Date post: | 06-Mar-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | 8probintziak |
View: | 273 times |
Download: | 5 times |
2011ko Urtarrilaren 27koa - 27 Janvier 2011 - 1,20 E - N° 3090- ISSN 0767-7643
Onestea dakiguna guti dela ezdakigunaren aldean hori da zuhurtzia (Lao-Tseu)
Badu hogei bat urte Natura 2000 proiektuaz mintzatzen entzuten dugula. Halako beldur batekin, egia erran, gainetik inposatu nahi daukuten bortxazko gauza bat bezala. Jakin gabe xuxen zer den Natura 2000 hori. 1990ko urtetan Europatik abiatua den proiektu handi bat da, naturgune aberatsenak zaintzeko eta gune horietan bizi ekonomikoa sustatzeko, elgarrekilako harmonian. Frantses lurraldearen %12,5 beiratu behar lituzke Natura 2000k. Ipar Euskal Herri huni doakionez, 29 gune dira berexiak, hots euskal lurralde hunen %60a.
Natura 2000, urraska
Elena Aguerre, EHLG-ko langilea, Natura 2000 proiektuaren biziarazlea
Larrun eta Xoldohogainako alhapideak ere begiratu behar, Natura 2000 ren gerizapean
Etsaigotik partxuergoraBainan biziki gaizki presentatua izan zen herrietan Natura 2000 hori, prefetaren gutuna baten bidez inposatua bezala, tokiko jendearen ikuspuntuak kondutan hartu gabe. Ondorioz, herri gehienak, mesfidati, Natura 2000ren kontra agertu ziren. Europak 2000garren urtetik goiti pentsatzen baitzuen xede hori obratuko zela, urrun gira hortatik. Frantses lurraldea arrunt gibel da alor hortan, Akitania dagolarik gibelenatuetarik, eta Akitanian gure departamendua. Biarnoan gauzak arrunt uzkurki joanki balinbadira, Ipar Euskal Herrian Natura 2000 ari da emeki emeki gorpuzten, tokika elgarrekilako partaidetza bat muntaturik, batzu eta bertzeen ikusmoldeak entzunez, gerorako fruitu on frangoren menturarekin.
Larrun-Xoldokogaina eremuan, baikorki aitzinaBi gune dira aitzinatuenak Ipar Euskal Herrian, Miarritzen Mariscot aintziraren inguruak, hau eremu arras ttipia, eta LarrunXoldokogaina, lau herri hunkitzen dituena, Sara, Azkaine, Urruña eta Biriatu, 5780 hektara nunbaitan. 2005ean abiatu ziren hor urratsak. ONFak egin zituen lehen diagnostikoak, bainan gehien bat oihangintzari mugatuz, laborantzaren alorra baztertuz. 2008an, Hego Lapurdi herri elkargoak hartu zuen eskualde hortako Natura 2000ren ardura, hunek Euskal Herriko Laborantza Ganbarari galdegiten ziola diagnostiko sozioeko
nomikoak egitea, laborantzari emanez lehentasuna, diagnostiko ekologikoak aldiz CREN egituraren gain utziz (Conservatoire Régional des Espaces Naturels). Urte bat huntan, EHLGko Elena Aguerre lanean suharki ari da LarrunXoldokogainako eremu hortan, sasitzen ari den eremua, geroeta artalde eta pottoka gutiago baitabil han gaindi. Nola beiratu mendia eta hunen baitako bioaniztasuna, nola atxik alhapide sendoak, nola garatu iturri ekonomikoak, nola kurutzarazi mendi horren erabiltzaileak, laborari, artzain, oihantzain, ibiltari eta bertze, hara Natura 2000ren desafioa. Lau herri horietako auzapezak gogo onez inplikaturik daude proiektu hortan, ikusirik onik baizik ez dezakela ekar gisa hortako xedeak, denak eskuz esku aitzinatzen balinbadira, nehoren bizkar jokatu gabe. Jakinez diru laguntzak jin ditaizkeela Frantzia eta Europatik, araberako neurrien berme.
Bertze gune batzutan lehen urratsakEz dira kostalde hortan bakarrik gauzak aitzinatzen ari. Urte bat eterdi huntan, Aldudeko mendietan bai eta Errobi ibaiaren luzetasun guzian ikerketak aitzinatzen ari dira, helburuak finkatzen, gerorat neurri konkretuak hartzeko hor ere. Halaber ArtzamendiMundarrain aldean, Bidarrai, I tsasu, Luhuso, Ezpeleta, Zuraide eta Ainhoa arrunt deliberatuak daudela mendi gune horren funtsezko kudean tzan. Bertze gune guziak noizbait hasteko artean.
Gure Hitza
Giza EskubideakNehork ez dezake uka demokraziak zerbait balio duela Frantzian. Frantsesek badakite eta, gehiago dena, aldarrikatzen dute erranez eta errepikatuz Frantzia dela « giza eskubideen aberria ». Horrekin dena errana da.Demokrazia izanikan ere, iduri luke Frantziak maite dituela diktadoreak. Oroit zarezte nola agurtua izan zen Libiako jauntxoa etorri zelarik bere oihaletxolarekin ; 23 urtez, Mitterrand lehenik, Chirac gero, Sarkozy azkenik, adiskidetu dira Tunisiako diktadorearekin ; 25 urtez aipatu ditudan hiru lehendakariek onartu dute aterbetua izan zedin Frantzian Haitiko gizatzarra.Halakoa da « giza eskubideen aberria »
Mundu zabalean
Zoin luze!Badu kasik zortzi urte (hiru hilabete es-kas) Espainiako polizak preso altxatu zi-tuela hogoi bat lagun Udalbiltza hautetsi erakundea kudeatzen zutenetarik, horie-tan barne Xarlo Etxezaharreta hazpanda-rra. Zendako ezarri zituzten hola itzalean? Baizik-eta ETA-koak zirela edo bederen ETA-rekin nolazpait partzuer plantatuak. Euskal-Herrian, denak harritu ziren hori jakin zelarik. Denek jakinki alabainan ix-torio horrek etzuela kolore mikorik eta Udalbiltzak zonbait urte hartan bazuela abiatua borroka harmatuarekin deus ikustekorik etzuen sail bat asko gise-tarat arras goresgarria… Bizkitartean, hogoi lagunak preso atxiki zituzten zon-bait hilabete, gaixtagin handi batzu balire bezala. Eta azkenean libratu bainan diru meta ederra bildurik, zonbait ehun mila euro, aska tze horren berme! Libratu-eta ere haatik, hogoiak azterketapean izanki auzitegirat deituak izan arte! Auzia jin zen zazpi urte luzeren buruan, joanden udan alabainan. Egundainokotan, Ma-drilgo epaileek denbora asko hartu dute beren erabakiaren finkatzeko. Joanden egunean dute erabaki horren berri eman. Erranez denen buru Udalbiltzakoak e tzirela ETA-kide bezala ekarriak izaiten ahal. Denak xurituak izan dira beraz eta ezin uka segur hori berri ona dela. Bainan zendako izan da hoin korda luzea? Zortzi urte behar zutena igurikatu holako eraba-ki baten hartzeko? E tzena aski garbi ageri zentzugabekeriaz ko mendekio hutsa iza-na zela hautetsi horien preso altxatzea eta auziperaturik atxikitzea? Beihalakoak ziona, irringarri ere litake ez balitz nigar-ringarri! Eta gero, hortan bukatzen dea afera? Denboran bildu dirua itzuliko zaio-tea laster eta jesturik gabe? Eta hobenik gabe preso egon direnek ez ote dute har-tze untsalaz damu-domai zerbait? Harrigarri da bestenaz hori ere! Oraiko mendean, zernahi gauza egiten da ta-rrapataka, beti lasterka, beti presaka, zalutasun edo abiadura handienean! Kar-kula batzuen funtsez egiteko behar den denbora batere hartu gabe! Ba, bainan batzuetan, manatari handi batzuen ara egitea gatik edo zazi zu, arrunt bestal-derat ari dira hor gaindi! Zonbait egunez edo zonbait astez xuritzen ahal den afe-rak irauten ahal du, dena estakuru, urteak eta urteak! Eta biziki arrazoinki entzun-arazten dire-larik ere aldarrikapen batzu, badakite hor gaindi luzaz eta luzaz ez adituarena egi-ten, iduri elkorrak direla! Harritzeko dea gero bazterrak kexatzen badira? Janbattitt Dirassar
Gehexan Pontto
bere presidengorako tema.• ONU batasunak ere baluke zer erran Bolikosta hortaz munduko nazioneen izenean. Lehenik 2000 soldado gehiagoren Bolikostarat igortzea bozkatua du eta Gbagbori aiher hura ere.• Haiti dohakabean berriz bi president ohi sudurra erakusten hasiak. Lehena J.C. Duvalier diktadore ohia, hau berriz Haitirat sartua batbatean baina zorrozki segitua ere eta berriz akusatua nolazpait, berak kargutan zelarik egin txarkerietaz konduak eman ditzan, baina libro dago mementoan. Eta azkena, Aristide apez eta president ohia berriz sartzekotan litakeena pasaportea ukanez geroz.• Teheran kapitala duen Irango herriak beti kezkatzen du Iguzkialde hartako mundua baieta hunatagokoa ere atomikaren beldur horiekin. Beste nazio indartsuek Istanbul Turkiakoan egin duten elkarrizketan dira kexamendu asko agertu gai hortaz. Iranek ez duela bere ametsetan amore emaiteko gogorik erakusten eta ez uko egin nahi bere xedeetan, uranium aberasteko bidean segitu beharrez, harek ere dretxo duela besteren mailerat heltzea nornahik bezala. Lokia zerbait ere baluke hortako, berak dionaz beste sei naziok nuklearra duten bezala, erran nahi baita Estadu Batuetako Amerika, Errusia, Xina, Frantzia, Bretainia Batua eta Alemaniak.• Airekoetan Airlines Group konpainia berria ere izanen da jadanik ezagutzen ditugunen gainera. Elgarretaratze batetik sortu da hori, hots Bristish Airways ingelesa eta Iberia espainiola josiz elgarrekin. Orai Europako bigarrena izanen da hori burtsan, Europan, Alemaniako Lufthansaren ondotik.• Portugalen Presidentaren bozak zituzten igandean. Pentsatzeko zen bezala
• Aljeriak ere badu zerbait pentsaketa egiteko Tunisian gertatua den ondotik eta bereak gogoan. Orai protesta mota berri batzu dira hor gertatzen direnak : gutienik ustean bere buruari su emanez hiltzen baitute etsituek gobernuko palazio edo karguetxe batzuen aitzinean. Protesta bideak ez dituzte eskas : prezioak goiti joanak, lana eskas eta beste. Gobernuak bere aldetik ahal duena egiten du olio eta sukre prezioak apalduz jende behartsuaren ixilarazteko, nahiz hori ez den jestu xume bat baizik. Horien gainerat, indarra ere baliatzen du, 1200 arrastatze eta 800 kolpatu bederen baititu eginak, izanak ziren manifestaldien ondotik, baieta hil zenbait ere.• Libanon ez dute gehiago gizonik urkatuko tribunaleko gaztiguen ondotik. Delibero hori bera hartua zuten xedetzat jadanik Arabia Sauditarrak, Turkiak eta Qatar herriak. ONU batasuna dute holako gauzetarat ekarle, funtsean hura delarik ere 2005eko hilketa hura xuritu beharrez ari, orduan baitzuten hil Rafic Hariri lehen minixtro sunita. Horien ondotik orai ez da soberarik fida Hezbolah eta bere kexua erakutsi ere du oraiko Saad Haririren gobernamendutik jalgiaraziz bere ministroak, horrek duelarik gobernu hori ero rrarazi.• Pakistanen herriaren islamisatzea beti aitzinatzen ari da eta hori kezka latza da hango giristinoentzat haien libertatean. Erran behar da ehunetarik hiru direla giristinoak hango jendetzan, hiru miliun orotara, 125 miliun pakistandarren artean. Jende xeheak dira han giristino fededunak, bai laborarietan eta bai hirietan bizi direnetan ere, eta zinez berex eta baztertuak. Badute herri hartan blasfemioaren kondenatzeko legea, aski kritikatua denetan. Jestu gutiz izaiten ahal da jendea kondenatua blasfemio hortaz, ala islamisten Coran liburua ez errespetatuz, edo hango legearen xauxunkeria batzueri ez sumetituz. Badituzte holako asko kondenatu presondegietan ere, ahal nola ama familiako bat hiltzera kondenatua, urkatzea irriska tzen duena.• Lepradunen Eguna da munduan urtarrilaren ondar huntan. Mundu guzikoa, aurten 58.garrena. Gure tokietan ezagutua ez bada ere gaitz izigarri hori, jakin behar da badirela oraino zenbait miliun gorputzaren usteldura mota hortaz joak direnak, herri gibelatuetan, ez janedan onik ez garbitasunik ez dutenetan. Hots 244796 kasu berri agertu ziren 2009ko urtean artamenentzat. Badira 23 miliun sendatuak izanak, baina kasik beti ondorioekin, orobat zango moztua edo beste. Eskeak badira beti.• Bolikostan ez dira orain arte gauzak argitu hango presidengoaz, non ez diren oraino ilunak nahasi. Oraiko president izendatua, Ouattara, beti inguratua eta kasik setiatua daukate Gbagbo bozen galtzalearen soldadoek, denbora berean ONU herriartekoa alde duelarik Ouattarak eta manatzen ere Gbagbok utz dezan
Anibal Cavaco Silvak aise ereman du auzi hori % 55 boz beretuz, bigarrenak, Manuel Alegerek ez duelarik % 20 baizik bildu. Beraz lehengo president bera izanen dute.• Italian Berlusconi presidenta apal dute bere gobernuaren kudeantzan, beren iritzia emaitera deituak izan diren ehunetarik 49ren arabera. Haatik baditu aldekoak ere, nahiz ainitzek deitzen duten bere karguaren uztera, ainitz eskandala eta bitxikeriaz akusatua dagolarik.
Anibal Cavaco Silva
2
Han eta HeMen
Ofizioen foroa, Baigorriko Donostei ikastetxeanOtsailaren 1ean, asteartez, iraganen da GaraziBaigorri lurraldeko Ofizioen foroa, 50 profesionalen presentziarekin. Baigorriko PIJ (Point Information Jeunesse) da foro horren antolatzailea, Donostei ikastetxea eta Frantsesenea laborantza lizeoaren laguntzarekin. Bi urtetarik antolatzen da, aurtengo hau laugarrena, aldizka Garazi edo Baigorri aldean. Orain arte biga egin dira Izpuran eta bat Baigorriko Plazaxokon. Lehen aldia da haatik ikastetxe batean antolatzen dela, horrek abantail handiak ekartzen dituela, tokia eta muntaduren aldetik, bereziki informatika tresnerian.
Foro horren bidez, eskualde hortako ikasleek bai eta orotako langilek eta lanbila dabilanek kurutzatzen ahalko dituzte profesionalak, geroko lanbideetaz ahal bezain bat xehetasun eskuratzeko. Eta gisa hortako foroek frogatua dute zein garrantzitsuak diren gazteak lan munduari prestatzeko. Donostei ikastetxeko zazpi gela izanen dira foroaren zerbitzuko, lansailen arabera : osagarri eta
soziala ; irakaskuntza, komunikabideak, eremu artistikoa ; laborantza, ingurumena, kirola ; zuzenbidea, komertsioa, kudeantza ; bastimendua, obra publikoak, ofizialgintza, industria ; administrazioa, sekuritatea, sokorriak... Eta ere gela berezi bat zeintan Biarnoko Gendre aitasemeek aurkeztuko duten
kap2koi websistema berria, berek pikoan emana, ofizioeri buruzko orientabidean arrunt lagungarri dena.
Frantsesenea lizeoko ikasle batzu foroan izanen dira egun guzian, batzu eta bertzeak e rrezebitzeko, gidatzeko, argitzeko... Joko bat ere proposa
tuko dute harat doazen guzieri, galdeketa baten moduan, bisitaria eginahala erakusmahain guzietatik iraganarazteko (alabainan, ofizio guziek badute beren interesa). Joko hortan parte hartuko dutenentzat sariak izanen dira, erosgai txartelak eta bertze. Foroko idekidura tenoreak : 9:0012:30/13:3017:00.
Laurent Elissondo (Donostei), Marie-Claire Castet (PIJ), Cécile Crouspeyre (Frantsesenea), Ofizioen foroaren aurkezpe-nean, lagun batzuz inguraturik (arg. P.E.)
