20
15E
NE
RG
ÍA
ENERGÍA
2015
Foro de la Industria Nuclear EspañolaBoix y Morer 6 - 3º - 28003 MadridTel.: +34 915 536 303e-mail: [email protected]@ForoNuclearwww.foronuclear.org
Realizado por:ALGOR, S.L. C/ Gral. Gallegos, 128036 MADRID
www.algorsl.com
Depósito legal: M. XXXXX-XXXXImprime: EGRAF, S. A.
Foro de la Industria Nuclear Española es una asociación empresarial que representa al 100% de la producción eléctrica de origennuclear y al 85% de las principales empresas del sector a nivel nacional.Integra a más de 50 empresas con actividades comerciales en más de 40países, que en su conjunto emplean a cerca de 30.000 personas.
PRESENTACIÓN
FORO DE LA INDUSTRIA NUCLEAR ESPAÑOLA acu-
de puntual a su cita anual para presentar ENERGÍA 2015 , que
recopila datos e informaciones actualizadas del sector energé-
tico.
Durante el pasado año, la incipiente recuperación económi-
ca marcó la evolución de los diferentes sectores en nuestro
país. Tras cinco años de crecimiento negativo o nulo, el Pro-
ducto Interior Bruto en el conjunto del ejercicio 2014 creció un
1,4% en términos reales. Sin embargo, la demanda energética
continuó su caída, si bien de forma más atemperada que en
años precedentes: la energía primaria con 118,2 Mtep, un -
1,8%, y la energía final con 83,6 Mtep, un -2,7%. Por lo que res-
pecta al consumo de electricidad, disminuyó un 1,2% respec-
to al año anterior, quedando en 233,2 TWh, cifra similar a la
registrada en el año 2003.
La producción bruta de energía eléctrica en España fue de
279,9 TWh, lo que supuso un descenso del 2,5% respecto al
año anterior. De esa producción, las tecnologías convenciona-
les aportaron 172,1 TWh, un 1,9% más que en el pasado ejer-
cicio, y las instalaciones del régimen retributivo específico
107,8 TWh, un 8,9% menos.
La potencia instalada en el sistema eléctrico nacional en 2014
se situó en 108.142 MW, con una disminución del 0,6% res-
pecto al año 2013. La potencia de las tecnologías convencio-
nales representó el 62,7% del total, mostrando un descenso del
1,1%, debido fundamentalmente a los cierres de centrales de
carbón y de fuel, lo que significa una disminución del orden de
un 5% de la capacidad de estas tecnologías. La potencia corres-
pondiente al régimen retributivo específico representó el 37,3%
restante, sin apenas variación significativa respecto al año ante-
rior. Cabe señalar que solamente la biomasa y los residuos incre-
mentaron su potencia en un 3,7%, siendo las tecnologías que
con un 0,9% tienen el menor peso sobre el total. A nivel global,
los ciclos combinados con el 25,2% y la energía eólica con el
21,3% son las tecnologías que presentan mayor participación
sobre el total de la potencia instalada en España.
La producción eléctrica del parque nuclear en 2014 se incre-
mentó un 0,8% respecto a 2013, alcanzando 57.304 GWh. Es
– 3 –
la tecnología que más aportó, representando el 20,48% de la
producción bruta total, con tan solo el 7,3% de la potencia
total instalada. El factor de carga alcanzó el 88,41% y la pro-
ducción eléctrica nuclear supuso el 33,4% de la electricidad
libre de emisiones generada en España.
En relación con la estructura de las tecnologías conven-
cionales, destacar el incremento del carbón, un 9,1% y el
descenso del gas natural por sexto año consecutivo, redu-
ciendo un 9,8% su aportación, quedando en 25,9 TWh.
Señalar que 2014 fue el último año de aplicación del Real
Decreto 134/2010, en el que se daba preferencia al fun-
cionamiento de las instalaciones de producción que utilizan
fuentes autóctonas de combustible fósil, como es el caso
del carbón nacional.
Por lo que respecta al régimen retributivo específico, indicar
el incremento de la solar térmica, un 12,9% más que en 2013,
y los descensos de la cogeneración y tratamiento de residuos,
-18,9%, y de la eólica, -6,0%, tras 25 años de crecimiento prác-
ticamente ininterrumpido. El año 2014 fue el primero de apli-
cación del RD 413/2014 por el que se regula la producción
con renovables, cogeneración y residuos, alcanzando la retri-
bución específica otorgada en este ejercicio a estas tecnolo-
gías, retribución semejante a la denominada “Prima Equivalen-
te” hasta el año anterior, un total de 6.536 millones de euros,
de los que 4.867 millones lo fueron en concepto de retribu-
ción a la inversión y 1.669 millones como retribución a la ope-
ración.
En cuanto al número de horas de funcionamiento de las cen-
trales por tecnologías, durante 2014 destacaron las centrales
nucleares con 7.745 horas. Las centrales de gas natural funcio-
naron sólo 948 horas, manteniéndose como centrales de res-
paldo para las energías renovables, dado el carácter intermi-
tente y no gestionable de éstas.
Por lo que respecta a las emisiones de CO2 del sector eléc-
trico, según las estimaciones para 2014, se emitieron 69,3 millo-
nes de toneladas, lo que supone una disminución del 4% res-
pecto al año 2013. La buena hidraulicidad y el mantenimiento
de la aportación nuclear constituyeron hechos relevantes para
esta disminución.
– 4 –
Atendiendo al calendario previsto, se sigue desplegando
el paquete de medidas de incremento de márgenes de
seguridad post-Fukushima en nuestro parque nuclear. En el
mes de noviembre, el Ministerio de Industria, Energía y Turis-
mo concedió a la central nuclear de Trillo la renovación de
su Autorización de Explotación por 10 años. La central de
Garoña permaneció en situación de cese de actividad
durante todo el año, habiendo solicitado en el mes de mayo
una renovación de la Autorización de Explotación hasta mar-
zo de 2031.
La entrada en vigor de la nueva Ley 24/2013 del Sector Eléc-
trico coincidió con la puesta en marcha de otra serie de medi-
das que comprenden la llamada “reforma eléctrica” y que se
ha desarrollado, en una gran parte, a lo largo del pasado año.
Todo ello va a servir para consolidar un nuevo marco en el que
la suficiencia tarifaria, la estabilidad regulatoria y la promoción y
el uso de los mercados sean las claves que definan el funcio-
namiento del sector eléctrico.
Los precios de la electricidad volvieron a ser protagonis-
tas en 2014, por dos razones fundamentales; la primera es la
aplicación de una nueva metodología de cálculo para el pre-
cio regulado de la electricidad, el Precio Voluntario para el
Pequeño Consumidor o PVPC, que incluye el resultado del
precio horario del mercado mayorista de electricidad. La
segunda es la revisión de la estructura de las tarifas de acce-
so en las que han variado los pesos relativos que tienen el
componente fijo de la factura, el término de potencia, y el
componente variable, el término de energía. En el cómputo
del año, al margen de las subidas y bajadas puntuales que
introduce el nuevo sistema, el precio de la electricidad bajó
de media un 2,2%. Y esta bajada en el precio se produce a
pesar de que la factura eléctrica incluye un porcentaje muy
importante de costes que son ajenos al suministro y que son
el resultado de incluir en el recibo políticas energéticas,
sociales o medioambientales y también por la elevada carga
fiscal que hacen que la electricidad sea artificialmente cara.
Esto explica que se siga observando cómo, en la compara-
tiva con los 28 países de la Unión Europea, los hogares espa-
ñoles y, cada vez en mayor proporción, las empresas de ser-
vicios e industrias, se consolidan en la banda alta de los paí-
ses con una fiscalidad y unos sobrecostes incluidos en el
– 5 –
– 6 –
recibo que están claramente por encima de la media euro-
pea. Las consecuencias son obvias por su implicación tanto
en la renta disponible de las familias como en la competitivi-
dad de la industria y los servicios.
La dependencia energética del exterior sigue siendo un
aspecto fundamental de nuestra realidad económica, alcan-
zando el 73,4% en 2014. Esta cifra, que ha mejorado en un
punto la registrada en 2013, sigue siendo alta, en especial
en términos relativos. La media en la UE 28 es del 53%, y de
los países de nuestro entorno, sólo Bélgica, Portugal, Irlanda
e Italia presentan una dependencia en términos energéticos
superior a España.
La nueva interconexión eléctrica entre España y Francia
aumentará la capacidad de intercambio de electricidad entre
ambos países de 1.400 a 2.800 MW, que en términos relati-
vos de la demanda representa pasar desde aproximadamen-
te el 3% actual al 6%, si bien todavía por debajo del 10% que
recomienda la Unión Europea. La nueva línea tiene un trazado
de 64,5 kilómetros y enlaza los municipios de Santa Llogaia,
cerca de Figueres (España), con Baixas, próximo a Perpiñán
(Francia). La inversión total asciende a 700 millones de euros
y la entrada en servicio de la interconexión está prevista para
junio de 2015.
A nivel mundial, las previsiones de la OCDE consideran un
incremento de la demanda de energía primaria del 37% en
el año 2040 en su escenario central, cubriéndose el abas-
tecimiento energético mundial en cuatro partes similares
por: 1) fuentes bajas en carbono (energía nuclear y renova-
bles), 2) petróleo, 3) gas natural y 4) carbón. La contribu-
ción nuclear en el mix de generación aumentará hasta el
12%, con un incremento del 60% en la potencia instalada
desde los 392 GW actuales hasta 624 GW. La OCDE señala
que las reservas de uranio son suficientes para el abasteci-
miento de combustible, y que la limitada exposición de esta
fuente energética a alteraciones en los mercados interna-
cionales, y su papel como fuente fiable de generación de
electricidad en base puede reforzar la seguridad de sumi-
nistro en muchos países. Es además una de las pocas opcio-
nes disponibles para la reducción de emisiones de CO2 a
gran escala. En 2040 habrá evitado cuatro veces las emisio-
nes actuales totales.
– 7 –
No queremos despedirnos sin agradecer a nuestros lec-
tores el interés que nos dispensan a lo largo de los 30 años
de vida de esta publicación. Y recordar que los contenidos
de la misma están disponibles en varios formatos en
www.foronuclear.org . Nuestro deseo es seguir recibiendo
sugerencias que permitan mejorar futuras ediciones y, en defini-
tiva, el servicio que pretendemos facilitar con ENERGÍA 2015y todas las publicaciones editadas por FORO NUCLEAR .
Madrid, junio de 2015
– 9 –
ÍNDICEPágs.
1. ENERGÍA PRIMARIA Y FINAL
1.1 Producción interior de energía primaria y gradode autoabastecimiento en España ...................... 21
1.2 Serie histórica del consumo de energía primaria en España............................................................. 22
1.3 Serie histórica del consumo de energía final enEspaña.................................................................. 24
1.4 Intensidad energética primaria y final en España.Evolución.................................................................... 25
1.5 Evolución del saldo del comercio exterior de pro-ductos energéticos en España............................... 26
1.6 Producción de energía primaria por países en Europa.................................................................. 27
1.7 Consumo de energía primaria por países en Europa............................................................. 29
1.8 Grado de dependencia energética del exteriorpor países y evolución en Europa......................... 31
1.9 Intensidad energética y consumo de energía primariapor habitante por países en Europa ........................... 32
1.10 Consumo de energía primaria por países en el mun-do. Serie histórica ..................................................... 33
1.11 Consumo de energía primaria desglosada por países y fuentes en el mundo................................................... 37
1.12 Previsiones de consumo energético según escenariosy áreas geográficas en el mundo ................................ 41
1.13 Avance 2015. Comercio exterior de productosenergéticos en España ........................................ 44
2. ELECTRICIDAD
2.1 Balance de energía eléctrica total en España 472.2 Horas de funcionamiento medio de las distintas
centrales de producción de electricidad en2014 en España.................................................... 47
2.3 Balance de energía eléctrica por tipos de centra-les en España ....................................................... 48
2.4 Potencia máxima, mínima y media y horas de fun-cionamiento de los distintos tipos de centrales en 2014 en España................................................ 49
2.5 Producción de energía eléctrica por fuentes deenergía primaria en España .................................. 50
2.6 Longitud de las líneas de transporte de energíaeléctrica de más de 110 kV y capacidad de trans-formación en España ........................................... 51
– 10 –
2.7 Consumo de energía primaria en la generación de energía eléctrica en España............................ 52
2.8 Saldos de los intercambios internacionales deenergía eléctrica de España. Evolución .............. 53
2.9 Consumo de combustibles en la generación de energía eléctrica en España ................................. 54
2.10 Modificaciones de potencia en centrales de tecnologías convencionales durante 2014 en España ......... 55
2.11 Balance de energía eléctrica por comunidadesautónomas en España ........................................... 56
2.12 Serie histórica de la producción de electricidad en España por tipos de centrales ....................... 58
2.13 Serie histórica del consumo neto de electricidad en España............................................................. 59
2.14 Serie histórica de la potencia instalada por tipos de centrales en España ........................................ 60
2.15 Máxima demanda de potencia y de energía en el sistema peninsular en España. Evolución ............ 61
2.16 Estructura de la potencia y de la producción bruta por fuentes en el sistema peninsular español. 62
2.17 Curvas monótonas. Producción horaria y horasde funcionamiento de distintos tipos de cen-trales en 2014 en Sistema Peninsular de España .... 63
2.18 Componentes del precio final medio del mer-cado de electricidad. Demanda nacional (sumi-nistro último recurso + libre). España ............... 65
2.19 Precio final y componentes según mercados de energía eléctrica en España. Evolución ............ 66
2.20 Evolución comparada del precio de la electrici-dad y de otros productos energéticos para usosdomésticos en España......................................... 68
2.21 Desglose de la factura eléctrica en España ........ 692.22 Energía eléctrica vendida en régimen retributivo
específico en España. Evolución......................... 702.23 Energía eléctrica vendida en régimen retributivo
específico en España desglosada por combusti-bles. Evolución....................................................... 71
2.24 Potencia instalada en régimen retributivo especí- fico en España. Evolución.................................... 72
2.25 Retribución recibida por los productores deenergía eléctrica del sistema de retribución espe-cífico. Evolución .................................................. 73
2.26 Producción de electricidad en régimen retribu- tivo específico por comunidades autónomas .... 75
Págs.
– 11 –
2.27 Porcentaje de electricidad en consumo de ener-gía final en España. Evolución............................... 76
2.28 Producción de electricidad por fuentes y paísesen Europa ............................................................. 77
2.29 Saldo de intercambios de electricidad en Euro-pa por países ....................................................... 79
2.30 Consumo final de electricidad por países enEuropa. Total y por habitante. Evolución............. 80
2.31 Precios de la electricidad por países en Europa.... 812.32 Producción de electricidad por países en el
mundo. Serie histórica ......................................... 842.33 Previsiones de producción eléctrica según esce-
nacios en el mundo ............................................. 862.34 Avance 2015. Balance eléctrico en España ......... 89
3. NUCLEAR
3.1 Centrales nucleares en España............................. 933.2 Datos de explotación de las centrales nucleares
en España. Evolución........................................... 943.3 Fechas históricas y autorizaciones de explota- ...
ción de las centrales nucleares españolas........... 983.4 Producción de combustible nuclear en Espa-
ña. Evolución........................................................ 993.5 Procedencia de los concentrados de uranio com-
prados por España en 2014 .................................. 993.6 Potencia, producción nuclear, rendimientos y
aportación al total de la electricidad por paísesen el mundo ......................................................... 100
3.7 Potencia y reactores nucleares en situación de operar por países en el mundo. Evolución ......... 101
3.8 Reactores en situación de operar, construcción yanunciados en el mundo por países...................... 102
3.9 Reactores nucleares agrupados por antigüe-dad en el mundo ................................................. 103
3.10 Relación nominal de centrales nucleares en situa-ción de operar en el mundo................................ 104
3.11 Reactores en situación de operar y construcción según tipos en el mundo .................................... 113
3.12 Relación nominal de centrales nucleares en cons-trucción en el mundo ......................................... 114
3.13 Relación nominal de centrales nucleares encar-gadas o planificadas en el mundo ..................... 119
3.14 Centrales nucleares en Europa con autorizaciónde explotación a largo plazo............................... 122
3.15 Centrales nucleares con autorización de explota- ción a largo plazo en Estados Unidos ................. 122
Págs.
– 12 –
3.16 Solicitudes para autorización de explotación a largo plazo para centrales nucleares en Estados Unidos.................................................................. 124
3.17 Solicitudes de licencias combinadas para nuevascentrales nucleares en Estados Unidos .............. 125
3.18 Reactores nucleares que inician la construccióny que se conectan a la red en el mundo por años .... 126
3.19 Producción histórica de uranio en el mundo ...... 1283.20 Reservas de uranio. Desglose por países y rango
de coste ........................................................................ 1303.21 Estimación de las necesidades de uranio en el
el mundo hasta 2035............................................ 1333.22 Capacidad teórica de producción de uranio en
el mundo hasta 2035............................................ 1363.23 Precio del Uranio en “Zona Euratom”. Evolución ...... 1383.24 Capacidad nominal de enriquecimiento de
uranio ................................................................... 1383.25 Capacidad de fabricación de combustible en la
OCDE.................................................................... 1393.26 Características principales de los reactores
nucleares .............................................................. 1403.27 Dosimetría del personal de las centrales nucleares.
Españolas año 2014 ............................................. 1413.28 Avance 2015. Producción energía nuclear.
España.................................................................. 141
4. PETRÓLEO
4.1 Consumo total de petróleo en España ............... 1454.2 Producción de crudo en yacimientos de España.
Evolución.................................................................. 1454.3 Consumo final de productos petrolíferos en Es-
paña. Evolución ................................................... 1464.4 Consumo desglosado de productos petrolíferos
en España............................................................. 1474.5 Consumo de gasolinas y gasóleos por comuni-
dades autónomas ................................................ 1484.6 Procedencia del petróleo crudo importado en
España.................................................................. 1494.7 Capacidad y crudo destilado en las refinerías espa-
ñolas........................................................................... 1504.8 Producciones de las refinerías en España................ 1514.9 Red peninsular y balear de oleoductos e instala-
ciones conexas .................................................... 1524.10 Centrales de fuelóleo en España por tipo de cen-
trales y combustible utilizado.............................. 153
Págs.
– 13 –
4.11 Desglose de los precios de los carburantes en España.................................................................. 155
4.12 Impuestos de hidrocarburos estatales y autonó-micos.................................................................... 155
4.13 Serie histórica del precio del petróleo................ 1564.14 Precios de combustibles de automoción y cale-
facción por países en la Unión Europea............... 1574.15 Producción de petróleo en el mundo. Serie his-
tórica por países .................................................. 1594.16 Reservas probadas de petróleo por países en el
mundo.................................................................. 1624.17 Flujos comerciales de petróleo en el mundo...... 1634.18 Relación entre reservas y producción anual de pe-
tróleo y evolución en el mundo .......................... 1644.19 Avance 2015. Consumo de productos petrolífe-
ros en España y cotización petróleo Brent........... 165
5. GAS
5.1 Consumo de gas natural y manufacturado segúnmercados en España. Evolución.......................... 169
5.2 Consumo de gas natural por comunidades autó-nomas................................................................... 170
5.3 Producción de gas en yacimientos de España.Evolución ............................................................. 171
5.4 Procedencia del gas natural según países de ori-gen en España...................................................... 171
5.5 Centrales de ciclo combinado-gas natural en régi-men ordinario en España por tipo de centrales ycombustible utilizado.......................................... 172
5.6 Almacenamientos subterráneos de gas natural enEspaña ............................................................... 174
5.7 Infraestructura de gas en España ....................... 1755.8 Precio máximo de venta de la bombona de buta-
no de 12,5 kg en España. Evolución.................... 1765.9 Precios máximos de las tarifas de último recurso
del gas natural doméstico y comercial en Espa-ña. Evolución...................................................... 177
5.10 Precios del gas por países en Europa .................... 1785.11 Precio del gas en mercados internacionales.
Evolución ............................................................. 1815.12 Producción de gas natural por países en el mun-
do. Serie histórica ................................................ 1825.13 Reservas probadas de gas por países en el mun-
do.......................................................................... 185
Págs.
– 14 –
5.14 Flujos comerciales de gas en el mundo.................. 1865.15 Evolución de la relación entre reservas y produc-
ción anual de gas en el mundo ............................... 1875.16 Avance 2015. Consumo de gas natural. España .. 188
6. CARBÓN
6.1 Consumo total de carbón en España................... 1916.2 Consumo final de carbón por sectores en España 1916.3 Producción de carbón en España ....................... 1926.4 Procedencia del carbón importado por España 1936.5 Centrales de carbón en España................................. 1956.6 Producción de carbón por países en el mundo.
Serie histórica ...................................................... 1966.7 Reservas probadas de carbón por países en el
mundo............................................................................ 1986.8 Precios del carbón en mercados internacionales.
Evolución ............................................................. 200
7. ENERGÍAS RENOVABLES
7.1 Consumo final de energías renovables en España.Evolución ............................................................. 203
7.2 Producción con energías renovables en España. Evolución ............................................................. 204
7.3 Potencia eléctrica instalada con energías renova-bles en España. Evolución ................................... 205
7.4 Producción eléctrica con energías renovables en España. Evolución........................................... 205
7.5 Objetivos del plan de energías renovables 2011-2020 de España ................................................... 206
7.6 Reservas en los embalses hidroeléctricos en España.Evolución..................................................................... 210
7.7 Evolución de las reservas hidroeléctricas en España 2117.8 Centrales hidroeléctricas peninsulares de más de
100 MW en España .............................................. 2127.9 Principales embalses de interés hidroeléctrico en
España.................................................................. 2147.10 Producción de energías renovables y cuota del
total por países en Europa ................................ 2157.11 Contribución de las energías renovables
por países en Europa.......................................... 2177.12 Potencia instalada de energías renovables en la UE2187.13 Consumo de biomasa y biocombustibles por
países en la UE ..................................................... 220
Págs.
– 15 –
7.14 Consumo de hidroelectricidad por países en el mundo. Serie histórica.......................................... 222
7.15 Consumo de otras energías renovables por paí-ses en el mundo................................................... 224
7.16 Potencia instalada eólica y solar fotovoltaica por países en el mundo.............................................. 226
7.17 Producción de biocombustible por países en elmundo.................................................................. 227
7.18 Avance 2015. Producción renovables y reservas hi-dráulicas en España ............................................. 228
8. RESIDUOS RADIACTIVOS
8.1 Comparación de residuos producidos en España .. 2318.2 Volumen de residuos radiactivos a gestionar en
España.................................................................. 2328.3 Generación de residuos radiactivos en una cen-
tral nuclear de agua a presión (PWR) ................... 2338.4 Gestión de los residuos radiactivos de baja y me-
dia actividad en las centrales nucleares españolas . 2348.5 Inventario de combustible gastado y situación de
las instalaciones de almacenamiento de las cen-trales nucleares españolas a 31 de diciembre de2014 ..................................................................... 236
8.6 Resumen de costes de la gestión de residuos radiactivos y combustible gastado en España .... 238
8.7 Instalaciones de almacenamiento definitivo de RBMA en el mundo .............................................. 239
8.8 Instalaciones de almacenamiento temporal cen-tralizado de RAA/CG en el mundo ...................... 240
8.9 Programa de muestreo y análisis de los efluentesradiactivos de centrales nucleares y límites de vertido en España ................................................ 241
8.10 Programa de vigilancia radiológica ambiental (PVRA) y muestras tomadas en el entorno de las centrales nucleares españolas ............................. 242
8.11 Programa de vigilancia radiológica ambiental(PVRA) en el entorno de las instalaciones en fasede desmantelamiento, clausura o latencia .......... 244
8.12 Programa de vigilancia radiológica ambiental(PVRA) de la atmósfera y medio terrestre enred de estaciones de muestreo (REM) ................ 245
8.13 Resultados red estaciones de muestreo (REM).Año 2013.............................................................. 246
Págs.
– 16 –
8.14 Valores medios de tasas de dosis Gamma en estaciones de vigilancia radológica año 2014..... 248
9. CAMBIO CLIMÁTICO
9.1 Inventario de emisiones de gases de efecto inverna- dero de España en 2013.......................................... 253
9.2 Evolución de las emisiones de CO2 equivalenteen España. Comparación con compromiso de Kioto ..................................................................... 255
9.3 Cumplimiento de los compromisos del proto-colo de Kioto en países de Europa ..................... 256
9.4 Indicadores de emisiones de gases de efecto invernadero por países en EU y otros países....... 257
9.5 Emisiones antropógenas agregadas de CO2, CH4,N2, HFC, PFC y SF6 y evolución en el mundo........... 258
9.6 Variación en el total de emisiones de gases deefecto invernadero entre 1990 y 2012 en paísesdel mundo ........................................................... 261
9.7 Previsiones de emisiones de CO2 según escena-
rios en el mundo .................................................. 2629.8 Emisiones de CO2 evitadas en el mundo por el uso
de energía nuclear .............................................. 2659.9 Estimaciones de calentamiento continental y de
variaciones del nivel del mar ............................... 2669.10 Factores de emisión de CO2 para usos térmicos
y generación eléctrica .......................................... 267
10. UNIDADES
Metodología y unidades utilizadas ...................... 27110.1 Factores de conversión de consumo o produc-
ción a energía primaria......................................... 27210.2 Unidades de energía térmica............................... 27510.3 Macrounidades de energía .................................. 27610.4 Sistema internacional de unidades y unidades
derivadas................................................................. 27710.5 Múltiplos y submúltiplos de unidades .................. 28010.6 Unidades de temperatura .................................... 28010.7 Equivalencia entre unidades británicas y métricas. 281
Socios del Foro Nuclear.............................................. 285
Págs.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ÍNDICE
DE
MÁRGENES
ENERGÍA PRIMARIA Y FINAL
ELECTRICIDAD
NUCLEAR
PETRÓLEO
GAS
CARBÓN
ENERGÍAS RENOVABLES
RESIDUOS RADIACTIVOS
CAMBIO CLIMÁTICO
UNIDADES
ENERGÍAPRIMARIA Y FINAL
Págs.
1. ENERGÍA PRIMARIA Y FINAL
1.1 Producción interior de energía primaria y gradode autoabastecimiento en España ...................... 21
1.2 Serie histórica del consumo de energía primaria en España............................................................. 22
1.3 Serie histórica del consumo de energía final enEspaña.................................................................. 24
1.4 Intensidad energética primaria y final en España.Evolución.................................................................... 25
1.5 Evolución del saldo del comercio exterior de pro-ductos energéticos en España............................... 26
1.6 Producción de energía primaria por países en Europa.................................................................. 27
1.7 Consumo de energía primaria por países en Europa............................................................. 29
1.8 Grado de dependencia energética del exteriorpor países y evolución en Europa......................... 31
1.9 Intensidad energética y consumo de energía primariapor habitante por países en Europa ........................... 32
1.10 Consumo de energía primaria por países en el mun-do. Serie histórica ..................................................... 33
1.11 Consumo de energía primaria desglosada por países y fuentes en el mundo................................................... 37
1.12 Previsiones de consumo energético según escenariosy áreas geográficas en el mundo ................................ 41
1.13 Avance 2015. Comercio exterior de productosenergéticos en España ........................................ 44
1
– 21 –
Cuad
ro 1
.1PR
OD
UCC
IÓN
IN
TER
IOR
DE
ENER
GÍA
PR
IMA
RIA
Y G
RA
DO
DE
AU
TOA
BA
STEC
IMIE
NTO
EN
ESP
AÑ
A
(kte
p)
Año
Carb
ón
Petr
óle
oG
asN
ucle
ar
Hid
rául
ica
Eólic
a, s
ola
rBi
om
asa,
y ge
oté
rmic
ab
ioca
rbur
ante
sTO
TAL
Δ%y
Resi
duo
s
2009
3.81
0
107
12
13
.750
2.
271
4.
002
6.
325
30
.278
-0
,220
103.
296
12
5
45
16.1
55
3.63
8
4.85
8
6.20
9
34.3
26
13,4
2011
2.64
8
102
45
15
.042
2.
631
5.
061
6.
354
31
.883
-7
,120
122.
460
14
5
52
16.0
19
1.76
7
6.67
9
6.27
0
33.3
92
4,7
2013
1.76
2
375
50
14
.784
3.
163
7.
331
6.
956
34
.422
3,
120
141.
577
31
1
21
14.9
33
3.36
1
7.61
8
5.62
5
33.4
45
-2,8
(Po
rcen
taje
s)
2009
27,3
0,2
0,2
100,
010
0,0
100,
010
0,0
20,6
2010
47,8
0,2
0,1
100,
010
0,0
100,
096
,326
,520
1120
,70,
20,
210
0,0
100,
010
0,0
90,3
24,6
2012
15,9
0,3
0,2
100,
010
0,0
100,
082
,725
,820
1315
,50,
70,
210
0,0
100,
010
0,0
102,
128
,620
1413
,20,
60,
110
0,0
100,
010
0,0
92,0
28,3
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual
resp
ecto
al a
ño a
nter
ior
Met
odol
ogía
A.I.
E.Fu
ente
: MIN
ETU
R y
Foro
Nuc
lear
– 22 –
Cuad
ro 1
.2SE
RIE
HIS
TÓR
ICA
DEL
CO
NSU
MO
DE
ENER
GÍA
PR
IMA
RIA
EN
ESP
AÑ
A
AÑ
Okt
epΔ
%
1973
54.1
45s.
d
1974
56.5
354,
4
1975
57.6
602,
0
1976
61.7
397,
1
AÑ
Okt
epΔ
%
1977
62.1
580,
7
1978
64.2
163,
3
1979
66.7
213,
9
1980
68.7
503,
0
AÑ
Okt
epΔ
%
1981
67.6
44-1
,6
1982
67.8
280,
3
1983
67.4
87-0
,5
1984
69.7
743,
4
AÑ
Okt
epΔ
%
1985
70.7
711,
4
1986
73.6
424,
1
1987
76.1
523,
4
1988
79.0
413,
8
1989
85.8
118,
6
AÑO
Carb
ónPe
tróle
o G
as n
atur
alNu
clea
rHi
dráu
lica
Eólic
a,
Sola
r y
Geo
térm
ica
Biom
asa,
bi
ocar
bura
ntes
y
resid
uos
reno
vabl
es
Resid
uos
no re
no-
vabl
es
Sald
o(1
)TO
TAL
ktep
(%)
ktep
(%)
ktep
(%)
ktep
(%)
ktep
(%)
ktep
(%)
ktep
(%)
ktep
ktep
ktep
Δ%
1990
19.2
1222
43.4
3449
4.96
96
14.1
4316
2.19
02
50
4.00
65
41-3
687
.964
2,5
1991
19.9
9922
45.4
4050
5.59
86
14.4
8416
2.34
33
60
3.76
44
41-5
891
.617
4,2
1992
20.4
0422
47.4
8651
5.85
46
14.5
3716
1.62
72
140
3.44
74
4355
93.4
672,
0
1993
18.3
5420
45.5
0951
5.74
26
14.6
1016
2.10
02
150
3.45
74
4310
989
.939
-3,8
1994
18.9
2220
49.4
5052
6.29
67
14.4
1515
2.42
83
440
3.48
64
5816
095
.258
5,9
1995
18.9
6718
55.4
8154
7.72
18
14.4
5214
1.98
52
530
3.46
93
9438
610
2.60
77,
7
– 23 –
(1)
Sald
o d
e in
terc
amb
ios
inte
rnac
iona
les
de
ener
gía
eléc
trica
(Im
por
taci
ones
-Exp
orta
cion
es).
% =
Cuo
ta p
orce
ntua
l del
tota
l del
año
. N
o se
incl
uye
en la
s fu
ente
s co
n cu
ota
siem
pre
< 1
Δ%
=Ta
sa d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l res
pec
to a
l año
ant
erio
rFu
ente
:MIN
ETU
R y
Foro
Nuc
lear
119
9616
.027
1654
.919
548.
641
914
.680
143.
422
362
03.
501
310
691
101.
448
-1,1
1997
18.3
5517
57.2
5653
11.3
0610
14.4
1113
2.98
93
920
3.56
33
97-2
6410
7.80
46,
319
9817
.491
1561
.625
5411
.607
1015
.374
142.
923
314
70
3.71
23
9329
311
3.26
45,
119
9919
.603
1763
.929
5413
.287
1115
.337
131.
963
227
10
3.79
43
9949
211
8.77
54,
920
0020
.936
1764
.875
5215
.216
1216
.211
132.
430
244
50
3.94
03
115
382
124.
551
4,9
2001
19.1
6815
67.0
0452
16.3
9713
16.6
0313
3.51
63
624
04.
016
313
929
712
7.76
42,
620
0221
.598
1667
.206
5118
.748
1416
.422
121.
825
185
11
4.21
73
9745
813
1.42
32,
920
0320
.129
1569
.008
5121
.349
1616
.125
123.
482
31.
092
14.
622
311
410
913
6.02
93,
520
0421
.049
1570
.838
5025
.167
1816
.576
122.
673
21.
414
14.
729
312
2-2
6014
2.30
74,
620
0520
.513
1471
.241
4929
.838
2114
.995
101.
582
11.
893
14.
922
318
9-1
1514
5.05
81,
920
0617
.908
1270
.937
4931
.227
2215
.669
112.
232
22.
095
14.
836
325
2-2
8214
4.87
5-0
,120
0720
.037
1471
.430
4831
.778
2214
.360
102.
349
22.
518
25.
141
330
9-4
9514
7.42
61,
820
0813
.504
968
.506
4834
.903
2515
.369
112.
009
13.
193
25.
350
432
8-9
4914
2.21
3-3
,520
099.
430
763
.473
4931
.219
2413
.750
112.
271
24.
002
36.
192
531
9-6
9712
9.96
0-8
,620
106.
897
561
.160
4731
.123
2416
.155
123.
638
34.
858
46.
448
517
4-7
1712
9.73
7-0
,220
1112
.791
1058
.372
4528
.930
2215
.042
122.
631
25.
061
47.
036
519
5-5
2412
9.53
3-0
,220
1215
.492
1253
.978
4228
.569
2216
.019
121.
767
16.
679
57.
584
617
6-9
6312
9.30
1-0
,220
1311
.397
951
.318
4326
.077
2214
.784
123.
163
37.
331
66.
810
614
6-5
8112
0.44
7-6
,820
1411
.975
1050
.740
4323
.664
2014
.933
133.
361
37.
618
66.
117
511
9-2
9311
8.23
4-1
,8
AÑ
OCa
rbón
Gas
es d
eriv
ados
d
el c
arb
ón
Prod
ucto
s p
etro
lífer
osG
asEl
ectri
cid
adEn
ergí
asre
nova
bles
y re
siduo
sTO
TAL
ktep
(%
)kt
ep
(%)
ktep
(%
)kt
ep
(%)
ktep
(%
)kt
ep
(%)
ktep
Δ
%
1990
3.41
6
5,5
673
1,
139
.219
62
,64.
603
7,
310
.819
17
,33.
913
6,
262
.643
s.d
1995
2.23
4
3,1
347
0,
546
.723
65
,36.
874
9,
612
.118
16
,93.
256
4,
671
.553
4,6
1996
1.96
8
2,7
355
0,
546
.351
64
,37.
440
10
,312
.658
17
,63.
276
4,
572
.047
0,7
1997
1.98
4
2,6
383
0,
548
.606
63
,88.
298
10
,913
.676
17
,93.
288
4,
376
.237
5,8
1998
1.76
7
2,2
379
0,
552
.036
64
,29.
236
11
,414
.205
17
,53.
428
4,
281
.050
6,3
1999
1.70
2
2,0
225
0,
352
.587
63
,110
.091
12
,115
.244
18
,33.
448
4,
183
.298
2,8
2000
1.72
3
1,9
236
0,
354
.893
61
,712
.377
13
,916
.207
18
,23.
469
3,
988
.906
6,7
2001
1.91
5
2,1
361
0,
456
.611
60
,813
.511
14
,517
.282
18
,53.
486
3,
793
.166
4,8
2002
1.92
4
2,0
350
0,
456
.656
60
,014
.172
15
,017
.674
18
,73.
593
3,
894
.367
1,3
2003
1.93
0
1,9
327
0,
359
.080
59
,315
.824
15
,918
.739
18
,83.
654
3,
799
.555
5,5
2004
1.93
1
1,9
346
0,
360
.627
58
,716
.847
16
,319
.838
19
,23.
685
3,
610
3.27
43,
720
051.
833
1,
728
4
0,3
61.0
71
57,6
18.1
71
17,1
20.8
31
19,7
3.79
0
3,6
105.
979
2,6
2006
1.77
1
1,7
271
0,
360
.483
58
,515
.635
15
,121
.167
20
,54.
005
3,
910
3.33
1-2
,520
071.
904
1,
829
1
0,3
61.7
08
58,2
16.2
22
15,3
21.5
68
20,4
4.27
9
4,0
105.
972
2,6
2008
1.73
1
1,7
283
0,
358
.727
57
,515
.112
14
,821
.938
21
,54.
409
4,
310
2.20
0-3
,620
091.
197
1,3
214
0,2
54.3
1757
,313
.418
14,2
20.6
2121
,85.
005
5,3
94.7
71-7
,320
101.
338
1,4
265
0,3
53.1
7155
,414
.848
15,5
21.0
5321
,95.
367
5,6
96.0
421,
320
111.
609
1,7
306
0,3
50.1
1953
,714
.486
15,5
20.9
4222
,55.
815
6,2
93.2
77-2
,920
121.
233
1,4
274
0,3
45.5
4351
,214
.987
16,8
20.6
6123
,26.
297
7,1
88.9
95-4
,620
131.
523
1,8
230
0,3
43.6
0350
,815
.254
17,8
19.9
5323
,25.
293
6,2
85.8
55-3
,520
141.
315
1,6
232
0,3
42.4
1350
,814
.695
17,6
19.5
7623
,45.
335
6,4
83.5
66-2
,7
– 24 –
Cuad
ro 1
.3SE
RIE
HIS
TÓR
ICA
DEL
CO
NSU
MO
DE
ENER
GÍA
FIN
AL
EN E
SPA
ÑA
Met
odol
ogía
: AIE
.%
Cuo
ta p
roce
ntua
l del
tota
l del
año
.
s.
d. s
in d
atos
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual r
esp
ecto
al a
ño a
nter
ior
Fuen
te: M
INET
UR.
– 25 –
1Cu
adro
1.4
INTE
NSI
DA
D E
NER
GÉT
ICA
PR
IMA
RIA
Y F
INA
L EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
15
91
60
16
01
61
15
91
53
15
01
43
13
61
37
13
51
37
12
8
60
80
10
0
12
0
14
0
16
0
18
0
2000 2
001 2
002
2003
2004
2005 2
006 2
007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
tep / millón año 2005
Inte
nsid
ad
ene
rgé
tica f
inal
Inte
nsid
ad
ene
rgé
tica p
rim
aria
16
1
11
61
16
11
51
17
11
81
16
10
91
08
10
41
00
10
29
79
59
3
12
4
90
2014
Fuen
te:F
oroN
ucle
ar c
on in
form
ació
n d
e la
Sub
dire
cció
n G
ral.
de
Plan
ifica
ción
Ene
rgét
ica.
SEE
(M
INET
UR)
.
– 26 –
Cuad
ro 1
.5EV
OLU
CIÓ
N D
EL S
ALD
O D
EL C
OM
ERCI
O E
XTE
RIO
R D
E PR
OD
UCT
OS
ENER
GÉT
ICO
S EN
ESP
AÑ
A
Fuen
te:C
onta
bili
dad
Nac
iona
l Trim
estra
l. Ba
se 2
010
(INE)
y C
omer
cio
Exte
rior p
or T
ipos
de
Prod
ucto
s (M
inis
terio
de
Hac
iend
a y
Ad
min
istra
cion
es P
úblic
as)
15,3
18,4
26,5
34,0
34,5
43,4
27,4
35,4
43,9
46,5
41,9
39,8
Saldo Balanza Productos Energéticos / PIB (%)
Sald
o ne
gativ
o (M
iles
Mill
ones
de
euro
s)Sa
ldo
bal
anza
/ PI
B (%
)
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
01020304050
012346 5
2013
2014
– 27 –
1te
p X
100
0%
Var
iaci
ón
2013
/ 20
12
2013
TOTA
LCa
rbón
Petr
óleo
Gas
(*)
Nuc
lear
Re
nova
bles
TOTA
LCa
rbón
Petr
óleo
Gas
(*)
Nuc
lear
Re
nova
bles
UE
2878
9.67
215
5.82
266
.207
135.
045
226.
287
191.
860
-0,7
1-6
,16
-5,9
3-1
,37
-0,6
36,
58A
lem
ania
120.
566
45.0
552.
609
8.86
625
.096
33.6
80-1
,75
-5,3
41,
26-7
,35
-2,1
84,
97A
ustri
a
12.1
040
846
1.15
50
9.46
6-5
,89
-100
,00
0,52
-29,
84-
-2,0
4Bé
lgic
a14
.634
0:
011
.000
2.92
94,
63-
--
5,83
3,73
Bulg
aria
10
.538
4.78
227
224
3.67
11.
826
-9,7
9-1
4,77
16,1
7-2
7,34
-10,
3311
,44
Croa
cia
3.
625
054
21.
575
01.
499
4,98
--2
,62
-7,7
2-
26,9
0Ch
ipre
109
0:
:0
109
2,16
--
--
2,16
Din
amar
ca16
.623
08.
697
4.28
20
3.24
0-1
0,77
--1
2,83
-17,
00-
4,82
Eslo
vaq
uia
6.
408
584
1010
74.
106
1.46
72,
812,
98-8
,49
-18,
061,
452,
32Es
love
nia
3.
551
1.07
5:
31.
367
1.07
10,
23-1
,67
-52
,94
-4,1
28,
26Es
pañ
a34
.239
1.76
336
950
14.6
3417
.277
3,13
-28,
3615
9,10
-3,8
6-7
,71
19,0
4Es
toni
a5.
653
4.42
6:
00
1.12
211
,03
9,68
--
-6,
24Fi
nlan
dia
18
.001
1.69
7:
06.
089
9.93
45,
0771
,98
--
2,69
-0,2
7Fr
anci
a13
5.08
70
807
308
109.
291
23.0
731,
30-
-1,5
4-3
5,62
-0,4
010
,91
Gre
cia
9.31
26.
728
716
02.
487
-10,
70-1
6,36
-26,
18-1
5,94
-9,
74H
ungr
ía
10.1
221.
612
582
1.82
43.
977
2.07
4-3
,83
0,32
-7,8
5-1
2,55
-2,6
85,
68Irl
and
a2.
269
1.29
2:
154
076
676
,24
309,
51-
-16,
03-
2,81
Italia
36
.868
465.
603
6.33
50
23.5
005,
19-8
,66
2,04
-10,
11-
11,4
1
Cuad
ro 1
.6PR
OD
UCC
IÓN
DE
ENER
GÍA
PR
IMA
RIA
PO
R P
AÍS
ES E
N E
UR
OPA
(Con
tinúa
)
– 28 –
tep
X 1
000
% V
aria
ció
n 20
13 /
2012
2013
TOTA
LCa
rbón
Petr
óleo
Gas
(*)
Nuc
lear
Re
nova
bles
TOTA
LCa
rbón
Petr
óleo
Gas
(*)
Nuc
lear
Re
nova
bles
(Con
tinua
ción
)
Leto
nia
2.14
42
:0
02.
137
-8,2
79,
09-
--
-8,3
4Li
tuan
ia
1.41
424
870
01.
288
7,25
37,4
3-1
5,83
--
7,55
Luxe
mb
urgo
14
00
:0
010
710
,79
--
--
13,6
2M
alta
9
::
:0
913
,41
--
--
13,4
1Pa
íses
Baj
os69
.652
01.
141
62.1
8574
64.
294
7,30
-2,
017,
50-2
6,16
13,1
2Po
loni
a70
.578
56.8
3595
73.
823
08.
512
-0,5
8-1
,17
43,2
4-2
,14
-0,
40Po
rtuga
l 5.
765
0:
00
5.62
118
,88
--
--
21,6
7Re
ino
Uni
do
109.
521
7.38
539
.551
35.2
4018
.214
8.40
4-5
,94
-22,
51-8
,48
-6,6
60,
2918
,98
Rep
úblic
a Ch
eca
29
.948
17.6
7415
720
67.
956
3.64
0-6
,38
-12,
25-1
,13
-3,7
41,
4012
,10
Rum
anía
26
.111
4.65
74.
152
8.70
42.
997
5.56
1-4
,54
-26,
625,
06-1
,39
1,33
6,08
Suec
ia34
.683
186
:0
17.1
4316
.770
-2,9
232
,22
--
3,78
-9,4
7
Otr
os
paí
ses
Alb
ania
1.96
21
1.13
515
081
220
,68
-41,
6715
,04
10,6
1-
29,9
2M
aced
onia
1.37
41.
070
:0
030
4-9
,93
-14,
14-
--
8,92
Mon
tene
gro
762
372
:0
039
07,
55-5
,27
--
-23
,52
Nor
uega
193.
917
1.24
574
.918
104.
989
012
.458
-2,7
350
,93
-3,7
4-1
,57
--9
,35
Serb
ia11
.383
7.67
11.
178
463
02.
058
5,54
5,40
2,16
0,09
-9,
07
(*)
Incl
uye
NLG
(G
as n
atur
al e
n es
tad
o líq
uid
o)
:
No
dis
pon
ible
-
No
aplic
aFu
ente
: Eur
osta
t
tep
X 1
000
% V
aria
ció
n 20
13 /
2012
2013
TOTA
LCo
mbu
stib
les
Petr
óleo
Gas
Nuc
lear
Re
nova
bles
TOTA
LCo
mbu
stib
les
Petr
óleo
Gas
Nuc
lear
Re
nova
bles
sólid
osy
resid
uos(
*)só
lidos
y re
siduo
s
UE
281.
666.
196
286.
522
556.
652
386.
870
226.
287
208.
729
-1,2
-2,6
-2,4
-1,7
-0,6
5,1
Ale
man
ia32
4.27
281
.609
109.
949
72.8
8525
.096
37.5
051,
81,
61,
54,
4-2
,23,
4A
ustri
a
33.7
623.
329
12.1
677.
012
010
.630
0,1
3,5
1,3
-5,4
--2
,0Bé
lgic
a56
.728
3.22
323
.087
14.3
9511
.000
4.19
43,
63,
35,
30,
25,
81,
8Bu
lgar
ia
16.7
645.
923
3.49
22.
388
3.67
11.
821
-8,1
-14,
5-9
,0-2
,6-1
0,3
11,5
Croa
cia
7.
826
675
3.20
62.
282
01.
277
-3,6
7,0
-6,4
-5,4
-28
,6Ch
ipre
2.18
90
2.05
40
013
5-1
3,0
0,0
-14,
0-
-4,
4D
inam
arca
18.1
013.
141
6.75
13.
331
04.
782
0,7
27,3
-2,7
-4,8
-3,
4Es
lova
qui
a
17.2
613.
454
3.34
44.
814
4.10
61.
535
3,4
-0,6
-1,0
10,3
1,5
9,4
Eslo
veni
a
6.86
11.
340
2.39
669
21.
367
1.16
6-2
,0-3
,6-3
,6-2
,6-4
,18,
8Es
pañ
a11
8.64
710
.777
50.3
1026
.083
14.6
3417
.424
-7,1
-28,
8-4
,9-8
,7-7
,77,
7Es
toni
a6.
703
4.42
21.
079
555
095
69,
616
,6-2
,71,
7-
10,9
Finl
and
ia
33.9
265.
104
8.39
32.
860
6.08
910
.128
-2,2
11,6
-12,
0-4
,92,
7-0
,3Fr
anci
a25
9.29
712
.450
78.1
4239
.008
109.
291
24.5
730,
48,
5-2
,82,
1-0
,410
,0G
reci
a24
.358
6.98
111
.343
3.23
60
2.63
6-1
1,9
-14,
2-1
4,3
-11,
6-
7,0
Hun
gría
22
.741
2.34
35.
750
7.70
53.
977
1.94
5-3
,4-1
2,9
-3,0
-7,2
-2,7
4,6
Irlan
da
13.7
372.
023
6.75
63.
868
090
9-0
,4-1
4,8
3,5
-3,6
-8,
0Ita
lia
160.
007
13.9
9457
.495
57.3
870
27.5
09-3
,8-1
4,2
-4,1
-6,5
-10
,0
Cuad
ro 1
.7CO
NSU
MO
DE
ENER
GÍA
PR
IMA
RIA
PO
R P
AÍS
ES E
N E
UR
OPA
– 29 –
1(Con
tinúa
)
– 30 –
(Con
tinua
ción
)
Leto
nia
4.46
673
1.40
81.
205
01.
664
-1,6
-20,
71,
9-0
,5-
-2,5
Litu
ania
6.
687
279
2.42
02.
165
01.
227
-5,8
14,2
-1,9
-18,
4-
5,7
Luxe
mb
urgo
4.
337
472.
782
894
019
0-2
,8-1
2,0
-1,7
-15,
3-
11,3
Mal
ta
839
:82
6:
012
-13,
7-
-14,
0-
-11
,7Pa
íses
Baj
os81
.171
8.11
433
.341
33.2
3674
64.
166
-0,7
-1,0
-1,5
0,7
-26,
2-1
,8Po
loni
a98
.159
52.9
5722
.853
13.7
270
9.01
00,
44,
3-6
,80,
3-
-0,4
Portu
gal
22.6
122.
650
10.4
833.
756
05.
484
0,7
-9,7
2,7
-4,5
-16
,4Re
ino
Uni
do
201.
074
37.2
6167
.865
65.6
8418
.214
10.8
10-0
,9-4
,1-2
,0-1
,30,
319
,2Re
púb
lica
Chec
a
42.1
9116
.382
8.57
76.
946
7.95
63.
784
-1,5
-5,0
-3,8
1,3
1,4
10,2
Rum
anía
32
.346
5.75
58.
382
9.79
42.
997
5.59
2-8
,6-2
4,3
-4,6
-9,1
1,3
7,1
Suec
ia49
.134
2.21
812
.003
964
17.1
4317
.667
-1,4
1,1
-5,4
-5,1
3,8
-7,3
Otr
os
paí
ses
Nor
uega
33.6
5277
314
.773
5.72
70
12.8
1313
,5-5
,621
,337
,6-
-8,7
Mon
tene
gro
1.03
736
827
20
038
3-3
,4-3
,5-3
,1-
-24
,5M
aced
onia
2.74
61.
198
916
130
029
3-7
,1-1
4,0
-0,5
13,2
--1
,2A
lban
ia2.
618
671.
525
150
812
24,8
-58,
741
,410
,6-
29,9
Serb
ia15
.063
7.92
63.
500
1.86
70
1.98
93,
33,
94,
011
,2-
6,2
(*)
Los
resí
duo
s (n
o re
nova
ble
s) re
pre
sent
an m
enos
del
10%
de
"Ren
ovab
les
y re
sid
uos"
en
tod
os lo
s p
aíse
s d
e la
UE,
exc
epto
en
Ale
man
ia (
11%
), B
élgi
ca (
17%
),
Esto
nia
(11%
), L
uxem
bur
go (
17%
) y
País
es B
ajos
(19
%).
Fuen
te:E
uros
tat
Not
a d
el e
dito
r. La
dife
renc
ia e
ntre
el "
Tota
l" y
la s
uma
del
rest
o d
e la
s co
lum
nas,
se
deb
e fu
ndam
enta
lmen
te a
l sal
do
de
inte
rcam
bio
s d
e en
ergí
a el
éctri
ca.
Mill
one
s te
p%
Var
iaci
ón
2013
/ 20
12
2013
TOTA
LCo
mbu
stib
les
Petr
óleo
Gas
Nuc
lear
Re
nova
bles
TOTA
LCo
mbu
stib
les
Petr
óleo
Gas
Nuc
lear
Re
nova
bles
sólid
osy
resid
uos(
*)só
lidos
y re
siduo
s
– 31 –
1Cuadro 1.8 GRADO DE DEPENDENCIA
ENERGÉTICA DEL EXTERIOR POR PAÍSES Y EVOLUCIÓN EN EUROPA
% de dependencia 1990 2002 2012 2013(*)UE 28 44,4 47,5 53,4 53,2Malta 100,0 99,8 101,0 104,1Luxemburgo 99,5 98,6 97,4 96,9Chipre 98,3 100,1 97,0 96,4Irlanda 68,5 88,9 84,8 89,0Lituania 72,0 41,6 80,3 78,3Bélgica 75,2 77,5 76,1 77,5Italia 84,7 86,0 79,3 76,9Portugal 83,6 84,1 78,9 73,5España 63,4 78,5 73,1 70,5Alemania 46,6 60,1 61,3 62,7Austria 68,8 67,9 63,6 62,3Grecia 62,0 71,5 66,5 62,1Eslovaquia 77,1 63,9 59,9 59,6Letonia 88,9 58,7 56,4 55,9Croacia 42,8 59,7 53,6 52,3Hungría 49,3 56,8 52,3 52,3Finlandia 61,3 52,1 46,3 48,7Francia 52,4 51,1 48,0 47,9Eslovenia 45,7 50,6 51,6 47,0Reino Unido 2,4 -12,3 42,2 46,4Bulgaria 63,5 45,7 36,1 37,8Suecia 38,0 37,2 28,6 31,6República Checa 15,5 26,4 25,3 27,9Países Bajos 22,4 33,4 30,7 26,0Polonia 1,0 10,6 30,7 25,8Rumanía 36,3 24,1 22,7 18,6Dinamarca 45,7 -41,8 -3,0 12,3Estonia 44,8 29,6 17,0 11,9Otros paísesNoruega -437,3 -802,8 -564,2 -470,3Montenegro : : 34,0 26,5Macedonia 48,1 45,7 48,5 47,9Albania : 53,7 20,8 25,1Serbia : 25,5 27,8 23,5
(*) Países de la UE ordenados en sentido decreciente : sin datosLa depedencia energética se define como la relación entre las importaciones netasy el consumo de energía bruto. Valores superiores a 100 significarían importaciones mayores que consumo bruto(la diferencia va a incrementar stocks).Valores negativos aparecen en países exportadores netos de energía.Fuente: Eurostat
– 32 –
Cuadro 1.9 INTENSIDAD ENERGÉTICA Y CONSUMO DEENERGÍA PRIMARIA POR HABITANTE PORPAÍSES EN EUROPA
(*) M€ de 2005 (**) Año 2003 =100 :: sin datosFuente: Eurostat
INTENSIDAD ENERGÉTICA CONSUMO POR HABITANTE
2013 tep/millón Índice tep/habitante Índice euros (*) (**) (**)
UE 28 141,6 83,69 3,30 90,10Alemania 130,6 83,50 4,03 97,32Austria 123,9 88,88 3,99 99,42Bélgica 173,1 84,85 5,08 89,35Bulgaria 610,6 64,82 2,30 93,09Croacia 219,5 82,80 1,84 89,87Chipre 154,1 72,55 2,53 67,64Dinamarca 86,6 82,55 3,23 83,80Eslovaquia 337,2 61,68 3,19 91,31Eslovenia 225,5 85,87 3,33 95,68España 128,7 80,99 2,54 78,60Estonia 512,7 89,76 5,08 126,35Finlandia 205,9 81,54 6,25 87,75Francia 143,0 86,72 3,96 90,15Grecia 151,3 90,17 2,20 79,78Hungría 256,6 79,15 2,30 88,12Irlanda 82,4 82,24 2,99 80,33Italia 117,2 89,53 2,68 83,62Letonia 310,6 76,62 2,21 116,00Lituania 266,4 53,38 2,25 85,39Luxemburgo 127,6 83,02 8,08 85,50Malta 143,5 75,49 1,99 87,13Países Bajos 149,5 91,61 4,84 97,53Polonia 294,7 72,28 2,58 107,97Portugal 151,4 88,13 2,16 86,96Reino Unido 102,7 77,63 3,15 80,75República Checa 353,8 74,36 4,01 91,85Rumanía 334,7 58,96 1,62 87,15Suecia 143,9 79,94 5,14 92,04Otros paísesAlbania :: :: 0,90 138,03Macedonia 453,9 72,52 1,33 97,66Montenegro :: :: 1,67 ::Noruega 126,2 106,14 6,66 111,18Serbia 655,9 70,34 2,10 95,72
– 33 –
1Cu
adro
1.1
0CO
NSU
MO
DE
ENER
GÍA
PR
IMA
RIA
PO
R P
AÍS
ES E
N E
L M
UN
DO
. SER
IE H
ISTÓ
RIC
A
(Con
tinúa
)
Mill
one
s d
e te
pΔ
%20
13 C
uota
1990
2000
2005
2010
2012
2013
del
to
tal %
Esta
dos
Uni
dos
......
......
......
......
......
......
......
....
1.96
8,4
2.31
3,7
2.35
1,3
2.28
4,9
2.20
8,0
2.26
5,8
2,9
17,8
Cana
dá
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
251,
5 30
3,0
324,
1 31
5,6
326,
9 33
2,9
2,1
2,6
Méx
ico
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
106,
4 14
2,0
167,
8 17
7,9
188,
5 18
8,0
0,0
1,5
Tota
l No
rtea
mér
ica
......
......
......
......
......
....
2.32
6,2
2.75
8,6
2.84
3,2
2.77
8,4
2.72
3,4
2.78
6,7
2,6
21,9
Arg
entin
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
44,7
60
,2
68,8
78
,1
82,2
84
,5
3,2
0,7
Bras
il...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.12
5,0
185,
8 20
6,5
257,
4 27
6,0
284,
0 3,
22,
2Ch
ile...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.12
,8
24,4
28
,3
30,0
34
,0
34,6
2,
10,
3Co
lom
bia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..22
,9
26,1
28
,2
33,0
36
,8
38,0
3,
40,
3Ec
uad
or...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.5,
5 8,
3 9,
7 12
,8
14,3
14
,7
2,7
0,1
Perú
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
8,6
11,9
13
,4
18,9
21
,6
21,8
1,
00,
2Tr
inid
ad T
obag
o...
......
......
......
......
......
......
......
.6,
0 10
,2
15,9
22
,8
21,7
22
,0
1,5
0,2
Ven
ezue
la...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
48,2
63
,3
70,4
75
,8
79,9
82
,9
4,0
0,7
Otro
s d
e Su
r y C
entro
Am
éric
a...
......
......
......
.54
,7
76,8
84
,5
87,6
90
,3
91,0
1,
00,
7To
tal S
ur y
Cen
tro
amér
ica
......
......
......
......
328,
4 46
7,0
525,
9 61
6,4
656,
9 67
3,5
2,8
5,3
Ale
man
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.34
9,6
333,
0 33
3,2
322,
5 31
7,1
325,
0 2,
82,
6A
ustri
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
28,1
32
,6
36,2
36
,0
35,4
34
,0
-3,7
0,3
Aze
rbai
jan
......
......
......
......
......
......
......
......
......
22,6
11
,4
13,8
10
,7
12,3
12
,7
3,7
0,1
Bélg
ica
y Lu
xem
bur
go...
......
......
......
......
......
...52
,5
63,4
64
,7
66,8
60
,3
61,7
2,
60,
5Bi
elor
usia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..38
,1
22,1
24
,2
25,4
25
,2
25,3
0,
40,
2Bu
lgar
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...24
,6
18,1
19
,6
17,8
18
,1
17,1
-5
,20,
1D
inam
arca
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..17
,1
20,0
19
,6
19,5
17
,2
18,1
5,
30,
1
Eslo
vaq
uia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
20,4
18
,1
18,8
17
,0
16,0
16
,6
3,8
0,1
Esp
aña
......
......
......
......
......
......
......
......
......
88,6
12
9,4
151,
7 14
4,7
141,
1 13
3,7
-5,0
1,1
Finl
adia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
24,3
28
,1
28,4
29
,2
26,5
26
,1
-1,1
0,2
Fran
cia.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.21
9,7
255,
2 26
2,9
253,
3 24
5,3
248,
4 1,
52,
0G
reci
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
24,4
31
,8
34,0
31
,4
29,3
27
,2
-6,7
0,2
Hun
gría
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
27,3
23
,6
24,9
25
,0
22,0
20
,4
-6,9
0,2
Irlan
da.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.8,
5 13
,7
15,1
14
,4
13,2
13
,3
1,7
0,1
Italia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
154,
7 17
6,1
185,
6 17
3,2
163,
2 15
8,8
-2,4
1,2
Kaza
khas
tán
......
......
......
......
......
......
......
......
....
74,3
37
,6
46,5
50
,8
60,9
62
,0
2,2
0,5
Litu
ania
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
17,1
6,
9 8,
3 5,
9 6,
1 5,
7 -7
,20,
0N
orue
ga...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.39
,6
46,3
46
,0
42,1
47
,9
45,0
-5
,90,
4Pa
íses
Baj
os...
......
......
......
......
......
......
......
......
...77
,3
87,2
96
,2
96,1
88
,4
86,8
-1
,60,
7Po
loni
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...10
5,8
88,5
91
,2
99,5
98
,7
99,9
1,
50,
8Po
rtuga
l.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.16
,1
25,2
25
,5
25,1
22
,2
23,8
7,
30,
2Re
ino
Uni
do
......
......
......
......
......
......
......
......
....
211,
2 22
3,9
228,
2 20
9,2
201,
6 20
0,0
-0,5
1,6
Rep
ub. C
heca
......
......
......
......
......
......
......
......
..50
,0
40,1
45
,2
43,8
42
,4
41,9
-1
,00,
3Ru
man
ía...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.60
,6
37,0
39
,8
34,3
34
,3
33,0
-3
,40,
3Ru
sia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
863,
8 61
9,4
648,
0 67
4,1
699,
3 69
9,0
0,2
5,5
Suec
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
52,6
50
,2
54,8
51
,8
54,0
51
,0
-5,2
0,4
Suiz
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
26,9
29
,2
27,7
29
,0
29,1
30
,2
3,9
0,2
Turk
men
istá
n...
......
......
......
......
......
......
......
......
.13
,7
15,0
19
,6
26,1
29
,9
26,3
-1
1,7
0,2
Turq
uía
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
46,2
73
,6
86,1
11
0,4
122,
7 12
2,8
0,4
1,0
Ucr
ania
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
269,
9 13
5,1
136,
1 12
0,9
122,
7 11
7,5
-4,0
0,9
– 34 –
(Con
tinua
ción
)
Mill
one
s d
e te
pΔ
%20
13 C
uota
1990
2000
2005
2010
2012
2013
del
to
tal %
– 35 –
1(Con
tinúa
)
Uzb
equi
stán
......
......
......
......
......
......
......
......
....
47,9
50
,6
46,2
48
,0
48,9
47
,8
-2,1
0,4
Otro
s d
e Eu
rop
a y
Euro
asia
......
......
......
......
....
123,
9 75
,7
89,8
94
,5
91,4
94
,3
3,4
0,7
Tota
l Eur
op
a y
Euro
asia
......
......
......
......
....
3.19
7,2
2.81
8,3
2.96
7,8
2.94
8,8
2.94
2,6
2.92
5,3
-0,3
23,0
Ara
bia
Sau
dí.
......
......
......
......
......
......
......
......
...84
,3
117,
9 15
2,3
203,
1 22
0,6
227,
7 3,
51,
8Em
irato
s Á
rab
es U
nid
os...
......
......
......
......
......
.30
,6
47,9
62
,3
84,9
93
,3
97,1
4,
40,
8Irá
n...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...76
,2
128,
4 17
7,3
227,
4 23
8,8
243,
9 2,
41,
9Is
rael
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
11,1
19
,8
21,6
23
,4
24,8
24
,2
-1,8
0,2
Kuw
ait.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.9,
2 20
,4
30,5
34
,7
38,0
37
,8
-0,1
0,3
Qat
ar...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.7,
4 10
,7
20,7
24
,9
29,1
31
,8
9,5
0,2
Otro
s d
e O
rient
e M
dio
......
......
......
......
......
....
50,6
75
,9
91,7
11
6,1
119,
9 12
2,9
2,8
1,0
Tota
l Orie
nte
Med
io...
......
......
......
......
......
.26
9,4
421,
0 55
6,5
714,
4 76
4,4
785,
3 3,
06,
2A
rgel
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...28
,1
26,8
32
,6
38,6
44
,8
46,6
4,
40,
4Eg
ipto
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..34
,2
49,7
62
,5
81,6
87
,6
86,8
-0
,70,
7Su
dáf
rica.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...86
,4
101,
2 11
5,1
125,
1 12
2,6
122,
4 0,
21,
0O
tros
de
Áfri
ca...
......
......
......
......
......
......
......
...73
,8
96,8
12
3,2
144,
2 14
7,5
152,
3 3,
51,
2To
tal Á
fric
a...
......
......
......
......
......
......
......
.22
2,3
274,
4 33
3,4
389,
4 40
2,4
408,
1 1,
73,
2A
ustra
lia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.87
,5
107,
1 11
9,0
122,
8 11
8,0
116,
0 -1
,40,
9Ba
ngla
des
h...
......
......
......
......
......
......
......
......
...6,
7 12
,8
17,4
23
,3
26,0
26
,7
3,0
0,2
Core
a d
el S
ur...
......
......
......
......
......
......
......
.....
90,0
18
9,4
220,
8 25
4,6
270,
9 27
1,3
0,4
2,1
Chin
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
664,
6 98
0,3
1.60
1,1
2.33
9,6
2.73
1,1
2.85
2,4
4,7
22,4
Chin
a H
ong
Kong
......
......
......
......
......
......
......
..11
,8
16,8
23
,1
27,6
27
,2
27,9
3,
00,
2Fi
lipin
as...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...15
,1
25,2
27
,5
28,1
30
,4
31,8
4,
80,
2In
dia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
180,
7 29
5,8
366,
8 51
0,2
573,
3 59
5,0
4,1
4,7
Ind
ones
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
52,4
98
,1
120,
0 15
0,0
161,
0 16
8,7
5,1
1,3
Jap
ón...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
434,
1 51
8,0
531,
4 50
6,8
478,
0 47
4,0
-0,6
3,7
– 36 –
(Con
tinua
ción
)
Mal
asia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
23,8
48
,3
64,4
77
,5
80,2
81
,1
1,4
0,6
Nue
va Z
elan
da
......
......
......
......
......
......
......
......
15,7
18
,7
18,7
19
,7
19,7
19
,8
1,1
0,2
Paq
uist
án...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
27,8
44
,3
58,9
68
,0
69,1
69
,6
1,0
0,5
Sing
apur
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
23,4
37
,6
49,5
70
,6
74,1
75
,7
2,4
0,6
Taila
ndia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
30,5
62
,7
84,8
10
2,7
115,
3 11
5,6
0,5
0,9
Taiw
an...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...50
,2
88,7
10
6,5
109,
7 10
9,2
110,
9 1,
80,
9V
ietn
am...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.11
,1
17,7
29
,8
44,2
52
,5
54,4
3,
90,
4O
tros
de
Asi
a Pa
cífic
o y
Oce
anía
......
......
......
49,1
41
,3
47,9
52
,8
57,6
60
,7
5,7
0,5
Tota
l Asi
a Pa
cífic
o y
Oce
anía
......
......
......
..1.
774,
5 2.
602,
8 3.
487,
7 4.
508,
2 4.
993,
5 5.
151,
5 3,
440
,5
TOTA
L M
UN
DO
......
......
......
......
......
......
......
8.11
8,1
9.34
2,1
10.7
14,4
11
.955
,6
12.4
83,2
12
.730
,4
2,3
100,
0O
CDE
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..4.
635,
3 5.
442,
4 5.
679,
0 5.
598,
2 5.
484,
4 5.
533,
1 1,
243
,5N
o O
CDE
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..3.
482,
7 3.
899,
7 5.
035,
4 6.
357,
3 6.
998,
9 7.
197,
3 3,
156
,5U
E (*
)...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
1.65
5,1
1.73
2,0
1.81
8,7
1.75
2,8
1.68
5,5
1.67
5,9
-0,3
13,2
Ant
igua
Uni
ón S
ovié
tica
......
......
......
......
......
....
1.41
3,6
922,
1 97
0,7
991,
4 1.
036,
6 1.
027,
7 -0
,68,
1
Se c
onsi
der
an la
s fu
ente
s en
ergé
ticas
que
se
com
erci
aliz
an h
abitu
alm
ente
en
los
mer
cad
os, e
incl
uyen
do
las
ener
gías
reno
vab
les
mod
erna
s ge
nera
dor
as d
e el
ectri
cid
ad
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
r(*
) Se
exc
luye
Esl
oven
ia e
n d
atos
ant
erio
res
a 19
91Fu
ente
: B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (
Juni
o 20
14)
Mill
one
s d
e te
pΔ
%20
13 C
uota
1990
2000
2005
2010
2012
2013
del
to
tal %
2013
Mill
one
s d
e te
pPe
tró
leo
Gas
Carb
ón
Nuc
lear
Hidr
oelé
ctric
aO
tras
Ren
ov.
TOTA
LCa
nad
á...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.10
3,5
93,1
20,3
23,1
88,6
4,3
332,
9Es
tad
os U
nid
os...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
831,
067
1,0
455,
718
7,9
61,5
58,6
2.26
5,8
Méx
ico
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
89,7
74,5
12,4
2,7
6,2
2,5
188,
0To
tal N
ort
eam
éric
a....
......
......
......
......
......
......
......
....
1.02
4,2
838,
648
8,4
213,
715
6,3
65,4
2.78
6,7
Arg
entin
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...29
,443
,20,
71,
49,
20,
784
,5Br
asil
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..13
2,7
33,9
13,7
3,3
87,2
13,2
284,
0Co
lom
bia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
13,9
9,6
4,3
-10
,00,
138
,0Ch
ile...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
17,6
3,9
7,4
-4,
41,
434
,6Ec
uad
or...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
11,6
0,5
--
2,5
0,1
14,7
Perú
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..10
,05,
90,
8-
4,8
0,2
21,8
Trin
idad
Tob
ago
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
1,8
20,2
--
-*
22,0
Ven
ezue
la...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.36
,227
,50,
2-
19,0
*82
,9O
tros
de
Sur y
Cen
tro A
mér
ica
......
......
......
......
......
......
..58
,47,
12,
1-
20,9
2,5
91,0
Tota
l Sur
y C
entr
oam
éric
a...
......
......
......
......
......
.....
311,
615
1,8
29,2
4,7
158,
118
,367
3,5
Ale
man
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...11
2,1
75,3
81,3
22,0
4,6
29,7
325,
0A
ustri
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.12
,57,
63,
6-
8,4
1,9
34,0
Aze
rbai
jan
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
4,6
7,8
*-
0,3
-12
,7Bé
lgic
a y
Luxe
mb
urgo
......
......
......
......
......
......
......
......
....
