1
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
ETXEBIZITZA POLITIKEN TXOSTENA, ESTATU MAILAN
INFORME DE POLÍTICAS DE VIVIENDA A
2012ko Azaroa
2
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
AURKIBIDEA
1. SARRERA...................................................................................................4
2. EAE-N ETXEBZITZA POLITIKAK .................................................................6
2.1.EAE-n etxebizitza politikan jarduera ildo nagusiak 2012 arte........................ 6
2.2. EAEko Etxebizitza politika eta araudian berritasunak................................ 11
2.2.1. Etxebizitzen alokairuaren merkatuko Bitartekaritza Programa (ASAP) 13
2.2.2. REVIVE Programa ....................................................................... 16
2.2.3. BPE n adjudikaziodunei lurzoru salmenta Prozesua. ........................ 19
2.2.4. Etxebizitza eskatzaileen erregistroa: aukeraketa eta esleipen
prozedurak (2012ko urriaren 15eko Agindua).......................................... 21
2.2.5 Bestelako araudiak ...................................................................... 23
3. ETXEBIZITZA POLITIKA ESPAINIAN............................................................. 26
3.1. Espainiako Etxebizitza Politika 2012ra arte: Estatuko 2009-2012 aldirako
Etxebizitza eta Birgaitze Plana............................................................. 27
3.1.1. 2010era arte Etxebizitza eta Birgaitze Planean egin diren aldaketak.. 29
3.1.2. Estatuko Etxebizitza Planaren aldaketak, 2011tik aurrera ................ 31
3.2. Estatuko etxebizitza-politikaren norabide berriak..................................... 37
3.2.1. Estatuko etxebizitza-politika berriaren printzipioak eta helburuak ..... 37
3.2.2. Estatuko etxebizitza-politikaren baliabideak eta programak:
Sustapen Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoa. ........ 38
4. ETXEBIZITZA POLITIKA AUTONOMIA ERKIDEGOETAN................................. 43
4.1. Sarrera............................................................................................. 43
4.2. Madrilgo Erkidegoko Etxebizitza-politika ................................................. 46
4.2.1. Sarrera ..................................................................................... 46
4.2.2. Etxebizitza-plan autonomikoak Madrilgo Erkidegoan ....................... 46
4.2.3. Madrilgo Erkidegoko arau-berrikuntza nagusiak.............................. 48
4.2.4. Etxebizitza-alorreko aurrekontu-neurriak (2012ko Uztailaren 4ko
4/2012 Legea)........................................................................... 49
4.3. Valentziako Erkidegoko Etxebizitza-politika............................................. 52
4.3.1. Sarrera ..................................................................................... 52
4.3.2. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan
Autonomikoa .............................................................................. 52
4.3.3. Valentziako Erkidegoko araudi autonomikoan egindako aldaketa
nagusiak ................................................................................... 56 I. ERANSKINA. EAEn INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA .................... 58
II. ERANSKINA. ESTATUAN INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA..........78
III. ERANSKINA. MADRILGO ERKIDEGOAN INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN
ESKEMA ...................................................................................................... 84
IV. ERANSKINA. KATALUNIAK INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA ..... 89
V. ERANSKINA. VALENTZIAKO ERKIDEGOAN INDARREAN DAUDEN
LAGUNTZEN ESKEMA .................................................................................... 99
3
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
TAULEN AURKIBIDEA Orrialdea 2.1. taula Plan Zuzentzailearen epealdi osoko helburu kuantitatibo orokorrak 2010-2013 .................. 8 2.2. taula EAEko etxebizitza politikan berrikuntzak...................................................................... 11 2.3. taula ASAP programa: maizterren arteko lehentasun irizpideak .............................................. 14 2.4. taula ASAP Programa: Etxebizitzaren bete beharrak ............................................................. 15 2.5. taula REVIVE Programa: Diru lagundu daitezkeen jarduerak .................................................. 18 2.6. taula Alokairuan, aukeraketa eta esleipen prozeduren baremazio irizpideak ............................. 22 2.7. taula EAEn Bestutako Etxebizitzara iristeko mugen aldaketa .................................................. 23 2.8. taula Onarpen dataren eta babestutako jarduera tipoaren arabera kualifikatutako maileguei
ezarritako interes tipoak............................................................................................ 25 3.1. taula. Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planeko oinarrizko ardatzak eta
programak............................................................................................................... 29 3.2. taula. Birgaitze-jarduketen definizioa, 8/2011 Errege Lege Dekretuaren arabera ....................... 33 3.3. taula. Sustapen Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoan jasotako arautze-,
gardentasun- eta segurtasun-programak..................................................................... 39 3.4. taula. Sustapen Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoan jasotako kudeaketa-
eta inbertsio-programak............................................................................................ 43 4.1. taula. Autonomia erkidegoetan indarrean dauden planak........................................................ 45 4.2. taula. Madrilgo Erkidegoaren 4036/2011 Aginduaren bidez araututako laguntza motak .............. 49 4.3. taula. 4/2012 Legearen bidez etxebizitza-alorrean ezarri diren tasak ....................................... 51 4.4. taula. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoaren ildo
estrategikoak eta ekintzak......................................................................................... 53 4.5. taula. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako helburu kuantitatiboak ................................ 55
4
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
1. SARRERA
Txosten honetan EAEn eta Estatu mailan dauden etxebizitza politiken ikuspegi
gaurkotua aurkezten da. Horretaz gainera, hainbat Autonomia Erkidego etxebizitza
politiken egungo egoera azaltzen da: Katalunia, Valentzia eta Madrilekoa hain zuzen
ere.
Txosten honetan, etxebizitza politikaren hainbat orientazioren ikuspegi konparatua
eskaintzen saiatzen da, erkidegoko gobernuek eta estatuko gobernuak erakutsi dutena,
azken urtetan aurre egin behar izan dioten konplexutasunezko errealitate
sozioekonomiko eta aurrekontukoari.
Horrela, 2008az geroztik, Espainiako ekonomiaren atzeraldi nabarmena ageri da, batez
ere eraikuntza sektoreak pairatzen ari dena, langabezia tasa nabarmenki hazten joan
delarik, batez ere talde sozial batzuen artean, eta etxebizitza merkatuari dagokionez,
biztanleriaren zati handi etxebizitza bat lortzeko bati ekarri dion zailtasuna.
Paraleloki, azken urteetan, sektore publikoak aurrekontua doitzeko neurri garrantzitsuak
jasan ditu, batez ere erkidego batzuen kasuan eta Espainiako Gobernuaren kasuan.
Neurri hauek zuzenean, estatuko etxebizitza politikan estaldura eta inpaktuari eragiten
diote, eta ondorioz, politika hauen zati ziren laguntza garrantzitsuak murrizten edo
kentzen ari dira.
Txostenak, 2. Kapituluan azken urteetan EAEn eman diren etxebizitza politikan
berrikuntza nagusienak azaltzen ditu. Politika hau 2010. Urteaz geroztik Etxebizitzarako
Itun Sozialean sartzen da, baita Etxebizitza eta Hirigintza Birgaitze Planean 2010-2013
ere. Azaldutako ekonomi testuinguru zaila kontutan hartuz, azken urteetan EAEn
alokairu eta birgaitzea bultzatzeko jarduera ildo garrantzitsuak ezarri dira.
Hirugarren kapituluan, estatuko etxebizitza politikari ekiten zaio, 2009tik 2012 arte
Etxebizitza eta Birgaitzearen Estatuko Planaren inguruan ezarri dena. Plan honen
eragina esanguratsua izan da estatu mailan eta erkidego mailan 2011 urte amaiera
arte, Euskadi eta Nafarroaz beste, gainontzeko erkidegoek beren lurraldeetan haren
neurririk nagusienak ezarri baitituzte.
2011ko urte bukaeran Espainiako Gobernu berriaren etorrerarekin bat sendotze fiskal
prozesu bat ezarri da, etxebizitza kontuan gastu zati nagusi bat murriztea ekarri duena.
Paraleloki, aurrekontuaren doikuntza honi, 2012ko urriaz geroztik etxebizitza politikaren
ardatz berriak ikusten hasten da, Espainiako Gobernuak orain arte zabaldutako bere
programaren aurrekaritik abiatuz gainetik begirada bat eskaintzen da.
5
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Azkenik, laugarren kapituluan, Kataluniako etxebizitza politika aztertzen da,baita
Valentzia eta Madrilekoa ere. Bertan laburbilduz, erkidego bakoitzak zuzentzen duen
etxebizitza politika azaltzen da, azken urteetan eman diren berrikuntzak agertzen
direlarik, horrela erkidego bakoitzean eman den aurrekontuen murrizketa maila agerian
geratuko da.
6
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2. EAE-N ETXEBZITZA POLITIKAK
2.1. EAE-n etxebizitza politikan jarduera ildo nagusiak 2012 arte
EAEn etxebizitza politika, 2010. Urtean onetsitako Etxebizitzaren Aldeko Itun Sozialaren
inguruan mugitzen da, baita Etxebizitza eta Birgaitze Plan Zuzentzailearen 2010-2013
inguruan ere.
Ondoren, azken hiru urteetan erreferente garrantzitsu hauek egituratzen dituzten ildo
nagusiak laburbiltzen dira.
a.- Etxebizitzarako Itun Soziala
Etxebizitzarako Itun Soziala 2010. Urtean sortu zen Eusko Jaurlaritzak bultzatuta,
2025erako etxebizitza politikari marko bat ezartzeko helburuarekin. Itun hau
etxebizitza sektorearekin lotutako 78 taldeek izenpetu zuten, hainbat entitate eta
erakundeek ordezkatzen zituztelarik (ekonomi eta finantza entitateak, bizilagunen
elkartea, adineko pertsonen elkartea, kontsumitzaileen elkartea, familia ugarien
elkartea, etab).
Itunaren helburuak ondorengo baldintzetan ezarri ziren:
- 90.000 familien bizileku beharrak asetzeko.
- Alokairuko parke publiko bat prestatu, 2025ean promozionatutako eraikuntza
publikoen %50a alokairu moduan izateko.
- Hiri-espazioak eraberritu eta eraikitako parkearen baldintzak hobetu, 250.000
birgaitze jarduerak eginez.
Horretarako, lau erronka handi landu ziren, hamabost jarduera ildo eta 87 ekintzetan
banatzen zirelarik:
- 1go erronka. Bizitegi merkatuan lurzoruaren gaitasuna handitu
- 2. erronka. Babestutako etxebizitza parkea handitzea, alokairuzko etxebizitza
proportzioa hazituz.
- 3. erronka. Eraikinak birgaitu eta hiri-espazioak berritu eta eraberritze
programa estrategikoak definitu.
- 4 erronka. Erakundeen arteko erantzukizuna hobetu eta publiko- pribatuaren
arteko elkarlana bultzatu.
7
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
b.- Etxebizitza Hiri-Birgaitze Plan Zuzentzailea 2010 - 2013
Etxebizitzarako Itun Sozialaren babesean, Eusko Jaurlaritzak 2010ean, 2010 eta 2013
bitartean,Etxebizitza Birgaitze eta Hiri-Berroneratze Plan Zuzentzailea ontzat eman
zuen. Plan honen Itunaren markoan, bertan sinatutakoek hartu zuten konpromisoak
sartzen dira.
Plan zuzentzailearen xedea, EAEko etxebizitza politikak dituen bi lehentasun
nagusiekin bat dator: alokairuzko parke bat eratzea, gizarte eskari hazkundeari
erantzun bat emango diona, eta lehenera ekartzea bultzatzea, eta ikuspuntu oso
batetik, hiri-berroneratzea egitea. Ondorengo taulan, Plana eratzen duten 5 ardatz
estrategiko nagusiak azaltzen dira, beraiek osatzen dituzten 17 ildoak zehaztuz.
ETXEBIZITZA ETA HIRI-BIRGAITZERAKO PLAN ZUZENTZAILEA 2010-2013 EUSKO
JAURLARITZA 1go Ardatza. Etxebizitza eskuratzen laguntzea;baliabideak alokairura bideratuko dira lehentasunez
1.1. Eraikuntza berriko babes publikoko etxebizitza, lehentasunez, alokairu-erregimenean sustatzea 1.2. Partikularrentzako alokairu-erregimeneko etxebizitza librearen parkea areagotzea 1.3. Alokairua jabetzaren aurrean lehenetsiko duten neurri fiskalak ezartzeko proposatzea
administrazio eskudunei. 2. Ardatza. Birgaitze eta Hiri-berroneratze politika berri bat birformulatzea
2.1. Lehentasunezko ekintzak zehaztu 1980 baino lehenagoko auzoen inbentario batez baliatuz 2.2. Programa estrategikoen barneko diru-laguntza sistema diseinatu eta martxan jarri.
Informazio eta komunikazio estrategia bereizi bat garatu. Eraikinen ikuskapen teknikoa garatu. 2.3. Hiri-birgaitze eta eraberritzeko ekimenen sarea egituratu EAE-ko lurralde osoan zehar
zabalduz 2.4. Hiri-birgaitze eta eraberritzeko dirulaguntza soilen logika gainditu Etxebizitza, Herri Lan eta
Garraio Sailaren lana 1980 baino lehenago eraikin parkearen balioa aprobetxatzera zuzenduz. 2.5. Birgaitze eta Hiri-berroneratze aldeko neurri fiskalak aztertu eta bultzatu
3. Ardatza. Lurzorua kudeatzeko politika aktiboa sustatzea 3.1. Lurzoruaren alorreko gardentasuna eta informazioa hobetzea, sektore eragile guztiek
hornituko dutena. 3.2. Babes publikoko etxebizitzak eraikitzeko lurzorua lortzeko aukerak erraztuko dituzten eta
izapideak arinduko dituzten mekanismoak garatzea 4. Ardatza. Etxebizitza politikari laguntzeko baliabideak eta tresnak optimizatzea
4.1. Etxebizitzaren sektorearen sozietate area berregituratu, sistema bakundu eta alokairuko parke publikoa sailaren kontrolpean jarri.
4.2. Etxebizitzaren Euskal Zerbitzua indartzea, horretara, babes publikoko etxebizitzen eskaria eta esleipena kudeatzeko erreferentea izateko
4.3. Etxebizitza politikaren kudeaketan eraginkortasuna maximizatzea 5. Ardatza. Etxebizitza politikaren gobernantza berri baterantz hurbiltzea
5.1. Esku hartzen duten eragileen artean partekatzen den informazioa hobetzea eta administrazio elektronikoa lortzeko prozesuak bizkortzea
5.2. Tokiko administrazioarekin harremanak edukitzeko eta koordinatzeko eredu berri bat osatzea; eredu berri horretan beraien parte hartzea bultzatuz
5.3. Herritarrei arreta emateko bitartekoak modernizatzea. Etxebizitzaren Behategia optimizatuz eta indartuz, eta herritarrek parte hartzeko mekanismoak indartzea
5.4. Etxebizitza eta lurzoruaren politika publikoen ebaluazioan sakontzea Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
8
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Jarduera eskema honetatik abituz, 2010-2013 epealdiko helburu kuantitatibo batzuk
ezarri ziren, EAE-n Etxebizitza eta Hiri-Berroneratze Plan Zuzentzailea ezartzeak
aurreikusitako eragin maila nabarmena agerian uzten zutenak.
Guztira, 130.000 jarduera burutzea aurreikusten da, eraberritze esparruari eman nahi
zaion bultzada bereziki aipatuz, horrela, materia honetan jarduera hauei lotutako
helburuek hazkunde nabaria izango dute aurreko epealdiko (2006-2009)
programazioarekin alderatuz.
2.1. taula. Plan Zuzentzailearen epealdi osoko helburu kuantitatibo orokorrak 2010-2013
ETXEBIZITZA BERRIAREN PROMOZIORAKO JARDUERAK
Jarduera Kopurua
Etxebizitza motaren arabera ADA 1.500 Etxebizitza soziala alokairuan 3.700 Babestutako eta kontzertatutako etxebizitzak alokairuan 900 Alokairua Guztira 6.100Babestutako eta kontzertatutako etxebizitzak saltzeko 9.000 Alokairuan dauden babestutako etxebizitzak saltzeko aukerarekin
1.000
Saltzeko dauden tasatutako etxebizitza autonomikoak 400 Saltzeko dauden tasatutako udal-etxebizitzak 1.500 Saltzeko guztira 11.900
Sustatzailearen arabera Saila 3.400 Visesa 5.600 Udalak eta Udaleko sozietateak 2.200 Pribatuak 6.800
PROMOZIO BERRIKO HELBURUA GUZTIRA 18.000ETXEBIZITZAKO BESTELAKO JARDUERAK
Etxebizitza hutsa mobilizazioa 6.000 Alokairurako bitartekaritza programa berria 3.000 Gazteen alokairurako emantzipatze oinarrizko errenta 8.000 Etxebizitza babestu gisa kalifikatutako lokalak 850 Landa-eremuetan eta BIEetan erabilitako etxebizitza librearen erosketa
1.350
R&R prozesuan sortutako etxebizitza berriak 2.800 BIRGAITZE JARDUERAK
Sartutako eraberritzea 2.400 Sartu gabeko eraberritzea 68.100Eraberritze jarduerak guztira 70.500
LURZORUKO JARDUERAK Lurzoruko jarduerak guztira 19.500
PLAN ZUZENTZAILEAREN JARDUERAK GUZTIRA 2010-2013
130.000
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
9
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
c.-Birgaitze eta Hiri-Berroneratze Plan Estrategikoak (HBEPE)
Birgaitze eta Hiri-berroneratze politikari eman nahi zaion bultzada garrantzitsuarekin
bat, Etxebizitza Herri Lan eta Garraio Sailak, 2010. Urtean Birgaitze eta Hiri-
Berroneratze Plan Estrategikoa (BHBPE) landu zuen, eremu honi lotutako jarduera
ildoak, garatzeko helburuarekin, Etxebizitza eta Hiri-Berroneratze Plan Zuzentzailean
2010-2013 gauzatutako Itun Sozialean ezarritakoak hauek.
Horretarako, BHBPE, lehentasunezko bost helbururi erantzuteko bideratuta dago:
1.Birgaitze eta Hiri-Berroneratze politika, lehentasunezko esku hartzeak ezarriko
dituen ikuspegi oso batera zuzentzea.
2.Birgaitze eta Hiri-Berroneratze politikari baliabideak ematea.
3.Dauden laguntza eta tresnei buruzko informazioa hobetzea
4.SURen bidez kudeaketa sendotzea
5.Administrazioen kooperazioa eta zeharkako jarduerak sustatu
Plan honek eraikuntzen tratamendu osorako birgaitzean jarduerak aurreratzea
proposatzen zuen, etxebizitzen elementu pribatiboetan jarduera hutsak gaindituz.
Horrela, eraikinen bizitza erabilgarria luzatzea bilatzen zen, etxebizitza parkea egungo
erosotasun eta kalitate eskaeretara egokituz, eta sortutako energia kontsumoa
murriztuz.
Horretarako BHBPEk bost ardatz estrategiko ezartzen zituen eta 19 jarduera ildo:
1go Ardatza. Diagnosia sakondu eta horretan oinarritutako esku hartzea
erraztea.
2. Ardatza. Birgaitze eta Hiri-Berroneratze politika berri bat berregin eta
zuzendu.
3. Ardatza. Birgaitze eta Hiri-Berroneratze gaietan kudeaketa proaktiboaren
gaitasuna indartu, EAE lurralde osora hedatuz.
4. Ardatza. Inplikatutako gainontzeko agenteekin elkar-lana
5. Ardatza. Legezko tresnak eta egungo arauak gainbegiratu.
10
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
d.- EAEn etxebizitza politikaren orientazio berriak: EAEn Etxebizitza Lege
proiektua
2012an Gobernu Kontseiluak Etxebizitza Lege Proiektua onartu zuen, baina azkenik,
legislatura bukatzerakoan bertan behera geratu da. Hala ere, komenigarria litzateke,
lege honek jorratu behar zuen gaiaren garrantzia kontutan izanik, bere jarduera ardatz
nagusienak laburki aurkeztea.
Proiektu honen edukiaren mamiak EAEn herritarrek etxebizitza duin eta egoki bat
izateko eskubidea bideratzeko beharrezkoak diren baldintzak eta arauak ezartzea
bultzatzera bideratu nahi zuen, eta bertara iristeko zailtasunak dituzten pertsonei
tribunalen aurrean egiazko eskubidea bilakatu. Gehigarri gisa Etxebizitza Legeak
ondokoa bilatzen zuen:
• “Etxebizitzaren funtzio soziala” kontzeptuaren eragina definitu.
• Babes Publikoko Etxebizitzaren erregimen juridikoa erregulatu.
• Etxebizitzarako laguntza publikoan dauden diru laguntza sistema berregin eta
berrantolatu, etxebizitza diru laguntza zehatzak bertan sartuz.
• Birgaitze eta Hiri-Berroneratze esku hartzeak erregulatu, etxebizitzako euskal
politikaren lehentasunezko ildoa baita.
Eskubide subjektibo hau lortzeko hainbat baliabide eta esku hartze aurreikusten ziren,
bitartekaritza programen bidez edo bestelakoen bidez esate baterako, babestutako
etxebizitza, babestutako ostatu hartzea edo alokairuzko etxebizitza librea , batez ere
alokairu erregimenean ezartzea. Aurreko jarduera ildoa ordezkatuz planteatzen zen,
laguntza ekonomiko sistema bat ezarriz gauzatzea.
Garrantzitsua da aipatzea, arestian esan bezala, Etxebizitza Lege proiektua, etxebizitza
eta eraikitako ondareek funtzio sozial bat betetzen zuten kontzeptutik eratortzen zirela.
Horrela, arauak adierazten du hutsik dagoen etxebizitzak bere funtzio soziala ez duela
betetzen, beti ere, hutsik egoteko arrazoiak justifikatuak badaude. Kasu horietan
Administrazioak canon bat ezarri lezake eta etxebizitza hutsari derrigorrezko alokairua
ezarri.
Babestutako etxebizitzen kasuan, lege proiektuak aurreikusten zuen, etxebizitzak
bestelako erabilera zuenean edo bertan bizi zirenen gaitasun ekonomiko edo ondare
gaitasuna nabarmenki desproportzionatuta baldin bazen, ez betetzea ematen zela.
11
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Etxebizitza Lege proiektuak garrantzia handiko beste jarduera ildo batzuk planteatzen
zituen, ondorengoak esanguratsuenak zirelarik:
• Babestutako etxebizitzen prezio eta errenta pertsonalizatzea
• Esleipenerako irizpide nagusien sarrera, aipatutako esleipena gauzatzeko familia
kide kopurua edo elkarbizitza kideen kopuruaren arabera egingo litzateke, baita
etxebizitza eskariaren antzinatasuna kontutan hartuz ere.
• Birgaitze kontuan, aldaketa gradualaren erregulazioa sartu, sozialki hirigintza
eredu kohesionatuago eta jasangarriago baterantz bideratzea erraztuko lukeena.
• Etxebizitzak zatitu edo bere kasuan, zabaldu, eraikitako ondarearen erabilera
funtzionalari egokitzeko, eta beti ere bizitzeko baldintza minimoak betetzen
badituzte.
• Udalak udal-agindua onartzeko gaitu, planeamendu orokorra aldatu beharrik gabe,
bizitegiak diren eraikinen beheko solairua hirugarren sektoreko erabileratik bizitegi
erabilerara aldatzea ahalbidetuko duena.
Dena dela, Lege proiektu hau azkenean, onartua izan ez bada ere, azken urteetan
zehar, hainbat programa martxan jarri dira eta garrantzia handiko arauak ezarri dira,
ondoren azalduko den bezala.
12
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2.2. EAEko Etxebizitza politika eta araudian berritasunak
Azken urteetan zehar, EAEn etxebizitza politikan berrikuntza garrantzitsuak gertatu
dira. Etxebizitzaren aldeko itun sozialean, Etxebizitza eta Hiri-birgaitzearen Plan
Zuzentzailean 2010 eta 2013, planteatzen ziren ildo nagusietan garatzen eta
sakontzen joan direnak.
EAEn ezarritako neurri berriak alokairuari begira ezarriak izan dira, baita egungo
etxebizitza parkearen birgaitze prozesua bultzatzeari begira ere.
Ondorengo taulan hartu diren neurririk garrantzitsuenak agertuko dira, ondoren
xehetasunez azalduko direnak.
2.2. taula. EAEko etxebizitza politikan berrikuntzak
a) EAEn Alokairu Merkatuaren Bitartekaritza Programa.(2.2.1. atala)
b) REVIVE Programa (2.2.2 atala) eta Bultzatu 2025 c) BOE esleitzen dutenei lurzoru salmenta prozesua, hirugarren fasean (2.2.3 atala) d) Etxebizitza Eskatzaileen Erregistroaren erregulazio berria (2.2.4 atala) e) Bestelako arau aldaketak (2.2.5 atala)
-.BOEra iristeko eskatutako diru sarrera neurrizkoaren muga aldatzea. - EAEn etxebizitzak eraberritzeko finantza neurrien aldaketa - Etxebizitza eta lurzoruari dagokienez, kreditu entitateen eta Euskadiko Autonomi Erkidegoko Administrazioaren artean finantza elkarlan dekretua.
f) Familiako zorpetzeari laguntza zerbitzua g) Bizilagun zerbitzua (Lehenago Merkataritza Ganbera). h) Biztanleen oarte hartzea etxebizitza politika publikoaren diseinuan , nazioarteko errekonozimendu garrantzitsuena eman duelarik ekimen mota hauetan, Nazio Batuetan 2012ko UNPSA saria, hain zuzen ere.
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
13
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2.2.1. Etxebizitzen alokairuaren merkatuko Bitartekaritza Programa (ASAP)
Etxebizitza, Lan Publikoa eta Garraio Sailak, 2012. Urtean Merkatu libreko Etxebizitzen
Alokairuko Bitartekaritza Programa martxan jarri du, 2012ko martxoaren 27ko 43/2012
Dekretuaren bidez.
Programa honen garrantzia azpimarratu beharra dago bultzada hau, batez ere,
alokairuan, beste eremuetatik ematen ari diren laguntzaren murrizketa esanguratsuen
testuinguruan eman dela kontutan hartzen bada, estatu1 mailan Emantzipazioko
Oinarrizko Errenta kendu izana esate baterako.
ASAP programa martxan jartzeko, Etxebizitza, Lan Publiko eta Garraio Sailak Agente
Laguntzaile gisa arituko diren bitartekari homologatu sare bat ezarri du. Agente hauek
betetzen duten rola funtsezkoa da bitartekaritza Programa EAEn alokairu merkatuan
hedatzeko.
a.- Programaren helburuak
Eusko Jaurlaritzak epe honetan bultzatutako etxebizitza politikaren oinarrizko bi
lehentasunak, EAEn alokairu merkatuan bultzatzeko bi helbururi erantzuten dio, baita
hutsik dauden etxebizitzak mugi araztea ere.
Programaren oinarrizko helburua, alokairu merkatuan etxebizitza libreak sartzeko
erraztasuna ematean datza, maizterrentzat prezio eskuragarri batekin. Horretarako,
2012 eta 2013. Urte bitartean 3.000 etxebizitza inguru mugitu nahi dira.
Bide honetatik, EAEn etxebizitzetara iristeko zailtasun bereziak dituzten etxebizitza
eskatzaileei erraztasunak eman nahi da, errenta murriztuen bidez alokairu libreko
merkatura sar daitezen.
Horretarako, Eusko Jaurlaritzak jabeei errentak kobratzea, defentsa juridikoa eta kalte
materialen konponketa bermatuko die, kontingentzia hauek estaltzeko beharrezkoak
diren aseguru polizak kontratatzearen bidez.
Garantia hauen ordainetan, Eusko Jaurlaritzak alokairuen gehienezko prezioa ezarriko
du, eta merkatu librean dauden baino prezio baxuagoak eta lehiakorragoak bermatuko
ditu.
1 Estatu mailako laguntza hau EAEn Eusko Jaurlaritzak kudeatzen zuen eta 22 eta 30 urte bitarteko gazteei zuzenduta zegoen, urtero 22.000 eurora iristen ez diren diru-sarrerak dituztenean, eta hilero 210 euroko laguntza ematen zitzaien alokairuari aurre egiteko. Horretaz gain, abalaren tramitaziorako 120 euroko diru-laguntza eta fidantza ordainketarako 600 euro interesik gabe ematen zitzaien.
14
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
b.- Maizterrek irisgarritasuna lortzeko eta etxebizitzek bete beharreko
baldintzak.
Programa hau, urteko haztatutako 7.000 eta 39.000 euro bitarteko diru-sarrerak
dituzten pertsonek parte hartu dezaten diseinatuta dago.
Horrela, Etxebizitza Eskatzaile Erregistroan izen emandako pertsonek alokairuzko
etxebizitza eskaria egiten dutenak programaren eskatzaile zuzen gisa sartzea
aurreikusten da eta ondorengo baldintzak betetzen dituztenak, diru-sarrera mailaz
gain:
a) Errentamendu kontratua egiten den eguna baino bi urte lehenagotik, inongo
etxebizitzaren jabetzarik, azalera eskubiderik edo gozamen eskubiderik ez izatea.
Alde batera utziko dira babes ofizialeko etxebizitzei buruzko araudiek
aurreikusitako salbuespenak
b) Euskal Autonomia Erkidegoan, gutxienez, bizikidetza-unitateko kideetako bat
erroldatuta egon beharko du.
c) Etxebizitzen errentak ez dezala bere urteko diru-sarrera haztatuen %30
gainditu.
Programan eskainitako etxebizitzak lortzeko orduan, irizpide zehatz batzuk ezarri dira,
maizterra aukeratzeko eta ondorengo taulan agertzen direnak: 2.3. taula. ASAP programa: maizterren arteko lehentasun irizpideak
1º) Bizikidetza unitatearen urteko diru sarreraren eta etxebizitzarako eskatutako errentaren artean korrelazio gradua
2º) Etxebizitzaren eskaria egiten den udalerria. 3º) Etxebizitzaren ezaugarriak eta bizikidetza unitate kopuruaren arteko
doitasun handiena. 4º) Etxebizitzaren Eskatzaileen Erregistroan izen emandako antzinatasuna
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
Aurreko baldintzak kontutan izanik, Etxebizitza Sailak etxebizitza eskatzaileen zerrenda
bat ezartzen ari da, lehentasun irizpideen arabera eta Agente Laguntzaileei igortzen
zaiena, bakoitzak esku hartzen duen lurralde eremuaren arabera.
Horrela, prezio murriztuenak alokairu merkatuan sarbidea errazteko helburu
egokiarekin, maizterrek programa barruan alokatutako etxebizitzagatik ordaindu
beharreko gehienezko muga udalerrien arabera aldakorra izango da, hilean 400 eta
650 euro bitartekoa izango delarik. Errenta mailan muga honez gain, Programak
etxebizitzek bete beharreko bestelako baldintzak ezartzen ditu eta hurrengo taulan
agertzen direnak:
15
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2.4. taula. ASAP Programa: Etxebizitzaren bete beharrak a) Babes publikoko inongo erregimenari lotua ez egotea b).Lehenengo okupazioa denaren baimena izatea c) Egitura eta eraikuntza egokia nahiz bizitegi baldintza orokorrak betetzea d) Itxura txukun eta garbia aurkeztea e) Sukaldean eta komunean altzariak izatea f) Alokatuak, okupatuak,edo alokatzea eragozten duen inolako mugarik ez izatea h) Sailaren iritziz, alokatzeko nahiko eskari dagoen udalerri edo eskualde mugen barruan egotea.
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
Alokatze prozesua kudeatzeko, jabeek Agente Laguntzaileak ordaindu beharko dituzte
araudiak ezartzen dituen baldintzen arabera, etxebizitzaren kudeaketa osoa Agente
Laguntzaileari utziz.
c.- Agente Laguntzaileak: homologazio irizpideak eta funtzio nagusiak
Agente hauek homologatzeko irizpidea, batez ere Higiezinetako Agente Komertziala
izan beharko dutela da, edo izatekotan, baldintza bereziak beteko dituen pertsona
fisikoa edo juridikoa.
Agente laguntzaile hauek, jarduera horretan, gutxienez 5 urteko esperientzia egiaztatu
beharko du, publikoari irisgarritasuna bermatuko dion establezimendu bat zabalduta
daukalarik, eta urtero 600.000 euroko gutxieneko estaldura bat duen erantzukizun
zibileko aseguru bat duelarik. Agente hauek bete beharreko funtzioan hauek dira:
a) Programari buruzko informazioa ematea bai jabeei bai maizterrei eta Eusko
Jaurlaritzako informatze jardueretan laguntza ematea, bere tramitazioa eskatzen
duenean erraztasunak emanez.
b) Jabeen eta maizterren arteko itunak sinatzeko orduan, bitartekari gisa aritzea.
c) Alokairu-harreman egoki bat ezartzen laguntzea, baita ituna indarrean dagoen
bitartean sortu daitezkeen arazoen aurrean irtenbideak bilatzen laguntzea, batez
ere Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza Lurralde Delegazioek eskaintzen dituzten doako
zerbitzu publikoak erabiliz.
16
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2.2.2. REVIVE Programa
2012ko uztailaren 18ko Aginduaren bitartez, Eusko Jaurlaritzak Etxebizitza eta Eraikinen
Birgaiketarako laguntza programa bat ezarri du (REVIVE programa), Euskal Autonomi
Erkidegoan Eraikitako Ondarean eta hauetatik eratorritako obretan 9,2 miloi euroko
Esku Hartze Proiektu baten elaborazioa egiteko.
a.- Aurrekariak
REVIVE programa birgaiketa kontutan EAEko eraikin eta etxebizitza zati garrantzitsu
batek duen beharrei aurre egiteko sortu da. Bere helburua, EAEko etxebizitza kopuru
garrantzitsu baten bizitegi baldintzak hobetzea litzateke eta horrela, hirigintzan eremu
baztertuak bilakatzeko arriskuak alde batera uztea.
