Date post: | 02-Jul-2015 |
Category: |
Documents |
Upload: | mendigoiti |
View: | 192 times |
Download: | 7 times |
a
MAKINAK
Makina guztiek jarduerak errazago egiten laguntzen digute.
Denbora gutxiago behar izaten dugu.
Zereginak zehatz egiten ditugu.
Gauza arriskutsuak egiten laguntzen gaituzte.
Energia eralda ditzakegu.
1.Zertarako balio dute makinek?
Makina mekanikoak objetu
astunak higitzeko eta
altxatzeko erabiltzen
dira.Makina simple batzuetan
indarra aplikatu behar da eta
ahalegin gutxiago egiten
dugu.Makina mekaniko
gehienak eskuzkoak dira eta
beste batzuk automatikoak.
3.Makina termikoa
Berotzeko
Gas-
galderak,bero
gailuak...
Hozteko
Hozkailuak,
haize
egokituak...
Berotzeko eta hozteko
erabiltzen dira.
Elekrizitatearen,elektronikaren eta informatikaren bidez makinak
sortu dira.
Telefonoak,irratiak eta telebista komunikatzeko balio dute.
CD-eta mp3-irakurgailuak musika entzuteko erabiltzen ditugu.
Argazki-kamerak eta bideo-grabagailuak irudi finkoak eta higikorrak
garatzeko erabiltzen ditugu.
Gps-hargailuek orientatzeko balio dute.
Ordenagailuaren bidez gauza asko egin daitezke:jolastu,testuak
idatzi,komunikatu...
4.Komunikatzeko eta informazioa
erabiltzeko makinak
Karkasa edo estalkiak makina
babesten du,gainera
elementuak makinara lotzeko
balio du.Karkasaren gainean
jarri ohi dira makina
kontrolatzen dituen
elementuak.Adib.bideo
kontsolan.
Makinen zatiak
Higidura sortzen duten makina
automatikoek motor bat
behar dute.Bi motatakoak
daude.
Erregaiz dabiltzan motorrak:
Ibilgailu gehienek
erabiltzen dute.
Motor elektrikoak: Mota
guztietako makinetan
daude.
Bideo-kontsola begiratzean
karkasa ikusten dugu ez
egitura.
1.Egitura eta karkasa 2.Motorra eta zati higikorrak
Bideo kontsola ikustean
karkasa kenduta egitura
ikusten da.
Energia elektrikoaren bidez funtzionatzen duten, makinetan
daude.Zirkuituak energia eramaten dute
motorretara.Zirkuitu elektronikoek osagaiak oso txikiak
izaten dira.Zirkuitu batek milioika osagai izan ditzake.
Zirkuitu elektrikoetan dituzten sare elektrikoetara
konektatua eta pilek kargatzeko baterietan funtzionatzen
dute.
3.zirkuitu elektrikoak eta
elektronikoak
Sentsoreen bidez,makina
jakin batek makinaren
barruko eta kampoko
informazioa jaso
dezake.Lau sentsore
mota daude:tenperatura
sentsoreak, argi
sentsoreak, infragorri
sentsoreak eta antena.
5.Adierazgailuak eta
pantailak
Makinen funtzionamenduaren
informazioa ematen duten
elementuak dira.Autoetan
adierazgailu asko daude.
Adb:abiadura eta temperatura
adierazgailuak.
4.Sentsoreak
Eragile mekaniko deritze makina mekanikoetan higidura eta
indarra transmititzeko erabiltzen diren pieza higikorrei.
Hainbat motatako eragile mekanikoak daude:
-Gurpilak:leunak eta horzdunak dira baita ere akoplatzen dira.
-Palankak:indar bat handitu, murriztu eta transmititu egiten
dute.
-Malgukiak: energia metatzen dute.
-Biraderak: eskuzko zenbait makinatan erabiltzen dira.
-Kremailerak: gurpil hortzdunak eta beste eragile batzuk
sartzen dira.