“Eskuen sustraiak”, Oier Guillanek duela bi urte idatzi zuen poesia liburuan sustraitutako errezitaldi dramat iza tua, azken aldikotz eskainiko da urtarrilaren 29an, l a r u n b a t e z (18:00) Senpere Larraldean. Ekitaldi hori Hatsa elkarteak antolatzen du, ‘Maite ditugun olerkariak’ proiektuaren barne. Hona hemen egitaraua : 11:00 oinezko ibilaldi ‘poetikoa’ Amotzen, 13:00 errezitaldiaren egituratzaileaktoreen bazkaria, 18:00 “ESKUEN SUSTRAIAK” ikusgarria Larraldean.
Errezitaldian parte hartuko dutenak hauk izango dira : Asier Sarasola eta Oier Guillan (ahotsak eta hitzak), Ander Fernandez (musika), Idoia Beratarbide (pintura). Azken emanaldi honetan ere bazterretik parte hartu duten artista guzien kolaboraziopiezak eskainiak izanen dira : Alvaro Ledesma (biolina), Amaia Corral (soinu paisaia antzeztua), Imanol Carballo (kantautorea), Iker Fernandez (poesia), Oscar Manso (poesia). Informazio gehiago: http://eskuensustraiak.blogspot.com/
Poesia, musika eta pintura elkarrekinzuzenean
Antton Gutierrez, Idoia Beratarbide eta Oier Guillan
Gazteendako aurrezkirako lekuko taldea (Galt)Euskaldun Gazteria gazte batzuk animatu eta kudeatutako elkartea da. Helburua du Euskal Herri barnealdean gazteek proiektuak kolektiboki plantan ezartzea, beren lurraldearen aktore bilaka daitezen. Euskaldun Gazteriako talde bat Baxe Nafarroan GALT bat (Gazteendako Aurrezkirako Lekuko Taldea) plantan ezartzen ari da (frantsesez CLEJ Comité Local d’Epargne pour les Jeunes). GALTaren printzipioa 180E kotisatzen duten jendeak biltzea da, enpresa bat sortu, arramuntatu ala garatu nahi duten gazteen laguntzeko. %0 tasako diru prestatzeak direnez, GALTari dirua prestatu duten jendeek osoki
berreskuratuko dute.2010eko azaroan GALTa aurkezteko komunikazio kanpaina bat egin zuen Euskaldun Gazteriak. Orain, urrats berri bat nahi dio eman proiektuari : GALTa ofizialki sortuko da, biltzar nagusi sortzailearen bidez 2011ko urtarrilaren 28-an ostiralez (20:30), Euskal Herriko laborantza Ganbararen egoitzan, Ain-hize Monjolosen.Horrez gain, Euskaldun Gazteriak jakinarazten du ere kotisatzaileak oraindik xekatzen dituela. GALTan parte hartzeko xedea duten jendeak biltzar nagusira joaitera edo elkartearekin harremanetan jartzera gomitatuak dira.
bordeleko euskal etxetikGure aktibitateen iturri den Euskal Herriari, euskalduner, Herriako kideer eta irakurleer, Urte berri on Bordeleko Eskual Etxearen partez !Hemen gaindi beti jarraikiak gira euskal kulturari ! Urtarrilaren 9an urtearen lehen ekintza ginuen Olentzero Egunarekin. Lehendabizi, “Entraidelaguntza” sailak antolatutako adinekoen bazkariak 70 urtez goitiko kideak bildu ditu ; gero ipuinak Euskal Herritik etorritako Xan Errotabehererekin, ipuinez ipuin handiak nola ttipiak adiadi, irrikarkailaka edo aho zabalik atxiki gituena giro ezin hobean ; eta bukatzeko
jokoak, krakada eta, nola ez, opariak haurrendako Olentzerok berak ekarriak ! Zer egun goxoa !!!Urtarril ondarrean Biltzar Nagusia izanen dugu : Mixel Salagoity gure presidentak kudeaturik, 2010 urtearen bilana, kontuak, sailen aktibitatea eta abar presentatuak izanen zaizkie Eskual Etxeko kideer. Ondotik, zintzurbustitzea, bazkaria eta besta ! Eta otsailaren 6an, igandearekin, goizetik arrats, mus txapelketa !Bordeleko Eskual Etxea beti aitzina!
David MUGICA
3
HeGoaldeanUdalbiltza: auzipetuak xurituak Espainiako Auzitegi Nazionalak xuritu ditu Udalbiltza auzian inplikatu 20 pertsonak. Ez du a rrazoinik aurkitu auzipetuen kondenatzeko. Ez dela frogatua Udalbiltza ETAren adarra denik dio epaiak, ez eta ere talde hiltzailearen zuzendaritzaren kontrolpean zegoenik. Epaiak dio ETAren helburu berak izaitea ez dela delitua. 19 urteren preso zigorra galdatzen zuen Dignidad y Justicia elkarteak auzipetuentzat. 2003ko apirilean egin zuten Espainiako Auzitegi Nazionalak agindu Udabiltzaren kontrako polizia operazioa. Joan den uztailaren 15ean abiatu zen epaiketa, urriaren 26an bururatu zena.
Hamar pertsona arrastatuak Ekin eta Askatasunarekin zerikusia izanaz akusatuak Guardia Zibila eta Policia Nazionalak 10 persona arrastatu dituzte Nafarroa eta Araban, Ekin eta Askatasuna elkarteekin eta beraz ETArekin zer ikusia izaiteaz akusatuak. Hoietan Iker Moreno, Txelui Moreno ezker abertzaleko ordezkariaren semea. Polizak uste du Jon Patxi Arratibel gaztea ETArentzat zerga iraultzailea biltzeko lanetan, enpresak kontrolatzen zituela eta ETAko ordezkariekin bilkurak eginak zituela. Terrorismoaren kontrako iturriek uste dute gazte hoiei ETAk galdatua ziela Ekinen zuzendaritza berriz osatzea Ezker Abertzalea kontrolatzeko. Hamar arrastatuetarik sei preso ezarriak izan dira eta besteak aske utziak. Zenbai
tek torturak jasana salatu dute. Suetenaren aldeko deklarazioaz geroz, ETAren kontrako lehen operazioa polizak egin duena.
Poliza operazioaren kontrako manifestaldia IruñeanEspainiako Estatuaren jokabidea salatu dute milaka lagunek, Iruñean egin manifestaldian “Bake bidea, aterabide demokratikoak orain, atxiloketa gehiagorik ez!” lelopean. Gernikako akordioa sinatu eragilek deitu manifestaldian Ezker Abertzale, EA, Aralar, Alternatiba alderdietako ordezkariek parte hartu dute. ETAk urtarrilaren 10ean ezagutarazi sueten iraunkor, orokor eta egiaztagarriaren ondotik, Estatuak ere urratsak egin behar dituela zioten antolatzaleek, Euskal Herria bake eta normalizazio politikoari buruz egiten ari den bidean, azken poliza operazioa bezalako trabak ezartzeko orde.
Urtarrilaren 27a : greba eguna Espainiar gobernuak proposatu erretiroaren erreforma salatzeko greba eguna deitua dute hegoaldean ELA eta LAB eta STEE Eilas sindikatek. CCOO eta UGTk ez dute parte hartu deialdian. Erreformak proposatzen du besteak beste lanari dedikatu urteak 67 urte artino luzatzea.
Turismoaren arrakasta Urte arras ona izan da turismoarentzat jazko urtea hego Euskal Herriko hiru lurraldetan. Hoteletan 2.238.699 bisitari
izan dituzte jaz, aitzineko urtean baino 247.000 gehiago. Oro har, % 12ko emendatzea : Araban % 22 gehiago, Bizkaian % 11 eta Gipuzkoan % 10.Espainiar estatutik jin bidaiariek % 14az gora egin dute, Madril, Katalunia eta Kastilla eta Leonetik jinek bereziki. Atzerritarrak ere gehiago (%15a) izan dira. Gehienak Frantziatik, Portugaletik, Italiatik, AEBetatik eta Kanadatik jinak.
“Txiki” hil zuten balen aza-lak, «herriaren esku»Jon Paredes Manot Txiki ETAko militantea hil zuten balen azalak Lazkaoko artxibategian gordeak izanen dira familiaren aginduz. “Herriaren esku” daudela jakinarazi du Txikiren amak: “Txiki herriarena da, eta bala azalek ere hala behar dute izan” deklaratu du bere familiak, “jendeak ikusi nahi baditu, ikertu... gure herriko historiarentzat dira” gehituz. Guardia zibilek, 1975eko irailaren 27an, Bartzelonan fusilatu zituen Txiki eta Angel Otaegi, FRAPeko beste hiru kideekin. Frankismoaren garaian fusilatu azken bost lagunak izan ziren.
Euskara jakiteak lanbideak emendatzen Euskaldunen % 85ak uste du eus kara jakiteak lanbideak zabaltzen dituela, Eusko Jaurlaritzak egin inkestaren arabera. Inkesta 15 urtez goitiko 1806 lagunen artean egina izan da : 504 elkarrizketa Araban, 728 Bizkaian eta 574 Gipuzkoan. Bainan euskara, gaztelera baino
arras gutiago erabilia da. Hala nola familietan, beti euskaraz egiten dutenak % 13 dira, gazteleraz berriz, % 68. Lagunartean, %9 dira bakarrik beti euskaraz egiten dutenak.Bestalde, publikoarekin lan egiten duten funtzionarioek euskaraz jakitea «nahitezkoa» dela erantzun dute hamarretik zazpiek.
Urriaz geroz zerga iraultzalerik ez Ramon Jauregui ministroak dionaz, urriaz geroz ETAk ez du zerga ordaintzeko gutunik helarazi enpresa buruei. Hala ere Jaureguik ez du uste ETAk armen uztearen erabakia hartua duenik.
622.125 biztanle Nafarroan Azken kondaketen arabera, 2011ko urtarrilaren lehenean 622.125 biztanle bazituen Nafarroak. Urtebetez 3.112 biztanle gehiago.
Euskara Madrilgo senadoan Madrilgo senadoan, Euskara, Galiziera eta Katalana baliatzen ahalko dituztela senadoreek baimendua izan da. Beren ama hizkuntzan mintzatzen ahalko dira senadoreak. Polemika bizia piztu du erabakiak jakinez neurria 250 mila euro gostako dela itzultzaleen ordaintzeko. Neurriaren aldekoek diote Europar Batasunean 23 hizkuntza ofizial badirela, mila itzultzaleei lana emanez eta 240 milioi euroko gastuarekin.
Ikastoletako arduradunek hemendik aitzina eremanen duten kanpainaren berri eman dute astelehenean Donostian. « Konfiantzan, ikastola » lemarekin eremanen den kanpaina. Errepikatua izan da ikastola dela sistemarik seguruena eta egokiena euskararen bererrekuperatze bidean, eta konfiantza osoz jo behar dela aitzina ikastolekin.
Konfiantzan, ikastola
Ikastolen sareko arduradunak, Pello Mariñelarena, Koldo Tellitu eta Hur Gorostiaga, kanpaina berria aurkezterakoan.
Zoe Bray-ren begi kliska
Su-etena
4
eGun eta biHar65 miliun…Jende kondaketak, zonbait urtetarik xeheki egiten direnak, hasi dira egun hotan eskuin eta ezker… Emaitzen berri urte ondarrean edo hola jakinen da…Dena hortakoa den INSEE erakundeak urte guziz agertzen ditu haatik bestalde bere konduak, jendetzearen gorabeherak ahal bezen hurbiletik segitzen baititu… Hola jakin da Frantzian badirela orai 65 miliun biztanle, eta kasik 66 kondatuz itsashaindian frantses ekarri lurretan bizi direnak. Jaz emendatze pollita izan da, orotarat 358.000 jende gehiago. Alde batetik, hiltze baino sortze gehiago izan delakotz; 828.000 sortze, 545.000 heriotze. Bestalde, kanpotik sartu baita kanporat joan den baino jende gehiago, 75.000 gehiago nunbait han.
Hau ere salatu daukute: jaz izan dira Frantzian 249.000 ezkontza, aitzineko urtean baino gutixago, PACS delako kontratu bereziak 195.000, aitzineko urtean baino %13 gehiago.
Presaka“Treina bezen xuxen ibilki zira”: gisa hortako solasa entzun dukezue artetan, norbait e rran tenoreko jiten zelarik xuxen xuxena…Treinek fama hori zu
ten, Frantzian segurik, sekulan etzutela berantik! Bainan denborak kanbiatu dira hor ere… Treinek usu beranta dute hor gaindi! Batzuetan bixtan da zerbait errekontruren gatik, edo zerbait traba berezi kausiturik, eta hori denek konprenitzen ahal dute, bainan ainitzetan funtsezko arrazoinik gabe! Treina usu hartzen dutenak kexu, hola ez dela manera! Bereziki lanerat joaiteko treina hartzen duten horiek! Azken egun hotan, Frantzia iparraldean gehienik, beren arrangurak bixi bixia agertu dituzte. Treinetako enpleatu batek galdetzen zaizkiotelarik beren bideko txartelak, nehork ez erakutsi nahi, protesta gisa!
Burdinbide sarearen burutzagitza azkenean iratzartu da. Frangotan treinek beranta biltzen baitute burdinbidea estatu txarrean izanez, obra andana bat akulatuko da lehen bai lehen, presaka bezala, ikusiz nun diren beharordu handienak… Ageriko da hitzekoek izanen direnetz… Zernahi gisaz, untsa ikusi dukete jendea zonbatetaraino nardatua dagon! Eta aitortzen dute luzaz ez dela aparantziarik ere behar zen guzia egin burdinbide horien mantenuarentzat!
Goixko!Presidenthauteskundeak ez dira hemendik hamabost hilabeteren buruan baizik bainan jadanik sondaia frango egiten da… Bainan ez dea goixko eta fidagarriak direa? Ba eta ez gure gostuko. Bixtan da hein batean segurik plantan erakusten dutela gauzak orai zertan diren bainan gogoan hartu behar da ainitz aldaketa izaiten ahal dela oraino bozak aitzin…Bestenaz ere, aitzineko aldietan jadanik, egiazko emaitzak arrunt bestelakoak izan ziren urte bat lehenago agertu sondaien aldean…
Dena den, urtarril huntako sondaiek diote Marine Le Pen eskuinburukoak bozalde ederra biltzen ahal lukeela, % 17 edo holako zerbait. Lehen bozaldian, Nicolas Sarkozy eskuindarra litake halere lehen, sozialixten hautagaia ez Dominique Strauss-Kahn izaitekotan, eta bestenaz bigarren. Sondaiek ez dute Ségolène Royal biziki gora ikusten. Ez dute ere garbi erakusten “erdiko” hautagaiak zer arrakasta ukan dezakeen. Bainan nor izanen da hautagai hori? Eta baten partez balinbadira bizpahiru? Gisa berean, arrunt ezkerraldean sozialixtak baino ezkerrago agertzen direnek zer arrakasta ukanen duten,
hori ere ez da garbi ezagun. Egun hotan preseski hor hautagai atera da Jean-Luc Melen-chon sozialixta ohia. Nahi luzke elgarretaratu egiazki “gorriak” diren guziak. Dio sozialixtak a rrosa kolore daudela beren ustez bainan denen buru gero eta xuhailago direla… Ez omen dira beraz egiazko ezkertiarrak!
J-B D
JainKoa bizia Jendea« EZ ALDE EGIN, EZTA IXILDU ERE »
Aktualitateak bi liburu ekarri dizkit eskurat azken aste hauetan: bat gure apezpikuarena, « La Charité du Christ nous presse » izenburuarekin (Artège), Pastoral Idazki bezala presentatzen duena; eta bestea « Les pieds dans le bénitier » (Presses de la Renaissance), Anne Soupa eta Christine Pedotti andereek idatzia.
Lehen ohar gisa, erran nezake bi luburu hauetan aurkitzen dudala gaurko gure Elizbarneko eztabaidaren laburbilduma bezala. Alde batetik gaurko Elizagintaritzaren jarrera: neretzat gibelkoia, murrizgarria, « iraganista ». Eta bestetik fede profetikoaren lekukotasuna, esperantzazko ereserkia. Sar gaiten piska bat xehetasunetan.
Gure apezpikuak liburu hau presentatzen du Pastoral Idazki gisa. Egia erran, nik ez diot gure elizbarruti edo diosesa berezia-ri doakion pastoral egitasmorik aurkitzen. Ez eduki edo mami aldetik, ez eta ere jokamolde aldetik.