Egoera hau ez da bakarrik sektore batzuek baliabideetara iristeko duten zailtasunarekin
lotzen, baita eraikinak duten bizitzeko baldintzak, irisgarritasuna eta energia efizientzia
mailari lotzen ere.
REVIVE programa hau, Etxebizitzaren Aldeko Itun Sozialean eraikinen birgaitasun
kontutan lortutako konpromiso testuinguruan inskribatzen da, baita Eraikuntza
Iraunkorra Planean ezarrita dagoen epe luzeragoko estrategia barruan, Bultzatu 2025,
jarduera ildo nagusienak ondoren agertzen direlarik:
17
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2025 ERAIKUNTZA IRAUNKORRAREN PLANA
Bultzatu 2025 Eraikuntza Iraunkorraren ibilbide orri gisa prestatu da, EAEn Eraikuntza Iraunkorrarako Eusko Jaurlaritzaren estrategia osoaren testuinguruan jarduera ildoak ezartzeko. Etxebizitza Sailak gidatuta, Innobasque-ren laguntzarekin, ekimen honek etxebizitza, berrikuntza, enplegua, energia eta inguru giro politikak egungo eta etorkizuneko europar politikekin bat ezartzea du helburu, bakoitzarekin emaitza konpromiso eta lorpenerako jarduera plangintza bat eginez, bai eraikuntza berrian, bai birgaitze eremuan ere. Planifikazio estrategikoari eta jarduera ezarketari laguntza tresna bat eskaintzean datza. Erabiltzaileek epe luzera, baldintza egokia duen etxebizitza parke bat izan dezaten, ingurugiroa errespetatzen duena eta ekonomia motorra izango dena, Euskadin eraikuntza sektorearen eraldaketa lagunduko duen produktu eta zerbitzu eskarien bidez. Datozen 13 urteetan, urtero 1.300 euro baino gehiago mugitu nahi da, urtero 10.800 enplegu sortu edo egonkortzeko eta urtero 49 miloi euro aurrezteko energia fakturan. Ekimena, 5 lan-ildoetan egituratu da:
• Arauen garapena: Beharrezkoa den araudi testuingurua garatu, europar zuzentzaileen transposiziorako eta kudeaketa tresnak diseinatzeko.
• Eskariaren aktibazioa: Gizarte sentsibilizazio mekanismoak definitu eta garatu, eraikinak mantentzeko kultura ezarri eta beharrezkoa den inbertsioa gauzatzeko jabeen borondatea aktibatu.
• Baliabide mobilizazioa eta finantzaketa: Beharrezkoak diren inbertsio kudeaketarako finantzaketa publiko-pribatu eremua definitu eta garatu.
• Eskaintza garatu: Eraikuntza iraunkorra eremuan produktu eta zerbitzuen eskaintza dinamizatu eta garatu.
• Prestakuntza: Profesionalak erakartzeko eta gehitutako balore altua sortzeko beharrezkoak diren tresnak definitu eta garatu.
b.- REVIVE Programaren eraginkortasun eta edukia
Laguntza hauek Jabe Komunitateei eta etxebizitzaren sustatzaile publikoei zuzenduta
daude, beti ere hauek direnean etxebizitzen jabeak.
Diru-laguntza helburu dituzten jarduerak, ondorengo baldintzak betetzen dituzten esku
hartzea helburu duten eraikin edo eraikin taldeei zuzenduta daude: bizitoki nagusi
erabilera dutenak,bloke edo etxe-uharte osoa osatzen dutenak, eraikitze data 1980
baino lehenagokoa bada eta hirigintza eta egitura egokitzapena baldin badute.
18
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Eraikitako ondarean esku hartze proiektuak,dauden eraikinen irisgarritasuna, bizitoki
eta efizientzia energetiko baldintzak hobetzera zuzenduta daude, iraunkortasun
irizpideak kontutan hartuta. Diru- laguntzeko hainbat jarduera ondoren laburbiltzen
dira:
2.5. taula. REVIVE Programa: Diru lagundu daitezkeen jarduerak
a) Eraikuntzen estalduraren gainean jarduerak (eskari termikoa gutxitzeko) eta ekoizpen termikoko instalazioengan (kontsumo energetikoa murrizteko), gutxienez, eraberritzearen ondoren C agiri energetikoa lortzeko urtarrilak 19ko 47/2007 Errege Dekretua, Eraginkortasun Energetiko Agiriari buruzkoa,eraikuntza berrietan ekoizpen energetikoa iturri berriztagarrien bidez izan dadin.
b) Aireztapen sistema hobetzea edo ezartzea, barruko airearen kalitatea bermatzeko aire berrikuntza egoki baten bidez, CTEk (Eraikuntzaren Kode Teknikoa) eskatzen duen parametro minimoaren arabera.
c) Eraikuntzen irisgarritasun baldintzak hobetu, horrela kaletik etxebizitzetara irisgarritasuna bermatuko duena, maldak eta mailak alde batera utziz.
d) Bizigarritasun baldintzak egokiro lotzeko eraikitako perimetroa zabaltzea suposatzen duten jarduerak.
e) Sistemak monitorizatzea, hartu diren neurrien eraginkortasuna eta funtzionamendua ziurtatzeko, kontsumoaren eta ingurugiro baldintzen tele-irakurketa, datu bilketa eta ustiapena ahalbidetzen duen sistema batekin, Etxebizitza Herri Lan eta Garraio Sailetik eginda.
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
c.- Diru -laguntzen kontzesio eta zenbateko prozedura
Programak diru-laguntzak konkurtsoaren bidez emango direla ezartzen du,
aurrekontuaren kreditua bukatu arte. Diru-laguntza helburu dituzten jarduerak 2014ko
abenduaren 31 baino lehen amaituak egon beharko dute.
Laguntzen kontzesiorako , hurrenkera ordena bat ezarri beharko da ondoren
aurkeztutako proiektu hurrenkerari ezartzeko asmoz:
1go Eremuko jabeen eta aurkezten dituzten parte hartze kuoten artean akordioen ehuneko
altuagoa 2. Onuradun etxebizitza unitate kopuru handiagoa
3. Alokairu babestuan etxebizitza kopuru handiagoa 4.Batez besteko diru-sarrera murritzagoa dituzten eskaerak
19
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Diru-laguntzen zenbatekoari dagokionez, Programak proiektuak erredaktatzeko,
txostenak erredaktatzeko zerbitzuaren kostu garbiaren %90 gehienez emango da.
Obrak gauzatzeko diru- lagundutako2 jardueren kontraturako aurrekontuaren %50
gehienez emango da.
2.2.3. BPE n adjudikaziodunei lurzoru salmenta Prozesua.
a.- Aurrekariak: aurreko deialdiak
Arestian azaldu bezala, Etxebizitza eta Hirigintza Birgaitze Plan Zuzentzailearen 2012-
2013 helburu nagusienetako bat alokairuko babes publikoko etxebizitza parke
egonkorraren dimentsioa handitzean datza. Horretarako, Etxebizitza Lan Publiko eta
Garraio Sailak, ekimen hau martxan jartzea erabaki zuen, helburu hau betetzeko
beharrezkoa zen finantza ahaleginerako baliabideak lortzeko.
2010ean martxan jarritako mekanismo hau, lurzoru eskubidean Babes Ofizialeko
Etxebizitzen adjudikatzaileak diren pertsonei lurzorua saltzean datza, eta horrela hauek,
higiezinen jabetza osoa izatera iritsiko dira.
Lurzoruaren erosketa eskubideaz gozatzeko, jabeek gehienezko diru-sarrera baldintzak
bete beharko dituzte, ezarritako 25.000 euroko muga gainditzen ez duelarik babes
bereziko erregimena duten babes ofizialeko etxebizitzen kasuan eta 39.000 euro
erregimen orokorreko etxebizitzen kasuan.
2012 arte lurzoru eskubidean eraikitako parkearen zatirik handiena hartzen zuten bi
deialdi martxan jarriak izan ziren (guztiaren %90 inguru). Bi deialdi hauen emaitza
esanguratsua izan da, beraz, 2.949 elementuen titularrek lurzorua erostea erabaki
zuten, beraien jabetza osoa lortu dutelarik,eta Eusko Jaurlaritzari 32 milioitik gora
euroko, B.E.Z. barne,diru-sarrera suposatu dio.
2 Adierazitako ehunekoen baturak gehienezko muga bezala 15.000 euro biderkatzeari dagokion zenbatekoa izango da, esku hartze proiektua gauzatze eremuan guztira dauden etxebizitza kopuru bakoitzeko.
20
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
b.- Hirugarren fasearen eragina
2012ko irailak hiruan, Etxebizitza, Lan Publiko eta Garraio Kontseilariak agindutako
2012ko uztailaren 26ko Aginduak erregulatzen duen hirugarren faseko eskaeren
aurkezpen epea hasten da. Bertan, lurzoru eskubidean eraikita dauden zenbait higiezin
Euskadiko Autonomi Erkidegoko Administrazio Orokorraren lurzorua jabetzan jartzeko
baldintzak ezartzen dira.
Hirugarren fase hau, lurzoru eskubidean eraikitako Babes Ofizialeko Etxebizitzei
eragiten die, etxebizitza hauek eratzen duten jabe komunitateetan kokatuta dauden
merkataritza lokal eta txertatu gabeko alberriei ere. Eta horietaz gain, Hirigintza Esku
Hartze Eremuan bertan eraikitako etxebizitza promozioei emandako babes ofizial
luzapenean babestuak eta lurzoru eskubidean eraikitako bestelakoak ere.
Gehigarri gisa, deialdia hauengana zuzentzen da:
a. Lurzoru eskubidean eraikitako etxebizitzak, aldi baterako kalifikazioa epealdia
amaitu ondoren, babes ofiziala galdu dutenak, baita aipatutako etxebizitzek
eratzen duten jabe komunitateetan kokatutako merkataritza lokal eta txertatu
gabeko alberriak ere.
b. Jabetza osoko erregimenean transmititutako etxebizitzak baina 75 urtetako
epealdi ezaugarriarekin, nahiz aipatutako etxebizitzek eratzen duten jabe
komunitateen merkataritza lokalak eta txertatu gabeko alberriak.
Guztira, hirugarren fase hau estekatu gabeko 19.735 etxebizitzei, merkataritza lokalei
eta alberriei zuzenduta dago (1.031 elementu berriei, bere garaian lurzorua lortu ez
zuten 1go eta 2. Faseko 18.704).
c.- Irisgarritasunerako baldintzak
Lurzorua edo behin betiko jabetza lortzeko, babes ofizialeko etxebizitzen pertsona
titularren haztatutako diru-sarrerek ez dute 2011ko jardun fiskalari lotuta, 50.000€
gainditu beharko.
Gehienezko haztatutako diru-sarrera baldintza, babestutako etxebizitzen eta hauei
estekatutako alberrien jabeei ezartzen zaie bakarrik, lurzoruaren jabe izan nahi edo
behin betiko jabetza nahi badute.
Bestalde, Eusko Jaurlaritzak emandako hipotekazko garantia duen maileguaren
onuradun diren pertsonak babes ofizialeko etxebizitza lortzeko, bere ordainketaren berri
izan beharko dute.
21
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Aldi baterako etxebizitzak direnean edo kalifikazio epearen ondorioz babes ofiziala galdu
badute, beren titularrek behin betiko kalifikazioaren eskaria egin beharko dute.
d.- Lurzorua erosteko baldintzak
Lurzorua ordaintzeko prezioa edo higiezinen behin betiko jabetza lortzeko, oinarri
teknikoen arabera kalkulatzen da, bere emaitza 16.000 eta 7.600 euroen artean egongo
delarik. Estekatu gabeko garajeen titularrentzat 1.500 eta 1.400 euro artean eta
merkataritza lokalen titularren artean 13.000 eta 11.300 euro artean.
Lurzoruaren jabetza lortzeko irisgarritasuna errazteko, epe luzera finantzaketa eta
interes baxuarekin lortzeko aukera eta operazioaren %100 eta tramitazio gastua
estaltzeko.
2.2.4. Etxebizitza eskatzaileen erregistroa: aukeraketa eta esleipen
prozedurak (2012ko urriaren 15eko Agindua)
Etxebizitza, Lan Publiko eta Garraio Sailak 2012ko urriaren 15eko Agindua aldarrikatu
zuen, Etxebizitza, Lan Publiko eta Garraio Kontseilariaren eskutik, Erregimen
Autonomikoko dotazioko ostatu hartze eskatzaileen erregistroarena hain zuzen ere.
Agindu honek garrantzia handia du, EAEko etxebizitza politikaren hiru esparru jorratzen
baitu:
a. Babestutako etxebizitza kudeatzeko eta esleitzeko tresna gisa,
irisgarritasunerako berdintasuna eta konkurrentzia bermatuz eta etxebizitza
babestuko eskaeraren analisirako tresna egoki gisa.
b. Esleitze eta aukeraketa prozeduren erregulazioa.
c. Kale gorrian uztearen arazoa dutenei estaldura ahalbidetzen dieten
mekanismoak martxan jartzea.
Etxebizitzen Eskatzaileen Erregistroaren erregulazio eremuan berrikuntza garrantzitsuak
ematen dira:
- Alokairu edo erosketa eskatzeko aukera, baina ez, orain arte bezala, bi gauzak
batera.
- Erroldatutako udalerrian edo laneko udalerrian etxebizitza eskatu daiteke, edo
beste batean ere, bere esleipen prozesuetan parte hartu nahiko dena.
- Izen ematea, eskatzaileak espresuki eskatuta, 2 urtero berritua izan beharko du.
- Eskariak deklarazio arduratsu batekin joan beharko du, eskatutako erregimena
lortzeko baldintzei buruzkoa.
22
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Etxebizitzen aukeraketa, esleipen eta babestutako ostatu hartze prozedurari
dagokienez, berrikuntza nabarmenak ezartzen dira :
- Prozedura hauek borondatezkoak izatea eskatzailearen aldetik.
- Egotzitako udalerrietan edo bere eremu funtzionaletan garatutako prozeduretan
parte hartzeko aukera.
- Alokairu erregimen zehatzari dagokionez, etxebizitzak zozketarik gabe esleituko
dira, hau da, lehentasunezko hainbat irizpide dituzten zerrenda barematu baten
bidez.
2.6. taula. Alokairuan, aukeraketa eta esleipen prozeduren baremazio irizpideak
1. Antzinatasuna: 8 urte edo gehiagoko eskaera kasuetan urteko 5 puntu emango
dira, gehienez 40 puntu
2. Bizikidetza unitateko kide kopurua: 6 kide edo gehiago diren eskaera kasuetan,
kide bakoitzeko 5 puntu emango dira, gehienez 30 puntu.
3. Diru sarrerak: 3.000 € eta 9.000 € bitarteko diru sarrerak dituztenen artean 20
puntu gehienez; 15 puntu 9.001 € eta 15.000 € artean; 10 puntu 15.001 € eta
25.000 € bitartean; 5 puntu 25.001 € eta 30.000 € artean
4. Errolda: Titular bat gutxienez promozioa egiten den udalerrian erroldatua badago,
10 puntu, eta 5 puntu inguru funtzionalean erroldatua badago
5. Etxebizitzaren behar berezia: Etxebizitza behar berezia duen titular bat gutxienez
izatean 10 puntu (minusbaliotasun psikikoa izatea, guraso bakarreko familia, genero
indarkeriaren biktima izatea, dibortziatuak edo legez banatuak izatea, beren
etxebizitzaren jabetza galdu izana ordainketari aurre egin izan ezin diotelako, 70
urtetik gorako adinekoak eta 30 urtetik beherako gazteak). Minusbaliotasun
psikikoaren kasuan, kondizio horren agiria izan dezakeen edozein kideri 10 puntu
emango zaio. Talde bat baino gehiagotan parte hartzen badute, bakoitzeko 10 puntu
emango zaio, gehienez 30 puntu.
Berdinketa kasuetan antzinatasun handiagoena duenaren alde egingo da. Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
Kaleratzearen arazoaren estaldura zehatzari dagokionez, kaltetuek alokairu erregimena
esleitzeko prozedura orokorrean lehentasuna izango dute, beraz, bazterketa arrisku
handian aurkitzen diren familiei zuzenean etxebizitza esleituko zaie.
23
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2.2.5 Bestelako araudiak
Jarraian, azken urteetan Eusko Jaurlaritzak bultzatutako araudi eta programazio berrien
erreferentzia egiten da.
1. 2011ko irailaren 14ko Agindua, BOEra irisgarritasuna edukitzeko
haztatutako diru-sarrera mugak aldatzen direnekoa.
Agindu honen helburua, EAEn Babestutako etxebizitzara irisgarritasuna edukitzeko
39/2008 Dekretuak ezarritako haztatutako diru-sarrera mugen egungo testuinguru
sozio-ekonomikoaren errealitatera egokitzea da. Ondorengo taulan aurreko mugak eta
Agindu honek ezartzen dituen egungo mugak jasotzen dira.
2.7. taula. EAEn Bestutako Etxebizitzara iristeko mugen aldaketa Aurreko mugak Egungo mugak Erregimen bereziko Babes Ofizialeko Etxebizitzen alokairua
3.000tik 22.000 eurotara
3.000tik 25.000 eurotara
Erregimen bereziko Babes Ofizialeko Etxebizitza erosketa
9.00tik 22.000 eurotara 9.000tik 25.000 eurotara
Erregimen orokorreko babes ofizialeko etxebizitzen eta dotazioko ostatu hartzeen alokairua
3.000tik 35.000 eurotara 3.000tik 39.000 eurotara
Erregimen orokorreko babes ofizialeko etxebizitzen erosketa
9.000tik 35.000 eurotara 9.000tik 39.000 eurotara
Tasatutako etxebizitza autonomikoen erosketa eta alokairua
12.000tik 45.000 eurotara
12.0 50.000 euro
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
2. 2011ko azaroaren 23ko Agindua, EAEn etxebizitza birgaitzeko finantza neurriak aldatzen dituena
Agindu hau indarrean sartzearekin 2006ko abenduaren 29ko Aginduan aurreikusitako
baldintzak hobetzen dira, birgaitasun babestuko jardueren titularren alde mailegu eta
diru-laguntzak emateko eta beraien onura izan dezaten
Jabe komunitateei beraien higiezinak birgaitzeko eta hobetzeko emandako laguntzen
artean efizientzia energetikoaren hobekuntza aldagaia sartzen duen neurri berezia
ezartzen da.
Neurri honek EAEn eraikitako etxebizitza parkearen efizientzia energetikoa hobetzeko
beharra ezartzen du, eta horretarako, lortutako efizientziaren hobekuntzarekin lotuta
komunitate hauetan jasotako diru-laguntzen haztatze sistema ezartzen da.
24
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Hobekuntza honen estimaziorako bi maila zehatz ezartzen dira: galera energetikoen
gutxieneko maila, eta aurreko egoeraren arabera %50eko murrizketa bat suposatzen
duen bigarren maila bat. Horrela, aplikatu beharreko ebaluazio prozedura bat ezartzen
da, hobekuntza energetikoekin lotutako laguntzak justifikatzeko.
3. 2011ko abenduaren 20ko 268/2011 Dekretua, etxebizitza eta lurzoruari
dagokienez, mailegu entitateen eta Euskadiko Autonomia Erkidegoko
Administrazioaren arteko finantza elkarlana.
Dekretu honek, 2011 urtean aplikatzeko finantza elkarlanaren testuingurua ezartzeari
ekiten dio. Horrela, EAEko Administrazioarekin ezarritako finantza elkarlana
hitzarmenaren testuinguruan mailegu entitateek eman ditzaketen mailegu kualifikatuei
lotutako interes tipoen diferentzialak gaurkotzen dira.
Ondoren aurkezten den taulan, Euribor-arekin lotutako diferentzialak jasotzen dira,
maileguak onartu ziren dataren arabera, baita jarduera tipo babesgarriaren arabera.
Gehigarri gisa, dekretu honek babes ofizialeko etxebizitzen berrerosketa prozedura
mantenduko du, 2011ko finantza hitzarmenaren kontura emandako hipotekazko
mailegu garantia duten etxebizitzetan, berankortasun egoera agertzen denean eta
jabeei etxebizitza galtzea suposatzen dienean. Etxebizitza, Lan Publiko eta Garraio
Sailak etxebizitzaren jabetza hitzartuko du, eta Alokabide B.A. Sozietate Publikoa
egingo da bere gain.
Berriz erosteko garantia, babes publikoko etxebizitza tipologia desberdinetara zabaltzen
da, erregimen orokorrekoak, erregimen berezikoak edo sozialak barne, baita prezio
tasatutakoak ere, beti ere erabilera eta izate erregimena jabetza osoa edo lurzoruaren
eskubidean bada.
25
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2.8. taula. Onarpen dataren eta babestutako jarduera tipoaren arabera kualifikatutako
maileguei ezarritako interes tipoak 1 ARTIKULUA Dekretua 268/2011
Onarpen data Interes tipoa 2011ko urtarrilaren 1a eta martxoaren 31 artean onartutako maileguak
Euribor-a iazko azarotik 12 hilabeteetara + 2 artikuluko diferentzialaren 2 hamartar
2011ko apirilaren 1a eta ekainaren 30ean onartutako maileguak
Euribor-a urte bereko otsailetik 12 hilabeteetara + 2 artikuluko diferentzialaren 2 hamartar
2011ko uztailaren 1a eta irailaren 30 bitartean onartutako maileguak
Euribor-a urte bereko maiatzetik 12 hilabeteetara + 2 artikuluko diferentzialaren 2 hamartar
2011ko urriaren 1a eta abenduaren 31 bitartean onartutako maileguak
Euribor-a urte bereko abuztutik 12 hilabeteetara + 2 artikuluko diferentzialaren 2 hamartar
2 ARTIKULUA Dekretua 268/2011
Jarduera tipoa Euribor-ari ezartzeko
diferentziala Babes publikoko etxebizitzaren esleipena, bere finantzazioa prezioaren <%80 izatea
75-175
Urbanizatutako eta eraikitako ondarea eraberritzea
75-175
Etxebizitzako titularrek lurzoruaren jabetza erostea
75-175
BOE eraikuntza berrien alokairu, erosketa edo erabilera propioaren lagapena, edo etxebizitza librea alokairu babestuan jartzea bere finantzaketa prezioaren <%80 izatea
200-300
Etxebizitzen promoziorako eraberritze jarduerak, alokairurako bere finantzaketa prezioaren <%80 izatea
200-300
Alokairu babesturako etxebizitzak erostea
200-300
Dotazioko ostatu hartzeen promozio eta eraikuntza
200-300
Lurzorua urbanizatzea berehala eraikitzeko
200-300
Iturria: Etxebizitza Herri Lan eta Garraioak Saila.
26
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
3. ETXEBIZITZA POLITIKA ESPAINIAN
2012an indarrean dirau Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planak.
Horregatik, kapitulu honen lehen atalean Plan horren ardatz nagusiak azalduko ditugu,
labur.
Berrikitan, Azpiegitura, Garraio eta Etxebizitza Planaren barruan kokatzen den
Etxebizitza Plana aurkeztu du Sustapen Ministerioak Diputatuen Kongresuan. Hori dela-
eta, kapitulu honen bigarren atalean etxebizitza-politikari emango zaion norabide berria
deskribatuko dugu, Plan horren aurrerapenean oinarrituta.
27
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
3.1. Espainiako Etxebizitza Politika 2012ra arte: Estatuko 2009-2012
aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
Abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuak estatuko eta erkidego gehienetako
etxebizitza-politikaren jarduera-ildo nagusiak zehaztu zituen, Estatuko 2009-2012
aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planaren bidez. Plan horrek oinarrizko printzipio
batzuk zehazten ditu:
• Etxebizitza-politikaren soiltasuna, gardentasuna eta argitasuna.
• Herritarren beharrizanetara bideratuta egotea.
• Alokairua sustatzea.
• Lurralde-antolaketa eta lurraldeen arteko kooperazioa, estatuko etxebizitza-
politikak diseinatu eta burutzean.
• Burutzeko bitartekoetan malgutasuna, eta administrazio autonomikoek
kudeatzea estatu-politikak.
• Inguru narriatuak birgaitu eta auzoak birmoldatzeko, hiru aldeko hitzarmenak
egitea, zeharkako programen eta gizarte-intereseko programa espezifikoen
finantziazioa bermatzeko.
• Gastu publikoak ebaluatu eta kontrolatzea.
• Plana kudeatzeko lanak ahalik eta gehien automatizatzea (informatizatzea).
Printzipio horietan oinarrituz garatu ziren 2012ra arte Espainiako etxebizitza-politikan
zehaztutako hamar helburuak. Honako taula honetan laburtuta agertzen diren
helburuak, hain zuzen.
28
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planaren helburuak
1. Familia eta herritar guztiek euren egoerari, lehentasunei, premiei edo ahalmen ekonomikoari hobekien egokituko zaion etxebizitza-eredua askatasunez aukeratu ahal izango dutela bermatzea.
2. Familiek etxebizitza eskuratzeko egin beharreko ahalegina euren diru-sarreren herena baino txikiagoa izango dela lortzea.
3. Etxebizitza babestuak eskuratzen laguntzea, sustapen berrien bidez nahiz egungo parkea birgaitzearen bidez.
4. Eraikuntza berriko edo egungo parkea birmoldatzearen ondoriozko etxebizitza babestuaren eskaintzari loturiko jarduketa guztietan, gutxienez, % 40 alokairura bideratzea.
5. Herritarrek etxebizitza eskuratzeko aukera-berdintasuna dutela bermatzea eta, horretarako, babes publikoko etxebizitza-eskatzaileen erregistro publikoak bultzatzea, eta etxebizitza babestu guztiak esleitzean, gardentasun-, publizitate- eta konkurrentzia-irizpideak ziurtatzea, administrazio publikoaren kontrolpean.
6. Administrazioak etxebizitzak babesteko epe luzeko erregimen juridikoa ezartzea, horren bidez prezioak eta esleipenak kontrolatzeko.
7. Udalak Etxebizitza Planean parte hartu eta inplikatzea.
8. Dagoeneko eraikita dauden etxebizitzen parkea birgaitu eta hobetzeko jarduera indartzea.
9. Etxebizitza babestu berriak eraikitzeko eta eraikitako etxebizitza-parkea birgaitzeko jarduketa guztiak energia-eraginkortasuna eta irisgarritasun-baldintzak hobetzera bideratzea.
10. Etxebizitza eskuratu edo birgaitzeko jarduketa guztietan, herritarrek lurralde oso-osoan arreta zehatza izango dutela bermatzea.
Iturria: Sustapen Ministerioa
Helburu horiek lortzeko, hainbat jarduketa mota azaltzen zituen planak, hala nola:
- Eraikuntza berriko edo birgaitzearen ondoriozko etxebizitza babestuak sustatzea,
dela saltzeko, dela norberak erabili edo alokatzeko, dela egoera oso ahulean
dauden kolektiboentzako bizitoki babestuak sustatzeko.
- Etxebizitza berri eta erabiliak −libre nahiz babestuak− alokatzea eta eraikuntza
berriko edo erabilitako etxebizitza babestuak erostea, gero ohiko etxebizitzatzat
erabiliko duten pertsonei saltzeko.
- Multzo historikoak, hiriguneak, auzo narriatuak eta landa-eremuko udalerriak
birgaitzea; hiriguneak zaharberritzea eta azpietxeak eta txabolismoa erauztea.
- Energia-eraginkortasuna eta irisgarritasuna hobetzea eta energia berriztagarriak
erabiltzea, dela sustapenean, dela birgaitzean, dela etxebizitza eta eraikinak
zaharberritzean.
- Planaren kudeaketa eta herritarrentzako informazioa.
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana garatzeko, sei jarduera-
ardatz nagusitan egituratu zen. Ardatz horiek honako programa hauetan banatu ziren:
29
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
3.1. taula. Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planeko oinarrizko ardatzak
eta programak
ESTATUKO 2009-2012 ALDIRAKO ETXEBIZITZA ETA BIRGAITZE PLANA
1. ARDATZA. Etxebizitza babestuak sustatzea
1.1. Alokairurako etxebizitza babestua sustatzeko programa
1.2. Salmentarako etxebizitza babestua sustatzeko programa
1.3. Oso egoera ahulean dauden kolektiboentzako eta beste kolektibo espezifiko batzuentzako bizitokiak sustatzeko programa
2. ARDATZA. Etxebizitza-eskatzaileentzako laguntzak
2.1. Errentarientzako laguntza-programa
2.2. Etxebizitza babestu edo erabiliak erosten dituztenentzako laguntza-programa
3. ARDATZA. Osorik birgaitzeko eta hiri-berrikuntzarako eremuak
3.1. Multzo historikoak, hiriguneak, auzo narriatuak eta landa-eremuko udalerriak birgaitzeko programa (ARIS)
3.2. Hiri-berrikuntzarako areen programa (ARUS)
3.3. Txabolismoa erauzteko laguntza-programa
4. ARDATZA. Birgaitzeko eta energia eraginkortasunerako ‘Renove’ laguntzak
4.1. Birgaitzeko ‘RENOVE’ laguntza-programa
4.2. Etxebizitzak sustatzean, energia eraginkortasunerako laguntza-programa
5. ARDATZA. Etxebizitza babestuak egiteko lurzorua erosi eta urbanizatzeko laguntzak
5.1. Etxebizitza babestuak egiteko lurzorua erosi eta urbanizatzeko laguntzak
6. ARDATZA. Plana kudeatu eta horri buruzko informazioa emateko bitartekoak eratzeko laguntzak
6.1. Etxebizitza Planak kudeatu eta herritarrei informazioa emateko laguntza-programak
Iturria: Sustapen Ministerioa
3.1.1. 2010era arte Etxebizitza eta Birgaitze Planean egin diren
aldaketak Aipatu berri dugun hasierako eskematik abiatuta, Planaren edukian hainbat aldaketa eta
eguneraketa egin dira. Horien artean nabarmentzekoak dira 2010eko Abenduko
1713/2010 Errege Dekretuaren bidez egindakoa, bai eta −aurrekontuan izan duten
garrantziagatik− Espainiako Gobernuak 2011n eta 2012an premiaz ezarritako
aurrekontu-neurrien bidez gauzatutakoak ere.
Aldaketa horien aurretik, 2009. urtean, 2010eko abenduaren 31ra arte indarrean egon
ziren hainbat neurri iragankor ezarri zituen 1961/2009 Errege Dekretuak, etxebizitza
librearen stocka libratzeko asmoz. Neurri horien artean honako hauek nabarmenduko
ditugu:
30
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
• Saltzeke zegoen edozein etxeren jabeek (eta ez soilik sustatzaileek)
etxebizitza librea etxebizitza babestu izendatzeko eska zezaketen.
• Erregimen itunduko etxebizitzaren sarrera ordaintzeko Estatuaren
laguntza zuzena (AEDE) eskuratu ahal izateko muga zabaldu egin
zen.
• Sustatzaileek hitzartutako maileguetan subrogatzeko aukera eman
zitzaien pertsona juridikoei.
• Hasieran salmentan jartzekoak ziren baina saldu gabe gelditu ziren
etxebizitza babestuak alokairuan jartzeko aukera arautu zen.
• 2010eko abenduaren 31ra arte luzatu zen lehen okupazioko lizentzia
zuten etxebizitza libreak erabilitako etxebizitza moduan hartzeko
aukera, bai eta 2009ko irailaren 1aren aurretiko obra-lizentzia zuten
etxebizitzak salmentarako, alokairurako edo babestutako
etxebizitzatzat izendatzeko aukera ere.
Halere, krisi ekonomikoa areagotu egin zenez, 2010eko Abenduaren 17an 1713/2010
Errege Dekretua kaleratu zen. Dekretu horrek aldaketa garrantzitsua ekarri zion
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planaren edukiari. Izan ere,
Espainiako Gobernuak aurrekontua mugatu eta doitzeko prozesua abian jarria zuen, eta
plana prozesu horretara egokitu nahi izan zuten. Etxebizitza-politikari dagokionez,
Errege Dekretuak honako jarduera-eremu hauetan eragin zuen, batez ere:
- Sarrera ordaintzeko Estatuaren Laguntza Zuzena (AEDE) kendu egin zen, Errege
Dekretu hori indarrean sartu aurretiko egoera zehatz batzuetan izan ezik.
- Etxebizitza babestuetarako lurzoru eraikigarria urbanizatzeko estatuaren diru-
laguntzak (etxebizitza bakoitzeko 700-2.000 euro bitartean) kendu egin ziren.
- Etxebizitza babestuak egiteko lurzorua erosi eta urbanizatzeko diru-laguntzak
kendu egin ziren.
- Estatu Planean jasotzen ziren alokairurako etxebizitza babestuak eta bizitoki
babestuak eraikitzen zituzten sustatzaileentzako diru-laguntzen zenbatekoak
murriztu egin ziren.
31
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
- Interes aldakorreko tasan formalizatzen diren mailegu itunduen interes-tasaren
diferentziala3 aldatu egin zen (oinarrizko 65 puntutatik, oinarrizko 25-250 puntu
bitartean dagoen balio batera).