-Mekanismo: esaten zaio eragilez osatutako multzoari.
Eragile mekanikoak1.Hainbat eratako eragile mekanikoak
Engranajeak bi eragilez edo gehiagoz osatutako mekanismoak
dira.Higidura transmititzen dute.
-Bi gurpil zuzenean akoplatzen badira,kontrako aldera biratuko dute.
-Gurpilak uhal edo kate baten bidez lotzen badira,alde berberara
biratuko dute.
Gurpilek biraketa-abiadura alda dezakete.
-Gurpilek hortz kopuru bera badute,abiadura bera dute
-Bestela,hortz kopuru txikiena duena besteak baino azkarrago biratuko
du.
2.Engranajeak
Gurpila erabiliz,higidura zirkular bat transmititu eta biraketa-
abiadura aldatu ahal da.Linea zirkularra lineal bihurtzeko
engranaje berezi bat erabili behar da:Pinoi- eta kremailera-
mekanismoa.
Pinoi gurpil ortzoduna da eta kremaiera akoplatzen da.Pinoia
biratzen denean kremailera higitzen da.Pinoia alde batera
biratzen denean kremailera beste alderantz giratzen da.
3.Kremailera- eta pinoi-mekanismoa
pinoiakremailera
Martxa-aldagailu esaten zaie ardatz baten biraketa-abiadura
aldatzeko erabiltzen diren engranajeei.Autoetan eta txirrinduletan
erabili ohi dira.
Martxak hainbat gurpil hortzodun dituzte,atzekoak txikienak pinoi
deritze eta aurrekoak handienak plater deritze.(Kate baten bidez
engranatzen dira.
Pedalaren bidez platerak mugitzen dira abiadura katetik atzeko
gurpilaraino iristen da.
4.Martxa-aldagailuak
Hauek pinoiak dira Hauek plater deritze
Makinek asko aldatu dute lan-munduan.
-Makinei esker,langileek ez dituzte eskuz egin behar izaten lan
gogor eta nekagarrienak.
-Bestalde,makina batek hainbat prtsonen lana egin dezake.
-Informatikak eta elektronikak ere asko aldatu dute zerbitzu-
sektorean lan egiteko modua.
1.Lan egiteko moduen aldaketak
Garraiobide berrienei esker,hainbat eratara higitzen gara
gaur egun.Duela ehun urtetik garraiobideak asko aldatu
dira eta aldaketa horrek gure bizitzako hainbat
gauzetan du eragina:pertsonak lantokietatik urrun bizi
daiteke trenean,autobusean...
2.Garraiobideen aldaketa
Duela asko ez zegoen eskanerrik,anestesiarik,txertorik...
Lehen medikuak ez zekiten zergatik kutsatzen zen jendea
gaixotasuenengatik,orain haibat gauza asmatu
dira:botikak,txertoak...Tresna batzuk ere: eskanerra,X
izpietako tresna, ekografoak... Gorputza barrutik ikusteko.
Aurrerapen hauei esker gehiago bizi gaitezke,baina aurrerapen
hauek ez dira mundu guztira ailegatu.
3.Osasungintzako aldaketak
Eskanerra gorputzaren barruko
irudiak erakusten ditu.
Elektrizitatea asmatu aurretik
oinezko edo zaldizko
mezulariak erabiltzen ziren.
Gaur egun, telefonoa, irratia,
telebista eta internetekin
edozein munduko pertsonekin
komunikatu ahal gara.Posta
elektronikoak posta ordezkatu
du.
4.Komunikabideetako
aldaketak
Inprentaren sorrera asko aldatu
zuen duela asko.inprentaren
bidez merkeago eta
azkarrago kopia zitezkeen.
Ondo pasatzeko moduak,
kultura eta banatzeko
moduak aldatu dira internet,
telebista, zinema...Asmatu
zutenean.
5.Kulturako eta aisiako
aldaketak
EGILEAK: JAVIER,NAROA,ANDREA ETA OIER