Date post: | 09-Mar-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | biblioteca-iescelanova |
View: | 233 times |
Download: | 5 times |
LETRAS GALEGAS 2014
LETRAS GALEGAS 2014
1
A infanciaNado en 1914 na parroquia dos Vilares en Guitiriz,
cursou as primeiras letras nunha escola “habanera”,é dicir, promovida polos
emigrantes na Habana para o desenvolvemento da xuventude
da súa parroquia.
LETRAS GALEGAS 2014 BiografíaBiografíaBiografíaBiografía
da súa parroquia.
LETRAS GALEGAS 2014
2
Adolescencia
e xuventude
Como moitos fillos do
rural, continuou estudos
no seminario conciliar de
LETRAS GALEGAS 2014
no seminario conciliar de
Mondoñedo e alí
permaneceu ata o ano 36
no que se suma á contenda
desde o seu posto no
Hospital militar de
Pontevedra.
LETRAS GALEGAS 2014
3
Tempo de
formación,
lecturas e amigosA formación clasicista que
proporcionaba o marco académico
eclesiástico completouse co pouso que
LETRAS GALEGAS 2014
eclesiástico completouse co pouso que
deixaron nel algúns autores galegos
de fonda raigame popular como Leiras
Pulpeiro ou Noriega Varela e trabou
coñecemento con autores coma el
ligados ao seminario ou vinculados á
vila de Mondoñedo como Crecente Vega,
Cunqueiro, Aquilino Iglesia Alvariño
ou Xosé Díaz Jácome.
4
LETRAS GALEGAS 2014
Os primeiros
pasos na
poesíaDa primeira etapa mindoniense
LETRAS GALEGAS 2014
Da primeira etapa mindoniense
son algúns poemarios que non se
deron a coñecer ata
os anos oitenta:
Follas verdes e Follas ó aire. Desde o punto de vista
editorial, foi un poeta serodio
e, ata o momento en que se
revela, desenvólvese na súa
faceta intelectual e humana.
5
LETRAS GALEGAS 2014
Ao remate da
guerra exerce
como docente
nun colexio
privado de
Vilagarcía de
Arousa, onde
permanecerá ata
LETRAS GALEGAS 2014
permanecerá ata
que consiga
praza de
funcionario
público en
Madrid como
tradutor do
Ministerio da
Gobernación.
6
LETRAS GALEGAS 2014
As primeiras publicacións demóranse moito e, aínda que se
sente apoiado por moitos dos seus
LETRAS GALEGAS 2014
sente apoiado por moitos dos seus amigos e compañeiros de pluma para
que publique un poemario, este virá precedido pola edición dalgún
dos seus poemas na revista da posguerra “Alba”, onde dará a
coñecer sete poemas, entre eles o seu famoso “Penélope” e pola
inclusión dalgúns poemas seus na escolma de Francisco del Riego.
7
LETRAS GALEGAS 2014
Non será ata 1961 cando apareza “Nimbos”, con trinta e dous poemas de temática varia que tivo varias edicións distintas nas que se corrixiron tanto cuestións de estilo como de lingua e que
lle valeu a consideración xeral de gran figura da poesía galega de posguerra.
LETRAS GALEGAS 2014
8
LETRAS GALEGAS 2014
Malia vivir boa parte da súa vida en Madrid
exercendo como funcionario público en diversos
LETRAS GALEGAS 2014
público en diversos organismos oficiais
(Instituto de Cultura Hispánica, Consello
Superior de InvestigaciónsCientíficas), retorna nos
mediados dos oitenta a Galiza e retírase aos seus
eidos de Guitiriz, ondemorrerá en 1990.
9
LETRAS GALEGAS 2014
NimbosTrátase dun texto que ofrece o
contrapunto de equilibrio entre o intimismo tan presente na poesía
galega do interior e a tendencia á reivindicación cívica da literatura
do exilio, sendo o elemento máis
LETRAS GALEGAS 2014
do exilio, sendo o elemento máis persoal, a súa dimensión cristiá e
unha visión da terra case panteísta.