Mamia (edo edukia): hemen idatziak berdinberdina balioko luke Marseille, Strasbourg, Lille, Nantes edo Bordeleko elizbarrutietarako. Zer da azkenean ? Eliza katoliko erromanoaren
Katiximaren bilduma bat besterik ez. Berrehun orrialdetarik bi besterik ez dira « tokiko » kulturak aipatzen dituztenak. Eta zer erraiteko ? Edozoin arduradun politikori betidanik entzun izan diogun « diskurtsoa »: hizkuntza, ondarea, ohiduren zaintzea aipatzen du (arras ongi !), bainan halere ezinbesteko mesfidantza xortarekin (« laizista », « antiklerikala »). Eta zentzuzko baieztapenak gauzatzeko ez da nihun aipatzen neurri praktikorik, jakinik urte bete baino gehiago dela « Euskarazko Pastoraltzaren Zerbitzua » sortzeko eskakizuna bulego gainean duela...
Bestalde, euskal gizarteak bizi duen egoera berezia ezaguturik, hitzik ez « bakegintzaz » edo « adiskidetzeaz » adibidez... Aldi bat gehiago, Jesusen gizatiar izaitea bazterturik gelditzen da.
Jokamoldea : nik dakidanez, berak bakarbakarrik asmatu eta idatzi « pastoral » egitasmoa da. Nola eraiki ditaike pastoral egitasmo bat laguntzaile hurbilenekin (apezak, laiko arduradunak) kondatu gabe ? Iduriz, ardurakidetza, kolegialitatea, sinodalitatea bere jokamoldetarik kanpo gelditzen dira...
Eta gauzak diren bezala
e rraiteko, galdera hau ere sortzen zait: norentzat idatzia dago liburu hau ? Nori zuzendua da funtsean ? Tokiko eliztarreri ala gehiago, nolabait erraiteko bazterbide batez, Erromako agintaritzari, helburu pertsonal jakin batekin ? (Norbait ausartu behar da goraki erraitera hainbestek « ixilean » pentsatzen edo lagunartean komentatzen dutena...)
Hunekin bururatzeko, erran nezake gaurko munduak orai eta hemen igurikatzen duen Espiritualtasun berriztatuaren hatsik ez diotala aurkitzen gure apezpikuaren liburuari.
Aldiz, bai, arnas hori aurkitzen diodala bi andereen urratsari (« Les pieds dans le bénitier ») ! Hau, bai, dela zinezko es-perantzazko ereserkia ! Oraiko munduaren eta kulturaren aldaketa biziek sortu barneherstura eta beldurrari buru eginez, ba-taiatuaren erantzunkizun osoa aldarrikatzen dute eta huntara deitzen gaituzte guziak « ez alde egin, ezta ixildu ere » lematzat hartuz. Eta hortarako bide praktikoak proposatzen, teologikoki argumentatuak. Hala nola hiru « ministeritza »: entzuketa, benedikapena eta esperantzaren ministeritzak. Maitasunean oinarrituriko bihotz-berritze batera deitzen gaituzte, Jesu Kristo
galilear gizakia, Josep eta Mariaren semea, Jerusalemeko gurutzitzatua iturritzat hartuz (eta ez greziar filosofiak zizelkaturiko kontzeptu teologikofilosofikoa).
Bestalde, mundua « etsai » amorratutzat hartzeko orde, Jainkoa eskertzera deitzen gaituzte gauden garaian eta to-kian sortzeko eta bizitzeko « grazia » eman daukulako. Oh ! ez mundua dena xuri delako, bainan Jainkoa izadiaren eta gizadiaren Historian kokatzen delako.
Eta etorkizunerako bideak eskaintzen dituzte: haurridetasunaren bidetik jo, pobreen alderdia hartu, Jainkoaren gain eskurik ez eman, gure jatorrizko nomadismoa (ibiltarismoa ?) berdeskubritu, Jainkoaren baitako konfiantza profetikoa agertu eta bizi...
Eta liburua bururatugabea bezala « idekirik » gelditzen da: denak deituak gira, biharko Eliza eraiki nahian, gure ideiak eta proposamenak aurkeztera zabalik dagon webgunera.
Hautuaren aitzinean gaude: zernolako kristauak izan nahi dugu ? Tenploaren zaindari ala Jesusen jarraitzaile ?...
Peio Ospital
Jean-Luc Melenchon
5
KostaldeanBixintxo bestak ederki hasi Ziburun
Ziburun, herriko besten lehen asteburua xarmanki joan da. Aro hotza bainan idorra, denek edo kasik denek euria baino nahiago holakoa! Giro pollita bestak idekitzean, ortzirale aratsaldez. Giro alegera biharamunean, poteo delakoaren tenorean. Eta igandeko hori gaitza izan da goizetik arats. Ainitz jende meza nagusian, Jondoni Bixintxo kartsuki otoizten zutela.Aurresku airos bat ondotik. Odolki egileen xapelketak ukan du arrakasta! Amaturretan, na
gusi Miarritzeko talde bat, Peña La Bardinguette izenekoa. Ofiziokoetan, Pantxoa Aizpurua ziburutarra… Gero, Arran-tzaleak trenpu gaitzean, lehen aldikotz xaramelatzen zutela bestakomitearen kantua. Han berean, hiru bertsulari, hek ere segurki fleitean, Sus-trai Colina, Xumai Murua eta Odei Barroso.Pilota partida deneri gustatu zaiote (ikus bestalde). Fandangolarien lehiaketan, ttipienetan nagusi June Camps eta Andrea Aizpuru; artekoetan, Xan eta Jon Olazcuaga bi anaiak: helduenetan, Nahia Imaz eta Alima El-
Lan ederra eta emaitza goresgarriakZiburun, Ttiki trinketean bildu dira herriko elkarteen kudeatzaileak, herriko etxeak gomitaturik. Urtean aldi bat egiten den bilkura, beti urtarrilean, urtea hasi berria delarik. Guy Poulou auzapezak goretsi du elkarteek deramaten lana, baliosa dela denentzat. Izan kirolelkarteak ala kultura sailean edo elkartasuna gogoan bermatzen diren guziak. Berrogoi bat ohorezko medaila banatuak izan dira. Futbolari, rugbilari, arraulari, tirokari, tenislari eta beste, kirolari parrasta bat ohoratu dute, jaz zerbait balentria egina zutenen artean. Kultura mailean, beste askoren aldean goretsiak izan dira Jakintza elkarteko hiru
kide, Max eta Carmen Fischer senaremazteak, egiazko artixtak, Ziburuko poteria famatuen sailean lan gaitza egin dutenak, bai eta Paul Bourrières, elkarte hortako kide xaharrena, 96 urte jaz beteak, aspaldian ziburutartua, biziki atxikia gure kulturari eta gure historiari. Euskara ere arras polliki ikasia du eta aste guziz HERRIA irakurtzen du arta handirekin… Bestalde, sari berezi bat, urrezko trofeoa deitua, Frantzia guziko elkarteen federakundeak eskainia, ukan du Besta-Komiteak eta Jojo Aramburu elkarteburuak du eskuratu, han ziren guziek azkarki txalotzen zutela…
Max eta Carmen Fischer senar-emazteak, Paul Bourrières “HERRIA”-ren irakurle jarraikia, hiruak Jakintza elkarteko kide bezala ohoratuak. Eskuinean, Guy Lalanne elkarteburua.
duayen. Artetik erraiteko, zoin atsegingarri entzutea gazte horiek gehienak euskaraz ari eta zoin polliki! Egia erran, hor ikusten da ere PiarresLarzabal ikastegiaren eragina!Alta, izan da ere mugimendu Cathy jatetxean, han baitzen usaian bezala museko xapelketa.Irabazle, Ttotte Luro eta Mi-chel Videgain, bigarren Jean-François eta Maritxu Rivera anaiarrebak, hirugarren Fran-cis Cazeaux eta Beñat Mau-ry, laugarren Frédéric Garat eta Patrice Daguerre. Eta i luntxean, pilota plazaren bete dantzari, mutxikoen tenorean, Beñat Elizondo eta hunen lagunek aitzina airosten zituztela bazter guziak!Bestek segitzen dute asteburu huntan, besteak beste igandeko herribazkari jendetsuarekin!
Helduden uda jadanik gogoan…Donibane Lohizunen, bainan beste ainitz tokitan ere hain segur, jadanik oroitzen dira helduden udako besta, lehiaketa eta ikusgarriez… Nihundik ahalaz gero eta jende gehiago biltzeko xedetan. Donibanen beraz, oraidanik jakinarazia dute aldaketa bat izanen dela usaiako egitarauan. Eta hori zeztapuntarentzat. Aspaldian, hogoitazonbait urte huntan, joko hortan gaitzeko zoingehiagoka muntatzen da jaialai ezkerparetan. Astean bi aldiz, astearte eta ortziraletan. Aurten, bigarren eguna ez da ortziralea izanen bainan ortzeguna. Ohartu baitira jende gutiago heldu zela ortziraletan. Kanpotiar gutiago bereziki. Eta zendako? Udatiar ainitz aste batentzat heldu baitira orai Donibanerat edo ondo hortarat, gehienetan larunbatetik ondoko larunbaterat. Biharamunean goizik partitu behareta, nahiago
Hiru bertsulariak, Xumai Murua, Odei Barroso eta Sustrai Colina.
Kopak irabazi dituzten fandangolariak
Musean xapeldun atera direnak, Ttotte Luro eta Michel Videgain, Guy Poulou auzapeza eta Jojo Aramburu besta-komiteko lendakaria.
dute beraz ortzirale aratsetan ez biziki ateratu. Ikerketa batek du hori salatu. Arranguraño bat halere kanbiatze horrekin: orai arte, herriko pilotaelkarteek ortzegun aratsetan pilota partidak eta beste ausagailu batzu ere plaza laxoan eskaintzen zituzten. Eguna beharko ote dute kanbiatu ala ortzegunetan denetako izanen ote da jendea ausarki?
Beti arrangura bertsuakZiburun, bururatu da herriko etxeak auzoaldeka muntatu bilkuren saila. Jendea polliki bildu da bilkura horietarat. Batzuen eta besteen arrangurak entzun dira. Oro har, beti bertsuak. Jende ainitz nardatuak sobera usu autoak badirela nun nahi eta nola nahika utziak, bestalde autoak zalutasun handiegian ibilki ainitz karriketan. Herrizainek behar luketeela larderia gehiago, hori dute askok galdetu. Beste batzuk azpima rratu aldiz autoen aparkaleku eskasa, bereziki hiri erdi hortan… Arrangurak ere ainitz tokitan espaloiak estatu txarrean direlakotz. Auzapezak hitzeman du obrak eginen direla behar den tokian bainan erran ere ez direla denetan betan egiten ahalko...
Txistu eta dantza HendaianHendaian, Bixintxo bestetako bigarren asteburua ere ederki joan da. Txistularien ibilaldiak ukan du arrakasta gaitza, sukalki prestatzaileen lehiaketak ere. Bazen bestalde, eta gero eta parte hartze handiagoarekin, fandangolarien lehiaketa. Haurretan irabazle, Naia Elissalde eta Luca Pourrut. Gaztetxoetan, June Camps eta Maia Du-rañona. Helduetan, Milena Le Gardinier-Duhalde eta Perrine Seriol.
Aspaldian eta as-paldian, musean artzea biziki maite duen emazteño bat, Mayi Aramendy, omendua izan da Cathy jatetxean
6
Euskalaklip bideo lehiaketa
17. Korrika laster hurbiltzen ari zaigu ! Trebiñutik apirilaren 7an hasiko da, Donostia arte apirilaren 17an. Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Xuberoako probintziak zeharkatuko ditu apirilaren 11n eta 12an. Aurten, berrikuntzak agertzen dira Korrika Kulturalaren programazioan, besteak beste ikusentzunezko baliabideekin. Alabaina bideoklip lehiaketa bat antolatzen dugu : EUSKALAKLIP. Parte hartzeko, gehienez 3 minutuko bideo bat egin behar da, Korrikaren leloa guttienez behin erabiliz (“Maitatu, ikasi, ari ... EUSKALAKARI”). Edozein tresnarekin grabatzen ahal da (mugikorra, argazkigailuarekin ...). Izen emaiteak otsailaren 25a arte egiten ahal dira www.korrika.org webgunean eta baldintza osoak han atxemanen dituzue. Saria Mac ordenagailu bat izanen da. Laster bozketa «on line» egingo da web gunean.
Kostaldean
ongi etorri donibandar berrieriDonibane Lohizunen, jaz hiri hortan plantatu direnen ohoretan, bilkura bat egin da herriko etxean. 260 lagun izanki joanden urte hortan donibandartu direnak. Andana bat urrunetik jinak berdin, aspaldian Donibanerat heldu oporretarat eta erretretan jarrieta alde bat hor egon nahi… Beste frango aise hurbilagotik etorriak, EuskalHerri barne hortarik berdin. Deneri auzapezak ongi etorri beroa egin diote eta erran zer nolako zerbitzu eta errextasun kausitzen ahal den Donibanen.
lan txarrak donibaneko portuan!Donibaneko portuan, untsa lan txarrak eginak izan dira gauak gau, itxura guzien arabera mendekio hutsez. Muntadura batzu funditu dituzte, zonbait urerat bota ere, bi arrrantzale untziri, untzi horien jabeak izanki AnneMarie Vergez eta Janbattitt Lahetjuzan. Gertakari peningarriak eta zinez ezin onetsiak!
EHBAI hautagaiak plazaraAbertzaleen kasuan lehenik aurkeztu dena Euskal Herria Bai koalizioa da ; biltzen ditu Batasuna, Abertzaleen Batasuna eta Eusko Alkartasuna ; zortzi hautagai presentatu ditu joan den larunbatean. Iparraldearen ezagupen instituzionala, euskararen ofizialtasuna, garraio bide publiko azkarrak, prekaritateari buru egiteko politika ausartak, eta lurrari buruzko delibero egokiak, industria eta laborantzaren arteko oreka atxikitzeko
barnekaldean. Hara zein puntu plazaratuko dituzten martxoko bozen karietara. Nor diren hautagaiak ? Baiona ekialdean Maite Etxeberri hautagai eta Jean Mixel Harostegi ordezko; Ipar Baionan, Pierre Noqueret hautagai eta Janine Foix ordezko; eta Baiona Mendebaldean Peio Menta hautagai eta Stephanie Marriacia ordezko. Hazparnen Juliette Bergouignan hautagai, Filipe Saint Esteben ordezko ; Bastidan Sebastien Christy hautagai, Martine Sala ordezko ; Atharratzeko kantonamenduan Gilen Iriart abian da hautagai, ordezko duelarik Aurore Martin Mauletarra, Espainiara estraditua izaiteko arriskuan gordean bizi den Batasunako militantea. Donibane Garazin Dominique Bacho hautagai, ordezkoa Maider Larrieu. IholdiOztibarren Daniel Olzomendi hautagai, ordezkoa Anne Pagola. Konfigurazio orijinalak ageri dira bi lekutan : Miarritze mendebaldean Miarritze Bestelakoa udal taldearekin Maialen Etcheverry ikusia da hautagai eta Peio Abeberry ordezko ; eta Angelun, Angelu Zainekin, Iñaki Saldumbide abian da hautagai. Bi kasu hauetan mikro klima bereziak emaiten du parada abertzale guziak ordezka ditzaketela bi hautagaiek.
Berdeek sei hautagai eta bi sustengu publikoEurope Ecologie/Les Verts etiketaren pean presentatzen dira sei hautagai Baionako hiru gunetan, Angelun, Miarritzen eta Hazparnen. Bestalde, Iparraldeko beste lau kantonamenduetatik bitan badakite berdek nor sustengatuko duten : Daniel Oltzomendi Iholdin, eta Bastidan Leopold Darritchon Bastidako auzapeza. Haatik Garazi eta Atharratzeko kantonamenduetan norbait presentatuko
duten ala beste hautagai bat sustengatuko, Berdeek ez dute oraino trenkatua.Bastidan Darritchon berriz abianLéopold Darritchon auzapezak dudamuda luzeen ondotik berriz presentatzea erabaki du Bastidako kantonamenduan. Jadanik kargu horretan aritua da 1992tik 1998raino. Independientea dela azpimarratu du, eta sekulan irabazten badu kontseilu nagusiko bi multzoetako buruak ikusi eta hautatuko du zeinen alde bozkatuko duen. Claire RevenuJomier kazetaria hartu du ordezko. Berdeek eta PNB alderdiak Darritchoni ekartzen diote sustengu.Hazparneko hautagaiakHas gaitezen emazteetarik : Isabelle Gary aurkezten da Europe Ecologie/Berdeak taldearen izenean, Pierre Vedrenne duela ordezko ; EHBai etiketarekin Juliette Bergouignan aurkezten da, Filipe Saint Esteben ordezkoarekin ; alderdi sozialistaren izeneko hautagaia Thierry Guilbert da, Dominique EtcheverryDuguet izanen du ordezko; Jean Paul Bire deitzen da hautagai komunista, Christelle Cazaldis, ordezko ; Beñat Inchauspé, oraingo kontseilaria, berriz aurkezten da, Nouveau Centre etiketarekin, eta departamenduko eskuinaren sustenguarekin, Isabelle Pargade du ordezkaria.
