN1º trimestre
Pág.363
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Traducción de textos gregos. Acceso ós contidos culturais, literarios, relixiosos, históricos, etc. da civilización helénica
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Descrición Descrición
Repaso e ampliación da morfosintaxis grega a través da traducción de textos seleccionados
Lectura e comentario de textos dos principais representantes da poesía épica
Contidos: Contidos: GR-B1.1(2º), GR-B1.2(2º), GR-B2.1(2º), GR-B2.2(2º), GR-B2.3(2º), GR-B3.1(2º), GR-B3.2(2º), GR-B3.3(2º), GR-B3.4(2º), GR-B3.5(2º), GR-B5.1(2º), GR-B5.2(2º), GR-B5.3(2º), GR-B5.4(2º), GR-B5.5(2º), GR-B6.1(2º), GR-B6.2(2º), GR-B6.3(2º), GR-B6.4(2º),
GR-B4.1(2º),
Descrición:
Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado.Análise de oracións subordinadas adverbiais. Análise de palabras formadas a través da composición. Traducción de textos nos que se poña en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Lectura e análise de textos de poesía épica, destacando as peculiaridades deste xénero. Lectura e comentario de cantos da Ilíada e da Odisea, comprobando a importancia de Homero na posteridade. Lectura e análise de textos da obra de Hesíodo. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6,
Indicadores de logro:
2º-GR2B1.1.1, 2º-GR2B1.2.1, 2º-GR2B1.3.1, 2º-GR2B2.1.1, 2º-GR2B2.2.1, 2º-GR2B2.3.1, 2º-GR2B2.4.1, 2º-GR2B2.5.1, 2º-GR2B3.1.1, 2º-GR2B3.2.1, 2º-GR2B3.3.1, 2º-GR2B3.4.1, 2º-
Pág.364
GR2B3.5.1, 2º-GR2B3.6.1, 2º-GR2B3.6.2, 2º-GR2B3.7.1, 2º-GR2B3.7.2, 2º-GR2B4.1.1, 2º-GR2B4.2.1, 2º-GR2B4.2.2, 2º-GR2B4.3.1, 2º-GR2B4.4.1, 2º-GR2B4.5.1, 2º-GR2B5.1.1, 2º-GR2B5.2.1, 2º-GR2B5.3.1, 2º-GR2B5.4.1, 2º-GR2B5.5.1, 2º-GR2B6.1.1, 2º-GR2B6.2.1, 2º-GR2B6.3.1, 2º-GR2B6.3.2, 2º-GR2B6.4.1, 2º-GR2B6.5.1, 2º-GR2B6.6.1, 2º-GR2B6.6.2,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
2º GR a, d, e, h, n GR-B5.4-Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
GR-B5.4-Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
CSC CCEC
2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
2º GR d, e, f, i GR-B3.5-Análise, tradución e interpretación de textos.
GR-B3.7-Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións sintácticas da lingua grega en interpretación e tradución de textos de textos clásicos.
CCL 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza. 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
2º GR d, e, f, n GR-B6.3-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego.
CCL 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán. 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
2º GR d, e, f, n GR-B5.1-Tradución e interpretación de textos gregos.
GR-B5.1-Coñecer, identificar e relacionar os elementos morfolóxicos da lingua grega en interpretación e tradución de textos gregos.
CCL 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
2º GR d, e, f, n GR-B6.2-Ampliación de vocabulario básico grego: linguaxe literaria e filosófica.
GR-B6.4-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Coñecer as categorías gramaticais.
CCL 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
2º GR d, e, f GR-B2.4-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Recoñecer os valores dos casos e os usos sintácticos do sistema pronominal.
CCL 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
2º GR d, e, f GR-B3.5-Recoñecer os nexos subordinantes e os tipos de oracións subordinadas.
CCL 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
2º GR d, e, f GR-B2.1-Revisión da flexión nominal e pronominal: formas menos usuais e irregulares.
GR-B2.1-Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas nominais e pronominais.
CCL 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.2-Revisión da flexión verbal: conxugación atemática. Modos verbais.
GR-B2.2-Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas verbais.
CCL 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Análise morfolóxica.
GR-B2.5-Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto grego.
CCL 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando
correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal.
GR-B3.2-Recoñecer os usos das preposicións e dos complementos circunstanciais.
CCL 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
2º GR d, e, f GR-B3.2-Usos modais.
GR-B3.3-Coñecer e identificar os usos modais propios da lingua grega.
CCL 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
2º GR d, e, f GR-B3.3-Tipos de oracións e construcións sintácticas.
GR-B3.4-Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas.
CCL 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas.
2º GR d, e, f GR-B3.4-Oración composta. Formas de subordinación.
GR-B3.6-Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo.
CCL 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións. 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
2º GR d, e, f GR-B5.3-Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en prosa.
GR-B5.3-Realizar a tradución, a interpretación e o comentario lingüístico, literario e histórico de textos de grego clásico.
CCL CCEC
2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común.
GR-B6.2-Identificar a etimoloxía e coñecer o significado das palabras de orixe grega da lingua propia ou de outras, obxecto de estudo de léxico común e especializado.
CCL 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
2º GR d, e, f GR-B6.3-Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua.
GR-B6.5-Recoñecer a etimoloxía e evolución das palabras da propia lingua.
CCL 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
2º GR d, e, f GR-B6.4-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B6.6-Recoñecer e identificar os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego, a derivación e a composición, para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado. 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
2º GR d, e, g GR-B5.2-Uso do dicionario.
GR-B5.2-Utilizar o dicionario e procurar o termo máis apropiado na lingua propia para a tradución do texto.
CD CCL
2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Coñecer as características dos xéneros literarios gregos, os seus autores e obras máis representativas, e as súas influencias na literatura posterior.
CCL CCEC
2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.2-Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura comprensiva, distinguindo o xénero literario ao que pertencen, as súas características esenciais e a súa estrutura, se a extensión da pasaxe elixida o permite.
CCL 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega. 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.3-Coñecer os fitos esenciais da literatura grega como base da literatura e da cultura europea e occidental.
CCL CCEC
2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.4-Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.
CCEC 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Xéneros literarios: épica, historiografía, drama (traxedia e comedia), lírica, oratoria e fábula.
GR-B4.5-Coñecer os autores fundamentais da literatura coas súas obras principais.
CD CCEC
2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
2º GR d, f GR-B1.2-Comprender a relación directa entre o grego clásico e o moderno, e sinalar algúns trazos básicos que permiten percibir este proceso de evolución.
CCL CAA
2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
2º GR d, f GR-B1.2-Do grego clásico ao grego moderno.
GR-B1.3-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual nos aspectos fonéticos, morfosintáctico e léxico.
CCL 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
2º GR d, n GR-B5.5-Identificación das características formais dos textos.
GR-B5.5-Identificar as características formais dos textos.
CCL 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
2º GR e, f, h GR-B1.1-Dialectos antigos, dialectos literarios e koiné.
GR-B1.1-Coñecer as orixes dos dialectos antigos e literarios, clasificalos e localizalos nun mapa.