31,0
15,1
2,9
9,6
0,1
2,8
61,7
Biel
orus
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...8,
716
,50,
1-
*0,
125
,3Bu
lgar
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.4,
12,
45,
93,
20,
90,
617
,1
Din
amar
ca...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.7,
83,
43,
2-
*3,
718
,1Es
lova
qui
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.3,
54,
93,
13,
61,
20,
316
,6
– 37 –
1Cu
adro
1.1
1CO
NSU
MO
DE
ENER
GÍA
PR
IMA
RIA
DES
GLO
SAD
A P
OR
PA
ÍSES
Y F
UEN
TES
EN E
L M
UN
DO
(Con
tinúa
)
Esp
aña
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..59
,326
,110
,312
,88,
316
,813
3,7
Finl
adia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
8,9
2,6
3,7
5,4
2,9
2,7
26,1
Fran
cia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
80,3
38,6
12,2
95,9
15,5
5,9
248,
4G
reci
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..14
,03,
27,
1-
1,5
1,4
27,2
Hun
gría
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
6,0
7,7
2,7
3,5
*0,
520
,4Irl
and
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.6,
74,
01,
3-
0,1
1,1
13,3
Italia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..61
,857
,814
,6-
11,6
13,0
158,
8Ka
zakh
asta
n...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
13,8
10,3
36,1
-1,
8*
62,0
Litu
ania
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
2,7
2,4
0,2
-0,
10,
25,
7N
orue
ga...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
10,6
4,0
0,7
-29
,20,
545
,0Pa
íses
Baj
os...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
41,4
33,4
8,3
0,6
*3,
086
,8Po
loni
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.24
,015
,056
,1-
0,6
4,2
99,9
Portu
gal
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..10
,83,
72,
7-
3,1
3,6
23,8
Rein
o U
nid
o...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
69,8
65,8
36,5
16,0
1,1
10,9
200,
0Re
pub
. Che
ca...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...8,
67,
616
,57,
00,
91,
541
,9Ru
man
ía...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
9,0
11,2
5,6
2,6
3,4
1,1
33,0
Rusi
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
153,
137
2,1
93,5
39,1
41,0
0,1
699,
0Su
ecia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
14,3
1,0
1,7
15,1
13,9
5,0
51,0
Suiz
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
11,8
3,3
0,1
5,9
8,6
0,5
30,2
Turk
men
istá
n...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...6,
320
,0-
-*
-26
,3Tu
rquí
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.33
,141
,133
,0-
13,4
2,2
122,
8U
cran
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.12
,240
,542
,618
,83,
10,
311
7,5
Uzb
equi
stán
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..3,
340
,71,
2-
2,6
-47
,8O
tros
de
Euro
pa
y Eu
roas
ia...
......
......
......
......
......
......
.....
32,5
13,4
21,8
1,7
23,0
1,8
94,3
– 38 –
(Con
tinua
ción
)
2013
Mill
one
s d
e te
pPe
tró
leo
Gas
Carb
ón
Nuc
lear
Hidr
oelé
ctric
aO
tras
Ren
ov.
TOTA
L
– 39 –
1(Con
tinúa
)
Tota
l Eur
op
a y
Euro
asia
......
......
......
......
......
......
......
878,
695
8,3
508,
726
3,0
201,
311
5,5
2.92
5,3
Ara
bia
Sau
dí
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
135,
092
,7-
--
-22
7,7
Emira
tos
Ára
bes
Uni
dos
......
......
......
......
......
......
......
......
35,6
61,5
--
-*
97,1
Irán
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
92,9
146,
00,
70,
93,
40,
124
3,9
Isra
el...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
10,6
6,2
7,3
-*
0,1
24,2
Kuw
ait
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
21,8
16,0
--
--
37,8
Qat
ar...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...8,
523
,3-
--
-31
,8O
tros
de
Orie
nte
Md
io...
......
......
......
......
......
......
......
.....
80,5
39,9
0,2
-2,
3*
122,
9To
tal O
rient
e M
edio
......
......
......
......
......
......
......
......
384,
838
5,5
8,2
0,9
5,7
0,2
785,
3A
rgel
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.17
,529
,1-
-*
0,1
46,6
Egip
to...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...35
,746
,31,
5-
2,9
0,4
86,8
Sud
áfric
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...27
,23,
588
,23,
10,
30,
112
2,4
Otro
s d
e Á
frica
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..90
,532
,15,
9-
22,5
1,2
152,
3To
tal Á
fric
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
170,
911
1,0
95,6
3,1
25,7
1,7
408,
1A
ustra
lia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
47,0
16,1
45,0
-4,
53,
411
6,0
Bang
lad
esh
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
5,7
19,7
1,0
-0,
2*
26,7
Core
a d
el S
ur...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...10
8,4
47,3
81,9
31,4
1,3
1,0
271,
3Ch
ina
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
507,
414
5,5
1.92
5,3
25,0
206,
342
,92.
852,
4Ch
ina
Hon
g Ko
ng...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...17
,72,
47,
8-
-*
27,9
Filip
inas
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..13
,73,
010
,5-
2,2
2,4
31,8
Ind
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
175,
246
,332
4,3
7,5
29,8
11,7
595,
0In
don
esia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
73,8
34,6
54,4
-3,
52,
316
8,7
Jap
ón...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...20
8,9
105,
212
8,6
3,3
18,6
9,4
474,
0M
alas
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.31
,230
,617
,0-
2,1
0,3
81,1
Nue
va Z
elan
da.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...7,
14,
01,
5-
5,2
2,0
19,8
Paq
uist
án...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...22
,034
,74,
41,
17,
4*
69,6
Sing
apur
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..65
,99,
5-
--
0,3
75,7
Taila
ndia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..50
,447
,016
,0-
1,3
1,0
115,
6Ta
iwan
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
43,4
14,7
41,0
9,4
1,2
1,2
110,
9V
ietn
am...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
17,4
8,8
15,9
-12
,2*
54,4
Otro
s d
e A
sia
Pací
fico
y O
cean
ía...
......
......
......
......
......
.19
,66,
022
,1-
12,8
0,1
60,7
Tota
l Asi
a Pa
cífic
o y
Oce
anía
......
......
......
......
......
....
1.41
5,0
575,
22.
696,
577
,830
8,7
78,2
5.15
1,5
TOTA
L M
UN
DO
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..4.
185,
13.
020,
43.
826,
756
3,2
855,
827
9,3
12.7
30,4
OCD
E...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...2.
059,
91.
444,
41.
066,
944
7,0
319,
319
5,6
5.53
3,1
No
OCD
E...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...2.
125,
11.
576,
02.
759,
811
6,1
536,
583
,77.
197,
3
UE
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
605,
239
4,3
285,
419
8,5
81,9
110,
61.
675,
9
Ant
igua
Uni
ón S
ovié
tica.
......
......
......
......
......
......
......
......
.21
2,2
517,
917
8,8
58,5
59,3
0,9
1.02
7,7
Se c
onsi
der
an la
s fu
ente
s q
ue s
e co
mer
cial
izan
hab
itual
men
te e
n lo
s m
erca
dos
, e in
cluy
end
o la
s en
ergí
as re
nova
ble
s m
oder
nas
gene
rad
oras
de
elec
trici
dad
*
Men
os d
e 0,
05Fu
ente
: B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (
Juni
o 20
14)
– 40 –
(Con
tinua
ción
)
2013
Mill
one
s d
e te
pPe
tró
leo
Gas
Carb
ón
Nuc
lear
Hidr
oelé
ctric
aRe
nova
ble
sTO
TAL
ESCE
NA
RIO
DE
REFE
REN
CIA
(PO
LÍTI
CAS
ACT
UA
LES)
(*)
Cons
umo
his
tóric
oPr
evis
ione
sCu
ota
(%
)Ta
sa (
1)M
illo
nes
de
tep
1990
2012
2020
2040
2020
2040
2012
-40
Carb
ón2.
231
3.87
94.
457
5.86
029
,129
,21,
5Pe
tróle
o3.
232
4.19
44.
584
5.33
729
,926
,60,
9G
as1.
668
2.84
43.
215
4.74
221
,023
,71,
8N
ucle
ar52
664
283
81.
005
5,5
5,0
1,6
Hid
rául
ica
184
316
383
504
2,5
2,5
1,7
Bioe
nerg
ía90
51.
344
1.55
11.
933
10,1
9,6
1,3
Otra
s re
nova
ble
s36
142
289
658
1,9
3,3
5,6
Tota
l8.
782
13.3
6115
.317
20.0
3910
0,0
100,
01,
5
ESCE
NA
RIO
«PO
LÍTI
CA 4
50»
(**)
% d
e d
ifere
ncia
co
nPr
evis
ione
ses
cena
rio d
e re
fere
ncia
Cuo
ta (
%)
Tasa
(1)
Mill
one
s d
e te
p20
2020
4020
2020
4020
2020
4020
12-4
0
Carb
ón3.
920
2.59
0-1
2,0
-55,
827
,016
,6-1
,4Pe
tróle
o4.
363
3.24
2-4
,8-3
9,3
30,0
20,7
-0,9
Gas
3.10
43.
462
-3,5
-27,
021
,422
,20,
7N
ucle
ar85
91.
677
2,5
66,9
5,9
10,7
3,5
Hid
rául
ica
392
597
2,3
18,5
2,7
3,8
2,3
Bioe
nerg
ía1.
565
2.53
50,
931
,110
,816
,22,
3O
tras
reno
vab
les
319
1.52
610
,413
1,9
2,2
9,8
8,9
Tota
l14
.521
15.6
29-5
,2-2
2,0
100,
010
0,0
0,6
– 41 –
1Cu
adro
1.1
2PR
EVIS
ION
ES D
E CO
NSU
MO
EN
ERG
ÉTIC
O S
EGÚ
N E
SCEN
AR
IOS
Y Á
REA
S G
EOG
RÁ
FICA
S EN
EL
MU
ND
O
(Con
tinúa
)
ESCE
NA
RIO
«N
UEV
AS
POLÍ
TICA
S». D
ESG
LOSE
PO
R Á
REA
S G
EOG
RÁFI
CAS
Cons
umo
his
tóric
oPr
evis
ione
sTa
sa (
1)
Mill
one
s d
e te
p19
9020
1220
2020
4020
12-4
0
OCD
E4.
522
5.25
15.
436
5.41
30,
1N
orte
Am
éric
a2.
260
2.61
82.
781
2.82
10,
3Es
tad
os U
nid
os1.
915
2.13
62.
256
2.19
00,
1Eu
rop
a1.
630
1.76
91.
762
1.69
7-0
,1A
sia
Oce
anía
631
864
893
895
0,1
Jap
ón43
945
244
742
2-0
,2
ESCE
NA
RIO
«N
UEV
AS
POLÍ
TICA
S» (
***)
% d
e d
ifere
ncia
co
nPr
evis
ione
ses
cena
rio d
e re
fere
ncia
Cuo
ta (
%)
Tasa
(1)
2020
2040
2020
2040
2020
2040
2012
-40
Mill
one
s d
e te
pCa
rbón
4.21
14.
448
-5,5
-24,
128
,124
,30,
5Pe
tróle
o4.
487
4.76
1-2
,1-1
0,8
30,0
26,0
0,5
Gas
3.18
24.
418
-1,0
-6,8
21,2
24,2
1,6
Nuc
lear
845
1.21
00,
820
,45,
66,
62,
3H
idrá
ulic
a39
253
52,
36,
22,
62,
91,
9Bi
oene
rgía
1.55
42.
002
0,2
3,6
10,4
10,9
1,4
Otra
s re
nova
ble
s30
891
86,
639
,52,
15,
06,
9To
tal
14.9
7818
.293
-2,2
-8,7
100,
010
0,0
1,1
– 42 –
(Con
tinua
ción
)
– 43 –
1
(1)
Tasa
% d
e va
riaci
ón a
nual
(*)
Basa
do
en la
s p
olíti
cas
gub
erna
men
tale
s y
med
idas
par
a su
imp
lem
enta
ción
form
alm
ente
ad
opta
das
has
ta m
edia
dos
de
2014
.(*
*) O
bje
tivo
de
esta
bili
zaci
ón d
e la
con
cent
raci
ón d
e CO
2eq
uiva
lent
e en
atm
ósfe
ra e
n 45
0 p
pm
en
volu
men
450
pp
m c
orre
spon
de
a un
a p
osib
ilid
ad d
el 5
0% d
e re
strin
gir e
l cal
enta
mie
nto
glob
al a
2ºC
, en
com
par
ació
n co
n lo
s ni
vele
s p
rein
dus
trial
es. E
n la
act
ualid
ad e
ste
esce
nario
difi
ere
de
lo c
onsi
der
ado
en a
ños
ante
riore
s p
or e
l IEA
, ya
que
es
imp
rob
able
que
hay
a un
a p
olíti
ca c
once
rtad
a a
nive
l mun
dia
l ant
es d
e 20
20.
l***
) Es
cena
rio d
e N
ueva
s Po
lític
as, m
enos
am
bic
ioso
que
"Po
lític
a 45
0", c
onsi
der
a la
s p
olíti
cas
y m
edid
as a
dop
tad
as h
asta
med
iad
os d
e 20
14, a
sí c
omo
las
pro
pue
stas
pol
ítica
s re
leva
ntes
en
la m
ater
ia, i
nclu
so a
unq
ue la
s m
edid
as e
spec
ífica
s p
ara
imp
lem
enta
r est
as p
rop
uest
as n
o es
tén
tota
lmen
te d
esar
rolla
das
. Se
cons
ider
a un
aim
ple
men
taci
ón c
aute
losa
de
esos
com
pro
mis
os y
pla
nes.
(***
*) M
und
o in
cluy
e b
unke
rs in
tern
acio
nale
s no
incl
uid
os e
n to
tale
s re
gion
ales
.Fu
ente
: Wor
ld E
nerg
y O
utlo
ok 2
014
(AIE
/OCD
E)
No
-OCD
E4.
059
7.76
09.
151
12.3
711,
7Eu
rop
a Es
te /
Euro
asia
1.53
81.
178
1.19
41.
384
0,6
Rusi
a88
074
173
081
90,
4A
sia
1.58
84.
551
5.55
17.
527
1,8
Chin
a87
92.
909
3.51
24.
185
1,3
Ind
ia31
778
81.
004
1.75
72,
9Su
des
te A
siát
ico
233
577
708
1.08
42,
3O
rient
e M
edio
211
680
800
1.15
31,
9A
frica
391
739
897
1.32
22,
1La
tinoa
mér
ica
331
611
709
985
1,7
Bras
il13
827
833
749
42,
1M
UN
DO
(**
**)
8.78
213
.361
14.9
7818
.293
1,1
Uni
ón E
urop
ea1.
642
1.64
11.
615
1.52
3-0
,3
– 44 –
AVANCE 2015. COMERCIO EXTERIOR DEPRODUCTOS ENERGÉTICOS EN ESPAÑA
(Datos a 31/03/2015)
Datos en millones € 1/1 a 31/03/2015 Δ%
EXPORTACIONES 2.316 -29,3 IMPORTACIONES 9.522 -34,7 SALDO IMPORTADOR 7.206 -36,3
Δ% Variación porcentual respecto idéntico período de 2014Fuente: SIE. MEH.
Cuadro 1.13
ELECTRICIDAD
- Págs.
2. ELECTRICIDAD
2.1 Balance de energía eléctrica total en España 472.2 Horas de funcionamiento medio de las distintas
centrales de producción de electricidad en2014 en España.................................................... 47
2.3 Balance de energía eléctrica por tipos de centra-les en España ....................................................... 48
2.4 Potencia máxima, mínima y media y horas de fun-cionamiento de los distintos tipos de centrales en 2014 en España................................................ 49
2.5 Producción de energía eléctrica por fuentes deenergía primaria en España .................................. 50
2.6 Longitud de las líneas de transporte de energíaeléctrica de más de 110 kV y capacidad de trans-formación en España ........................................... 51
2.7 Consumo de energía primaria en la generación de energía eléctrica en España............................ 52
2.8 Saldos de los intercambios internacionales deenergía eléctrica de España. Evolución .............. 53
2.9 Consumo de combustibles en la generación de energía eléctrica en España ................................. 54
2.10 Modificaciones de potencia en centrales detecnologias convencionales durante 2014 en España .................................................................. 55
2.11 Balance de energía eléctrica por comunidadesautónomas en España ........................................... 56
2.12 Serie histórica de la producción de electricidad en España por tipos de centrales ....................... 58
2.13 Serie histórica del consumo neto de electricidad en España............................................................. 59
2.14 Serie histórica de la potencia instalada por tipos de centrales en España ........................................ 60
2.15 Máxima demanda de potencia y de energía en el sistema peninsular en España. Evolución ............ 61
2.16 Estructura de la potencia y de la producción bruta por fuentes en el sistema peninsular español. 62
2.17 Curvas monótonas. Producción horaria y horasde funcionamiento de distintos tipos de cen-trales en 2014 en Sistema Peninsular de España .... 63
2.18 Componentes del precio final medio del mer-cado de electricidad. Demanda nacional (sumi-nistro último recurso + libre). España ............... 65
2.19 Precio final y componentes según mercados de energía eléctrica en España. Evolución ............ 66
2.20 Evolución comparada del precio de la electrici-dad y de otros productos energéticos para usosdomésticos en España......................................... 68
2.21 Desglose de la factura eléctrica en España ........ 692.22 Energía eléctrica vendida en régimen retributivo
específico en España. Evolución......................... 702.23 Energía eléctrica vendida en régimen retributivo
específico en España desglosada por combusti-bles. Evolución....................................................... 71
2.24 Potencia instalada en régimen retributivo especí- fico en España. Evolución.................................... 72
2.25 Retribución recibida por los productores deenergía eléctrica del sistema de retribución espe-cífico. Evolución .................................................. 73
2.26 Producción de electricidad en régimen retribu- tivo específico por comunidades autónomas .... 75
2.27 Porcentaje de electricidad en consumo de ener-gía final en España. Evolución............................... 76
2.28 Producción de electricidad por fuentes y paísesen Europa ............................................................. 77
2.29 Saldo de intercambios de electricidad en Euro-pa por países ....................................................... 79
2.30 Consumo final de electricidad por países enEuropa. Total y por habitante. Evolución............. 80
2.31 Precios de la electricidad por países en Europa.... 812.32 Producción de electricidad por países en el
mundo. Serie histórica ......................................... 842.33 Previsiones de producción eléctrica según esce-
nacios en el mundo ............................................. 862.34 Avance 2015. Balance eléctrico en España ......... 89
Págs.
– 47 –
2
Cuadro 2.1 BALANCE DE ENERGÍA ELÉCTRICA TOTALEN ESPAÑA
GWh 2013 2014 Δ %
Producción de TecnologíasConvencionales (1)Hidroeléctrica ......................................... 33.970 35.850 5,5Termoeléctrica ........................................ 78.073 78.935 1,1Termoeléctrica nuclear ............................ 56.827 57.304 0,8Total Tecnologías Convencionales........... 168.870 172.089 1,9
Produc.del Régim.Retributivo Específico (1)Renovables y residuos ............................. 84.617 80.936 -4,4Cogeneración y tratamiento de residuos 33.675 26.862 -20,2Total Régim. Retributivo Específico ......... 118.292 107.797 -8,9
Producción bruta total ...................... 287.162 279.887 -2,5
Consumos propios .................................. 11.915 11.654 -2,2Producción neta ...................................... 275.247 268.232 -2,5Consumo en bombeo.............................. 5.958 5.330 -10,5Saldo internacional ................................. -6.732 -3.406 -49,4
Energía disponible para mercado ..... 262.557 259.496 -1,2
Pérdidas en transporte y distribución ..... 26.571 26.339 -0,9
Consumo neto (2) ............................. 235.986 233.157 -1,2Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anterior(1) Datos provisionales(2) Incluye una estimación del autoconsumo del Régimen Retributivo EspecíficoFuente: UNESA y REE. Datos provisionalesNota del editor: Desde este año se utiliza la denominación Tecnologías Convencio-nales en lugar de Régimen Ordinario, y Régimen Retributivo Específico en lugar deRégimen Especial.
(*) Horas equivalentes a plena potencia. Total horas año: 8.760.(**) Para el cálculo del funcionamiento medio del parque nuclear, sólo se ha con-siderado la potencia de los 7 reactores en operación (7.399 MW)Fuente: Foro Nuclear a partir de datos de UNESA y REE.
Cuadro 2.2 HORAS DE FUNCIONAMIENTO MEDIO DELAS DISTINTAS CENTRALES DEPRODUCCIÓN DE ELEC TRICIDAD EN 2014EN ESPAÑA
TECNOLOGIAS CONVENCIONALESNuclear (**)
CarbónHidraúlica
Ciclo comninadoFuel/gas
RÉGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICOEólica
Solar fotovoltaicaMinihidraúlicaSolar térmica
Térmica renovableCogeneración y resto
Horas de funcionamiento en 2014 (*)
7.745
4.048
2.016
948
1.905
2.262
1.787
3.425
2.343
5.287
4.071
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
– 48 –
Δ % = Tasa de variación porcentual respecto al año anterior. b.c. = Barras de central.(1) Asignación de unidades de producción según combustible principal.(2) En el sistema eléctrico de Baleares se incluye la generación con grupos auxiliares.(3) Incluye funcionamiento en ciclo abierto.(4) Consumos en generación correspondientes a la producción hidráulica, nuclear,carbón, fuel/gas y ciclo combinado.(5) Incluye todas aquellas unidades menores de 50 MW que no pertenecen a ningu-na unidad de gestión hidráulica (UGH).(6) Valor positivo: entrada de energía en el sistema; valor negativo: salida de energíadel sistema.(7) Valor positivo: saldo importador; valor negativo: saldo exportador.Fuente: REE (Avance Informe 2014).
Cuadro 2.3 BALANCE DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE CENTRALES EN ESPAÑA
Año 2014(1)Sistema
peninsular
Sistemas extra-
peninsulares
Total España
GWh Δ % GWh Δ % GWh Δ %
Hidráulica 35.685 5 0 - 35.685 5,0
Nuclear 57.179 0,6 - - 57.179 0,6
Carbón 43.859 10,2 2.405 -7,2 46.264 9,1
Fuel/gas(2) - - 6.620 5,5 6.620 -5,5
Ciclo combinado(3) 21.979 -12,4 3.890 -8,6 25.869 -9,8
Consumos en generación(4) -6.518 4 -742 -5,4 -7.260 2,9
Hidroeólica - - 1 - 1 -
Resto hidráulica(5) 7.053 -0,7 3 14,5 7,056 -0,6
Eólica 51.032 -6,1 407 10,2 51.439 -6
Solar fotovoltaica 7.801 -1,5 410 0,2 8.211 -1,4
Solar térmica 5.013 12,9 - - 5.013 12,9
Térmica renovable 4.739 -6,4 10 11,7 4.749 -6,4Cogeneración y resto 25.903 -19,1 283 9,1 26.186 -18,9
Total GeneraciónNeta 253.724 -2,5 13.288 -1,1 267.012 -2,5
Consumos bombeo -5.403 -9,3 - - -5.403 -9,3Enlace Península-Baleares(6) -1.293 1,9 1.293 1,9 0 -
Intercambios internacionales(7) -3.543 -47,4 - - -3.543 -47,4
Demanda b.c. 243.486 -1,2 14.581 -0,9 258.067 -1,2
2
– 49 –
Nuc
lear
Carb
ón
Eólic
aH
idr.
(TC
+RR
E)Ci
clo
Co
mb
.RR
E Té
rmic
oSo
lar
MW
MÁ
XIM
O
7.14
19.
657
16.4
1311
.499
8.80
14.
596
5.84
9
MW
MÍN
IMO
3.41
837
397
792
295
1.72
60
HO
RAS
EQU
IV. A
(max
)7.
672
4.25
13.
084
3.46
32.
400
5.76
02.
178
HO
RAS
POR
ENCI
MA
DE
50%
DE
(max
)8.
725
4.39
32.
085
2.57
162
17.
966
1.94
3
HO
RAS
POR
ENCI
MA
DE
90%
DE
(max
)3.
569
467
5112
66
351
355
MW
MED
IO a
lo la
rgo
del
año
6.25
44.
687
5.77
84.
546
2.41
13.
022
1.45
4
MW
MÁ
XIM
O (
Pote
ncia
Med
ia H
orar
ia M
áxim
a: e
qui
vale
nte
a p
rod
ucci
ón h
orar
ia m
áxim
a su
min
istra
da
a la
red
en
el a
ño)
=(m
ax)
MW
MÍN
IMO
(Po
tenc
ia M
edia
Hor
aria
Mín
ima:
eq
uiva
lent
e a
pro
duc
ción
hor
aria
mín
ima
sum
inis
trad
a a
la re
d e
n el
año
).TC
: Tec
nolo
gías
Con
venc
iona
les.
RRE:
Rég
imen
Ret
ribut
ivo
Esp
ecífi
co.
Fuen
te: F
oro
Nuc
lear
con
dat
os d
e SI
OS
de
REE.
(dat
os p
rovi
sion
ales
a 1
6.2.
15).
Cuad
ro 2
.4PO
TEN
CIA
S M
ÁX
IMA
, MÍN
IMA
Y M
EDIA
Y H
OR
AS
DE
FUN
CIO
NA
MIE
NTO
DE
LOS
DIS
TIN
TOS
TIPO
S D
ECE
NTR
ALE
S EN
201
4 EN
SIS
TEM
A P
ENIN
SULA
R D
E ES
PAÑ
A
– 50 –
Cuadro 2.5 PRODUCCIÓN DE ENERGÍA ELÉCTRICA PORFUENTES DE ENERGÍA PRIMARIA ENESPAÑA
GWh 2013 2014 Δ %
I. SISTEMA PENINSULAR ............... 269.431 263.638 -2,2 I.1. TECNOLOGÍAS
CONVENCIONALES .............. 157.225 159.055 1,2Hidroeléctrica........................ 33.968 35.755 5,3Térmica .................................. 123.256 123.300 0,0
Nuclear .............................. 56.731 57.299 1,0Antracita ............................ 4.095 4.728 15,4Lignito negro...................... 2.457 2.851 16,0Hulla .................................. 31.426 33.196 5,6Gas siderúrgico ................. 1.252 1.035 -17,4Gas natural ......................... 26.038 22.067 -15,2Prod. petrolíferos .............. 1.257 2.123 68,9
I.2. RÉGIMEN RETRIBUTIVOESPECÍFICO ....................... 112.207 104.582 -6,8Hidroeléctrica........................ 7.103 7.161 0,8Eólica..................................... 53.552 51.856 -3,2Fotovoltaica ........................... 7.894 7.779 -1,5Termosolar ............................. 4.393 5.455 24,2Carbón................................... 641 577 -10,0Gas siderúrgico ..................... 142 115 -18,6Gas natural ............................. 30.422 23.801 -21,8Prod. petrolíferos .................. 2.327 2.322 -0,2Biomasa ................................. 3.789 3.651 -3,6Biogas .................................... 908 727 -20,0R.S.U. renovable .................... 518 510 -1,5R.S.U. no renovable ............... 518 510 -1,5Otras fuentes ......................... 172 118 -31,4
II. SISTEMA EXTRAPENINSULAR .... 14.132 14.117 -0,1II.1. BALEARES ........................ 4.587 4.441 -3,2
–TECNOLOGIASCONVENCIONALES ............ 4.309 4.166 -3,3
Carbón............................... 2.412 2.236 -7,3Prod. petrolíferos .............. 1.263 747 -40,9Gas natural ......................... 634 1.183 86,6
– RÉGIMEN RETRIBUTIVOESPECÍFICO ........................ 278 276 -0,6Prod. petrolíferos .............. 4 4 3,5R.S.U. renovable ................ 73 72 -2,6R.S.U. no renovable ........... 73 72 -2,6Eólica................................. 6 6 4,6Solar................................... 121 123 1,3
II.2. CANARIAS.................................. 9.106 9.227 1,3– TECNOLOGÍAS
CONVENCIONALES ................. 8.241 8.282 0,5Prod. petrolíferos .................... 8.241 8.282 0,5
– REGIMEN RETRIBUTIVOESPECÍFICO .............................. 865 945 9,2Prod. petrolíferos .................... 239 250 4,6Eólica....................................... 345 399 15,7Solar ........................................ 281 296 5,1
(Continúa)
– 51 –
2
GWh 2013 2014 Δ %
II.3. CEUTA y MELILLA ....................... 439 449 2,2–TECNOLOGIAS
CONVENCIONALES ............ 432 442 2,3Prod. petrolíferos .............. 432 442 2,3
– RÉGIMEN RETRIBUTIVOESPECÍFICO ........................ 7 7 -3,4R.S.U. renovable ................ 3 3 -3,4R.S.U. no renovable ........... 3 3 -3,4
Total producción nacional (GWh) (bc) 283.564 277.755 -2,0Consumos propios.................................. 9.091 11.823 30,1Consumo en bombeo............................. 5.960 5.328 -10,6Importación - exportación (*) ................ -6.751 -3.406 -49,5
Demanda nacional (GWh) (bc)........... 261.762 257.197 -1,7
bc.: barras de central.Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anterior.(*) Valores negativos indican saldo exportador.Fuente: SEE (MINETUR).
(Continuación)
Cuadro 2.6 LONGITUD DE LAS LÍNEAS DE TRANSPORTEDE ENERGÍA ELÉCTRICA DE MÁS DE 110 kkV Y CAPACIDAD DE TRANSFORMACIÓN EN ESPAÑA
a 31.12.2014400 kV ≤ 220 kV Total Δ %
Península Península Baleares Canarias
Total líneas (km) 21.094 18.832 1.545 1289 42.760 1,5Líneas aéreas (km) 21.039 18.114 1.089 1.023 41.265 1,5Cable submarino (km) 29 236 306 30 601 --Cable subterráneo (km) 26 482 150 237 895 1,9Transformación (MVA) 79.808 63 2.908 2.000 84.779 5,6
Δ % = Tasa de variación porcentual respecto al año anterior.Fuente: REE (Avance Informe 2014) y Foro Nuclear.
– 52 –
Cuadro 2.7 CONSUMO DE ENERGÍA PRIMARIA EN LA GENERACIÓN DE ENERGÍAELÉCTRICA EN ESPAÑA
ktep 2013 2014 Δ %
I. SISTEMA PENINSULAR ................. 45.391 44.927 -1,0
I.1. TECNOLOGÍAS CONVENCIONALES .............. 30.752 31.301 1,8Hidroeléctrica.......................... 2.552 2.745 7,6Térmica .................................... 28.200 28.556 1,3
Nuclear ................................ 14.784 14.933 1,0Antracita .............................. 1.072 1.015 -5,3Lignito negro........................ 519 678 30,6Hulla .................................... 6.799 7.669 12,8Gas siderúrgico ................... 249 234 -5,9Gas natural ........................... 4.495 3.737 -16,9Prod. petrolíferos ................ 282 290 3,0
I.2. RÉGIMEN RETRIBUTIVOESPECÍFICO ......................... 14.638 13.626 -6,9Hidroeléctrica.......................... 611 616 0,8Eólica....................................... 4.605 4.460 -3,2Fotovoltaica ............................. 679 669 -1,5Termosolar ............................... 1.726 2.143 24,2Carbón..................................... 142 48 -66,2Gas siderúrgico ....................... 46 20 -56,8Gas natural ............................... 5.094 3.501 -31,3Prod. petrolíferos .................... 252 821 226,2Biomasa ................................... 987 951 -3,6Biogas ...................................... 224 129 -42,4R.S.U. renovable ...................... 136 134 -1,7R.S.U. no renovable ................. 136 134 -1,7
II. SISTEMA EXTRAPENINSULAR ...... 2.794 2.645 -5,3
II.1. BALEARES........................... 800 749 -6,4– TECNOLOGIAS
CONVENCIONALES ............. 770 719 -6,6Carbón.............................. 538 536 -0,5Prod. petrolíferos ............. 232 184 -20,7Gas natural ........................ 134 273 103,8
– REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO........................... 30 29 -0,6
Prod. petrolíferos ............. 0 1 44,5R.S.U. renovable ............... 9 9 -2,8R.S.U. no renovable .......... 9 9 -2,8Eólica................................ 1 1 4,6Solar.................................. 10 11 1,3
II.2. CANARIAS .......................... 1.902 1.807 -5,0– TECNOLOGIAS
CONVENCIONALES ............. 1.818 1.707 -6,1Prod. petrolíferos ................ 1.818 1.707 -6,1
– REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO........................... 84 100 19,6Prod. petrolíferos ................ 30 40 35,2Eólica................................... 30 34 15,7 Solar..................................... 24 25 5,1
(Continúa)
– 53 –
2
ktep 2013 2014 Δ %
II.3. CEUTA y MELILLA .................... 92 89 -3,1– TECNOLOGIAS
CONVENCIONALES ............. 91 88 -3,0Prod. petrolíferos ............... 91 88 -3,0
– REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO........................... 1 1 -5,9R.S.U. renovable ................... 0 0 -5,9 R.S.U. no renovable .............. 0 0 -5,9
Consumo total de energía primaria 48.184 47.573 -1,3Hidroeléctrica....................... 3.163 3.361 6,3Eólica.................................... 4.636 4.495 -3,0Solar...................................... 2.439 2.848 16,8Nuclear ................................. 14.784 14.933 1,0Carbón.................................. 9.071 9.946 9,6Gas siderúrgico .................... 295 254 -13,8Gas natural ............................ 9.722 7.511 -22,8Prod. petrolíferos ................. 2.705 3.132 15,8Biomasa ................................ 987 951 -3,6Biogas ................................... 224 129 -42,4R.S.U. renovable ................... 146 143 -1,8R.S.U. no renovable .............. 146 143 -1,8
Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anterior.Fuente: SEE (MINETUR).Nota del editor. Ver equivalencias en Cuadro 10.1
(Continuación)
Cuadro 2.8 SALDOS DE LOS INTERCAMBIOSINTERNACIONALES DE ENERGÍAELÉCTRICA DE ESPAÑA. EVOLUCIÓN
GWh FRANCIA PORTUGAL ANDORRA MARRUECOS TOTAL
2000 7.879 –925 –271 –2.257 4.4262001 5.552 –265 –248 –1.580 3.4582002 8.834 –1899 –292 –1.315 5.3292003 5.785 –2.794 –270 –1.457 1.2642004 5.222 –6.419 –283 –1.546 –3.0272005 6.545 –6.829 –271 –788 –1.3432006 4.410 –5.458 –229 –2.002 –3.2802007 5.487 –7.497 –261 –3.479 –5.7502008 2.889 –9.439 –278 –4.212 –11.0402009 1.590 –4.789 –299 –4.588 –8.0862010 –1.531 –2.634 –264 –3.903 –8.3332011 1.524 –2.814 –306 –4.495 –6.0902012 1.883 –7.897 –286 –4.900 –11.2002013 1.353 –2.663 –284 –5.364 –6.9582014 3.224 -694 -241 -5.832 –3.543
Los saldos positivos indican importaciones. Fuente: REE (Avance Informe 2014) y Foro Nuclear. (2000 a 2009)
– 54 –
Cuadro 2.9 CONSUMO DE COMBUSTIBLES EN LAGENERACIÓN DE ENERGÍA ELÉCTRICA EN ESPAÑA
2013 2014 Δ %
I. SISTEMA PENINSULARI.1. TECNOLOGIAS
CONVENCIONALESAntracita ............................... 2.004 2.057 2,6Lignito negro....................... 1.623 2.124 30,8Hulla ................................... 12.864 13.949 8,4Gas siderúrgico (1)............. 2.490 2.343 -5,9Gas natural (1) .................... 44.948 41.525 -7,6Prod. petrolíferos ............... 347 379 9,3
I.2. REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO
Carbón................................ 357 48 -86,5Gas siderúrgico (1)............. 460 199 -56,8Gas natural (1) .................... 50.940 38.898 -23,6Prod. petrolíferos .............. 272 877 223,1
Biomasa (1)......................... 9.870 3.993 -59,5Biogas (1)............................ 2.240 1.291 -42,4R.S.U. renovable (1)............ 1.365 671 -50,8R.S.U. no renovable (1) ...... 1.365 671 -50,8
II. SISTEMA EXTRAPENINSULARII.1. BALEARES
– TECNOLOGIASCONVENCIONALES
Carbón................................. 945 893 -5,5Prod. petrolíferos ................ 241 202 -16,2Gas natural (1) ..................... 1.337 303 -77,4
– REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO
Prod. petrolíferos ................ 0 1 50,1R.S.U. renovable (1)............. 91 44 -51,4R.S.U. no renovable (1) ....... 91 44 -51,4
II.2. CANARIAS– TECNOLOGIAS
CONVENCIONALESProd. petrolíferos ................ 1.905 1.888 -0,9
– REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO
Prod. petrolíferos ................ 23 32 40,5
II.3. CEUTA y MELILLA– TECNOLOGIAS
CONVENCIONALESProd. petrolíferos ................ 91 92 1,7
– REGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO
R.S.U. renovable (1)............. 4 2 -53,0R.S.U. no renovable (1) ....... 4 2 -53,0
(Continúa)
– 55 –
2
2013 2014 Δ %
TOTAL ESPAÑACarbón....................................... 17.793 19.070 7,2Gas siderúrgico (1).................... 2.950 2.542 -13,8Gas natural (1) ........................... 97.225 80.726 -17,0Prod. petrolíferos ...................... 2.878 3.471 20,6Biomasa (1)................................ 9.870 3.993 -59,5Biogás (1)................................... 2.240 1.291 -42,4R.S.U. renovable (1)................... 1.460 717 -50,9R.S.U. no renovable (1) ............. 1.460 717 -50,9
Datos en miles de toneladas, salvo indicación al respectoΔ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anterior.(1) Millones de termias.Fuente: SEE (MINETUR).
(Continuación)
MODIFICACIONES DE POTENCIA EN CENTRALES DE TECNOLOGÍAS CONVENCIONALES DURANTE 2014 EN ESPAÑA (*)
Aumentos de potencia Grupo kW
CENTRALES HIDROELÉCTRICASC.H. CASTELLO ................................................... 1 4.960C.H. CASTELLO ................................................... 2 4.900C.H. FREIRA.......................................................... 1 8.950C.H. FREIRA.......................................................... 2 6.350C.H. LAS PICADAS .............................................. 1 2.310C.H. VELLE........................................................... 1 4.890C.H. PUENTE NUEVO.......................................... 3 1.750
Total (**) ................................................ 34.290
Reducciones de potencia Grupo kW
CENTRALES TÉRMICASC.T. ESCUCHA..................................................... 1 160.000C.T. PUERTOLLANO............................................. 1 221.000C.T. JINAMAR 1-Vapor 1 .................................... 1 33.150C.T. JINAMAR 5-Vapor 2 .................................... 5 40.000C.T. JINAMAR 6-Vapor 3 .................................... 6 40.000C.T. CANDELARIA 7-Vapor 3 .............................. 7 40.000C.T. CANDELARIA 8-Vapor 4 .............................. 8 40.000
Total ................................................... 574.150
(*) Referido a empresas de UNESA (**) Incremento de potencia (Las nuevas instalaciones de generación totalizan365.870 kW)Fuente: REE (Avance Estadístico 2014 ).
Cuadro 2.10
– 56 –
2013
GW
hA
ndal
ucía
Ara
gón
Ast
uria
sBa
lear
esCd
ad.
Cana
rias
Cant
abria
Cast
illa
Cast
illa
Cata
luña
Vale
ncia
naLa
Man
cha
y Le
ón
Hid
rául
ica
.....
......
......
......
......
....
1.30
33.
594
1.91
1-
1.58
40
611
551
7.95
54.
607
Nuc
lear
....
......
......
......
......
......
...-
--
-8.
327
--
8.00
3-
24.7
77Ca
rbón
...
......
......
......
......
......
...9.
775
3.77
79.
224
2.59
1-
--
929
6.21
6-
Fuel
/gas
(1)
....
......
......
......
......
...-
--
1.30
0-
5.26
6-
--
0Ci
clo
com
bin
ado
....
......
......
.....
5.99
110
131
744
74.
051
3.13
4-
1.14
4-
5.87
5Te
cno
logí
as
Conv
enci
ona
les
....
......
......
...17
.069
7.47
111
.452
4.33
813
.962
8.40
161
110
.627
14.1
7235
.259
-Con
sum
os g
ener
ació
n .
......
.....
-675
-395
-702
-313
-452
-438
-7-7
04-5
92-1
.302
Régi
men
Ret
ribut
ivo
Esp
ecífi
co .
......
......
......
......
......
..18
.296
9.70
72.
895
381
5.32
166
21.
657
12.9
0717
.303
11.1
48G
ener
ació
n ne
ta .
......
......
.....
34.6
8916
.784
13.6
464.
405
18.8
328.
625
2.26
122
.830
30.8
8345
.105
- Co
nsum
os b
omb
eo .
......
......
..-4
71-3
68-7
7-
-1.5
20-
-759
-207
-1.7
29-3
35+
Sal
do
Inte
rcam
bio
s (2
) ..
......
.-3
.062
-6.2
26-3
.041
1.26
98.
303
-2.
960
-10.
878
-15.
568
2.35
3D
eman
da
(b.c
.) 2
013
......
......
..37
.280
10.1
9010
.528
5.67
425
.615
8.62
54.
462
11.7
4513
.586
47.1
23D
eman
da
(b.c
.) 2
012.
......
......
.....
38.2
6810
.307
10.7
665.
823
26.3
608.
893
4.54
912
.079
13.9
4748
.170
Δ%
201
3 / 2
012.
......
......
......
......
..-2
,6-1
,1-2
,2-2
,6-2
,8-3
,0-1
,9-2
,8-2
,6-2
,2
Cuad
ro 2
.11
BA
LAN
CE D
E EN
ERG
ÍA E
LÉCT
RIC
A P
OR
CO
MU
NID
AD
ES A
UTÓ
NO
MA
S EN
ESP
AÑ
A
– 57 –
2
2013
GW
hCe
uta
Extr
ema-
Gal
icia
La
Rio
jaM
adrid
M
elill
a M
urci
a N
avar
ra
País
Vas
coTo
tal
dur
aEs
pañ
a
Hid
rául
ica
.....
......
......
......
......
....
-2.
855
8.22
610
669
-76
146
375
33.9
70N
ucle
ar .
......
......
......
......
......
......
-15
.721
--
--
--
-56
.827
Carb
ón
......
......
......
......
......
......
.-
-9.
885
--
--
--
42.3
98Fu
el/g
as (
1) .
......
......
......
......
......
221
--
--
216
--
-7.
002
Cicl
o co
mb
inad
o .
......
......
......
..-
-1.
208
406
--
2.41
538
13.
203
28.6
72Te
cno
logí
as
Conv
enci
ona
les
....
......
......
...22
118
.576
19.3
1951
269
216
2.49
152
73.
578
168.
870
-Con
sum
os g
ener
ació
n .
......
.....
-19
-656
-636
-11
-1-1
4-7
3-2
1-4
5-7
.054
Régi
men
Ret
ribut
ivo
Esp
ecífi
co .
......
......
......
......
......
..-
2.97
714
.398
1.43
81.
564
83.
463
4.87
22.
900
111.
897
Gen
erac
ión
neta
....
......
......
..20
220
.897
33.0
811.
940
1.63
221
05.
881
5.37
86.
434
273.
713
- Co
nsum
os b
omb
eo .
......
......
..-
-57
-436
00
-0
00
-5.9
58+
Sal
do
Inte
rcam
bio
s (2
) ..
......
.-
-16.
253
-13.
107
-285
28.5
37-
1.92
0-6
5810
.882
-6.7
32D
eman
da
(b.c
.) 2
013
......
......
..20
24.
587
19.5
381.
655
30.1
6921
07.
801
4.72
017
.316
261.
023
Dem
and
a (b
.c.)
201
2....
......
......
..21
24.
701
19.9
441.
692
30.8
3021
77.
992
4.84
517
.633
267.
227
Δ%
201
3 / 2
012
......
......
......
......
..-4
,8-2
,4-2
,0-2
,2-2
,1-3
,5-2
,4-2
,6-1
,8-2
,3
b.c
. bar
ras
de
cent
ral.
Δ%
201
3 / 2
012:
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l de
2013
resp
ecto
a 2
012.
(1)
En e
l sis
tem
a el
éctri
co d
e Ba
lear
es s
e in
cluy
e la
gen
erac
ión
con
grup
os a
uxili
ares
.(2
) Val
or p
rovi
sion
al. I
nclu
ye s
ald
o d
e in
terc
amb
ios
de
ener
gía
entre
com
unid
ades
e in
tern
acio
nale
s. U
n v
alor
pos
itivo
ind
ica
un s
ald
o d
e in
terc
amb
ios
imp
orta
dor
y u
n va
lor n
ega-
tivo,
exp
orta
dor
.Fu
ente
: REE
(El
sis
tem
a el
éctri
co e
spañ
ol 2
013)
– 58 –
Cuadro 2.12 SERIE HISTÓRICA DE LA PRODUCCIÓN DE ELECTRICIDAD EN ESPAÑA POR TIPOS DE CENTRALES
Millonesde kWh
Hidro-eléctrica,eólica ysolar (*)
Eólica(incluida
enanterior)
Térmicaclásica
Térmicanuclear Total
1940 3.353 – 264 – 3.6171950 5.017 – 1.836 – 6.8531960 15.625 – 2.989 – 18.6141965 19.686 – 12.037 – 31.7231970 27.959 – 27.607 924 56.4901975 26.502 – 48.469 7.544 82.5151980 30.807 – 74.490 5.186 110.4831985 33.033 – 66.286 28.044 127.3631990 26.184 – 71.289 54.268 151.7411995 24.450 – 89.199 55.445 169.0941996 41.717 – 78.464 56.329 176.5101997 37.332 – 96.752 55.297 189.3811998 39.067 – 98.722 59.003 196.7921999 30.789 – 120.244 58.852 209.8852000 36.628 4.689 126.271 62.206 225.1052001 50.975 6.759 123.001 63.708 237.6842002 36.307 9.603 147.438 63.044 246.7892003 56.281 12.063 146.896 61.894 265.0712004 51.046 16.078 167.488 63.675 282.2092005 44.714 21.173 192.170 57.538 294.4222006 53.293 23.143 190.031 60.126 303.4502007 59.208 27.568 198.662 55.102 312.9722008 61.517 32.946 197.748 58.973 318.2382009 74.798 38.117 171.227 52.761 291.3742010 97.356 43.545 145.272 61.990 304.6182011 85.177 41.861 150.896 57.731 293.8052012 85.555 49.316 151.236 61.383 298.1742013 110.181 55.747 120.153 56.827 287.3122014 108.830 52.034 113.753 57.304 279.887
La producción térmica clásica incluye la generada por todas las instalaciones térmi-cas del Régimen Retributivo Específico.* Desde 2000 se desglosa la producción eólica.Fuente: UNESA.
– 59 –
2
Cuadro 2.13 SERIE HISTÓRICA DEL CONSUMO NETO DEELECTRICIDAD EN ESPAÑA
Años Millones kWh Δ %
1960 14.625 8,41970 45.300 10,41980 92.006 4,61985 105.579 2,91990 129.161 3,01995 150.289 3,61996 154.928 3,11997 162.338 4,81998 174.316 7,41999 186.473 7,02000 197.524 5,92001 209.065 5,82002 215.650 3,12003 230.897 7,12004 242.077 4,82005 252.857 4,52006 260.474 3,02007 267.831 2,82008 268.534 0,32009 253.079 –5,82010 256.629 1,42011 248.656 –3,12012 245.687 –1,22013 235.986 –3,92014 233.157 –1,2
Δ %: Tasa de variación porcentual respecto del año anterior.Fuente: UNESA.
– 60 –
Cuadro 2.14 SERIE HISTÓRICA DE LA POTENCIAINSTALADA POR TIPOS DE CENTRALES ENESPAÑA
Año
Hidro-eléctrica,
eólica y solar
Eólica(incluida enanterior) *
Térmicaclásica
Térmicanuclear Total
1940 1.350 – 381 – 1.7311950 1.906 – 647 – 2.5531960 4.600 – 1.967 – 6.5671970 10.883 – 6.888 153 17.9241980 13.577 – 16.447 1.120 31.1441985 14.661 – 20.991 5.815 41.4671990 16.924 – 21.370 7.364 45.6581995 18.037 – 22.849 7.417 48.3031996 18.279 – 23.960 7.498 49.7371997 18.538 – 25.339 7.580 51.4571998 19.139 – 26.228 7.638 53.0051999 20.201 – 26.847 7.749 54.7972000 20.855 2.296 28.180 7.798 56.8332001 22.162 3.508 28.980 7.816 58.9582002 23.758 5.066 31.683 7.871 63.3122003 25.337 6.324 33.818 7.896 67.0512004 27.663 8.532 37.905 7.878 73.4462005 29.355 10.095 42.593 7.878 79.8262006 31.437 11.897 45.790 7.728 84.9552007 34.638 14.536 49.209 7.728 91.5752008 39.316 16.323 49.681 7.728 96.7252009 42.022 18.909 50.097 7.728 99.8472010 43.358 19.635 51.117 7.795 102.2702011 46.036 20.881 52.319 7.849 106.2042012 48.725 22.636 50.425 7.867 107.0172013 49.827 23.007 50.921 7.866 108.6132014 49.867 23.007 50.400 7.866 108.133
Datos en MW a 31 de Diciembre.La potencia térmica clásica incluye la correspondiente a todas las instalaciones tér-micas del Régimen Retributivo Específico.*Desde 2000 se desglosa la potencia eólica.Fuente: UNESA.
– 61 –
2
Cuadro 2.15 MÁXIMA DEMANDA DE POTENCIA Y DEENERGÍA EN EL SISTEMA PENINSULAR ENESPAÑA. EVOLUCIÓN
Eólica, 34,5%
Ciclo combinado, 7,0%Carbón, 2,5%
Nuclear, 18,9%
Hidraúlica(*), 24,0%
Cogeneración, solar y resto, 11,6%
Térmicarenovable, 1,5%
(*) No incluye bombeo. La eólica pertenece al Régimen Retributivo Específico. El resto de este régimen,está compuesto por solar, cogeneración mediante combustibles fósiles, minihidra-úlica, biomasa, RSU, etc.Fuente: REE (Avance Informe 2014).
Cobertura de la máxima demanda anual de potencia 38.666 MW4 de febrero de 2014 (20-21 horas)
Máxima demanda de potencia media horaria y de energía diariaen invierno
Potencia Fecha Energía Fecha(MW) y hora (GWh)
2014 38.666 4 febrero (20-21 h) 798 11-feb2013 39.963 27 febrero (20-21h) 808 23-ene2012 43.010 13 febrero (20-21h) 872 08-feb2011 44.107 24 enero (19-20h) 885 25-ene2010 44.122 11 enero (19-20h) 903 12-ene2009 44.440 13 enero (19-20h) 891 13-ene2008 42.961 15 diciembre (19-20h) 859 15-ene2007 44.876 17 diciembre (19-20h) 907 18-dic2006 42.153 30 enero (19-20h) 858 21-dic2005 43.378 27 enero (19-20h) 840 14-dic2004 37.724 2 marzo (20-21h) 773 15-dic2003 37.212 18 febrero (19-20h) 761 31-ene
Máxima demanda de potencia media horaria y de energía diariaen verano
Potencia Fecha Energía Fecha(MW) y hora (GWh)
2014 37.020 17 julio (13-14 h) 755 17-jul2013 37.399 10 julio (13-14h) 761 10-jul2012 39.273 27 junio (13-14h) 794 28-jun2011 39.537 27 junio (13-14h) 791 28-jun2010 40.934 19 julio (13-14h) 816 01-jul2009 40.226 1 septiembre (13-14h) 790 01-sep2008 40.156 1 julio (13-14h) 822 01-jul2007 39.038 31 julio (17-18h) 801 31-jul2006 40.275 11 julio (13-14h) 825 18-jul2005 38.542 21 julio (13-14h) 777 21-jul2004 36.619 30 junio (13-14h) 757 30-jun2003 34.538 26 junio (13-14h) 727 26-jun
– 62 –
Cuad
ro 2
.16
ESTR
UCT
UR
A D
E LA
PO
TEN
CIA
Y D
E LA
PR
OD
UCC
IÓN
BR
UTA
PO
R F
UEN
TES
EN E
L SI
STEM
A
PEN
INSU
LAR
ESP
AÑ
OL
70 60 50 40 30 20 10 0
61,5
62,7
20,5
16,6 10
,612
,816
,4
25,2
9,2
38,5
37,3
18,6
21,3
2,4
3,2
3,0
4,3
2,6
1,9
1,9
1,9
10,5
6,7
0,9
2,1
7,3
Año
201
4Pr
od
ucci
ón
Brut
aPo
tenc
ia in
stal
ada
Nuc
lear
Carb
ón
Hid
raúl
ica
Cicl
o co
mbi
nado
Fu
el/g
asEó
lica
Min
ihid
raúl
ica
Sola
r Fot
ovol
taic
a
Sola
r Tér
mic
a
Térm
ica
reno
vabl
e
Coge
nera
ción
y
rest
o
Cuota porcentual del total
Fuen
te: F
oro
Nuc
lear
a p
artir
de
dat
os d
e U
NES
A y
REE
.
TECN
OLO
GÍA
S
CON
VEN
CIO
NA
LES
RÉG
IMEN
RET
RIBU
TIVO
ESPE
CÍFIC
O
– 63 –
2
Cuadro 2.17 CURVAS MONÓTONAS. PRODUCCIÓNHORARIA Y HORAS DE FUNCIONAMIENTODE DISTINTOS TIPOS DE CENTRALES EN2014 EN SISTEMA PENINSULAR EN ESPAÑA
Nuclear
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
MW
Carbón
0
2000
4000
6000
8000
10000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
MW
Eólica
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
MW
Hidráulica (TC+RRE)
4000
6000
8000
10000
12000
MW
0
2000
4000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
(Continúa)
– 64 –
Ciclo Combinado Gas
0
2000
4000
6000
8000
10000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
MW
Régimen Retributivo Específico Térmico
0
1000
2000
3000
4000
5000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
MW
Solar
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Horas
MW
(Continuación)
Nota. Las gráficas ("monótonas") son de tipo acumulado, y representan, para cadatecnología, el número de horas (ordenada horizontal) que ha estado produciendopor encima de la potencia (media horaria) de la ordenada vertical.TC: Tecnologías Convencionales.REE: Régimen Retributivo Específico.Fuente: Foro Nuclear con datos de ESIOS de REE. (Datos provisionales a 16.2.15)
– 65 –
Cuad
ro 2
.18
COM
PON
ENTE
S D
EL P
REC
IO F
INA
L M
EDIO
DEL
MER
CAD
O D
E EL
ECTR
ICID
AD
. DEM
AN
DA
NA
CIO
NA
L(S
UM
INIS
TRO
ÚLT
IMO
REC
UR
SO +
LIB
RE)
. ESP
AÑ
A
Prec
io (€
/MW
h) A
ño 2
014
Ene
Feb
Mar
Abr
May
Jun
Jul
Ago
Sep
Oct
Nov
Dic
Tota
lΔ%
M
erca
do d
iario
36,3
918
,77
27,9
027
,26
43,1
851
,92
49,0
950
,70
59,9
056
,84
48,5
749
,31
43,4
6-6
,0Re
stric
cion
es té
cnic
as P
BF4,
113,
754,
204,
993,
522,
362,
142,
872,
623,
543,
473,
123,
3819
,5M
erca
do in
tradi
ario
-0,0
8-0
,12
-0,0
7-0
,06
0,00
-0,0
3-0
,04
-0,0
20,
03-0
,02
-0,0
1-0
,01
-0,0
4-3
7,4
Rese
rva
adic
iona
l de
pote
ncia
a s
ubir
0,96
1,62
0,95
0,64
0,07
0,01
0,00
0,01
0,48
0,71
0,80
0,85
0,59
-19,
8Ba
nda
de re
gula
ción
1,44
1,42
0,87
0,93
0,81
1,02
0,93
0,99
1,25
1,55
1,38
0,89
1,12
-23,
2Re
stric
cion
es ti
empo
Rea
l0,
290,
690,
581,
170,
260,
150,
160,
190,
300,
300,
270,
160,
37-1
9,8
Desv
íos
0,50
0,23
0,42
0,26
0,21
0,22
0,17
0,14
0,16
0,22
0,23
0,45
0,27
-10,
8Ex
cede
nte
desv
íos
-0,1
00,
080,
010,
010,
01-0
,13
-0,0
40,
000,
01-0
,04
-0,0
1-0
,04
-0,0
2-1
20,9
Cont
rol d
el fa
ctor
de
pote
ncia
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-0,0
7-0
,06
0,00
0,00
0,00
-0,0
7-0
,07
-0,0
2-
Pago
s po
r cap
acid
ad7,
006,
895,
465,
295,
146,
147,
174,
475,
235,
095,
587,
065,
90-2
,4
Prec
io to
tal €
/MW
h50
,51
33,3
340
,32
40,4
953
,20
61,5
959
,52
59,3
569
,98
68,1
960
,21
61,7
255
,01
-4,8
Ener
gía
GW
h21
.154
19.4
7020
.268
18.2
6919
.225
19.3
4821
.076
20.0
9120
.168
19.6
4519
.708
21.2
3023
9.65
2-0
,4Δ
%va
riaci
ón p
orce
ntua
l de
2014
resp
ecto
a 2
013
Fuen
te: C
NM
C y
Red
Elé
ctric
a d
e Es
pañ
a.
2
– 66 –
Cuad
ro 2
.19
PR
ECIO
FIN
AL
Y CO
MPO
NEN
TES
SEG
ÚN
MER
CAD
OS
DE
ENER
GÍA
ELÉ
CTR
ICA
EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
AÑ
O 2
014
€ /
MW
hEn
eFe
bM
arA
br
May
Jun
Jul
Ago
Sep
Oct
No
vD
icA
ñoTO
TAL
DEM
AN
DA
NA
CIO
NA
LPr
ecio
del
mer
cad
o d
iario
36
,39
18,7
727
,90
27,2
643
,18
51,9
249
,11
50,7
059
,90
56,8
448
,57
49,3
243
,46
Sob
reco
ste
m.in
trad
iario
-0,0
8-0
,12
-0,0
7-0
,06
0,00
-0,0
3-0
,04
-0,0
20,
03-0
,02
-0,0
1-0
,01
-0,0
4So
bre
cost
e re
stric
cion
es
4,40
4,44
4,78
6,15
3,78
2,50
2,30
3,06
2,92
3,84
3,74
3,28
3,75
Sob
reco
ste
pro
ceso
s d
el O
S 2,
803,
342,
241,
841,
101,
121,
061,
131,
902,
442,
402,
151,
96Pa
go p
or c
apac
idad
7,
006,
895,
465,
285,
146,
147,
104,
475,
235,
095,
586,
905,
88Pr
ecio
fina
l med
io50
,51
33,3
340
,31
40,4
853
,21
61,5
959
,53
59,3
469
,97
68,1
960
,21
61,6
355
,00
Ener
gía
(GW
h)21
.154
19.4
7020
.268
18.2
8519
.225
19.3
4821
.038
20.0
9120
.168
19.6
4519
.708
21.2
1423
9.61
4
MER
CAD
O L
IBRE
Prec
io d
el m
erca
do
dia
rio
36,2
818
,57
27,9
127
,29
43,1
651
,95
49,1
050
,70
59,8
456
,76
48,4
949
,24
43,6
0So
bre
cost
e m
.intra
dia
rio-0
,11
-0,1
5-0
,09
-0,0
80,
00-0
,03
-0,0
5-0
,03
0,03
-0,0
3-0
,02
-0,0
1-0
,05
Sob
reco
ste
rest
ricci
ones
4,
424,
484,
816,
173,
792,
512,
313,
062,
923,
853,
763,
303,
75So
bre
cost
e p
roce
sos
del
OS
2,76
3,35
2,17
1,82
1,09
1,12
1,06
1,13
1,89
2,43
2,39
2,14
1,94
Pago
por
cap
acid
ad
6,56
6,46
4,78
4,65
4,52
5,67
6,73
3,68
4,61
4,46
4,97
6,46
5,30
Prec
io fi
nal m
edio
49,9
232
,72
39,5
939
,84
52,5
661
,14
59,1
558
,54
69,2
967
,48
59,5
461
,13
54,5
3En
ergí
a (G
Wh)
17.1
6316
.015
16.9
8215
.645
16.6
4716
.798
18.1
4417
.308
17.5
1817
.081
16.8
7817
.735
203.
914
COM
ERCI
ALI
ZAD
ORA
S D
E RE
FERE
NCI
APr
ecio
del
mer
cad
o d
iario
36
,85
19,6
927
,88
27,1
043
,31
51,7
449
,17
50,7
260
,30
57,3
749
,01
49,6
742
,68
Sob
reco
ste
m.in
trad
iario
0,05
0,01
0,02
0,03
0,00
0,00
0,03
0,02
-0,0
10,
010,
020,
020,
02So
bre
cost
e re
stric
cion
es
4,30
4,28
4,63
6,07
3,72
2,49
2,30
3,09
2,91
3,80
3,62
3,19
3,73
Sob
reco
ste
pro
ceso
s d
el O
S 2,
963,
322,
602,
001,
171,
111,
061,
141,
952,
512,
422,
192,
11Pa
go p
or c
apac
idad
8,
898,
848,
949,
049,
159,
229,
379,
359,
349,
249,
219,
119,
12Pr
ecio
fina
l med
io53
,04
36,1
544
,06
44,2
557
,35
64,5
061
,91
64,3
274
,50
72,9
264
,20
64,1
957
,65
Ener
gía
(GW
h)3.
991
3.45
53.
286
2.64
02.
578
2.55
02.
894
2.78
32.
650
2.56
42.
830
3.47
935
.700
– 67 –
40,3
45,0
59,1
58,6
56,8
54,5
44,0
47,8
63,6
63,3
61,6
55,0
57,7
59,6
41,6
45,8
60,2
57,6
0
10203040506070
2.00
92.
010
2.01
12.
012
2.01
32.
014
euros / MWh
Pre
cio
fin
al m
ed
io
Me
rcad
o L
ibre
Co
me
rcia
lizad
ora
s d
e Re
fere
nci
a
Fuen
te: O
MIE
- M
erca
do
de
elec
trici
dad
y F
oro
Nuc
lear
.
2
EVO
LUCI
ÓN
Cuad
ro 2
.20
EVO
LUCI
ÓN
CO
MPA
RA
DA
DEL
PR
ECIO
DE
LA E
LECT
RIC
IDA
D Y
DE
OTR
OS
PRO
DU
CTO
S EN
ERG
ÉTIC
OS
PAR
AU
SOS
DO
MÉS
TICO
S EN
ESP
AÑ
A
Fuen
tes
utili
zad
as:
Tarif
a el
éctri
ca ú
ltim
o re
curs
o y
Prec
io v
olun
tario
peq
ueño
con
sum
idor
: BO
E, R
EE y
ela
bor
ació
n U
NES
A.
Tarif
a d
e U
ltim
o Re
curs
o 2
de
gas
natu
ral:
Revi
sta
Hid
roca
rbur
os d
el M
º d
e Ec
onom
ía y
BO
E.Pr
ecio
Bom
bon
a d
e Bu
tano
: Rev
ista
Hid
roca
rbur
os d
el M
º d
e Ec
onom
ía y
BO
E.Pr
ecio
Eur
osup
er: R
evis
ta H
idro
carb
uros
del
Mº
de
Econ
omía
y U
E Bu
lletin
Pet
rolie
r (d
esd
e se
ptie
mb
re 2
000)
.Pr
ecio
Gas
óleo
Cal
efac
ción
: UE
Bulle
tin P
etro
lier.
Ind
ice
pre
cios
de
cons
umo:
INE
Fuen
te:U
NES
A
– 68 –
50
10
0
15
0
20
0
25
0
30
0
35
0
Gasó
leo
cale
facció
n
30
7
Bu
tan
o
2
62
Gaso
lina e
uro
sup
er
2
05
Gas
1
81
Ele
ctr
icid
ad
14
1
Ele
ctr
icid
ad
en
té
rm.
Re
ale
s
9
3
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
– 69 –
2
Fuen
te:U
NES
A
AÑ
O 2
00
5A
ÑO
20
14
Cost
es d
e p
olít
ica
ener
gétic
a y
soci
al9%
Imp
uest
os
18%
Cost
es d
el
sum
inis
tro
73%
Cost
es d
e p
olít
ica
ener
gétic
a y
soci
al25
%
Imp
uest
os
21%
Cost
es d
el
sum
inis
tro
54%
Cuad
ro 2
.21
DES
GLO
SE D
E LA
FA
CTU
RA
ELÉ
CTR
ICA
EN
ESP
ÑA
– 70 –
GW
hCO
GEN
ERA
CIÓ
NSO
LAR
SOLA
R FV
TÉRM
ICA
EÓLI
CAH
IDRÁ
ULI
CABI
OM
ASA
RESI
DU
OS
TRA
T. R
ESID
.TO
TAL
1990
566
02
977
085
01.
630
1995
6.69
01
181
2.24
020
369
20
10.0
0620
0016
.728
14.
682
3.91
127
41.
638
194
27.4
2820
0116
.652
26.
923
4.38
370
61.
959
549
31.1
7320
0218
.253
49.
592
3.87
31.
199
2.20
099
436
.116
2003
18.9
589
12.0
485.
062
1.58
22.
327
2.06
942
.055
2004
19.2
3117
16.0
704.
723
1.79
52.
311
2.66
046
.806
2005
18.7
9038
21.1
703.
791
2.11
62.
618
3.16
951
.691
2006
16.7
4899
23.1
454.
117
2.13
22.
445
3.39
252
.078
2007
17.6
8247
38
27.5
784.
096
2.16
92.
720
3.41
258
.137
2008
21.1
582.
503
1532
.100
4.60
72.
483
2.73
03.
138
68.7
3520
0922
.036
6.07
413
038
.275
5.44
43.
025
2.92
83.
926
81.8
3620
1023
.731
6.40
569
243
.150
6.75
43.
142
3.12
64.
285
91.2
8420
1125
.086
7.41
71.
779
41.7
925.
280
3.75
12.
972
4.42
192
.499
2012
26.9
218.
176
3.43
248
.334
4.63
34.
197
2.84
84.
502
103.
044
2013
25.4
098.
307
4.39
754
.630
7.06
54.
285
3.09
14.
446
111.
631
2014
21.8
728.
202
4.95
950
.993
7.04
23.
706
3.27
61.
728
101.
778
Cuad
ro 2
.22
ENER
GÍA
ELÉ
CTR
ICA
VEN
DID
A E
N E
L R
ÉGIM
EN R
ETR
IBU
TIVO
ESP
ECÍF
ICO
(*)
EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
A p
artir
de
2007
la S
OLA
R se
des
glos
a en
Fot
ovol
taic
a y
Térm
ica.
Fuen
te: C
omis
ión
Nac
iona
l de
los
Mer
cad
os y
la C
omp
eten
cia
(CN
MC)
.(*
) N
otal
del
ed
itor:
Es e
qui
vale
nte
al d
enom
inad
o ha
sta
el a
ño p
asad
o R
égim
en E
spec
ial.
– 71 –
2
Cuadro 2.23 ENERGÍA ELÉCTRICA VENDIDA ENRÉGIMEN RETRIBUTIVO ESPECÍFICO ENESPAÑA DESGLOSADA PORCOMBUSTIBLES. EVOLUCIÓN
CATEGORÍA / COMBUSTIBLE GWh 2012 2013 2014Calor residual 109 82 48Carbón de importación 117 114 118Fuel Oil 2.026 1.847 1.985Gas natural 24.467 23.222 19.637Gasoil 161 118 60TOTAL COGENERACIÓN 26.895 25.383 21.847Biogás 503 524 477Biogás de depuradoras 54 67 62Biogás de residuos agrícolas y ganaderos 184 186 117Biogás de RSU 79 92 104Biogás Residuos Industriales 10 23 23Cultivos energéticos agrícolas 280 272 253Cultivos energéticos forestales 14 21 208Eólica 47.966 54.266 50.598Fotovoltaica 7.804 7.904 7.782Hidráulica 4.632 7.062 7.039Licores negros de industria papelera 680 327 0Residuos de actividades agrícolas o de jardinería: herbáceos 445 458 403Residuos de actividades agrícolas o de jardinería: leñosos 209 215 209Residuos de Operaciones Selvícolas 58 64 64Residuos forestales 416 755 691Residuos industria agroforestal agrícola 927 961 927Residuos industria forestal 330 311 157Solar Termoeléctrica 3.432 4.397 4.959TOTAL RENOVABLES 68.023 77.906 74.073Gas residual 785 766 685Licores negros de industria papelera 0 348 599Productos no comerciales de explotaciones mineras 310 383 313Residuos Industriales 277 371 379Residuos Sólidos Urbanos 1.228 989 1.035TOTAL RESIDUOS 2.600 2.857 3.011TOTAL TRAT.RESIDUOS (Gas natural) 4.502 4.446 1.728TOTAL PENINSULAR 102.020 110.592 100.659Eólica 361 358 389Fotovoltaica 251 283 297TOTAL CANARIAS 622 653 698Gas natural 17 18 16Gasoil 10 8 9TOTAL COGENERACIÓN 26 25 25Fotovoltaica 112 120 123TOTAL RENOVABLES 118 126 131RESIDUOS (Residuos Sólidos Urbanos) 246 226 256TOTAL BALEARES 390 378 412RESIDUOS (Residuos Sólidos Urbanos) 2 8 9TOTAL CEUTA Y MELILLA 2 8 9TOTAL ESPAÑA 103.034 111.631 101.778
Fuente: Comisión Nacional de los Mercados y la Competencia (CNMC).
– 72 –
MW
COG
ENER
ACI
ÓN
SOLA
R SO
LAR
FVTÉ
RMIC
AEÓ
LICA
HID
RÁU
LICA
BIO
MA
SARE
SID
UO
STR
AT.
RES
ID.
TOTAL
1990
356
264
043
1.04
219
951.
759
198
998
4020
13.
098
2000
4.92
32
2.29
61.
466
148
339
819.
253
2001
5.34
54
3.50
81.
559
231
449
157
11.2
5220
025.
561
75.
066
1.59
135
346
132
613
.366
2003
5.62
111
6.32
41.
664
455
468
423
14.9
6520
045.
685
238.
532
1.70
647
058
547
417
.475
2005
5.68
747
10.0
951.
768
500
585
543
19.2
2520
065.
814
146
11.8
971.
898
541
579
629
21.5
0320
076.
012
690
1114
.536
1.89
555
755
953
324
.793
2008
6.05
83.
398
6116
.323
1.97
958
756
957
129
.545
2009
5.91
13.
398
232
18.8
562.
017
670
587
658
32.3
2920
106.
007
3.83
953
219
.701
2.03
070
962
765
834
.104
2011
6.11
94.
248
999
21.0
652.
035
765
599
653
36.4
8320
126.
054
4.53
91.
950
22.6
322.
034
839
610
653
39.3
1120
136.
072
4.66
72.
300
23.0
022.
101
733
726
629
40.2
3420
146.
089
4.67
22.
300
23.0
022.
101
770
726
629
40.2
93
A p
artir
de
2007
la S
OLA
R se
des
glos
a en
Fot
ovol
taic
a y
Térm
ica.
Fuen
te:C
omis
ión
Nac
iona
l de
los
Mer
cad
os y
la C
omp
eten
cia
(CN
MC)
.
Cuad
ro 2
.24
POTE
NCI
A I
NST
ALA
DA
EN
EL
RÉG
IMEN
RET
RIB
UTI
VO E
SPEC
ÍFIC
O E
N E
SPA
ÑA
. EVO
LUCI
ÓN
– 73 –
2Pr
ecio
Med
ioEn
ergí
aRe
trib
ució
n Re
trib
ució
nRe
trib
ució
nVe
ndid
aTo
tal
Tota
l Re
gula
da(
***)
(TW
h) (*
*)(M
illo
nes
€)
(cen
t€/k
Wh)
(Mill
one
s €
)
Coge
nera
ción
21,9
1.91
0,1
8,73
1.09
8,4
Sola
r Fv
8,2
2.76
2,5
33,6
82.
441,
4So
lar T
érm
ica
5,0
1.44
6,8
29,1
81.
252,
7Eó
lica
51,0
2.69
1,5
5,28
1.25
3,0
Hid
rául
ica
7,0
267,
63,
8033
,8Bi
omas
a3,
737
5,8
10,1
424
2,7
Resi
duo
s3,
321
1,3
6,45
89,7
Trat
. Res
iduo
s1,
718
8,5
10,9
112
4,4
Tota
l 201
410
1,8
9.85
4,5
9,68
6.53
6,3
Coge
nera
ción
25,4
2.83
6,5
11,1
61.
703,
4So
lar F
v8,
33.
267,
739
,34
2.89
1,7
Sola
r Tér
mic
a4,
41.
310,
629
,81
1.10
8,2
Eólic
a54
,64.
212,
77,
712.