10
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos
o deseño
editorialOs poemas
organízanse en sete apartados:
LETRAS GALEGAS 2014
sete apartados:
"Pórtico“
"Noite“
"Lus“
"Espranza“
"Milagre“
"Sono“
"Ferida"11
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos:
a metapoesía
Poemas
nos que
LETRAS GALEGAS 2014
nos que
reflexiona
sobre a
propia
poesía e o
peso que
esta ten na
súa vida
12
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos: a metapoesía
Coma ventos fuxidos
Estes non son poemas, nin cimentos
LETRAS GALEGAS 2014
nin cimentos
de poemas sequera. Son fragmentos
de min mesmo perdidos,
coma ventos fuxidos,
por antigos camiños esquecidos(…)
13
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos: a metapoesíaLETRAS GALEGAS 2014
NimbosSe é que o poema é só un nimbo de lus
que os ollos cegos póñenlles ás cousas
soñadas, ou amadas nas teebras,
das cousas que xa foron e se foron
Pro seguen sendo e non se van xa máis (…)
14
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos: a metapoesía
Coma brasasPoeta ou non, eu cantarei as cousas
que na soleira de min mesmo agardan.
Alumarei con fachas de palabras,
LETRAS GALEGAS 2014
ancho herdo meu, o mundo que me deron(…)
15
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos:
sentindo a Deus
LETRAS GALEGAS 2014
Alfa e OmegaFoi o comezo do tempo un berro de sede dende a lus
(…)
A esperanza do mundo é o amor consumido de sede
na consumación da crus (…)
16
LETRAS GALEGAS 2014
Noite no mundoNoite do mundo, oco
Nimbos:
sentindo a Deus
LETRAS GALEGAS 2014
Noite do mundo, oco
de estrela arrincada,
onde teimo verte
de repente arder
sobre a miña vida
xa case consumida
na ourela da nada!
(…)
17
LETRAS GALEGAS 2014
O verme e a estrela
Esta sede infinita de pureza
Nimbos:
sentindo a Deus
LETRAS GALEGAS 2014
purezaabsoluta, esta sede de
xustizaque nos queima, esta
sede de beleza…baixo as alas de pedra
da preguizae a paga do pecado en
cada esquinae a herbiña sobre a foia
e a ruína…
18
LETRAS GALEGAS 2014
Vese a Deus relucindo nos ollos dos que
esperan
Nimbos:
sentindo a Deus
LETRAS GALEGAS 2014
esperane nas linguas que
alampan, tremendo como lapas,
un Pan feito de lúa, perdón e beixo eternopra aló das andoriñas e o bafexar dos bois!
(…)
19
LETRAS GALEGAS 2014
E, cando apalparon a Morte, viron que era unha mau moi
donda que mataba
Nimbos:
sentindo a Deus
LETRAS GALEGAS 2014
donda que mataba unha lus e acendía outra lus,
e, moi ledos,chegáronse, a modiño, á
soleira do Reino,mesmo que o paporrubio nos
días de gran nevese acurrrucha cantando nas
portas dos labregos…
20
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos:
o paso do Tempo
QuizaisNon sei por qué me deron
esta mañá vidrada
LETRAS GALEGAS 2014
Non sei por qué me deron esta mañá vidrada
chea de alas de pomba(…)Non sei por qué me deron
esta tarde tan cenzacunha fonte no medio (…)
E esta noite baixiña con mil ventás acesas,
e baixo dela un leito! (…)
21
LETRAS GALEGAS 2014
Terra do tempoHora e lugar me deron, nau e
portos,
Nimbos:
o paso do Tempo
LETRAS GALEGAS 2014
portos,e a gloria de levar esta
inmortal ferida,e a de alterar a historia dos
vivos e dos mortos.Terra do tempo, miña escada
escura,Rocha de sombra onde o mencer
aniña.Admitido fun na esperanza pura,E a morte que me mata non é
miña.
22
LETRAS GALEGAS 2014
Sinto ás veces
Nimbos:
o paso do Tempo
LETRAS GALEGAS 2014
Sinto ás veces as horas nos meus ombros
e digo que me pesan coma un
reino.
23
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos: o peso da
Historia
O berro das pedrasIrios ou ártabros, bergantiños
ou caránicos, ei!