- Etxebizitza babestuen azalera-eskubidea jarduketa babestutzat jo zen, betiere
eroslearen ohiko etxebizitza izateko bazen. Horrela, jabetza osoko etxebizitzak
erosteko formularen ordezko aukera merkeagoa eskaini nahi izan zen.
- Birgaitzera bideratutako maileguen finantziazioan, maileguaren iraunaldi osora
hedatu zen bera sorosteko aukera.
- Erosleekin hitzartutako maileguen sorospena beste hamar urtez (bost urteko bi
aldi) berritzeko aukera jaso zen, eta kontzeptu horretan emandako diru-laguntza
4.000 eurotik 14.500 eurora handitu zen.
- 2012ko abenduaren 31ra arte luzatu ziren aurretik aipatu ditugun neurri
iragankorretako batzuk4.
3.1.2. Estatuko Etxebizitza Planaren aldaketak, 2011tik aurrera
Krisi ekonomikoa are gehiago gogortzen zela ikusita, 2011tik aurrera hainbat arau
kaleratu ziren Espainiako etxebizitza-merkatuaren arazo espezifikoari zuzenean
heltzeko.
Arau horietako batzuk, hala nola Ekonomia Iraunkorraren Legea (2/2011 Legea), izaera
orokorrekoak ziren; hau da, Espainiako ekonomia osoari eragiten zioten eta, haren
barruan, etxebizitza eraiki eta merkaturatzeko sektoreari. Beste neurri batzuek, ordea,
ikuspegi espezifikoa zuten, eta bete-betean etxebizitza-politiken esparruari heltzen
zioten. Horixe da 8/2011 Errege Lege Dekretuaren kasua.
3 35 urterako maileguen kasuan, ezarri beharreko zenbatekoa metro koadro bakoitzeko 350 eurotik 230 eurora murriztu da erregimen berezian, eta 250 eurotik 140 eurora erregimen orokorrean. 10 urterako maileguen kasuan metro koadro bakoitzeko 250 eurotik 160 eurora erregimen berezian, eta 200 eurotik 110 eurora erregimen orokorrean. 4 Adibidez, etxebizitza libreak etxebizitza babestutzat kalifikatzeko aukera, edota hasieran saltzekoak ziren arren, saldu ez diren etxebizitza babestuak alokairuan jartzea. Era berean, luzapen horren esparruan sartzen dira pertsona juridikoei sustatzaileek hitzartutako mailegua sorosteko aukera eskaintzen zieten neurriak.
32
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
a.- IX. Legealdiko Gobernuak estatuko etxebizitza-politikan egindako
aldaketak Ekonomia Iraunkorraren Legeak Espainiako ekonomia modernizatzeko prozesuari
heltzeko arau-esparru sendoa ezarri nahi zuen. Arau horretan, Espainiako etxebizitzaren
arazoari heltzeko neurri espezifikoak jaso ziren, 2008an hasi zen higiezinen krisiaren
testuingurua kontuan hartuta.
Lege horren bidez, 2011ko urtarrilaren 1etik aurrera, ohiko etxebizitza erosteagatiko
kenkarien zati bat kendu zen, diru-sarrera gutxien zuten familien kasuan izan ezik
(urtean 24.107 euro baino gutxiago).
Alokairua sustatzeari dagokionez, alokairuaren zerga-tratamendua hobetu egin zen,
alokairuagatiko kenkariak izateko gehieneko zerga-oinarria altxatu eta etxea
erosteagatik zegoenarekin parekatu zelako.
Era berean, birgaitzea hazkunde ekonomikoaren motorra izan zedin, hori indartu eta
banakakoen etxebizitzak birgaitzea bultzatu zen. Horretarako, etxebizitza erosteagatik
indarrean zegoen finantziazio-sistemaren antzekoa arautu zen. Era osagarrian,
birgaitzearen kontzeptua zabaldu egin zen, obra mota gehiagok PFEZn eta BEZean
zerga-tratamendu hobea izan zezaten.
2011ko uztailaren 1ean argitaratu zen 8/2011 Errege Lege Dekretuaren bidez,
etxebizitza-politikaren alorrean garrantzi handiko neurriak xedatu ziren, hala nola
hipoteka-zordunentzako laguntzak, eta birgaitze-politikei are bultzada handiagoa
emateko jarduketak.
Zehazki, higiezinek baliorik altuena zuten garaian hipoteka-mailegua eskuratu eta
2011n ordaindu ezinean zebiltzan herritarrei babestea izan zen asmoa. Horretarako,
familiaren gutxieneko diru-sarrerak enbargatzeko debekua ezarri zuen Errege Lege
Dekretuak (Lanbide arteko Gutxieneko Soldata eta bizikidetza-unitateko kide
kopuruaren arteko erlazioaren arabera ezarrita5). Birgaitzeari emandako bultzadari dagokionez, Ekonomia Iraunkorraren Legeak
zehaztutako edukiei lotutako birgaitze-jarduketak bultzatzeko neurriak ezarri ziren.
Hartara, birgaitzearen kontzeptuan sartu ahal diren jarduketen kontzeptua zehaztu zen,
honako taula honetan azaltzen denaren arabera:
5 Honako hau zen enbargatzeko debekuaren muga: Prozedura Zibilaren Legean ezarritako zenbatekoa gehi Lanbide Arteko Soldataren % 50 soldatatik, ordainketetatik edo pentsioetatik datozen diru-iturrien kasuan, gehi % 30 diru-sarrera propiorik ez zuten familiako kide bakoitzeko.
33
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
3.2. taula. Birgaitze-jarduketen definizioa, 8/2011 Errege Lege Dekretuaren arabera
Kontserbazioaren kontzeptua.
Errege Dekretu Lege horri jarraiki, kontserbazio-jarduketak izango dira, indarrean dagoen legearen arabera, eraikina bizigarritasun-, segurtasun-, osasun-, irisgarritasun- eta apaindura-baldintza egokietan mantentzeko behar diren jarduketak.
Hobekuntzaren kontzeptua
Hobekuntzatzat hartuko dira turismo-, kultura- edota hiri-eremuaren kalitate- eta iraunkortasun-arrazoiak direla-eta egiten diren jarduerak, baldin eta eragindako eraikinak aurretiaz onartutako plan, programa edo birgaitze-baliabide baten barruan badaude, eta baldin eta asmoa bada segurtasuna, osasun-egoera, irisgarritasuna, isurien eta era guztietako isuri kutsatzaileen murrizketa, ura eta energia bermatzea, eta bereziki Eraikinen Ordenamendu Legearen (38/1999 Legea) eta Eraikuntzako Kode Teknikoaren eskakizunak betetzen direnean.
Hiri-berroneratzearen kontzeptua
Hiri-eremu ahul, zaharkitu edo narriatuetan egiten diren jarduketak dira. Urbanizazioa eta zuzkidurak nahiz eraikinak hartzen ditu bere baitan, baldin eta asmoa bada lurralde- eta gizarte-kohesioaren, energia-eraginkortasunaren eta funtzio-konplexutasunaren printzipioak betetzea, hiri-eremu iraunkorraren zerbitzuan.
Kontserbazioaren, hobekuntzaren eta berroneratzearen jarduketen edukia argitu
ondoren, 8/2011 Errege Lege Dekretuak xedatzen zuen Administrazioak jarduketa
horiek egitera behartzeko ahalmena zuela, baldin eta baldintza zehatz batzuk betetzen
baziren. Ildo beretik, jarduketa horiek egiteko derrigorra izango zuten eragileak ere
identifikatzen zituen. Zehazki:
- Jabeak eta erabilera-eskubideen titularrak.
- Jabe-erkidegoak, jabe-erkidegoen taldeak, eta jabe-kooperatibak.
Azkenik, 50 urte baino eraikin zaharragoen ikuskaritza teknikoa egiteko derrigorra
ezarri zen, baldin eta nagusiki etxebizitzatzat erabiltzen baziren, eta 25.000 biztanletik
gorako udalerrietan bazeuden. Nolanahi ere, autonomia-erkidegoek lege horren pean
zeuden eraikinen antzinatasuna nahiz udalerrien tamaina aldatzeko aukera izango
zuten.
Ikuskaritzaren asmoa zera zen: eraikinak legez eskatu ahal diren segurtasun-, osasun-,
irisgarritasun- eta apaindura-baldintzetara egokitzen ote ziren ebaluatzea, eta, hala
balitz, eraikina kontserbatzeko egin beharreko obrak eta lanak zehaztea.
b.- X. Legealdiko Gobernuak zerga-baterakuntzarako ezarri zituen
premiazko neurriak.
2011ko amaieran eta 2012an zehar, Espainiako Gobernuak Errege Lege Dekretu bidez
zerga-baterakuntzarako hartu dituen premiazko neurriek zuzenean eragin dute
etxebizitza-politiketan.
34
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
20/2011 Errege Lege Dekretuaren helburua defizit publikoari eusteko neurriak
ezartzea izan bazen ere, etxebizitzaren alorreko zerga-politikaren kasuan, higiezinen
merkatua bultzatzea izan zen asmoa, eta horretarako PFEZren eta BEZaren
araudia aldatu zen. Honako hauek izan ziren neurri garrantzitsuenak:
• Ohiko etxebizitzan egindako inbertsioagatiko kenkariak PFEZ
ordaintzean: zerga-oinarriaren zenbateko muga (24.107,2 €) kendu egin
zen eta, ondorioz, kenkaria zergadun guztiei ezarri zitzaien6, zerga-
oinarria edozein izanik ere.
• Kanpoko finantziazio bidez ohiko etxebizitzan egindako inbertsioagatik
kontura egindako ordainketak: langileek jasandako kenkariak kentzea
eskatu ahal izateko eta enpresari edo profesionalek sartu beharreko
zatikako ordainketa minoratzea eskatu ahal izateko diru-sarreren edo
errendimenduen zenbatekoaren muga berriro ezarri zen (33.007,20 €).
• Etxe berria erostea: 2012ko abenduaren 31ra arte luzatu zen BEZaren %
4ko tasa murriztua ezartzea etxebizitzatzat erabili ahal diren eraikinei,
edo eraikin-atalei eta loturiko eranskinei, horren barruan sartuta garaje-
lekuak, gehienez bi unitate. Aldiz, 2012ko uztailean, aurrekontua egonkortu eta lehiakortasuna sustatzeko
20/2012 Errege Lege Dekretuaren bidez hartu ziren zerga-neurrien norabidea
guztiz bestelakoa izan zen, zuzenean etxebizitza eskuratzea errazten zuten
aurrekontuaren zatiak ezabatu edo murriztera bideratu zirelako. Hartara,
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planaren eduki
garrantzitsuak aldatu ziren.
• Bertan behera utzi zen 2012ko zerga-aldian ohiko etxebizitza
erosteagatiko zerga-konpentsazioa, etxebizitza 2006ko urtarrilaren 20a
baino lehenago erosi zuten zergadunei ezartzen zitzaiena.
• Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana arautzen
duen 2066/2008 Errege Dekretuan jasotako maileguen sorospenari
loturiko mailegu-hartzaileentzako laguntzak kendu ziren. Neurri hori oso
garrantzitsua izan zen, baldintza berezietan hitzartutako maileguen
bidezko hainbat laguntza-lerro ezartzen baitziren Plan horretan:
etxebizitza babestuaren erosleentzat, Renove Planaren barruan birgaitze-
lanak egiten zituzten jabeentzat, eta etxebizitza babestua sustatzen
zuten erakundeentzat. Hartara, Lege Dekretu horren bidez atzera bota
ziren tramitatze-bidean zeuden laguntzak, autonomia-erkidegoek
emandakoak izan ezik. Aurrekontuko neurri horren garrantzia
azpimarratu behar dugu, 2007az geroztik Estatuak 1.298 milioi euro
ordaindu zituelako kontzeptu horren pean.
6 Urteko kenkariaren gehieneko ordainak 9.040 €‐tan ezarri ziren erosketan, eraikuntzan, zabaltze‐lanetan eta birgaitze‐lanetan, eta 12.080 €‐tan urritasunagatiko egokitzapen‐lan eta instalazioetan.
35
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
• Emantzipazioko Oinarrizko Errenta arautzen zuen Azaroaren 2ko
1472/2007 Errege Dekretua indargabetu zen. Ondorioz, 2012ko urtarrila
baino lehen onartuta ez zeuden eskariek ez zuten errenta hori jasotzeko
eskubiderik izango. Data horretara arte emantzipazioko oinarrizko
errenta jasotzeko eskubidea onartu zitzaien onuradunen kasuan,
laguntzaren zenbatekoa % 30 murriztu zitzaien, eta hilean 147 € jasoko
zituzten aurrerantzean.
Etxebizitza-politiken zeharkako elementua izan arren, kapitulu honetan aipatu beharra
dugu laster sortzekoa dela “Sociedad de Gestión de Activos Procedentes de la
Reestructuración Bancaria, SA (Sareb)” izeneko sozietatea (Banku Birmoldaketatik
datozen Aktiboak Kudeatzeko Sozietatea). Hau da, “banku txarra”·esaten zaion hori.
Sozietate hori kreditu-erakundeak birmoldatu eta konpontzeari buruzko 24/2012 Lege
Dekretuaren ondorioz sortu da. Lege horrek arautzen du sozietate horrek funtzionatzeko
esparru orokorra eta, eraketako helburuen arabera, datozen 10-15 urteetan funtsezko
eginkizuna izango du Espainiako higiezinen merkatuan.
Sareb-en funtsezko helburua zera izango da: finantza-sektoreari aktibo kaltetuak prezio
“egokian” erosi (salerosiko den aktibo motaren arabera finkatu beharko da prezio
“egoki” hori), eta datozen urteetan merkatuan saltzea. Higiezinen merkatuan irtenbide
errentagarririk izango ez duten aktiboak eraisteko aukera ere jasotzen da.
Sozietate hori Espainiako banku-erreskaterako fondoak (FROBek) bermatutako zor-
jaulkipenaren bidez ordainduko da nagusiki (55.000 milioi euro inguru), sozietateak
hartuko dituen aktiboen erosketari aurre egiteko moduan. Era osagarrian, betirako
menpeko zorraren bidez eta inbertsiogile pribatuek sinaturiko kapitalaren bidez, 5.000
milioi euroko baliabide propioak ere izatea planteatzen da.
Benetan, Aktiboak Kudeatzeko Sozietate horren (eta ez “bankuaren”, halaxe deitzen
zaion arren) % 51 gutxienez kapital pribatuaren esku egongo da, eta gainerakoa
FROBen esku. Sozietate horretara eramango diren aktiboen multzo handiena
sustapenari loturiko kreditu problematikoak izango dira, horiek jasan baitute kalterik
handiena. Espainia osoan, 180.0000 milioi euro inguru dira.
Azkenik, krisiak kolektiborik ahulenetan izan duen inpaktuari buruzko gizarte-eztabaida
biziaren testuinguruan, 2012ko azaroaren 15ean, hipoteka-zordunen babesa sendotzeko
premiazko neurriak jasotzen dituen 2012/27 Errege Lege Dekretua sartu zen
indarrean. Dekretu hori kaleratu zen unetik aurrera, eta soilik hortik aurrera, etxetik
kanporatuak izateko arriskuan zeuden kasurik ahulenei bi urteko luzapena eskaini
zitzaien. Bestela esanda, lege horrek ez du atzeraeraginik. Nolanahi ere, legeak ez du
onartzen etxea ordainean ematerik, edota etxetik kanporatuak izateko arriskuan dauden
familien finantza-karga arintzeko bestelako neurririk.
36
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Arau horrek oso kolektibo zehatza baino ez du hartzen. Hain zuzen, honako baldintza
ekonomiko hauek betetzen dituzten familiak.
- Kide guztien artean, hilean 1.597 euro baino gutxiagoko diru-sarrerak dituzten
etxeak (IPREMa halako hiru).
- Kanporatuko dituzten etxea izatea jabetzan duten etxebizitza bakarra.
- Hipotekak familiako errentan duen zama azken lau urteetan gutxienez 1,5 aldiz
biderkatu izana.
- Diru-sarrera garbien % 50 baino gehiago ordaintzea hipotekaren kuotan.
Baldintza sozioekonomiko horiez gain, Lege Dekretu horren onuradunak honako
kolektibo hauetakoren batean egon beharko dute:
- familia ugaria edo handiagoa izatea,
- guraso bakarreko familia, karguan bi seme-alaba izanik,
- hiru urtetik beherako seme-alabaren bat duen familia,
- % 33ko menpekotasuna edo handiagoa, edota lanean jarduteko ezintasun
iraunkorra duten pertsonak kargura dituzten familiak,
- lanean jarduteko aldi baterako ezintasuna edo ezintasun iraunkorra duten senide
urritu, menpeko edota gaixo larriekin bizi diren familiak (hirugarren mailako
odolkidetasuneraino edo horren baliokidetasuneraino),
- zorduna langabezian eta prestazioa agortuta dagoenean,
- genero-indarkeriaren biktimak.
Lege Dekretuak, gainera, etxetik kaleratutako pertsonentzako alokairuko etxebizitzen
parkea sortzeko ardura ematen dio Gobernuari. Ez ordaintzearen ondorioz finantza-
erakundeek eskuratu dituzten etxebizitzak izango lirateke parke horren oinarria.
37
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
3.2. Estatuko etxebizitza-politikaren norabide berriak
Txosten honen hasieran adierazi dugun bezala, 2012an zehar, Espainiako Gobernura
exekutibo berria sartzearekin batera, trantsizio-aldia hasi zen: oraindik ere indarrean
dirau Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planak, baina horrekin
batera, datozen urteetarako etxebizitza-politikarako norabide berriak diseinatzen ari
dira.
Txosten hau idazteko unean, Sustapen Ministerioaren Etxebizitza Planaren
aurrerapenaren berri eman da eta datozen urteetarako aurreikusita dauden jarduera-
ildo nagusiak agertzen dira bertan. Etxebizitza Plan hori Azpiegitura, Garraio eta
Etxebizitza Planean (PTIVI) txertatzen da. Hain zuzen, Plan horren hasierako agiria
2012ko irailaren 26an aurkeztu zuen Sustapen Ministroak Diputatuen Kongresuan.
Jarraian, bertan jaso diren ardatz eta jarduera nagusiak aurkeztuko ditugu.
3.2.1. Estatuko etxebizitza-politika berriaren printzipioak eta helburuak
Gaur egungo formulazioan, estatuko etxebizitza-planak azpimarratzen du birgaitzea
bultzatzea eta alokairua sustatzea izango direla datozen urteetako etxebizitza-planaren
lehentasunak. Asmoa zera da: herritarrek etxebizitza duin eta egokia eskuratzeko
aukera bultzatzea, etxebizitza alorreko laguntzak hiri-berroneratzera, birgaitzera
bideratzea, eta arreta berezia eskaintzea sektorerik ahulenei, enplegua sustatu eta lan-
mugikortasuna bultzatzearen bidetik.
Aldi berrirako bizitza-planak hiru oinarrizko printzipio ditu: gizarte- eta lurralde-
kohesioa, lehiakortasun ekonomikoa eta iraunkortasuna. Printzipio horiek Sustapen
Ministerioaren datozen lau urteetarako Plan Estrategikoan jasotako ildo estrategikoen
baitan txertatzen dira. Alegia:
1. Azpiegitura-, garraio- eta etxebizitza-politika hazkunde ekonomikora eta
enplegua sortzera bideratzea.
2. Lurralde-kohesioa eta autonomia-erkidegoen arteko oreka bermatzea. Printzipio
horrek zehaztuko du zer irizpide ezarriko diren inbertsio-jarduerak eta laguntzak
banatzean.
3. Kudeaketa publikoaren eraginkortasuna: administrazioa soiltzea eta
administrazioen arteko koordinazioa hobetzea.
4. Ministerioak eta haren menpeko erakundeek eskainiko dituzten zerbitzu
publikoen kalitatea.
38
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Ardatz eta jarduera-ildo horietan oinarritzen dira datozen sei urteetarako etxebizitza-
politika egituratuko duten sei ardatzak:
- 1. Ardatza. Birgaitzea.
- 2. Ardatza. Alokairuko etxebizitza eskuratzea.
- 3. Ardatza. Eraikuntzaren eta lurzoruaren kalitatea eta iraunkortasuna, eta
horretarako:
Etxebizitzak eta eraikinak egitean eta birgaitzean kalitate- eta
iraunkortasun-jarraibideak ezartzea.
Estatuaren eskumenen testuinguruan, hirigintza iraunkorra
sustatzea, betiere autonomia-erkidegoekin eta Espainiako
Udalerri eta Probintzien Federazioarekin lankidetzan.
- 4. ardatza. Arkitektura-ondarea birgaitzea, eta horretarako:
Erabilitako etxebizitzen stocka balioztatzea, eta etxebizitza
berrien stocka mobilizatzea.
Eraikuntzaren sektorea birmoldatu eta suspertzea.
- 5. ardatza. Lurzoruari eta etxebizitzari buruzko estrategia bateratua sustatzea,
arreta berezia eskainiz lurzoru produktiboaren gaineko jarduera ekonomikoa eta
enplegua garatzeari.
- 6. ardatza. Espainiako arkitektura eta higiezinen sektorea sustatzea, hedatzea
eta nazioartekotzea.
Etxebizitza-politikaren edukiari lotutako ardatz horiekin batera, prozedurari loturiko
beste ardatz batzuk ere landuko dira; hau da: beste administrazio batzuekin eta
gizarte-eragileekin kooperazio-bideak indartzea, eta kudeaketa-eredu eraginkorragoa
eta gardenagoa bultzatzea.
3.2.2. Estatuko etxebizitza-politikaren baliabideak eta programak:
Sustapen Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoa.
Estatu-politika berri horren helburuak lortzeko asmoz, hainbat baliabide abian jartzea
erabaki da. Horien artean nabarmentzekoa da 2013-2016 aldirako Hiri Berroneratzea
eta Alokairua sustatzeko Estatuko Etxebizitza Plana. Era berean, plan horrekin batera,
arkitektura- eta kultura-ondarea birgaitu eta kontserbatzeko programa berriak jarriko
dira indarrean, eta etxebizitza-alorreko hainbat arau prestatu eta aldatuko dira.
39
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Programa aldatzeko aurreikuspen horiek gauzatzen diren bitartean, Sustapen
Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoa dago gaur egun indarrean eta
horixe da aurreko Estatuko Etxebizitza Planaren jarraipena, nahiz eta jarduera-ildo
berriak ere hartzen dituen, etxebizitza-, hirigintza- eta lurzoru-politikak epe ertainerako
egoera berriari egokitu ahal izateko.
Jarraian, Plan hori egituratzen duten hiru programen edukia laburtuko dugu.
3.2.2.1.- Arautze-, gardentasun- eta segurtasun-programak.
Arautze-, gardentasun- eta segurtasun- programak sektorea birmoldatzera bideratu
dira, aldi berrian zehaztu diren lehentasunetara egokitzeko asmoz. Alegia: alokairuko
etxebizitza, eta hiri-birgaitzea, -berroneratzea eta -berrikuntza bultzatzea. Era berean,
alderdi tekniko batzuk ere hobetzea proposatu da; horien artean, segurtasun juridikoa
eta araudiaren kontrola eta koordinazioa hobetzea.
Jardueren bloke horren baitan, bi jarduera-eremu handitan lan egitea proposatu da.
- Epe ertainera, sektorea jarduketa iraunkorragoetara birmoldatzea eta,
horretarako, alokairua sustatzea eta hiria birgaitu eta berroneratzea.
- Araudi teknikoa hobetu, argitu eta soiltzea.
3.3. taula. Sustapen Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoan jasotako
arautze-, gardentasun- eta segurtasun-programak
1.2. Sektorea birmoldatzea
1.1.1. Hiri-berroneratzea eta alokairua sustatzea 1. Hiriak birgaitzeko, berroneratzeko eta berritzeko Legea 2. Etxebizitzak Alokatzeko Merkatua Malgutu eta Sustatzeko Neurrien Legea
1.1.2. Eraikuntzan birgaitzea sustatzea a) Eraikuntza Arautzeko Legea Erreformatzea b) Eraikuntzako Kode Teknikoa eguneratzea
1.2. Araudi teknikoa 1.2.1. Espazio publiko urbanizatuak diskriminaziorik gabe erabiltzeko oinarrizko baldintzak
zehazten dituen agiri teknikoa garatzen duen Otsailaren 1eko VIV/561/2010 Agindua aldatzea.
1.2.2. Indarrean dagoen araudiaren segurtasun juridikoa, kontrola eta koordinazioa hobetzea
40
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Sektorea birmoldatzeko esparruan, honako helburu horiek lortzera bideratuta dagoen
arau-esparrua landu nahi da:
- Alokairuko merkatu eraginkorra bultzatzea, familiek -eta batez ere etxebizitza
eskuratzeko zailtasun handiena dutenek- eta gazteek arrazoizko prezioan
eskuratzeko moduan.
- Etxebizitzak eta eraikinak erreformatu eta birgaitzeko jarduera eta hiri-
berroneratzea sustatzea, autonomia-erkidegoekin batera.
- Sektorearen jarduera bultzatzea, beharrezkoak ez diren oztopoak eta baldintzak
kenduz.
- Sektorea saneatzeko prozesua azkartzea eta, zehazki, saldu gabe dagoen
etxebizitza berrien stocka libratzea, sektorea normalizatu eta jarduera
suspertzeko aurretiko baldintza bezala.
Horretarako, Sustapen Ministerioak hainbat lege-proiektu ditu eskuartean, horien artean
nabarmentzekoak Hiriak Birgaitu, Berroneratu eta Berritzeko Legea eta
Etxebizitzak Alokatzeko Merkatua Malgutu eta Sustatzeko Neurrien Legea. Bi
lege horiek etorkizunean izango duten garrantzia dela-eta, jarraian deskribatu egingo
ditugu.
Alokairua sustatzeko neurria
Etxebizitzak Alokatzeko Merkatua Malgutu eta Sustatzeko Neurrien Lege-
aurreproiektuak alokairuko merkatua arautzeko bi esparru nagusi azpimarratzen ditu.
- Alderdiek akordioa lortzeko askatasuna indartu nahi da;
- Kontratuaren iraupen-aldia murriztu eta errentatzaileak etxebizitza errazago
berreskuratu ahal izango du. Hala, ez da beharrezkoa izango hori alokairu-
kontratuan jasota egotea edo sinatu zenetik bost urte igarotzea7.
Aurreproiektuan jasotzen denez, errentariak edozein unetan egin ahal izango dio uko
alokairuari, hilabete lehenago jakinaraziz.
Arau horrek lau helburu zehatz lortu nahi ditu: merkatuan malgutasun handiagoa
lortzea, segurtasuna indartzea, etxe-kaleratzeak egiteko prozesua hobeto arautzea eta,
azkenik, alokairua sustatzeko zerga-estimuluak ezartzea.
7 Baldin eta etxebizitzaren jabearentzat, lehen mailako senideentzat edota ezkontidearentzat (dibortzioetan edo ezkontzaren deuseztatzeetan) bada.
41
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Merkatuaren malgutasun-maila handiago hori lortzeko, honako jarduera-ildo hauek
zehaztu dira:
1.- Alokairu-kontratu berrietan alderdien borondatea lehenesten da; halatan,
errenta eguneratzeko alderdien arteko hitzarmena zehazten da, bai eta
errentariak lehentasunez erosi ahal izateko eskubideari uko egin ahal izatea ere.
2.- Kontratuen iraunaldia malgutu egiten da. Ondorioz, 5 urteko kontratuen
derrigorrezko luzapenaren epea8 5 urtetik 3 urtera murriztu da, eta adierazi
gabeko luzapenaren epea9 ere 3 urtetik urtebetera laburtu da. Gauzak horrela,
alokairu-kontratuen legezko iraunaldia gaur egungo 8 urteetatik (5+3) 4 urtera
(3+1) laburtuko da.
3.- Errentariak kontratuari uko egiteko ahalmena aitortzen da, baldin eta
hilabete aurretik jakinarazten badu.
4.- Kontratuan jasota egon ez arren, jabeak etxebizitza berreskuratu ahal izango
du, ohiko etxebizitzatzat erabiltzeko (berak, lehen mailako senideek, edo
ezkontideak, dibortziorik badago), bi hilabete lehenago jakinarazita.
Segurtasun juridikoa sendotzeko helburuaren baitan, kontratuen era berriak kontratuak
jabetza-erregistroan agertzea proposatzen da. Gauzak horrela, alokatutako etxebizitza
erosten duen pertsonak ez du errentaria mantentzeko derrigorrik izango, baldin eta
alokairua Jabetza Erregistroan agertzen ez bada.
Kaleratzeko prozeduraren araubidea hobetzeko asmoari dagokionez, Legean egindako
aldaketek epeak eta prozedura judizialak arindu nahi dituzte. Halatan, errentariak
hamar eguneko epea izango du zorrak ordaintzeko, eta Batzorde judizialaren osaera
arindu eta epaitegien ahalmena bikoiztu egingo da.
Azkenik, zerga-neurriei dagokionez, lege-aurreproiektuak alokairua sustatzeko neurriak
proposatzen ditu, hala nola etxeak alokatzeagatik eskuratutako errenten gaineko PFEZn
salbuespen gehiago ezartzea, bai eta Higiezinen Merkatuko Inbertsio Sozietate
Kotizatuen (SOCIMI) zerga-erregimena hobetzea ere.
8 Kontratuan hitzartutako iraunaldia edozein izanik ere, errentariak luzatzea eskatzen duen kasuetan, errentatzaileak luzapen hori onartu behar duelako.
9 Hitzartutako aldia eta derrigorrezko luzapena amaitu ondoren, kontratua berez luzatu dela jotzen denean, bi alderdietako batek ere ez duelako kontrakoa adierazi.
42
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Birgaitzea sustatzeko neurriak
Hiriak Birgaitzeko, Berroneratzeko eta Berritzeko Lege-proiektua alor horretan esku-
hartzeak egiteko dauden oztopoak baztertzera bideratuko da eta, horrekin batera,
EBren arauekin bat, eraikuntzaren eta lurzoruaren kalitatea eta iraunkortasuna
sustatuko ditu.
Zehazki, arau batzuek eragin litzaketen oztopoak kendu nahi dira; adibidez, 2008ko
Ekainaren 20ko Lurzoruaren Legea, 2011ko Martxoaren 4ko Ekonomia Iraunkorraren
Legea, 1999ko Azaroaren 5eko Eraikuntzaren Ordenamendu Legea, 2006ko Martxoaren
17ko Eraikuntzaren Kode Teknikoa eta 1960ko Uztailaren 11ko Jabetza Horizontalaren
Legea. Ildo beretik, eraikuntzaren sektorea birmoldatu eta suspertzeko lege-esparru
egokia eta ziurra finkatu nahi da.
Lege-proiektu horren eduki garrantzitsuenen artean dago Eraikuntzaren
Ordenamenduaren Legea (38/1999 Legea) eguneratu izana, honako idazketa hau izan
dezan:
- Eraikuntza-prozesuaren etapa guztietan iraunkortasuna kalitatearen
elementuetako bat izango da.
- Eraikinen jabeek eta erabiltzaileek eraikin horiek mantentzeko, zaintzeko eta
birgaitzeko betebehar eta derrigorrak zehaztea, udal-esparruan Eraikuntzen
Ikuskaritza Teknikoak ezartzeko bidean.
Ildo berean, Eraikuntzaren Kode Teknikoa eguneratu egingo da, birgaitze-bidean
dauden eraikin babestuetako lanetan kode horren irizpideak hobeto txertatu ahal
izateko, eta energia-eraginkortasun handiagoa lortzeko, Europako araudiarekin bat
(2010/31/EB Zuzentaraua).
Araudi Teknikoan aurreikusita dauden aldaketei dagokionez, indarrean dagoen araudi
teknikoa hobetu, sinpletu eta argitzeko lan egingo da, arauen eraginkortasuna
areagotzeko asmoz.
3.2.2.2. Kudeaketa- eta inbertsio-programak
Bigarren jarduketa-bloke horretan sartzen dira Administrazioaren beste maila batzuetan
politikak kudeatzea erraztuko duten informazio-bideak sortzera bideratutako jarduera-
ildoak. Hiru lan-eremu handitan jardun nahi da: etxebizitza, hirigintza eta lurzorua
kudeatzea; ondare-kudeaketa eta -inbertsioa; eta Espainia marka sustatzea eta
hedatzea.
43
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
3.4. taula. Sustapen Ministerioaren 2012-2015 aldirako Plan Estrategikoan jasotako
kudeaketa- eta inbertsio-programak
2.1. Etxebizitza, Hirigintza eta Lurzorua kudeatzea
2.1.1. Etxebizitzaren eta Lurzoruaren Behatokia abian jartzea. 2.1.2. Etxebizitza berri eta erabilien stocka balioztatzea. 2.1.3. Gaur egungo Hiri Informaziorako Sistema indartzea.
2.2. Ondare-kudeaketa eta -inbertsioa
2.2.1. Ondare historiko-artistiko eta kulturala kontserbatzea 2.2.2. Arkitektura-ondarea birgaitzea
2.3. Ondare-kudeaketa: sustatzea eta hedatzea
2.3.1. Espainia marka nazioartekotzea
Etxebizitza, Hirigintza eta Lurzorua Kudeatzeko aurreikusi diren jarduketek informazioa
homogeneizatu eta Administrazioaren mailen artean erabakiak eta kudeaketa erraztuko
duten bitartekoak sortu nahi dituzte.
Ildo horretan, Etxebizitzaren eta Lurzoruaren Behatokia jarri nahi da abian,
etxebizitzaren, klasifikatutako lurzoruen eta garatze-bidean dauden lurzoruen merkatua
hobeto ezagutzeko aukera emango duen bitartekoa izateko, eta jarduera ekonomikoa
eta enplegua suspertzeko.