118,
4H
idrá
ulic
a7,
151
8,5
7,34
232,
7Bi
omas
a4,
348
3,0
11,2
732
9,6
Resi
duo
s3,
127
1,9
8,80
101,
6Tr
at. R
esid
uos
4,4
585,
413
,17
385,
2
Cuad
ro 2
.25
RET
RIB
UCI
ÓN
REC
IBID
A P
OR
LO
S PR
OD
UCT
OR
ES D
E EN
ERG
ÍA E
LÉCT
RIC
A D
EL S
ISTE
MA
DE
RET
RIB
UCI
ÓN
ESP
ECÍF
ICO
(*)
. EVO
LUCI
ÓN
(Con
tinúa
)
– 74 –
Prec
ioEn
ergí
aRe
trib
ució
n M
edio
Retr
ibuc
ión
Vend
ida
Tota
l Re
trib
ució
n Re
gula
da(
***)
(TW
h) (*
*)(M
illo
nes
€)
(cen
t€/k
Wh)
(Mill
one
s €
)To
tal 2
013
111,
613
.486
,612
,08
8.87
0,8
Tota
l 201
210
3,0
13.1
93,8
12,8
08.
547,
0
Tota
l 201
192
,511
.296
,012
,21
6.80
9,1
Tota
l 201
091
,310
.327
,611
,31
7.12
6,0
Tota
l 200
981
,89.
263,
811
,32
6.17
6,0
Tota
l 200
868
,97.
812,
911
,34
3.37
5,0
Tota
l 200
758
,34.
718,
88,
102.
284,
6
Tota
l 200
652
,24.
573,
08,
761.
784,
9
Tota
l 200
551
,84.
285,
48,
271.
245,
8
Tota
l 200
446
,92.
879,
96,
141.
243,
3(*
) Se
gún
R.D
. 413
/201
4. E
s eq
uiva
lent
e al
ant
erio
r Rég
imen
Esp
ecia
l.(*
*) H
asta
201
0, e
nerg
ía "
vend
ida"
coi
ncid
e co
n la
"p
rimad
a". D
esd
e 20
11 e
s su
per
ior.
(***
) Es
eq
uiva
lent
e a
la a
nter
ior "
Prim
a eq
uiva
lent
e". D
esd
e 20
14, e
s la
sum
a d
e d
os c
once
pto
s, re
trib
ució
n p
or in
vers
ión
y p
or o
per
ació
n. D
e ac
uerd
o co
n es
te n
uevo
mar
co, l
asin
stal
acio
nes
pod
rán
per
cib
ir d
uran
te s
u vi
da
útil
regu
lato
ria, a
dic
iona
lmen
te a
la re
trib
ució
n p
or la
ven
ta d
e la
ene
rgía
val
orad
a al
pre
cio
del
mer
cad
o, u
na re
trib
ució
n es
pec
ífica
com
pue
sta
por
un
térm
ino
por
uni
dad
de
pot
enci
a in
stal
ada
que
cub
ra, c
uand
o p
roce
da,
los
cost
es d
e in
vers
ión
par
a ca
da
inst
alac
ión
tipo,
que
no
pue
dan
ser
recu
per
ados
por
la v
enta
de
la e
nerg
ía e
n el
mer
cad
o, a
l que
se
den
omin
a re
trib
ució
n a
la in
vers
ión,
y u
n té
rmin
o a
la o
per
ació
n q
ue c
ubra
, en
su c
aso,
la d
ifere
ncia
ent
re lo
s co
stes
de
exp
lota
ción
y lo
s in
gres
os p
or la
par
ticip
ació
n en
el m
erca
do
de
pro
duc
ción
de
dic
ha in
stal
ació
n tip
o, a
l que
se
den
omin
a re
trib
ució
n a
la o
per
ació
n.Fu
ente
: Com
isió
n N
acio
nal d
e lo
s M
erca
dos
y la
Com
pet
enci
a (C
NM
C)
(Con
tinua
ción
)
– 75 –
2
Año
201
4G
Wh
COG
ENER
ACI
ÓN
SOLA
RSO
LAR
EÓLI
CAH
IDRÁ
ULI
CABI
OM
ASA
RESI
DU
OS
TRA
T.TO
TAL
Δ%
FVTÉ
RMIC
ARE
SID
UO
S
AN
DA
LUCI
A3.
636
1.56
52.
124
6.45
026
61.
372
291
1.35
917
.064
-6,4
ARA
GO
N2.
273
299
4.33
199
367
352
278.
342
-12,
9A
STU
RIA
S33
81
1.04
922
324
471
32.
568
-6,2
BALE
ARE
S25
123
62
256
412
8,9
CAN
ARI
AS
029
738
93
969
87,
0CA
NTA
BRIA
755
276
204
8677
1.20
1-2
7,5
CAST
ILLA
LA
MA
NCH
A68
51.
685
734
8.29
254
022
732
12.1
96-4
,8CA
STIL
LA Y
LEO
N1.
580
840
12.4
2379
824
910
215
.993
-8,5
CATA
LUÑ
A4.
394
410
662.
887
1.17
920
726
898
9.50
9-1
5,5
CEU
TA Y
MEL
ILLA
09
910
,6CD
AD
. VA
LEN
CIA
NA
1.39
254
394
2.52
238
4139
60
5.02
5-4
,1EX
TREM
AD
URA
141.
070
1.89
937
194
213.
235
9,4
GA
LICI
A2.
126
198.
398
1.86
042
714
726
13.0
03-1
0,0
LA R
IOJA
5712
994
888
71.
228
-16,
1M
AD
RID
736
100
9316
710
31.
199
-23,
6M
URC
IA1.
454
795
4151
165
470
362.
948
-14,
8N
AV
ARR
A68
329
62.
279
509
306
264.
100
-12,
3PA
IS V
ASC
O1.
725
2943
314
553
664
03.
049
1,3
TOTA
L21
.872
8.20
24.
959
50.9
937.
042
3.70
63.
276
1.72
810
1.77
8-8
,8
Δ% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l de
2014
resp
ecto
al a
ño a
nter
ior.
Fuen
te: C
NM
C.
Cuad
ro 2
.26
PRO
DU
CCIÓ
N D
E EL
ECTR
ICID
AD
EN
RÉG
IMEN
RET
RIB
UTI
VO E
SPEC
ÍFIC
O P
OR
CO
MU
NID
AD
ES A
UTÓ
NO
MA
S
– 76 –
Fuen
te: M
INET
UR
y Fo
ro N
ucle
ar.
17,3
16,9
17,0
17,3
17,2
16,9
17,6
17,9
17,5
18,3
18,2
18,5
18,7
18,8
19,2
19,7
20,5
20,4
21,5
21,8
21,9
22,5
23,2
23,2
23,4
16,0
17,0
18,0
19,0
20,0
21,0
22,0
23,0
24,0
25,0
Cuota porcentual
1990
19
91
1992
19
93
1994
19
95
1996
19
97
1998
19
99
2000
20
01
2002
20
03
2004
20
05
2006
20
07
2008
20
09
2010
20
11
2012
2
013
20
14
Cuad
ro 2
.27
POR
CEN
TAJE
DE
ELEC
TRIC
IDA
D E
N C
ON
SUM
O D
E EN
ERG
ÍA F
INA
L EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
– 77 –
2
GW
h%
Varia
ció
n 20
13/2
012
2013
Tota
lTé
rmic
aN
ucle
arH
idra
úlic
aO
tras
To
tal
Térm
ica
Nuc
lear
Hid
raúl
ica
Otr
asRe
nova
ble
sRe
nova
ble
s
UE
283.
261.
074
1.49
8.19
387
6.83
640
2.15
448
3.89
1-1
,12
-7,3
6-0
,63
9,76
11,9
8
Ale
man
ia63
3.15
837
7.71
897
.290
28.7
8212
9.36
80,
53-0
,81
-2,1
83,
356,
30A
ustri
a
68.3
0114
.194
045
.739
8.36
8-5
,94
-18,
91::
-4,1
212
,96
Bélg
ica
83.4
5627
.902
42.6
441.
723
11.1
870,
46-1
0,04
5,83
3,86
10,7
5Bu
lgar
ia
43.7
8421
.973
14.1
714.
795
2.84
5-7
,49
-13,
72-1
0,22
20,6
035
,41
Croa
cia
13
.431
4.67
20
8.10
665
327
,22
-12,
36::
68,8
453
,65
Chip
re4.
290
3.96
30
032
7-9
,05
-11,
14::
::27
,24
Din
amar
ca34
.749
18.7
600
1315
.976
13,1
018
,05
::-2
3,53
7,82
Eslo
vaq
uia
28
.832
6.44
115
.720
5.16
61.
505
0,59
-12,
471,
4516
,38
9,77
Eslo
veni
a
16.0
875.
399
5.30
04.
907
481
2,28
-5,1
3-4
,12
20,2
711
,86
Espa
ña28
3.56
611
3.87
756
.731
41.0
7171
.887
-4,7
0-2
1,74
-7,7
169
,98
8,24
Esto
nia
13.2
7512
.055
026
1.19
410
,93
14,9
2::
-38,
10-1
6,79
Finl
and
ia
71.2
5122
.035
23.6
0612
.838
12.7
721,
2116
,75
2,69
-23,
859,
36Fr
anci
a57
2.05
546
.690
423.
685
75.6
4026
.040
0,82
-13,
46-0
,40
18,9
46,
42G
reci
a57
.152
42.7
660
6.38
38.
003
-6,2
5-1
5,52
::39
,03
39,2
3H
ungr
ía
30.2
7312
.115
15.3
7021
32.
575
-12,
48-2
4,99
-2,6
80,
005,
84Irl
and
a26
.122
20.1
720
923
5.02
7-5
,34
-8,8
4::
-8,9
712
,86
Cuad
ro 2
.28
PRO
DU
CCIÓ
N D
E EL
ECTR
ICID
AD
PO
R F
UEN
TES
Y PA
ÍSES
EN
EU
RO
PA
(Con
tinúa
)
– 78 –
GW
h%
Varia
ció
n 20
13/2
012
2013
Tota
lTé
rmic
aN
ucle
arH
idra
úlic
aO
tras
To
tal
Térm
ica
Nuc
lear
Hid
raúl
ica
Otr
asRe
nova
ble
sRe
nova
ble
s
Italia
28
9.80
717
5.89
70
54.6
7259
.238
-3,1
6-1
4,23
::24
,67
17,6
6Le
toni
a6.
209
2.67
50
2.91
262
20,
6629
,98
::-2
1,45
54,3
4Li
tuan
ia
4.76
22.
688
01.
069
1.00
5-5
,57
-19,
67::
14,0
932
,24
Luxe
mb
urgo
2.
888
1.47
90
1.15
825
1-2
4,36
-39,
61::
-0,1
720
,10
Mal
ta
2.25
32.
216
00
37-1
,66
-2,2
9::
::60
,87
País
es B
ajos
100.
875
85.7
732.
891
114
12.0
97-1
,59
-0,3
2-2
6,16
9,62
-2,7
4Po
loni
a16
4.55
714
6.93
20
2.99
714
.628
1,49
1,45
::21
,58
-1,4
4Po
rtuga
l 51
.672
21.0
630
14.8
6815
.741
10,8
5-1
9,63
::12
3,24
14,5
0Re
ino
Uni
do
359.
150
231.
975
70.6
087.
596
48.9
71-1
,17
-6,7
70,
29-7
,94
36,2
9Re
púb
lica
Chec
a
87.0
6546
.106
30.7
453.
639
6.57
5-0
,58
-4,8
41,
3927
,24
10,7
6Ru
man
ía
58.8
8826
.770
11.6
1815
.308
5.19
2-0
,27
-17,
331,
3324
,08
81,5
4Su
ecia
153.
166
3.88
666
.457
61.4
9621
.327
-8,0
4-4
,96
3,78
-22,
2110
,06
Otr
os
paí
ses
Alb
ania
6.95
93
06.
956
047
,28
::::
47,2
2::
Mac
edon
ia6.
094
4.50
10
1.58
49
-2,6
8-1
3,74
::52
,16
200,
00M
onte
negr
o3.
945
1.44
10
2.50
40
38,7
15,
41::
69,5
3::
Nor
uega
134.
240
2.94
80
129.
022
2.27
0-9
,12
-1,7
0::
-9,6
619
,16
Serb
ia39
.877
29.0
030
10.8
5321
8,36
7,90
::9,
4725
0,00
Fuen
te: E
uros
tat y
For
o N
ucle
ar.
(Con
tinua
ción
)
– 79 –
2
Cuadro 2.29 SALDO DE INTERCAMBIOS DEELECTRICIDAD EN EUROPA POR PAÍSES
GWh 2012 2013 Promedio % (**)(*)
UE 28 18.986 13.235 13.149 0,4Alemania -20.538 -32.187 -14.452 -5,1Austria 2.809 7.271 4.546 10,6Bélgica 9.934 9.638 6.243 11,5Bulgaria -8.307 -6.180 -6.968 -14,1Croacia 7.628 4.490 5.759 33,4Chipre 0 0 0 0,0Dinamarca 5.213 1.081 -112 3,1Eslovaquia 393 91 -165 0,3Eslovenia -910 -1.163 -1.089 -7,2España -11.197 -6.750 -6.491 -2,4Estonia -2.240 -3.587 -2.007 -27,0Finlandia 17.441 15.712 12.819 22,1Francia -44.513 -48.452 -49.633 -8,5Grecia 1.785 1.887 3.774 3,3Hungría 7.965 11.874 6.597 39,2Irlanda 414 2.120 1.143 8,1Italia 43.095 42.130 44.610 14,5Letonia 1.691 1.355 1.909 21,8Lituania 6.617 6.944 1.044 145,8Luxemburgo 4.109 4.944 3.951 171,2Malta 0 0 0 0,0Países Bajos 17.107 18.233 14.147 18,1Polonia -2.840 -4.520 -5.362 -2,7Portugal 7.893 2.776 5.654 5,4Reino Unido 11.869 14.428 7.760 4,0República Checa -17.117 -16.884 -14.822 -19,4Rumanía 253 -2.015 -2.293 -3,4Suecia -19.570 -10.000 -3.414 -6,5
Otros paísesAlbania 2.537 2.322 1.529 33,4Macedonia 2.669 2.429 2.042 39,9Montenegro 1.212 167 1.201 4,2Noruega -17.813 -5.033 -5.098 -3,7Serbia 388 -2.536 -718 -6,4
Saldo positivo=Importaciones. (*) Promedio anual del período 2004-2013.(**) Saldo respecto a la producción bruta de electricidad de 2013 en %.Fuente: Eurostat y Foro Nuclear.
– 80 –
Cuadro 2.30 CONSUMO FINAL DE ELECTRICIDAD POR PAÍSES EN EUROPA. TOTAL Y PORHABITANTE. EVOLUCIÓN
GWh kWh/hab2012 2013 2004 2013
UE 28 2.797.430 2.778.315 5.579 5.500Alemania 525.833 518.089 6.316 6.434Austria 62.951 62.940 6.973 7.447Bélgica 81.315 81.896 7.754 7.337Bulgaria 27.881 27.533 3.222 3.780Croacia 15.350 15.072 3.182 3.536Chipre 4.398 3.919 5.187 4.526Dinamarca 31.143 31.234 6.108 5.575Eslovaquia 23.937 25.084 4.473 4.636Eslovenia 12.549 12.590 6.284 6.115España 239.420 231.671 5.421 4.958Estonia 6.978 6.820 4.328 5.166Finlandia 80.616 79.828 15.912 14.710Francia 433.747 447.644 6.745 6.828Grecia 52.017 48.790 4.506 4.410Hungría 35.005 34.836 3.145 3.516Irlanda 24.297 24.405 5.761 5.316Italia 296.736 287.398 5.140 4.815Letonia 6.848 6.576 2.374 3.249Lituania 8.921 8.955 2.251 3.013Luxemburgo 6.258 6.215 14.028 11.573Malta 1.888 1.860 4.476 4.414Países Bajos 106.476 106.172 6.441 6.327Polonia 122.674 124.059 2.741 3.259Portugal 46.241 45.257 4.265 4.315Reino Unido 317.954 317.451 5.675 4.968República Checa 56.654 56.691 5.280 5.391Rumanía 42.058 40.317 1.802 2.014Suecia 127.286 125.016 14.524 13.083
Otros paísesAlbania 5.486 7.974 1.736 2.754Macedonia 7.005 6.801 2.840 3.292Montenegro 3.220 3.354 :: 5.372Noruega 110.693 109.270 23.575 21.392Serbia 27.167 26.903 3.812 3.764
:: Sin datos.Fuente: Eurostat y Foro Nuclear.
– 81 –
2
Cuadro 2.31 PRECIOS DE LA ELECTRICIDAD PORPAÍSES EN EUROPA
DOMÉSTICO INDUSTRIAL
1er semestre 2014 Impuestos Impuestos no
Precio(incluidos en precio) Precio recuperables
(*) (incluidos enEuros/100 kWh IVA Otros precio)
UE 28 20,47 2,90 3,72 12,34 3,17Alemania 29,81 4,76 10,70 15,86 7,42Austria 20,21 3,37 3,63 10,88 2,61Bélgica 20,97 2,37 1,87 10,94 1,78Bulgaria 8,32 1,43 0,00 7,46 0,10Croacia 13,12 2,62 0,46 9,56 0,53Chipre 22,91 3,54 0,76 17,48 0,76Dinamarca 30,42 6,09 11,16 8,36 0,06Eslovaquia 15,07 2,51 0,32 11,52 0,45Eslovenia 16,30 2,94 1,84 8,66 1,12España 22,52 3,91 0,90 12,46 0,61Estonia 13,07 2,18 1,22 9,16 1,22Finlandia 15,63 3,02 1,91 7,34 0,70Francia 15,85 2,36 2,85 9,64 2,21Grecia 17,67 2,03 3,60 13,36 2,46Hungría 12,02 2,56 0,00 9,14 0,78Irlanda 24,07 2,86 1,13 13,37 0,49Italia 24,46 2,22 6,85 17,20 6,40Letonia 13,65 2,37 2,68 11,71 2,68Lituania 13,30 2,31 2,06 11,68 2,10Luxemburgo 17,38 0,98 2,09 10,07 0,58Malta 14,74 0,70 0,00 18,61 0,00Países Bajos 18,21 3,16 1,99 10,31 2,60Polonia 14,21 2,66 0,48 8,25 0,48Portugal 21,75 4,04 5,03 11,62 1,33Reino Unido 19,18 0,92 0,00 12,89 0,43República Checa 12,83 2,23 0,11 8,29 0,10Rumanía 12,90 2,49 1,31 8,77 1,24Suecia 19,67 3,94 3,09 7,08 0,06
Otros paísesAlbania 11,56 1,93 0,00 :: ::Bosnia Herzegovina 7,91 1,15 0,00 6,52 0,00Islandia 11,33 2,30 0,08 :: ::Kosovo 5,52 0,76 0,66 7,03 0,66Liechtenstein 15,31 1,14 0,24 13,84 0,25Macedonia 7,85 1,20 2,47 7,53 3,34Montenegro 10,31 1,65 0,00 7,34 0,00Noruega 16,53 3,31 1,49 7,98 1,49Serbia 6,07 1,01 0,07 5,14 0,07Turquía 11,92 1,82 0,55 7,42 0,22
(*) Excluído IVA y otras tasas recuperables.:: sin datos.Doméstico: Banda Dc = Consumo anual entre 2.500 y 5.000 kWh.Industria: banda Ic = Consumo anual entre 500 y 2.000 MWh.
– 82 –
Precios electricidad en Europa: Usos Domésticos
0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33
Kosovo
Serbia
Macedonia
Bosnia HerzegovinaBulgaria
Montenegro
Islandia
Albania
Turquía
Hungría
República Checa
Rumanía
Estonia
Croacia
Lituania
Letonia
Polonia
Malta
Eslovaquia
LiechtensteinFinlandia
Francia
Eslovenia
Noruega
Luxemburgo
Grecia
Países BajosReino Unido
Suecia
Austria
UE 28
Bélgica
Portugal
España
ChipreIrlanda
Italia
Alemania
Dinamarca
euros / 100 kWh
Precio básico IVA Otros impuestos
(Continúa)
– 83 –
2
Precios electricidad en Europa: Usos Industriales
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Serbia
Bosnia Herzegovina
Kosovo
Suecia
Finlandia
Montenegro
Turquía
Bulgaria Macedonia
Noruega
Polonia
República Checa
Dinamarca
Eslovenia
Rumanía
Hungría
Estonia
Croacia
Francia
Luxemburgo
Países Bajos
Austria
Bélgica
Eslovaquia
Portugal
Lituania
Letonia
UE 28
España
Reino Unido
Grecia
Irlanda
Liechtenstein
Alemania
Italia
Chipre
Malta
euros / 100 kWh
Precio básico Impuestos no recuperables
Doméstico: Banda Dc = Consumo anual entre 2.500 y 5.000 kWh.Industria: banda Ic = Consumo anual entre 500 y 2.000 MWh.Datos: 1er. semestre de 2014.Fuente: Eurostat.
– 84 –
TWh
1990
2000
2005
2010
2012
2013
Δ%
2013
Cuo
tad
el t
ota
l %
Cana
dá
478,
2 59
9,2
614,
0 58
1,8
610,
2 62
6,8
3,0
2,7
Esta
dos
Uni
dos
3.18
5,4
3.99
0,5
4.25
7,4
4.33
1,1
4.24
9,1
4.26
0,4
0,5
18,4
Méx
ico
122,
4 20
4,4
242,
0 27
0,8
296,
6 29
3,6
-0,7
1,3
Tota
l No
rtea
mér
ica
3.78
6,1
4.79
4,1
5.11
3,4
5.18
3,7
5.15
5,9
5.18
0,8
0,8
22,4
Arg
entin
a50
,9
89,0
10
5,8
125,
6 13
4,6
138,
8 3,
40,
6Br
asil
222,
8 34
8,9
402,
9 51
5,8
552,
5 55
7,4
1,2
2,4
Ven
ezue
la59
,3
85,2
10
4,4
116,
7 12
7,9
131,
7 3,
30,
6To
tal S
ur y
Cen
tro
amér
ica
507,
5 80
0,3
934,
5 1.
127,
6 1.
217,
8 1.
236,
5 1,
85,
3A
lem
ania
549,
9 57
6,6
620,
6 62
8,6
629,
8 63
3,6
0,9
2,7
Esp
aña
164,
6 23
2,0
294,
2 30
3,0
297,
6 28
5,3
-3,9
1,2
Fran
cia
420,
2 54
0,8
575,
2 57
3,2
560,
7 56
8,3
1,6
2,5
Italia
216,
9 27
6,6
303,
7 30
2,1
299,
3 28
8,4
-3,4
1,2
Nor
uega
121,
8 14
3,0
138,
1 12
4,4
147,
8 13
4,2
-9,0
0,6
Polo
nia
136,
4 14
5,2
156,
9 15
7,7
162,
1 16
4,4
1,7
0,7
Rein
o U
nid
o31
9,7
377,
1 39
8,4
381,
8 36
3,8
356,
6 -1
,71,
5Ru
sia
1.08
2,2
877,
8 95
4,1
1.03
8,0
1.06
9,3
1.06
0,7
-0,5
4,6
Suec
ia14
6,5
152,
5 16
6,6
156,
0 17
4,2
160,
4 -7
,70,
7Tu
rquí
a57
,5
124,
9 16
2,0
211,
2 23
9,5
239,
3 0,
21,
0U
cran
ia29
8,5
169,
0 18
5,0
187,
9 19
8,9
193,
8 -2
,30,
8To
tal E
uro
pa
y Eu
roas
ia4.
583,
1 4.
693,
4 5.
126,
9 5.
347,
8 5.
375,
7 5.
324,
1 -0
,723
,0A
rab
ia S
aud
í70
,1
126,
2 17
6,1
240,
1 27
3,6
292,
2 7,
11,
3
Cuad
ro 2
.32
PRO
DU
CCIÓ
N D
E EL
ECTR
ICID
AD
PO
R P
AÍS
ES E
N E
L M
UN
DO
. SER
IE H
ISTÓ
RIC
A
– 85 –
2
Emira
tos
Ára
bes
Uni
dos
17,1
39
,9
60,7
93
,9
106,
2 11
1,3
5,1
0,5
Irán
57,7
11
9,3
169,
7 22
6,1
247,
7 26
3,4
6,6
1,1
Tota
l Orie
nte
Med
io23
9,5
461,
6 62
4,8
864,
4 96
4,7
1.01
2,8
5,3
4,4
Egip
to42
,9
73,0
10
4,0
143,
5 14
7,2
148,
5 1,
10,
6Su
dáf
rica
165,
4 21
0,7
244,
9 25
9,6
257,
9 25
6,1
-0,4
1,1
Tota
l Áfr
ica
317,
9 43
9,0
561,
9 66
4,9
696,
4 70
3,0
1,2
3,0
Aus
tralia
156,
0 21
2,3
249,
0 25
1,5
252,
1 24
4,8
-2,6
1,1
Core
a d
el S
ur11
8,5
290,
4 38
9,5
495,
0 53
0,6
534,
7 1,
02,
3Ch
ina
621,
2 1.
355,
6 2.
500,
3 4.
207,
2 4.
987,
6 5.
361,
6 7,
823
,2In
dia
284,
2 55
4,7
689,
6 92
2,2
1.05
3,9
1.10
2,9
4,9
4,8
Ind
ones
ia33
,3
92,6
12
7,4
169,
8 20
0,3
216,
2 8,
20,
9Ja
pón
841,
1 1.
057,
9 1.
153,
1 1.
156,
0 1.
106,
9 1.
088,
1 -1
,44,
7M
alas
ia25
,3
66,7
96
,2
116,
8 12
4,9
131,
6 5,
70,
6Ta
iland
ia44
,1
95,5
13
0,4
156,
4 16
6,4
164,
8 -0
,70,
7Ta
iwán
90,2
18
4,9
227,
4 24
7,0
250,
4 25
2,0
0,9
1,1
Vie
tnam
8,7
26,6
53
,4
100,
1 12
0,2
130,
1 8,
50,
6To
tal A
sia
y Pa
cífic
o y
Oce
anía
2.42
8,9
4.21
9,1
5.97
1,6
8.23
4,5
9.22
4,7
9.66
9,7
5,1
41,8
TOTA
L M
UN
DO
11.8
62,9
15
.407
,5
18.3
33,1
21
.423
,0
22.6
35,2
23
.127
,0
2,5
100,
0O
CDE
7.65
1,4
9.74
7,4
10.6
04,8
10
.903
,1
10.8
60,7
10
.817
,2
-0,1
46,8
No
OCD
E4.
211,
5 5.
660,
1 7.
728,
3 10
.519
,9
11.7
74,5
12
.309
,8
4,8
53,2
UE
(*)
2.58
3,3
3.05
0,1
3.32
4,0
3.37
1,8
3.29
8,7
3.25
9,9
-0,9
14,1
Ant
igua
Uni
ón S
ovié
tica
1.72
5,6
1.26
7,4
1.39
8,1
1.50
2,3
1.55
6,9
1.54
8,5
-0,3
6,7
Dat
os d
e p
rod
ucci
ón b
ruta
.Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
r.(*
) Se
excl
uye
Eslo
veni
a en
dat
os a
nter
iore
s a
1991
.Fu
ente
:B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (J
unio
201
4).
NO
TA D
EL E
DIT
OR:
Se
han
excl
uíd
o lo
s p
aíse
s co
n un
a cu
ota
del
tota
l < 0
,5%
, que
sí f
igur
an e
n la
tab
la o
rigin
al.
– 86 –
ESCE
NA
RIO
DE
REFE
REN
CIA
(PO
LÍTI
CAS
ACT
UA
LES)
(*)
Cons
umo
his
tóric
oPr
evis
ione
sCu
ota
(%
)Ta
sa (
1)TW
h19
9020
1220
2020
4020
2020
4020
12-4
0
Carb
ón4.
425
9.20
411
.271
17.7
3439
,640
,32,
4Pe
tróle
o1.
310
1.14
486
956
13,
11,
3-2
,5G
as1.
760
5.10
46.
124
10.8
0621
,524
,62,
7N
ucle
ar2.
013
2.46
13.
215
3.85
611
,38,
81,
6H
idrá
ulic
a2.
144
3.67
24.
458
5.86
215
,613
,31,
7Bi
oene
rgía
132
442
740
1.29
92,
63,
03,
9Eó
lica
452
11.
254
2.55
24,
45,
85,
8G
eoté
rmic
a36
7011
328
70,
40,
75,
2Fo
tovo
ltaic
a0
9740
883
21,
41,
98,
0So
lar t
érm
ica
15
3417
30,
10,
413
,7M
arin
a (o
las
/ mar
eas)
11
341
0,0
0,1
17,0
Tota
l11
.825
22.7
2128
.489
44.0
0310
0,0
100,
02,
4
Cuad
ro 2
.33
PREV
ISIO
NES
DE
PRO
DU
CCIÓ
N E
LÉCT
RIC
A S
EGÚ
N E
SCEN
AR
IOS
EN E
L M
UN
DO
– 87 –
2
ESCE
NA
RIO
«PO
LÍTI
CA 4
50»
(**)
% d
e d
ifere
ncia
co
nPr
evis
ione
ses
cena
rio d
e re
fere
ncia
Cuo
ta (
%)
Tasa
(1)
TWh
2020
2040
2020
2040
2020
2040
2012
-40
Carb
ón9.
428
4.60
6-1
6,4
-74,
035
,213
,1-2
,4Pe
tróle
o78
125
1-1
0,1
-55,
32,
90,
7-5
,3G
as5.
929
5.77
7-3
,2-4
6,5
22,2
16,5
0,4
Nuc
lear
3.29
36.
435
2,4
66,9
12,3
18,4
3,5
Hid
rául
ica
4.56
16.
943
2,3
18,4
17,0
19,8
2,3
Biom
asa
y re
sid
uos
768
2.26
13,
874
,12,
96,
56
Eólic
a1.
376
4.95
39,
794
,15,
114
,18,
4G
eoté
rmic
a12
155
77,
194
,10,
51,
67,
7Fo
tovo
ltaic
a45
91.
982
12,5
138,
21,
75,
711
,4So
lar t
érm
ica
421.
158
23,5
569,
40,
23,
321
,7M
arin
a (o
las
/ mar
eas)
311
90,
019
0,2
0,0
0,3
21,6
Tota
l26
.760
35.0
43-6
,1-2
0,4
100,
010
0,0
1,6
– 88 –
ESCE
NA
RIO
«N
UEV
AS
POLÍ
TICA
S» (
***)
% d
e d
ifere
ncia
co
nPr
evis
ione
ses
cena
rio d
e re
fere
ncia
Cuo
ta (
%)
Tasa
(1)
TWh
2020
2040
2020
2040
2020
2040
2010
-40
Carb
ón10
.377
12.2
39-7
,9-3
1,0
37,4
30,5
1,0
Petró
leo
832
494
-4,3
-11,
93,
01,
2-3
,0G
as6.
056
9.49
9-1
,1-1
2,1
21,8
23,7
2,2
Nuc
lear
3.24
34.
644
0,9
20,4
11,7
11,6
2,3
Hid
rául
ica
4.55
36.
222
2,1
6,1
16,4
15,5
1,9
Biom
asa
y re
sid
uos
764
1.56
93,
220
,82,
83,
94,
6Eó
lica
1.33
33.
345
6,3
31,1
4,8
8,3
6,9
Geo
térm
ica
120
378
6,2
31,7
0,4
0,9
6,2
Foto
volta
ica
449
1.29
110
,055
,21,
63,
29,
7So
lar t
érm
ica
4135
720
,610
6,4
0,1
0,9
16,7
Mar
ina
(ola
s / m
area
s)3
660,
061
,00,
00,
219
,1To
tal
27.7
7140
.104
-2,5
-8,9
100,
010
0,0
2,1
(1)
Tasa
% d
e va
riaci
ón a
nual
.(*
) Ba
sad
o en
las
pol
ítica
s gu
ber
nam
enta
les
y m
edid
as p
ara
su im
ple
men
taci
ón fo
rmal
men
te a
dop
tad
as h
asta
med
iad
os d
e 20
14.
(**)
Ob
jetiv
o d
e es
tab
iliza
ción
de
la c
once
ntra
ción
de
CO2
equi
vale
nte
en a
tmós
fera
en
450
pp
m e
n vo
lum
en 4
50 p
pm
cor
resp
ond
e a
una
pos
ibili
dad
del
50%
de
rest
ringi
r el
cale
ntam
ient
o gl
obal
a 2
ºC, e
n co
mp
arac
ión
con
los
nive
les
pre
ind
ustri
ales
. En
la a
ctua
lidad
est
e es
cena
rio d
ifier
e d
e lo
con
sid
erad
o en
año
s an
terio
res
por
el I
EA, y
a q
ue e
sim
pro
bab
le q
ue h
aya
una
pol
ítica
con
certa
da
a ni
vel m
und
ial a
ntes
de
2020
.l*
**)
Esce
nario
de
Nue
vas
Polít
icas
, men
os a
mb
icio
so q
ue "
Polít
ica
450"
, con
sid
era
las
pol
ítica
s y
med
idas
ad
opta
das
has
ta m
edia
dos
de
2014
, así
com
o la
s p
rop
uest
as p
olíti
-ca
s re
leva
ntes
en
la m
ater
ia, i
nclu
so a
unq
ue la
s m
edid
as e
spec
ífica
s p
ara
imp
lem
enta
r est
as p
rop
uest
as n
o es
tén
tota
lmen
te d
esar
rolla
das
. Se
cons
ider
a un
a im
ple
men
taci
ón c
au-
telo
sa d
e es
os c
omp
rom
isos
y p
lane
s.Fu
ente
: Wor
ld E
nerg
y O
utlo
ok 2
014
(AIE
/OCD
E).
(Con
tinua
ción
)
– 89 –
2
Cuadro 2.34 AVANCE 2015. BALANCE ELÉCTRICO.ESPAÑA
Datos provisionales a 08.06.15
1/1 a Δ Año móvil Δ
GWh 08/06/15 (%) 365 días (%)
PENINSULARHidráulica 14.357 -34,5 28.282 -22,6Nuclear 25.435 -2,2 56.800 -2,2Carbón 18.753 84,8 52.670 34,4Fuel + Gas 0 - 0 -Ciclo combinado (1) 9.632 29,6 24.261 5,4Consumos generación (2) -2.728 18,4 -6.985 11Resto hidráulica (3) 3.127 -19,3 6.321 -9,4Eólica 25.210 -5,2 49.260 -9,1Solar fotovoltaica 3.444 3,4 7.907 -1,2Solar térmica 2.123 10,0 5.152 3,3Térmica renovable 1.976 -0,3 4.711 -1,4Cogeneración y resto 11.372 4,3 26.066 -7,1Generación neta 112.701 0,8 254.445 -1,2Consumo en bombeo -2.356 -23,1 -4.620 -12,3Enlace Península-Baleares (4) -504 7,6 -1.334 6,4Saldo intercambiosinternacionales (5) -1.322 -18,8 -3.099 -50,7Demanda transporte (b.c.) 108.518 1,7 245.392 0,3Demanda corregida (6) - 0,4 - -0,1Pérdidas en transporte -1.379 -9,6 -2.978 -5,7Demanda distribución 107.140 1,9 242.414 0,3BALEARESGeneración neta 1.789 4,8 4.370 0,7Enlace Peninsula-Baleares (4) 504 7,6 1.334 6,4Demanda distribución (6) 2.280 5,9 5.667 2,4CANARIASGeneración neta 3.667 0,6 8.602 0,3Demanda distribución (6) 3.622 0,6 8.495 0,2(1) Incluye funcionamiento en ciclo abierto.(2) Consumos en generación correspondientes a la producción hidráulica, nuclear,carbón, fuel+gas y ciclo combinado.(3) Incluye todas aquellas unidades menores de 50 MW que no pertenecen a ningu-na unidad de gestión hidráulica (UGH).(4) Valor positivo: entrada de energía en el sistema; valor negativo: salida de energíadel sistema. (5) Valor positivo: saldo importador; valor negativo: saldo exportador.(6) Corregidos los efectos de temperatura y laboralidad.Δ: (%) Variación porcentual respecto al mismo período de 2014Fuente: REE.
NUCLEAR
Págs.
3. NUCLEAR
3.1 Centrales nucleares en España............................. 933.2 Datos de explotación de las centrales nucleares
en España. Evolución........................................... 943.3 Fechas históricas y autorizaciones de explota- ...
ción de las centrales nucleares españolas........... 983.4 Producción de combustible nuclear en Espa-
ña. Evolución........................................................ 993.5 Procedencia de los concentrados de uranio com-
prados por España en 2014 .................................. 993.6 Potencia, producción nuclear, rendimientos y
aportación al total de la electricidad por paísesen el mundo ......................................................... 100
3.7 Potencia y reactores nucleares en situación de operar por países en el mundo. Evolución ......... 101
3.8 Reactores en situación de operar, construcción yanunciados en el mundo por países..................... 102
3.9 Reactores nucleares agrupados por antigüe-dad en el mundo ................................................. 103
3.10 Relación nominal de centrales nucleares en situa-ción de operar en el mundo................................ 104
3.11 Reactores en situación de operar y construcción según tipos en el mundo .................................... 113
3.12 Relación nominal de centrales nucleares en cons-trucción en el mundo ......................................... 114
3.13 Relación nominal de centrales nucleares encar-gadas o planificadas en el mundo ..................... 119
3.14 Centrales nucleares en Europa con autorizaciónde explotación a largo plazo............................... 122
3.15 Centrales nucleares con autorización de explota- ción a largo plazo en Estados Unidos ................. 122
3.16 Solicitudes para autorización de explotación a largo plazo para centrales nucleares en Estados Unidos.................................................................. 124
3.17 Solicitudes de licencias combinadas para nuevascentrales nucleares en Estados Unidos .............. 125
3.18 Reactores nucleares que inician la construccióny que se conectan a la red en el mundo por años .... 126
3.19 Producción histórica de uranio en el mundo ...... 1283.20 Reservas de uranio. Desglose por países y rango
de coste ........................................................................ 1303.21 Estimación de las necesidades de uranio en el
el mundo hasta 2035............................................ 1333.22 Capacidad teórica de producción de uranio en
el mundo hasta 2035............................................ 1363.23 Precio del Uranio en “Zona Euratom”. Evolución ...... 1383.24 Capacidad nominal de enriquecimiento de
uranio ................................................................... 1383.25 Capacidad de fabricación de combustible en la
OCDE.................................................................... 1393.26 Características principales de los reactores
nucleares .............................................................. 1403.27 Dosimetría del personal de las centrales nucleares.
Españolas año 2014 ............................................. 1413.28 Avance 2015. Producción energía nuclear.
España.................................................................. 141
Págs.
– 93 –
3
Pote
ncia
eléc
trica
Pote
ncia
Tipo
de re
acto
rCe
ntra
lLo
caliz
ació
nin
icial
(MW
) (*)
eléc
trica
act
ual(M
W)
(sum
inist
rado
r)Es
tado
act
ual
Titul
arSa
nta M
aría
de G
aroñ
a Sa
nta M
aría
de G
aroñ
a
460
466
BWR
(**)
Nu
clen
or (*
**) 1
00%
(B
urgo
s)(G
ener
al El
ectri
c)
Alm
araz
I Al
mar
az (C
ácer
es)
930
1.04
9,4
PWR (
Wes
tingh
ouse
) En
exp
lota
ción
com
erci
al Ib
erdr
ola 5
3% E
ndes
a 36%
desd
e se
ptie
mbr
e de
198
3
Gas N
atur
al Fe
nosa
11%
Al
mar
az II
Alm
araz
(Các
eres
)93
01.
044,
5PW
R (W
estin
ghou
se)
En e
xplo
taci
ón c
omer
cial
Iber
drol
a 53%
End
esa 3
6%de
sde
julio
de
1984
Gas N
atur
al Fe
nosa
11%
As
có I
As
có (T
arra
gona
)93
01.
032,
5PW
R (W
estin
ghou
se)
En e
xplo
taci
ón c
omer
cial
Ende
sa 1
00%
desd
e di
ciem
bre
de 1
984
As
có II
As
có (T
arra
gona
)93
01.
027,
2PW
R (W
estin
ghou
se)
En e
xplo
taci
ón c
omer
cial
Ende
sa 8
5% Ib
erdr
ola 1
5%de
sde
mar
zo d
e 19
86
Cofre
ntes
Co
frent
es (V
alenc
ia)97
51.
092
BWR (
Gene
ral E
lect
ric)
En e
xplo
taci
ón c
omer
cial
Iber
drol
a 100
%de
sde
mar
zo d
e 19
85
Vand
elló
s II
Vand
elló
s (Ta
rrago
na)
982
1.08
7,1
PWR (
Wes
tingh
ouse
) En
exp
lota
ción
com
erci
al En
desa
72%
Iber
drol
a 28%
desd
e m
arzo
de
1988
Tr
illo I
Trillo
(Gua
dalaj
ara)
1.00
01.
066
PWR (
Siem
ens-
KWU)
En
exp
lota
ción
com
erci
al Ib
erdr
ola 4
8%de
sde
agos
to d
e 19
88
Gas N
atur
al Fe
nosa
34,
5%
EDP 1
5,5%
Nuc
leno
r (**
*) 2
%(*
) A
l ini
cio
de
la e
xplo
taci
ón c
omer
cial
.(*
*) L
a au
toriz
ació
n d
e ex
plo
taci
ón d
e la
cen
tral n
ucle
ar d
e Sa
nta
Mar
ía d
e G
aroñ
a ex
piró
el 6
de
julio
de
2013
. El 2
7 d
e m
ayo
de
2014
, Nuc
leno
r sol
icitó
la re
nova
ción
de
la m
is-
ma
hast
a el
2 d
e m
arzo
de
2031
(***
) N
ucle
nor s
e en
cuen
tra p
artic
ipad
a p
or E
ndes
a (5
0%)
e Ib
erd
rola
(50
%)
Fuen
te: U
NES
A y
For
o N
ucle
ar (
dat
os a
20
de
abril
de
2015
)
Cuad
ro 3
.1CE
NTR
ALE
S N
UCL
EAR
ES E
N E
SPA
ÑA
– 94 –
PRO
DU
CCIÓ
N D
E EN
ERG
ÍA E
LÉCT
RICA
BRU
TA (
GW
h)
1995
2000
2005
2010
2012
2013
2014
JOSÉ
CA
BRER
A(*
)....
......
......
......
....
380,
381.
168,
411.
161,
27--
----
--SA
NTA
Mª D
E G
ARO
ÑA
(**)
......
....
3.98
9,76
4.02
9,21
3.68
0,38
3.83
6,67
3.87
9,69
0,00
0,00
ALM
ARA
Z I.
......
......
......
......
......
.....
6.84
3,25
7.76
4,74
7.82
3,32
8.17
3,52
7.64
7,08
7.99
3,90
7.51
0,87
ALM
ARA
Z II.
......
......
......
......
......
.....
7.05
4,68
7.68
1,72
8.53
6,66
7.26
5,04
7.97
9,51
7.70
2,69
8.28
4,56
ASC
Ó I
......
......
......
......
......
......
......
5.79
7,73
8.01
2,41
8.01
9,44
8.35
8,26
7.73
8,74
9.05
5,36
7.39
4,00
ASC
Ó II
......
......
......
......
......
......
......
7.04
1,73
8.79
5,21
7.76
2,06
7.64
1,44
8.21
5,56
7.60
2,44
7.14
3,84
COFR
ENTE
S...
......
......
......
......
......
...8.
484,
467.
715,
267.
029,
759.
549,
329.
376,
208.
325,
319.
468,
97V
AN
DEL
LÓS
II....
......
......
......
......
....
7.87
6,20
8.30
4,79
4.89
4,34
8.86
0,03
8.04
2,10
8.07
1,57
9.19
4,08
TRIL
LO...
......
......
......
......
......
......
.....
7.97
6,25
8.73
3,44
8.64
2,52
8.22
9,99
8.48
1,45
7.99
2,11
8.30
7,91
TOTA
L...
......
......
......
......
......
.....
55.4
44,4
462
.205
,18
57.5
49,7
361
.914
,26
61.3
60,3
356
.743
,39
57
.30
4,2
3
FACT
OR
DE
CARG
A (
%)
JOSÉ
CA
BRER
A(*
)....
......
......
......
....
27,1
483
,13
88,3
5--
----
--SA
NTA
Mª D
E G
ARO
ÑA
(**)
......
....
99,0
198
,43
90,1
693
,99
94,7
8--
--A
LMA
RAZ
I....
......
......
......
......
......
..84
,00
90,8
091
,41
90,3
082
,96
86,9
681
,70
ALM
ARA
Z II.
......
......
......
......
......
.....
86,5
989
,00
99,4
484
,63
86,9
884
,19
90,5
5A
SCÓ
I...
......
......
......
......
......
......
...70
,90
89,8
688
,66
92,4
185
,33
100,
0081
,75
Cuad
ro 3
.2D
ATO
S D
E EX
PLO
TACI
ÓN
DE
LAS
CEN
TRA
LES
NU
CLEA
RES
EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
– 95 –
(Con
tinúa
)
ASC
Ó II
......
......
......
......
......
......
......
86,4
498
,67
86,2
684
,92
91,0
584
,39
79,3
9CO
FREN
TES
......
......
......
......
......
......
97,8
385
,66
73,4
999
,82
97,7
587
,03
98,9
8V
AN
DEL
LÓS
II....
......
......
......
......
....
89,5
587
,40
51,3
993
,04
84,2
284
,76
96,5
4TR
ILLO
......
......
......
......
......
......
......
..85
,42
93,2
792
,55
88,1
390
,58
85,5
988
,97
GLO
BAL
......
......
......
......
......
......
85,4
990
,96
83,3
990
,80
88
,82
87,5
488
,41
FACT
OR
DE
OPE
RACI
ÓN
(%
)
JOSÉ
CA
BRER
A(*
)....
......
......
......
....
55,4
089
,50
90,1
7--
----
--SA
NTA
Mª D
E G
ARO
ÑA
(**)
......
....
100,
0099
,35
90,7
195
,17
95,0
5--
--A
LMA
RAZ
I....
......
......
......
......
......
..88
,00
92,6
993
,38
93,0
084
,30
89,9
783
,92
ALM
ARA
Z II.
......
......
......
......
......
.....
91,1
192
,99
100,
0086
,43
88,0
086
,26
91,9
4A
SCÓ
I...
......
......
......
......
......
......
...72
,91
91,4
897
,57
93,9
687
,28
100,
0082
,49
ASC
Ó II
......
......
......
......
......
......
......
87,7
499
,74
88,8
086
,56
94,8
085
,60
80,0
2CO
FREN
TES
......
......
......
......
......
......
99,2
388
,89
77,2
610
0,00
98,8
989
,05
100,
00V
AN
DEL
LÓS
II....
......
......
......
......
....
90,8
489
,40
53,1
594
,67
86,5
487
,71
98,9
0TR
ILLO
......
......
......
......
......
......
......
..86
,74
93,9
493
,33
90,9
891
,82
87,4
090
,19
GLO
BAL
......
......
......
......
......
......
88,2
193
,07
86,1
492
,97
90,6
089
,40
89,7
9
FACT
OR
DE
DIS
PON
IBIL
IDA
D (
%)
JOSÉ
CA
BRER
A(*
)....
......
......
......
....
55,0
683
,81
88,3
5--
----
--SA
NTA
Mª D
E G
ARO
ÑA
(**)
......
....
99,2
798
,82
90,1
293
,90
94,7
7--
--
3
– 96 –
(Con
tinua
ción
)
ALM
ARA
Z I.
......
......
......
......
......
.....
86,4
491
,52
92,9
790
,38
85,8
888
,37
82,6
7A
LMA
RAZ
II....
......
......
......
......
......
..90
,24
91,0
399
,97
85,4
588
,12
85,9
491
,09
ASC
Ó I
......
......
......
......
......
......
......
71,3
590
,73
89,0
693
,50
86,2
599
,96
81,8
0A
SCÓ
II...
......
......
......
......
......
......
...86
,72
99,2
286
,95
85,9
693
,25
84,5
578
,91
COFR
ENTE
S...
......
......
......
......
......
...98
,00
87,7
575
,97
99,0
697
,21
88,0
798
,24
VA
ND
ELLÓ
S II.
......
......
......
......
......
.89
,93
88,1
252
,28
94,2
085
,30
85,9
398
,01
TRIL
LO...
......
......
......
......
......
......
.....
86,4
493
,69
93,0
288
,76
91,3
486
,54
89,9
4
GLO
BAL
......
......
......
......
......
......
87,1
891
,94
84,3
291
,33
89,8
488
,45
88,4
0
FACT
OR
DE
IND
ISPO
NIB
ILID
AD
NO
PRO
GRA
MA
DA
(%
)
JOSÉ
CA
BRER
A(*
)....
......
......
......
....
34,7
15,
463,
64--
----
--SA
NTA
Mª D
E G
ARO
ÑA
(**)
......
....
0,44
1,10
1,93
2,82
5,05
----
ALM
ARA
Z I.
......
......
......
......
......
.....
2,93
0,93
0,03
3,07
0,00
8,33
0,50
ALM
ARA
Z II.
......
......
......
......
......
.....
1,11
1,48
0,03
3,37
0,23
3,50
1,58
ASC
Ó I
......
......
......
......
......
......
......
1,28
1,11
2,96
6,31
0,34
0,00
4,48
ASC
Ó II
......
......
......
......
......
......
......
0,72
0,61
2,96
1,67
4,19
2,14
8,29
COFR
ENTE
S...
......
......
......
......
......
...1,
591,
531,
540,
530,
370,
110,
91V
AN
DEL
LÓS
II....
......
......
......
......
....
0,51
2,38
35,5
65,
661,
813,
251,
53TR
ILLO
......
......
......
......
......
......
......
..0,
070,
301,
671,
000,
674,
822,
13
GLO
BAL
......
......
......
......
......
......
1,83
1,32
6,32
3,20
1,33
3,16
2,73
1995
2000
2005
2010
2012
2013
2014
– 97 –
PARA
DA
S RE
ACT
OR
2005
2010
2012
2013
2014
PAN
PPN
PPP
PAN
PPN
PPP
PAN
PPN
PPP
PAN
PPN
PPP
PAN
PPN
PPP
JOSÉ
CA
BRER
A(*
)....
......
......
......
..0
12
----
----
----
----
----
----
SAN
TA M
ª DE
GA
ROÑ
A(*
*)...
.....
00
00
13
10
1--
----
----
--A
LMA
RAZ
I....
......
......
......
......
......
12
10
20
10
13
10
10
1A
LMA
RAZ
II...
......
......
......
......
.....
01
11
21
00
11
01
01
0A
SCÓ
I...
......
......
......
......
......
......
.2
21
11
01
01
00
00
01
ASC
Ó II
......
......
......
......
......
......
....
12
00
01
10
12
01
01
1CO
FREN
TES.
......
......
......
......
......
...2
01
00
00
01
00
10
00
VA
ND
ELLÓ
S II.
......
......
......
......
.....
01
10
10
10
11
01
30
0TR
ILLO
......
......
......
......
......
......
......
02
10
11
00
10
12
00
1
TOTA
L...
......
......
......
......
......
...6
128
28
65
08
72
64
24
PAN
P: P
arad
as A
utom
átic
as N
o Pr
ogra
mad
as.
PN
P: P
arad
as N
o Pr
ogra
mad
as.
PP:
Par
adas
Pro
gram
adas
(in
cluy
e re
carg
as).
DEF
INIC
ION
ESFa
cto
r de
carg
a: R
elac
ión
entre
la e
nerg
ía e
léct
rica
pro
duc
ida
en u
n p
erío
do
de
tiem
po
y la
que
se
hub
iera
pod
ido
pro
duc
ir en
el m
ism
o p
erío
do
func
iona
ndo
a la
pot
enci
a no
min
al.
Fact
or
de
op
erac
ión:
Rel
ació
n en
tre e
l núm
ero
de
hora
s q
ue la
cen
tral h
a es
tad
o ac
opla
da
a la
red
y e
l núm
ero
tota
l de
hora
s d
el p
erío
do
cons
ider
ado.
Fact
or
de
ind
isp
oni
bili
dad
pro
gram
ada:
Rel
ació
n en
tre la
ene
rgía
que
se
ha d
ejad
o d
e p
rod
ucir
por
par
adas
o re
duc
cion
es d
e p
oten
cia
pro
gram
adas
en
un p
erío
do
atrib
uib
les
a la
pro
pia
cen
traly
la e
nerg
ía q
ue s
e hu
bie
ra p
odid
o p
rod
ucir
en e
l mis
mo
per
íod
o fu
ncio
nand
o a
la p
oten
cia
nom
inal
.Fa
cto
r d
e in
dis
po
nib
ilid
ad n
o p
rogr
amad
a: R
elac
ión
entre
la e
nerg
ía q
ue s
e ha
dej
ado
de
pro
duc
ir p
or p
arad
as o
red
ucci
ones
de
pot
enci
a no
pro
gram
adas
atri
bui
ble
s a
lap
rop
ia c
entra
l en
un p
erío
do
de
tiem
po
y la
ene
rgía
que
se
hub
iera
pod
ido
pro
duc
ir en
el m
ism
o p
erío
do
func
iona
ndo
a la
pot
enci
a no
min
al.
Fact
or
de
dis
po
nib
ilid
ad: C
omp
lem
ento
a 1
00 d
e lo
s fa
ctor
es d
e In
dis
pon
ibili
dad
Pro
gram
ada
y N
o Pr
ogra
mad
a.(*
) La
CN
Jos
é Ca
bre
ra, c
esó
su o
per
ació
n el
día
30-
04-2
006.
(**
)La
CN S
ta. M
ª de
Gar
oña
se e
ncue
ntra
en
situ
ació
n d
e ce
se d
esd
e el
6 d
e ju
lio d
e 20
13 y
el 2
4 d
e m
ayo
de
2014
ha s
olic
itad
o la
reno
vaci
ón d
e su
aut
oriz
ació
n d
e ex
plo
taci
ón.
Fuen
te:U
NES
A y
For
o N
ucle
ar.
3
– 98 –
Cent
ral
Perm
iso
de
cons
truc
ció
nPr
imer
aco
pla
mie
nto
In
icio
de
la o
per
ació
nA
uto
rizac
ión
de
Plaz
o d
e a
la r
ed e
léct
rica
com
erci
al
exp
lota
ció
n ac
tual
valid
ez
Sant
a M
aría
de
Gar
oña
2
de m
ayo
de 1
966
2 de
mar
zo d
e 19
7111
de
may
ode
197
1(*
)–
Alm
araz
I 2
de ju
lio d
e 19
731
de m
ayo
de 1
981
1 de
sep
tiem
bre
de 1
983
8 de
juni
o de
201
010
año
s
Alm
araz
II2
de ju
lio d
e 19
738
de o
ctub
re d
e 19
831
de ju
lio d
e 19
848
de ju
nio
de 2
010
10 a
ños
Asc
ó I
16 d
e m
ayo
de 1
974
13 d
e ag
osto
de
1983
10 d
e di
ciem
bre
de 1
984
22 d
e se
ptie
mbr
e de
201
110
año
s
Asc
ó II
7
de m
arzo
de
1975
23 d
e oc
tubr
e de
198
531
de
mar
zo d
e 19
8622
de
sept
iem
bre
de 2
011
10 a
ños
Cofre
ntes
9
de s
eptie
mbr
e de
197
514
de
octu
bre
de 1
984
11 d
e m
arzo
de
1985
20 d
e m
arzo
de
2011
10 a
ños
Trill
o I
17 d
e ag
osto
de
1979
23 d
e m
ayo
de
1988
6 d
e ag
osto
de
1988
17 d
e no
viem
bre
de
2014
10 a
ños
Van
del
lós
II
29 d
e d
icie
mb
re d
e 19
8012
de
dic
iem
bre
de
1987
8 d
e m
arzo
de
1988
26 d
e ju
lio d
e 20
1010
año
s
(*)
La a
utor
izac
ión
de
exp
lota
ción
de
la c
entra
l nuc
lear
de
Sant
a M
aría
de
Gar
oña
exp
iró e
l 6 d
e ju
lio d
e 20
13. E
l 27
de
may
o d
e 20
14, N
ucle
nor s
olic
itó la
reno
vaci
ón d
e la
mis
ma
hast
a el
2 d
e m
arzo
de
2031
.Fu
ente
:UN
ESA
y F
oro
Nuc
lear
(d
atos
a 2
0 d
e ab
ril d
e 20
15).
Cuad
ro 3
.3FE
CHA
S H
ISTÓ
RIC
AS
Y A
UTO
RIZ
ACI
ON
ES D
E EX
PLO
TACI
ÓN
DE
LAS
CEN
TRA
LES
NU
CLEA
RES
ESP
AÑ
OLA
S
– 99 –
Cuadro 3.4 PRODUCCIÓN DE COMBUSTIBLE NUCLEAREN ESPAÑA (*). EVOLUCIÓN
Cuadro 3.5 PROCEDENCIA DE LOS CONCENTRADOSDE URANIO COMPRADOS POR ESPAÑA EN2014
NÚMERO DE ELEMENTOS 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Elementos PWR: 540 496 532 624 464 558Elementos BWR: 457 438 497 294 652 298TOTAL 997 934 1.029 918 1.116 856
CCNN nacionales 289 383 319 376 350 184Exportación 708 551 710 542 766 672TOTAL 997 934 1.029 918 1.116 856
TONELADAS DE URANIO 2009 2010 2011 2012 2013 2014
En elementos PWR: 244,7 243,9 246,3 295,0 236,6 283,5En elementos BWR: 80,5 78,1 95,1 56,1 114,9 59,8TOTAL 325,2 322,0 341,4 351,1 351,5 343,3
CCNN nacionales 94,5 133,6 107,1 93,7 128,7 94,5Exportación 231,0 189,0 234,3 257,4 222,8 248,8TOTAL 325,3 322,1 341,1 351,1 351,5 343,3
(*) Producidos por ENUSA Industrias AvanzadasFuente: ENUSA Industrias Avanzadas y Foro Nuclear.
3
Fuente: ENUSA Industrias Avanzadas y Foro Nuclear.
Australia 11,6%
Namibia 4,9%Uzbequistán 6,4%
Sudáfrica 1,8%
Rusia 41,4%
Níger 33,9%
– 100 –
Cuadro 3.6 POTENCIA, PRODUCCIÓN NUCLEAR,RENDIMIENTOS Y APORTACIÓN AL TOTALDE LA ELECTRICIDAD POR PAÍSES EN ELMUNDO
Num.react.
PotenciaMW
netos
Prod 2014TWh
Δ %
Factor de carga
2014 (%)
Electricidadde origennuclear en2014 (%)
Alemania 9 12.003 91,78 -0,4 87,3 15,85Argentina 3 1.627 5,25 -8,0 36,8 4,05Armenia 1 376 2,26 4,4 68,6 30,67Bélgica 7 5.943 32,09 -20,0 61,6 47,51Brasil 2 1.901 15,38 4,8 92,4 2,86Bulgaria 2 1.906 15,01 12,2 89,9 31,8Canadá 19 13.553 100,09 3,1 84,3 16,8Corea delSur 23 20.656 149,16 12,0 82,4 30,42
China 23 19.317 130,58 17,1 77,2 2,39Eslovaquia 4 1.816 15,49 10,5 97,4 56,87Eslovenia 1 696 6,06 19,5 99,4 37,25España 7 7.002 57,30 1,0 93,4 20,48EstadosUnidos 99 98.756 797,06 1,0 92,1 19,47
Finlandia 4 2.741 22,65 -0,2 94,3 34,65Francia 58 63.130 415,90 2,9 75,2 76,93Hungria 4 1.889 14,77 1,6 89,3 53,59India 21 5.302 33,23 9,2 71,5 3,53Iran 1 915 4,14 203,5 51,7 1,51Japón 48 42.569 s.d s.d s.d s.dMéjico 2 1.600 9,31 -17,3 66,4 5,64Países Bajos 1 485 2,73 0,0 64,3 2,77Pakistán 3 725 4,61 4,8 72,6 4,34Reino Unido 16 10.038 57,91 -9,2 65,9 17,18RepúblicaCheca 6 3.766 28,63 -1,2 86,8 35,78
Rumanía 2 1.310 10,75 0,5 93,7 18,49Rusia 34 25.264 169,04 4,5 76,4 18,57Sudáfrica 2 1.830 14,74 7,9 91,9 6,2Suecia 10 9.487 62,27 -2,2 74,9 41,47Suiza 5 3.252 26,37 5,7 92,6 37,87Taiwán 6 4.927 40,80 1,7 94,5 18,93Ucrania 15 13.168 83,12 6,3 72,1 49,39
TOTAL 438 377.728 2.418,48 2,2 82,4
Datos a 31.12.2014. s.d: sin datos Δ % = Tasa de variación porcentual de la producción del año 2014 respecto a 2013.Fuente: PRIS-OIEA, WNA y Foro Nuclear.
– 101 –
Cuadro 3.7 POTENCIA Y REACTORES NUCLEARES ENSITUACIÓN DE OPERAR POR PAÍSES ENEL MUNDO. EVOLUCIÓN
3
1970 1980 1990 2000 2013 2014
MWe uds MWe uds MWe uds MWe uds MWe uds MWe uds
Alemania 927 8 10.487 19 22.127 21 21.470 19 12.068 9 12.003 9
Argentina 0 0 335 1 935 2 935 2 935 2 1.627 2
Armenia 0 0 751 2 375 1 375 1 375 1 376 1
Bélgica 10 1 1.838 4 5.927 7 5.927 7 5.927 7 5.943 7
Brasil 0 0 0 0 609 1 1.884 2 1.884 2 1.901 2
Bulgaria 0 0 1.224 3 2.585 5 3.538 6 1.906 2 1.906 2
Canadá 228 2 5.254 10 13.409 20 15.165 22 13.500 19 13.553 19Corea delSur 0 0 576 1 7.733 9 13.746 16 20.721 23 20.656 23
China 0 0 0 0 0 0 2.186 3 16.038 20 19.095 22
Eslovaquia 0 0 816 2 1.759 4 2.631 6 1.815 4 1.816 4
Eslovenia 0 0 0 0 688 1 688 1 688 1 696 1
España 141 1 621 2 7.262 8 7.262 8 7.121 8(*) 7.002 8(*)EstadosUnidos 6.635 19 54.597 69 106.245 111 102.657 104 99.081 100 98.756 99
Finlandia 0 0 2.752 4 2.752 4 2.752 4 2.752 4 2.741 4Francia 1.454 8 14.160 22 55.840 56 63.260 59 63.130 58 63.130 58Hungría 0 0 0 0 1.889 4 1.889 4 1.889 4 1.889 4India 300 2 577 4 1.189 7 2.603 14 5.308 21 5.302 21Irán 0 0 0 0 0 0 0 0 915 1 915 1Italia 563 3 1.423 4 0 0 0 0 0 0 0 0Japón 1.248 5 14.957 23 30.867 41 43.241 52 42.388 48 42.569 48Kazahastán 0 0 52 1 52 1 0 0 0 0 0 0Lituania 0 0 0 0 2.370 2 2.370 2 0 0 0 0Méjico 0 0 0 0 665 1 1.330 2 1.330 2 1.600 2PaísesBajos 55 1 537 2 537 2 482 1 482 1 485 1
Pakistán 0 0 90 1 90 1 390 2 690 3 725 3Reino Unido 3.501 27 6.474 33 11.567 37 11.671 33 9.243 16 10.038 16
RepúblicaCheca 0 0 0 0 1.878 4 2.881 5 3.884 6 3.766 6
Rumanía 0 0 0 0 0 0 650 1 1.300 2 1.310 2Rusia 786 5 8.557 20 18.898 29 19.848 30 23.643 33 25.264 34Sudáfrica 0 0 0 0 1.860 2 1.860 2 1.860 2 1.830 2Suecia 10 1 6.044 8 10.674 12 10.074 11 9.474 10 9.487 10Suiza 365 1 2.088 4 3.308 5 3.308 5 3.308 5 3.252 5Taiwán 0 0 1.208 2 5.032 6 5.032 6 5.032 6 4.927 6Ucrania 0 0 2.046 3 12.847 15 11.207 13 13.107 15 13.168 15
Mundo 16.223 84 137.464 244 331.969 419 363.312 443 371.794 435 377.728 438
Num países 14 24 30 31 31 31
(*) La CN de Sta. María de Garoña ha permanecido en situación de parada durante 2013 y 2014.Datos de potencia neta a 31 de diciembre del año que figura en la cabecera.Fuente: ELECNUC Ed. 2014 (CEA), hasta 2013, y WNA y Foro Nuclear (2014).
Cuadro 3.8REACTORES EN SITUACIÓN DE OPERAR, CONS-TRUCCIÓN Y ANUNCIADOS EN EL MUNDO POR PAÍSES
En situaciónde operar En construcción Planificados(*) Propuestos(**)
uds. MWe(***) uds . MWe uds . MWe uds . MWe Alemania 9 12.003 0 0 0 0 0 0Arabia Saudita 0 0 0 0 0 0 16 17.000Argentina 3 1.627 1 27 0 0 3 1.600Armenia 1 376 0 0 1 1.060 0 0Bangladesh 0 0 0 0 2 2.400 0 0Bélgica 7 5.943 0 0 0 0 0 0Bielorusia 0 0 2 2.400 0 0 2 2.400Brasil 2 1.901 1 1.405 0 0 4 4.000Bulgaria 2 1.906 0 0 1 950 0 0Canadá 19 13.553 0 0 2 1.500 3 3.800Corea del Norte 0 0 0 0 0 0 1 950Corea del Sur 23 20.656 5 6.870 8 11.640 0 0Chile 0 0 0 0 0 0 4 4.400China 22 19.095 27 29.548 64 71.220 123 128.000Egipto 0 0 0 0 1 1.000 1 1.000Emiratos A.U. 0 0 3 4.200 1 1.400 10 14.400Eslovaquia 4 1.816 2 942 0 0 1 1.200Eslovenia 1 696 0 0 0 0 1 1.000España 7(a) 7.002 0 0 0 0 0 0Estados Unidos 99 98.756 5 6.018 5 6.063 17 26.000Finlandia 4 2.741 1 1.700 1 1.200 1 1.500Francia 58 63.130 1 1.720 1 1.720 1 1.100Hungria 4 1.889 0 0 2 2.400 0 0India 21 5.302 6 4.300 22 21.300 35 40.000Indonesia 0 0 0 0 1 30 4 4.000Iran 1 915 0 0 2 2.000 7 6.300Israel 0 0 0 0 0 0 1 1.200Italia 0 0 0 0 0 0 0 0Japón 48 42.569 3 3.036 9 12.947 3 4.145Jordania 0 0 0 0 2 2.000 0 0Kazakhstan 0 0 0 0 2 600 2 600Lituania 0 0 0 0 1 1.350 0 0Malasia 0 0 0 0 0 0 2 2.000Méjico 2 1.600 0 0 0 0 2 2.000Países Bajos 1 485 0 0 0 0 1 1.000Pakistan 3 725 2 680 0 0 2 2.000Polonia 0 0 0 0 6 6.000 0 0Reino Unido 16 10.038 0 0 4 6.680 7 8.920República Checa 6 3.766 0 0 2 2.400 1 1.200Rumania 2 1.310 0 0 2 1.440 1 655Rusia 34 25.264 9 7.968 31 32.780 18 16.000Sudáfrica 2 1.830 0 0 0 0 8 9.600Suecia 10 9.487 0 0 0 0 0 0Suiza 5 3.252 0 0 0 0 3 4.000Tailandia 0 0 0 0 0 0 5 5.000Turquía 0 0 0 0 4 4.800 4 4.500Ucrania 15 13.168 0 0 2 1.900 11 12.000Vietnám 0 0 0 0 4 4.000 6 6.700Mundo (****) 437 377.728 70 73.514 183 203.580 311 340.170
Datos a 1 de nero de 2015.(*) Aprobados, financiación y compromisos firmes (la mayoría estarán operando en 8 ó 10 años).(**) Existen programas específicos o propuestas de localización (la mayoría operando en 15 años).(***) Potencia neta para "en operación" y Potencia bruta para el resto.(****) El total del mundo incluye 6 reactores en operación en Taiwán con una potencia de4.927 MWe, y 2 en construcción (2.700 MWe).(a) La central de Santa María de Garoña se encuentra en situación de cese y ha solictado larenovación de la autorización de explotación.Fuente: World Nuclear Association y Foro Nuclear.
– 102 –
– 103 –
3
Cuadro 3.9 REACTORES NUCLEARES AGRUPADOSPOR ANTIGÜEDAD EN EL MUNDO
Fuente: PRIS-OIEA. Datos a 2.2.2015
POTENCIAACUMULADA
(MWnetos) Num
de
reac
tore
sPo
tenc
ia
02
46
80
1214
1618
2022
2426
2830
3234
3638
4042
4446
AÑ
OS
DE
AN
TIG
ÜED
AD
40 35 30 25 20 15 10 5 0
NÚM DE REACTORES
400.
000
350.
000
300.
000
250.
000
200.
000
150.
000
100.
