EDUCAR PARA UNA CIUDADANÍA GLOBAL
Fomentar el respeto y la valoración de la diversidad como fuente de
enriquecimiento humano, la conciencia ambiental y el consumo
responsable, el respeto de los derechos humanos individuales y sociales,
la igualdad de género, la valoración del diálogo como herramienta para
la resolución pacífica de los conflictos y la participación democrática,
la corresponsabilidad y el compromiso en la construcción de una
sociedad justa, equitativa y solidaria.
La educación es una estrategia imprescindible para impulsar un modelo social, político y económico respetuoso con todas las personas, en el que la ciudadanía seamos conscientes de nuestra pertenencia a una comunidad local y global y nos comprometamos activamente en la construcción de un mundo más justo y sostenible.
Los y las educadoras somos agentes de cambio que podemos impulsar esta transformación social en nuestras aulas, nuestros centros y nuestro entorno. Desde la Red de educadores y educadoras para una ciudadanía global, apostamos por los centros educativos transformadores donde se generan procesos innovadores que trascienden la visión puramente instrumental de la educación.
A Coruña: 981.21.33.63Barcelona: 93.482.07.00Bilbao: 94.416.00.00Madrid: 91.548.04.58
Pamplona: 948.261.603Sevilla: 95.421.20.20Valencia: 96.352.41.93Zaragoza: 976.22.05.22
Red de educadores y educadoras para una ciudadanía global: CiudadaniaGlobal.org
Oxfam Intermón:OxfamIntermon.org
Educar para una ciudadanía global
Inscríbete a nuestro boletín de noticias: OxfamIntermon.org/educar/formulario
Infórmate de lo que hacemos y participa:
Sedes territoriales:
Cambiar la escuela es cambiar el mundo
HERRITARGO GLOBALERAKO HEZKUNTZAGizaki guztiak errespetatuko dituen
eredu sozial, politiko eta ekonomikoa bultzatzeko ezinbesteko estrategietako bat hezkuntza dugu; hor, herritarrok komunitate global eta lokaleko kide izateaz kontziente izango gara eta mundu zuzenago eta jasangarriago bat eraikitzeko konpromiso aktiboa hartuko dugu.
Hezitzaileok aldaketarako agente gara eta, halakotzat, gizarte-aldaketa hori bultza dezakegu geure ikasgeletan, ikastetxeetan eta inguruetan. Herritargo globalerako hezitzaileen sareko kideok, hezkuntza lanabes huts gisa ulertzen duen ikuskera gainditzen duten prozesu berritzaileak abiarazten dituzten ikastetxeen alde dihardugu.
A Coruña: 981.21.33.63Bartzelona: 93.482.07.00Bilbo: 94.416.00.00Madril: 91.204.67.00
Iruña: 948.261.603Sevilla: 95.421.20.20Valentzia: 96.352.41.93Zaragoza: 976.22.05.22
Herritargo globalerako hezitzaileen sarea: CiudadaniaGlobal.org
Hezkuntza eraldatzailearen eta herritargo globalaren aldeko mugimendua:EducacionTransformadora Global.org/eu
Oxfam Intermón:OxfamIntermon.org
Facebook: Educar para una ciudadanía global
Jaso ezazu aldiro-aldiro gure albistegia: OxfamIntermon.org/educar/formulario
Informa zaitez egiten dugunaz eta har ezazu parte:
Lurralde-egoitzak:
Eskola aldatzea mundua aldatzea da
Gizakia aberasteko bide den aldetik, aniztasuna onartu eta onestea,
ingurugiroaz kezkatu eta kontsumo arduratsua bultzatzea, giza eta
gizarte eskubideak aintzat hartzea, genero-parekidetasuna onestea,
arazoak bake giroan konpontzeko eta demokratikoki esku hartzeko
bide den aldetik, elkarrizketa baloratzea, gizarte justu, zuzen eta
solidarioa eraikitzeko konpromisoa hartzea.