Esa osagarrian, gaur egungo etxebizitza-stocka balioztatu nahi da. Horretarako,
Estatuaren Etxebizitza Plan berrian txertatuko diren jarduketa-ildo espezifikoak erabili,
eta alokairua sustatzeko ahalegin berezia egingo da.
Beste jarduketa batzuk ere badaude aurreikusita: gaur egungo Hiri-informaziorako
Sistema (SIU) indartzea, hiri-politika berriak ikuspegi integratu batetik diseinatu ahal
izateko tresna izan dadin, eta etxebizitza eta eraikuntza alorreko ordenamendu juridikoa
sinpletzea, aurretiaz aipatu dugun Hiriak Birgaitzeko, Berroneratzeko eta Berritzeko
Lege-aurreproiektuaren bidez.
3.2.2.3. Laguntza publiko eta diru-laguntzen programak
Azkenik, laguntza publiko eta diru-laguntzen programen esparruan sartzen dira sektore
publikoaren laguntza ekonomikoei loturiko jarduketak, ahultasun-egoeran dauden
kolektiboei laguntzeko jokabideak edo jarduerak sustatzeko asmoz.
Lehen adierazi dugunez, zerga-baterakuntzarako ezarri diren neurri garrantzitsuek
ordeztu egin dituzte aurrekontuan pisu handienetakoa zuten laguntzetako batzuk, hala
nola maileguen sorospena edo emantzipaziorako errenta.
Hurrengo kapituluan, 2012ko azaroan estatuan indarrean zeuden laguntzen taula
eguneratua eskainiko dugu.
44
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4. ETXEBIZITZA POLITIKA AUTONOMIA ERKIDEGOETAN
4.1. Sarrera
Aurreko kapituluan azaldu dugunez, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta
Birgaitze Planak indarrean jarraituko du, 2012 urte honetan amaitzen den arte.
Ordura arte, Plan hori da estatuko eta autonomia-erkidego askotako etxebizitza-
politikako erreferentzia nagusia.
2009 eta 2010ean, Autonomia-erkidego gehienek Etxebizitza Plan propioak onartu
zituzten Estatuko Etxebizitza Plana osatu eta garatzeko, baina horietako gehienen
iraunaldia 2012an bertan amaituko da. Halatan, autonomia-erkidegoek eta Sustapen
Ministerioak sinatu zituzten lankidetza-hitzarmenak eta Estatuko Plana ere urte
honen amaieran amaituko dira.
Kontuan izan behar dugu Euskal Autonomia Erkidegoak eta Nafarroako Foru
Erkidegoak ez dutela hitzarmenik Estatuarekin eta, beraz, Estatuko Etxebizitza
Planetik aparte daudela. Ildo horretan, etxebizitza-politika publikoak autonomia osoz
garatu dituzte.
Horren harira esan behar dugu gaur egun Nafarroan ez dagoela inolako planik
indarrean, 2011n amaitu zelako lurraldeko horretako Etxebizitzaren aldeko Gizarte
Hitzarmenaren indarraldia.
Hurrengo taulan, autonomia erkidego bakoitzean 2012an indarrean dagoen plana
azalduko dugu. Hurrengo azpi-ataletan, Madrilgo, Kataluniako eta Valentziako kasuak
aztertuko dira.
45
4.1. taula. Autonomia erkidegoetan indarrean dauden planak Autonomia erkidegoa
ETXEBIZITZA PLANA ARAUDIA
Andaluzia 2008-2012 aldirako Etxebizitzaren eta Lurzoruaren Plan Itundua
2009ko uztailaren 7ko Agindua. Bertan argitaratu da 2008-2012 aldirako Etxebizitzaren eta Lurzoruaren Plan Itundua, ekainaren 24ko 395/2008 Dekretuaren bidez onartu dena, ekainaren 9ko 266/2009 Dekretuaren bidez egindako aldaketekin.
Aragoi 2009-2012 aldian Etxebizitza eskuratzen lagundu eta birgaitzea sustatzeko Aragoiko Plana
Apirilaren 14ko 60/2009 Dekretua, 2009-2012 aldian Etxebizitza eskuratzen lagundu eta birgaitzea sustatzeko Aragoiko Plana arautzen duena.
Asturias Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
2009ko ekainaren 30eko Zuzendariordetzaren Ebazpena, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana ezartzeko Etxebizitza Ministerioaren eta Asturiasko Printzerriko Autonomia Erkidegoaren arteko lankidetza-hitzarmena kaleratu duena.
Balearrak Etxebizitza eskuratu eta hobetzeko Plana, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planaren esparruan.
2009ko ekainaren 12ko Zuzendariordetzaren Ebazpena, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana ezartzeko Etxebizitza Ministerioaren eta Asturiasko Printzerriko Autonomia Erkidegoaren arteko lankidetza-hitzarmena kaleratu duena.
Kanariak Kanarietako 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plana Urriaren 20ko 135/2009 Dekretua, Kanarietako 2009-2012 aldirako Etxebizitza Planeko jarduketak arautzen dituena, eta Maiatzaren 6ko 47/2010 Dekretua, aurrekoa aldatzen duena.
Kantabria Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
Irailaren 24ko 68/2009 Dekretua, 2009-2012 aldian Kantabrian etxebizitza eskuratzeko hainbat laguntza arautzen dituena.
Gaztela eta Leon Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
2009ko maiatzaren 22ko Zuzendariordetzaren Ebazpena, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana ezartzeko Etxebizitza Ministerioaren eta Gaztela eta Leongo Autonomia Erkidegoaren arteko lankidetza-hitzarmena kaleratu duena.
Gaztela-Mantxa Gaztela-Mantxako 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze V. Eskualde Plana.
Azaroaren 10eko 17/2009 Dekretua, Gaztela-Mantxako 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze V. Eskualde Plana onartzen duena.
Katalunia 2009-2012 aldirako Etxebizitza-eskubiderako Plana Otsailaren 2ko 13/2010 Dekretua, 2009-2012 aldirako etxebizitza-eskubiderako Planarena. Valentziako Erkidegoa
Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoa
Maiatzaren 15eko 13/2010 Dekretua, Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoa onartzen duena.
Extremadura 2009-2012 aldirako Extremadurako Etxebizitza, Birgaitze eta Lurzoru Plana
Maiatzaren 21eko 114/2009 Dekretua, Extremadurako Etxebizitza, Birgaitze eta Lurzoru Plana onartzen duena.
Galizia Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
Urriaren 22ko 402/2009 Dekretua, etxebizitzaren alorrean Galiziako Autonomia Erkidegoaren esku dauden laguntza publikoei buruzkoa, 2009-2012 aldirako Abenduaren 12ko 2006/2008 Errege Dekretuan aurreikusitako laguntzen kudeaketa arautzen duena.
Madril Madrilgo Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plana. Madrilgo Erkidegoko 2009-2012 aldirako Birgaitze Plana.
Uztailaren 30eko 74/2009 Dekretua, Madrilgo Erkidegoko Babes Publikoko Etxebizitzen Araudia onartu duena. Urriaren 15eko 88/2009 Dekretua, jarduketa horiek egiteko laguntza ekonomikoak arautzen dituena.
Murtzia Murtziako Eskualdeko 2009-2012 aldirako Etxebizitzaren Eskualde Plana
Urriaren 2ko 321/2009 Dekretua, 2009-2012 aldirako Etxebizitzaren Eskualde Plana arautzen duena.
Euskal AutonomiaErkidegoa
2010-2013 aldirako Etxebizitzaren eta Hiri Berrikuntzaren Plana.
Hainbat Dekretu eta Agindu
Errioxa Errioxako 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plana Maiatzaren 8ko 22/2009 Dekretua, Errioxako 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plana onartzen duena. Iturria: Gobernu autonomikoak
46
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.2. Madrilgo Erkidegoko Etxebizitza-politika
4.2.1.- Sarrera
2012ko abenduaren 31ra arte, Madrilgo Erkidegoan Estatuko 2009-2012 aldirako
Etxebizitza eta Birgaitze Planean jasotako jarduketak eta jarraian azalduko ditugun
plan espezifikoak dira ezarri beharrekoak.
Halatan, 4.2.2. ataldean labur azaltzen dira programa horietako bakoitzaren helburu
eta edukiak, eta 4.2.3. atalean, berriz, Erkidegoko Gobernuak azken bi urteetan ezarri
dituen arau-berrikuntzarik nabarmenenak aztertuko ditugu.
4.2.2. Etxebizitza-plan autonomikoak Madrilgo Erkidegoan
Madrilgo Erkidegoan bi plan nagusitan oinarritzen dira etxebizitza alorreko jarduketak
eta laguntzak: Madrilgo Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plana, eta aldi
berean ezartzekoa den Birgaitze Plana. Uztailaren 30eko 74/2009 Dekretuaren bidez
onartu zen Madrilgo Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Planak xedatzen du
Babes Publikoko Etxebizitzen Araudia.
Plan horren bidez, babes publikoko etxebizitza sustatu eta eskuratzeko sistema ezarri,
eta Madrilgo Erkidegoan Babes Publikoko etxebizitzaren kontzeptua zein den arautzen
da. Era berean, salmentaren eta alokairuaren gehienezko prezioak ez ezik, etxebizitza
babestuaren ezaugarri nagusiak ere arautzen dira10. Ondoren agertuko den laguntzen
taulan azalduko ditugu horiek guztiak.
Erkidegoko herritarrei etxebizitza eskuratzen laguntzeko neurriei dagokienez, Plan
horrek erosteko aukera emango duen alokairua jasotzen du profil guztientzat, erosiz
edo alokatuz etxebizitza eskuratzeko ohiko sistemaren era osagarrian.
Etxebizitza Plan orokor horren barruan, gazteei (35 urtetik beherakoei) zuzenduriko
Gazte Plana sartzen da. Bertan jasotzen dira, era koordinatuan, kolektibo horri
laguntzeko neurriak. Plan horrek zehazten duen etxebizitza babestua eskuratzeko
sistema zerrenda bakar baten bidez egiten da; horrenbestez, eskaria aurkeztu
ondoren, gazteak Planaren indarraldian zehar egingo diren hautapen-prozesuetan
hartuko dute parte, baldin eta bertan izateko baldintzak betetzen badituzte.
Gazte Planaren neurri nagusien artean azpimarratzekoa da alokatutako etxebizitzan
bost urte eman ondoren, errentari gazteek etxebizitza hori erosteko aukera izatea.
10 Zehazki, Madrilgo Erkidegoko Gobernuak kalifikazio hori emateko, gehienez 150 metroko azalera eraikia izan behar da, eta arauz ezarritako baldintzak (xedean, erabileran, prezioan eta kalitatean) errespetatu behar dira.
47
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Errentak ordaindu ezinean egongo balitz, egoera hori estaltzeko asegurua ere
eskaintzen da; horri esker ez zaio berme osagarririk eskatzen errentariari, eta dirua
aurrezteko aukera du.
2012ra arteko iraunaldia duen etxebizitza-alorreko beste ardatz nagusia 2009-2012
aldirako Birgaitze Plana da. Urriaren 15eko 88/2009 Dekretu bidez onartu zen, eta
etxebizitza-parkea hobetu eta birgaitzeko ematen diren laguntzen erregimen juridikoa
xedatzen du. Plan horrek etxebizitza-parkea hobetu eta berritzeko laguntzen
erregimen juridikoa arautzen du.
Planaren helburu nagusien artean, CO2 isuriak murriztea, energia-kontsumoa
murriztea eta energia berriztagarrien erabilera bultzatzea aipa daitezke.
2009-2012 aldirako Birgaitze Planaren helburu operatiboen testuinguruan, laguntzen
kudeaketa-sistema sinpletzea jasotzen da, horri esker, izapide-prozeduretan
erraztasun eta eraginkortasun handiagoa eskuratzeko. Gainera, Birgaitzeko
Kudeatzaile Pertsonalaren figura jasotzen du planak, herritarrari lagundu, eta
aholkuak eta informazioa eskaintzeko.
2009-2012 aldirako Birgaitze Plan horretan diruz lagundu ahal izango diren
jarduketak honako esparru hauetan biltzen dira:
• Etxebizitza-eraikinen kanpoaldea edertzea, hirien itxura hobetzeko asmoz.
• Etxebizitza-eraikinetako elementu eta eremu erkideen funtzionaltasuna
hobetzea: eraikinak egokitzea egituraren segurtasunean, irisgarritasunean,
igogailuak ezarriz, arkitektura-oztopoak baztertuz eta osasun-egoeran.
• Etxebizitza-eraikinetako eraikuntza-elementuak egokitu eta instalazioak
aldatzea, CO2 isuriak murriztu eta energia-eraginkortasuna hobetzeko.
• Tipologia bereziko etxebizitza-eraikinak, “corralak” edo eraikin tradizionalak
birgaitzea, baldin eta narriadura-maila handia badute.
• Hiri-eremuak berreskuratzea, auzoak edo hiriguneak birgaitzeko areen bidez.
Hurrengo atalean ikusiko dugun bezala, 2011z geroztik Madrilgo Erkidegoko etxebizitza-
politika geroz eta gehiago bideratu da birgaitze-alorreko prozesu eta jarduketak
suspertzera.
Azkenik, alokairuaren esparruan, Urtarrilaren 15eko 1/2008 Aginduaren bidez, Alquila
Planak jabe eta errentarien arteko doako kudeaketa- eta bitartekaritza-zerbitzua ezarri
du, alokairu-kontratua erraz eta ziur kudeatu ahal izateko.
48
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Zerbitzu horren bidez errentarien eta jabeen premiak identifikatu eta bi aldeen artean
batera jartzen dira. Horretaz gain, kontratua sinatzen den unetik eta amaitu arte
aholkularitza-zerbitzu pertsonalizatua eskaintzen da. Alderdien artean gatazkarik
sortuko balitz, bitartekaritza-zerbitzua dago, eta doako asegurua kontratatzen da,
etxebizitzen 12 hilabeteko alokairu-saria ordaintzeko, eta etxebizitzan gerta litezkeen
kalteak ordaintzeko.
4.2.3. Madrilgo Erkidegoko arau-berrikuntza nagusiak
Erkidegoko arau-berrikuntza nagusiak birgaitzeko diru-laguntzen alorreko oinarri
arautzaileei eta prozedurei lotuta daude. 4.2.3.1. atalean zehaztuko dira horiek guztiak.
Nolanahi ere, 4.2.3.2. atalean adierazten den bezala, 2012an, Madrilgo Erkidegoak
aurrekontuak zorrotz murriztu dituenez, 2012ra arte birgaitzearen alorrean indarrean
egon diren laguntzetako asko neurri espezifikoen bidez desagerrarazi edo asko murriztu
dira.
4.2.3.1. Birgaitzearen alorreko arau-berrikuntzak
2011ko azaroan, Ingurumen eta Lurralde-antolakuntza Sailak 4036/2011 Agindua
kaleratu zuen, Madrilgo Erkidegoko 2009-2012 aldirako Birgaitze Planari loturiko
laguntza ekonomikoen oinarri arautzaileak ezartzeko.
Agindu horrek arautzen ditu antzinatasuna edo narriadura dela-eta, egoki kontserbatzea
eskatzen duten etxebizitza-inguruneak birgaitzeko laguntza ekonomikoak. Ildo beretik,
ingurumen-hobekuntzara bideratzeko laguntzak ere arautzen ditu, energia
berriztagarrien eta eraikuntza-teknika modernoen erabilera sustatzearen bidetik.
Diru-laguntza horien hartzaileak etxebizitza-eraikinetako jabe-komunitateak eta
horizontalki banatuta ez dauden etxebizitza-eraikinetako ondare-komunitateen jabeak
dira.
Aginduaren arabera, diru-laguntzak jaso ditzaketen jarduketa motak 2009-2012
aldirako Birgaitze Planaren jarduera-eremu nagusietan jasotakoak dira. Ondoko taulan
zehazten da zenbateko laguntza ekonomikoak ezartzen dituen Aginduak jarduketa
bakoitzerako.
49
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.2. taula. Madrilgo Erkidegoaren 4036/2011 Aginduaren bidez araututako laguntza motak LAGUNTZAREN XEDE IZANGO DEN JARDUKETA ZENBATEKOA
1. Eraikinen kanpoaldea edertzea Egindako inbertsioaren % 25, baina gehienez 6.000 euro etxebizitza edo lokal bakoitzeko.
2. Eraikinen funtzionaltasuna hobetzea, segurtasunean, irisgarritasunean, osasun-egoeran
Egindako inbertsioaren % 25, baina gehienez 9.000 euro etxebizitza edo lokal bakoitzeko.
3. Eraikinen funtzionaltasuna hobetzea, sarbideetan eta komunikazio horizontalean eta bertikalean, igogailuak ezartzea izan ezik.
Egindako inbertsioaren % 70, gehienez 10.000 euro etxebizitza bakoitzeko, laguntzen ordez.
4. Eraikinen irisgarritasuna hobetzea, etxebizitza-eraikinetan igogailuak ezartzea denean.
Egindako inbertsioaren % 70, gehienez 50.000 euro igogailu bakoitzeko.
5. Eraikuntzen energia-eraginkortasuna hobetzea, baldin eta diru-laguntzak jasoko dituzten lanek CO2 isuriak gutxienez % 15 murriztea badakarte.
Egindako inbertsioaren % 25, baina gehienez 12.000 euro etxebizitza edo lokal bakoitzeko.
6. Tipologia bereziko eraikuntzak birgaitzea Egindako inbertsioaren % 25, baina gehienez 10.000 euro etxebizitza bakoitzeko.
Iturria: Madrilgo Erkidegoa
Azpimarratu egin behar da Madrilgo Erkidegoak 2012ko Uztailean erabakitako
aurrekontu-doikuntzen ondorioz, Agindu horren bidez araututako laguntzak kendu egin
direla. Harrezkero, igogailua ezartzeko diru-laguntzek baino ez diraute indarrean, eta
zenbatekoa nabarmen murriztuta, gainera. 2011n Madrilgo Erkidegoko Gobernuak
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Planari lotutako laguntzak Madrilgo
Erkidegoan emateko prozedurak arautu zituen. 2011ko maiatzaren 5ean,
Erkidegoko Gobernu Kontseiluaren erabakiaren bidez, Estatuko 2009-2012 aldirako
Etxebizitza eta Birgaitze Plana arautzen duen 2007/2008 Errege Dekretuan
aurreikusitako laguntzen oinarri arautzaileak onartu eta etxebizitzarako eta
birgaitzerako diru-laguntzak zuzenean aitortzeko prozedura garatu zen.
4.2.4. Etxebizitza-alorreko aurrekontu-neurriak (2012ko Uztailaren 4ko
4/2012 Legea)
Madrilgo Erkidegoko 2012ko Aurrekontu Orokorren Legea aldatu eta Gastu
Publikoa arrazionalizatu eta jarduera ekonomikoa bultzatu eta arintzeko
Legearen (Uztailaren 4ko 4/2012 Legea) testuinguruan, Erkidegoko etxebizitza-
politiketan zuzenean eragiten duten neurri espezifikoak ezarri dira.
Lege horren ondorioz, bera indarrean sartu denetik aurrera (2012ko uztaila), ez dira
ontzat hartuko Urtarrilaren 25eko 11/2001 eta Urtarrilaren 27ko 12/2005 Dekretuek
ezarri zituzten laguntza ekonomikoak, ez badira Estatuko planei lotzen zaizkiela jotzen
diren Birgaitze-areetarako aurreikusitakoak, Bi aldeko Batzordearen Hitzarmen bidez
finantziazioa onartua dutenak.
50
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2009an ere, etxebizitza babestua erosteko laguntzak kendu zirenez, Lege horrek bertan
behera utzi du Etxebizitza-txekea deiturikoa, bai Birgaitzeari zuzendurikoa, bai babes
publikoko etxebizitza erosteari zuzendurikoa. Kendutako laguntza horiek honako
zenbateko hauek zituzten:
- Oinarrizko Babes Publikoko etxebizitzaren prezioaren % 5 eta % 10,
familiaren diru-sarreren arabera.
- Prezio Mugatuko Babes Publikoko etxebizitzaren prezioaren % 7, familia
ugarientzat.
2012ko aurrekontu-legea onartu ondoren, Madrilgo Erkidegoan ordura arte indarrean
zeuden birgaitze-laguntzen artean, igogailuak ezartzeko laguntzak baino ez dirau
indarrean. Laguntza horren gehieneko zenbatekoa, ordea, nabarmen murriztu da
aurreko araudiaren aldean11.
Gastuak murriztearekin batera, 4/2012 Legeak Erkidegoaren zerga-bidezko diru
sarreren potentziala areagotu du eta, horretarako, hainbat tasa lehen aldiz ezarri eta
beste batzuen zenbatekoa handitu egin du.
Zehazki, etxebizitzaren alorrean, etxebizitza babestuen esparruan egindako jarduketa
eta zerbitzuengatiko tasa aldatu egin da. Tasa hori Irailaren 2545/2012 Aginduaren
bidez garatu da, tasa kudeatzeko, ordaintzeko eta biltzeko prozedura zehazteko.
Dekretu horrek, besteak beste, etxebizitza babestuen esparruko jarduketa eta
zerbitzuengatiko tasaren zergapeko egitatea aldatu du: tarifa berriak sortu eta
gainerakoen zenbatekoa eguneratu du, honako taula honetan xehakatuta agertzen diren
kostura egokitzeko:
11 Halatan, laguntza horiek ez dira izango instalazioaren benetako kostearen % 25 baino handiagoak
(aurretiaz % 70 zen muga), gehienez 15.000 euro igogailu bakoitzeko (ordura arte 50.000 euroko muga zegoen).
51
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.3. taula. 4/2012 Legearen bidez etxebizitza-alorrean ezarri diren tasak
TASA MOTA AURREIKUSITAKO ZENBATEKOA Eraikuntza berriko etxebizitza babestuen behin-behineko kalifikazioa
(Etxebizitzaren azalera erabilgarria bider ezarri beharreko salmenta modulua) eragiketaren % 14
Eraikuntza berriko etxebizitza babestuen behin-behineko kalifikazioa aldatzea
(Etxebizitzaren azalera erabilgarria bider ezarri beharreko salmenta modulua) eragiketaren % 0,05
Eraikuntza berriko etxebizitza babestuen behin betiko kalifikazioa
12,00 etxebizitza bakoitzeko (zenbateko finkoa), behin betiko kalifikazioa eskatzen denean.
Birgaitze-lanen eta gainerako jarduketa babestuen behin behineko kalifikazioa
Lan edo jarduketengatiko aurrekontu babestuaren % 0,12
Birgaitze-lanen eta gainerako jarduketa babestuen behin betiko kalifikazioa
20,00 etxebizitza bakoitzeko (zenbateko finkoa), behin betiko kalifikazioa eskatzen denean.
Salerosketa- eta alokairu-kontratuen bisatuak 22,76 euro Erabili eta saltzeko baimenak, titulartasun-aldaketak, subrogazioak eta etxebizitza babestuaren kalifikazioa kentzea
54,49 euro
Bizigarritasun-zedulak 49,14 euro Etxebizitza-txostenak 13,02 euro
Iturria: Madrilgo Erkidegoa
52
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.3. Valentziako Erkidegoko Etxebizitza-politika
4.3.1.- Sarrera
2009ko maiatzaren 15etik aurrera, 13/2010 Dekretuak arautzen du Valentziako
Erkidegoko etxebizitza-politika, dekretu horren bidez onartu baitzen Valentziako
Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoa.
Era berean, 2009an zehar argitaratutako bi dekreturen bidez onartu ziren bi araudi
funtsezkoak dira lurralde horretako gaur egungo etxebizitza-politikarako. Hain zuzen:
90/2009 Dekretua, Ekainaren 26koa, Babes Publikoko Etxebizitzen Araudia
onartzen duena.
189/2009 Dekretua, Urriaren 23koa, Eraikin eta Etxebizitzak Birgaitzeko
Araudia onartzen duena.
Jarraian, Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoaren
irismena azalduko dugu labur, eta hurrengo atalean, berriz, azken bi urteetan
etxebizitza-plan autonomikoan egindako aldaketak aztertuko ditugu.
4.3.2. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan
Autonomikoa
Generalitateko Gobernuak Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza
Plan Autonomikoa abian jarri zuenean, etxebizitza- eta lurzoru-alorreko jarduketak
indartzea hartu zuen helburutzat. Plana 4 ildo estrategikoren eta horiek garatzeko 13
neurriren inguruan egituratzen da.
53
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.4. taula. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoaren ildo estrategikoak eta ekintzak
1. ARRAZOIZKO PREZIOA IZANGO DUTEN ETXEBIZITZAK ESKAINTZEA 1.1.- Gaur egungo abagunean eraikuntza-jarduerari eusteko eraginkortasun handiagoa 1.2.- Etxebizitza babestu gehiago kalifikatzea 1.3.- Stocka libratzen laguntzea eta, horretarako, sustapen osoak nahiz etxebizitzak
banaka kalifikatzea 1.4.- Batez ere gazteen etxebizitza-premiei egokituta egongo den eskaintza sortzea
eta, horretarako, gazteei zuzenduriko alokairu-erregimeneko sustapenak indartzea.
1.5.- Erkidegoko merkatuaren baldintzei egokitutako gehieneko errenta ezartzea herritar guztientzat.
1.6.- Gutxienez % 50 kenkaria egitea erosteko aukera izango duten alokairuko etxeen errentan.
1.7.- Erregimen bereziko babes publikoko etxebizitzak eraikitzeko lurzoruaren urbanizazioa bultzatzea.
2. ALOKAIRUKO NAHIZ JABETZAKO ETXEBIZITZEN ESKARIA SUSTATZEA 2.1.-Jabetzako etxebizitza eskuratzeko laguntzak arautzea (batez ere premia handiena
duten kolektiboen kasuan, familien finantza-ahalegina ez dadin izan % 30 baino handiagoa).
2.2.- Gizartean baztertuta edo baztertuta egoteko arriskuan dauden kolektiboei babes berezia eskaintzea, batik bat errentariarentzako laguntzen alorrean.
3. ERAIKINAK ETA HIRIETAKO EREMU ETA INGURU ZEHATZAK BIRGAITZEKO JARDUERAK BULTZATZEA 3.1.- Birgaitzeko laguntzak, eta bereziki energia-eraginkortasuna eta irisgarritasuna
hobetzera bideratutako lanen kasuan. 3.2.- Birgaitzearen aurreko txosten teknikoak egiteko laguntzak. 3.3.- Osoko birgaitzeetarako edo hiri-berrikuntzarako areetarako neurriak bultzatzea
eta, horretarako, figura berriak sortzea: Lehentasuneko Birgaitze Programak eta Lehentasunez Birgaitzeko Etxebizitza Multzoen Programak.
4. ERAIKUNTZA BERRIKO BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZEN ERAIKUNTZAREN ETA ENERGIA ERANGIKORTASUNAREN KALITATEA HOBETZEA
4.1.- Eraikuntzan eskuratutako kalitate-mailaren edo eraikinaren energia-eraginkortasunaren araberako laguntzak eskaintzea sustatzaileei. Iturria: Generalitateko Ingurumen, Ur, Hirigintza eta Etxebizitza Saila. Valentziako Erkidegoko etxebizitza-alorreko erreferentziako esparrua Estatuko 2009-
2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana bada ere, 2009-2012 aldirako
Etxebizitza Plan Autonomikoak ezaugarri bereziak ditu, bertan erantsi diren
baldintza- eta irizpideak direla-eta, eta mugiarazten dituen jarduera-eremuak eta
neurri motak direla-eta. Duten garrantzia kontuan hartuta, honako hauek
nabarmenduko ditugu:
Planaren onuraduntzat jotzen dira 65 urtetik gorako pentsionistak, familian
IPREMa halako 1,5 baino diru-sarrera haztatu txikiagoak dituztenak.
Etxebizitza babestua eskuratzeko gutxieneko diru-sarrerak ezarri dira.
54
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
Alokairu-erregimeneko etxebizitzen sustatzaileari Estatuko Etxebizitza
Planean ezarritakoen laguntza osagarriak aitortzen zaizkio, baldin eta
erregimen bereziko etxeak sustatzen baditu, edota erregimen orokorreko
etxebizitzak sustaturik, urteko errenta erregimen bereziko etxebizitzaren
errentaren parekoa bada. Alokairu-erregimenean etxebizitza erosteko
aukera jasoz gero, etxebizitzaren m2 baliagarri bakoitzeko 90 €-ko diru-
laguntza osagarria jaso daiteke.
Birgaitzearen esparruan:
- Estatuko Etxebizitza eta Birgaitze planean jasotakoez gain, beste
diru-laguntza osagarri batzuk xedatu dira Birgaitze Integratuko
Areetarako (ARIS) eta Hiri-berrikuntzarako Areetarako (ARUS),
Generalitateko aurrekontuen kargura.
- RENOVE Plana eskuratzeko baldintza bereziak zehaztu dira, hala
nola: Eraikinaren Kontserbazio Txostena izatea, eraikinaren % 70
gutxienez ohiko etxebizitzak izatea, eraikinak gutxienez 25 urte
izatea, eta irisgarritasuna bermatzea.
- Lehentasuneko Hiri Birgaitze Programak (PPRU) sortu dira. Programa
horiek 200 etxebizitza baino gutxiago dituzten hiri-eremuetara
mugatzen dira.
- Lehentasunez Birgaitzeko Etxebizitza Multzoen (GVRP) figura sortu
da, birgaitze premia bereziak dituzten eta gizarte-, ondare- edo
arkitektura-interesa duten eraikinetan edo etxebizitza-multzoetan
jarduketak egiteko asmoz.
Hurrengo taulan, 2009-2012an zenbat etxebizitza finantzatu nahi ziren zehaztuko da.
Planaren hasieran oso helburu garrantzitsuak zehaztu ziren, eraikitzearen
nahiz birgaitzearen alorrean. Halere, lorpen-maila desberdina izan da helburu
horietan.
55
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.5. taula. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako helburu kuantitatiboak HELBURUAK Eraikuntza berriko etxebizitza babestua sustatzea 31.290
Salmentan 23.335 - Erregimen berezian 3.050 - Erregimen orokorrean 16.455 - Erregimen itunduan 3.830
- Alokairuan 7.775 - Erregimen berezian, 25 urterako 700
- Erregimen orokorrean, 25 urterako 950
- Erregimen itunduan, 25 urterako 80
- Erregimen berezian, 10 urterako 600
- Erregimen orokorrean, 10 urterako 3.800 - Erregimen itunduan, 10 urterako 580
- Bizitokiak 1.065 Sustapen publikoko etxebizitzen finantziazioan laguntzea
180
Errentarientzako laguntza-programa 7.000 Etxe erabilia erostea 3.000 Birgaitzea 40.455 Lurzorua 7.100 ETXEBIZITZAK + LURZORUA GUZTIRA 88.845
Iturria: Valentziako Generalitateko Ingurumen, Ur, Hirigintza eta Etxebizitza Saila.
2012ko otsailean kaleratutako datuen arabera, aurreikusitako 32.290 behin-behineko
kalifikazioetatik 11.568 egin ziren, hau da, % 34ko betetze-maila egon da. Esparru
horretan, 2009ko krisiak agerian jarri du oso zaila dela etxebizitza babestua
sustatzeko jarduketa-asmoak betetzea.
Beste programa batzuek, aldiz (hala nola birgaitze-jarduerari loturikoek), garapen
nabarmena izan dute, aurreikusitako 40.000 jarduketetatik 36.100 egin baitira;
errentarientzako laguntzei dagokienez, hasieran pentsaturikoak baino gehiago izan
dira (7.000 laguntza zeuden aurreikusita, eta 8.400 egin dira).
Aipaturiko programek izan duten arrakasta dela-eta, aurrekontu-kreditu osagarririk
izan ez duten hainbat diru-sail agortu egin dira, hala nola alokairurako laguntzak.
Ondorioz, programazio-aldi honetan beste eskaririk ez onartzeko agindua argitaratu
behar izan da.
56
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
4.3.3. Valentziako Erkidegoko araudi autonomikoan egindako aldaketa
nagusiak Estatuan 2066/2008 Errege Dekretua aldatu zuen Abenduaren 18ko 1961/2009
Errege Dekretua argitaratu zenean, agerian gelditu zen Valentziako Erkidegoko
etxebizitza-politika xedatzen zuten arauak aldatu eta egokitzeko arau berri bat
egiteko premia.
Horregatik, Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua xedatu zen. Gainera, arau
horietan zeuden akats batzuk ez ezik, xedapen iragankor batzuk ere zuzendu ziren
haren bidez.
Espainiako Gobernuak 1731/2010 Dekretua argitaratu zuenean, baina, Valentziako
Erkidegoko etxebizitza-politikan aldaketa garrantzitsuak ekarriko zituzten arau-
aldaketak egiteko premia azaleratu zen. Testuinguru honetan, honako hauek dira
Erkidego horretako etxebizitza-politikan egindako aldaketarik eta berrikuntzarik
nabarmenenak:
a. 3/2011 Agindua, Otsailaren 4koa, Ingurumen, Ur, Hirigintza eta
Etxebizitza Sailak emanikoa.