Ninguén veu a Lumieira, mesturada coa lus
LETRAS GALEGAS 2014
mesturada coa lus
do cotián mencer!
O milagre veu a vós coma o vento que vén pisando a herba,
Ge as vacas de Breogán nin siquera ergueran a cabeza!
Sant Iago esvarou para Galiza coma o sangue dentro dunha vea…(…) Druída, nas fragas de Deus
coma un niño enleado o o corazón,
Celtas! Tiñades os ollos axeitados á medida da verdá (…)
24
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos:
Galiza, a cerna e
a feridaA cerna
Hase de amar a cerna
LETRAS GALEGAS 2014
Hase de amar a cerna ata que sangue
O verdadeiro amor enferra en neve,
ara nun mar de rosas suco leve,
ai pro acadulla en sangue
25
LETRAS GALEGAS 2014
Terra achaiadaEi, o sol, o niño ardendo nos
loureiros!
Nimbos:
Galiza, a cerna e
a ferida
LETRAS GALEGAS 2014
loureiros!Ei, ledicia do agro cheo de homes!Nos meus ollos de neno lapas, hoxe
terra rebada.(…)
Sobor da lapa das espigas, ei!un son de frauta ou chafarís de
ameixas.Muiñeiras de anxos polos trigos,
hoxesombras alleas.
26
LETRAS GALEGAS 2014
Terra sucadaTerra sucada, poema
de cen versos na outonía!
Nimbos:
Galiza, a cerna e
a ferida
LETRAS GALEGAS 2014
de cen versos na outonía!orballa na cal, no escurocamiño de tantas vidas…
Ferve o grau, pulo enterradoda espranza, nena dormida.Terra do ceo arrincada!
Chora a terra desterrada,terra arada, nai perdida.
27
LETRAS GALEGAS 2014
PenélopeUn paso adiante e outro atrás, Galiza,e a tea dos teus soños non se move.
A esperanza nos teus ollos se espreguiza.
Nimbos:
Galiza, a cerna e
a ferida
LETRAS GALEGAS 2014
A esperanza nos teus ollos se espreguiza.aran os bois e chove.
Un bruar de navíos moi lonxanosche estrolla o sono mol coma unha uva. Pero ti envólveste en sabas de mil anos,
e en soños volves escoitar a chuva.Traguerán os camiños algún día
a xente que levaron. Deus é o mesmo.Suco vai, suco vén, Xesús María!
e toda cousa ha de pagar seu desmo.Desorballando os prados coma sono,o Tempo vai de Parga a Pastoriza.
Vaise enterrando, suco a suco, o Outono.Un paso adiante e outro atrás, Galiza!
28
LETRAS GALEGAS 2014
Nimbos:
a percepción da vidaComa un río
Coma un río quixera eu ser: cantar
con estrelas no lombo cara ó mar,
deixando unha chorima en cada pedra,
e unha bágoa de Deus en cada herba.
LETRAS GALEGAS 2014
(…)
E eu coma a néboa sobre os altos montes
que lles cobre a ferez e mailas bágoas;
e eu coma a estrela que entra polo oco
do lousado do pobre na agonía.
(…)
E eu coma un fondo río de recendos,
de voces e de luces: coma o aire,
que beixa todo e non se apousa en nada
Máis que no sangue, na raíz do sangue…
29
LETRAS GALEGAS 2014
Monumento á ausenciaAdeus ó amigo que non tivo tempo
de me enganar, pra sempre xa querido.Adeus á nena de ollos coma pregos
Nimbos:
a percepción da vida
LETRAS GALEGAS 2014
Adeus á nena de ollos coma pregosque será nena dentro de mil anos.
Adeus ás portas, xa pra sempre fieles;adeus ós montes, todos urizados
de estrelas de ouro vivo para sempre;
adeus ás pedras, coma rosas xa,adeus ás maus, quentiñas para sempre.
Que quente é agora o seo desta noitechagado pola lus daquel mencer
que pra sempre se foi e non se vai!
30
LETRAS GALEGAS 2014
LETRAS GALEGAS 2014
31
LETRAS GALEGAS 2014
Departamento de Lingua Galega e Literatura
Equipo de Dinamización Lingüística