CCL CD CCEC
2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
Pág.368
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: XENOFONTE: "HELÉNICAS"
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Traducción e comentario dunha selección de textos da obra "Helénicas" de Xenofonte. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Profundizar nos distintos xéneros literarios estudando a poesía lírica: características e principais representantes . Recoñecer a influencia da lingua grega en diversos campos semánticos. Recoñecer as raices gregas na formación de palabras por composición. Identificar as raíces gregas máis habituais no léxico galego, castelán e outras linguas coñcidas TEMPORALIZACIÓN1º Trimestre
Pág.369
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Traducción de textos gregos. Acceso ós contidos culturais, literarios, relixiosos, históricos, etc. da civilización helénica
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Descrición Descrición
Repaso e ampliación da morfosintaxis grega a través da traducción de textos seleccionados das "Helénicas" deXenofonte
Lectura e comentario de textos dos principais representantes da poesía lírica
Contidos: Contidos: GR-B1.1(2º), GR-B1.2(2º), GR-B2.1(2º), GR-B2.2(2º), GR-B2.3(2º), GR-B3.1(2º), GR-B3.2(2º), GR-B3.3(2º), GR-B3.4(2º), GR-B3.5(2º), GR-B5.1(2º), GR-B5.2(2º), GR-B5.3(2º), GR-B5.4(2º), GR-B5.5(2º), GR-B6.1(2º), GR-B6.2(2º), GR-B6.3(2º), GR-B6.4(2º),
GR-B4.1(2º),
Descrición:
Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado. Análise de oracións subordinadas. Análise de palabras formadas a través da composición. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Lectura e análise de poemas da lírica grega para constatar a diferenza coa poesía épica e as peculiaridades deste xénero literario Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6,
Indicadores de logro:
2º-GR2B1.1.1, 2º-GR2B1.2.1, 2º-GR2B1.3.1, 2º-GR2B2.1.1, 2º-GR2B2.2.1, 2º-GR2B2.3.1, 2º-GR2B2.4.1, 2º-GR2B2.5.1, 2º-GR2B3.1.1, 2º-GR2B3.2.1, 2º-GR2B3.3.1, 2º-GR2B3.4.1, 2º-GR2B3.5.1, 2º-GR2B3.6.1, 2º-GR2B3.6.2, 2º-GR2B3.7.1, 2º-GR2B3.7.2, 2º-GR2B4.1.1, 2º-GR2B4.2.1, 2º-GR2B4.2.2, 2º-GR2B4.3.1, 2º-GR2B4.4.1, 2º-GR2B4.5.1, 2º-GR2B5.1.1, 2º-GR2B5.2.1, 2º-GR2B5.3.1, 2º-GR2B5.4.1, 2º-GR2B5.5.1, 2º-GR2B6.1.1, 2º-GR2B6.2.1, 2º-GR2B6.3.1, 2º-GR2B6.3.2, 2º-GR2B6.4.1, 2º-GR2B6.5.1, 2º-GR2B6.6.1, 2º-GR2B6.6.2,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Pág.370
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.371
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
2º GR a, d, e, h, n GR-B5.4-Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
GR-B5.4-Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
CSC CCEC
2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
2º GR d, e, f, i GR-B3.5-Análise, tradución e interpretación de textos.
GR-B3.7-Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións sintácticas da lingua grega en interpretación e tradución de textos de textos clásicos.
CCL 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza. 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
2º GR d, e, f, n GR-B6.3-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego.
CCL 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán. 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
2º GR d, e, f, n GR-B5.1-Tradución e interpretación de textos gregos.
GR-B5.1-Coñecer, identificar e relacionar os elementos morfolóxicos da lingua grega en interpretación e tradución de textos gregos.
CCL 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
2º GR d, e, f, n GR-B6.2-Ampliación de vocabulario básico grego: linguaxe literaria e filosófica.
GR-B6.4-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Coñecer as categorías gramaticais.
CCL 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
2º GR d, e, f GR-B2.4-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Recoñecer os valores dos casos e os usos sintácticos do sistema pronominal.
CCL 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
2º GR d, e, f GR-B3.5-Recoñecer os nexos subordinantes e os tipos de oracións subordinadas.
CCL 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
2º GR d, e, f GR-B2.1-Revisión da flexión nominal e pronominal: formas menos usuais e irregulares.
GR-B2.1-Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas nominais e pronominais.
CCL 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
Pág.372
2º GR d, e, f GR-B2.2-Revisión da flexión verbal: conxugación atemática. Modos verbais.
GR-B2.2-Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas verbais.
CCL 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Análise morfolóxica.
GR-B2.5-Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto grego.
CCL 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal.
GR-B3.2-Recoñecer os usos das preposicións e dos complementos circunstanciais.
CCL 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
2º GR d, e, f GR-B3.2-Usos modais.
GR-B3.3-Coñecer e identificar os usos modais propios da lingua grega.
CCL 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
2º GR d, e, f GR-B3.3-Tipos de oracións e construcións sintácticas.
GR-B3.4-Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas.
CCL 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas.
2º GR d, e, f GR-B3.4-Oración composta. Formas de subordinación.
GR-B3.6-Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo.
CCL 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións. 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
2º GR d, e, f GR-B5.3-Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en prosa.
GR-B5.3-Realizar a tradución, a interpretación e o comentario lingüístico, literario e histórico de textos de grego clásico.
CCL CCEC
2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común.
GR-B6.2-Identificar a etimoloxía e coñecer o significado das palabras de orixe grega da lingua propia ou de outras, obxecto de estudo de léxico común e especializado.
CCL 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
2º GR d, e, f GR-B6.3-Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua.
GR-B6.5-Recoñecer a etimoloxía e evolución das palabras da propia lingua.
CCL 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
2º GR d, e, f GR-B6.4-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B6.6-Recoñecer e identificar os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego, a derivación e a composición, para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado. 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
2º GR d, e, g GR-B5.2-Uso do dicionario.
GR-B5.2-Utilizar o dicionario e procurar o termo máis apropiado na lingua propia para a tradución do texto.
CD CCL
2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Coñecer as características dos xéneros literarios gregos, os seus autores e obras máis representativas, e as súas influencias na literatura posterior.
CCL CCEC
2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
Pág.373
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.2-Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura comprensiva, distinguindo o xénero literario ao que pertencen, as súas características esenciais e a súa estrutura, se a extensión da pasaxe elixida o permite.
CCL 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega. 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.3-Coñecer os fitos esenciais da literatura grega como base da literatura e da cultura europea e occidental.
CCL CCEC
2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.4-Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.
CCEC 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Xéneros literarios: épica, historiografía, drama (traxedia e comedia), lírica, oratoria e fábula.
GR-B4.5-Coñecer os autores fundamentais da literatura coas súas obras principais.
CD CCEC
2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
2º GR d, f GR-B1.2-Comprender a relación directa entre o grego clásico e o moderno, e sinalar algúns trazos básicos que permiten percibir este proceso de evolución.
CCL CAA
2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
2º GR d, f GR-B1.2-Do grego clásico ao grego moderno.
GR-B1.3-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual nos aspectos fonéticos, morfosintáctico e léxico.
CCL 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
2º GR d, n GR-B5.5-Identificación das características formais dos textos.
GR-B5.5-Identificar as características formais dos textos.
CCL 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
2º GR e, f, h GR-B1.1-Dialectos antigos, dialectos literarios e koiné.
GR-B1.1-Coñecer as orixes dos dialectos antigos e literarios, clasificalos e localizalos nun mapa.
CCL CD CCEC
2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: XENOFONTE: "ANÁBASE"
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Traducción e comentario dunha selección de textos da obra "Anábase" de Xenofonte. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Profundizar nos distintos xéneros literarios estudando a historiografía: características e principais representantes . Recoñecer a influencia da lingua grega en diversos campos semánticos. Recoñecer as raíces gregas na formación de palabras por composición. Identificar as raíces gregas máis habituais no léxico galego, castelán e outras linguas coñcidas TEMPORALIZACIÓN 1º Trimestre
Pág.375
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Traducción de textos gregos. Acceso ós contidos culturais, literarios, relixiosos, históricos, etc. da civilización helénica
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Descrición Descrición
Repaso e ampliación da morfosintaxis grega a través da traducción de textos seleccionados da "Anábase" de Xenofonte
Lectura e comentario de textos dos principais representantes da historiografía
Contidos: Contidos: GR-B1.1(2º), GR-B1.2(2º), GR-B2.1(2º), GR-B2.2(2º), GR-B2.3(2º), GR-B3.1(2º), GR-B3.2(2º), GR-B3.3(2º), GR-B3.4(2º), GR-B3.5(2º), GR-B5.1(2º), GR-B5.2(2º), GR-B5.3(2º), GR-B5.4(2º), GR-B5.5(2º), GR-B6.1(2º), GR-B6.2(2º), GR-B6.3(2º), GR-B6.4(2º),
GR-B4.1(2º),
Descrición:
Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado.Análise de oracións subordinadas . Análise de palabras formadas a través da composición. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Lectura e análise de textos da historiografía, destacando as peculiaridades deste xénero e principais representantes. Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6,
Indicadores de logro:
2º-GR2B1.1.1, 2º-GR2B1.2.1, 2º-GR2B1.3.1, 2º-GR2B2.1.1, 2º-GR2B2.2.1, 2º-GR2B2.3.1, 2º-GR2B2.4.1, 2º-GR2B2.5.1, 2º-GR2B3.1.1, 2º-GR2B3.2.1, 2º-GR2B3.3.1, 2º-GR2B3.4.1, 2º-GR2B3.5.1, 2º-GR2B3.6.1, 2º-GR2B3.6.2, 2º-GR2B3.7.1, 2º-GR2B3.7.2, 2º-GR2B4.1.1, 2º-GR2B4.2.1, 2º-GR2B4.2.2, 2º-GR2B4.3.1, 2º-GR2B4.4.1, 2º-GR2B4.5.1, 2º-GR2B5.1.1, 2º-GR2B5.2.1, 2º-GR2B5.3.1, 2º-GR2B5.4.1, 2º-GR2B5.5.1, 2º-GR2B6.1.1, 2º-GR2B6.2.1, 2º-GR2B6.3.1, 2º-GR2B6.3.2, 2º-GR2B6.4.1, 2º-GR2B6.5.1, 2º-GR2B6.6.1, 2º-GR2B6.6.2,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Pág.376
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.377
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
2º GR a, d, e, h, n GR-B5.4-Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
GR-B5.4-Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
CSC CCEC
2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
2º GR d, e, f, i GR-B3.5-Análise, tradución e interpretación de textos.