Agindu horren bidez, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
aldatu izanaren ondorioz, Etxebizitza Plan Autonomikoan aurreikusitako jarduketa
babestuen tramitazio-prozedura moldatzeko neurriak xedatu ziren. Zehazki, laguntzak
emateko prozedurak egokitu, eta laguntza garrantzitsuak (hala nola Sarrera
ordaintzeko Estatuaren Laguntza Zuzena -AED-) kendu ziren, hitzartutako
maileguen interes-tasen diferentziala aldatu egin zen, alokairurako etxebizitzen
sustatzaileentzako laguntzak murriztu egin ziren, etab.
b. 05/2011 Agindua, 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze
Planaren esparruan laguntza-eskarien aurkezpena arautzen duena.
Agindu horren bidez, Estatuko Etxebizitza Plana aldatzearen ondorioz izandako
aldaketetara egokitu zen laguntza-deialdia, eta 03/2011 Agindua argitaratu aurretik
aurkeztu zirenez, agindu horren aurretiko baldintzak jasotzen jarraituko dituzten
laguntzak zerrendatu ziren.
57
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
c. Ingurumen, Ur, Hirigintza eta Etxebizitza Sailaren 8/2011
Agindua, Maiatzaren 18koa, 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta
Birgaitze Planaren esparruan, errentarientzako laguntzetarako
eskarien inguruko neurriak arautzen dituena.
Arau horren bidez zehaztu zen bera argitaratzen zen unetik aurrera ez zela eskari
gehiago onartuko, Administrazio Zentralarekin hitzartutako jarduketek horretarako
zegoen aurrekontua gainditu zutelako. Ondorioz, laguntza horiek aurrekontu-babesik
gabe gelditu zirenez, bertan behera utzi zituzten, aurrekontu osagarria eskuratu
bitartean.
Birgaitze-alorreko jarduketei dagokienez, azpimarratzekoa da Apirilaren 29ko 43/2011
Dekretua. Haren bidez aldatu egin dira 66/2009 Dekretua (Valentziako Erkidegoko
2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoa) eta 189/2009 Dekretua (Eraikuntzak
eta Etxebizitzak Birgaitzeko Araudia). Eraikinaren Kontserbazio Txostena aldatuz,
laguntzak emateko prozesua arintzea izan zen Dekretu horren asmoa. Halatan,
txosten hori behin-behineko kalifikazioa eskatzeko behar den dokumentazioren artean
sartu da, eta tramitazio hori egin bitartean lanak egiten hasteko aukera ireki da. Era
berean, eraikinen ikuskaritza teknikoen txostenei buruzko xedapen bat sartu da,
eraikinak ikuskatzeko derrigorra aipatzeko.
Estatuan erabakitako 20/2011 eta 20/2012 Errege Dekretuek eragin zuzena izan dute
Valentziako Erkidegoko etxebizitza-politikan. Adibidez, ordura arte zeuden laguntzarik
handienetako batzuk bertan behera utzi behar izan dituzte, hala nola maileguen
sorospenari loturiko mailegu-hartzaileentzako laguntzak eta Emantzipazioko Oinarrizko
Errentaren bidez aitortzen ziren errentarientzako laguntzak.
Azkenik, Erkidegoko etxebizitza-politikan izan den beste berrikuntza nabarmenetako
bat etxebizitza-politika hori kudeatzeko moduari lotuta dago. Hain zuzen, Irailaren
17ko 19/2012 Aginduaren bidez, babes publikoko etxebizitza eskuratzeko eta
etxebizitza alorreko beste prozedura administratibo batzuk tramitatzeko modua
arautu da.
Agindu horrek etxebizitza-planen esparruan babestutako jarduketetarako laguntzak
tramitatzeko prozedura berri bat ezarri du, interesdunari zuzenean ordaintzea ez
dakarten laguntzen kasuan. Era berean, laguntzak aitortzeko deialdiak egitea agindu
du, laguntza horiek aurrekontuaren ahalmenari egokitzeko moduan.
58
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
I. ERANSKINA
EAEn INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA
ƒ ƒ
ƒ 59
Neurri orokorrak
BABES JARDUERAK ETA FINANTZA NEURRIAK Babes Jarduerak:
Babes publiko gisa hartuak diren eraikuntza berriko etxebizitzen alokairu lagapenerako,salmentarako edo erabilerarako sustapena. Alokairu babestuak jartzeko etxebizitza librearen sustapena. Babes ofizialeko etxebizitzen eta erabilitako etxebizitzen esleipena jasotzailearen ohiko bizitegi egonkorra izateko. Lurzoru eskumenean eraikitako babes ofizialeko etxebizitza jabeen aldetik lurzoruaren erosketa. Erabilitako etxebizitzaren alokairua (maizterrari laguntza) Etxebizitzaren alokairu babestua Alokairu babesturako etxebizitza erosketa eta babestutako alokairua ezartzeko etxebizitza lagapena Urbanizatutako eta eraikitako ondarearen birgaitzea Jabetza lagapena edo alokairua helburu duten etxebizitzen promoziorako birgaitze jarduerak Etxebizitza hutsak alokairuan jarri Ostatu hartze dotazioak promozionatu eta eraikitzea Landa inguruneetan etxebizitzak birgaitzeko eta alokairuan jartzeko proiektu pilotuak martzan jartzea, ingurune hori sustatzeko programa publikoen lagungarri gisa.
Babes ofizialeko etxebizitza motak eta diru-sarrera gehienez Erregimen bereziko BOE (alokairua): 3.000tik 25.000 eurotara Erregimen bereziko BOE (Salmenta): 9.000tik 25.000 eurotara Erregimen orokorreko BOE (Alokairua): 3.000tik 39.000 eurotara Erregimen orokorreko BOE (Salmenta): 9.000tik 39.000 eurotara Etxebizitza autonomiko tasatuak : 12.000tik 50.000 eurotara
Finantza neurri tipoak Kualifikatutako finantzazioa: kualifikatutako maileguak eta banku-deskontuak. Laguntza ekonomiko zuzenak: Subsidiazio osoa edo partziala eta itzuli beharrik gabeko diru-laguntzak
ƒ ƒ
ƒ 60
MAILEGU KUALIFIKATUEN FINANTZA BALDINTZAK: EURIBOR+ BABESTU BEHARREKO JARDUERA DIFERENTZIALAREN ARABERA
FINANTZA BALDINTZAK
FIGURA
EPEA GUTXIENEKO TASA
GEHIENEKO TASA
Alokairuan edo salmentan lagatzeko sustatzea/alokairuan lagatzekobirgaitzea
15 urteetara alokairua: 20 urtetako amortizazioa+ 4 urtetako aukera gabezia 50 urteetara alokairua.30 urtetako amortizazioa+ 4 urtetako aukera gabezia
E + %2,25 E + %4,00
Dotazioako ostatu hartzeak sustatu eta eraikitzea (ADAS) 30 urtetako amortizazioa+ 3 urtetako aukera gabezia
E + %2,25 E + %4,00
Etxebizitzak eskuratu edo lagatzea alokairu babestuan jartzeko 15 urteetara alokairua : 23 urte (15 urtetako amortizazioa + 8 urtetako aukera gabezia gehigarria) 50 urteetara alokairua: 38 urte (30 urtetako amortizazioa + 8 urtetako aukera gabezia)
E + %2,25 E + %4,00
Lurzorua eskuratzea edo urbanizatzea 12 urte (6 urteko aukerako gabezia gehienezko epea ezartzen duena).
E + %2,25 E + %4,00
Babes publikoko etxebizitzak eskuratzea Finantzazioa salmenta prezioaren ≤%80%
20, 25, 30 edo 35 urte(kasu guztietan 3 urtetako aukera gabezia ezarriz)
E + %1,25 E + %2,25
Ondare urbanizatua eta eraikia birgaitzea Amortizazio gehieneko epea 8 eta 15 urte bitartekoa da (3 urtetako aukera gabezia ezarriz).
E +% 1,25 E + %2,50
Berriz erosteko bermea: Kreditu entitateek eta EAEko Administrazioak sinatutako finantza lankidetzako hitzarmenaren esparruan, etxebizitzaren eskuratzaileak hipoteka kreditua ordaindu ezin badu, Etxebizitza Sailak erosiko du etxebizitza.
ƒ ƒ
ƒ 61
ESKATZAILEEN BALDINTZAK
Adin nagusikoa edo emantzipatua izatea Etxebizitza premia izatea: Bizikidetza unitateko kide guztiak ezin dira etxebizitza baten jabe izan aurreko bi urteetan, eta horrela jarraitu behar dute salerosketaren eskritura publikoa egin arte edo alokairu kontratua egin arte. Salbuespenak Etorkizuneko titularretako bat Euskal Autonomia Erkideagoan erroldatua egotea, araudi aplikagarriak zehaztutako gutxieneko antzintasunarekin. Diru-sarrerak
Diru-sarreren haztatzea: PD=EO ZO*K*D - ZO: diru-sarrera zenbagarriak: PFEZren aitorpenaren zerga oinarria (lan-etekinei buruzkoa: ZO + hobariak) - K: haztatze koefizientea kide kopuruaren arabera (1= 1,00; 2=0,95; 3 = 0,90; 4 = 0,85; 5 = 0,75; 6 = 0,65; 7 = 0,55; 8 edo gehiago = 0,50). - D: haztatze koefizientea diru-sarreren %20 dakarten kide kopuruaren arabera (1 = 1,00; 2 = 0,90; 3 edo + = 0,85).
Aurreko bi urteetan babes ofizialeko beste etxebizitza bat esleitu ez izana. Nola nahi ere, alokairuko etxebizitzen onuradun izan direnak jabetzeko edo azalera-eskubideko etxebizitzaren onuradun izan daitezke. Etxebizitza baten esleitzedun izateari uko egiteak, ukatzen denetik bi urteko epean, sarrera-erregimen bereko eta etxebizitza tipologia bereko etorkizuneko prozeduretan parte hartzeko aukera ezabatuko du. Dena den, honako uko hauek ez dira kontutan hartuko:
• Etxebizitzaren azalera erabilgarria bizikidetza unitate baten kide bakoitzeko 15m2 ko ratioa baino txikiagoa izatea (kasu guztietan) • Erosketa bidezko esleipenetan, esleipenaren jakinarazpenaren unean langabezia-egoeran dauden pertsonei esleitzea.
Eskriturak eta kontratua egitea.
1.2.1. VIVIENDAS
ƒ ƒ
ƒ 62
DE PROTECCIÓN PÚBLICA
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN EZAUGARRIAK, BALDINTZAK ETA ERREGIMENA
1. BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZAK
Etxebizitza mota Gehieneko azalera
Lurzoruaren ondore-balioaren mugak:
- Erregimen bereziko babes ofizialeko etxebizitzak (sozialak)
- Erregimen orokorreko babes ofizialeko etxebizitzak
- Etxebizitza autonomiko tasatuak - Udaleko etxebizitza tasatuak
- Etxebizitza 90 m2 erabilgarri (120 m2 5 kideko edo kide gehiagoko bizikidetza unitateen edo familia ugarietan, birgaitze bidezko sustapenetan eta birgaitze integratuko eremuetan, sustapen bakoitzean gehienez etxebizitzen %3 izan daitezkeela aintzat hartuta).
- Trastelekua: 13,5 m2
- Garajearen gehieneko azalera erabilgarria: 30 m2 (20 m2
baldin eta sarbidea eta erabilera indibidualak badira)
- Gehieneko salmenta prezioaren %15 erregimen bereziko etxebizitzetan
- Gehieneko salmenta prezioa %20 erregimen orokorreko etxebizitzetan
- Gehieneko salmenta prezioa %25 Tasatutako etxebizitza autonomikoetan
Esleipen prozedura: Kontutan hartu beharreko kupoak Babes erregimenaren iraupena:iraunkorra.
- Saila eta Sailaren Sozietate Publikoak, notario aurreko zozketa
- Udalen esku hartzea: notario aurreko
zozketa. Sailaren erregistroan edo Udalaren erregistroan inskribatutako pertsonak. Erroldatze baldintzak ezartzeko askatasuna (salbu eta Sailaren laguntzak jaso badira, gehieneko erroldatzea:3 urte)
- Sustatzaile pribatuak udalaren esku hartzerik gabe: notario aurreko zozketa. Sailaren Erregistroan inskribatutako pertsonak
- Erosketa eta alokairu erregimeneko etxebizitzak sustatzea: mugigarritasun murriztu iraunkorra duten pertsonak, ardurapeko seme-alabak dituzten guraso bakarreko familiak, genero indarkeriaren biktima diren emakumeak, 4 urtean baino denbora gehiagoan inskribatuta daramaten pertsonak, 25-35 urteko gazteak, eta 5 kideko edo kide gehiagoko bizikidetza-unitateak (familia ugariak)
- Alokairu erregimeneko etxebizitzak sustatzea: 70 urtetik
gorako pertsonak, gaitasun psikiko murriztua (adimen-gaitasun murriztua eta buru-gaixotasuna dutenak barne)egiaztatzen duten pertsonak, 25 urtez beherako pertsonak, eta pertsona banandu eta dibortziatuak
- Deskalifikazioa aintzat hartuko da birkokatzeetarako (desjabetzeak) etxebizitzei dagokienez soilik. Birkokatutako pertsonek edo haien kausadunek izango dute etxebizitza horiek deskalifikatzeko aukera, behin 20 urte igaro ondoren kalifikazio egunaz geroztik.
2. Dotazioko ostatu hartzeak, alojamendu unitate bakoitzaren azalera erabilgarria ez da ez 25m2 erabilgarritik beherakoa ez 60m2 erabilgarritik gorakoa izango. Jateko, janaria prestatzeko eta lo egiteko gela bat izango dute gutxienez, eta orobat dutxa duen komun bat
ƒ ƒ
ƒ 63
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN GEHIENEZKO PREZIOAK
Erregimen orokorra Erregimen orokorreko babes ofizialeko etxebizitzen lehen eskualdaketaren oinarrizko prezioa: Lurzoru eskubidea: • I eranskineko udalerriak: 1.481,19 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; II eranskineko udalerriak: 1.433,08 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; Gainerako udalerriak:
1.294,57 €/m2 erabilgarri bakoitzeko. • Eranskinak: 0,4*Oinarrizko prezioa.
Jabetza osoa: • I eranskineko udalerriak: 1.629,31 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; II eranskineko udalerriak: 1.576,40 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; Gainerako udalerriak: 1.424,03
€/m2 erabilgarri bakoitzeko. • Eranskinak: 0,4*Oinarrizko prezioa.
Tasatutako erregimena Erregimen tasatuko babes ofizialeko etxebizitzen lehen eskualdaketaren oinarrizko prezioa: Lurzoru eskubidea:
• I eranskineko udalerriak: 2.468,63 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; I eranskineko udalerriak I: 2.388,47 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; Gainerako udalerriak: 2.156,01 €/m2 erabilgarri bakoitzeko.
• Eranskinak: 0,28*Oinarrizko prezioa. Jabetza osoa:
• I eranskineko udalerriak: 2.715,49 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; II eranskineko udalerriak: 2.627,32 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; Gainerako udalerriak: 2.371,61 €/m2 erabilgarri bakoitzeko.
• Eranskinak: 0,28*Oinarrizko prezioa. Erregimen orokorreko eta erregimen tasatuko babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioa lortzeko, oinarrizko prezioei honako koefiziente hauek aplikatu behar zaizkie: 1,15 lehen 45m2etan; 1,10 60m2ra arte; 1 75m2ra bitarte; 0,4 90m2tik aurrera. Gainera, dentsitate txikiko etxebizitzen prezioa %10 igo daiteke.
Etxebizitza sozialak Etxebizitza sozialen lehen eskualdaketaren gehieneko prezioa
• Lurzoru eskubidea: Sustapen publikoko etxebizitzak: 734,13 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; Sustapen pribatuko etxebizitzak: 975,90 €/m2 erabilgarri bakoitzeko. • Jabetza osoa: Sustapen publikoko etxebizitzak: 807,54 €/m2 erabilgarri bakoitzeko; Sustapen pribatuko etxebizitzak: 1073,49 €/m2 erabilgarri bakoitzeko. • Eranskinak: 0,46*Gehienezko prezioak.
Bigarren eta ondorengo eskualdaketetan, prezioa honako hau izango da: Une horretan indarrean dagoen gehieneko prezioa, baldin eta behin betiko kalifikazioaren ondoko 1go Urtetik 5. Urtera bitarte saltzen bada. Une horretan indarrean dagoen gehienezko prezioa + %20 baldin eta behin betiko kalifikazioaren ondoko 15. Urtetik 40. Urtera bitarte saltzen bada. Lurzoru eskubidean eraikitako babes ofizialeko etxebizitzen kasuan,bigarren eta ondorengo eskualdaketetan gehienezko prezioa azaroak 3ko Aginduaren III eranskinean azaltzen den balorazio sistemaren arabera kalkulatuko da, Lurzoru eskubideko etxebizitzen prezio ezartze mekanismoak erregulatzen duena.
I Eranskineko udalerriak: + Araba: Laudio, Gasteiz. + Bizkaia: Zornotza, Barakaldo, Basauri, Berango, Bermeo, Bilbao, Durango, Erandio, Ermua, Galdakao, Gernika-Lumo, Getxo, Leioa, Mungia, Portugalete, Santurtzi, Sestao eta Sopelana. + Gipuzkoa: Andoain, Arrasate, Astigarraga, Donostia, Eibar, Errenteria, Hernani, Hondarribia, Irun, Lasarte-Oria, Lezo, Oiartzun, Pasaia, Tolosa eta Zarautz. II Eranskineko udalerriak: + Araba: Agurain, Amurrio,Oion. + Bizkaia: Abadiño, Abanto Zierbena, Alonsotegi, Arrankudiaga, Arrigorriaga, Bakio, Balmaseda, Barrika, Berriz, Derio, Elorrio, Etxebarri, Gorliz, Gueñes, Igorre, Iurreta, Larrabetzu, Lekeitio, Lemoa, Lemoiz, Lezama, Loiu, Markina-Xemein, Muskiz, Ondarroa, Urduña, Ortuella, Plentzia, Sondika, Ugao-Miraballes, Urduliz, Valle de Trapaga-Trapagaran, Zaldibar, Zalla, Zamudio, Zaratamo, Zeberio, Zierbena, Ziortza-Bolibar. + Gipuzkoa: Aretxabaleta, Azkoitia, Azpeitia, Beasain, Bergara, Deba, Elgoibar, Eskoriatza, Getaria, Ibarra, Lazkao, Legazpi, Oñati, Ordizia, Orio, Soraluze, Urnieta, Urretxu, Usurbil, Villabona, Zestoa, Zizurkil, Zumaia, Zumarraga.
ƒ ƒ
ƒ 64
MOS DE LAS VIVIENDAS DE PROTECCIÓN PÚBLICAGEHIENEZKO ERRENTAK URTEKO GEHIENEZKO ERENTAK
Urteko gehienezko errenta maizterraren urteko diru-sarreraren arabera ezartzen da eta etxebizitzaren salmenta gehienezko prezioaren ehunekoa bezala kalkulatzen da eta eranskinen arabera. Proportzio hauek lurzoru eskubidearen arabera aldatzen dira (LE) edo jabetza osoaren arabera (JA). Etxebizitza sozialak Erregimen orokorra Tasatutako erregimen autonomikoa
Sustapen publikoa
Sustapen pribatua
B.U. Diru-sarrerak LE. JA. B.U. Diru-sarrerak LE. JA. Bizikidetza unitatearen diru-sarrerak D.S P.P D.S P.P 15.000 € arte 2,50 2,27 12.000 eta 18.000 €
bitarte 2,00 1,82
3.000 € arte 2,5 2,27 1,88 1,71 15.001 eta 21.000 € bitarte
3,20 2,91 18.001 eta 21.000 € bitarte
2,40 2,18
3.001 eta 9.000 € bitarte
3,5 3,18 2,63 2,39 21.001 eta 25.100 € bitarte
4,00 3,64 21.001 eta 27.000 € bitarte
3,20 2,91
9.001 eta 15.000 € bitarte
4,5 4,09 3,40 3,08 25.101 eta 30.000 € bitarte
4,70 4,27 27.001 eta 35.000 € bitarte
3,50 3,18
15.001 eta 18.000 € bitarte
5,2 4,73 3,91 3,56 30.001 eta35.000 € bitarte
5,20 4,73 35.000 € baino gehiago 3,75 3,41
18.001 eta 22.000 € bitarte
6,0 5,45 4,50 4,10 35.000 € baino gehiago 5,70 5,18
22.001eta 25.000 € bitarte
7,25 6,60 5,45 4,96
25.001eta 28.000 € bitarte
8,25 7,50 6,20 5,64
28.001 eta 35.000 € bitarte
10,6 9,64 8,00 7,25
35.000 € baino gehiago 11,8 10,73 8,88 8,07
ERREGIMEN AUTONOMIKOKO DOTAZIOZKO OSTATU HARTZEEN OKUPAZIOAREN HILEKO CANON-A
Hileko Canon-a(euro) Bizikidetza unitatearen diru-sarrerak AD 1 logela AD 2 logela
15.000 €tik 150 180 15.001eta 21.000 € bitarte 200 240 21.001 eta 25.000 € bitarte 250 300 25.101 eta 35.000 € bitarte 300 360 35.000 € baino gehiago 350 420
Garajea baldin badu dotazioko ostatu hartzeak 60 euro gehitu beharko zaio.
ƒ ƒ
ƒ 65
Babes ofizialeko etxebizitzak saltzeko programa
ERREGIMEN OROKORREKO BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN SALMENTA SUSTAPENERAKO LAGUNTZA
Erregimen orokorreko babes ofizialeko etxebizitzak saltzeko sustapena, bai sustapen berrikoak bai birgaitzearen bidez Kualifikatutako mailegua: Obra-ziurtagirien banku-deskontua Itundutako edo hitzartutako sustapenerako
diru-laguntzak - Gehieneko zenbatekoa: gehieneko prezioaren
%80 etxebizitza salmentan, salmenta prezioaren %60 lotutako eranskinen eta lotu gabeko eranskinen prezioaren %30.
- Amortizazio epea: 20 urte, 4 urte gehigarriko aukerako gabe aldiarekin.
- Interes tasa gutxienekoa (E + %2,25); gehienekoa (E + %4,00).
- Maileguaren gehieneko diru kopuru berbera eta 4 urteko iraupena gehienez.
- Eraikuntza obra emaitzen hipoteka mailegua
sinatzea.
- Urbanizazio kostuak: kostuen %100 - Laguntza teknikoko kostuak. Guztizko kostuaren
%100 (eraikuntza eta urbanizazio proiektua idaztea, obraren zuzendaritza eta ikuskaritza).
- Bi kontzeptuek 3.000 euroko muga dute etxebizitza bakoitzeko (5.500 euro etxebizitza ARI bakoitzeko Birgaitze Integratuko Eremuetako etxebizitzetan)
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZA EROSTEKO LAGUNTZAK
Baldintzak Kualifikatutako finantzazioa Mailegu kualifikatua:
Babes ofizialeko etxebizitzaren onuradun izateko bete beharreko baldintza guztiak bete beharko dira.
Pertsona fisikoek ohiko bizileku iraunkorrerako etxebizitza bakar bat eskuratzeko aukera izan dezaten.
Eskuratzaileari zuzenean eman ahal izango zaio, edo bestela sustatzailearentzako mailegu kualifikatuaren hipoteka kargaren ordainketan subrogatua. Gehienezko zenbatekoa (%80): etxebizitzaren eta lotutako eranskinen salmenta prezioa (eta lotu gabeko eranskinen prezioaren %30) Amortizazio epea: 20,25,30, edo 35 urte (aukerako gabe aldiko 3 urteak barne) Interes tasa: finantzazioa %80 edo gutxiago bada, interes tasa (E+%1,25); gehienez (E+%2,25).
ƒ ƒ
ƒ 66
LURZORU ESKUBIDEAN ERAIKITAKO BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZEN TITULARREN ALDETIK LURZORU JABETZA EROSTEKO LAGUNTZAK Baldintzak Finantzazio kualifikatua Mailegu kualifikatua:
Egun indarrean dagoen azken fasea, 2003ko urtarrilaren 1 baino lehenago behin behinik kalifikatutako etxebizitzei zuzenduta daude eta. 2011an 50.000 euro haztatuak baino gutxiagoko diru sarrerak dituztenak. Aurreko faseak kalifikatutako etxebizitzei zuzendu zitzaien erreferentziazko data baino lehen. Etxebizitzen behin betiko kalifikazioa babes ofizialeko etxebizitza gisa eskatu beharko da.
Lurzoru eskubidean babes ofizialeko etxebizitzen pertsona fisiko titularrak lurzorua jabetzan esleitzeko.
• Gehieneko zenbatekoak: lurzoruaren jatzetza salmentaren %100 gehi bere formalizaziorako eta Jabetza Erregistroan izen emateko beharrezkoak diren zergak
• Amortizazio epea: 35 urte. Interes tipoa: babes ofizialeko
etxebizitza erosteko ezarritako , 628/2009 Dekretua, abenduaren 22koa, kreditu-erakundeen eta Euskadiko Autonomia Erkidegoaren arteko finantza-lankidetzakoa etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan ezarritakoaren arabera.
Mailegua formalizatze momentuan, garantia pertsonala izango da edo lurzoru eskubidean eraikitako babes ofizialeko etxebizitzaren hipotekaren arabera.
ERABILITAKO ETXEBIZITZA LIBREA EROSTEKO LAGUNTZAK
Baldintzak Tasazio balioa eta gehieneko salmenta prezioak:
Diru-laguntzaren zenbatekoa
Babes ofizialeko etxebizitzaren onuradun izateko ezarritako betekizun guztiak bete beharko dira. Zehaztapenak : 1) Urtean 3.000 euroko diru-sarrera gutxienez eta gehienez 33.000 euro. ; 2) BOEn esleipena izateko egoera bereziak kontutan hartuko dira. Aurreko 10 urteetan laguntzak jaso baditu ez du berriz laguntzen onurarik jasoko.
• 2.184 euro/m2 I Eranskineko udalerrietan (gehienez 200.000 euro).
• 2.525 euro/m2 Aginduaren II eranskineko BIEen, (gehienez 230.000 euro).
• 589 euro/m2 lotutako eranskinak (kasu batean ala bestean).
• Lotu gabeko eranskinak erosteko ezin izango da diru-laguntzarik jaso.
• Eranskinak barne gehienez 90m2ko azalera duten etxebizitzek bakarrik jaso dezakete diru-laguntza (120m2 familia ugarien kasuan)
• Etxebizitzak ezin izango dira 10 urtean eskualdatu jasotako laguntza itzuli gabe
• Tasazio balioaren %5 salbu eta salmenta prezioa txikiagoa bada • %6 Birgaitze Integratuko Eremuetan edo 35 urte baino
gutxiagoko kideak dituzten bizikidetza unitateetan • %6 familia ugarientzat, gehi 600 euro seme edo alaba
bakoitzeko (hirugarrenetik aurrera, hura barne) • Gehienezko zenbatekoak: • 21.000 € arteko diru-sarrerak: 7.935€ (9.015€ BIE eta 35 urtez
azpikoentzako; 10.098€ familia ugarientzat). • 21.001tik33.000€ arteko diru-sarrerak: 3.606€ (4.329€ BIE eta
35 urtetik beherakoentzat; 4.684€ familia ugarientzat (5 kide edo gehiago).
ƒ ƒ
ƒ 67
Alokairua sustatzeko programak
ALOKAIRU BABESTURAKO ETXEBIZITZEN SUSTAPENERAKO LAGUNTZA Etxebizitzak sustatzea, alokairu babestuan jartzeko edo hirugarren bati saltzeko, horrek alokairu babestuan jar ditzan
Gutxieneko epea Mailegu kualifikatua Obra ziurtagiriaren banku deskontua
15 edo 50 urte. Epe horretan ezin izango da aldatu etxebizitzaren erabilera.
• Gehienezko zenbatekoa: etxebizitza eta eranskinen salmentarako gehieneko prezioaren %100, diru-laguntzak aparte utzita (diru-laguntzak barne etxebizitza sozialetan) • Amortizazio epea: 20 urte eta aukerako gabealdiko 4 urte gehiago baldin eta alokairu babestuak gutxienez 15 urteko iraupena badu; 30 urte gehi aukerako gabealdiko 4 urte gehiago baldin eta alokairu babestuak gutxienez 50 urteko iraupena badu. • Interes tasa: gutxienez (E+%2,25); gehienez (E+%4,00).
• Maileguaren gehieneko diru-kopuru berbera 4 urteko iraupena gehienez.
• Eraikuntza obra amaitzean hipoteka mailegua sinatzea.
Interes tasaren subsidiazioa Diru-laguntzak Alokairurako pizgarriak
• Hirugarrenei besterentzeko etxebizitza sozialak sustatzea, baldin eta hirugarren horiek alokairu babestuan jarri behar badituzte, erregimen bereziko errenta ezarrita: subsidiatutako interes tasa: %0 20 urtean gehienez.
• Alokairurako etxebizitzak sustatzea.
Gutxienez 15 urterako alokatuko dira, eta etxebizitza sozialen errentak aplikatuko zaizkie edo erregimen orokorreko BOEn errenten %75 gainditzen ez duten errentak; subsidiatutako interes tasa: %1 gehienez 20 urtean
• Urbanizazio kostuak: kostuen %100. • Laguntza teknikoko kostuak. Guztizko kontuaren %100
(eraikuntza eta urbanizazio proiektua idaztea, obraren zuzendaritza eta ikuskaritza).
• Bi kontzeptuek 3.000 euroko muga dute etxebizitza bakoitzeko
(5.500 euro etxebizitza bakoitzeko Birgaitze Integratuko Eremuetan)
• Alokairu babesturako etxebizitzen sustapena. Erregimen
orokorreko BOEen errentak. 15 urteko epea gutxienez; 10.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 20.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
• Alokairu babesturako etxebizitzen sustapena. Erregimen
bereziko BOEen errentak edo erregimen orokorreko BOEen % 75 gainditzen ez dutenak. 15 urteko epea gutxienez; 18.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 40.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
• Etxebizitza sozialak sustatzea ondoren hirugarren bati
besterentzeko, baldin eta hirugarren horrek alokairu babestuan jarri behar baditu erregimen bereziko BOEen errentak ezarrita gutxienez 15 urtean: 24.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
ƒ ƒ
ƒ 68
ETXEBIZITZA ESKURATZEA ALOKAIRU BABESTUAN JARTZEKO LAGUNTZAK
Alokairu babesturako edo hirugarren bati saltzea gero alokairu babestuan jartzeko etxebizitzen sustapena
Gutxieneko epea Mailegu kualifikatua Obra ziurtagiriaren banku deskontua:
Alokairuaren gutxieneko epea: 15 edo 50 urte. Epe horretan ezin izango da aldatu etxebizitzaren erabilera.
• Gehieneko zenbatekoa: etxebizitza eta eranskinen salmentako gehieneko prezioaren % 100, diru-laguntzak kenduta. • Amortizazio-epea: 15 urte eta aukerako gabe aldiko 8 urte gehiago baldin eta alokairu babestuak gutxienez 15 urteko iraupena badu; 25 urte gehiaukerako gabe aldiko 8 urte gehiago baldin eta alokairu babestuak gutxienez 50 urteko iraupena badu. • Interes tasa: gutxienekoa (E+%2,25), gehienekoa (E + %4,00)
• Maileguaren gehieneko diru-kopuru berbera 4 urteko iraupena gehienez.
• Eraikuntzaren amaieran mailegu hipoteka formalizatzea.
Interes-tasaren subsidiazioa Diru-laguntzak Alokairu sustagarria
• Etxebizitza sozialaren sustapena hirugarren bati bereganatzea erregimen bereziko alokairu babestua ezartzeko: subsidiatutako interes tipoa %0 20 urtetan gehienez.
• Erregimen bereziko BOEren errentak edo erregimen
orokorreko BOEren % 75 gainditzen ez dutenak. 15 urte gutxienez. Lagundutako % 1eko interes-tasa lagunduko da gehienez ere 20 urteko epean.
• Urbanizazio kostua: kostuen %100% • Laguntza teknikoko kostua: kostu osoaren %100
(Eraikitze proiektua, urbanizazio, obra zuzendaritza eta ikuskaritza erredakzioa).
• • Bi kontzeptuak 3.000 euroko mugarekin gehienez
etxebizitza (5.500 euro BIE etxebizitza bakoitzeko).
• Erregimen orokorreko babestutako alokairurako Etxebizitzen sustapena. BOEen errentak. 15 urteko epea gutxienez; 10.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 20.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
• Erregimen bereziko babestutako alokairurako etxebizitzen
sustapena. BOEen errentak edo erregimen orokorreko BOEen % 75 gainditzen ez dutenak. 15 urteko epea gutxienez; 18.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 40.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
• Etxebizitza sozialak eskuratzeko sustapena ondoren alokairu
babestuan jartzeko, erregimen bereziko BOE errentekin 15 urteko epea gutxienez eta 24.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
ƒ ƒ
ƒ 69
ALOKAIRU BABESTUAN EZARTZEKO ETXEBIZITZA ESKURATZEA
Gutxieneko epea Kualifikatutako mailegua Interes-tasaren subsidiazioa:
Alokairuaren gutxieneko epea: 15 edo 50 urte. Epe horretan ezin izango da aldatu etxebizitzaren erabilera.
• Gehieneko zenbatekoa: etxebizitza eta eranskinen salmentako gehieneko prezioaren % 100, diru-laguntzak kenduta.
• Amortizazio-epea: 15 urte eta aukerako gabe aldiko 8 urte gehiago
baldin eta alokairu babestuak gutxienez 15 urteko iraupena badu; 25 urte gehiaukerako gabe aldiko 8 urte gehiago baldin eta alokairu babestuak gutxienez 50 urteko iraupena badu.