000
50.0
00 0
– 104 –
Cuadro 3.10 RELACIÓN NOMINAL DE CENTRALES NUCLEARESEN SITUACIÓN DE OPERAR EN EL MUNDO
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
ALEMANIA BROKDORF PWR OSTERENDE 1.480 14/10/1986EMSLAND PWR LINGEN (EMS) 1.406 19/04/1988GRAFENRHEINFELD PWR SCHWEINFURT 1.345 30/12/1981GROHNDE PWR GROHNDE 1.430 05/9/1984GUNDREMMINGEN-B BWR GUNDREMMINGEN 1.344 16/03/1984GUNDREMMINGEN-C BWR GUNDREMMINGEN 1.344 02/11/1984ISAR-2 PWR ESSENBACH 1.485 22/01/1988NECKARWESTHEIM-2 PWR NECKARWESTHEIM 1.400 03/01/1989PHILIPPSBURG-2 PWR PHILIPPSBURG 1.468 17/12/1984
ARGENTINA ATUCHA-1 PHWR LIMA 357 19/03/1974ATUCHA-2 PHWR LIMA 745 27/06/2014EMBALSE PHWR EMBALSE 648 25/04/1983
ARMENIA ARMENIAN-2 PWR METSAMOR 408 05/01/1980
BÉLGICA DOEL-1 PWR DOEL-BEVEREN 454 28/08/1974DOEL-2 PWR DOEL-BEVEREN 454 21/08/1975DOEL-3 PWR DOEL-BEVEREN 1.056 23/06/1982DOEL-4 PWR DOEL-BEVEREN 1.090 08/04/1985TIHANGE-1 PWR TIHANGE 1.009 07/03/1975TIHANGE-2 PWR TIHANGE 1.055 13/10/1982TIHANGE-3 PWR TIHANGE 1.094 15/06/1985
BRASIL ANGRA-1 PWR ANGRA DOS-REIS 640 01/04/1982ANGRA-2 PWR ANGRA DOS-REIS 1.350 02/07/2000
BULGARIA KOZLODUY-5 PWR VRATZA 1.000 29/11/1987KOZLODUY-6 PWR VRATZA 1.000 02/08/1991
CANADÁ BRUCE-1 PHWR TIVERTON 824 14/01/1977BRUCE-2 PHWR TIVERTON 786 04/09/1976BRUCE-3 PHWR TIVERTON 805 12/12/1977BRUCE-4 PHWR TIVERTON 805 21/12/1978BRUCE-5 PHWR TIVERTON 872 02/12/1984BRUCE-6 PHWR TIVERTON 891 26/06/1984BRUCE-7 PHWR TIVERTON 872 22/02/1986BRUCE-8 PHWR TIVERTON 872 09/03/1987DARLINGTON-1 PHWR TOWN OF NEWCASTLE 934 19/12/1990DARLINGTON-2 PHWR TOWN OF NEWCASTLE 934 15/01/1990DARLINGTON-3 PHWR TOWN OF NEWCASTLE 934 07/12/1992DARLINGTON-4 PHWR TOWN OF NEWCASTLE 934 17/04/1993PICKERING-1 PHWR PICKERING 542 04/04/1971PICKERING-4 PHWR PICKERING 542 21/05/1973PICKERING-5 PHWR PICKERING 540 19/12/1982PICKERING-6 PHWR PICKERING 540 08/11/1983PICKERING-7 PHWR PICKERING 540 17/11/1984PICKERING-8 PHWR PICKERING 540 21/01/1986POINT LEPREAU PHWR SAINT JOHN 705 11/09/1982
CHINA CEFR FBR TUOLI 25 21/07/2011DAYA BAY-1 PWR SHENZHEN CITY 984 31/08/1993DAYA BAY-2 PWR SHENZHEN CITY 984 07/0 2/1994FANGJIASHAN-1 PWR JIAXING 1.080 04/11/2014
(Continúa)
– 105 –
FANGJIASHAN-2 PWR JIAXING 1.080 12/01/2015FUQUING-1 PWR FUQUING 1.080 20/08/2014HONGYANHE-1 PWR DALIAN 1.119 17/02/2013HONGYANHE-2 PWR DALIAN 1.119 23/11/2013HONGYANHE-3 PWR DALIAN 1.080 23/03/2015LING AO-1 PWR SHENZEN 990 26/02/2002LING AO-2 PWR SHENZEN 990 14/09/2002LING AO-3 PWR SHENZEN 1.080 15/07/2010LING AO-4 PWR SHENZEN 1.080 03/05/2011NINGDE-1 PWR NINGDE 1.080 28/12/2012NINGDE-2 PWR NINGDE 1.080 04/01/2014NINGDE-3 PWR NINGDE 1.080 21/03/2015QINSHAN 2-1 PWR JIAXING 650 06/02/2002QINSHAN 2-2 PWR JIAXING 650 11/03/2004QINSHAN 2-3 PWR JIAXING 660 01/08/2010QINSHAN 2-4 PWR JIAXING 660 25/11/2011QINSHAN 3-1 PHWR JIAXING 728 19/11/2002QINSHAN 3-2 PHWR JIAXING 728 12/06/2003QINSHAN-1 PWR JIAXING 310 15/12/1991TIANWAN-1 PWR LIANYUNGANG 1.060 12/05/2006TIANWAN-2 PWR LIANYUNGANG 1.060 14/05/2007YANGJIANG-1 PWR YANGJIANG 1.086 31/12/2013YANGJIANG-2 PWR YANGJIANG 1.080 10/03/2015
COREA HANBIT-1 PWR YEONGGWANG-GUN 1.000 05/03/1986DEL SUR HANBIT-2 PWR YEONGGWANG-GUN 993 11/11/1986
HANBIT-3 PWR YEONGGWANG-GUN 1.050 30/10/1994HANBIT-4 PWR YEONGGWANG-GUN 1.049 18/07/1995HANBIT-5 PWR YEONGGWANG-GUN 1.053 19/12/2001HANBIT-6 PWR YEONGGWANG-GUN 1.052 16/09/2002HANUL-1 PWR ULCHIN-GUN 1.003 07/04/1988HANUL-2 PWR ULCHIN-GUN 1.008 14/04/1989HANUL-3 PWR ULCHIN-GUN 1.050 06/01/1998HANUL-4 PWR ULCHIN-GUN 1.053 28/12/1998HANUL-5 PWR ULCHIN-GUN 1.051 18/12/2003HANUL-6 PWR ULCHIN-GUN 1.051 07/01/2005KORI-1 PWR GIJANG-GUN 608 26/06/1977KORI-2 PWR GIJANG-GUN 676 22/04/1983KORI-3 PWR GIJANG-GUN 1.042 22/01/1985KORI-4 PWR GIJANG-GUN 1.041 15/11/1985SHIN-KORI-1 PWR BUSAN & ULSAN 1.049 04/08/2010SHIN-KORI-2 PWR BUSAN & ULSAN 1.046 28/01/2012SHIN-WOLSONG-1 PWR GYEONGJU-SI 1.045 27/01/2012SHIN-WOLSONG-2 PWR GYEONGJU-SI 1.000 26/02/2015WOLSONG-1 PHWR GYEONGJU-SI 685 31/12/1982WOLSONG-2 PHWR GYEONGJU-SI 675 01/04/1997WOLSONG-3 PHWR GYEONGJU-SI 688 25/03/1998WOLSONG-4 PHWR GYEONGJU-SI 691 21/05/1999
ESLOVAQUIA BOHUNICE-3 PWR JASLOVSKE BOHUNICE 505 20/08/1984BOHUNICE-4 PWR JASLOVSKE BOHUNICE 505 09/08/1985MOCHOVCE-1 PWR LEVICE 470 04/07/1998MOCHOVCE-2 PWR LEVICE 470 20/12/1999
ESLOVENIA KRSKO PWR KRSKO 727 02/10/1981
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
(Continúa)
3
– 106 –
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
ESPAÑA ALMARAZ-1 PWR ALMARAZ 1.049 01/05/1981ALMARAZ-2 PWR ALMARAZ 1.044 08/10/1983ASCO-1 PWR ASCO 1.033 13/08/1983ASCO-2 PWR ASCO 1.035 23/10/1985COFRENTES BWR COFRENTES 1.102 14/10/1984STA MARIA DE GAROÑA (*) BWR STA MARIA DE GAROÑA 466 02/03/1971TRILLO-1 PWR TRILLO 1.066 23/05/1988VANDELLOS-2 PWR VANDELLOS 1.087 12/12/1987
ESTADOS ANO-1 PWR POPE 903 17/08/1974UNIDOS ANO-2 PWR POPE 1.065 26/12/1978
BEAVER VALLEY-1 PWR SHIPPINGPORT 959 14/06/1976BEAVER VALLEY-2 PWR SHIPPINGPORT 958 17/08/1987BRAIDWOOD-1 PWR BRAIDWOOD 1.270 12/07/1987BRAIDWOOD-2 PWR BRAIDWOOD 1.230 25/05/1988BROWNS FERRY-1 BWR DECATUR 1.155 15/10/1973BROWNS FERRY-2 BWR DECATUR 1.155 28/08/1974BROWNS FERRY-3 BWR DECATUR 1.155 12/09/1976BRUNSWICK-1 BWR SOUTHPORT 990 04/12/1976BRUNSWICK-2 BWR SOUTHPORT 960 29/04/1975BYRON-1 PWR BYRON 1.242 01/03/1985BYRON-2 PWR BYRON 1.210 06/02/1987CALLAWAY-1 PWR FULTON 1.275 24/10/1984CALVERT CLIFFS-1 PWR LUSBY 918 03/01/1975CALVERT CLIFFS-2 PWR LUSBY 911 07/12/1976CATAWBA-1 PWR YORK COUNTY 1.188 22/01/1985CATAWBA-2 PWR YORK COUNTY 1.188 18/05/1986CLINTON-1 BWR HART TOWNSHIP 1.098 24/04/1987COLUMBIA BWR BENTON 1.173 27/05/1984COMANCHE PEAK-1 PWR GLEN ROSE 1.259 24/04/1990COMANCHE PEAK-2 PWR GLEN ROSE 1.250 09/04/1993COOK-1 PWR BRIDGMAN 1.100 10/02/1975COOK-2 PWR BRIDGMAN 1.151 22/03/1978COOPER BWR BROWNVILLE 801 10/05/1974DAVIS BESSE-1 PWR OTTAWA 925 28/08/1977DIABLO CANYON-1 PWR AVILA BEACH 1.197 11/11/1984DIABLO CANYON-2 PWR AVILA BEACH 1.197 20/10/1985DRESDEN-2 BWR MORRIS 950 13/04/1970DRESDEN-3 BWR MORRIS 935 22/07/1971DUANE ARNOLD-1 BWR PALO 624 19/05/1974FARLEY-1 PWR DOTHAN 918 18/08/1977FARLEY-2 PWR DOTHAN 928 25/05/1981FERMI-2 BWR LAGOONA BEACH 1.198 21/09/1986FITZPATRICK BWR OSWEGO 849 01/02/1975FORT CALHOUN-1 PWR FORT CALHOUN 512 25/08/1973GINNA PWR ONTARIO 608 02/12/1969GRAND GULF-1 BWR PORT GIBSON 1.500 20/10/1984HARRIS-1 PWR NEW HILL 960 19/01/1987HATCH-1 BWR BAXLEY 911 11/11/1974HATCH-2 BWR BAXLEY 921 22/09/1978HOPE CREEK-1 BWR SALEM 1.240 01/08/1986INDIAN POINT-2 PWR BUCHANAN 1.067 26/06/1973INDIAN POINT-3 PWR BUCHANAN 1.085 27/04/1976
(Continúa)
– 107 –
LASALLE-1 BWR MARSEILLES 1.207 04/09/1982LASALLE-2 BWR MARSEILLES 1.207 20/04/1984LIMERICK-1 BWR LIMERICK 1.194 13/04/1985LIMERICK-2 BWR LIMERICK 1.194 01/09/1989MCGUIRE-1 PWR CORNELIUS 1.215 12/09/1981MCGUIRE-2 PWR CORNELIUS 1.215 23/05/1983MILLSTONE-2 PWR WATERFORD 918 09/11/1975MILLSTONE-3 PWR WATERFORD 1.280 12/02/1986MONTICELLO BWR MONTICELLO 613 05/03/1971NINE MILE POINT-1 BWR SCRIBA 642 09/11/1969NINE MILE POINT-2 BWR SCRIBA 1.320 08/08/1987NORTH ANNA-1 PWR MINERAL 990 17/04/1978NORTH ANNA-2 PWR MINERAL 1.011 25/08/1980OCONEE-1 PWR OCONEE 891 06/05/1973OCONEE-2 PWR OCONEE 891 05/12/1973OCONEE-3 PWR OCONEE 891 18/09/1974OYSTER CREEK BWR FORKED RIVER 652 23/09/1969PALISADES PWR SOUTH HAVEN 845 31/12/1971PALO VERDE-1 PWR WINTERSBURG 1.414 10/06/1985PALO VERDE-2 PWR WINTERSBURG 1.414 20/05/1986PALO VERDE-3 PWR WINTERSBURG 1.414 28/11/1987PEACH BOTTOM-2 BWR YORK COUNTY 1.182 18/02/1974PEACH BOTTOM-3 BWR YORK COUNTY 1.182 01/09/1974PERRY-1 BWR PERRY 1.303 19/12/1986PILGRIM-1 BWR PLYMOUTH 711 19/07/1972POINT BEACH-1 PWR TWO CREEKS 640 06/11/1970POINT BEACH-2 PWR TWO CREEKS 640 02/08/1972PRAIRIE ISLAND-1 PWR RED WING 566 04/12/1973PRAIRIE ISLAND-2 PWR RED WING 560 21/12/1974QUAD CITIES-1 BWR CORDOVA 940 12/04/1972QUAD CITIES-2 BWR CORDOVA 940 23/05/1972RIVER BEND-1 BWR ST.FRANCISVILLE 1.016 03/12/1985ROBINSON-2 PWR HARTSVILLE 780 26/09/1970SALEM-1 PWR SALEM 1.254 25/12/1976SALEM-2 PWR SALEM 1.200 03/06/1981SEABROOK-1 PWR SEABROOK 1.296 29/05/1990SEQUOYAH-1 PWR DAISY 1.221 22/07/1980SEQUOYAH-2 PWR DAISY 1.200 23/12/1981SOUTH TEXAS-1 PWR BAY CITY 1.354 30/03/1988SOUTH TEXAS-2 PWR BAY CITY 1.354 11/04/1989ST. LUCIE-1 PWR FORT PIERCE 1.045 07/05/1976ST. LUCIE-2 PWR FORT PIERCE 1.050 13/06/1983SUMMER-1 PWR JENKINSVILLE 1.006 16/11/1982SURRY-1 PWR GRAVEL NECK 890 04/07/1972SURRY-2 PWR GRAVEL NECK 890 10/03/1973SUSQUEHANNA-1 BWR SALEM 1.330 16/11/1982SUSQUEHANNA-2 BWR SALEM 1.330 03/07/1984THREE MILE ISLAND-1 PWR DAUPHIN 880 19/06/1974TURKEY POINT-3 PWR FLORIDA CITY 829 02/11/1972TURKEY POINT-4 PWR FLORIDA CITY 829 21/06/1973VOGTLE-1 PWR WAYNESBORO 1.229 27/03/1987VOGTLE-2 PWR WAYNESBORO 1.229 10/04/1989
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
(Continúa)
3
– 108 –
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
WATERFORD-3 PWR TAFT 1.250 18/03/1985WATTS BAR-1 PWR SPRING CITY 1.210 06/02/1996WOLF CREEK PWR BURLINGTON 1.280 12/06/1985
FINLANDIA LOVIISA-1 PWR LOVIISA 520 08/02/1977LOVIISA-2 PWR LOVIISA 520 04/11/1980OLKILUOTO-1 BWR OLKILUOTO 910 02/09/1978OLKILUOTO-2 BWR OLKILUOTO 910 18/02/1980
FRANCIA BELLEVILLE-1 PWR LENE 1.363 14/10/1987BELLEVILLE-2 PWR LENE 1.363 06/07/1988BLAYAIS-1 PWR BRAUD ST.LOUIS 951 12/06/1981BLAYAIS-2 PWR BRAUD ST.LOUIS 951 17/07/1982BLAYAIS-3 PWR BRAUD ST.LOUIS 951 17/08/1983BLAYAIS-4 PWR BRAUD ST.LOUIS 951 16/05/1983BUGEY-2 PWR ST.VULBAS 945 10/05/1978BUGEY-3 PWR ST.VULBAS 945 21/09/1978BUGEY-4 PWR ST.VULBAS 917 08/03/1979BUGEY-5 PWR ST.VULBAS 917 31/07/1979CATTENOM-1 PWR CATTENOM 1.362 13/11/1986CATTENOM-2 PWR CATTENOM 1.362 17/09/1987CATTENOM-3 PWR CATTENOM 1.362 06/07/1990CATTENOM-4 PWR CATTENOM 1.362 27/05/1991CHINON B-1 PWR AVOINE 954 30/11/1982CHINON B-2 PWR AVOINE 954 29/11/1983CHINON B-3 PWR AVOINE 954 20/10/1986CHINON B-4 PWR AVOINE 954 14/11/1987CHOOZ B-1 PWR CHARLEVILLE 1.560 30/08/1996CHOOZ B-2 PWR CHARLEVILLE 1.560 10/04/1997CIVAUX-1 PWR CIVAUX 1.561 24/12/1997CIVAUX-2 PWR CIVAUX 1.561 24/12/1999CRUAS-1 PWR CRUAS 956 29/04/1983CRUAS-2 PWR CRUAS 956 06/09/1984CRUAS-3 PWR CRUAS 956 14/05/1984CRUAS-4 PWR CRUAS 956 27/10/1984DAMPIERRE-1 PWR DAMPIERRE-EN-BURLY 937 23/03/1980DAMPIERRE-2 PWR DAMPIERRE-EN-BURLY 937 10/12/1980DAMPIERRE-3 PWR DAMPIERRE-EN-BURLY 937 30/01/1981DAMPIERRE-4 PWR DAMPIERRE-EN-BURLY 937 18/08/1981FESSENHEIM-1 PWR FESSENHEIM 920 06/04/1977FESSENHEIM-2 PWR FESSENHEIM 920 07/10/1977FLAMANVILLE-1 PWR FLAMANVILLE 1.382 04/12/1985FLAMANVILLE-2 PWR FLAMANVILLE 1.382 18/07/1986GOLFECH-1 PWR AGEN 1.363 07/06/1990GOLFECH-2 PWR AGEN 1.363 18/06/1993GRAVELINES-1 PWR GRAVELINES 951 13/03/1980GRAVELINES-2 PWR GRAVELINES 951 26/08/1980GRAVELINES-3 PWR GRAVELINES 951 12/12/1980GRAVELINES-4 PWR GRAVELINES 951 14/06/1981GRAVELINES-5 PWR GRAVELINES 951 28/08/1984GRAVELINES-6 PWR GRAVELINES 951 01/08/1985NOGENT-1 PWR NOGENT-SUR-SEINE 1.363 21/10/1987NOGENT-2 PWR NOGENT-SUR-SEINE 1.363 14/12/1988PALUEL-1 PWR PALUEL 1.382 22/06/1984
(Continúa)
– 109 –
PALUEL-2 PWR PALUEL 1.382 14/09/1984PALUEL-3 PWR PALUEL 1.382 30/09/1985PALUEL-4 PWR PALUEL 1.382 11/04/1986PENLY-1 PWR PENLY 1.382 04/05/1990PENLY-2 PWR PENLY 1.382 04/02/1992ST. ALBAN-1 PWR SAINT-MAURICE-L'EXIL 1.381 30/08/1985ST. ALBAN-2 PWR SAINT-MAURICE-L'EXIL 1.381 03/07/1986ST. LAURENT B-1 PWR ST. LAURENT DES EAUX 956 21/01/1981ST. LAURENT B-2 PWR ST. LAURENT DES EAUX 956 01/06/1981TRICASTIN-1 PWR PIERRELATTE 955 31/05/1980TRICASTIN-2 PWR PIERRELATTE 955 07/08/1980TRICASTIN-3 PWR PIERRELATTE 955 10/02/1981TRICASTIN-4 PWR PIERRELATTE 955 12/06/1981
HUNGRIA PAKS-1 PWR PAKS 500 28/12/1982PAKS-2 PWR PAKS 500 06/09/1984PAKS-3 PWR PAKS 500 28/09/1986PAKS-4 PWR PAKS 500 16/08/1987
INDIA KAIGA-1 PHWR KAIGA 220 12/10/2000KAIGA-2 PHWR KAIGA 220 02/12/1999KAIGA-3 PHWR KAIGA 220 11/04/2007KAIGA-4 PHWR KAIGA 220 19/01/2011KAKRAPAR-1 PHWR SURAT 220 24/11/1992KAKRAPAR-2 PHWR SURAT 220 04/03/1995KUDANKULAM-1 PWR TIRUNELLVELI-
KATTABOMMAN 1.000 22/10/2013MADRAS-1 PHWR MADRAS 220 23/07/1983MADRAS-2 PHWR MADRAS 220 20/09/1985NARORA-1 PHWR NARORA 220 29/07/1989NARORA-2 PHWR NARORA 220 05/01/1992RAJASTHAN-1 PHWR KOTA 100 30/11/1972RAJASTHAN-2 PHWR KOTA 200 01/11/1980RAJASTHAN-3 PHWR KOTA 220 10/03/2000RAJASTHAN-4 PHWR KOTA 220 17/11/2000RAJASTHAN-5 PHWR KOTA 220 22/12/2009RAJASTHAN-6 PHWR KOTA 220 28/03/2010TARAPUR-1 BWR BOISAR 160 01/04/1969TARAPUR-2 BWR BOISAR 160 05/05/1969TARAPUR-3 PHWR BOISAR 540 15/06/2006TARAPUR-4 PHWR BOISAR 540 04/06/2005
IRÁN BUSHEHR-1 PWR HALILEH 1.000 03/09/2011
JAPÓN FUKUSHIMA-DAINI-1 BWR NARAHA-MACHI 1.100 31/07/1981FUKUSHIMA-DAINI-2 BWR NARAHA-MACHI 1.100 23/06/1983FUKUSHIMA-DAINI-3 BWR NARAHA-MACHI 1.100 14/12/1984FUKUSHIMA-DAINI-4 BWR NARAHA-MACHI 1.100 17/12/1986GENKAI-1 PWR GENKAI-CHO 559 14/02/1975GENKAI-2 PWR GENKAI-CHO 559 03/06/1980GENKAI-3 PWR GENKAI-CHO 1.180 15/06/1993GENKAI-4 PWR GENKAI-CHO 1.180 12/11/1996HAMAOKA-3 BWR OMAEZAKI-SHI 1.100 20/01/1987HAMAOKA-4 BWR OMAEZAKI-SHI 1.137 27/01/1993HAMAOKA-5 BWR OMAEZAKI-SHI 1.380 30/04/2004HIGASHI DORI-1 (TOHOKU) BWR HIGASHIDORI-MURA 1.100 09/03/2005
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
(Continúa)
3
– 110 –
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
IKATA-1 PWR IKATA-CHO 566 17/02/1977IKATA-2 PWR IKATA-CHO 566 19/08/1981IKATA-3 PWR IKATA-CHO 890 29/03/1994KASHIWAZAKI KARIWA-1 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.100 13/02/1985KASHIWAZAKI KARIWA-2 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.100 08/02/1990KASHIWAZAKI KARIWA-3 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.100 08/12/1992KASHIWAZAKI KARIWA-4 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.100 21/12/1993KASHIWAZAKI KARIWA-5 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.100 12/09/1989KASHIWAZAKI KARIWA-6 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.356 29/01/1996KASHIWAZAKI KARIWA-7 BWR KASHIWAZAKI-SHI 1.356 17/12/1996MIHAMA-1 PWR MIHAMA 340 08/08/1970MIHAMA-2 PWR MIHAMA 500 21/04/1972MIHAMA-3 PWR MIHAMA 826 19/02/1976OHI-1 PWR OHI 1.175 23/12/1977OHI-2 PWR OHI 1.175 11/10/1978OHI-3 PWR OHI 1.180 07/06/1991OHI-4 PWR OHI 1.180 19/06/1992ONAGAWA-1 BWR ONAGAWA, ISHINOMAKI 524 18/11/1983ONAGAWA-2 BWR ONAGAWA, ISHINOMAKI 825 23/12/1994ONAGAWA-3 BWR ONAGAWA, ISHINOMAKI 825 30/05/2001SENDAI-1 PWR SATSUMASENDAI 890 16/09/1983SENDAI-2 PWR SATSUMASENDAI 890 05/04/1985SHIKA-1 BWR SHIKA-MACHI 540 12/01/1993SHIKA-2 BWR SHIKA-MACHI 1.206 04/07/2005SHIMANE-1 BWR MATSUE 460 02/12/1973SHIMANE-2 BWR MATSUE 820 11/07/1988TAKAHAMA-1 PWR TAKAHAMA 826 27/03/1974TAKAHAMA-2 PWR TAKAHAMA 826 17/01/1975TAKAHAMA-3 PWR TAKAHAMA 870 09/05/1984TAKAHAMA-4 PWR TAKAHAMA 870 01/11/1984TOKAI-2 BWR TOKAI MURA 1.100 13/03/1978TOMARI-1 PWR TOMARI VILLAGE 579 06/12/1988TOMARI-2 PWR TOMARI VILLAGE 579 27/08/1990TOMARI-3 PWR TOMARI VILLAGE 912 20/03/2009TSURUGA-1 BWR TSURUGA CITY 357 16/11/1969TSURUGA-2 PWR TSURUGA CITY 1.160 19/06/1986
MÉXICO LAGUNA VERDE-1 BWR ALTO LUCERO 700 13/4/1989LAGUNA VERDE-2 BWR ALTO LUCERO 700 11/11/1994
PAÍSES BAJOS BORSSELE PWR BORSSELE 515 04/07/1973
PAKISTÁN CHASNUPP-1 PWR KUNDIAN 325 13/06/2000CHASNUPP-2 PWR KUNDIAN 325 14/03/2011KANUPP PHWR KARACHI 100 18/10/1971
REINO UNIDO DUNGENESS B-1 GCR ROMNEY MARSH 615 03/04/1983DUNGENESS B-2 GCR ROMNEY MARSH 615 29/12/1985HARTLEPOOL A-1 GCR HARTLEPOOL 655 01/08/1983HARTLEPOOL A-2 GCR HARTLEPOOL 655 31/10/1984HEYSHAM A-1 GCR HEYSHAM 625 09/07/1983HEYSHAM A-2 GCR HEYSHAM 625 11/10/1984HEYSHAM B-1 GCR HEYSHAM 680 12/07/1988HEYSHAM B-2 GCR HEYSHAM 680 11/11/1988HINKLEY POINT B-1 GCR HINKLEY 655 30/10/1976
(Continúa)
– 111 –
HINKLEY POINT B-2 GCR HINKLEY 655 05/02/1976HUNTERSTON B-1 GCR HUNTERSTON 644 06/02/1976HUNTERSTON B-2 GCR HUNTERSTON 644 31/03/1977SIZEWELL B PWR LEISTON 1.250 14/02/1995TORNESS-1 GCR DUNBAR 682 25/05/1988TORNESS-2 GCR DUNBAR 682 03/02/1989WYLFA-1 GCR ANGLESEY 530 24/01/1971
REPÚBLICA DUKOVANY-1 PWR DUKOVANY 500 24/02/1985CHECA DUKOVANY-2 PWR DUKOVANY 500 30/01/1986
DUKOVANY-3 PWR DUKOVANY 500 14/11/1986DUKOVANY-4 PWR DUKOVANY 500 11/06/1987TEMELIN-1 PWR TEMELIN 1.077 21/12/2000TEMELIN-2 PWR TEMELIN 1.056 29/12/2002
RUMANÍA CERNAVODA-1 PHWR CERNAVODA 706 11/07/1996CERNAVODA-2 PHWR CERNAVODA 705 07/08/2007
RUSIA BALAKOVO-1 PWR BALAKOVO 1.000 28/12/1985BALAKOVO-2 PWR BALAKOVO 1.000 08/10/1987BALAKOVO-3 PWR BALAKOVO 1.000 25/12/1988BALAKOVO-4 PWR BALAKOVO 1.000 11/04/1993BELOYARSK-3 FBR ZARECHNYY 600 08/04/1980BILIBINO-1 LWGR BILIBINO 12 12/01/1974BILIBINO-2 LWGR BILIBINO 12 30/12/1974BILIBINO-3 LWGR BILIBINO 12 22/12/1975BILIBINO-4 LWGR BILIBINO 12 27/12/1976KALININ-1 PWR UDOMLYA 1.000 09/05/1984KALININ-2 PWR UDOMLYA 1.000 03/12/1986KALININ-3 PWR UDOMLYA 1.000 16/12/2004KALININ-4 PWR UDOMLYA 1.000 24/11/2011KOLA-1 PWR POLYARNYYE ZORI 440 29/06/1973KOLA-2 PWR POLYARNYYE ZORI 440 09/12/1974KOLA-3 PWR POLYARNYYE ZORI 440 24/03/1981KOLA-4 PWR POLYARNYYE ZORI 440 11/10/1984KURSK-1 LWGR KURCHATOV 1.000 19/12/1976KURSK-2 LWGR KURCHATOV 1.000 28/01/1979KURSK-3 LWGR KURCHATOV 1.000 17/10/1983KURSK-4 LWGR KURCHATOV 1.000 02/12/1985LENINGRAD-1 LWGR SOSNOVYY BOR 1.000 21/12/1973LENINGRAD-2 LWGR SOSNOVYY BOR 1.000 11/07/1975LENINGRAD-3 LWGR SOSNOVYY BOR 1.000 07/12/1979LENINGRAD-4 LWGR SOSNOVYY BOR 1.000 09/02/1981NOVOVORONEZH-3 PWR NOVOVORONEZHSKIY 417 27/12/1971NOVOVORONEZH-4 PWR NOVOVORONEZHSKIY 417 28/12/1972NOVOVORONEZH-5 PWR NOVOVORONEZHSKIY 1.000 31/05/1980ROSTOV-1 PWR VOLGODONSK 1.000 30/03/2001ROSTOV-2 PWR VOLGODONSK 1.000 18/03/2010ROSTOV-3 PWR VOLGODONSK 1.000 27/12/2014SMOLENSK-1 LWGR DESNOGORSK 1.000 09/12/1982SMOLENSK-2 LWGR DESNOGORSK 1.000 31/05/1985SMOLENSK-3 LWGR DESNOGORSK 1.000 17/01/1990
SUDÁFRICA KOEBERG-1 PWR DUYNEFONTEIN 970 04/04/1984KOEBERG-2 PWR DUYNEFONTEIN 970 25/07/1985
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
(Continúa)
3
– 112 –
Potencia Bruta Fecha
País Nombre Tipo Localización (MW) Conexión
SUECIA FORSMARK-1 BWR OESTHAMMAR 1.022 06/06/1980FORSMARK-2 BWR OESTHAMMAR 1.158 26/01/1981FORSMARK-3 BWR OESTHAMMAR 1.212 05/03/1985OSKARSHAMN-1 BWR OSKARSHAMN 492 19/08/1971OSKARSHAMN-2 BWR OSKARSHAMN 661 02/10/1974OSKARSHAMN-3 BWR OSKARSHAMN 1.450 03/03/1985RINGHALS-1 BWR RINGHALS 910 14/10/1974RINGHALS-2 PWR RINGHALS 847 17/08/1974RINGHALS-3 PWR RINGHALS 1.117 07/09/1980RINGHALS-4 PWR RINGHALS 1.168 23/06/1982
SUÍZA BEZNAU-1 PWR BEZNAU 380 17/07/1969BEZNAU-2 PWR BEZNAU 380 23/10/1971GOESGEN PWR DAENIKEN 1.035 02/02/1979LEIBSTADT BWR LEIBSTADT 1.275 24/05/1984MUEHLEBERG BWR MUEHLEBERG 390 01/07/1971
UCRANIA KHMELNITSKI-1 PWR NETESHIN 1.000 31/12/1987KHMELNITSKI-2 PWR NETESHIN 1.000 07/08/2004ROVNO-1 PWR KUZNETSOVSK 420 22/12/1980ROVNO-2 PWR KUZNETSOVSK 415 22/12/1981ROVNO-3 PWR KUZNETSOVSK 1.000 21/12/1986ROVNO-4 PWR KUZNETSOVSK 1.000 10/10/2004SOUTH UKRAINE-1 PWR NIKOLAYEV OBLAST 1.000 31/12/1982 SOUTH UKRAINE-2 PWR NIKOLAYEV OBLAST 1.000 06/01/1985SOUTH UKRAINE-3 PWR NIKOLAYEV OBLAST 1.000 20/09/1989ZAPOROZHYE-1 PWR ENERGODAR 1.000 10/12/1984ZAPOROZHYE-2 PWR ENERGODAR 1.000 22/07/1985ZAPOROZHYE-3 PWR ENERGODAR 1.000 10/12/1986ZAPOROZHYE-4 PWR ENERGODAR 1.000 18/12/1987ZAPOROZHYE-5 PWR ENERGODAR 1.000 14/08/1989ZAPOROZHYE-6 PWR ENERGODAR 1.000 19/10/1995
Datos a 16.04.15 (*) La autorización de la central de Santa María de Garoña expiró el 6 dejulio de 2013. El 27 de mayo de 2014 Nuclenor solicitó la renovación de la misma hastael 2 de marzo de 2031. BWR: Reactor de agua en ebullición. PWR: Reactor de agua a presión. PHWR: Reactor deagua pesada. FBR: Reactor generador rápido. LWGR (RBMK): Reactor de grafito y agua lige-ra. GCR: Reactor refrigerado por gas.Fuente: OIEA (Base de datos "PRIS") y Foro Nuclear.Nota del editor. Se han mantenido los textos tal como figuran en dicha base de datos.
Unidades Total MWe (*)
En operación
BWR 80 75.462
FBR 2 580
GCR 15 8.045
LWGR 15 10.219
PHWR 49 24.549
PWR 279 259.172
Total 440 378.027
En construcción
BWR 4 5.250
FBR 2 1.259
HTGR 1 200
PHWR 4 2.520
PWR 57 57.271
Total 68 66.500
– 113 –
3
Cuadro 3.11 REACTORES EN SITUACIÓN DE OPERAR YCONSTRUCCIÓN SEGÚN TIPOS EN ELMUNDO
(*) Potencia netaBWR: Reactor de agua en ebulliciónFBR: Reactor reproductor rápido.GCR: Reactor refrigerado por gas.HTGR: Reactor grafito-gas a alta temperatura.LWGR (RBMK): Reactor de grafito y agua ligera.PHWR: Reactor de agua pesada.PWR: Reactor de agua a presión. Fuente: OIEA (Base datos PRIS, 11 de Marzo de 2015).
– 114 –
Cuad
ro 3
.12
REL
ACI
ÓN
NO
MIN
AL
DE
CEN
TRA
LES
NU
CLEA
RES
EN
CO
NST
RU
CCIÓ
N E
N E
L M
UN
DO
ARG
ENTI
NA
PWR
CARE
M 2
5CA
REM
Pro
toty
p29
25CN
EACN
EA2-
2014
-—BI
ELO
RUSI
APW
RBE
LARU
SIA
N-1
VV
ER V
-491
1.19
41.
109
DSA
EA
SE11
-201
3-—
BELA
RUSI
AN
-2V
VER
V-4
911.
194
1.10
9D
SAE
ASE
4-20
14-—
BRA
SIL
PWR
AN
GRA
-3PR
E KO
NV
OI
1.35
01.
245
ELET
RON
UKW
U6-
2010
1-20
16CO
REA
DEL
SU
RPW
RSH
IN-H
AN
UL-
1A
PR-1
400
1.40
01.
340
KHN
PD
HIC
KOPC
7-20
126-
2016
SHIN
-HA
NU
L-2
APR
-140
01.
400
1.34
0KH
NP
DH
ICKO
PC6-
2013
6-20
17SH
IN-K
ORI
-3A
PR-1
400
1.40
01.
400
KHN
PD
HIC
KOPC
10-2
008
-—SH
IN-K
ORI
-4A
PR-1
400
1.40
01.
340
KHN
PD
HIC
KOPC
8-20
09-—
SHIN
-WO
L-SO
NG
-2O
PR-1
000
1.00
095
0KH
NP
DH
ICKO
PC9-
2008
-—CH
INA
PWR
CHA
NG
JIA
NG
-1CN
P-60
065
061
0H
NPC
DEC
4-20
10-—
CHA
NG
JIA
NG
-2CN
P-60
065
061
0H
NPC
DEC
11-2
010
12-2
015
FAN
GCH
ENG
-G
AN
G-2
CPR-
1000
1.08
01.
000
GFN
PCD
EC12
-201
0-—
FAN
GJI
ASH
AN
-1CP
R-10
001.
080
1.00
0Q
NPC
NPI
C12
-200
8-—
FAN
GJI
ASH
AN
-2CP
R-10
001.
080
1.00
0Q
NPC
NPI
C7-
2009
-—FU
QIN
G-2
CPR-
1000
1.08
01.
000
FQN
PN
PIC
6-20
09-—
FUQ
ING
-3CP
R-10
001.
080
1.00
0FQ
NP
NPI
C12
-201
07-
2015
FUQ
ING
-4CP
R-10
001.
080
1.00
0FQ
NP
NPI
C11
-201
2-—
HA
IYA
NG
-1A
P-10
001.
250
1.00
0SD
NPC
WH
9-20
09-—
HA
IYA
NG
-2A
P-10
001.
250
1.00
0SD
NPC
WH
6-20
10-—
HO
NG
YAN
HE-
3CP
R-10
001.
080
1.00
0LH
NPC
DEC
3-20
09-—
País
Tip
o /
Nom
bre
Mod
elo
Pot.
Brut
aM
WPo
t. N
eta
MW
Op
erad
orFa
bric
ante
Inic
ioCo
nstr.
Estim
ació
nop
erac
ión
– 115 –
3
HO
NG
YAN
HE-
4CP
R-10
001.
080
1.00
0LH
NPC
DEC
8-20
09-—
NIN
GD
E-3
CPR-
1000
1.08
01.
018
ND
NP
CFH
I1-
2010
-—N
ING
DE-
4CP
R-10
001.
080
1.01
8N
DN
PCF
HI
9-20
10-—
SAN
MEN
-1A
P-10
001.
250
1.00
0SM
NPC
WH
/MH
I4-
2009
-—SA
NM
EN-2
AP-
1000
1.25
01.
000
SMN
PCW
H/M
HI
12-2
009
-—H
TGR
SHID
AO
HTR
-PM
211
200
HSN
PCTS
ING
HU
A12
-201
2-—
PWR
TAIS
HA
N-1
EPR-
1750
1.75
01.
660
TNPC
ARE
VA
11-2
009
-—TA
ISH
AN
-2EP
R-17
501.
750
1.66
0TN
PCA
REV
A4-
2010
-—TI
AN
WA
N-3
VV
ER V
-428
M1.
060
990
JNPC
IZ12
-201
2-—
TIA
NW
AN
-4V
VER
V-4
28M
1.06
099
0JN
PCIZ
9-20
13-—
YAN
GJI
AN
G-2
CPR-
1000
1.08
01.
000
YJN
PCCF
HI
6-20
09-—
YAN
GJI
AN
G-3
CPR-
1000
1.08
01.
000
YJN
PCCF
HI
11-2
010
-—YA
NG
JIA
NG
-4CP
R-10
001.
080
1.00
0YJ
NPC
CFH
I11
-201
2-—
YAN
GJI
AN
G-5
ACP
R-10
001.
087
1.00
0YJ
NPC
CFH
I9-
2013
-—YA
NG
JIA
NG
-6A
CPR-
1000
1.08
71.
000
YJN
PCCF
HI
12-2
013
-—
EMIR
ATO
S. A
. U.
PWR
BARA
KAH
-1A
PR-1
400
1.40
01.
345
ENEC
KEPC
O7-
2012
6-20
17BA
RAKA
H-2
APR
-140
0 1.
400
1.34
5EN
ECKE
PCO
5-20
13-—
BARA
KAH
-3A
PR-1
400
1.40
01.
345
ENEC
KEPC
O9-
2014
-—ES
LOVA
QU
IAPW
RM
OCH
OV
CE-3
VV
ER V
-213
471
440
SE,p
lcSK
OD
A1-
1987
12-2
014
MO
CHO
VCE
-4V
VER
V-2
1347
144
0SE
,plc
SKO
DA
1-19
8712
-201
5ES
TAD
OS
UN
IDO
SPW
RSU
MM
ER-2
AP-
1000
1.25
01.
117
SCE&
GW
H3-
2013
-—SU
MM
ER-3
AP-
1000
1.25
01.
117
SCE&
GW
H11
-201
3-—
VO
GTL
E-3
AP-
1000
1.25
01.
117
SOU
THER
NW
H3-
2013
-—(C
ontin
úa)
– 116 –
VO
GTL
E-4
AP-
1000
1.25
01.
117
SOU
THER
NW
H11
-201
3-—
WA
TTS
BAR-
2W
(4-
loop
) (IC
)1.
218
1.16
5TV
AW
H12
-197
2-—
FIN
LAN
DIA
PWR
OLK
ILU
OTO
-3EP
R1.
720
1.60
0TV
OA
REV
A8-
2005
1-20
16FR
AN
CIA
PWR
FLA
MA
NV
ILLE
-3EP
R1.
650
1.63
0ED
FA
REV
A12
-200
7-—
IND
IAPH
WR
KAKR
APA
R-3
PHW
R-70
070
063
0N
PCIL
NPC
IL11
-201
06-
2015
KAKR
APA
R-4
PHW
R-70
070
063
0N
PCIL
NPC
IL11
-201
012
-201
5RA
JAST
HA
N-7
Hor
izon
tal P
re70
063
0N
PCIL
NPC
IL7-
2011
6-20
16RA
JAST
HA
N-8
Hor
izon
tal P
re70
063
0N
PCIL
NPC
IL9-
2011
12-2
016
PWR
KUD
AN
KULA
M-2
VV
ER V
-412
1.00
091
7N
PCIL
MA
EP7-
2002
12-2
014
FBR
PFBR
Prot
otyp
e50
047
0BH
AV
INI
10-2
004
-—JA
PÓN
BWR
OH
MA
ABW
R1.
383
EPD
CH
/G5-
2010
-—SH
IMA
NE-
3A
BWR
1.37
31.
325
CHU
GO
KUH
ITA
CHI
10-2
007
-—PA
KIST
ÁN
PWR
CHA
SNU
PP-3
CNP-
300
340
315
PAEC
CNN
C5-
2011
12-2
016
CHA
SNU
PP-4
CNP-
300
340
315
PAEC
CNN
C12
-201
110
-201
7RU
SIA
PWR
AKA
DEM
IK L
O-
MO
NO
SOV
-1KL
T-40
S 'F
loat
3532
REA
ROSA
TOM
4-20
0712
-201
9BA
LTIC
-1V
VER
V-4
911.
194
1.10
9RE
ARO
SATO
M2-
2012
12-2
019
LEN
ING
RAD
2-1
VV
ER V
-491
1.17
01.
085
REA
ROSA
TOM
10-2
008
12-2
016
LEN
ING
RAD
2-2
VV
ER V
-491
1.17
01.
085
REA
ROSA
TOM
4-20
1012
-201
8
País
Tip
o /
Nom
bre
Mod
elo
Pot.
Brut
aM
WPo
t. N
eta
MW
Op
erad
orFa
bric
ante
Inic
ioCo
nstr.
Estim
ació
nop
erac
ión
(Con
tinua
ción
)
– 117 –
3
NO
VO
VO
RO-
NEZ
H 2
-1V
VER
V-3
92M
1.
199
1.11
4RE
ARO
SATO
M6-
2008
12-2
015
NO
VO
VO
RO-
NEZ
H 2
-2V
VER
V-3
92M
1.
199
1.11
4RE
ARO
SATO
M7-
2009
12-2
017
ROST
OV
-4V
VER
V-3
20
1.10
01.
011
REA
ROSA
TOM
6-20
1012
-201
8 FB
RBE
LOYA
RSK-
4BN
-800
864
789
REA
ROSA
TOM
7-20
0612
-201
5TA
IWÁ
NBW
RLU
NG
MEN
-1A
BWR
3926
1.30
01.
350
TPC
GE
3-19
9920
16LU
NG
MEN
-2A
BWR
3926
1.30
01.
350
TPC
GE
8-19
9920
16U
CRA
NIA
PWR
KHM
ELN
ITSK
I-3V
VER
V-3
92B
1.
000
950
NN
EGC
ASE
3-19
86-—
KHM
ELN
ITSK
I-4V
VER
V-3
92B
1.
000
950
NN
EGC
ASE
2-19
87-—
DA
TOS
A 3
1.12
.14
TIPO
DE
REA
CTO
RBW
R: R
eact
or d
e ag
ua e
n eb
ullic
ión.
FBR:
Rea
ctor
rep
rod
ucto
ror r
ápid
o.
HTG
R: R
eact
or g
rafit
o-ga
s a
alta
tem
per
atur
a.LW
GR
(RBM
K): R
eact
or d
e gr
afito
y a
gua
liger
a.PH
WR:
Rea
ctor
de
agua
pes
ada.
PWR:
Rea
ctor
de
agua
a p
resi
ón.
SIG
LAS
OPE
RAD
ORE
SBH
AV
INI:
BHA
RATI
YA N
ABH
IKIY
A V
IDYU
TN
IGA
M L
IMIT
ED..
CHU
GO
KU: C
HU
GO
KU E
LECT
RIC
POW
ERCO
MPA
NY
(JA
PON
).D
SAE
:DIR
ECTO
RATE
FO
R N
UCL
EAR
POW
ER P
LAN
T CO
NST
RUCT
ION
(BIE
LORU
SIA
)ED
F: E
LECT
RICI
TE D
E FR
AN
CE.
EDPC
: ELE
CTRI
C PO
WER
DEV
ELO
PMEN
TCO
. LTD
.EL
ETRO
NU
: ELE
TRO
NU
CLEA
R FI
LIA
LETE
RMO
NU
CLEA
RES
DE
ELET
ROBR
AS
(BRE
SIL)
. EN
EC: E
MIR
ATE
S N
UCL
EAR
ENER
GY
CORP
ORA
TIO
N (
UN
ITED
ARA
BEM
IRA
TES)
.FQ
NP:
FU
GIA
N F
UQ
UIN
G N
UCL
EAR
POW
ER L
IMIT
ED C
OM
PAN
Y.G
FNPC
: GU
AN
GXI
FA
NG
CHEN
GG
AN
GN
UCL
EAR
POW
ER C
OM
PAN
Y LT
D.
HN
PC: H
AIN
AN
NU
CLEA
R PO
WER
PLA
NT
COM
PAN
Y.
HN
SPC:
HU
AN
ENG
SH
AN
DO
NG
SH
IDA
OBA
Y N
UCL
EAR
POW
ER C
OM
PAN
Y LT
D.
JNPC
: JIA
NG
SU N
UCL
EAR
POW
ERCO
RPO
RATI
ON
. KH
NP:
KO
REA
HYD
RO &
NU
CLEA
RPO
WER
.LH
NPC
: LIA
ON
ING
HO
NG
YAN
HE
NU
CLEA
R PO
WER
CO
. LTD
. (LH
NPC
).
NA
SA: N
UCL
EOEL
ECTR
ICA
ARG
ENTI
NA
SA.
ND
NPC
: NIN
GD
E N
UCL
EAR
POW
ERCO
MPA
NY
LTD
.N
NEG
C: N
ATI
ON
AL
NU
CLEA
R EN
ERG
YG
ENER
ATI
NG
CO
MPA
NY
(EN
ERG
OA
TOM
).
NPC
IL: N
UCL
EAR
POW
ER C
ORP
ORA
TIO
NO
F IN
DIA
LTD
.
PAEC
: PA
KIST
AN
ATO
MIC
EN
ERG
YCO
MM
ISSI
ON
(PA
KIST
AN
).
QN
PC: Q
INSH
AN
NU
CLEA
R PO
WER
COM
PAN
Y FI
LIA
LE D
E N
PC (
CHIN
A).
RE
A: R
OSE
NER
GO
ATO
M C
ON
SORT
IUM
(RU
SIA
).SC
EG: S
OU
TH C
ARO
LIN
A E
LECT
RIC
&G
AS
CO.
SDN
PC: S
AN
DO
NG
NU
CLEA
R PO
WER
COM
PAN
Y (S
DN
PC).
SE,P
LC: S
LOV
ENSK
É EL
EKTR
ÁRN
E, A
.S.
SMN
PC: S
AN
MEN
NU
CLEA
R PO
WER
COM
PAN
Y (S
MN
PC).
SOU
THER
N: S
OU
THER
NU
CLEA
RO
PERA
TIN
G C
O.
TNPC
: GU
AN
GD
ON
G T
AIS
HA
N N
UCL
EAR
POW
ER J
OIN
T V
ENTU
RE C
OM
PAN
Y
(Con
tinúa
)
– 118 –
(Con
tinua
ción
)
LIM
ITED
.TP
C: T
AIW
AN
PO
WER
CO
.TV
A: T
ENN
ESSE
E V
ALL
EY A
UTH
ORI
TY.
TVO
: TEO
LLIS
UU
DEN
VO
IMA
OY.
YJN
PC :Y
AN
GJI
AN
G N
UCL
EAR
POW
ERCO
LTD
SIG
LAS
FABR
ICA
NTE
SA
REV
A: G
RUPO
ARE
VA
(FR
AN
CIA
)A
SE: A
TOM
STRO
Y EX
PORT
(RU
SIA
)CF
HI:
CHIN
A F
IRST
HEA
VY
IND
UST
RIES
CNEA
:CO
MIS
IÓN
NA
CIO
NA
L D
EEN
ERG
ÍA A
TÓM
ICA
(A
RGEN
TIN
A)
CNN
C : C
HIN
A N
ATI
ON
AL
NU
CLEA
R CO
RPO
RATI
ON
DEC
: D
ON
FAN
G E
LECT
RIC
CORP
ORA
TIO
NG
E: G
ENER
AL
ELEC
TRIC
CO
MPA
NY
(EST
AD
OS
UN
IDO
S).
H/G
: HIT
ACH
I-GEN
ERA
L EL
ECTR
IC.
HIT
ACH
I: H
ITA
CHI C
O L
TD (
JAPO
N).
IZ: I
Z-KA
RTEX
(RU
SIA
).KE
PCO
: KO
REA
ELE
CTRI
C PO
WER
CORP
ORA
TIO
N (
REPU
BLIC
OF
KORE
A).
KWU
: (SI
EMEN
S) K
RAFT
WER
K U
NIO
N A
G
(ALE
MA
NIA
).M
AEP
: MIN
ATO
MEN
ERG
OPR
OM
,M
INIS
TRY
OF
NU
CLEA
R PO
WER
AN
DIN
DU
STRY
(RU
SIA
).N
PCIL
: NU
CLEA
R PO
WER
CO
RPO
RATI
ON
OF
IND
IA L
TD.
NPI
C: N
UCL
EAR
POW
ER IN
STIT
UTE
OF
CHIN
A.
ROSA
TOM
: RO
SATO
M S
TATE
NU
CLEA
REN
ERG
Y CO
RPO
RATI
ON
(RU
SSIA
NFE
DER
ATI
ON
).SK
OD
A: S
KOD
A C
ON
CERN
NU
CLEA
R
POW
ER P
LAN
T W
ORK
S.TS
ING
HU
A: T
SIN
GH
UA
UN
IVER
SITY
. W
H /
MH
I :
WES
TIN
G H
OU
SE /
MIT
SUBI
SHI H
EAV
Y IN
DU
STRI
ES:
WES
TIN
G H
OU
SE.
Fuen
te: I
AEA
dat
os h
asta
31.
12.1
3, y
For
o N
ucle
ar(a
ctua
lizac
ión
a 31
.12.
14 c
on in
form
ació
n d
e W
NA
).
– 119 –
3
Cuadro 3.13 RELACIÓN NOMINAL DE CENTRALESNUCLEARES ENCARGADAS OPLANIFICADAS EN EL MUNDO
País /Tipo dereactor /Nombre
ModeloPot.Neta /Pot.Bruta
(MW)
Operador /Fabricantedel reactor
Previsión ini-cio constr.
(Continúa)
CHINAFBRSANMING-1 BN-800 860 / 800 FSNPC / SANMING-2 BN-800 860 / 800 FSNPC / PWRBAMAOSHAN CPR-1000 1.080 / 900CHANGJIANG-3 650 / 610CHANGJIANG-4 650 / 610FANGCHENGGANG-3 / 1.000FANGCHENGGANG-4 / 1.000FANGCHENGGANG-5 / 1.000FANGCHENGGANG-6 / 1.000FUQING-5 ACP-1000 1.087 / 1.000 FQNP / NPICFUQING-6 ACP-1000 1.087 / 1.000 FQNP / NPIC 10-2014HAIYANG-3 AP-1000 1.253 / 1.000 SDNPC / WHHAIYANG-4 AP-1000 1.253 / 1.000 SDNPC / WHHONGSHIDING-1HONGSHIDING-2 HONGYANH / DECHONGYANHE-5 CPR-1000 1.080 / 1.000 LHNPC / DECHONGYANHE-6 CPR-1000 1.080 / 1.000 LHNPC / DECJIYANG-1 / 1.000 JIYANG-2 / 1.000 JIYANG-3 / 1.000 JIYANG-4 / 1.000 PENGZE-1 / 1.250PENGZE-2 / 1.250PENGZE-3 / 1.250PENGZE-4 / 1.250SANMEN-3 AP-1000 1.250 / 1000 SMNPC / WH/MHISANMEN-4 AP-1000 1.250 / 1000 SMNPC / WH/MHITAOHUAJIANG-1TAOHUAJIANG-2TIANWAN-5 CNP-1000 1.080 / 1.000 JNPC / DECTIANWAN-6 CNP-1000 1.080 / 1.000 JNPC / DECXIANNING-1XIANNING-2XUDABU-1 CPR-1000 1.080 / 1.000 LNPC / DECXUDABU-2 CPR-1000 1.080 / 1.000 LNPC / DECEMIRATOS ARABES UNIDOSPWRBARAKAH-4 APR-1400 1.400 / 1.345 ENEC / KEPCO 6-2015ESTADOS UNIDOS BWRFERMI-3 ESBWR 1.600 / 1.520SOUTHTEXAS-3 ABWR 1.400 / 1.350SOUTHTEXAS-4 ABWR 1.400 / 1.350PWRBELL BEND EPR 1.720 / 1.600 / AREVACALVERT CLIFFS-3 US-EPR 1.720 / 1.600COMANCHE PEAK-3 US-APWR / 1.700COMANCHE PEAK-4 US-APWR / 1.700HARRIS-2 AP-1000 1.250 / 1.117HARRIS-3 AP-1000 1.250 / 1.117LEVY COUNTY-1 AP-1000 1.250 / 1.117 PROGRESS / WHLEVY COUNTY-2 AP-1000 1.250 / 1.117 / WHNORTHANNA-3 US-APWR / 1.500TURKEYPOINT-6 AP-1000 1.250 / 1.117
– 120 –
(Continuación)
TURKEYPOINT-7 AP-1000 1.250 / 1.117WILLIAMSTATES-LEEIII-1 AP-1000 1.250 / 1.117WILLIAMSTATES-LEEIII-2 AP-1000 1.250 / 1.117INDIAPWRKUDANKULAM-4 VVER V-412 1.000 / 917 NPCIL / KUDANKULAM-3 VVER V-412 1.000 / 917 NPCIL / IRANPWRBUSHEHR-2 VVER V-446 1.000 / 915 NPPDCO / TBDBUSHEHR-3 1.000 / 915 NPPDCO / TBDDARKHOVAIN IR-360 360 / 330 NPPDCO / JAPÓNBWRHAMAOKA-6 ABWR 1.400 / 1.350 CHUBU / HIGASHI DORI-1(TEPCO) ABWR 1.385 / 1.343 TEPCO / H/GHIGASHI DORI-2(TEPCO) ABWR 1.385 / 1.343 TEPCO / HIGASHI DORI-2(TOHOKU) ABWR TOHOKU / KAMINOSEKI-1 ABWR 1.373 / 1.325 CHUGOKU / KAMINOSEKI-2 ABWR 1.373 / 1.325 CHUGOKU / PWRSENDAI-3 APWR 1.590 / 1.590 KYUSHU / TSURUGA-3 APWR 1.538 / 1.538 JAPCO / MHITSURUGA-4 APWR 1.538 / 1.538 JAPCO / MHIRUSIAFBRBELOYARSK-5 BN-1200 1.220 / REA / ROSATOMSOUTH URALS-1 BN-1200 1.220 / 1.115 REA / ROSATOMSOUTH URALS-1 BN-1200 1.220 / 1.115 REA / ROSATOMPWRBALTIC-2 VVER V-491 1.194 / 1.109 REA / ROSATOMBASHKIR-1 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMBASHKIR-2 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMCENTRAL-1 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMCENTRAL-2 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMKOLA 2-1 1.200 / 1.100 REA / ROSATOMKOLA 2-2 1.200 / 1.100 REA / ROSATOMKURSK 2-1 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMKURSK 2-2 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMKURSK 2-3 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMKURSK 2-4 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMLENINGRAD 2-3 VVER V-491 1.170 / 1.085 REA / ROSATOMLENINGRAD 2-4 VVER V-491 1.170 / 1.085 REA / ROSATOMNIZHEGORODSK-1 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMNIZHEGORODSK-2 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMSEVERSK-1 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMSEVERSK-2 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMSMOLENSK 2-1 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMSMOLENSK 2-2 VVER V-510 1.255 / 1.115 REA / ROSATOMVIETNAMPWRPHUOCDINH1 / 1.000 EVN / ROSATOMPHUOCDINH2 / 1.000 EVN / ROSATOM
TIPO DE REACTORFBR: Reactor reproductor rápido.PWR: Reactor de agua a presión.BWR: Reactor de agua en ebullición.SIGLAS OPERADORESCHUBU : CHUBU ELECTRIC POWER CO.CHUGOKU : CHUGOKU ELECTRIC POWER COMPANY (JAPON).ENEC: EMIRATES NUCLEAR ENERGY CORPORATION (UNITED ARAB EMIRATES).
(Continúa)
– 121 –
3
EVN : ELECTRICITY OF VIETNAM.FQNP: FUGIAN FUQUING NUCLEAR POWER LIMITED COMPANY.FSNPC : FUJIAN SANMING NUCLEAR POWER CO LTD.HONGYANH : HONGYANHE NUCLEAR POWER PLANT.JAPCO : JAPAN ATOMIC POWER CO.JNPC : JIANGSU NUCLEAR POWER CORPORATION.KYUSHU : KYUSHU ELECTRIC POWER.LHNPC : LIAONING HONGYANHE NUCLEAR POWER CO. LTD. (LHNPC).LNPC : LINGAO NUCLEAR POWER COMPANY.NPCIL : NUCLEAR POWER CORPORATION OF INDIA LTD.NPPDCO : IRAN NUCLEAR POWER PLANTS PRODUCTION & DEVELOPMENT COMPANY.PROGRESS : PROGRESS ENERGY FLORIDA, INC.REA : ROSENERGOATOM CONSORTIUM (RUSIA) .SDNPC: SANDONG NUCLEAR POWER COMPANY (SDNPC).SMNPC: SANMEN NUCLEAR POWER COMPANY (SMNPC).TEPCO : TOKYO ELECTRIC POWER COMPANY.TOHOKU : TOHOKU ELECTRIC POWER COMPANY.SIGLAS FABRICANTESAREVA: GRUPO AREVA (FRANCIA).ASE : ATOMSTROY EXPORT (RUSIA). DEC : DONFANG ELECTRIC CORPORATION.H/G: HITACHI-GENERAL ELECTRIC.KEPCO: KOREA ELECTRIC POWER CORPORATION (REPUBLIC OF KOREA).MHI : MITSUBISHI HEAVY INDUSTRIES.NPIC: NUCLEAR POWER INSTITUTE OF CHINA.ROSATOM: ROSATOM STATE NUCLEAR ENERGY CORPORATION (RUSSIAN FEDERATION).TBD: A decidir.WH : WESTINGHOUSE.WH / MHI : WESTINGHOUSE / MITSUBISHI HEAVY INDUSTRIES.Fuente: IAEA datos hasta 31.12.13, y Foro Nuclear (actualización a 31.12.14 con informaciónde WNA)
(Continuación)
– 122 –
Cuadro 3.14 CENTRALES NUCLEARES EN EUROPA CONAUTORIZACIÓN DE EXPLOTACIÓN ALARGO PLAZO
CENTRAL TIPO POTENCIA(MW)
FECHA OP.COMERCIAL
FECHA CON-CESIÓN
SUIZA (Autorizaciones con tiempo indefinido)Beznau 1 PWR 380 1-sept-69 Desde inicio
operacióncomercial
Beznau 2 PWR 380 1-dic-71 abr-04Gösgen PWR 1.035 1-nov-79 Desde inicio
operacióncomercial
Leibstadt BWR 1.220 15-dic-84 Desde iniciooperacióncomercial
Mühleberg BWR 390 6-novi-1972 octu-09HOLANDA (Autorización hasta diciembre de 2033)Borssele PWR 515 26-octu-1973 10-ene-06BÉLGICA (autorizaciones hasta 2025)Doel I PWR 412 28-agos-74 dici-14Doel II PWR 454 21-agos-75 dici-14Tihange I PWR 1.009 7-marz-75 novi-13RUSIA (Autorización adicional de 25 años, hasta 2039)Kola-4 PWR 440 11-octu-84 octu-14HUNGRÍA (Autorizaciones adicionales de 20 años)Paks-1 PWR 500 28-dici-82 dici-12Paks-2 PWR 500 6-sept-84 novi-14Paks-3 PWR 500 28-sept-86 ptePaks-4 PWR 500 16-agos-87 pte
Fuente: Nucnet, OIEA-PRIS, Forum Nucleaire Belge y Foro Nuclear.
Calvert Cliffs 1 PWR 865 8-may-75 23-mar-00 Calvert Cliffs 2 PWR 870 1-abr-77 23-mar-00 Oconne 1 PWR 886 15-jul-73 23-may-00 Oconee 2 PWR 886 9-sept-74 23-may-00 Oconne 3 PWR 886 16-dic-74 23-may-00 Arkansas One 1 PWR 903 19-dic-74 20-jun-01 Edwin Hatch 1 BWR 857 31-dic-75 15-jun-02 Edwin Hatch 2 BWR 965 5-sept-79 15-jun-02 Turkey Point 3 PWR 726 14-dic-72 6-jun-02 Turkey Point 4 PWR 726 7-sept-73 6-jun-02 North Anna 1 PWR 972 6-jun-78 20-mar-03 North Anna 2 PWR 964 14-dic-80 20-mar-03 Peach Bottom 2 BWR 1159 5-jul-74 7-may-03
Cuadro 3.15 CENTRALES NUCLEARES CONAUTORIZACIÓN DE EXPLOTACIÓN ALARGO PLAZO EN ESTADOS UNIDOS
(Autorizaciones a 60 años desde fecha de operación)
Central Tipo Potencia(MW)
Fecha operacióncomercial
Fechaconcesión
(Continúa)
– 123 –
3
Peach Bottom 3 BWR 1159 23-dic-74 7-may-03 St. Lucie 1 PWR 872 21-dic-76 2-oct-03 St. Lucie 2 PWR 882 8-agos-83 2-oct-03 Fort Calhoun 1 PWR 500 20-junio-74 4-nov-03 McGuire 1 PWR 1142 1-dic-81 5-dic-03 McGuire 2 PWR 1142 1-mar-84 5-dic-03 Catawba 1 PWR 1192 29-jun-85 5-dic-03 Catawba 2 PWR 1192 19-agos-86 5-dic-03 H. B. Robinson 2 PWR 700 7-mar-71 19-abr-04 V. C. Summer 1 PWR 1003 1-enero-84 23-abril-04 R. E. Ginna 1 PWR 508 1-jul-70 19-may-04 Dresden 2 BWR 855 9-jun-70 28-oct-04 Dresden 3 BWR 851 16-nov-71 28-oct-04Quad Cities 1 BWR 806 18-febr-73 28-oct-04Quad Cities 2 BWR 819 10-mar-73 28-oct-04Farley 1 PWR 877 1-dic-77 12-may-05 Farley 2 PWR 884 30-jul-81 12-may-05 Arkansas One 2 BWR 943 26-dic-78 30-jun-05 DC Cook 1 BWR 1056 10-febr-75 30-agos-05 DC Cook 2 PWR 1100 22-mar-78 30-agos-05 Millstone 2 PWR 910 9-nov-75 28-nov-05 Millstone 3 PWR 1193 12-febr-86 28-nov-05 Point Beach 1 PWR 529 6-nov-70 22-dic-05 Point Beach 2 PWR 531 2-agos-72 22-dic-05 Browns Ferry 1 BWR 1065 1-agos-74 4-may-06 Browns Ferry 2 BWR 1118 1-mar-75 4-may-06 Browns Ferry 3 BWR 1114 1-mar-77 4-may-06 Brunswick 1 BWR 895 18-mar-77 26-jun-06 Brunswick 2 BWR 895 3-nov-75 26-jun-06 Nine Mile Point 1 BWR 621 1-dic-69 31-oct-06 Nine Mile Point 2 BWR 1135 11-mar-88 31-oct-06 Monticello BWR 572 30-jun-71 8-nov-06 Palisades PWR 778 31-dic-71 17-ene-07 FitzPatrick BWR 852 01-feb-75 08-sep-08Wolf Creek PWR 1166 12-jun-85 20-nov-08Harris 1 PWR 900 19-ene-87 17-dic-08Oyster Creek BWR 619 23-sep-69 08-abr-09Vogtle 1 PWR 1152 27-mar-87 03-jun-09Vogtle 2 PWR 1152 10-abr-89 03-jun-09Three Mile Island 1 PWR 786 19-jun-74 22-octu-09Beaver Valley 1 PWR 885 14-jun-76 05-novi-09Beaver Valley 2 PWR 885 17-ago-87 05-novi-09Susquehanna 1 BWR 1135 16-nov-82 17-novi-09Susquehanna 2 BWR 1135 03-jul-84 17-novi-09Cooper BWR 801 01-jul-74 29-novi-10Duane Arnold BWR 614 01-feb-75 16-dic-10Vermont Yankee BWR 605 20-sep-72 21-mar-11Palo Verde 1 PWR 1414 10-jun-85 22-abr-11Palo Verde 2 PWR 1414 29-may-86 22-abr-11Palo Verde 3 PWR 1346 28-nov-87 22-abr-11Prairie Island 1 PWR 566 04-dic-73 27-jun-11Prairie Island 2 PWR 640 21-dic-74 27-jun-11Salem 1 PWR 1228 25-dic-76 30-jun-11
(Continuación)
(Continúa)
Central Tipo Potencia(MW)
Fecha operacióncomercial
Fechaconcesión
– 124 –
Cuadro 3.16 SOLICITUDES PARA AUTORIZACIÓN DEEXPLOTACIÓN A LARGO PLAZO PARACENTRALES NUCLEARES EN ESTADOSUNIDOS
Potencia Fecha FechaCentral Tipo (MW) operación solicitudcomercial
Indian Point 2 PWR 1062 26-jun-73 30-abr-07Indian Point 3 PWR 1065 27-abr-76 30-abr-07Diablo Canyon 1 PWR 1136 11-nov-84 24-nov-09Diablo Canyon 2 PWR 1164 20-oct-85 24-nov-09Seabrook 1 PWR 1295 29-may-90 01-jun-10Davis-Besse 1 PWR 893 28-ago-77 30-ago-10South Texas Project 1 PWR 1265 30-mar-88 28-oct-10South Texas Project 2 PWR 1265 11-abr-89 28-oct-10Grand Gulf 1 BWR 897 20-oct-84 01-nov-11Sequoyah 1 PWR 1148 22-jul-80 15-ene-13Sequoyah 2 PWR 1126 23-dic-81 15-ene-13Byron Station 1 PWR 1125 01-mar-85 29-may-13Byron Station 2 PWR 1196 06-feb-87 29-may-13Fermi 2 BWR 1154 21-sep-86 30-abr-14La Salle 1 BWR 1177 04-sep-82 09-dic-14La Salle 2 BWR 1179 20-abr-84 09-dic-14
Solicitudes en estudio en la actualidad
Previsión de solicitudes a recibir en un futuro
Potencia Fecha FechaCentral Tipo (MW) operación solicitudcomercial
Perry Nuclear P. Plant 1 BWR 1235 19-dic-86 sep-15Waterford Steam El.St. 3 PWR 1157 18-mar-85 en-mar-16River Bend Station 1 BWR 989 03-dic-85 en-mar-17Strategic Team.(STARS 6) (*) (*) (*) jul-sep 18Clinton Power Station BWR 1098 24-abr-87 en-mar-21
(*) Corresponden a avisos anticipados a la NRC por parte de empresas eléctricas, sin concre-tar, para facilitar la planificación.Fuente: Nuclear Regulatory Commission, PRIS-OIEA y Foro Nuclear. (Datos a 06.04.15)
Central Tipo Potencia(MW)
Fecha operacióncomercial
Fechaconcesión
(Continuación)
Salem 2 PWR 1170 03-jun-81 30-jun-11Hope Creek BWR 1139 01-ago-86 20-jul-11Columbia Gener.Station BWR 1200 27-may-84 22-may-12Pilgrim 1 BWR 685 19-jul-72 29-may-12Limerick 1 BWR 1194 13-abri-85 20-octu-14Limerick 2 BWR 1194 01-sept-85 20-octu-14Callaway 1 PWR 1236 24-octu-84 06-mar-15
Fuente: Nuclear Regulatory Commission, PRIS-OIEA y Foro Nuclear. (Datos a 06.04.15)
– 125 –
3
Cuad
ro 3
.17
SOLI
CITU
DES
DE
LICE
NCI
AS
COM
BIN
AD
AS
(*)
PAR
A N
UEV
AS
CEN
TRA
LES
NU
CLEA
RES
EN
ES
TAD
OS
UN
IDO
S
Cent
ral N
ucle
arLo
caliz
ació
nFe
cha
de
Solic
itud
Fech
a co
nces
ión
Bell
Bend
NPP
Luze
rne
Coun
ty, P
ensi
lvan
ia10
.Oct
ubre
.08
Calv
ert C
liffs
, Uni
dad
3Ca
lver
t Cou
nty,
Mar
ylan
d13
.Jul
io.0
7 Fe
rmi,
Uni
dad
3M
onro
e Co
unty
, Mic
higa
nSe
ptie
mb
re.0
8Le
vy C
ount
y, U
nid
ades
1 y
2Le
vy C
ount
y, F
lorid
a30
.Jul
io.0
8N
orth
Ann
a, U
nid
ad 3
Loui
sa C
ount
y, V
irgin
ia27
.Nov
iem
bre
.07
Sout
h Te
xas
Proj
ect,
Uni
dad
es 3
y 4
Mat
agor
da
Coun
ty, T
exas
20.S
eptie
mb
re.0
7Tu
rkey
Poi
nt, U
nid
ades
6 y
7H
omes
tead
, Flo
rida
30.J
unio
.09
Virg
il C.
Sum
mer
, Uni
dad
es 2
y 3
Fairf
ield
Cou
nty,
Sou
th C
arol
ina
27.M
arzo
.08
30.M
arzo
.12
Vog
tle, U
nid
ades
3 y
4Bu
rke
Coun
ty, G
eorg
ia31
.Mar
zo.0
809
.Feb
rero
.12
Will
iam
Sta
tes
Lee
III, U
nid
ades
1 y
2Ch
erok
ee C
ount
y, S
outh
Car
olin
a13
.Dic
iem
bre
.07
(*) U
na li
cenc
ia c
omb
inad
a (C
OL)
, cua
ndo
es c
once
did
a, e
s un
a au
toriz
ació
n d
e la
Nuc
lear
Reg
ulat
ory
Com
issi
on (
NRC
) par
a co
nstru
ir y
oper
ar u
na c
entra
l nuc
lear
en
una
loca
lizac
ión
esp
ecífi
ca y
de
acue
rdo
con
las
leye
s y
regu
laci
ones
est
able
cid
as.
Fuen
te: U
S N
RC. (
Dat
os a
24.
02.1
5).
– 126 –
Cuadro 3.18 REACTORES NUCLEARES QUE INICIAN LACONSTRUCCIÓN Y QUE SE CONECTAN ALA RED EN EL MUNDO POR AÑOS
19861987198819891990199119921993199419951996199719981999200020012002200320042005200620072008200920102011201220132014
Número de reactores
Inicia su construcción Se conecta a la red
0 4 8 12 16 20 24 28
Continúa
– 127 –
3
Inicia su construcción Se conecta a la red
19541955195619571958195919601961196219631964196519661967196819691970197119721973197419751976197719781979198019811982198319841985
Número de reactores
0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44
Continuación
Fuente: IAEA (hasta 2013) y WNA (2014)
– 128 –
tUH
asta
200
920
1020
1120
12A
cum
ulad
a ha
sta
Prev
ista
2012
2013
Ale
man
ia (
c)...
......
......
......
......
219.
517
8(d
)51
(d)
50(d
)21
9.62
630
(c)
Arg
entin
a....
......
......
......
......
.....
2.58
20
00
2.58
20
Aus
tralia
......
......
......
......
......
....
147.
996
5.90
0(a)
5.96
77.
009
183.
239
6.70
0Bé
lgic
a....
......
......
......
......
......
...68
60
00
686
0Br
asil.
......
......
......
......
......
......
...3.
186
148
265
326
3.92
534
0Bu
lgar
ia...
......
......
......
......
......
...16
.361
1(d
)0*
0*16
.364
0*Ca
nad
á ...
......
......
......
......
......
..43
7.57
19.
775
9.14
58.
998
465.
489
9.00
0Ch
ina
......
......
......
......
......
......
...32
.599
*1.
350
1.40
01.
450
36.7
99*
1.45
0Es
lova
qui
a....
......
......
......
......
...21
10
00
211
0Es
love
nia.
......
......
......
......
......
..38
20
00
382
0Es
pañ
a...
......
......
......
......
.....
5.02
80
00
5.02
80
Esta
dos
Uni
dos
......
......
......
.....
365.
270
1.63
01.
582
1.66
737
0.14
91.
700*
Finl
and
ia...
......
......
......
......
......
.30
00
030
0Fr
anci
a (a
) ...
......
......
......
......
....
80.9
459(
d)
6(d
)3(
d)
80.9
633(
c)G
abón
......
......
......
......
......
......
.25
.403
00
025
.403
Hun
gría
......
......
......
......
......
......
21.0
536(
d)
2(d
)1(
d)
21.0
623(
c)In
dia
(*)
......
......
......
......
......
.....
9.44
340
040
038
510
.628
400*
Irán
......
......
......
......
......
......
......
712
1559
40Ja
pón
....
......
......
......
......
......
...84
00
084
0 Ka
zakh
stan
......
......
......
......
......