Senbazuru: horrela esaten zaie Japonian, paperak tolestatuz eta desio bat eskatzeko xedez, eratzen diren mila kurriloei. Papiroflexiazko hegaztiok bakearen ikur bilakatu dira, Hiroshimako bonbak kalteturiko Sadako neskatoak paperak horrela tolestea erabaki zuenetik, gizakia bakean bizi zedin.
IRAKASLEEN MODULUA
2018ko urtarrilaren 1etik 12ra arte
• Jarduerarekin eta plataformarekin ohitzea
• Gida didaktikoak • Baliabide osagarriak • Irakasleen foroa eta zalantzak
argitzea
IKASLEEN JARDUERA
2018ko urtarrilaren 15etik martxoaren 16ra arte
• Ziklo bakoitzari dagokion proposamen didaktikoa
• Komunikazio-tresnak
BERTATIK BERTARAKO SAIOAK
Martxo- apirilean
• Ondorioak atera eta konpromiso komunak ipintzea
• Salaketazko ekintza sinbolikoa
JARDUERAREN EGUTEGIA
conectandomundos
Bakean hezteko beste proposamenen bat:
IZEN-EMATEAK, 2017KO IRAILAREN 11TIK 2018KO URTARRILAREN 12RA ARTE
Bakea eraikitzea gizaki ororen ardura da baina, horretarako, gure harremanetan indarkeriarik eza baloratu eta sustatuko duen hezkuntza gorpuztu behar dugu; elkarlana lagunduko duten jarrerak, aniztasunaren aberastasuna baloratzen dutenak, egiazko komunikazio enpatikoa erdietsi nahi dutenak, herritarren parte-hartze demokratikoa eta aktiboa sustatuz.
Ikasturte honetan, Munduak elkarlotuz proposamen didaktikoak heldu nahi die gure harremanetan, gure ingurunean eta mundu zabalean gertatzen diren liskarrei, ikuspegi eraikitzaile batetik aztertu eta konpontzeko xedez. Gelan bertan eta Interneten bidez ikaskuntza eta ondorioak partekatzen dira herrialde eta errealitate sozial desberdinetako ikasleekin, esku-hartzezko eta bizipenezko jardueren bitartez. Bederatzi asteko jarduerak zortzi hizkuntzatan gauzatzen dira: espainiera, katalanera, euskara, galego, ingeles, italiera, frantses eta portugesez.
www.kaidara.org/ek/kaleidoskopio
www.kaidara.org/ek/experienciaeducativa
www.kaidara.org/ek/globalexpress
LEHEN ETA BIGARREN HEZKUNTZETARAKO BIGARREN HEZKUNTZARAKO
Web honetan daude baliabideak, hezkuntza-esperientziak, liburuak eta artikuluak, dena doan deskargatzeko.Ikasgelan erabiltzeko material denak har daitezke espainiera, katalanera, euskara eta galegoz.
Bilduma honen sustraiak Munduak elkarlotuz proposamenean dautzala, jarduerak egokitu dira egin ahal izan daitezen, online jarduera gorabehera. Bildumako zenbakiek izango dituzte ikasleentzako koadernoa eta irakasleentzako gida, zabaltzeko baliabide eta guzti.
HEZKUNTZA-ESKARMENTUAK
Herritargo globalerako hezitzaileen sareko kideak diren pertsonek izaniko hezkuntza-eskarmentuen inguruko artikuluak.
Proposamen didaktiko honekin gaurkotasunezko gaiei heldu nahi zaie ikuspegi global-lokaletik. Global express bakoitzak, bere aldetik, dagokion gaiaren inguruan informazio-txostena dauka, aztergaia finkatzeko artikulu eta baliabideez hornituta eta, era berean, ikasgelan jorratzeko jarduerak biltzen dituen koadernoa ere.
www.kaidara.org/ek/armasbajocontrol
Armak kontrolpean
www.kaidara.org/ek/paz
Material didaktiko batzuk
kaidara.org/ek/paz-experiencia
Hezkuntza-esperientziak
Genero-berdintasuna
Migrazioa eta babesa
www.kaidara.org/ek/ciudadaniaglobal
HERRITARGO GLOBALA BILDUMA
Herritargo globalerako hezkuntzaren funtsetan sakontzeko liburuak.