GR-B3.7-Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións sintácticas da lingua grega en interpretación e tradución de textos de textos clásicos.
CCL 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza. 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
2º GR d, e, f, n GR-B6.3-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego.
CCL 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán. 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
2º GR d, e, f, n GR-B5.1-Tradución e interpretación de textos gregos.
GR-B5.1-Coñecer, identificar e relacionar os elementos morfolóxicos da lingua grega en interpretación e tradución de textos gregos.
CCL 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
2º GR d, e, f, n GR-B6.2-Ampliación de vocabulario básico grego: linguaxe literaria e filosófica.
GR-B6.4-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Coñecer as categorías gramaticais.
CCL 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
2º GR d, e, f GR-B2.4-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Recoñecer os valores dos casos e os usos sintácticos do sistema pronominal.
CCL 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
2º GR d, e, f GR-B3.5-Recoñecer os nexos subordinantes e os tipos de oracións subordinadas.
CCL 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
2º GR d, e, f GR-B2.1-Revisión da flexión nominal e pronominal: formas menos usuais e irregulares.
GR-B2.1-Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas nominais e pronominais.
CCL 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.2-Revisión da flexión verbal: conxugación atemática. Modos verbais.
GR-B2.2-Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas verbais.
CCL 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
Pág.378
2º GR d, e, f GR-B2.3-Análise morfolóxica.
GR-B2.5-Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto grego.
CCL 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal.
GR-B3.2-Recoñecer os usos das preposicións e dos complementos circunstanciais.
CCL 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
2º GR d, e, f GR-B3.2-Usos modais.
GR-B3.3-Coñecer e identificar os usos modais propios da lingua grega.
CCL 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
2º GR d, e, f GR-B3.3-Tipos de oracións e construcións sintácticas.
GR-B3.4-Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas.
CCL 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas.
2º GR d, e, f GR-B3.4-Oración composta. Formas de subordinación.
GR-B3.6-Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo.
CCL 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións. 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
2º GR d, e, f GR-B5.3-Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en prosa.
GR-B5.3-Realizar a tradución, a interpretación e o comentario lingüístico, literario e histórico de textos de grego clásico.
CCL CCEC
2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común.
GR-B6.2-Identificar a etimoloxía e coñecer o significado das palabras de orixe grega da lingua propia ou de outras, obxecto de estudo de léxico común e especializado.
CCL 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
2º GR d, e, f GR-B6.3-Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua.
GR-B6.5-Recoñecer a etimoloxía e evolución das palabras da propia lingua.
CCL 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
2º GR d, e, f GR-B6.4-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B6.6-Recoñecer e identificar os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego, a derivación e a composición, para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado. 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
2º GR d, e, g GR-B5.2-Uso do dicionario.
GR-B5.2-Utilizar o dicionario e procurar o termo máis apropiado na lingua propia para a tradución do texto.
CD CCL
2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Coñecer as características dos xéneros literarios gregos, os seus autores e obras máis representativas, e as súas influencias na literatura posterior.
CCL CCEC
2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.2-Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura comprensiva, distinguindo o xénero literario ao que pertencen, as súas
CCL 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega. 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao
Pág.379
características esenciais e a súa estrutura, se a extensión da pasaxe elixida o permite.
que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.3-Coñecer os fitos esenciais da literatura grega como base da literatura e da cultura europea e occidental.
CCL CCEC
2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.4-Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.
CCEC 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Xéneros literarios: épica, historiografía, drama (traxedia e comedia), lírica, oratoria e fábula.
GR-B4.5-Coñecer os autores fundamentais da literatura coas súas obras principais.
CD CCEC
2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
2º GR d, f GR-B1.2-Comprender a relación directa entre o grego clásico e o moderno, e sinalar algúns trazos básicos que permiten percibir este proceso de evolución.
CCL CAA
2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
2º GR d, f GR-B1.2-Do grego clásico ao grego moderno.
GR-B1.3-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual nos aspectos fonéticos, morfosintáctico e léxico.
CCL 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
2º GR d, n GR-B5.5-Identificación das características formais dos textos.
GR-B5.5-Identificar as características formais dos textos.
CCL 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
2º GR e, f, h GR-B1.1-Dialectos antigos, dialectos literarios e koiné.
GR-B1.1-Coñecer as orixes dos dialectos antigos e literarios, clasificalos e localizalos nun mapa.
CCL CD CCEC
2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
Pág.380
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: PLATÓN APOLOXÍA
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Traducción e comentario dunha selección de textos da obra "Apoloxía" de Platón. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Profundizar nos distintos xéneros literarios estudando o teatro: características e principais representantes . Recoñecer a influencia da lingua grega en diversos campos semánticos. Recoñecer as raíces gregas na formación de palabras por composición. Identificar as raíces gregas máis habituais no léxico galego, castelán e outras linguas coñcidas TEMPORALIZACIÓN . 2º Trimestre
Pág.381
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Traducción de textos gregos. Acceso ós contidos culturais, literarios, relixiosos, históricos, etc. da civilización helénica
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática, ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Descrición Descrición
Repaso e ampliación da morfosintaxis grega a través da traducción de textos seleccionados da "Apoloxía" de Platón
Lectura e comentario de textos dos principais representantes da traxedia e da comedia
Contidos: Contidos: GR-B1.1(2º), GR-B1.2(2º), GR-B2.1(2º), GR-B2.2(2º), GR-B2.3(2º), GR-B3.1(2º), GR-B3.2(2º), GR-B3.3(2º), GR-B3.4(2º), GR-B3.5(2º), GR-B5.1(2º), GR-B5.2(2º), GR-B5.3(2º), GR-B5.4(2º), GR-B5.5(2º), GR-B6.1(2º), GR-B6.2(2º), GR-B6.3(2º), GR-B6.4(2º),
GR-B4.1(2º),
Descrición:
Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado.Análise de oracións subordinadas . Análise de palabras formadas a través da composición. Traducción de textos de Platón poñendo en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Lectura e análise de textos de teatro, destacando as peculiaridades deste xénero e os principais representantes Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6,
Indicadores de logro:
2º-GR2B1.1.1, 2º-GR2B1.2.1, 2º-GR2B1.3.1, 2º-GR2B2.1.1, 2º-GR2B2.2.1, 2º-GR2B2.3.1, 2º-GR2B2.4.1, 2º-GR2B2.5.1, 2º-GR2B3.1.1, 2º-GR2B3.2.1, 2º-GR2B3.3.1, 2º-GR2B3.4.1, 2º-GR2B3.5.1, 2º-GR2B3.6.1, 2º-GR2B3.6.2, 2º-GR2B3.7.1, 2º-GR2B3.7.2, 2º-GR2B4.1.1, 2º-GR2B4.2.1, 2º-GR2B4.2.2, 2º-GR2B4.3.1, 2º-GR2B4.4.1, 2º-GR2B4.5.1, 2º-GR2B5.1.1, 2º-GR2B5.2.1, 2º-GR2B5.3.1, 2º-GR2B5.4.1, 2º-GR2B5.5.1, 2º-GR2B6.1.1, 2º-GR2B6.2.1, 2º-GR2B6.3.1, 2º-GR2B6.3.2, 2º-GR2B6.4.1, 2º-GR2B6.5.1, 2º-GR2B6.6.1, 2º-GR2B6.6.2,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
Pág.382
construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Pág.383
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
2º GR a, d, e, h, n GR-B5.4-Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
GR-B5.4-Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
CSC CCEC
2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
2º GR d, e, f, i GR-B3.5-Análise, tradución e interpretación de textos.