KantonaMenduKo aurKezPenaK Jarraian
MiarritzeEcovie saloinak kalitatearen hautua Ehun eta hirurogeita hamar erakusle bio eta eko ziurtatuak bilduko ditu aurtengo Ecovie saloinak Miarritzeko Irati erakusgunean, urtarrilaren 28tik 31 artean. Aurtengo edizioak leku handia eskainiko die hazkurrigintza biologikoari, bai eta ekoeraikuntza
sailari. Ecovie saloinak bizitza naturala gauzatzeko parada emanen du ; haurrek sartzea urririk dukete baldin eta hiru botoila tapaki plastiko ekartzen baldin badute, adindunek lehen egunean sartzea urririk dukete ; garraiotza elkartua eta hondakinen bereizketa saloineko bizi lege ekarriak direlarik.
angeluJuzan-go larreak eko-eraikun-tzara dedikatuakBadu berrogei bat urte Angeluko hiriak berezia duela “Landes de Juzan” deitu eremua, berrogei hektara lur badira, kokatuak aireportua eta Cantau lizeoa artean. Etiketa politiko desberdinetakoak izana gatik, Angeluko kontseilu guziek geroztik eta artoski gorde dituzte eremu horiek, lekuko ekonomiaren garapenerako. Hor da ISA BTP injinari eskola eraikia, bai eta ere Nobatek, eraikuntza iraunkorrean berezitua den enpresa bere hogeita hamar injinariekin. Eremu horretan eraikitzen hasia du bere lantegi berria « Compagnons du devoir » ikastegi teknikoak. Aurtengo agiantzen kari auzapezak azpimarratu du Juzan
auzo horretan kokatu nahi dituela ekoeraikuntza saileko enpresa eta iker guneak.
Hiru erronkak 2011Hiru kontradikzione bizitzen dituela Angeluk deklaratu du auzapezak agiantzen kari : lehena egoitza sozialen eskasia ; hitzeman du sei urte barne mila egoitza sozial eraikiko direla Angelun, hala ere hori ez da aski izanen egoitza sozial kopurua ehuneko hogeieraino heltzeko ; bigarren erronka urarena : aspalditik tapatuak diren hiri barneko urbide eta errekak arra zabaldu behar direla, gero eta handiago diren uholdeak ekiditzeko ; jendeen ibilpena beharko dela auto partikularrak utzirik garraio kolektiboetara pasarazi.
EHZ elkartearen 3 deialdi
Euskal Herria Zuzenean elkarteak hiru deialdi luzatzen ditu gaurdanik. 1 – EhrZ lehiaketa : jaz Euskal Herri osoko 69 tamldek parte hartu zuten lehikatea hortan, aurten ere deialdia luzatua da musika talde gazteetan talendu berriak aurkitzeko asmoz ; otsailaren 23a aitzin behar dira izenak eman EHZri, musika grabapenak igorri eta EHZri iduritzen zitzaien 12 hoberenak hautatuak izanen dira, publikoak haientzat bozkatuko du webgunearen bidez eta 3 lehenek kontzertua eskainiko dute apririlaren 1ean, xapeldunak irabaziko duela zuzenean jotzeko baimena, bai EHZ festibalean Heletan (uztailak 1, 2 eta 3) bai Donostiako Aste Nagusian. 2 – Sorgin proiektua : Lekuineko Lagunarte konpainiak ikusgarri bat bidean ezarriko du, musika, antzerkia eta dantza uztartuz, hortarako ehun aktore behar dira ; ikusgarri hori EHZ festibalean eskainia izannen da. 3 – Sorkuntza grafikoak : grafista, argazkilari eta marrazkilarieri idekia den deialdia, EHZren aurtengo “Mugetatik’at !” lema irudikatzeko, martxoaren 11 aitzin igorriz lanak (jpg edo pdf formatuan). Argitasun guziak www.ehzfestibala.com webgunean.
Euskal Herria Bai koalizioko hautagaiak, Baionan, Lauga salan
7
Herriz Herri
Amikuzen euskararen aldeAurten, ikastolak betetzen ditu 40 urte, gaueskolak 30 urte, Zabalek 15 urte, Gaztetxeak 10 urte. Hori ikusiz, 6 batasun elgarretaratu dira urte betetze horien elgarrekin ospatzeko. Holaxet jarraikitze bat emaiten da, iragan maiatzean Baxenabarreko 3 Herri Elkargoek antolatu zuten euskararen egunari.
Iragan ortziralean izan da bilkura orokor bat egingo diren ekitaldien aurkezteko. Jendalde handia bildu da eta nola buruzagiak diren edo antzerkigile, edo kantugile, olentzero…, erran behar da bilkura omore hoberenean joan dela.
Amikuzen, euskara ikasi, erabili eta ahalgea sakelan utzi : lelo horren pean iragaitekoak dira besta guziak. Hona hemen laburlaburra ekitaldien zerrenda.Berehala Otsailostegunak, mintzaldiak Zabal elkarteak antolaturik. Xehetasunak irakur daitezke artikulu honen bururatzean.Otsailaren 27an, igande goi zean, Donapaleun, libertimendua, ihauteri moduan.Martxoaren 3an, kantaldia, Aiziritzeko herriko salan, Pierpol Berzaitz eta beste batzurekin.Martxoaren 8an, pailasoak Donapaleun: Patxin eta Potxin. Hau haurrentzat.Apirilaren 4an, Sagarno eguna,
18 orenetarik goiti, Arberatzen.Apirilaren 9an, haurren besta : haurren ikusgarria, desfilea, bazkaria ikastolan.Apirilaren 12an, Euskal Herriko korrika handia, goizeko 5 orenetan iraganen dena Donapaleutik. Gaualdia Ruper Ordorikarekin, janaldia Gaztetxean.Ekainaren 2an, bi oinezkako ibilaldi, nekezia desberdinarekin.
Ekainaren 25ean, ekitadi guzien bururatzea, Aiziritzeko herriko salan.Badira eskuorri pollitak banatzeko behar diren xehetasunekin. Ekitaldi horiek guziak deneri eskainiak eta idekiak dira. Denak gomit zirezte.
Aipa ditzagun, berehala heldu diren otsailostegunetako ohiko mintzaldiak. Hauek kokatzen dira Donapaleuko mediatekan, otsaileko lau ostegunetan, 20:30etan.Otsailaren 3an Joseba Kamio: “Marketing–a baliagarri ote euskararentzat?”Otsailaren 10ean Joana Etxart: “Irlanda eredu Euskal Herriarentzat?”Otsailaren 17an Jakes Bortairu: “Munduan finantza eta pobrezia.”Otsailaren 24an Patri Urkizu: “Jean Etchepare Donapaleuko bertsularia.”
donapaleu
Bilkura nagusira etorriak
Antolatzaile buruzagiak
baigorriHerri elgargotik. Joanden asteburuan, agiantzen karietara, Garazi eta Baigorriko herriko etxetako hautetsi bai eta zerbitzu, zozial, kultur eta kirol elkartetako ordezkariak elgarretaratu dira Plaza Xokon, hor zauden ere Herrialde eta Kontseilu orokorreko ordezkariak.J.M GALANT lehendakariak, ongi etorria eginik, berak laster ahantzi
nahi duen urte xaharraren argazkia agertu du. Neke iturri eta a rranguragarri izan zaizko krisiaren zimikoa, kolektibitateri buruzko Estaduko diru laguntza izoztea, elkartea ahul dezaken tokiko kolektibitateen erreforma zabal eta beldurgarria ; aipatu du ere, berak pentsatzen duena publikoki oihukatu duen andre gaztearen ezinbesteko gordetzea, kanpoko erresuma batek preso sartu nahi duelakotz, ondorioz, egoera larri eta lerrakorrean sartzeko irriskuarekin.Horiek hola, izan dira gauzatu diren obrak. Kultur mailean, liburutegia eta mediateka lekuan e maitea bere lanpostua atxikiz, orai toki berezia eta egokiagoa behar zaio haatik muntatu « Rue des Bergers » karrikan. Bertze herri elkargo eta elkarteekin « Scène de Pays » hemen segurtatzea bere hiru langileekin. Zozial kapituluan « CIAS »a bidean eman da, hiru lan posturekin, beren etxetan dauden 54 behartueri 30 lagunek laguntza ekarriz, ikasketa egunez kanpo ere, haurren elgarretaratze edukatiboak segurtatu. Ekonomia aldetik, bosgarren lan eremua bururatu da Alduden eta bertze zonbaiten eskuratzea asmotan dago, hauekin batean ekitaldi eta zerbitzu gunea sortzea, zointan bilduak bailitaizke kontseilu, formakuntza, informatika, hots lekuko enpresa batek sortzeko behar dituen laguntzak. Hau, baitezpadakoa dauka lehendakariak eskualde hunentzat, garapena nausiki kostaldean egiten delakotz. Ingurumenari doakionez, saneamendu berezkoaren arautegia xutik emanik orai, huntaz arduratuko diren bi langileeri postua segurtatzea. Zaborren aldalekua ez da
oraino egin eremu eskasez. Turismo bulegoak buxeta neurri sanora ekarri du, bere lehendakariaren lan zintzoa dela medio, orai bide berriak nahi luzke ideki, “Campings cars“ errezebitzeko gunea, Bankako meategi baloratzea etabar....Turismoari loturik ere dago igerileku berria, eraikitze baimena pausatzekotan delarik. Hau urraska eginen da, berekin izanen dituen barne bereziekin.Bidean emanak dauden lanak bai eta “La Rosée“ Bankako etxearen berritzea segitzeko, 17 langile eta 10 sasoinkari dauzka Herri Elkargoak. Denen kudeatzaile, Extebe Eyherabide hartua izan da azaroaren lehenean.Hautu hunen egiteak ekarri nahasmenduen ondorioz lehendakari ordainetarik P. Irigoin eta P. Setoain gelditu dira bakarrik bulegoan eta beren leialtasuna eskertu du JM Galantek.Diru iturriak ongi neurturik eta behar orduen lehentasuna finkaturik lehendakariaren nahia da 2011 urtea izan dadin garapenaren urtea, orain arteko gogoeta eta estudioen fruitu biltzailea. Nahigabe eta ezin eginak zeiharkaturik gure geroan azkar sinestea.
PilotaBaionako Moderne trinketean, esku huska lehen mailan Fran
tziako txapeldun ditugu P. Goicoechea eta J.M Lamure, 4034 garaiturik Atzarriko Sorhaitz eta Bessonart. Partida ederra eta jokatua izan da, lau pilotariek ongi merezituak zituzten ukan esku zarta luzeak. Gure partetik goresmen beroak gure pilotarieri.Bertzalde, berezkoen final laurdenetan, L. Lambertek galdu 2340 Waltaryren kontra partida ona eginik. A. Kurutcharryk aldiz irabazi 4013. Alfaroren kontra. Orai, «liguilla» jokatuko du finalera heltzeko esperantzarekin.
ErrugbiaBaigorriko zelaian, irabazte ederra US Nafarroarentzat Mugronen kontra 276.
P. Irigoin, J.M. Galant eta P. Setoain
P. Goicoechea eta J.M. Lamure txapeldunak
ortzaizeHeriotzeAmélie Dagorret zendu da 91 urtetan. Hunen ehorzketak ortzegun aratsaldean iragan dira Ortzaizeko elizan. Gure doluminak eskaintzen ditugu haren familiari.
8
Herriz HerribidarraiHeriotze – Filitxoneko Beronika Etchegaray zendu zaiku 88 urtetan. Sortzez Antxordokikoa, Filitxonerat ezkondu zen 1950ean. “Emazte baliosa, umila eta fede handikoa”, horiek izan dira Léon Oxarango apezaren hitzak ehorzte elizkizunean, Beronika uros zagola ikusirik Filitxonea laugarren belaunaldiaz aberasten, artetik bizian gertatutako nahigabe zorrotzak kuraia handiarekin jasanik. Filitxoneko familiari bihotz bihotzetik dolumin bizienak.
Ixtripu – Bertze makur bat ere jasan dute Filitxonekoek. Peio Etchegaray etxeko seme laboraria, 34 urte, serioski zauritu da, bere amatxiren heriotzaren bezperan, oihanean zuhaitz botatzen ari zelarik. Arbola gainera erori zaio, zauri frango sustatuz, bizkar hezurrean, espaldan, kostetan, biriketan, buru kaskoan. Baionako ospitalera altxatu dute lehen batean sokorritzaileek eta gero Bordelera ereman. Pixkor dadila ahal bezain laster, ez diogu bertzerik desiratzen, Filitxoneak eta Tonperetxeneak ere bere beharra baitute.
Mus xapelgoa – Union Basque batasunak antolatzen duen mus xapelgoa otsailaren 5ean, larunbatez, hasiko da gure herrian, Noblianean. Izenak eman behar dira otsailaren 3a aitzin (tel.05.59.37.70.89). Partidak larunbat aratsetan jokatuko dira eta
beharrez igande aratsaldetan.
Eskolako mus lehiaketa – Herriko eskolak mus lehiaketa bat antolatzen du otsailaren 6an, igandez (14:00), trinketeko sala berotuan. Irabazleentzat 400 euro, bertze finalistentzat 200 euro, sari frango bertzalde. Izenak tokian berean eman behar dira, 10 euro presunaka. Han berean ere edari, ogitarteko eta matahami.
Pilota – Kantonamenduko pilotari gazteen arteko lehiaketaren finalak iragan dira urtarrilaren 16an, larunbatarekin, gure trinketean, Zaharrer Segik eta Jo Pilota elkarteak antolaturik. 6tik 14 urterainoko 70 gaztek dute bi hilabetez lehiaketa hortan parte hartu. Huna xapeldunak nor diren : hasi berrietan, buruz buruka : Jean Choury 30, Xalbat Bidondo 29. xitoñoak, Esteban SabarotsBixente Izoco 30, Camille MonetJon Etchelet 28. xitoak B : Gehexan IrigarayEneko Ustaritz 30, Iñaki OçafrainAntton Oronos 25. xitoak A : David BarrenecheAndoni Larre 30, Mattin ErramunEllande Orhategaray 7. gaztetxoak : Franck ElgarXan Oronos 30, Mathieu EsainMikael Uhalde 25. ttarroak : Battitt BascansPaxkal Elissetche 30, Xabi ArtiguebielleXabi Etcheverry 16.
Trinketean lehiatu diren pilotari gazteak
HazparneAdinekoen bazkaria Urte guziz bezala, Herriko Etxeak bazkari bat eskaintzen du Hazparnen bizi diren erretretatu guzieri, hauek 65 urte beteak dituzten ber. Bazkari hori BilToki ostatuan izanen da helduden otsaila ren 9an, eguerditan. Janaldi hori urririk da bainan izenak eman behar dira aitzinetik Herriko E txean o tsailaren 3a aitzin. Ohiz, B e t h i G a z t e elkarteak egun hori hautatzen du bere urteko biltzar nagusia egiteko. Hau 11 orenetan eginen dute toki berean. Elkarte hunen zuzendaritzan sartzeko deia egin behar da, Mayi Parrot Cardoso lehendakariari idatziz lehen bai lehen.
Xarlo Etchezaharreta Zelaitar
kide hau, Udabiltzaren aurka egin auzian barne zagon bertze 21 lagunekin. Euskal Herriko 22 hautetsiren bizkar emana zaioten elkarte debekatu hortan parte hartzea. Duela 8 urte 6 ilabetez kartzelatua izan zen Xarlo, 60.000 euro ordaindu behar izan zituen aske izaiteko. Bertze hautesiek aldiz urte bat presondegi egin ondoan 600.000 euroz goiti utzi zituzten kartzelatik ateratzeko. Geroztik auzia eta hunen ondorioen beha ziren. Hau iragan da 2010eko urtean, bi zatitan, uztailean eta irailan. Xarlo hazpandarrari, auzi hortarat galdea igorria zakoten Madriletik bainan hau ez zizaion etorri berrikitan baizik, auzia bukatu eta 3 ilabete berantago. Beraz, ezin zitaken auzi hortarat joan galderik ukan gabe, hunen gatik ondorioak ezeztatuak izan zaizko. Auziaren erabakia jakinarazia izan da joanden ortzegunean eta jakin dugunaz Udabiltzako 20 kide xurituak izan dira. Xarloren egoera ez dute aipatu hau ez baitute epaitu Madrilen, ez baitzen han. 8 urteren kezkak, beldurrak, auzi gastuak, debaldetan jasanak izan dira. Gaur botereduneri gelditzen zaiote makurren zuzentzea eta
orokorki aske uzteko pagarazi dituzten 700.000 euroak gibelerat itzultzea. Bainan hau ez da oraino aipatua izan.
Kantonamenduko bozak- Beñat Inchauspe, 6 urte huntan kontseilari nagusi dena Hazparneko kantonamenduan,
berriz hautagai da helduden martxoko bozeri buruz. Jean Jacques Lasserre Bidaxuneko hautetsiak moldatua duen “Force 64” elkartean parte hartzen du eta bere burua « Nouveau centre » politika taldekoetan barne ezartzen du. Hauteskunde hauetako berritasuna da, ordezkari bat behar dutela berekin, hau Isabelle Pargade da, berekin Hazparneko kontseiluan ordezkari daukana. Isabelle Pargade bera ezkertiarra dela erraiten du. Hautesgaiak dionaz, nun zer politaka partidoetan izaiteak ez duela gauza haundirik erran nahi kantonamenduko bozetan. Hemen eguneroko gauzetaz arduratu behar da, jendeen asmoeri eta beharreri erantzunen ekartzeko, haueri hurbil egonez. Auzapez eta kontseilari nagusi izaiteak bat bertzearen bete dira, batek bestea osatzen duena. Herrieri ekartzen dituen laguntzak hain berekoak dira, ukan galdearen araukoak eta bat bertzearen berexkunderik gabekoak. Herri guziek laguntza beren beharrak dituzte berexkunderik gabe eta lehentasunik gabe. Kanto namendueri buruz egin beharra duten erreformaren aurka jazartzen da Beñat Inchauspe, hau bururatzen bada, hiri haundietarik berex diren herrialdeen akabantza izanen da. Ordezkari gutiago eta hauek Pabe eta Bordale artean ausatuak izanen direnak, hautetsiaren hurbiltasunaren kaltetan. Hautesgaiak dionaz, lurralde autonomo baten alde da, Frantziaren barnean, berak bere zergak altxa lezazkenak, kultura eta euskara beiratu eta bultzatu lezakeena, mugaz haindirakoekin hartu emanak finkatuz. Erran daukunaz, hautagaiak laster bere egitaraua agertuko du webgune batean. Bertze hiru hautesgai badira Hazparneko kantonamenduan, aipatuko ditugu dei eginen daukuten arauka. J.A.
ahetze2010 urtean Ahetzen sortu dira 28 haur eta zendu 11 presuna. Huna horien izenak... SORTZEAK : Gosselin Sarah, Giraud Romane, Foglia Yanis, Foglia Mathias, Vilaverde Alice, Grenier Emy, Lassaguette Raphaël, PerarnaudMiraux Lorena, Albarede Charline, Cardy Iban, Irachabal Oihan, Murua Julen, Petit Maïwenn, Ardohain Oihan, Larramendy Thibault, Albandos Nélyah, Saubagne Elaia, Jovenez Lina, Savoye Maxime, Crechet Pellizzoni MaïLée, Le Hir Jamin Milann, Dubroca Mattin, Gilbert Mathis, LoustaloPonlot Sarah, Cocagne Louis, Menanteau Firmin, Metge Tiana, Iciaga Lorea. HERIOTZEAK : Ugarte Antoinette, Ithurria Jeanne, Sarrosquy Amélie, Pouyal Yves, Peyre Nelly, Felipe Ruben, Anza Ortunez Juan Maria, Herry Jeanne, Tolstoï Elie, Saint Martin JeanPierre, Barraque René.
Panpili
Xarlo Etchezaharreta
Beñat Inchauspe eta Isabelle Pargade
9
Herriz Herri
AfariIntegrazio batzordeak eta gau eskolak antolatzen dute otsailaren 4ean sagardotegiko moldean afari bat Latsa elkartean. Tokiak segurtatzeko deitu e mailez: ustaritzekogau[email protected] edo telefonoz zenbaki huntara: 05 59 70 30 74 berantenaz otsailaren 2ko. Afariaren saria bere animazioarekin finkatua da 22 eurotan. Ongi etorri deneri.Arruntzako bestakArruntza kartiereko bestak iraganen dira otsailaren 4a, 5a eta 6an. Deneri plazer egitea gatik muntatu dute egitarau bat pollita. Ortzirale aratsean Chicanan eginen
den aperitifaren ondotik mus lehiaketa bat izanen da Aldacourrou gelan. Izenak eman daitezke zenbaki hauetara: 06 35 43 39 69 edo 06 82 18 20 87. Larunbat aratsaldean zangobaloi zoingehiagoka eta haurrentzat pilota plazan mozorrotze lehiaketa. Aratsean zintzur bustitze Chicanan eta afari Leku Eder jatetxean izenak emanez: 05 59 93 01 50. Gauean kontzertu Lotsa Gabe taldearekin eta dantzaldi Xitoak taldearekin. Igandean 10etan meza nagusia eta eguerditan zikiro jatea Aldacourrou gelan izenak emanez 06 28 47 45 14 edo 06 28 59 31 83 zenbakietara. Bestak iragan ditela giro onean eta ongi etorri.
uztaritze
azkaineSortze – Aritz Garate haurra bataiatua izanen da aste huntan gure elizan. Parte hartzen dugu zuen bozkarioan eta zorionak familia guziari.
Heriotze – Adina xahar etxean izan ditugu bi heriotze, Paul Jeandreau bere denboran ainitz ongi egin duenarena, bigarrena Marie Louise Etxebaster Donibane Lohizunekoa zena, bixkotx egilea, eta biak otoitzari arras jarraikiak zirenak. Doluminak otoitzarekin bi familieri.
Appel Detresse – Elkarte horrek iragan arazi du kamiuna Nantes hirirat, 1395 kilo gauza garrea tzen zituela. Bertzalde jakin arazten du Reketenia idekia den guziz merke saltzea dutela egiten.
Selauru hustea – Heldu den 30ean Ur Ertxi deitu leku ederrean izanen da saltze hori. Izanen da beti bezala auto aparkatzeko tokian. Talo eta ogitarteko, edari, behar diren guziak ; etor gostuan, ez zauzue dolutuko.
M.L.
Aste huntan ere izan dugu he-riotze – Lehena, Claude Garcie, Ortzanen Martzilainearen inguruan bizi zena, Frantzia iparraldekoa. Gure eskualde hau ezagutu eta maitaturik, duela 40 bat urte etxe berria eginik gure arterat bizitzera etorri zen familiarekin. Barkatzen ez duen gaitzarekin borrokan arizanik pausatu da 82 urtetan. Bigarrena, Gaxuxa Lafitte, Karrikan edo karrikari hurbil bizi garenek ongi ezagutzen duguna. Hori zen gure karrikako Lafittenea jatetxekoa, Hendaian bizitu izan den semearen alaba. Gaxuxa Hendaian bezenbat Senperen bizitu izan da bere ahaide eta lagunen inguruan. Pausatu da 83 urtetan. Hirugarrena, Mixel Jorajuria gure adixkidea. Mixelek ereman du bizi bat orratza bezain xuxena. Sortzez saratarra, Pantxo pilotari zenaren semea. Aitak bezala pilota maite izan du. Xixteraz joko garbian eta errebotean bai eta ere pasakan askotan xapeldun izan da. Pilota plazetan beti etsenplu emaile, Plaza Gizon arraroa izan da. Bere semeeri ere maitarazi du pilota eta ganden udan plazer handia izan du ikusiz bere bi seme ttipi xixteraz arras molde pollitean ibilki. Bere denboran ezkondu zen
gure karrikako bolanjer alaba Angele Perezekin. Hiru seme alaba ukan zituzten eta arras ohorezki altxatu. Behin plaza Iturbidean egonik, hor berean etxeko lurretan etxe berri bat egin zuten. Mixelek bere sorterriaren amodioa bere bihotzean izanez etxe hori deitu dute « Sara Alde ». Bere lan denboran urte sail ederra iragan du Estaynou enpresaren bulegoan, horko gora beheren kudeatzaile. Bere lanaz kanpo, asko gisetarat arduratu da. Zonbeit urtez herriko kontseiluan. Bertzalde parropian O.G.E.C. delakoan eta SPUC kirol elkartean diru mailean lan egin du, beti xuxen eta xintxo. Osagarriarekin aspaldixkoan bazituen arrangurak. Batean pairamenak eztixago, bertzean samintxago edo arras samin. Orai pairamen samin aldi batek bentzutu du. Pausatu da 76 urtetan pena handitan utziz osagarriaz azkar ez den Angele emaztea, bere seme alaba eta horien familiak, bere haurrideak eta hurbileko jendaki guzia. Ehorzketa egunean bere alde guzietako ezagun eta adixkideekin gure eliza tanpez betea zen. Hiru heriotze horiek dolutan ezarri dituzten guzieri eskaintzen ditugu gure dolumin bizienak.
senpere
zuraideBiltzar nagusiko deialdia - Zuraideko Kosta Garaiko elkarteak, urtarrilaren 29an, larunbatarekin, arratsaldeko 6ak eta erditan, Kosta Garaian iraganen den BILTZAR NAGUSIRAT gomitatzen zaitu.Aipatuak izanen diren gaiak hauek dira: 2010 urteko bilan orokorra, aurre bilana, izen emaite prezioaren finkatzea, administrazio kontseiluaren bozkatzea. Laguntzaile taldean sartu nahi baduzu, zure izena, biltzar nagusia aitzin, helaraz ezazu B.Champagneri, zenbaki honetara 06.63.39.75.84.Karia hortara, trago bat eskainia izanen zaizu. Zure zain gira eta milesker aitzinetik!!Kaskarotak Urte guziz bezala, ihauteriak hurbiltzen zaizkigu eta kaskarotak ere. Hor ditugu finkatutako datak jakinez alda daitezkela aroaren arabera.Hitzorduak : larunbatetan, arratsaldeko
batak eta erditan Kosta Garaian 5etan bukatzeko. Igandetan, goizeko 9ak eta erditan hasi, oren bata inguru arte, berritz abiatzeko 2ak eta erditan 5ak arte. Haurrak zirtzilez jantziak dira : kolore anitz, oihal koloretsuak dilindan, xapelak… Aroa dudakorra baldin bada deitu zenbaki honetara : Eztitxu: 06 07 52 40 38. Urtarrilaren 29 : Bannecau auzoa, Urtarrilaren 30 : Biak auzoa, auzapezaren auzoa, Otsailaren 05 : Amezpetu auzoa, Hirigoinea, Mehax, Mendigaraia, Otsailaren 06 : Harrobia – Zuraide zentroa, Otsailaren 12: Pinodieta auzoa, Ordotz auzoa, Otsailaren 13: Agorreta auzoa, Zuraidegaraiko bidea, Otsailaren 1920: pausa,
Otsailaren 26an: Ihauteriak Zurai den !! Gero eta haur gehiago,
gero eta motibazio gehiago ! Izanen dela giro !
aiherraLunetak edo betaurrekoak Ma-dagazkarrera Hirugarren adinekoek jakinarazten dute joan den urtean egin zuten bezala, aurten ere baliatzen ez diren edo soberakin diren luneten edo betaurrekoen bilketa bat eginen dutela, Madagazkar ugartera igortzeko.Zuen emaitza JPierre Sainte Marie Xedarrikoari helarazten ahal duzue, hilabete hunen ondarreko. Nahikaria da urrats xinple hau eginez gure soberakinekin, bixta guti edo txarra duten hango anai arreber iguzki pixka baten ekartzea, hots gutiz kontent den jendeari. Azken epea otsailaren 3a da, hirugarren adinekoen biltzar nagusi eguna. Aitzinetik eskerrak !
SOS Laborari-ren deia Joan den asteko abisuaz orroit ! SOS Laborari elkarteak galdatzen du bere laborari partaideer, urte sariak ahal bezain laster pagatzea Aiherrako Pascal Minjou Etxebazterrekoari edo JMarie Dartaguiette Etxaikoari, berantenaz urtarrilaren 31ko. Abisu hau entzuna izan dadila !
Xebax CHRISTY kantonaletan hautagai ! Herritar gazte bat aurkezten zaukula martxoko bozetan, hain xuxen Bastidako kantonalentzat, horra aste hun
tako berria. Orain arte CASTAING jauna dugu gure kontseilari orokorra eta departamendu hunen nagusia. Osasun eneguak izan baditu ere, nahiz eta kontseilari orokorretako xaharrena den, berriz presentatzeko gogoa duela jakinarazia du. Parrean izanen duen herritar hautagaia, Sebastien Christy dugu, denek Xebax Christy deitzen duguna, 31 urteko informatikari injeniorea. Hau EUSKAL HERRIA BAI koalizioarekin abian zauku.
Ordezkari gisa, hunekin presentatzen da Martine Salla Beskoiztar kondu egilea. Joan den larunbatean Baionako prentsaurrekoan bere motibapen eta nahikarien berri eman dauku Xebaxek. Ondoko egunetan hauien kanpañaren berri emaiteko parada izanen dugu.
Xebax Christy joan den larunbatean prentsari aurkezten
itsasuHeriotze - Odette LANDA zendu da Baionan joanden larunbatean 86 urtetan. Ehorzketa elizkizuna iragan da joanden asteartean herriko elizan. Odettek bere biziko urte gehienak eraman ditu Heletenian Erramun bere senar zenarekin, hiru alaba haziz.Doluminak familia osoari.
Gure pilotariak xapeldun - Frantziako xapeldun ditugu bigarren mailan Antton Monce eta Baptiste Ducassou ! Aise nagusitu dira (40 eta 12) Haramboure eta Yustède Hendaiarreri. Helduden urtean lehen mailan jokatzeko parada izanen dute. Bestalde neskak palantxan eta Gazteak trinketean hasiak dira Frantziako xapelgoan. Ikusiko dugu nola aterako diren. Diaporama - Diaporama bat ikusteko parada emana zaiku urtarrilaren 29an, larunbat huntan beraz, aratseko 7etan Sanoki gelan. NEPALeko lurraldeari eskaini diaporama da, eta ondotik izanen da lurralde hortako janaria
jasta tzeko parada ere. Orroitu lurralde horri eskaini erakusketa bat ere ikusgai dugula otsailaren 17raino: Marc Bréard argazkilariak egin argazkiak.
CCAS batzordearen gomita - Herriko CCAS batzordeak, urte guziz bezala, bazkari bat eskaintzen du 60 urte goitiko herritarreri: aurten otsailaren 3an, ostegunez, eginen da bazkari hori Sanoki gelan. Parte hartu nahi dutenek, izena eman behar dute Herriko Etxean urtarrilaren 31 barne.
GAU ESKOLAk antolatu mus lehia-keta - Itsasuko Gau Eskolak antolatu mus lehiaketa iraganen da aurten otsailaren 5ean, larunbatez, Sanoki gelan, aratsaldeko 6etarik goiti. Sari ederrak eskainiak izanen dira lehen bost irabazleeri. Jokasaria 8 eurotan finkatua da presuna bakotxa gatik. Izanen da, arats osoan, tokian berean zer jan eta zer edan. Izenak oraidanik eman daitezke Gau Eskolara deituz, tel: 05.59.93.40.83
10
Herriz Herri
saraErretreta : Gure faktur Bruno A rruti Ziburutarrak erretreta hartu du. Ainitzek ezagutu duzue horren ama, Estefana hezur antolatzailea. Saran 20 bat ur
tez banatu ditu gutunak. Bere ofizioa hasia zuen Hendaian, Parisen barna ibilieta etorri zen Azkainerat eta hortik Sararat. Hainbat zerbitzu egin ditu, partikulazki Telethonarentzat bere « Harley Davidson » motoarekin. Ainitzek ikusi duzue zaldien gainean, motoa eta zaldiak izigarri maite ditu. Agian osasunak lagunduko zaitu, zure bi aisialdi maitagarriak baliatzeko, bai eta zure familiaren goxotasuna ainitz urtez.