SenbazuruBakea eraikiz
BIGARREN HEZKUNTZARAKO
Eskubideustelak
Etxeko hozkailuaren ezkutuan
HAURRESKOLA, LEHEN ETA BIGARREN HEZKUNTZARAKO
www.kaidara.org
La Fundación Universitaria de la ULPGC (Universidad de Las Palmas de
Gran Canaria) nos hace una propuesta para poner en marcha cooperati-
vas escolares dentro del proyecto “Emprender en la escuela”.
Se pretende desarrollar en el alumnado estrategias para poner en marcha
proyectos cooperativos y de emprendeduría, facultándolo para su poste-
rior integración social de manera más eficaz y satisfactoria, aprovechando
las competencias básicas que integran el currículo con un enfoque globa-
lizador e integrado en las distintas áreas (Lengua Castellana y Literatura,
Matemáticas, Conocimiento del Medio, Educación Artística y Educación
para la ciudadanía).
Se promueven conductas y actitudes de colaboración, coordinación, su-
peración de conflictos y asunción de problemas y responsabilidades a
través de la adquisición de hábitos de comportamiento autónomo, el de-
sarrollo de la capacidad de negociación, de asumir compromisos, de la in-
volucración en espacios de participación y del descubrimiento del sistema
BREVE DESCRIPCIÓN
EXPERIENCIAS
Emprender en la
escuela (cooperativa)
Autoría:
M. HORTENSIA MATOS, ADELA RIVERO, MARÍA DEL PINO GUODEMAR
[email protected], [email protected], [email protected]
Centro educativo en donde se desarrolla la práctica:
CEIP Plácido Fleitas, Telde (Gran Canaria) • Curso 2014-2015
www.kaidara.org
Se trata de un trabajo por proyectos e interdisciplinar que tiene de fondo
los Objetivos de Desarrollo del Milenio y la educación para el desarrollo,
desde una visión del aprendizaje global y de una ciudadanía global.
“Spot the difference”, en inglés, da lugar a un juego de palabras. Significa,
por una parte, “buscar, localizar las diferencias”, y encuadra, por tanto,
la investigación sobre las diferencias entre los hábitos de consumo de los
jóvenes de diferentes ciudades del mundo, y nos permite analizar en qué
medida son respuesta a necesidades o a deseos. Pero “spot” es el nombre
que se da también a un anuncio publicitario. Y por ahí va la orientación
del producto final: estudiamos el lenguaje publicitario y generamos un
anuncio transformador, en favor de un consumo responsable y sostenible.
El proyecto va destinado a los alumnos de 3º de ESO (que participan tam-
bién en la edición de Conectando mundos) y se trabaja desde las materias
de: Matemáticas, Biología, Ciencias Sociales, Música, Educación Plástica
y Visual, Lengua e Inglés.
BREVE DESCRIPCIÓN
EXPERIENCIAS
Spotthe differenceAutoría: Mª ESTHER GUTIÉRREZ EXPÓSITO
[email protected] educativo en donde se desarrolla la práctica:
Colegio Gamo Diana • Curso 2014-2015
www.kaidara.org
Esta experiencia parte del trabajo previo a la asistencia a la obra de teatro El príncipe feliz, que se representaba en el teatro Cuyás de Las Palmas.
Leímos una adaptación del cuento El príncipe feliz y valoramos: qué cuen-ta la obra literalmente, qué nos dice acerca de los personajes (viven den-tro de una muralla, cuando salen y se paran ven otras realidades, etc.). Paralelismo con lo que pasa en la sociedad actual y en nuestra clase. De este debate surgieron distintos tipos de muros que separan a las personas:
• Los muros personales (rechazo a otros compañeros/as, miedos, etc.): que no nos dejan crecer como personas.
• Los muros sociales (la pobreza, los mendigos, los homosexuales, los de otra religión, los que no son como nosotros): que nos impiden integrar-nos teniendo en cuenta la igualdad.
• Los muros estructurales (Muro de Berlín, Muralla China, valla de Me-lilla, el mar, etc.): que impiden el paso de personas y separan pobla-ciones por intereses políticos o económicos. Estos nos han llevado a profundizar sobre la inmigración.
BREVE DESCRIPCIÓN
EXPERIENCIAS
Un cuento para reflexionar sobre los murosAutoría: JOSEFA ROSA MARTÍN RODRÍGUEZ Y CARMEN ROSA NEGRÍN [email protected] • [email protected]
Centro educativo en donde se desarrolla la práctica: CEIP Plácido Fleitas, Telde (Gran Canaria) • Noviembre y mayo
10-12
MIGRAZIOA ETA BABESAMUGARIK GABEKO ESKUBIDEAK: MUGARIK GABEKO ABESTIAK
JARDUERAK | 2 zk. | 2017 ekaina
URTE
12-14JARDUERAK | 2 zk. | 2017 ekaina
URTE
MIGRAZIOA ETA BABESA
MUGARIK GABEKO ESKUBIDEAK:
YACU ETA AMARU,
BIZIMODU HOBEAREN BILA
globalexpress • 1
DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA JARDUERAK
2014ko iraila | 20 zk.Eskubide ustelak
Irakurri ondoko baieztapen guzti-guztiak. Erantzun bakoitza eman aurretik, pentsatu eta erabaki gelako zein tokitan kokatuko zareten, adierazitako horrekin sentitzen duzuen adostasun graduaren arabera. Ondoren, ordenaz, erabakia argudioekin arrazoitu behar duzue.
• Osasun-arretaonbatbermatzeko,egokienadaestalduramedikopribatubatizatea.
• Herritarguztiek,herritarizateagatik,oinarrizkopremiakbetekodituenerrentajasobehardute.
• Zergakordaindubeharditugu,diruhoriekgehienbeharduenalaguntzekoerabilibehardirelako.• Lanikezdutepertsonaaskok,ahaleginhandirikeginezdutelako.• Bekak,6tikgorakonotakateradituztenikasleeibakarrikemanbeharzaizkie.
• Zinemak,antzerkiak,kontzertuaketakulturjarduerak,orokorki,oinarrizkopremiakasetzenezdituztenez,ezzaieBEZtxikiagoaezarribehar.
1. Gelako barometroa
2. Bizitza duinaren bilaJardueraka) Zuen iritziz, zer behar dute pertsona guztiek duintasunez bizitzeko?Osatu,zuetakobakoitzak,premiahoriekjasotzendituenzerrenda.Egitean,gogoanizanzerrendahorrekizan
ahaliketaadostasunhandienabiltzeakomenikolitzatekeela,zuengelan,herrianedoeskualdeanezezik,
munduzabalekobestezeinahilekutanere.Ondoren,eginproposamenbateratuaetaadostuezazue,denen
artean,zerrendabakarbat.
Alde
Aurka
Jarduerak
DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA
JARDUERAK2013ko MARTXOA | 19 zk.
Begira irudi hauetara eta, ondoren, erantzun:Zer iradokitzen dizute irudi hauek? Ba al da loturarik haien artean? Zer erakusten digute, zure ustez?
Etxeko hozkailuak ezkutatzen duena
SAN ROKEKO HIRI BARATZEA
globalexpress • 1
Krisia hasi zenetik —2010 urtetik,
batez ere— bizi baldintzek
orokorki okerrera egin dute. Horrela
ondorioztatzen da Espainiako
Barometro Sozialak (BSE) eginiko
azterlanetik, datuak hamaika
alor hauetan bildurik: errenta
eta ondarea, enplegua, osasuna,
hezkuntza, etxebizitza, babes
soziala, segurtasun eta justizia,
ingurumena, parte hartzea,
nazioarteko harremanak eta generoa.
Herritar arruntaren eskarmentua
egiaztatu egin dute datuek: okerrago
bizi gara, diru gutxiago daukagulako
eta, batez ere, geroz eta handiagoa
den gehiengo honetako kideok
funtsezko premiei aurre egiterik
ez daukagulako. “Krisialditik
irteteko” ezinbestekotzat aurkezten
dizkiguten murrizketak ez dagozkie
aurrekontu-sail batzuei, oinarrizko
eskubideei baizik.
Gure eskubideak oligarkien interesen
azpikotzat har ahal daitezke?
Eskubide horiek deuseztatzeko
aitzakia krisia izan ahal daiteke?
Nolako erregimena dugu, demokrazia
(herriaren gobernua) ala plutokrazia
(aberatsen gobernua)? Neurri horiek
agian aterako gaituzte krisitik baina,
hori bai, gizaki eta herritar garen
aldetik zor zaizkigun eskubideak
bidean utzirik.
Aurkibidea p. 02 1. Gizakioi eskubideak zor zaizkigu
p. 10 2. Ongizate estatuaren goratze eta amiltzea
p. 11 3. Eskubideak usteltzean
p. 20 4. Eskubide sozialak galtzearen ondorioak
p. 24 5. Eskubide sozialen defentsa eta herritargoa osatzea
p. 27 6. Horixe ahal dela! Martxan doazen alternatibak
Zu hiltzeko era asko daukate.
Zure sabelean labana bat sartzea.
Zure ogia galaraztea.Zu, gaixotasunetik ez sendatzea.
Zu, etxebizitza txar batean sartzea.
Zu, buruaz beste egiteraino
bultzatzea.Lanaren bidez, zu heriotzaraino
torturatzea.Zu gerrara eramatea, etab.
Gure Estatuan horietako gauza
gutxi daude debekatuak.
Bertolt Brecht
Global honek, datu eta analisien
bitartez, galdera horien
erantzunak bilatzen lagundu nahi
zaitu, zatika eta testuingurutik
aterata iristen zaizkigun —iristen
direnean— datuak mahai gainean
ezarrita.
DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA
JARDUERAK
Eskubide ustelak2014ko iraila | 20 zk.
GAURKOTASUNA IKASGELAN
Krisiaren joKoa
Zer egin behar du
Gobernuak?
… sanitatean inbertsio publikoa
areagotzea, desberdintasuna
zuzentzeko?
et, et, et, et… okerreko erantzuna. Zuzena hau zen: “osasun alorra oso
garestia gertatzen zaigu. banka salbatzeak du lehentasuna. orain, beraz, politika publikoak
murriztu eta pribatizatu
beharra dago.”
DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA JARDUERAK
Etxeko hozkailuak ezkutatzen duena
Olibondoa berezkoa duen Andaluzia hartako herri batean amonak haur txikiari olioaren jatorria azaldu dio. Handik egun batzuetara, familiaren olibadian, bere ahalegin didaktikoen porrota ikusi du: “Marta, gogoan al daukazu, nondik dator olioa?”. “Botilatik”, umeak, harro bere jakinduriaz. Egia hutsa den anekdota honek ederki azaltzen du zenbateraino dugun ezezaguna jaten duguna eta nolako lotura dugun geure elikagaiekin.
Global express honek azaltzen du nola funtzionatzen duen gure elikatze-sistemak, zerk eragiten duen mila milioi pertsonak gosea nozitzea, herrialde industrializatuetako biztanleen erdiek baino gehiagok gehiegizko pisua duten bitartean. Ikasgelan lantzeko proposamenak eskaintzen ditu, gure kontsumo-praktika eta azturak aldatuz bidegabekeria horri aurre egiteko.
2013ko MARTXOA | 19 zk.
GAURKOTASUNA IKASGELAN
Aurkibidea p. 02 Sarrera p. 03 Platera salatari p. 04 Elikagaiak nola egiten diren p. 05 Eredu bidegabeko eta arriskutsua p. 08 Mahaia nola jartzen dugun
p. 10 Jaten duguna nork erabakitzen duen p. 12 Elikagaien prezioa p. 13 Bada beste aukerarik martxan · Sen onarekin ekoizteko beste modu batzuk
· Esku har dezagun platerean