.14
0.92
017
.803
19.4
5021
.240
199.
413
22.5
00M
adag
asca
r....
......
......
......
......
.78
50
00
785
0M
alaw
i.....
......
......
......
......
......
..90
681
842
1.10
32.
716
1.20
0
Cuad
ro 3
.19
PRO
DU
CCIÓ
N H
ISTÓ
RIC
A D
E U
RA
NIO
EN
EL
MU
ND
O
(Con
tinúa
)
– 129 –
3
Méj
ico
......
......
......
......
......
......
.49
00
049
0M
ongo
lia...
......
......
......
......
......
535
00
053
50
Nam
ibia
......
......
......
......
......
.....
100.
089
4.50
34.
078
4.65
311
3.32
34.
820
Nig
er...
......
......
......
......
......
......
110.
149
4.19
74.
264
4.82
212
3.43
23.
859
Paki
stán
(*)
......
......
......
......
......
1.21
445
4545
1.34
945
Polo
nia
......
......
......
......
......
......
650
00
065
00
Portu
gal.
......
......
......
......
......
....
3.72
00
00
3.72
00
Rep
.Dem
.Con
go*.
......
......
......
.25
.600
00
025
.600
0Re
p.C
heca
(b).
......
......
......
......
.11
0.68
525
422
922
811
1.39
621
3Ru
man
ía...
......
......
......
......
......
..18
.499
8080
8018
.739
*80
Rusi
a...
......
......
......
......
......
......
.14
3.30
03.
563
2.99
33.
562
152.
718
3.13
3Su
dáf
rica
......
......
......
......
......
...15
6.80
858
255
646
715
8.41
354
0Su
ecia
......
......
......
......
......
......
.20
00
00
200
0U
cran
ia...
......
......
......
......
......
...12
5.20
283
787
31.
012
127.
924
1.07
5U
RSS
(e).
......
......
......
......
......
...10
2.88
60
00
102.
886
0U
zbeq
uist
án...
......
......
......
......
115.
017
2.87
42.
500*
2.40
0*12
2.79
1*3.
350
Zam
bia
(e)
....
......
......
......
......
.86
00
086
0O
CDE
......
......
......
......
......
......
..1.
410.
444
17.5
8216
.982
17.9
561.
462.
964
17.6
49To
tal..
......
......
......
......
......
....
2.54
1.22
554
.653
54.7
4058
.816
2.70
9.43
459
.531
"A
cum
ulad
a ha
sta
2009
", o
tras
fuen
tes
cita
n 6.
156
tU p
ara
Esp
aña,
y 9
1 tU
par
a Su
ecia
.(*
) Es
timac
ión
de
la s
ecre
taría
.(a
) To
tal h
istó
rico
actu
aliz
ado
del
Lib
ro R
ojo
de
2011
.(b
) In
cluy
e 10
2.24
1 tU
pro
ced
ente
s d
e la
ant
igua
Che
cosl
ovaq
uia
y CS
FR d
esd
e 19
46 h
asta
fina
les
de
1992
. (c
) In
cluy
e 21
3.38
0 tU
de
RDA
pro
duc
idas
des
de
1946
has
ta fi
nal d
e 19
89.
(d)
Proc
eden
te e
n ex
clus
iva
del
reac
ond
icio
nam
ient
o d
e m
inas
. (e
) In
cluy
e la
pro
duc
ción
de
las
antig
uas
Rep
úblic
as S
.S. d
e Es
toni
a, K
irgui
zist
án, T
adjik
istá
n y
Uzb
ekis
tán
Fuen
te:«
Lib
ro R
ojo»
. Ura
nium
201
4: R
esou
rces
, Pro
duc
tion
and
Dem
and
(N
EA).
(Con
tinua
ción
)
– 130 –
tU<
US$
40/
Kg U
<U
S$ 8
0/Kg
U
<
US$
130
/Kg
U
<
US$
260
/Kg
U
Ale
man
ia(c
) .
......
......
......
......
......
......
......
....
00
03.
000
Arg
elia
(b
,c).
......
......
......
......
......
......
......
......
00
19.5
00A
rgen
tina.
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
05.
000
8.60
08.
600
Aus
tralia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.N
AN
A1.
174.
000
1.20
8.00
0Bo
tsw
ana
(*).
......
......
......
......
......
......
......
.....
00
12.8
0012
.800
Bras
il....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...13
7.30
015
5.10
015
5.10
015
5.10
0Ca
nad
á...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
256.
200
318.
900
357.
500
454.
500
Chile
(d, e
) .
......
......
......
......
......
......
......
......
.0
00
600
Chin
a (d
) .
......
......
......
......
......
......
......
......
...51
.800
93.8
0012
0.00
012
0.00
0Es
lova
qui
a (b
,d).
......
......
......
......
......
......
.....
08.
800
8.80
08.
800
Eslo
veni
a (c
, d)
....
......
......
......
......
......
......
..0
1.70
01.
700
1.70
0Es
pañ
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
00
014
.000
Esta
dos
Uni
dos
......
......
......
......
......
......
......
...0
39.1
0020
7.40
047
2.10
0Fi
nlan
dia
(c,
d)
....
......
......
......
......
......
......
...0
01.
200
1.20
0G
abón
(a,
c)
.....
......
......
......
......
......
......
......
00
4.80
04.
800
Gre
cia
(a, c
) .
......
......
......
......
......
......
......
....
0*0*
0*1.
000
Ind
ia (
d, e
) .
......
......
......
......
......
......
......
......
NA
NA
NA
97.8
00In
don
esia
(c,
d)
....
......
......
......
......
......
......
.0
1.50
06.
300
6.30
0Ira
n...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
00
1.00
01.
000
Cuad
ro 3
.20
RES
ERVA
S (1
) D
E U
RA
NIO
. DES
GLO
SE P
OR
PA
ÍSES
Y R
AN
GO
DE
COST
E
(Con
tinúa
)
– 131 –
3
(Con
tinua
ción
)
tU<
US$
40/
Kg U
<U
S$ 8
0/Kg
U
<
US$
130
/Kg
U
<
US$
260
/Kg
U
IItal
ia(c
) .
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
04.
800
4.80
04.
800
Jap
ón(c
) ...
......
......
......
......
......
......
......
......
...0
06.
600
6.60
0Ka
zakh
stan
(d)
.....
......
......
......
......
......
......
....
20.4
0019
9.70
028
5.60
037
3.00
0M
alaw
i*...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
00
8.20
010
.400
Mal
i*(d
)....
......
......
......
......
......
......
......
......
....
00
8.50
08.
500
Méj
ico(
a,d
)....
......
......
......
......
......
......
......
....
00
2.90
02.
900
Mon
golia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
010
8.10
010
8.10
010
8.10
0N
amib
ia*.
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
00
248.
200
296.
500
Nig
er*.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
014
.800
325.
000
325.
000
Perú
(c,d
)....
......
......
......
......
......
......
......
......
..0
1.40
01.
400
1.40
0Po
rtuga
l(c)
.....
......
......
......
......
......
......
......
...0
4.50
06.
000
6.00
0Re
p.D
em.C
ongo
*(a,
c, d
) .
......
......
......
......
.0
00
1.40
0Re
púb
lica
Cent
ro A
frica
na*
......
......
......
......
.0
032
.000
32.0
00Re
púb
lica
Chec
a....
......
......
......
......
......
......
..0
01.
300
51.0
00Ru
man
ía*(
a,c)
......
......
......
......
......
......
......
.....
00
3.10
03.
100
Rusi
a(b
)....
......
......
......
......
......
......
......
......
....
011
.800
216.
500
261.
900
Som
alia
*(a,
c, d
) .
......
......
......
......
......
......
...0
00
5.00
0Su
dáf
rica
......
......
......
......
......
......
......
......
......
011
3.00
017
5.30
023
3.70
0Su
ecia
*(c,
d)
.....
......
......
......
......
......
......
.....
00
4.90
04.
900
Tanz
ania
*(d
) .
......
......
......
......
......
......
......
...0
38.3
0040
.400
40.4
00Tu
rquí
a(b
,d).
......
......
......
......
......
......
......
......
06.
800
6.80
06.
800
– 132 –
Ucr
ania
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...0
42.7
0084
.800
141.
400
Uzb
equi
stán
*....
......
......
......
......
......
......
......
.41
.700
41.7
0059
.400
59.4
00V
ietn
am*(
b,d
)....
......
......
......
......
......
......
......
00
090
0Za
mb
ia*(
d).
......
......
......
......
......
......
......
......
.0
09.
900
9.90
0Zi
mb
awe*
(a, c
, d)
....
......
......
......
......
......
...0
00
1.40
0
TOTA
L(f)
......
......
......
......
......
......
......
......
507.
400
1.21
1.60
03.
698.
900
4.58
7.20
0
(1)
Rese
rvas
«ra
zona
ble
men
te a
segu
rad
as»
en to
nela
das
de
uran
io a
1 d
e en
ero
de
2013
, red
ond
ead
as e
n ce
nten
as.
* Es
timac
ión
de
la S
ecre
taría
.
N
A: N
o d
isp
onib
le(a
) N
o ha
n p
ublic
ado
dat
os e
n 20
13. L
os q
ue a
par
ecen
est
án b
asad
os e
n el
ant
erio
r «Li
bro
Roj
o».
(b)
Eval
uaci
ón re
aliz
ada
sólo
par
cial
men
te e
n lo
s úl
timos
5 a
ños.
(c)
Eval
uaci
ón n
o re
aliz
ada
en lo
s úl
timos
5 a
ños.
(d)
Dat
os a
just
ados
y c
orre
gid
os p
or la
Sec
reta
ría.
(e)
Por f
alta
de
dat
os d
e co
ste,
los
recu
rsos
se
asig
nan
al tr
amo
"<U
S$ 2
60/K
g U
".(f
) Lo
s to
tale
s q
ue fi
gura
n en
tram
os h
asta
"<
$ 40
" y
"<$
80"
son
en re
alid
ad m
ayor
es, p
ues
hay
paí
ses
que
no
dan
dat
os d
e re
curs
os a
baj
o p
reci
o, p
rinci
pal
men
te p
or ra
zone
s d
eco
nfid
enci
alid
ad.
Fuen
te: «
Lib
ro R
ojo»
Ura
nium
201
4: R
esou
rces
, Pro
duc
tion
and
Dem
and
(N
EA).
– 133 –
3
tU (
**)
2015
2020
2025
2035
2013
Baja
Alta
Baja
Alta
Baja
Alta
Baja
Alta
Ale
man
ia...
......
......
......
......
...2.
000
1.97
0*2.
000
895*
1.20
00
00
0A
rab
ia S
aud
í....
......
......
......
..0
00
00
044
00
440
Arg
elia
*....
......
......
......
......
....
00
00
00
00
100
Arg
entin
a...
......
......
......
......
..1
2014
014
028
528
563
585
066
0*66
0*A
rmen
ia .
......
......
......
...65
6565
6565
315
315*
310
310
Bang
lad
esh*
.....
......
......
......
.0
00
016
516
533
033
049
5Bé
lgic
a...
......
......
......
......
......
1.16
095
095
067
0*67
0*34
0*67
0*0
0Bi
elor
usia
*....
......
......
......
......
00
00
185
365
365
365
365
Bras
il....
......
......
......
......
......
...65
060
060
055
055
055
01.
000
745*
1.40
0*Bu
lgar
ia*
.....
......
......
......
......
310
310
310
310
310
310
310
155
475
Cana
dá.
......
......
......
......
......
..1.
675
1.50
01.
650
1.50
01.
695*
1.64
5*1.
695*
1.00
0*2.
020*
Core
a d
el S
ur +
......
......
......
..4.
500
4.60
04.
700
6.00
06.
200
7.20
07.
700
10.0
0010
.700
Chin
a(a)
......
......
......
......
......
..4.
800*
6.45
08.
200
6.45
08.
200
12.3
0016
.200
14.4
0020
.500
Egip
to*
......
......
......
......
......
..0
00
00
00
016
5Em
irato
s A
. U.*
......
......
......
..0
00
440
875
875
875
875
875
Cuad
ro 3
.21
ESTI
MA
CIÓ
N D
E LA
S N
ECES
IDA
DES
DE
UR
AN
IO E
N E
L M
UN
DO
HA
STA
203
5
(Con
tinúa
)
– 134 –
Eslo
vaq
uia.
......
......
......
......
...36
066
066
050
555
551
555
551
555
5Es
love
nia.
......
......
......
......
.....
140
120
180
120
180
120
180
120
180
Esp
aña
......
......
......
......
.....
1.65
51.
250
1.35
01.
250
1.35
01.
250
1.35
033
5*1.
190*
Esta
dos
Uni
dos
......
......
......
...18
.350
19.1
70*
19.1
70*
19.3
00*
19.3
00*
21.2
6024
.650
15.2
7024
.735
Finl
and
ia...
......
......
......
......
....
370
700
760
700
1.36
087
01.
250
690
1.05
0Fr
anci
a....
......
......
......
......
......
8.00
08.
000
9.00
08.
000
9.00
07.
155*
10.5
00*
6.17
5*10
.020
*H
ungr
ía...
......
......
......
......
.....
365
435
435
390
390
390
490*
195
490*
Ind
ia...
......
......
......
......
......
....
1.40
097
51.
300
1.80
02.
050
2.48
0*4.
400
2.97
5*5.
990*
Ind
ones
ia*
......
......
......
......
...0
00
00
00
033
0Ira
n...
......
......
......
......
......
......
160
160
160
590
910
1.23
01.
390
1.23
0*1.
390*
Italia
......
......
......
......
......
......
..0
00
0*0*
0*1.
045*
0*2.
120*
Jap
ón...
......
......
......
......
......
..1.
200*
2.50
0*3.
500*
4.34
5*7.
280*
3.74
5*7.
205*
1.66
0*7.
195*
Jord
ania
*...
......
......
......
......
..0
00
00
00
165
330
Kaza
khst
an...
......
......
......
......
00
00
6050
*10
0*50
*10
0*Li
tuan
ia*
......
......
......
......
......
.0
00
00
00
024
5M
alas
ia*
......
......
......
......
......
.0
00
00
00
016
5M
arru
ecos
*...
......
......
......
.....
00
00
00
00
165
Méj
ico+
......
......
......
......
......
.23
038
543
5*19
043
5*41
041
0*39
541
0*
tU (
**)
2015
2020
2025
2035
2011
Baja
Alta
Baja
Alta
Baja
Alta
Baja
Alta
– 135 –
3
País
es B
ajos
+...
......
......
......
..60
6060
6060
6060
00
Paki
stán
* P
akis
tán*
...
......
...12
010
019
514
519
519
519
519
552
0Po
loni
a* P
olon
ia*
.....
......
...0
00
00
165*
270*
900
1.00
0RR
eino
Uni
do+
......
......
......
...1.
500
1.35
01.
650*
580
1.66
5*30
52.
115*
02.
150*
Rep
úblic
a Ch
eca.
......
......
.....
640
650
655
955
970
885
890
1.10
01.
500
Rum
anía
*....
......
......
......
......
..21
021
021
021
021
021
021
033
044
0Ru
sia.
......
......
......
......
......
......
3.80
03.
700
3.70
03.
700
4.20
04.
300
5.50
04.
800
6.40
0Su
dáf
rica.
......
......
......
......
.....
290
290
290
290
290
290
1.19
029
03.
300
Suec
ia+
......
......
......
......
......
..1.
550*
1.56
5*1.
900
1.65
0*1.
900
1.65
0*1.
900
35*
1.27
0*Su
iza
......
......
......
......
......
......
290
230
355
170
535
170
535
036
5Ta
iland
ia...
......
......
......
......
....
00
00
00
00
490
Turq
uía*
......
......
......
......
......
.0
00
019
518
51.
150
370
1.55
0U
cran
ia...
......
......
......
......
......
2.48
02.
480
3.23
03.
020
3.60
03.
020
3.66
04.
800
5.30
0V
ietn
am*.
......
......
......
......
.....
00
00
033
049
033
098
0
OCD
E...
......
......
......
......
......
..44
.045
46.0
9549
.410
47.2
8054
.940
48.3
2064
.620
38.7
6068
.500
Tota
l Mun
do
......
......
......
...59
.270
62.7
5569
.075
66.2
0078
.355
76.3
8010
3.70
572
.205
122.
110
* Es
timac
ión
de
la S
ecre
taría
has
ta 2
030,
bas
ada
en d
atos
del
IAEA
(V
iena
) d
e A
gost
o 20
13.
Cuan
do
no h
an e
spec
ifica
do
nece
sid
ades
de
U e
n el
cue
stio
nario
,se
asu
men
163
tU/G
We/
año
dur
ante
la v
ida
pre
vist
a d
e ca
da
reac
tor.
(+)
Dat
os o
bte
nid
os d
e "D
atos
de
ener
gía
nucl
ear”
(N
EA, P
arís
201
3)(a
) Lo
s si
guie
ntes
dat
os d
e tU
/año
de
Taiw
an e
stán
incl
uid
os e
n el
tota
l del
Mun
do,
per
o no
en
los
tota
les
de
Chin
a: 8
20 y
1.2
65 e
n b
aja
y al
ta re
spec
tivam
ente
de
2015
;1.
065
y 1.
265
en b
aja
y al
ta re
spec
tivam
ente
de
2020
; 440
y 1
.265
en
baj
a y
alta
resp
ectiv
amen
te d
e 20
25; y
440
y 1
.690
en
baj
a y
alta
resp
ectiv
amen
te d
e 20
35.
Fuen
te: «
Lib
ro R
ojo»
Ura
nium
201
4: R
esou
rces
, Pro
duc
tion
and
Dem
and
(N
EA).
– 136 –
(tU
/año
)20
1320
1520
2020
2520
35
(1)
A-I
IB-
IIA
-II
B-II
A-I
IB-
IIA
-II
B-II
A-I
IB-
II
Arg
entin
a...
......
......
......
......
.....
120
120*
150
150*
150
250
300*
300*
300*
300*
Aus
tralia
......
......
......
......
......
....
9.70
09.
700
9.70
010
.200
10.1
0020
.800
10.1
0028
.400
9.80
028
.100
Bras
il....
......
......
......
......
......
......
340
340
340
340
1.60
02.
000
1.60
02.
000
2.00
0*2.
000*
Cana
dá.
......
......
......
......
......
.....
16.4
3016
.430
17.7
3017
.730
17.7
3019
.000
17.7
3019
.000
17.7
3019
.000
Chin
a*...
......
......
......
......
......
....
1.50
01.
600
1.80
02.
000
1.80
02.
000
1.80
02.
000
1.80
02.
000
Esta
dos
Uni
dos
(b).
......
......
......
2.04
02.
040
3.40
06.
100
3.80
06.
600
3.70
06.
500
3.10
05.
600
Finl
and
ia**
......
......
......
......
......
00
035
00
350
035
00
350
Ind
ia*
......
......
......
......
......
......
..61
061
074
074
01.
080
1.20
01.
200
1.60
01.
200
2.00
0Ira
n...
......
......
......
......
......
......
...70
7090
9090
120
100*
100*
100*
100*
Jord
ania
*...
......
......
......
......
.....
00
00
2.00
02.
000
2.00
02.
000
2.00
02.
000
Kaza
khst
an...
......
......
......
......
...22
.000
22.0
0024
.000
25.0
0024
.000
25.0
0014
.000
15.0
005.
000
6.00
0M
alaw
i*...
......
......
......
......
......
..1.
200
1.20
01.
400
1.46
01.
400
1.46
00
00
0M
ongo
lia*
......
......
......
......
......
.0
00
500
150
1.00
015
01.
000
150
1.00
0N
amib
ia*.
......
......
......
......
......
..6.
000
6.00
010
.000
10.0
0015
.700
15.7
0016
.100
16.1
0012
.000
12.0
00N
íger
*...
......
......
......
......
......
....
5.40
05.
400
5.40
010
.500
10.5
0010
.500
10.5
0010
.500
7.50
07.
500
Paki
stán
*(a)
......
......
......
......
.....
7070
7011
014
015
014
015
014
065
0Ru
man
ía*(
a)...
......
......
......
......
.23
023
023
023
035
047
535
047
535
063
0
Cuad
ro3.
22CA
PACI
DA
D T
EÓR
ICA
DE
PRO
DU
CCIÓ
N D
E U
RA
NIO
EN
EL
MU
ND
O H
AST
A 2
035
– 137 –
3
Rusi
a....
......
......
......
......
......
......
3.13
53.
135
3.92
03.
970
4.14
04.
180
5.52
07.
250
4.90
09.
900
Sud
áfric
a*...
......
......
......
......
....
540
540
1.10
01.
380
1.54
03.
180
1.36
03.
000
890
2.53
0Ta
nzan
ia*
......
......
......
......
......
..0
00
03.
000
3.00
02.
000
2.00
00
0U
cran
ia...
......
......
......
......
......
...1.
075
1.07
51.
075
3.23
081
05.
500
250
5.80
00*
6.40
0*U
zbek
istá
n...
......
......
......
......
...3.
350
3.35
04.
150
4.15
04.
500
4.50
05.
000
5.00
05.
000*
5.00
0*Za
mb
ia*.
......
......
......
......
......
...0
00
00
650
065
00
650
Tota
l Mun
do
......
......
......
.....
74.3
1074
.410
85.7
9598
.730
104.
630
129.
665
93.9
5012
9.22
573
.990
113.
740
(1)
A p
artir
de
recu
rsos
"RA
R" y
"es
timad
os"
recu
per
able
s a
cost
es in
ferio
res
a 13
0$/k
gU, c
on la
s ex
cep
cion
es q
ue s
e ci
tan.
"R
AR"
: Res
erva
s ra
zona
ble
men
te a
segu
rad
as.
"est
imad
os":
trad
ucci
ón d
e "in
ferre
d"
A-II
: Cap
acid
ad d
e p
rod
ucci
ón d
e ce
ntro
s ex
iste
ntes
y c
omp
rom
etid
os, b
asad
os e
n re
curs
os ti
pos
"RA
R" y
"es
timad
os"
recu
per
able
s a
< $
130/
kgU
. «
B-II:
Cap
acid
ad d
e p
rod
ucci
ón d
e ce
ntro
s ex
iste
ntes
, com
pro
met
idos
, pro
yect
ados
y p
rob
able
s, b
asad
os e
n re
curs
os ti
pos
"RA
R" y
"es
timad
os"
recu
per
able
s a
< $
130/
kgU
.
* Es
timac
ión
de
la S
ecre
taría
(*
*) S
ubp
rod
ucto
en
la p
rod
ucci
ón d
e ní
que
l(a
) Pr
oyec
cion
es b
asad
as e
n lo
s p
lane
s p
rese
ntad
os p
ara
abas
tece
r sus
nec
esid
ades
inte
rnas
, que
pre
cisa
rán
la id
entif
icac
ión
de
recu
rsos
ad
icio
nale
s.
(b)
Dat
os d
el a
nter
ior L
ibro
Roj
o.
Fuen
te:L
ibro
Roj
o "U
rani
um 2
014"
: Res
ourc
es, P
rod
uctio
n an
d D
eman
d (
NEA
).
(tU
/año
)20
1320
1520
2020
2520
35
(1)
A-I
IB-
IIA
-II
B-II
A-I
IB-
IIA
-II
B-II
A-I
IB-
II
– 138 –
Cuadro 3.24 CAPACIDAD NOMINAL DEENRIQUECIMIENTO DE URANIO
kUTS / año (**) EMPRESAS 2013 2015 2020
Francia Areva, Georges BesseI&II 5.500 7.000 8.200
Alemania+Países Bajos+Reino Unido
Urenco: Gronau, Almelo, Capenhurst 14.200 14.200 15.700
Japón JNFL, Rokkaasho 75 1.050 1.500
USA USEC, Paducah & Piketon 3.500 3.800? 3.800
USA Urenco, NewMexico 0 5.700 5.700
USA Areva, IdahoFalls 0 1.500 3.300?
USA Global Laser Enrichment 0 1.000? 3.000?
RusiaTenex: Angarsk, Novouralsk, Zelenogorsk, Seversk
26.000 30.000 37.000
China CNNC, Hanzhun & Lanzhou 2.200 3.000 8.000
Otros 75 500 1.000
Total 51.550 65.900 87.200
Necesidades (*) 49.154 51.425 59.939
(*) En el escenario de referencia de WNA(**) UTS: Unidades Técnicas de Separación. Medida de la energía consumida en la sepa-ración del uranio en dos partes, una enriquecida y otra empobrecida en el isótopo fisibleuranio-235. El número de UTS es proporcional al grado de enriquecimiento requerido.Fuente: WNA 2014 (citada por CEA. Mémento sur l'énergie 2014).
Cuadro 3.23 PRECIO DEL URANIO EN "ZONAEURATOM". EVOLUCIÓN
Contratos a largo plazo
(Precios medios)
Precios «Spot»
(Media anual)
euros/kg(1) 67,20 60,00 37,00 33,56 61,68 43,45 90,03 85,10
US$ / lb(2) lb(2 36,00 13,12 16,06 31,45 44,68 44,49 43,52
euros/kg(1) 65,34 19,75 22,75 44,27 79,48 107,43 97,80 78,24
US$ / lb(2) 35,00 9,68 8,07 21,19 40,53 57,52 48,33 39,97
(1) Euros corrientes / kg U.(2) US$ corrientes lb. de U3O8 .Fuente: Informe Anual Euratom 2013.
1980 1990 2000 2005 2010 2011 2012 2013
– 139 –
3
Cuadro 3.25 CAPACIDAD DE FABRICACIÓN DECOMBUSTIBLE EN LA OCDE
tU/año(*) Tipo de Combustible 2012
PREVISIONES
2015 2035
AMÉRICA
Canadá HWR 1.680 3.300 n.d.
Estados Unidos BWR PWRMOX
n.d.n.d.0.
n.d.n.d.
0
n.d.n.d.n.d
EUROPA
FranciaPWR PWR MOXFBR MOX
1.400195
0
1.4001950
1.40019510
Alemania (a) LWR 650 650 650España BWR
PWR100300
100300
n.dn.d
Suecia LWR n.d. n.d. n.d.Reino Unido GCR
PWR 2400
240200
0400
ASIAJapón (b) PWR
BWRP+B MOXFBR MOX
7241.000
05
7241.000n.d.n.d.
7241.000n.d.n.d.
Corea del Sur PWR HWR
550400
700400
1.050400
(*) Toneladas de uranio como metal pesado / año.(a) capacidad para conversión de UF6 a polvo de UO2 de 800 tu/año.(b) datos de Nuclear Energy data de 2011.n.d. No disponible.Fuente: Nuclear Energy Data 2014 (NEA / OCDE).
– 140 –
Cuad
ro3.
26CA
RA
CTER
ÍSTI
CAS
PRIN
CIPA
LES
DE
LOS
REA
CTO
RES
NU
CLEA
RES
ABW
R, A
PWR,
GT-
MH
R, P
BMR:
Son
mod
elos
ava
nzad
os d
el ti
po
de
reac
tor c
orre
spon
die
nte.
Fuen
te: E
LECN
UC
ed. 2
014
(CEA
).
TIPO
S D
E RE
ACT
OR
TIPO
REFR
IGER
AN
TEM
OD
ERA
DO
RCO
MBU
STIB
LE
Gra
fito
-Gas
AG
RCO
2G
as R
efrig
erad
o A
vanz
ado
Gra
fito
UO
2en
rique
cid
o M
GU
NG
GCO
2G
as M
agno
x Re
frige
rad
oG
rafit
oU
nat
ural
H
TR (
GT-
MH
R, P
BMR)
He
Alta
tem
per
atur
aG
rafit
oU
O2,
UC 2,
ThO
2
Agu
a p
esad
aPH
WR
Agu
a p
esad
aA
pre
sión
Agu
a p
esad
aU
O2na
tura
l o e
nriq
ueci
do
Agu
a o
rdin
aria
BWR
(ABW
R)A
gua
ord
inar
iaEb
ullic
ión
Agu
a or
din
aria
UO
2en
rique
cid
o, o
PWR
(APW
R, W
WER
)A
gua
ord
inar
iaA
pre
sión
Agu
a or
din
aria
UO
2en
rique
cid
o y
MO
X
Neu
tro
nes
ráp
ido
sSU
PERG
ENER
AD
OR
Sod
ioO
U e
nriq
ueci
do
- Pu
O2
Agu
a-G
rafit
oRB
MK
(LW
GR)
Agu
a or
din
aria
Ebul
lició
nG
rafit
oU
O2
enriq
ueci
do
Agu
a o
rdin
aria
-Agu
aPe
sad
aH
WLW
R (A
TR)
Agu
a or
din
aria
Ebul
lició
nA
gua
pes
ada
UO
2en
rique
cid
o -
PuO
2
– 141 –
3
Cuadro 3.28 AVANCE 2015. PRODUCCIÓN ENERGÍANUCLEAR. ESPAÑA
(Datos a 08/06/15)
1/1 a ÚltimosGWh 08/06/15 Δ% 12 meses Δ%
Generación Nuclear 25.435 -2,2 56.800 -2,2
Δ%Tasa de variación porcentual respecto idéntico período de 2014
Fuente: REE
Cuadro 3.27 DOSIMETRÍA DEL PERSONAL DE LAS CENTRALES NUCLEARESESPAÑOLAS AÑO 2014
Dosis colectivas operacionales por parada de recarga
Centralesnucleares
Dosis colectiva(mSv.p) (1)
Dosis colectiva(mSv.p) (2)
dosis colectiva%(3)
Almaraz II 473,76 436,44 92
Ascó I 607,64 663,35 109
Asco II 615,61 632,42 103
Trillo 326,93 284,76 87
(1) Promedio de las dosis colectiva en las recargas realizadas en el período 2004-2013.(2) Dosis colectiva operacional en la parada de recarga del año 2014.(3) El valor representa el porcentaje de la dosis colectiva operacional de la recarga de2014 respecto a la dosis colectiva operacional promedio del período 2004-2013.
Fuente: CSN
PETRÓLEO
Págs.
4. PETRÓLEO
4.1 Consumo total de petróleo en España ............... 1454.2 Producción de crudo en yacimientos de España.
Evolución.................................................................. 1454.3 Consumo final de productos petrolíferos en Es-
paña. Evolución ................................................... 1464.4 Consumo desglosado de productos petrolíferos
en España............................................................. 1474.5 Consumo de gasolinas y gasóleos por comuni
dades autónomas ............................................... 1484.6 Procedencia del petróleo crudo importado en
España.................................................................. 1494.7 Capacidad y crudo destilado en las refinerías espa-
ñolas........................................................................... 1504.8 Producciones de las refinerías en España................ 1514.9 Red peninsular y balear de oleoductos e instala-
ciones conexas .................................................... 1524.10 Centrales de fuelóleo en España por tipo de cen-
trales y combustible utilizado.............................. 1534.11 Desglose de los precios de los carburantes en
España.................................................................. 1554.12 Impuestos de hidrocarburos estatales y autonó-
micos.................................................................... 1554.13 Serie histórica del precio del petróleo................ 1564.14 Precios de combustibles de automoción y cale-
facción por países en la Unión Europea............... 1574.15 Producción de petróleo en el mundo. Serie his-
tórica por países .................................................. 1594.16 Reservas probadas de petróleo por países en el
mundo.................................................................. 1624.17 Flujos comerciales de petróleo en el mundo...... 163
Págs.
4.18 Relación entre reservas y producción anual de pe-tróleo y evolución en el mundo .......................... 164
4.19 Avance 2015. Consumo de productos petrolífe-ros en España y cotización petróleo Brent........... 165
– 144 –
4
– 145 –
Cuadro 4.1 CONSUMO TOTAL DE PETRÓLEO EN ESPAÑA
ktep 2011 2012 2013 2014 Δ %
Consumo final 49.993 45.543 43.603 42.413 -2,7Generación eléctrica 3.072 3.202 2.705 3.132 15,8Fábricas de gas 138 57 57 57 0,0Consumos propios
5.037 5.177 4.954 5.139 3,7y pérdidas
TOTAL 58.240 53.978 51.318 50.740 -1,1
Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anterior.Metodología: A.I.E.Fuente: SEE (MINETUR) y Foro Nuclear.
Cuadro 4.2 PRODUCCIÓN DE CRUDO ENYACIMIENTOS DE ESPAÑA. EVOLUCIÓN
kt 2010 2011 2012 2013 2014 Δ %
Ayoluengo 5 7 7 5 5 4,3Boquerón 39 46 34 30 24 -28,6Casablanca 63 39 42 32 48 33,6Montanazo-Lubina - - 60 279 228 -22,2Rodaballo 15 8 - 1 1 -31,0
TOTAL 122 100 143 358 305 -17,1
Δ %= Tasa de variación porcentual del último año respecto al anteriorFuente: CORES (B.E.H. 2014) y Foro Nuclear.
– 146 –
Cuad
ro 4
.3CO
NSU
MO
FIN
AL
DE
PRO
DU
CTO
S PE
TRO
LÍFE
RO
S EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
GA
SOLI
NA
SQ
UER
OSE
NO
SG
ASO
LEO
SG
LP
ktep
Δ%
ktep
Δ
%kt
ep
Δ%
ktep
Δ
%
2000
9.13
8-4
,44.
654
6,8
25.8
678,
12.
815
-2,7
2005
7.76
8-6
,05.
521
6,6
34.4
763,
92.
591
-2,0
2010
5.46
2-7
,95.
388
2,2
29.9
88-2
,02.
006
0,2
2012
4.73
4-6
,85.
420
-5,7
25.4
73-8
,21.
742
-3,1
2013
4.51
0-4
,75.
268
-2,8
25.9
051,
71.
728
-0,8
2014
4.45
2-1
,35.
409
2,7
25.7
74-0
,51.
785
3,3
NA
FTA
SCO
Q. D
E PE
TRO
LEO
OTR
OS
TOTA
L
ktep
Δ%
ktep
Δ%
ktep
Δ%
ktep
Δ%
2000
4.51
014
,22.
909
20,4
5.73
6-1
3,7
55.6
283,
520
052.
313
-0,4
3.10
6-3
,26.
005
-11,
961
.780
0,1
2010
2.24
67,
03.
015
9,9
5.06
6-1
0,8
53.1
71-2
,120
121.
485
-30,
12.
095
-23,
14.
594
-6,4
45.5
43-9
,120
131.
575
6,1
1.26
9-3
9,5
3.34
8-2
7,1
43.6
03-4
,320
141.
582
0,5
1.10
4-1
2,9
2.30
6-3
1,1
42.4
13-2
,7
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual r
esp
ecto
al a
ño a
nter
ior.
Fuen
te:S
EE (
MIN
ETU
R) y
For
o N
ucle
ar.
– 147 –
4
Cuadro 4.4 CONSUMO DESGLOSADO DE PRODUCTOSPETROLÍFEROS EN ESPAÑA
Año 2014 kt Δ %
Envasado 858,8 -7,4Granel 509,6 -11,4Automoción (envas.y granel) 35,3 14,4Otros 249,9 353,2
GLP's 1.653,6 4,1
95 I.O 4.298,9 -0,998 I.O 314,8 0,2Bioetanol 0,1 -42,9Mezcla 0,2 -18,1Subtotal gasolinas auto(*) 4.614,0 -0,8Otras 3,2 -37,8
Gasolinas 4.617,1 -0,8
Aviacion 5.266,3 2,7Otros 0,3 4,6
Querosenos 5.266,6 2,7
A 20.909,6 2,0Biodiesel 6,7 25,4Biodiesel Mezcla 16,1 -39,2Subtotal gasóleos auto(**) 20.932,4 2,0B 3.630,3 -2,0C 2.008,4 -14,6Otros 1.760,3 7,3
Gasóleos 28.331,5 0,4
BIA 2.099,7 -7,6Otros 6.846,3 7,7
Fuelóleos 8.946,0 3,7
Lubricantes 373,1 2,4Asfaltos 1.382,1 -2,5Coque 1.771,0 -16,9Otros 2.009,5 -19,5
Otros Productos 5.535,6 -13,7
TOTAL (***) 54.350,4 -0,5
(*) % Biocarburantes en subtotal gasolinas auto 5,95% (-0,06%)(**) % Biocarburantes en subtotal gasóleos auto 4,23% (-0,27%)Nota: Los contenidos en biocarburantes se expresan en % en peso (***) Para obtener el consumo total nacional deben sumarse las mermas y autocon-sumos que figuran en el balance de producción y consumo.Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anteriorFuente: CORES
– 148 –
Año
201
4G
ASO
LIN
AS
(*)
GA
SÓLE
OS
kt95
IO98
IOTO
TAL
Δ%
A(*
)B
CTO
TAL
Δ%
And
aluc
ía
667,
724
,269
1,8
0,1
3.19
8,2
561,
818
1,1
3.94
1,2
1,9
Ara
gón
12
6,4
6,1
132,
5-1
,189
8,6
258,
210
0,2
1.25
7,0
0,0
Ast
uria
s
84,1
6,1
90,2
-2,0
441,
976
,152
,557
0,6
-1,6
Bale
ares
19
5,4
10,8
206,
21,
637
5,8
42,7
110,
552
9,0
-0,6
Cana
rias
36
0,3
116,
547
6,9
0,4
621,
50,
013
7,4
758,
93,
7Ca
ntab
ria
56,9
3,2
60,1
0,2
294,
151
,912
,935
8,9
0,2
Cast
illa
y Le
ón
238,
613
,625
2,2
-3,0
1.46
6,7
595,
323
1,2
2.29
3,2
-1,7
Cast
illa
la M
anch
a
164,
87,
217
2,0
-2,3
1.15
8,0
480,
415
5,7
1.79
4,1
-1,8
Cata
luña
71
9,1
45,6
764,
70,
13.
231,
943
3,9
217,
53.
883,
31,
2Ce
uta
6,
20,
76,
914
,911
,00,
00,
011
,10,
5C.
Val
enci
ana
47
0,0
18,8
488,
8-0
,22.
029,
721
1,2
103,
12.
344,
00,
6Ex
trem
adur
a
92,8
2,7
95,5
-1,5
566,
613
5,5
24,0
726,
11,
8G
alic
ia
228,
312
,524
0,9
-4,8
1.34
1,1
265,
224
1,3
1.84
7,6
-3,7
La R
ioja
26
,51,
528
,00,
016
5,6
45,2
24,7
235,
5-1
,1M
adrid
51
3,4
26,5
539,
9-1
,52.
152,
510
6,8
286,
32.
545,
6-2
,1M
elill
a
6,1
0,0
6,1
1,8
13,3
0,1
0,0
13,4
21,7
Mur
cia
11
2,2
5,4
117,
6-1
,281
9,5
137,
119
,297
5,8
0,3
Nav
arra
62
,02,
364
,3-1
,159
5,1
87,8
32,7
715,
64,
3Pa
ís V
asco
16
8,1
11,0
179,
1-2
,11.
528,
314
1,1
78,0
1.74
7,4
-0,3
Tota
les
4.
298,
931
4,8
4.61
3,7
-0,8
20.9
09,6
3.63
0,3
2.00
8,4
26.5
48,3
0,0
(*)
No
incl
uye
gaso
linas
mez
cla
ni o
tros
gasó
leos
de
auto
moc
ión.
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
rFu
ente
: CO
RES.
Bol
etín
Est
adís
tico
de
Hid
roca
rbur
os (
Dic
.201
4 y
Dic
. 201
3)
Cuad
ro 4
.5CO
NSU
MO
DE
GA
SOLI
NA
S Y
GA
SÓLE
OS
POR
CO
MU
NID
AD
ES A
UTÓ
NO
MA
S
– 149 –
Cuad
ro 4
.6PR
OCE
DEN
CIA
DEL
PET
RÓ
LEO
CR
UD
O I
MPO
RTA
DO
EN
ESP
AÑ
A (
*)x
1.00
0 t
2000
2005
2010
2012
2013
2014
Ang
ola
644
1.68
11.
112
1.92
03.
595
5.27
6A
rgel
ia1.
476
2.08
21.
010
1.64
43.
182
2.08
2Ca
mer
ún38
11.
806
1.24
545
064
21.
055
Lib
ia6.
901
6.17
66.
826
4.88
22.
849
1.42
7N
iger
ia9.
165
7.12
75.
579
8.41
47.
611
9.90
0To
tal Á
fric
a22
.804
21.8
0418
.872
20.2
9020
.865
21.6
79Br
asil
3014
166
757
680
01.
148
Colo
mb
ia0
074
3.28
73.
091
3.93
3M
éxic
o7.
622
8.86
85.
928
8.66
28.
941
8.55
9V
enez
uela
1.56
21.
092
789
2.57
42.
371
2.91
7To
tal A
mér
ica
9.21
410
.101
7.69
915
.234
15.5
4616
.907
Aze
rbai
yán
138
075
081
174
1.23
5N
orue
ga24
92.
629
691
8387
01.
176
Rein
o U
nid
o2.
039
737
405
039
91.
357
Rusi
a5.
141
8.54
86.
665
8.20
18.
127
7.07
4To
tal E
uro
pa
8.28
213
.077
9.33
19.
316
11.1
7611
.360
Ara
bia
Sau
dí
6.62
86.
331
6.57
17.
848
8.14
07.
242
Irak
5.99
53.
192
1.90
54.
933
2.00
81.
867
Irán
3.88
04.
785
7.67
11.
101
00
Tota
l Orie
nte
Med
io17
.157
14.8
5216
.559
13.9
6710
.284
9.10
9TO
TAL
MU
ND
O57
.457
59.8
3452
.461
58.8
0757
.871
59.0
55Sa
ldo
pro
duc
t. p
etro
lífer
os(*
*)12
.580
19.2
7512
.758
-620
-4.2
18-2
.721
TOTA
L SA
LDO
IMPO
RTA
DO
R70
.037
79.1
0965
.219
58.1
8753
.653
56.3
34Δ%
2,07
3,20
-3,4
9-6
,18
-7,7
95,
00(*
)Sól
o fig
uran
los
lo p
aise
s co
n m
ás d
e 1
mill
ón d
e t d
e cr
udo
en 2
014,
o m
ás d
e 5
mill
ones
de
t en
algú
n añ
o d
e lo
s in
clui
dos
en
la ta
bla
(**)
Imp
orta
cion
es -
exp
orta
cion
esΔ%
: V
aria
ción
por
cent
ual d
el s
ald
o im
por
tad
or re
spec
to a
l año
ant
erio
rFu
ente
: CO
RES
4
– 150 –
Cuad
ro 4
.7CA
PACI
DA
D Y
CR
UD
O D
ESTI
LAD
O E
N L
AS
REF
INER
ÍAS
ESPA
ÑO
LAS
Cap
acid
ad d
eal
mac
enam
ient
o (
m3 )
Crud
os
Pro
duc
tos
Cap
acid
ad d
e tr
atam
ient
od
e cr
udo
(t/
año
)
Aut
oriz
ada
Efec
tiva
Crud
od
estil
ado
en
2013
(t)
Loca
lidad
Emp
resa
Cap
acid
ad d
ep
rod
ucci
ón
de
lub
rican
tes
(t/a
ño)
ASF
ALT
OS
ESPA
ÑO
LES,
S. A
. (A
SESA
)Ta
rrago
na1.
400.
000
1.40
0.00
063
0.00
0-
260.
000
350.
000
BP O
IL E
SPA
ÑA
, S. A
.U.
Cast
elló
n6.
000.
000
6.00
0.00
04.
621.
487
065
7.50
076
2.80
0
COM
PAÑ
ÍA E
SPA
ÑO
LA
Alg
ecira
s12
.000
.000
12.0
00.0
0011
.300
.000
415.
000
928.
000
1.27
8.00
0D
E PE
TRÓ
LEO
S, S
.A. (
CEPS
A)
Hue
lva
9.50
0.00
010
.169
.000
8.74
4.78
90
1.63
7.00
01.
949.
510
Sta.
Cruz
de
Tene
rife
4.50
0.00
04.
500.
000
2.02
1.44
20
470.
640
935.
195
REPS
OL
PETR
ÓLE
O, S
.A.
Carta
gena
11.0
00.0
0011
.000
.000
9.16
8.00
915
5.00
01.
900.
000
1.90
0.00
0
A C
oruñ
a7.
000.
000
6.00
0.00
03.
970.
539
069
3.00
01.
160.
000
Puer
tolla
no7.
500.
000
7.50
0.00
05.
064.
597
110.
000
605.
000
1.95
7.10
0
Tarra
gona
13.0
00.0
009.
000.
000
8.09
8.51
20
925.
000
1.46
0.00
0
PETR
ÓLE
OS
DEL
NO
RTE,
S.A
. So
mor
rost
ro-M
uski
z12
.000
.000
12.0
00.0
008.
700.
000
089
4.00
01.
257.
000
(PET
RON
OR)
TOTA
L83
.900
.000
79.5
69.0
0062
.319
.375
680.
000
8.97
0.14
013
.009
.605
Dat
os a
31
de
Dic
iem
bre
de
2013
Fuen
te:E
ncic
lop
edia
Nac
iona
l Pet
róle
o Pe
troq
uím
ica
y G
as. w
ww
.sed
etec
nica
.com
– 151 –
ASES
ABP
CEPS
ATo
tal
PETR
ONO
RRE
PSO
L PET
RÓLE
OTo
tal G
rup
oTO
TAL
Año
201
3
kt
Tarra
gona
Cast
elló
nAl
gecir
asHu
elva
Tene
rife
CEPS
AMu
skiz
Carta
gena
La C
oruñ
aPu
erto
llano
Tarra
gona
REPS
OL
G. L.
P...
......
......
......
......
......
......
..0,
016
3,1
307,
533
0,7
32,3
670,
420
5,0
205,
422
4,4
60,4
159,
485
4,6
1.68
8,1
Fuel
Gas
+ H
2....
......
......
......
......
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
6,9
0,0
2,9
9,8
9,8
Gas d
e re
finer
ía...
......
......
......
...0,
00,
042
,74,
822
,770
,20,
00,
00,
00,
00,
00,
070
,2Ga
solin
as...
......
......
......
......
......
..0,
01.
168,
21.
554,
466
4,5
319,
82.
538,
71.
462,
019
6,5
698,
676
4,8
1.24
1,5
4.36
3,5
8.07
0,3
Que
rose
nos.
......
......
......
......
.....
0,0
151,
449
2,6
993,
425
4,1
1.74
0,2
73,6
927,
649
,959
0,7
922,
82.
564,
64.
456,
2Ga
sóle
os (*
**)..
......
......
......
......
.0,
02.
412,
44.
533,
54.
426,
963
5,6
9.59
6,0
3.68
1,4
5.86
8,4
2.49
8,2
3.98
5,3
3.59
0,3
19.6
23,7
31.6
32,0
Fuel
óleo
s....
......
......
......
......
......
.0,
02,
42.
595,
51.
061,
178
5,2
4.44
1,8
1.05
7,4
162,
932
9,0
0,0
2.27
9,9
3.82
9,2
8.27
3,4
Diés
el...
......
......
......
......
......
......
...0,
00,
05,
60,
084
,289
,70,
00,
00,
00,
00,
00,
089
,7Lu
brica
ntes
y a
ceite
s bas
e....
..0,
00,
017
0,7
0,0
0,0
170,
70,
014
6,5
0,0
94,6
0,0
241,
141
1,8
Mate
ria p
etro
quím
ica y
naf
tas
0,0
30,1
375,
598
0,8
0,0
1.35
6,3
555,
32.
065,
646
6,6
431,
91.
296,
54.
815,
96.
202,
2O
lefin
as y
aro
mát
icos.
......
......
.0,
00,
037
2,3
0,0
0,0
372,
30,
00,
00,
00,
00,
00,
037
2,3
Benc
eno
(**)
......
......
......
......
.....
0,0
0,0
230,
938
0,6
0,0
611,
50,
00,
00,
00,
00,
00,
061
1,5
Diso
lvent
es...
......
......
......
......
.....
0,0
0,0
138,
90,
00,
013
8,9
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
138,
9As
falto
s....
......
......
......
......
......
....
743,
327
,40,
039
7,9
15,6
413,
518
7,3
80,7
145,
914
6,4
0,0
560,
31.
744,
6Pr
opile
no...
......
......
......
......
......
..0,
00,
016
2,2
110,
30,
027
2,4
75,4
0,0
0,0
0,0
0,0
75,4
347,
8Co
que
de p
etró
leo
......
......
......
0,0
322,
40,
00,
00,
00,
082
3,9
1.17
2,7
476,
155
1,2
0,0
3.02
3,8
3.34
6,2
Azu
fre (*
)....
......
......
......
......
......
0,0
0,0
57,8
38,6
3,8
100,
20,
00,
040
,614
8,4
97,9
286,
838
7,0
Otro
s pro
duct
os, c
onsu
mos
pr
opio
s y m
erm
as (*
***)
......
....
307,
8-2
,855
6,0
474,
613
3,0
1.16
3,6
142,
91.
032,
433
7,4
571,
888
3,1
2.96
7,6
4.43
6,1
TOTA
L....
......
......
......
......
......
...1.
051,
14.
274,
511
.596
,09.
864,
22.
286,
223
.746
,48.
264,
311
.858
,85.
273,
47.
345,
510
.474
,243
.216
,272
.288
,1
(*) L
os d
atos
de
Reps
ol Y
PF in
cluy
en az
ufre
, diso
lvent
es y
suci
os
(**)
Los d
atos
de
Ceps
a en
Huel
va in
cluy
en C
iclo
hexa
no
(
***)
Los d
atos
de
Resp
ol in
cluy
en g
asoi
l de
vací
o (
****
) Los
dat
os d
ePe
trono
r inc
luye
n az
ufre
y ca
rbón
icos
Fuen
te:E
ncic
lope
dia N
acio
nal P
etró
leo
Petro
quím
ica y
Gas
. ww
w.se
dete
cnic
a.com
Cuad
ro 4
.8PR
OD
UCC
ION
ES D
E LA
S R
EFIN
ERÍA
S EN
ESP
AÑ
A
4
– 152 –
Cuad
ro 4
.9R
ED P
ENIN
SULA
R Y
BA
LEA
R D
E O
LEO
DU
CTO
S E
INST
ALA
CIO
NES
CO
NEX
AS
Infr
aest
ruct
ura
logí
stic
a d
el G
rup
o C
LH
39 in
stal
acio
nes
de
alm
acen
amie
nto
Ole
od
ucto
s (4
.027
km
)
28 in
stal
acio
nes
CLH
Avi
ació
n
8 re
finer
ías
Inst
alac
ione
s p
ort
uaria
s
Fuen
te: C
LH (
Intra
estru
ctur
a Lo
gíst
ica
Gru
po
CLH
)
– 153 –
4
Cuad
ro 4
.10
CEN
TRA
LES
DE
FUEL
ÓLE
O E
N E
SPA
ÑA
PO
R T
IPO
DE
CEN
TRA
LES
Y CO
MB
UST
IBLE
UTI
LIZA
DO
(Con
tinúa
)
Tip
o d
e ce
ntra
lCe
ntra
les
Pot.
31-
12-2
014
(en
kW)
Pro
duc
ció
n (M
ill.k
Wh)
2011
2012
2013
2014
FUEL
ÓLE
O-G
AS
NA
TURA
LSa
n A
driá
n 1,
30
00
0Sa
ntur
ce 1
00
00
Ace
ca 1
00
00
Foix
520.
000
00
00
TOTA
L52
0.00
00
00
0
FUEL
ÓLE
O Y
OTR
OS
PRO
D. P
ETRO
LÍF.
Sant
urce
2A
ceca
2Sa
bón
1,2
00
00
Bona
ire0
00
0TO
TAL
00
00
0
TOTA
L PE
NIN
SULA
R FU
EL-G
AS-
OTR
OS
520.
000
00
00
CEU
TA-M
ELIL
LACe
uta
Die
sel
97.7
0022
223
222
123
1M
elill
a D
iese
l72
.420
221
229
215
215
Mel
illa
grup
os e
lect
róge
nos
12.0
001
10
0
– 154 –
(Con
tinua
ción
)
Fuen
te:U
NES
A
Tip
o d
e ce
ntra
lCe
ntra
les
Pot.
31-
12-2
014
(en
kW)
Pro
duc
ció
n (M
ill.k
Wh)
2011
2012
2013
2014
BALE
ARE
SA
lcud
ia G
as75
.000
41
22
Form
ente
ra14
.000
1010
1012
Ibiz
a36
6.10
084
486
585
186
2M
ahón
270.
000
426
425
407
395
Son
Reus
154.
000
4722
3027
Son
Reus
-CC
457.
800
647
240
115
141
CA´s
Tre
sore
r-CC
474.
300
743
705
332
317
CAN
ARI
AS
Barra
nco
Tira
jana
235.
000
965
925
957
874
Barra
nco
Tira
jana
-CC
462.
000
1.52
01.
438
1.59
31.
699
Jina
mar
302.
450
964
1.06
175
467
3Pu
nta
Gra
nde
231.
010
839
825
807
822
Las
Salin
as18
6.58
064
063
862
463
3Ca
ndel
aria
172.
200
486
466
398
304
Gra
nad
illa
287.
500
1.26
81.
239
1.23
91.
166
Gra
nad
illa-
CC46
1.30
01.
496
1.53
51.
542
1.70
2A
rona
-Ten
erife
48.6
0075
6253
60G
uía
de
Isor
a48
.600
1616
1114
El P
alm
ar22
.900
7374
7169
Los
Gui
ncho
s10
8.54
025
626
423
823
7Ll
anos
Bla
ncos
14.9
3545
4546
43G
rup
os e
lect
róge
nos
28.4
500
00
0TO
TAL
EXTR
APE
NIN
SULA
R FU
EL-O
TRO
S PR
OD
. PET
ROLÍ
F.4.
603.
385
11.8
0811
.320
10.5
1610
.498
TOTA
L ES
PAÑ
A F
UEL
-GA
S-O
TRO
S PR
OD
.PET
ROLI
FERO
S5.
123.
385
11.8
0811
.320
10.5
1610
.498
– 155 –
4
Cuadro 4.11 DESGLOSE DE LOS PRECIOS DE LOSCARBURANTES EN ESPAÑA
GASOLINA SP 951,393 PVP €/litro
GASOLEO A1,311 PVP €/litro
IMPUESTOS:0,599 €/litro
COSTE DELGASÓLEO
IMPUESTOS:0,707 €/litro
0.040
0,242
0,425 0,331
0,517 0,548
0,169 0,164
0.040
0,228
COSTE DE LAGASOLINA
El concepto coste de la gasolina y del gasóleo es la media ponderada de las coti-zaciones internacionales CIF Mediterráneo (70%) y CIF Noroeste de Europa (30%).No incluye el componente bio incorporado a los carburantes.(*) Impuesto Especial Autonómico (ver Cuadro 4.12)(**) Impuesto especial (Tipo Estatal General y Tipo Estatal Especial)(***) Otros costes y márgenes: costes fijos de logística, comercialización, financie-ros y de incorporación de biocarburantes (que desde el 1-1-13 no tiene bonifica-ción fiscal), remuneraciones de minoristas y mayoristas.
Fuente: AOP. Datos promedio del año 2014.
Cuadro 4.12 IMPUESTOS DE HIDROCARBUROSESTATALES Y AUTONÓMICOS(*)
€ / 1000 l Tipo Estatal General(TEG)
Tipo Estatal Especial(TEE)
Gasolina SP 95 400,69 24,00Gasóleo A 307,00 24,00
Tipo Autonómico en las CCAA excepto Canarias (TA)€ / 1000 l Gasolina SP95 Gasóleo A
Cantabria, País Vasco,Navarra, La Rioja y Aragón 0 0
Castilla y León 16 16Madrid 17 17Asturias 48 40Resto de CCAA 48 48
A los anteriores valores hay que añadir el IVA (21% en la actualidad)(*) Desde el 1 de enero de 2013, el IVMDH se ha integrado en el Impuesto Especialde Hidrocarburos (IEH), que ahora consta de 3 tramos: TEG, TEE y Tipo Autonómico(TA) que deciden las CCAA. Datos a 1.1.15Fuente: AOP
– 156 –
Cuadro 4.13 SERIE HISTÓRICA DEL PRECIO DEL PETRÓLEO
Evolución del precio del Crudo BRENT (Dated) 2013 2014
FOB US$/Bbl Euros / t FOB US$/Bbl Euros / t
Enero 113,15 645,09 108,10 601,72Febrero 116,07 658,22 109,12 605,25Marzo 108,73 635,38 107,43 588,78Abril 102,48 596,01 107,75 590,96Mayo 102,62 598,85 109,53 604,23Junio 102,96 591,40 111,92 623,80Julio 107,99 625,46 106,80 597,60Agosto 111,36 633,84 101,82 579,29Septiembre 111,66 633,73 97,28 571,22Octubre 109,18 606,62 87,42 522,60Noviembre 108,00 606,38 78,75 478,35Diciembre 110,72 612,08 62,48 383,83
FOB: Free on board.Fuente: Reuters (Citada por CORES) y Foro Nuclear.
Crudo Brent. Precio medio del año en US $ por barril
Año US$corrientes
US$ año2013 Año US$
corrientesUS$ año
2013
1970 1,80 10,79 1993 16,97 27,361971 2,24 12,87 1994 15,82 24,861972 2,48 13,81 1995 17,02 26,011973 3,29 17,25 1996 20,67 30,691974 11,58 54,74 1997 19,09 27,711975 11,53 49,93 1998 12,72 18,171976 12,80 52,39 1999 17,97 25,131977 13,92 53,47 2000 28,50 38,551978 14,02 50,09 2001 24,44 32,151979 31,61 101,43 2002 25,02 32,401980 36,83 104,12 2003 28,83 36,501981 35,93 92,08 2004 38,27 47,191982 32,97 79,59 2005 54,52 65,031983 29,55 69,12 2006 65,14 75,281984 28,78 64,53 2007 72,39 81,331985 27,56 59,67 2008 97,26 105,231986 14,43 30,67 2009 61,67 66,971987 18,44 37,80 2010 79,50 84,931988 14,92 29,39 2011 111,26 115,221989 18,23 34,24 2012 111,67 113,311990 23,73 42,29 2013 108,66 108,661991 20,00 34,21 2014 99,03 97,451992 19,32 32,08
Datos hasta 1983: Arabian Light (puesto en Ras Tanura).Datos 1984-2013: Brent dated.Fuente: BP Statistical Review of World Energy (Junio 2014) y Foro Nuclear (2014).
– 157 –
4
Cuadro 4.14 PRECIOS DE COMBUSTIBLES DEAUTOMOCIÓN Y CALEFACCIÓN PORPAÍSES EN LA UNIÓN EUROPEA
Euro-super 95(**) Gasóleo automoción(**)
Gasóleocalefacción(***)
Euros / litro(*) 2013 2014 2013 2014 2013 2014UE 28 1,53 1,38 1,43 1,26 0,95 0,74Alemania 1,55 1,36 1,41 1,21 0,85 0,66Austria 1,35 1,19 1,35 1,17 0,93 0,73Bélgica 1,51 1,38 1,36 1,25 0,83 0,66Bulgaria 1,32 1,17 1,36 1,16 0,82 0,69Croacia 1,35 1,24 1,31 1,19 0,89 0,70Chipre 1,33 1,26 1,39 1,31 1,02 0,86Dinamarca 1,62 1,44 1,49 1,30 1,55 1,38Eslovaquia 1,45 1,36 1,38 1,25 :: ::Eslovenia 1,45 1,36 1,39 1,29 1,02 0,95España 1,40 1,22 1,35 1,16 0,90 0,73Estonia 1,29 1,10 1,35 1,14 1,01 0,84Finlandia 1,59 1,45 1,51 1,37 1,07 0,87Francia 1,50 1,34 1,33 1,15 0,91 0,74Grecia 1,65 1,49 1,38 1,23 1,28 0,98Hungría 1,36 1,15 1,43 1,21 1,43 1,21Irlanda 1,56 1,40 1,49 1,32 1,05 0,73Italia 1,73 1,57 1,66 1,47 1,42 1,24Letonia 1,30 1,14 1,30 1,14 0,94 0,79Lituania 1,32 1,20 1,29 1,14 0,81 0,61Luxemburgo 1,29 1,12 1,20 1,05 0,76 0,59Malta 1,43 1,44 1,36 1,36 1,02 1,05Países Bajos 1,69 1,56 1,41 1,27 1,02 1,03Polonia 1,28 1,14 1,29 1,13 0,89 0,74Portugal 1,54 1,34 1,38 1,15 1,29 1,12Reino Unido 1,55 1,47 1,65 1,54 0,80 0,65República Checa 1,31 1,23 1,33 1,25 0,90 0,73Rumania 1,22 1,18 1,29 1,23 1,17 1,06Suecia 1,56 1,34 1,57 1,34 1,34 1,09
(*) Precios de venta al público, incluídos impuestos, la última quincena del año quefigura en cabecera.(**) Precios en gasolinera (***) Para suministros de entre 2.000 y 5.000 litros.:: sin datosFuente: European Commission. Oil Bulletin..
(Continúa)
– 158 –
(Con
tinua
ción
)Precios en euros / litro (última quincena de 2014)
– 159 –
4
2013
Cuo
taM
illo
nes
de
tep
1990
2000
2005
2010
2012
2013
Δ%
del
to
tal %
Cana
dá
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
92,8
12
4,6
142,
3 16
0,3
182,
6 19
3,0
6,0
4,7
Esta
dos
Uni
dos
......
......
......
......
......
......
......
.....
416,
6 34
7,6
309,
1 33
2,9
394,
1 44
6,2
13,5
10,8
Méx
ico
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
145,
2 17
0,3
186,
5 14
5,6
143,
9 14
1,8
-1,1
3,4
Tota
l No
rtea
mér
ica
......
......
......
......
......
.....
654,
5 64
2,6
637,
9 63
8,8
720,
6 78
1,1
8,7
18,9
Arg
entin
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
25,4
40
,7
39,4
34
,0
31,1
30
,5
-1,5
0,7
Bras
il...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.34
,1
66,9
88
,7
111,
4 11
2,2
109,
9 -1
,72,
7Co
lom
bia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...23
,4
36,3
27
,7
41,4
49
,9
52,9
6,
31,
3Ec
uad
or...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..15
,5
21,6
28
,6
26,1
27
,1
28,2
4,
50,
7V
enez
uela
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.11
7,8
159,
8 16
9,7
145,
7 13
6,6
135,
1 -0
,83,
3
Tota
l Sur
y C
entr
oam
éric
a...
......
......
......
....
233,
9 34
3,8
374,
9 37
7,8
374,
7 37
4,4
0,2
9,1
Aze
rbai
jan
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.12
,5
14,1
22
,2
50,8
43
,4
43,4
0,
41,
1Ka
zakh
asta
n...
......
......
......
......
......
......
......
......
..25
,8
35,3
62
,6
81,6
81
,2
83,8
3,
52,
0N
orue
ga...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..82
,1
160,
7 13
8,7
98,8
87
,2
83,2
-4
,42,
0Ru
sia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
515,
9 32
6,7
474,
8 51
1,8
526,
2 53
1,4
1,3
12,9
Rein
o U
nid
o....
......
......
......
......
......
......
......
......
.91
,6
126,
2 84
,7
63,0
44
,6
40,6
-8
,61,
0
Tota
l Eur
op
a y
Euro
asia
......
......
......
......
....
788,
3 72
8,6
850,
0 86
1,1
835,
3 83
4,8
0,2
20,2
Ara
bia
Sau
dí..
......
......
......
......
......
......
......
......
..34
2,6
456,
0 52
1,3
473,
8 54
9,8
542,
3 -1
,113
,1Em
irato
s Á
rab
es U
nid
os...
......
......
......
......
......
.10
7,6
124,
5 13
5,8
133,
3 15
4,7
165,
7 7,
44,
0
Cuad
ro 4
.15
PRO
DU
CCIÓ
N D
E PE
TRÓ
LEO
PO
R P
AÍS
ES E
N E
L M
UN
DO
. SER
IE H
ISTÓ
RIC
A
(Con
tinúa
)
– 160 –
(Con
tinua
ción
)
Irán.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
162,
8 19
1,7
206,
4 20
8,8
177,
1 16
6,1
-6,0
4,0
Iraq
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
105,
3 12
8,8
89,9
12
1,5
152,
5 15
3,2
0,8
3,7
Kuw
ait..
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
46,8
10
9,9
130,
4 12
2,5
153,
7 15
1,3
-1,3
3,7
Om
an...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
34,2
47
,7
38,5
42
,8
45,0
46
,1
2,7
1,1
Qat
ar...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.21
,1
40,2
52
,6
72,1
83
,3
84,2
1,
32,
0
Tota
l Orie
nte
Med
io...
......
......
......
......
......
.85
1,8
1.15
1,1
1.22
6,0
1.21
7,1
1.34
2,1
1.32
9,3
-0,7
32,2
Ang
ola.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
23,4
36
,9
68,9
90
,5
86,9
87
,4
0,8
2,1
Arg
elia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.57
,5
66,8
86
,4
73,8
67
,2
68,9
2,
71,
7Eg
ipto
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..45
,5
38,9
33
,2
35,0
34
,7
34,5
-0
,30,
8Li
bia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
67,2
69
,5
82,2
77
,7
71,1
46
,5
-34,
51,
1N
iger
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
91,6
10
5,8
122,
1 12
1,3
116,
2 11
1,3
-4,0
2,7
Tota
l Áfr
ica
......
......
......
......
......
......
......
.....
320,
9 37
0,8
474,
1 48
2,7
445,
0 41
8,6
-5,7
10,1
Chin
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
138,
3 16
2,6
181,
4 20
3,0
207,
5 20
8,1
0,6
5,0
Ind
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.34
,2
36,1
36
,6
40,8
42
,0
42,0
0,
11,
0In
don
esia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...74
,4
71,8
53
,7
48,6
44
,6
42,7
-4
,01,
0M
alas
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
29,5
33
,5
34,6
32
,0
30,3
29
,6
-2,2
0,7
Tota
l Asi
a y
Pací
fico
y O
cean
ía...
......
......
..32
6,0
383,
5 38
4,6
401,
7 39
9,8
392,
0 -1
,79,
5
TOTA
L M
UN
DO
......
......
......
......
......
......
......
3.17
5,4
3.62
0,4
3.94
7,5
3.97
9,3
4.11
7,4
4.13
0,2
0,6
100,
0
OCD
E....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
893,
8 1.
005,
9 92
6,3
857,
0 90
3,1
951,
0 5,
623
,0
2013
Cuo
taM
illo
nes
de
tep
1990
2000
2005
2010
2012
2013
Δ%
del
to
tal %
– 161 –
4
No
OCD
E....
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
2.28
1,7
2.61
4,5
3.02
1,2
3.12
2,2
3.21
4,3
3.17
9,2
-0,8
77,0
OPE
P....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
1.15
9,2
1.51
1,5
1.69
4,2
1.66
7,2
1.77
6,3
1.74
0,1
-1,8
42,1
UE
(*).
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..12
7,6
167,
6 12
6,7
93,4
72
,9
68,4
-5
,81,
7A
ntig
ua U
nión
Sov
iétic
a....
......
......
......
......
......
570,
5 39
6,7
581,
8 66
4,8
670,
8 67
8,5
1,4
16,4
Se in
cluy
e p
etró
leo
crud
o, e
squi
stos
y a
rena
s b
itum
inos
as y
líq
uid
os c
onte
nid
os e
n el
gas
nat
ural
que
se
recu
per
an s
epar
adam
ente
. Se
excl
uyen
com
bus
tible
s líq
uid
osob
teni
dos
de
otra
s fu
ente
s, c
omo
bio
mas
a y
der
ivad
os d
el c
arb
ón y
del
gas
nat
ural
.Δ
% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l del
últi
mo
año
resp
ecto
al a
nter
ior
(*)
Se e
xclu
ye E
slov
enia
en
dat
os a
nter
iore
s a
1991
.Fu
ente
: B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (
Juni
o 20
14)
NO
TA D
EL E
DIT
OR:
Se
han
excl
uid
o lo
s p
aíse
s co
n un
a cu
ota
del
tota
l < 0
,5 %
, que
sí f
igur
an e
n la
tab
la o
rigin
al.
– 162 –
Cuadro 4.16 RESERVAS PROBADAS (*) DE PETRÓLEO POR PAÍSES EN EL MUNDO
CuotaDatos a 31.12.2013 tep×109 del Relación
total (%) r/p (**)
Estados Unidos ................................... 5,4 2,6 12,1Canadá ................................................ 28,1 10,3 (a)México ................................................ 1,5 0,7 10,6Total Norteamérica ........................ 35,0 13,6 37,4Brasil .................................................... 2,3 0,9 20,2Ecuador............................................... 1,2 0,5 42,6Venezuela ........................................... 46,6 17,7 (a)Total Sur y Centroamérica ................ 51,1 19,5 (a)
Kazakhastán......................................... 3,9 1,8 46,0Noruega .............................................. 1,0 0,5 12,9Rusia .................................................... 12,7 5,5 23,6Total Europa y Euroasia ................. 19,9 8,8 23,5Arabia Saudí ....................................... 36,5 15,8 63,2Emiratos Árabes Unidos ..................... 13,0 5,8 73,5Irán ...................................................... 21,6 9,3 (a)Iraq...................................................... 20,2 8,9 (a)Kuwait ................................................. 14,0 6,0 89,0Qatar ................................................... 2,6 1,5 34,4Total Oriente Medio....................... 109,4 47,9 78,1Angola................................................. 1,7 0,8 19,3Argelia................................................. 1,5 0,7 21,2Libia..................................................... 6,3 2,9 (a)Nigeria................................................. 5,0 2,2 43,8Total África .................................... 17,3 7,7 40,5China ................................................... 2,5 1,1 11,9Total Asia y Pacífico y Oceanía ...... 5,6 2,5 14,0TOTAL MUNDO............................... 238,2 100,0 53,3
OCDE .................................................. 37,3 14,7 33,2No OCDE ............................................ 200,9 85,3 59,5OPEP ................................................... 170,2 71,9 90,3UE........................................................ 0,9 0,4 13,0Antigua Unión Soviética ..................... 17,9 7,8 26,0Arenas Bituminosas en Canadá........... 27,3
de las cuales, en desarollo activo ... 4,2Venezuela: Cinturón del Orinoco....... 35,4(*) Con la información técnica y geológica disponible, existe razonable certeza depoder ser extraídas de yacimientos ya conocidos, bajo las condiciones técnicas yeconómicas existentes. Se incluye petróleo crudo, condensados de gas y gasnatural líquido.
(**) Años=Reservas / Producción del último año.(a) Más de 100 añosFuente: B. P. Statistical Review of World Energy. (Junio 2014)NOTA DEL EDITOR: Se han excluido los países con una cuota del total < 0,5 %, quesí figuran en la tabla original.
– 163 –
Dat
os p
ara
el a
ño 2
013
en m
illon
es d
e to
nela
das
.Fu
ente
:BP
Stat
istic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y (J
unio
201
4)
Cuad
ro 4
.17
FLU
JOS
COM
ERCI
ALE
S D
E PE
TRÓ
LEO
EN
EL
MU
ND
O
4
– 164 –
Fuen
te: F
oro
Nuc
lear
con
dat
os d
e BP
Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y (J
unio
201
4)
Cuad
ro 4
.18
REL
ACI
ÓN
EN
TRE
RES
ERVA
S Y
PRO
DU
CCIÓ
N A
NU
AL
DE
PETR
ÓLE
O Y
EVO
LUCI
ÓN
EN
EL
MU
ND
OAÑO
Rese
rvas
/ Pr
od
ucci
ón
(en
núm
ero
de
año
s)
– 165 –
4
Cuadro 4.19 AVANCE 2015. CONSUMO DE PRODUCTOSPETROLÍFEROS EN ESPAÑA Y COTIZACIÓNPETRÓLEO BRENT
CONSUMO DE PRODUCTOS PETROLÍFEROS EN ESPAÑA (Datos a 31/03/15)
1/1 a ÚltimosDatos en kt 31/03/15 Δ% 12 meses Δ%
GLP Envasado 289,1 6,4 876,1 -3,1GLP Granel 211,3 2,7 515,2 -7,8Total GLP's 530,4 5,0 1.688,6 7,5Gasolina 95 I.O 977,4 -0,5 4.292,9 -0,9Gasolina 98 I.O 74,3 7,3 319,8 1,9Total GASOLINAS 1.052,4 0,0 4.616,0 -0,8Total QUEROSENOS 1.090,7 4,2 5.310,4 3,2Gasóleos auto 5.134,7 4,0 21.098,4 2,4Gasóleo B 1.091,8 11,3 3.740,6 -0,7Gasóleo C 813,3 6,6 2.058,4 -8,1Otros 605,7 42,4 1.940,7 17,6Total GASÓLEOS 7.649,1 7,5 28.859,7 2,0Fuelóleo BIA 555,3 2,4 2.112,8 -5,0Otros 1.477,1 -15,4 6.577,8 -2,0Total FUELÓLEOS 2.032,4 -11,2 8.690,7 -2,7Lubricantes 94,2 3,9 369,8 0,9Asfaltos 181,2 -27,0 1.315,0 -10,1Coque 476,0 0,4 1.773,0 -9,8Otros 587,5 16,3 2.091,9 -11,4Total OTROS PRODUCTOS 1.339,0 1,6 5.549,6 -9,8TOTAL 13.693,9 2,8 54.715,1 -0,1Δ% Tasa de variación porcentual respecto idéntico período de 2014Fuente: Boletín Estadístico de Hidrocarburos. CORES
Cotización Barril Brent Europa (31.12.14 a 1.06.15)
US$ / Barril Fecha Brent Cambio € / $ € / t
31/12/14 55,27 1,216 344,0215-ene 47,66 1,179 306,1130-ene 47,52 1,134 317,3313-feb 60,33 1,140 400,4727-feb 61,89 1,121 418,1213-mar 54,80 1,063 390,4031-mar 53,69 1,083 375,2815-abr 59,32 1,065 421,7630-abr 63,90 1,111 435,2415-may 64,69 1,141 429,3829-may 63,16 1,096 436,2401-jun 62,87 1,096 434,32
Fuente: US Energy Information Administration y Foro Nuclear.
GAS
Págs.
5. GAS
5.1 Consumo de gas natural y manufacturado segúnmercados en España. Evolución.......................... 169
5.2 Consumo de gas natural por comunidades autó-nomas................................................................... 170
5.3 Producción de gas en yacimientos de España.Evolución ............................................................. 171
5.4 Procedencia del gas natural según países de ori-gen en España...................................................... 171
5.5 Centrales de ciclo combinado-gas natural en régi-men ordinario en España por tipo de centrales ycombustible utilizado.......................................... 172
5.6 Almacenamientos subterráneos de gas natural enEspaña ............................................................... 174
5.7 Infraestructura de gas en España ....................... 1755.8 Precio máximo de venta de la bombona de buta-
no de 12,5 kg en España. Evolución.................... 1765.9 Precios máximos de las tarifas de último recurso
del gas natural doméstico y comercial en Espa-ña. Evolución...................................................... 177
5.10 Precios del gas por países en Europa .................... 1785.11 Precio del gas en mercados internacionales.
Evolución ............................................................. 1815.12 Producción de gas natural por países en el mun-
do. Serie histórica ................................................ 1825.13 Reservas probadas de gas por países en el mun-
do.......................................................................... 1855.14 Flujos comerciales de gas en el mundo.................. 1865.15 Evolución de la relación entre reservas y produc
ción anual de gas en el mundo ............................... 1875.16 Avance 2015. Consumo de gas natural. España .. 188
5
GW
h
MER
CAD
OS
GW
h19
8519
9020
0020
1020
1220
1320
14(*
*)Δ%
%
1. D
OM
ÉSTI
CO-C
OM
ERCI
AL
7.
128
10.7
7134
.755
64.3
2856
.776
56.5
9749
.098
-13,
3G
as n
atur
al
2.54
47.
578
34.2
2164
.279
56.7
4556
.583
Gas
man
ufac
tura
do
de
gas
natu
ral
1.78
32.
604
310
00
1.1
Sub
tota
l gas
nat
ural
4.
327
10.1
8234
.253
64.2
7956
.745
56.5
83A
ire p
rop
anad
o
222
6650
249
3114
1.2
Sub
tota
l otro
s ga
ses
(*)
2.80
158
950
249
3114
2. IN
DU
STRI
AL
15
.480
44.1
6614
4.99
419
4.08
921
6.92
321
3.73
319
5.23
0-8
,73.
CEN
TRA
LES
ELÉC
TRIC
AS
6.89
02.
254
10.3
7913
5.62
584
.600
56.8
4451
.758
-8,8
4. U
SOS
NO
EN
ERG
ÉTIC
OS
17
34.
835
6.13
16.
131
4.33
96.
260
5.34
6-1
4,6
TOTA
L29
.671
62.0
2619
6.25
840
0.17
436
2.63
933
3.43
530
1.43
3-9
,6
TOTA
L (b
cm)
2,
55,
316
,834
,431
,228
,725
,4-9
,6
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
r(*
) H
asta
199
5 in
cluy
e "G
as m
anuf
actu
rad
o d
e na
fta".
(**
) A
par
tir d
e 20
14, S
EDIG
AS
no p
ublic
a el
des
glos
e d
el g
as d
omés
tico-
com
erci
alFu
ente
: SED
IGA
S In
form
e A
nual
201
4 y
Foro
Nuc
lear
Not
a d
el e
dito
r: 1
bcm
= 1
09m
3. 1
GW
h= 0
,858
mill
ones
de
term
ias
= 8
5,8
tep
(eq
uiva
lent
e en
ergé
tico)
. SED
IGA
S ap
lica
coef
icie
ntes
sim
ilare
s
Cuad
ro 5
.1CO
NSU
MO
DE
GA
S N
ATU
RA
L Y
MA
NU
FACT
UR
AD
O S
EGÚ
N M
ERCA
DO
S EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
– 169 –
– 170 –
Año
201
4
G
Wh
GRU
PO 1
GRU
PO 2
GRU
PO 3
GN
LTO
TAL
CUO
TA (
%)
Δ%
And
aluc
ía31
.960
6.87
42.
230
2.89
943
.962
14,4
-8,9
Ara
gón
4.80
16.
643
2.87
153
114
.846
4,9
-11,
2A
stur
ias
692
3.61
91.
962
1.22
1 7.
493
2,5
-0,2
Bale
ares
3.55
66
787
124.
361
1,4
31,6
Cant
abria
2.04
41.
963
958
214.
986
1,6
-14,
0Ca
still
a y
León
2.42
08.
848
5.96
563
417
.868
5,9
-19,
0Ca
still
a La
Man
cha
10.8
943.
528
2.24
637
017
.037
5,6
-8,5
Cata
luña
12.0
5134
.290
15.6
771.
624
63.6
4320
,9-9
,8Co
m. V
alen
cian
a11
.816
19.0
323.
061
599
34.5
0811
,3-1
,0Ex
trem
adur
a-
01.
501
547
574
2.62
20,
93,
8G
alic
ia1.
337
6.84
51.
843
1.55
411
.579
3,8
-10,
1La
Rio
ja35
153
997
536
1.90
10,
6-2
8,2
Mad
rid1.
705
2.93
917
.178
155
21.9
777,
2-1
8,0
Mur
cia
19.5
941.
202
560
574
21.9
307,
2-5
,4N
avar
ra85
54.
481
2.04
115
57.
531
2,5
-12,
7Pa
ís V
asco
6.83
916
.821
4.80
912
728
.596
9,4
-8,9
TOTA
L11
0.91
511
9.13
063
.710
11.0
8630
4.84
110
0,0
-9,2
Gru
po
1: P
resi
ón>
60 b
ares
. Gru
po
2: P
resi
ón e
ntre
4 y
60
bar
es. G
rup
o 3:
Pre
sión
<4
bar
es. G
NL:
con
sum
o d
irect
oΔ
% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l del
con
sum
o to
tal d
e 20
14 re
spec
to a
l año
ant
erio
rFu
ente
: CO
RES.
Bol
etín
Est
adís
tico
de
Hid
roca
rbur
os (
Dic
.201
4 y
Dic
. 201
3)
Cuad
ro 5
.2CO
NSU
MO
DE
GA
S N
ATU
RA
L PO
R C
OM
UN
IDA
DES
AU
TÓN
OM
AS
5
– 171 –
Cuadro 5.4 PROCEDENCIA DEL GAS NATURAL SEGÚNPAÍSES DE ORIGEN EN ESPAÑA.
TWh 2005 2010 2013 2014 2014 (%)
Argelia 161,4 134,2 193,7 211,9 55,2Bélgica 0,0 0,9 2,2 1,3 0,3Egipto 39,5 32,7 0,5 0,0 0,0Emiratos A. U. 2,8 0,0 0,0 0,0 0,0Francia 0,8 1,9 15,2 16,2 4,2Libia 10,6 4,1 0,0 0,0 0,0Malasia 3,0 0,0 0,0 0,0 0,0Nigeria 61,3 87,0 36,2 31,7 8,3Noruega 24,7 37,6 43,8 47,0 12,2Omán 19,8 1,9 1,9 1,8 0,5Países Bajos 0,0 0,0 0,0 1,4 0,4Perú 0,0 7,2 16,9 14,0 3,6Portugal 0,0 0,0 1,2 0,2 0,0Qatar 54,4 65,5 40,6 35,0 9,1Trinidad y Tobago 4,5 37,0 23,3 23,4 6,1Yemen 0,0 3,0 0,0 0,0 0,0
Total Importaciones 382,9 412,9 375,5 384,0 100,0
Total GNL 255,9 312,9 173,9 180,1 46,9
Total GN 127,1 100,0 201,6 203,9 53,1
Total Exportaciones 0,0 12,9 42,3 67,3 100,0
Total GNL 0,0 0,1 31,8 60,7 90,1
Total GN 0,0 12,9 10,5 6,7 9,9
SALDO TOTAL 382,9 400,0 333,2 316,7 ::IMPORTADOR
Fuente: CORES, excepto exportaciones 2005 (Foro Nuclear )Nota del editor: 1 TWh (en consumo)=86.000 tep=86 x 107 termias.
Cuadro 5.3 PRODUCCIÓN DE GAS EN YACIMIENTOS DE ESPAÑA. EVOLUCIÓN
GWh 2010 2011 2012 2013 2014 Δ %
El Romeral 109 103 82 125 59 -53,1El Ruedo 19 5 13 63 10 -84,2Marismas 2 26 4 5 10 110,7Poseidón 534 454 575 451 190 -57,9
Total 664 588 673 644 269 -58,3
Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anteriorFuente: CORES (BEH Dic. 14) y Foro Nuclear.Nota del editor: 1 GWh= 0,86 millones de termias (equivalente energético).
– 172 –
Pot.
31-
12-2
014
Pro
duc
ció
n (M
ill. k
Wh)
Tip
o d
e ce
ntra
lCe
ntra
les
(en
kW)
2011
20
12
2013
20
14
CICL
O C
OM
BIN
AD
OBe
sós
341
9.32
065
532
616
227
2G
AS
NA
TURA
LCa
stel
lón
3,4
1.64
6.96
02.
588
818
530
353
Cast
ejón
1,3
855.
346
1.01
785
638
139
0Ca
stej
ón 2
386.
100
204
70
0Be
sós
4
406.
580
1.71
51.
941
2.18
62.
247
San
Roq
ue 1
39
5.00
01.
654
1.91
41.
858
2.02
2Sa
n Ro
que
240
1.82
075
113
922
337
5Ba
ia d
e Bi
zcai
a (2
)82
8.67
22.
283
3.35
73.
027
0Ta
rrago
na P
ower
(2)
423.
700
1.41
451
715
431
Tarra
gona
36
2.69
035
357
00
Arc
os d
e la
Fro
nter
a 1,
2,3,
4 y
51.
612.
760
1.23
417
611
784
Sant
urce
4
402.
640
178
501
6Pa
los
de
la F
ront
era
1,2,
31.
188.
000
2.90
52.
105
1.49
959
8Ca
mp
o d
e G
ibra
ltar 1
,2(2
)79
2.00
02.
912
2.67
441
60
Arrú
bal
1,2
(1)
799.
200
998
00
0Cr
istó
bal
Col
ón 4
392.
000
755
386
165
181
Am
oreb
ieta
(1)
748.
900
1.02
90
00
Carta
gena
1,2
,3
1.26
8.35
03.
645
2.91
02.
321
2.25
2A
ceca
339
1.52
090
945
718
917
9A
ceca
437
9.30
02.
444
2.16
895
490
8Es
com
bre
ras
683
0.89
01.
111
360
0Ca
stel
nou
(1)
797.
820
358
00
0
Cuad
ro 5
.5CE
NTR
ALE
S D
E CI
CLO
CO
MB
INA
DO
-GA
S N
ATU
RA
L EN
RÉG
IMEN
OR
DIN
AR
IO E
N E
SPA
ÑA
PO
R T
IPO
DE
CEN
TRA
LES
Y CO
MB
UST
IBLE
UTI
LIZA
DO
– 173 –
5
El F
anga
l 1,2
,3(1
)1.
218.
880
779
00
0Pl
ana
del
Ven
t 1,2
(1)
832.
630
1.63
90
00
Sagu
nto
1,2,
31.
255.
420
4.30
24.
086
3.52
13.
783
Puen
tes
de
Gª R
odrig
uez
5 87
0.43
043
245
225
833
6Es
catró
n Pe
aker
(1)
283.
000
180
00
Esca
trón
381
8.00
01.
129
909
03
Sab
ón 3
397.
440
1.87
289
195
021
1So
to d
e Ri
ber
a 4
431.
869
1.37
962
923
623
2M
álag
a 1
421.
036
2.06
82.
089
1.71
31.
248
Soto
de
Rib
era
543
3.62
943
817
381
79Be
sós
587
3.23
01.
786
1.46
670
266
8Pu
erto
de
Barc
elon
a 1,
289
1.66
02.
025
1.87
82.
004
1.67
9A
lgec
iras
383
0.90
71.
754
518
03
TOTA
L CI
CLO
CO
MBI
NA
DO
25.2
87.6
9950
.734
33.9
8623
.648
18.1
40
Rest
o d
e Ci
clos
Com
bin
ados
(1)
4.60
71.
449
GA
SIFI
CACI
ÓN
DE
CARB
ÓN
YEl
cogá
s32
0.00
01.
617
1.41
890
11.
051
CICL
O C
OM
BIN
AD
OTO
TAL
GA
SIFI
CACI
ÓN
CA
RBÓ
N Y
CC
320.
000
1.61
71.
418
901
1.05
1
TOTA
L CI
CLO
CO
MBI
NA
DO
+GIC
C25
.607
.699
52.3
5140
.011
25.9
9819
.191
(1)
Inst
alac
ione
s co
nven
cion
ales
no
per
tene
cien
te a
em
pre
sas
de
UN
ESA
(2
) Pa
rtici
pad
as p
or e
mp
resa
s q
ue s
on m
iem
bro
s d
e U
NES
AFu
ente
:UN
ESA
– 174 –
Cuad
ro 5
.6A
LMA
CEN
AM
IEN
TOS
SUB
TER
RÁ
NEO
S D
E G
AS
NA
TUR
AL
EN E
SPA
ÑA
GA
S Ú
TIL
GA
S CO
LCH
ÓN
TOTA
LIN
YECC
IÓN
PRO
DU
CCIÓ
N
EXTR
AÍB
LEN
O E
XTRA
ÍBLE
Mm
3 (n)
Mm
3 (n)
Mm
3 (n)
Mm
3 (n )
Mm
3 (n )
/ día
Mm
3 (n)
/ día
1. G
AVI
OTA
(V
izca
ya)
(*)
980
567
1.13
42.
681
4,5
5,7
2. S
ERRA
BLO
(H
uesc
a) (
*)68
014
028
01.
100
3,8
6,8
3. Y
ELA
(G
uad
alaj
ara)
(*)
1.05
00
950
2.00
010
,015
,0
TOTA
L EN
AG
ÁS
2.71
070
72.
364
5.78
118
,327
,5
4. M
ARI
SMA
S (S
evill
a)18
062
080
06,
05,
0
TOTA
L2.
890
6.58
124
,332
,5
CAPA
CID
AD
DE
ALM
ACE
NA
MIE
NTO
CAPA
CID
AD
ES O
PERA
TIVA
S M
ÁXI
MA
S
1Mm
3 (n)=
11,8
7 G
Wh
Fuen
te:E
naga
s (*
) y
Foro
Nuc
lear
(M
aris
mas
)
– 175 –
5
Cuad
ro 5
.7IN
FRA
ESTR
UCT
UR
A D
E G
AS
EN E
SPA
ÑA
Fuen
te:S
edig
as. I
nfor
mac
ión
a 31
.12.
14.
– 176 –
Cuadro 5.8 PRECIO MÁXIMO DE VENTA DE LABOMBONA DE BUTANO DE 12,5 KG ENESPAÑA. EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓN DEL PRECIO EN LOS ÚLTIMOS AÑOS (EUROS)
01/01/11 13,19 28/04/12 15,53 01/01/13 16,3201/04/11 14,00 01/07/12 16,45 26/03/13 17,1301/07/11 14,80 01/09/12 16,87 14/05/13 17,5001/10/11 15,09 01/10/12 16,10
En el año 2014, el precio no ha experimentado variación
Fuente: CORES (Boletín Estadístico de Hidrocarburos Dic. 2014) y Foro Nuclear.
€ / Bombona a 1 de Enero Índice Butano Índice IPC
Precio de la Bombona de Butano. Evolución y comparación con IPC.
8,11
56
78
910
1112
1314
1516
1718
19
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015100
120
140
160
180
200
Ind
ices
But
ano
e IP
C (1
ene
ro 2
003
= 1
00)
8,78 8,57
10,30
11,78
12,9413,50
11,06
13,19
15,09
16,3217,50 17,50
– 177 –
5
Cuadro 5.9 PRECIOS MÁXIMOS DE LAS TARIFAS DEÚLTIMO RECURSO DEL GAS NATURALDOMÉSTICO Y COMERCIAL EN ESPAÑA.EVOLUCIÓN
Tarifa TUR1 Tarifa TUR2c€ / kWh Δ % c€ / kWh Δ %
2008 1 Enero 7,2116 4,9 5,8012 4,812 Abril 7,3168 1,5 5,9064 1,812 Julio 7,4767 2,2 6,0663 2,712 Octubre 8,0428 7,6 6,6323 9,3
2009 1 Enero 7,7359 -3,8 6,3960 -3,612 Abril 6,9971 -9,6 5,6573 -11,51 Julio 6,8565 -2,0 5,3019 -6,31 Octubre 6,7845 -1,1 5,2299 -1,4
2010 1 Enero 6,7853 0,0 5,2306 0,01 Abril 6,9649 2,6 5,4103 3,41 Julio 7,4569 7,1 5,8755 8,61 Octubre 7,3808 -1,0 5,7994 -1,3
2011 1 Enero 7,6839 4,1 6,0200 3,81 Abril 7,9548 3,5 6,2909 4,51 Julio 8,3352 4,8 6,6713 6,01 Octubre 8,4214 1,0 6,7574 1,3
2012 1 Enero 8,4931 0,9 6,7756 0,328 Abril 8,8920 4,7 7,1146 5,01 Julio 9,0496 1,8 7,2723 2,21 Septiembre 9,2797 2,5 7,4572 2,5
2013 1 Enero 9,3229 0,5 7,4669 0,1
2014 1 Enero 9,3314 0,1 7,4542 -0,2Nota: Tarifa TUR1: Consumo < 5.000 kWh/año. Tarifa TUR2: Consumo entre 5.000 y50.000 kWh/año. Hasta el 1 de julio de 2009 las tarifas TUR1 y TUR2 se denominaban T1 y T2. A partir del 1 de enero 2013 se incluye el nuevo impuesto sobre hidrocarburos,que para TUR1 y TUR2 es de 0,65€/GJ.Δ % = variación porcentual respecto al precio de la fecha anterior.Fuente: MINETUR (Citado por CORES en BEH Dic.14)
– 178 –
Cuadro 5.10 PRECIOS DEL GAS POR PAÍSESEN EUROPA
1.er Semestre 2014 DOMÉSTICO INDUSTRIAL
EUROS/GJ Precio (*)
Impuestos (incluídos en precio) Precio
(**)
Imp. no recuperables
(incluídos en precio)IVA Otros
UE 28 18,51 2,47 1,68 10,93 0,96
Alemania 18,84 3,01 1,65 12,47 1,12Austria 20,78 3,47 1,92 11,85 2,42Bélgica 18,27 3,16 0,86 8,74 0,32Bulgaria 13,63 2,27 0,00 9,79 0,29Croacia 12,90 2,58 0,00 11,55 0,14Chipre(***) 23,17 3,20 4,31 11,55 1,02Dinamarca 25,22 5,04 9,99 10,37 2,75Eslovaquia 14,10 2,35 0,00 10,28 0,37Eslovenia 18,54 3,35 1,34 11,98 1,34España 20,90 3,63 0,65 10,38 0,15Estonia 13,64 2,26 0,65 9,81 0,39Finlandia :: :: :: 12,99 2,87Francia 19,47 2,88 0,45 10,74 0,38Grecia 20,09 2,30 1,59 13,68 1,57Hungría 10,15 2,16 0,00 11,06 0,38Irlanda 18,92 2,25 1,05 11,46 1,01Italia 22,14 3,10 4,26 10,51 0,93Letonia 13,45 2,33 0,47 9,71 0,47Lituania 15,54 2,70 0,00 11,50 0,00Luxemburgo 14,78 0,95 0,54 11,84 0,12Malta :: :: :: :: ::Países Bajos 22,18 3,85 5,52 11,66 3,47Polonia 13,59 2,54 0,00 10,45 0,16Portugal 25,96 4,90 1,24 11,86 0,23Reino Unido 16,66 0,79 0,00 10,28 0,43República Checa 15,23 2,64 0,00 8,76 0,31Rumanía 8,58 1,66 2,48 8,32 2,40Suecia 32,90 6,58 8,21 13,86 2,46
Otros paísesBosnia-Herzegovina 14,23 2,04 0,92 14,74 3,47Liechtenstein 20,12 1,49 2,49 16,82 2,49Macedonia :: :: :: 10,72 0,51Serbia 11,88 1,08 0,00 10,39 0,00Turquía 9,05 1,38 0,20 6,76 0,20
:: Sin datos (*) Precio final incluidos todos los impuestos (**) Exluidos impues-tos recuperables (IVA)(***) Datos del 1er sem. 2013Usos domésticos: Banda D2 (consumo anual entre 20 y 200 GJ)Usus industriales: Banda I3 (consumo anual entre 10.000 y 100.000 GJ)Fuente: EUROSTAT
– 179 –
5
(Continúa)
Precios del gas en Europa: Usos Domésticos
euros / Gj
precio básico IVA otros impuestos
España
Austria
Liechtenstein
Grecia
Francia
Irlanda
Alemania
Eslovenia
UE 28
Bélgica
Reino Unido
Lituania
República Checa
Luxemburgo
Bosnia-Herzegovina
Eslovaquia
Estonia
Bulgaria
Polonia
Letonia
Croacia
Serbia
Hungría
Turquía
Rumanía
Italia
Paises Bajos
Chipre (**)
Dinamarca
Portugal
Suecia
0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33
– 180 –
(Continuación)
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
euros / Gj
precio básico impuestos no recuperables
Grecia
Finlandia
Alemania
Eslovenia
Portugal
Austria
Luxemburgo
Paises Bajos
Chipre (**)
Croacia
Lituania
Irlanda
Hungría
UE 28
Francia
Macedonia
Italia
Polonia
Serbia
España
Dinamarca
Eslovaquia
Reino Unido
Estonia
Bulgaria
Letonia
República Checa
Bélgica
Rumanía
Turquía
Suecia
Bosnia-Herzegovina
Liechtenstein
Precios del gas en Europa: Usos Industriales
– 181 –
5
GN
LG
AS
NA
TURA
L$
USA
/106
BTU
Jap
ón
ALE
MA
NIA
(*)
UK
USA
Cana
dá
Prec
io d
el p
etró
leo
CIF
CIF
(Her
en N
BP In
dex
)(H
enry
Hub
)(A
lber
ta)
en p
aíse
s O
CDE
CIF
1985
5,23
4,25
--
-4,
7519
903,
642,
78-
1,64
1,05
3,82
1995
3,46
2,39
-1,
690,
892,
9620
004,
722,
892,
714,
233,
754,
8320
014,
643,
663,
174,
073,
614,
0820
024,
273,
232,
373,
332,
574,
1720
034,
774,
063,
335,
634,
834,
8920
045,
184,
324,
465,
855,
036,
2720
056,
055,
887,
388,
797,
258,
7420
067,
147,
857,
876,
765,
8310
,66
2007
7,73
8,03
6,01
6,95
6,17
11,9
520
0812
,55
11,5
610
,79
8,85
7,99
16,7
620
099,
068,
524,
853,
893,
3810
,41
2010
10,9
18,
016,
564,
393,
6913
,47
2011
14,7
310
,48
9,04
4,01
3,47
18,5
520
1216
,75
11,0
39,
462,
762,
2718
,82
2013
16,1
710
,72
10,6
33,
712,
9318
,25
CIF:
Cos
t+in
sura
nce+
freig
ht (
pre
cios
med
ios)
. (*)
Pre
cio
med
io d
e im
por
taci
ón.
Fuen
te:B
P St
atis
fical
Rev
iew
of W
orld
Ene
rgy.
Jun
io 2
014.
Cuad
ro 5
.11
PREC
IO D
EL G
AS
EN M
ERCA
DO
S IN
TER
NA
CIO
NA
LES.
EVO
LUCI
ÓN
– 182 –
2013
Cuo
taM
illone
s de
tep
1990
1995
2000
2005
2010
2012
2013
Δ%
del t
otal
(%)
Cana
dá...
......
......
......
......
......
......
......
....
97,7
14
3,8
164,
0 16
8,4
143,
9 14
0,4
139,
3 -0
,54,
6Es
tado
s Uni
dos.
......
......
......
......
......
.46
1,8
480,
9 49
5,5
467,
6 54
9,5
620,
8 62
7,2
1,3
20,6
Méx
ico.
......
......
......
......
......
......
......
...24
,4
27,0
34
,5
47,1
51
,8
51,2
51
,0
-0,2
1,7
Tota
l Nor
team
éric
a....
......
......
......
584,
0 65
1,7
694,
0 68
3,1
745,
2 81
2,4
817,
5 0,
926
,9Ar
gent
ina.
......
......
......
......
......
......
.....
16,1
22
,5
33,7
41
,1
36,1
34
,0
32,0
-5
,61,
1Bo
livia
......
......
......
......
......
......
......
.....
2,7
2,8
2,9
10,7
12
,8
16,5
18
,8
14,4
0,6
Bras
il....
......
......
......
......
......
......
......
...2,
8 4,
6 6,
7 9,
8 13
,1
17,3
19
,2
11,0
0,6
Trin
idad
Tob
ago.
......
......
......
......
......
4,7
6,8
14,0
29
,7
40,3
38
,5
38,6
0,
51,
3Ve
nezu
ela.
......
......
......
......
......
......
....
19,8
24
,8
25,1
24
,7
24,7
26
,5
25,6
-3
,20,
8
Tota
l Sur
y C
entro
amér
ica
......
.....
52,3
68
,0
91,1
12
6,5
146,
9 15
6,8
158,
7 1,
55,
2Az
erba
iján.
......
......
......
......
......
......
...8,
1 5,
4 4,
6 4,
7 13
,6
14,0
14
,5
3,8
0,5
Kaza
khas
tán
......
......
......
......
......
......
..5,
8 4,
8 6,
9 11
,4
14,3
16
,5
16,6
0,
80,
5No
rueg
a....
......
......
......
......
......
......
....
22,9
25
,0
44,8
77
,3
96,5
10
3,3
97,9
-5
,03,
2Pa
íses B
ajos..
......
......
......
......
......
......
.54
,9
61,0
52
,3
56,3
63
,5
57,5
61
,8
7,9
2,0
Rein
o Un
ido.
......
......
......
......
......
......
.40
,9
63,7
97
,5
79,4
51
,4
35,0
32
,8
-5,9
1,1
Rusia
......
......
......
......
......
......
......
......
..53
1,1
479,
4 47
5,7
522,
1 53
0,0
533,
1 54
4,3
2,4
17,9
Turkm
enist
án...
......
......
......
......
......
....
71,5
26
,3
38,3
51
,3
38,1
56
,1
56,1
0,
41,
8
Cuad
ro 5
.12
PRO
DU
CCIÓ
N D
E G
AS
NA
TUR
AL
POR
PA
ÍSES
EN
EL
MU
ND
O. S
ERIE
HIS
TÓR
ICA
– 183 –
5(C
ontin
úa)
Ucra
nia.
......
......
......
......
......
......
......
...22
,9
14,8
14
,6
16,7
16
,7
16,7
17
,3
4,0
0,6
Uzbe
quist
án...
......
......
......
......
......
....
33,2
39
,5
45,9
48
,6
53,7
51
,2
49,7
-2
,81,
6
Tota
l Eur
opa
y Eu
roas
ia...
......
......
865,
1 78
9,2
842,
6 92
6,0
924,
2 92
5,3
929,
6 0,
730
,6Ar
abia
Saud
í.....
......
......
......
......
......
..30
,2
38,6
44
,8
64,1
78
,9
89,4
92
,7
4,0
3,0
Bahr
ein.
......
......
......
......
......
......
......
...5,
2 6,
5 7,
9 9,
6 11
,8
12,4
14
,2
15,2
0,5
Emira
tos Á
rabe
s Uni
dos.
......
......
......
18,1
28
,2
34,5
43
,0
46,2
48
,9
50,4
3,
31,
7Irá
n....
......
......
......
......
......
......
......
......
23,6
30
,4
53,7
92
,1
137,
1 14
9,1
149,
9 0,
84,
9Ku
wait
......
......
......
......
......
......
......
.....
3,8
8,4
8,6
11,0
10
,6
14,0
14
,0
0,7
0,5
Om
án...
......
......
......
......
......
......
......
...2,
3 3,
6 7,
8 17
,8
24,4
27
,0
27,8
3,
30,
9Q
atar
......
......
......
......
......
......
......
......
.5,
7 12
,2
21,3
41
,2
105,
0 13
5,7
142,
7 5,
44,
7
Tota
l Orie
nte
Med
io...
......
......
.....
93,9
13
3,2
186,
7 28
6,8
431,
0 49
0,9
511,
4 4,
516
,8Ar
gelia
......
......
......
......
......
......
......
....
44,3
52
,8
76,0
79
,4
72,4
73
,4
70,7
-3
,32,
3Eg
ipto
......
......
......
......
......
......
......
.....
7,3
11,3
18
,9
38,3
55
,2
54,8
50
,5
-7,7
1,7
Nige
ria...
......
......
......
......
......
......
......
.3,
6 4,
4 10
,6
22,5
33
,6
39,0
32
,5
-16,
41,
1
Tota
l Áfri
ca...
......
......
......
......
......
.61
,9
76,7
11
6,6
159,
3 19
2,8
194,
7 18
3,9
-5,3
6,0
Austr
alia.
......
......
......
......
......
......
......
.18
,7
26,8
28
,0
33,4
40
,7
39,0
38
,6
-0,9
1,3
Bang
lades
h....
......
......
......
......
......
.....
4,3
6,6
9,0
12,4
17
,9
19,0
19
,7
4,2
0,6
Chin
a....
......
......
......
......
......
......
......
...13
,8
16,2
24
,5
44,4
85
,4
96,4
10
5,3
9,5
3,5
Indi
a....
......
......
......
......
......
......
......
....
10,8
16
,9
23,7
26
,7
45,8
36
,3
30,3
-1
6,3
1,0
Indo
nesia
......
......
......
......
......
......
......
39,5
54
,6
58,7
64
,1
73,8
64
,0
63,4
-0
,72,
1M
alasia
......
......
......
......
......
......
......
....
16,0
26
,0
40,7
55
,0
58,8
59
,8
62,1
4,
22,
0
– 184 –
Paqu
istán
......
......
......
......
......
......
......
11,0
14
,0
19,4
32
,0
35,7
37
,1
34,7
-6
,21,
1Ta
iland
ia...
......
......
......
......
......
......
....
5,9
10,2
18
,2
21,3
32
,7
37,3
37
,6
1,2
1,2
Tota
l Asia
y P
acífi
co y
Oce
anía
....
135,
7 19
0,3
244,
9 32
6,7
437,
8 43
6,4
440,
1 1,
114
,5TO
TAL
MUN
DO...
......
......
......
......
.1.
792,
9 1.
909,
1 2.
175,
9 2.
508,
3 2.
878,
0 3.
016,
6 3.
041,
3 1,
110
0,0
OCD
E....
......
......
......
......
......
......
......
..77
4,4
886,
0 97
3,1
983,
5 1.
043,
0 1.
087,
0 1.
088,
4 0,
435
,8No
OCD
E....
......
......
......
......
......
......
..1.
018,
5 1.
023,
2 1.
202,
8 1.
524,
9 1.
835,
0 1.
929,
6 1.
952,
9 1,
564
,2UE
(*)..
......
......
......
......
......
......
......
....
166,
6 19
2,7
210,
2 19
2,7
160,
2 13
3,1
132,
1 -0
,54,
3An
tigua
Uni
ón S
ovié
tica.
......
......
......
673,
0 57
0,5
586,
4 65
5,1
666,
6 68
7,9
698,
8 1,
923
,0Se
exc
luye
gas
que
mad
o o
reci
clad
o. S
e in
cluy
e ga
s na
tura
l pro
duc
ido
por
tran
sfor
mac
ión
de
gas
a líq
uid
o.Δ
% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l del
últi
mo
año
resp
ecto
al a
nter
ior.
(*)
Se e
xclu
ye E
slov
enia
en
dat
os a
nter
iore
s a
1991
.Fu
ente
: B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (
Juni
o 20
14).
Not
a d
el e
dito
r: Se
han
exc
luid
o lo
s p
aíse
s co
n un
a cu
ota
del
tota
l < 0
,5 %
, que
sí f
igur
an e
n la
tab
la o
rigin
al.
2013
Cuo
taM
illo
nes
de
tep
1990
1995
2000
2005
2010
2012
2013
Δ%
del
to
tal (
%)
(Con
tinua
ción
)
– 185 –
5
Cuadro 5.13 RESERVAS PROBADAS (*) DE GAS POR PAÍSES EN EL MUNDO
Cuota del RelaciónDatos a 31.12.13 m3 × 1012 total (%) r/p (**)
Canadá............................................ 2,0 1,1 13,1Estados Unidos............................... 9,3 5,0 13,6
Total Norteamérica.................. 11,7 6,3 13,0
Venezuela....................................... 5,6 3,0 (a)
Total Sur y Centroamérica ....... 7,7 4,1 43,5
Azerbaijan ...................................... 0,9 0,5 54,3Kazakhastan .................................... 1,5 0,8 82,5Países Bajos..................................... 0,9 0,5 12,4Noruega .......................................... 2,0 1,1 18,8Rusia................................................ 31,3 16,8 51,7Turkmenistan................................... 17,5 9,4 (a)
Total Europa y Euroasia........... 56,6 30,5 54,8
Arabia Saudí ................................... 8,2 4,4 79,9Emiratos Árabes Unidos................. 6,1 3,3 (a)Irán .................................................. 33,8 18,2 (a)Iraq.................................................. 3,6 1,9 (a)Kuwait ............................................. 1,8 1,0 (a)Oman.............................................. 0,9 0,5 30,7Qatar ............................................... 24,7 13,3 (a)
Total Oriente Medio ................ 80,3 43,2 (a)
Argelia ............................................ 4,5 2,4 57,3Egipto ............................................. 1,8 1,0 32,9Libia ................................................ 1,5 0,8 (a)Nigeria ............................................ 5,1 2,7 (a)
Total África.............................. 14,2 7,6 69,5
Australia .......................................... 3,7 2,0 85,8China............................................... 3,3 1,8 28,0India................................................ 1,4 0,7 40,2Indonesia ........................................ 2,9 1,6 41,6Malasia ............................................ 1,1 0,6 15,8
Total Asia y Pacífico y Oceanía 15,2 8,2 31,1
TOTAL MUNDO ........................ 185,7 100,0 55,1
OCDE .............................................. 19,2 10,3 16,0No OCDE ........................................ 166,5 89,7 76,7UE ................................................... 1,6 0,8 10,7Antigua Unión Soviética ................. 52,9 28,5 68,2(*) Con la información geológica y de ingeniería disponible , existe razonable certe-za de poder ser extraídas de yacimientos ya conocidos, bajo las condiciones técni-cas y económicas existentes.(**) Años=Reservas/Producción del último año.(a) = Más de 100 años.1.000 m3 de GN = 1 tep.Fuente: B. P. Statistical Review of World Energy. (Junio 2014)NOTA DEL EDITOR: Se han excluido los países con una cuota del total < 0,5 %, quesí figuran en la tabla original.
– 186 –
Dat
os p
ara
el a
ño 2
013
en 1
09m
3
Fuen
te:
BP S
tatis
tical
Rev
iew
of
Wor
ld E
nerg
y (J
unio
201
4).
Cuad
ro 5
.14
FLU
JOS
COM
ERCI
ALE
S D
E G
AS
EN E
L M
UN
DO
– 187 –
5
Cuad
ro 5
.15
EVO
LUCI
ÓN
DE
LA R
ELA
CIÓ
N E
NTR
E R
ESER
VAS
Y PR
OD
UCC
IÓN
AN
UA
LD
E G
AS
EN E
L M
UN
DO
Fuen
te: F
oro
Nuc
lear
con
dat
os d
e BP
Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y (J
unio
201
4)
2013
2011
2008
2005
2000
1995
1990
1985
1980
4547
4951
5355
5759
6163
Rese
rvas
/Pro
ducc
ion
(en
núm
ero
de a
ños)
– 188 –
Cuadro 5.16 AVANCE 2015. CONSUMO DE GASNATURAL. ESPAÑA
(Datos a 31/03/15)
1/1 a ÚltimosGWh 31/03/15 Δ % doce Δ %
mesesConsumo convencional 77.813 2,5 244.786 -6,4Generación eléctrica 13.644 33,0 54.810 5,0GNL de consumo directo 2.384 -19,4 10.487 -8,9
Total gas natural 93.840 5,3 310.083 -4,7GRUPO 1 (Presión >60 bares) (*) 27.336 5,1 112.333 -0,8GRUPO 2(Presión entre 4 y 60 bares) 30.447 -2,4 118.329 -9,9GRUPO 3 (Presión =< 4 bares) 33.674 16,2 68.934 -0,5GNL de consumo directo 2.384 -19,4 10.487 -8,9
Total gas natural 93.840 5,3 310.083 -4,7
Cogeneración** 23.981 -9,2 98.021 -11,5
Δ% Tasa de variación porcentual respecto idéntico período de 2014(*) Incluido gas natural para materia prima.(**) Suministros a instalaciones que disponen de sistemas de cogeneración.Fuente: Boletín Estadístico de Hidrocarburos. CORES..
CARBÓN
Págs.
6. CARBÓN
6.1 Consumo total de carbón en España................... 1916.2 Consumo final de carbón por sectores en España 1916.3 Producción de carbón en España ....................... 1926.4 Procedencia del carbón importado por España 1936.5 Centrales de carbón en España................................. 1956.6 Producción de carbón por países en el mundo.
Serie histórica ...................................................... 1966.7 Reservas probadas de carbón por países en el
mundo............................................................................ 1986.8 Precios del carbón en mercados internacionales.
Evolución ............................................................. 200
– 191 –
6
ktep
2002
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Δ%
Cons
umo
final
...
......
......
......
......
......
......
2.48
62.
424
1.69
01.
861
1.50
71.
752
1.54
6-1
1,8
Gen
erac
ión
eléc
trica
...
......
......
......
......
..18
.910
18.2
605.
509
9.74
213
.039
9.36
610
.200
8,9
Cons
umos
pro
pio
s, p
érd
idas
...
......
......
495
499
-43
1.10
696
427
922
9-1
7,9
y d
ifere
ncia
s es
tad
ístic
as
TOTA
L ..
......
......
......
......
......
......
......
..21
.891
21.1
837.
156
12.7
0915
.510
11.3
9711
.975
5,1
Met
odol
ogía
: A.I.
E. ..
......
......
......
......
......
......
.....
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
rFu
ente
: SEE
(M
INET
UR)
y F
oro
Nuc
lear
.
Cuad
ro 6
.1CO
NSU
MO
TO
TAL
DE
CAR
BÓ
N E
N E
SPA
ÑA
Cuad
ro 6
.2CO
NSU
MO
FIN
AL
DE
CAR
BÓ
N P
OR
SEC
TOR
ES E
N E
SPA
ÑA
SID
ERU
RGIA
CEM
ENTO
REST
O D
E IN
DU
STRI
AO
TRO
S U
SOS
TOTA
Lkt
ep
Δ%
ktep
Δ
%kt
ep
Δ%
ktep
Δ
%kt
ep
Δ%
2000
......
......
......
.....
1.69
0-1
,119
16,
558
60,
980
-25,
12.
546
-1,1
2005
......
......
......
.....
1.73
41,
810
87,
855
3-0
,629
-36,
62.
424
0,8
2009
......
......
......
.....
913
-28,
817
-89,
123
7-9
,124
2-2
2,2
1.41
0-3
0,0
2010
......
......
......
.....
1.15
026
,023
30,0
20
7-1
2,8
22
3-7
,9
1.60
313
,720
11...
......
......
......
..1.
283
11,6
164
625,
6
270
30,4
19
8-1
1,3
1.
915
19,5
2012
......
......
......
.....
1.07
6-1
6,1
9-9
4,4
23
8-1
1,6
18
3-7
,6
1.50
7-2
1,3
2013
......
......
......
.....
1.37
427
,79
-6,8
23
3-2
,2
136
-25,
6
1.75
216
,320
14...
......
......
......
..1.
204
-12,
48
-9,3
15
1-3
5,3
18
434
,9
1.54
6-1
1,8
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual r
esp
ecto
al a
ño a
nter
ior
Fuen
te:S
EE (
MIN
ETU
R) y
For
o N
ucle
ar.
– 192 –
Cuad
ro 6
.3PR
OD
UCC
IÓN
DE
CAR
BÓ
N E
N E
SPA
ÑA
Mile
s d
e to
nela
das
Ant
raci
ta
Hul
laLi
gnito
neg
roLi
gnito
par
do
TOTA
LΔ
%
2000
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
11.3
34(*
)3.
628
8.52
423
.486
-3,2
2005
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
4.66
43.
889
3.21
47.
587
19.3
54-5
,620
09...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..4.
061
2.89
12.
493
09.
445
-7,3
2010
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
3.20
92.
777
2.44
40
8.43
0-1
0,7
2011
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
2.48
71.
775
2.35
90
6.62
1-2
1,5
2012
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
2.25
81.
652
2.27
10
6.18
1-6
,620
13...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..76
21.
780
1.82
60
4.36
8-2
9,3
2014
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
1.33
71.
332
1.24
00
3.90
9-1
0,5
Mile
s d
e te
pA
ntra
cita
Hul
laLi
gnito
neg
roLi
gnito
par
do
TOTA
LΔ
%
2000
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
5.71
5(*)
1.14
91.
477
8.34
1-2
,820
05...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..2.
227
1.95
21.
005
1.44
26.
626
-4,3
2009
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
1.76
71.
263
780
03.
810
-9,1
2010
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
1.39
61.
134
766
03.
296
-13,
520
11...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..1.
133
762
753
02.
648
-19,
620
12...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..1.
016
697
747
02.
460
-7,1
2013
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
345
837
581
01.
762
-28,
420
14...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..60
957
239
60
1.57
7-1
0,5
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual r
esp
ecto
al a
ño a
nter
ior
(*)
Has
ta 2
004
no s
e d
esgl
osa
Hul
la y
Ant
raci
ta.
Fuen
te:S
EE. (
MIN
ETU
R) y
For
o N
ucle
ar (
hast
a 20
05).
– 193 –
6
Cuadro 6.4 PROCEDENCIA DEL CARBÓNIMPORTADO POR ESPAÑA
Toneladas 2013 2014 Δ %
ANTRACITAAlemania ................................. 0 70 ::Bélgica..................................... 50 56 12,00China ...................................... 8.924 12.086 35,43Estonia..................................... 12.842 0 -100,00Estados Unidos....................... 21 21.396 ::Italia......................................... 0 11 ::Letonia..................................... 34.799 40.148 15,37Países bajos............................. 53 ::Perú ......................................... 13.151 57.726 338,95Portugal ................................. 1.916 0 -100,00Reino Unido ............................ 2.456 285 -88,40Rusia ........................................ 72.392 141.576 95,57Ucrania .................................... 394.239 292.936 -25,70
Total.................................... 543.634 566.344 4,18
HULLA COQUIZABLE ::Australia ................................. 1.005.997 709.888 -29,43Canadá .................................. 57.630 0 -100,00Estados Unidos....................... 1.275.516 901.101 -29,35Mozambique ......................... 108.094 20.572 -80,97Rusia ...................................... 77.086 0 -100,00
Total ................................... 2.527.624 1.631.561 -35,45
HULLA ENERGÉTICA ::Alemania ................................. 37.796 44.865 18,70Australia ................................. 0 205.722 ::Colombia ............................... 1.980.945 4.545.356 129,45Chile ....................................... 0 193.410 ::Estados Unidos....................... 466.775 304.909 -34,68Francia ..................................... 0 3.406 ::Indonesia .............................. 5.133 0 -100,00Irlanda ..................................... 0 4.326 ::Italia ........................................ 41.492 9.852 -76,26Kazakhstán .............................. 0 13.038 ::Letonia..................................... 0 42.630 ::Noruega .................................. 79.338 0 -100,00Países Bajos ............................. 0 3.252 ::Polonia .................................... 18.974 22.344 17,76Portugal ................................. 1.955 0 -100,00Reino Unido ............................ 18 16.060 ::Rusia ....................................... 2.046.614 2.015.358 -1,53Sudáfrica ................................. 1.227.385 1.370.574 11,67Ucrania .................................... 0 139.197 ::Venezuela ............................. 115.725 0 -100,00
Total ................................... 6.035.363 8.934.299 48,03
RESTO CARBONES ::Alemania ................................. 0 47 ::Bélgica..................................... 0 1.115 ::
(continúa)
– 194 –
Canadá ................................... 547 988 80,62Colombia ............................... 538.413 1.065.174 97,84Francia .................................... 0 1.669 ::Indonesia ............................... 3.387.253 3.836.581 13,27Países Bajos ............................. 1.591 0 -100,00Portugal .................................. 0 6.901 ::Rusia ...................................... 77.599 0 -100,00Sudáfrica ................................. 324.319 184.439 -43,13Ucrania .................................... 140.421 0 -100,00
Total.................................... 4.470.143 5.096.923 14,02
TOTAL CARBONES............... 13.566.304 16.229.127 19,63
Δ % = Tasa de variación porcentual del último año respecto al anteriorFuente: Eurostat-via Business & Trade Statisitics lTD (citado por CARBU-NIÓN) y Foro Nuclear.Nota del editor: No figuran los países con menos de 10 t en 2013 y 2014.
Toneladas 2013 2014 Δ %
(continuación)
6
Cuad
ro 6
.5CE
NTR
ALE
S D
E CA
RB
ÓN
EN
ESP
AÑ
A
Pot.
31-
12-2
014
Pro
duc
ció
n b
ruta
(M
ill. k
Wh)
Tip
o d
e ce
ntra
lCe
ntra
les
( kW
)20
11
2012
2013
2014
CARB
ÓN
Com
pos
tilla
2,3
,4,5
1.19
9.60
05.
194
5.35
52.
560
4.53
7A
boñ
o 1,
292
1.73
04.
437
5.59
15.
748
5.45
5So
to d
e Ri
ber
a 2,
361
5.06
01.
315
1.62
81.
145
1.46
4La
Rob
la 1
,265
4.90
01.
016
2.36
01.
689
1.67
5N
arce
a 1,
2,3
586.
000
1.35
91.
725
898
916
Lad
a 3,
435
8.40
067
51.
892
1.43
21.
410
Gua
rdo
1,2
515.
640
1.84
71.
791
1.09
51.
250
Anl
lare
s36
5.20
01.
684
1.68
986
31.
182
Puen
te N
uevo
332
3.50
01.
258
1.12
770
31.
153
Puer
tolla
no E
NEC
O81
603
300
Puen
tes
1,2,
3,4
1.46
8.50
07.
352
9.92
77.
356
7.62
6M
eira
ma
580.
460
1.15
12.
900
2.52
92.
443
Teru
el 1
,2,3
1.10
1.40
06.
260
4.86
43.
777
5.00
2Es
cuch
a41
943
90
0Se
rchs
140
00
Lito
ral d
e A
lmer
ía 1
,21.
158.
900
5.10
96.
846
6.14
85.
912
Los
Barri
os58
8.90
02.
341
3.55
62.
924
3.00
5A
lcud
ia II
-Car
bón
510.
000
3.03
12.
941
2.59
12.
416
Pasa
jes
357
1.02
70
0TO
TAL
CARB
ÓN
10
.948
.190
44.9
0256
.261
41.4
8845
.446
Fuen
te:U
NES
A.
– 195 –
– 196 –
Mill
one
s d
e te
p20
13Cu
ota
1990
2000
2005
2010
2012
2013
Δ%
del
to
tal (
%)
Cana
dá
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..40
,039
,135
,335
,435
,536
,83,
90,
9Es
tad
os U
nid
os...
......
......
......
......
......
......
......
....
565,
957
0,1
580,
255
1,2
517,
850
0,5
-3,1
12,9
Tota
l No
rtea
mér
ica
......
......
......
......
......
......
.60
9,2
614,
662
1,6
594,
056
1,2
545,
6-2
,514
,1Co
lom
bia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
13,3
24,9
38,4
48,3
57,9
55,6
-3,7
1,4
Tota
l Sur
y C
entr
oam
éric
a....
......
......
......
.....
18,5
33,9
46,3
52,7
63,2
62,0
-1,7
1,6
Ale
man
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..11
7,3
56,5
53,2
43,7
45,7
43,0
-5,5
1,1
Esp
aña
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..11
,98,
06,
43,
42,
41,
6-3
2,5
0,0
Kaza
khst
án...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
67,7
38,5
44,2
54,0
58,6
58,4
-0,1
1,5
Polo
nia.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..94
,571
,368
,755
,558
,857
,6-1
,91,
5Re
p. C
heca
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..36
,725
,023
,520
,820
,718
,0-1
3,2
0,5
Rusi
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...17
6,2
116,
013
9,2
151,
116
8,7
165,
1-1
,94,
3
Tota
l Eur
op
a y
Euro
asia
......
......
......
......
......
717,
743
0,4
440,
743
5,3
469,
045
0,2
-3,8
11,6
Tota
l Orie
nte
Med
io...
......
......
......
......
......
...0,
50,
71,
00,
60,
70,
70,
30,
0Su
dáf
rica
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
100,
112
6,6
137,
714
5,0
145,
614
4,7
-0,3
3,7
Tota
l Áfr
ica
......
......
......
......
......
......
......
......
.10
5,1
130,
714
1,1
147,
914
8,1
147,
2-0
,33,
8A
ustra
lia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
109,
0 16
6,5
205,
7 23
9,9
251,
4 26
9,1
7,3
6,9
Chin
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..53
9,9
692,
1 1.
174,
8 1.
617,
5 1.
822,
5 1.
840,
01,
247
,4
Cuad
ro 6
.6PR
OD
UCC
IÓN
DE
CAR
BÓ
N P
OR
PA
ÍSES
EN
EL
MU
ND
O. S
ERIE
HIS
TÓR
ICA
– 197 –
6
Ind
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...91
,9
132,
2 16
2,1
217,
5 22
9,1
228,
8 0,
15,
9In
don
esia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
6,6
47,4
93
,9
169,
2 23
7,4
258,
9 9,
46,
7V
ietn
am...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
2,9
6,5
18,3
24
,6
23,5
23
,1-1
,40,
6
Tota
l Asi
a y
Pací
fico
y O
cean
ía...
......
......
....
799,
0 1.
076,
7 1.
692,
2 2.
317,
2 2.
620,
0 2.
675,
7 2,
468
,9
TOTA
L M
UN
DO
......
......
......
......
......
......
......
..2.
250,
0 2.
286,
9 2.
942,
9 3.
547,
8 3.
862,
2 3.
881,
4 0,
810
0,0
OCD
E....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.1.
087,
9 99
9,1
1.02
6,6
1.00
5,1
987,
3 97
7,8
-0,7
25,2
No
OCD
E...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..1.
162,
1 1.
287,
9 1.
916,
3 2.
542,
7 2.
874,
9 2.
903,
71,
374
,8U
E (*
)....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.35
5,9
209,
019
0,9
159,
916
5,4
151,
9-7
,93,
9A
ntig
ua U
nión
Sov
iétic
a....
......
......
......
......
......
..33
6,8
199,
822
8,5
250,
027
8,7
275,
3-0
,97,
1
Sólo
se
cons
ider
an c
arb
ones
com
erci
ales
: hul
la y
ant
raci
ta (
ricos
) y
ligni
tos
y ot
ros
(pob
res)
. Inc
luye
car
bón
pro
duc
ido
par
a tra
nsfo
rmac
ione
s d
e lic
uefa
cció
n y
gasi
ficac
ión
de
carb
ones
.Δ
% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l del
últi
mo
año
resp
ecto
al a
nter
ior
(*)
Se e
xclu
ye E
slov
enia
en
dat
os a
nter
iore
s a
1991
.Fu
ente
:B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (
Juni
o 20
14)
NO
TA D
EL E
DIT
OR:
A e
xcep
ción
de
Esp
aña,
se
han
excl
uid
o lo
s p
aÍse
s co
n un
a cu
ota
del
tota
l < 0
,5 %
, que
sí f
igur
an e
n la
tab
la o
rigin
al.
– 198 –
Mill
one
s d
e to
nela
das
Hul
laLi
gnito
y o
tro
sCu
ota
Rela
ció
ny
antr
acita
carb
one
s p
ob
res
TOTA
Ld
el t
ota
l (%
)R/
P (*
*)
Cana
dá
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
3.47
43.
108
6.58
20,
795
Esta
dos
Uni
dos
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
108.
501
128.
794
237.
295
26,6
266
Tota
l No
rtea
mér
ica
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.11
2.83
513
2.25
324
5.08
827
,525
0
Bras
il...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
-6.
630
6.63
00,
7(a
)Co
lom
bia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.6.
746
-6.
746
0,8
79
Tota
l Sur
y C
entr
oam
éric
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
7.28
27.
359
14.6
411,
614
9
Ale
man
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
4840
.500
40.5
484,
521
3Es
pañ
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
200
330
530
0,1
120
Kaza
khst
án...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...21
.500
12.1
0033
.600
3,8
293
Polo
nia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
4.17
81.
287
5.46
50,
638
Rusi
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
49.0
8810
7.92
215
7.01
017
,645
2Tu
rquí
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..32
28.
380
8.70
21,
014
1U
cran
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..15
.351
18.5
2233
.873
3,8
384
Tota
l Eur
op
a y
Euro
asia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
92.5
5721
7.98
131
0.53
834
,825
4
Sud
áfric
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
30.1
56-
30.1
563,
411
7
Tota
l Orie
nte
Med
io y
Áfr
ica.
......
......
......
......
......
......
......
....
32.7
2221
432
.936
3,7
126
Cuad
ro 6
.7R
ESER
VAS
PRO
BA
DA
S (*
) D
E CA
RB
ÓN
PO
R P
AÍS
ES E
N E
L M
UN
DO
– 199 –
6
Aus
tralia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...37
.100
39.3
0076
.400
8,6
160
Chin
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
62.2
0052
.300
114.
500
12,8
31In
dia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...56
.100
4.50
060
.600
6,8
100
Ind
ones
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...-
28.0
1728
.017
3,1
67
Tota
l Asi
a y
Pací
fico
y O
cean
ía...
......
......
......
......
......
......
....
157.
803
130.
525
288.
328
32,3
54
TOTA
L M
UN
DO
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..40
3.19
948
8.33
289
1.53
110
0,0
113
OCD
E...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
155.
494
229.
321
384.
815
43,2
191
No
OCD
E....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
247.
705
259.
011
506.
716
56,8
86U
E...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
4.88
351
.199
56.0
826,
310
3A
ntig
ua U
nión
Sov
iétic
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
86.7
2514
1.30
922
8.03
425
,639
6(*
) Co
n la
info
rmac
ión
geol
ógic
a y
de
inge
nier
ía d
isp
onib
le, e
xist
e un
a ce
rteza
razo
nab
le d
e se
r ext
raíd
as e
n el
futu
ro, d
e ya
cim
ient
os y
a co
noci
dos
con
las
cond
icio
nes
técn
icas
y ec
onóm
icas
exi
sten
tes
(**)
Año
s=Re
serv
as p
rob
adas
/Pro
duc
ción
del
últi
mo
año.
(a
): m
ás d
e 50
0 añ
osFu
ente
: B. P
. Sta
tistic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y.(J
unio
201
4)N
OTA
DEL
ED
ITO
R: S
e ha
n ex
clui
do
los
paí
ses
con
una
cuot
a d
el to
tal <
0,5
% (
exce
pto
Esp
aña)
, que
sí f
igur
an e
n la
tab
la o
rigin
al.
– 200 –
Cuadro 6.8 PRECIOS DEL CARBÓN EN MERCADOSINTERNACIONALES. EVOLUCIÓN
US $ / t Europa EEUU Japón Japón Asia(1) (2) (3) (4) (5)
1987 31,30 - 53,44 41,28 -1988 39,94 - 55,06 42,47 -1989 42,08 - 58,68 48,86 -1990 43,48 31,59 60,54 50,81 -1991 42,80 29,01 60,45 50,30 -1992 38,53 28,53 57,82 48,45 -1993 33,68 29,85 55,26 45,71 -1994 37,18 31,72 51,77 43,66 -1995 44,50 27,01 54,47 47,58 -1996 41,25 29,86 56,68 49,54 -1997 38,92 29,76 55,51 45,53 -1998 32,00 31,00 50,76 40,51 29,481999 28,79 31,29 42,83 35,74 27,822000 35,99 29,90 39,69 34,58 31,762001 39,03 50,15 41,33 37,96 36,892002 31,65 33,20 42,01 36,90 30,412003 43,60 38,52 41,57 34,74 36,532004 72,08 64,90 60,96 51,34 72,422005 60,54 70,12 89,33 62,91 61,842006 64,11 62,96 93,46 63,04 56,472007 88,79 51,16 88,24 69,86 84,572008 147,67 118,79 179,03 122,81 148,062009 70,66 68,08 167,82 110,11 78,812010 92,50 71,63 158,95 105,19 105,432011 121,52 87,38 229,12 136,21 125,742012 92,50 72,06 191,46 133,61 105,502013 81,69 71,39 140,45 111,16 90,90
(1) Precio de referencia para Noroeste de Europa (*)(2) Precio "spot" carbón US Central Appalachian (**)(3) Precio CIF de hulla coquizable (Japón)(4) Precio CIF de hulla energética (Japón) (5) Precio de referencia asiático (*)(*) Fuente: McCloskey Coal Information Service(**)Precio para CAPP 12.500 BTU, 1.2 SO2 coal, FOB. Fuente: PlattsCAAP = Central Appalachian. CIF: Cost+Insurance+Freight (precios medios). FOB: Free on boardFuente: BP Statisfical Review of World Energy (Junio 2014)
ENERGÍASRENOVABLES
Págs.
7. ENERGÍAS RENOVABLES
7.1 Consumo final de energías renovables en España.Evolución ............................................................. 203
7.2 Producción con energías renovables en España. Evolución ............................................................. 204
7.3 Potencia eléctrica instalada con energías renova-bles en España. Evolución ................................... 205
7.4 Producción eléctrica con energías renovables en España. Evolución........................................... 205
7.5 Objetivos del plan de energías renovables 2011-2020 de España ................................................... 206
7.6 Reservas en los embalses hidroeléctricos en España.Evolución..................................................................... 210
7.7 Evolución de las reservas hidroeléctricas en España 2117.8 Centrales hidroeléctricas peninsulares de más de
100 MW en España .............................................. 2127.9 Principales embalses de interés hidroeléctrico en
España.................................................................. 2147.10 Producción de energías renovables y cuota del
total por países en Europa ................................ 2157.11 Contribución de las energías renovables
por países en Europa.......................................... 2177.12 Potencia instalada de energías renovables en la UE2187.13 Consumo de biomasa y biocombustibles por
países en la UE ..................................................... 2207.14 Consumo de hidroelectricidad por países en el
mundo. Serie histórica.......................................... 2227.15 Consumo de otras energías renovables por paí-
ses en el mundo................................................... 2247.16 Potencia instalada eólica y solar fotovoltaica por
países en el mundo.............................................. 226
Págs.
7.17 Producción de biocombustible por países en elmundo.................................................................. 227
7.18 Avance 2015. Producción renovables y reservashidráulicas en España........................................... 228
7
– 203 –
Cuad
ro 7
.1CO
NSU
MO
FIN
AL
DE
ENER
GIA
S R
ENO
VAB
LES
EN E
SPA
ÑA
. EVO
LUCI
ÓN
BIO
MA
SABI
OG
ÁS
BIO
CARB
URA
NTE
SSO
LAR
TÉRM
ICA
GEO
TÉRM
ICA
TOTA
Lkt
ep
Δ%
kt
ep
Δ%
kt
ep
Δ%
kt
ep
Δ%
kt
ep
Δ %
ktep
Δ
%
2006
......
.3.
688,
564
,917
0,9
73,2
8,0
4.00
5,5
2007
......
.3.
720,
60,
972
,411
,538
4,8
125,
292
,626
,69,
316
,54.
279,
76,
820
08...
....
3.62
6,7
-2,5
27,9
-61,
461
9,3
60,9
124,
934
,911
,018
.04.
409,
93,
020
09...
....
3.70
8,9
2,3
28,2
1,1
1.07
2,4
73,2
155,
224
,313
,724
,64.
978,
512
,920
10...
....
3.65
2,7
-1,5
53,1
88,0
1.43
5,8
33,9
183,
418
,116
,017
,15.
340,
67,
320
11...
....
3.79
1,0
3,8
55,3
4,2
1.72
1,1
19,9
204,
811
,716
,84,
95.
789,
18,
420
12...
....
3.85
0,4
1,6
55,4
0,2
2.12
7,0
23,6
220,
37,
617
,65,
06.
270,
78,
320
13...
....
4.08
1,4
6,0
47,0
-15,
290
8,6
-57,
323
8,3
8,2
18,1
2,8
5.29
3,6
-15,
620
14...
....
4.04
5,9
-0,9
42,2
-10,
296
9,0
6,6
258,
18,
319
,78,
65.
334,
90,
8
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual r
esp
ecto
al a
ño a
nter
ior.
Fuen
te: I
DA
E y
MIN
ETU
R.
– 204 –
Cuadro 7.2 PRODUCCIÓN CON ENERGÍAS RENOVABLESEN ESPAÑA. EVOLUCIÓN
ktep 1990 2005 2010 2011 2012 2013 2014
Minihidráulica (< 10 MW) 184 345 567 295 234 611 616
Hidráulica (> 10 MW) 2.019 1.237 3.071 2.336 1.533 2.552 2.745
Eólica 1 1.821 3.807 3.649 4.255 4.636 4.495Biomasa(*) 3.753 4.175 4.560 4.838 4.964 4.470 4.857Biogás – 299 277 288 291 285 171Biocarburantes – 256 1.413 1.721 2.127 909 969R.S.U. – 189 174 174 176 146 119Solar Térmica 22 61 183 205 220 238 258Solar Fotovoltaica 0 4 553 635 705 714 705Solar Termoeléctrica 0 0 299 507 1.482 1.726 2.142Geotermia/Aerotermia 3 7 16 17 18 18 20
TOTAL 5.983 8.395 14.921 14.666 16.004 17.305 17.096(*) En 1990, Biomasa incluye R.S.U., biogás y biocarburantes.Serie 2005-2014 que incluye cambios metodológicos derivados de la Directiva deEERR y Directiva de Cogeneración.Datos 2013 y 2014 provisionales.
PRODUCCIÓN TÉRMICAktep 1990 2005 2010 2011 2012 2013 2014Biomasa (*) 3.584 3.440 3.653 3.791 3.850 4.081 4.046Biogás (*) – 23 53 55 55 47 42Biocarburantes – 256 1.435 1.721 2.127 909 969Solar Térmica 22 61 183 205 220 238 258Geotermia 3 7 16 17 18 18 20
TOTAL 3.608 3.787 5.341 5.789 6.271 5.294 5.335(*) Incluye el calor útil de las instalaciones de cogeneración y, a partir de 2010, losresiduos térmicos.Datos 2013 y 2014 provisionales.Fuente: IDAE y MINETUR.
– 205 –
7
MW 1990 2005 2010 2011 2012 2013 2014Hidráulica convencional y bombeo mixto 13.239 15.796 16.086 16.075 16.085 16.338 16.338
Hidráulica bombeo puro 2.418 2.424 2.449 2.465 2.465 2.462 2.462
Eólica 8 9.944 20.675 21.529 22.789 22.958 22.974Biomasa 115 326 545 563 640 657 650Biogás n.d. 129 192 209 218 223 225Residuos SólidosUrbanos 27 189 223 274 274 274 251
Solar fotovoltaica 3 63 3.935 4.352 4.646 4.766 4.772Solar termoeléctrica 0 0 732 1.149 2.000 2.250 2.250
TOTAL 15.810 28.871 44.836 46.616 49.117 49.929 49.923Datos 2005-2010: Incluyen cambios metodológicos y derivados de la Directiva deEERR.Datos 2013 y 2014 provisionales.Fuente: IDAE.
Cuadro 7.3 POTENCIA ELÉCTRICA INSTALADA CONENERGÍAS RENOVABLES EN ESPAÑA.EVOLUCIÓN
Cuadro 7.4 PRODUCCIÓN ELÉCTRICA CON ENERGÍASRENOVABLES EN ESPAÑA. EVOLUCIÓN
GWh 1990 2005 2010 2011 2012 2013 2014Hidráulica >10 MW(*) 23.481 14.391 33.471 24.163 17.611 29.679 31.919Hidráulica <10 MW 2.140 4.002 8.833 6.433 2.934 7.101 7.164Eólica 14 21.161 44.255 42.908 49.461 53.903 52.262Biomasa (**) 616 1.578 2.508 3.011 3.396 3.789 3.651Biogás n.d. 623 848 803 866 908 727Residuos Sólidos Urbanos renovables 80 451 659 795 715 595 585
Solar fotovoltaica 6 41 6.425 7.441 8.193 8.297 8.198Solar termoeléctrica 0 0 761 1.959 3.775 4.395 5.455
TOTAL 26.337 42.248 97.760 87.513 86.951 108.667 109.960(*) Datos de hidráulica convencional no incluye producción por bombeo.(**) En 1990, Biomasa incluye biogás.Datos 2013 y 2014 provisionales.Fuente: IDAE y MINETUR.
– 206 –
Cuad
ro 7
.5O
BJE
TIVO
S D
EL P
LAN
DE
ENER
GÍA
S R
ENO
VAB
LES
2011
-202
0 D
E ES
PAÑ
A
OBJ
ETIV
OS
GLO
BALE
S kt
ep20
0520
1020
1120
1220
1320
1420
1520
1620
1720
1820
1920
20A.
Cons
umo
final
brut
o de
ele
ctric
idad
pro
cede
nte
de fu
ente
s ren
ovab
les
4.62
47.
323
7.86
08.
340
8.79
19.
212
9.58
69.
982
10.5
4711
.064
11.6
6912
.455
B.Co
nsum
o fin
al br
uto
de fu
ente
s ren
ovab
les p
ara
cale
facc
ión
y re
frige
raci
ón3.
541
3.93
33.
992
4.03
44.
109
4.18
14.
404
4.65
14.
834
5.01
35.
152
5.35
7
C.Co
nsum
o fin
al de
ene
rgía
proc
eden
te d
e fu
ente
s ren
ovab
les e
n el
sect
or tr
ansp
orte
245
1.53
82.
174
2.33
12.
363
2.41
82.
500
2.58
62.
702
2.82
62.
965
3.21
6
C.1.
Cons
umo
de e
lect
ricid
ad p
roce
dent
e de
fuen
tes r
enov
able
s en
el se
ctor
del
tran
spor
te p
or c
arre
tera
00
00
511
2134
4967
9012
2
C.2.
Cons
umo
de b
ioca
rbur
ante
s del
artí
culo
21.
2 (*
)0
515
4575
105
142
167
193
177
199
252
C.3.
Subt
otal
reno
vabl
es p
ara c
umpl
imie
nto
del o
bjet
ivo e
n tra
nspo
rte: (
C)+(
2,5-
1)x(
C.1)
+(2-
1)x(
C.2)
24
51.
543
2.18
92.
376
2.44
62.
540
2.67
42.
805
2.96
83.
103
3.29
93.
651
D.Co
nsum
o to
tal d
e fu
ente
s de
ene
rgía
reno
vabl
es(e
vitan
do d
oble
con
tabi
lizac
ión
de la
elec
trici
dad
reno
vabl
e en
el t
rans
porte
)8.
302
12.6
9813
.901
14.5
3315
.081
15.6
1316
.261
16.9
5317
.776
18.5
4719
.366
20.5
25
E.Co
nsum
o fin
al b
ruto
de
ener
gía
en tr
ansp
orte
32.4
3130
.872
30.9
4631
.373
31.4
3331
.714
32.2
0832
.397
32.4
7632
.468
32.3
5732
.301
F.Co
nsum
o fin
al b
ruto
de
ener
gía
en c
alef
acci
ón y
refri
gera
ción
, ele
ctric
idad
y tr
ansp
orte
(**)
101.7
1996
.382
96.3
8196
.413
96.5
7396
.955
97.4
8697
.843
98.0
2898
.198
98.3
2898
.443
Obj
etivo
s en
el t
rans
porte
(%)
Obj
etivo
obl
igat
orio
mín
imo
en 2
020
10,0
%G
rado
de
cum
plim
ient
o de
l obj
etivo
obl
igat
orio
en
2020
(C.3
/E)
5,0%
11,3
%O
bjet
ivos
glob
ales
(%)
Tray
ecto
ria in
dica
tiva
(med
ia pa
ra c
ada
bien
io) y
obj
etivo
obl
igat
orio
mín
imo
en 2
020
11,0
%12
,1%
13,8
%16
,0%
20,0
%G
rado
de
cum
plim
ient
o de
la tr
ayec
toria
indi
cativ
a y
del o
bjet
ivo o
blig
ator
io m
ínim
o en
202
0 (D
/F o
[Dañ
o1+D
año2
]/[F a
ño1+
F año
2])
8,2%
13,2
%14
,7%
15,9
%17
,0%
18,5
%19
,7%
20,8
%
(*)
Artí
culo
21,
Ap
arta
do
2 d
e la
Dire
ctiv
a 20
09/2
8/CE
: bio
carb
uran
tes
obte
nid
os a
par
tir d
e d
esec
hos,
resi
duo
s, m
ater
ias
celu
lósi
cas
no a
limen
taria
s y
mat
eria
l lig
noce
luló
sico
.(*
*) E
n al
guno
s añ
os e
l con
sum
o d
e en
ergí
a b
ruta
fina
l ha
sid
o co
rregi
do
segú
n el
Artí
culo
5, a
par
tad
o 6
de
la D
irect
iva
2009
/28/
CE,
el c
ual e
stip
ula
que
la c
antid
ad d
e en
ergí
aco
nsum
ida
en la
avi
ació
n en
un
año
det
erm
inad
o se
con
sid
erar
á q
ue n
o so
bre
pas
a el
6,1
8% d
el c
onsu
mo
final
bru
to d
e en
ergí
a d
e es
e m
ism
o añ
o.Se
con
sid
era
el g
rad
o d
e cu
mp
limie
nto
de
Ob
jetiv
os O
blig
ator
ios
Dire
ctiv
a 20
09/2
8/CE
.
– 207 –
7
(Con
tinúa
)
(*)
En e
sta
colu
mna
ap
arec
en lo
s va
lore
s no
rmal
izad
os p
ara
la p
rod
ucci
ón h
idrá
ulic
a y
eólic
a se
gún
se re
coge
en
el A
rtícu
lo 5
, Ap
arta
do
3 d
e la
Dire
ctiv
a 20
09/2
8/CE
, util
izan
do
las
fórm
ulas
de
norm
aliz
ació
n co
nten
idas
en
su A
nexo
II.
(**)
Est
as p
rod
ucci
ones
no
se n
orm
aliz
an. S
e co
nsid
eran
los
mis
mos
val
ores
que
la p
rod
ucci
ón s
in n
orm
aliz
ar.
SECT
OR
ELÉC
TRIC
O20
1020
1520
20M
WG
Wh
GW
h (*
)M
WG
Wh
GW
h (*
)M
WG
Wh
GW
h (*
)H
idro
eléc
tric
a (s
in b
om
beo
)13
.226
42.2
1531
.614
13.5
4832
.538
31.3
7113
.861
33.1
4032
.814
<1
MW
(si
n b
om
beo
)24
280
260
125
377
274
426
884
383
51
MW
-10
MW
(si
n b
om
beo
)1.
680
5.43
24.
068
1.76
44.
982
4.80
31.
917
5.74
95.
692
>10
MW
(sin
bo
mb
eo)
11.3
0435
.981
26.9
4611
.531
26.7
8425
.823
11.6
7626
.548
26.2
87p
or
bo
mb
eo5.
347
3.10
6(*
*)
6.31
26.
592
(**)
8.
811
8.45
7(*
*)
Geo
térm
ica
00
(**)
0
0(*
*)
5030
0(*
*)
Sola
r fo
tovo
ltaic
a3.
787
6.27
9(*
*)
5.41
69.
060
(**)
7.
250
12.3
56(*
*)
Sola
r te
rmo
eléc
tric
a63
269
1(*
*)
3.00
18.
287
(**)
4.
800
14.3
79(*
*)
Ener
gía
hid
roci
nétic
a, d
el o
leaj
e, m
areo
mo
triz
00
(**)
0
0(*
*)
100
220
(**)
Eó
lica
en t
ierr
a20
.744
43.7
0842
.337
27.8
4755
.703
55.5
3835
.000
71.6
4070
.734
Eólic
a m
arin
a0
00
2266
6675
01.
845
1.82
2Bi
om
asa,
res
iduo
s, b
iogá
s82
54.
228
(**)
1.
162
7.14
2(*
*)
1.95
012
.200
(**)
Bi
om
asa
sólid
a53
32.
820
(**)
81
74.
903
(**)
1.
350
8.10
0(*
*)
Resi
duo
s11
566
3(*
*)
125
938
(**)
20
01.
500
(**)
Bi
ogá
s17
774
5(*
*)
220
1.30
2(*
*)
400
2.60
0(*
*)
Bio
líqui
do
s0
0(*
*)
00
(**)
0
0(*
*)
Tota
les
(sin
bo
mb
eo)
39.2
1497
.121
85.1
4950
.996
112.
797
111.
464
63.7
6114
6.08
014
4.82
5
– 208 –
(*)
Artí
culo
21,
Ap
arta
do
2 d
e la
Dire
ctiv
a 20
09/2
8/CE
: bio
carb
uran
tes
obte
nid
os a
par
tir d
e d
esec
hos,
resi
duo
s, m
ater
ias
celu
lósi
cas
no a
limen
taria
s y
mat
eria
l lig
noce
luló
sico
.
SECT
OR
TRA
NSP
ORT
E
kt
ep20
0520
1020
1120
1220
1320
1420
1520
20
Bio
etan
ol/b
io-E
TBE
113
226
232
281
281
290
301
400
De
los
cual
es b
ioca
rbur
ante
s d
el a
rtíc
ulo
21.
2 (*
)0
00
00
07
52
Bio
dié
sel
241.
217
1.81
61.
878
1.90
01.
930
1.97
02.
313
De
los
cual
es b
ioca
rbur
ante
s d
el a
rtíc
ulo
21.
2 (*
)0
515
4575
105
135
200
Elec
tric
idad
pro
ced
ente
de
fuen
tes
reno
vab
les
107
9612
617
218
219
822
950
3
De
la c
ual t
rans
po
rte
po
r ca
rret
era
00
00
511
2112
2
De
la c
ual t
rans
po
rte
no p
or
carr
eter
a10
796
126
172
176
187
207
381
Otr
os
(co
mo
bio
gás,
ace
ites
vege
tale
s, e
tc.)
00
00
00
00
Tota
l bio
carb
uran
tes
137
1.44
22.
048
2.15
92.
181
2.22
02.
271
2.71
3
TOTA
L EE
RR e
n el
TRA
NSP
.24
51.
538
2.17
42.
331
2.36
32.
418
2.50
03.
216
(Con
tinua
ción
)
– 209 –
7
SECT
OR
DE
LA C
ALE
FACC
IÓN
Y R
EFRI
GER
ACI
ÓN
kte
p20
0520
1020
1120
1220
1320
1420
1520
20
Ener
gía
geo
térm
ica
(exc
luye
ndo
el c
alor
geo
térm
ico
de
tem
-p
erat
ura
baj
a en
ap
licac
ione
s d
e b
omb
a d
e ca
lor)
3,8
3,8
3,8
3,8
3,8
3,8
5,2
9,5
Ener
gía
sola
r té
rmic
a61
183
190
198
229
266
308
644
Bio
mas
a3.
468
3.72
93.
779
3.81
03.
851
3.88
44.
060
4.65
3
Sólid
a (in
cluy
e re
sid
uos)
3.44
13.
695
3.74
03.
765
3.80
03.
827
3.99
74.
553
Bio
gás
2734
3945
5157
6310
0
bio
líqui
do
s 0
00
00
00
0
Ener
gía
reno
vab
le a
par
tir d
e b
om
bas
de
calo
r7,
617
,419
,722
,224
,928
,130
,850
,8
De
la c
ual a
ero
térm
ica
4,1
5,4
5,7
6,1
6,4
6,9
7,4
10,3
De
la c
ual g
eoté
rmic
a3,
512
,014
,016
,118
,521
,223
,440
,5
de
la c
ual h
idro
térm
ica
00
00
00
00
Tota
les
3.54
13.
933
3.99
24.
034
4.10
94.
181
4.40
45.
357
Fuen
te:I
DA
E.
– 210 –
Cuad
ro 7
.6R
ESER
VAS
EN L
OS
EMB
ALS
ES H
IDR
OEL
ÉCTR
ICO
S EN
ESP
AÑ
A. E
VOLU
CIÓ
N
2014
2013
2012
2011
2010
GW
h%
(*)
Cap
acid
adG
Wh
GW
h%
(*)
GW
h%
(*)
GW
h%
(*)
GW
h%
(*)
Régi
men
anu
al5.
460
60,9
8.96
74.
658
51,9
3.67
241
,03.
834
42,8
5.55
662
,0
Régi
men
hip
eran
ual
6.16
164
,49.
571
6.00
962
,83.
407
35,6
5.85
6 61
.26.
741
70,4
Conj
unto
11.6
2162
,718
.538
10.6
6757
,57.
079
38,2
9.69
152
,312
.298
66,3
(*)
Porc
enta
je d
e lle
nad
o. D
atos
a 3
1 d
e d
icie
mb
re d
e ca
da
año.
Fuen
te:R
EE (
Ava
nce
Info
rme
2014
) y
Foro
Nuc
lear
(20
10 a
201
2).
Valo
res
hist
óric
os
Máx
imos
(%
)M
ínim
os (
%)
Régi
men
Anu
alm
ayo
de
1969
92
,0en
ero
de
1976
24,9
Régi
men
Hip
eran
ual
abril
de
1979
91
,1no
viem
bre
de
1983
17,6
Conj
unto
abril
de
1979
86
,6o
ctub
re d
e 19
9523
,6
Fuen
te:R
EE (
El s
iste
ma
eléc
trico
esp
añol
. 201
1).
– 211 –
7
Rese
rva
máx
ima,
med
ia y
mín
ima
esta
dís
tica
calc
ulad
a co
n d
atos
de
los
últim
os 2
0 añ
os.
Fuen
te: R
EE (
Bole
tín M
ensu
al D
ic. 2
014
).
Cuad
ro 7
.7EV
OLU
CIÓ
N D
E LA
S R
ESER
VAS
HID
RO
ELÉC
TRIC
AS
EN E
SPA
ÑA
Med
ia e
stad
ístic
aCa
pac
idad
máx
ima
Rese
rvas
19.0
00
17.0
00
15.0
00
13.0
00
11.0
00
9.00
0
7.00
0
5.00
0
3.00
0
GW
h
Máx
imo
esta
dís
tico
Mín
imo
esta
dís
tico
2010
2012
2013
2011
2014
– 212 –
Cent
ral(*
)M
unic
ipio
Río
Pro
vinc
iaPo
tenc
ia c
entr
al k
WTi
po
de
Bom
beo
José
Mar
ía O
riol
Alc
ánta
raTa
joCá
cere
s96
3.92
0V
illar
ino
Vill
arin
o d
e lo
s A
ires
Torm
esSa
lam
anca
880.
880
MIX
TOA
ldea
dáv
ila I
Ald
ead
ávila
de
la R
iber
aD
uero
Sala
man
ca82
0.44
0La
Mue
la-C
orte
sCo
rtes
de
Pallá
sJú
car
Val
enci
a65
9.36
0PU
ROCe
dill
oCe
dill
oTa
joCá
cere
s51
0.71
0Es
tany
Gen
to-S
alle
nte
Torre
Cap
del
la (
La)
Flam
isel
lLl
eid
a44
6.00
0PU
ROA
ldea
dáv
ila II
Ald
ead
ávila
de
la R
iber
aD
uero
Sala
man
ca43
2.06
0M
IXTO
Tajo
de
la E
ncan
tad
aA
rdal
esG
uad
alho
rce
Mál
aga
379.
770
PURO
Agu
ayo
San
Mig
uel d
e A
guay
oTo
rina-
Agu
ayo
Cant
abria
361.
900
PURO
Puen
te B
ibey
Man
zane
da
Bib
eyO
rens
e32
4.91
0M
equi
nenz
aM
equi
nenz
aEb
roZa
rago
za32
4.00
0Be
lesa
rCh
anta
da
Miñ
oLu
go31
3.72
0Co
nso
Vill
arin
o d
e Co
nso
Cam
ba
Ore
nse
297.
800
MIX
TOCo
rtes
IICo
rtes
de
Pallá
sJú
car
Val
enci
a29
1.98
0Sa
ucel
le II
Sauc
elle
D
uero
Sala
man
ca27
6.04
0Sa
n Es
teb
anN
ogue
ira d
e Ra
muí
nSi
lO
rens
e26
4.84
0Ri
ba-
Roja
Rib
a-Ro
ja d
'Eb
reEb
roTa
rrago
na26
2.80
0Sa
ucel
le I
Sauc
elle
Due
roSa
lam
anca
254.
420
Val
dec
añas
Val
dec
añas
de
Tajo
Tajo
Cáce
res
249.
000
MIX
TOBo
larq
ue II
Alm
onac
id d
e Zo
rita
Tajo
Gua
dal
ajar
a23
8.89
0PU
ROSo
utel
oV
ilariñ
o d
e Co
nso
Cenz
aO
rens
e22
9.74
0M
IXTO
Cuad
ro 7
.8CE
NTR
ALE
S H
IDR
OEL
ÉCTR
ICA
S PE
NIN
SULA
RES
DE
MÁ
S D
E 10
0 M
W E
N E
SPA
ÑA
– 213 –
7
Mor
alet
sM
onta
nuy
Nog
uera
Rib
agor
zana
-Lla
uset
Hue
sca
220.
980
PURO
Gui
llena
Gui
llena
Rive
ra d
e H
uelv
aSe
villa
210.
000
PURO
Azu
tán
Alc
olea
del
Taj
oTa
joTo
led
o19
8.01
0Sa
n Es
teb
an II
Nog
ueira
de
Ram
uín
Sil
Ore
nse
190.
000
Los
Pear
esCa
stro
Car
bal
led
oM
iño
Lugo
188.
910
Rico
bay
o I
Mue
las
del
Pan
Esla
Zam
ora
180.
470
Salim
eG
rand
as D
e Sa
lime
Nav
iaA
stur
ias
163.
530
Rico
bay
o II
Mue
las
del
Pan
Esla
Zam
ora
158.
000
Frie
iraPa
dre
nda
Miñ
oO
rens
e16
2.49
0Ca
stre
loCa
stre
lo d
e M
iño
Miñ
oO
rens
e13
7.51
0Co
rnat
elRu
biá
(Ru
bia
na)
Sil
Ore
nse
132.
000
Torre
jón
Toril
Tajo
-Tié
tar
Cáce
res
130.
860
MIX
TOTa
nes
Sob
resc
obio
Nal
ónA
stur
ias
129.
500
MIX
TOCo
frent
esCo
frent
esJú
car
Val
enci
a12
4.20
0V
illal
cam
po
IIV
illal
cam
po
Due
roZa
mor
a12
3.26
0Ta
vasc
án S
uper
ior
Llad
orre
Tava
scán
-Lla
dor
re-V
allfa
rrera
Llei
da
120.
440
Gab
riel y
Gal
ánG
uijo
de
Gra
nad
illa
Ala
gón
Cáce
res
114.
810
MIX
TOCa
stro
IIV
illar
deg
ua d
e la
Rib
era
(Fon
fría)
Due
roZa
mor
a11
3.42
0Ca
nelle
sO
s d
e Ba
lagu
erN
ogue
ra R
ibag
orza
naLl
eid
a10
8.00
0V
illal
cam
po
IV
illal
cam
po
Due
roZa
mor
a10
1.64
0
TOTA
L CE
NTR
ALE
S H
IDRO
ELÉC
TRIC
AS
PEN
INSU
LARE
S >
100
MW
11.7
91.2
10
(*)
Ord
enad
as e
n se
ntid
o d
ecre
cien
te d
e p
oten
cia
Fuen
te: U
NES
A
– 214 –
Cap
acid
adEm
bal
se (
*)(H
m3 )
Río
Cuen
caCe
ntra
l
Alc
ánta
ra...
......
......
......
......
......
......
......
......
..3.
137
Ta
jo
Tajo
Jo
sé M
aría
de
Orio
l A
lmen
dra
......
......
......
......
......
......
......
......
....
2.64
9
Torm
es
Due
ro
Vila
rino
Bu
end
ía...
......
......
......
......
......
......
......
......
....
1.63
9
Gua
die
la
Tajo
Bu
end
ía
Meq
uine
nza.
......
......
......
......
......
......
......
.....
1.56
6
Ebro
Eb
ro
Meq
uine
nza
Cí
jara
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
1.53
2
Gua
dia
na
Gua
dia
na
Cíja
ra
Val
dec
añas
......
......
......
......
......
......
......
......
.1.
446
Ta
jo
Tajo
V
ald
ecañ
as
Rico
bay
o...
......
......
......
......
......
......
......
......
..1.
200
Es
la
Due
ro
Esla
Iz
nája
r....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
980
G
enil
G
uad
alq
uivi
r Iz
nája
r G
abrie
l y G
alán
......
......
......
......
......
......
......
.92
4
Ala
gón
Ta
jo
Gab
riel y
Gal
án
Cont
rera
s....
......
......
......
......
......
......
......
......
.87
4
Cab
riel
Júca
r Co
ntre
ras
Ca
nelle
s....
......
......
......
......
......
......
......
......
...67
9
Nog
uera
Rib
ag.
Eb
roM
oral
ets
Bele
sar.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..65
5
Miñ
oM
iño-
Sil
Bele
sar
Porta
s, L
as...
......
......
......
......
......
......
......
......
.53
6
Cam
ba
Miñ
o-Si
lCo
nso
Salim
e...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
266
N
avia
Cant
ábric
oSa
lime
(*) N
o es
tán
incl
uid
os e
n la
list
a lo
s em
bal
ses
de
La S
eren
a —
el m
ayor
de
Esp
aña
por
su
cap
acid
ad, c
on 3
.232
Hm
3,d
edic
ado
a rie
gos—
, ni A
larc
ón —
con
1.11
2 H
m3 d
e ca
pac
idad
—, p
ues
ning
uno
de
los
dos
se
utili
za p
or e
l mom
ento
par
a ge
nera
ción
de
elec
trici
dad
.Fu
ente
: UN
ESA
, MA
GRA
MA
y F
oro
Nuc
lear
Cuad
ro 7
.9PR
INCI
PALE
S EM
BA
LSES
DE
INTE
RÉS
HID
RO
ELÉC
TRIC
O E
N E
SPA
ÑA
– 215 –
7
(Con
tinúa
)
Cuad
ro 7
.10
PR
OD
UCC
IÓN
DE
ENER
GÍA
S R
ENO
VAB
LES
Y CU
OTA
DEL
TO
TAL
POR
PA
ÍSES
EN
EU
RO
PA
Año
201
3. M
iles
de
tep
Tota
lM
ader
a y
Bio
com
b.
Resi
duo
sRe
nova
bles
Hid
rául
ica
Eólic
aSo
lar
Geo
térm
só
lido
sBi
ogá
sLí
quid
osU
rban
os
UE
2819
6.61
331
.861
20.2
0710
.626
5.91
490
.937
13.5
2114
.435
9.07
6A
lem
ania
33.3
971.
978
4.44
63.
249
147
10.9
026.
875
2.87
42.
927
Aus
tria
9.
992
3.60
927
122
837
4.98
019
552
414
8Bé
lgic
a3.
490
3331
324
63
2.04
218
937
029
5Bu
lgar
ia
1.81
435
111
813
633
1.02
82
129
15Cr
oaci
a
1.26
868
845
97
471
1732
0Ch
ipre
134
020
702
1711
150
Din
amar
ca4.
378
195
669
62.
492
111
249
494
Eslo
vaq
uia
1.
409
417
156
776
055
9916
Eslo
veni
a
1.13
139
70
2838
572
3561
0Es
pañ
a17
.277
3.16
34.
635
2.67
818
5.44
428
690
914
6Es
toni
a85
12
460
079
37
321
222
Finl
and
ia
9.91
91.
104
672
08.
146
5834
,338
,0Fr
anci
a23
.304
6.06
11.
379
487
225
10.8
4243
72.
665
1.17
3G
reci
a2.
615
545
356
501
1297
489
140
0H
ungr
ía
1.88
918
628
113
1401
7715
91
Irlan
da
851
5039
111
023
048
7249
Italia
26
.371
4.53
81.
281
2.02
55.
016
8.88
91.
816
1.97
982
8Le
toni
a1.
611
250
100
01.
265
6421
0
– 216 –
(Con
tinua
ción
)
Año
201
3. M
iles
de
tep
Tota
lM
ader
a y
Bio
com
b.
Resi
duo
sRe
nova
bles
Hid
rául
ica
Eólic
aSo
lar
Geo
térm
só
lido
sBi
ogá
sLí
quid
osU
rban
os
Litu
ania
1.
212
4552
42
1.02
616
5811
Luxe
mb
urgo
15
710
79
049
1555
11M
alta
12
00
70
12
30
País
es B
ajos
3.37
110
484
7024
1.12
031
237
997
2Po
loni
a8.
559
210
516
1519
6.83
418
174
836
Portu
gal
5.31
41.
181
1.03
311
418
12.
365
6527
997
Rein
o U
nid
o10
.084
404
2.44
536
51
3.31
91.
824
1.04
268
4Re
púb
lica
Chec
a
3.56
923
541
189
02.
173
571
276
83Ru
man
ía
5.55
11.
286
389
3626
3.59
120
203
0Su
ecia
17.0
835.
276
846
140
9.21
114
576
982
0
Otr
os
País
esA
lban
ia81
259
80
120
202
00
0M
aced
onia
293
136
01
914
70
10
Mon
tene
gro
383
215
00
016
80
00
Nor
uega
12.5
8511
.047
163
00
1.01
226
130
207
Serb
ia1.
988
877
00
51.
102
40
0
Fuen
te:E
uros
tat.
– 217 –
7
Cuadro 7.11 c CONTRIBUCIÓN DE LAS ENERGÍASRENOVABLES POR PAÍSES EN EUROPA
Cuota de energías Cuota de energías renovables renovables en 2013
en consumo de energía final (%) según segmentosde consumo final (%)
2004 20132020 Electri-
HyCTrans-
(*) cidad porte(**)
UE 28 8,3 14,9 20 25,4 16,3 4,5Alemania 5,8 12,9 18 25,6 11,3 6,4Austria 22,7 34,5 34 67,8 35,0 8,5Bélgica 1,9 7,4 13 13,6 6,7 4,4Bulgaria 9,5 17,2 16 19,5 27,5 0,3Croacia 13,2 17,9 20 37,3 18,3 2,1Chipre 3,1 6,8 13 7,2 19,0 0,0Dinamarca 14,5 27,6 30 43,4 33,8 8,1Eslovaquia 5,7 5,7 14 21,1 8,8 4,8Eslovenia 16,1 20,7 25 32,3 30,8 3,2España 8,3 14,9 20 35,6 14,0 0,5Estonia 18,4 26,1 25 16,8 43,0 0,2Finlandia 29,2 34,9 38 29,9 49,0 0,5Francia 9,4 13,7 23 16,9 17,1 7,6Grecia 6,9 15,8 18 23,5 24,0 0,6Hungría 4,4 9,8 13 6,0 14,5 2,5Irlanda 2,4 8,2 16 23,1 5,3 4,8Italia 5,6 14,6 17 30,4 13,8 5,7Letonia 32,8 36,0 40 46,7 47,1 3,1Lituania 17,2 22,0 23 12,4 35,5 4,4Luxemburgo 0,9 3,3 11 5,0 4,9 2,5Malta 0,1 1,8 10 1,7 13,9 0,1Países Bajos 1,9 4,8 14 12,2 3,4 4,7Polonia 6,9 11,4 15 11,7 13,6 6,5Portugal 19,2 25,8 31 51,9 32,7 0,6Reino Unido 1,2 4,9 15 12,8 2,4 4,2República Checa 5,9 11,4 13 12,0 13,7 5,2Rumanía 17,0 23,8 24 37,1 25,8 4,6Suecia 38,7 56,0 49 64,0 72,0 16,3
Otros paísesNoruega 58,1 65,5 67,5H y C: Calentamiento y refrigeración.(*) Objetivo fijado por la UE para 2020.(**) Objetivo del 10% para este sub-indicador (cuota de renovables en los com-bustibles del transporte) en todos los países en 2020.Fuente: European Environment Agency y Eurostat.
– 218 –
MIN
IHID
RÁU
LICA
EÓ
LICA
SO
LAR
FOTO
VOLT
AIC
A
SOLA
R TÉ
RMIC
A
(MW
) (*
)(M
W)
(MW
p)
(mile
s d
e m
2 )
2013
Δ%
2014
Δ%
2013
Δ%
2013
Δ%
Ale
man
ia
1.77
4-0
,340
.456
29,1
36.0
1310
,117
.222
5,6
Aus
tria
1.
233
4,1
2.09
559
,269
063
,75.
055
2,6
Bélg
ica
64
3,2
1.95
943
,62.
912
12,8
535
12,1
Bulg
aria
285
-36,
868
74,
51.
019
9,2
840,
7Ch
ipre
0
::14
7-0
,235
102,
368
1-5
,6Cr
oaci
a28
s.d
340
s.d
19s.
d13
7s.
dD
inam
arca
9
0,0
4.84
916
,557
243
,578
64,
4Es
lova
qui
a
43-5
7,8
561
,353
73,
816
14,
3Es
love
nia
16
10,
63
47,8
255
17,2
212
4,5
Esp
aña
1.
942
0,0
22.9
740,
94.
766
3,0
3.08
88,
3Es
toni
a
80,
030
313
,80
0,0
829
,4Fi
nlan
dia
31
81,
062
714
4,0
10-8
,946
3,8
Fran
cia
2.
021
-0,2
9.28
522
,34.
625
14,8
2.57
57,
5G
reci
a
220
0,9
1.98
013
,22.
586
67,6
4.16
41,
0H
ungr
ía
1713
,332
9-0
,615
316,
219
69,
0
Cuad
ro 7
.12
PO
TEN
CIA
IN
STA
LAD
A D
E EN
ERTG
ÍAS
REN
OVA
BLE
S EN
LA
UE
– 219 –
7
Irlan
da
41
0,0
2.27
228
,91
0,0
280
6,8
Italia
3.
034
4,4
8.66
26,
918
.420
12,1
3.70
08,
8Le
toni
a
3015
,467
-1,5
20,
017
29,0
Litu
ania
26
0,0
279
24,1
6810
16,4
1119
,7Lu
xem
bur
go
340,
058
0,5
100
35,1
391,
8M
alta
0
::0
::25
32,1
50-3
,0Pa
íses
Baj
os
0::
2.85
217
,266
582
,287
91,
2Po
loni
a
277
1,5
3.83
449
,54
23,5
1.48
522
,6Po
rtuga
l 37
3-1
,84.
914
8,5
303
25,1
1.02
45,
9Re
ino
Uni
do
25
8-8
,812
.475
40,3
2.78
262
,967
94,
4Re
p. C
heca
32
64,
827
98,
02.
133
5,5
972
8,9
Rum
anía
530
24,7
3.22
165
,91.
022
1586
8,8
157
10,1
Suec
ia
992
4,1
5.42
550
,443
81,1
488
1,2
Tota
l UE
14.0
440,
813
0.37
722
,579
.623
15,6
44.7
326,
0
(*)
Pote
ncia
men
or d
e 10
MW
.
:: no
ap
lica.
s.
d s
in d
atos
Dat
os 2
013
y 20
14 p
rovi
sion
ales
.Δ
% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l del
año
que
figu
ra e
n ca
bec
era,
resp
ecto
al a
nter
ior,
exce
pto
Eól
ica
que
es
resp
ecto
a 2
012.
Fuen
te:I
DA
E, E
urO
bse
rv'E
R y
Foro
Nuc
lear
(cá
lcul
o d
e va
riaci
ón %
)
– 220 –
BIO
MA
SA (
Mte
p)
BIO
GÁ
S (k
tep
)BI
OET
AN
OL
(kte
p)
BIO
DIE
SEL
(kte
p)
2013
Δ%
2013
Δ%
2013
Δ%
2013
Δ%
Ale
man
ia
10,9
0-7
,76.
867,
935
,577
7,7
-3,4
1.95
4,8
-10,
8
Aus
tria
4,
97-1
,219
6,8
23,4
55,3
-3,3
425,
1-5
,3Bé
lgic
a
2,04
34,3
189,
047
,348
,2-0
,328
2,6
0,6
Bulg
aria
1,
334,
60,
1::
0,0
::85
,977
5,7
Chip
re
0,01
-25,
012
,01.
100,
00,
0::
15,9
-1,4
Croa
cia
0,47
s.d
16,6
s.d
0,0
s.d
29,8
s.d
Din
amar
ca
2,49
0,8
110,
913
,00,
0-1
00,0
223,
640
,6Es
lova
qui
a
0,81
13,4
66,6
45,4
55,9
134,
979
,63,
9Es
love
nia
0,
584,
134
,7-3
,65,
65,
751
,410
,8Es
pañ
a
5,47
10,2
285,
5-0
,716
8,6
-15,
574
0,0
-61,
6Es
toni
a
0,79
-2,6
7,2
227,
30,
0::
0,0
::Fi
nlan
dia
8,
152,
559
,111
,369
,9-1
8,0
132,
9-2
1,6
Fran
cia
10
,84
3,7
436,
710
,039
3,5
-5,8
2.29
3,3
-0,3
Gre
cia
0,
93-1
8,3
88,4
21,4
0,0
::13
8,7
11,3
Hun
gría
1,
41-2
,082
,218
2,5
23,7
-12,
966
,511
5,5
Irlan
da
0,
238,
548
,2-1
6,3
28,2
-1,7
44,2
-19,
1
Cuad
ro 7
.13
CO
NSU
MO
DE
BIO
MA
SA Y
BIO
COM
BU
STIB
LES
POR
PA
ÍSES
EN
LA
UE
– 221 –
7
Italia
8,
8566
,81.
815,
564
,556
,2-4
3,0
1.17
7,8
-6,8
Leto
nia
1,
2713
,365
,019
5,5
6,4
-3,8
12,4
-1,1
Litu
ania
1,
032,
315
,539
,66,
8-2
2,3
51,9
0,2
Luxe
mb
urgo
0,
0514
,012
,80,
00,
6-4
9,7
52,7
15,7
Mal
ta
0,00
0,0
0,0
::0,
0::
4,4
::Pa
íses
Baj
os
1,13
-16,
730
2,8
3,9
125,
11,
019
4,4
-3,9
Polo
nia
6,
83-0
,218
1,4
32,5
145,
90,
958
3,6
-22,
7Po
rtuga
l 2,
350,
265
,345
,14,
766
,827
3,6
-3,7
Rein
o U
nid
o
3,32
34,2
1.82
4,4
3,4
410,
85,
760
3,8
20,8
Rep
. Che
ca
2,17
5,6
571,
112
8,8
51,8
-13,
722
1,0
-0,1
Rum
anía
4,
2322
,030
,090
0,0
36,9
-22,
715
9,4
14,9
Suec
ia
9,21
-2,5
145,
021
,518
1,2
-12,
745
3,1
47,1
Tota
l UE
91,8
67,
013
.530
,732
,72.
653,
2-7
,210
.352
,4-1
0,9
s.d
sin
dat
os.
::
no a
plic
a.D
atos
201
3 p
rovi
sion
ales
.Δ
% =
Tas
a d
e va
riaci
ón p
orce
ntua
l del
año
que
figu
ra e
n ca
bec
era,
resp
ecto
al a
nter
ior.
Fuen
te:I
DA
E, E
urO
bse
rv`E
R y
Foro
Nuc
lear
(cá
lcul
o va
riaci
ón %
)
– 222 –
Cuad
ro 7
.14
CON
SUM
O D
E H
IDR
OEL
ECTR
ICID
AD
(*)
PO
R P
AÍS
ES E
N E
L M
UN
DO
. SER
IE H
ISTÓ
RIC
A
2013
Cuo
tate
p x
106
(**)
1990
2000
2005
2010
2012
2013
Δ (
%)
del
to
tal %
Cana
dá.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.66
,980
,882
,179
,486
,088
,63,
310
,4Es
tad
os U
nid
os...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...66
,963
,061
,859
,563
,161
,5-2
,37,
2M
éxic
o...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
5,3
7,5
6,2
8,3
7,1
6,2
-11,
90,
7
Tota
l No
rtea
mér
ica
......
......
......
......
......
......
......
.....
139,
215
1,2
150,
114
7,2
156,
215
6,3
0,3
18,3
Arg
entin
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.4,
17,
79,
09,
28,
49,
210
,31,
1Br
asil
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
46,8
68,9
76,4
91,2
94,0
87,2
-7,0
10,2
Chile
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
2,0
4,5
6,0
5,0
4,6
4,4
-2,8
0,5
Colo
mb
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.6,
27,
08,
99,
110
,810
,0-6
,61,
2Pe
rú...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
2,3
3,7
4,1
4,5
5,0
4,8
-4,0
0,6
Ven
ezue
la...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
8,4
14,2
17,4
17,3
18,5
19,0
2,8
2,2
Tota
l Sur
y C
entr
oam
éric
a....
......
......
......
......
......
...82
,312
6,0
141,
615
8,7
164,
315
8,1
-3,5
18,5
Ale
man
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.3,
95,
64,
44,
84,
94,
6-5
,70,
5A
ustri
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
7,1
9,5
8,3
8,7
9,9
8,4
-14,
91,
0Es
pañ
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...5,
87,
74,
09,
64,
68,
379
,51,
0Fr
anci
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
12,2
15,3
11,8
14,3
13,1
15,5
18,6
1,8
Italia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
7,2
10,0
8,2
11,6
9,5
11,6
23,3
1,4
Nor
uega
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
27,5
32,2
30,9
26,7
32,3
29,2
-9,5
3,4
Rusi
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..37
,837
,439
,538
,137
,341
,010
,24,
8Su
ecia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...16
,517
,816
,515
,117
,813
,9-2
1,8
1,6
Suiz
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.6,
78,
37,
18,
28,
68,
60,
11,
0
– 223 –
7
Turq
uía.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.5,
27,
09,
011
,713
,113
,42,
71,
6
Tota
l Eur
op
a y
Euro
asia
......
......
......
......
......
......
....
162,
718
9,2
180,
119
7,7
191,
220
1,3
5,5
23,5
Tota
l Orie
nte
Med
io...
......
......
......
......
......
......
......
.2,
21,
85,
14,
04,
95,
717
,60,
7To
tal Á
fric
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..12
,916
,920
,524
,525
,525
,71,
23,
0A
ustra
lia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...3,
33,
63,
63,
83,
94,
518
,10,
5Ch
ina.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
28,7
50,3
89,8
163,
419
7,3
206,
34,
824
,1In
dia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
15,0
17,4
22,0
25,0
26,2
29,8
14,3
3,5
Jap
ón...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.19
,818
,517
,920
,618
,318
,61,
82,
2N
ueva
Zel
and
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
5,2
5,5
5,3
5,6
5,2
5,2
0,9
0,6
Paq
uist
án...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.3,
94,
06,
96,
76,
47,
415
,60,
9V
ietn
am...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...1,
23,
33,
76,
211
,912
,22,
71,
4
Tota
l Asi
a y
Pací
fico
y O
cean
ía...
......
......
......
......
..90
,611
7,2
164,
425
1,8
291,
530
8,7
6,2
36,1
TOTA
L M
UN
DO
......
......
......
......
......
......
......
......
......
489,
860
2,4
661,
878
3,9
833,
685
5,8
2,9
100,
0O
CDE
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
272,
231
1,0
295,
330
9,5
316,
631
9,3
1,1
37,3
No
OCD
E...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.21
7,6
291,
436
6,5
474,
451
7,0
536,
54,
062
,7U
E (*
**).
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
64,8
83,7
70,9
85,7
76,1
81,9
8,0
9,6
Ant
igua
Uni
ón S
ovié
tica.
......
......
......
......
......
......
......
....
53,4
52,0
55,8
55,8
54,5
59,3
9,2
6,9
Δ%
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
r.(*
) Ci
fras
bas
adas
en
gene
raci
ón e
léct
rica
bru
ta, s
in te
ner e
n cu
enta
sum
inis
tros
trans
front
eriz
os.
(**)
Con
vers
ión
a te
p e
n b
ase
al e
qui
vale
nte
térm
ico,
y c
onsi
der
and
o un
38%
de
efic
ienc
ia (
cent
ral t
erm
oelé
ctric
a m
oder
na).
(***
) Ex
clui
da
Eslo
veni
a ha
sta
1991
.Fu
ente
: BP
Stat
istic
al R
evie
w o
f Wor
ld E
nerg
y. (
Juni
o 20
14).
NO
TA D
EL E
DIT
OR:
Se
han
excl
uid
o lo
s p
aíse
s co
n un
por
cent
aje
de
cuot
a d
el to
tal <
0,5
%, q
ue s
í fig
uran
en
la ta
bla
orig
inal
.
– 224 –
2013
Cuo
tate
p x
106
(**)
1990
2000
2005
2010
2012
2013
Δ (
%)
del
to
tal %
Cana
dá.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.1,
02,
02,
54,
14,
24,
33,
41,
5Es
tad
os U
nid
os...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...14
,417
,720
,638
,950
,658
,616
,221
,0M
éxic
o...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
1,2
1,7
2,4
2,4
2,3
2,5
10,3
0,9
Tota
l No
rtea
mér
ica
......
......
......
......
......
......
......
.....
16,5
21,4
25,5
45,4
57,0
65,4
15,0
23,4
Bras
il...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..1,
22,
54,
27,
310
,013
,232
,24,
7Ch
ile...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...0,
20,
20,
40,
61,
21,
420
,90,
5To
tal S
ur y
Cen
tro
amér
ica.
......
......
......
......
......
......
2,2
4,0
6,4
11,0
14,7
18,3
24,7
6,5
Ale
man
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.0,
32,
89,
719
,027
,529
,78,
110
,6A
ustri
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
0,3
0,4
0,9
1,5
1,7
1,9
12,6
0,7
Bélg
ica
y Lu
xem
bur
go...
......
......
......
......
......
......
......
.....
0,2
0,3
0,6
1,8
2,5
2,8
14,1
1,0
Din
amar
ca...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
0,2
1,3
2,2
2,8
3,4
3,7
8,8
1,3
Esp
aña
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
0,2
1,5
5,6
12,5
15,0
16,8
12,0
6,0
Finl
adia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.1,
12,
02,
22,
52,
62,
72,
51,
0Fr
anci
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
0,4
0,7
1,1
3,4
5,5
5,9
8,4
2,1
Gre
cia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...(a
)0,
10,
30,
71,
31,
48,
80,
5Ita
lia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...0,
81,
63,
15,
811
,413
,014
,34,
6Pa
íses
Baj
os...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
0,2
0,6
1,7
2,5
2,8
3,0
7,9
1,1
Polo
nia.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.(a
)0,
10,
41,
83,
44,
225
,51,
5Po
rtuga
l.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..0,
20,
40,
82,
83,
13,
616
,01,
3Re
ino
Uni
do
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
0,1
1,1
2,7
5,0
8,1
10,9
34,1
3,9
Rep
ub. C
heca
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...-
0,1
0,2
0,7
1,3
1,5
11,3
0,5
Suec
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
0,4
1,0
1,9
3,5
4,4
5,0
14,3
1,8
Cuad
ro 7
.15
CON
SUM
O D
E O
TRA
S EN
ERG
ÍAS
REN
OVA
BLE
S (*
) PO
R P
AÍS
ES E
N E
L M
UN
DO
– 225 –
7
Turq
uía.
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.(a
)0,
10,
10,
91,
72,
230
,20,
8To
tal E
uro
pa
y Eu
roas
ia...
......
......
......
......
......
......
.4,
514
,835
,271
,210
1,8
115,
513
,741
,3To
tal O
rient
e M
edio
......
......
......
......
......
......
......
....
(a)
(a)
(a)
0,1
0,2
0,2
24,0
0,1
Tota
l Áfr
ica
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
0,1
0,4
0,8
1,3
1,4
1,7
19,8
0,6
Aus
tralia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
0,2
0,2
1,2
1,9
2,8
3,4
21,7
1,2
Chin
a....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.(a
)0,
71,
113
,133
,542
,928
,315
,4Fi
lipin
as...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
1,2
2,6
2,2
2,3
2,4
2,4
-0,7
0,8
Ind
ia...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...(a
)0,
72,
37,
610
,911
,78,
34,
2In
don
esia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
0,3
1,1
1,5
2,1
2,2
2,3
5,3
0,8
Jap
ón...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.2,
84,
36,
57,
28,
29,
415
,93,
4N
ueva
Zel
and
a...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
0,6
0,8
1,0
1,8
2,0
2,0
2,2
0,7
Tota
l Asi
a y
Pací
fico
y O
cean
ía...
......
......
......
......
..5,
211
,117
,239
,165
,778
,219
,428
,0TO
TAL
MU
ND
O...
......
......
......
......
......
......
......
......
...28
,651
,885
,116
8,0
240,
827
9,3
16,3
100,
0O
CDE
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
24,8
41,8
69,7
128,
117
2,1
195,
614
,070
,0N
o O
CDE
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
3,8
10,0
15,4
39,9
68,7
83,7
22,1
30,0
UE
(***
)....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..4,
314
,234
,268
,597
,711
0,6
13,5
39,6
Ant
igua
Uni
ón S
ovié
tica.
......
......
......
......
......
......
......
....
(a)
(a)
0,2
0,4
0,7
0,9
27,4
0,3
Δ %
= T
asa
de
varia
ción
por
cent
ual d
el ú
ltim
o añ
o re
spec
to a
l ant
erio
r.(*
) Ci
fras
bas
adas
en
gene
raci
ón b
ruta
de
orig
en e
ólic
o, g
eoté
rmic
o, s
olar
, bio
mas
a y
resi
duo
s, y
sin
con
tab
iliza
r sum
inis
tros
de
elec
trici
dad
tran
sfro
nter
izos
.(*
*) C
onve
rsió
n a
tep
en
bas
e al
eq
uiva
lent
e té
rmic
o, y
con
sid
eran
do
un 3
8% d
e ef
icie
ncia
(ce
ntra
l ter
moe
léct
rica
mod
erna
).(*
**)
Excl
uid
a Es
love
nia
hast
a 19
91.
(a)
Men
os d
e 0,
05.
Fuen
te:B
P St
atis
tical
Rev
iew
of W
orld
Ene
rgy.
Jun
io 2
014.
NO
TA D
EL E
DIT
OR:
Se
han
excl
uid
o lo
s p
aíse
s co
n un
a cu
ota
del
tota
l < 0
,5 %
, que
sí f
igur
an e
n la
tab
la o
rigin
al.
– 226 –
Cuadro 7.16 POTENCIA INSTALADA EÓLICA Y SOLARFOTOVOLTAICA POR PAÍSES EN EL MUNDO
Cuota delEÓLICA (MW) 2013 Δ % total (%)
Canadá 7.813,0 25,7 2,4Estados Unidos 61.292,0 1,8 19,2México 1.988,0 31,5 0,6
Total Norteamérica 71.093,0 4,7 22,2Brasil 3.445,3 37,4 1,1
Total Sur y Centroamérica 5.445,8 35,0 1,7Alemania 34.316,0 9,6 10,7Austria 1.661,0 20,5 0,5Bélgica 1.720,0 19,1 0,5Dinamarca 4.747,0 14,7 1,5España 22.897,8 0,8 7,2Francia 8.120,0 7,1 2,5Grecia 1.865,0 6,6 0,6Irlanda 2.100,0 15,9 0,7Italia 8.448,0 5,6 2,6Noruega 793,0 16,1 0,2Países Bajos 2.714,0 6,3 0,8Polonia 3.441,0 35,1 1,1Portugal 4.557,0 4,4 1,4Reino Unido 10.976,2 23,5 3,4Rumanía 2.608,0 36,3 0,8Suecia 4.474,0 19,3 1,4Turquía 2.759,6 22,1 0,9
Total Europa y Euroasia 121.441,6 10,5 38,0
Total Oriente Medio 150,0 36,4 0,0
Total África 1.844,0 28,0 0,6Australia 3.489,0 23,1 1,1China 91.460,0 21,3 28,6India 20.226,0 9,8 6,3Japón 2.722,0 1,8 0,9
Total Asia y Pacífico y Oceanía 119.933,0 18,7 37,5
Total Mundo 319.907,4 12,4 100,0
SOLAR FOTOVOLTAICA (MW)Canadá 1.210,0 58,0 0,9Estados Unidos 12.022,0 65,3 8,6
Total Norteamérica 13.332,0 64,8 9,5Alemania 35.948,0 10,1 25,7Austria 580,0 61,1 0,4Bélgica 2.983,0 7,8 2,1Bulgaria 918,0 1,1 0,7Dinamarca 532,0 40,4 0,4España 4.827,9 3,1 3,5Francia 4.632,0 15,3 3,3Grecia 2.578,5 67,9 1,8Italia 17.600,0 9,1 12,6Países Bajos 722,0 97,8 0,5Reino Unido 2.892,0 52,2 2,1República Checa 2.160,0 4,2 1,5
– 227 –
7
Rumanía 1.150,0 2200,0 0,8Suiza 740,0 68,2 0,5
Total Europa y Euroasia 79.662,0 14,8 57,0Australia 3.255,0 35,2 2,3Corea del Sur 1.467,0 43,1 1,1China 18.300,0 161,4 13,1India 2.291,3 94,8 1,6Japón 13.643,0 102,3 9,8Tailandia 704,0 81,9 0,5
Total Otras Áreas del Mundo 46.642,9 89,9 33,4
Total Mundo 139.636,9 36,8 100,0Δ % = Tasa de variación porcentual del año 2013 respecto al anterior.Fuente: B. P. Statistical Review of World Energy (Junio 2014).NOTA DEL EDITOR: Se han excluido los países con una cuota del total < 0,5 %, quefiguran en la tabla original.
Cuota delSOLAR FOTOVOLTAICA (MW) 2013 Δ% total (%)
Cuadro 7.17 PRODUCCIÓN DE BIOCOMBUSTIBLES POR PAÍSES EN EL MUNDO
Cuota deltep x 1.000 2013 Δ % total (%)
Canadá 1.011,0 1,6 1,5Estados Unidos 28.440,4 4,6 43,5
Total Norteamérica 29.504,6 4,6 45,1Argentina 1.883,7 -17,3 2,9Brasil 15.782,6 16,8 24,2Colombia 634,2 3,3 1,0
Total Sur y Centroamérica 18.757,4 11,3 28,7Alemania 2.614,7 -9,2 4,0Austria 378,3 2,5 0,6Bélgica 659,6 39,0 1,0España 674,3 15,4 1,0Finladia 363,3 0,3 0,6Francia 1.936,3 -6,2 3,0Países Bajos 1.181,9 -5,6 1,8Polonia 664,4 5,6 1,0Reino Unido 449,5 50,5 0,
Total Europa y Euroasia 10.987,8 -1,0 16,8Australia 415,8 1,8 0,6Corea del Sur 301,9 11,4 0,5China 1.680,5 -2,6 2,6India 321,4 42,2 0,5Indonesia 1.607,8 16,2 2,5Tailandia 1.250,8 26,2 1,9
Total Asia Pacífico 6.070,7 12,6 9,3
Total Mundo 65.348,1 6,1 100,0
Δ %= Tasa de variación porcentual del año 2013 respecto al anterior.Fuente: B. P. Statistical Review of World Energy (Junio 2014). NOTA DEL EDITOR: Se han excluido los países y áreas del mundo con una cuotadel total < 0,5 %, que sí figuran en la tabla original.
– 228 –
RESE
RVA
S H
IDRÁ
ULI
CAS
Situ
ació
n ac
tual
Situ
ació
n ha
ce u
n añ
oSi
tuac
ión
al in
icio
del
año
Rese
rvas
(G
Wh)
Máx
ima
(A)
Act
ual (
B)(B
/A)%
8/06
/14
(C)
(C/A
)%01
/01/
15 (
D)
(D/A
)%
Emb
alse
s an
uale
s8.
967
6.23
969
,66.
796
75,8
5.55
361
,9
Emb
alse
s hi
per
anua
les
9.57
16.
800
71,1
7.31
176
,46.
280
65,6
Tota
l18
.538
13.0
4070
,314
.107
76,1
11.8
3363
,0
1/1
a08
/06/
2015
Δ%
Año
mó
vil
365
día
s Δ
%
GW
h48
.441
-15,
398
.101
-11,
9
Cuad
ro 7
.18
AVA
NCE
201
5. P
RO
DU
CCIÓ
N R
ENO
VAB
LES
Y R
ESER
VAS
HID
RÁ
ULI
CAS
EN E
SPA
ÑA
Dat
os p
rovi
sion
ales
a 0
8/06
/201
5
(1)
Incl
uye
eólic
a, h
idrá
ulic
a co
nven
cion
al, r
esto
hid
rául
ica,
sol
ar fo
tovo
ltaic
a, s
olar
térm
ica
y té
rmic
a re
nova
ble
. No
incl
uye
la g
ener
ació
n b
omb
eo.
Δ(%
) V
aria
ción
por
cent
ual r
esp
ecto
al m
ism
o p
erío
do
de
2014
.Fu
ente
: REE
.
APO
RTA
CIÓ
N R
ENO
VABL
ES E
N G
ENER
ACI
ÓN
ELÉ
CTRI
CA P
ENIN
SULA
R (1
)
RESIDUOSRADIACTIVOS
Págs.
8. RESIDUOS RADIACTIVOS
8.1 Comparación de residuos producidos en España .. 2318.2 Volumen de residuos radiactivos a gestionar en
España.................................................................. 2328.3 Generación de residuos radiactivos en una cen-
tral nuclear de agua a presión (PWR) ................... 2338.4 Gestión de los residuos radiactivos de baja y me-
dia actividad en las centrales nucleares españolas . 2348.5 Inventario de combustible gastado y situación de
las instalaciones de almacenamiento de las cen-trales nucleares españolas a 31 de diciembre de2014 ..................................................................... 236
8.6 Resumen de costes de la gestión de residuos radiactivos y combustible gastado en España .... 238
8.7 Instalaciones de almacenamiento definitivo de RBMA en el mundo .............................................. 239
8.8 Instalaciones de almacenamiento temporal cen-tralizado de RAA/CG en el mundo ...................... 240
8.9 Programa de muestreo y análisis de los efluentesradiactivos de centrales nucleares y límites de vertido en España ................................................ 241
8.10 Programa de vigilancia radiológica ambiental (PVRA) y muestras tomadas en el entorno de las centrales nucleares españolas ............................. 242
8.11 Programa de vigilancia radiológica ambiental(PVRA) en el entorno de las instalaciones en fasede desmantelamiento, clausura o latencia .......... 244
8.12 Programa de vigilancia radiológica ambiental(PVRA) de la atmósfera y medio terrestre enred de estaciones de muestreo (REM) ................ 245
– 230 –
8.13 Resultados red estaciones de muestreo (REM).Año 2013.............................................................. 246
8.14 Valores medios de tasas de dosis Gamma en estaciones de vigilancia radológica año 2014..... 248
Págs.
– 231 –
8
Vol
umen
de
resi
duo
s a
gest
iona
r dur
ante
40
años
en
Esp
aña.
Fuen
te: F
oro
Nuc
lear
.
Cuad
ro 8
.1CO
MPA
RA
CIÓ
N D
E R
ESID
UO
S PR
OD
UCI
DO
S EN
ESP
AÑ
A
– 232 –
Cuadro 8.2 VOLUMEN DE RESIDUOS RADIACTIVOS AGESTIONAR EN ESPAÑA (*)
GENERADO A 31-12-2014 RBBA/RBMA CG RAA REm3 tU m3 m3
CENTRALES NUCLEARES 39.610 4.709 0 27GENERADOS EN OPERACIÓN 35.007 4.608 0 0GENERADOS EN EL DESMANTELAMIENTO 4.603 100 0 27
FABRICA DE JUZBADO 582IIRR Y OTRAS ACTIVIDADES 17.273 400
TOTAL 57.465 4.709 0 427
PREVISION DESDE 2015 RBBA/RBMA CG RAA REm3 tU m3 m3
CENTRALES NUCLEARES 127.726 2.014 12 337GENERADOS EN OPERACIÓN 10.233 2.014 0 333GENERADOS EN EL DESMANTELAMIENTO 117.493 0 12 4
FABRICA DE JUZBADO 351IIRR Y OTRAS ACTIVIDADES 2.558 0
TOTAL 130.635 2.014 12 337
PREVISIÓN TOTAL RBBA/RBMA CG RAA REm3 tU m3 m3
CENTRALES NUCLEARES 167.336 6.723 12 364GENERADOS EN OPERACIÓN 45.240 6.623 0 333GENERADOS EN EL DESMANTELAMIENTO 122.096 100 12 31
FABRICA DE JUZBADO 933 0 0 0IIRR Y OTRAS ACTIVIDADES 19.831 0 0 400
TOTAL 188.100 6.723 12 764
(*) Considerando un escenario de 40 años de operación para el conjunto del par-que nuclear español, de acuerdo con el VI Plan General de Residuos Radiactivos.RBBA: Residuos de muy baja actividad RBMA: Residuos baja y media actividadRAA: Residuos de alta actividad CG: Combustible gastado IIRR: Instalaciones radiactivasFuente: ENRESA
– 233 –
8
Cuadro 8.3 GENERACIÓN DE RESIDUOS RADIACTIVOSEN UNA CENTRAL NUCLEAR DE AGUA APRESIÓN (PWR)
1. Residuos sólidos anuales
Actividad Materiales m3/GW.año
Alta Vidrio* 1 - 3Vainas* 10Otros 1 - 2
Media y baja Lodos del tratamientode líquidos 10 - 5Resinas y productosde corrosión 500Otros 25 - 50
Muy baja Residuos minerales 100.000
* Procedentes del reproceso
2. Residuos gaseosos de larga vida, por año
ActividadNucleidos Período producida
(curios/GW año)
Criptón-85 10,8 años 400.000Criptón estable – 15 kgXenón estable – 120 kgYodo-129 1,7 x 107 años 1,5(Yodo-131) 8 días (después de
8 meses 0,01)Yodo-127 Estable 1,1 kgTritio 12,3 años 15.000
3. Vertidos líquidos de larga vida, por año
Cantidad: 20.000 - 50.000 metros cúbicos, que contienen:Emisores beta y gamma 20-100 curiosTritio 50-150 curios
Residuos generados para un funcionamiento de 365 días al año, una extracción anualde la tercera parte del núcleo, formado por 100 toneladas de uranio enriquecido,una producción de 30 MW por tonelada se obtiene un grado de quemado de 33.000MW día/tonelada, lo que es normal en los reactores de agua a presión utilizadoscomercialmente para la producción de electricidad.En estas cifras se incluye el ciclo del combustible nuclear, pero no el desmantela-miento del reactor.Fuente: EDF y Foro Nuclear.
– 234 –
Cuad
ro 8
.4
GES
TIÓ
N D
E LO
S R
ESID
UO
S R
AD
IACT
IVO
S D
E B
AJA
Y M
EDIA
ACT
IVID
AD
EN
LA
S CE
NTR
ALE
S N
UCL
EAR
ESES
PAÑ
OLA
S
Bulto
s d
e re
sid
uos
rad
iact
ivo
s d
e b
aja
y m
edia
act
ivid
ad g
ener
ado
s en
las
cent
rale
s nu
clea
res
en e
xplo
taci
ón
y tr
asla
dad
os
a El
Cab
ril e
n el
año
201
4.
Bulto
s ge
nera
do
sBu
ltos
tras
lad
ado
s
Sant
a M
aría
de
Gar
oña
299
0A
lmar
az I
y II
580
251
Asc
ó I y
II87
424
0Co
frent
es89
696
5V
and
elló
s II
154
96Tr
illo
227
200
TOTA
LES
3.03
01.
752
Esta
do
de
los
alm
acen
es t
emp
ora
les
de
resi
duo
s d
e la
s ce
ntra
les
nucl
eare
s en
exp
lota
ció
n a
fech
a 31
de
dic
iem
bre
de
2014
Bid
one
sBi
do
nes
alm
acen
ado
s Ca
pac
idad
Ocu
pac
ión
alm
acen
ado
s (1
)eq
uiva
lent
es 2
20 li
tro
sal
mac
enes
(2)
alm
acen
es (
2)
Sta
Mar
ia d
e G
aroñ
a4.
109
4.12
69.
576
43,0
8A
lmar
az7.
237
7.44
617
.544
42,4
4A
scó
4.68
15.
047
8.25
661
,13
– 235 –
8
Cofre
ntes
7.
883
8.12
920
.100
40,4
4V
and
ello
s II
1.43
91.
640
10.8
4215
,13
Trill
o 67
467
411
.500
5,86
TOTA
L 26
.023
27.0
6277
.818
34,7
8
(1)
Resi
duo
s ac
ond
icio
nad
os e
n b
idon
es d
e d
ifere
ntes
vol
úmen
es.
(2)
Bid
ones
eq
uiva
lent
es d
e 22
0 lit
ros.
El
esta
do
de
ocup
ació
n d
e lo
s al
mac
enes
tem
por
ales
de
resi
duo
s ra
dia
ctiv
os a
cond
icio
nad
os d
e m
edia
y b
aja
activ
idad
(b
idon
esal
mac
enad
os e
qui
vale
ntes
) y
la c
apac
idad
de
los
alm
acen
es v
iene
exp
resa
da
en n
úmer
o d
e b
idon
es c
on v
olum
en e
qui
vale
nte
a 22
0 lit
ros.
Fuen
te:C
SN.
– 236 –
Cuad
ro 8
.5
INVE
NTA
RIO
DE
COM
BU
STIB
LE G
AST
AD
O Y
SIT
UA
CIÓ
N D
E LA
S IN
STA
LACI
ON
ES
DE
ALM
ACE
NA
MIE
NTO
DE
LAS
CEN
TRA
LES
NU
CLEA
RES
ESP
AÑ
OLA
S A
31
DIC
IEM
BR
E D
E 20
14.
Cent
ral
Cap
acid
ad
Rese
rva
Cap
acid
ad
Cap
acid
ad
Cap
acid
ad
Gra
do
de
N
ucle
arto
tal
núcl
eoef
ectiv
ao
cup
ada
libre
Ocu
pac
ión
(P)
Pisc
ina
(ATI
) A
lmac
én te
mp
oral
ind
ivEn
núm
ero
de
elem
ento
s co
mb
ustib
les
irrad
iad
os%
José
Cab
rera
(P)
(1)
NA
NA
NA
NA
NA
NA
ATI
Jos
é Ca
bre
ra
377
NA
377
377
010
0(2)
Sta.
Mª d
e G
aroñ
a (P
)2.
609
NA
(3)
NA
(3)
2.50
5(3)
1043
96,0
1(3)
Alm
araz
I (P
)1.
804
157
1.64
71.
392
255
84,5
2A
lmar
az II
(P)
1.80
415
71.
647
1.31
633
179
,90
Asc
ó I (
P)1.
421
157
1.26
41.
228
3697
,15
Asc
ó II
(P)
1.42
115
71.
264
1.16
896
92,4
1A
TI d
e A
scó
1.02
4N
A1.
024
160
864
15,6
4Co
frent
es (
P)5.
404
624
4.78
03.
980
800
83,2
6V
and
elló
s II
(P)
1.59
415
71.
437
1084
353
75,4
3Tr
illo
(P)
805
177
628
508
120
80,8
9A
TI d
e Tr
illo
1.68
0N
A1.
680
588
1.09
235
,00
Tota
l (P)
16.8
6212
.667
13.1
812.
095
86,2
0
Tota
l ATI
(4)
2.70
4(4)
2.70
4(4)
1.12
5(4)
1.95
6(4)
25,3
1(4)
– 237 –
8
Lect
ura
de
la T
abla
--
La c
apac
idad
tota
l, o
núm
ero
de
pos
icio
nes
tota
les
de
la p
isci
na.
- La
rese
rva
del
núc
leo
o p
osic
ione
s d
e la
pis
cina
rese
rvad
as p
ara
alb
erga
r los
ele
men
tos
com
bus
tible
s d
e un
núc
leo
com
ple
to d
el re
acto
r en
caso
nec
esar
io.
- La
cap
acid
ad e
fect
iva
o ca
pac
idad
útil
de
alm
acen
amie
nto
de
las
pis
cina
s (ig
ual a
la c
apac
idad
tota
l men
os la
s p
osic
ione
s d
e re
serv
a p
ara
un n
úcle
o co
mp
leto
).
- La
cap
acid
ad o
cup
ada,
que
se
corre
spon
de
con
el n
úmer
o d
e el
emen
tos
de
com
bus
tible
irra
dia
do
alm
acen
ados
en
la p
isci
na a
fech
a d
e 31
de
dic
iem
bre
.
- La
cap
acid
ad li
bre
y e
l gra
do
de
ocup
ació
n en
la fe
cha
seña
lad
a, re
ferid
os a
mb
os a
la c
apac
idad
efe
ctiv
a, m
ante
nien
do
la c
apac
idad
de
rese
rva
del
nuc
leo
(con
dic
ion
nece
saria
par
a la
op
erac
ión
de
las
cent
rale
s).
. Not
as(1
) To
do
el c
omb
ustib
le g
asta
do
ante
riorm
ente
alm
acen
ado
en la
pis
cina
de
José
Cab
rera
(37
7 el
emen
tos)
se
encu
entra
en
los
12 c
onte
ned
ores
ub
icad
os e
n el
Alm
acén
Tem
-p
oral
Ind
ivid
ualiz
ado
(ATI
).(2
) El
ATI
de
José
Cab
rera
, con
cap
acid
ad p
ara
16 c
onte
ned
ores
, 12
de
ello
s d
e co
mb
ustib
le g
asta
do
y 4
de
resi
duo
s es
pec
iale
s, h
a al
canz
ado
el 1
00%
de
la c
apac
idad
pre
vis-
ta tr
as e
l tra
slad
o d
e es
tos
últim
os.
(3)
La p
isci
na d
e la
CN
Sta
Mª d
e G
aroñ
a, c
on la
des
carg
a d
el n
úcle
o co
mp
leto
en
dic
iem
bre
de
2012
, tie
ne u
n p
orce
ntaj
e d
e oc
upac
ión
de
96,0
1%, q
ued
and
o 10
4 p
osic
ione
slib
res
actu
alm
ente
.(4
) Ca
pac
idad
tota
l, lib
re y
el g
rad
o d
e oc
upac
ión
de
los
ATI
exi
sten
tes
en la
s ce
ntra
les
nucl
eare
s en
op
erac
ión.
Fu
ente
:CSN
y F
oro
Nuc
lear
.
– 238 –
Cuad
ro 8
.6RE
SUM
EN D
E CO
STES
DE
LA G
ESTI
ÓN
DE
RESI
DUO
S RA
DIA
CTIV
OS
Y CO
MBU
STIB
LE G
AST
AD
O E
N E
SPA
ÑA
DES
DE
2010
RBBA
: Res
iduo
s d
e m
uy b
aja
activ
idad
R
BMA
: Res
iduo
s b
aja
y m
edia
act
ivid
ad
CG
: Com
bus
tible
gas
tad
o
RA
A: R
esid
uos
de
alta
act
ivid
adFu
ente
:Dat
os d
el e
stud
io e
cono
mic
o-fin
anci
ero
de
juni
o 20
14 (
ENRE
SA)
Mile
s d
e eu
ros
de
2015
Real
201
0-20
13Pr
evis
ión
2014
Pres
upue
sto
20
15-2
018
Estim
ado
des
de
2019
Tota
l
GES
TIO
N R
BBA
/RBM
A15
0.58
653
.609
221.
556
1.64
0.71
32.
066.
465
GES
TIO
N C
G/R
AA
424.
448
130.
887
927.
391
5.89
5.12
87.
377.
855
CLA
USU
RA14
5.69
536
.952
105.
573
3.34
2.08
23.
630.
301
OTR
AS
ACT
UA
CIO
NES
3.25
440
31.
358
13.8
3318
.849
I+D
15.6
655.
753
21.9
1418
7.75
023
1.08
2
ESTR
UCT
URA
112.
197
31.2
7411
9.74
21.
419.
400
1.68
2.61
3
TOTA
L85
1.84
525
8.87
91.
397.
534
12.4
98.9
0715
.007
.165
– 239 –
País
Inst
alac
ión
Tip
oSi
tuac
ión
Ale
man
iaM
orsl
eben
Prof
und
oCl
ausu
rad
aKo
nrad
Prof
und
oEn
lice
ncia
mie
nto
Eslo
vaq
uia
Moc
hovc
eSu
per
ficia
lO
per
ació
nEs
pañ
aEl
Cab
rilSu
per
ficia
lO
per
ació
nEs
tad
os U
nid
osCl
ive/
Rich
land
/ Bar
nwel
l/And
rew
sSu
per
ficia
lO
per
ació
nH
anfo
rd/F
erna
ld/Id
aho
Nat
. Lab
/Los
Ala
mos
Nat
. Lab
Nev
ada
Test
Site
/Oak
Rid
ge/S
avan
nah
Rive
rSu
per
ficia
lO
per
ació
n D
OE
Beat
ty/M
axey
flat
s/Sh
effie
ld/ W
est V
alle
ySu
per
ficia
lCl
ausu
rad
a Fi
nlan
dia
Olk
iluot
oCa
vern
aO
per
ació
nLo
viis
aCa
vern
aO
per
ació
nFr
anci
aLa
Man
che
Sup
erfic
ial
Clau
sura
da
L’A
ube
Sup
erfic
ial
Op
erac
ión
Hun
gría
Pusp
oksz
ilagy
Sup
erfic
ial
Op
erac
ión
Bata
apat
iCa
vern
aO
per
ació
nJa
pón
Rokk
asho
Mur
aSu
per
ficia
lO
per
ació
nRe
ino
Uni
do
Dou
nrea
ySu
per
ficia
lO
per
ació
nD
rigg
Sup
erfic
ial
Op
erac
ión
Rep
úblic
a Ch
eca
Duk
ovan
ySu
per
ficia
lO
per
ació
nRi
char
dCa
vern
aO
per
ació
nBr
atrs
tvi
Cave
rna
Op
erac
ión
Suec
iaFo
rsm
ark
(SFR
)Ca
vern
aO
per
ació
nRB
MA
= R
esid
uos
de
Baja
y M
edia
Act
ivid
ad.
Fuen
te: E
NRE
SA.
Cuad
ro 8
.7IN
STA
LACI
ON
ES D
E A
LMA
CEN
AM
IEN
TO D
EFIN
ITIV
O D
E R
BM
A E
N E
L M
UN
DO
8
– 240 –
Cuadro 8.8 INSTALACIONES DE ALMACENAMIENTOTEMPORAL CENTRALIZADO DE RAA/CG ENEL MUNDO
Material País Instalación Tecnología almacenadoAlemania Ahaus Contenedores metálicos CG
Gorleben Contenedores metálicos CG y Vidrios
Bélgica Dessel Bóveda Vidrios
Federación Mayak (*) Piscina CGRusa Krasnoyarsk (*) Piscina CG
Francia La Hague (*) Piscina CGLa Hague (*) Bóveda VidriosCASCAD Bóveda Vidrios
Holanda Habog Bóveda CG y Vidrios
Japón Rokkasho Piscina CGRokkasho Piscina Vidrios
Reino Unido Sellafield (*) Piscina CGSellafield (*) Bóveda Vidrios
Suecia CLAB Piscina CG
Suiza Zwilag Contenedores metálicos CG y Vidrios(*) Incluidas en complejos de reprocesadoRAA: Residuos de alta actividad. CG: Combustible gastado.Fuente: ENRESA.
– 241 –
8
Cuadro 8.9 PROGRAMA DE MUESTREO Y ANÁLISIS DELOS EFLUENTES RADIACTIVOS DECENTRALES NUCLEARES Y LÍMITES DEVERTIDO EN ESPAÑA
Tipo devertido
Frecuencia de muestreo
Frecuencia mínima de análisis
Tipo de análisis
Efluentes líquidosEmisión en tandas
Cada tanda Cada tanda Emisores gammaFe-55Ni-63
Una tanda al mes
Mensual Emisores gamma (gases disueltos)
Cada tanda Mensual compuesta
H-3Alfa total
Cada tanda Trimestral compuesta Sr-89/90Descargacontinua
Continuo Semanal compuesta Emisores gammaFe-55Ni-63
Muestra puntualmensual
Mensual Emisores gamma (gases disueltos)
Continuo Mensual compuesta H-3Alfa total
Continuo Trimestral compuesta Sr-89/90
Efluentes radiactivos gaseososDescargacontinua ypurgascontención
Muestra puntualmensual
Muestra continuaMuestra continua
Mensual
Semanal (filtro carbón)Semanal (filtropartículas)
Emisores gammaH-3C-14Yodos Emisores gamma
Muestra continua Mensual compuesta (filtro partículas)
Alfa total
Off-gas(BWR)/tanques de gases
Muestra continua
Muestra continuaContinuaContinua
Trimestral compuesta(filtro partículas)Mensual/cada tanqueSemanal (filtro carbón)Semanal (filtropartículas)
Sr-89/90
Emisores gammaYodos
Emisores gamma
Continua Mensual compuesta(filtro partículas)
Alfa total
Continua Trimestral compuesta(filtro partículas)
Sr-89/90
(1) Valores genéricos, el reparto entre líquidos y gases es diferente en algunasinstalaciones.Fuente: CSN.
Límites de vertido en centrales nuclearesLímites Vertido Parámetro Valor
Restricciones Total Dosis efectiva 0,1 mSv/aOperacionales Gases Dosis efectiva 0,08 mSv/a (1)
Líquidos Dosis efectiva 0,02 mSv/a (1)
– 242 –
Cuadro 8.10 PROGRAMA DE VIGILANCIA RADIOLÓGICAAMBIENTAL (PVRA) Y MUESTRAS TOMADASEN EL ENTORNO DE LAS CENTRALESNUCLEARES ESPAÑOLAS
Tipo de muestra
Frecuencia de muestreo
Análisis realizados
Aire Muestreo continuo concambio de filtro semanal
Actividad β totalSr-90Espectrometría γI-131
Radiación directa
Cambio de dosímetrosdespués de un período deexposición máximo de untrimestre
Tasa de dosisintegrada
Agua potable Muestreo quincenal o demayor frecuencia.
Actividad β totalActividad β restoSr-90H-3Espectrometría γ
Agua de lluvia Muestreo continuo conrecogida de muestra mensual
Sr-90Espectrometría γ
Agua superficial y subterránea
Muestreo de agua superficialmensual o de mayorfrecuencia y de aguasubterránea trimestral o demayor frecuencia
Actividad β totalActividad β restoH-3Espectrometría γ
Suelo, sedimentosy organismosindicadores
Muestreo de suelo anual ysedimentos y organismosindicadores semestral
Sr-90Espectrometría γ
Leche y cultivos Muestreo de leche quincenalen época de pastoreo ymensual en el resto del año.Muestreo de cultivos enépoca de cosechas
Sr-90Espectrometría γI-131
Carne, huevos,peces, mariscos y miel
Muestreo semestral Espectrometría γ
– 243 –
8
Número de muestras tomadas para la Vigilancia RadiológicaAmbiental (PVRA) en 2013
Tipo de muestras Garoña Almaraz Ascó Cofrentes VandellósII Trillo
AtmósferaPartículas de polvoYodo en aireTLD (1)Suelo (depósitoacumulado)Depósito Total (aguade lluvia ó depósitoseco)
3188476
6
72
31131182
7
72
36436476
9
36
31231274
7
72
37137155
9
39
31231286
8
50
Total Atmósfera(%)
55664
78361
84977
77776
84580
76874
AguaAgua potableAgua superficialAgua subterráneaAgua de marSedimentos fondoSedimentos orillaOrganismo Indicador
84488
16
38
3613212
164
12
48488
16
6
36728
14
12
4
40626
126
72488
1424
Total Agua(%)
19222
21217
12612
14214
13012
14814
AlimentosLechePescado, mariscoCarne, ave y huevosCultivosMiel
605
1248
1821637392
782
1229
574
20202
5386
122
686
23202
Total Alimentos(%).
12514
27622
12111
10310
818
11912
Total 873 1.271 1.096 1.022 1.056 1.035
(1) Período de exposición trimestral.Fuente: CSN.
– 244 –
Cuadro 8.11 PROGRAMA DE VIGILANCIA RADIOLÓGICAAMBIENTAL (PVRA) EN EL ENTORNO DE LAS INSTALACIONES EN FASE DEDESMANTELAMIENTO, CLAUSURA OLATENCIA
Tipo de MuestrasTipos de Análisis
Central Nuclear Vandellós I
Central N uclear JoséCabrera
Aire Actividad β totalSr-90Espectrometría γC-14H-3
Actividad α totalActividad β totalSr-90Espectrometría γC-14H-3Fe-55Ni-63
Radiación directa Tasa de dosis integrada Tasa de dosis integrada
Agua de lluvia Sr-90Espectrometría γFe-55Ni-63
Aguas potable,subterránea ysuperficial
(Agua de mar en superficie)
Actividad β totalActividad β restoEspectrometría γH-3Pu-238Am-241
(Agua de mar en profundidad)
Espectrometría γSr-90Am-241Pu-238
Actividad β totalActividad β restoEspectrometría γH-3Pu-238Am-241Fe-55Ni-63Sr-90 (agua potable ysuperficial)
Suelo Sr-90Espectrometría γ
Espectrometría γFe-55Ni-63Sr-90
Sedimentos, Organismos indicadores y Arena de playa
Sr-90 Espectrometría γPu-238Am-241
Fe-55Ni-63Espectrometría γAm-241Sr-90 (sedim. de fondo yorg. Ind.)Pu-238
Alimentos (peces y mariscos)Sr-90Espectrometría γPu-238Am-241
Fe-55 (leche, veget., carne,huevos y peces)Pu-238 (vegetales y paces)Am-241 (vegetales ypeces)Espectrometría γSr-90 (leche, vegetales ypeces)Ni-63 (leche, vegetales,peces y miel)
Fuente: CSN y Foro Nuclear.
– 245 –
8
Cuad
ro 8
.12
PRO
GR
AM
A D
E VI
GIL
AN
CIA
RA
DIO
LÓG
ICA
AM
BIE
NTA
L (P
VRA
) D
E LA
ATM
ÓSF
ERA
Y M
EDIO
TER
RES
TRE
ENR
ED D
E ES
TACI
ON
ES D
E M
UES
TREO
(R
EM)
Aná
lisis
rea
lizad
os
y fr
ecue
ncia
Tip
o d
e m
uest
raRe
d d
ensa
Red
esp
acia
da
Aire
Act
ivid
ad α
tota
lSe
man
alCs
-137
Sem
anal
Act
ivid
ad β
tota
lSe
man
alBe
-7Se
man
alSr
-90
Trim
estra
lEs
pec
trom
etría
γM
ensu
alI-1
31Se
man
alSu
elo
Act
ivid
ad β
tota
lA
nual
Esp
ectro
met
ría γ
Anu
alSr
-90
Anu
alA
gua
pot
able
Act
ivid
ad α
tota
lM
ensu
alA
ctiv
idad
αto
tal
Men
sual
Act
ivid
ad β
tota
l M
ensu
alA
ctiv
idad
βto
tal
Men
sual
Esp
ectro
met
ría γ
Men
sual
Act
ivid
ad β
rest
oM
ensu
alSr
-90
Trim
estra
lH
-3M
ensu
alSr
-90
Men
sual
Cs-1
37M
ensu
alIs
ótop
os n
atur
ales
Bien
alLe
che
Esp
ectro
met
ría γ
Men
sual
Sr-9
0M
ensu
alSr
-90
Men
sual
Cs-1
37M
ensu
alD
ieta
tip
oEs
pec
trom
etría
γTr
imes
tral
Sr-9
0Tr
imes
tral
Sr-9
0Tr
imes
tral
Cs-1
37Tr
imes
tral
C-14
Trim
estra
l
Fuen
te:C
SN
– 246 –
RESU
LTA
DO
S M
UES
TRA
S D
E A
IRE
Conc
entr
ació
n ac
tivid
ad m
edia
(Bq
/ m
3 )
Alfa
to
tal
Beta
to
tal (
*)Sr
-90
(*)
Extre
mad
ura
(Bad
ajoz
)1,
70 1
0-46,
58 1
0-4<
LID
Isla
s Ba
lear
es4,
42 1
0-55,
42 1
0-4<
LID
Extre
mad
ura
(Các
eres
)5,
09 1
0-5–
< L
IDCo
ruña
(Fe
rrol)
4,57
10-5
4,10
10-4
< L
IDCa
still
a-La
Man
cha
(C. R
eal)
6,37
10-5
6,80
10-4
5,93
10-6
Cant
abria
4,23
10-5
3,45
10-4
< L
IDG
rana
da
2,38
10-4
5,29
10-4
< L
IDLe
ón1,
07 1
0-45,
76 1
0-4<
LID
La L
agun
a1,
65 1
0-4–
2,14
10-6
Polit
écni
ca d
e M
adrid
4,02
10-5
2,07
10-4
< L
IDM
álag
a4,
04 1
0-55,
59 1
0-4<
LID
Cuad
ro 8
.13
RES
ULT
AD
OS
RED
EST
ACI
ON
ES D
E M
UES
TREO
(R
EM).
AÑ
O 2
013
– 247 –
8
RESU
LTA
DO
S M
UES
TRA
S D
E A
IRE
Conc
entr
ació
n ac
tivid
ad m
edia
(Bq
/ m
3 )
Alfa
to
tal
Beta
to
tal (
*)Sr
-90
(*)
Ovi
edo
1,27
10-4
5,15
10-4
1,78
10-6
Bilb
ao7,
59 1
0-5–
< L
IDSa
lam
anca
6,57
10-5
6,69
10-4
< L
IDSe
villa
9,30
10-5
–<
LID
Val
enci
a1,
11 1
0-45,
69 1
0-4<
LID
Polit
écni
ca d
e V
alen
cia
4,87
10-5
5,92
10-4
< L
IDZa
rago
za4,
03 1
0-54,
27 1
0-4<
LID
LID
: Lím
ite in
ferio
r de
det
ecci
ón(*
) To
dos
est
os d
atos
son
infe
riore
s al
val
or d
e 5,
00 1
0-3Bq
/m3
esta
ble
cid
o p
or la
UE.
Los
resu
ltad
os i
nfer
iore
s a
este
val
or n
o se
incl
uyen
en
los
info
rmes
per
iód
icos
que
laCo
mis
ión
Euro
pea
em
ite a
cerc
a d
e la
vig
ilanc
ia ra
dio
lógi
ca a
mb
ient
al re
aliz
ada
por
los
Esta
dos
mie
mb
ros.
Fuen
te: C
SN.
– 248 –
Tasa
de
do
sis
Tasa
de
do
sis
Esta
ció
n(m
Sv/h
)Es
taci
ón
(mSv
/h)
Ago
ncill
o (R
ioja
) 0,
13Te
nerif
e0,
11A
ndúj
ar (
Jaén
)0,
10Te
ruel
0,12
Aut
illa
del
Pin
o (P
alen
cia)
0,12
Cofre
ntes
C.N
. (R
ed V
alen
cian
a)0,
13H
erre
ra d
el D
uque
(Ba
daj
oz)
0,18
Cofre
ntes
(Re
d V
alen
cian
a)0,
14H
uelv
a0,
10Co
rtes
de
Pallá
s (R
ed V
alen
cian
a)0,
16Ja
ca (
Hue
sca)
0,13
Jala
nce
(Red
Val
enci
ana)
0,16
Lugo
0,13
Ped
rone
s (R
ed V
alen
cian
a)0,
13M
adrid
0,19
Alm
adra
ba
(Red
Cat
alan
a)0,
11M
otril
(G
rana
da)
0,12
Asc
ó (R
ed C
atal
ana)
0,12
Mur
cia
0,11
Barc
elon
a (R
ed C
atal
ana)
0,09
Ovi
edo
(Ast
uria
s)0,
11Pu
jalt
(Red
Cat
alan
a)0,
12Pa
lma
de
Mal
lorc
a0,
09Ro
ses
(Red
Cat
alan
a)0,
12Pe
nhas
Dou
rad
as (
Portu
gal)
0,23
Bilb
ao (
Red
Vas
ca)
0,07
Ponf
erra
da
(Leó
n)0,
12V
itoria
(Re
d V
asca
)0,
08Po
ntev
edra
0,18
Alm
araz
(Re
d E
xtre
mad
ura)
0,13
Cuad
ro 8
.14
VALO
RES
MED
IOS
DE
TASA
S D
E D
OSI
S G
AM
MA
EN
EST
ACI
ON
ES D
E VI
GIL
AN
CIA
RA
DIO
LÓG
ICA
AÑ
O 2
014
– 249 –
8
Tasa
de
do
sis
Tasa
de
do
sis
Esta
ció
n(m
Sv/h
)Es
taci
ón
(mSv
/h)
Qui
ntan
ar d
e la
Ord
en (
Tole
do)
0,15
Cáce
res
(Red
Ext
rem
adur
a)0,
09Sa
elic
es e
l Chi
co (
Sala
man
ca)
0,16
Freg
enal
(Re
d E
xtre
mad
ura)
0,08
San
Seb
astiá
n (G
uip
úzco
a)0,
09M
irave
te (
Red
Ext
rem
adur
a)0,
11Sa
ntan
der
0,11
Nav
alm
oral
(Re
d E
xtre
mad
ura)
0,11
Sevi
lla0,
09Ro
man
gord
o (R
ed E
xtre
mad
ura)
0,13
Soria
0,13
Sauc
edill
a (R
ed E
xtre
mad
ura)
0,12
Tala
vera
la R
eal (
Bad
ajoz
) 0,
10Se
rrejó
n (R
ed E
xtre
mad
ura)
0,10
Tarif
a (C
ádiz
)0,
12Ta
layu
ela
(Red
Ext
rem
adur
a)0,
12
Fuen
te:C
SN..
CAMBIOCLIMÁTICO
Págs.
9. CAMBIO CLIMÁTICO
9.1 Inventario de emisiones de gases de efecto inverna- dero de España en 2013.......................................... 253
9.2 Evolución de las emisiones de CO2 equivalenteen España. Comparación con compromiso de Kioto ..................................................................... 255
9.3 Cumplimiento de los compromisos del proto-colo de Kioto en países de Europa ..................... 256
9.4 Indicadores de emisiones de gases de efecto invernadero por países en EU y otros países....... 257
9.5 Emisiones antropógenas agregadas de CO2, CH4,N2, HFC, PFC y SF6 y evolución en el mundo........... 258
9.6 Variación en el total de emisiones de gases deefecto invernadero entre 1990 y 2012 en paísesdel mundo ........................................................... 261
9.7 Previsiones de emisiones de CO2 según escena-rios en el mundo .................................................. 262
9.8 Emisiones de CO2 evitadas en el mundo por el usode energía nuclear .............................................. 265
9.9 Estimaciones de calentamiento continental y devariaciones del nivel del mar ............................... 266
9.10 Factores de emisión de CO2 para usos térmicos y generación eléctrica .......................................... 267
9
– 253 –
Tota
l (em
isio
nes
neta
s)21
4.76
9,4
37.4
73,8
23.8
01,6
8.62
1,5
47,2
197,
428
4.91
0,9
1. E
nerg
ía23
4.83
3,8
30.5
3,4
2.09
4,6
239.
981,
8A
. Co
mb
ustió
n d
e co
mb
ustib
les
(ap
roxi
mac
ión
sect
oria
l)23
1.27
5,7
1.89
3,4
2.09
4,3
235.
263,
41.
Ind
ustri
as d
e la
Ene
rgía
71.5
00,9
174,
251
6,3
7.21
91,4
2. In
dus
trias
man
ufac
ture
ras
y d
e la
con
stru
cció
n41
.122
,751
9,7
406,
04.
2048
,43.
Tra
nsp
orte
78.6
03,3
90,9
763,
17.
9457
,34.
Otro
s se
ctor
es40
.048
,91.
108,
640
9,0
4.15
66,4
B. E
mis
ione
s fu
gitiv
as d
e co
mb
ustib
les
3.55
8,1
1.16
0,0
0,3
4.71
8,4
1. C
omb
ustib
les
sólid
os3,
543
8,2
441,
72.
Em
isio
nes
de
pet
róle
o, g
as n
atur
al y
otra
s p
ro-
ced
ente
s d
e la
pro
duc
ción
de
ener
gía
3.55
4,6
721,
80,
34.
276,
72.
Pro
ceso
s in
dus
tria
les
y us
o d
e p
rod
ucto
s14
.943
,463
,557
3,4
8.62
1,5
47,2
197,
424
.446
,4A
. Ind
ustri
a d
e m
iner
ales
10.3
01,4
10.3
01,4
B. In
dus
tria
quí
mic
a1.
053,
545
,518
5,9
224,
61.
509,
5C.
Ind
ustri
as d
el m
etal
2.84
8,8
17,9
1,2
44,1
2.91
2,0
D. P
rod
ucto
s no
ene
rgét
icos
der
ivad
os d
e co
mb
ustib
les
yus
o d
e d
isol
vent
es35
5,0
355,
0F.
Pro
duc
tos
emp
lead
os c
omo
sust
ituto
s d
e la
s su
stan
cias
que
ago
tan
la c
apa
de
ozon
o83
97,0
3,0
197,
48.
597,
5G
. Pro
duc
ción
y u
so d
e ot
ras
sust
anci
as38
4,6
386,
377
1,0
FUEN
TES
EMIS
ORA
S D
E G
EI Y
SU
MID
ERO
SCO
2CH
4N
2OH
FCs
PFCs
SF6
Tota
lCO
2eq
uiva
lent
e (k
t )
Cuad
ro 9
.1
INVE
NTA
RIO
DE
EMIS
ION
ES D
E G
ASE
S D
E EF
ECTO
IN
VER
NA
DER
O E
N E
SPA
ÑA
EN
201
3.
(con
tinúa
)
– 254 –
3. A
gric
ultu
ra0,
020
.205
,120
013,
840
.218
,8A
. Fer
men
taci
ón e
ntér
ica
11.9
12,6
11.9
12,6
B. G
estió
n d
e es
tiérc
oles
7.64
7,8
1424
,39.
072,
2C.
Cul
tivo
de
arro
z33
7,7
337,
7D
. Sue
los
agríc
olas
1854
5,2
18.5
45,2
F. Q
uem
a en
cam
po
de
resi
duo
s ag
rícol
as30
7,0
44,2
351,
14.
Uso
s d
e su
elo
, cam
bio
s d
e us
os
de
suel
o y
silv
icul
tura
-35.
011,
191
,315
9,0
-34.
760,
8A
. Tie
rras
fore
stal
es-3
5.29
8,1
90,8
7,4
35.2
00,0
B. T
ierra
s d
e cu
ltivo
-2.2
96,6
151,
3-2
.145
,3C.
Pas
tizal
es1.
141,
41.
141,
4D
. Hum
edal
es28
5,2
0,5
0,3
286,
0E.
Ase
ntam
ient
os1.
152,
111
52,1
F. O
tras
tierra
s5,
05,
05.
Res
iduo
s3,
414
.060
,696
0,7
15.0
24,7
A. D
epós
ito d
e re
sid
utos
sól
idos
en
verte
der
os13
.335
,50,
413
.335
,9C.
Inci
nera
ción
y q
uem
a en
esp
acio
ab
ierto
de
resi
duo
s3,
40,
00,
43,
8D
. Tra
tam
ient
o d
e ag
uas
resi
dua
les
723,
695
9,9
1.68
3,5
E. O
tros
1,5
0,1
1,6
319.
671,
828
4.91
0,9
Fuen
te:T
abla
inve
ntar
io IP
CC-C
RF (
MA
GRA
MA
).N
ota
del
ed
itor:
Se h
a el
imin
ado
los
item
s (f
ilas)
con
val
or “
0” e
n to
das
las
colu
mna
s, q
ue s
i fig
urab
an e
n la
tab
la o
rigin
al. C
ifras
red
ond
ead
as a
déc
imas
.
Emis
ione
s BR
UTA
S to
tale
s d
e CO
2eq
uiva
lent
e (s
in "
Uso
s d
el s
uelo
, cam
bio
s d
e us
os
de
suel
o y
silv
icul
tura
)Em
isio
nes
NET
AS
tota
les
de
CO2
equi
vale
nte
(res
tand
o "
Uso
s d
el s
uelo
, cam
bio
s d
e us
os
del
sue
lo y
silv
icul
tura
)
(Con
tinua
ción
)
– 255 –
9
100,
010
3,3
106,
310
2,7
108,
4
113,
711
1,2
116,
011
9,4
128,
5
134,
213
2,9
139,
014
1,7
146,
8
151,
814
9,2
152,
1
140,
4
127,
012
2,7
122,
2
120,
1
110,
9
Índices
Com
pro
mis
o K
ioto
par
a 20
08-2
012:
índ
ice
115
Estim
ació
n re
sulta
do
s p
erió
do
200
8-20
12: í
ndic
e 12
6,5
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
160
150
140
130
120
110
100 90160
152
115
1,8
100
Índices
90100
110
120
130
140
150
113,
7
108,
4
102
7
116,
0
111,
211
3,7
108,
4
102,
710
3,3
106,
310
3,3
0,0
139,
0
132
9
128,
5
146,
8
141,
713
9,0
132,
913
4,2
128,
5
119,
40
122
212
2,2
122
712
2,7
127
012
7,0
140,
4
152,
114
9,2
151,
8
110,
9
120,
1
1990
EsCo1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
stim
ació
n re
sulta
do
s p
erió
do
200
8-20
12o
mp
rom
iso
Kio
to p
ara
2008
-201
2: ín
dic
e2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
2: ín
dic
e 12
6,5
e 11
5
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2013
2012
Cuad
ro 9
.2EV
OLU
CIÓ
N D
E LA
S EM
ISIO
NES
DE
CO2
EQU
IVA
LEN
TE E
N E
SPA
ÑA
.CO
MPA
RA
CIÓ
N C
ON
CO
MPR
OM
ISO
DE
KIO
TO.
1990
288,
219
9532
7,6
2000
386,
720
0543
7,4
2007
438,
320
0840
4,7
2009
366,
120
1035
3,6
2011
352,
120
1234
6,2
2013
319,
7
Fuen
te:M
º d
e A
gric
ultu
ra, A
limen
taci
ón y
Med
io A
mb
ient
e y
Foro
Nuc
lear
(Co
mp
arac
ión
con
Com
pro
mis
o Ki
oto
y es
timac
ión
resu
ltad
os p
erío
do
2008
-12)
(106
t CO
2)
– 256 –
Cuadro 9.3 CUMPLIMIENTO DE LOS COMPROMISOSDEL PROTOCOLO DE KIOTO EN PAÍSES DE EUROPA
Emisionescon respecto Objetivo Desvío
al año base (%) Promedio 2008-2012 respecto1990 2012 2008-2012 (*) objetivo(**)
UE 15.................... 99,9 84,9 88,2 92,0 -3,8
Luxemburgo .......... 98,0 89,9 91,3 72,0 19,3Austria ................... 98,8 101,3 104,9 87,0 17,9España.................. 97,9 117,6 123,7 115,0 8,7Dinamarca ............... 99,1 74,5 85,0 79,0 6,0Eslovenia ............... 90,6 92,9 96,8 92,0 4,8Italia ....................... 100,4 89,0 95,8 93,5 2,3Países Bajos ............. 99,4 90,0 93,6 94,0 -0,4Irlanda ..................... 99,4 105,3 111,0 113,0 -2,0Alemania................. 101,3 76,2 76,4 79,0 -2,6Croacia .................. 102,0 84,4 92,4 95,0 -2,6Finlandia ................ 99,1 85,9 95,3 100,0 -4,7Bélgica .................... 98,1 80,0 86,0 92,5 -6,5Portugal ................. 101,0 114,3 120,2 127,0 -6,8Francia..................... 98,8 86,9 90,0 100,0 -10,0Reino Unido ............ 99,9 74,8 76,8 87,5 -10,7Grecia ..................... 98,1 103,7 111,9 125,0 -13,1Suecia ..................... 100,8 79,8 84,7 104,0 -19,3República Checa ... 101,0 67,7 70,0 92,0 -22,0Polonia .................... 82,8 70,9 71,2 94,0 -22,8Eslovaquia ............. 101,6 59,3 62,9 92,0 -29,1Hungría ................. 84,6 53,7 58,2 94,0 -35,8Bulgaria ................. 82,3 46,0 47,0 92,0 -45,0Estonia .................... 95,3 45,0 44,7 92,0 -47,3Lituania .................. 98,6 43,8 44,4 92,0 -47,6Rumanía ................. 89,0 42,7 44,3 92,0 -47,7Letonia .................... 101,2 42,4 43,6 92,0 -48,4Chipre(1)................. : : : : :Malta(1)................... : : : : :
Otros países.........Islandia.................... 104,2 :: 139,4 110,0 29,4Liechtenstein........... 100,4 :: 105,5 101,0 4,5Suiza ....................... 101,5 :: 107,7 92,0 15,7Noruega .................. 100,3 :: 99,5 101,0 -1,5(*) Objetivo de emisiones a alcanzar como promedio en el periodo 2008-2012respecto a los niveles del año base.Estas cifras resultaron de una redistribución interna en seno de la UE-15, delobjetivo general del –8 % que figuraba en el Protocolo al firmarse.(**) Países ordenados en sentido decreciente.(1) No hay objetivo concreto legal de reducción. :: Sin datos para 2012. Promediosmostrados de 2008-2011Fuente: European Enviroment Agency citada por Eurostat.
– 257 –
9
Cuadro 9.4 INDICADORES DE EMISIONES DE GASESDE EFECTO INVERNADERO POR PAÍSESEN UE Y OTROS PAÍSES
Intensidad Intensidad(t CO2 equiv/ (t CO2 equiv/ t CO2 equiv/
Año 2012 106 euros de tep de consumo habitante (*)PIB) (*) e. primaria) (*)
UE 28 (**) ......................... 338 2,70 9,01
Alemania .............................. 341 2,95 11,69Austria ................................ 252 2,37 9,52Bélgica.................................. 300 2,13 10,50Bulgaria ............................... 1.492 3,35 8,33Croacia ............................... 601 3,25 6,18Chipre................................... 477 3,68 10,74Dinamarca ............................ 206 2,87 9,25Eslovaquia .......................... 592 2,56 7,90Eslovenia ............................ 525 2,70 9,20España.............................. 323 2,67 7,28Estonia.................................. 1.088 3,14 14,48Finlandia ............................. 305 1,76 11,29Francia .................................. 234 1,90 7,51Grecia................................... 571 4,01 9,98Hungría ............................... 628 2,63 6,24Irlanda .................................. 339 4,24 12,77Italia .................................... 285 2,77 7,75Letonia.................................. 494 2,42 5,37Lituania ............................... 649 3,05 7,20Luxemburgo ....................... 270 2,65 22,56Malta ................................... 435 3,23 7,52Países Bajos .......................... 299 2,34 11,46Polonia.................................. 1.034 4,08 10,49Portugal .............................. 405 3,06 6,52Reino Unido ......................... 285 2,86 9,15República Checa ................ 817 3,07 12,5Rumanía .............................. 888 3,36 5,91Suecia................................... 136 1,16 6,07
Otros paísesEstados Unidos .................... 516 :: ::Islandia ................................. 403 :: 13,98Noruega................................ 133 1,78 10,58Suiza..................................... 99 :: 6,47
(*) Emisiones de GHG (CO2 y demás gases de efecto invernadero). Se incluyenbunkers internacionales y excluyen las emisiones/absorciones del sector uso de latierra, cambio de uso de la tierra y silvicultura (Criterios UN / FCCC)(**) Se incluyen datos de Croacia, a pesar de no formar parte de la UE hasta 2013 :: sin datos.Fuente: European Environment Agency (EEA), Eurostat, UNFCCC y Foro Nuclear.
– 258 –
Cuad
ro 9
.5
EMIS
ION
ES A
NTR
OPÓ
GEN
AS
AG
REG
AD
AS
DE
CO2,
CH
4, N
2, H
FC, P
FC Y
SF 6
(1)
Y EV
OLU
CIÓ
N E
N E
L M
UN
DO
Gg
de
CO2
equi
vale
nte
% V
aria
ció
n19
9020
0020
1020
1219
90/2
012
Ale
man
ia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..1.
248.
049
1.04
0.36
794
6.38
893
9.08
3-2
4,8
Aus
tralia
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
414.
974
489.
813
540.
211
543.
648
31,0
Aus
tria
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..78
.086
80.2
7784
.808
80.0
592,
5Bi
elor
usia
* .
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
139.
151
79.1
6589
.426
89.2
83-3
5,8
Bélg
ica
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.14
2.95
214
5.85
713
0.61
111
6.52
0-1
8,5
Bulg
aria
* (a
)
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..12
1.88
059
.471
60.2
7261
.046
-49,
9Ca
nad
á
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
590.
908
721.
362
699.
302
698.
626
18,2
Chip
re
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
6.08
88.
904
9.98
99.
259
52,1
Croa
cia*
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
31.9
3826
.626
28.8
9326
.419
-17,
3D
inam
arca
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...70
.020
69.9
5563
.007
53.1
18-2
4,1
Eslo
vaq
uia*
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.73
.227
48.9
4745
.382
42.7
10-4
1,7
Eslo
veni
a* (
a )
......
......
......
......
......
......
......
......
......
20.1
9518
.953
19.4
1118
.911
-6,4
Esp
aña
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
283.
749
380.
004
347.
181
340.
809
20,1
Esta
dos
Uni
dos
....
......
......
......
......
......
......
......
......
6.21
9.52
47.
075.
609
6.85
4.72
86.
487.
847
4,3
Esto
nia*
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
40.6
2617
.160
19.8
9319
.189
-52,
8Fe
der
ació
n d
e Ru
sia*
...
......
......
......
......
......
......
...3.
363.
342
2.05
3.32
12.
221.
342
2.29
5.04
5-3
1,8
Finl
and
ia
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..70
.329
69.1
8874
.397
60.9
66-1
3,3
Fran
cia
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..56
0.38
456
4.59
752
2.15
649
6.39
6-1
1,4
Gre
cia
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..10
4.93
612
6.58
811
7.88
611
0.99
45,
8
– 259 –
9
Hun
gría
* (a
)
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..11
4.44
776
.504
67.6
3861
.981
-45,
8Irl
and
a .
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
55.2
4668
.216
61.8
9558
.531
5,9
Isla
ndia
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.3.
538
3.90
34.
646
4.46
826
,3Ita
lia .
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...51
9.05
555
1.23
749
9.35
946
0.08
3-1
1,4
Jap
ón
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
1.23
4.32
01.
340.
523
1.25
6.09
51.
343.
118
8,8
Leto
nia*
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
26.2
139.
994
11.9
8810
.978
-58,
1Li
echt
enst
ein
....
......
......
......
......
......
......
......
......
....
228
251
230
225
-1,2
Litu
ania
*
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..48
.721
19.6
3221
.119
21.6
22-5
5,6
Luxe
mb
urgo
...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
12.9
019.
762
12.2
5011
.839
-8,2
Mal
ta
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..1.
992
2.55
12.
994
3.14
057
,7M
ónac
o ..
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..11
012
292
93-1
4,7
Nor
uega
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
50.4
0954
.058
54.3
4752
.733
4,6
Nue
va Z
elan
dia
....
......
......
......
......
......
......
......
......
60.6
4170
.899
73.4
9176
.048
25,4
País
es B
ajos
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.21
1.85
021
3.02
320
9.28
619
1.66
9-9
,5Po
loni
a* (
a)
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
569.
904
396.
104
407.
475
399.
268
-29,
9Po
rtuga
l ...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.60
.767
84.1
0070
.634
68.7
5213
,1Re
ino
Uni
do
...
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
783.
412
704.
435
613.
218
586.
357
-25,
2Re
púb
lica
Chec
a*
......
......
......
......
......
......
......
......
196.
146
146.
330
137.
008
131.
466
-33,
0Ru
man
ía*
(a)
....
......
......
......
......
......
......
......
......
....
285.
048
134.
074
115.
799
118.
764
-58,
3Su
ecia
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...72
.731
68.5
6965
.079
57.6
10-2
0,8
Gg
de
CO2
equi
vale
nte
% V
aria
ció
n19
9020
0020
1020
1219
90/2
012 (C
ontin
úa)
– 260 –
Suiz
a .
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.53
.000
51.8
2154
.148
51.4
93-2
,8Tu
rquí
a (c
)
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
188.
434
298.
091
403.
495
439.
874
133,
4U
cran
ia*
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
940.
175
412.
496
385.
601
401.
019
-57,
3U
nió
n Eu
rop
ea (
b)
....
......
......
......
......
......
......
5.62
6.26
05.
121.
652
4.75
1.06
04.
544.
224
-19,
2(1
) Co
n ex
clus
ión
de
las
emis
ione
s / a
bso
rcio
nes
del
sec
tor u
so d
e la
tier
ra, c
amb
io d
e us
o d
e la
tier
ra y
silv
icul
tura
.N
úmer
o d
e Pa
rtes
que
mue
stra
n un
a re
duc
ción
de
las
emis
ione
s d
e m
ás d
e un
1%
:28
Núm
ero
de
Parte
s q
ue m
uest
ran
un c
amb
io ig
ual o
infe
rior a
un
1% e
n la
s em
isio
nes
:0N
úmer
o d
e Pa
rtes
que
mue
stra
n un
aum
ento
de
las
emis
ione
s d
e m
ás d
e un
1%
:15
* Pa
rte c
on e
cono
mía
en
trans
ició
n.(a
) Pa
ra la
s si
guie
ntes
Par
tes
se u
tiliz
an d
atos
del
año
de
bas
e d
efin
ido
en la
s d
ecis
ione
s 9/
CP.2
y 1
1/CP
.4 e
n lu
gar d
e d
atos
de
1990
: Bul
garia
(19
88),
Esl
oven
ia (
1986
), H
ungr
ía(p
rom
edio
de
1985
a 1
987)
, Pol
onia
(19
88)
y Ru
man
Ía (
1989
).(b
) La
s es
timac
ione
s d
e la
s em
isio
nes
de
la U
nión
Eur
opea
se
refie
ren
a la
UE-
28 y
se
cons
igna
n p
or s
epar
ado
de
las
de
sus
Esta
dos
mie
mb
ros.
(c)
En la
dec
isió
n 26
/CP.
7 se
invi
tó a
las
Parte
s a
reco
noce
r las
circ
unst
anci
as e
spec
iale
s d
e Tu
rquí
a, q
ue q
ued
aba
en u
na s
ituac
ión
dife
rent
e a
la d
e ot
ras
Parte
s d
el a
nexo
I d
e la
Conv
enci
ón.
Fuen
te:C
onve
nció
n M
arco
sob
re e
l Cam
bio
Clim
átic
o. N
acio
nes
Uni
das
(FC
CC/S
BI/2
014/
20).
27
de
Nov
iem
bre
de
2014
Not
a d
el e
dito
r: 1G
g=10
9 g
(Con
tinua
ción
)
9
Cuadro 9.6 VARIACIÓN EN EL TOTAL DE EMISIONESDE GASES DE EFECTO INVERNADEROENTRE 1990 Y 2012 (*) EN PAÍSES DELMUNDO
-58,3 -58,1 -57,3 -55,6 -52,8 -49,9 -45,8 -41,7
-35,8 -33,0 -31,8 -29,9 -25,2 -24,8 -24,1 -20,8 -19,2 -18,5 -17,3 -14,7 -13,3 -11,4 -11,4 -9,5 -8,2 -6,4 -2,8 -1,2
2,5 4,3 4,6 5,8 5,9 8,8 13,1 18,2 20,1 25,4 26,3 31,0
52,1 57,7
133,4
-100 -50 0 50 100 150
Rumanía
Ucrania Lituania Estonia
Bulgaria Hungría
República Checa Rusia
Polonia Reino Unido
Suecia UE 28
Croacia Mónaco
Italia Países Bajos
Suiza Liechtenstein
Estados Unidos
Grecia
Japón
Canadá España
Nueva Zelanda
Chipre Malta
Turquía
Letonia
Eslovaquia Bielorusia
Alemania Dinamarca
Bélgica
Finlandia Francia
Luxemburgo Eslovenia
Austria
Noruega
Irlanda
Portugal
Islandia Australia
(*) Se excluyen las emisiones/absorciones del sector uso de la tierra, cambio de usode la tierra y silvicultura.Fuente: Convención Marco sobre el Cambio Climático. Naciones Unidas(FCCC/SBI/2014/20). 27 de Noviembre de 2014.
261 –
– 262 –
Cuad
ro 9
.7
PREV
ISIO
NES
DE
EMIS
ION
ES D
E CO
2SE
GÚ
N E
SCEN
AR
IOS
EN E
L M
UN
DO
ESCE
NA
RIO
DE
REFE
REN
CIA
(PO
LÍTI
CAS
ACT
UA
LES)
(*)
Emis
ione
s hi
stó
ricas
Prev
isio
nes
Tasa
(1)
MtC
O2
1990
2012
2020
2040
2012
-40
Tota
l CO
220
.938
31.6
1535
.523
45.9
501,
3Ca
rbón
8.31
613
.926
16.0
3520
.929
1,5
Petró
leo
8.81
411
.229
12.0
9814
.229
0,8
Gas
3.80
76.
460
7.39
010
.793
1,8
Gen
erac
ión
Eléc
tric
a7.
476
12.2
3814
.812
20.9
441,
7Ca
rbón
4.91
59.
547
11.0
9915
.898
1,8
Petró
leo
1.19
994
874
845
7-2
,6G
as1.
362
2.74
22.
964
4.58
91,
9
En t
ota
l Co
nsum
o F
inal
12.4
6116
.797
18.9
6022
.984
1,1
Carb
ón3.
262
4.06
84.
623
4.70
40,
5Pe
tróle
o7.
061
9.67
310
.721
13.1
451,
1Tr
ansp
orte
(in
cl. e
n an
terio
r)4.
383
6.94
17.
833
10.1
971,
4Bu
nker
s (in
cl. e
n an
terio
r)62
01.
081
1.20
91.
626
1,5
Gas
2.13
93.
056
3.61
75.
135
1,9
– 263 –
9
ESCE
NA
RIO
"PO
LÍTI
CA 4
50"
(**)
% d
e d
ifere
ncia
co
nPr
evis
ione
ses
cena
rio d
e re
fere
ncia
Tasa
(1)
MtC
O2
2020
2040
2020
2040
2012
-40
Tota
l CO
232
.479
19.3
00-8
,6-5
8,0
-1,7
Carb
ón13
.915
4.58
2-1
3,2
-78,
1-3
,9Pe
tróle
o11
.441
7.81
4-5
,4-4
5,1
-1,3
Gas
7.12
36.
903
-3,6
-36,
00,
2
Gen
erac
ión
Eléc
tric
a12
.793
3.98
9-1
3,6
-81,
0-4
,2Ca
rbón
9.23
81.
504
-16,
8-9
0,5
-6,4
Petró
leo
680
228
-9,1
-50,
1-5
Gas
2.87
52.
257
-3,0
-50,
8-0
,7
En T
ota
l Co
nsum
o F
inal
18.0
2014
.134
-5,0
-38,
5-0
,6Ca
rbón
4.38
72.
896
-5,1
-38,
4-1
,2Pe
tróle
o10
.166
7.24
6-5
,2-4
4,9
-1,0
Tran
spor
te (
incl
. en
ante
rior)
7.42
14.
974
-5,3
-51,
2-1
,2Bu
nker
s (in
cl. e
n an
terio
r)1.
141
1.02
6-5
,6-3
6,9
-0,2
Gas
3.46
63.
992
-4,2
-22,
31,
0
(con
tinúa
)
– 264 –
(con
tinua
ción
)ES
CEN
ARI
O "
NU
EVA
S PO
LÍTI
CAS
(***
)
% d
e d
ifere
ncia
co
nPr
evis
ione
ses
cena
rio d
e re
fere
ncia
Tasa
(1)
MtC
O2
2020
2040
2020
2040
2012
-40
Tota
l CO
234
.203
38.0
37-3
,7-1
7,2
0,7
Carb
ón15
.081
15.5
23-5
,9-2
5,8
0,4
Petró
leo
11.8
1112
.489
-2,4
-12,
20,
4G
as7.
311
10.0
24-1
,1-7
,11,
6
Gen
erac
ión
Eléc
tric
a13
.932
15.4
00-5
,9-2
6,5
0,5
Carb
ón10
.278
10.9
18-7
,4-3
1,3
0,5
Petró
leo
720
412
-3,7
-9,8
-2,9
Gas
2.93
44.
070
-1,0
-11,
31,
4
En T
ota
l Co
nsum
o F
inal
18.5
4520
.777
-2,2
-9,6
0,8
Carb
ón4.
501
4.32
5-2
,6-8
,10,
2Pe
tróle
o10
.469
11.4
96-2
,4-1
2,5
0,6
Tran
spor
te (
incl
. en
ante
rior)
7.64
88.
780
-2,4
-13,
90,
8Bu
nker
s (in
cl. e
n an
terio
r)1.
191
1.47
9-1
,5-9
,01,
1G
as3.
576
4.95
6-1
,1-3
,51,
7
(1)
Tasa
% d
e va
riaci
ón a
nual
..(*
) Ba
sad
o en
las
pol
ítica
s gu
ber
nam
enta
les
y m
edid
as p
ara
su im
ple
men
taci
ón fo
rmal
men
te a
dop
tad
as h
asta
med
iad
os d
e 20
14.
(**)
Ob
jetiv
o d
e es
tab
iliza
ción
de
la c
once
ntra
ción
de
CO2
equi
vale
nte
en a
tmós
fera
en
450
pp
m e
n vo
lum
en45
0 p
pm
cor
resp
ond
e a
una
pos
ibili
dad
del
50%
de
rest
ringi
r el c
alen
tam
ient
o gl
obal
a 2
o C, e
n co
mp
arac
ión
con
los
nive
les
pre
ind
ustri
ales
. En
la a
ctua
lidad
est
e es
cena
rio d
ifier
e d
e lo
cons
ider
ado
en a
ños
ante
riore
s p
or e
l AIE
, ya
que
es
imp
rob
able
que
hay
a un
a p
olíti
ca c
once
rtad
a a
nive
l mun
dia
l ant
es d
e 20
20.
(***
) Es
cena
rio d
e N
ueva
s Po
lític
as, m
enos
am
bic
ioso
que
"Po
lític
a 45
0", c
onsi
der
a la
s p
olíti
cas
y m
edid
as a
dop
tad
as h
asta
med
iad
os d
e 20
14, a
sí c
omo
las
pro
pue
stas
pol
ítica
s re
leva
ntes
en
lam
ater
ia, i
nclu
so a
unq
ue la
s m
edid
as e
spec
ífica
s p
ara
imp
lem
enta
r est
as p
rop
uest
as n
o es
tén
tota
lmen
te d
esar
rolla
das
. Se
cons
ider
a un
a im
ple
men
taci
ón c
aute
losa
de
esos
com
pro
mis
os y
pla
nes.
Fuen
te:W
orld
Ene
rgy
Out
look
201
4 (A
IE/O
CDE)
9
– 265 –
(*) E
n el
esc
enar
io d
e "N
ueva
s Po
lític
as" (
ver C
uad
ro 1
.12)
Fuen
te: W
orld
Ene
rgy
Out
look
201
4. IE
A.
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5 0
19
71
19
80
19
90
20
00
20
10
20
20
20
30
20
40
NU
EVA
S PL
AN
TAS
PLA
NTA
S EX
ISTE
NTE
S
% E
MIS
ION
ES E
VIT
AD
AS
% R
ESPE
CTO
TO
TAL
EMIS
ION
ES E
NER
GÍA
% R
ESPE
CTO
TO
TAL
EMIS
ION
ES
PARA
GEN
ERA
C. E
LÉCT
RICA
Gt25
%
20%
15%
10%
5% 0%
Cuad
ro 9
.8EM
ISIO
NES
DE
CO2
EVIT
AD
AS
EN E
L M
UN
DO
PO
R E
L U
SO D
E EN
ERG
ÍA N
UCL
EAR
(*)
– 266 –
Pro
yecc
ión
del
cam
bio
en
la t
emp
erat
ura
med
ia g
lob
al d
el a
ire e
n la
sup
erfic
ie y
de
la e
leva
ció
n m
edia
mun
dia
l del
niv
el d
el m
ar p
ara
med
iad
os
y fin
ales
del
sig
lo X
XI, e
n re
laci
ón
con
el p
erío
do
de
refe
renc
ia 1
986-
2005
.
2046
-206
520
81-2
100
Cam
bio
en
la t
emp
erat
ura
med
ia g
lob
al
Esce
nario
M
edia
Ra
ngo
pro
bab
le (
**)
Med
ia
Rang
o p
rob
able
(**
)d
el a
ire e
n su
per
ficie
(en
ºC)
(*)
RCP2
,6
10,
4 a
1,6
10,
3 a
1,7
RCP4
,5
1,4
0,9
a 2,
0 1,
81,
1 a
2,6
RCP6
,0
1,3
0,8
a 1,
8 2,
2 1,
4 a
3,1
RCP8
,5
21,
4 a
2,6
3,7
2,6
a 4,
8El
evac
ión
med
ia m
und
ial d
el n
ivel
Es
cena
rio
Med
ia
Rang
o p
rob
able
(**
) M
edia
Ra
ngo
pro
bab
le (
**)
del
mar
(en
met
ros)
(*)
RCP2
,6
0,24
0,17
a 0
,32
0,4
0,26
a 0
,55
RCP4
,5
0,26
0,19
a 0
,33
0,47
0,32
a 0
,63
RCP6
,0
0,25
0,18
a 0
,32
0,48
0,33
a 0
,63
RCP8
,5
0,3
0,22
a 0
,38
0,63
0,45
a 0
,82
(*)
Con
resp
ecto
al p
erío
do
1986
-200
5
(**)
Ran
gos
de
los
mod
elos
5%
- 9
5%.
Emis
ione
s d
e CO
2ac
umul
adas
par
a 20
12-2
100(
***)
GtC
GtC
O2
Esce
nario
M
edia
Ra
ngo
M
edia
Ra
ngo
RCP2
,6
270
140
a 41
0 99
051
0 a
1505
RCP4
,5
780
595
a 10
05
2860
2180
a 3
690
RCP6
,0
1060
840
a 12
50
3885
3080
a 4
585
RCP8
,5
1685
1415
a 1
910
6180
5185
a 7
005
(***
) 1
giga
tone
lad
a d
e ca
rbon
o =
1 G
tC =
1015
gram
os d
e ca
rbon
o, e
qui
vale
nte
a 3,
667
GtC
O2.
Fuen
te:C
amb
io C
limát
ico
2013
. Bas
es F
ísic
as. 2
013
Gru
po
Inte
rgub
erna
men
tal d
e ex
per
tos
sob
re e
l Cam
bio
Clim
átic
o (IP
CC).
Org
aniz
ació
n M
eteo
roló
gica
Mun
dia
l (O
MM
) y
Prog
ram
a d
e la
s N
acio
nes
Uni
das
par
a el
Med
io A
mb
ient
e (P
NU
MA
).
Cuad
ro 9
.9ES
TIM
ACI
ON
ES D
E CA
LEN
TAM
IEN
TO C
ON
TIN
ENTA
L Y
DE
VAR
IACI
ON
ES D
EL N
IVEL
DEL
MA
R
– 267 –
9
Cuadro 9.10 FACTORES DE EMISIÓN DE CO2 PARAUSOS TÉRMICOS Y GENERACIÓNELÉCTRICA
FACTOR DE FACTOR DE EMISIÓN EMISIÓN
USOS TÉRMICOS Energía Final (1) Energía Primaria (2)tCO2/tep tCO2/tep
Gasolina 2,9 3,19Gasóleo A y B 3,06 3,42Gas natural (GN) 2,34 2,51Biodiésel neutro neutro Bioetanol neutro neutro Gases Licuados del Petróleo (GLP) 2,72 2,86Butano 2,72 2,86Propano 2,67 2,8Queroseno 3,01 3,37Biogás neutro neutro
FACTOR DE FACTOR DE EMISIÓN EMISIÓN
USOS TÉRMICOS Energía Final (1) Energía Primaria (2)tCO2/tep tCO2/tep
Hulla 4,23 4,81Lignito negro 4,16 4,73Carbón para coque 4,4 5,01Biomasa agrícola neutro neutro Biomasa forestal neutro neutro Coque de petróleo 4,12 5,84Gas de coquerías 1,81 2,06Gasóleo C 3,06 3,42Fuelóleo 3,18 3,53Gas Natural (GN) 2,34 2,51Gases Licuados del Petróleo (GLP) 2,72 2,86Gas de refinerías 2,3 2,59
(continúa)
– 268 –
(Continuación)
(1) Factor de emisión sin considerar pérdidas en las transformaciones para la obten-ción del combustible y/o carburante y transporte del mismo.(2) Factor de emisión considerando pérdidas en las transformaciones para la obten-ción del combustible y/o carburante y transporte del mismo.(3)Fracción Orgánica de Residuos Sólidos Urbanos del 24,88% (FORSU=24,88%).Datos utilizados en los cálculos internos de IDAE.Fuente: IDAE.
GENERACIÓN EN BORNAS EN PUNTO DE
ELÉCTRICA DE CENTRAL CONSUMO (BT) tCO2/MWh tCO2/MWh
Hulla+ antracita 1,06 1,21Lignito Pardo 0,93 1,06Lignito negro 1,00 1,14Hulla importada 0,93 1,06Nuclear 0,00 0,00Ciclo Combinado 0,37 0,42Hidroeléctrica 0,00 0,00Cogeneración MCI 0,44 0,50Cogeneración TG 0,36 0,41Cogeneración TV 0,43 0,49Cogeneración CC 0,34 0,39Eólica, Fotovoltaica 0,00 0,00Solar termoeléctrica 0,00 0,00Biomasa eléctrica 0,00 0,00Biogás 0,00 0,00RSU (FORSU 24,88%) (3) 0,25 0,29Centrales de fuelóleo 0,74 0,85Gas siderúrgico 0,72 0,82
0,31 0,35tCO2/MWh tCO2/MWh
Electricidad baja tensión generado neto final(sector doméstico)
3,56 4,05tCO2/tep tCO2/tep
generado neto final
UNIDADES
Págs.
10. UNIDADES
Metodología y unidades utilizadas........................ 27110.1 Factores de conversión de consumo o produc-
ción a energía primaria......................................... 27210.2 Unidades de energía térmica............................... 27510.3 Macrounidades de energía .................................. 27610.4 Sistema internacional de unidades y unidades
derivadas................................................................. 27710.5 Múltiplos y submúltiplos de unidades .................. 28010.6 Unidades de temperatura .................................... 28010.7 Equivalencia entre unidades británicas y métricas. 281
– 271 –
METODOLOGÍA Y UNIDADES UTILIZADAS
La AIE expresa sus balances de energía en una unidad común que es latonelada equivalente de petróleo (tep). Una tep se define como 107 kcal.La conversión de unidades habituales a tep se hace en base a los pode-res caloríficos inferiores de cada uno de los combustibles considerados..
Carbón: Comprende los distintos tipos de carbón, (hulla, antracita, lig-nito negro y lignito pardo), así como productos derivados (aglomerados,coque, etc). En el consumo final de carbón se incluye el consumo finalde gas de horno alto y de gas de coquería. El consumo primario de car-bón recoge, además del consumo final, los consumos en el sector trans-formador (generación eléctrica, coquerías, resto de sectores energéticos)y las pérdidas. El paso a tep se hace utilizando los poderes caloríficosinferiores reales.
Petróleo: Comprende:
– Petróleo crudo, productos intermedios y condensados de gas natural.
– Productos petrolíferos incluidos los gases licuados del petróleo (GLP)y gas de refinería.
El consumo final, en el sector transporte, comprende todo el suministroa aviación, incluyendo a compañías extranjeras. En cambio los combus-tibles de barcos (bunkers) tanto nacionales como extranjeros, para trans-porte internacional, se asimilan a una exportación, no incluyéndose en elconsumo nacional.
Gas: En consumo final incluye el gas natural y gas manufacturado proce-dente de cualquier fuente. En consumo primario incluye únicamente gasnatural, consumido directamente o manufacturado.
Energía hidráulica: Recoge la producción bruta de energía hidroélec-trica primaria, es decir, sin contabilizar la energía eléctrica procedente delas centrales de bombeo. En la metodología empleada, su conversión atep se hace en base a la energía contenida en la electricidad generada,es decir, 1 MWh = 0,086 tep.
Energía nuclear: Recoge la producción bruta de energía eléctrica de ori-gen nuclear. Su conversión a tep se hace considerando un rendimientomedio de una central nuclear (33%), por lo que 1 MWh = 0,2606 tep.
Electricidad: Su transformación a tep, tanto en el caso de consumo finaldirecto como en el saldo de comercio exterior se hace con la equiva-lencia 1 MWh = 0,086 tep.
El consumo de energía primaria se calcula suponiendo que las centraleseléctricas mantienen el rendimiento medio del año anterior. Salvo en elcaso de electricidad o de grandes consumidores (generación eléctrica,siderurgia, cemento, etc.) en que se contabilizan los consumos reales,en el resto se consideran como tales las ventas o entregas de las distin-tas energías, que pueden no coincidir con los consumos debido a lasposibles variaciones de existencias, que en períodos cortos de tiempopueden tener relevancia.
Fuente: MINETUR.10
Cuad
ro 1
0.1
FACT
OR
ES D
E CO
NVE
RSI
ÓN
DE
CON
SUM
O O
PR
OD
UCC
IÓN
A E
NER
GÍA
PR
IMA
RIA
FUEN
TE E
NER
GÉT
ICA
CON
SUM
O F
INA
LEN
ERG
ÍA P
RIM
ARI
A
tep
Den
sid
ad E
nerg
étic
ate
pM
Wh
Gas
olin
a 1
1.29
0l/t
ep1,
1012
,79
Gas
óleo
A y
B
11.
181
l/tep
1,12
13,0
2G
as n
atur
al (
GN
)
191
0N
m3 /te
p1,
0712
,44
Biod
iese
l1
1.26
7l/t
ep1,
2414
,42
Bioe
tano
l1
1.96
8l/t
ep1,
7019
,77
Gas
es L
icua
dos
del
Pet
róle
o (G
LP)
11.
763
l/tep
1,05
12,2
1Bu
tano
11.
670
l/tep
1,05
12,2
1Pr
opan
o1
1.74
8l/t
ep1,
0512
,21
Que
rose
no1
1.21
3l/t
ep
1,12
13,0
2Bi
ogás
191
0N
m3 /te
p1,
1213
,02
COM
BUST
IBLE
SCO
NSU
MO
FIN
AL
ENER
GÍA
PRI
MA
RIA
tep
Den
sid
ad E
nerg
étic
ate
p
Hul
la1
2,01
t/tep
1,
14Li
gnito
neg
ro1
3,14
t/tep
1,
14Ca
rbón
par
a co
que
11,
45t/t
ep
1,14
Biom
asa
agríc
ola
13,
34t/t
ep
1,25
Biom
asa
fore
stal
12,
87t/t
ep
1,25
– 272 –
– 273 –
10
Coq
ue d
e p
etró
leo
11,
29t/t
ep
1,42
Gas
de
coq
uería
s
11,
08t/t
ep
1,14
Gas
óleo
C1
1.09
2l/t
ep
1,12
Fuel
óleo
11.
126
l/tep
1,
11G
as N
atur
al (
GN
)
191
0N
m3 /te
p1,
07G
ases
Lic
uad
os d
el P
etró
leo
(GLP
)
11.
763
l/tep
1,
05G
as d
e re
finer
ías
1
0,85
t/tep
1,
12
ELEC
TRIC
IDA
D
FUEN
TE /T
ECN
OLO
GÍA
EN
ERG
ÉTIC
A
CON
SUM
O F
INA
LEN
ERG
ÍA P
RIM
ARI
A
EN B
ORN
AS
DE
CEN
TRA
LEN
PU
NTO
DE
CON
SUM
O (
BT)
MW
hte
p
MW
hte
pM
Wh
tep
Hul
la+
ant
raci
ta
10,
086
2,52
0,22
2,87
0,25
Lign
ito P
ard
o
10,
086
2,68
0,23
3,05
0,26
Lign
ito n
egro
1
0,08
62,
680,
233,
050,
26H
ulla
imp
orta
da
1
0,08
62,
520,
222,
870,
25N
ucle
ar
10,
086
3,03
0,26
3,45
0,30
Cicl
o Co
mb
inad
o
10,
086
1,93
0,17
2,19
0,19
Hid
roel
éctri
ca
10,
086
1,00
0,09
1,14
0,10
Coge
nera
ción
MCI
1
0,08
61,
670,
141,
790,
15Co
gene
raci
ón T
G
10,
086
1,61
0,14
1,74
0,15
Coge
nera
ción
TV
1
0,08
61,
720,
151,
860,
16Co
gene
raci
ón C
C
10,
086
1,54
0,13
1,66
0,14
(Con
tinúa
)
– 274 –
(Con
tinua
ción
)
ELEC
TRIC
IDA
DFU
ENTE
/TEC
NO
LOG
ÍA E
NER
GÉT
ICA
CON
SUM
O F
INA
LEN
ERG
ÍA P
RIM
ARI
A
EN B
ORN
AS
DE
CEN
TRA
LEN
PU
NTO
DE
CON
SUM
O (
BT)
MW
hte
p
MW
hte
pM
Wh
tep
Eólic
a, F
otov
olta
ica
1
0,08
61,
000,
091,
140,
10So
lar t
erm
oelé
ctric
a
10,
086
4,56
0,39
5,19
0,45
Biom
asa
eléc
trica
1
0,08
64,
880,
425,
550,
48Bi
ogás
1
0,08
63,
700,
324,
220,
36RS
U (
FORS
U 2
4,88
% (
*)1
0,08
64,
020,
354,
570,
39Ce
ntra
les
de
fuel
óleo
1
0,08
62,
520,
222,
870,
25G
as s
ider
úrgi
co
10,
086
2,86
0,25
3,25
0,28
0,17
0,20
tep
prim
ario
/MW
h ge
nera
do
neto
tep
prim
ario
/MW
h fin
alE.
E. B
aja
tens
ión
(sec
tor d
omés
tico)
10,
086
2,00
2,28
MW
h p
rimar
io /M
Wh
gene
rad
o ne
toM
Wh
prim
ario
/MW
h fin
al
(*)
FRA
CCIÓ
N O
RGÁ
NIC
A D
E R.
S.U
..D
atos
util
izad
os e
n lo
s cá
lcul
os in
tern
os d
e ID
AE.
Fuen
te:
IDA
E.
– 275 –
10Cuad
ro 1
0.2
UN
IDA
DES
DE
ENER
GÍA
TÉR
MIC
A
C↓F→
tec
tep
MW
h G
cal ó
106
bar
ril
103
m3
gas
GJ
térm
ico
103
term
iaBt
up
etró
leo
tec
1,00
00,
78,
147
27,8
5,3
0,77
829
,33
tep
1,42
81
11,6
310
39,7
7,57
1,11
141
,88
MW
h té
rmic
o0,
123
0,08
61
0,85
83,
410,
650,
095
3,61
Gca
l ó 1
03te
rmia
0,14
30,
11,
165
13,
970,
758
0,11
14,
187
106
Btu
0,03
60,
025
0,29
30,
252
10,
191
0,02
81,
055
bar
ril p
etró
leo
0,18
90,
132
1,54
1,31
95,
241
0,14
75,
523
103
m3
gas
1,28
50,
910
,47
935
,76,
811
3,76
9
GJ
0,03
40,
024
0,27
70,
239
0,94
80,
180,
027
1
Mag
nitu
des
exp
resa
das
en
unid
ades
de
colu
mna
«C»
, se
mul
tiplic
an p
or e
l coe
ficie
nte
de
la ta
bla
par
a ex
pre
sarla
s en
uni
dad
es d
e la
fila
«F»
.Fu
ente
:For
o N
ucle
ar.
– 276 –
Cuad
ro 1
0.3
MA
CRO
UN
IDA
DES
DE
ENER
GÍA
C↓F→
Mte
cM
tep
TWh
Ecal
óQ
uad
ó
106
bar
ril
bcm
EJel
éctr
ico
*10
12te
rmia
**10
15Bt
up
etró
leo
(109
m3 )
gas
Mte
c1
0,7
3,14
7x10
–327
,8x1
0–35,
30,
778
0,02
9
Mte
p1,
428
14,
4810
x10–3
39,7
x10–3
7,57
1,11
10,
042
TWh
eléc
trico
*0,
319
0,22
31
2,23
x10–3
1,69
x10–3
1,69
0,24
89,
35x1
0–3
Ecal
ó 1
012te
rmia
**14
310
044
81
3,97
758
111
4,18
7
Qua
d ó
1015
Btu
36
2511
30,
252
119
128
1,05
5
106
bar
ril p
etró
leo
0,
189
0,13
20,
592
1,31
9 x
10–3
5,24
x10
–31
0,14
75,
523
x 10
–3
bcm
(10
9m
3 ) ga
s
1,28
50,
94,
039x
10–3
35,7
x10–3
6,81
10,
038
EJ34
2410
70,
239
0,94
818
027
1
* La
pro
duc
ción
de
1 TW
h el
éctri
co, e
n un
a ce
ntra
l tér
mic
a co
n un
rend
imie
nto
de
38,5
%, r
equi
ere
com
bus
tible
con
un
cont
enid
o en
ergé
tico
de
0,31
9 M
tec
ó 9,
35 x
10-3
EJ.
1TW
h m
ecán
ico
o té
rmic
o eq
uiva
le a
3,6
x 1
0–3EJ
.**
La
term
ia b
ritán
ica
(the
rm)
equi
vale
a 1
00.0
00 B
tu.
Mag
nitu
des
exp
resa
das
en
unid
ades
de
colu
mna
“C”
, se
mul
tiplic
an p
or e
l coe
ficie
nte
de
la ta
bla
par
a ex
pre
sarla
s en
uni
dad
es d
e la
fila
“F”
.Fu
ente
:For
o N
ucle
ar .
– 277 –
10
Cuadro 10.4 SISTEMA INTERNACIONALDE UNIDADES Y UNIDADES DERIVADAS
Unidades básicas
Magnitud Unidad Unidad Símbolo(español) (internacional)
Longitud metro metre mMasa kilogramo kilogram kgTiempo, duración segundo second sCorriente eléctrica amperio ampere ATemperatura
termodinámica kelvin kelvin KCantidad de sustancia mol mole molIntensidad luminosa candela candela cd
Unidades derivadas
Magnitud Unidad Unidad Símbolo(español) (internacional)
Ángulo plano radián radian radÁngulo sólido estereorradián steradian srFrecuencia hercio hertz HzFuerza newton newton NPresión, tensión pascal pascal PaEnergía, trabajo,
cantidad de calor julio joule JPotencia, flujo energético vatio watt WCarga eléctrica,
cantidad de electricidad culombio coulomb C
Diferencia de potencial eléctrico, fuerza electromotriz voltio volt V
Capacidad eléctrica faradio farad FResistencia eléctrica ohmio ohm ΩConductancia eléctrica siemens siemens SFlujo magnético weber weber WbDensidad de
flujo magnético tesla tesla TInductancia henrio henry HTemperatura celsius grado celsius degree celsius °CFlujo luminoso lumen lumen lmIluminancia lux lux lxActividad catalítica katal katal kat
(Continúa)
– 278 –
Uni
dad
es e
spec
iale
s em
ple
adas
en
el c
amp
o n
ucle
ar
Mag
nitu
dU
nid
ad (e
spañ
ol)
Uni
dad
(int
erna
cio
nal)
Sím
bo
loEq
uiva
lenc
ia
Act
ivid
ad d
e un
rad
ionu
clei
do
bec
que
rel
bec
que
rel
Bqs-
1
Dos
is a
bso
rbid
a, e
nerg
ía
más
ica
(com
unic
ada)
, ker
ma
gray
gray
Gy
J/kg
Dos
is e
qui
vale
nte
(*),
d
osis
eq
uiva
lent
e am
bie
ntal
, d
osis
eq
uiva
lent
e d
irecc
iona
l, d
osis
eq
uiva
lent
e in
div
idua
lsi
ever
tsi
ever
tSv
J/kg
Secc
ión
efic
az m
icro
scóp
ica
bar
nb
arn
b10
-28 m
2
Exp
osic
ión
roen
tgen
roen
tgen
R2,
58·1
0-4C/
kgEn
ergí
ael
ectro
nvol
tioel
ectro
nvol
teV
1,60
219·
10-1
9J
Act
ivid
ad d
e un
rad
ionu
clei
do
curio
(**
)cu
rieCi
3,7·
1010
BqD
osis
ab
sorb
ida
rad
(**
)ra
dra
d10
-2G
yD
osis
eq
uiva
lent
ere
m (
**)
rem
rem
10-2
SvM
asa
atóm
ica
u.m
.a. (
***)
a.m
.u.
u1,
660
53·1
0-27
kg
(")
En s
eres
viv
ient
es: s
e ob
tiene
mul
tiplic
and
o la
dos
is a
bso
rbid
a p
or u
n co
efic
ient
e Q
que
dep
end
e d
e la
cla
se d
e ra
dia
ción
; Q e
s 1
par
a ra
dia
ción
β, X
y g
amm
a; 1
0 p
ara
rad
iaci
ón n
eutró
nica
y 2
0 p
ara
rad
iaci
ón α.
(**)
Uni
dad
es e
n d
esus
o.(*
**)
Uni
dad
de
mas
a at
ómic
a un
ifica
da.
(Con
tinua
ción
)
– 279 –
10
Uni
dad
es a
cep
tad
as
Mag
nitu
dU
nid
ad (e
spañ
ol)
Uni
dad
(int
erna
cio
nal)
Sím
bo
loEq
uiva
lenc
ia
Tiem
po
min
uto
min
ute
min
60 s
hora
hour
h3.
600
sd
íad
ayd
86.4
00 s
Áng
ulo
pla
nogr
ado
deg
ree
°(π
/180
) ra
dm
inut
om
inut
e´
(π/1
0.80
0) ra
dse
gund
ose
cond
´´(π
/648
.000
) ra
dÁ
rea
hect
área
hect
are
104
m2
Vol
umen
litro
liter
L, l
10-3
m3
Mas
ato
nela
da
ton
t1.
000
kg
Uni
dad
es e
spec
iale
s y
del
sis
tem
a ce
gesi
mal
Mag
nitu
dU
nid
ad (e
spañ
ol)
Uni
dad
(int
erna
cio
nal)
Sím
bo
loEq
uiva
lenc
ia
Long
itud
ångs
tröm
ångs
tröm
Å10
-10
mPr
esió
n, te
nsió
nb
arb
arb
ar10
5Pa
Fuer
zad
ina
dyn
ed
yn10
-5N
Ener
gía,
trab
ajo,
can
tidad
de
calo
rer
gio
erg
erg
10-7
JD
ensi
dad
de
flujo
mag
nétic
oga
uss
gaus
sG
s (ó
G)
10-4
TFl
ujo
mag
nétic
om
axw
ell
max
wel
lM
x10
-8W
bCa
mp
o m
agné
tico
oers
ted
oers
ted
Oe
1000
/πA
·m-1
Fuen
te:F
oro
Nuc
lear
a p
artir
del
Rea
l Dec
reto
203
2/20
09, d
e 30
de
dic
iem
bre
, por
el q
ue s
e es
tab
lece
n la
s un
idad
es le
gale
s d
e m
edid
a, p
ublic
ado
en e
l BO
E nº
18
de
21 d
een
ero
de
2010
.
Cuadro 10.5 MÚLTIPLOS Y SUBMÚLTIPLOS DE UNIDADES
Múltiplos
Orden de Denominación Denominación Prefijo Símbolomagnitud española anglosajona
1024 cuatrillón 2 yotta- Y10212 mil trillones zetta- Z1018 trillón quintillion exa- E
1015 mil billones quadrillion2 peta- P
1012 billón trillion tera- T
1092 millardo billion giga- G
1062 millón million mega- M
1032 millar thousand kilo- k
1022 centena hundred hecto- h
1012 decena ten deca- da
Submúltiplos
Orden de Denominación Denominación Prefijo Símbolomagnitud española anglosajona
10–1 décima tenth deci- d10–2 centésima hundredth centi- c10–3 milésima thousandth mili- m
10–6 millonésima millionth2 micro- μ
10–9 milmillonésima billionth nano- n
10–122 billonésima trillionth pico- p
10–152 milibillonésima quadrillionth femto- t
10–182 trillonésima quintillionth atto- a
10–212 zepto- z
10–242 yocto- y
Fuente: Foro Nuclear.
Cuadro 10.6 UNIDADES DE TEMPERATURA
Equivalencia entre las unidades1 K = 1ºC = 9/5ºF
Equivalencia entre las temperaturasTK = 273,15 + TC = 255,37 + 5/9TF
TC = - 273,15 + TK = 5/9 (TF –32)TF = 32 + 9/5TC = - 459,67 + 9/5TK
Fuente: Foro Nuclear.
– 280 –
– 281 –
10Cuad
ro 1
0.7
° EQ
UIV
ALE
NCI
AS
ENTR
E U
NID
AD
ES B
RIT
ÁN
ICA
S Y
MÉT
RIC
AS
El s
omb
read
o co
rresp
ond
e a
las
unid
ades
mét
ricas
Uni
dad
es d
e lo
ngit
ud
min
ftyd
mi (
t)m
i (n)
met
ro m
eter
.....
......
......
......
......
......
......
......
....
139
,370
13,
2808
1,09
360,
0006
20,
0005
4
pul
gad
a in
ch...
......
......
......
......
......
......
......
.....
0,02
541
0,08
330,
0278
––
pie
foot
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
0,30
4812
10,
3333
––
yard
a ya
rd ..
......
......
......
......
......
......
......
......
....
0,91
4436
31
––
mill
a te
rrest
re s
tatu
te m
ile...
......
......
......
......
..16
09,3
–52
8017
601
0,86
90
mill
a ná
utic
a na
utic
al m
ile .
......
......
......
......
....
1852
–60
7620
251,
1508
1
1 fa
thom
= 6
ft =
1,8
288
m1
mil
= 1
thou
sand
th=
0,0
01 in
1 le
gua
(leag
ue)
= 3
mill
as n
áutic
as =
482
8,03
m1
año-
luz
= 9
,46 ×
1012
km1
par
sec
= 3
,085
7 ×
1013
km(C
ontin
úa)
– 282 –
El s
omb
read
o co
rresp
ond
e a
las
unid
ades
mét
ricas
Uni
dad
es d
e su
per
fici
e
m2
hakm
2sq
insq
ft
sq m
iac
re
met
ro c
uad
rad
o sq
uare
met
er...
......
....
10,
0001
10–6
1.55
010
,764
–2,
47 ×
10–4
hect
área
hec
tare
......
......
......
......
......
....
10.0
001
0,01
–10
7.63
90,
0038
62,
4711
kiló
met
ro c
uad
rad
o sq
uare
kilo
met
er...
106
100
1–
–0,
3861
247,
11
pul
gad
a cu
adra
da
squa
re in
ch...
......
..0,
0006
45–
–1
0,06
944
––
pie
cua
dra
do
squa
re fo
ot...
......
......
....
0,09
29–
–14
41
––
mill
a cu
adra
da
squa
re m
ile...
......
......
...2,
586 ×
106
258,
602,
586
––
164
0
acre
acre
....
......
......
......
......
......
......
......
4.04
6,9
0,40
47–
–43
.560
0,00
156
1
(Con
tinua
ción
)
– 283 –
10
Uni
dad
es d
e vo
lum
en/c
apac
idad
cu f
tcu
inU
S ga
lIm
p g
ald
m3 /l
m3 /k
l
pie
cúb
ico
cub
ic fo
ot...
......
......
......
.....
117
287,
4805
6,22
8028
,317
0,02
83
pul
gad
a cú
bic
a cu
bic
inch
.....
......
......
.5,
787 ×
10-4
10,
0043
30,
0036
10,
0164
–
galó
n am
eric
ano
US
gallo
n ...
......
......
...0,
1336
823
11
0,83
263,
7854
10,
0037
8
galó
n im
per
ia Im
per
ial g
allo
n ...
......
.....
0,16
057
277,
451,
2011
14,
5466
60,
0045
7
dec
ímet
ro c
úbic
o/lit
ro ..
......
......
......
.....
0,03
531
61,0
240,
2641
70,
2199
10,
001
met
ro c
úbic
o/ki
lolit
ro .
......
......
......
......
.35
,31
61.0
2426
4,17
219,
910
001
1 ga
llon
= 4
qua
rts =
8 p
ints
1 p
int =
12
fluid
oun
ces
1 flu
id o
unce
(U
S) =
29,
573
7 m
l1
bar
ril d
e p
etró
leo
(bb
l) =
42
galo
nes
US
= 1
58,9
l(C
ontin
úa)
– 284 –
(Con
tinua
ción
)El
som
bre
ado
corre
spon
de
a la
s un
idad
es m
étric
as
Uni
dad
es d
e m
asa
kgt
lbto
nU
S cw
t
kilo
gram
o ki
logr
am1
0,00
12,
204
60,
0011
00,
022
tone
lad
a m
étric
a to
nne
1000
122
04,6
21,
1023
libra
pou
nd
0,45
359
10,
000
50,
01
tone
lad
a co
rta to
n 90
7,18
50,
9071
820
001
20
qui
ntal
am
eric
ano
US
hund
red
wei
ght
45,3
60,
0454
100
0,05
1
1 lib
ra =
16
onza
s av
oird
upoi
s (o
z)1
onza
avo
irdup
ois
= 2
8,34
9 5
gram
os1
onza
troy
= 3
1,1
gram
osN
ota
par
a el
uso
de
las
tab
las.
Las
mag
nitu
des
exp
resa
das
en
unid
ades
de
la 1
.ª co
lum
na, s
e m
ultip
lican
por
el c
oefic
ient
e d
e la
tab
la p
ara
exp
resa
rlas
en la
s un
idad
es d
e la
1.ª
fila.
Fuen
te:F
oro
Nuc
lear
.
SOCIOS DEL FORO NUCLEAR
– 286 –
SOCIOS ORDINARIOS
• AMPHOS 21• AREVA MADRID• CENTRAL NUCLEAR DE ALMARAZ• CENTRAL NUCLEAR DE ASCÓ• CENTRAL NUCLEAR DE COFRENTES• CENTRAL NUCLEAR DE TRILLO• CENTRAL NUCLEAR DE VANDELLÓS II• CENTRO TECNOLÓGICO DE COMPONENTES• COAPSA CONTROL• EDP• EMPRESARIOS AGRUPADOS• ENDESA• ENSA• ENUSA INDUSTRIAS AVANZADAS• ENWESA• EULEN• GAS NATURAL FENOSA• GD ENERGY SERVICES• GE-HITACHI NUCLEAR ENERGY• GEOCISA• GHESA INGENIERÍA Y TECNOLOGÍA• IBERDROLA• INGENIERÍA IDOM INTERNACIONAL• MEDIDAS AMBIENTALES• NUCLENOR• NUSIM• OMEXOM• PROINSA• RINGO VÁLVULAS• SENER• SIEMSA INDUSTRIA• TAIM WESER• TECNATOM• TÉCNICAS REUNIDAS• TEC-RATIO• UNESA• VIRLAB• WESTINGHOUSE ELECTRIC SPAIN• WESTINGHOUSE TECHNOLOGY SERVICES
(A fecha de edición de esta publicación)
SOCIOS ADHERIDOS
• AEC (Asociación Española para la Calidad)• AMAC (Asociación de Municipios en Áreas de Centrales
Nucleares)• CEMA (Club Español del Medio Ambiente)• CONFEMETAL (Confederación Española de Organizaciones
Empresariales del Metal)• Consejo Superior de Colegios de Ingenieros de Minas de
España• Departamento de Ingeniería Química y Nuclear de la
Universidad Politécnica de Valencia• Escuela Técnica Superior de Ingenieros de Caminos de
Madrid• Escuela Técnica Superior de Ingenieros de Minas de Madrid• Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales de Bilbao• Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales de la
UNED (Universidad Nacional de Educación a Distancia)• Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales de
Madrid• Fundación Empresa y Clima• OFICEMEN (Agrupación de Fabricantes de Cemento de
España)• SEOPAN (Asociación de Empresas Constructoras y
Concesionarias de Infraestructuras)• SERCOBE (Asociación Nacional de Fabricantes de Bienes de
Equipo)• TECNIBERIA (Asociación Española de Empresas de
Ingeniería, Consultoría y Servicios Tecnológicos)• UNESID (Unión de Empresas Siderúrgicas)
(A fecha de edición de esta publicación)
Para facilitar su utilización, existe una versión electrónica
de las tablas y gráficos de esta nueva edición
en nuestra página web:
www.foronuclear.org
Para solicitar información contactar con:
FORO DE LA INDUSTRIA NUCLEAR ESPAÑOLA
c/ Boix y Morer, 6-3º28003 MADRID
Teléf. + 34 91 553 63 03
e-mail: [email protected]@foronuclear
www.foronuclear.org
Foro de la Industria Nuclear Española
Boix y Morer 6 - 3º. 28003 MadridTel.: +34 915 536 303
Email: [email protected]@foronuclear
www.foronuclear.org