Abisu : Herriko Etxeak jakinarazten du, apirilaren lehenean hasteko, behar dutela enpleatu baratzezain bat kalifikatua. Interesatua denak eman behar du izena otsailaren 15a barne. Hortako behar du Herriko Etxerat etorri eta hor emanen dituzte xehetasun guziak.Portuko itzulguneko eskoletako haurren autobusa hartzeko leihorra lekuz sanjatua izanen da. San Pedroko aparkalekuan
eginen dute. Itzulgune hortako lanak egiteko denboran, bidea trabatua izanen da. Saraskatasuna elkarteak antolatzen du Omordia gelan urtarrilaren 29an larunbatez arratseko 8 orenetan afari bat euskal presoeri atxikimendua ekartzeko. Txartelak salgai izanen dira : Herriko Etxeko edantegian, Pleka trinketean, Urtxola jatetxean eta Beran Kataku ostatuan. Beraz etorri preso horien sustengatzerat. Jakinarazten dute, elkarretatze hori berotzeko DJ BULL hor izanen dela. Xehetasun gehiagorentzat deitu Mixel Guerendian 05/59/54/24/66.
Kirolak : Pilota. Esku huska binaka: Gaztetxoak, Iribarren Unai eta Sarie Bastien irabazle 4015 Senpereren kontra, Lecuona Aritz eta Iribarne Iñaki irabazle 4010 Urruñarren kontra. Fagoaga Eneko eta Arribillaga Eneko irabazle 4026 Urruñarren kontra.Pasaka : Final laurdenak: Saran Pleka trinketean, 2. mailan, Zaharrer Segi irabazle 1301 Hiriburuko Ainhararen kontra. Beti 2. mailan Hazparnen, Saratarrak Etchegaray Patrick eta Berrouet Mathieu irabazle 1309 Hiriburuko Ainhararen kontra. Beraz Patrick eta Mathieuk finalerdia jokatuko dute Urruñarren kontra. Suerte on zueri.
Eskubaloia: 11 urtekoak irabazle 1910 Urruñarren kontra. 13 koak irabazle 2622 Nafarroaren kontra. 15ekoak irabazle 3713 Urruñarren kontra. 18koak irabazle 2312 Paueren kontra.
Ganex
Bruno Arruti fakturra (arg. J.P. )
Makea – lekorneHeriotze – Urtarrilaren 17an segitu dugu larunbateko azken egoitzarat Augustine Gabrielle
Amestoy, Makea Bidegainean sortua. 109 urte egiterat zoan otsail hunen 13an. Denbora gehiena iragan du New York hi
rian, jende ospetsu batzuen artean eta hoien zerbitzuko, sukaldaritzan eta beste. Gure amatxi
baliosak maite zuen bere sorterria eta gutarterat maiz etortzen zen, gehienetan Jean Louis Dunaten etxerat. Euskaldun egon da odolez eta hitzez eta lurperatzea galdegina zuen bere anaia Felix zenaren aldean, Makeako hilhobian. Zure arrahaur eta segida guziari gure euskal bihotzeko sendimendu leialenak eta hauk ere
egin dezatela bide luzaz, zu bezela egonez lerden eta osasun betean, alaiki, zintzoki eta euskaldunki !
Huna gure amatxi zaharrena Augustine Gabrielle bere alabaren arrahaurrekin, Jean Louis Dunati begira (1990eko buruilan).
aiziritzeImanol kantatuz Urtarrilaren 30ean aratsaldeko 3etan, Aiziritzeko gela berotuan, Irulegiko irratiaren alde.
1995az geroztik Aldudarrak batasunak daraman sailaren 7garren kantaldia da Imanol kantatuz. Manex Pagola, Etxamendi Larralde, Mixel Labéguerie, Xalbador, Xabier Lete eta Pier Pol Berzaitzen ondotik, aurten Imanolen aldi da. Lehen emanaldia Alduden emanik eta ikusiz zer arrakasta haundia bildu zuen, Irulegiko irratiak bere urteko kanpañakari deliberatu du ikusgarria emanaraztea Amikuzen.
Kantariak dira : Kattalin Indaburu, Kantiruki, Izarrak, Lauburu, Astezkenekoak, Maider Lerissa eta Leire Uhalde 2008an Haur Kantu Xapelketan parte hartu dutenak, Magali Zubillaga, Miren Tristant eta Guy Saldubehere, Xendari Ahizpak, Maitena Monaco, Aurelie Etchepare, Thierry Biscary, Amaia Riouspeyrous, Mathilde Etchebarren. Kostaldetik ere etorriko dira, Maddi Zubeldia Ziburutik, Maider Zigarroa eta Brave anaiak Senperetik eta Aiziritzen izanez ikusgarria, Irulegiko irratiak gomitatu ditu Amikuzeko Etxart ahizpak beren botz loriagarriekin.
Hiru musikarik zuzendaritza artistikoa segurtatzen dute : Nicolas Vielle (pianoa), Sebastien Luc (gitarra) eta Sebastien Des
grans (akordeoia).
Ondotik talo ta xingar eskainiko da.
Ongi etorri beraz kantuzale guzieri Aiziritzeko gela beroturat urtarrilaren 30an, igandearekin, aratsaldeko 3etan. Sartzeak salgai dira Irulegiko i rratian berean eta irulegikoirra-tia.com webgunean 10eurotan, edo tokian berean.
HeletaEriak – Goraintziekin, laster sendatzea dugu desiratzen ditugun eri guzier, Dominique Poxolukoa etxera sartua operaturik, tratamenduz Baionan, MarieJeanne Xarreta, MarieJeanne Haixtoa, Itsasun Añamari Ioldoa, Kattalin
Eihera, eta etxean berean daudener.
Mezak – Ibiakoitz aratseko 7 orenetan Armendaritzen, igandean 9.30etan Heletan eta 10.30etan Iholdin. Herritarra
luzaideHeriotze – Berriz ere herioak jo ditu gure ateak. Joanden astean lagundu dugu bere azken egoitzarat Angela Caminondo, Luzaide Aldatseko etxeko anderea. 76 urte zituela utzi gaitu zazpi seme alaben amak. Errege egunetan ereman zuten Iruñeko eri etxe batera, eta ezin izan dute deus egin biziaren salbatzeko. Osagarria mendratua zien urte bat huntan, eta azkenean ezin gainditu du eritasuna. Bazien 20 bat urte zerbait gora behera alargundua zela. Orai doluminak eskaintzen ditugu familiari.
A.A.
11
abisuaK
N° Commission paritaire 0514 G 84998
Jacques Laffitte karrika, 1164100 BAIONA
Tél. 05 59.25.62.85Fax. 05 59.25.60.10
[email protected]@wanadoo.fr
URTESARIAKUrtea 54 E Laguntzaile saria 64 E Europan 65 E Ipar Ameriketan :
Bandarekin : 99 E edo 129 $ Gutunazalean : 180 E edo 210 $
Hego Ameriketan : 99 EAfrikan : 87 E Asian : 102 E
Hegoaldekoentzat, DonostianCAJA LABORAL EUSKADIKO KUTXA
Donostia BoulevardZ.B. 075.0.70202.3
Directeur de la Publication/Zuzendaria : J.B. DIRASSAR
Ohorezko zuzendaria : E. LARREZuz. ordea : J. HARITSCHELHAR
Idazleburua : P. JORAJURIADiruzaina : R. CAMBLONG
Imprimeur : Imprimerie du Labourd
29, Chemin de CasenaveZ.I. St Etienne
64100 BAYONNE/BAIONATél. 05 59 59 16 42 Fax. 05 59 25 60 10
Éditions Basques
SELARL AURNAGUE-CHIQUIRIN&BONNECAZE-DEBAT
Société d’Avocats inscrite au Barreau de Bayonne
Résidence Adour 4 Rue de Gramont 64100 BAYONNE
Tel : 05 59 25 71 00Fax : 05 59 59 79 62
21 place Charles de Gaulle 64220 ST JEAN PIED DE PORT
Email : aurnague[email protected]
AVIS DE CONSTITUTION
Suivant acte sous seing privé en date à BUSSUNARITZ du 31 Décembre 2010, enregistré à la SIE de BAYONNE le 20 janvier 2011, Case n° 17, Bordereau N°2011/90, il a été constitué un Groupement Agricole d’Exploitation en Commun reconnu par le Comité d’Agrément des GAEC présentant les caractéristiques suivantes :
DÉNOMINATION : «ETXEHERRI»SIEGE SOCIAL : Maison «Etxeberria»
BUSSUNARITZ (64220)DURÉE : 99 ans à compter de l’imma
triculation au RCS de BAYONNE.OBJET SOCIAL : l’exploitation des
biens agricoles apportés ou mis à sa disposition par les associés, achetés ou pris à bail par lui, et généralement, toutes activités se rattachant à cet objet, pourvu qu’elles ne modifient pas le caractère civil du groupement, et soient conformes aux textes régissant les GAEC.
APPORTS : Apports exclusivement en nature pour un total de 100.000,00 Euros avec entrée en jouissance fixée au 01/01/2011
CAPITAL SOCIAL : 100.000,00 Euros divisé en 1.000 parts sociales de 100,00 Euros chacune,
CESSIONS DE PARTS : Toute cession de parts entre associés est libre lorsque le GAEC comprend deux associés. Dans tous les autres cas, toute cession de parts, même entre associés, est subordonnée à l’accord unanime des autres associés.
CO-GÉRANCE : Monsieur TEILLERIE Marcel, exploitant agricole, demeurant à BUSSUNARITZ (64220) Maison «Etxeberria» et Mademoiselle TEILLERIE Pantxika, exploitante agricole, demeurant à BUSSUNARITZ (64220) Maison «Etxeberria», pour une durée non limitée.
RCS : La Société sera immatriculée au Registre du Commerce et des Sociétés de BAYONNE.
Pour avis,LA CO-GÉRANCE
SARL L’ECHO PAINSociété à responsabilité limitée
Au capital de 10 000 euros2, Place Beaurivage Appt N° 1
64200 BIARRITZRCS BAYONNE 481 677 318
Aux termes d’une Assemblée Générale Extraordinaire en date du 4 Octobre 2010, les associés, statuant conformément à l’article L. 22342 du Code de Commerce, ont décidé de ne pas dissoudre la société.
Le dépôt légal des actes sera effectué au Greffe du Tribunal de Commerce de BAYONNE.
Pour avis.
SARL LA COMPAGNIE DES PAINSAU CAPITAL DE 15 000 E1 CHEMIN PAOLOENEA
64210 AHETZERCS BAYONNE 494 147 309
AVIS DE MODIFICATIONSAUGMENTATION DE CAPITAL
DEMISSION GERANCE
D’un procès verbal de décisions extraordinaires de l’associé unique, en date du 15 JANVIER 2011 il résulte que :1/ le capital social de 15 000 E est passé de 15 000 E à 45 000 E par apport en numéraire de l’associé unique et augmentation de la valeur nominale de la part, passant de 30 à 90 E
Ancien capital 15 000 ENouveau capital 45 000 ELes ART 7 et 8 des statuts ont été
modifiés en conséquence.2/ démission de la cogérance à
compter du 28 septembre 2010Demeurant seul gérant MR PIERRE
LABAN associé uniqueL’ART 16 des statuts a été modifié en
conséquence3/ ouverture d’un établissement
secondaire à 64500 SAINT JEAN DE LUZ 129 avenue de JALDAY
Dépôt légal au GREFFE DU TRIBUNAL DE COMMERCE DE BAYONNE
POUR AVIS LA GERANCE
AVIS DE CHANGEMENT DE GERANCE
SARL « Friterie Artisanale du Labourd F.A.L »
Au capital de 13000 eurosMaison Hamilaga, Chemin Hamilaga
64310 St Pée sur NivelleRCS de Bayonne 523272417
APE 5610C
Aux termes de l’assemblée des associés en date du 31/12/2010 il résulte que :madame MarieHélène ASTIGARRAGADemeurant : Maison Hamilaga Chemin Hamilaga Quartier HERGARAI 64310 St Pée sur Nivelle démissionne de ses fonctions de cogérante.
Par suite de cette démission, Monsieur Christophe TEXIER
Demeurant : Maison Hamilaga Chemin Hamilaga Quartier Hergarai 64310 St Pée sur Nivelle demeure seul gérant de la société
Pour insertion, La Gérance
Fabienne BARNECHEAvocat à la Cour
3 Rue Faget de Baure64000 PAU
AVIS DE CONSTITUTION
Avis est donné de la constitution, par acte sous seing privé du 28 décembre 2010, d’une société à responsabilité limitée à associé unique présentant les caractéristiques suivantes :-dénomination sociale :
SARL BELAUNcapital social : 1200 Esiège social : Zone Artisanale Erreka Gorri – Route d’Urepel – 64430 LES ALDUDESobjet : l’achat, la transformation, le conditionnement, la vente et la distribution de tous produits alimentaires, notamment produits de la « ferme ».durée : 99 ans à compter de son immatriculation au RCS de BAYONNEgérant : M. Michel OCAFRAIN demeurant à BANCA (64430), Irionia
Pour avis.
Christophe CAUSSADEAvocat Conseil en droit des sociétés & droit commercial
« Central Forum » Bayonne (64100)
AVIS DE CESSION D’UN FONDS ARTISANAL DE TAXI
Suivant acte sous seing privé en date, à Bayonne, du 08/12/2010, enregistré au pôle enregistrement de BAYONNE, le 06/01/2011 (bordereau 2011/23 case n°2),
M. Christian THEARD et Mme MarieJosée BURGUETTE épouse THEARD, demeurant tous deux à URRUGNE (64122), rue Bernard de Coral,
Ont cédé à M. JeanDaniel AURISSET, demeurant à CIBOURE (64500), 8, avenue Francis Picherit,
Un fonds artisanal de transport privé de taxi, exploité sur la commune d’HENDAYE, sous l’enseigne
« ABADIA TAXI », moyennant le prix de 90 000 euros.
L’entrée en jouissance a été fixé au 08/12/2010.Le contrat de location gérance du fonds artisanal vendu, suivant acte sous seing privé signé le 02/04/2009, et enregistré à Bayonne (bordereau 2009/457 case n°14) le 08/04/2009, est résilié à effet du 08/12/2010.L’acquéreur sera immatriculé au RM de BAYONNE.
Les oppositions seront reçues dans les dix jours suivants la dernière date des publicités légales, à l’adresse du cabinet de Maître Christophe CAUSSADE, avocat à BAYONNE (64100), 10, place André Emlinger.
Pour avis.
Suivant acte reçu par Maître Olivier COUSTOU, notaire à SAINT JEAN DE LUZ, le 24 Janvier 2011,Monsieur Jean Joseph Félix ANDRE, retraité et madame Germaine TEILLERIA, retraitée, son épouse, demeurant ensemble à URRUGNE (64122), 19, rue Ithurbidea Quartier Béhobie,Nés savoir : Monsieur Andre à PONTAMOUSSON (54700), le 5 juillet 1928, Madame TEILLERIA à URRUGNE (64122), le 8 janvier 1932,Mariés tous deux en premières noces à la mairie d’URRUGNE (64122), le 6 mai 1955 sous le régime de la communauté de biens meubles et acquêts à défaut de contrat de mariage préalable. Ont adopté pour l’avenir le régime de la communauté universelle avec clause d’attribution intégrale au conjoint survivant.Les oppositions pourront être faites dans un délai de trois mois et devront être notifiées, par lettre recommandée avec demande d’avis de réception ou par acte d’huissier de justice à Maître Olivier COUSTOU, notaire à SAINT JEAN DE LUZ (64504), BP 419, et en ce cas, les époux pourront demander l’homologation de ce changement au tribunal de grande instance.
AVIS DE CONSTITUTION
Aux termes d’un acte sous seing privé établi en date du 2 janvier 2011 à LUXESUMBERRAUTE (64120), il a été constitué une société présentant les caractéristiquessuivantes :
FORME : Société Civile d’Exploitation Agricole
DENOMINATION : D’ARTHEZSIEGE SOCIAL : Jauregia ‐ LUXE‐
SUMBERRAUTE (64120)OBJET : l’exploitation et la gestion
des biens agricoles apportés, achetés, créés, pris à bail par elle ou mis à sa disposition par les associés
DUREE : 99 années à compter de son immatriculation au Registre du commerce et des sociétés
CAPITAL SOCIAL : 2 000 eurosAPPORTS EN NUMERAIRE : 2 000 eurosGERANCE : Madame Aliette MER
CIER DE LACOMBE demeurant à Jauregia à LUXESUMBERRAUTE (64120).