GR-B3.7-Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións sintácticas da lingua grega en interpretación e tradución de textos de textos clásicos.
CCL 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza. 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
2º GR d, e, f, n GR-B6.3-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego.
CCL 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán. 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
2º GR d, e, f, n GR-B5.1-Tradución e interpretación de textos gregos.
GR-B5.1-Coñecer, identificar e relacionar os elementos morfolóxicos da lingua grega en interpretación e tradución de textos gregos.
CCL 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
2º GR d, e, f, n GR-B6.2-Ampliación de vocabulario básico grego: linguaxe literaria e filosófica.
GR-B6.4-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Coñecer as categorías gramaticais.
CCL 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
2º GR d, e, f GR-B2.4-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Recoñecer os valores dos casos e os usos sintácticos do sistema pronominal.
CCL 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
2º GR d, e, f GR-B3.5-Recoñecer os nexos subordinantes e os tipos de oracións subordinadas.
CCL 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
Pág.384
2º GR d, e, f GR-B2.1-Revisión da flexión nominal e pronominal: formas menos usuais e irregulares.
GR-B2.1-Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas nominais e pronominais.
CCL 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.2-Revisión da flexión verbal: conxugación atemática. Modos verbais.
GR-B2.2-Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas verbais.
CCL 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Análise morfolóxica.
GR-B2.5-Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto grego.
CCL 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal.
GR-B3.2-Recoñecer os usos das preposicións e dos complementos circunstanciais.
CCL 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
2º GR d, e, f GR-B3.2-Usos modais.
GR-B3.3-Coñecer e identificar os usos modais propios da lingua grega.
CCL 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
2º GR d, e, f GR-B3.3-Tipos de oracións e construcións sintácticas.
GR-B3.4-Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas.
CCL 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas.
2º GR d, e, f GR-B3.4-Oración composta. Formas de subordinación.
GR-B3.6-Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo.
CCL 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións. 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
2º GR d, e, f GR-B5.3-Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en prosa.
GR-B5.3-Realizar a tradución, a interpretación e o comentario lingüístico, literario e histórico de textos de grego clásico.
CCL CCEC
2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común.
GR-B6.2-Identificar a etimoloxía e coñecer o significado das palabras de orixe grega da lingua propia ou de outras, obxecto de estudo de léxico común e especializado.
CCL 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
2º GR d, e, f GR-B6.3-Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua.
GR-B6.5-Recoñecer a etimoloxía e evolución das palabras da propia lingua.
CCL 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
2º GR d, e, f GR-B6.4-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B6.6-Recoñecer e identificar os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego, a derivación e a composición, para entender mellor
CCL 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado. 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha
Pág.385
os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
2º GR d, e, g GR-B5.2-Uso do dicionario.
GR-B5.2-Utilizar o dicionario e procurar o termo máis apropiado na lingua propia para a tradución do texto.
CD CCL
2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Coñecer as características dos xéneros literarios gregos, os seus autores e obras máis representativas, e as súas influencias na literatura posterior.
CCL CCEC
2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.2-Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura comprensiva, distinguindo o xénero literario ao que pertencen, as súas características esenciais e a súa estrutura, se a extensión da pasaxe elixida o permite.
CCL 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega. 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.3-Coñecer os fitos esenciais da literatura grega como base da literatura e da cultura europea e occidental.
CCL CCEC
2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.4-Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.
CCEC 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Xéneros literarios: épica, historiografía, drama (traxedia e comedia), lírica, oratoria e fábula.
GR-B4.5-Coñecer os autores fundamentais da literatura coas súas obras principais.
CD CCEC
2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
2º GR d, f GR-B1.2-Comprender a relación directa entre o grego clásico e o moderno, e sinalar algúns trazos básicos que permiten percibir este proceso de evolución.
CCL CAA
2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
2º GR d, f GR-B1.2-Do grego clásico ao grego moderno.
GR-B1.3-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual nos aspectos fonéticos, morfosintáctico e léxico.
CCL 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
2º GR d, n GR-B5.5-Identificación das características formais dos textos.
GR-B5.5-Identificar as características formais dos textos.
CCL 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
2º GR e, f, h GR-B1.1-Dialectos antigos, dialectos literarios e koiné.
GR-B1.1-Coñecer as orixes dos dialectos antigos e literarios, clasificalos e localizalos nun mapa.
CCL CD CCEC
2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: PLATÓN SELECCIÓN
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Traducción e comentario dunha selección de textos de distintas obras de Platón. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Profundizar nos distintos xéneros literarios estudando a oratoria: características e principais representantes . Recoñecer a influencia da lingua grega en diversos campos semánticos. Recoñecer as raíces gregas na formación de palabras por composición. Identificar as raíces gregas máis habituais no léxico galego, castelán e outras linguas coñcidas TEMPORALIZACIÓN 2º Trimestre
TAREFA 1 Explicación do produto final:
Traducción de textos gregos. Acceso ós contidos culturais, literarios, relixiosos, históricos, etc. da civilización helénica
Competencias clave:
X X X X X X X CL:
Comunicación lingüística
CMCT: Matemática,
ciencia e tecnoloxía
CD: Dixital
CAA: Aprender a aprender
CSC: Sociais e cívicas
CSIE: Sentido de iniciativa e espírito
emprendedor
CCEC: Conciencia e expresións
culturais
TRANSPOSICIÓN DIDÁCTICA E ORGANIZACIÓN DA TAREFA 1
Actividade 1 Exercicio 1.1 Exercicio 1.2
Descrición Descrición
Repaso e ampliación da morfosintaxis grega a través da traducción de textos seleccionados de Platón
Lectura e comentario de textos dos principais representantes da oratoria
Contidos: Contidos: GR-B1.1(2º), GR-B1.2(2º), GR-B2.1(2º), GR-B2.2(2º), GR-B2.3(2º), GR-B3.1(2º), GR-B3.2(2º), GR-B3.3(2º), GR-B3.4(2º), GR-B3.5(2º), GR-B5.1(2º), GR-B5.2(2º), GR-B5.3(2º), GR-B5.4(2º), GR-B5.5(2º), GR-B6.1(2º), GR-B6.2(2º), GR-B6.3(2º), GR-B6.4(2º),
GR-B4.1(2º),
Descrición:
Análise morfolóxica de palabras en diferentes casos, indicando o enunciado.Análise de oracións subordinadas . Análise de palabras formadas a través da composición. Traducción de textos de Platón poñendo en práctica o estudado. Búsqueda de palabras de orixe grego en textos gregos e casteláns. Lectura e análise de textos de oratoria, destacando as peculiaridades deste xénero e os principais representantes Lectura crítica de textos.