•Interes tasa: gutxienekoa (E+%2,25), gehienekoa (E + %4,00).
Erregimen bereziko BOE errentak edo erregimen orokorreko %75 baino gehiago ez direnak. Gutxieneko epea 15 urte, interes tasa subsiduiazioa %1 20 urtetan gehienez.
Diru-laguntzak Etxebizitza sozialak eskuratzea alokairu babestuan jartzeko. Erregimen bereziko BOEen errenta. 15 urteko epea gutxienez; 18.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 20.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. Etxebizitza sozialak eskuratzea alokairu babestuan (ez sozialean) jartzeko:
- Erregimen orokorreko BOEen errentak. 15 urteko epea gutxienez; 10.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 20.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
- Erregimen bereziko BOEen errentak edo erregimen orokorreko BOEen % 75 gainditzen ez dutenak. 15 urteko epea gutxienez; 18.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko. 50 urteko epea gutxienez; 40.000 euroko laguntza etxebizitza bakoitzeko.
DOTAZIOZKO OSTATU HARTZEAREN SUSTAPENERAKO LAGUNTZAK (ADAS)
Finantza-neurrien xedeetarako, honako bi jardun mota hauek bereizten dira: alojamendu jakin batzuetarako, ekarpen ekonomiko bat aurreratzea eskatzen da, erabilera amaitutakoan itzuli beharrekoa (A motako alojamenduak); beste alojamendu batzuetarako, aldiz, horrelako ekarpenik ez da eskatzen (B motako alojamenduak). Alokairuaren ordainketa aseguratzearekin zerikusia duten hilekoen ordainketa aurreratuak ez dira ekarpen ekonomiko aurreratutzat jotzen.
Kualifikatutako mailegua: Interes tipoaren subsidiazioa: Diru-laguntzak: • Gehieneko zenbatekoa: Alojamenduen
eraikuntza-kostuaren eta ordainsari teknikoen gastuen % 100 (75.000 euro gehienez alojamendu bakoitzeko). Eranskin kostu eza Amortizazio-epea: 30 urte, 3 urte gehigarriko aukerako gabe aldiarekin.
• Interes tipoa: gutxienez (E+%2,25); gehienez
(E+%4,00).
• B motako alojamenduak: % 0ko interesa urtean lehen hamar urteetan, eta % 1ekoa 11. urtetik 20. urtera bitarte.
• A motako alojamenduak: 3.000 euro alojamendu bakoitzeko.
• B motako alojamenduak: 40.000 euro alojamendu bakoitzeko.
ƒ ƒ
ƒ 70
LANDA INGURUNEETAKO TITULARTASUN PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA ETA ALOKAIRUAN JARTZEA
3.000 biztanle baino gutxiagoko landa-eremuetan kokatutako titulartasun publikoko lurzoruko titulartasun publikoko etxebizitzak sustatzea, etxebizitza horiek birgaituz alokairuan jartzeko
Alokairurako epea: 15 urte gutxienez. Epe horretan ezin izango da aldatu etxebizitzaren erabilera
Diru-laguntzak: • Etxebizitza birgaitzeko obrak egikaritzea: 600
euro/m2 eraiki bakoitzeko. • Laguntza teknikoko gastuak eta ordainsariak:
3.000 euro etxebizitza bakoitzeko
ƒ ƒ
ƒ 71
BIZIGUNE HUTSIK DAUDEN ETXEBIZITZEN PROGRAMA Etxebizitzen baldintzak: • ALOKABIDEk tasatutako merkatu errenta 600 €/hileko gehienez. • Aurreko 9 hilabeteetan okupatu/alokatu gabe. Honako hauek ez dira okupatutzat joko:
- Hutsik dauden etxebizitzen programara aldez aurretik bilduta egon ondoren programa horretara berriz ere bildu behar diren etxebizitzak. - Titularrak adinekoen etxeetako gizarte-zerbitzuei buruzko martxoaren 10eko 41/1998 Dekretuan aipatutako etxeetako gizarte-zerbitzuetako batera bildu
izanaren ondorioz hutsik geratu diren etxebizitzak. - 2008ko apirilaren 16ko Aginduaren 4.-5. artikuluak aplikatuz Hutsik dauden Etxebizitzen Programara biltzeko Euskal Autonomia Erkidegoaren eskura jarri behar
diren etxebizitzak. • Etxebizitza librea bere erabilerarako prest egotea (Babes publikoko etxebizitza kalifikatua ez egotea). • VISESAren ustetan, alokairu-eskaria nahikoa den udalerri edo eskualdeetan kokatuak.
Maizterraren betekizunak: • Esleipen-egunaren aurreko bi urteetan etxebizitza baten jabe ez izatea. • Euskal Autonomia Erkidegoan erroldatuta egotea, urtebetez gutxienez. • Urtean 3.000 €-tik 21.100 €- bitarteko diru-sarrerak edukitzea.
Lagapenaren ezaugarriak: • Hutsik dagoen etxebizitza VISESAri lagatzea gutxienez 5 urtez, ondoren alokairuan jar dezan. Zirkunstantziek horretarako bide ematen badute, titular
lagatzaileak eta onuradunak zuzenean ados dezakete alokairua. • Ezaugarrien, kokapenaren, antzinatasunaren, kontserbazio-egoeraren, zerbitzu eskuragarrien eta abarren araberako merkatu-prezioaren arabera kalkulatuko den
aldizkako kanonaz edo errentaz gain, titularrak, kontraprestazioan, etxebizitza berritzeko aukera izango du. Zehazkiago, sukaldea, komunak eta etxebizitzaren bizigarritasuna bermatzeko beharrezkoa dena soilik berritzeko eskubidea izango du, gehienez 18-000 € gastatuz etxebizitza bakoitzeko (zenbateko hori hileko alokairu-partidetatik kenduko da).
• VISESAk ordainduko duen errenta kalkulatzeko, kudeaketa-gastuen ehuneko bat kenduko da merkatu-errentatik, baita birgaitzearen kostua ere, kontratuaren iraupeneko bost urteetan banatuta. Kontratuak irauten duen bitartean, urtero-urtero errentaren prezioa eguneratuko da, tasatutako errentari KPIa aplikatuz.
• Kudeaketa-gastuak etxebizitza onartzeko prozesuan eta alokairua kudeatzean sortutako gastuak dira. Horren barnean hartzen dira, besteak beste, egokitasun- eta bizigarritasun-txostenak, txosten teknikoak, aseguruak, tasazioak, etxebizitza merkaturatzea, eta VISESAk programa kudeatzeko behar dituen baliabide guztiak (giza baliabideak, eta baliabide material eta logikoak).
Maizterrarentzat diru-laguntzak: • VISESAk diru-laguntza bat emango dio urtean errentariari, eta diru-laguntza hori kenduko da ordaindu beharreko errentatik, betiere diru-sarreren irizpidea
betetzen bada eta alokairuaren zenbatekoak urteko diru-sarrera gordinen % 30 gainditzen badu. • Diru-laguntzaren zenbatekoa = alokairuko urteko errenta – urteko diru-sarrera gordinen % 30. Ondorioz, ordainduko den errentak ez du inoiz pertsonaren edo
bizikidetza-unitatearen diru-sarreren % 30 gaindituko. Eskatzaileen erregistroa: • VISESAk alokairuan eskainiko dizkie etxebizitzak Etxebiden inskribatuta egonik Hutsik dauden Etxebizitzen programara biltzeko esanbidezko eskaera egin duten
pertsona fisiko edo bizikidetza-unitateei • Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak eskatzaileen zerrenda berrituko du, hilean behin, eta VISESari helaraziko dio. • Hutsik dauden Etxebizitzen Programaren etxebizitza baten esleipenak eta alokairuak ez du eraginik izango eskatzaileak Etxebiden babes ofizialeko etxebizitza
eskuratzeko egin duen inskripzioan. Esleipena jakinarazi ostean horri bi aldiz uko egiten dioten eskatzaileak programatik kanpo geldituko dira bi urtez. Esleitzeko prozedura: Esleitzeko berariazko prozedura, irizpideen arabera eta honako lehentasun-ordena honi jarraiki: • Interesdunek etxebizitza eskatzen duten udalerriaren lehentasuna, Etxebiden inskribatzeko inprimakian adierazitakoaren arabera. • Etxebizitzaren ezaugarriak ahalik eta ondoen egokituko dira bizikidetza-unitatearen kide kopurura. • Lan-kontratua amaitu ondoren hipoteka betearazteko prozedura baten ondorioz ohiko etxebizitza baten jabetza galdu duten pertsonek lehentasuna izango dute. • Bizikidetza-unitatearen diru-sarreren eta etxebizitzaren errenta tasatuaren arteko korrelazioa. • Bakoitzak Etxebiden duen antzinatasuna.
ƒ ƒ
ƒ 72
ASAP ETXEBIZITZA LIBREA MERKATURATZEKO BITARTEKARITZA PROGRAMA • Alokatzen duten pertsonei errenten ordainketa, defentsa juridikoa eta hondatutako materialen konponketa bermatzea, arazo hauei aurre egiteko beharrezkoak
diren aseguru polizak kontratatzea. • Etxebizitza Eskatzaile Erregistroan izen emandako pertsonei, hasierako errenta ordainketa ezarritako mugetatik ez ateratzea bermatuko du. • E.J.k programa Agente Laguntzaile gisa aritzen diren homologatutako bitartekari sare baten bidez garatzen du.
Eusko Jaurlaritzako agente laguntzaileen betebeharrak etxebizitza askea merkatuan alokatzeko bitartekaritza lanak gauzatzeko a.- Higiezinen jabetzako agentea izatea edo, bestela, pertsona fisikoa edo legez eratutako pertsona juridikoa izatea, arlo horretako inolako titulurik ez duena eta inongo elkargo ofizialetako kide ez dena baina Higiezinen eta Garraioaren Sektoreetako Presako Liberalizazio Neurriei buruzko maiatzaren 20ko 10/2003 Legearen 3. artikuluan ezarritako baldintzak betetzen dituena higiezinen arloko bitartekotzan aritzeko. b.- Jarduera horretan gutxienez 5 urte egin direla frogatzea. c.- Establezimenduren bat edukitzea jendearentzat zabalik, irisgarritasuna bermatzen duena, 20/1997 Legearen arabera, abenduaren 4koa, irisgarritasuna sustatzekoa eta bere araudia garatzekoa d.- Zergadun betebeharrak eta Gizarte Segurantzaren betebeharrak Administrazio publikoarekin eguneratuak izatea. e.- Erantzukizun zibileko asegurua edukitzea jarduerarako, gutxienez urtean 600.000 euroko estaldura duena .f.- Higiezinen jarduerarekin zerikusia duten jardueretan inolako zigorrik ez izatea (zuzenean edo zeharka), txostenak egiazkoak izatea edo ondare publiko nahiz pribatuen kudeaketa.Kontsumitzaileen babeserako prozesuetan por laudo arbitralki zigortua ez izatea. g.- Abiadura handiko Internet-ari konexioa eta eskanerra izatea h.- Programa indarrean dagoen denbora guztian baliabide pertsonalak izatea i.- Agiri elektroniko bat izatea sinadura elektronikoak egin ahal izateko (Izenpe, ONA, N.A.N. elektronikoa)
Etxebizitzek eta maizterrek bete beharreko baldintzak Etxebizitzak Maizterrak a) Inolako babes publikorik ez izatea. b) Lehenengoz okupatzeko lizentzia edukitzea. c) Egituraren eta eraikuntzaren egokitasunari eta bizitzeko egokitasunari buruzko baldintza orokorrak betetzea. d) Txukun eta garbi egotea. e) Sukaldea eta bainugelak altzariz hornituta edukitzea. f) Ez egotea lehendik alokatuta, ez okupatuta, eta alokatzea eragotziko lukeen bestelako mugarik ere ez izatea. h) Sailaren iritziz alokairuko etxebizitzen eskari nahiko handia dagoen udalerri edo eskualde batean egotea. Adierazitako baldintzak betetzen ez dituztenak ez dira sartuko
a) Zergadun betebeharrak eta G.S betebeharrak Administrazio publikoarekin ezagutzea. b) Diru-laguntza edo laguntza publikoak jasotzea debekatua ez izatea penalki edo administrazioaren aldetik, ez eta horretarako debeku legalik ez izatea, sexu diskriminazioz izandakoak barne.
ƒ ƒ
ƒ 73
Jabeen betekizunak Etxebideko erregistroan etxebizitzen eskaera egiten duten pertsonek, automatikoki programaren eskatzaile gisa agertuko dira, eta ondorengo betebeharrak izango dituzte:
a. Jabetzan etxebizitzarik ez izatea,lurzoru eskubidea edo usufruktuan alokairu kontratua baino 2 urte lehenago, BOE arauen arabera dauden salbuespenak salbu. b. EAEan kideetako bat gutxienez erroldatua egotea. c. Urteko diru-sarrera haztatuak 7.000 eta 39.000 € bitartean izatea. d. Etxebizitza errentak beren urteko diru-sarrera haztatuen %30 ez gainditzea e. Eskatzaileen erregistroan izen ematea. -Etxebide Programako etxebizitzari uko egiteak Etxebideko etxebizitza eskatzaileen erregistrotik kentzea ahalbidetuko
du.
Aseguru polizak 1.- Etxebizitzan ardura daukan Sailak ASAP programaren bidez (Alokairu Segurua, Arrazoizko Prezioa) kontratuak dituzten alokatzaileei, kontratua sinatu den
egunetik errenta kobratzea bermatuko die, baita alokairuarekin zerikusi zuzena daukaten arazoetan laguntza juridikoa ematea ere, ondorengo mugen artean (3,4 eta 5).
2.- Maizterrek egin ditzaketen kalte materialak altzarietan konpontzea bermatuko du beti ere ondorengo mugetan (3,4 eta 5) 3.- Horretarako etxebizitza kontuan arduraduna den Sailak aseguru poliza edo polizak kontratatuko ditu, errenta ordaindu ez dutenenean, kalte materialak,
maizterren ekintza bandalikoak, ardura zibila, defentsa juridikoa eta etxeko laguntza kasuak estaltzeko. 4.- Gutxieneko kapital aseguratuak:
a) Edukitzailea: 50.000 euro lehen arriskurako b) Edukia: 10.000 euro c) Erantzukizun zibila: 180.000 euro
ƒ ƒ
ƒ 74
Birgaitzea bultzatzeko programak
PARTIKULAR ETA BIZILAGUN KOMUNITATEEI ZUZENDUTAKO BIRGAITZE LAGUNTZAK
Jardueren helburuak: • Eraiki beharreko unitatearen egokitzapen urbanistikoa (hirigintza planteamenduan bota behar dela adierazten bada, osoa edo zati bat). • Egitura doikuntza (egonkortasuna, erresistentzia, sendotasuna eta y irmotasuna) edo eraikuntzazkoa (irisgarritasuna, isolamendu termikoa, ur sare orokorra,
etab.) eraikinetan. • Etxebizitzen bizitza baldintzak egokitu (azalera erabilgarriaren baldintza minimoak, barruko banaketa, aireztapena, etc.). • Eraikin, etxebizitza eta lokalen elementu komun edo pribatuen bukatze orokorra egokitu. • Minusbaliotasuna duten pertsonentzat etxebizitza eta lokaletan irisgarritasuna errazteko egokitzapena. • Finantza kualifikatua helburu nagusia etxebizitza izatea duten eraikinetako jarduerei zuzenduta izango da. • ITE ordainsariak. • Eraikuntzaren estaldura termikoan esku hartzeak
Finantza neurriak: • Finantza kualifikatua: mailegu zuzenak eta banku-deskontuak. • Laguntza ekonomiko zuzena: Diru-laguntzak, subzidiazioak eta bestelakoak. • Obra bukatu zenetik 5 urte pasa ez direnean jabetza eskualdatzen bada, elementu pribatiboen birgaitzerako laguntzak bueltatzeko obligazioa.
Jarduera motak: • Birgaitze integratua: Integratutako Eremuak (BIE) diren multzo urbanoetan egiten diren jarduerak. • Birgaitze bakandua: BIEtik kanpo egiten diren jarduerak (BIEtan jarduerak egitura edo eraikuntza egokitasunik ez duten eraikinetan, bizitzeko baldintzarik ez
duten etxebizitzetan, Birgaitze Integratuko finantzazioaren Birgaitze Plan Berezitik kanpo geratutako eraikinak). Babestu beharreko jarduerak • 1 eta 2. motetako obrak: eraikinaren egitura eta eraikuntza egokitzeko eta etxebizitzen bizigarritasun-baldintzak egokitzeko obrak (merkataritza-lokalak
etxebizitza gisa gaitzeko obrak 2. motako gisa sailkatu dira). • 3. motako obrak: etxebizitzak eta etxebizitzen sarbideak minusbaliatuentzako indarreko araudira egokitzeko obrak. • 4. motako obrak: eraikuntzaren eta etxebizitzen akabera orokorra eraikuntza onaren printzipioetara egokitzeko obrak. Birgaitze Integratuko 4. Motako
obretarako lortutako diru-laguntza beste kontzeptu batzuengatik lortutakoari gehituko zaio guztizko diru-laguntza balioesteko. • Energia Aurrezte Txostenetan (DB-HE1) CTErenak adierazitako baloreak lortzeko eraikuntzan estaldura termikoaren esku hartzea suposatzen duten
jarduerak. • 50 urte baino gehiago baditu urte baten buruan edo gutxiagoan ITEk ezartzen duenaren arabera bete beharko dira obrak Laguntza motak: Zenbatekoak babespeko aurrekontua lor dezake, eta, hala badagokio, itzuli beharrik gabeko diru-laguntzak kenduko dira.
- Amortizazio epea: 15 (12 + gabe aldiko 3 ) edo 8 (5 + gabe aldiko 3). - Hipotekaz edota beste berme batzuez bermatua. - Interes tasa: gutxienekoa (E + %1,25); gehienekoa (E + %2,50).
ƒ ƒ
ƒ 75
Ondoko taularen arabera pertsonalarentzat itzuli beharrik gabeko diru-laguntza
1. eta 2. motako 3. 4. Gehienezko zenbatekoak + B. Integratua: 5.500€.
+ B. bakandua: 3.850€. + B. Integratua: 5.940€. + B. bakandua: 4.180€.
+ B. Integratua: 2.200€. + B. bakandua: 1.100€.
Diru-laguntzaren zenbatekoa (%)familiako diru-sarrera, kide kopurua eta obra motaren arabera Diru-sarrera haztatuak Kide kopurua 1. eta 2. 3. 4.
3 edo gutxiago + B. Integratua: %35. + B. bakandua: %20.
+ B. Integratua: %40. + B. bakandua: %25.
+ B. Integratua: %15. + B. bakandua: %7.
4 + B. Integratua: %40. + B. bakandua: %25.
+ B. Integratua: %45. + B. bakandua: %30.
+ B. Integratua: %20. + R B. bakandua: %10.
9.000 € arte
5 edo gehiago familia ugaria
+ B. Integratua: %45. + B. bakandua: %30.
+ B. Integratua: %50. + B. bakandua: %35.
+ B. Integratua: %25. + B. bakandua: %15.
3 edo gutxiago + B. Integratua: %30. + B. bakandua: %15.
+ B. Integratua: %35. + B. bakandua: %20.
+ B. Integratua: %10. + B. bakandua: %5.
4 + B. Integratua: %35. + B. bakandua: %20.
+ B. Integratua: %40. + B. bakandua: %25.
+ B. Integratua: %15. + B. bakandua: %7.
9.001 € tik 15.000 € tara
5 edo gehiago familia ugaria
+ B. Integratua: %40. + B. bakandua: %25.
+ B. Integratua: %45. + B. bakandua: %30.
+ B. Integratua: %20. + B. bakandua: %12.
3 edo gutxiago + B. Integratua: %25. + B. bakandua: %10.
+ B. Integratua: %30. + B. bakandua: %15.
+ B. Integratua: %5. + B. bakandua: %2.
15.001 € tik 21.000 € tara 4 + B. Integratua: %30.
+ B. bakandua: %15. + B. Integratua: %35. + B. bakandua: %20.
+ B. Integratua: %10. + B. bakandua: %5.
Eraikuntzaren estaldura termikoaren hobekuntza: Diru-laguntzak: - Aurreko estalduraren arabera %0 eta %50 arteko eraikinaren galera energetikoen arabera birgaitutako eraikuntzaren estaldurarekin lotutako galera
energetikoaren murrizketaren ehunekoa. Jabe Komunitateari babestutako aurrekontuaren %30 emango zaio 30.0000,00€ gehienez. - >%50 arteko eraikinaren galera energetikoen arabera birgaitutako eraikuntzaren estaldurarekin lotutako galera energetikoaren murrizketaren ehunekoa. Jabe
Komunitateari babestutako aurrekontuaren %50 emango zaio 45.0000,00€ gehienez. − Higiezin bateko elementu komunen birgaitzeetan, Jabekideen Komunitateari zuzenean babespeko aurrekontuaren % 5eko diru-laguntza emango zaio, 2.000
euroko gehieneko mugarekin, baldin eta 1., 2. eta 3. motetako obrak badira. Diru-laguntza % 10era iritsiko da, 3.000 euroko gehieneko mugarekin, baldin eta aurreko kasuak badira eta birgaitze integratua bada. Laguntza horiek bateragarriak izango dira jabe bakoitzari dagozkion laguntzekin.
− Etxebizitza-eraikinetako lokalak birgaitzeko jardunei dagokienez, Birgaitze Integratuko Eremuetan kokatutakoei babespeko aurrekontuaren % 5eko diru-laguntza
emango zaie (akaberak egokitzeko partidak aparte utzita). Irabazi-asmorik gabeko sozietateei, aldiz, % 50eko diru-laguntza emango zaie (akaberak barne, baldin eta 1., 2. eta 3. motetako obren erremateak badira) Kasu horietan, diru-laguntzaren gehieneko muga 12.000 euro izango da.
ƒ ƒ
ƒ 76
ETXEBIZITZA ERAIKINEN BIRGAITZEAN DIRU-LAGUNTZEKO REVIVE PROGRAMA
Finantzatu daitezkeen jarduerak Esku hartze proiektuetan proposatutako jarduerak, etxebizitza erabilera nagusia duten eraikin edo eraikin multzoei zuzenduta izango dira, bloke edo etxe-uhartea osatu arte, eta beraien eraikitze data 1980 baino lehenagokoa izango delarik eta abenduaren 30eko 317/2002 Dekretuaren arabera hirigintza eta egitura egokitzapena dutelarik.
Jarduera mota a) Eraikinen inguratzailearen gaineko jarduketa -eskari termikoa gutxitzeko- eta ekoizpen termikoko instalazioen gaineko jarduketa -energia kontsumoa
murrizteko-. Eraberritzea egin ondoren C motako energia ziurtapena lortzea izango litzateke helburua, urtarrilaren 19ko 47/2007 Errege Dekretuak zehaztutako prozeduraren arabera. Errege Dekretu horretan, oin berriko eraikinen energia-efizientziari buruzko ziurtapena lortzeko prozedura zehazten da, energia sortzeko iturri berriztagarriez baliatuta ahal den neurrian.
b) Airea behar bezala berrituta, barruko airearen kalitatea bermatuko duen aireztatze-sistema ezarri edota hobetu, oin berriko eraikinentzat Eraikingintzaren
Kode Teknikoak (EKT) eskatutako gutxieneko parametroekin bat etorrita. c) Eraikinen irisgarritasun-baldintzak hobetu, etxebizitza bakoitzera iristeko bide publikotik sarbidea izango dela bermatzeko, koskadun desnibelak saihesten ibili
beharrik gabe, alegia. d) Eraikitako perimetroa handitzeko jarduketak, bizigarritasun-baldintzetara egokitzea lortzeko.317/2002 Dekretuaren IV eranskinean Ondare urbanizatu eta
eraikina birgaitzeko jarduketa babestuari buruzkoaren arabera. e) Hartutako neurrien funtzionamendua eta eraginkortasuna egiaztatzeko sistemen monitorizazioa. Sistema horren bidez, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio
Sailak urrutitik egin ahal izango ditu tele-irakurketa, kontsumoari eta ingurumen-baldintzei buruzko datuen bilketa eta ustiaketa. f) Higiezinaren egoerak arestian aipatutako esku hartzea behar ez dituenean, azaldutako baldintzak bermatuak daudelako,puntu honetan ez da beharrezkoa
izango jarduerak gehitzea, hau aurkeztutako txostenean azalduta agertu beharko duelarik. Onuradunak
Etxebizitzen jabeak diren jabe komunitateak eta sustapen publikoak. Gehieneko zenbatekoa: ● Proiektuen erredakzioa: Proiektuak idazteko, ordainsarien kostu garbiaren % 90 emango da gehienez ere. • Obren exekuzioa: Obrak gauzatzeko, diruz lagun daitezkeen jarduketen kontrataren aurrekontuaren %50 emango da gehienez ere..(Zergak kanpoan geratuz) • Aipatutako portzentajeen batuketa esku-hartze proiektuaren aplikazio eremuan sartutako etxebizitzen kopurua 15.000 eurorekin biderkatuta ematen duen
kopurua izango da gehienez ere..
ƒ ƒ
ƒ 77
Lurzoru programa
LURZORUA KOSTU BIDEZ ESKURATZEA, ONDARE PUBLIKOAK OSATZEKO
Jardun finantzagarriak: lurzorua kostu bidez eskuratzea ondare publikoak osatzeko, babes ofizialeko etxebizitzak sustatzeari lehentasuna emanez (bizitegitarako hirigintza-eraikigarritasuna duten erabileren % 50 gutxienez). Jardunaren xede den lurzoruak Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legearen 119. artikuluan eta hurrengoetan adierazitakoaren arabera formalizatutako erreserbako lurren mugaketan barne hartzeko modukoa eta gerora urbanizatzeko prozesura biltzeko egokia izan beharko du. Etxebizitza babestuen sustapena azalera-eskubidearen arabera garatu behar da..
Onuradunak: Subsidiatutako mailegu kualifikatuak Diru-laguntzak
Udalak, tokiko erakunde publikoak eta udalaren sozietate publikoak.
• Gehieneko zenbatekoa: babespeko jardunerako aurreikusitako guztizko kostua.
• Epea: amortizazioaldien, eta, hala badagokio, gabe
aldiaren, batuketa, 12 urte izango da gehienez. • Interes-tasa: % 0 maileguaren bizitza osoan zehar.
Sustatzaileari diru-laguntza emateko aukera izango da, eta diru-laguntza horren gehieneko zenbatekoa aurreikusitako kostuaren % 25 izango da.
LURZORU ETA HIRIGINTZARI DAGOKIENEZ BABESTUTAKO JARDUEREN FINANTZAZIOA
Finantzatutako jarduerak Onuradunak Subsidiatutako mailegu kualifikatuak
Bereziki babes publikoko etxebizitzak sustatzera bideratu beharreko lurzorua eskuratu eta urbanizatzea.
Udalak, tokiko erakunde publikoak eta udalaren sozietate publikoak.
• Gehieneko zenbatekoa: babespeko jardunerako aurreikusitako guztizko kostua.
• Epea: Amortizazio gehienezko epea 12 urte dira (6
urteko aukera gabezia ezarriz). • Interes tasa: Hitzarmenaren arabera.
78
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
II. ERANSKINA
ESTATUAN INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA
79
Jarduketa babesgarriak eta etxebizitza babestuen tipologia. Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana
JARDUKETA BABESGARRIAK
Saltzeko, alokatzeko eta erabilera lagatzeko beste modu batzuetarako babes ofizialeko etxebizitza berriak sustatzea, azalera-eskubidean edo administrazio-emakidan sustatutakoak barne. Ahultasun-egoera berezian dauden pertsonentzako eta beste herritar-talde espezifiko batzuentzako bizitoki kolektiboak sustatzea. Etxebizitza berri edo erabiliak, libreak nahiz babestuak, sustatzea.
Eraikuntza berriko etxebizitza babestuak eta etxebizitza erabiliak erostea, norberak erabiltzeko. Etxebizitza babestuen azalera-eskubidea erostea, gero saltzeko. Multzo historikoak, hiriguneak, auzo narriatuak eta landa-eremuko udalerriak birgaitzea. Hiriguneak berritzea eta infraetxeak eta txabolismoa erauztea. Energia-eraginkortasuna eta irisgarritasuna hobetzea eta energia berriztagarriak erabiltzea, dela sustapenean, dela birgaitzean, dela etxebizitzak eta eraikinak zaharberritzean. Etxebizitza babestuak egiteko lurzorua erosi eta urbanizatzea. Plana kudeatzea eta herritarrentzako informazioa.
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN TIPOLOGIA Hartzaileen gehienezko diru-sarrerak
Tipologia Zenbat aldiz IPREM adierazlea Zenbat €, 2010eko IPREMaren arabera
Erregimen bereziko BOE 2,5 aldiz IPREM adierazlea 18.638 Erregimen orokorreko BOE 4,5 aldiz IPREM adierazlea 33.548
Saltzeko etxebizitzak
Erregimen itunduko BOE 6,5 aldiz IPREM adierazlea 48.458 Erregimen bereziko BOE 2,5 aldiz IPREM adierazlea 18.638 Erregimen orokorreko BOE 4,5 aldiz IPREM adierazlea 33.548 Erregimen itunduko BOE 6,5 aldiz IPREM adierazlea 48.458 Alokairuko etxebizitzak Etxebizitza horien alokairuaren gutxieneko iraupena 10 edo 25 urtekoa izango da. 10 urtez alokatzeko etxebizitza babestuen kasuan, erosteko aukeraeskainiko duen alokairu-kontratua erabili ahal izango da.
Egoera oso ahulean dauden kolektiboentzat
- Alokairuan eskuratzeko, familiako diru-sarrerak IPREM adierazlea baino 1,5 bider handiagoak ez badira - Jabetzan eskuratzeko, familiako diru-sarrerak IPREM adierazlea baino 1,5 bider handiagoak ez badira – 35 urte baino gutxiago dituzten gazteak – 65 urtetik gorako pertsonak – Genero-indarkeria jasan duten emakumeak – Terrorismoaren biktimak – Hondamendien kaltea jasan duten pertsonak – Menpekotasuna edo desgaitasuna egiaztatuta duten pertsonak – Pertsona banatuak edo dibortziatuak – Etxerik gabeak, edo txabolismoa erauzteko ekintzen ondorioz bizitokia behar dutenak – Gizarte-bazterketa arriskuan dauden beste pertsona batzuk
Alokairu-erregimenean babestutako bizitokiak
Beste kolektibo espezifiko batzuentzat – Unibertsitateari loturiko pertsonak, ikertzaileak edo zientzialariak
80
Gehieneko prezioak eta gehieneko errentak
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN GEHIENEKO PREZIOAK Etxebizitza babestuen gehieneko prezioa desberdina da etxebizitza motaren eta eremu geografikoaren arabera.
Gehieneko prezioa lortzeko, estatuko oinarrizko modulua (EOM*) hainbat koefizientez biderkatu behar da.
Gehieneko prezioa (€/m2), eskualdearen arabera. 2012ko EOM (758 €) ezarrita
Gehieneko prezio goreneko lurralde-eremuak (ATPMS) Tipologia
Orokorra A taldea B taldea C taldea
Erregimen bereziko BOE 1,5 EOM EOM x 1,5 x 1,6 EOM x 1,5 x 1,3 EOM x 1,5 x 1,15
Erregimen orokorreko BOE 1,6 EOM EOM x 1,6 x 1,6 EOM x 1,6 x 1,3 EOM x 1,6 x 1,15
Erregimen itunduko BOE 1,8 EOM EOM x 1,8 x 2,2 EOM x 1,8 x 1,6 EOM x 1,8 x 1,3
Etxebizitzei loturiko garajeen eta trastelekuen gehieneko prezioa ezin izango da izan etxebizitzaren gehieneko prezioaren % 60 baino altuagoa. Horretarako zenbatuko den gehieneko azalera 25 m2-koa izango da garajeen kasuan, eta 8 m2-koa trastelekuen kasuan.
Urteko gehieneko errenta kalkulatzeko, behin-behineko kalifikazioan metro koadro baliagarri bakoitzeko gehienez ezarri ahal den erreferentziako prezioari ehuneko zehatzak ezarri behar zaizkio. Etxebizitza alokairu-erregimenean 10 urtean baino luzaroago mantentzen bada, gehieneko prezioa urtero eguneratu ahal izango da, une horretatik aurrera, KPIaren arabera (1).
Gehieneko errenta
kalkulatzeko ehunekoak
10 urterako alokairua duten etxebizitzak saltzeko
gehieneko prezioa
Aurreratutako ordainketa gisa ezarri beharreko gutxieneko deskontua
Erregimen bereziko BOE, 25 urtean % 4,5
Erregimen orokorreko BOE, 25 urtean % 4,5
Erregimen itunduko BOE, 25 urtean % 4,5
-- --
Erregimen bereziko BOE, 10 urtean % 5,5
Erregimen orokorreko BOE, 10 urtean % 5,5
Erregimen itunduko BOE, 10 urtean % 5,5
1,7 aldiz behin behineko kalifikazioko prezioa
Ordaindutako alokairuen % 30
*EOM: metro koadro baliagarri bakoitzeko ordaindu beharreko zenbatekoa da, eta Ministro Kontseiluak erabakitzen du. 2009an 758 €-tan zehaztu zen (balio horri eutsiko zaio 2010ean, 2011n eta 2012an). (1) 1713/2010 Errege Dekretuak egindako aldaketaren arabera. Iturria: 2066/2008 Errege Dekretua, Abenduaren 12koa, eta haren aldaketak. Sustapen Ministerioa
81
Saltzekoak diren babes ofizialeko etxebizitzak sustatu eta erosteko laguntza publikoak
SALTZEKOAK DIREN ETXEBIZITZEN SUSTATZAILEENTZAKO LAGUNTZAK
Etxebizitza Idazkaritzaren eta Kreditu Erakundeen artean hitzartutako maileguak. Interes-tasa efektiboa: Euriborra + 25 eta 250 puntu bitarteko heina (1) Gehieneko zenbatekoa: prezioaren % 80.