IMMATRICULATION : au registre du commerce et des sociétés
Pour avis, le représentant légal
AVIS DE CONSTITUTION
Avis est donné de la constitution d’une Société présentant les caractéristiques suivantes :
DENOMINATION : JOEL TAFERFORME : Société à responsabilité li
mitéeSIEGE SOCIAL : Quartier Bascassan
Maison Ospitaletxea – 64220 Ahaxe Alciette Bascassan
OBJET : Le Négoce de Matériels Agricoles
DUREE : 99 ansCAPITAL : 2000 eurosGERANCE: Monsieur Joël TAFFER
NABERRY demeurant Quartier Bascassan – Maison Ospitaletxea – 64220 Ahaxe Alciette Bascassan
IMMATRICULATION : au RCS de Bayonne
Pour avis
AbisuJoan zauku Régine Pello Harman, Arnegiko etxalde gorenetan eginik ohantze. Euskaldun aztaparra, laparra bezala lotzen zen egiteko zenari, alfer baliatzen ezin asma ere. Izigarrikeria da ixtante erkin den ama baten ehortzea haurrak galdeka utziz. V.A.E.M.R.ek erreberritzen du jendek har ditzaten biziherio asegurantzak galdeak helaraziz Garaziko elkarteen etxerat edo herriko etxerat otsailaren 15a aitzin. Bata da 5 eurokoa ilabetean, bestea 50 eurokoa. Hunen apalarazteko kopuruan behar da izan. Gero ere, beharrez kapitala bere interesekin dena altxa daiteke.
12
telebixta leihotik
asteburuKo HitzorduaK
Bahituak : Munduko bahituen artean badira zortzi frantses : biga Afganistanen, bortz Maliko erepublikan, bat Somalian, gogoan ditudalarik berrikitan zenduak izan diren biga, gaizki iraganik haien askatzearen entsegua. Bahitzaileen eta frantses gobernuaren arteko harremanetan sartu da orain Ben Laden. Galdegiten dio Frantziari joan dadien Afganistanetik frantses bahituak libratzekotan. Iraganen da denbora... nahi ala ez.
Tunisia : Aste baten buruko ohart gaiten zenbat eta zenbat gertakari mundu osoan, bainan bereziki Tunisian. Manifestaldiek segitzen dute ez baitute onartzen Tunisiarrek gobernu berria, jakinik gobernu buru dena orain, gobernuburu izana zela hameka urtez Ben Aliren garaian eta bertze ministro batzuk (orotara zortzi) ministro kargua bete zutela lehenago. Horrek erakusten du nahi zukeela berriz sartu Ben Alik, bere zerbitzari ohiak atxikiz behar diren tokietan. Bai, bainan... Giscardek erraiten zuen bezala, ikus daiteke zerbitzari ohiak ez direla beti leialak, badakitela neurtzen non dauden beren interesak eta, azkenean, karriketan oihukatzen diren mezuak entzuten eta aditzen dituztela. Emeki emeki demokrazian sartuko dira.
Iraultza : Lore izenez bataiatzen dira orain gertatzen diren iraultzak. XX. mendean Portugalen, Salazar baztertu zutelarik, Julufria iraultza deitu zuten. Aurten XIX. mendeko, 2011 urteko urtarrilean Tunisiako iraultza deitua da « Urkitz iraultza ». Zertako lore izen horiek ? Dirudianez, hilik gabeko iraultzak direlakotz, nahiz Tunisian Ben Aliren poliziak 78 hil egin dituen.
Sua : Sugarretan bere buruaz bertzerik egin daiteke. Hala gertatu da Tunisian eta hasi da iraultza, hala ere Pragan Jan Palachek egin zuena Errusoek Txekoslobakian sartu zirelarik eta ez dezagun ahantz nola, Donostian, Francoren aitzinean, Joseba Elosegi abertzaleak jauzi egin zuen frontoi balkoietik sugarretan zelarik. Suak dauka bere mezua.
Errugbia : Miarritzek irabazi du joan den larunbatean Bathen kontra (26 eta 19) lau entsegu markatuz, Ingelesek hiru markatzen zituztelarik. Partida ederra bere zazpi entseguekin. J.H.
eusKal irratiaK 91.8 - 106.6 - 89.7 - 95.5
ortziralean Baionan, Bonnat erakustokian (15:00) “Euskaldunak 19141918ko gerlan” Eric Mailharrancinen mintzaldia. Artxibotegian (18:00) lanbide zaharren inguruko solasaldiak. Herri antzokian (20:30) “Jaz” antzerkia, Lézards qui bougent taldeak emanik Azkainen, Xoko Ona ostatuan (20:30) Mathieu Mendizabal laborariokinaren lekukotasuna (filma eta solasaldia) Ainhize Monjolosen, EHLGren egoitzan (20:30) Euskaldun Gazteriarekin GALT berriaren biltzar nagusi eraikitzailea
larunbatean Donostian, Alde Zaharrean eta Kursaalean, Bertsu Eguna Irulegin, herriko besten azken eguna Baionan, St Bernard ikastextean (9:0012:00) Ofizioen foroa, 150 profesionalen presentziarekin Ainhize-Monjolosen, EHLGren egoitzan, Euskal Herriaren historia ezagutu : 10:00 Peio Etcheverry “1789 aitzineko Euskal Herria”, 14:30 Peio EtcheverryAinchart “1789 ondoko Euskal Herria» Senperen, Amotz Larraldean (18:00) “Eskuen sustraiak” ikusgarria, Oier Guillanekin Itsasun, Sanoki gelan (19:00) “Nepalen gaindi” dokumentala eta
solasaldia Azkainen, Txopinondo sagarnotegian (20:00) Txotx berri Jatsun (Garazi), Bordatto egoitzan (20:00) “Les fumeurs de gitane” taldearekin afarikontzertua Baigorrin, Bixentainean, Uda gaua Maulen, Zinka ostatuan, Mopish Moment reggae taldearen kontzertua
iGandean Aiziritzen, herriko gelan (15:00) “Imanol kantatuz” kantaldia Donibane Garazin, Vauban gelan (17:00) “La balle rouge” txotxongilo musikaldiantzerkia Angelun, Herriko Etxeko besta gelan (17:30) “El condor pasa” ikusgarria Hendaian, Mendi Zolan (19:00) Petit Théâtre de Chechenia taldearen irakurketa askea
asteburuan Ligi-Athereien eta Ziburun, herriko bestak Miarritzen, igande arte, FIPA festibala. Eta ere, Irati azokagunean, ortziraletik igandera, Eco’vie feria, ekologiarena Sunbillan, ortziraletik igandera, iñauteriak Baionan, Luna Negran, ortziralean eta larunbatean (21:20) Reynier Silegas & Conga Libre taldearen dantza ikusgarria
Urtarrilaren 26a, ostirala• 16.00 : Mintza leku, ardi esne prezioaz • 17.00 : Kantaire Nekez ari taldearen diska berriaz • 19.00 : Aitzur eta Jorra • 20.00 : Presoen oihartzuna
Urtarrilaren 27a, larunbata• 11.00 : Airesta, urzain batekin• 12.00 : Berriak• 12.05 : Xapin• 13.00 : Aitzur eta Jorra• 14.00 : Presoen oihartzuna
Urtarrilaren 28a, igandea • 09.15 : Gure bazterrak. Ibarlatik 3• 10.30 : Meza Urkoitik• 12.15 : Gure Arbasoak xerri hiltzeaz, Erramun, Maider, Peio, Piarre, Gaxuxa eta Jeanekin •13.00 : Zuria beltzez
• 15.00 : Errubia Maule / Castanet eta Nafarroa / Bagnères• 18.00 : Kirolak
Urtarrilaren 29a, astelehena• 16.00 : Zuria beltzez Halabedi irratiak eskainia.• 19.00 : Hegoaldeko ostatua • 20.00 : Frantses mintzaldia
Eta ez ahantz
euskalirratiak.infoemankizunak entzuteko edo des
kargatzeko
49. mus xapelgoaJa bidean da Union Basque batasunak antoltazen duen 49. mus xapelgoa, 146 gune desberdinetan jokatuko dena. Xapelgo orokorraren ondoan, beti bezala gazteen eta andereen xapelgoak ere jokatuko dira. Gazteen xapelgoa (1990ean eta ondoko urtetan sortutakoena) hasiko da larunbat huntan, urtarrilaren 29an (19:00) hiru tokitan : Larzabalen (Espellet ostatua), Urkoin (Paota ostatua) eta Urruñan (Dongaitz trinketa). Eta andereen xapelgoa urtarrilaren 30ean hasiko da, igandean (14:30) : Buzunaritzen (Gamia ostatua) eta Arbonan (Eskualduna ostatua).
Florence Gastellu erizainarenlekukotasuna uharte Garazin
“Femmes 3000” elkarteak biltzar berezi bat antolatzen du otsailaren 1ean, asteartez (19:0020:30), Uharte Garaziko Herriko Etxean. Biltzar hortan, Florence Gastellu erizaina 9 urtez munduan gaindiko 9 he rrialde desberdinetan eginiko lanaz mintzatuko da. Alabainan, Uganda, Afganistan, Burundi, Etiopia, Kongo, Indonesia, Hego Sudan, Darfur eta Tchad herrialdeak kurrituak ditu, misio humanitarioak betez, ‘Mugagabeko Medikuak’ eta ‘Action contre la faim’ erakundeekin. Lekukotasun aberatsa beraz zabalduko du, argazkiak ere erakutsiz. Sartzea urririk. Gaualdia nahiko dutenek luzatu, afari bat izanen da ondotik Donibane Garaziko Txitxipapa jatetxean, 15 eurotan, izenak aitzinetik emanez (tel. 05.59.37.28.32–06.87.08.50.82.
otsail ostegunak donapaleun - otsailaren 3an (20:30)euskalgintzaren Komunikazio estrategiez Joseba KaMio, Komunikazio enpresaburu aditua
Joseba Kamio, Harman komunikazio enpresaren zuzendaria da. Aitzin, 2005eko Bertso Txapelketa Nagusiaren Komunikazio Zuzendari arizana da, Mondragon Unibertsitatean irakasle, EHUn kolaboratzen eta ikastaroak eman ohi ditu jendaurreko komunikazioaz, marketing interaktiboaz... Euskalgintzako erakunde ezberdinendako lan egiten du horrela. Publizitatean eta Harreman Publikoetan lizentziatua dago, baita Antropologian ere. Gipuzkoarra da, Pasaitarra. Josebak zehazten dauku : «Euskalgintzaren komunikazio estrategiez arituko naiz, ez euskararen komunikazio estrategiez.» Bigarren indize bat emaiten dauku inglesezko azpitituluan «Orchestral Manœuvres in the Dark». Erakusten dauku, helburuak eta estrategiak finkatzera heltzen bagira ere (noizbait), komunikazioneari azken puntan eta desloturik balitz bezala pentsatzen dugula. «Ilunpeko orkestramaniobrak fini behar du. Komunikazioaren menpeko garelako, komunikazioak estrategiaren definizioan egon behar du, hasieratik, komunikazioa delako jendartearekin harremanetan jartzen gaituen tresna.» Baina badaki gaizki pentsatu komunikazio eta marketingek kontrako efektuak izan ditzazketela. «Hizkuntzen berreskurapenerako marko teorikoen orkestran jo behar du ezinbestean«. Ikus dezagun beraz, zein izan ditazken euskalgintzaren komunikazio plantako baten ezaugarriak...
13
Ekialde konpakt dizka berria plazaratzen dü egün horietan Hebentik alkarteak. EKIALDE ikusgarria Xiberoan sortü zen ibar aüzoekin lotüra bat izan nahiz : Erronkari, Alto Aragoia eta Biarnoko Aspe eskualderekin. Dizkak bi parte dütü. Lehena, Pierre Visslerek ekoiztürik argazki soinüdüna da, non ere Erronkari, Hecho, Aspe ibarreko eta Xiberoko botzak eta eüskalkiak entzüten ahal diren, müsikaz beztitürik. Bigerren partean, Xiru festibalaren kari sortürik izan zen “Ekialde” ikusgarria da. Bertan Mixel Etxekopar, Peio Cachenaut, Jeremi Garat, Jean Xarles
Sans eta Amaren Alabak ezagün dira. Ekialde dizka, Mauleko Herri Ekoizpen saltegian, Bürgübürü ostatüan Santa Grazin eta Hebentik alkartearen internet günean atzamaiten ahal da.
Han eta HeMen
Aurten ere, Cassineko bigarren elebidunak Bizkaian izan gara Zornotzako trukakideen etxean.Egonaldi bikain honek bi une nagusi ukan ditu: egunaz bisitak eta arratsetan mementu goxoak trukakideekin.Bisitek hiru helburu zituzten: Bizkaiko ekonomia eta kulturaren ezagutzea eta euskaraz mintzatzea.2010 biodibertsitatearen urtea izanki, natura eta industriaren garapena nola orekatu erakutsi nahi izan digute. Hortarako, Madariaga zentroa bisitatu dugu eta leku babestua den Urdaibaiko paduretan ibili. Ondotik, Zornotzako industri aldean, Bierko enpresak ongi etorria egin digu lan mundua deskubriaraziz. Enpresa hortan, burdinezko atalak egiten dituzte. Gu han ginelarik, treineko eta metroko ateak egiten ari ziren langileak artoski eta zorroztasun handirekin.
Kultur sailean, bisita ugari egin ditugu: halanola, Bilbon, zazpi kaleetarik abiatuz, nola sortu eta hedatu den hiria. Bestalde, Alondiga, kirol eta kultur gune aberatsa ikusi dugu baita ere Guggenheim famatuan, klasean landu Bodegoi artikuluan, Aurelia Arkotxak aipatzen zituen obrak miretsi. Horrezgain, Euskal telebistako bisita interesgarriak arreta piztu digu. Bizkaian izanez geroz, ezin geldi Gernikan pasatu gabe. Han, Bizkaitarren batzar etxea ikusi dugu eta arbolaren inguruan Iparragirreren euskal himnoa kantatu. Sail berean, AEKko bulegoetan, animatzaile umoretsuari esker, korrikaren antolaketak hunkitu gaitu eta helduden martxoan prest izanen gara korrikan parte hartzeko.
Bisita aberasgarri horien ondotik, zer atsegina trukakideekin elkartzea “lokala” deitu tokian!Zenbat solas eta irri gure artean elgar ezagutzeko eta gure harremanen azkartzeko!Eta nolako giroa gure trukakidearen familian! Hor aurkitu baitugu goxotasuna, anaitasuna.Agurtzeko tenorea sobera fite etorri zaigu. Euskaraz bizi izan ditugun mementu alai eta aberats horiek ez ditugu sekulan ahantziko. Orai, martxoaren beha egon beharko elgar berriz ikusteko Baionan.Gure esker beroenak Anabel Izpizua eta Miren Amestoy antolatzaileeri, Cerlo andereari, diruz lagundu gaituzten Euskal Jaurlaritza eta Cassineko koperatibari. Eskerrak ere, gure eta trukakideen aitameri, onartzen baitute parte har dezagun “oso ondo” den proiektu hortan. René Cassin-eko bigarreneko elebidunak
Urtarrilaren 3tik 7ra, seigarreneko eta bosgarreneko ikasleak joan gira Gouretterat autobusez. Gure lo egiteko lekua Béost herrian zen. Aste batez, lerrazkia egin dugu. Batzu biziki onak ziren eta ez ziren usu erortzen. Beste batzu haatik hasten ziren ikasten eta gehiago erortzen ziren. Lau egun horiek irringarriak ziren eta ez ditugu sekulan ahantziko.
Aratsetan, tripa betetzen ginuen eta elgarrekin jostatzen ginen. Ostiralean, elurrik ez baitzen, Paueko zinemarat joan gira azken Harry Potteren ikusterat. Aste hori fite pasaturik triste ginen berriz kolegiorat itzultzea. Milesker ikasle, erakasle eta laguntzaileeri. Aste on bat pasatzeko, etorri Donosteira !
6.eko eta 5.eko ikasleak
Urte berri honaren emaitearekila batean, hona gitzaizüe jakinaraz tera SÜ AZIAko kide den JeanPierra ‘Panpeia’ ETXEBARNEk Xiberoko eüskaralat ezarri düan ‘Aita artzain zen’ libürüa agertü dela.Robert LAXALTek 1957an izkiribatü züan ‘Sweet promised land’ obra famatüa, frantsesez agertü da berritan azken aldian 2009 urtean ‘Mon père était berger’ titülüarekila, eta berritan euskara batuaz, bena ez eta behin ere xiberotarrez. Alta, Robert LAXALTek libürü hortan aipü düan Dominique LAXALT Ameriketetara artzain joan zena
xiberotarra zen, Liginag a A s t ü e n s o r t ü r i k . P a n p e i a ETXEBARNEk egin lanak hütsüne hori bete dü.X i b e r o t a r e ü s k a r a z den libürü hori bildü nahi badüzüe, 20 eurotan salgei edirenen düzüe honenbeste
lekütan : Mauleko ‘Herri Ekoizpenak’ salgian, Sohütako ‘Intermarché’ salgüne handian, bai eta ‘Irrintzina’ prentsa salgian ere, Baionako ‘Elkar Megadendan’, besteak beste.SÜ AZIAko egongiala ere jiten ahal zira xüxenka erostera Mauleko Hondarearen Etxearen alde gaineko partean jarririk gira eta, gisa horrez, zurekila mintzatzeko atsegina badükegü.‘Aita artzain zen’ libürüari eginen deiozüen batzarri honaz oraidanik eskertzez, har itzazue, berriz ere urte berri hona emaiteaz gain, gure goraintzi eüskaldünenak.
Zelan zaude Zornotzan ? baigorri donosteiko ikasleak lerrazkian
“aita artzain zen” libürüa agertü da
Panpeia Etxebarne, Sü Aziako kide elibatekila
Ekialde dizka berria
14
KirolaK
pilota Xapeldun eta xapeldungaidu partida delikatu hau. Hemen bi pilotari gustagarri, jestuz eta gostuz ari direnak, nahiz ez duen Patrikek lehengo gordin hura bere jakitate xuxen eta esperientziarekin. Besoa fermu haatik makearrak Lapurdiko euskara hura aski erakutsi ez daukunak ondotik. Ustegabea egin du irabaziz eta goresmenak bi pilotari haueri.Thierry Harismendy ...............40Paskal Ezcurra II....................37Hau izan da zinez partida gogorra bi pilotari desberdinen artean. Besoz nausi Donamartirikoa, eta nahikaria ere partikularra, bai gibelerat eta denetarat bortxatzeko eta bai ere lasterka ikusgarri batzuetan pilotarat heltzeko urruñarraren joko finari ihardoki beharrez. Hunek ondarrerat gibelatu batzu ordaindu ditu sakez eta oroz bainan bestearen eguna zen aldi huntan.Berezkoetan lau irabazle horiek ditugu aurtengo xapeldun gaiak, Garazin otsailaren 27an jokatuko den finalerako. Anartean lehiaketa bat jokaturik lauen artean, Arrangoitzen, Garindainen eta Donapaleun. Eta bi hoberenak finalean.
MODERNEKO XAPELDUNAKGoicoetchea – Lamure ..........40Sorhaitz – Bessonart .............34Baigorriarrak eta milafrangarrak beraz amaturren xapela ontsa gostaia 28tan ados izanik eta 3734 bainan Goicoetchearen bi sake hor eta 8 orotara eta Sorhaitzen sua beti, aldiz bi gibelekoek behar den bezala, ikusle saldoa ere ona eta gustatua oren
Agusti Waltari ........................40Laurent Lambert ....................24Senperen jokatuak hau eta bestea, gosta zaio haatik lehen jokaldi huntan Urruñan bizi den Agustiri, Lambert aitzinean joaiterat utzi ondoan berriz berdintzeko. 17taraino batere beldurrik gabe joz eta zanpatuz trinketeko sareak eta besteak sistatuz, behar ziren irriskuak hartu ditu holako batekin behar den bezala. Bainan bixtan da irabazleak etzuela etxean u tzia bere gisako sake firuritu hura. Horra nola den 17tan adosturik 25etaraino ere hats kolpean joan eta handik harat bazakien berak ere segurean jarria zela besteekin ere egiten duen bezala. Bazituen 13 bote sartuak, eta bat falta.Andde Kurutcharry ................40Ellande Alfaro ........................13Zenbaitek dudak balinbazituzten, jakinik Alfarok ez duela aise barkatzen bainan beti entseatzen, hor, Senperen, dudak airatu dira baigorriar artistarekin. Hunek du ereman burutik buru berea e rraiteko maneran. Horra nola lau irabazle hauk jokatzen ahalko duten azkenen laueko pula Arrangoitzen, Garindainen eta Donapaleun. Izanen ahalko da hor nun josta.Herve Bonetbeltche...............40Patrik Oçafrain .......................34Berriz ere beraz Oçafrainek gal
eskubaloia
bat eta laurden pasaz.Lascor – Lucu ........................40Arricau – Christy ....................18Junior mailean Larzabalekotz ari ziren gazteek dute ederki jokaturik Mauleko parea garaitu, horiek denak ere ikusi behar zirenak, badituztelarik bi herriek ere hainbertze pilotari emanak, eta agian ez hauk azkenak.Monce – Ducassou ................40Haramboure – Yustede ..........12Hau zen bigarren maileko finala, bi irabazle gazteak laster lehenean ere ikusi behar gintuzkeenak. Galtzaleetan aldiz J.F. Aramburu ezin ari kolpaturik, zer domaia, adin hortan ! Goraintziak!
GARATENEAN
Ezcurra I – Lambert II ............50Bielle – Saldubehere .............48Partida pollita, nahiz pindarrik gabea astelehenean, 4840 ziren, berdintsu ibilirik eta 48tan berdindu galtzaleek bainan gero galdu. Helduden astelehenean Aguirre
Bessonart eta MonceEzcurra II. Parioa libro !
HEGOALDEANBerasaluze – Apraiz ...............22Bengoetxea – Patxi Ruiz .......17
Irujo – Merino II .....................22Gonzalez – Laskurain ............10
Olazabal – L. Galarza ............22Jaunarena – Larrinaga ..........17
Mendizabal I – Zearra ............18Diaz – Eskudero .....................12
Xala – Barriola .......................22Titin – Pascual .......................10
Retegi – Beroiz ......................22Lasa – Peñagarikano .............21
Urrutikoetxea – Iza.................22Lemuno – Oteiza ....................14Xapelgo horretan sofritu dutenak, Gonzalez, Bengoetxea, Titin eta beste. Azken bi partida hauk Hendaian ziren. Bego
Haize on, Mariñel !
Pascal Bidegorry euskal mariñela azkenean abiatu da, luzaz aroaldi baldintza hoberenak igurikaturik, munduaren itzulia itsasoz egiteko, ahal bezain laster. Delako Jules Verne trofeo honen jabe da Franck Cammas frantses mariñela, jaz marka guziak hautsirik, 48 egun, 7 oren eta 44 minutuz. Urtarrilaren 2an abiatu da Bresteko portutik Pascal Bidegorry, 14 kiderekin, Banque Populaire V maxitrimaran erraldoiarekin.
Pascal Bidego-rry-ren itsasun-tzia, Jules Verne t ro feoa ren t za t espresuki eraikia
irabazi, bainan espanturik gabe
Xapelgoko itzulerako lehen partida jokatu dute irisartar eskubaloilariek Airoski gelan joanden ibiakoitzean, Balmaren kontra. Irabazi duten partida, 3732, aiseago irabazten ahalko zutena, ez balire aisekeriara lerratu. Partida erditan 1913 aitzinean ziren bainan bigarren zatian utzi dituzte kontrakoak hubiltzera, hala nola 24/22tan ziren
memento batean. Helduden larunbatean, Floirac/Cenonen kontra jokatuko da Irisarri, hangoen zelaian.
Bixintxo bestetan Ziburun, pilotak beti ukan du bere tokia eta lehen igandean urte guziz eskainia da partida bat karana. Arrunt euria edo elurra behar da partida hori ez jokatzeko! Aurten, burutik buru biziki atakatua izan da, bi pareak elgarren bete! Denen buru, Peio Tellier eta Bixente La-zcano doidoietarik dira nagusitu Vin-cent Elgart eta Olivier Jean nots-i, 30 eta 29!Bainan lehenik jendeak ederki txalo
tuak zituen zortzi eskuhuskari gazte, Urruñarrak eta LuzazGazte elkarteetan ari direnak eta jokatu dutenak gaztetxoen Bixintxo trofeoa, lehen aldikotz muntatua, Patrick de Ezcurra eta Beñat Urcelayeta bezalako pilotazale suhar batzueri esker. Bi urruñar irabazle, Felix Moreau eta Hugo Zubieta. Bigarren, Benoit Alca-yaga eta Nicolas Lapix. Hirugarren, Xan eta Denis Tellechea. Laugarren, Xabadin Bilbao eta Jon Celhaya.
Pilotariak, ttipi eta handi, Ziburuko plazan, berekin dituztela Patrick de Ezcurra eta Beñat Urcelayeta, bai eta besta-komiteko burulehena, Jojo Aramburu.
Pilota ziburuko bestetan
san Marti Harrian, erraketa ibilaldiUrteroko Pyrénées Trap asteburua iraganen da urtarrilaren 29an, larunbatez, eta 30ean, igandez, San Marti Harrian. Ekitaldi horren bitartez jendea gomitatua da neguan mendiaz gozatzea, elurretan erraketak erabiliz. Larunbatean, hitzordua finkatua da 18:30etan San Marti Harriko turismo bulegoaren aitzinean. 19:00tan oinezko ibilaldia erraketaz San Martiko inguruetan, gidari profesional batzuekin. Bi oreneko ibilaldia, ilunabarrean, bazterrak deskubrituz. Igandean, ongi etorria goizeko 9:30etatik ai
tzina San Marti Harriko elurgunean, handik garraioa San Marti Harriko leporaino, nundik bizpahiru oreneko ibilaldia eginen den, erraketaz, hor ere gidari profesionalekin. Hiru abiatze eginen dira egun hortan, 10:00, 13:00 eta 15:00etan. Bukaera 17:00tan.Dela larunbateko, dela igandeko, izenak behar dira aitzinetik baitezpada eman turismo bulegora deituz : tel.05.59.66.20.09. Partehartze saria : 7 euro. Tokiak haatik mugatuak dira. Publiko zabalari idekia.
15
inbido
eusKal diasPoraDonostiar eta euskaldunen danborrada munduan barreiatua
Jauziño bat Patagonia eskualderat…I- Bazter miresgarriak eta zernahi mixterio
Chiloe ugartean ibilirik joanden astean, goazen orai jauziño batez Pa-tagonia eskualderat. HegoAmerikaren “behereko puntan” kausitzen da eskualde hori, behereko puntan diogu usaia hartua delakotz kasik karta edo mapa guzietan iparra gaineko aldean ezartzeko eta hegoa behereko aldean… Eremu zabalak dauzka Patagoniak. Parte handiena, bi aldiz Frantzia osoaren heinekoa, Argentinako egiten da eta gaineratikoa, Frantziaren erditsua nunbait han, Txileko, bainan erran behar da ere lekuka segurik, mendi mazela batzuetan bereziki, bi herrialde horien arteko muga ez dela xuxen xuxena finkatua…
Patagonia da mundu guziko eskualdetan eremu arau jende gutiena dutenetarik. Doidoia lau mi
liun biztanle orotarat eta alimaleko zatiak ba zointan ez baita batere segidako egoiliarrik! Luzaz eta luzaz biziki kanpotiar guti ibili da hor gaindi. Arrunt beste mundu bat balitz bezala! Hortako da ere beharbada aditzen eskualde hori dena mixterio dela. Egia erran, badira hor abere eta landare batzu beste nihun ez direnak ikusten. Denboran, kondatu da
ere, besteak beste, hor badirela jende batzu izigarri handiak, hiru metro gorakoak, zinez erraldoiak edo ziganteak beraz! Aspaldixkoan badakigu haatik holakorik ez dela…
Elkano gogoanPatagonia hoin hedatua izanez, ez dira zonbait egun bakarrez hango xoko pollit guziak ikusten ahal. Harat doatzin kanpotiar gehienak leku beretarat joaiten dira. Hango bospasei toki famatuenetarat. Arrunt bazter desberdinak badira Patagonian. Itsashegitik bost mila metro bainan goragoko mendi kaskoetarat. Oro har, toki hotzak eta euritsuak bainan egiazki miresgarriak! Oihan, erreka, aintzira, harkaitz eta gaineratiko, denak xoragarriak!Hango jende ainitz arrantzatik eta abere hazkuntzatik bizi dira bainan turismoaren garapena handia izan da azken hogoi urte hotan eta sail hori polliki azkartzen ari da urtetik urterat! Txileko aldean Punta Arenas da hiri handiena, bakarra ehun mila biztanle baino gehiago baduena. Ibilaldi ainitz handik abiatuz egiten
dira. Eta han berean da Magellan edo Magallaes deitu itsasarte xoragarria. Magellan portuges itsasturi famatuaren izena daukana. Magellan hori lehena izan zen munduaren itzuliaren untziz egiterat apailatu zena, 265 gizon berekin. Berak etzuen haatik itzulia bururatu. 18 mariñel izan ziren bakarrik bururaino egin zutenak, aitzindari zutela euskaldun bat, Sebastian Elkano! Magellan, Elkano eta heien lagunak lehenak izan ziren beraz delako itsasarte hori zeiharkatu zutenak. Euskaldun bat ezin da joan eskualde hortarat Elkano getariar ospetsuaz oroitu gabe! Muslaria
Kuban ere heien danborrada antolatu dute aurten
Segitu dute joanden asteburuan ere munduko euskal etxeetan San Sebastian eguneko danbor hots, zarata eta azantzek. Ez nuen aste huntan hortaz gehiago mintzatzeko asmorik, baina heldu zazkit iragan astean Kuban lehenengo aldiz hala antolatu duten danborradaren argazkiak eta pentsatu dut balio zuela horietarik bat hautatu eta hemen erakusteak (beste mementuren batean e manen ditut Shanghaiko Euskal Etxearen danborradaren argazkiak, hauek ere bitxiak, ezin guzia eman). Izan ere, Kuban bizi den gipuzkoar talde batek, Habanako Athletic futbol taldezale ‘AthletiKuba’ peñak eta heien lagun kubatar batzuk, deliberatu zuten ber denboran, urtarrilaren 19an berean, ospatzea Kubako hiriburuan Sebastian sainduaren besta, Donostiako maneran, Sarriegiren musikak lagun eta mahai gaineko egur xafla batzuk danborren ordain. Bilkura eta afaria zer litzateke euskal hitzorduez mahairik eta jaterik ez balitz Habanako ‘Centro Vasco’ jatetxean egin
zen eta 25 jende bildu zituen, ohiko sukaldari kapelak buruan. Danbor nagusi lana Kubako hiriburuan bizi den azpeitiar batek [Gipuzkoako Azpeitian ere danborrada ospatzen dute urte guziz], Jose Luis Astigarrragak, egin zuen. Eta, hara hau sorpresa munduko gainerako danborradajotzaile guziendako, Habanan bai afaldu zituztela angulak, angulak eta bildoskia! Hau
jeloskeria anitx jenderendako! Jende aberatsaz aparte, munduan leku bakarretarik izanen ziren talde oso batek San Sebastian egunean angulak jateko usadioa atxikitzen. Deserta pastiza izan zen, Donostiako kolore diren xuri eta urdinarekin. Eta danborrada eta San Sebastian bestako kontuez ari girenez gero, behar dut erran joanden
asteko artikuluaren karietara Noel Elorga lagunak izkiriatu dautala zuzenketa bat eginez lagun gisa, eta nik halaxe onartzen dakot, xuxen delako bistan da. Zioen Noelek Donostiako danborradan aire nagusia den San Sebastian martxako musika Raimundo Sarriegirena dela, baina hitzak aldiz («Sebastian bat bada zeruan, Donosti bat bakarra munduan...») haren lagun Serafin Barojarenak, Pio Baroja idazlearen aitarenak. Batzuetan gertatzen da idatzi duzuna ez duzula behar bezala ber begiratzen, donostiar bezala ongi dakitan gauza baita nor den hitzen egilea, baina, egia erranik, bestela idatzi nuen. Beraz, lerro hauekin zuzentzen dut. Ber denboran, mezu berean, Noelek gauza interesgarriak kontatzen zituen bere arra aitatxiri buruz, hala nola bere arra aitatxi Manuel Elorga Salaberri amaiurtarrak Raimundo Sarriegirekin ikasi zuela musika, eta horrendako Baztanetik Donostiara zaldi eta karrosarekin joaten zela bere aitarekin, erran nahi baita Noelen arra arra aitatxirekin. Istorio polita. Mila esker partekatzeagatik eta goraintzi, Noel.
Elurra eta hormaguneak ez hain urrun, bainan gaitze-ko lore pollitak ba begien aitzinean…
Itsas-hegian, zernahi pinguino, han-go mota berezi batetakoak. Urte guziz toki bererat heldu dira. Arrak presta-tzen du ohantzea, emeak han pausa-tzen bere arroltzeak… Aintzira baketsu baten erdian, mendiak bixtan,
Patagoniako udaleku pollitenetarik batto! Bakar-rik oinez heltzen ahal, zubi pollit hertxi batean ga-indi, parabisu hortarat!
Habanako danborrada. Afaria bururatzen, sukaldari kapelak buruan, ondoren dan-borrada jotzen hasteko prest (argazkia Josemi Arrugaeta-EuskalKultura.com)
16