Criterios de avaliación:
GR-B1.1, GR-B1.2, GR-B1.3, GR-B2.1, GR-B2.2, GR-B2.3, GR-B2.4, GR-B2.5, GR-B3.1, GR-B3.2, GR-B3.3, GR-B3.4, GR-B3.5, GR-B3.6, GR-B3.7, GR-B4.1, GR-B4.2, GR-B4.3, GR-B4.4, GR-B4.5, GR-B5.1, GR-B5.2, GR-B5.3, GR-B5.4, GR-B5.5, GR-B6.1, GR-B6.2, GR-B6.3, GR-B6.4, GR-B6.5, GR-B6.6,
Indicadores de logro:
2º-GR2B1.1.1, 2º-GR2B1.2.1, 2º-GR2B1.3.1, 2º-GR2B2.1.1, 2º-GR2B2.2.1, 2º-GR2B2.3.1, 2º-GR2B2.4.1, 2º-GR2B2.5.1, 2º-GR2B3.1.1, 2º-GR2B3.2.1, 2º-GR2B3.3.1, 2º-GR2B3.4.1, 2º-GR2B3.5.1, 2º-GR2B3.6.1, 2º-GR2B3.6.2, 2º-GR2B3.7.1, 2º-GR2B3.7.2, 2º-GR2B4.1.1, 2º-GR2B4.2.1, 2º-GR2B4.2.2, 2º-GR2B4.3.1, 2º-GR2B4.4.1, 2º-GR2B4.5.1, 2º-GR2B5.1.1, 2º-GR2B5.2.1, 2º-GR2B5.3.1, 2º-GR2B5.4.1, 2º-GR2B5.5.1, 2º-GR2B6.1.1, 2º-GR2B6.2.1, 2º-GR2B6.3.1, 2º-GR2B6.3.2, 2º-GR2B6.4.1, 2º-GR2B6.5.1, 2º-GR2B6.6.1, 2º-GR2B6.6.2,
Modelos de pensamento Modelos de ensinanza
Recursos didácticos
Agrupamentos Escenarios e tempos
Reflexivo, analítico, lóxico, práctico, sistémico, analóxico, deliberativo, crítico e creativo
Condutual-instrutivo, congnitivo-construtivo, social:cooperativo, dialóxico, persoal-individual
Recursos materiais e persoais
Traballo individual, equipo cooperativo, gran grupo...
Aula de grego
ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
2º GR a, d, e, h, n GR-B5.4-Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
GR-B5.4-Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
CSC CCEC
2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
2º GR d, e, f, i GR-B3.5-Análise, tradución e interpretación de textos.
GR-B3.7-Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións sintácticas da lingua grega en interpretación e tradución de textos de textos clásicos.
CCL 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza. 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
2º GR d, e, f, n GR-B6.3-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego.
CCL 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán. 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
2º GR d, e, f, n GR-B5.1-Tradución e interpretación de textos gregos.
GR-B5.1-Coñecer, identificar e relacionar os elementos morfolóxicos da lingua grega en interpretación e tradución de textos gregos.
CCL 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
2º GR d, e, f, n GR-B6.2-Ampliación de vocabulario básico grego: linguaxe literaria e filosófica.
GR-B6.4-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Coñecer as categorías gramaticais.
CCL 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
2º GR d, e, f GR-B2.4-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Recoñecer os valores dos casos e os usos sintácticos do sistema pronominal.
CCL 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
2º GR d, e, f GR-B3.5-Recoñecer os nexos subordinantes e os tipos de oracións subordinadas.
CCL 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e remontalos aos étimos gregos orixinais.
CCL 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
2º GR d, e, f GR-B2.1-Revisión da flexión nominal e pronominal: formas menos usuais e irregulares.
GR-B2.1-Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas nominais e pronominais.
CCL 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.2-Revisión da flexión verbal: conxugación atemática. Modos verbais.
GR-B2.2-Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas verbais.
CCL 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Análise morfolóxica.
GR-B2.5-Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto grego.
CCL 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal.
GR-B3.2-Recoñecer os usos das preposicións e dos complementos circunstanciais.
CCL 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
2º GR d, e, f GR-B3.2-Usos modais.
GR-B3.3-Coñecer e identificar os usos modais propios da lingua grega.
CCL 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
2º GR d, e, f GR-B3.3-Tipos de oracións e construcións sintácticas.
GR-B3.4-Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas.
CCL 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas.
2º GR d, e, f GR-B3.4-Oración composta. Formas de subordinación.
GR-B3.6-Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo.
CCL 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións. 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
2º GR d, e, f GR-B5.3-Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en prosa.
GR-B5.3-Realizar a tradución, a interpretación e o comentario lingüístico, literario e histórico de textos de grego clásico.
CCL CCEC
2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común.
GR-B6.2-Identificar a etimoloxía e coñecer o significado das palabras de orixe grega da lingua propia ou de outras, obxecto de estudo de léxico común e especializado.
CCL 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
2º GR d, e, f GR-B6.3-Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua.
GR-B6.5-Recoñecer a etimoloxía e evolución das palabras da propia lingua.
CCL 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
2º GR d, e, f GR-B6.4-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B6.6-Recoñecer e identificar os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego, a derivación e a composición, para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado. 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
2º GR d, e, g GR-B5.2-Uso do dicionario.
GR-B5.2-Utilizar o dicionario e procurar o termo máis apropiado na lingua propia para a tradución do texto.
CD CCL
2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Coñecer as características dos xéneros literarios gregos, os seus autores e obras máis representativas, e as súas influencias na literatura posterior.
CCL CCEC
2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.2-Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura comprensiva, distinguindo o xénero literario ao que pertencen, as súas características
CCL 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega. 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero
esenciais e a súa estrutura, se a extensión da pasaxe elixida o permite.
literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.3-Coñecer os fitos esenciais da literatura grega como base da literatura e da cultura europea e occidental.
CCL CCEC
2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.4-Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.
CCEC 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Xéneros literarios: épica, historiografía, drama (traxedia e comedia), lírica, oratoria e fábula.
GR-B4.5-Coñecer os autores fundamentais da literatura coas súas obras principais.
CD CCEC
2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
2º GR d, f GR-B1.2-Comprender a relación directa entre o grego clásico e o moderno, e sinalar algúns trazos básicos que permiten percibir este proceso de evolución.
CCL CAA
2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
2º GR d, f GR-B1.2-Do grego clásico ao grego moderno.
GR-B1.3-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual nos aspectos fonéticos, morfosintáctico e léxico.
CCL 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
2º GR d, n GR-B5.5-Identificación das características formais dos textos.
GR-B5.5-Identificar as características formais dos textos.
CCL 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
2º GR e, f, h GR-B1.1-Dialectos antigos, dialectos literarios e koiné.
GR-B1.1-Coñecer as orixes dos dialectos antigos e literarios, clasificalos e localizalos nun mapa.
CCL CD CCEC
2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
IDENTIFICACIÓN
Título da U.D.I.: REPASO XENOFONTE E PLATÓN
DESCRICIÓN E XUSTIFICACIÓN Traducción e comentario dunha selección de textos de distintas obras de Xenofonte e Platón, facendo fincapé nas preguntas que aparecen nas PAU. Entender a trascendencia da literatura grega e a súa influencia na literatura posterior. Profundizar nos distintos xéneros literarios estudando a fábula: características e principais representantes . Recoñecer a influencia da lingua grega en diversos campos semánticos. Recoñecer as raíces gregas na formación de palabras por composición. Identificar as raíces gregas máis habituais no léxico galego, castelán e outras linguas coñcidas ANEXO RESUMO CURRICULAR Nivel Área Obxectivos Contidos Criterios de avaliación C.C. Estándares
2º GR a, d, e, h, n GR-B5.4-Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
GR-B5.4-Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.
CSC CCEC
2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
2º GR d, e, f, i GR-B3.5-Análise, tradución e interpretación de textos.
GR-B3.7-Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións sintácticas da lingua grega en interpretación e tradución de textos de textos clásicos.
CCL 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza. 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
2º GR d, e, f, n GR-B6.3-Coñecer, identificar e traducir o léxico grego.
CCL 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán. 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
2º GR d, e, f, n GR-B5.1-Tradución e interpretación de textos gregos.
GR-B5.1-Coñecer, identificar e relacionar os elementos morfolóxicos da lingua grega en interpretación e tradución de textos gregos.
CCL 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
2º GR d, e, f, n GR-B6.2-Ampliación de vocabulario básico grego: linguaxe literaria e filosófica.
GR-B6.4-Relacionar palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.
CCL 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Coñecer as categorías gramaticais.
CCL 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
2º GR d, e, f GR-B2.4-Coñecer, identificar e distinguir os formantes das palabras.
CCL 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Recoñecer os valores dos casos e os usos sintácticos do sistema pronominal.
CCL 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
2º GR d, e, f GR-B3.5-Recoñecer os nexos subordinantes e os tipos de oracións subordinadas.
CCL 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Recoñecer os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e
CCL 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu
remontalos aos étimos gregos orixinais.
significado a partir dos étimos gregos orixinais.
2º GR d, e, f GR-B2.1-Revisión da flexión nominal e pronominal: formas menos usuais e irregulares.
GR-B2.1-Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas nominais e pronominais.
CCL 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.2-Revisión da flexión verbal: conxugación atemática. Modos verbais.
GR-B2.2-Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de calquera tipo de formas verbais.
CCL 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
2º GR d, e, f GR-B2.3-Análise morfolóxica.
GR-B2.5-Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto grego.
CCL 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
2º GR d, e, f GR-B3.1-Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal.
GR-B3.2-Recoñecer os usos das preposicións e dos complementos circunstanciais.
CCL 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais.
2º GR d, e, f GR-B3.2-Usos modais.
GR-B3.3-Coñecer e identificar os usos modais propios da lingua grega.
CCL 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
2º GR d, e, f GR-B3.3-Tipos de oracións e construcións sintácticas.
GR-B3.4-Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas.
CCL 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas.
2º GR d, e, f GR-B3.4-Oración composta. Formas de subordinación.
GR-B3.6-Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo.
CCL 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións. 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
2º GR d, e, f GR-B5.3-Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en prosa.
GR-B5.3-Realizar a tradución, a interpretación e o comentario lingüístico, literario e histórico de textos de grego clásico.
CCL CCEC
2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
2º GR d, e, f GR-B6.1-Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común.
GR-B6.2-Identificar a etimoloxía e coñecer o significado das palabras de orixe grega da lingua propia ou de outras, obxecto de estudo de léxico común e especializado.
CCL 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
2º GR d, e, f GR-B6.3-Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua.
GR-B6.5-Recoñecer a etimoloxía e evolución das palabras da propia lingua.
CCL 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
2º GR d, e, f GR-B6.4-Descomposición de palabras nos seus formantes.
GR-B6.6-Recoñecer e identificar os elementos léxicos e os procedementos de formación do léxico grego, a derivación e a composición, para entender mellor os procedementos de formación de palabras nas linguas actuais.
CCL 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado. 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
2º GR d, e, g GR-B5.2-Uso do dicionario.
GR-B5.2-Utilizar o dicionario e procurar o termo máis apropiado na lingua propia para a tradución do texto.
CD CCL
2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Coñecer as características dos xéneros literarios gregos, os seus autores e obras máis representativas, e as súas influencias na literatura posterior.
CCL CCEC
2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.2-Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura comprensiva, distinguindo o xénero literario ao que pertencen, as súas características esenciais e a súa estrutura, se a extensión da pasaxe elixida o permite.
CCL 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega. 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.3-Coñecer os fitos esenciais da literatura grega como base da literatura e da cultura europea e occidental.
CCL CCEC
2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.4-Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.
CCEC 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior.
2º GR d, e, h, i, n GR-B4.1-Xéneros literarios: épica, historiografía, drama (traxedia e comedia), lírica, oratoria e fábula.
GR-B4.5-Coñecer os autores fundamentais da literatura coas súas obras principais.
CD CCEC
2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
2º GR d, f GR-B1.2-Comprender a relación directa entre o grego clásico e o moderno, e sinalar algúns trazos básicos que permiten percibir este proceso de evolución.
CCL CAA
2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
2º GR d, f GR-B1.2-Do grego clásico ao grego moderno.
GR-B1.3-Recoñecer a evolución da lingua grega ata chegar ao momento actual nos aspectos fonéticos, morfosintáctico e léxico.
CCL 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
2º GR d, n GR-B5.5-Identificación das características formais dos textos.
GR-B5.5-Identificar as características formais dos textos.
CCL 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.
2º GR e, f, h GR-B1.1-Dialectos antigos, dialectos literarios e koiné.
GR-B1.1-Coñecer as orixes dos dialectos antigos e literarios, clasificalos e localizalos nun mapa.
CCL CD CCEC
2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
Pág.394
LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES AVALIADOS NO CURSO GREGO 2
Área Indicador / estándard T.1 T.2 T.3R: avaliado con rúbrica | X: con outro instrumento nestas UDIS
2º GR 2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar correctamente a súa tradución.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
X X X X X X
Pág.395
2º GR 2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
X X X X X X
Unidades Didácticas T.1 T.2 T.3 PLATÓN APOLOXÍA X
PLATÓN SELECCIÓN X
REPASO MORFOSINTÁCTICO E INICIACIÓN Á LITERATURA X
REPASO XENOFONTE E PLATÓN X
XENOFONTE: "ANÁBASE" X
XENOFONTE: "HELÉNICAS" X
Pág.396
LISTA DE INDICADORES/ESTÁNDARES TRABALLADOS NO CURSO GREGO 2
Área Indicador / estándard T.1 T.2 T.3
X: traballado nestas UDIS
2º GR 2º-GR2B1.1.1-Delimita ámbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B1.2.1-Compara termos do grego clásico e os seus equivalentes en grego moderno, constatando as semellanzas e as diferenzas que existen entre uns e outros e analizando a través destas as características xerais que definen o proceso de evolución.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B1.3.1-Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.1.1-Recoñece con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.2.1-Recoñece con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e/ou en castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.3.1-Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando as características que as distinguen.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.4.1-Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B2.5.1-Sabe determinar a forma, a clase e a categoría gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que conteñen información gramatical.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.1.1-Recoñece os valores dos casos gregos e os usos dos pronomes en frases e textos propostos.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.2.1-Recoñece os valores das preposicións e identifica os complementos circunstanciais. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.3.1-Coñece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.4.1-Recoñece e clasifica oracións e construcións sintácticas. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.5.1-Recoñece, clasifica, analiza e traduce correctamente os nexos subordinantes. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.6.1-Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.6.2-Coñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.7.1-Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas gregas, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñeza.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B3.7.2-Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.1.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios gregos, e identifica e sinala a súa presenza nos textos propostos.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.2.1-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura grega.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.2.2-Distingue o xénero literario ao que pertence un texto, as súas características e a súa estrutura.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.3.1-Explora a conservación dos xéneros e os temas literarios da tradición grega mediante exemplos da literatura contemporánea, e analiza o uso que se fixo deles.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.4.1-Pode establecer relacións e paralelismos entre a literatura grega e a posterior. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B4.5.1-Nomea autores representativos da literatura grega, encádraos no seu contexto cultural e cita e explica as súas obras máis coñecidas.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos gregos para efectuar X X X X X X
Pág.397
correctamente a súa tradución.
2º GR 2º-GR2B5.2.1-Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución de textos, e identifica en cada caso o termo máis apropiado na lingua propia en función do contexto e do estilo empregado polo/a autor/a.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.3.1-Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentario lingüístico, literario e histórico de textos.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.4.1-Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos, partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B5.5.1-Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto. X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.1.1-Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e do léxico especializado, e explica o seu significado a partir dos étimos gregos orixinais.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.2.1-Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou de outras, obxecto de estudo, a partir dos étimos gregos dos que proceden.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.3.1-Explica o significado de termos gregos mediante termos equivalentes en galego e en castelán.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.3.2-Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir do contexto ou de palabras da súa lingua ou doutras que coñeza.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.4.1-Comprende e explica a relación entre termos pertencentes á mesma familia etimolóxica ou semántica.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.5.1-Recoñece e distingue cultismos, termos patrimoniais e neoloxismos a partir do étimo grego, e explica as evolucións que se producen nun caso e en outro.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.6.1-Descompón palabras tomadas tanto do grego antigo como da lingua propia nos seus formantes, e explica o seu significado.
X X X X X X
2º GR 2º-GR2B6.6.2-Sabe descompor unha palabra nos seus formantes e coñecer o seu significado en grego, para aumentar o caudal léxico e o coñecemento da lingua propia.
X X X X X X
Unidades Didácticas T.1 T.2 T.3 PLATÓN APOLOXÍA X
PLATÓN SELECCIÓN X
REPASO MORFOSINTÁCTICO E INICIACIÓN Á LITERATURA X
REPASO XENOFONTE E PLATÓN X
XENOFONTE: "ANÁBASE" X
XENOFONTE: "HELÉNICAS" X
Pág.398
METODOLOXÍA
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS
ASPECTOS XERAIS
- Partir da competencia inicial do alumnado
- Ter en conta a diversidade: respectar os ritmos e estilos de aprendizaxe
- Potenciar as metodoloxías activas:
• Combinar traballo individual e cooperativo
• Aprendizaxe por proxectos
- Enfoque orientado á realización de tarefas e resolución de problemas
- Uso habitual das TIC
- Papel facilitador do profesor/a
Pág.399
SECUENCIACIÓN HABITUAL DE TRABALLO NA AULA
Motivación:
- Presentación actividade con mapas, gráficos, textos, fotos,etc.
Información do profesor/a:
- Información básica para todo o alumnado
- Información complementaria para reforzo e apoio
- Información complementaria para afondamento e ampliación
Traballo persoal
- Lectura e comprensión de textos
- Análise de documentos, pequenas investigación, etc.
- Resposta a preguntas
- Resolución de problemas
- Comentario de documentos, mapas, imaxes, etc.
- Elaboración de mapas, gráficas, sínteses, mapas conceptuais.
- Memorización comprensiva
Avaliación:
- Análise de produción
- Probas escritas
- Traballos individuais e en grupo
- Observación do traballo na aulas: caderno, mapas, comentarios
- Exposicións orais
Pág.400
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACION 1. Para os conceptos e os procedimentos.
Procedementos Instrumentos de avaliación Probas escritas
Análise e comentario de textos Desenvolvemento dun tema Resolución de exercicios Resolución de casos prácticos Resolución de problemas Mapas Resposta a preguntas ou cuestións Test: verdadeiro -falso, textos mutilados, de opción múltiple, ... Composición dun texto Elaboración de resumes, sínteses, esquemas, gráficas ou mapas
conceptuais.
Probas orais
Exposición dun tema Resposta a preguntas Lectura expresiva Etc.
Traballos individuais.
Traballos de investigación, ... de análise, ... de síntese,. Escolma de textos Elaboración de informes Elaboración de wikis Presentacións Etc.
Traballos en grupo Traballo na aula
Listas de control Escalas de estimación Caderno do alumno/a
2. Para as actitudes Procedementos Instrumentos de avaliación Observación sistemática e rexistro
Cuestionarios Listas de control Escalas de estimación verbais ou numéricas, Caderno do alumno/a
AVALIACIÓN AVALIACIÓN INICIAL
Pág.401
Realizarase ao principio do curso Consistira en preguntas e respostas orais ou escritas sobre o coñecemento das culturas grega e latina na ESO e grega en bacharelato Se informará á familia a través do titor ou xefatura de estudos Os resultados serán meramente informativos para saber como abordar a materia
CALIFICACIÓN FINAL
A avalicación final ou calificadora de xuño en bacharelato farase en base á suma de tres notas
(dúas obxectivas -A, B- e unha subxectiva -C-):
A. Media de tódolas probas escritas que se fagan de lingua. Posto que as probas son
totalitarias, isto é, abarcan sempre a materia dada, daráselle máis valor ás últimas
probas, de acordo coa seguinte fórmula: en cada avaliación haberá un mínimo de dúas
probas, das que sairán sendas notas medias ( que imos chamar A1, A2, A3, segundo a
avaliación; a nota da 1ª avaliación será igual a A1, a da 2ª será a nota media de A1+
A2+ A2, e a da terceira e FINAL, a media resultante de A1+ A2+ A2+A3+ A3+ A3.
Esta nota valerá o 60% tanto en 1º como en 2º
B. Media de tódalas probas de cultura que se fagan. Esta nota valerá o 40% tanto en 1º
como en 2º
C. Recollerá a asistencia, traballos, participación, etc. , en resumo a actitude do
alumno fronte a asignatura. Esta nota se terá en conta para favorecer os alumnos que
participaron positivamente na clase.
SETEMBRO
En setembrosó se terá en conta o exame, no que, en bacharelato, a parte de lingua valerá un 60%
e a parte de cultura un 40%.en 1º e 70% e 30% en 2º. Na eso se terá en conta o exame sumando a
valoración de cada pregunta.
En setembro o exame en 1º Bach. consistirá nun texto, na parte de lingua, do que terán que facer
análise morfolóxica, sintáctica e traducción. A traducción valerá ata 6 puntos e cada pregunta de
análise ata 2 puntos. Na parte de teoría se formularán 10 preguntas das que unha será de resposta
Pág.402
obrigada e, das outra 9, o alumnado poderá escoller 4. Cada pregunta valerá ata 2 puntos.
En 2º Bach. o exame consistirá en dous textos dos autores traducidos no curso, do que terán que
facer análise morfolóxica, sintáctica e traducción. A traducción valerá ata 6 puntos e cada pregunta
de análise ata 2 puntos. Se formularán, tamén, 5 preguntas que poden ser de análise morfolóxica ,
sintáctica, historia, literatura...e unha dos libros de lectura que será de resposta obrigada. Cada
pregunta valerá ata 2 puntos.
Tanto en 1º como en 2º non se poderá deixar ningún dos exames en branco. A nota mínima para
poder ser calificado será dun 2 sobre 10 en cada un dos exames.
Na ESO, no exame de setembro o alumnado terá que responder a 10 cuestións do temario
traballado ao longo do curso. Cada pregunta valerá 1 punto.
AVALIACIÓN FINAL
Non se fará examen final en ningún curso xa que na nota final se terán en conta todas a notas
obtidas ao longo do curso.
AVALIACIÓN E RECUPERACIÓN DEPENDENTES
Para a recuperación da asignatura de Grego de 1º curso teranse en conta dous criterios:
1-Si o alumno/a cursa a asignatura de Grego en 2º curso e supera a avaliación dos contidos de
esta materia, daráselle por superada a materia do curso anterior, xa que esta é unha asignatura de
contidos progresivos, e, acadar os obxectivos na materia de 2º curso, implica ter superados os
contados do curso anterior.
2- Si o alumno/a non cursa a materia de Grego en 2º curso de Bacharelato,terá que demostrar
que ten interese en superar a materia de 1º curso, facendo unha proba ó final do curso na que
demostre ter acadado os contados mínimos esixidos nesta materia
CONTIDOS MÍNIMOS O alumnado deberá dominar, polo menos, os seguintes contidos:
1. Principais deuses olímpicos e heroes gregos.
2. Marco xeográfico, histórico e cultural da Grecia antiga.
Pág.403
3. O alfabeto.
4. As tres declinacións.
5. O adxectivo. Comparativos e superlativos.
6 Os pronomes gregos máis comúns.
7 As principais preposicións.
8 O verbo ei)mi¿ e lu¿w
CRITERIOS MÍNIMOS DE AVALIACIÓN
1) Identificar aos principais deuses e heroes así como os seus poderes, atributos e mitos.
2) Localizar nun mapa mudo os principais lugares da Grecia antiga.
3) Situar historicamente aos personaxes, sucesos e obras máis destacadas da cultura grega.
4) Ler con soltura un texto grego.
5) Transcribir palabras gregas ao galego.
6) Declinar os substantivos, adxectivos e pronomes máis comúns.
7) Conxugar as principais formas regulares do verbo grego.
8) Traducir frases sinxelas sen diccionario.
9) Analizar os helenismos dunha relación léxica determinada.
Dado que o alumno/a non pode asistir as clases da materia pendente e, para facilitarlle a
superación desta materia, pódense, si o alumno/a así o prefire, ir facendo probas parciais ó longo do
curso nas que se lle irá repartindo a materia.
Os temas de cultura poderanse superar facendo algún traballo dos temas que ao alumno/a lle
resulten máis atractivos para traballar neles e que teñan relación cos temas culturais tratados nesta
materia no curso anterior.
MATERIAIS E RECURSOS
Pág.404
Ademáis dos exercicios e apuntes facilitados ao alumno/a no curso anterior, facilitaráselle neste
curos todo o material necesario, tanto a nivel gramatical como cultural, para a superación de esta
materia.
Tamén estará a profesora a disposición do alumno/a, na hora que ten asignada no seu horario lectivo
para titoría de alumnos, para aclararlle as dúbidas e facilitarlle as explicacións que sexan necesarias.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Si o alumno/a opta por fraccionar a materia, así como facer algún traballo dos temas de cultura,
teránselle en conta tódalas notas obtidas ao longo do curso, coa porcentaxe que se fai no curso de 1º
de Bacahrelato (60% a media das probas gramaticais, 40% a media das probas dos temas de cultura)
Si o alumno/a opta por facer a proba de fin de curso, a valoración será a mesma que na proba
extraordinaria do mes de setembro: 60% a parte correspondente á proba de contidos gramaticais e
40% a parte correspondente á proba de contidos culturais.
ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO DA MATERIA PENDENTE
Aínda que non é moi doado facer un seguimento dos alumnos que teñen a materia de Grego de 1º
pendente e non cursen esta materia en 2º e xa que un alumno de 2º BACH.non ten moitas horas
libres para poder ser atendido como é debido, trataremos de sinalar tarefas que sean axeitadas para
poder superar, sin moita dificultade, esta materia.
• Utilizarase o libro de texto da Ed. Baía, que é o que utilizamos en 1º BACH., que ten
exercicios gramaticais e culturais para poder repasar toda a materia.
• Proporcionaránselle ó alumno exercicios de autoavaliación, sacados do propio libro de
texto ou de outros, para que o alumno poda traballar a materia pola súa conta e poda
decatarse das deficiencias que ten e así poder consultalas.
• Facilitaránselle ó alumno exercicios suplementarios dos contidos gramaticais dos que
considere que necesita máis reforzo.
• Farase unha pequena antoloxía de textos sinxelos, nos que se reflexe gradualmente a
materia gramatical que ten que superar.
• Indicaránselle algúns textos de lectura nos que poda ver reflexada a parte de cultura que
estea a preparar.
Pág.405
• Marcaránselle unha serie de traballos de temas mitolóxicos, dos que o alumno pode
escoller algún, nos que se vexan reflexados os mitos máis representativos da cultura
grega, Minotauro, Guerra de Troia, Heracles, Xasón, etc.
• Escolleranse unha serie de raices gregas, as máis comúns, para que o alumno vexa a
importancia da cultura grega e a súa pervivencia no mundo actual.
Para recuperar a materia na ESO se encargará ao alumnado traballos dos que terán que facer
unha proba escrita ou oral para demostrar o aprendido da materia.
Pág.406
AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO E PRÁCTICA DOCENTE INDICADORES DE LOGRO Proceso de ensino: 1 2 3 41.- O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?
2.- Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?
3.- Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?
4.- Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?
5.- Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?
6.- Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?
7.- Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?
8- Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?
9.- Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?
10.- Usáronse distintos instrumentos de avaliación?
11.- Dáse un peso real á observación do traballo na aula?
12.- Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?
Práctica docente: 1 2 3 41.- Como norma xeral fanse explicacións xerais para todo o alumnado
2.- Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?
3.- Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade
4.- Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?
5.- Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?
6.- Intercálase o traballo individual e en equipo?
7.- Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?
8.- Incorpóranse as TIC aos procesos de ensino – aprendizaxe?
9.- Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?
10.- Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?
11.- Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?
12.- Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?
13.- Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?
14.- Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?
15.- As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares?
16.- Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliación,.. ?
Pág.407
MECANISMOS DE AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA
Escala
INDICADORES DE LOGRO 1 2 3 41.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo? 2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos? 3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporalización? 4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación? 5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista? 6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas 7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia? 8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ? 9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación? 10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver? 11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento? 12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula? 13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados? 14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado? 15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma? 16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares? 17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos? 18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc. 19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación 20.- Fixáronse criterios para a avaliación final? 21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria? 22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes? 23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes? 24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar? 25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares? 26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE? 27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas? 28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos? 29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15) 30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso 31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro? 32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?
Pág.408
ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
É evidente que no tódo o alumnado aprende igual nin da mesma maneira. Por iso, dar resposta a
esta dieversidade non é tarefa fácil, pero sí necesaria, pois a intención última de todo proceso
educativo é lograr que os alumnos acaden os obxectivos propostos. Por tanto, adoptarase como
punto de partida a asimilación e constatación da variedade de coñecementos, pàra poder darlle
resposta. Co fin de atender a aquel alumnado que plantexe problemas na similación dos diversos
contidos, prepararanse exercicios breves e de dificultade crecente para os temas lingüísticos e
léxicos; para os temas culturais pediráselles a realización de pequenas lecturas e esquemas de estas,
sempre acompañadas coa axuda da profesora.
Mentras se levan a cabo estas actividades de recuperación, aquel alumnado que acadaron
satisfactoriamente os contidos propostos realizarán tarefas preparadas de anteman para afondar en
eles, como pequenos traballos de investigación sobre temas culturais, lecturas complementarioas e
ampliación de léxico da propia lingua relacionado co tema, mediante diccionarios ou textos
apropiados.
APRENDIZAXES NON ADQUIRIDAS E MEDIDAS PROPOSTAS
Nas materias de Cultura Clásica e Grego 1 contémplase, como todos os cursos, una avaliación
inicial para ver os coñecementos e expectativas que teñen xa que é a primeira vez que afrontan
estas materias e, polo tanto, non é necesario recuperar ninguna aprendizaxe.
Para o alumnado de 2º Bach. Faranse exercicios de repaso e reforzó para afianzar os
coñecementos do curso anterior . Do mesmo xeito completaremos o temario da parte de gramática
non visto por causa do confinamento xa que parte do alumnado tiña problemas tanto de materiais(
ordenador, móbil….) como de cobertura para seguir a ensinanza telemática e as explicacións do
libro de texto non foron capaces de entendelas debido á complexidade da materia. Da parte de
teoría: mitoloxía, historia e literatura, retomaremos e repasaremos as aprendizaxes adquiridas xa
que no temario de 2º Bach. estes temas están ampliados e polo tanto non é necesario ninguna
medida especial para recuperar as deficiencias do tempo de confinamento.
Pág.409
MEDIDAS PARAO ENSINO SEMIPRESENCIAL, NON PRESENCIAL E O ALUMNADO
QUE NON POIDA SEGUIR A ENSINANZA TELEMÁTICA
Para o ensino semipresencial, na materia de Cultura Clásica aproveitaremos as horas presenciais
para que o alumnado realice os traballos en grupo e as actividades que requiran o uso das
instalacións do centro.
Na materia de Grego 1 e 2 aproveitaremos os períodos presenciais para as explicacións
gramaticais e aclaracións das dúbidas que lles xurdan na realización do traballo na casa e trataremos
que a parte de teoría a traballen na casa, proporcionándolles os materiais necesarios para este fin.
Para o ensino non presencial utilizarase a aula virtual do centro para estar comunicado có
alumnado tendo en conta que a plataforma moodle non permite escribir en grego polo que non se
poderá utilizar para a parte gramatical.
Tamén utilizaremos a plataforma webex sempre que o alumnado teña os medios suficientes para
esta actividade xa que é una das mellores maneiras para que o alumnado poda recibir explicacións
claras.
Crearemos un grupo de watsapp có alumnado da materia de grego,como xa fixemos outros
cursos, para aclararle ao alumnado dúbidas puntuais e concretas xa que este sistema ten moitas
limitacións para as explicacións, incluso facendo videollamadas.
No caso de que o alumnado non poida seguir a ensinanza telemática facilitaráselle, para que
poida avanzar o temario da mellor maneira posible, o material necesario a través da titoría,
departamento de orientación, servicios sociais do concello ou as alternativas que nos presenten as
familias.
Pág.410
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
Aínda que no presente curso, de momento, non está previsto o poder facer actividades
extraescolares e complementarias, manteremos as que se intentaban facer outros cursos por si a
situación cambiara e se poideran facer algunas.
Algunha saída (museos, obras de teatro, películas…), cando xurda a ocasión, e en
coordinación con algún outro seminario, sobre todo con Latín, dada a escaseza de alumnos
en grego.
Participación en concursos que soe propor a Asociación de Profesores de Grego e a
Sociedade Galega de Estudos Clásicos.
Proxección de películas ou vídeos relacionados co mundo grego.
Intentarase facer unha viaxe cultural a Mérida, no 2º trimestre, no que grupos de teatro de
outros IES fan representacións, no teatro romano, de obras de teatro grego e latino.
Intentarase, tamén, facer unha viaxe cultural a Grecia ou a Magna Grecia. Esta viaxe
realizaríase afin de curso, a finais do mes de xuño.
DATOS DO DEPARTAMENTO
Materia Curso Grupos
Cultura Clásica 3º ESO 3
Cultura Clásica 4º ESO 1
Grego I 1º Bac 1
Grego II 2º Bac 1
Pontevedra, 28- Setembro-2020
A XEFA DE DEPARTAMENTO
Asdo. Mª Dolores Cruz García