Hitzartutako maileguak
Amortizatzeko epea: Gutxienez 25 urte. BABES PUBLIKOKO ETXEAK ETA ETXEBIZITZA ERABILIAK EROSTEN DITUZTENENTZAKO LAGUNTZAK
Familiako diru-sarrera haztatuak* Gehieneko zenbatekoa: <6,5 bider IPREM adierazlea: 48.458 € Eskritura publikoan zehaztutako prezioaren % 80 Hitzartutako maileguak
Amortizatzeko epea Gutxienez 25 urte. *IPREM adierazlea ezarriz: 7.455,14 € **Ez dute inoiz etxebizitzarik jabetzan izan, edo 2006/2008 Errege Dekretuaren 1.2. artikuluak aurreikusitako egoeraren batean daude. (1) 2010eko abenduaren 20az geroztik, 1713 Errege Dekretua ezarriz, diferentziala oinarrizko 65 puntukoa zen.
82
Alokatzekoak diren babes ofizialeko etxebizitzak sustatzeko laguntza publikoak, eta errentarientzako laguntzak
ALOKAIRURAKO ETXEBIZITZA BABESTUA SUSTATZEKO PROGRAMA HITZARTUTAKO MAILEGUAK
25 urtez alokatzeko etxebizitza babestuak 10 urtez alokatzeko etxebizitza babestuak
Interes-tasa Euriborra + 25 eta 250 puntu bitarteko heina (1) Euriborra + 25 eta 250 puntu bitarteko heina (1) Gehieneko zenbatekoa Dagokion erreferentziako gehieneko prezioaren % 80 Dagokion erreferentziako gehieneko prezioaren % 80 Amortizatzeko epea Gutxienez 25 urte. Gutxienez 10 urte.
DIRU LAGUNTZAK Zenbateko erantsia, ATPMS kokapenagatik Zenbateko erantsia, ATPMS kokapenagatik
Etxebizitza mota
Zenbateko orokorra
(€/m2 baliagarria)
A taldea B taldea C taldea Zenbateko orokorra
(€/m2 baliagarria)
A taldea B taldea C taldea
Erregimen bereziko etxebizitzak 230 40 20 10 140 40 20 10 Erregimen orokorreko etxebizitzak 160 40 20 10 110 40 20 10
OSO EGOERA AHULEAN DAUDEN KOLEKTIBOENTZAKO ETA BESTE KOLEKTIBO ESPEZIFIKO BATZUENTZAKO BIZITOKIAK SUSTATZEKO PROGRAMA HITZARTUTAKO MAILEGUAK
Egoera oso ahulean dauden kolektiboentzako etxebizitzak
25 urterako alokairu babestuko erregimen bereziko etxebizitzak finantzatzeko baldintza berberak.
Beste kolektibo espezifiko batzuentzako etxebizitzak
25 urterako alokairu babestuko erregimen orokorreko etxebizitzak finantzatzeko baldintza berberak.
DIRU LAGUNTZAK Egoera oso ahulean dauden kolektiboentzako etxebizitzak
500 €/m2 baliagarriko
Beste kolektibo espezifiko batzuentzako etxebizitzak
320 €/m2 baliagarriko
ERRENTARIENTZAKO LAGUNTZA PROGRAMA(2) Diru-laguntza Gehieneko diru-laguntza urtean: urteko errentaren % 40. Muga: 3.200 € etxebizitza bakoitzeko.
Familiako diru-sarrera haztatuak < 2,5 aldiz IPREM adierazlea Onuradunak Laguntza horiek eskuratzeko lehentasuna dute babes berezia izateko eskubidea duten kolektiboek, hau da, oso egoera ahulean dauden kolektiboen kategorian
daudenek, familia ugariek eta seme-alabak dituzten guraso bakarreko familiek. (1) 2010eko abenduaren 20az geroztik, 1713/2010 Errege Dekretua ezarri ondoren, diferentziala oinarrizko 65 puntukoa zen. (2) Laguntza hori ez da Emantzipaziorako Oinarrizko Errentarekin bateragarria: 2008ko urtarrilaren 1etik aurrera dago indarrean estatuaren laguntza hori, eta gobernu autonomikoek
kudeatzen dute. Autonomia Erkidego guztietan eskura daiteke. Diru-laguntza kalkulatzeko gehieneko azalera konputagarria 70 m2-koa da, etxebizitzaren benetako azalera erabilgarria handiagoa izan arren.
Iturria: 2066/2008 Errege Dekretua, Abenduaren 12koa, eta haren aldaketak. Sustapen Ministerioa
83
Birgaitze Integraleko Areen Programa
MULTZO HISTORIKOAK, HIRIGUNEAK, AUZO NARRIATUAK ETA LANDA-EREMUKO UDALERRIAK BIRGAITZEKO PROGRAMA (ARIS)
FINANTZIAZIO BABESTUA ESKURA DEZAKETEN JARDUKETAK
Eraikineko elementu pribatiboetan (etxebizitzak) Honako hauek hobetzeko lanak:
• Bizigarritasuna • Segurtasuna • Irisgarritasuna
• Energia-eraginkortasuna
Eraikineko elementu erkideetan Honako hauek hobetzeko lanak:
• Segurtasuna • Estankotasuna • Irisgarritasuna • Energia-eraginkortasuna
• Energia berriztagarrien erabilera
Eremu publikoetan • Urbanizatzeko, berriz urbanizatzeko eta irisgarritasun unibertsalerako lanak.
• Energia berriztagarrien bidez elikatuko diren etxeko ur beroa girotzeko sare zentralizatuak ezartzea.
LAGUNTZEN ONURADUNAK Jarduketaren sustatzaileak Etxebizitzen jabeak, jabe-komunitateak edo baimendutako errentariak. Onuradunak pertsona fisikoak direnean, eta jarduketak etxebizitzako elementu pribatiboetan egiten badira, familiako diru-sarrerak ez dira izango IPREM adierazlea baino 6,5 bider handiagoak. Elementu erkidegoei dagokienez, ordea, Autonomia Erkidegoak ezarriko ditu baldintzak.
JARDUKETA BABESTUEN FINANTZIAZIOA Hitzartutako maileguak Sorospenik gabeko maileguak. Gehieneko zenbatekoa: aurrekontu osoa. Amortizatzeko epea: 15 urte.
Obra mota Orokorra Gune historikoak eta landa-udalerriak
Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzea, eta infraetxe-egoerak gainditzea
Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 40. Etxebizitza birgaitu bakoitzeko gehieneko zenbatekoa: 5.000 €.
ARISeko aurrekontu babestu osoaren % 50. Etxebizitza birgaitu bakoitzeko gehieneko zenbatekoa: 6.600 €.
Eremu publikoa urbanizatu eta berriz urbanizatzeko lanak
Aurrekontu babestuaren % 20. Muga: Aurreko atalean ARISerako ezarritako diru-laguntzaren % 20.
Aurrekontu babestuaren % 30. Muga: Aurreko atalean ARISerako ezarritako diru-laguntzaren % 30.
Diru-laguntzak
Informazio- eta kudeaketa-ekipamenduen kostuen zati bat finantzatzeko diru-laguntza
Kostu horren % 50 eta ARISeko aurrekontu babestu osoaren % 5.
Iturria: 2066/2008 Errege Dekretua, Abenduaren 12koa, eta haren aldaketak. Sustapen Ministerioa
84
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
III. ERANSKINA
MADRILGO ERKIDEGOAN INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA
85
Madrilgo Erkidegoko Babes Publikoko Etxebizitzen Araudia (1)
MADRILGO ERKIDEGOAN ETA ESTATUAN BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZATZAT KALIFIKATZEKO BALDINTZAK
Madrilgo Erkidegoko Babes Publikoko Etxebizitzak
11/2005 Dekretua, Urtarrilaren 27koa 74/2009 Dekretua, uztailaren 30ekoa
Estatuko BOE
Oinarrizko Babes Publikoko Etxebizitza
Prezio mugatuko Babes Publikoko
Etxebizitza Oinarrizko prezioko etxebizitza(1)
Prezio mugatuko etxebizitza
Gehieneko azalera: 110 m2 Familia ugariak: 150 m2
Gehieneko azalera: 150 m2
Gehieneko azalera: 150 m2 Gehieneko prezioa: 1.941 €/m2 Familia ugariak: 150 m2 Erosteko aukera ematen duen alokairua,gazteentzat: 70 m2
Gehieneko azalera: 150 m2 Gehieneko prezioa: 2.426 €/m2
Etxebizitzen gehieneko azalera: 90 m2. Pertsona desgaituei egokitutako etxebizitzak: 108 m2 Familia ugarientzako etxebizitzak: 120 m2 Gehieneko prezioa erregimen berezian: 1.819 €/m2 Gehieneko prezioa erregimen orokorrean: 1.941 €/m2
Kalifikazioa: Salmenta: 20 urte Alokairua: 25 urte Erosteko aukera ematen duen alokairua: 7 urte
Kalifikazioa: Salmenta: 15 urte Alokairua: 15 urte Erosteko aukera ematen duen alokairua: 10 urte
Kalifikazioa: 30 urte
Saltzeko borondatez deskalifikatzeko aukera: 15 urte
Ez dago borondatez deskalifikatzeko aukerarik. Etxebizitza sustatzeko edo erosteko Estatuko Etxebizitza Planaren finantziazioa jaso bada, estatuaren araudiak ezarriko du kalifikatzeko epea eta salmentarako edo errentarako prezioak.
Ez dago borondatez deskalifikatzeko aukerarik
BABES PUBLIKO OSAGARRIA ETXEBIZITZETARA HEDATZEA (3. art.)
Negozio-lokalak Babes publikoko etxebizitzetarako eraikinen beheko aldean dauden negozio-lokalak ezin izango dira fisikoki batu etxebizitzekin. Lokal horien salmenta eta alokairua librea izango da, ez bada sustapeneko etxebizitzen erosleek edo errentariek erosi edo alokatu dituztela. Kasu horretan, metro koadro bakoitzaren salmenta-prezioa ez da izango etxebizitzaren metro koadroaren gehieneko prezioa baino % 40 handiagoa.
Garajeak eta trastelekuak Garajean 25 m2 eta trastelekuan 8 m2 konputatuko dira gehienez. Horien prezioa etxebizitzaren prezioaren % 50 izango da, gehienez, loturiko garajeen kasuan (% 20 itxi gabe ez dauden garajeen kasuan; % 40 etxebizitzari loturiko bigarren garajeen kasuan, eta % 30 loturik ez dauden garajeen kasuan),
(1) Hirigintza-planeamenduan berariaz Babes Ofizialeko Etxebizitzatarako, 110 m2 eraikita dituen Babes Ofizialeko Etxebizitzetarako, Oinarrizko Babes Publikoko Etxebizitzetarako edo generikoki Babes Publikoko Etxebizitzetarako gordetzen den lurzoruan, Oinarrizko Prezioko Babes Publikoko etxebizitzak baino ez dira sustatuko, eta gehienez 110 m2-ko azalera izango dute. Iturria: 74/2009 Dekretua, Uztailaren 30ekoa; 2009ko uztailaren 30eko Akordioa; 2066/2008 Errege Dekretua.
86
Madrilgo Erkidegoko Babes Publikoko Etxebizitzen Araudia (2)
ETXEBIZITZA ESKURATZEKO BALDINTZAK
Oinarrizko Prezioko Etxebizitzak, dela saltzeko, dela alokatzeko, dela erosteko aukeraz alokatzeko (familiako sarrerak IPREM adierazlea baino 5,5 bider handiagoak ez badira)
Erosteko aukera duten etxebizitzak alokatzea, gazteentzat (18-35 urte) (familiako diru-sarrerak IPREM adierazlea baino 5,5 bider handiagoak ez badira)
Prezio mugatuko etxebizitzak, dela saltzeko, dela alokatzeko, dela erosteko aukeraz alokatzeko (familiako diru-sarrerak IPREM adierazlea baino 7,5 bider handiagoak ez badira)
GEHIENEKO PREZIOAK ETA GEHIENEKO ERRENTAK
Madrilgo Erkidegoko udalerri edo udalerrien arteko eremu bakoitzak ezarriko du, etxebizitza alorrean eskumena duen Sailburuaren Agindu bidez, zenbatekoa izango den metro koadro erabilgarriaren gehieneko prezioa. Alokairurako edo erosteko aukera ematen duen alokairurako Babes Publikoko etxebizitzen azalera erabilgarriaren metro koadroaren gehieneko errenta, hasieran, etxebizitza horien gehieneko salmenta-prezioaren % 5,5ekoa izango da.
EROSTEKO AUKERA EMANGO DUEN ALOKAIRUKO BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZEN ARAUDIA
Salmentarako edo alokairurako etxebizitzetan eskatzen diren diru-sarreren muga berberak erabiliko dira. Hasierako gehieneko errenta behin betiko kalifikazioan agertzen den etxebizitzen salmenta-prezioaren % 5,5ekoa izango da. Alokairu-kontratu bakoitzarekin, errentak ez ordaintzea estaliko duen asegurua sinatuko da, Madrilgo Erkidegoak finantzatuta. Behin betiko kalifikazioa eman eta bost, sei edo zazpi urte igaro ondoren, errentariak erosteko aukera gauzatu ahal izango du. Eskubide hori gauzatuko den uneko salmenta-prezioa kalkulatzeko, behin betiko kalifikazioan agertzen den gehieneko salmenta-prezioa eguneratze-koefizientearekin biderkatuko da (erosten den urtearen arabera eta BOE hori jatorriz librea zen ala ez ikusita), eta eragiketa horren emaitzari errenta gisa guztira ordaindutako zenbatekoaren % 50 kenduko zaio.
Erosteko aukera emango duten alokairuko Babes Publikoko Etxebizitzen araudia
Erosteko aukera emango duten alokairuko Babes Publikoko Etxebizitzatzat kalifikatutako etxebizitza libreak
Erosteko aukera gauzatzea Eguneratze-koefizientea Erosteko aukera gauzatzea Eguneratze-koefizientea 5. urtea 1,3 5. urtea 1,5 6. urtea 1,4 6. urtea 1,6 7. urtea 1,5 7. urtea 1,7
Babes publikoaren legezko erregimenaren iraunaldia 10 urtekoa da, behin betiko kalifikazioaren datatik aurrera. Iturria: 74/2009 Dekretua, Uztailaren 30ekoa; 2009ko uztailaren 30eko Akordioa; 2066/2008 Errege Dekretua.
87
Madrilgo Erkidegoan etxea erosteko laguntzak
URTARRILAREN 27ko 11/2005 DEKRETUAREN PEAN KALIFIKATUTAKO ERAIKUNTZA BERRIKO BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK EROSTEKO ESTATUAREN LAGUNTZAK
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planeko laguntzak jaso ahal izango dituzte 2066/2008ko Errege Dekretuan jasotako baldintzak (kalifikazioan, azaleran, etab.) betetzen dituzten etxebizitzek. Gaur egun, ordea, prezio mugatuko Babes Publikoko etxebizitzetarako adostutako hitzarmenak baino ez daude indarrean. Iturria: 74/2009 Dekretua, Uztailaren 30ekoa; 2009ko uztailaren 30eko Akordioa; 2066/2008 Errege Dekretua.
Birgaitzeko laguntzak Madrilgo Erkidegoan
ESTATU PLANAREN LAGUNTZAK. Madrilgo Erkidegoko etxebizitzak Estatuko Etxebizitza eta Birgaitze Planeko laguntzak jaso ditzakete: birgaitze integraleko areetako laguntzak, hirigintza berritzeko areetako laguntzak, eta RENOVE Planeko laguntzak.
MADRILGO ERKIDEGOAREN LAGUNTZAK 2009-2012ko Birgaitze Plana. 88/2009 Dekretua
Gaur egun, aurrekontua doitzeko neurrien ondoren (Uztailaren 4ko 4/2012 Legea), oso laguntza zehatzak baino ez daude indarrean; alegia, irisgarritasunari lotuta, eraikineko elementu eta gune erkideetan funtzionaltasuna hobetzeko egiten diren lanetarako laguntzak. Zehatzago, igogailuak ezartzeko eta arkitektura-oztopoak kentzeko laguntzak dira. Egindako inbertsioaren % 25eko zenbatekoa dute, gehienez 15.000 euro igogailu bakoitzeko.
Iturria: Ingurumen, Etxebizitza eta Lurralde Antolakuntza Saila. Madrilgo Erkidegoa
88
Madrilgo Erkidegoan etxebizitza alokatzeko laguntzak
ALOKAIRURAKO LAGUNTZA. 2066/2008 ERREGE DEKRETUA
ALQUILA PLANA ALOKAIRUKO ETXEBIZITZA GAZTEEN POLTSA
- Errege Dekretuak jasotzen dituen alokairurako laguntzak urteko errentaren % 40 ere har dezakete, gehienez 3.200 euro etxebizitza bakoitzeko.
- Diru-sarreren maila ezin da izan IPREM adierazlea baino
2,5 bider handiagoa
- 12 hilabetean ematen dira, beste 12 hilabetean luzatzeko aukerarekin.
Planak alokairua profesionalki kudeatzeko zerbitzua eskaintzen du, jabe eta errentarien arteko bitartekaritza egiteko. Eskaintzen dituen zerbitzuen artean, honako hauek nabarmen daitezke:
- Jabeentzat:
- Inguruari, prezioari eta etxebizitza-eskuragarritasunari buruzko informazioa.
- Errentariaren diru-sarrerekin bateragarria baina merkatuko prezioen aldean onuragarria izango den alokairu-errenta zehazteko laguntza. Etxebizitza bilatzen laguntzea.
- Gatazkak sortzen direnean, bitartekaritza-lana. - Etxebizitzaren inbentario osoa, eta egoera egiaztatzea. - Alokairu-kontratua egitea. - Etxearen arrisku anitzeko asegurua. - Laguntza juridiko etengabe eta doakoa. - Edozein laguntza eta zerga-kenkari tramitatzeko
laguntza eta informazioa.
- Errentarientzat: - Errentariak bilatu eta aukeratzea. - Ez-ordaintzeak estaltzeko asegurua. - Doako aholkularitza juridikoa - Alokairu-kontratua egitea. - Aurreikusten den eskariari buruzko, inguruneen
araberako prezioei buruzko edo egin beharreko hobekuntzei buruzko aholkularitza.
- Kalteak estaltzeko asegurua kontratatzea.
- 18-35 urte bitarteko gazteei alokairuko etxebizitza eskuratzeko aukera eskaintzen zaie, Gazteriaren Zuzendaritza Orokorraren laguntzarekin.
- 18-35 urte bitarteko gazteei bereziki zuzendutako
kudeaketa- eta bitartekaritza-zerbitzua egituratu da.
- Plana lurraldean hobeto kudeatzeko, hainbat informaziogune ezarri dira Madrilgo Erkidego osoan zehar.
Iturria: Ingurumen, Etxebizitza eta Lurralde Antolakuntza Saila. Madrilgo Erkidegoa
89
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
IV. ERANSKINA
KATALUNIAK INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA
90
Babestutako jarduerak eta babestutako etxebizitza tipologia . 2009-2012 Kataluniako etxebizitza eskubiderako Plana
BABESTUTAKO JARDUERAK Salmenta, alokairu eta erabileraren lagapenaren bestelako formei edo erabilera propioari zuzendutako etxebizitza berrien sustapena, lurzoru eskubide edo obra publiko kontzesioko erregimenean sustatutakoak eta ko-jabetza erregimenekoak barne. Etxebizitza erosketa eta birgaiketa babes ofizialeko etxebizitza gisa kalifikatzeko Bereziki ahulak diren pertsonei eta biztanleriako bestelako talde bereziei zuzendutako babestutako taldeko ostatu hartzea sustatzea Lurzoruaren erosketa eta urbanizazioa babes ofizialeko etxebizitza sustapenera zuzentzeko Babestutako edo libreak diren etxebizitzak esleitu norberaren erabilerarako. Etxebizitza pribatuen eskaintza alokairu edo bestelako lagapen erabilerarako. Etxebizitza alokatzea Alokairu eremuan gizarte bitartekaritza Etxebizitza eta etxebizitza eraikinak birgaitzea Dauden eraikinen eta bizitegi parkearen jasangarritasunerako kalitatearen hobekuntzaren sustapena Bulego eraikinak ezartzeko eta mantentzeko planak aurreikusitako jarduerak kudeatzea.
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZA TIPOLOGIA Jasotzaileen gehienezko diru-sarrerak Tipologia
Zenbat aldiz IRSC de 2012ko IRSC € arabera Erregimen bereziko BOE 2,339168 aldiz IRSC 18.636,9 Erregimen orokorreko BOE 5,146169 aldiz IRSC 41.001,1 Prezio kontzertatutako BOE 6,081836 aldiz IRSC 48.455,8
Salmentan dauden etxebizitzak
Kataluniako kontzertatutako etxebizitzak 7 aldiz IRSC 55.771,1 25 urterako erregimen bereziko BOE 2,339168 aldiz IRSC 18.636,9 10 urterako erregimen bereziko BOE 2,339168 aldiz IRSC 18.636,9 25 urterako erregimen orokorreko BOE 4,210502 aldiz IRSC 33.546,3
Alokairuan dauden etxebizitzak
10 urterako erregimen orokorreko BOE 4,210502 aldiz IRSC 33.546,3 10 urterako erregimen bereziko BOE 2,339168 aldiz IRSC 18.636,9 10 urterako erregimen orokorreko BOE 4,210502 aldiz IRSC 33.546,3 10 urterako prezio kontzertatutako BOE 6,081836 aldiz IRSC 48.455,8
Alokairuan dauden etxebizitzak erosteko aukerarekin(1)
7 urterako kontzertatutako etxebizitzak 7 aldiz IRSC 55.771,1 IRSC: Indicador de Renta de suficiencia de Cataluña. 2012an IRSC = 7.967,3 €mantentzen zen . IRSC koefizienteak ezartzearen zenbatekoa IPREM(Indicador público de renta de efectos múltiples) koefizienteak ezartzerakoan lortutako antzekoak dira, abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuak aurreikusten dituena et 2010az geroztik mantentzen dena . (1) Alokairuan dauden pertsonek, erosketa aukera dutenek, 5 urtetan baino gehiagotan etxea okupatuz gero ez daude behartuta diru-sarreren mugak betetzera. Iturria: Generalitat de Catalunya
91
Salmenta gehienezko prezioak eta gehienezko errentak
P BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN SALMENTAREN GEHIENEZKO PREZIOAK Gehienezko prezio koefizientea (€/m2) zonaldearen arabera. *
Tipologia A(A1/A2/A3) B C D
Erregimen bereziko BOE MBE**. 1,5 X 1,50 MBE. 1,5 X 1,30 MBE. 1,5 X 1,15 MBE. 1,5 X 1,00 Erregimen orokorreko BOE MBE. 1,6 X 1,60 MBE. 1,6 X 1,30 MBE. 1,6 X 1,15 MBE. 1,6 X 1,00 Prezio kontzertatutako BOE MBE. 1,8 X 2,20/MBE.
1,8 X 2,20/ 1,8 X 2,0 MBE. 1,8 X 1,60 MBE. 1,8 X 1,30 MBE. 1,8 X 1,00
Kataluniako kontzertatutako etxebizitzak 4.000/3.500/3.200 2.600 2.100 1.600 Beraiekin lotutako garaje eta trastelekuek ez dute %60ko gehienezko etxebizitza salmenta prezioa gainditu behar. Prezio kontzertatutako BOE kasuetan, ez du salmentaren %50a gaindituko eta Kataluniako etxebizitza kontzertatuaren kasuan %42a.
ALOKAIRURA ZUZENDUTAKO BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN GEHIENEZKO ERRENTAK Urteko gehienezko errenta kalkulatzen da behin behineko kalifikazioan agertzen den erabilgarria den metro karratuari erreferentziazko gehienezko prezioei ehuneko batzuk aplikatuta. Kalifikatutako hurrengo urtetik aurrera kontsumo prezioen indizearen ehuneko aldaketarekin eguneratua (1)
Gehienezko errenta kalkulatzeko ehunekoak Tipologia
Alokairua Alokairua erosketa aukerarekin 25 urterako erregimen bereziko BOE %4,5 -- 10 urterako erregimen bereziko BOE %5,5 %5,5 25 urterako erregimen orokorreko BOE %4,5 -- 10 urterako erregimen orokorreko BOE %5,5 %5,5 10 urtetara prezio kontzertatutako BOE -- %5,5 7 urtetara kontzertatutako etxebzitzak -- %3
ALOKAIRUAN DAUDEN ETXEBIZITZEN GEHIENEZKO PREZIOA EROSTEKO AUKERAREKIN EROSKETA EGITERAKOAN Gehienezko salmenta prezioa behin behineko kalifikazioaren erreferentziazko geienezko prezioari koefizientea aplikatzearen emaitza da. Kalifikazio urte ondorengo kontsumo prezioaren indize aren ehuneko aldagaia eguneratuta.(1)
Gehienezko salmenta prezioa kalkulatzeko koefezienteak zonaldearen arabera Tipologia
A(A1/A2/A3) B C D
Aurreratutako ordainketa kontzeptuan aplikatu beharreko beherapena:
Jasotako errentengan %a 10 urterako erregimen bereziko BOE 1,7 1,5 1,5 1,5 %60 10 urterako erregimen orokorreko BOE 1,7 1,5 1,5 1,5 %60 10 urtetara prezio kontzertatutako BOE 1,7/1,6/1,6 1,5 1,5 1,5 %40
7 urtetara kontzertatutako etxebzitzak Gehienezko prezioa erosketa aukera gauzatzeko momentuan dagoena izango da
%40
Erosketa aukera behin betiko kalifikazioa egin denetik 10 urte pasa direnean gauzatu daiteke (7 urte kontzertatutako etxebizitzetan) eta beti ere etxebizitza etenik gabe 5 urtetan okupatuta egon denean.
* 2009/2012 etxebizitza eskubide Planaren 13/2010 dekretuaren 3 artikuluaren arabera definituta. **MBE,.Lurzoru erabilgarriaren metro karratuko zenbatekoa eurotan da, Ministro Kontseiluak adostutakoan ezartzen dena. 2012an 758€tan mantentzen da. (1) TES/36/2012 Aginduaren arabera Iturria: Generalitat de Catalunya
92
Salmentara zuzendutako babes ofizialeko etxebizitzak esleitzeko eta sustatzeko laguntza publikoak
PERTSONA EDO ENTITATE SUSTATZAILEEI LAGUNTZAK
Hitzartutako maileguak Abenduak 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 12 eta 33 artikuluetan aurreikusitako baldintzen arabera estatuko administrazioak eta finantza entitateen arean hitzartutako maileguak.
Erregimen bereziko babes ofizialeko etxebizitzetan gizarte kohesioa bermatzeko diru-laguntzak. Generalitateko laguntza.
–A eta B zonaldeetan erregimen bereziko etxebizitzako 8.000€ –C eta D zonaldeetan erregimen bereziko etxebizitzako 12.000€.
Babes ofizialeko etxebizitzen energia kalifikaziorako diru-laguntzak Abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 63. Artikuluan aurreikusitako diru-laguntzak. BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK ETA ERABILITAKO ETXEBIZITZAK EROSI NAHI DUTEN PERTSONEI LAGUNTZAK
ESTATUKO LAGUNTZAK
Hitzartutako maileguak
–Erregimen bereziko, erregimen orokorreko edo prezio kontzertatuko babes ofizialeko etxebizitzak esleitzeko Estatuko Administrazioak eta finantza entitateen arteko hitzartutako maileguak.
–Salmenta aukera duten babes ofizialeko etxebizitza modalitate guztien erosketarako Kataluniako Generalutat eta finantza entitateen artean hitzartutako lehentasunezko maileguak.
GENERALITAT LAGUNTZAK Lurzoruaren eskubidearen lagapenarekin BOE erosketarako diru-laguntzak
Titularitate publikoko lurzoruan sustatutako etxebizitzaren eskubideko lurzoruaren lagapena egiteko, erregimen berezi edo orokorreko babes ofizialeko etxebizitzen sustatzaile diren pertsona edo entitateek Kataluniako Etxebizitza Agentziaren aurrekontutik diru-laguntza jaso dezakete, 10 urteko epe batean 800 euro urteko gehienez. Titularitate pribatu edo publikoa duten lurzoruan sustatutako etxebizitzaren lurzoru eskubidea lagatzeko, beti ere eskuratzailearen alde domeinu residualaren erosketa aukeraren eskubidea hitzartu bada, eregimen bereziko edo orokorreko etxebizitza esleitzen duten pertsonek, Kataluniako Etxebizitza Agentziaren aurrekontutik diru-laguntza lortu dezakete 10 urtetan zehar 500 euro urteko gehienez (1)
Ko-jabetza erregimenean BOE eskuratzaileari laguntzak
Erregimen berezi, orokorreko edo prezio kontzertatutako BOE esleitzen duten pertsonek, Kataluniako Generalitatekin batera ko-jabetza erregimenean esleitu dezakete. Generalitatearen alikuota zatia etxebizitza salmenta prezioaren %10 izango da gehienez. Etxebizitzen salmenta prezioak ezin izango du zonalde bakoitzean ezarritako gehienezko prezioaren %90a gainditu. Berrerosketarako gehienezko epea 15 urtetakoa da.
Kontzertatutako etxebizitzen erosleek hitzartutako maileguak eta lehentasunezko maileguak lortu ditzakete beti ere familiako diru-sarrerak 4,21 aldiz IRSC gainditzen ez dutenean eta etxebizitzara lehen irisgarritasun baldintzak betetzen badituzte, etxebizitzaren prezioaren %2ko galdutako hondoa duen diru-laguntza bat lortu dezakete. (1) TES/36/2012 Aginduaren arabera
93
Alokairura eta erosketa aukera duten alokairuei zuzendutako babes ofizialeko etxebizitza sustapenerako laguntza publikoak
ALOKAIRUKO ETA EROSKETA AUKERA DUTEN ALOKAIRUKO BOE Hitzartutako maileguak
Abenduak 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 12 eta 33 artikuluak aurreikusten dituzten baldintzen arabera estatuko Administrazioak eta finantza entitateen artean hitzartutako maileguak.
25 urtetara alokairua(€ m
2erabilgarriko )(1)
10 urtera alokairu edo erosketa aukera duen alokairua
(€ m2 erabilgarriko) (1)
Zonaldea*
Erregimen orokorra Erregimen berezia Erregimen orokorra Erregimen berezia
A 200 270 150 180 B 180 250 130 160 C 170 240 120 150
Diru-laguntza orokorrak
D 160 230 110 140 Energia kalifikaziorako diru-laguntzak
Abenduak 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 63 artikuluak aurreikusitako diru-laguntzak.
BABESTUTAKO TALDEENTZAT OSTATU HARTZE SUSTAPENA
Bereziki ahulak diren taldeei zuzendutako etxebizitzak 25 urtera alokairu babestuan dauden erregimen bereziko etxebizitzen finantza baldintza berak.
Hitartutako diru-laguntzak eta subsidioak
Bestelako talde bereziei zuzendutako etxebizitzak 25 urtera alokairu babestuan dauden erregimen orokorreko etxebizitzen finantza baldintza berak..
Bereziki ahulak diren taldeei zuzendutako etxebizitzak 300 €/m2 erabilgarri Diru-laguntzak (2) Bestelako talde bereziei zuzendutako etxebizitzak 190 €/m2 erabilgarri
(1) Diru-laguntzaren kalkuluaren arabera zenbatu daitekeen gehienezko azalera 70 m2koa da, nahiz eta etxebizitzaren benetako azalera erabilgarria handiagoa izan. Alokairuan dauden etxebizitzen hastapeneko urteko gehienezko errenta 10 urtetara babes ofizial ezarpen eraginkorrarekin, 10.1 artikuluan aurreikusten den gehienekoarekiko puntu 1 murrizten den kasuetan, pertsona edo entitate sustatzaileek Kataluniako Etxebizitza Agentziaren aurrekontutik diru-laguntza osagarri bat jaso dezakete alokairuarekin lotutako 10 urteetan zehar etxebizitza bakoitzeko urteko gehienez 800 euro. TES/36/2012 Aginduaren arabera. (2). Diru-laguntza hauen kalkuluaren gehienezko azaleraren zenbatekoa 40 metro karratu erabilgarri dira. Behin betiko kalifikatutako talde ahulei zuzendutako babestutako ostatu hartze bakoitzeko diru-laguntza osagarri bat jaso daiteke, “Kataluniako Etxebizitza Agentziaren” aurrekontuetatik 10 urteko epean gehienez 800€ urteko. TES/36/2012 Aginduaren arabera. * 2009/2012 Etxebizitza eskubide Planaren 13/2010 Dekretuaren 3 artikuluan definitutakoaren arabera. Iturria: Generalitat de Catalunya
94
Jarduerak lurzoruari dagokionez
Diru-laguntza (aurreikusitako babes ofizialeko etxebizitza bakoitzeko €) A1etaA2*Zonaldeak A3 eta B*Zonaldeak C eta D*Zonaldeak
Lurzoruaren kostu handiko esleipena lurzoru eta etxebizitza ondareak eratzeko babes ofizialeko etxebizitzei zuzenduta . 3.200 2.470 2.250
Diru-laguntza aurreikusitako babestutako ostatu hartze bakoitzeko €) A1eta A2*Zonaldeak A3 eta B*Zonaldeak C eta D*Zonaldeak
Lurzoruaren kostu handiko esleipena babestutako talde ahulentzat ostatu hartzeari zuzenduta 1.600 1.235 1.125
Lurzorua esleitzeko laguntzak. (Generalitatearen laguntza).
Diru-laguntza hau edozein administrazioko bestelako diru-laguntzarekin bat etorri daiteke, beti ere batura guztiak esleipenaren kostua guztira gainditzen ez duen bitartean.
* 2009/2012Etxebizitza eskubideko Planeko 13/2010 dekretuaren 3 artikuluan definitutakoaren arabera
95
Birgaitze programak
BIZITEGI ERABILERAKO ERAIKIN ETA ETXEBIZITZEN BIRGAITZE OROKORRAREN PROGRAMA. Generalitatateko laguntza bereziko programa.
Obra mota
Diru-lagguntza (%
babestutako aurrekontuare
ngan)
Ondorengoaren arabera %10eko diru-laguntza
gehigarria
Egitura patologiak %50 Eraikuntza gabeziak %25 Patologiak birgaitzea Arriskuan dauden elementuak %50 Igogailua ezarri %45 Igogailu arte muga arkitektonikoak kendu %45 Irisgarritasuna erraztu Bi jarduerak %60
Indarrean dagoen araudiari instalazioak egokitu %40 Itxiduren zati sendoan esku hartzeak %40 Perfiletan eratutako irekieretan esku hartzeak %40 Bi jarduerak %60
Etxebizitza eraikinen birgaitzea
Energiaren jasangarritasun, eraginkortasun eta birgaitzearen hobekuntza Ur bero sanitarioa eta energia elektrikoaren ordez beste energia
aukeren instalazioa %40
Bizigarritasun baldintzak lortzeko obrak %40 Mugikortasun mugatua duten pertsonei edo bestelako gaitasun urriak dituzten pertsonei zuzenduta etxebizitza barruan egokitasun obrak
%40
Indarrean dagoen araudiari instalazioen egokitzapena %25 Estaldura termiko nahiz akustikoko zati sendoan esku hartzeak %40 Perfiletan eratutako irekieretan esku hartzeak %40
Etxebizitzen birgaitzea Etxebizitzaren
isolamendu termiko nahiz akustikoaren hobekuntza
Bi jarduerak %60
35 urtetik beherako pertsonak Familia ugaria Guraso bakarreko familia Salmenta edo alokairuari zuzendutako birgaiketa Mendian kokatutako eraikin edo etxebizitzak Interes nazionala duen ondasun kulturalaren zati den eraikin edo etxebizitza . Zigor espediente eta babes-gaindiko desjabetzea dela eta Udalak egin beharreko birgaitze obrak
Aurreikusitako birgaitze obrek ere hitzartutako maileguak jaso ditzakete. INTERES HANDIKO MULTZOEN ETA BIRGAITZE EREMUEN BIRGAITZE PROGRAMAK
Eremu zehatzetako eremuetan eraikin eta etxebizitzen birgaitzera zuzendutako laguntzak Udalek proposatutakoak. Eremu hauek interes handiko multzo edo birgaitze eremu gisa izendatuak izan daitezke. Udalek Etxebizitza Plan Lokal bat izan beharko dute eremu hauek izendatzeko.
Interes bereziko multzoa Aurretik azaldutako laguntzak %10ean haziko dira. Proiektuaren kostua eta obraren zuzendaritza estaltzeko diru-laguntza, obraren babestutako aurrekontuaren %7 aurreikusten da.
Birgaitze eremuak Birgaitze osoa eremua izendatuak izan daitezke, hiri-berrikuntza eremua edo zentro historikoa eta laguntzak 2066/2008 Errege Dekretuko III. Kapituluan aurreikusitakoaren arabera ezartzen dira, atal honetan azaldutako eta 13/2010 Dekretuan aurreikusitako bestelako laguntzekin bat etortzen ez direlarik.
Iturria: Generalitat de Catalunya
96
Etxebizitzako gizarte programak(1)
ETXEBIZITZA ORDAINTZEKO LAGUNTZA PROGRAMAK
Helburua Diru-sarrera urriak edo neurrizkoak dituzten pertsonen hipoteka prestamoen kuotak edo alokairua ordaintzeko laguntzak, etxebizitzaren kostuak bizitoki gizarte bazterketa edo gizarteratze prozesua zaildu dezakeen kasuan.
Laguntzen zenbatekoa
Zenbatekoa alokairu justuaren eta kontzertatutako edo orekatutako alokairuaren arteko diferentzian ezartzen da. Alokairu justua: Diru-sarreren %20% < 0,94 aldizIRSC bada:urteko 7.235 €
Dir- sarreren %30 0,94-2,35 aldiz IRSC artean badago : 7.235 € - 18.089 €. Kontzertatutako alokairua: Kontratuan ezarrita dagoen errenta. Gehienezko zenbatekoa: urteko 3.600 €.
Onuradunak Haztatutako familiako diru-sarrerak: <2,35 aldiz IRSC. GIZARTE ALOKAIRURAKO BITARTEKARITZA PROGRAMA
Helburua Gizarte alokairura zuzenduta dagoen etxebizitza parkea hazi, diru-sarrera baxuak ditzten biztanleak etxebizitzara irisgarritasuna ahalbidetzeko, garantia publiko sistema baten bidez, hutsik dauden etxebizitzen jabeentzat. Alokairu bitartekaritza poltsak eta etxebizitza gazte poltsak jabeen eta maizterraren artean bitartekari gisa aritzen dira, ondorengo funtzioak betetzen dituztelarik:
Konfidantza eta etxebizitzaren erabilera egokia eta kobratzea bermatzen dute. Merkatuaren alokairu errenten azpitik ezartzen dituzte prezioak Bizikidetza unitatearen diru-sarrera maila kontutan hartuz, errenta egoki bat aintzat hartu beharko dute
Bitartekaritza sarea
Ordainketa: Poltsek, alokairu kontratu berriko 450€ jasotzen dute eta kudeaketa kontzeptuaren arabera kontratua sinatu den urte bakoitzeko 200€
Etxebizitza esleipena 1go, hobekien egokitzen den familia unitateari ematen zaio, finantza ahalegina eta tamainaren araberako etxebizitza lurzorua kontutan hartuz. 2º. Baldintza beretan eskaeren antzinatasunaren ordena kontutan hartzen da.
Eskatzen duten pertsonentzat ez dago diru-sarrera mugarik
Jabeentzat onurak
Errenta kobratzeko asegurua Arrisku anitzeko asegurua Ordainketa ezaren aurrean asegurua Bizitegi edo egokitzapen obrak gauzatzeko 6.000. € arteko diru-laguntzak
Alokairu errentak Etxebizitza librea: Merkatuaren prezio azpitik gutxienez %20 6.000€ko diru-laguntza jaso duen etxebizitza lagapen programa. Merkatuaren preziotik behera %30 gutxienez Babestutako etxebizitza: bere babes erregimenari dagokiona .
GIZARTE ALOKAIRURA ZUZENDUTAKO EXEBIZITZA ADMINISTRAZIOARI LAGAPEN PROGRAMA
Helburua Administrazio publikoek kudeatutako gizarte alokairuen etxebizitza parkea hazi, etxebizitza jabeei denbora epe labur batean ordainduta lagatzeko aukera eskaintzaren bidez
Programa honek bitartekaritza poltsa baten erabilera,esleitze sistema eta alokairu errentaren bitartekaritza programarekin konpartitzen du.
Jabeentzat onurak Aseguratutako alokairua, Administrazioarekin hitzartutako canon edo epeko errentaren kobratzearen bidez, alokairu kontratua indarrean dagoen bitartean. 6.000 €ko diru-laguntza, bizitoki edo egokitzapen obrak egiteko (beti ere alokairuaren arabera murrizketa bat onartzen dutenean)
Etxebizitza gizarte programak Kataluniako Generalitatearen laguntza bereziko programak dira . Iturria: Generalitat de Catalunya
97
Etxebizitza gizarte programak(2)
PROGRAMA DE VIVIENDAS DE INSERCIÓN Y ALOJAMIENTOS DE ACOGIDA
Helburua:
Etxebizitza eskaintza hazi birgizarteratze arazoak dituzten pertsonei eta epealdi batean harreta berezia eta jarraipen nahiz tutela berezia behar duten pertsonei arreta emateko.
Gainokupazio eta etxebizitza azpiko alokairu kontratuen biktima diren pertsonei etxebizitza eskaintza. Irabazteko asmorik gabeko entitateak eta etxebizitza eta ostatu hartze hauek kudeatzen dituzten udalerriak lagundu.
Kudeaketa entitateei laguntzak
Laguntzak urtero ezartzen dira Kataluniako Etxebizitza Agentziak urtero 1.200€ko ekarpen bat egiten du kudeatutako etxebizitza edo ostatu hartze bakoitzeko. Etxebizitzetako pertsona titularrek 6.000€ko diru-laguntzak jaso ditzakete bizitegi edo egokitzapen obrak aurrera eramateko.
ALOKAIRU PARKEEN BIRGAITZE PROGRAMA Alokairu publiko parkearen birgaiketa
Helburua: Alokairuko parke publikoen erabiltzaileen pertsonei ezarritako laguntza sistema bermatzea
2,339168 IRSC baino diru-sarrera baxuagoak dituzten eta errentari aurre egitea ezin duten maizterrei zuzendutako laguntzak
Alokairu pribatu parkearen birgaiketa
1985eko maiatzaren 9a baino lehenagoko kontratua duten lursail jabeekin hitzarmenak 1985 urte aurretiko kontratuak dituzten lursailen jabeekin hitzarmenak, nahitaezko luzapenarekin, edo zailtasun bereziak dituzten maizterren kasuentzat beranduagoko datarekin, bere errentagarritasuna hobetzeko.
Jabeei laguntzak Alokairuzko kontratuen azterketa oreka ekonomikotik beherago aurkitzen diren errentak antzemateko. Kontratuzko alokairua eta orekazko alokairuaren arteko desberdintasuna konpentsatzeko laguntzak ezartzea. Birgaitze obrak egiteko laguntzak ezartzea Birgaitze obrak direla eta jabearen subrogazioa paperean, jabeak zuzenean egin nahi ez badu.
Jabeeb bete beharrak Mantentze eta beharrezkoak siren hobekuntza obrak gauzatu. Hutsik dauden etxebizitzak alokatu babestutako alokairu erregimenean, hamar urtetan gutxienez. Kontratuan nahitaezko luzapena duten maizterren harremana duintasunez mantendu.
Iturria: Generalitat de Catalunya
98
AVALLOGUER. Estaldura erregimenak alokairu kontratuentzat.
Alokairuko kontratuaren data 54/2008 Dekretua indarrean jarri zen data ondorengoa izan beharko du (2008ko abuztuak 29).
Bartzelona A Zonaldeko gainontzeko udalerriak
B Zonaldea C Zonaldea D Zonaldea Hitzartutako hileko errenta gehienezkoa*
1.500 € 1.200 € 1.000 € 800 € 600 €
Bi hiletako fidantza eskatu ez izana , eta ez eta bestelako garantiarik kontratua sinatzeko avalloger-en helburu berarekin.
Lurzoruaren Kataluniako Institutuan alokairuaren kontratu osoa, 54/2008 Dekretuko 5 artikuluak azaltzen duen txostena eta fidantza utzi izana.
Avalloguer-a lortu ahal izateko baldintzak
Jabeak eta maizterrak konpromisozko txosten bat idatzi beharko dute .
Avalloguer-aren ezaugarriak
Jabeei gehienez 5 hilabeteko alokairuaren kantitate baliokidea jasotzea ziurtatzen zaie, maizterrak errenta ez ordaintzeagatik kaleratze sententzia bat lortzeko prozesu judizial bat prestatzen hasten bada. Zenbaketarako hilabeteko alokairua nahitaezko fidantza gisa ezarriko da, eta prozesal kostuak ez dira inoiz kontutan hartuko. Maizterrak Kataluniako Generalitateari jabea aldi batean asebete dituen kostuak itzultzearen konpromisoa hartzen du.
* Avalloguer programak estaltzen dituen zonaldeak gainontzeko programei Laguntza ezartzen zaien berberak dira. 2009/2012 Etxebizitza eskubideko Planaren 13/2010 Dekretuaren 3 artikuluan definitutakoaren arabera. Iturria: Generalitat de Catalunya
99
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
V. ERANSKINA
VALENTZIAKO ERKIDEGOAN INDARREAN DAUDEN LAGUNTZEN ESKEMA
100
Jarduketa babestuak eta etxebizitza babestuen tipologia. Valentziako Erkidegoko 2009-2012 aldirako Etxebizitza Plan Autonomikoa
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN TIPOLOGIA
Gehieneko diru-sarrerak
Tipologia Gehieneko
diru-sarrerak Gehieneko diru-sarrerak kalkulatzeko koefiziente
haztatzaileak
Gehieneko diru-sarrerak
Erregimen bereziko BOE 2,5 aldiz IPREM adierazlea
Erregimen orokorreko BOE 4,5 aldiz IPREM adierazlea
Saltzeko etxebizitzak
Erregimen itunduko BOE 6,5 aldiz IPREM adierazlea
Erregimen bereziko BOE 2,5 ALDIZ IPREM adierazlea
Erregimen orokorreko BOE 4,5 aldiz IPREM adierazlea
Erregimen itunduko BOE 6,5 aldiz IPREM adierazlea
Koefizientea kalkulatzeko, familia-unitateko kideen kopuruari loturiko koefizientea eta etxebizitzaren kokalekuari loturiko koefizientea biderkatu behar dira.
Laguntzak eskuratu ahal izateko, gutxieneko diru-sarrerak egiaztatu beharko dira: familia-unitatearen diru sarrerak hitzartutako maileguaren gehieneko zenbatekoaren hamalaurena baino altuagoak izan beharko dira. Laguntzak eskuratu ahal izateko, errentarien diru-sarrerak IPREM adierazlea 0,5 bider baino handiagoak izan beharko dira, gutxienez.
Alokairuko etxebizitzak
Etxebizitza horien alokairuaren gutxieneko iraupena 10 edo 25 urtekoa izango da. Hamar urtean alokatzeko etxebizitza babestuen kasuan, erosteko aukera eskainiko duen alokairu-kontratua erabili ahal izango da. Egoera oso ahulean dauden kolektiboentzat
Alokairu-erregimenean babestutako bizitokiak
Beste kolektibo espezifiko batzuentzat Estatuko Etxebizitza Planean jasota dago zein diren lehentasuneko babesa behar duten kolektiboak.
*IPREM (ondorio anitzen errenten adierazle publikoa). 2012an: 7.455,15 € Iturria: 66/2009 Dekretua, Maiatzaren 15ekoa. Valentziako Generalitatea eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua.
101
Gehieneko prezioak eta gehieneko errentak
BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN GEHIENEKO PREZIOAK Etxebizitza babestuen gehieneko prezioa desberdina da etxebizitza motaren eta eremu geografikoaren arabera. Gehieneko prezioa lortzeko, estatuko oinarrizko modulua (EOM*) hainbat koefizienterekin biderkatu behar da.(1)
Gehieneko prezioa (€/m2), eskualdearen arabera. Koefizientea x EOM. Gune geografikoa
Tipologia A ATPMSa* :
Valentzia
A ATPMSa* : Castello eta
Alacant B ATPMSa* : C1 ATPMSa* C2 ATPMSa* A Gunea
Erregimen bereziko BOE 2,25 2,10 1,95 1,72 1,72 1,50
Erregimen orokorreko BOE 2,40 2,24 2,08 1,84 1,84 1,60
Erregimen itunduko BOE 3,06 2,88 2,52 2,25 2,16 1,80
Etxebizitza erabilia 3,04 2,88 2,52 2,08 2,00 1,60 Etxebizitzei loturiko garajeen eta trastelekuen gehieneko prezioa ezin izango da etxebizitzaren gehieneko prezioaren % 60 baino altuagoa izan. Horretarako zenbatuko den gehieneko azalera 25 m2-koa izango da garajeen kasuan, eta 8 m2-koa trastelekuen kasuan.
ATPMS*: Gehieneko prezio goreneko lurralde-eremua ALOKAIRURAKO BABES OFIZIALEKO ETXEBIZITZEN GEHIENEKO ERRENTAK
Urteko gehieneko errenta kalkulatzeko, behin-behineko kalifikazioan metro koadro baliagarri bakoitzeko gehienez ezarri ahal den erreferentziako prezioari ehuneko zehatzak ezartzen zaizkio. Etxebizitza alokairu-erregimenean 10 urtean baino luzaroago mantentzen bada, une horretatik aurrera gehieneko prezioa urtero eguneratu ahal izango da, KPIaren arabera (3).
Gehieneko errenta
kalkulatzeko ehunekoak
10 urterako alokairua duten etxebizitzak saltzeko gehieneko
prezioa
Aurreratutako ordainketa gisa ezarri beharreko gutxieneko deskontua
Erregimen bereziko BOE, 25 urtean % 3,5
Erregimen orokorreko BOE, 25 urtean
% 3,5
Erregimen itunduko BOE, 25 urtean
% 3,5
-- --
Erregimen bereziko BOE, 10 urtean % 4
Erregimen orokorreko BOE, 10 urtean
% 4,5
Erregimen itunduko BOE, 10 urtean
% 4,5
1,7 aldiz behin behineko kalifikazioko prezioa Ordaindutako alokairu guztien % 30. Alokairua sustatzeko diru-laguntza osagarria eskuratzeko, gutxienez ordaindutako alokairuen % 50eko kenkaria beharko da.
(1) EOM metro koadro baliagarri bakoitzeko ordaindu beharreko zenbatekoa da, eta Ministro Kontseiluak erabakitzen du. 2012an 758 € ziren. (2) Ehuneko horiek Estatu Planean ezarritako gehieneko errentak baino puntu bat baxuagoak dira.
102
(3) 1713/2010 Errege Dekretuak egindako aldaketaren arabera Iturria: Maiatzaren 15eko 66/2009 Dekretua, eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua. Valentziako Generalitatea
Saltzekoak diren babes ofizialeko etxebizitzak sustatu eta erosteko laguntza publikoak.
SALTZEKOAK DIREN ETXEBIZITZEN SUSTATZAILEENTZAKO LAGUNTZAK
Etxebizitza Idazkaritzaren eta Kreditu Erakundeen artean hitzartutako maileguak.
Interes-tasa efektiboa: Euriborra + 25-250 puntuko heina (3)
Gehieneko zenbatekoa: Prezioaren % 80
Hitzartutako maileguak
Amortizatzeko epea: gutxienez 25 urte. BABES PUBLIKOKO ETXEAK ETA ETXEBIZITZA ERABILIAK EROSTEN DITUZTENENTZAKO LAGUNTZAK
Familiako diru-sarrera haztatuak
(1) Orokorrean
35 urtera arteko gazteak
Genero-indarkeria jasan duten emakumeak,
dibortziatuak, banatuak
Familia ugariak, guraso bakarrekoak edo menpeko
pertsonak edota onartutako urritasuna duten pertsonak
dituzten familiak
<2,5 bider IPREM adierazlea
7.500 € 10.500 € 8.500 € 9.500 €
<2,5-3,5 bider IPREM adierazlea
5.000 € 8.000 € 6.000 € 7.000 €
<3,5-4,5 bider IPREM adierazlea
2.500 € 5.500 € 3.500 € 4.500 €
Lehen etxebizitza eskuratuko duen eroslearentzako
laguntza
Hiru seme-alaba baino gehiago dituzten familia ugarientzat, 1.000 € gehiago seme-alaba bakoitzeko. Etxebizitzak ATPMS-A, ATPMS-B edo ATPMS-C eremuetan daudenean, zenbatekoak areagotu egingo dira: 1.200 €, 600 € eta 300 € gehiago, hurrenez hurren. Erregimen itunduko etxebizitza babestuek laguntza horiek jasotzeko, ez da beharrezkoa izango aurretiaz prezio hitzartua izatea. Erregimen bereziko edo orokorreko babes ofizialeko etxebizitzak erosten dituzten pertsonentzat, etxebizitza lehen aldiz erosten dutenean(2).
(1) IPREM adierazlea: 7.455,14 € (2) Ez dute inoiz etxebizitzarik jabetzan izan, edo 2006/2008 Errege Dekretuaren 1.2. artikuluak aurreikusitako egoeraren batean daude. (3) 2010eko abenduaren 20az geroztik, 1713/2010 Errege Dekretua ezarri ondoren, diferentziala oinarrizko 65 puntukoa zen. Iturria: Maiatzaren 15eko 66/2009 Dekretua, eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua. Valentziako Generalitatea
103
Alokatzekoak diren babes ofizialeko etxebizitzak sustatzeko laguntza publikoak, eta errentarientzako laguntzak
ALOKAIRURAKO ETXEBIZITZA BABESTUA SUSTATZEKO PROGRAMA Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planean ezarritako laguntzez gain, alokairuko etxebizitzen sustatzaileek Generalitatearen aurrekontuaren kargura dauden diru-laguntza osagarriak ere jaso ahal izango dituzte. Horretarako, erregimen bereziko etxeak sustatu beharko dituzte, edota erregimen orokorrekoak, baldin eta berorien errenta errenta berezikoekin bat badator. Era berean, diru-laguntza osagarriak jaso ahal izango dituzte oso egoera ahulean dauden kolektiboentzako bizitokien sustatzaileek, bai eta erregimen berezian alokatzeko asmoz etxebizitza erabiliak erosten dituzten diru-irabazi asmorik gabeko erakundeek eta enpresa publikoek ere.
LAGUNTZA OSAGARRIA Amortizatzeko epea Zenbatekoa
10 urte 50 €/m2 25 urte* 100 €/m2
Erosteko aukera ematen duen alokairua* 90 €/m2
*Diru-laguntza eskuratzeko, ordaindu beharreko zenbatekoaren kenkaria, gutxienez, ordaindutako alokairu-sarien % 50ekoa izango da. ERRENTARIENTZAKO LAGUNTZA PROGRAMA
Errentarientzako laguntza-programak ezartzen duenez, Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planean jasotako laguntzak eskuratu ahal izateko, Abenduaren 12ko 2066/2009 Dekretuan ezarritako baldintzak ez ezik, honako baldintza hauek ere bete beharko dira:
• Kontratuak urtebeteko iraunaldia izango du, gutxienez.
• Errenta banku-bidez ordainduko da, dela transferentzia eginez, dela helbideratuz.
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Planean Etxebizitza Idazkaritzak ezarritako helburuak bete ondoren, Generalitateak, bere aurrekontuaren kargura, helburuak areagotuko ditu, 5.000 jarduketa finantzatu arte.
104
Alokairuko bitartekaritza-sarea: Valentziako Alokairu Agentzia
Valentziako Alokairu Agentziak doako zerbitzu eta bermeak eskaintzen dizkie jabeei nahi errentariei, Valentziako Erkidego osoan alokairuko etxebizitza bultzatzeko asmoz.
ERRENTARIEN POLTSAN SARTUKO DIREN ERRENTARIENTZAKO ZERBITZUAK 'Etxebizitzen Poltsan’ kalitatezko etxebizitza bilatzea, beraren diru-sarrerei egokitutako errentan. Alokairuko etxebizitza-alorreko informazio eta aholkularitza juridiko integrala. Kontratua prestatzeaz gain, beraren sinadura-ekintza nahiz iraunaldi osoa ikuskatuko da. Etxea alokatzeko laguntza publikoei buruzko informazioa eta, hala bada, izapideetan laguntzea.
Errentan hartutako etxebizitzak bizi-baldintza egokiak dituen bermea.
ETXEBIZITZA ETXEBIZITZEN POLTSAN SARTU DUTEN JABEENTZAKO ZERBITZUAK Valentziako Alokairu Agentziako “Etxebizitzen Poltsan” sartzea. “Errentarien Poltsan”, etxebizitzarako egokia izango den errentaria bilatzea, Agentziak eskaturiko baldintzak betetzen dituen bermea izango duela kontuan hartuta. Alokairuko etxebizitza-alorreko informazio eta aholkularitza juridiko integrala. Kontratua prestatzeaz gain, beraren sinadura-ekintza nahiz iraunaldi osoa ikuskatuko da. Kontratuan edota errentariekin gerta litezkeen gorabeheren jarraipen etengabea.
Errentak ez ordaintzea eta errentariek eragindako kalteak estaliko dituen asegurua, bi urtez, baldin eta etxebizitzak bost urterako alokairuan uzten badira.
Aseguru horren onuradunak izan daitezke alokairuko etxebizitzen sustatzaileak ere, baldin eta Bitartekaritza Sareari etxebizitzak uzten badizkiote.
Iturria: Maiatzaren 15eko 66/2009 Dekretua, eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua. Valentziako Generalitatea
105
Birgaitze Integraleko Areen Programa (ARIS) eta Hiri Birgaitzerako Areen Programa (ARUS)
MULTZO HISTORIKOAK, HIRIGUNEAK, AUZO NARRIATUAK ETA LANDA-EREMUKO UDALERRIAK BIRGAITZEKO PROGRAMA (ARIS)
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana onartzen duen Abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 48.6. artikuluan ezarritako laguntzez gain, Generalitateak diru-laguntza osagarriak eman ahal izango ditu. Aipaturiko Errege Dekretuan aipatzen dira zein diren jarduketa babestuak eta hartzaileek bete beharreko baldintzak.
LAGUNTZA OSAGARRIAK
Obra mota Orokorra Gune historikoak, hiriguneak eta landa-udalerriak
Narriatutako auzoen birgaitze integrala Gehieneko zenbatekoa: Birgaitzeko lanen aurrekontu osoaren % 40. Muga: 5.000 € etxebizitza bakoitzeko.
Gehieneko zenbatekoa: Obren aurrekontu osoaren % 40. Muga: 6.600 € etxebizitza bakoitzeko.
Eremu publikoa urbanizatu eta berriz urbanizatzeko lanak
Gehieneko zenbatekoa: Obren aurrekontu babestuaren % 20. Muga: % 30 x EOM x jarduketaren azalera.
HIRI-BERRIKUNTZARAKO AREEN PROGRAMA (ARUS)
Abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 52.6. artikuluan ezarritakoez gain, Generalitateak diru-laguntza osagarriak eman ahal izango ditu. Jarduketa babestuak eta onuradunek bete beharreko baldintzak aipaturiko Errege Dekretuan jasota daude.
LAGUNTZA OSAGARRIAK
Obra mota Diru-laguntzen zenbatekoa
Etxebizitza-eraikinak ordeztea Gehieneko zenbatekoa: Etxebizitza berrituen aurrekontu babestuaren % 35. Muga: 30.000 € etxebizitza bakoitzeko.
ARUSen sartutako etxebizitza-eraikinak birgaitzea
Hiria Birgaitzeko Lehentasuneko Programetarako ezarrita dauden laguntzak ezartzen dira.
* Landa-udalerritzat jotzen dira 5.000 biztanle baino gutxiago dituzten udalerriak. Iturria: Maiatzaren 15eko 66/2009 Dekretua, eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua. Valentziako Generalitatea
106
Etxebizitzak eta etxebizitza-eraikinak birgaitzeko RENOVE Laguntzen Programa
RENOVE LAGUNTZEN PROGRAMA Finantziazio babestua eskura dezaketen jarduketak
Estatuko 2009-2012 aldirako Etxebizitza eta Birgaitze Plana onartzen duen Abenduaren 12ko 2006/2008 Errege Dekretuak jasotzen du zein diren finantziazio babestua eskuratzeko aukera duten jarduketak
Laguntzen onuradunak Laguntzak eskuratu ahal izateko, Errege Dekretuaren 58. artikuluak ezartzen dituen baldintzez gain, honako baldintza hauek ere bete behar dira:
Ezinbestekoa da Eraikinaren Kontserbazio Txostena egitea, bertan zehaztuko baitira birgaitzean lehentasuna izango duten jarduketak. Birgaitu beharreko eraikinaren % 70 gutxienez ohiko etxebizitzak izango dira. Eraikinak 25 urte baino gehiago izan beharko ditu, ez bada irisgarritasunari lotutako birgaitzea egiten dela; kasu horretan, ez da antzinatasunaren baldintzarik egongo.
Edozein jarduketatan irisgarritasuna bermatu beharko da.
Diru-laguntza osagarriak Abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuan ezarritakoez gain, Generalitateak diru-laguntza osagarriak eman ahal izango ditu. Auzokide erkidegoak Izaera objektiboko diru-laguntza. Zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 20. Muga: 3.500 € etxebizitza bakoitzeko.
Diru-sarrerak Diru-laguntzaren zenbatekoa <2,5 bider IPREM adierazlea Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 20. Muga: 2.000 € 2,5-4,5 bider IPREM adierazlea Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 10. Muga: 1.000 € Etxebizitzen irisgarritasuna eta doikuntza (pertsona urrituak edo 65 urtetik gorakoak)
Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 25. Muga: 3.400 € Banakakoentzako laguntzak
Gutxienez 5 urteko alokairuko etxebizitzak egokitzea.
6.500 € etxebizitza bakoitzeko.
Iturria: Maiatzaren 15eko 66/2009 Dekretua, eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua. Valentziako Generalitatea
107
Etxebizitza berriak sustatzean, kalitatea eta energia-eraginkortasuna hobetzeko laguntzak
ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEAN, KALITATEA ETA ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO LAGUNTZAK Lortutako kalitate-profilaren eta energia-kalifikazioaren arabera emango dira laguntza horiek.
Kalitate-profilak Diru-laguntzaren zenbatekoa
Bi profil altuak 1.000 € etxebizitza bakoitzeko. Energia-aurrezpenaren kalitatearen profila
Instalazio termikoen errendimendua hobetzea, etxeko ur beroa sortzeko eguzki-indarra erabiltzea, etab.
Profil bat altua eta bestea oso altua 2.000 € etxebizitza bakoitzeko.
Iraunkortasunaren kalitatearen profila
Ur-kontsumoaren eraginkortasuna, iturgintzako eta saneamenduko instalazioen, ekipamenduen eraginkortasuna, materialen eta hondakinen kudeaketa, etab.
Bi profilak oso altuak 3.000 € etxebizitza bakoitzeko.
Iturria: Maiatzaren 15eko 66/2009 Dekretua, eta Ekainaren 25eko 105/2010 Dekretua. Valentziako Generalitatea
108
Birgaitzearen alderdi espezifikoak
HIRIA BIRGAITZEKO LEHENTASUNEZKO PROGRAMAK (PPRU) ETA LEHENTASUNEZ BIRGAITZEKO ETXEBIZITZA MULTZOEN PROGRAMAK (GVRP) Hiria Birgaitzeko Lehentasunezko Programa (PPRU) hiri-eremuetako esku-hartzeak indartzeko sortu da. Hala, espazio publikoaren antolakuntza hobetu nahi da, ingurumenaren, espazioaren eta arkitekturaren alorrean kalitate-baldintza egokiak lortzeko. Jarduketak PPRUaren bidez onartu ahal izateko, honako baldintza hauek bete behar dituzte:
200 etxebizitza baino gutxiagoko eremuetan Udalak aurkezturiko jarduketak, eta bertan: • Espazio publikoa urbanizatu eta berriz urbanizatzeko esku-hartze publikoa egotea eta
• Inguru hurbileko etxebizitza-eraikinak birgaitzea
GENERALITATEAREN LAGUNTZAK PPRUetan.
Abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren 60. eta 61. artikuluetan ezarritakoez gain, Generalitateak diru-laguntza osagarriak eman ahal izango ditu. Jabe-erkidegoak Izaera objektiboko diru-laguntza. Zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 40. Muga: 7.000 € etxebizitza bakoitzeko.
Diru-sarrerak Diru-laguntzaren zenbatekoa
<2,5 bider IPREM adierazlea Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 20. Muga: 2.000 €
2,5-4,5 bider IPREM adierazlea Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 10. Muga: 1.000 €
Banakakoentzako laguntzak
Eremu publikoa urbanizatu eta berriz urbanizatzeko lanak
Gehieneko zenbatekoa: Aurrekontu babestuaren % 40. Muga: % 30 x EOM x jarduketaren azalera.
Erregimen bereziko etxebizitza babestua Lehentasunez Urbanizatzeko Area batean egonez gero, Generalitateak 600 €-ko diru-laguntza osagarria emango du.
BERREGITE OBRETARAKO LAGUNTZAK Berregitea esaten denean, ARIS edo PPRU eremuan dagoen eraikina eraitsi eta guztiz ordeztea esan nahi da. Halako lanak egiten dira birgaitze-lanak egitea ezinezkoa edo desegokiadenean.
Alokairurako etxebizitzak 5.000 € etxebizitza bakoitzeko. Berregite-obretarako laguntzak
Izaera objektiboko diru-laguntza sustatzailearentzat. Etxebizitza babestua sustatzeagatik ezarritako diru-laguntzen osagarria da.
Saltzeko etxebizitza 2.000 € etxebizitza bakoitzeko.
Iturria: 66/2009 Dekretua, Maiatzaren 15ekoa. Valentziako Generalitatea
109 Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos
Azterlan, Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia-San Sebastián, 1 – Tel. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz