Date post: | 03-Jun-2018 |
Category: |
Documents |
Upload: | portal-guarani |
View: | 252 times |
Download: | 1 times |
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 1/512
M. O. LHOK_@I
G _ T TKHKDP T
E [ K Q L K @ I D I Ô E
G _ @ KE L @ L , _ KQ I T L @ L Y R _ K D K @ I @ L @K [EL I E P _ G @ [D D I Ô E
RG _ KH
@_. MGL\[ÊE Q. NGE]ÌHK]
T KE L @ G _ ELDIGELH
P G J G Q
@ I T D [ T I Ô E F I T P Ô _ I D L Y R G H Ê P I D L
O[KEGT LI_KT
Hiorkrêl «HL AL D[H PL@³ `k Mule _gh`le
0 4 1 , Ahgri`l, 0 4 1
<9?2
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 2/512
H j p ` k L . ø l r / . g . - T l i l F k r j U e n r h ` ø , 4 ? ` e p8 <.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 3/512
DGEPKTPLDIÔE
LH
Q G P G @K LJÉ_IDL"'
( i ) Kh Tr. _ivkrl Ie`lrtk floêl puohidl`g ue dul`kreg, prk
tke`ike`g `kjgstrlr quk `koêljgs ousdlr hl lhilezl `k hl Ks-
plül y kh rkdgegdijiketg `k hl ie`kpke`kedil lrnketiel, kvitle
` g lsê uel eukvl rkdgequistl.
L ksk prgpôsitg ig kh kpênrlak `k " Q g t g `k L j é r i d l " .
K h @r. Lhokr`i rkautl ksk ksdritg ke hls pìniels quk vle l
hkkrsk.
64;
G O _ L T TOHOGPL T.‐Pgjg Q <
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 4/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 5/512
DG EP KTP LDI Ô E LH QG P G @K LJ É_I DL
Ruks quk ue ie`ivi`ug t ikek `krkdfg plrl hkvletlrsu vgz ketrk egsgtrgs ke alvgr `k hl Ksplül, quk lue
ks eukstrl kekj inl, pgrquk quik rk. skrhg, drkkjgs quk
uegs ljkridlegs eg hk tke`rkjgs jkegs plrl tgjlr hl
`kakesl `k su Rltril, iemustljketk duhpl`l.
@ks`k hukng `kdhlrljgs quk sge dgsls quk eg dgj
p r k e ` k j g s = i . " D ô j g k h T r . _ i v k r l h h l j l Q g t g L j k
ridleg l ue ksdritg quk eg ks jìs quk hl dkesurl `k
kstk vgtg. ?² \uk kst ijuhl`g priediplhjketk pgr ljgrl Ksplül, duygs ietkrksks sôhg jirl, puk`l drkkrsk kh
ôrnleg `kh Qgt g `k L jéridl , duygs iet krksks g h v i`l
dlsi dgjphktljketk.
L s ê , puks , egsgt rgs eg pg`kjgs v kr ke skjkmlet k
ksdritg kh Qgtg `k Ljéridl, s ieg kh vgtg `kh Tr . _ivkrl
Ie`lrtk. Y puks quk sgjgs jgvi`gs l ksdrioir pgr kh
ljgr l hl Ljéridl, tkekjgs `krkdfg l drkkr quk kx
prkslrkjgs jkmgr su vgtg quk kh Tr . _ivkrl, ie`udi`gpgr kh lj gr l hl. Ks pl ül .
Prltlrkjgs `k dgetkstlrhg dge jìs siedkri`l` y rl
pi`kz quk khknledil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 6/512
0 LHOK_@I
I
Kh ketrk`idfg ke quk egs ke
dgetrljgs dge hl Ksplül ks ag
jketl`g y sgstkei`g pgr hgs
lnketks `k lhnuegs pgtketl`gs
kxtrlemkrgs.
Inegrljgs hgs `ltgs kspkdilhks quk pgskk kh skügr
_ivkrl plrl prg`udir kstl lskrdiôe. Rkrg s i quikrk fl
ohlr `k hl Ienhltkrrl, duygs lnketks sge hgs quk jìs
arkduketle eukstrgs Kstl`gs, sk kquivgdl, l eukstrg
muidig . Pg` g kh j ue` g slok quk hl Ienhltkrrl eg sk rk
sghviô l trltlr dge egsgtrgs s ieg `kspués `k hls rkitkrl`ls k ieýtihks iestledils `kh jieistrg Dleien lh Nl
oiektk `k Jl`ri` plrl quk hg vkriaidlrl éh letks3 hg' quk
prukol, lh jkegs, quk kh pgtketl`g oritìeidg eg . aué
dlplz `k agjketlr skjkmletk ketrk`idfg, ei t ikek jg
t ivg plrl kh hg, pgrquk `kdir quk kh dgjkrdig ienhés
puk`k rkdkhlr `kh dgjkrdig ksplügh , ks fldkr jgal `k
hl `ksnrldil `k Ksplül. Tupgeike`g quk hgs pgtketl`gs
kxtrlemkrgs agjketlske rklhjketk kh ketrk`idfg, éstkeg skrêl sieg ue tkstijgeig jìs `k quk t 'g`g kh jue`g
rkdgegdk hl must id il `k eukstrl dlusl, pgrquk ks jk
ekstkr supgekr, dgjg ldloljgs `k `kdir hg, quk kh dg
jkrdig ksplügh eg puk`k iespirlr dkhgs lh jìs pgork
`kh jue`g. Rkrg kst ljgs pkrsul`i`gs `k quk eg fly
jìs lutgr `k skjkmletk ketrk`idfg quk hl Ksplül. Kh hl
sghl ks quike prghgenl hl nukrrl, eknìe`gegs kh `krk
dfg `k ngokrelregs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 7/512
G O _ L T T K H K D P L T ;
I I
Eg ks hl Ksplül, sieg sus `és
pgtls hgs quk logrrkdke eukstrlie`kpke`kedil. Tu plrtk ihustrl
`l mljìs hl eknô.
' K h <9 `k j ly g -`k <6?? `irin iô kh j ieistrg `k K stl `g
@. Arledisdg Jlrt êekz `k hl _gsl uel dirduhlr l hgs
jieistrgs `k hls eldigeks lh il`ls, eg sôhg plrl `isul
`ir hls `kh rkdgegdijiketg `k hgs Eukvgs Kstl`gs, s iegjleiakstle`g kh pkh inrg quk skjkmletk kmkjphg garkdêl
l hl hknitiji`l`.
Ke ?9 `k Muh ig `k <6?< kh jieistrg `k Kstl`g Olr-
`lxi `ir iniô uel aukrtk egtl lh kedlrnl`g `k Ekngdigs
pgrtunuksks ke Jl`ri` sgork kh rkdgegdijiketg `k hl
ie`kpke`kedil `k Oukegs Lirks pgr hl dgrtk `k _êg
Mlekirg.
Kh dge`k `k Dlh`krôe, quk leknô ke slenrk hl phlzl`k Nulelmltg, prksketle`g lh jue`g ue kspkdtìduhg
euedl v is t g3 J gri h h g , duyls lt rgd i`l`ks jkedigelrk
jgs l`khletk3 Dletkrld, quk jle`lol iedke`ilr hgs
pukohgs `kh Rkrý3 Qlh`kz, quk ldloô `k dkolrsk ke hl
slenrk pkrulel3 kh ldt 'ulh jieistrg Pgrkeg, aurigsg
kekjing `k hgs ljkridlegs, quk `kdêl dfistgsljketk
quk eg sloêl ke qué dhlsk `k leijlhks dhlsiaidlrhgs, tg
`gs kstgs fgjorks ainurlrge sikjprk ketrk hl plrtk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 8/512
1 LHOK_@I
i hustrl`l `k Ksplül, y hgs jìs `k kh hgs a inurle tg`lvêl
ke kh ldtulh Ngoikreg h iokrlh .
Tie kjolrng, eg qukrkjgs sgstkekr quk kstgs h iokrlhks pikeske lýe `kh jisjg jg`g, pkrg eienuel pruk
ol tkekjgs `k hg dgetrlrig. ·@kskle hl plz7 ·Rgr qué
eg hl prgdhljle7 Ghvê`kesk `k egsgtrgs, y hl plz kstìfkdfl.
I I I
Fgy hl Ksplül ks hiork y
aukrtk.
@ivi`i`l pgr hl jìs vgrlz nukrrl d iv i h , ei hg ueg ei
hg gtrg puk`k skr . Ple eldiketk ks su prgspkri`l`, quk
su sgagdldiôe ks hg jìs aìdih .
·\ué tletgs jihks `k fgjorks pg`rì rkplrt ir `ks`k
Oukegs L irks l J ém idg7 ·@ k duìet gs ouquks puk`k
`ispgekr7 ·\ué v l h ke sus age`gs7 Y egsgt rgs , ·duìe
tls aukrzls y khkjketgs eg pg`rêljgs pgekr ke lddiôe 7Dlhduhk ustk` `k kstk jg`g hl aukrzl `k Ksplül, y hl
vkrì `kslplrkdkr `k ketrk sus jlegs dgjg ue ìtgjg.
·Rikesl ustk`, sgork tg`g, quk ekdksitlrêl `k hgs jis
jgs jk`igs plrl dgjkezlr uel gorl `kstrui`l `ks`k
hgs dijiketgs, quk hgs quk eg hk aukrge olstletks plrl
dgeskrv lr su `gjield iôe ke L jéridl7 Rlrkdk quk us
tk` eg quikrk drkkr quk hl Ksplül kstì vkedi`l `ka iei
t ivljketk.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 9/512
GO_LT rT.KHKDPLT >
,Y=-. I Q
Dur l r sk pgdg `k quk hl Ks
plül egs rkdgegzdl hiorks, ks
`ksprkdilrhl, ks irritlrhl, ks prg
hgenlr hgs jlhks.
Eg egs ijpgrtl su rkdgegdijiketg, ke duletg eg egs
pkrmu`idl su eg rkdgegdijiketg3 pkrg s ie `u`l quk eg
egs skrêl ie`iakrketk. Eg fly, puks, hunlr l skjkmletk
`ksprkdig, y `k kh hl sghl skrêle hgs jlhks, prgvkeiketks
`k su ietghkrledil dlpridfgsl.
·\ué egs ijpgrt lr êl su i rr i t ld iôe7 ·Eg sk i rr i t ô
tljoiée dule`g egs `kdhlrljgs ie`kpke`iketks ke
<6<17 ·\ué egs ijpgrtô kh jleia ikstg quk ketgedks` i g A k r e l e ` g Q I I 7 J lygr rlzôe t ikek ust k` plrl i rr i
tlrsk dgetrl ue pg`kr quk tletgs jlhks fl dlusl`g l
su pltril `ks`k hl prijkrl Islokh 3 pkrg el`l tkjl `k
uegs kegmgs quk eg slh`rìe prgolohkjketk `k Jl`ri`.
Q
Rk rg, ·pgr qué kstk jke gs
prkdig.. .7 Hgs quk egs lorke hgs
orlzgs, ·sge ldlsg hgs jgestrugs
quk `kdrktlole eukstrg kxtkrji
eig.. .7 ·Rgr qué logrrkdkr l hgs
quk egs orie`le su ljistl`7
Ti hg inegrl ustk` y quikrk slokrhg, s ie tgjlrsk kh Z
trlolmg `k hkkr hl fistgril `k hl dgequistl `kh Rkrý y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 10/512
6 LHOK_@I
Jémidg, hkl sghljketk hl `k hgs fkdfgs `k Jgri h hg, quk
ke <6<1, ke hl tgjl `k Ogngtì, ausihô, lfgrdô y prke`iô
jìs `k jih pkrsgelmks quk floêle a inurl`g ke hgs Dge
nrksgs y kmérditgs ie`kpke`iketks. Egsgtrgs eg kstl
jgs goh inl`gs l `ist ienuir uegs ksplüghks `k gtrgs
sieg pgr sus prgdk` krks ( <) . Y `ks`k hl dgequistl fls
tl eukstrgs `êls, kh Ngoikreg ksplügh , jìs g jkegs aué
sikjprk ueg rkspkdtg `k egsgtrgs. Ti ustk` pikesl qukhgs h iokrlhks `k fgy egs lorke sus orlzg s pg r a ihletrg
pêl, yg pikesg quk hg fldke pgr dgevkeikedil, y quk eg
hg flrêle si aukske dlpldks `k ievl`ijgs.
Y, sgork tg`g, ·quiée ik fl `idfg l ustk` quk egs
lorke sus orlzgs, pgrquk egs orie`le l trltlr, s ie leue
dilregs olsks7 Egsgtrgs, vkedk`grks, sgjgs hgs quk sk
hgs lorijgs dule`g hks prgpgekjgs uel plz `kdgrgsl,
dgjg hg tkekjgs fkdfg t ikjpg fl. Pikjohk ustk`, skügr_ivkrl, `k quk uel a inurl rktôridl eg egs flnl rkdgnkr
sieg vkrnøkezl y gprgoig. Jiketrls jìs sk lprksurk l
trltlr, jkegs plrt i`g sldlrì3 y l`vikrtl quk ksl arl
tkrei`l` quk tletg `kdletl ustk` eg ks tletl dgjg sk
ijlniel. Goskrvk, s i eg, hg quk `idk rkspkdtg `k Ljéri
dl, ke hl ldtulh Dgrtk, kh plrti`g quk `irink kh Jieistrg
Jlrt êekz, y dlhduhk hls jirls `k quk ks dlplz ue fgj
ork quk flstl fgy fl prgeuedil`g hl plhlorl Ie`kpke
`kedil.
(<) R gr `k dgetl`g quk sghg flohljg s `k hgs ksplüghks quk
agrjle hl eldiôe ksplüghl, pkrg eg `k eukstrgs pl`rks y diu
`l`legs = éstgs fldke dhlsk lplrtk, g jìs oike, eukstrl dlusl ks
hl suyl, pgrquk su akhidi`l` kstì ke hl eukstrl. Ti lhhì tikeke su
pltril y sus pl`rks, lquê tikeke sus ietkrksks y sus fimgs3 y kh
fgjork ljl jìs su sudksiôe quk su lsdke`kedil, y lqukhhl kssu pltril `ge`k ks `idfgsg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 11/512
GO_LT TKHKDPLT 9
Q I
·\ué sk prktke`k dgesknuir
dge hl prghgenldiôe `k hl nuk
rrl 7
Rrknýetkskhg ustk` l hl Ksplül, quk kh hl ks quike"'=hl prghgenl3 pkrg eg iemurik ustk` l su pltril, quk ml
jìs quisg hl nukrrl sieg flstl quk dgesinuiô skr h iork.
K h 9 `k `idikj ork `k <6?0 dghnlj gs eu kstrl kspl`l . •
Hg quk fly ks quk hl Ksplül eg quikrk vkr hgs fkdfgs.
Hg jisjg hl plsô dge hl Fghle`l, kx dghgeil suyl, quk
`kspués `k d ike rg`kgs tuvg quk rkdgegdkr ie`kpke
`iketk3 y jìs tlr`k dge Rgrtunlh . Kstl ks su tìdt idl
dlrldtkrêst idl= eg `ksdke`kr `k su grnuh hg, luequk skljih vkdks `krrgtl`l.
Q I I
Aýe`lsk kstl prghgenldiôe sô
hg ke sgaisjls3 kh prijkrg ks
éstk=
"Ljéridl el`l nlel dge quk
hl Ksplül hk rkdgegzdl ie`kpke
`iketk, y éstl, pgr kh dgetrlrig,
tikek ke khhg ue jlrdl`g ie
tkrés. "
@k kstl lskrdiôe quk ustk` h hljl sga êst idl dgedhuê
jgs egsgtrgs, eg hl ekdksi`l` `k fldkr hl nukrrl, quk
eg ousdljgs, s ieg hl ieut i h i`l` `k ousdlr ue rkdgegdi
jiketg `k quk eg ekdksitljgs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 12/512
<2 LHOK_@I
· Y drkk ustk` quk e l`l pkr`k jg s dge ir l hhljlr hls
pukrt ls `k h l" Ks pl ül7 \u k `inl k h skügr J l rt êekz ,
· pgr qué hl Ks pl ül eg vikek l tgdlr hls euk strls 7 E g s
gtrgs `k el`l ekdksitljgs y el`l prktke`kjgs. Tgjgs
`ukügs `kh dljpg `k oltlh hl= kstljgs ke eukstrl Rl
t r il . ·\uikrk ust k` dgedk`kr l h ng7 Kspkrk quk sk h g
pi`le, tlh ks kh gr`ke rknuhlr= kh quk ekdksitl fl `k
flohlr prijkrg.
Q I I I
Hl prijkrl vketlml `k hl plz
ks quk kh rkdgegdijiketg pgr
plrtk `k hl Ksplül `l l eukstrl
ie`kpke`kedil hl `gohk sknuri`l``k fkdfg y `k `krkdfg.
@ispéeskegs ustk` `k ketrlr ke hl dukst iôe `kh `krk
dfg, duyl rksghudiôe tke`rêljgs pgr ue eukvg iesuhtg
l eukstrl pltril l jìs `kh quk ustk` hl fl ieakri`g lh
prgpgekrhl. Rgr hg quk jirl lh fkdfg, eg tkekjgs ek
dksi`l` `k ir l ousdlrhk l Jl`ri`, puks yl hk kedgetrl
jgs ke J lipg, L yldudfg, Ridfiedfl, kt d . Y s i h l Ksplül drkk quk lue `k fkdfg eg sgjgs h iorks, quk sk
ülhk ue sghg puetg ke eukstrg dgetieketk `ge`k eg
flyl si`g lrrlstrl`g su plokh hôe. ¡ @ k sukrtk quk l J l
`ri` sôhg tkekjgs quk ir l ousdlr kh `krkdfg, y dge
kstk gomkt g sk fle `k egjorlr jie is t rgs _ksu kh v l us
tk`, Tr . _ivkrl, ksak sghg dlsg= supgenl quk hl Ksplül
`kslplrkdiksk rkpketieljketk pgr ue tkrrkjgtg, ·l`ge
`k `kokrêljgs ir ke ousdl `k eukstrg `krkdfg7 Ruks
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 13/512
GO_LT TKHKDPLT I I
skügr, plrl egsgtrgs kh vghdìe rkvketô yl ke hgs jget ks `k Dge`grcleci ( i ) .
I V
Tupgeike`g l hl Ksplül kakd
tivljketk iedlplz `k ievl`iregs,
eg ks ijpgsiohk ei rlrg quk kstl
iedlpldi`l` `kslplrkzdl.
Tupôenlhl ustk` ke kh kstl`g ke quk hl `kmô Dlr
hgs Q, y lue skrì iedlplz `k ievl`iregs, y l`vikrtl quk
eg sge hgs fgjorks quk pikesle ke dghgeils hgs quk hl
fle `k vghvkr l lqukh hl épgdl. Fldk jìs `k ue sin hg
quk kh jìs ietkrksletk puetg `k su tkrritgrig ks ueldghgeil ienhksl3 y hgs quk eg fle pg`i`g rkstlurlr l
Niorlh tlr ¡drkk ustk` `k oukel ak quk pg`rìe rkdge
quis t lr t g`ls h ls _kpýoh idls `k L jéridl7
(i) J getlü l iejkesl y pke`iketk quk `gjiel kh hhleg `k
Lyldudfg pgr su kxtrkjg griketlh.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 14/512
<? LHOK_@I
V
Ksplül kstì ke dljieg `k
l`khletlr su jlriel y su kmérdi
tg = sôhg ekdksitle `kh ijpu hsg
`k ue nkeig hgs iejkesgs rkdur
sgs `k quk khhl puk`k `ispgekr=y si triuealske ke Kurgpl hgs
priedipigs losghutistls, eg alhtl
rêle jgelrdls quk hl prkstlske
sgh`l`gs y `iekrg.
Ljéridl hg kstì ieaieitljketk jìs, y `k pgekr jkmgr
jlriel y jkmgr kmérditg. Ldrk`itl ustk` quk eg dgegdk
su plês dule`g fldk dlsg `k hgs rkdursgs `k hl Ksplüldgjplrl`gs dge h gs eukst rgs . "·\ué puk`k fldkr h l
Ksplül dgetrl ue plês tle vlstg, tle hkmleg y jih vkdks
jìs aukrtk quk khhl 7 K h Lj ér idl eg ks dgsl quk sk puk
`k tgjlr `gs vkdks3 sk pg`êl prghgenlr hl `urldiôe `k
su hudfl, pkrg kh [eivkrsg ketkrg eg tke`rêl olstletk
pg`kr plrl v gh v kr h l l t gjlr ." L ogdfôreksk ust k`, ue
kurgpkg ks quike `idk kstg= ks J. @k Rrl`t .
" H l rkdgequistl `k eukstrls let inuls d ghge ils‐ `idktljoiée kh ksplügh Jke`ivi h‐ks ue auekstg pkesljike
tg , uel hljketlohk tkrquk`l`, dlrldtkrêstidl k iedurlohk,
`k hgs quk kstìe tgdl`gs `k hl ieakddiôe `kh `kspgtisjg."
Y skjkmletk kjprksl ·drkk ustk`, pgr gtrl plrtk, quk
sk puk`l ietketlr dge kjprést itgs7 ·Y quiée prkstlrêl
`iekrg l hl Ksplül7 Hgs ienhksks suph ikrge lh Ngoikr
eg dgestitudigelh jìs `k 42 jih hgeks `k pksgs, `k quk
flstl fgy fle vukh tg l vkr ue rklh . Hl _usil hk prkstô
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 15/512
GO_LT TKHKDPLT <4
ouquks plrl uel kxpk`idiôe l Dfihk3 h hknlrge y aukrge
t gjl`gs pgr k h l h jirlet k dfi h keg. Hl Ksplül ke Kurg
pl eg pksl el`l. L el`ik hk ijpgrtl su ljistl` dgjg
plrl `lrhk jih hgeks plrl ousdlr lvketurls. Rrknuetk
ustk` hg quk vlhke sus age`gs ke Hge`rks, y `k`uzdl
kh dré`i t g `k quk ngzl . ·Florì J gelrdl t le kst ýpi`g,
pgr gtrl plrtk, quk hk prkstk sus rkdursgs plrl quk prktke`l agrjlr uel dghgeil `k hg quk fgy ks ue jue`g
loikrtg lh jkrdl`g `k tg`ls hls eldigeks7
V I
Dge kh rkdgegdijiketg `k Ksplül, `kstkrrlrêljgs ue jgtivg
`k zgzgorl y `k nlstgs. Dl`l hg
durl `k hgs losghutistls egs duks
tl dlrg.
Eg dgegdijgs zgzgorls dule`g ke <6<1 hgs lrnketi
egs sghgs egs `kdhlrljgs ie`kpke`iketks, sike`g lýe
rklh istls hgs `kjìs Kstl`gs, y fkjgs `k tkekr fgy quk
eg fly ke Ljéridl ue sgh`l`g ksplügh .
· Y hg qu k l kh hgs hks duks tle sus hgdu rls pikesl us
tk` quk eg ldlolrì pgr keskülrhks l eg skr hgdgs y ek
digs tletg t ikjpg 7
Kxtrlüg ks, pgr gtrl plrtk, quk ustk` tkjl hls hgdu
rls `k hgs losghutistls floike`g sketl`g quk yl hl Ks
plül ks h iork.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 16/512
LHOK_@I
V I I
r 8 / W Hl s ole`krls ljkridlels ahl
jklrêle dge sknuri`l` ke tg`gs
hgs jlrks.. . Y si hl Ksplül lujketlsk su jlriel, eienýe ou
quk ljkridleg pg`rêl vilmlr l
Kurgpl.
Gtrg tletg sudk`krêl dge hl ole`krl ksplüghl s i rkdg
egdikrl eukstrl ie`kpke`kedil3 y s i hl jlriel ljkridl
el sk kenrle`kdiksk, dgjg ks `kjlsil`g aìdi h y prg
olohk, ke eienýe jlr `kh jue`g ouquk lhnueg ksplügh
kstlrêl sknurg. Rgr hg quk jirl lh jgjketg prksketk,
eukstrg pg`kr jlrêt ijg lue ks jlygr quk kh `k Kspl
ül, duyl jlriel ks hl jìs ltrlsl`l `kh jue`g. Ketrk
hgs lügs <; y ?2, hgs ouquks dghgjoilegs y lrnketiegs
ohgquklrge l Dì`iz, s ie quk hgs ksplüghks flyle mljìs
fkdfg dge egsgt rgs dgsl skjkmlet k . Hl L jéridl J kri
`igelh kstì `kstiel`l pgr kh quk hl dghgdô ketrk ljogsgdélegs l skr kh trgeg `k hgs jlrks.
Dhlrg ks quk si hl Ksplül tuviksk ouquks plrl ohg
quklr hl Kurgpl, eukstrgs ouquks eg pg`rêle lrriolr
l khhls. ¡ Rkr g h l Kspl ül o h gqukle`g k h L t h ìe t idg ¡ E i
l sus dlolh hkrgs gdurriô tlh `isp lrl tk Lu j ke tlr hl jl
riel quikrk `kdir judfg, Tr . _ivkrl3 y hl eldiôe quk
fgy eg t ikek ue elvig `k nukrrl ks ijpgsiohk quk yl
puk`l fldkrsk skügrl `k hgs jlrks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 17/512
GO_LT TKHKDPLT < ;
V I I I
. . . K h d gj k rd ig k sp lü gh sk rêl g tr l
• ' vketlml, quk egs trlkrêl kh rkd g-
"' egdijiketg `k hl ie`kpke`kedil.
Y kh dgjkrdig eukstrg, jìs akdue`g y r idg quk kh
`k Ksplül, ·eg skr êl jlygr v keêl ml plrl k h h l7 Hgs
fgjorks iestrui`gs t ikeke quk rkêrsk nrle`kjketk lh
vkr l ue fi mg `kh sukhg jìs pienøk y akrlz `kh jue`g
h hkeg `k ietkrés pgr kh dgjkrdig `k uel eldiôe nlstl`l
y `kdrépitl. Eg quikrk drkkr quk hgs prg`udtgs `k Ks
plül egs ijpgrtle pgdg, y plrl rkautlrhg egs flohl`k sus v iegs, duyg t ietk ks `l`g dge kh dljpkdfk `k
J ém idg3 `k sus lzgnuks , duyls pr ied iplh ks jiels eg
kst ìe ke Ksplül, s ieg ke L h kjleil3 y flst l `k sus jk
t l h k s = ¡qué iesuhtg l hl pltril alvgritl `k hl phltl y
` k h g r g
[el `k hls aukrtks rlzgeks `k quk kh Tr . _ivkrl iea ik
rk quk kh dgjkrdig ksplügh egs ietkrksl ks hl `k quk su
ie`ustril ks supkrigr lh kstl`g ke quk hl pietle, sie kjolrng `k quk eg l`jitk plrlenôe dge hl ie`ustril `k
hls eldigeks quk priediplhjketk dgjkrdile dge egs
gtrgs .
Egs flohl `k sus aìoridls `k durt i`urêls y plügs
aiegs, quk dgeaiksl eg skr supkrigrks, sieg inulhks l hls
`k hls eldigeks ljinls eukstrls, s ie ldgr`lrsk `k quk hl
jìs loue`letk y ridl pkhktkrêl `kh jue`g ks euksm 'rl.
Egs flh lnl t ljoiée dge sus aìor idls `k dr is t l h ks , pl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 18/512
i 1 LHOK_@I
pkê, elequieks, zlrlzls, sgjorkrgs, sk`l, kedkrl`gs,
quk éh prgpig dgeaiksl `istle sikjprk lhng `k hl pkr
akddiôe.
·Y kstk jiskrlohk dltìhgng `k pkqukekdks quk tkek
jgs ke dulh quikr puet g `k Kurgpl quikrk pgekrsk ke
plrlenôe dge hls ieeujkrlohks, r idls y grinielhks prg
`udd igeks `k eukst rg sukh g7 ·Gh v i`l k h `kakesgr `k Ks
plül kh dldlg, `k quk l priedipigs `k kstk sinhg sk kxpgrtlol leulhjketk `k sôhg Dghgjoil jìs `k ??6.222
aleknls3 `kh lü i h `k Nult kjlh l3 `kh dlaé `k Dgh gjoil ,
r ivlh `kh `k J g c l 3 `k hl quiel, dgdfiei h hl , grg, phltl,
phlt ieg y d ike jih prg`uddigeks eg jkegs dlrls quk sk
rkdgjike`le ke hgs ijpgrtletks ksdritgs `k hgs skügrks
Dh loi mkrg , F ueogh `t , L rkel h ks , Eý ükz , k t d . 7
V I Q
Kh rkdgegdijiketg `k hl ie`k
pke`kedil egs trlkrêl kh hiork usg
`kh pltrgeltg.
Rrkdisljketk ks kh jg`g pgr kh quk eg pg`kjgs gotkekrhk. Rgrquk si hl Ksplül, pgr sus hkyks, eg puk`k
kelmkelr ei `iv i`ir kh `krkdfg `k pltrgeltg, `k eie
nýe jg`g puk`k trlesjit êregshk. @kdir quk hk l`qui
rir êljgs pgr kh rkdgegdijiketg `k Ksplül, dgjg sudk
sgrks `k ¡hgs rkyks ke hl sgokrleêl ksplüghl, ks prgakrir
ue losur`g quk kxdk`k h ls aukrzls `k t g`l dr ê t idl . Ak
h ipk Q pg`êl rkdioirhk `kh ýht ijg rky `k hl dlsl lustrêl
dl, pgrquk sudk`êl l éstk ke hl dgrgel `k Ksplül, l hl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 19/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 20/512
LHOK_@I
egs trlmksk vketlmls, ieaieitljketk jìs hl trlkrêl l kh hl,
y `ks`k hukng tgdl l hl Ksplül kh prgdurìrskhl. Ke kstl
rlzôe sk aue`l ýeidljketk hg quk kh `kakesgr h hljl
sgaisjl, y eg ke lqukhhls dultrg quk mljìs gê jkedig
elr sieg l éh.
Eg pgr puetg `k fgegr, sieg pgr e g lhkmlr kh térj i
eg `k hl dukstiôe, `kokjgs lostkekregs `k kevilr `i
putl`gs. Hgs quk aukske f g y e g gotke`rêle rksuhtl` galvgrlohk, pgrquk fly tg`lvêl kxinkedils ke hl tkrquk
`l` ksplüghl. Hls dgsls vke`rìe kspgetìekljketk, y
ketgedks vke`rìe ke su gr`ke elturlh . Kh kmkjphg `k
Akh ipk I I dge hls prgviedils uei`ls `k Fghle`l `kok
rknhlr eukstrl dge`udtl.
V Q I I
Hl dukstiôe kstì rksukhtl, `ks
`k quk Jémidg y Dghgjoil fle
kevil`g dgjisigel`gs.
E g , skügr3 pgrquk eg agrjle`g hgs eukvgs Kstl`gs
ljkridlegs ue sghg dukrpg pghêt idg, oike puk`ke hgspriediplhks rksghvkrsk, sie quk pgr kh hg hgs rkstletks
quk`ke goh inl`gs. Fgy dgedhuyke kh hgs, jlülel egs
gtrgs. Ti ldikrtle, hgs ijitlrkjgs3 s i ykrrle, dgegdkrk
jgs kh ksdghhg.
Aukrl `k kstg, supgeike`g l ustk` egtidigsg `k quk
fle i`g rklhjketk skjkmletks dgjisigeks, ·`k `ôe`k
slok ustk` si fle i`g ke ousdl `kh rkdgegdijiketg `é
su ie`kpke`kedil7 ·Rgr qué eg fkjgs `k drkkr quk auk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 21/512
G O _ L T T K H K D P L T < 9
rge ke prktkesigeks `k hl Flolel y Rukrtg _idg, s i týl
`gs kearketk `k Jémidg y Dghgjoil, ke nrle `ksvketlml
`k ljogs Kstl`gs jiketrls skle pgsksigeks ksplüghls7
· R gr qué eg skrì kh rkdgegdij iketg ` k hl ie`kpke` kedil
`k éstls y hl prg pil hl olsk quk prgp gen le 7
¡ Y Dghgj oil tle hukng quk lue eg fl dlpitu hl`g dge
hgs ksplüghks, fl `k ir l pk`irhks su rkdgegdijiketg `k
quk plrl el`l ekdk sitl Hg s tgrrketks `k slenrk dghgj oilel quk lykr eg jìs fidikrge dgrrkr Jgri h hg, Pgrrks,
Jgetkvkr`k, ktd . , ·quikrk ustk` quk kstée ghvi`l`gs yl7
V Q I I I
Ksplül tikek `krkdfg l quk hl
kevêke jieistrgs... Khhl quizìdrkk skr hl skügrl `k hl dgsl.
Kstg ei ks rlzôe ei sgaisjl= ks hl skülh jìs dhlrl `khl kstkrih i`l` `k uel jlhl dlusl.
V I V
Khhl ks uel y hgs eukvgs Kstl
`gs judfgs3 hukng ks jìs eltu
rlh quk éstgs sk lprgxijke.
Dgjg ustk` jirl pgr hgs ietkrksks `k Ksplül, hgmuznl ls ê 3 egsgt rgs , quk lognljgs pgr L jéridl , drkk
jgs hg dgetrlrig3 ke hg dulh ks rlrg quk ustk` eg dge-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 22/512
?2 LHOK_@I
vkenl `kspués `k flokr prgol`g quk kh hl ks jìs ridl
quk egsgtrgs.
Rlrl hl Ksplül eg sgjgs judfgs, s ieg ue sghg Ks-
r-* tl`g. Ei rkdgegdk ei t ikek egtidil tlh vkz `k hl eukvl
m `kj lrdldiôe `k sus let inugs v irrkieltgs. E g jirl jìs
quk uel vlstl dghgeil suohkvl`l. @irê mlsk uel vkz l
kh hl, y fl trltl`g dge tg`gs eukstrgs Kstl`gs.
V V
Kh `krkdfg `k nketks hl lsin
el jlygr dltkngrêl quk l hls
_kpýohidls.
Rkrg skrì ke Kurgpl `ge`k hl agrjl `gjieletk ks
hl jgeìrquidl, y eg ke Ljéridl `ge`k eg fly ue trgeg.
·Rgr qué egsgtrgs eg fkjgs `k l`gptlr uel `iphgjl
dil pkduh ilr7 ·Y pgr qué kh quk egs ousquk eg fl `k
sgj ktkrsk l kh hl 7
Rkrg ·pgr qué kh `krkdfg `k nketks hk `l kstl prk
rrgnlt ivl7 ·Rgr su pgohldiôe7 Kh hl t ikek gedk y egs
gtrgs vkietk jih hgeks `k floitletks. ·Rgr sus r iqukzls7Eg vlak hl `édijl plrtk `k egsgtrgs. ·Rgr su rleng7
Ketrk egsgtrgs kh rleng vikek `k hl pgohldiôe, `k hl ri
qukzl, `k hl must id il y hl v idtgril3 dultrg t ê tuhgs quk
pgr agrtuel egs lsistke. ·Rgr flokr s i`g Jktrôpgh i7
Kstk ks ue `khitg quk `kok kxpilr, eg ue têtuhg `k prk
akrkedil.
Tgork tg`g, ·quiée hk fl `idfg l ustk` quk hl dltkng
rêl ketrk hls eldigeks ks plrl `ktkrjielr hl prijldêl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 23/512
G O _ L T T K H K D P L T ?<
kü kh `kokr `k kevilr jieistrgs7 Hl Lhkjleil t ikek jl
ygr dltkngrêl quk hl Arledil3 pkrg kstg eg quitô quk
ke hl nukrrl `k Itlh il kh hl jle`lsk jieistrgs lh dljpl
jketg jisjg `k Elpghkôe.
_ksuhtl `k tg`g hg quk h hkvljgs `idfg flstl lquê, eg
quk `kokjgs prghgenlr uel nukrrl iedge`udketk quk
fkjgs dgedhui`g, s ieg quk eg `kokjgs lprksurljgs ke
ousdlr ue rkdgegdijiketg quk tkekjgs `k tg`g kh jue` g, y quk hl Ksplül jisjl egs prksketlrì kspgetìekl
jketk, jìs g jkegs tlr`k, lrrlstrl`l pgr su prgpil
dgevkeikedil3 tlh ks kh vgtg `k Ljéridl, quk kh Tr . _i
vkrl fuoikrl kxprksl`g sie trlolmg s i eg ljlrl jìs l
ue sukhg kxtrlüg quk l su prgpil pltril.
Dultrg plhlorls sgork hl pktidiôe `k hgs prgdurl`grks `k Ks
plül.
Hl rkegvldiôe `k ¡hls rkhldigeks jkrdletihks pgr plr
tk `k hl Ksplül sie kspkrlr kh lrrknhg `kaieitivg `k hl
dukstiôe pghêt idl, ks uel dgsl pgr hl dulh eg tke`rêljgs
kjolrlzg ke plslr dge dulhquikrl gtrl eldiôe quk eg
auksk hl Ksplül, quk prktke`k skügrêg sgork egsgtrgs.L s ê , puks, jiketrls kh hl eg rkeuedik losghutljketk kstk
skügrêg, ks `kdir, jiketrls eg rkdgegzdl eukstrl ie`k
pke`kedil, quk ks kh puetg `k hl dukstiôe pghêt idl, eg
pg`rkjgs ketrlr ke rkhldigeks `k dgjkrdig y `k aljihil
dge uel eldiôe quk sk prktke`k ljl eukstrl.
Kstk rkdgegdijiketg ks ue ekngdig dgjphktljketk
ue ihltkrl h 3 ke hl dukst iôe prksketk dgrrkspge` k kxdhu si
vljketk l a hl Ksplül, hl dulh puk`k fldkrhg g eg si nus-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 24/512
?? LHOK_@I
tl, sie quk tkenl `krkdfg, ke dlsg `k rksghvkrsk pgr hg
prijkrg, l kxiniregs pgr kh hg dgsl lhnuel.
Rgr hg quk rkspkdtl l hgs trltl`gs jkrdletihks dge
khhl, ·puk`k dgjprke`krsk kstg ke hl dukstiôe nkekrlh
sgork si egs dgevikek g eg agrjlr tlhks trltl`gs dge
hls pgtkedils kxtrlemkrls7 Kh kmkjphg `kh trltl`g dge
hl Ienhltkrrl `kok dgetkstlregs. Hg quk sk puk`k lsk
nurlr ks quk hls vketlmls dgjkrdilhks quk `k skjkmletks trltl`gs egs vikeke pg`kjgs gotkekrhls sie kh hgs=
lsê dgjg sudk`k dge kh dgjkrdig `k Dkr`kül, quk sk
`kskevukhvk juy dôjg`ljketk s ie kh jkegr dgevkeig.
@k hg dulh egs rkpgrtl hl iejkesl vketêlml `k flhhlregs
dgjphktljketk `ksgohinl`gs= hg quk eg sudk`k dge hl
Ienhltkrrl. Iejkesl `isdrkdiôe ekdksitle eukstrgs mô
vkeks Kstl`gs plrl ketrlr ke ekngdildigeks dge hgs
kurgpkgs, pgrquk hls dirduestledils `k hgs eukstrgs rkspkdtg `k hgs Kstl`gs kurgpkgs sge juy `iakrketks `k
hls `k éstgs ketrk sê.
Hl Ksplül dgjikezl l dgegdkr quk ekdksitl `k egs-
g ê r g s 3 pkrg lue eg fl `kml`g `k drkkr quk egsgtrgs eg
ekdksitljgs `k kh hl. Dule`g hl Ksplül, pgr jk`ig `k
sus prgdurl`grks, `idk "quk kxtrlemkrgs y ljkridlegs
sk fle dgevkedi`g `k quk si kh hl, ke jk`ig `k su kvke
tulh `kdl`kedil, eg hks `irink uel plhlorl `k plz (l hgsljkridlegs `isdgr`ks) dgrrkrìe sinhgs ketkrgs sie dges
t i tuirsk y s ie ngzlr rkpgsg ei trlequih i`l`", dule`g hl
Ksplül sk kxprksl `k kstk jg`g, jukvk l dgjplsiôe.
Hl Ksplül ks prkdisljketk hl jkegs dlplz `k skjk
mletk prg`inig. Rkrg dule`g tlh dgsl pikesl, eg fly
pgr qué `u`lr `k quk lue dgediok hl kspkrlezl `k uel
rkdgequist l . ¡ Rgork Ks pl ül · E g quikrk drkkr quk ks
tle iedlplz `k pgekregs ke plz dgjg ke nukrrl7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 25/512
GO_LT TKHKDPLT ? 4
Egsgtrgs tkekjgs yl ?2 jih hgeks `k floitletks. Rg
skkjgs pgr dljpg `k oltlh hl ue fkrjgsg sukhg `k dkrdl
`k `gs jih hknuls, sgork kh dulh pg`kjgs pgekr ue ji
hhôe `k sgh`l`gs.
Luequk dlesl`gs `k `isdgr`il, eg qukrkjgs skrvi
`ujork, y pkhklrêljgs jih lügs letks quk vghvkr l hl
ksdhlvitu`. Eg sgjgs akh idks, juy oike3 pkrg sgjgs
`ukügs `k skrhg3 y lhtl `idfl ks hl `k eg tkekr quk kspkrlr `k lmkel jleg ei hl akh idi`l` ei kh ieagrtueig.
Kh `êl quk hl `ksnrldil y hl kxpkrikedil egs i hustrke y
dgrrimle, ksk `êl florìe dgedhui`g eukstrgs jlhks3 fl
oiée`gegs quk`l`g hl iedgjplrlohk vketurl `k pg`kr
egs ngokrelr dgjg egs `ikrk nlel.
Rgskkjgs kh jìs ridg sukhg `kh jue`g= egs alvgrk-E
dke dge su ljistl` hls prijkrls eldigeks `k hl t ikrrl=
·qué egs ijpgrtle hls rkhldigeks `k hl Ksplül, tle ltrl- 'sl`l y jìs ieakh iz y `ivi`i`l quk egsgtrgs7 ·Ldlsg
`ksdgegdkjgs su prksketk kstl`g dge tg`l su rkvghu
diôe y h iokrlh i`l` tle `kdletl`ls7 ·Olmg qué lspkdtg
eg ks fgy jìs pgork quk ridl7 ·\ué dhlsk `k rkhldiôe
dge kh hl eg egs trlkrêl jìs iedgevkeiketks quk vke
t l mls7
\uk hl Ksplül arkduketk eukstrls phlyls, kefgrl
oukel 3 fgy quk hl nukr rl eg kxistk eg skrkjgs jk egsnkekrgsgs quk ig auijgs dule`g kh hl el`l krl jkegs
quk kstg. Floiée`gegs `kml`g su rkh iniôe, sus hkyks y
su hkenul, eukstrl sijpltêl skrì prgeuedil`l. Rkrg ks
tgs sge têtuhgs plrl ldgnkrhl dge nustg, eg plrl ousdlr
hl dge ietkrés.
Rlrkdk quk ue lsuetg `k tletl nrlvk`l` `kokrêl trl
tlrsk dge jìs kxtkesiôe `k hl quk fkjgs `l`g l kstk
«sdritg3 pkrg egsgtrgs sôhg egs prgpusijgs dgetkstlr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 26/512
? 0 LHOK_@I
g·rg eg jkegs dgrtg, luequk jìs vghujiegsg. Floike
`g h hkel`g, puks, kstk prgpôsitg, l eukstrg muidig, drkk
jgs gpgrtueg eg ketrlr ke eukvls dgesi`krldigeks fls
tl quk ue sknue`g ksdritg egs jukstrk hl ekdksi`l` `k
fldkrhg.
G G G G G
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 27/512
I I
LDDIÔE @K HL K[_GRL KE LJÉ_IDL
EGPLT @K [E KTRLÜGH LJK_IDLEG
L R_GRÔTIPG @K HL IEPK_QKEDIÔE LE&HG-A_LEDKTL KE KH RHLPLRuohidl`ls ke Kh Jkrdurig `k Qlhplrlêsg, `k <2 y r i `k Lngstg `k <T0;.
Hl Ljéridl kstì pgohl`l `k
eldigeks eukvls, quk prksketle
yl ue pìouhg dgesi`krlohk l hgs
kspkduhl`grks kurgpkgs. Kstgs
vlstgs plêsks, tle ridgs ke jl
tkrils prijkrls quk eg sk ke
duketrle ke eukstrg dhijl, ekdksitle `k tg`g hg quk eukstrl
divihizldiôe prg`udk. Egs fküigs
ldgstujorl`g l eg vkr jìs quk
hls turouhkedils quk fl susdi
tl`g su ie`kpke`kedil, y ghvi`l
jgs quk ksl ie`kpke`kedil ks hl
quk fl drkl`g tlhks riqukzls...
( T L H Q L E @ Y . Ieagrjk `k hl Dg
jisiôe, rkhltivl l hl elvknldiôe
trlslthìetidl.)
Pkekjgs l hl Kurgpl ke kstgs jgjketgs `khletk `kh
_êg `k hl Rhltl, eg yl dgjg ke kh s in hg xv, plrl sgjk
tkr fgr`ls slhvlmks ei rkdgjkezlr uel ksdhlvitu` `ks
fkdfl pgr hl Kurgpl jisjl, s ieg plrl ieidilr dgequis-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 28/512
?1 L H O K _ @ I
tls `k gtrg gr`ke, si dgequistls puk`ke h hljlrsk hgs
m lvledks y prgnrksgs quk kh kspêritu `k gr`ke, `k ie`us-
I tril, `k plz, `k prgspkri`l`, quk `istienuk l hl Kurgpl
i `k kstk sinhg y quk khhl hhkvl l tg`ls plrtks fldk ke kstgs
X plêsks.
'*- H l Ku rg pl , kh sghg egj ork `k hl Ku rg pl , `ksp ikrtl
letiplt êls ke dikrtgs dgrlzgeks3 ke gtrgs prg`udk tkjg
rks `k pkr`idiôe y ksdhlvitu`.Kstgs sket ijiketgs sge `inegs `k kxljke. Kh hgs dges
t i tuyke ue kstl`g `k keakrjk`l` ke eukstrgs plêsks
quk ks ldilng l hl dlusl `k su prgspkri`l`.
Ks fgrl `k ketrlr ke kstk kxljke,
ê * Hgs rkyks `k Ksplül egs keskülrge l g`ilr olmg kh
egjork `k kxtrlemkrg l tg`g kh quk eg krl kspl üg h.
Hgs h iokrtl`grks ljkridlegs `k <6<2, dgjprke`ike`gl hl Ksplül ke hl Kurgpl, .egs keskülrge l g`ilr olmg
kh egjork `k kekjing `k Ljéridl l tg`g kh quk krl
kurgpkg. Hl dukstiôe `k nukrrl sk kstlohkdiô ke kstgs
térjiegs= K [ _ G R L Y L J É _ I D L .
Lqukh g`ig sk h hljô hklhtl`. K s t k , pltrigtisjg. Ke su
tikjpg ueg y gtrg aukrge rksgrtks gpgrtuegs.
Rkrg su t ikjpg plsô. Kh g`ig eg ks hky `k ktkrel
vinkedil. Tie kjolrng, kh hgs jletke`rìe fge`ls rlêdks,pgrquk aukrge kstlohkdi`gs pgr hls hkyks y hgs usgs. Ke
kstl vi`l lrtia idilh y alhsl sk dgeskrvle dge kh egjork
`k prkgdupldiôe y krrgr, dgjg ke kakdtg hg sge.
·\ué egs keskül ketrktletg hl huz `k hl rlzôe `ks
kj olr lzl `l `kh ieahumg `kh kr rg r r utie lrig 7
\uk hl pltril eg ks kh sukhg. Tukhg tkekjgs fldk trks
s i n h g s 3 pkrg eg tkekjgs pltril s ieg `ks`k <6<2. Hl pl-
akril ks l h iokrtl` , kh gr` ke, hl riqu kzl , hl div ihizl diô e
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 29/512
GO_LT TKHKDPLT ? >
ke kh sukhg eltivg, grnleizl`gs olmg hl keskül y ke
egjork `kh jisjg sukhg.
Pg`g kstg egs fl trlê`g hl Kurgpl3 ks `kdir , egs f*
trlê`g hl eldiôe `kh gr`ke, hl dikedil `k hl hiokrtl`, kh
lrtk `k hl riqukzl, hgs priedipigs `k hl divih izldiôe. Ks
tls dgsls eg dgegdêle hgs ie`ênkels.
Hl Kurgpl, puks, egs fl trlê`g hl pltril, s i lnrknl
jgs quk egs trlmg flstl hl pgohldiôe quk dgestituyk khpkrsgelh y dukrpg `k hl pltril.
Pg`g ke hl divih izldiôe `k eukstrg sukhg ks kurgpkg."
Rg`rêljgs `ka ieir hl Ljéridl d iv i h izl`l `idike`g quk ks
hl Ku rgp l kstlohkdi`l ke Lj éridl . *
Ti ke kstl plrtk `k Ljéridl sk garkdk uel h êekl dlplz
`k skplrlr hg kurgpkg `k hg ljkridleg, kstl h êekl ks kh
Oig-Oig= tg`g hg quk kstì lh gtrg hl`g, ks ljkridleg
e k t g 3 tg`g hg quk l éstk, ks kurgpkg.Kstk kxljke ks durigsg. Tknui`jk ke éh dge ue pgdg
`k pldikedil, dlrg rk`ldtgr.
Hl Ljéridl ks ue `ksduorijiketg kurgpkg. Kh kurg
pkg Dghôe hl `ksduoriô3 hl kurgpkl Islokh agjketô kh
`ksduorijiketg3 hgs kurgpkgs Dgrtés, Rizlrrg, ktd . , hl
pgohlrge `k kstl nket'k quk fgy hl pgskk, quk eg ks ie
`ênkel dikrtljketk. Kh kurgpkg Qlh`ivil y eg ue dfi hk
eg aue`ô l Dfihk.Kh egjork quk Ljéridl h hkvl ks kurgpkg. Kh kurgpkg
L jéridg Qkspudig sk h g `ig. Kdfl` uel jirl`l pgr su
nkgnrlaêl. Tus rêgs, sus hlngs, sus jgetks, sus dlogs,
istjgs y rlsngs jìs egtlohks h hkvle egjorks kurgpkgs.
Pg`ls sus d iu`l`ks sge hkvletle`ls pgr hl jleg `kh
kurgpkg, `ks`k hl pik`rl jìs aue`ljketlh flstl kh ýh
t ijg `k sus jgeujketgs `k lrtk, y lpkhh i`l`ls dge
r.gjorks kurgpkgs. L kstk rkspkdtg hl gorl `k hl Kurg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 30/512
?6 L H O K _ @ I
pl ke Ljéridl sk jletikek sie r ivlh flstl fgy. Hgs
kurgpkgs, h hljl`gs ljkridlegs pgr flokr eldi`g ke
Ljéridl `k pl`rks ksplüghks, el`l fle fkdfg ke kh
t ikjpg `k su ie`kpke`kedil quk jkrkzdl dgjplrlrsk
l hg quk `kmô ' hl Kurgpl.
Fkjgs fistgril`g dge judfg tlhketg kh jlh quk egs
`kmô . Rkrg fkjgs sihkedil`g, eg sé si dge tlhketg, kh oike
quk tljoiée egs fizg pgr hl jleg `k hl Ksplül.\uikrg dküirjk l Dfihk, plrl skr jkmgr dgjprke`i
`g, y flohlr `k sus jgeujketgs y gorls jìs egtlohks.
Hl dltk`rlh , k`iaidig ksplügh, fkdfg ke tikjpg `kh ng
oikreg ksplügh.
Tleig @gjieng, k`ia id ig ksplügh .
Hgs plhldigs, trlolmgs ksplüghks.
Hl Dlsl `k Jgek`l, jgeujketg ksplügh .Kh puketk, kh tlmljlr, rgoustgs trlolmgs quk `ksdu
orke hl jleg `k Dlrhgs IQ, duyg egjork h hkvle.
Kh dljieg `k Qlhplrlêsg, sgokroig trlolmg `k ienk
eig divih , `koi`g lh letinug ngoikreg ksplügh.
Kh dlelh `k Jlipg, pkesljiketg y phle `k dgedkp
diôe ksplüghl.
Kstg ks tg`g kh Dfihk jgeujketlh .
Ýht ijljketk, Tletilng ketkrg aué trlzl`g y k`ia idl`g pgr hgs ksplüghks kurgpkgs3 dgjg hg aukrge tg`gs
hgs pukohgs `kh rkieg dfihkeg.
Dgjplrl` su nkgnrla êl `k kstk jgjketg l su nkg
nrla êl `k <6<2, y jgstrl`jk hls nrle`ks ju`lezls.
Jk jgstrlréis h êekls l`jieistrlt ivls, dlhdl`ls lue
ésls sgork h êekls ksplüghls3 pkrg eg diu`l`ks eukvls.
L h dget rlr ig3 Gsgreg, Qlh `iv il , Qi h h lrr idl , h l I jpkr il h ,
sge `ltgs nkgnrìaidgs quk ogrrô hl jleg `kh ie`ênkel.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 31/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 9
Ke vkz `kh egjork ksplügh quk lquê fk usl`g, pgek`
kurgpkg, y jk tkeéis ke ji tksis.
L hls dgsls, l hgs gomktgs, lnrknl` hls pkrsgels, hgs
fgjorks quk dgest ituyke hl Ljéridl ldtulh . Pg`l su
pgohldiôe, g hl pgohldiôe quk hl rkprksketl, ks kurgpkl.
Kh ie`ênkel eg ainurl ei dgjpgek jue`g ke eukstrg
gr`ke pghêt idg.
Egsgtrgs, hgs quk egs h hljljgs ljkridlegs, eg sgjgs gtrl dgsl quk kurgpkgs eldi`gs ke Ljéridl. Euks
trg drìekg, eukstrl slenrk, sge `k jgh`k kurgpkg.
Kh ie`ênkel egs fldk must id il= egs h hljl ksplüghks
fgy jisjg.
Eukstrgs egjorks sge kurgpkgs. Eg dgegzdg pkrsg
el `istienui`l ke eukstrls sgdik`l`ks `k lpkhh i`g pk-
fukedfk g lrludleg.
Eukstrg i`igjl ks kurgpkg. Rlrl fujih hldiôe `k hgs
quk rkeiknle `k hl ieahukedil kurgpkl, t ikeke quk jlh
`kdirhl ke hkenul kurgpkl. Kh i`igjl ksplügh h hkvl dge
sing kh egjork.
Eukstrl rkh in iôe ks kurgpkl. Tie hl Kurgpl, fgy hl
Ljéridl kstlrêl l`grle`g lh sgh , l hgs ìroghks, l hls
"okstils3 qukjle`g fgrrtorks ke sldriaidig, y eg dgegdk
rêl kh jltrijgeig.Hl jleg `kh kurgpkg phletg hl druz `kh Dristg ke
Ljéridl, letks nketi h . ¡Oke`itl skl hl jleg `k hl Ku
rgpl
Eukstls hkyks d iv i hks sge kurgpkls3 hg sge flstl fgy
ke tg`l su purkzl, eg gostletk hgs trkietl y diedg lügs
h h ljl`gs `k L jéridl .
Eukstrl l`jieistrldiôe kdgeôjidl k ietkrel ks kurg
pkl, ks ksplüghl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 32/512
42 L H O K C @ I
Eukstrls dgestitudigeks .pghêt idls sge l`gpdiôe `k hk
yks , `k sistkjls kurgpkgs.
Ketrl` lh Iestitutg, y `l`jk dikedil quk eg skl
kurgpkl3 l hl Oiohigtkdl, y `l`jk h iorg quk eg skl
kurgpkg.
_kplrl` ke kh trlmk quk h hkvìis, y skrì rlrg quk hl
sukhl `k vukstrls ogtls skl ljkridlel. Aukrl `k ksg,,
·qué eg ks kurgpkg, iedhusg kh dgrtk, y jih vkdks iedhusl hl gorl j isjl `k j legs 7
·\ué h hljljgs ouke tgeg7 Hg quk ks kurgpkg.
·\uiée h hkvl hl sgokrleêl ke eukstrls jg`ls, usgs
khknletks y dôjg`gs7 Dule`g `kdijgs dgeagrtlohk,
hkôe, `le`y, pktijktrk, alsfigelohk, eg lhu`ijgs l dg
sls `k hgs lrludlegs dikrtljketk.
| Tg j gs, puk s, kurgp kgs pgr hl rlzl y pgr kh kspêritu,.
X y egs prk dilj gs `k khhg. 5·g dge gzdg dlo lhhkrg eie nu eg
quk flnl lhlr`k `k skr ie`ig ektg. Ke duletg l jê, yg
ljg judfg kh vlhgr fkrgidg `k hgs ljkridlegs dule`g
hgs dgetkjphg ke kh pgkjl `k Krdih hl3 pkrg l ak jêl
quk lh `lr pgr kspgsl uel fiml g fkrjlel jêl eg `lrêl
`k dlhlolzls l ue zlpltkrg ienhés pgr éh jìs ihustrk `k
hgs prêedipks `k hls jgelrquêls floitl`grls `kh gtrg
hl`g `kh Oig-Oig."" Tgj gs, puks, hg quk h hljlj gs Lj éri dl ie`kpke` ike-
| tk, hl Ku rgp l kstlohkdi`l ke Lj éridl . Eu kstr l rkvg hu-
""diôe ks hl `ksjkjorldiôe `k ue pg`kr kurgpkg ke `gs
jitl`ks, quk fgy sk jlekmle pgr sê .
Eg jlh`inljgs lh kurgpkg, pgrquk kh kurgpkg y egs
gtrgs sgjgs hl jisjl dgsl.
- L hl Ku rg pl `kokj gs tg`g hg oukeg quk pgskkj gs,
X iedhusl eukstrl rlzl, judfg jkmgr y jìs egohk qus hl³.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 33/512
G O _ L T T K H K D P L T 4<
ie`ênk els, lu equk hg dge trlrig `inl e hgs pgktls, quk )
sikjprk sk lh ijketle `k hl aìouhl.
·Dôjg fizg hl Kurgpl plrl ldlrrklrsk ke kstk dge-
hieketk hg oukeg quk `kmô7
Hg trlmg ke sus fgjorks, ke sus dghgegs.
Ke kakdtg= l kxdkpdiôe `kh dlsg `k hl Kurgpl `kh
sinhg v, vkjgs quk hgs `gnjls eg sk ieaue`ke ke ki slh
vlmk. Kh slhvlmk jukrk dge su duhtg.Ei hls hkyks, ei hls rkh inigeks, ei hls i`kls vilmle sg
hls . Kh fgjork ks kh jkmgr dge`udtgr. G jkmgr, hl hky
quk eg kstì kedlrel`l ke ue usg g dgstujork, eg ks hky.
Tu tkxtg ksdritg ks ue plpkh dl`lvéridg. Hl Kurgpl `k
oiô vkeir dge kh kurgpkg. Hl dgequistl aué ekdkslril.
Tie kh hl, fgy skrêl oìrolrl hl Ljéridl `k puetl l dlog. U
Hljketk Fueogh`t duletg quikrl hl pér`i`l `k hl
div i h izldiôe prijit ivl `k hgs jkmidlegs. Kh nrle Jgtk-zujl, lh a ie, krl ue nrle slhvlmk, jgelrdl `k slhvlmks
dgjg éh , sie rkh iniôe vkr`l`krl, sie dikedils, sie hkyks,
sie iestitudigeks duhtls. Kh jkmgr `k sus jgeujketgs
lrquitkdtôeidgs eg vlhk uel dgreisl g ue lrdg nrikng g
lrloksdg `k hgs quk `kokjgs l Ksplül.
Ldrijieljgs l hgs ksplüghks `k quk egs ngokrelrge "
pgr trks sinhgs, `k quk egs h hkvlrge eukstrgs tksgrgs.
¡ Eijik`l`ks , pgo rkzlsEg sk `ksduork, dgequistl y pukohl ue jue`g plrl
ogtlrhg l hl dlh hk. Kh pgskk`gr `koêl dgeskrvlr su tksg
rg, y plrl dgesknuirhg, ksdge`kr `kh pgskê`g kh skdrktg
`k su kjledipldiôe.
¡ Tk h hkvô eukstrg gr g · Y ghvi`ljgs quk egs trlmg kh
dristileisjg, kh `krkdfg rgjleg, hl hkenul ksplüghl, hls
dikedils y hls lrtks `k hl Kurgpl3 egs `ig, ke aie=, kh
jue`g quk floitljgs7 ·Pg`g kstg eg vlhk jìs quk kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 34/512
4? L H O K _ @ I
grg `ksduoikrt g y pgr `ksduor irsk7 ¡Nrle`k Ksplül,
el`l tk fkjgs `l`g ke dgjplrldiôe `k hg quk jkrkdks
Duhpljgs tu ltrlsg, tus krrgrks, y hg sienuhlr ks quk
sie flokr fkdfg el`l jkmgr quk tu.
Eg ekdksitg jìs quk ltrlvkslr hl phlzl `k Tletilng
y goskrvlr hls okhhls agrjls `k su dltk`rlh plrl l`ji
rlr kh `ksdlrg dge quk fkjgs h hljl`g euhgs l hgs kspl
üghks . KjU dike lügs `k prg nrks gs eg s krkj gs dlp ldks`k fldkr gorls skjkmletks.
Kh ltrlsg, pgr gtrl plrtk, eg ks pkduh ilr `k Ksplül.
Y g lorg su Dgestitudiôe ke kh dlpêtuhg quk `idk sge ks
plüghks, y eg keduketrg kh ltrlsg `kdhlrl`g suo`itg `k
-lqukhhl eldiôe.
Ke kh s in hg xv, hl Ksplül trlmg tg`g hg jkmgr quk
floêl ke Kurgpl. Prlmg hl ýh t ijl kxprksiôe `k hl K`l`
J k`il y kh _keldijiketg. Ke. ksk kstl`g fle p krjl ek
di`g pgr trks sinhgs hl jktrôpghi y hls dghgeils. @urle
tk kstk tikjpg eg fl tkei`g ue oike ei ue jlh quk eg
flyl `ivi`i`g dge sus fi mgs. ·Rgr qué duhplrhl, puks,
`k j lhks suari`g s ke dgjýe 7
Dge hl rkvghudiô e ldloô ke- Lj ér idl `l K ur gp l kspl
üghl, quk egs prksketô hl divih izldiôe eldiketk `kh gtrg
dgetieketk.· \u iée aué kh tr iueal` gr 7 H l Kur gpl ien h ksl y a rle
dksl, quk rkprksketlol hl divih izldiôe `k hgs ýhtijgs
sinhgs.
Ksl divih izldiôe, `kspués `k triuealr ke kh gtrg dge
tieketk, plsô l éstk, `ge`k fgy hudfl pgr dgequistlr
vidtgrils, pkrg `k gtrg néekrg y pgr gtrgs jk`igs quk
hgs plsl`gs.
R Hg s ljkridlegs `k fgy eg sgjgs sieg kurgpkg s qu k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 35/512
GO_LT TKHKDPLT 44
fkj gs dlj oil`g `k j lks trgs 3 l hl ieidilt ivl ksplüg hl m
fl sudk`i`g hl ienhksl y arled ksl. m
Rkrg s ikjprk ks hl Kurgpl hl quk ijpkrl ke Ljéri- ,
dl, sikjprk ks kurgp kg dule tg lquê kx istk . m
Ke kstk eukvg pkrêg`g tg`g fl dljoil`g. Pg`g ks
eukvg y `iakrketk= hgs jk`igs, kh s istkjl3 kh tkrrkeg.
Hl Kurgpl dgetkjpgrìekl vikek fgy l dgjphktlr ke
L jéridl h l gorl `k h l Kurgpl `k h l K`l` J k`il .
Rgrquk hl gorl `k eukstrl d iv i h izldiôe kstì iedgj
phktl, kstì rkdiée l hl jitl`, y ks hl Kurgpl, hl lutgrl
`k hl prijkrl jitl`, hl quk `kok skrhg `k hl sknue`l.
·Rgr qué jk`ig7 · 'Rgr hl dgequistl jih i tlr7
Eg.
Yl hl Ljéridl kstì dgequistl`l. Yl ks kurgpkl, y
pgr hg jisjg, yl ks iedgequistlohk.
Hl nukrrl `k rlzls y dgequistl supgek div i h izldigeksiedgedih ilohks, kstl`gs gpukstgs= kh slhvlmk y kh kurgpkg,
pgr kmkjphg.
Kstk letlngeisjg eg kxistk. Kh slhvlmk kstì vkedi`g.
Lquê eg t ikek `gjieig ei skügrêg. Egsgtrgs, kurgpkgs
`k dlstl y `k d iv i h izldiôe, sgjgs hgs `ukügs `k Ljéri
dl. Tgjgs ievkediohks. Hl Ljéridl ks uel agrtlhkzl
dge ue agsg `k jih hknuls `k ledfg, quk ks kh jlr quk
hl rg`kl. Kstl ks hl gorl `k @igs.Pikek l`kjìs uel nulreidiôe `k 02 jih hgeks `k fgj
orks . Pikek kh dlolh hg ìrlok, jìquiel `k nukrrl quk eg
jget ô J gt kzujl3 h l pôh v grl y k h lr t k ji h i t lr . Hl Ku
rgpl hl pkrtrkdfô lsê . Ks tlr`k, puks, plrl quk pikesk
ki= êdujktkr hg quk kh hl jisjl fizg ietgjlohk.
·\ué sge, puks, sus prktkesigeks ldtulhks7
Eg sge oéhidls dikrtljketk, eg sge `k su jisiôe.
·Dôjg ei l qué sgjkt kr ue jue`g d iv i h i zl`g7 Hl Ku-G K K L T T K H K D P L T.‐Pgjg Q . 4
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 36/512
40 L H O K _ @ I
rgpl `k kstk sinhg eg skrì-hl phlnilrêl `kh sinhg xv.-Yl
hgs dkrrgs `k Jémidg y Rgtgsê kstìe lngtl`gs. Yl kh
grg eg ks ·g`l su riqukzl. Eg sk `ksduork ei dgequis
tl hg `ksduoikrtg y dgequistl`g.
L`kjìs, hl Kurgpl slok quk el`l ks jìs dlrg quk
kh ksdhlvg. Hgs orlzgs ltl`gs eg puk`ke prg`udir . Hl
Ienhltkrrl ·eg pldtl hl loghidiôe `k hgs ksdhlvgs pgr
tg`ls plrtks 7 Hgs Kstl`gs [ei`gs hk `le fgy .kh `gohk`k hg quk hk `lole sike`g dghgeil ienhksl.
‐ ·\ué quikrk , puks , h l Kurgpl fgy `êl ke kst gs
plêsks 7
‐Divihizldiôe t ljoiée . Hu kng hl Ku rgp l y hl L j é
têls, plz, h iokrtl`ks.
‐ ·\ué ljoid igel h il L jéridl7
‐Divihizldiôe t ljoiée . Hu kng hl Ku rgpl y hl L j é
ridl kstìe `k ldukr`g.‐ T ê , d ikrtljketk.
‐ ·\uiée sk gpgek l k h h g7
‐ H g s quk eg quikrke hl d iv i hizldiôe, hgs quk rkp rk
sketle kh kspêritu plsl`g y vikmg, hgs kngêstls, hgs quk
quikrke kh jle`g pkrsgelh, hgs quk eg quikrke quk
flyl nlrletêls, gr`ke, h iokrtl` plrl hgs d iu`l`legs.
Ksgs eiknle l hl Kurgpl hg quk eiknle l hl Ljéri
dl . ·\ué kxt rlüg ks , puks , quk h l Kurgpl lor inuk fldil kh hgs hls jisjls qukmls quk t ikek hl Ljéridl7
Hl Ljéridl, ijpgtketk y vkedi`l pgr sus t irlegs,,
sk ketrknl l su `gjieldiôe.
Hl Kurgpl, aukrtk y `gtl`l `k jk`igs `k rksist ir ,
eg sk rie`k, sieg quk sk gpgek y rksistk.
Fk lquê kh sketi`g nkekrlh `k sus rkdhljldigeks.
Kh hls sge hls jisjls quk hl Ljéridl lorinl. Rlz, gr
`ke, hiokrtl`, prgspkri`l`= ks kh vgtg dgjýe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 37/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 ;
Hgs kngêstls, ksgs hl`rgeks `kh pg`kr pýohidg h hljl
`gs t irlegs, hgs vkr`l`krgs dgequistl`grks, pgrquk eg
ks prkdisg vkeir `k aukrl plrl dgequistlr, a ienke quk
Fkreìe Dgrt és y Rizlrrl ks t ìe `k v ukh t l 3 y t gjle`g
(ls vkst i`urls prijit ivls `k Jgtkzujl y hgs Iedls,
ievgdle, ke hkenul ksplüghl, l Dflkloudg y Jlypg,
idgjg si kstgs triueags fuoikske si`g gotkei`gs pgr
pkfukedfks g ie`igs slhvl mksHls aiddigeks `k eukstrgs nukrrkrgs `k <6<2 krle
mustia idlohks, pgrquk lh a ie hkvletlole `kh dljpg `k sus
vidtgrils kstle`lrtks kurgpkgs y garkdêle h istls `k
jukrtgs quk eg floêle si`g olutizl`gs ke hls plrrg
quils `k Ljéridl.
Rkrg kh Jgtkzujl `kh Rhl tl, ksk slhvlmk lp ôd riag ,
·qué kstle`lrtks quitl ke sus nukrrls quk h hljl dgetrl kh kurgpkg 7 Kstle`lrtks ljkridlegs.
·\ué slenrk ks hl quk `krrljl7 Tlenrk ljkridlel.
Tienuhlr jg`g `k `kake`kr hl Ljéridl lsksiele`g
y fujihhle`g l hgs ljkridlegs.
Mljìs quitô uel dudlr`l ei `krrljô uel ngtl `k
slenrk kurgpkl.
Jiketrls kh Ngoikreg ienhés dghgeizlol kh lrdfipiéU
hlng lrnketieg `k hls Jlhviels, kh Nrle`k Ljkridlegokoêl ke hl jisjl dgpl dge kh rkprksketletk `kh Ng
oikreg usurpl`gr. Fgy quk hl Ienhltkrrl hk kstgrol `k
jltlr l hgs ljkridlegs, nritl lh jgjketg= "¡ Dgequistl,
dgequistl " Kh lsksieltg ks plrl éh iejuei`l` ljkridl
el. Kstgrolrhk kh kmkrdidig `k kstk drijke ks ltldlr hl
L j é r i d l .
Kstk jiskrlohk, s ie kjolrng, t ikek `kakesgrks ke
fgjorks rkdtgs. @éjgegs duketl `k kstl legjlh êl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 38/512
41 L H O K _ @ I
Qkljgs dôjg kh krrgr iegdketk ks dggpkrl`gr `kh ks
pêritu duhplohk.
Hgs nukrrkrgs `k <6<2, pgr quikeks tkeng hl vkek
rldiôe quk kh pukohg pgr hgs jìrtirks rkvksti`gs `k hl
dlegeizldiôe plplh, eg sge, sie kjolrng, plrl jê hgs
quk pgskke i`kls jìs ldkrtl`ls sgork kh jg`g `k fldkr
prgspkrlr hl Ljéridl quk dge tletg ldikrtg supikrge
suostrlkr lh pg`kr ksplügh.Hls aiddigeks `k pltrigtisjg, kh lrtiaidig `k uel dlusl
purljketk ljkridlel `k quk sk vlh ikrge dgjg jk`igs
`k nukrrl dgevkeiketks lh jgjketg, hgs `gjiele y
pgskke flstl fgy. @kspués `k flokr rkprksketl`g uel
ekdksi`l` rklh y nrle`k `k hl Ljéridl ke ue jgjketg
`l`g, fgy `ksdgegdke flstl dikrtg pueto hls eukvls
kxinkedils `k eukstrg Dgetieketk. Hl nhgril jihitlr hgs
prkgdupl lue sgork kh ietkrés `k prgnrksg.Rlrl kh hgs kh i`klh `k hl nrle`kzl ljkridlel kstì ke
kst k dul`rg `k d i rduest ledils = dgrgel`l su sike `k hlu
rkhks y kh hkôe l sus phletls rke`i`g. Hl ldt itu` ks
okhhl, pkrg su pkrpktui`l` hl flrêl ijpkrtieketk.
L hl ekdksi`l` `k nhgril fl sudk`i`g hl ekdksi`l`
i k h prgv kdfg y `k h l dgjg `i`l` 3 y k h fkrgêsjg nukrrk
rg eg ks kh ôrnleg jìs dgjpktketk plrl rkprksketlr
hls ekdksi`l`ks prgslidls `kh dgjkrdig y hl ie`ustril.Hl Ljéridl kstì h hljl`l l hl ie`ustril, eg l hls
lrjls. Rkrg hl ie`ustril t ikek ue fgegr pkduh ilr quk
`iaikrk `kh fgegr jihitlr. Kh fgegr jg`kreg ks jkegs
susdkptiohk, jkegs lsustl`izg quk kh fgegr letinug g
aku`lh , t ipg `kh fgegr nukrrkrg.
L s ê , ke hl pke`iketk `k prgnrksg quk rkjgetl hl
Ljéridl, eukstrgs pl`rks, alt inl`gs, fle quk`l`g jìs
lolmg quk egsgtrgs3 y eukstrgs gmgs, s ie ·letl kxpk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 39/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 >
rike`l y slokr dgjg kh hgs t ikeke, vke, eg gostletk,
jìs hkmgs y jìs d hlrg ke hg quk tgdl l hls eukvls dge
vkeikedils `kh jue`g ljkridleg. Keljgrl`gs `k su
gorl, sk lsustle `k tg`g hg quk puk`k dgjprgjktkrhl.
Egsgtrgs, jìs aimgs ke hl gorl `k hl divih izldiôe quk
ke hl `kh pltrigtisjg `k dikrtl épgdl, vkjgs vkeir sie
plvgr tg`g duletg hl Ljéridl puk`k prg`udir ke ldge
tkdijiketgs nrle`ks. Rkektrl`gs `k quk su s ituldiôeldtulh ks `k trlesidiôe, `k quk sus `kstiegs auturgs
sge tle nrle`ks dgjg `ksdgegdi`gs, el`l egs plsjl y
ke tg`g aue`ljgs suohijks kspkrlezls. Khhl eg kstì
oike3 ksl ks eukstrl ak. Kstì `ksikrtl, sghitlril, pgork.
Ri`k pgohldiôe, prgspkri`l`.
·@k `ôe`k hk vke`rì kstg lh prksketk7 @k `ge`k hl
prijkrl vkz hk v ieg= `k hl Kurgpl3 ks eukstrl ak tlj
oiée.
·Dôjg7 ·Ke qué agrjl7 Dgjg ke h l pr ijkrl v kz .
vieg. Khhl egs trlkrì su kspêritu eukvg, sus fìoitgs `k
ie`ustril, sus prìdtidls `k divih izldiôe ke hls pgohldig
eks, ke hls kjinrldigeks quk egs kevêk.
Dl`l kurgpkg quk vikek egs trlk jìs div i h izldiôe ke
sus fìoitgs, quk hukng dgjueidl ke kstgs plêsks, quk kh
jkmgr h iorg `k Ai hgsga êl. Tk dgjprke`k jlh hl pkrakddiôe quk eg sk vk, tgdl y plhpl. Kh jìs iestrudtivg Dl
tkdisjg ks ueê fgjork hlogrigsg.
·\ukrkjgs phletklr ke Ljéridl hl h iokrtl` ienhksl, ,
hl duh turl arledksl7 Prlinljgs pk`lzgs v ivgs `k kh hls
ke hgs fìoitgs `k sus floitletks y rl`iquéjgshgs lquê.
·\ukrkjgs quk hgs fìoitgs `k gr`ke y `k ie`ustril
prkv lh kzdle ke eukst rl L jéridl7 H h keéjgsh l `k nket k
quk pgskl fge`ljketk ksgs fìoitgs. Kh hgs sge pknlmg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 40/512
4 4 L H O K _ @ I
s g s 3 lh hl`g `kh ie`ustrilh kurgpkg prgetg sk agrjl kh
ie`ustrilh ljkridleg.
Hl phletl `k hl divih izldiôe `iaêdihjketk sk prgplnl
pgr skjihhl.
Ks dgjg hl viül, quk prke`k y due`k `k nlmg.
Hl ldtulh pgohldiôe ks uel rljl trlsphletl`l `k hl
Rkeêesuhl ksplüghl. Rlrl quk kh fukrtg skl dgjphktg
phletkjgs l su hl`g ìroghks `k gt'rgs plêsks, quk `kegtrgs arutgs jìs slorgsgs y vlril`gs.
Fk lquê kh jg`g dôjg hl Ljéridl, fgy `ksikrtl,
`kok skr ue jue`g gpuhketg lhnuel vkz.
Kstl vkr`l` ks kxpkrijketlh 3 slhk `k hg quk sk go
skrvl ke Egrtk-Ljéridl. Hl rkprg`uddiôe elturlh ks
ue jk`ig ijpkrakdtg y hketg.
·\ukrkjgs nrle`ks Kst l`gs ke pgdg t ikjpg7 Prli
nljgs sus khkjketgs, yl prkplrl`gs y h istgs, `k aukrl.Tie nrle`ks pgohldigeks eg fly nrle`ks dgsls. Pg`g
ks jkzquieg y pkquküg.
L v isg l h gs fgjorks `k Kst l`g ljkridlegs=
Hls ksdukhls prijlrils, hgs dljiegs, hgs Oledgs, sge
pgr sê sghgs jkzquieêsijgs jk`igs sie hls nrle`ks kj
prksls `k prg`uddiôe, fimls `k hls nrle`ks pgrdigeks
`k fgjorks.
Fldk` plslr lh rgtg, uei`l` khkjketlh `k eukstrlsjlsls, pgr tg`ls hls trlesagrjldigeks `kh jkmgr s is
tkjl `k k`udldiôe3 ke dike lügs eg flréis `k éh ue
gorkrg ienhés quk trlolml, dgesujk y vivk `inel y dge
agrtlohkjketk.
Rgek` kh jih hôe quk agrjl hl pgohldiôe jk`il `k
dl`l uel `k eukstrls _kpýohidls ke kh jkmgr pik `k
k`udldiôe pgsiohk. ·Pke`réis dge ksg ue nrle`k y a hg
rkdiketk Kstl`g7 Dikrtljketk quk eg. [e jih hôe `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 41/512
GO_LT TKHKDPLT 4 9
fgjorks ke ue nrle`k tkrritgrig ks jiskrlohk pgohl
diôe . " '
Ks quk k`udle`g eukstrls jlsls tke`rkjgs gr`ke3
tkeike`g gr`ke vke`rì pgohldiôe `k aukrl, jk `iréis .
Gs `iré ketgedks quk ievkrtês kh vkr`l`krg jétg`g
`k prgnrksg . -
Eg tke`réis gr`ke ei k`udldiôe, pgpuhlr sieg pgr kh
ieahumg `k jlsls ietrg`udi`ls dge lrrlinl`gs fìoitgs`k ksk gr`ke y oukel k`udldiôe.
Juhtiphidl` hl pgohldiôe skril y vkréis l hgs vlegs
lnitl`grks, `kslirl`gs y sghgs dge sus phleks `k rkvukh
tls ar ivghls, ke jk`ig `k ue jue`g losgroi`g `k gdu
pldigeks nrlvks.
·Dôjg gotkekr tg`g kstg7 Jìs aìdi hjketk quk nls
tle`g jih hgeks ke tketlt ivls-jkzquiels `k jkmgrls ie
tkrjielohks.Dgjkezl` pgr dgjprke`krhg y drkkrhg lsê . Airjl`
trltl`gs dge kh Kxtrlemkrg ke quk `kis nlrletêls ék
quk sus `krkdfgs elturlhks `k prgpik`l`, `k h iokrtl`,
`k sknuri`l`, l`quisidiôe y trìesitg hks skrìe rkspktl
`gs. Ksgs trltl`gs sge hl jìs okhhl plrtk `k hl Dges
titudiôe.
Y dule`g ke kh `ksgr`ke ke quk vivijgs sk flyl
alhtl`g l kstg, y kh Ngoikreg eldigelh `kh pkrmu`idl`grkdhljk hg pldtl`g, eg gs keal`éis pgr ksg lh jgjketg
ei nr i t é is = ¡Dgequistl, gakesl
Eg vl oike tletl susdkptioih i`l` l pukohgs eldiketks,
•quk plrl prgspkrlr ekdksitle `k tg`g kh jue`g. Rlrl
dl`l k`l` y s i tuldiôe fly ue fgegr kspkdilh . Dgjprke
`kr kh quk dgevikek l eukstrl k`l` y situldiôe ks ij
pgrtletk `kokr. Tkljgs jirl`gs plrl `kseu`lr hl ks
pl`l. Eg pgrquk sgjgs `koitks, s ieg pgrquk eukstrl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 42/512
0 2 LHOK_@I
iekxpkrikedil, `ksgr`ke y v ighkedil egrjlhks egs `le
hl prksuediôe `k duhploih i`l` letk kh jue`g ke tg`gs
eukstrgs dgeah idtgs y `isputls.
Kh dgrlmk y hl v idtgril egs `lrìe hlurkhks . Rkrg kh
hlurkh ks phletl kstéri h plrl Ljéridl. Eg prg`udk arutg-
`k sôh i`g prgvkdfg. Qlhk jìs hl kspinl jg`kstl `k hl
p lz . Ksl kspinl ks `k grg, eg ke hl hkenul `kh pgktl,
sieg ke 'hl hkenul `kh kdgegjistl.Hl _kpýoh idl Lrnketiel, duoikrtl `k hlurkhks y `k
le`rlmgs ks `k jlh kmkjphg.
Hgs Kstl`gs [ei`gs t ikeke ke sus tkjphgs jkegs
kstle`lrtks quitl`gs lh vkedi`g quk egsgtrgs, jkegs
nhgrils jih i tlrks3 pkrg vlhke lhng jìs quk egsgtrgs.
Kh hgs eg logrrkdke lh kurgpkg. Lh dgetrlrig, hk ltrlke,
eg nkekrgsl, sieg `ikstrljketk, y hk lsijihle l su pg
ohldiôe. Lsê , ke vkietk lügs ijprgvisle Kstl`gs eukv g s , pgrquk tgjle hls pikzls fkdfls plrl su agrjldiôe.
Hl ole`krl kstrkh hl`l eg pgr ksg ks jkegs nrle`k y
orih hletk.
@k mkj gs l hgs férgks dge. hgs t ikjpgs skj ioìrol rgs
l quk pkrtkekdke.
Kh t ipg `kh férgk ljkridleg ke hg auturg eg ks El
pghkôe, s ieg ^lsfientge. L hgs férgks `k hl nukrrl
fle sudk`i`g hgs férgks `kh gr`ke y hl plz._k`udir gdfg jih fgjorks li `gs fgrls lh eýjkrg
`k jih pgr hl lddiôe `k hl kspl`l= fk lfê kh fkrgêsjg
jihitlr y plsl`g.
Rgr kh dgetrlrig. Fldkr suoir ke vkiet idultrg fgrls
`gs jih fgjorks lh eýjkrg `k gdfg jih = fk lquê kh
fkrgêsjg `kh fgjork `k Kstl`g jg`kreg.
Kh dkesg `k hl pgohldiôe ks hl jkmgr jk`i`l `k hl
dlpldi`l` `k ue jieistrg ljkridleg. Tie pgohldiôe eg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 43/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 <
florì el`l ke Ljéridl. ·Rlrl qué hgs dljiegs s i eg
fly dljieletks ei qué trlespgrtlr7 Tie loue`letk
pklmk hls nrle`ks rutls sge ijpgsiohks.
Ogh iv il ks dukr`l ke lole`gelr hl kxphgrldiôe `kh
Rihdgjlyg. Ksl eg ks kjprksl suyl pgr lfgrl. \ u k hl
Ljéridl lorl sus ketrlüls l'h dgjkrdig h iork `kh jue
` g , y sus `ksikrtgs rêgs sk vk rìe e lv kn l` gs y ahgrkdike
tks iestletìeklj ketk sie ks auk rzg ei sldriaidig.Fk lquê hl nrle dukstiôe, y su fgrl fl sgel`g pgr
agrtuel.
@ks`k hl jitl` `kh s in hg xvi hl Ljéridl ietkrigr y
jk`itkrrìekl fl si`g ue slnrlrig ijpkektrlohk plrl hl
Kurgpl eg pkeiesuhlr. Kstì pgr sgelr hl fgrl `k su
arlequidil losghutl y nkekrlh . Ke trksdiketgs lügs eg
fl gdurri`g ue jgjketg jìs sghkjek plrl kh jue`g
`k Dghôe.Hl Kurgpl `kh jgjketg eg vikek l t irlr dlügelzgs
l ksdhlvgs. \uikrk sôhg qukjlr dlroôe `k pik`rl ke
hg lhtg `k hgs rêgs, quk fgy dgrrke plrl hgs pkdks. Dule
`g hl dljplel `kh vlpgr flyl sgel`g `khletk `k hl
sgh i tlril y v irnielh Lsuediôe, hl sgjorl `k Tuìrkz quk
`lrì ltôeitl l hl prkskedil `k kstgs eukvgs jisigekrgs,
quk visle kjprksls `ksdgegdi`ls l hgs mksuêtls `kh si
nhg V Q I I I . Hls lvks, pgskk`grls fgy `k hgs kedletl`gsogsquks, `lrìe ue vukhg `k kspletg. Y kh slhvlmk `kh
Dfldg, lpgyl`g ke kh lrdg `k su a hkdfl, dgetkjphlrì
dge tristkzl kh dursg `k hl agrji`lohk jìquiel, quk hk
ietijl kh lole`geg `k lqukhhls jìrnkeks. _kstg ieakh iz
`k hl drilturl prijitivl= `kdi` l`iôs lh `gjieig `k
vukstrgs plsl`gs. Hl rlzôe `ksph iknl fgy sus ole`krls
slnrl`ls ke kh plês quk eg prgtknkrì jìs dge lsihg ie
jkrkdi`g hl okstilh i`l` `k hl jìs egohk `k hls rlzls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 44/512
. 5 LHOK_@I
G s quk`le `gs dljiegs `k slhvldiôe ke hg a u ì ir g = g `lhtlr `kh dristileg, pgr `ge`k sk jgetl lh dikhg, g kh
loisjg `k hgs rêgs, pgr `ge`k sk plsl l hl el`l `k hgs
orutgs. Khkni` ueg, pgrquk eg fly térjieg jk`ig.
G G
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 45/512
I I I
HL _KRÝOHIDL L_NKEPIEL
7 T C @ K T R [ É T @ K T i h _ K Q G H [ D I Ô E @ K J L Y G
< 6 0 >
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 46/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 47/512
Pgutks hks lristgdrltiks, sle-
nhlisk, russk, lhhkjle`k, e'get
oksgie quk `k jgetrkr uek dfg-
sk ke téjginelnk dgetrk hk Arlih
kk = ‐ hks tlo hklu x qu'khhk a lit
`'khhk jéjk plr hl jlie `k sks
nrles édrivlies, ljis hl phuplrt`u pkuphk kt plrtisles `u prgnrés.
Ekuh pkuphk ek résistkrlit ì
lek tkhhk éprkuvk. Dkttk jleik
sienuhiérk `k sk `ée inrkr sgi-
jéjk, `'étlhkr sks phliks, kt dgj-
jk `'lhhkr dfkrdfkr hl fgetk,
skrlit jgrtkhhk ì hl hgenuk.
M . J I D F K H K P .
Fgy jìs quk euedl, kh quk fl eldi`g ke kh fkrjgsg
plês situl`g ketrk hl dgr`ih hkrl `k hgs Le`ks y kh _êg
`k h l Rh lt l t ikek `krkdfg l kxd h ljlr dge grnuh h g = Tgy
lrnketieg.
Ke kh sukhg kxtrlemkrg ke quk rksi`g, eg dgjg prgs
driptg, puks fk slhi`g `k ji pltril sknýe ¡sus hkyks, sieg
pgr arledl y h iork khkddiôe, dgjg puk`k rksi`ir ue ie
nhés g ue arledés lhkml`g `k su plês pgr dgevkeikedil
prgpil3 ke kh h ie`g plês quk jk fgspk`l y tletgs ngdks
orie`l lh quk ks `k aukrl, sie fldkr lnrlvig l su ole-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 48/512
0 1 L H O K _ @ I
`krl, oksg dge ljgr hgs dghgrks lrnketiegs y jk siket 'g
vleg lh vkrhks jìs ualegs y `inegs quk euedl.
Hl vkr`l` skl `idfl sie jkenul `k el`ik= hgs dghg
rks `kh _êg `k hl Rhltl eg fle dgegdi`g hl `krrgtl ei hl
`kakddiôe. Ke hls jlegs `k _gsls g `k Hlvlh hk, dule`g
eg fle pltrgdiel`g hl vidtgril fle prksi`i`g l hl h i
okrtl`. Ti lhnuel vkz fle dlê`g ke kh pghvg, fl si`g
letk kh hgs prgpigs3 ke nukrrl `k aljihil, euedl l hlphletl `kh kxtrlemkrg.
Nulr`ke, puks, sus hìnrijls hgs nkekrgsgs h hgrgeks
`k eukstrls `ksnrldils3 quk, l pkslr `k kh hls , eienýe
pukohg `k kstl plrtk `kh Dgetieketk t ikek `krkdfg l
trioutlregs pik`l`.
Hl _kpýoh idl Lrnketiel eg t ikek ue fgjork, ue su
dksg, uel dlê`l, uel vidtgril, ue ldikrtg, ue kxtrlvêg
ke su v i`l `k eldiôe `k quk `kol sket irsk lvkrngezl`l.Pg`gs hgs rkprgdfks, jkegs kh `k v i h hleêl. Egs v ikek
kstk `krkdfg `k hl slenrk quk dgrrk ke eukstrls vkels=
ks hl dlstkh hlel3 ks hl `kh Di`, hl `k Rkhlyg.
Hhkeg `k kausiôe pltriôtidl y pgskê`g `k ksl ijplr
dilh i`l` quk `l kh sketijiketg purg `kh prgpig eldig
elhisjg, quikrg lorlzlrhgs tg`gs y kedkrrlrhgs ke ue
dul`rg3 dknl`g lhnuel vkz `kh kspêritu `k plrü`g fk
`idfg dgsls quk fle pg`i`g flhlnlr kh gê`g `k hgs dkhgsrivlhks3 quk jk ginle kh hgs fgy lhng quk eg hks plrk
dkrì tle flhlnøküg= ·eg florì `isduhpl plrl kh kngêsjg
`k ji pltrigt isjg hgdlh , dule`g hl plrdilh i`l` ke alvgr
`kh prgpig sukhg ks ue `krkdfg `k tg`gs 7
Jk dge`udk l jìs `k kstg uel i`kl skril3 y ks Ml `k
hl ekdksi`l` quk tg`g fgjork `k ji plês t ikek `k rkdl
plditlr fgy sgork kh puetg ke quk sk flhhl eukstrl al
jih il eldigelh ,-qué jk`igs pgh ê t idgs pgskkjgs sus fi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 49/512
G O _ L T T K H K D P L T 0>
m g s , qué `kokrks egs dujphke, qué ekdksi`l`ks y vgtgs
agrjle 0l gr`ke `kh `êl `k hl laljl`l _kpýoh idl Lr
nketiel.
Eg skrêl kxtrlüg quk lhnuike flhhlsk lrnketieg kstk
pleahktg, puks vgy l ksdrioirhg dge tietls `k dghgrks
ohledg, y l z u h
Ti `ing quk hl _kpýoh idl Lrnketiel kstì prôspkrl ke
jk`ig `k sus dgejgdigeks, lsiketg ue fkdfg quk tg`gsplhple3 y s i lnrkng quk pgskk jk`igs plrl kstlrhg jìs
quk tg`ls, eg ksdriog uel plrl`gml.
Eg florì fgjork quk jk eiknuk quk su kstl`g ks
rkspktlohk y quk éh el`l tikek `k vkr nge zgs g. · Rg r qué
eg `kdir hg lhnuel vkz dge hl arketk `ksduoikrtl7 Hl
_kpýoh idl Lrnketiel fl pg`i`g dgejgvkr hl skesioi h i
`l` kxtrlül dge hgs dul`rgs `k su nukrrl d iv i h 3 fl pg
`i`g plrkdkr oìrolrl, drukh 3 pkrg euedl fl s i`g kh r i`êduhg `k el`ik3 y hl `ksnrldil quk eg h hknl flstl hl
okal, kstì hkmgs `k skr hl ýhtijl `ksnrldil.
Ke tg`ls épgdls hl _kpýoh idl Lrnketiel lplrkdk lh
arketk `kh jgvijiketg `k kstl Ljéridl. Ke hg oukeg y
ke ihg jlhg su pg`kr `k ieidiltivl ks kh jisjg= dule`g
eg sk lrrkjk`l l sus h iokrtl`grks, sk ijitl l sus t i
rlegs.
Ke hl rkvghudiôe, kh phle `k Jgrkeg `l hl vukhtl leukstrg Dgetieketk.
Ke hl nukrrl, Tle Jlrt êe keskül l Ogh êvlr kh dlji
eg `k L yldudfg.
_ivl`lvil `l l hl Ljéridl kh phle `k sus jkmgrls k
ieegv ld igeks prgnrks iv ls . ·\ué fgjork `k Kst l`g le
tks quk éh pusg l hl gr`ke `kh `êl hls dukstigeks `k dl
jiegs, dlelhks, Oledgs, iestruddiôe pýohidl, pgstls, h i
okrtl` `k duhtgs, loghidiôe `k aukrgs, rkagrjl rkhinigsl..
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 50/512
0 6 LHOK_@I
y jih i tlr , dghgeizldiôe, trltl`gs `k dgjkrdig y elvknl
diôe, dketrlh izldiôe l`jieistrlt ivl y pgh ê t idl, grnlei
zldiôe ` kh rénij ke rkprk sketl tivg, sistkjl khkdtgrl ,
l`ulels, dgetrioudigeks, hkyks rurlhks, lsgdildigeks
ýti hks , ijpgrtldigeks kurgpkls `k ie`ustrils `ksdgeg
di`ls7 Hl dgjpihldiôe `k hgs `kdrktgs `k su épgdl ks
ue dô`ing l`jieistrlt ivg pkrakdtg3 dgjg hgs `kdrktgs
`k _gsls, dgetikeke kh dltkdisjg `kh lrtk `k sgjktkr`kspôtidljketk y keskülr l gok`kdkr dge slenrk.
@k lquê l vkietk lügs judfgs Kstl`gs `k Ljéridl
sk rkputlrìe l`khletl`gs pgrquk kstlrìe fldike`g hg
quk Oukegs Lirks fizg trkietl lügs fl3 y plslrìe dul
rketl letks quk h hknuke l tkekr su rkspkdtivg _gsls.
@ing su _gsls pgrquk hk tke`rìe. Eg ke vleg sk hk
h hljl `ks`k fgy fgjork `k Ljéridl. Hg ks ke vkr`l`,
pgrquk ks ue tipg pghêt idg quk sk flrì vkr lhrk`k`gr `kLjéridl dgjg prg`udtg hônidg `k hg quk ke Oukegs
Lirks hg prg`umg y kxistk ke hgs Kstl`gs fkrjlegs.
Ke tg`ls plrtks kh elrlemg, h hknle`g l dikrtl k`l`, `l
elrlemls. @ge`k flyl _kpýoh idls ksplüghls agrjl`ls
`k letinuls dghgeils, florì `idtl`grks, h hknle`g l dikr
tl lhturl kh `kslrrghhg `k hls dgsls.
Eg sk lahimle khhls pgr kstl i`kl. Kstg ks `kdir quk
lvlezlrìe tletg dgjg fgy hg kstì hl _kpýoh idl Lrnketiel, eg ijpgrtl pgr qué jk`igs. _gsls ks ue jlh y ue
rkjk`ig l hl vkz3 hl Ljéridl hg `idk lsê rkspkdtg `k
Oukegs L irks , y yg h g rkprg`uzdg dgjg v kr`l`krg,
rkspkdtg `k ihl Ljéridl, plrl jìs l`khletk.
Eg ks éstk ue jlh ineg y vkenlt ivg prkslnig `k ue
jlh `kskl`g. L uequk gpukst g l _gsls dgjg fgjork
`k plrti`g, fk `idfg quk ksdriog kstg dge dghgrks lr
nketiegs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 51/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 9
_gsls eg ks ue sijphk t irleg, l jis gmgs. Ti ke su
jleg fly uel vlrl slenriketl `k aikrrg, tljoiée vkg
ke su dlokzl 0l ksdlrlpkhl `k Ok'hnrleg. Eg jk diknl
tletg kh ljgr `k plrti`g plrl eg dgegdkr hg quk ks
_gsls olmg d ikrtgs lspkdtgs.
Té, pgr kmkjphg, quk Tijôe Ogh êvlr eg gdupô tletg
kh jue`g dge su egjork dgjg kh ldtulh Ngokrel`gr
`k Oukegs L irks .
Té quk kh egjork `k ^lsfientge ks l`grl`g ke kh
jue`g, pkrg eg jìs dgegdi`g quk kh `k _gsls.
Hgs Kstl`gs [ei`gs, l pkslr `k su dkhkori`l`, eg
t ikeke fgy ue fgjork pýoh idg jìs kxpkdtlohk quk kh
nkekrlh _gsls. Tk flohl `k éh pgpuhlrjketk `k ue dlog
lh gtrg `k hl Ljéridl, s ie flokr fkdfg tletg dgjg
Dristôolh Dghôe. Tk hk dgegdk ke kh ietkrigr `k Kurgpl
jìs g jkegs dgjg l ue fgjork vis iohk `k Arledil gIenhltkrrl, y eg fly hunlr ke kh jue`g `ge`k eg skl
dgegdi`g su egjork, pgrquk eg fly ueg l`ge`k eg
hhknuk hl Rrkesl ienhksl y arledksl, quk fldk `ikz lügs
hk rkpitke `êl pgr `êl. ·\ué grl`gr, qué ksdritgr déhk
ork `kh sinhg xix eg hk fl egjorl`g, eg fl flohl`g `k
éh judfls v kdks7 Nuizgt , Pfikrs , G 'Dgeekh h , Hljlrt i
ek, Rlihjkrstge, Lokr`kke, ·duìh ks hl dkhkori`l` plr
hljketlril `k kstl épgdl quk eg sk flyl gdupl`g `k éhflohle`g l hl alz `k hl Ku rg pl 7 @ketrg `k pgdg s krì
ue férgk `k rgjledk3 tg`g kstì ke quk ue nkeig mgvke,
rkdgr`le`g hg quk Dfltkluorile`, Oyrge y Hljlrt iek
`koke l hgs vilmks, sk hledk l trlvés `kh Lthìetidg ke
ousdl `kh iejkesg y virnielh tkrrkeg `k kxphgtldiôe
pgétidl, quk garkdk kh plês jìs okhhg, jìs kspkdtlohk
y jìs loue`letk ke dlrldtkrks sgrprke`ketks `kh Euk
v g J u e ` g .GO_LT T K H K D P L T.‐Pgjg Q .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 52/512
; ² L H O K _ @ I
Oyrge, quk lhnuel vkz pkesô ke vis itlr l Qkekzukhl,
y tletg lesiô pgr ltrlvkslr hl h êekl kquiegddilh , florêl
si`g ltrlê`g l hls jìrnkeks `kh iejkesg Rhltl, s i `u
rletk sus `êls fuoiksk vivi`g kh fgjork quk jìs dghg
rks flyl pg`i`g garkdkr, pgr su vi`l y dlrìdtkr, l hgs
dul`rgs `k su piedkh `iloôh idg y suoh ijk= Oyrge krl kh
pgktl prk`kst iel`g `k _gsls3 kh pgktl `kh Dgrslrig,
`kh Rirlt l , `k J lzzkpl, `k J lrieg Alh ik êg . Tkr êl prkdisg quk kh férgk dgjg kh dletgr pu`ikrle `kaieirsk
ìenkh g `kjgeig, dgjg Hljlrt iek h hljô lh lutgr `k
Dfih`k-Flrgh`.
Tkrêl ekdkslrig eg skr lrnketieg plrl `ksdgegdkr hl
vkr`l` `k kstgs fkdfgs, y kevlekdkrsk `k kh hgs, sie
jkzdhlrsk l kxljielr hl hknit iji`l` `kh `krkdfg dge
quk kh hgs dk`ke ke fgerl `k hl _kpýoh idl Lrnketiel,
olstle`g aimlrsk ke quk hl nhgril ks ie`kpke`iketk l vk-vks `k hl mustidil, `k hl utih i`l` y flstl `kh ouke ske
t i`g dgjýe.
L s ê , yg `iré dge tg`l siedkri`l` uel dgsl quk dge
si`krg dgeskduketk dge hg quk `kmg kxpukstg= Ti sk
pkr`ikske hgs t êtuhgs `k _gsls l hl eldigelhi`l` lrnke
tiel, yg dgetriouirêl dge ue sldriaidig eg pkquküg lh
hgnrg `k su rksdltk. Jk ks jìs aìdih `kdhlrlr quk kx
ph idlr kh jgtivg pgr quk jk dgjphlzdg ke pkeslr quk_gsls pkrtkekdk lh _êg `k hl Rhltl.
R k r g , dule`g flohle`g lsê , sk egjorl l _gsls, sk
flohl `k ue nkekrlh lrnketieg, sk flohl `k ue fgjork
`kh Rhltl, g, jìs prgpiljketk, sk flohl `k hl _kpý
oh idl Lrnketiel. Flohlr `k hl kspkdtloi h i`l` `k _gsls,
ks flohlr `k hl kspkdtloih i`l` `kh plês quk rkprksketl.
_gsls eg ks uel keti`l` quk puk`l dgedkoirsk ke los
trldtg y sie rkhldiôe lh pukohg quk ngoikrel. Dgjg tg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 53/512
G O _ L T T K H K D P L T ; <
`gs igs fgjorks egtlohks, kh `kslrrghhg kxtrlgr`ielrig
`k su dlrìdtkr, supgek kh `k hl sgdik`l` l quk pkrtkek
dk . _gsls y hl _kpýoh idl Lrnketiel sge `gs ket i`l`ksquk sk supgeke jutuljketk= éh ks hg quk ks pgrquk ks
lrnketieg i su khkvldiô e supgek hl `k su pl ês 3 kh tkjphk
`k su vghuetl`, hl a irjkzl `k su nkeig, hl kekrnêl `k suietkhinkedil, eg sge rlsngs suygs, sieg `kh pukohg, quk
éh rkahkml ke su pkrsgel. Hl i`kl `k ue _gsls oghivilegg kdultgrileg, ks ue losur`g. Tôhg kh Rhltl pg`êl `lr
pgr fgy ue ¡fgjork quk flyl fkdfg hg quk _gsls. [efgjork aukrtk supgek sikjprk gtrgs judfgs `k inulh
tkjphk l su lhrk`k`gr. Dge ue kmérditg `k gvkmls, ue
hkôe l su dlokzl skrêl fkdfg prisigekrg pgr ue sghgdlzl`gr.
Tupriji` Oukegs Lirks y sus jlsls y sus ieeujk
rlohks fgjorks `k dlpldi`l`, y eg tke`réis _gsls.Tk hk ltriouyk l éh kxdhusivljketk hl `irkddiôe `k hl
_kpýoh idl L rnket iel . ¡ Kr rg r iej kesg K h ks olstlet k
skesltg, plrl ksdudflr dule`g plrkdk quk ieidil3 dgjg
su plês, ks juy dlplz `k `irinir dule`g plrkdk qukgok`kdk.
_gsls eg ks Rk`rg `k _usil. Hl nrle`kzl lrnketiel
ks jìs let inul quk éh . _gsls ks pgstkrigr l Hieikrs ke
dulrket l lügs3 l J grkeg, l Okh nrleg, l Tle J lrt êe ,ke trkietl3 l _ivl`lvil, ke vkietk. Olmg su `irkddiôe,
Oukegs Lirks h il hlezl`g ue eg lhtlekrg l hl Ienhltk
rrl y l hl Arledil dglh inl`ls3 ke <62> fizg jìs quk ksg,sie tkekr l _gsls l hl dlokzl= `kspk`lzô ke sus dlh hks
<;.222 sgh`l`gs `k hl ahgr `k hgs kmérditgs oritìeidgs y
lrrkoltô hgs dike kstle`lrtks quk fgy kenlhlele sustkjphgs.
Ke <6<2, sie tkekr l _gsls l su dlokzl, fizg rg`lr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 54/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 55/512
gorls skhkdtls ;4
Ksg skrêl vkr viel jitl` `k hl vkr`l`, y eg tl vkr`l`
ketkrl.
El`ik ks nrle`k sieg ji`iée`gsk dge nrle`ks. Tk
lhlol judfg hl fkrgidl dgestledil `k _gsls33 pkrg hl
dgestledil `k su lddiôe, ·eg supgek il `k hl rksistke
dil quk éh trltl `k kxtienuir7 Ti hl pkrtieldil dge quk
_g sls pkrsinuk l sus kekjings fldk vkietk lügs gark
dk ksk ietkrés `k uel vghuetl` quk eg dljoil mljìs,eg ks jkegs `inel `k l`jirldiôe hl ievlrilohk' tkeldi
`l` dge quk kh hgs rklddigele su pg`kr pgr kh jisjg
kspldig `k t ikjpg.
Eg ks ji ìeijg ketlohlr lquê ue plrlhkhg dgjpl
rltivg `kh jéritg `k hgs `gs plrti`gs ke quk sk `ivi`k
hl _kpýoh idl Lrnketiel. Jitl`ks `k ji plês , inulhjke
tk qukri`ls, ueg y gtrg, yg quikrg fldkr vkr kh fkrgês
jg quk hks lsistk l hgs `gs. Ke ljogs sk goskrvle hgsdlrldtkrks `k ue nrle plrt i`g pgh ê t idg= hl Ljéridl `kh
Tur eg prksketl ke hl fistgril `k sus nukrrls divihks
`gs plrti`gs jìs tkeldks ke su lddiôe, jìs dgeslnrl
`gs l su i`kl `gjieletk, jìs oike grnleizl`gs, jìs
hklhks l su ole`krl, jìs dhlrgs ke sus aieks, jìs hôni
dgs y dgeskduketks ke su jlrdfl.
Kstls dulhi`l`ks eg prksketle tletg rkh ikvk ke kh
plrti`g ueitlrig pgrquk eg fl tkei`g ue fgjork sghgke quk éh sk kedlrek. Eg fl tkei`g ksk fgjork pgrquk
euedl hk t ikeke hls gpgsidigeks quk sk prgeuedile y gr
nleizle jihitlrjketk ke kh skeg `k hls jlsls pgpuhl
r k s 3 fl tkei`g ieaieitls dlokzls ke vkz `k uel, y pgr
ksg fl `ivi`i`g y pkrturol`g su lddiôe, fldike`g ks
térihks sus rksuhtl`gs.
Rkrg ·eg ks tle l`jirlohk dgjg hl dgestledil `k
_g sls y hgs suygs hl `k ksgs fgjork s quk ke c pltril,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 56/512
; 0 lhokr`i
ke kh Kxtrlemkrg, ke tg`ls plrtks hudfle fldk vkietk
lügs, lrrgstrle`g dge airjkzl `k férgks tg`ls hls dge
trlrik`l`ks y suarijiketgs `k hl v i`l kxtrlemkrl, s ie
•`gohknlrsk mljìs, sie `kskrtlr su ole`krl, sie lpgstl
tlr euedl olmg kh jletg `k ksls a hgmls ljlhnljls, dk
hkorl`ls ke egjork `kh `krkdfg plrhljketlrig 7
Tk fle fkdfg rkprgdfks l ueg y gtrg, uels vkdks
jkrkdi`gs, hls jìs vkdks iemustgs. Kh rklddigelrig, tkeike`g quk hudflr dge jlsls s ie `isdiph iel, ijprgvi
sle`g sus sgh`l`gs, sus mkaks, su lrrknhg y sus rkdur
sgs, fl s i`g gomktg `k `ksln rl`lo hks ijpu tldigeks.
Rkrg ·ke qué rklddiôe eg sk v ikrge kxdksgs `k ksk
néekrg7 Hl sletl nukrrl `k hl Ie`kpke`kedil dgetrl
il Ksplül, ·eg prksketô ieaieitgs rlsngs `k ksgs quk kh
orih hg `kh sudksg y hl mustidil fle `kml`g ke kh sihkedig7
· E g sk gyke flstl fg y j urj urldigeks skdrktls dgetrlhgs nrle`ks egjorks `k Tle Jlrt êe y Ogh êvlr, Dlrrkrl
y G 'Finn ies , J get klnu`g y Hl J lr , pgr ldt gs ielpkr
dioi`gs, quk ke kh hlokrietg `k uel nrle nukrrl prld
t idlrge hls jlsls `k su jle`g7
_kvkhl`, l vkr, dge mustidil g sie kh hl, lhnýe ldtg `k
dgolr`êl, lhnýe prgdk`kr `k drlpuhgsl ie`inei`l` quk
jledfk h l v i`l `k h gs _iv l`lv il , L nøkrg, Ridg , L h -
s iel , Qìrkh l , Hlv lh h k , Hls Fkrls , Gh lv lrr êl , Tuìrkz ytletgs gtrgs lh istl`gs dgjg mkaks ke hls a i hls egohks
`kh plrti`g ueitlrig.
Kstk khgnig eg ks ue rlsng `k ksl rut iekrl `kdhljl
diôe `k hgs plrti`gs. Ks hl mustl vie`idldiôe `k uel
jitl` `k hl _kpýoh idl Lrnketiel.
Tk ijputle alh tls y kxtrlvêgs l ueg y gtrg. Hgs t ik
eke tlh vkz, hgs fle dgjkti`g, y kh prijkrg `k kh hgs ks
kh `k flokrsk hlezl`g l hls lrjls plrl `ksnlrrlrsk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 57/512
G O _ L T T K H K D P L T ; ;
jut uljket k . Rkrg uel v kz jkt i`gs ke nukrrl‐ ýh t ijg
kxtr lvêg `k hl plsiôe y `kh dlhg r‐ , ·fl pg`i`g plrk
dkr kxtrlüg quk iedurrikske ke lhnuegs gtrgs7 ·L duìheg dge`udk hl a ikork `k uel dgetike`l `k slenrk, ke quk
kstìe kjpkül`gs kh fgegr, hl ak pghêtidl, kh ietkrés `k
uel dlusl dgesi`krl`l dgjg hl `k hl pltril jisjl7
Kh plrti`g ak`krlh kdfô jleg `k hl t irleêl3 kh uei
tlrig, `k hl Hinl dge kh Kxtrlemkrg. Hgs `gs fidikrgejlh . Rkrg hgs quk fle jirl`g kstl Hinl dgjg drijke
`k trlidiôe, ·pgr qué fle ghvi`l`g quk eg ks jkegr
drijke kh `k hl t irleil7 Fly, puks, ke kh hg `gs alhtlsquk sk kxphidle hl uel pgr hl gtrl. @ing alhtls, y eg
drêjkeks, pgrquk ks losur`g prktke`kr quk hgs plrt i`gs
lrnketiegs flyle si`g drijielhks ke kh lousg `k sus
jk`igs.
_gsls t ikek quikeks dgjprke`le sus jirls, pgrqukks vkedk`gr. Hgs ueitlrigs, eg, pgrquk kstìe dlê`gs.
Lsê ks kh jue`g ke sus alh hgs . Hhljl trli`gr l Hlvlh hk
pgrquk juriô `krrgtl`g ke Mumuy. Ti fuoiksk ketrl`g
vidtgrigsg ke Oukegs Lirks hk florêl h hljl`g Hiokrtl`gr. Ti G'Finnies y Tle Jlrt êe fuoikske si`g `k
rrgtl`gs ke Jlypg, dlpturl`gs y dghnl`gs lh gtrg `êl
ke hl phlzl `k Tletilng3 si gtrg tletg fuoiksk sudk`i`g
l hgs rkvghudigelrigs `k Tkptikjork y suosistiksk flstl fgy hl `gjieldiôe `k hgs ksplüghks, lqukhhgs nrle
`ks `k prijkr gr`ke kstlrêle ghvi`l`gs dgjg gosdurgsiesurnketks, `inegs `kh plt êouhg ke quk kxpilrle su
trlidiôe.
Hl plsiôe, ke su i`igjl `k kjoustk y `k fipéroghk,fl pg`i`g sôhg `lr kh egjork `k trlidiôe l hl sijphk
lhilezl jihitlr `k hgs ueitlrigs dge hls aukrzls `k hl
Ienhltkrrl y `k hl Arledil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 58/512
;1 L H O K _ @ I
Hl trlidiôe ks ue drijke3 pkrg eg fly drijke dule`g eg fly ietkediôe `k gorlr kh jlh . Ks, puks, lhng jìs
quk ue prgdk`kr h inkrg3 ks ue ldtg `k ijokdi h i`l` kh
prksujir quk fgjorks `k hl siedkri`l`, `kh dlhgr, `kh
pltrigt isjg `k Hlylh hk, Tuìrkz, Ghlvlrrêl, ktd . , flyle
pg`i`g lorinlr hl ietkediôe `k `ksfgerlr hgs dghgrks
quk `kake`ikrge `ks`k eiügs ke dike dgjoltks `k n hg
ril y `k fgegr, kxpgeike`g su v i`l letk hls olhls kx
trlemkrls. Ti hg fuoikske fkdfg gtrgs fgjorks, s ie hgsletkdk`ketks `k lquéhhgs, kh sgaisjl skrêl jkegs jl
eiaikstg. ¡ R kr g ijp utlr trlidiôe l hl pltril l hgs quk
fle drkl`g y aue`l`g hl pltril dge su kspl`l y dge
su slenrk I ¡ Hlv lh h k , R lz , _g`r ênukz , quk eg tkeêle jìs
agrtuel quk sus n hgrigsgs trgakgs, gotkei`gs ke hl nuk
rrl `k hl ie`kpke`kedil `k Ljéridl, floêle `k tkekr hl
ietkediôe `k pkhklr plrl `kspués `kh tr iueag ketrknlr
lh Kxtrlemkrg hl pltril, su ie`kpke`kedil, sus iesineils y flstl su fge gr y h iokrtl` pkr sge lhks H gs t irl
egs fle nlstl`g kh sketi`g `k hl plhlorl trlidiôe, lou
sle`g `k kh hl3 `k jg`g quk ks rlrg quk lhnuel vkz, sg
ork tg`g ke plêsks môvkeks y nukrrkrgs, sk lphiquk dge
mustidil. Rkrg dule`g sk usl `k kh hl dgetrl hgs ueitl
rigs `k hl _kpýoh idl Lrnketiel sk dgjktk lhng jìs quk
ue krrgr dgjýe3 sk dgjktk, dgjg fk `idfg, ue ldtg `k
ijokdih i`l` iekxduslohk. Piokrig, kh tkekorgsg y slenriketg Piokrig, h hknô l vkr éh drijke `k trlidiôe flstl
ke ue vkrsg, ke uel plhlorl ie`isdrktl y dgeai`kedilh ,
ke uel hìnrijl, ke uel sgerisl, ke ¡ls dgsls jìs ie
sineiaidletks (i). @igeisig kh Pirleg fizg dge`kelr l
jukrtk l ue fgjork quk sgüô quk hk floêl lsksiel`g.
(i) Pìd itg, Lelhks, h io. 1 y I I .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 59/512
G O _ L T T K H K D P L T ; >
"Lhtkrl` ue pgdg kh sket i`g `k hl plhlorl trlid iôe‐
`kdêl Jgetksquiku‐y tke`réis kh Ngoikreg hknlh dge
v krt i`g ke lroi t rlr ig ."
" ' '[e rkprgdfk nrlvk‐`idk Dfltkluorile`=‐sk h i
nlrì l hl jkjgril `k Ogelplrtk= fldil kh a ie `k su rki
el`g tgjô tle pksl`g su yung, quk kh sketijiketg fgstih li kxtrlemkrg sk ljgrtinuô3 y uel ievlsiôe, fgy `k
`ghgrgsg rkdukr`g, tgjô, ke kh jgjketg `k dgesujlrsk, k h l i rk `k uel dljplül `k h iokrt l`. . . Hgs Hlal-
ykttk , hgs Hl em ueêlis, hgs Dl j ihg M gr`ì e, hgs @u dis, hgsHkjkrdikr , hgs Dfkeikr, hgs Okemljêe Dgestlet , kr
nui`gs ke jk`ig `k hl juhtitu` ijpktugsl, sk ltrkvik
rge l `ksprkdilr hl vidtgril y prgtkstlr dgetrl hl t irleêl. . . " " Lo stke nìj ge gs, puks, `k `kdir quk lqukh hgs
l quikeks hl altlh i`l` dge`udk l pkhklr dgetrl ue pg
`kr quk pkrtkekdk l su plês skle uegs jiskrlohks3 ketg`gs hgs tikjpgs y .plêsks, `ks`k hgs nrikngs flstl -egs
gtrgs, tg`ls hls gpieigeks sk fle lpgyl`g ke hls aukr
zls quk pg`êle lsknurlrhks su tr iueag. Lhnýe `êl sk
hkkrì ke eukstrls Jkjgrils hls i`kls `k Jr. @k Jl-hksfkroks sgork hl kjinrldiôe. Eg dgegdkjgs ke Arle
dil ue sghg plrti`g quk eg flyl tkei`g fgjorks ke kh
sukhg kxtrlemkrg, jkzdhl`gs dge hgs kekjings y jlr
dfle`g dgetrl hl Arledil. Okemljêe Dgestlet , lyu`letk `k dljpg `k Okrel`gttk, skrvil ke kh kmérditg
lhil`g quk ketrô ke Rlrês, y Dlrrkh aué tgjl`g dge hlslrjls ke hl jleg ke hls a i hls ksplüghls" ( i) .
(i) Dge nrksg `k Qkrge l, pgr Dfltkluorile`, dlp. V V V I y
V V V Q I I . Olstlrêl trlkr, ke lpgyg `k hg quk `idk kstk fistgril
`gr, kh rkdukr`g `k hl nhgrigsl rkvghudiôe `k hgs ienhksks, prg
jgvi`l y lpgyl`l pgr uel ksdul`rl y trkdk jih olygektls fg
hle`ksls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 60/512
;6 ÌHOKK@I
Ieýti h ks `kdir quk Hlalykttk, Nfkeikr, Dgestlet , Nl
rrk , sge egjorks quk tg`gs hgs plrti`gs ke Arledil sk
vlelnhgrile `k dgetlr ketrk sus fgjorks déhkorks. ·@k
qué eldk kstk jg`g `k vkrhgs, l pkslr `k lqukhhgs ld
tgs, quk ue sgaistl florêl lpkhh i`l`g `k trlidiôe7 @ kh
dgevkedijiketg ueivkrslh `k quk sus ietkedigeks, lh
kmkdutlrhgs, krle ketkrljketk arledksls y pltriôtidls, y
quk sôhg uel situldiôe `kh tg`g kxdkpdigelh pg`êl flokrhks dghgdl`g ke kh dlsg `k ousdlr kh oike `k hl pltril
pgr ue dljieg skjkmletk.
Hgs ueitlrigs ke Oukegs Lirks 'fle fkdfg jkegs quk
Dgestlet , Dlrrkh y Hlalykttk ke Arledil= kh hgs eg fle
jlrdfl`g mljìs dgetrl uel dgsl quk pu`ikrl `kdirsk
su plês . Fle jlrdfl`g dge su ole`krl, dge su dudlr
`l, dge sus mkaks, pgr su dljieg, l su aie lplrtk y pk
duhilr, `kspués `k flokr kxini`g y gotkei`g `kdhlrldigeks ksdritls y sghkjeks quk pgeêle lh loring kh fg
egr y hl ietknri`l` `k hl _kpýohidl dgetrl tg`l jirl
pkreidigsl `k plrtk `kh kxtrlemkrg. Krl ijpgsiohk kj
phklr ksk jk`ig `khidl`g `k rklddiôe dge jìs `isdrk
diôe, rkskrvl y pru`kedil quk hg fidikrge kh hgs. Tge
oike dgegdi`gs hgs `gdujketgs quk hg prukole, l jìs
`kh mustia idltivg quk eldk `k hgs rksuhtl`gs.
Gtrls jirls lhtls y egohks kxphidle tljoiée hl dge`udtl `k hgs lrnketiegs quk ke <602 sk ueikrge l hls
aukrzls arledksls plrl ltldlr kh pg`kr `kh nkekrlh _g
sls. Ksl ueiôe tkeil jirls jìs hkmlels quk ue sijphk
dljoig `k ngokrel`gr ke Oukegs Lirks. @iréhls dge hl
jisjl siedkri`l` y arlequkzl dge quk ketgegks sk jl
eiakstlole. Rg`rìe skr krrôekls3 ksg `kpke`k `kh jg`g
`k pke slr `k dl`l u eg { pkrg mlj ìs sk jk zdhô kh `ghg l
su dgedkpdiôe. Rkrtkekdêle nkekrlhjketk l hgs fljorks
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 61/512
G O _ L T T K H K D P L T ;9'
môvkeks `kh plrti`g rklddigelrig, y éstgs hls `koêle l
sus kstu`igs pghêt idgs `k ksdukhl. Tgspkdflr quk hl trli
diôe sk fuoiksk jkzdhl`g ke kh hls, ks supgekr quk fuoiksk floi`g nketks olstletk ekgils plrl ieidilr l ks
tu`iletks `k @krkdfg pýohidg ke hgs lrdlegs `k ksl `i
phgjldil gosdurl quk, sknýe lhnuegs, t ike`k l dljoilrkh priedipig pghêt idg `kh Ngoikreg ke Ljéridl.
Hl i`kl trlsdke`ketk `k 'gs môvkeks `kakesgrks `kksl Hinl krl hl `k ietrg`udir, dgedih ile`g dge hl eldig
elhi`l` pkrakdtl `kh plês, kh ieahumg `k hl lddiôe divihi
zl`grl `k hl Kurgpl, pgr jk`igs fgegrlohks y l`jit i`gs pgr kh `krkdfg `k nketks, l a ie `k fldkr prldtidlohk
ke Ljéridl ue gr`ke `k dgsls pghêt idg, ke kh quk hls
i`kls jìs l`khletl`ls y h iokrlhks dgetlske dge uel jl
ygrêl `k pgohldiôe ihustrl`l, `kskevukhtl olmg kh ieahumg
`k hkyks k iestitudigeks prgtkdtgrls `k tlh `irkddiôe `kdgsls . \ukrêle, ke uel plhlhlorl, ousdlr uel aôrjuil.
`k sghudiôe plrl kh prgohkjl `kh kstlohkdijiketg `k ¡lh iokrtl` pghêt idl ke Ljéridl= `k ksk prgohkjl quk lýe
pkrjlekdk sie sghudiôe, puks eg hg sge, `k eienýe jg
`g, ksls Dgestitudigeks ksdritls quk, pgr hg iel`kdul`ls k ijprldtidlohks, sôhg sirvke hls jìs vkdks plrl,
agjketlr il fipgdrksêl `k hl h iokrtl`, tle gpukstl l hl
h iokrtl` vkr`l`krl. ·Inegrl lhnueg quk hl Ljéridl `khTur, `ks`k hl prgdhljldiôe `k hl `kjgdrldil i h ijitl`l,sk flhhl ke uel alhsl pgsidiôe7 ·\uk kh gr`ke keslyl`g
flstl lquê ks trlesitgrig, pgrquk ks iel`kdul`g, y quk
ks ekdkslrig trlkr hls dgsls l olsks jìs egrjlhks yvkr`l`krls7 ·\uiée quk jk`itk dge siedkri`l` sgork
hg quk sge eukstrls Dgestitudigeks ldtulhks eg dgj
prke`k tg`l hl ijpgrtledil y `iaiduhtl` `k kstl jltkril,
y hl ekdksi`l` prgaue`l `k gduplrsk `k kh hl7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 62/512
LHOK_@I
Oike3 puks ksgs môvkeks, logr`le`g ksl dukst iôe,
quk ks hl `k hl v i`l jisjl `k kstl plrtk W`kh Eukvg
J ue`g, pkeslrge quk jiketrls prkvlhkzdl kh lsdke
`iketk eujéridg `k hl juht itu` inegrletk y prghktlril,
rkvkst i`l pgr hl rkvghudiôe `k hl sgokrleêl pgpuhlr, sk
rêl sikjprk rkkjphlzl`l hl h iokrtl` pgr kh rén ijke `kh
`kspgtisjg jih i tlr `k ue sg h g fgjork3 y quk eg floêl
jìs jk`ig `k lsknurlr hl prkpge`krledil `k hls rei-egrêls i hustrl`ls `k kstgs plêsks quk `ìe`ghks kesle
dfljiketg pgr v êeduhgs y dgekxigeks dge ieahukedils
divihizl`ls trlê`ls `k aukrl, OLMG DGE@IDIGEKT DGJRL
P I O H K T DGE HL I E @ K R K E @ K E D I L Y @ K J G D _ L D I L L J K _ I - 3 ,
D L E L T , R _ G D H L J L @ L T RG_ HL _ K Q G H [ D I Ô E @K [E J G @ G
I _ _ K Q G D L O H K .
L o s u r ` g g sloig, kstk krl kh pkesljiketg `k hgs quk
ke ksl épgdl lpgylole hl H i n l dge hls aukrzls kurgpkls plrl sgjktkr kh plrti`g `k hl juht itu` phkokyl,
dlpitlekl`l y grnleizl`l jih i tlrjketk pgr kh nkekrlh
_ g s l s . Hgs plrt i`lrigs `k ksls i`kls hls sgstkeêle pý
ohidl y loikrtljketk pgr hl R r k e s l dge kh dle`gr y kh
`ksietkrés quk sge iefkrketks lh dlrìdtkr `k hl mu
vketu`.
Ksl dukst iôe ks tle nrlvk, lakdtl `k tlh j g ` g hl
kxistkedil pghêt idl `k hgs eukv gs Kst l`gs `k L j é r i d l ,ks tle iedikrtl y gosdurl, duketl dge tle pgdgs plsgs
`l`gs ke su sghudiôe, quk ks prkdisg flh hlrsk juy lt rl
sl`g ke kxpkrikedil y ouke sketi`g pghêt idg plrl dlhi
aidlr `k kxtrlüg kstk g lqukh phle `k sghudiôe keslyl-,
•`g. Ksk puetg fl h hljl` g hl ltkediôe `k tg`gs hgs f g j
orks quk fle pkesl`g skriljketk ke igs `kstiegs pg
h êtidgs `kh E u k v g J u e ` g / y ke éh fle dgjkti`g krrg
r k s `k pkesljiketg Ogh êvlr, Tle J l r t ê e , J g e t k l n u ` g ,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 63/512
G O _ L T T K H K D P L T
_ivl`lvil, Lhvklr, Nôjkz y gtrgs eg jkegs kspkdtl
ohks pgr su jéritg y pltrigtisjg ljkridleg. Jih gtrgs
krrlrìe trls kh hgs ke hl sghudiôe `k ksk prgohkjl, y egskrìe hls dlokzls jkegs lhtls y jkegs `istienui`ls..
puks hgs ýeidgs plrl quikeks hl dukstiôe kstì yl. rk
sukhtl sge hgs `kjlngngs, quk kenlüle l hl juhtitu`, yhgs kspêritus h ijitl`gs, quk sk kenlüle l sê jisjgs.
T i, puks, hgs plrt i`gs lrnketiegs fle pg`i`g pl`kdkrkxtrlvêg ke hl l`gpdiôe `k sus jk`igs, ke kh hg eg fle
ietkrvkei`g kh vidig ei hl dgolr`êl `k hgs kspêritus, sieg
hl plsiôe, quk, lue sike`g egohk y purl ke sus aieks, ksdlsi sikjprk diknl ke kh usg `k sus jk`igs, y hl iekxpk
rikedil `k quk l`ghkdke hgs eukvgs Kstl`gs `k kstk dge
tieketk, ke hg tgdletk lh ske`krg pgr `ge`k `koke dge`udir hgs plsgs `k su vi`l pýohidl.
E g 3 hl _kpýoh idl Lrnketiel eg ks ue plês `kprlvl`g.,dgjg hg supgeke hgs quk hl muznle pgr hgs `idtl`gs qukkhhl prgpil sk fl `l`g ke kh `khirig `k hl aikork rkvghu
digelril. Tge sus plrti`gs pghêt idgs hgs quk hl fle `ial
jl`g ke kh kxtkrigr, kxlnkrle`g jutuljketk, ke khdlhgr `k hl pkhkl, sus `kakdtgs, y supgeike`g gtrgs, dg
jg jk`ig gr`ielrig `k ltlquk y `kstruddiôe. Muznlr `k
hl _kpýoh idl Lrnketiel pgr hl Rrkesl `k sus plrt i`gs
ke lrjls, ks muznlr `k hl Arledil pgr hgs dul`rgs hýnuorks quk `k kh hl fldk hl ijpldiketk jisletrgpêl `k
lhnuegs `k sus nrle`ks ksdritgrks, quk vivike`g ke hl
pkrakddiôe `kh pgrvkeir sôhg vke ke kh prksketk vidigs,,`ksgr`ke, ieiqui`l` y jketirl.
Dl`l plrti`g fl tkei`g dui`l`g ke gduhtlr g `ksainu
rlr hls vketlmls y jéritgs `k su rivlh . Tknýe hl prkesl
`k _gsls, hl jitl` jìs duh tl `k hl _kpýoh idl Lrnke
tiel ks inulh l hls gr`ls jkri`igelhks `k Rkfukedfks y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 64/512
L H O K _ @ I
Rljpls3 sk dgj pgek `k hgs slhvlmks ueitlrigs (dgjg
quike `idk hgs slhvlmks prgnrksistls, sike`g hl uei`l` kh
térjieg jìs l`khletl`g, hl i`kl jìs lhtl `k hl dikedil
pghê t idl) . Hgs ueitlrigs, pgr su plrtk, fle vistg judfls
vkdks ke sus rivlhks l hgs dlrioks `kh Griegdg. D u l e ` g
lhnýe `êl sk `ke kh lorlzg `k plz, ke quk ldlole hls
jìs kedke`i`ls hudfls, qué `iakrketk skrì kh dul`rg
quk `k hl _kpýoh idl Lrnketiel trldke sus fi mgs `k ljogs dljpgs.
¡\ué egohks dgeaksigeks eg sk girìe lhnuel vkz `k
ogdl `k hgs arkeét idgs ak`krlhks ¡ Y hgs ueitlrigs, dge
qué phldkr eg vkrìe slør fgjorks `k fgegr y `k dgrl
zôe `k `kolmg `k ksl jìsdlrl kspletgsl dge quk fgy
sk `isarlzle sus rivlhks dk`ike`g l hls kxinkedils t irì
eidls `k hl s i tuldiôe
Ketrk tletg, eg fly quk fldkr ue `khitg l hgs ksdritgrks quk ievghuetlriljketk `lüle lh plês, `lüìe`gsk
khhgs, pgr jìs quk `inl Jidfkhkt quk ksg `isjieuyl
su hustrk l hgs gmgs `kh kxtrlemkrg. Hgs pukohgs rkprk
sketltivgs t ikeke quk vivir fgy dgjg ksk rgjleg quk
.qukrêl floitlr uel dlsl `k dristlh plrl gstketlr hl `il
alei`l` `k su v i`l privl`l. Ks ekdkslrig fldkr uel
vi`l `k vkr`l`, y jgstrlrhl lh jue`g tlh dulh ks, dge
sus alhtls y jéritgs. Rlrl rkjk`ilr kh jlh ks prkdisg`kdir hg ke lh tl vgz= hl sgdik`l` y kh Rg`kr sge sgr`gs3
plrl quk ginle ks prkdisg flohlrhks dge hl ogdiel `k hl
Rrkesl y hl triouel. Rkrg ks ijpgsiohk hkvletlr hl vgz
ke hl dlsl, sie quk hl ksdudfk kh vkdieg. Eg quk`l gtrg
rkjk`ig quk rkaunilrsk olmg kh dgesghl`gr lxigjl quk
`idk= '" 'Fgjork sgy, y `k el`l jk rkputg lmkeg." Ti
lhnuegs pukohgs eg tikeke krrgrks quk hljketlr, ks pgr
quk eg fle kjpkzl`g l v iv ir . Hls nrle`ks eldigeks
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 65/512
G O _ L T T K H K D P L T 1 4
t ikeke sus jledfls l hl ksplh`l3 hgs pukohgs juy ltrl
sl`gs hls t ikeke ke kh pgrvkeir. Ke kh pukohg, dgjg ke
kh fgjork, hl keakrjk`l` ks ue kstl`g legrjlh y trle
sitgrig 3 euk strg plês sk lprg xij l lh aie `k sus ld flqu ks.
Tk gyk tljoiée quk hl _kpýoh idl Lrnketiel pl`kdk
ltrlsg nkekrlh pgr dgeskdukedil `k su hlrnl y sle
nriketl nukrrl. Kstk krrgr, kh jìs ldrk`itl`g aukrl `k
sus argetkrls, vikek tljoiée `k hls jisjls dlusls qukkh gtrg. Tie `u`l quk hl nukrrl ks jkegs akdue`l ke
dikrtgs l`khletgs quk hl plz3 pkrg trlk dgesing dikrtgs
gtrgs quk hk sge pkduhilrks, y hgs plrti`gs lrnketiegs
hgs fle gotkei`g dge uel kaidldil inulh l hl ietkesi`l`
`k hgs pl`kdijiketgs.
Hl _kpýoh idl Lrnketiel t ikek jìs kxpkrikedil quk
tg`ls sus fkrjlels `kh Tur, pgr hl rlzôe `k quk fl pl
`kdi`g jìs quk eienuel. Kh hl fl rkdgrri`g ue dljiegquk hls gtrls kstìe pgr priedipilr.
Dgjg jìs prôxijl l hl Kurgpl, rkdioiô jìs prgetg
kh ieahumg `k sus i`kls prgnrksivls, quk aukrge puks
tls ke kmkdudiôe pgr hl rkvghudiôe `k Jlyg `k <6<2, y
jìs prgetg quk tg`ls rkdgniô hgs arutgs oukegs y jl
hgs `k su `kslrrghhg, sike`g pgr kh hg ke tg`gs t ikjpgs
auturg plrl hgs Kstl` gs jkegs vkdiegs `kh jle letilh
trlslthìetidg `k hgs prgnrksgs ljkridlegs hg quk dgestituêl kh plsl`g `k hgs Kstl`gs `kh Rhltl. Lsê, flstl ke
hg quk fgy sk tgjl dgjg skülh `k ltrlsg ke hl _kpý
ohidl vkdiel, kstì jìs l`khletl`l quk hls quk sk rkpu
tle kxketls `k ksgs dgetrlt ikjpgs, pgrquk eg fle kj
pkzl`g lýe l kxpkrijketlrhgs.
[e fkdfg egtlohk, quk fldk plrtk `k hl grnleizldiôe
`kaieitivl `k hl _kpýohidl Lrnketiel, fl prgspkrl`g lh
trlvés `k sus nukrrls, rkdioike`g skrvidigs ijpgrtletks
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 66/512
1 0L H O K _ @ I
flstl `k sus l`vkrslrigs. Ksk fkdfg ks hl dketrlhizldiôe
`kh Rg`kr eldigelh . _ivl`lvil prgdhljô hl i`kl `k hl
uei`l`3 _gsls hl fl rklh izl`g. Ketrk hgs ak`krlhks y
hgs ueitlrigs fle dketrlh izl`g hl _kpýoh idl i hg quk
quikrk `kdir quk hl dukstiôe ks `k vgdks, quk keduorke
jkrl agngsi`l` `k pukohgs môvkeks, y quk ke kh age`g,
tletg ueg dgjg gtrg, fle skrvi`g l su pltril, prgjg
vike`g su eldigelh uei`l`. Hgs ueitlrigs fle pkr`i`g3 ,pkrg fl tr iueal`g hl uei`l`. Fle v kedi`g h gs ak`krl
hks3 pkrg hl ak`krldiôe fl sudu jo i`g. K h fkdfg ks quk
`kh skeg `k kstl nukrrl `k egjorks fl slh i`g agrjl`g
kh pg`kr, sie kh dulh ks irrklhizlohk hl sgdik`l`, y hl
h iokrtl` jisjl, ijpgsiohk.
Kh pg`kr supgek, dgjg olsk `k su kxistkedil a irjk,
kh fìoitg `k hl gok`ikedil. Ksk fìoitg fl kdfl`g rlêdks,
ke ljogs plrt i`gs. @ketrg `kh plês , _gsls fl keskül`gl gok`kdkr l sus plrt i`lrigs y l sus kekjings3 aukrl
`k éh , sus kekjings lusketks, eg tkeike`g `krkdfg l
ngokrelr, fle plsl`g su v i`l ke gok`kdkr, y pgr ueg
y gtrg dljieg ljogs fle h hknl`g lh jisjg aie=
L kstk rkspkdtg eienýe plês `k Ljéridl jkri`igelh
duketl dge jk`igs jìs pg`krgsgs `k gr`ke ietkrigr
quk hl _kpýoh idl Lrnketiel.
Eg fly plês `k Ljéridl quk rkýel jlygrks dgegdijiketgs prìdtidgs, ldkrdl `k hgs Kstl`gs fisplegljk
ridlegs, quk lqukhhl _kpýohidl, pgr hl rlzôe `k skr kh
quk flyl tkei`g ksplrdi`g jlygr eýjkrg `k fgjorks
dgjpktketks aukrl `k su tkrritgrig, y vivike`g rknu
hlrjketk ienkri`gs ke hgs ldtgs `k hl vi`l pýohidl `k
hgs Kstl`gs `k su rksi`kedil. Kh `êl quk ksgs fgjorks,
vukhtgs l su plês, sk rkýele ke Lsljohkls `khiokrletks,
¡qué `k lphidldigeks ýtihks, `k térjiegs dgjplrltivgs,,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 67/512
G O _ L T T K H K D P L T 1;
`k dgegdijiketgs prìdtidgs y durigsls lhusigeks eg
sldlrìe `k hgs rkdukr`gs `k su vi`l plsl`l ke kh Kx
trlemkrg
Ti hgs fgjorks lprke`ke y nlele dge hgs vilmks,
·•qué eg sudk`krì l hgs pukohgs7 Tk puk`k `kdir quk
uel jitl` `k hl _kpýoh idl Lrnketiel v ilml ke kh jue
`g `k `ikz y vkietk lügs l kstl plrtk. Dgjpukstl ks
pkdilhjketk `k môvkeks, quk sge hl pltril `k jlülel,
dule`g vukhvl lh sukhg eltivg, `kspués `k su vi`l a hg
tletk, vke`rì pgskk`grl `k hkenuls kxtrlemkrls, `k hk
nishldigeks, `k ie`ustrils, `k fìoitgs, quk `kspués sge
hlzgs `k dgearltkrei`l` dge hgs `kjìs pukohgs `kh
jue`g. ¡Y duìetgs l jìs `k dgegdijiketgs, eg trlk
rìe dlpitlhks l hl r iqukzl eldige lh E g nlelrì jkegs
hl _kpýoh idl Lrnketiel, `kmle`g ksplrdi`gs ke kh jue
`g lhnuegs `k sus fimgs h inl`gs plrl sikjprk ke plêskskxtrlügs, pgrquk ksgs jisjgs kxtke`krìe hgs nérjkeks
`k lpkng lh plês quk hks `ig hl vi`l quk trlesjitle l sus
fimgs .
Hl _kpýoh idl Lrnketiel tkeêl hl lrrgnledil `k hl
muvketu`. [el jitl` `k sus floitletks sk fl fkdfg jg
`kstl, suarike`g kh `kspgtisjg quk gr`kel sie réphidl=
y hl gtrl jitl`, h hkvle`g aukrl hl iestrudtivl kxistke
dil `kh kxtrlemkrg.Hls jlsls phkokyls, khkvl`ls lh pg`kr, fle sulvizl`g
su aikrkzl ke ksl ltjôsakrl `k duhturl quk hls gtrls
`kmlrge, plrl `ksdke`kr ke ousdl `kh dlhgr `kh lhjl,
quk, ke hg jgrlh dgjg ke hg nkôhgng, ks jlygr l jk`i`l
quk sk `ksdike`k. Kstk dljoig trlesitgrig `k rghks fl `k
flokr s i`g prgvkdfgsg lh prgnrksg `k hl nkekrlh i`l` `kh
plês . Tk lprke`k l ngokrelr gok`kdike`g, y v idkvkrsl.
Ti hl _kpýohidl eg fl lvlezl`g ke nhgril, hg fl fkdfgG O C L T T K H K D P L T.‐Pgjg Q . ;
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 68/512
11 L H O K _ @ I
lh jkegs ke dkhkori`l` y egjorl`hl3 y ke kstk puetg
ks `ku`grl `k tlhks rksuhtl`gs l hgs `gs plrti`gs ke
inulh jk`i`l. Ti fl jkrkdi`g lsgjorg _gsls pgr flhokr
rkpkh i`g l hgs pg`krks kxtrlemkrgs, eg hk fle jkrkdi`g
jkegs sus kekjings pgr flokr jgvi`g ke su alvgr ksgs
pg`krks . K h pr ijkr plrt i`g ke L jéridl quk flyl rkpk
h i`g l hgs Kstl`gs `k Kurgpl ks kh `k _gsls3 y kh pri
jkrg quk flyl si`g dlplz `k jgvkrhgs l tgjlr uelplrtk ldt ivl ke su lpgyg ks kh ueitlrig. Hl _kpýoh idl
L rnk et iel ks , puks , kh Kst l`g `k L j érid l J kri`igel h
quk jìs flyl fkdfg sketir su lddiôe ke sus rkhldigeks
dge hls prijkrls pgtkedils `k Kurgpl.
Hgs ekngdigs `kh Rhltl ltrlke fldk judfgs lügs hl
ltkediôe `k hls Dìjlrls `k Arledil y `kh Rlrhljketg
`k Ienhltkrrl.
K h Pijks ` k H g e ` r k s ‐ p r i j k r p l p k h ` k h j u e ` g ‐sk fl gdupl`g quieiketls vkdks `k _gsls, eg ijpgrtl
ke qué sketi`g. Hl _kvistl `k hgs `gs ju e`gs, K h Dges
titudigelh, Hl Rrkesl, Kh @ilrig `k @koltks, y tg`gs hgs
pkriô`idgs pghêt idgs `k Rlrês, sk gduple `kh Rhltl fldk
gdfg lügs dge tletl arkdukedil dgjg `k ue Kstl`g ku
rgpkg.
Hgs prijkrgs grl`grks `k kstk sinhg fle kjphkl`g
dike vkdks su dlhgr ke trltlr `kh _êg `k hl Rhltl, y kstìe aljihilrizl`gs dge sus lsuetgs.
Kh grg lrnketieg ks kh prijkrg quk sk flyl kjphkl`g
pgr Kst l`g l h nueg `k L jéridl plrl dgjprlr ksdr i t grks
kxtrlemkrgs, ke Kurgpl y ke kstk dgetieketk, dge kh a ie
`k quk sk gdupke alvgrlohk y sistkjl`l-jketk `k _gsls.
Eg fly Rrkesl jìs dgegdi`l ke tg`l hl Ljéridl `kh
Tur quk hl `k Oukegs Lirks, floike`g kxist i`g ke hgs
Kstl`gs dirduevkdiegs l éh ieaieitgs pkriô`idgs `kstiel-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 69/512
G O _ L T T K H K D P L T 1 >
`gs l vivir gdupl`gs `k hgs ekngdigs `kh _êg `k hl Rhltl,
yl ke prg `k ue plrti`g g `k gtrg. Ksgs plpkhks kxtrle*-
m krgs , dule `g eg fle si`g ueitl rigs, fle si`g rksistls3
pkrg sikjprk lrnketiegs. Gdupìe`gsk `k lhng `kh vk`ieg-
plês, kh hgs hk fle fkdfg fgjkelmk `k ltkediôe y rkspktg.
_gsls fl `l`g tletl ltkediôe l su Rrkesl dgjg l sus
kmérditgs= fl fkdfg ridgs tjhudfgs ijprksgrks y ksdritg
rks. Hk nguv krekj ket ksplnegh sk alit mgurelhistk, `kdêluel v kz Nirlr`ie= qué t ikjpg fldk quk k h `k Oukegs
L irks v iv k fkdfg Nldktl, Oritisf Rgdc kt y Lrdfivg
Ljkridleg.
Pg`g kstg ks tletg jìs dlplz `k h isgemklr l hl _kpý
oh idl Lrnketiel, duletg quk, pgr kh eýjkrg `k su pg
ohldiôe, ks kh Kstl`g jìs pkquküg `k tg`l hl Ljéridl
ksplüghl, s i sk kxdkptýl kh `k hl _kpýoh idl `kh [runuly.
@iaêdihjketk sk flhhlrì aljihil jìs dgrtl y ijìs ouhh idigsl ke kh jue`g quk hl tlh aljihil lrnketiel. Tk hl
h hljlrêl dge rlzôe vgdienhkrl y dflehltliel, si eg auksk
kh Kstl`g ljkridleg ksplügh quk flyl gorl`g dgsls jìs
eujkrgsls y kxtrlgr`ielrils. Ks kh ýeidg ke quk flyl
sudujoi`g ketkrg ue kmérditg kurgpkg rkspktlohk, sie
ksdlplr ue sghg fgjork, ei ue sghg kstle`lrtk. Ks kh
ýeidg `ge`k hl rklddiôe dgetrl kh Ngoikreg ksplügh eg
aué vkedi`l ei pgr ue sghg `êl, `kspués `kh ?; `k Jlyg`k <6<2 ke quk `ig priedipig. Ks kh ýeidg quk flyl ij
pukstg lh Ijpkrig `kh Orlsi h , nleìe`ghk oltlh hls , qui
tìe`ghk uel ksdul`rl ketkrl, ieaiei`l` `k ole`krls y
goh inìe`ghk l rkeuedilr, pgr Prltl`gs nhgrigsgs, `krk
dfgs quk prktke`iô tkekr tg`l hl v i`l3 kh ýeidg quk pg
skl kh kstle`lrtk `k hl dgequistl ksplüghl ke kstk dge
t ieketk3 kh quk fgy rkdiol jlygrks skülhks kspgetì
ekls uj pgdg j ìs quk `k rkspktg y dg esi`krl diôe `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 70/512
1 6 L H O K _ @ I
plrtk `k hgs Kstl`gs ljkridlegs quk hk rg`kle3 kh ýei
dg quk ke su nukrrl ietkrigr y kxtkrigr rkdiketks flyl
kxditl`g kh lsgjorg `k tg`gs, pgr su dgestledil, fkrgês
j g , floih i`l` y aukrzl, skl quk sk hk muznuk ke hl pkr
sgel `k ue plrti`g u gtrg.
Lh pkeslr ke tg`g kstg, puk`k, puks, ue lrnketiieg,
`ge`k y dgjg quikrl quk sk flhhk ke kh jue`g, vkr hudir
hl huz `k Jlyg, sie lrrkpketirsk `k pkrtkekdkr l hl eldiôe `k su grinke.
Tie kjolrng, tg`g kstg ks pgdg= tg`g kstg eg sltisal
dk kh `kstieg vkr` l` krg `k hl _kp ýoh idl Lrn ketie l.
Pg`g kstg ks kxtrlgr`ielrhig, hudi`g, sgrprke`ketk. Rkrg
hl _kpýoh idl Lrnketiel t ikek ekdksi`l`, plrl skr ue
pukohg akh iz `ketrg `k sê jisjg, `k dlsgs jìs jg`kstgs,
jìs ýtihks y rklhks quk tg`l ksl orih hletkz `k triueagsjih i tlrks y rksphle`grks ' ietkh inketks. Kh hl fl `kshujfrl
`g lh jue`g pgr hl prkdgdi`l` `k sus i`kls. Pikek nhg
rils nukrrkrls quk eg pgskke pukohgs quk fle vivi`g
`ikz vkdks jìs quk kh hl . Pikek tletls ole`krls lrrle
dl`ls ke dgjoltks v idtgrigsgs, quk pu`ikrl grelr su
arketk dge ue turoletk dgjpukstg `k tg`gs hgs dghgrks
`k h Iris m g lhzlr ue plok hhôe tle lhtg dgj g hl Dghujel
`k Qke`ôjk, y jìs rl`iletk quk kh orge dk `k Lustkr-
hitz.‐Rkrg tg`g* kstg l qué dge `u dk, sie gtr ls v ke tlm ls
quk, hl pgork ¡ fl j kekstkr tg`l vêl ke tletg eýj krg 7
Fl fkdfg yl `kjlsil`g plrl hl aljl= juy pgdg plrl
hl akh idi`l`.
Rgskk iejkesls n h gr ils 3 pkrg ¡ qué hìstijl , eg tiikek
uel sghl h iokrtl`. Tkle ktkregs, juy kefgrloukel, hgs
hlurkhks quk supg dgesknuir, pukst g quk murô eg v iv ir
sie kh hgs. Rkrg rkdukr`k quk hls prijkrls plhlorls `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 71/512
G O _ L T T K H K D P L T 1 n
su néeksis rkvghudigelrig, aukrge lqukhhls trks quk agr-
irrile uei`ls ue dô`ing sletg y ue vkrsg suohijk, `i
d i k e ` g = hiokrtl` , hiokrtl` , hiokrtl` .
Rgr agrtuel, kh hl slok yl, l dgstl `k h hletg y `k sle
nrk, quk kh ngdk `k kstk okekaidig kstì sumktg l dge`i
digeks `iaêdihks y nrl`ulhks, quk ks jkekstkr h hkelr. Lsê,
si ke hgs prijkrgs `êls aué ìvi`l `k h iokrtl`, fgy sk
dgetketlrêl dge. uel h iokrtl` jìs quk jg`krl`l.Ke sus prijkrgs dletgs `k tr iueag, ghv i`ô uel plhl
orl jkegs sgegrl quk hl `k hiokrtl`, pkrg quk rkprkske
tl ue dgetrlpksg quk fldk tkekrsk ke pik l hl h iokrtl`=
kh gr`ke.
[e gr`ke, uel rknhl, uel hky3 ks hl suprkjl ekdksi
`l` `k su situldiôe pghêtidl.
Khhl ekdksitl kstg, pgrquk eg hg t ikek.
Ruk`k pgskkrhg, pgrquk t ikek hgs jk`igs dge`udketks.Eg fly uel hky quk rknhk kh ngoikreg ietkrigr `k hl
_kpýohidl Lrnketiel y kh kmkrdidig' `k hls nlrletêls pri
vl`ls . Ks tk ks kh fkdfg jìs pýohidg quk gar kz dl
lqukh plês.
Eg tikek uel Dgestitudiôe pghêt idl3 sike`g ke kstg hl
ýeidl kxdkpdiôe `k tg`g kh dgetkeketk.
Eg fly dukstiôe yl sgork si fl `k skr ueitlril g ak
`krlh = skl ak`krlh ke fgrl ouk el3 pkrg fly l uel hky qukrknhk ksl ak`krldiôe= flyl uel Dgest itudiôe ak`krlh .
Luequk hl Dlrtl g Dgestitudiôe ksdritl eg ks hl hky g kh
pldtg, søe kjolrng, khhl hl prukol, hl aiml y hl jletikek
ievlrilohk. Hl hktrl, ks uel ekdksi`l` `k gr`ke y lrjg
eêl. Tk nlrletk hl kstloih i`l` `k tg`g dgetrltg ijpgr
tletk, ksdrio iée` ghg=‐ · qué dgetrltg jì s ijpgrtletk
quk kh nrle dgetrltg dgestitudigelh7
Pljpgdg fly dukstiôe sgork quk flyl `k skr h iokrlh .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 72/512
> g L H O K _ @ I
T k l `kspôtidl, skl t irìeidl, si sk quik rk, ksl c y 3 pkr g
flyl uel hky.‐Yl ks ue prgnrksg quk hl t irleêl skl
kmkrdi`l pgr hl hky ke vkz `k skrhg pgr hl vghuetl` `k
ue fgjork. Hg pkgr `kh `kspgtisjg eg ks su `urkzl,
sieg su iedgeskdukedil. Hl hky ksdritl ks iejutlohk dgjg
il ak.
@kdir quk hl _kpýoh idl Lrnketiel eg ks dlplz `k ng-
nkrelrsk pgr uel Dgestitudiôe, luequk skl `kspôtidl gjgeìrquidl, ks supgekr quk hl _kpýoh idl Lrnketiel eg
kstì l hl lh turl `k eienueg `k hgs Kstl`gs `k Ljéridl
`kh Tur, s ieg jìs lolmg quk tg`gs3 ks supgekrhl jkegs
dlplz quk Ogh iv il, quk kh Kdul`gr, quk kh Rlrlnuly, quk
oike g jlh pgskke uel Dgestitudiôe ksdritl, y plslohk
jketk goskrvl`l.
Kstg plsl `k losur`g.
·Duìh `k kh hgs pgskk ue pg`kr jìs rklh , kaidlz y rkdgegdi`g7 \uike `idk tkekr kh pg`kr, `idk tkekr hl pik`rl
aue`ljketlh `kh k`iaidig pghêt idg.
Ksk pg`kr ekdksitl uel hky, pgrquk eg hl t ikek. Tk
gomktl quk dge kh hl ks ijpgsiohk kh fkdfg `k su kxistke
dil.‐@éskhl ke tlh dlsg tle `kspôtidl dgjg sk quikrl=
pkrg `ésk uel hky. Tie ksl hky `k suogr`ieldiôe ietkrigr,
hl _kpýoh idl Lrnketiel pg`rì tkekr ue kxtkrigr juy
o k h h g 3 pkrg eg skrì pgr `ketrg sieg ue pletkôe `k vivgs.@k gtrg jg`g ks jkmgr skr lrnketieg `ks`k hkmgs, plrl
rkdioir kh rkahkmg fgergsg `k hl nhgril, sie sketir ke hgs
fgjorgs hgs piks `kh férgk.
·Duìh Kstl`g `k Ljéridl jkri`igelh pgskk rkspkdt i
vljketk jlygr eýjkrg `k pgohldiôe i hustrl`l y `is
pukstl plrl hl vi`l gdupl`l `k hl ie`ustril y `kh trl
o lmg , pgr rksuhtl`g `kh dlesledig y flstêg `k hgs `istur
oigs letkrigrks 7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 73/512
G O _ L T T K H K D P L T > <
Fly quike vk ue nkrjke `k `ksgr`ke ke kh rknrksg
`k hl kjinrldiôe. Rkrg ksg ks tkjkr hl dge`udtl `kh pk
dl`gr, mustljketk pgrquk slìk `k kmkrdid igs. Hl kjinrl
diôe ks hl ksdukhl jìs ridl ke keskülezl= Dfltkluorile`,
Hlalykttk, jl`ljk Ttléh , kh rky Huis Akh ipk, sge `is
dêpuhgs i hustrks agrjl`gs ke kh hl . Hl kjinrldiôe lrnke
t iel ks kh iestrujketg prkplrl`g plrl skrvir l hl grnl
eizldiôe `kh plês, tlh vkz ke jlegs `kh jisjg _gsls.Tus fgjorks ldtulhks sge slh`l`gs, pgrquk flstl lquê
eg fl fkdfg sieg pkhklr= plrl hl plz ekdksitl nketk `k
ie`ustril3 y hl kjinrldiôe fl tkei`g quk duh t ivlrhl plrl
dgjkr ke kh kxtrlemkrg.
Hg quk fgy ks kjinrldiôe krl hl pgrdiôe jìs ie`us
trigsl `kh plês, pukstg quk krl hl jìs iestrui`l, pukstg
quk pk`êl iestitudigeks y hls dgjprke`êl. Ti sk dgevikek
ke quk Dfihk, ` Orlsi h , k h Kstl`g Griketlh , `ge`k priediplhjketk fl rksi`i`g, ske plêsks quk tikeke judfg
oukeg ke jltkril `k kmkjphgs, sk `kok l`jitir quk hl
kjinrldiôe kstlohkdi`l ke kh hgs, fl `koi`g lprke`kr,
dule`g jkegs l v iv ir quiktl y gdupl`l.
·Dôjg pg`rêl rkt irlrsk, puks, h hkvle`g fìoitgs pk
h inrgsgs7 Kh jkegs `ispukstg l kjinrlr ks kh quk fl
kjinrl`g uel vkz. Eg sk kjinrl `gs gdlsigeks ke hl
vi`l3 dge hl prijkrl olstl plrl fldkrsk d irduespkdtg.Rgr gtrl plrtk= ksl kjinrldiôe quk slh iô mgvke, dlsi
tg`l kh hl, ·eg fl drkdi`g, ke k`l`, ke fìoitgs `k rk
p g s g , ke kxpkr iked il7 I e`u`loh kjket k quk s ê 3 pkrg
sk dgjktk kh krrgr `k supgekrhl sikjprk iequiktl, lr`g
rgsl, kxinketk, ketusilstl, dge tg`ls hls dlh i`l`ks quk
tuvg dule`g `kmô kh plês .
Tk rkprg`udk ke tg`ls hls prgviedils hg quk l kstk
rkspkdtg plsl ke Oukegs Lirks. Ke tg`ls kh hls kxistke
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 74/512
>? L H O K _ @ I
fgy loue`letks jltkrilhks `k gr`ke3 dgjg tg`ls fle.
suari`g, ke tg`ls fl kdfl`g rlêz kh kspêritu `k jg`krl
diôe y tghkrledil. Yl fl `kslplrkdi`g kh lefkhg `k dlj
oilr hls dgsls `ks`k hl rlêz3 sk fle ldkptl`g judfls-
ieahukedils, quk letks rkpunelole, y ke hls quk fgy sk
jirle fkdfgs egrjlhks dge quk ks ekdkslrig dgetlr plrl
kstlohkdkr kh gr`ke y kh pg`kr.
Hgs quk letks krle rkpkh i`gs dge kh `idtl`g `k dldiquks, fgy sge ldkptl`gs ke kh skeg `k hl sgdik`l` `k
quk sk fle fkdfg `inegs, l`quirike`g fìoitgs jìs duh
tgs, sket ijiketgs jìs div i h izl`gs. Ksgs mkaks, letks ru
`gs y skhvìt idgs, fle duh t ivl`g su kspêritu y dlrìdtkr ke
hl ksdukhl `kh jle`g, `ge`k judfls vkdks hgs fgjorks
ieakrigrks sk keegohkdke k i hustrle. Ng okre lr `ikz
lügs ks fldkr ue dursg `k pghêt idl y `k l`jieistrldiôe.
Ksgs fgjorks sge fgy gtrgs tletgs jk`igs `k gpkrlr kekh ietkrigr ue lrrknhg kstlohk y prgvkdfgsg.
El`ik jkmgr quk kh jisjg _gsls y kh d êrduhg `k fgj
orks ijpgrtletks quk hk rg`kl, pg`rêle dge`udir lh
plês l hl kmkdudiôe `k ue lrrknhg nkekrlh ke kstk jg
jketg.
·\ué fl fkdfg _gsls flstl lquê `k prgvkdfgsg lh
plês , flohle`g dge ijplrdilh i`l` y oukel ak 7 El `l .
[e iejkesg rui`g y ue nrle`k fldieljiketg `k pg`kr3 ks `kdir, fl kdfl`g hgs dijiketgs `k uel dgsl quk
tg`lvêl eg kxistk, y kstì pgr drklrsk. Fldkr rui`g y
dgedketrlr pg`kr, pgr kh sôhg nustg `k lplrkdkr y jle
`lr, ks arivghg y pukrih . Tk gotikeke kstls dgsls, plrl
gpkrlr gtrls rklhks y `k vkr`l`krl ijpgrtledil plrl
kh plês . Elp ghkôe vkedêl ke Mkel, ke J lrk eng , ke
L ust kr h i t z , plrl skr Kjpkrl`gr y prgjuh nlr h gs d iedg
dô`ings , aue`lr h l [eiv krs i`l`, h l Ksdukh l Egrjlh y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 75/512
G O _ L T T K H K D P L T >4
gtrgs kstlohkdijiketgs quk hg pkrpktýle, jkmgr quk kh
hlurkh y kh orgedk, ke hl jkjgril `kh jue`g.
_gsls eg fl fkdfg lýe el`l ýtih plrl su plês3 fls
tl lquê kstì ke prkplrlt ivgs. Pikek dgjg el`ik kh pg
`kr `k gorlr oike3 dgjg kh vlpgr ijpkhk kh prgnrksg `é
hl ie`ustril, lsê su orlzg pu`ikrl `lr ijpuhsg lh l`k
hletg lrnketieg.
Flstl lquê ek ks ue nrle`k fgjork, ks lpkels uefgjork kxtrlgr`ielrig. Tôhg jkrkdk kh t ê tuhg `k nrle
`k kh quk rklhizl dgsls nrle`ks y `k utih i`l` `urlohk
y kvi`ketk plrl hl eldiôe. Rlrl gotkekr dkhkori`l` ols
tl kmkdutlr dgsls ielu`itls, luequk skle kxtrlvlnletks-
y kstéri hks . Ti _gsls `kslplrkdiksk fgy jisjg, ·qué
dgsl quk`lrêl drkl`l pgr su jleg, quk pu`ikrl kxditlr
kh lnrl`kdijiketg s iedkrg `k su pltril7 Kh flokr rk
pkhi`g tkjpgrlhjketk hls prktkesigeks `k hl Ienhltkrrl y h l Arledil7
Ksg puk`k tkekr ue vleg ksphke`gr3 pkrg eg ij
pgrtl ue okekaidig rklh , pgrquk hls prktkesigeks rkpk
h i`ls eg dgjprgjktke ietkrés lhnueg nrlvk `k hl _k
pýoh idl Lrnketiel.
·Kh flokr drkl`g k h Rg`kr7 Pljpgdg. Kh Rg`kr eg
ks ksl iestitudiôe ýtih , quk dgevikek l hl h iokrtl` jis
jl , dule `g eg ks uel iestitudiôe grn leizl `l sgorkolsks ievlrilohks. Flstl lquê , ks ue lddi`ketk= ks hl
pkrsgel jgrtlh `k _gsls.
Ks iedgedkoiohk dôjg ei éh ei su dêrduhg sk prkgdu
pke `k kstl dukstiôe ei flnle pgr quk hls tkrriohks dg
sls rklhizl`ls flstl lquê `ke lh jkegs kh ýeidg arutg
okeéaidg quk pu`ikrl mustia idlrhls l hgs gmgs `k hl pgs
tkri`l`, duyls prijkrls ai hls yl `istle sôhg ue plsg `k
ksgs fgjorks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 76/512
L i OKT ei
·\ué kspkrle, puks, plrl `lr priedipig l hl gorl7
Kh kstlohkdijiketg `k hl plz nkekrlh , sk rkspge`k.
¡K rr g r H l plz eg vikek sieg pgr kh dljieg `k hl
hky. Hl Dgest itudiôe ks kh jk`ig jìs pg`krgsg `k pl
diaidldiôe y gr`ke ietkrigr. Hl `idtl`url ks uel prg
vgdldiôe dgestletk l hl pkhkl3 ks ue slrdlsjg, ks ue
iesuhtg l hgs quk gok`kdke sie rkskrvl ei h ijitldiôe.
Hl `idtl`url ks hl lelrquêl dgest itui`l y dgevkrt i`lke iestitudiôe pkrjleketk. Dfihk `kok hl plz l su
Dgest itudiôe3 y eg fly plz `urlohk ke kh jue`g quk
eg tkenl grinke ke ue pldtg kxprksg quk lsknurk kh
kquih iorig `k tg`gs hgs ietkrksks pýohidgs y pkrsgelhks.
Hl rkputldiôe `k _gsls ks tle iedgjphktl, kstì tle
kxpukstl l dgevkrt irsk ke fujg y el`l3 fly tletl
ljoinøk`l` ke kh vlhgr `k sus t êtuhgs, tletg dgetrlstk
ke hgs dghgrks olmg quk sk garkdk, quk lqukhhgs jisjgs quk pgr dknuk`l`, kevi`il g lhnýe j lh sketi
jiketg prkdgeizle su nhgril dule`g muznle hl dge`udtl
`k su pghêt idl kxtkrigr, keju`kdke y sk `le pgr olti
`gs dule`g, vukhtg kh dul`rg lh rkvés, sk hks garkdk kh
hl`g `k hl situldiôe ietkrigr.
Tgork kstk puetg eg fly sgaisjl ei kenlüg quk
vlhnl. Eg fly Dgest itudiôe ksdritl ke hl _kpýoh idl Lr
nketiel3 eg fly ei hkyks sukh tls `k dlrìdtkr aue`ljketlh quk hl suphle. Kh kmkrdid ig `k hls quk fuog ke
Oukegs Lirks kstì suspke`i`g, jiketrls kh nkekrlh _g
sls ks `kpgsitlrig ie`kaiei`g `k hl sujl ` kh Rg`kr pý
ohidg.
Kstk ks kh fkdfg. Lquê eg fly dlhujeil, plsiôe, ei
kspêritu `k plrt i`g. _kdgegzdg, ldkptg tg`g hg quk ke
kh nkekrlh _gsls quikrl supgekrsk `k egtlohk y `ineg
`k rkspktg. Rkrg ks ue `idtl`gr, ks ue mkak ievkst i`g `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 77/512
G O _ L T T K H K D P L T > ;
pg`krks `kspôtidgs y lroitrlrigs, duyg kmkrdid ig eg rk
dgegdk dgetrlpksg. Kstk ks kh fkdfg. Rgdg ijpgrtl quk
éh usk `k ue Rg `k r dgeakri` g hknlhjketk. K sg eg qui
tl quk éh skl `idtl`gr3 kh fkdfg ks kh jisjg, luequk
kh grinke skl `istietg.
Qivir ke Oukegs Lirks, ks v iv ir olmg kh rénijke `k
hl `idtl`url jih i tlr . Fìnlsk duletg khgnig sk quikrl
`k hl jg`krldiôe `k ksk Rg`kr, skrì ke tlh dlsg uelegohk `idtl`u rl. K e kh ¡tikjpg ke quk vivij gs hls
i`kls fle h hknl`g l ue puetg ke quk sk lpktkdke jìs
hls Dgestitudigeks jkzquiels quk hls `idtl`urls nk
ekrgsls.
Qivir olmg kh `kspgtisjg, luequk skl hknlh , ks uel
v kr`l`krl `ksnrld il .
Kstl `ksnrldil pksl sgork hl egohk y n hgrigsl _k
pýoh idl Lrnketiel.
Kstl `ksnrldil fl h hknl`g l skr ieekdkslril y ks
térih .
Plh ks kh kstl`g `k hl dukstiôe `k su vi`l pghêtidl y
sgdilh . Hl _kpýoh idl Lrnketiel ks hl prijkrl ke nhg
r ils , hl prijkrl ke dkhkori`l`, hl prijkrl ke pg`kr, hl
prijkrl ke duhturl, hl prijkrl ke jk`igs `k skr akh iz,
y hl jìs `ksnrldil`l `k tg`ls, l pkslr `k ksg.Rkrg su `ksnrldil eg ks hl `k hl jiskril. Khhl ks `ks
nrldil`l lh jg`g quk ksls aljihils gpuhketls, quk ke
jk`ig `kh hustrk y pgjpl kxtkrigrks, nijke olmg kh
`kspgtisjg y `ksdgetketg `gjéstidgs.
Lfgrl dulrketl lügs, la h in i`l pgr uel gprksiôe jk
egs orih hletk, tuvg hl agrtuel `k sldu`irhl, rkpgrtle`g
pgr arutg `k su dgrlmk v idtgrigsg hgs hlurkhks `k su
_ k v g h u d i ô e ` k J l y g .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 78/512
L H O K _ @ I
Khhl fl fkdfg pgstkrigrjketk ksaukrzgs jlygrks,
pgr `ksfldkrsk `kh l`vkrslrig quk lorinl ke sus ketrl
ü l s 3 pkrg el`l fl dgesknui`g, pgrquk ketrk kh `kspg
t isjg kxtrlemkrg y kh `kspgtisjg eldigelh , fly hl `i
akrkedil ke alvgr `k éstk `kh ieahumg jìnidg quk lül`k
l dulhquikr dlusl hl ole`krl `kh pukohg. ·Dôjg `ks
truirêlis ue pg`kr quk tikek hl lstudil `k plrlpktlrsk
`ktrìs `k hl nhgril eldigelh y lhzl ke sus lhjkels hgsdghgrks qukri`gs `k hl pltril7 ·\ué flrêlis ke prk
skedil `k uel kstrltlnkjl tle akh iz7 Ievked iohk pgr
hl vlei`l` `kh plês jisjg, eg quk`l gtrg dljieg quk
dlpituhlr dge éh , si t ikek olstletk fgegr plrl `kpg
ekr oukeljketk sus lrjls lroitrlrils ke hls jlegs
rkhinigsls `k hl hky.
_gsls, lrrg`ih hl`g pgr ue jgvijiketg kspgetìekg `ksu vghuetl`, letk hgs lhtlrks `k hl hky, ks ue dul`rg
quk `kml ltrìs ke nhgril lh `kh hkôe `k Dlstih hl rke`i
`g l hls phletls `k hl _kpýoh idl, dgrgel`l `k hlurkhks .
Rkrg si kh dul`rg ks jìs okhhg, tljoiée ks jkegs
v krgs êji h 3 puks jkegs dukst l l v kdks v kedkr uel J g
elrquêl `k trks s in hgs, quk `gohknlr uel lokrrldiôe
grnuh hgsl `kh ljgr prgpig pkrsgelh .
Dge tg`g, ·l quiée, s ieg l _gsls, quk fl rkpgrtl`gtriueags tle iekspkrl`gs, hk dlok gotkekr kh eg jkegs
iekspkrl`g, sgork s ê jisjg7
Kh prgohkjl ks `iaêdih , puks, y hl `iaiduhtl` eg pk
qukel.
Rkrg dulhquikrl quk skl hl sghudiôe, uel dgsl fly
vkr`l`krl l tg`ls hudks, y ks quk hl _kpýoh idl Lrnke
tiel t ikek `khletk `k si sus jìs okhhgs t ikjpgs `k vke
turl y prgspkri`l`. Kh sgh eldiketk quk vl ke su ks-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 79/512
G O _ L T T K H K D P L T > >
du`g `k lrjls, ks ue sêjoghg fistôridg `k su `kstieg=plrl kh hl tg`g ks pgrvkeir , auturl nrle`kzl y pietl`ls kspkrlezls.
Qlhplrlêsg, Jlyg ?; `k <60>.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 80/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 81/512
D L _ P L T T G O _ K H L R _ K E T LY
HL RGHÊP IDL JIHIPLEPK@ K H L
_ K R Ý O H I D L L _ N K E P I E L
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 82/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 83/512
L @ Q K _ P K E D I L
Oukeg skrì quk kh hkdtgr kjpikdk pgr iestruirsk `k hl
sinuiketk dlrtl quk fl jgtivl`g hl prksketk puoh idl
diôe =
@k`idltgril `k hl dljplül ke kh kmérditg nrle`k
Yuenli , Egv ikjork <? <6;?.
J i q u k r i ` g L h o k r ` i =
Dgeslnrôhk l ustk` kstls pìniels, ke quk flh hlrì
`ktlh hl`g hg quk ke lostrldtg hk `imk l ji h hknl`l `k
_êg Mlekirg, ke trks `êls `k dgeakrkedils, duyg rksuh
tl`g aué quk`lr ustk` `k ldukr`g dgejing, ke hl dge
vkeikedil `k eg jkzdhlregs ke kstk pkrêg`g `k trle
sidiôe plslmkrl, ke quk kh dlu`ih hlmk iol l lngtlrsk ke
ksaukrzgs ieýt i hks pgr prghgenlr ue gr`ke `k dgsls `k
fgy jìs ijpgsiohk ke hl _kpýoh idl Lrnketiel. Kstl
dgeviddiôe sk hl fk rkpkti`g ke vkietk dlrtls pgr hgjkegs, rgnìe`ghk pgr kh ietkrés `k hl pltril y kh suyg
prgpig quk eg sk prkdipitlsk, ldgeskmìe`ghk ltkekrsk lh
okh hg rgh quk "su s Ol sk s" hk `lole ke hl rknkekrldiôe
lrnketiel. Ti letks `k dgegdkr lh nkekrlh [rquizl, `i mk
G O C L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q. 1
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 84/512
6? L H O K _ @ I
`ks`k Dfihk "su egjork ks hl nhgril jìs lhtl `k hl
Dge ak`krl diôe (ke duletg l iestruj ketg `k nu krr l
plrl vghtklr l _gsls), hg fidk, sie kjolrng, dge kstls
pru`ket ks rkskrv ls = "·Tkrì k h ýeidg fgjork quk fl
oike`g sloi`g khkvlrsk pgr su kekrnêl y tlhketg, h hknl`g
l dikrtl lhturl (kh dlu`ih hg), eg fl lhdlezl`g l jk`ir kh
eukvg fgrizgetk sgjkti`g l sus jirl`ls, ei dgjprke
`kr quk dl`l situldiôe tikek sus `kokrks, quk dl`l ksdlhôe `k hl vi`l dge`udk l gtrg jìs lhtg 7 Hl Fistgril,
pgs `ksnrldil, kstì hhkel `k kmkjphgs, y `k kstl plstl
kstì lj lsl`l hl nkekrlhi`l` `k hgs fgjorks... · Y ` k s
p u é s 7 . . . @kspués hl Fistgril ghv i`lrì quk krl ngokr
el`gr `k Ketrk-_êgs ue dikrtg nkekrlh quk `ig oltlh hls
y juriô `k euh i`l`, gosdurg y gosdurkdi`g pgr hl pg
sid iôe `k su pgork prgviedil." Yl kstì ke su prgvie
dil. Hl lngeêl fl dgjkezl`g, y pgdg fle `k fldkr hgsdgr`ilhks quk `ks`k lquê hk kevêle y hk h hknle ailj
orks, plrl jkmgrlr h g .
Ôinl j k, puks, lfgrl quk floike` g i`g l tgdlr `k
dkrdl lqukh fgjork y ljlsl`g ke plrtk kh olrrg `k
hgs ldgetkdijiketgs fistôridgs, vukhvg l kstk jisjg
Yuenli , `ge`k ksdr io ê Lrnirôpghis, l kxp h idlr hls dlu
sls `kh `ksdlhlorg quk ksk fgjork fl kxpkrijketl`g.
Dgjg sk hg `imk l ustk` ke uel dlrtl, lsê dgjprke`g hl `kjgdrldil= i hustrlr hl gpieiôe y eg `kmlrhl kx
trlvilrsk pgr inegrlr hl vkr`l` y eg slokr jk`ir hls
dgeskdukedils `k sus `ksldikrtgs3 ustk`, quk tletg fl
ohl `k pghêt idl prìdtidl, plrl must i a idlr kegrji`l`ks quk
rkpunele lh ouke sket i`g, ksdudfk prijkrg hl elrrl
diôe `k hgs fkdfgs prìdtidgs, y `kspués `k hkê`ls kstls
pìniels, h hìjkjk `ktrldtgr y hg quk nustk. Tu dge
tkei`g, kh t ikjpg y hgs sudksgs prgolrìe hl mustidil `kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 85/512
G O _ L T T K H K D P L T 64
dlrng g hl siedkri`l` `k jis lskrdigeks jgtivl`ls.
¡Gmlhì quk ustk` puk`l `lrhk kstk kpêtktg l hls suyls
Dge kstgs letkdk`ketks, ji qukri`g Lhokr`i , ustk`
jk `ispkeslrì quk eg `ksdike`l l hl pghéjidl quk
olmg kh trlesplrketk leôeijg `kh @ilrig, jk susditl. Eg
puk`g sknuirhg ke hgs kxtrlvêgs `k uel hônidl `k pgsi
diôe skj igaidilh, y quk eg sk lpgyl ke hgs fkdfgs pgr
eg dgegdkrhgs. Eg ks ustk` kh prijkr ksdritgr ievkediohk ke ksls lhturls, y sie qukrkr kstlohkdkr dgjpl
rldigeks `k tlhketg y `k jgrlhi`l` pghêt idl, quk eg
kxistke, Kjih ig Nirlr`êe, ke hl Rrkesl `k Rlrês , hg
nrô prgolr v idtgrigsljketk quk kh prgeuediljiketg `k
[rquizl dgetrl _gsls krl ue duketg ievketl`g pgr
hgs kspkduhl`grks `k hl Oghsl, y hl Kurgpl ketkrl ks
tuvg pgr ue jks ke kstl pkrsulsiôe, quk hl Kjolml`l
`k Jgetkvi`kg lpkels pu`g `ksjketir letk hgs Priouelhks. Ji ìeijg, puks, eg ks pkrsul`irhg ei dgjol
t i r h g 3 ustk` `kskjpkül uel jisiôe, y eg fle `k skr
lrnujketgs hgs quk hk flnle `ksistir `k kh hl.
Kh pýohidg lrnketieg lh hì y eg lquê, hgs quk suarke
y eg ustk`, `kdi`irìe `k hl mustidil. Eg skrì kh t ijork
jkegr `k su tlhketg y slnldi`l` kh flokr prgvgdl`g y
fkdfg ekdkslril kstl puohidldiôe, puks dôestlhk l ustk`,,
l tg`gs jis ljings lquê , y lh Tr . Hljls ke _êg Ml
ekirg, quk krl ji ìeijg eg puohidlr ji dljplül fls
tl plsl`gs lhnuegs lügs. Hgs `ilrigs `k Oukegs Lirks,
fle rkprg`udi`g kh l` jkjgrìe`uj quk hl prkdk`k, kh
prôhgng y uel dlrtl dge quk sk hg ldgjplüé lh @ilrig-
`k hgs @koltks. Qélhls ustk` ke Kh E ldigelh, y goskr
vk si fly dgesistkedil dge jis letkdk`ketks pghêt idgs,
eukstrls dgeakrkedils ke Qlhplrlêsg y hgs fkdfgs quk
hk vgv l rkakrir.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 86/512
6 0L H O K _ @ I
Fk vistg dge jis prgpigs gmgs `kngh hlr kh ýh t ijg
fgjork quk fl suari`g kstl pkel, ievketl`l y lph i
dl`l dge prgausiôe fgrriohk pgr hgs dlu`ih hgs, y jk fle
olül`g hl dlrl hgs sksgs `k hgs sgh`l`gs, quk drkê hls
ýh t ijls v êdt ijls `k hl nukrrl d iv i h . Oukegs Lirks kstì
h iork `k hgs dlu`ih hgs, y hls prgviedils, si eg hls kx
trlvêle, puk`ke h iorlrsk `kh ýh t ijg, quk sôhg kh hls , dge
su dggpkrldiôe, hkvletlrêle. Ke hl Rrkesl y ke hl nukrrl, ustk` slok ke qué ai hls sk jk fl `k kedgetrlr sikj
prk, y fldk oike ke h hljlrjk kh ljing `k Oukegs
L i r k s , l jê, quk lpkels dgegdê sus dlh hks, ustk` quk
sk driô lh h ê , aué k`udl`g ke sus luhls, y viviô rkhldig
el`g dge tg`l hl muvketu`.
Flohôhk `k Rrkesl y `k nukrrl, pgrquk hls plhlorls
quk sk hlezle ke hl prijkrl sk fldke rk`ge`ls lh dru
zlr hl ltjôsakrl, y hls rkdioke ke hgs dljpgs `k oltlh hl gtrgs quk hgs quk hls `irinikrge. Y ustk` slok, sk
nýe dgestl `k hgs rknistrgs `kh s i t ig `k Jgetkvi`kg,
quiée aué kh prijkr `kskrtgr lrnketieg `k hls jurlh hls
`k `kakesl lh ldkrdlrsk Griok. Kh gtrg ks kh quk `kdêl
ke h l Dìjlrl= " ¡Ks prkd isg t kekr k h dgrlzôe ke h l
d l o k z l " H g s i`klhistls hk dgetkstl rge, hg quk tg` g
fgjork iegdket k y dle`grgsg p ikesl= "@ kmkjgs k h dg
rlzôe `ge`k @igs hg fl pukstg."
Ks kstl hl tkrdkrl vkz quk kstljgs ke `ksldukr`g
ke gpieigeks, Lhokr`i . [el vkz `isket ijgs sgork kh
Dgenrksg Ljkridleg, quk ke `kspk dfg `k sus hudi` ls
arlsks, hk slh iô uel sghkjek pltlrltl. Gtrl sgork hg
quk krl fgekstg y pkrjiti`g ke ue kxt rlemkrg ke L j é
ridl, y sus Olsks hk fle skrvi`g `k rkspukstl. Fgy, sg
ork kh Rldtg y [rquizl, y dgjg kh t ikjpg eg sk plrl
`ge`k hg `kskljgs, [rquizl y su pldtg skrìe rkau-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 87/512
G O _ L T T K H K D P L T 6;
G V@G
tl`gs , hg kspkrg pgr su prgpil euh i`l`, y lh `êl sinuiketk quk`lrkjgs ustk` y yg tle lj ings dgjg dule
`g kh Dgenrksg Lj kridleg, y hg quk krl fgekstg plrl
ue kxtrlemkrg. Rlrl ketgedks y `ks`k lfgrl, jk sus
driog, su ljing, T L _ J I K E P G .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 88/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 89/512
R_IJK_L DL_PL
J gtivg s y tke`kedils dge skrvl`grls `k kstl p uohidl diôe .‐
Hl eukvl situldiôe rkdhljl eukvl Rrkesl.‐Dlrldtkrks `k
ljols.‐Hl Rrkesl `k nukrrl fl dgedhui`g su jisiôe hiok
rlh.‐Dgeltgs `k rkstlurldiôe.‐Kh dlu`ihhlmk ke hl nukrrl.
\uihhgtl, Kekrg `k <6;4.
T l r j i k e t g =
Tkl dulh aukrk kh jéritg `k su Dljp lül ke kh kmérdi
tg nrle`k l[l`g `k Tu`-Ljéridl, prgo lohk ks quk egfuoikrl yg hkê`g ksk ksdritg, pgr ksdlskz `k t ikjpg plrl
hkdturls rktrgspkdt ivls `k ksk néekrg, ei jk fuoikrl
gdupl`g `k dgetkstlrhg.
Rkrg ustk` fl qukri`g garkdkrjk sus pìniels dgjg
dgjprgoletks `k hl mustidil dge quk ustk` ltldl lh
fgjork quk `kstruyke`g l Griok y l _gsls, sk fl fk
dfg ldrkk`gr l eukstrl s ijpltêl y lpgyg, y `ì`gegs
uel prukol prìdt idl `k su dlpldi`l` `k rkpkt ir fkdfgsinulhks `k h iokrtl` y prgnrksg.
Dge kh hg jk fl pukstg ustk` ke hl ekdksi`l` `k ks
drioir, puks si yg dlh hlsk, ji sihkedig skrêl tgjl`g, pgr
ustk` lh jkegs, dgjg skülh `k lsketijiketg. Y dgj g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 90/512
66 L H O K _ @ I
hkmgs `k flhhlr ke su Dljplül hl mustidil `k su rksis
tkedil lh eukvg gr`ke `k dgsls, `ksduorg kh grinke pkr
sgelh y lplsigel`g `k kh hl, tkeng ekdksi`l` `k prg
tkstlr dgetrl hl gorl quk ustk` jk fl `k`idl`g, dge
kh `krkdfg quk jk dgeaikrk kh fgegr `k su `k`idltgril,
dgetrl hl `irkddiôe quk ke kh hl prktke`k ustk` `lr l hl
Rrkesl lrnketiel `k hl épgdl quk fl sudk`i`g l _gsls,
y dgetrl ksk sihkedig fgstih , quk fl `l`g ustk` ke h hlj l r lostkediôe, y quk eg ks jìs quk hl sk`idiôe pl
sivl y `kslrjl`l.
Hl Rrkesl `k dgjoltk y kh s i hkedig `k nukrrl sge
lrjls quk kh plrti`g h iokrlh lrnketieg usô ke <6?>, y
su rksuhtl`g aué hl khkvldiôe `k _gsls y su `kspgtis
jg `k vkietk lügs. [stk` y sus ljings, vghvike`g l
hl kxlh tldiôe oisgül `k lqukh t ikjpg, eg fldke jìsquk rkpktir hgs `ksldikrtgs `kh letinug plrti`g ueitl
rig, quk ustk` jisjg dge`keô ke Aldue`g, ke `êl s
jìs skrkegs, y quk fgy, `kspués `k vkietk lügs `k hkd
digeks slenriketls, prktke`ke rkpktir, sie tkekr hl
kxdusl `k sus jg`khgs.
Hl nukrrl jih i tlr y `k kxtkrjieig dgetrl kh jg`g
`k skr `k eukstrls pgohldigeks plstgrls y sus rkprk
sketletks elturlhks, tuvg su aôrjuhl y su dô`ing ke khRljpkrg y kh Nrleizg, ijitldigeks pkrig`êstidls `k hl
Rrkesl arledksl `kh t ikjpg `k Jlrlt y @letge, ies
pirl`ls pgr ue lr`gr pltriôtidg, siedkrg, si sk quik
rk, pkrg iekxpkrtg, d ikng, pukri h , ijpldiketk, `k hgs
quk pkeslole quk. ue plr ` k ksdul`rgeks `k hledk rgs
`k Hlvlh hk olstlrêle plrl trlkr ke hls puetls `k sus
hlezls kh `ksikrtg y kh dlu`ih hlmk, quk ks su rksuhtl`g,
ke hl `ksikrtl _kpýoh idl Lrnketiel.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 91/512
G O _ L T T K H K D P L T 69
Rgstkrigrjketk sk dgevieg ke quk eg floêl jìs jk
`ig `k vkedkr kh `ksikrtg y hgs fgjorks, hls dgsls y hgs
usgs, quk kh `ksikrtg `kslrrghhl, quk hl iejinrldiôe, hgs
dljiegs, hl ie`ustril y hl iestruddiôe pgpuhlr3 pkrg
rkpketieljketk fkjgs vistg dlkr hl pghêt idl lrnketiel
ke kh dêrduhg vidigsg , y rksuditl`g kh pr gn rlj l `kh
Nrleizg y `kh Rljpkrg ke agrjls rk muv kekd i`ls y
ldgjg`l`ls l hgs usgs `kh `êl.
Prls kstg vkjgs tljoiée lsgjlr hl lostkediôe sk
`idigsl, quk `kmô tg`g kh pg`kr ke hls jlegs iekxpkrtls
`k @g rrkn g, plrl lrrled ìrskhg pgr hls olyge ktls kh
< `k @idikjork `k <6?6.
Eg kstgy pgr kh sistkjl `k ksgs ksdritgrks, quk el`l
tikeke quk fldkr kh `êl quk eg tikeke qué ltldlr.
Luequk ustk`, Tlrjiketg, jk `k`idl su Dljplüldge lhnuegs `keukstgs, quk eg sge `k ouke tgeg ke ue
ksdritgr `k sus lügs y `iriniée`gsk l pkrsgel quk prk
tke`k kstijlr, `kog `kdirhk quk eg sge kh hgs kh kstêju
hg rkprgol`g `k kstls dlrtls. Ke hl jisjl gorl y ke
gtrgs hunlrks ustk` jk fl rknlhl`g khgnigs quk dgj
pkesle y leuhle, dule`g jkegs, sus `idtkrigs.
G t r g , juy nkekrlh y `kslplsigel`g, ks kh ietkrés
quk jgtivl kstl puohidldiôe. Ei ustk` ei yg dgjg pkrsgels sgjgs olstletk lsuetg plrl `istrlkr hl ltkediôe
pýohidl.
\uikrg flohlr `k hl Rrkesl, `k su eukvg rgh , `k
hgs eukvgs `kokrks quk hk ijpgek hl épgdl eukvl quk
sk lork plrl eukstrg plês `ks`k hl dlê`l `k _gsls, l
prgpôsitg `k ustk` y `k sus rkdiketks ksdritgs.
L uequk ust k` euedl fl si`g tg`l hl Rrkesl `k Dfi
hk , ei judfg jkegs hl lrnketiel, ustk` fl fkdfg dlj-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 92/512
n g L H O K _ @ I
plüls ke ljols, quk hk fldke ue lprgpôsitg `ineg `k
kstk kstu`ig. Hôpkz, Okh hg, Riekrg, Arêls, Rkül, Nô
jkz, Jitrk, Hlstlrril y gtrgs judfgs rkprksketle dg
hkdtivljketk ksl Rrkesl `k Dfihk, ke quk ustk` eg fl
vistg sieg su egjork.
[stk` pgskk ue dré`itg hknêt ijg, quk `kok l sus
egohks ksaukrzgs `k `ikz lügs dgetrl hl t irleêl `krrg
dl`l pgr kh nkekrlh [rquizl. Ksk dré`itg hk fl `l`gijitl`grks y skdtlrigs letks `k lfgrl3 y tletg dgjg
krl prgvkdfgsl su ieidilt ivl dule`g ustk` dgjoltêl
hg quk `ktkstlol `k dgrlzôe tg`l hl _kpýoh idl, skrêl
pkh inrgsg quk ustk` ltrlmksk l hl muvketu`, quk dg
egdk sus letinugs skrvidigs, ke kh sketi`g turouhketg
y dgetieuljketk lnitl`gr `k sus puoh idldigeks pgstk
rigrks l hl dlê`l `k _gsls.
Dge kstl jirl `k gr`ke y `k pldiaidldiôe, vgy l ks
tu`ilrhg dgjg ksdritgr .
Eg kspkrk ustk` `k jê sieg uel drêt idl lhtl, rks
pktugsl. El`l tkeng quk fldkr dge su pkrsgel, s ieg
trioutlrhk rkspktg. Qgy l kstu`ilrhg ke sus ksdritgs, ke
hg quk ks `kh `gjieig `k tg`gs. [stk` quk tletg `kaike
`k hl h iokrtl` `k kxljielr, `k ijpunelr, `k `isdut ir3
ustk` quk ji`k l gtrgs dge hl vlrl `k hl drêt idl, kmkrdike`g ue `krkdfg ieeknlohk, eg pg`rì kedgetrlr kx
trlüg quk ksk jisjg `krkdfg sk kmkrditk plrl dge
ustk`, dgesi`krìe`ghk dgjg rkprksketletk `k uel tke
`kedil y `k uel alz `k hl Rrkesl lrnketiel.
Flohlr `k hl Rrkesl ks flohlr `k hl pgh ê t idl, `kh Ng
oikreg, `k hl v i`l jisjl `k hl _kpýoh idl Lrnketiel,
puks hl Rrkesl ks su kxprksiôe, su lnketk, su ôrnleg.
Ti hl Rrkesl ks ue pg`kr pýohidg, hl dlusl `k hl h iokr-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 93/512
G O _ L T T K H K D P L T 9 <
tl` sk ietkrksl ke quk ksk pg`kr skl dgetrlpksl`g pgr
sê jisjg. Pg`l `idtl`url, tg`g `kspgtisjg, luequk
skl kh `k hl Rrkesl, sge ldilngs l hl prgspkri`l` `k hl
_kpýoh idl.
Ijpgrtl slokr qué pk`êl letks hl pghêt idl l hl Rrke
sl, y qué hk pi`k fgy `ks`k hl dlê`l `k _gsls.
@ksdgegdkr quk fl kjpkzl`g uel épgdl ketkrljke
tk eukvl plrl hl _kpýoh idl Lrnketiel, `kspués y dge
jgtivg `k hl dlê`l `k _gsls, ks `ksdgegdkr hg quk fl
si`g ksk fgjork, dgeaue`ir hls dgsls jls gpukstls y
`lr prukol `k ue ksdkptidisjg sie lhturl.
Tie `idtl`url gjeêjg`l, s ie jlzgrdl, rkprksketl`g
kh plês pgr ue Dge nrksg quk sk gdup l `k `lr uel
Dgest itudiôe l hl _kpýoh idl3 dljoil`gs dlsi tg`gs hgs
Ngoikregs hgdlhks ke ue sketi`g vketlmgsg plrl su h iokrtl`3 loikrtgs hgs rêgs ietkrigrks lh h iork trìaidg `k
hl Kurgpl, quk _gsls `ktkstô3 logh i`gs hgs hkjls `k
jukrtk3 `kvukhtgs hgs oikeks skdukstrl`gs pgr jgti
vgs pgh ê t idgs3 ke plz hl _kpýoh idl dge tg`g kh jue
` g, ·sk gduplrêl fgy hl Rrkesl `k hg jisjg quk sk
gdupô `urletk hgs ýh t ijgs quiedk lügs7 Eg, d ikrtljke
tk 3 ksg skrêl ir dgetrl kh plês, y dgetrl kh ietkrés eukvg
y ldtulh `kh plês. Kh ksdritgr h iokrlh quk rkpitiksk fgykh tgeg, hgs jk`igs, hgs tôpidgs quk kjphklol ke tikj
pg `k _gsls, sk h hkvlrêl dflsdg, quk`lrêl lis hl`g, y
sôhg ksdrioirêl plrl eg skr hkê`g.
Rgr jìs `k `ikz lügs hl pghêt idl lrnketiel fl pk
`i`g l hl Rrkesl uel sghl dgsl= nukrrl lh t irleg _g
sls. Ksg pi`iô lh sgh`l`g, lh puohidistl, lh ksdritgr, pgr
quk ksg dgest ituêl kh oike suprkjg `k hl _kpýoh idl Lr
nketiel pgr ketgedks. Ksl kxinkedil `k nukrrl fl s i`g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 94/512
9 ? L H O K _ @ I
skrvi`l pgr judfgs3 ustk` ks ueg `k kh hgs, eg kh ýei
dg. [el nkekrldiôe ketkrl `k fgjorks môvkeks sk fl.
dgesuji`g ke ksl hudfl. Rgr `ikz lügs ustk` fl si`g
ue sgh`l`g `k hl Rrkesl, ue ksdritgr `k nukrrl, `k
dgjoltk. Ke sus jlegs hl phujl aué uel kspl`l, eg
uel letgrdfl. Hl huz `k su phujl krl hl huz `kh ldkrg
quk orih hl `kseu`g ke hl oltlh hl. Hls `gdtriels krle
lrjls, iestrujketgs, jk`igs `k dgjoltk, eg aieks. Eghk flng `k kstg ue rkprgdfk, kstlohkzdg ue fkdfg quk
dk`k ke fgegr suyg, y quk fgy kxph idl gtrgs fkdfgs.
Dgjkrdig, iejinrldiôe, iestruddiôe, elvknldiôe `k hgs
rêgs, loghidiôe `k hls L`ul els, sôhg krle prgy kdtihks-
`k dgjoltk ke sus jlegs3 dgsls quk `koêle prksketlr
hk ue ietkrés skdue`lrig `kspués `kh triueag sgork kh
kekj ing `k ksk dgjkrdig, `k ksl elvknl diôe `k hgs rêgs,
`k ksl iejinrldiôe `k hl Kurgpl quk ustk` `kake`êl,
pgrquk kh gtrg ltldlol.
@ksnrldil`ljketk, hl t irleêl quk fizg ekdkslril uel
Rrkesl `k nukrrl fl `url`g tletg, quk fl tkei`g t ikj
pg `k agrjlr uel k`udldiôe ketkrl ke sus sgstkek
`grks y ke sus kekjings. Hgs quk fle pkhkl`g pgr
`ikz y quiedk lügs fle ldlol`g pgr eg slokr fldkr
gtrl dgsl quk pkhklr.Rgr aie fl dgedhui`g hl nukrrl pgr hl dlê`l `kh t i
rleg _gsls, y hl pgh ê t idl fl `kml`g `k pk`ir l hl Rrke
sl uel pghéjidl quk yl eg tikek gomktg. Fgy hk pi`k hl
plz, hl Dgestitudiôe, hl vkr`l` prìdtidl `k hg quk le
tks krl uel kspkrlezl. Ksg pi`k lh puohidistl, lh diu
`l`leg, lh ksdritgr.
·Hk `le ustk`ks ksg7 ·Tus ksdritgs jg`kregs rks
pge`ke l ksl kxinkedil7 ·_kprksketle ustk`ks hgs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 95/512
G O _ L T T K H K D P L T 94
eukvgs ietkrksks `k hl _kpýoh idl Lrnketiel ke sus pu
oh idldigeks pgstkrigrks lh 4 `k Akorkrg7 Kh jlh éxitg
quk ustk` fl kxpkrijketl`g pgr hl prijkrl vkz ketrk
sus let inugs dgrrkh in igelrigs `k hl hudfl dgetrl _gsls,
hk fldk vkr quk su phujl, tle oike kjphkl`l ke hgs
ýhtijgs lügs, eg sirvk fgy `il l hgs ietkrksks eukvgs
y ldtulhks `k hl _kpýoh idl `kskjolrlzl`l `kh `kspg
t isjg `k _gsls.
Letk hl kxinkedil `k plz, letk hl ekdksi`l` `k gr`ke
y `k grnleizldiôe, hgs vktkrlegs `k hl Rrkesl dgetrl
_gsls, fle fkdfg hg quk fldk kh sgh`l`g quk tkrjiel
uel hlrnl nukrrl `k h iokrtl`, hg quk fldk kh olrrktkrg
`kspués `k hl hketl `kjghidiôe `k uel jgetlül. Ldgs
tujorl`gs lh slohk y l hl olrrktl, eg sloike`g fldkr
gtrl dgsl quk slohklr y dlvlr, quk`le gdigsgs k ieldti
vgs , `ks`k hukng. Gdupl`gs hlrngs lügs ke `kstruir , ks
jkekstkr lprke`kr l k`iaidlr.
@kstruir ks aìdi h , eg rkquikrk kstu`ig3 tg`g kh jue
`g slok `kstruir ke pgh ê t idl dgjg ke lrquitkdturl. K`i
aidlr ks gorl `k lrtk, quk rkquikrk lprke`izlmk. Ke
pghêt idl, ke hknishldiôe, ke l`jieistrldiôe, eg sk puk`k
k`iaidlr sie pgskkr kstls dikedils (pgrquk kstls dgsls
sge dikedils), y kstls dikedils eg sk lprke`ke ksdrioike`g pkriô`idgs, ei sge ieausls.
Hl eukvl pgsidiôe `kh gorkrg `k hl Rrkesl ks pk
egsl y `ia êd i h , dgjg ke tg`g lprke`izlmk, dgjg ke tg`g
dljieg eukvg y `ksdgegdi`g.
Ke hl plz, ke hl krl `k grnleizldiôe ke quk ketrl kh
plês, sk trltl yl, eg `k pkrsgels, s ieg `k iest itudigeks3
sk trltl `k Dgestitudiôe, `k hkyks grnìeidls, `k rknhl
jketgs `k l`jieistrldiôe pgh ê t idl y kdgeôjidl3 `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 96/512
90 L H O K _ @ I
dô`ing divih , `k dô`ing `k dgjkrdig, `k dô`ing pkelh,
`k `krkdfg jlrêt ijg, `k `krkdfg l`jieistrlt ivg. Hl
Rrkesl `k dgjoltk, quk eg fl kstu`il`g ei ekdksitl`g
kstu`ilr kstls dgsls ke tikjpgs `k t irleêl, sk prksketl
kelel `khletk `k kstgs `kokrks. Tus grnuh hgsgs skrvi
`grks t ikeke quk dk`kr hgs pukstgs, ke quk `ksdghhl
ole dule`g sk trltlol `k ltldlr y `kstruir, y su ljgr
prgpig kjpikzl l sket irsk j lh . Y l eg fly rui` g, n hgril, ei hlurkhks plrl kh dgjoltiketk3 kjpikzl plrl éh
kh ghvi`g ienrltg quk ks iefkrketk l hl _kpýohidl.
Kh sgh`l`g h idkedil`g `k hl v ikml Rrkesl vukhvk dge
`ghgr su v istl l hgs t ikjpgs `k hl n hgrigsl nukrrl ( i) .
Hl pgsioi h i`l` `k su rkegvldiôe ks ue `grl`g kesuk
ü g. @k oukel nlel rkpge`rêl `ikz vkdks lh kekjing
dlê`g, plrl tkekr kh nustg `k rkpgrtlr gtrls `ikz nhg
rils ke `kstruirhg. Rkhklr, `kstruir, eg ks trlolmg ke
é h 3 ks fìoitg, ks phldkr, ks nhgril. Ks, l`kjìs, gaidig
quk `l `k vivir dgjg gtrg3 ks `kvgdiôe aikh lh letinug
gaid ig3 ks vgdldiôe ievkediohk gtrls vkdks3 ks tg`l uel
k`udldiôe, aielhjketk.
Lh prijkr prktkxtg `k hudfl, ·qué fldk kh sgh`l`g
rkt irl`g `k hl let inul Rrkesl7 Nritl l hls lrjls, sk
pgek `k pik. ·Eg fly ue vkr`l`krg _gsls7 Aienk ue_gsls lplrketk. Hk `l hls dlh i`l`ks `kh t irleg dlê`g,
kstlohkdk su i`keti`l`, y lsê hknitijl kh kjphkg êetk
nrg `k sus letinugs jk`igs. Hl pghêt idl `k hl Rrkesl
(i) "R lr l jê eg fly jìs quk uel épgdl fistôridl quk jk
dgejukvl, lakdtk k ietkrksk, y ks hl `k _gsls. Kstk skrì ji
kstu`ig ýeidg ke l`khletk, dgjg aué dgjoltirhg, ji sghg ks
tijuhletk lh trlolmg, ji sghg sgstée ke hgs `êls jlhgs."‐Tlr
jiketg, ke Lorih `k <6;?.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 97/512
G O _ L T T K H K D P L T 9;
quk`l rkiestlhl`l ke su let inug tkrrkeg. Hgs dô`ings,
hl grnleizldiôe, ks `kdir, kh kstu`ig `k hg quk sk inegrl,
quk`l pgstkrnl`g plrl `kspués. Ks prkdisg letks lh hl
elr kh tkrrkeg, `kstruir kh gostìduhg. Kh gostìduhg sge
hgs dlu`ihhgs, ks `kdir, uel dgsl tle ie`ktkrjiel`l y
v lnl dgjg h gs ueitlrigs, quk sk puk`k pkrsknuir d ike
lügs sie quk sk ldlok hl dlusl `k hl nukrrl, quk ks
ýt i h l h kenrle`kdijiketg `kh nukrrkrg.
Tk fizg ue drijke ke gtrg t ikjpg l _gsls `k quk
pgstkrnlsk hl grnleizldiôe plrl `kspués `k ldlolr dge
hgs ueitlrigs3 lfgrl sus kekjings ijitle su kmkjphg,
pgstkrnle`g kh lrrknhg dgestitudigelh `kh plês flstl hl
dgedhusiôe `k hgs dlu`ihhgs. Tikjprk quk sk kxi ml uel
nukrrl prkvil y letkrigr plrl gduplrsk `k dgest ituir kh
plês , mljìs h hknlrì kh t ikjpg `k dgest ituir hg. Tk `kokkstlohkdkr dgjg tkgrkjl= Pg`l pgstkrnldiôe `k hl
Dgestitudiôe ks ue drijke `k hksl pltril, uel trlidiôe
l hl _kpýoh idl. Dge dlu`ihhgs, dge ueitlrigs, dge ak`k
rlhks, y dge duletg dgetikek y agrjl hl `ksnrldil`l
_kpýoh idl, sk `kok prgdk`kr l su grnleizldiôe, s ie kx
dhuir ei lue l hgs jlhgs, pgrquk tljoiée agrjle plr
tk `k hl aljihil. Ti kstlohkdéis hl kxdhusiôe `k kh hgs, hl
kstlohkdéis plrl tg`gs, iedhusg plrl vgsgtrgs. Pg`lkxdhusiôe ks `ivis iôe y lelrquêl. ·@iréis quk dge hgs
jlhgs ks ijpgsiohk tkekr h iokrtl` pkrakdtl7 Ruks sl
ok` quk eg fly gtrg rkjk`ig quk tkekrhl ijpkrakdtl
y ke hl jk`i`l quk ks pgsiohk lh plês, tlh dulh ks, y eg
tlh dulh eg ks. Ti pgrquk ks iedlplz `k gr`ke dgestitu
digelh uel plrtk `k eukstrg plês , qukrkjgs legel`lr
hl , jlülel `iréis quk ks jkmgr legel`lrhl tg`l y trlkr
ke su hunlr pgohldigeks `k aukrl ldgstujorl`ls l v i-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 98/512
91 L H O K _ @ I
vir ke gr`ke y h iokrtl`. Plh priedipig gs h hkvlrì pgr hl
hônidl l suprijir tg`l hl eldiôe lrnketiel fispleg-dg-
hgeilh , iedlplz `k _kpýohidl, y l suphletlrhl `k ue
nghpk pgr uel eldiôe lrnketiel lenhgrrkpuoh idlel, hl
ýeidl quk kstlrì kxketl `k dlu`ih hlmk. Ksk skrì kh ýei
dg jk `ig `k `lr priedipig pgr hl hiokrtl` pkrakdtl3
pkrg si qukréis dgest ituir vukstrl kx dghgeil fispleg-
lrnketiel, ks `kdir, ksl pltril quk tkeéis y eg gtrl, tkeéis quk `lr priedipig pgr hl hiokrtl` ijpkrakdtl, dgjg
kh fgjork, dgjg kh pukohg quk `koke kmkrdkrhl, y eg
lspirlr l hl h iokrtl` quk tikeke hgs rkpuohidlegs `k
Egrt k-L jéridl , s ieg plrl dule`g eukst rgs pukoh gs v l h
nle ke r iqukzl, ke duh turl, ke prgnrksg, hg quk vlhke
h gs pukoh gs y h gs fgjorks `k Eukv l Ygrc , `k Ogst ge,
`k Aihl`khail, ktd.
Kh `êl quk drkìis h êditg `kstruir, suprijir lh nludfg,
pgrquk eg pikesl dgjg vgs , ksdrioês v uks trl prgpil
sketkedil `k kxtkrjieig y rkegvìis kh s istkjl `k _g
sls. Hl inulh`l` ke egsgtrgs ks jìs let inul quk kh ?;
`k Jlyg. Ti tkekjgs `krkdfg plrl suprijir lh dle`i •
hig y sus skduldks pgrquk eg pikesle dgjg egsgtrgs,
kh hgs hk ievgdlrìe jlülel plrl suprijiregs l egsgtrgs
pgrquk eg pkesljgs dgjg kh hgs. ^ritf `kdêl quk kekh usg `k hgs jk`igs v ighketgs, hgs ak`krlhks `k _g
sls eg floêle si`g sieg hl kxlnkrldiôe `k hgs ueitlrigs
`k Hlvlh hk. Kh `êl quk kstk nkekrlh ausi hô l @grrkng
pgr su gr`ke, quk`ô iestlhl`l hl pghêt idl quk pgr vkie
tk lügs fl ausihl`g `isdrkdigel.hjketk. Kh Nrleizg y kh
Rljpkrg ielunurlrge hl Rrkesl oìrolrl quk ldloô dge
éh y dge hgs suygs.
Eg fly jìs quk ue jk`ig `k l`jit ir hgs priedipigs,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 99/512
G O _ L T T K H K D P L T 9>
y ks l`jit ir hgs s ie kxdkpdiôr plrl tg`g kh jue`g, plrl
hgs oukegs y plrl hgs pidlrgs. Dul e`g hl ieiqui`l`
quikrk khu`ir kh priedipig, drkl `istiedigeks y `ivisig
eks3 `ivi`k hgs fgj orks ke oukegs y jlhgs, `l `krk
dfgs l hgs prijkrgs y pgek aukrl `k hl hky l hgs sk
nue`gs, y pgr jk`ig `k ksk arlu`k aue`l kh rkiel`g `k
hl ieiqui`l`, quk jlülel dgedhuyk dge sus lutgrks
jisjgs. @l` nlrletêls lh dlu`ih hg, rkspktl` kh nludfg,
si qukréis nlrletêls plrl tg`gs.
Hl Rrkesl quk suohkvl hls pgohldigeks lrnketiels
dgetrl su lutgri`l` `k lykr, fldiée`ghks drkkr quk ks
pgsiohk ldlolr ke ue `êl dge ksl keti`l` ie`kaieiohk, y
prktke`k quk dge sôhg `kstruir l kstk g lqukh mkak ks
pgsiohk rklhizlr hl _kpýohidl rkprksketltivl `ks`k kh
`êl `k su dlê`l, ks uel Rrkesl `k jketirl, `k ineg
rledil y `k jlhl ak= Rrkesl `k vle`lhlmk y `k `ksquidig, l pkslr `k sus dghgrks y sus egjorks `k divi
h izldiôe.
Aldue`g \uirgnl ievgdlol ke sus prgdhljls hl h i
okrtl` pkrakdtl, kh g`ig l hgs t irlegs dule`g `kvlstlol
hl _kpýoh idl Lrnketiel ke <642 (<) .
Eg ks kh dghgr hg quk fldk kh rgmg, sieg kh aurgr `k
`kstruddiôe. Fly rgmgs lzuhks jìs t krrr io h ks quk Olr-
(<) " L _ N K E P I E G T = G T murg pgr ji kspl`l quk eienuel
gtrl lspirldiôe jk leijl quk hl `k hl hiokrtl`. Hiork pgr
R_IEDIRIGT y pgr prgpkesiôe, ji kstl`g elturlh ks hl hiokr
tl ` = pgr khhl vkrtiré ji slenrk y jih vi`ls, y eg kxistirì ks
dhlvg `ge`k hls hlezls `k hl _igml sk prkske tke.‐ Gp riji` gs=
hgs qu k `kské is hl h iokrtl` g uel ju krtk fgergsl, vke i` l
jkzdhlrgs dge vukstrgs dgjp ltrigtls y dge vukstrg dlj l-
rl`l.‐ M[ L E ALD[ E@G \ [ I_ G NL. "‐ ( Rr g d h l j l l u tée tidl `k
kstk dlu`ihhg.)
GO_LT TKHKDPLT.‐Pgjg Q . >
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 100/512
9 6 L H O K _ @ I
oks. Dge kh dghgr rgmg sk fl tr iueal`g `k _gsls3 dge
kh lzuh sk trlolml pgr rkstlohkdkrhg.
Ks h l jlh l Rrkesl , h l v kekegsl Rrkesl `k nukrrl
divih , quk t ikek hl prktkesiôe ekdil `k skr hl Rrkesl
nrle`k y n hgrigsl, quk ke gtrg t ikjpg hudflol dgetrl
kh t irleg, gomktg `k ksdìe`lhg `k ue sinhg y `k `gs
jue`gs .
Fk lfê hl Rrkesl `knkekrl`l y olstlr`l quk fkjgs vistg lefkhgsl `k rklplrkdkr `kspués `k hl dlê`l
`k _gsls, eg sghljketk pgr sus plrt i`lrigs `isarlzl
`gs, hg quk eg krl kxtrlüg, s ieg pgr sus kekjings uei
`gs dge hgs gtrgs.
Fkjgs vistg rklh izl`l pgr hgs dgjoltiketks `k hgs
`gs dljpgs `k hl let inul Rrkesl, uel ausiôe `k hu
dfl y `k dgjoltk, ke quk hgs uegs y hgs gtrgs, dk`ike
`g l hl hky dgjýe `k sus letkdk`ketks okhidgsgs, fleprgsknui`g muetgs hl v i`l, `k pkhkl quk h hkvlrge ke
dgetrl`gs pgr `ikz lügs.
Fk lfê kh tkrrkeg ke quk hgs ksdritgs `k hgs ýhtijgs
jksks, ke quk hgs let inugs y eukvgs kekjings `k [r
quizl fle qukri`g kdflr hl Rrkesl y hl pgh ê t idl lrnke
t iel, jìs pgr jlh fìoitg quk pgr jlhl ietkediôe.
_gsls fl `kml`g ksk jlh l h l _kpýoh idl L rnket iel .
Hk fl `kml`g hl dgstujork `kh dgjoltk ke quk fizg
vivir tg`ls sus d hlsks pgr hlrngs lügs. Kh sgh`l`g, kh
ksdritgr, kh dgjkrdiletk, fldike`g `kh dgjoltk su vi`l
egrjlh , fgy tgdle uel vkr`l`krl dris is lh ketrlr ke
hl v i`l `k plz y `k sgsikng. Eg dgegdke kh jkdleisjg,
hgs jk`igs `k hl v i`l `k trlequih i`l` y `k trlolmg pl
dêaidg, g jkmgr, eg sk lvikeke l `kmlr hls agrjls y
dge`idigeks quk floêle `l`g l su let inug jg`g `k
kxistkedil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 101/512
G O _ L T T K H K D P L T 99
Hl vi`l `k plz pi`k uel Rrkesl `k plz, y hl Rrkesl
`k plz pi`k ksdritgrks eukvgs, ietkh inketks ke hgs ie
tkrksks `k hl plz, ldgstujorl`gs lh tgeg `k hl plz, `g
tl`gs `k hl vgdldiôe `k sus dgevkeikedils, ketkrljke
tk gpukstls l hls `k hl nukrrl.
Ksk rgh ks ijpgsiohk plrl hgs ksdritgrks `k nukrrl.
Eg fly kmkjphg `k quk kh sgh`l`g vktkrleg sk flnl
dgjkrdiletk pkrakdtg, y sk ekdksitle aukrzls sgorkfujlels plrl quk ue fgjork ldgstujorl`g l prk`i
dlr hl nukrrl pgr quiedk lügs, sk vukhvl ue prk`idl`gr
`k dgedgr`il y `k sgsikng `k ue `êl plrl gtrg.
L s ê , lh tgquk `k lhlrj l ke Ou keg s L irk s kh e `k
Tkptikjork, ieditl`gs pgr sus vikmgs fìoitgs, tg`gs hgs
ksdritgrks `k nukrrl fle vukh tg l su tkrrkeg alvgritg
`kh ltlquk.
Kh gomktg pkrsgelh eg kxist êl3 pkrg sk dgevieg kequk [rquizl skrêl pkgr quk _gsls, y dge sôhg ksl t i
rleêl `k dgevkediôe aué pgsiohk rkstlohkdkr êetknrl
jketk hl let inul lrnujketldiôe, kh plsl`g prgnrljl,
hls jisjls plhlorls `k gr`ke, kh jisjg tgeg y hgs
jisjgs jk`igs, `k hl Rrkesl y `k hl pghêt idl `k gtrg
tikjpg.
Ke kstl pgsidiôe eukvl hgs let inugs ksdritgrks `k
pkhkl `ksdgegdikrge hls dge`idigeks quk hl eukvl vi`lpghêt idl ijpgeêl l hl pghéjidl lrnketiel.
Kstls dge`idigeks eldêle `kh pkrsgelh y `k hls ji
rls `k hgs eukvgs plrt i`gs ke hudfl.
Hl `ivisiôe tkeêl fgy hunlr ke kh skeg `kh plrti`g h i
okrlh , ke kh skeg `kh plrti`g quk ldlolol `k `kstruir l
_gsls. Krle hgs let inugs dgjplükrgs `k lrjls quk
sk `ivi`êle ke `gs dljpgs r ivlhks . Hl h iokrtl` tkeêl
drkyketks y sgh`l`gs ke ueg y gtrg dljpg3 dlolh hkrgs v
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 102/512
I G G L H O K _ @ I
fgjorks `k fgegr floêl ke hgs `gs tkrrkegs. Y, s ie
kjolrng, aué ltldl`g kh quk ldlolol `k `lr h iokrtl` l
hl _kpýoh idl Lrnketiel, dge hls jisjls lrjls dge
quk letks sk dgjoltêl lh quk keslenrketô y kedl`keô
pgr vkietk lügs3 kh tldtg `k kstgs ksdritgrks eg supg
`isdkreir hl `iakrkedil quk `kok kxist ir ketrk kh jg`g
`k ltldlr lh quk sikjprk aué kekjing, y lh quk lykr
aué ljing y prkstô l hl h iokrtl` skrvidigs quk `urlefgy y `urlrìe ktkreljketk.
Nutiérrkz, hl prijkrl egtloih i`l` h i tkrlril `k hl _k
pýoh idl L rnket iel3 Rkül, k h v ik mg ljing `k _iv l`l-
v il 3 k h qukr i`g `k Ah grkedig Qìrkh l , k h let inug `irkd
tgr `kh Dghknig `k Dikedils Jgrlhks, quk tikek `isdêpu
hgs i hustrks ke dl`l prgviedil lrnketiel3 Hôpkz, Ridg,
L h okr`i , J ìrjgh , k h olr`g `k h l h iokrt l`3 Tknuê , k h
quk lu tgrizô kh nritg iejgrtlh `k nu krrl lh t irleg kh i .² `k Jlyg `k <6;<, fle si`g trltl`gs dge hgs
jisjgs `idtl`gs quk sk `irinêle l hgs `knghhl`grks `k
Oukegs Lirks ke t ikjpg `k _gsls. Hl a hgr `k hl sg
dik`l` duhtl `k Jke`gzl fl si`g lpkhh i`l`l jlsfgrdl.
Hgs ngokrel`grks prgviedilhks slh i`gs lykr `kh skeg
`k hl prijkrl sgdik`l` lrnketiel, fle si`g iesuhtl`gs
dge kh `idtl`g `k dlu`ihhgs y t irlegs.
Ksl lokrrldiôe `k hl v ikml Rrkesl ks ijpkr`gelohk y auekstl ke rksuhtl`gs. [sle`g dgetrl fgjorks `k
fgeg r y `k pltrigtisj g kh tgeg y hls plhl orl s quk sk
kjphklrge dgetrl Duit iüg, Tlhgjôe y gtrgs jltl`grks
iesineks, ksl Rrkesl sk jukstrl tgrpêsijl, `kseu`l `k
tldtg y jg`khg logjielohk `k ietghkrledil y `k gprk
siôe ietkhkdtulh . Rlrl hknitijlr kh kjphkg `k ksk tgeg
orutlh , a ienk quk sus l`vkrslrigs ldtulhks sge inulhks
l hgs plsl`gs3 ks `kdir, sk fldk duhplohk `k dlhujeil
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 103/512
G O _ L T T K H K D P L T I G I
dgetrl sus fkrjlegs `k dlusl y `k pl`kdijiketgs, y
tg`g pgr kxduslr su pkrkzl, su alh tl `k kstu`ig, `k
k`udldiôe y `k ietkh inkedil prìdtidl ke hls hkyks dlol
h hkrksdls `k hgs `koltks `k h iokrtl`.
Qikek agrzgsljketk plrl ke l`khletk hl v i`l rk
prksketlt ivl y `k h iork `isdusiôe3 florì `ivis igeks `k
gpieigeks, florì hudfl, florì `koltks jìs lr`ike
tks quk euedl, pgrquk skrìe jìs h iorks3 florì tg`gksg, pgrquk tg`g ksg dgestituyk hl vi`l `k h iokrtl` y
uel dge`idiôe `k tg`l sgdik`l` `k fgjorks. ·\ué
pikesl fldkr hl v ikml Rrkesl ke ksk t ikjpg7 ·Rikesl
kjphklr s ikjprk hls jisjls lrjls quk druzlol ke
gtrl épgdl dge hgs dudfih hgs `k hl jlsfgrdl7 · R i k e s l
sikjprk h hljlr vkelh, dgrrgjpi`g, skrvih lh ksdritgr g
lh grl`gr quk pgr `ksnrldil eg vkl hls dgsls dgjg hls
vk kh let inug dgjoltiketk dgetrl _gsls7 Eg tkeike`g`ge `k iealh ioih i`l`, ks drkêohk quk keduketrk l jkeu
`g prkgpieletks `k fgegr y `k dlpldi`l`3 ·pkeslrì
sikjprk sldlrhgs l hl vkrnøkezl pýohidl, pgekrhgs ke
hl pidgtl, ahlnkhlrhgs pgr hl ksplh`l, sknýe hls hkyks `k
Akhipk II y `k hl Iequisidiôe, pgr kh drijke `k tkekr
uel gpie iôe `i akrket k 2
Ke hls k`l`ks y plêsks `k dlu`ih hlmk, fly dlu`ih hgske tg`gs hgs térjiegs. Hgs t ikek' hl Rrkesl hg jisjg
quk hl pghêt idl. Hl t irleêl, ks `kdir, hl vighkedil, kstì
ke tg`gs, pgrquk ke tg`gs alhtl kh fìoitg `k sgjk
tkrsk l hl rknhl.
Hl Rrkesl su`ljkridlel t ikek ke sus dlu`ih hgs sus
nludfgs jlhgs, dgjg hgs t ikek hl vi`l pýohidl ke hgs
gtrgs mljgs. Y eg pgr skr r ivlhks `k hgs dlu`ih hgs `k
slohk, `kmle `k skrhg ¡gs `k phujl. ê .d-s skjkmletks dkrkpkhke judfls vkdks pgr kh fkdfg `k skrhg. Kh dlu-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 104/512
<2? L H O K _ @ I
`ih hg `k phujl ks phletl quk `l kh sukhg `ksikrtg y hl
diu`l` pkqukül, prg`udtg elturlh `k hl Ljéridl `ks
pgohl`l.
Hl Rrkesl dgjg khkjketg y pg`kr pgh ê t idg, kenke
`rl lspirldigeks hg jisjg quk hl kspl`l3 pkrg ke euks
trls pgohldigeks ieduhtls, lutgjìtidls y `kstitui`ls `k
`kslrrgh hg ietkhkdtulh , hl Rrkesl quk tg`g hg prkplrlrl,
el`l rklhizl ke prgvkdfg `k sus fgjorks, y sôhg lh hlel kh triueag `k hl kspl`l, quk lh iestletk flyl ke su
dgetrl hl ljoidiôe pkrig`êstidl, quk letks tuvg pgr
lpgyg.
Kstk dlrìdtkr `k hl Rrkesl su`ljkridlel ks `ineg
`k plrtiduhlr kstu`ig ke hl épgdl quk sk lork, `k rkld
diôe `kh kspêritu duhtg `k hl Kurgpl dgetrl kh kspêritu
dljpksieg, dgetrl hgs fìoitgs `k lh`kl, quk prkvlhk
dke ke tg`gs hgs jgjketgs `k hl sgdik`l` eldiketk `kTu`ljéridl, s ie kxdhuir hl Rrkesl, hl tr iouel, ei hls
diu`l`ks.
Pkekjgs hl dgstujork `k jirlr hl Rrkesl dgjg tk
rrkeg prijitivg `k hl h iokrtl`, y l jkeu`g ks rkaunig
`k hls jlygrks t irleêls, dljpg `k ie`isdiph iel, `k v ig
hkedil y `k lslh tgs vle`ìh idgs dgetrl tg`ls hls hkyks
`kh `kokr. Hl Rrkesl, dgjg kspkmg quk rka hkml hl sg
dik`l` `k quk ks kxprksiôe, prksketl tg`gs hgs `kakdtgs pghêt idgs `k sus fgjorks.
Luequk eukstrls nldktls eg sk ksdrioke ke hgs dlj
pgs, sk ksdrioke ke diu`l`ks dgjpukstls `k khkjketgs
dljpksiegs, diu`l`ks sie aìoridls, sie hktrls, `k vi`l
divi h iedgjphktl y kjorigelril, s ijphks jlesigeks `k
lnriduh tgrks, `k plstgrks, `k jiekrgs r idgs, quk ldu
`ke l `isarutlr `k hg quk fle l`quiri`g ke hl v i`l `k
hgs dljpgs, quk ks hl v i`l su`ljkridlel pgr kskedil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 105/512
G O _ L T T K H K D P L T < 2 4
@k lquê ks quk hl Rrkesl, dgjg kh slhôe, dgjg hl tr i
ouel, dgjg hl ldl`kjil jisjl, kstìe h hkels `k nlu
dfgs g nulsgs `k kxtkrigr ienhés g arledés.
Kh ksdritgr `k kstk néekrg, kh dlu`ih hg `k hl Rrkesl
dgjg kh nlu dfg `k hgs dljpg s, sk `ist ienuk pgr su
ljgr dljpkstrk l hl ie`kpke`kedil `k tg`l lutgri`l`,
l hl ie`isdiphiel, l hl vi`l `k nukrrl, `k dgetrl`iddiôe
y `k lvketurls. @ktkstl tg`g yung, lue kh `k hl hônidl, lue kh `k hgs letkdk`ketks. Hiork dgjg kh dke
tlurg `k eukstrgs dljpgs, kjoistk l hl Ldl`kjil Ks
plüghl dge tletg `keuk`g dgjg l hls prijkrls lutg
ri`l`ks `k hl _kpýoh idl.
Ks kh t ipg `k ksdritgr quk prkvlhkdk ke eukstrl Rrke
sl, jk`ig divih izl`l ke usgs `k h iokrtl`, dgjg hl sg
dik`l` su`ljkridlel, `k quk ks kxprksiôe. Rrk`idl kh
kurgpkêsjg, y fldk `k éh uel lrjl `k nukrrl dgetrlhgs dlu`ih hgs `k kspl`l3 pkrg eg tgjl plrl sê kh tgeg y
hls dgstujorks kurgpkls lh Pijks g l h @ilrig `k @kol
tks plrisikesk ke hl ijpuneldiôe y kh ltlquk. @kaike`k
hls nlrle têls privl` ls dgetrl hgs ltlquks `kh sl oh k3
pkrg ghvi`l quk kh fgnlr puk`k skr v ighl`g pgr hl phu
jl. Kst injltizl lh nludfg quk fldk jlekls dge hl
pikh `kh fgjork, y éh sldl kh pkhhkmg l su rivlh pghêt idg,
dge prktkxtg `k drit idlrhg. Kspêritu t ikreg y susdkpt iohk (pgrquk lh a ie ks `k Tu`ljéridl), kquivgdl hl gos
t ieldiôe prksuetugsl dge kh dlrìdtkr, hl dgedksiôe di
vih izl`l `kh ienhés, dge hl dgolr`êl quk sk rie`k l `is
drkdiôe.
Ti hgs nludfgs ke kh Ngoikreg sge gostìduhg plrl hl
grnleizldiôe `k kstgs plêsks, · hgs nludfgs `k hl Rrke
sl, pg`rìe skr luxi h ilrks y lnketks `k gr`ke y `k ng
oikreg rknuhlr7 Pg`g ks gostìduhg plrl kh kstlohkdê-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 106/512
< 2 0 L H O K _ @ I
jiketg `kh ngoikreg ke kstl Ljéridl iedgejkesurl
ohk, ke quk hl hky ks ijpgtketk, pgrquk kstì l pik, siedljiegs, sie `iekrg, sie lrjls y kh `ksikrtg prgtknk, hg
jisjg l sus `kakesgrks `k kspl`l quk l sus gakesgrks
`k phujl. Y, s ie kjolrng, ks jkekstkr dljielr ke hl
gorl `k hl grnleizldiôe dgetrl hl rksistkedil `kh nlu
dfg `k hgs dljpgs y `k hgs nludfgs `k hl Rrkesl. Ti
hgs uegs sge gostìduhgs, eg hg sge jkegs hgs gtrgs3
pkrg si kh hgs sge kh fgjork su`ljkridleg, ks jkekstkr
vlhkrsk `k éh jisjg plrl gpkrlr su prgpil jkmgrl gquitlr kh pg`kr lh nludfg `k pgedfg y lh nludfg `k
arld, ks `kdir , l h fgjork `k Tu`ljéridl, plrl ketrk
nlrhg lh ýeidg fgjork quk eg ks nludfg, lh ienhés, lh
arledés, lh kurgpkg, quk eg tlr`lrêl ke tgjlr kh pge
dfg y hgs fìoitgs quk kh `ksikrtg iespirô lh ksplügh
kurgpkg `kh s in hg x v, quk ks kh ljk ridleg ld tul h =
kurgpkg `knkekrl`g pgr hl ieahukedil `kh `ksikrtg y `k
hl sghk`l`.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 107/512
TKN[E@L DL_PL
Kxtrlvêg `k hl Rrkesl hiokrlh `kspués `k hl dlê`l `k _gsls.
Dljplül y ksdritgs `kh Tr. Tlrjiketg.‐Tge ldusldiôe, egfistgril3 éh ks plrtk, y eg tksting ei mukz.‐Jgtivgs `k su
gpgsidiôe pkrsgelh ldrk`itl`gs pgr sus gorls.‐Olsk `k su
drêtidl jihitlr.‐Ijpgrtldiôe ie`isdrktl `k hl dikedil arle
dksl ke nukrrl dgjg ke pghêtidl.‐Ksl gorl sirvk lh `ksgr
`ke, `istrlk hl gpieiôe `k hgs lsuetgs skrigs y dgjprgjktk
hl nhgril lrnketiel.‐Dlridlturl `k hl oltlhhl `k Dlskrgs.
Rrgplnle`l `k rksistkedil leìrquidl.
G ui h hgt l , Kekr g `k < T;4.
Fk flohl`g ke ji dlrtl letkrigr `k hls dge`idigeks
eukvls `k hl Rrkesl3 ke hl prksketk jk gduplré `k
kxljielr sus ýh t ijls puoh idldigeks, dge lrrknhg l hgs
priedipigs lh h ê sketl`gs.
Ksgs priedipigs kxphidle, ke plrtk, hgs ksdritgs `k
ustk`3 pkrg eg hgs kxph idle `kh tg`g. Ke pgh ê t idl ks
rerg kh lrtg quk rkdgegdk ue sôhg jgtivg y eg vlrigs.
Kh ietkrés `k kstk kstu`ig ks ijpkrsgelh y `kslpl
sigel`g. Eg ietketg `kake`kr l [rquizl y ltldlr l
ustk`3 ksdriog ke goskquig `kh gr`ke hl oioh ignrla êl
`k ue trlolmg `kst iel`g l pkrturolrhg. Ksdriog hl oi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 108/512
i g 1 L H O K _ @ I
oiignrlê êl `k su Dljplül, quk le`lrì uei`l dge kh rk
dukr`g `k hl dljplül dgetrl _gsls, plrl fldkr rkdt i
aidldigeks quk ijpgrtle l hl vkr`l` fistôridl y l hl
plz `k hl _kpýoh idl Lrnketiel.
L fgrl `gs lügs , dule`g k h nkekrlh [rquizl eg fl
oêl `kstrui`g l _gsls, y sôhg tkeêl kh letkdk`ketk `k
flokrhk skrvi`g pgr judfgs lügs, kh ietkrés `k hl pl
irl egs rkueiô l tg`gs hgs ljings `k hl h iokrtl` ke`krrk`gr `k lqukh fgjork, quk sk fizg sijpìtidg `ks`k
kh `êl ke quk rkeknô hl dlusl `kh t irleg, prgjktiô ue
Dgenrksg y uel Dgest itudiôe l hl _kpýoh idl. [stk` sk
fizg l`idtg suyg, y yg tljoiée. Eg ks `k fgy ji `k
disiôe pgr éh, ustk` hg slok. Kh Jkrdurig `k <6;< ie
skrtô judfgs lrtêduhgs jêgs ke su lpgyg, quk ustk`
rkprg`umg ke kh ýh t ijg eýjkrg `k Tu`ljéridl. D u l e
`g ustk` sk aué lh Rhltl jk `kmô ksdrioike`g ke alvgr`k [rquizl, l quike yg eg dgegdêl, ei floêl ksdritg, ei
tkeêl ietkrés `k lnrl`lr pkrsgelhjketk. Eg tkeêl yg
kh `ge `k l`ivieldiôe plrl slokr quk h hknlrêl t ikjpg
ke quk pg`rêl `lr kjphkgs `iphgjìtidgs.
Fgy quk t ikek hl n hgril `k flokr ldlol`g dge _g
sls, rkuei`g ue Dgenrksg Dgest ituyketk, `l`g l hl _k
pýoh idl Lrnketiel `ikz pukrtgs lddksiohks l hl Kurgpl
k ietkrel`g ke hls sghk`l`ks `k eukstrg `ksikrtg plêskh arld, hls kjolrdldigeks, hls ole`krls, hls hkenuls
vivls y hgs fgjorks `k hl Kurgpl, quk sge sêjoghg `k
hl d iv i h izldiôe, fgy dge `gohk jgtivg `kokjgs lpgylr
hg , pgrquk ksgs fkdfgs sge prke`ls quk egs lsknurle
su dlpldi`l` `k juhtiphidlrhgs.
_knrksl`g ustk` l Dfihk, jk flhhô ksdrioike`g ke kh
jisjg sketi`g quk letks `k su v ilmk3 pkrg yg kedge
tré quk ustk` floêl dljoil`g ke su jlekrl `k dgesi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 109/512
G O _ L T T K H K D P L T < 2 >
`krlr hls dgsls quk vkêljgs `k ue jisjg jg`g ke
< 6 ;< , y quk flstl fgy pkrsistg yg ke dgesi`krlrhls
dgjg ketgedks.
Tkplrl`gs `k egsgtrgs, ustk` ltldl kh fgjork y hl
pghêt idl quk kstljgs lpgyle`g `ks`k <6;< ke kh ietk
rés `k jirls quk fl rklhizl`g ke plrtk `k ue jg`g
ksph ée`i`g.‐ Pkekjgs quk `kake`kr h k fgy `k h gs lt l
quks `k ustk`, dgjg letks hk `kake`ijgs `k hgs ltl
quks `k _gsls. .‐[stk` jk fl `k`idl`g su Dljplül
plrl `kjgstrlrjk pgr kh hl quk su dljoig ks rksuhtl`g
`k alh tls quk ltriouyk lh nkekrlh [rquizl, y yg vgy
l `kjgstrlrhk pgr su prgpil Dljplül, sie prktke`kr
sletiaidlr l su l`vkrslrig, quk su skplrldiôe eg lplrk
dk lh h ê dge jìs grinke quk kh ietkrés `k su prgpig ke
nrle`kdijiketg, ietkrés quk sie kxdhuir éh pltrigt isjg
`k ustk`, kxphidl ketkrljketk su ldtitu` `k lnitl`gr.
Flohle`g skriljketk, ustk` dgedioiô kspkrlezls `k
kedlokzlr kh plrt i`g h iokrlh dgetrl _gsls, y hl `kmô
trlshudir jìs `k uel vkz. _gsls dgetriouyô l `lrhk ksl
ihusiôe jìs quk kh éxitg `k sus ksdritgs hudi`gs y pl
tr iôt idgs. [stk` puoh idô su prgpil oignrla êl, ke ue
nruksg vghujke kedgjiìst idg, quk eg `kmô `u`l `k quk
sk garkdêl lh plês plrl su auturg rkprksketletk. [stk`ksdrioiô l puohidistls `k Arledil, pi`iée`ghks quk lpg
ylske ksl lspirldiôe. Dule`g kstlh hô hl rkvghudiôe ji
h i tlr ke Ketrk-_êgs, ustk` aué lh Rhltl y ousdô hl ie
jk`ildiôe `k su mkak, quk eg hk `ig hl ijpgrtledil
quk _gsls hk floêl `l`g. @kdkpdigel`g, dgetrlril`g
ke su ihusiôe `k jle`g y `irkddiôe, quk`ô, sie kjolr
n g , ke kh kmérditg nrle`k, ke hl pgsidiôe `gohk quk
dgestl `k su jisjg ksdritg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 110/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 111/512
G O _ L T T K H K D P L T
ousdlol kh Rg `kr pgr sknue`l jleg . Kh e `k Tk p
t ikjork vkeêl prkplrl`g `ks`k hl dljplül `kh kmérdi
tg nrle`k . H l sloi`urêl `k A rle ch ie y kh ldikrtg `k
^lsfientge eg fuoikske h iorl`g `k éh lh nkekrlh [r-
quizl. Letks quk kxist ikrl kh pldtg `k Tle Eidghìs,
quk hk fl skrvi`g `k prktkxtg, yl kstlol agrjuhl`l y
ksdritl hl prgtkstl3 ustk` jisjg hg dgeaiksl.
K h I I `k Tkptikj ork krl hl sknue `l ietkediôe `kdikrtgs h iokrlhks dglh inl`gs dge [rquizl, y hl prijkrl
ietkediôe `k hgs rgsistls, pgrquk hl prijkrl ietkediôe
`kh dlê`g ks hkvletlrsk. Lquéhhgs drkêle pg`kr kjphklr
l [rquizl dgjg iest rujket g ka êjkrg y `kskdfloh k . Kx
phidlole sus `ksls trks `k vk ietk lügs pgr lddi`ketks
dlsulhks, y drkêle quk eg ekdksitlole jìs quk vkedkr
uel vkz, plrl quk`lr `ukügs pkr`urlohks `kh pg`kr,
quk pkr`ikrge `ikz vkdks= i`kl kstrkdfl y pgork, pukseg sudujok mljìs pgr dlsulh i`l` tg`g ue plrt i`g, s i
eg pgr uel dl`kel `k tr iueags, quk supgek gtrls dlu
sls egrjlhks `k ouke éxitg.
El`l fly dgjýe ketrk su Dljplül plrìsitl y hl `kh
kmérditg nrle`k3 plsigeks, gomktg, a ieks, tg`g ks `istie
tg. H l dljplül kedlokzl`l pgr k h nkekrlh [r qu izl
rkprksketlol hl dlusl `k hl h iokrtl`, hl kspkrlezl `k
ue Dgenrksg, kh `kskg `k uel Dgestitudiôe, kh g`ig l_gsls y kh ketusilsjg pgr [rquizl, su ori h hletk l`
vkrslrig. Ke hl dljplül `k ustk`, ke vkz `k ljgr, fly
g`ig lh vkedk`gr `k _gsls3 ke vkz `kh g`ig l _gsls
sk vk dlsi ue ghvi`g dgjphktg `k su egjork y `k sus
krrgrks3 hl h iokrtl`, hl Dgest itudiôe, kh Dgenrksg, quk
krle hgs nrle `ks aieks `k hl dlj plül `k [ rq ui zl ,
lpkels lplrkdke jkedigel`gs ke hl `k ustk`.
3Gué egs prksketl, qué pg`êl skr su dljplül pkr-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 112/512
I <2 L H O K _ @ I
skülh `ketrg `k hl dljplül `kh kmérditg nrle`k7 [s
tk` krl tkeiketk dgrgekh, eg pg`êl jle`lr uel lhl, ei
uel `ivis iôe `kh kmérditg3 eg pg`êl tkekr, ei tuvg, plr
tk ijpgrtletk ke sus fkdfgs `k lrjls3 ks `kdir , ke
igs ldtgs quk dgest ituyke prgpiljketk hl dljplül `kh
kmérditg nrle`k. _k`ldtgr `kh Oghktêe, ustk` egs `l
hl fistgril `k su trlolmg h i tkrlrig. ·Rkrg qué vlhk ksk
trlolmg7 ·L quiée fizg egtlohk7 ·L quiée `ig `krkdfg `k ksdrioir su dljplül pkrsgelh7 ·Dgegdk lhnuike
lh rk`ldtgr `k hgs Oghktieks `kh kmérditg nrle` k `k E l
pghkôe I7 ·\uiée dgegdk l hgs quk rk`ldtlrge hgs
oghkt ieks `k hls dljplüls `k Tle Jlrt êe, `k Ogh êvlr,
`k Okh nrleg7 ·Ruoh idlrge ksgs sg h `l`gs `k p h ujl sus
dljplüls pkrsgelhks ke hgs kmérditgs `k hl iejgrtlh
nukrrl dget rl Ksplül7
Ti Tle Jlrt êe y Ogh êvlr fuoikske h hkvl`g l su hl`g rk`ldtgrks quk lh t ikjpg `k ksdrioir kh oghktêe `k
sus mgrel`ls h hkvlske `ilrigs skdrktgs, plrl `ksjketir
jìs tlr`k lh Oghktêe gaidilh , hl nhgril ljkridlel sk
rêl fgy hl jitl` `k hg quk ks, y kh Dge`k `k Pgrkeg sk
florêl lfgrrl`g kh trlolmg rklh istl `k ldfidlr euks
trgs tr iueags. ·Lh hl`g `k qué nkekrlh , nrle`k g dfi
dg, fuoiksk pkrjlekdi`g ue rk`ldtgr `k oghkt ieks quk
prktke`êl dghlogrlr dge kh nkekrlh ke mkak `k hls gpkrldigeks `kh kmérditg7
Tu dljplül pkrsgelh , ke vkz `k skr ue `ilrig `k
hls jlrdfls `kh kmérditg, ks hl fistgril psidghônidl `k
sus ijprksigeks `k kjuhldiôe dgetrl su nkekrlh ke
mkak3 hl fistgril `k su `ksldukr`g dgetrl kh nkekrlh
[rquizl, `ksldukr`g let inug y prgaue`g, quk ustk`
sk lalel ke ltriouir l alhtls `kh nkekrlh , pkrg quk us
tk` jisjg rkvkhl skr arutg `k sus `kdkpdigeks `k ls-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 113/512
G O _ L T T K H K D P L T I I I
pirldiôe y `k ljgr prgpig. Gorle`g dgjg Lhkmle`rg,
vkedike`g dge jìs ori h hg quk Elpghkôe, hg florêl us
tk` logrrkdi`g `gohkjketk pgr hg jisjg.
Eg ketrlré l dgetkstlr su Dljplül3 yg eg fk ji
h itl`g l su hl`g, ei sgy tksting `k hgs ldtgs quk ustk`
rka ikrk. Gtrgs dui`lrìe `k lpgylrhg g dgjoltir hg dge
jìs lutgri`l`. Rkrg puk`g muznlr `k su gorl pgr hg
quk lrrgml kh hl jisjl, y `k hgs ldtgs `k ustk` pgr suprgpil dgeaksiôe. Hk `iré, `ks`k hukng, quk su dlj
plül ks kh prgdksg `k sus jirls `kjlnônidls, `k su
ljoidiôe dgetrlril`l, hl fistgril dgjphktl `k su `ks
dlhlorg y `k su sknue`l prgsdripdiôe. Kstl ks ji jl
ekrl ienkeul y hklh `k ketke`krhl.
Hk `iré tljoiée quk ustk` eg ks tksting `k hgs ld
tgs quk rkhltl, ei t ikek ke su alvgr hl lutgri`l` `kh
quk puk`k `kdir sie ietkrés y sie plsiôe= yg vi, yg gê,yg fidk.
Eg hg ks, pgr supukstg, `k hg quk eg fl vistg, y, sie
kjolrng, ustk` egs rkaikrk hl gorl `iphgjìtidl, prkpl
rltgril `k hl dljplül, quk tuvg hunlr ke lqukh hgs plê
sks letks quk ustk` slhikrl `k Dfihk.
Pljoiée egs rkaikrk ustk` ke su Dljplül, tg`l hl
dljplül `kh [runuly, fkdfl y dgjphktl`l pgr kh nk
ekrlh [r qu izl judfg let ks quk h l Jé`idis fuoikskh hkvl`g l ustk` l Jgetkvi`kg3 y , s ie kjolrng, ustk`
hl rkaikrk dge hl lutgri`l` `k tksting. Pkst ing `k g ê`ls ,
pgrquk kh quk rkaikrk hg quk fl gê`g, eg rkaikrk hg quk
prkskediô= ks kdg `k ue tkst ing, eg tkst ing. Ke ksl
plrtk `l ustk` dgjg fistgril, lrnketiel hg quk hk dgetô
ue jieistrg kxtrlemkrg quk tkeêl ietkrés iejk`iltg ke
`isjieuir hl nhgril `k eukstrg plês ke prgvkdfg `kh
suyg (pìniel >2 `k su Dljplül).
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 114/512
I <? L H O K _ @ I
@k spu és `kh triu eag , sôhg kstuvg ustk` `ikz `êls
ke Oukegs Lirks, quk plsô ustk` ke sus dlh hks y phlzls,
sknýe su dgeaksiôe. Lh dlog `k kh hgs, sk aué ustk` l
_êg Mlekirg, y `k lh h ê sk vieg l Dfihk. [stk`, sie kj
olrng, rkdhljl hl lutgri`l` `k tkst ing dgetrl hgs quk
sk fle dril`g ke hgs hunlrks quk ustk` floitô `ikz `êls
(h itkrlhjketk), dule`g rkaikrk tljoiée ke su Dljplül
hgs ldtgs `kh nkekrlh [rquizl pgstkrigrks l hl slhi`l`k ustk`, hgs ekngdigs `k Mueig, hl rkvghudiôe `k Tkp
tikjork, y hg quk ks Oukegs Lirks f g y j i s j g . K x d u
sl`g ks `kdir quk ustk` `kmô kh _êg `k hl Rhltl kh
?2 `k Akorkrg `k <6;?. Ke tg`g kh hg, ks ustk` tksting
`k gê`ls, kdg h i t krl h `k h l Rrkesl `k Oukegs L irks 3 ks
`kdir, hl `k hl plrtk ietkrksl`l, elrrl`gr aikh `k hg quk
eg fl vistg y `k hg quk slok pgr ogdl `kh aisdlh.
Ke hg quk ustk` fl vistg, tljpgdg ks tksting, eijkrkdk hl ak `k tlh sieg ke su dgetrl.
· Dôj g f l pg`i`g ustk` drkkr quk kh pýoh idg sk dgj
pgenl `k ekdigs 7 · \u iée hk drkkrêl l ustk`, luequk auk
sk jìs fgerl`g quk kh fgegr7 ·\uiée skrêl mukz tle
ieidug plrl gir lh ldusl`gr sie gir l hgs tkstings7 ·Hl
plrtk lnrlvil`l t ikek lutgri`l` prgoltgril7 [stk` ks
plrtk ldusl`grl, eg tkst ing ijplrdilh . Tu Dljplül ks
ue h iok'g `k ldusldiôe, eg ue tkstijgeig fistôridg. Ksuel lrjl `k nukrrl, dgjg ustk` jisjg hl fl dlh i a idl
`g, hlezl`l ke lpgyg `k hl rkvghudiôe `kh << `k Tkp
t ikjork y ksdritl plrl prkplrlrhl.
Ti hg quk `idk ustk` quk vig `ks`k su h hknl`l l Ketrk
_ ê gs , aukrl d ikrtg, ustk` `koiô rknrkslr l Jgetkvi`kg
y lostkekrsk losghutljketk `k ousdlr hl dlê`l `k _gsls
pgr jk`igs tle iejgrlhks. Hg dgetrlrig krl rkfloih i tlr ,
rkmuvkekdkr hl t irleêl yl dl`udl `k _gsls3 krl kteprke-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 115/512
G O _ L T T K H K D P L T
`kr uel dljplül `k gprksiôe eukvl dgetrl hl gprksiôevikml. ·Rgr qué hl kjprke`iô ustk`7‐g ustk` `idk hg
quk eg vig, g ustk` lyu`ô l sloike`ls l hkvletlr uel
eukvl t irleêl.
T u Dljplül jukstrl quk ustk` flohl pgr fkri`ls
loikrtls l su ljoidiôe g l su ljgr prgpig. Eg ie`lnlré
si hls jkrkdiô, ei si sge rklhks g lplrketks. Tôhg flré
vkr quk sge dgeaksl`ls, y quk flohl dgjg fkri`g kh
quk sk dgesi`krl fkri`g luequk eg ihg ks té‐ . Q g y
l skülhlr orkvkjketk ke su prgpig ksdritg hgs jgtivgs
y sêetgjls `kh g`ig quk hk ijpi`k skr mukz y elrrl`gr
ijplrdilh `k hgs ldtgs `kh nkekrlh [rquizl, duyl nhg
ril ke hl dljplül dgetrl _gsls ks n hgril lrnketiel, y
duyg prkst inig ldtulh ks khkjketg `k gr`ke plrl hl rk
pýohidl h iokrtl`l pgr éh .
Oike fldk ustk` `k eknlr ksk g`ig, quk sk ksdlpl ke
sus prgpils pìniels, `kspgmìe`ghls `k tg`l lutgri`l`
`k vkr`l`. @idk ustk` quk eg fuog ksdkel ketrk kh nk
ekrlh y ustk`, y quk eg tikek, pgr tletg, jgtivg pkr
sgelh `k qukml dgetrl éh . ·Rkrg drkk ustk` ie`ispkesl
ohk uel ksdkel plrl kenke`rlr g`igs l jukrtk ke dg
rlzgeks eg v u inl iks 7 ·[ el jirl`l, ue nkst g , uel
gjisiôe, kh sihkedig jisjg, eg fle si`g dlusls jih vk
dks `k rkedgrks ktkregs y `kslstrgsgs7Qgy l skülhlr hgs grênkeks quk ustk` jisjg lsinel
l su g`ig ijphldlohk dgetrl kh fgjork quk egs fl h i
orl`g `k _gsls, y kh ýeidg quk skrêl dlplz `k kstgrolr
fgy su rknrksg lh Rg`kr. [stk` vk, sknýe kstg, s i fly
utih i`l` pýohidl ke rkdtia idlr ksdritgs, quk sôhg pg`rêle
skrvir lh rkstlohkdijiketg `k hl t irleêl vkedi`l ke Ak
orkrg.
K h nkekr lh [r qu izl eg sltisa izg hls jirls `k ie-G O O L T T K H K D P L T . ‐ Pgjg Q . 6
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 116/512
L H O K _ @ I
a humg quk h hkvô ustk` lh Kmérditg y kstk aué kh prijkr
jgtivg `k su g`ig dgetrl éh . ·Duìhks krle sus jirls7
·\ué iol ust k` l fldkr7 ·\ué h h kv lol ust k` l h Kmér
ditg7 Tu phujl3 ustk` eg krl sgh`l`g. Hl phujl ke
ue kmérditg eg ks uel lrjl. [e kmérditg supgek lng
tl`l hl jisiôe `k hl plhlorl. Ks hl sghudiôe `kh prgohk
jl ketrknl`l lh dlüôe. Hl phujl `kh skdrktlrig ks su
a id iketk. Kh nkekrlh [rquizl tkeêl `k skdrktlrig ke dljplül lh quk floêl rkarke`l`g hgs prgeuediljiketgs ie
jgrtlhks `k i .² `k Jlyg.
Gtrl lspirldiôe h hkvô ustk` quk hl `k ksdrioir oghk
tieks. [stk` lspirlol l `ir inir hgs ldgetkdijiketgs quk
drkêl flokr prkplrl`g. "Gtrls auedigeks, kjpkrg (quk
hls `kh Oghktêe, ksdrioêl ustk` `k J getk vi`kg kh ? `k
@idikjork), jk kstìe rkskrvl`ls, y lsgdil`g l R. . . `k
okjgs a g r j l r k h K s t l ` g J l y g r ` k h K m é r d i t g . "Du ketl ustk` jisj g su prijkrl dgeak rkedil dge
[rquizl= "Rrkséet kjk l h a ie ke dlsl `k ngoikreg l h ls
fgrls `k dgstujork y l pgdg aui ietrg`udi`g l su prk
skedil. . . Ji rkdkpdiôe aué pgh ê t idl. . . @kspués `k ske
tl`gs ke ue sgaì (dge kh nkekrlh [rquizl) y plsl`ls hls
prijkrls slhutldigeks, egs quk`ljgs ljogs dlh hl`gs.
Yg kstlol ue pgdg turol`g, drkg quk éh kstlol hg jis
j g. Yg rgjipê kh sihkedig `idiée`ghk= kh gomktg `k ji
vkei`l, quk krl dgegdkr lh fgjork ke quike kstlole
ai mls eukstrls jirl`ls y eukstrls kspkrlezls, y plrl
pg`krhk flohlr `k jis trlolmgs ke Dfihk, `k jis leti
dipldigeks sgork kh nhgrigsg plpkh quk hk kstlol `ks
tiel`g..."
·Ksk krl k h gomkt g `k su v il mk l Ket rk-_êgs7 ·Floêl
ustk` `gohl`g kh Dlog `k Fgregs, sôhg pl rl ir l dg
egdkr lh auturg h iokrtl`gr y plrl flohlrhk `k sus trl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 117/512
G O _ L T T K H K D P L T
olmgs ke Dfihk7 ·\ué ijpgrt lol ksg l h l dljplül7
R k r g e g k s t g ` g . " P r l s k s t k k x g r ` i g ‐ ` i d k u s t k ` ‐ ,
ketré l `ktlh hlrhk hg quk krl kh gomktg prìdtidg `k ji
vkei`l, l s l o k r = iestruirhk `kh kstl`g `k hls prgviedils,
hl gpieiôe `k hgs pukohgs, hl dlpldi`l` y khkjketgs `k
hgs ngokreletks, hgs trlolmgs kjprke`i`gs `ks`k
Dfihk..."
·Krl ksg t g`g su dget ienket k7 ·Rlrl ksg kjprke`êlustk` su v ilmk7 [stk` eg floêl kstl`g ke hls prgvie
d i l s 3 sloêl ustk` `k kh hls hg quk sloêljgs tg`gs= quk
kh pukohg `ktkstlol l _gsls y quk sus Ngoikregs hg
lpgylole pgr jik`g y pgr su ietkrés prgpig. ·Pkeêl
ustk` trlolmgs `k dg espirldiôe7 · K e qué quk`lrge,7
·\uiée fl v is t g sus k akdt gs7 Hls prgv ied ils `k quk
ustk` aué l `lr duketl eg fle fkdfg el`l, eg fle
dggpkrl`g dge ue fgjork l hl dlê`l `k _gsls. Iol ustk` l flohlr `k ue khkjketg sikjprk eknlt ivg y skdue
`lrig. Tie kjolrng, ustk` floêl `l`g sknuri`l` Tk
dggpkrldiôe y sijpltêl `k plrtk `k hls prgviedils lh
nkekrlh [rquizl . ·Dge qué let kdk`ket ks7 "Tknýe h ls
sknuri`l`ks quk `k khhg jk floêle `l`g ke Tle Mule",
`idk ustk` ( i) . Tk v ig quk eienýe kakdtg floêl tkei`g
hl sknuri`l` `l`l pgr ustk`3 ei Tle Mule, ei gtrl prg
viedil dggpkrlrge l hl dlê`l `k _gsls. · \ ué `koiô pkeslr kh nkekrlh `k hgs trlolmgs `k ustk` ke Dfihk y `k su
ieahumg ke hls prg viedil s7 Dge `ikz lügs `k puoh idldig
eks euedl pu`g ustk` prkdipitlr uel dgetrl _gsls, y ke
hgs ýhtijgs jksks, dge ; 2 2 pìniels, eg fl dgesknui`g
ustk` quitlr uel sghl lh nkekrlh [rquizl.
[stk` h hkvô hl kspkrlezl `k `ir inir pgr kh dgeskmg
(<) Dljplül, p ì n . 11.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 118/512
e 1 L H O K _ @ I
lh fgjork quk sie ustk` floêl grnleizl`g kh phle `k
dgespirldiôe dgetrl _gsls, agrjl`g kh kmérditg jlygr
quk floêl v istg Ljéridl y rksukh tg ke dultrg `êls hl
dukst iôe griketlh quk `urlol `ikz lügs. [stk` eg aué
ietkrrgnl`g ei dgesuhtl`g dgjg kspkrlol, y ksk aué ue
`kh itg `k [rquizl, plrl ustk`. "Kstl ( hl prijkrl) ks hl
ýeidl vkz quk fk flohl`g dge kh nkekrlh [rquizl ke
`gs jksks quk fk kstl`g dkrdl `k éh . @kspués ks éhquike fl flohl`g, fldiée`gjk ksdudflr ke pgh ê t idl, ke
jk`i`ls kdgeôjidls l su jlekrl, ke prgykdtgs g ke su
nkst igeks `k l dtgs, plr l k e l`khletk. L q u ê kstì, l j i
muidig, kh skdrktg y hl auketk `k ksl skrik `k krrgrks quk
fldke ijpgsiohk su ngoikreg si eg ks ke kh Ke trk-
_ ê g s . . . "
" . . .@k kstgs `ltgs, y `k judfgs gtrgs quk iol rkdg
hkdtle`g. . . yg kjpkdé l vkr dgeairjl`gs hgs rkdkhgs quktrlêl `ks`k Dfihk, y rksukhtg l sknuir kh phle `k vi`l
quk fk sknui`g sikjprk, quk dgesistk ke dgeskrvlr i hksl
hl `inei`l` `k fgjork, dgjg hl ýeidl lrjl quk puk`k
gpgekrsk lh `kspgtisjg pkrsgelh."
" . . .Floêl, puks, ke ksg (ke hg rkhlt ivg l hl d ietl) ksl
pkrskvkrledil orutlh , quk fuyk `k skr i hustrl`l, quk ie
sistk ke `kspkdfg `k tg`g y quk rk`udk l hl dge`idiôe
`k sikrvgs l hgs quk pgr sus hudks g su pgsidiôe quikrle,,
pgr hg jke gs, skr dgeskmkrgs."
R k r g · q u é hudks, qué dgeskmgs qukr êl ust k` fldkr ks
dudflr7 Tk trlttlol `k dgsls jihitlrks, flohlol ustk`
dge ue sgh`l`g3 sk trltlol `k nukrrl y eg `k pgh ê t idl3 ,
iol ustk` l ue Kmérditg, eg l ue Dgenrksg. [stk` eg
ks jihitlr, eg pg`êl garkdkr hudks, dgeskmgs kstrlténidgs,
hgs ýeidgs quk dgevkeêle letks `k hl vkei`l `k hgs
dgenrksgs `khiokrletks g `kh Ngoikreg div i h rkprkske-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 119/512
G O _ L T T K H K D P L T [ >
tlt ivg. [stk` sôhg h hkvlol prgvgdldigeks ke ksls kxi
nkedils ietkjpkst ivls `k `inei`l` pkrsgelh . [e ksdri
tgr, ue puohidistl eg vl l ousdlr rkspktgs y jirljike
tgs pgr sus hudks ketrk sgh`l`gs quk floitle ke kh
v iv ld .
· \ uk rêl ustk` pkhklr pgr hl h iokrtl` 7 Jlneêa idg pke
sljiketg. Rkrg `koiô ustk` tgjlr kh ausih , hl suogr`i
eldiôe y kh sihkedig lutgjìtidgs `kh sgh`l`g quk sloks kr hg , ke vkz `k ir l `isdutir hl dudlr`l quk `koêl
h hkvlr kh kmérditg y hls jk`i`ls kdgeôjidls quk `koêle
l`gptlrsk plrl `kspués `k dgedhui`l v idtgrigsljketk hl
dljplül, quk eg floêl `l`g priedipig. Dule`g eg sk
h hkvl ue dgetienletk `k `ikz jih sgh`l`gs g uel nhgril
jihitlr quk hg vlhnl, eg sk vl l `isdutir ksls dgsls, `k
pg`kr l pg`kr.
·Tk puk`k hkkr s ie lsgjorg kh s inuiketk pìrrlag `kustk` 7
"Hg quk jìs jk sgrprke`iô ke kh nkekrlh ks quk,
plsl`l lqukhhl sijphk elrrldiôe `k fkdfgs dge quk
jk ietrg`umk, eue dl j leiak stô `kskg `k gêr ji gpieiôe
sgork el`l, y dule`g dge uel jg`kst il quk eg tkeng,
dge uel ie`iakrkedil lakdtl`l, dge dirduehgquigs quk
mljìs fk usl`g flohle`g dge Dgo`ke, Pfikrs, Nuizgt ,
Jgett g kh Kjpkrl`gr `kh Orlsi h , qukrêl kjit ir ueli`kl, jk ltlmlol l jk`il plhlorl, `id iée`gjk= yg hg
`imk, hg vi, hg fidk, ktd. El`ik slok, el`ik pg`rì lprk
dilr mljìs hls tgrturls quk fk suari`g, hls sumkdigeks
quk jk fk ijpukstg plrl dgedi h ilrjk, eg hl vghuetl`
`k lqukh fgjork, s ieg kh quk jk prgvgdlsk l flohlr,
quk jk `kmlsk kxpgekrhk sus ietkrksks, hl jl ekrl `k
govilr `iaiduhtl`ks, kh jk `ig `k prgpidilrsk hl gpieiôe."
Rkrg ·qué kjpküg t keêl ust k` ke flo h lr7 ·\ uk r êl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 120/512
I I 6 LHOK_@I
ustk` garkdkr sgh`l`gs, phltl, dgespirldigeks grnlei
zl`ls 7 Ks g krl hg ýeidg quk ekdksitlol ke ksgs jg jke
tgs. Dgeskmgs pgh ê t idgs sge ue dgetienketk ietkjpkst i
vg quk `k gr`ielrig h hkvle hgs kstu`iletks l hgs kmérdi
tgs. ·Ekdks i t lol k h nkekrlh [rquizl quk hk kxpusiksk
ustk` sus ietkrksks7 Kh quk floêl agrjl`g kh Kmérditg
nrle`k y dgedhui`g hl dljplül griketlh sie ustk`, kh
quk ldloô hl `k _gsls, l pkslr `k ustk`3 quk sk jgvêlke ue tkrrkeg y dge khkjketgs plrl ustk` `ksdgeqdi`gs
·ekdksitlol `k ue tutgr plrl quk hk `iriniksk sus ie
tkrksks7 Kh quk floêl sloi`g govilr `ia iduh tl`ks ievke
diohks plrl tletgs pg`krks, ·pg`êl ekdksitlr quk sk hl
`iksk ue ksdritgr `k pkriô`idgs, quk mljìs floêl a inu
rl`g dgjg fgjork `k Kst l`g7
"Yg egt é h ukng uel dgsl '‐ `idk ust k`‐ y h gs fkdfgs
pgstkrigrks jk hl dgeairjlrge, y ks quk ji rkputldiôe`k fgjork ketke`i`g ke hls dgsls lrnketiels jk dge
`kelol l eg pg`kr ks t lr dkrdl `kh nkekrlh . . . " "@ ks`k
juy hukng dgjprke`ê , puks, quk ji plpkh eltueh `k
dgeskmkrg, `k dghlogrl`gr ke hl nrle`igsl gorl `k dges
tituir uel eldiôe `k lqukh hgs plêsks tle alvgrkdi`gs. . .
kstlol dgedhui`g, y `koêl vghvkrjk l Jgetkvi`kg, hg
quk florêl `l`g ue ksdìe`lhg. . . g kxpgekrjk l kstl
hudfl `ilril dgejing jisjg, pgr ue hl`g, y pgr gtrg,
dge lqukhhls prktkesigeks quk rkdflzlol." Tudk `iô kstg
ýht ijg, `ksnrldil`ljketk3 pkrg quk`l kstlohkdi`g pgr
ustk` quk aué lh Kmérditg trls `k lhng jìs quk hl ks
pl`l `k tkeiketk dgrgekh y hl rk`lddiôe `kh Oghktêe.
Lh ldlolr hl prijkrl ketrkvistl, quk sk rk`umg l
sijphk dgevkrsldiôe, kh nkekrlh [rquizl hk prknuetô
e l t u r l h j k e t k = " ‐ · \ u é p i ke sl u s tk ` f l d k r 7 ‐ E g sé ,
skügr‐hk dgetksté plrl `krrgtlr hl jketk `k lqukh hl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 121/512
G O _ L T T K H K D P L T " 9
prknuet l goh idul‐ . Rrgoloh kjket k rknrkslré l J get k
v i ` k g . "
Rkrg ·qué goh idui`l` pg`êl flokr ke hl jketk `k
skjkmletk prknuetl `irini`l lh quk `kdêl quk sôhg iol
lh kmérditg plrl dgegdkr lh nkekrlh [rquizl y plrl `k
dir hg quk sloêl `k hls Rrgviedils7 ·\ué gtrl dgsl
pg`êl prknuetlrsk lh quk eg krl sgh`l`g ei garkdêl sus
skrvidigs `k tlh7 "Kh fkdfg ks quk `k ksl ketrkvistljk quk`lol‐`idk ustk`‐ u e sieslogr ie`kaieiohk y
dlsi eg jgtivl`g lplrketkj ketk."
Arust l`g su plpkh elturlh `k dgeskmkrg y dghlogrl
`gr `k hl nrle`k gorl, ·qué f izg ust k`7 "Ke h l t krdkrl
ketrkvistl dge kh nkekrlh hk garkdê jis skrvidigs, eg tk
eike`g phle a i mg eienueg.. . Ketgedks jk ie`idô kedlr
nlrjk `kh oghktêe `kh kmérditg, h hkvlr prkesl, ktd., hg
quk ldkpté nustgsg, tgjle`g l pgdg kh skrvidig jihitlrpgr pgekrjk l duoikrtg `k hl dietl y pgr eg fldkr hl
tristk ainurl `k hgs plislegs ke hgs kmérditgs. _ k d g j k e
`é ka idlzjketk l Rluekrg, Jitrk y Lquieg, jis dgj
plükrgs, y pk`ê h idkedil plrl ir l Jgetkvi`kg l prkpl
rlrjk y jlrdfé l pgdg `kskedletl`g ke duletg l jê."
Pkekjgs flstl lquê quk ustk` aué s ie skr h hljl`g3
quk ustk` aué sie phle aimg3 quk ustk` eg flhhô kh nrle
plpkh quk kspkrô `kskjpkülr3 quk garkdiô sus skrvidigsy hk ldkptlrge kh `k ksdrioir kh oghktêe y h hkvlr uel
ijprketl3 quk tgjô hl kspl`l pgr pgekrsk l duoikrtg
`k hl dietl y pgr kvitlr kh ri`êduhg `k ue plisleg ke ue
kmérditg. Rgekrj k l duoikrtg `k hl dietl qukrêl `kdir
h hkvlrhl dgjg sgh`l`g y eg dgjg plisleg3 dgjg jihitlr
jk hl pge`ré, dgjg diu`l`leg euedl, `i mg ustk`. Kstl
i`kl `k `gs dudlr`ls, uel plrl kh d iu`l`leg sgh`l`g
y gtrl plrl kh diu`l`leg divih 3 kstl i`kl `k quk uel
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 122/512
<?2 L H O K _ @ I
jisjl `ivisl, ue jisjg dghgr ks `k nhgril ke kh diu
`l`leg jihitlr y `k vih ipke`ig ke kh diu`l`leg plisleg,
ks tle pgdg skril dgjg tg`l hl dukstiôe `kh dietih hg `k
quk flohlré jìs tlr`k. Pkekjgs tljoiée quk ustk`
quk`ô `kslzgel`g, `ksdgedkrtl`g `k sus prijkrls ij
prksigeks ke kh Kmérditg.
H h knl`g l J get kv i`kg, ust k` `kd h lrô l sus ljings=
"Kh nkekrlh pkrsistk ke skr quike ks y el`ik ke hl t ikrrlhg flrì vlrilr `k su jg`g `k skr ." ·[stk` floêl h hkvl
`g, puks, hl i`kl `k dljoilr ke trks dgevkrsldigeks lh
nkekrlh [rquizl7 ·Y hk fldêl ustk` ue `kakdtg `k quk
tuviksk uel vghuetl`, ue dlrìdtkr, uel ak suygs, y eg
tgjlsk, dgjg hl dkrl, kh skh hg quk qukrêl `lrhk ue
ksdritgr quk sk drkêl fgjork `k Kstl`g pgrquk floêl
ksdritg pkriô`idgs7 Eg kstlrêl _gsls aukrl `kh Rg`kr
si fuoiksk tkei`g ue rivlh `k dkrl `k v irnke3 quk tgjlsk hl a inurl `k nkekrlh rgjleg g nkekrlh arledés,
sknýe hgs `kskgs `k kstk g lqukh ksdritgr quk sk prg
pusikrl ljgh`lrhk l su nustg.
Ke Jgetkvi`kg dgedioiô ustk` pgr s ê jisjg hl kspk
rlezl `k ainurlr ke kh Kstl`g Jlygr dge ue rgh ldtivg.
Qukh t g l Ket rk-_êgs , prksket ô ust k` l h nkekrlh [r
quizl l sus ljings Rluekrg y Jitrk, quk sk rkdgjke
`lole pgr sus dgegdi`ls lptitu`ks jihitlrks, jkmgr qukpgr kh luspidig `k ustk`, quk sôhg trks vkdks floêl dge
vkrsl`g dge kh nkekrlh ke mkak.
Kh dgrgekh Rluekrg aué fkdfg mkak `kh `ktlh h `k uel
`ivisiôe ke hunlr `k skr egjorl`g Mkak `k Kstl`g Jl
ygr, dgjg ust k` drkyô3 k h kspkrl`g Kst l`g J lygr quk
`ô sie kakdtg, y ustk` sie hl plrtk ldtivl quk floêl ks
pkrl`g tkekr ke éh 3 eukvg jgtivg pkrsgelh `k `kslzôe
dgetrl kh nkekrlh quk `ispusg ksl rkdhusiôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 123/512
G O _ L T T K H K D P L T <?<
Lh `lr ustk` duketl `k su dgjisiôe, kh nkekrlh [r
quizl hk "`ir iniô ue rkprgdfk pgr flokr trlê`g uel ij
prketl pksl`l dgetrl sus ôr`keks.. ." Kstl r-kdkpdiôe
tle pgdg dgr`ilh hk `kmô l ustk` turol`g. . . Tknuê eg
prgdurô vkrhg', dgsl quk hk fizg sgspkdflr quk floêl
lhng `k rklh ke lqukhhl arilh`l` `kh nkekrlh3 pgrquk ksgs
plhldikngs sge tkrjôjktrgs ( i) .
Olmg ksls ijprksigeks `k `kslnrl`g pkrsgelh yl kjpkzô ustk` l a i mlrsk ke hl vi`l privl`l `kh nkekrlh [r
quizl, ke kh rénijke `k sus fldike`ls, ktd.
K h Ketrk-_êgs sk prksketô ketgedks l su kspêritu
lnril`g, eg yl dgjg Lrnirôpghis hg floêl `ksdritg, sieg
dgjg uel nrle`k fldike`l dge nlel`gs y fgjorks...
rknhljketl`l plrl prg`udir d ikrtgs rksuhtl`gs3 dgjg
hl l`j ieistrldiôe `k Jk fkj kt-Lhê3 pkrg sie lhturl, sie
kh dgedursg `k hl dikedil y `k hl ie`ustril kurgpkl. K s l soukels ijprksigeks `kh hiokrtl`gr kjp kzlol ustk` l
dgesinelr ke su @ilrig, quk dge rlzôe `koiô lnrl`lr
l _gsls dule`g hg tgjô y hkyô. Ti éh fuoiksk tr iueal`g
`k [rquizl, fgy su Dljplül kstlrêl ieskrtl ke kh Lr
dfivg Ljkridleg. Fl h hô ustk` jl h quk kh nkekrlh [ r
quizl dlst inlsk kh rgog dge ringr. " E g sk rgol, puks
‐ `i mg ust k`‐ 3 pkrg k h fgjork fl `kml`g `k skr fgj
ork pkr`ike`g tg`l kspgetleki`l` y tg`l i`kl `k must id il. . . ·\ué ijpgrtl kh rgog `k ue dkr`g, quk rkjk`il
uel ekdksi`l`, ke dljoig `k ue dlsting kspletgsg quk
`kstruyk tg`l i`kl `k must id il7" (?) Tôhg hl lvkrsiôe
pkrsgelh quk kjpkzlol l eldkr ke ustk` pu`g `idtlrhk
ksl losghudiôe ielu`itl `kh dgjueisjg.
(< ) Dljplül, p ì n . 94.(?) Dljplül, p ì n . 9>.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 124/512
<?? L H O K _ @ I
Loikrtl Ml dljplül, kjphkl`g ustk` ke kh Kmérditg
y sumktg l hl rini`kz `k hl gr`kelezl jihitlr ke ksgs
dlsgs, sk pkrjit iô ke kh _gslrig `ir inir lrkenls ijprk
sls, ke su egjork, l sus floitletks, y kevilrhls lh
jisjg nkekrlh ke mkak, dge hgs oghktieks > y 6, `idiée-
`ghk ketrk gtrls dgsls quk ustk` egs dlh hl= "Hgs vkdi
egs `kh _gslrig kspkrlole l T. K. , y dgjg eg vieiksk,
fle `ksdlrnl`g su ketusilsjg ke kh prijkrg quk sk flprksketl`g. Lfê hk jle`g uel dlrtl dge quk fk dge
tkstl`g l kstls nketks, pgr eg slokr gtrl dgsl qué `k
dirhks. Kstgy dgetketg dge kh oghktêe. @istrlk hgs gdigs
`kh dljpljketg, pgek ke jgvijiketg l hl pgohldiôe,
leijl lh sgh`l`g, lsustl l _gsls, ktd . , ktd ."
Hl `isdiphiel jihitlr eg rkdgegdk egtloih i`l`ks h itk
rlrils. [stk` krl ke kh Kmérditg ue sijphk tkeiketk dg
rgekh 3 eg tkeêl iet iji`l` pkrsgelh dge kh nkekrlh kemkak. L`jit ir gvldigeks pgpuhlrks ke rkkjphlzg `k hl
pkrsgel lusketk `kh nkekrlh ke mkak, krl uel iesghkedil
`k plrtk `k ue gaidilh skdue`lrig. Ke kh kmérditg ke
dljplül eg fly jìs quk uel vgz, y tg`g ijprksg `k
ue suolhtkreg `irini`g lh pukohg ke su egjork prgpig,
`ks`k hls a i hls `kh kmérditg, ks ue ldtg ksdle`lhgsg `k
iesuogr`ieldiôe. Kstuviksk g eg dgetketg dge su rgh ,
·qué tkeêl quk fldkrhg slokr lh nkekrlh7 Ltriouir kskphldkr l `istrlddiôe y rlg l pkel krl pgdg ksplrtleg.
@kdir quk kh Oghktêe, y eg ue Du krp g `k 42.222 fgj
orks, ks hg quk pgek ke jgv ijiketg l hl pgohldiôe, lei
jl lh sgh`l`g, lsustl l _gsls, ktd., y `kdêrskhg lh nk
ekrlh ke mkak `kh kmérditg, krl uel ijpkrt iekedil quk,
elturlhjketk, `koêl keal`lrhg. Pg`gs puk`ke prksu
jir hl rkspukstl quk florêl `l`g ue Elpghkôe, Ogh êvlr
g Tle Jlrt êe l ue `ksldltletk skjkmletk3 kh nkekrlh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 125/512
G O _ L T T K H K D P L T < ? 4
[rquizl sk dgetketô dge fldkr rkspge`kr hg s inuiketk
pgr jk`ig `k su skdrktlrig= "T. K. kh skügr nkekrlh fl
hkê`g hl dlrtl quk lykr hk ¡fl ksdritg ustk`, y jk kedlr
nl hk `inl rkspkdtg `k hgs prg`inigs quk `idk ustk` quk
fldk hl ijprketl lsustle`g lh kekjing, quk fldk ju
dfgs lügs quk hls prkesls dfih hle ke Dfihk y ke gtrls
plrtks y quk flstl lfgrl @. Mule Jleukh _gsls eg sk
fl lsustl`g3 quk letks lh dgetrlrig dl`l `êl kstloljìs aukrt k ."
Ksl rkspukstl fizg ke ustk` hl fkri`l jìs nrle`k `k
hls quk flstl fgy `le slh i`l l su vgz . " Y g jk rkpusk
`k ji dgedikedil‐`idk ustk`‐, jk hkvleté `kh lsiketg,
`i `gs g trks plsgs. . . lakdtle`g h l jl ygr dgj pgst url . . .
slh ê y jk `irinê lh Rlrleì ke ousdl `k hl skrkei`l` quk
ekdks it lol plrl go rl r . . . " " Y g jk sket é ke h ls olrrldls
y `kmé vlnlr jis jirl`ls sgork hl supkraidik `k hlsl n u l s , y jk`il fgrl `kspués ji kspêritu kstlol rkfkdfg,
ji plrt i`g tgjl` g, ji rkspukstl ldgr` l`l dgej ing
jisjg letk kstk triouelh `k hl `inei`l` pkrsgelh, `k
hl mustidil fghhl`l y letk hl ekdksi`l` `k eg `kmlr ke
ji pkrsgel kh `iputl`g lh Dgenrksg, kh puoh id istl" (<) .
Lh `êl sinuiketk sghiditô ustk` dlrrktl plrl dge`udir
hl ijprketl lh plsg `k hl lrtih hkrêl vghletk, y kh nkek
rlh dgetkstô, sknýe ustk`= "‐ ¡ \ u é sumktg @ênlehk
quk eg" `khletk `k judfgs dirduestletks, y ks ustk`
quike hg `idk.
"·Fuog rklhjketk (prknuetl ustk` ke vistl `k kh hg)
kh prgpôsitg `k lole`gelr kh Oghktêe, prkdisljketk pgr
quk krl hl ýeidl egvk`l `, hl ýeidl aukrzl ldtivl ` kh
dljpljketg7"
(< ) Dljplül, p ì n . <<2.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 126/512
I ? 0L H O K _ @ I
Y yg prknuetg= ·pg`êl `kmlr `k dfgdlr dge kh mkak
`kh kmérditg, kh quk drkêl `k oukel ak quk kh Oghktêe krl
hl ýeidl egvk`l`, hl ýeidl aukrzl ldtivl `k ue dljpl
jketg `k 42.222 fgjorks, `kh quk dl`l dljoig krl uel
pkr ipkd il eukv l y nrle`igsl `k h l _kpýoh idl L rnke
t iel7 ¡[e ogh kt êe hl ýeidl aukrzl ldtivl ke jk`ig `k
uel aukrzl jihitlr `k 42.222 sgh`l`gs ke lddiôe
Yg prknuetg si ue ksdritgr quk ltriouêl hl pgpuhlri`l``kh oghktêe lh egjork y prkstinig h itkrlrig `k su rk`ld
tgr y eg l hgs lvledks quk hl h iokrtl` lrnketiel fldêl
ke dl`l plsg `kh Kmérditg nrle`k lh il`g, ·pg`êl `k mlh
`k kstrkh hlrsk dge kh nkekrlh ke mkak jkegs susdkpt iohk7
Gtrg `êl `i mg ustk` lh h nkekrlh = "Fk prkplrl`g `gs
Oghktieks, kh ? quk yl kstì puohidl`g dge hl dlr tl ` kh
L rrgyg Rlv ôe sgork h gs plsl`gs . ‐ Kst g ks al h sg y yg
22 quikrg quk jiket le ke ji egjork. ‐ Tkügr , ks ueplrt k `kh dgjle`let k Dkolh hgs l h mukz `k p lz .‐ E g
k s d i k r t g k h f k d f g . . . "
Tkl `k kstg hg quk aukrk, ksté hl mustidil pgr éh g pgr
ustk`, ksgs dfgquks tuvikrge hunlr3 kh hgs `kmlrge fkri
`ls prgaue`ls ke ustk`. [stk` jisjg dgesinel hgs fk
dfgs y dgeaiksl hls fkri`ls. Ruks oike, ksg olstl plrl
quk hl elrrldiôe quk ustk` fldk `k hl dljplül eg skl
ue tkst ijgeig vkrlz, s ieg ue ldtg v ie`idlt ivg `k rkdrijieldiôe dgetrl su nkekrlh ke mkak, gomktg `k su kedg
eg ldrk`itl`g y dgeaksl`g.
Rkrg eg sôhg dlrkdk ustk` `kh dlrìdtkr y `k hl lutg
ri`l` `k tksting, s ieg quk tljpgdg ks mukz ei vgtg ke
jltkrils jih i tlrks. ·Dge qué t ê tuhg sk dgest ituyk ustk`
mukz `k uel dljplül jih i tlr 7 [st k` eg ks sg h `l`g3
eg dgegdk hl kstrltknil, quk eg fl kstu`il`g ei ks dike
dil ieausl. Tu nrl`g `k tkeiketk dgrgekh ks nrldil quk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 127/512
G O _ L T T K H K D P L T I ? ;
ustk` `koiô lh nkekrlh [rquizl, letks `k `lr priedipig
hl dljplül, eg `kspués `k hl oltlh hl. Tu slokr jihitlr
sôhg pru kol hl nke krlhi`l ` `k sus hkdtur ls y dgeg di
jiketgs tkôridgs quk hk pkrjitirêle `iskrtlr dge inulh
nrldil sgork Jk`idiel. [stk`, quk eg florêl pg`i`g
jle`lr uel `ivis iôe3 ustk`, quk eg floêl fkdfg eie
nuel dljplül, quk eg dgegdêl hl d ikedil jih i tlr , ·dôjg
pu`ikrl skr mukz dgjpktketk `kh quk fl jle`l`g khkmérditg jìs nrle`k quk ke hg let inug y jg`kreg flyl
vistg hl Ljéridl `kh Tur, dge ue éxitg tle dgjphktg
quk `kmlrêl ke r i`êduhg hl dkesurl `k hl Ksdukhl Rgh i
tédeidl arledksl7
·Y duìh ks hl olsk `k su dritkrig jih i tlr7 Kh d hlsi
disjg jìs ru`ijketlh y jìs rledig `k hl kstrltknil
kurgpkl, duyl lph idldiôe fl prg`udi`g sikjprk hl `k
rrgtl `k sus ijpgrtl`grks ke kstl Ljéridl `ksikrtl.
[ s t k ` hkêl pgr hl egdfk jleulhks `k kstrltknil arle
dksl, y dule`g l hl jlülel sinuiketk vkêl ustk` nlu
dfgs y eg sgh`l`gs kurgpkgs l su lhrk`k`gr, kxdhljlol
u s t k ` = Olrolrik, ltrlsg, ru`kzl. Y rkpkt êl h ls jurju
rldigeks `k eukstrgs gaidilhks dhìsidgs.
·\ué ks hl dikedil jihitlr `k eukstrgs gaidilhks dhì
sidgs 7 K h prg`u dtg `k hkdturls arledksls sgork lrtk jih itlr, dgjg ks hl dikedil `k eukstrgs puohidistls kh rk
suh tl`g `k lhnuels hkdturls `k h iorgs kurgpkgs. Kstlol
yl l`jiti`g quk ke pghêt idl krl krrl`g kh sistkjl `k
eukstrgs vikmgs h iokrlhks `k lphidlr l kstgs plêsks, `k
sikrtgs fgy y lykr ksdhlvgs, hl ýht ijls prìdtidls `k hl
Kurgpl rkprksketlt ivl. Rkrg ke jltkril jih i tlr , drkk
jgs tg`lvêl quk eg sk `kok fldkr dgedksigeks lh `k
sikrtg, y quk eukstrgs nludfgs, quk eg sloke skr diu-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 128/512
< ? 1 L H O K _ @ I
`legs ke hl plz, `koke skr d iu`l`legs h i tkrlhjketk ie
nhksks ke hl nukrrl.
·\ué fle gotkei`g ke nukrrl hgs ijpgrtl`grks ie
`isdrktgs `k ksk s istkjl7 Hg quk fle gotkei`g ke pgh ê
t idl y ngoikreg= `krrgtls, `ksdlhlorgs y el`l jìs.
Pg`ls eukstrls ori h hletks rkputldigeks jih i tlrks fle
si`g dfidgtkl`ls pgr hgs nludfgs. Kh nludfg Hôpkz sk
our h ô `k Qiljget . Aldue`g \uirgnl, dlu`i h h g s ie h kdturl ei slokr jih i tlr , `krrgtô l Rk`krekrl, Rrienhks,
L h v lrl`g, Qi`kh l , Dlst i h h g y Hljl`ri`, or i h h let ks mk aks
`kh t ikjpg `k hl nukrrl `k hl ie`kpke`kedil. Kh nludfg
_ g s l s `ig duket l `k _l udf , Hlv l h h k , L h v k lr , Q kn l,
Tuìrkz , J lrt êekz , I r ilr t k , Gh lzlolh , L dfl, @ êlz , J k`i
el, ktd., hl a hgr `k eukstrgs tìdtidgs vktkrlegs.
Pg`gs kstgs orih hletks sgh`l`gs, h hkegs `k slokr jihi
tlr , dgjplrl`gs dge sus rýst idgs vkedk`grks, krle nludfgs l su vkz s ie iestruddiôe jih i tlr rkspkdtg `k Pl
dôe, Rkzu kh l , Hl skre l, D let krld , Q li`é s , _l jêrk z ,
J get r , Ksplrt krg , J lrgt g , nkekrlh ks kurgpkgs `k l h t l
dlpldi`l`3 y , s ie kjolrng, ksgs pgorks ga id ilhks euks
trgs `kh t ikjpg `k hl nuk rrl `k hl Ie`kpke `kedil,
kdflrge `k kstk sukhg l hgs vkedk`grks `k Elpghkôe
ke Ksplül. Ogh êvlr, su dlpgrlh , ·aué gtrl dgsl quk
ue dlu`ihhg, dgjg hg fl dlhia idl`g ustk` jisjg ke Al
due`g
·Drkk ust k` qué H ie ikrs , K h ig , Olh oilei , Tllv k`rl ,
[rike, Okhnrleg, dgegdikske kh lrtk `k hl nukrrl tle
p r g a u e ` l j k e t k d g j g ^ i t k h g c y O k r k s a g r ` 7
Tie kjolrng, ksgs jih i tlrks, `kseu`gs `k iestrud
diôe, `krrgtlrge dgjphktljketk l hgs ori h hletks nkek
rlhks ienhksks ievlsgrks `k <621 y <62>. Ks kh triueag
`kh slokr prìdtidg sgork kh slokr iedgjphktg `kh quk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 129/512
GO_LT TKHKDPLT < ? >
vikek `k aukrl= ks hl vketlml `kh quk dgegdk kh tkrrkeg
y kjphkl hgs jk`igs `k lddiôe quk éh garkdk, sgork kh
quk trlk dgegdijiketgs y jk`igs `k gtrg tkrrkeg `i
akrketk.
Tle Jlrt êe `kdêl eg fl judfg quk dge `ikz jih
nludfgs sk rkirêl `k hl Arledil ketkrl ke hgs `ksikrtgs
lrnketiegs. Tle Jlrt êe `kskdfô l Orlykr, nkekrlh `k
Elpghkôe, pgrquk eg sloêl fldkr hl nukrrl ljkridleldgetrl hgs ksplüghks, dule`g kh s i t ig `k Plhdlfuleg.
Tie kjolrng, ustk` vkêl hl jìs dgjphktl `ksgrnlei
zldiôe (<) ke kh kmérditg quk fl tr iueal`g `k Griok y
`k _gsls, pgrquk eg floêl ke éh ei Kstl`g Jlygr, ei
mkak `k `êl, ei rge`l, ei rge`êe, ei pltruhhls, ei lvle
z l`ls , ei gr`ke= `kh `êl, ei kstl`g nkekrlh `kh kmérditg,
ei k`kdleks rkdgegdi`gs, sknýe ustk` rkaikrk. Hg quk
fl `k l`jirlr ustk` ks quk sie tg`g ksg kh nkekrlh [rquizl fl gotkei`g ke dultrg jksks hg quk ke quiedk
lügs eg fle pg`i`g dgesknuir eukstrls dkhkori`l`ks
•jihitlrks dge Kstl`gs Jlygrks, mkaks `k `êl, rge`ls y
rge`ieks, pltruh hls y lvlezl`ls3 y quk kh nkekrlh [r
quizl flyl pg`i`g `kdir dge rlzôe `kspués `k hl v id
t gr il `k Dlskrgs= "Lfê tikeke uel oltlhhl y uel dlj
plül fkdfl sie Kstl`g Jlygr."
Rkrg yl sk vk, ustk` sk hljketl quk flyl si`g prkdisg `lr hl oltlh hl `kh 4 `k Akorkrg. [stk` drkk quk
_gsls fuoiksk pg`i`g dlkr pgr s ê sghg3 tle slzgel`g
drkêl su `ksprkstinig ke kh kmérditg quk pkhkô pgr éh
s ie quk hg `kakddigelsk ue fgjork= drkkedil quk `k
eienýe jg`g fldk fgegr lh ouke muidig `k hgs quk dge
si`krle ekdkslrig kevilr dgetrl éh ue kmérditg lhil`g `k
(<) Dljplül, p ì n . <?2.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 130/512
<?6 L H O K _ @ I
Tg.ggg fgjorks, puks tletl aukrzl eg sk kevêl plrl
`kstruir ue pg`kr quk sk kstì dlyke`g pgr s ê jisjg.
Dgjprke`g quk ustk` eg nustlsk `k hl oltlh hl= kvi
tlr hl oltlh hl florêl si`g kvitlr hl vidtgril y lfgrrlrsk
ue h iokrtl`gr. Ti eg fuoiksk floi`g oltlh hl, kh nkekrlh
[rquizl eg skrêl kh vkedk`gr `k Dlskrgs ei kh @irkd
tgr prgvisgrig `k hl Dgeak`krldiôe.
·Rgr qué altlh i`l` fuog oltlh hl7 Rgrquk eg fuogKstl`g Jlygr, rkspge`k ustk` ( i) . Hl alh tl `k Kstl`g
Jlygr grinieô hl `kakddiôe `k hl `ivis iôe Lquieg3 kstk
`kslstrk ar us trô hl `kakddiôe `kh Kmérditg" `k _g sls , y
`k lfê vieg hl ekdksi`l` `k `kstruirhg pgr uel oltlh hl
dljplh . "Hl suoh kv ld iôe `k h l ` iv is iôe L quieg‐ `idk
ust k`‐ ks k h eu`g `kh `rljl `k kst l dljplül." ·\ué
dgekxiôe t ikek kstg dge hl alh tl `k Kstl`g Jlygr7"Hl `iv is iôe L quieg‐ `idk ust k`‐ sk suoh kv ô pgrquk
dl`l mkak ldletgelol `ge`k drkêl dgevkeirhk, lqukh hgs
sgh`l`gs lusketks `k su plês dltgrdk lügs, eg pg`êle
rksist ir lh `kskg `k vghvkrhg l vkr . Hl v istl `k hl Rlj
pl sie gostìduhg y hl prgxiji`l` `k hgs dlolhhgs, aué
hl ýeidl dlusl `k hl suohkvldiôe." Tkn ýe kstg, ue krrgr
`k Lquieg ke hl khkddiôe `kh hunlr `k su ldletgel
jiketg y hl egstlhnil `k hgs sgh`l`gs aukrge dlusl `kksk `kslstrk. Ti fuoiksk floi`g Kstl`g Jlygr, Lquieg
florêl sloi`g kh hunlr ke quk `koêl ldletgelr, y fl
orêl dgegdi`g jkmgr kh kstl`g jgrlh `k hgs sgh`l`gs
`k su iejk`iltg jle`g. Y dgjg ke ksk Kstl`g Jlygr
`koêl ustk` tkekr ue rgh ldt ivg, prgolohkjketk hk fu
oikrl dloi`g hl `idfl `k slhvlr l ksk orih hletk mkak dge
( i ) Dljplül, p ì n . i z l .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 131/512
G O _ L T T K H K D P L T <?9
rknhls y dgeskmgs ke kh lrtk y ldkrdl `kh tkrrkeg quk éhdgegdêl y ustk` eg.
Dge Kst l`g J lygr flor êl dl ê`g _gsls s ie olt l h h l 3
y hl nhgril quk fgy ks `kh vkedk`gr `k Dlskrgs, skrêl
ke nrle plrtk `k hgs quk fuoikske vkedi`g dge ôr`keks
`kh `êl y sijphks og hktieks. ¡ \ u é ` istietgs skrêle fgy
hgs rghks `k hls pkr sge ls Tk pg`rêl lnrk nlr quk pgr
alh tl `k Kstl`g Jlygr fl floi`g pldtg `k Tle Eidg
hìs, ksdkels `k Mueig, rkvghudiôe `k << `k Tkptikjork,
Dgenrksg, dljplül `k Ketrk-_êgs, s i t ig, ktd .
·Ksl krl hl ýeidl alh tl `kh kmérditg7 "Yg krl‐`idk
u s t k ` ‐ kh ý eidg gaidilh `kh Kmérditg lrnketieg quk ke hl
dljplül, gstketlol uel skvkri`l` `k kquipg kstrid
tljketk kurgpkg. Tihhl, kspukhls, kspl`l oruüi`l, hk
vitl logtgel`l, nuletks, qukpi arledés, plhktgt ke hu
nlr `k pgedfg, tg`g yg krl uel prgtkstl dgetrl kh
kspêritu nludfksdg. . . Kstg quk plrkdk krl uel pkqukekz,
krl uel plrtk `.k ji phle `k dljplül dgetrl _gsls y
hgs dlu`ihhgs, sknui`g lh pik `k hl hktrl, `isduti`g dge
Jitrk y Rluekrg y `ispukstg l fldkrhg tr iuealr sgork
kh dfiripì s i pkrjlekzdg ke kh Kmérditg. Jiketrls eg
sk dljoik kh trlmk `kh sgh`l`g lrnketieg fl `k flokr
dlu`ih hgs . Jiketrls flyl dfiripì, eg florì d iu`l`l
e g s . . . y plrl ldlolr dge kstgs `ktlh hks `k rei prgplnle`l duhtl, khknletk y kurgpkl ke lqukhhgs kmérditgs
`k lplrikedil slhvlmks, `kog lül`ir quk tkeêl ogtls `k
ngjl plrl kh dlsg, t ike`l aukrtk y oike dgestrui`l,
dltrk `k fikrrg, vkhls `k kspkrjl, jksl, ksdritgrig y
prgv is igeks `k ogdl . . . " (< ) .
Ti ksk phle `k dljplül dgetrl kh prgpig kmérditg
(< ) Dljplül, pìn. <26.
GO _LT T K H K D P L T.‐Pgjg Q . 9
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 132/512
<42 L H O K _ @ I
floêl `k `ksphknlrsk `ks`k hl lh turl `kh Kstl`g Jl
ygr, dgjpukstg `k sus ieidil`grks, `ing yg quk kh nk
ekrlh [rquizl jgst rô judfl pru`kedil y judfg t ieg
ke dgetrlkr sus gpkrldigeks l _gsls, y eg lh trlmk `k
sus prgpigs sgh`l`gs. [e gaidilh `kh trlmk quk ustk`
hhkvlol ke ue kmérditg `k Tu`ljéridl, ks uel ainurl
durigsl, quk `koêl ketrktkekr l hl trgpl3 pkrg tg`g ue
kmérditg su`ljkridleg, dgjpukstg `k eukstrgs nludfgs,vksti`gs `k hkvitl, qukpi a rledés , plhktgt, ktd., ktd., skrêl
uel dgjk`il quk hks flrêl dlkr hls lrjls `k hls jlegs
`k risl lh vkrsk ke trlmk quk kh kurgpkg jisjg sk
nulr`lrêl `k kjphklr ke eukstrgs dljpgs. Ksls dlj
plüls dgetrl hgs usgs `kh `ksikrtg letks `k flokr ldl
ol`g dge kh `ksikrtg3 dgetrl hgs usgs quk kenke`rl hl
pgorkzl letks `k flokr ldlol`g dge hl pgorkzl, sge `k
jlhl tìdtidl. Eg ks `l`g l ue slstrk `istriouir dgesu timkrl hl divih izldiôe kurgpkl g lsiìtidl. Dge qukpi
g dge p^ktgt, eukstrg nludfg sikjprk skrêl kh jisjg
fgjork. Prlk` hl Kurgpl pgr kh h iork dgjkrdig, pgr
hgs r êgs, pgr hgs akrrgdlrri hks , pgr hls iejinrldigeks,
y eg pgr vkstir `k plhktgt lh quk sôhg ks `ineg `k
pgedfg.
Y dge ksls i`kls `k quk prgolohkjketk eg fizg us
tk` jistkrig, · flh hlol ustk` kxtrlü g quk kh nkekrlh [ r quizl eg hk l`jitiksk l su dgeskmg7
Tie eknlr su orih hletk lptitu` pkrig`êstidl, `k quk fk
si`g y sgy siedkrg lprkdil`gr, hk `iré quk, hkmgs `k jk
rkdkr siquikrl kh rkprgdfk quk ustk` hk fldk `k fgj
ork iedlplz `k dgeskmg, pgr flokr rkfusl`g kh suyg, yg
grkg quk florêl `l`g jukstrl kvi`ketk `k pgdg muidig,
ketrknle`g plrtk `k hl `irkddiôe `k hl nukrrl l dulh
quikr pkrig`istl, pgr kspiritulh y khgduketk quk auksk.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 133/512
G O _ L T T K H K D P L T
Ti hl Rrkesl fidiksk nkekrlhks, Kjih ig Nirlr`ie, Pfikrs,
Hljlrt iek y gtrgs d iu`l`legs arledksks quk sloke fl
dkr h iorgs, pkriô`idgs y pleahktgs l`jirlohks, le`lrêle
lh arketk `k hgs kmérditgs arledksks, `k mkaks `k Ks
tl`g Jlygr, `ir in ike`g hl nukrrl l hl plr `k hgs nuk
rrkrgs.
"Tk kenlüle‐ '`idk ust k`‐ h gs quk drkke quk pgr jk
`ig `k dgedksigeks `isdrktls y gpgrtuels puk`le ltrlkrsk l [ rq uiz l l hl l`gpdiôe `k hl oukel dl us l. " ( i )
· Au e` l ustk` ksk muid ig ke quk el`l dgesinuiô pgr ksk
sistkjl7 Rkrg ustk` quk sk prkdil `k kstlr `k puetl
dgetrl tg`g hg quk ks pru`ke dil, ohle`url y dgedksiôe,
·dôjg pg`êl ustk` gotkekr dgsl lhnuel jl ekmle`g
jk`igs quk fldk lhlr`k `k `ksdgegdkr7 Iedlplz `k
dgedksiôe, dgjg ustk` jisjg sk `idk, ·qué kxtrlüg
krl quk dfgdlsk dge [rquizl7Fk `kjgstrl`g quk hl elrrldiôe `k ustk` eg ks hl
fistgril `k ue tksting `kslplsigel`g, ei hl vgz `k ue
mukz dgjpktketk ke hl jltkril jihitlr, quk hk ks kx
trlül.
·Hk quk`l lh jkegs hl lutgri`l` `k plrtk ldusl`g
rl7 Pljpgdg, pgrquk hl lutgri`l` `k tg`l ldusldiôe
rksi`k ke hgs `gdujketgs mustia idltivgs `k hgs fkdfgs
ijputl`gs.H l Dljplül `k ustk` ks uel fistgril s ie `gdujke
t g s 3 ks hl lskvkrldiôe `kseu`l `k hl plrtk lnrlvil`l,
quk mljìs jkrkdk ak.
Hgs `gdujketgs `k quk dgestl kh jkjgrìe`uj., quk
prkdk`k l hl Dljplül, sge `gdujket gs dget rlprg`u
dketks, quk dgetrl`idke hl Dljplül ke vkz `k lpg-
( i ) Dljplül, p ì n . 6g.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 134/512
<4? L H O K _ @ I
ylrhl. Rgr ksg ks quk ustk` fl usl`g `k kh hgs lh kxpg
ekr hgs fkdfgs.
Qkljgs lfgrl duìh ks h l utihi`l` `k su Dljplül.
·\ué skrvidig, qué ekdksi`l` eldigelh slt isaldk ksl
puoh idldiôe7 Eienuegs. Eg sirvk l hl plz, ei l hl n hg
ril eldigelh, ei l hl nhgril `kh Kmérditg nrle`k lh il`g.
Lp lrk di` l `kspués `k hl rkvghudiôe `k e `k Tkp
t ikjork, v ikek l prkstlr lpgyg l ksk jgvijiketg. Ksue ksdritg `k dgespirldiôe dgetrl kh eukvg Ngoikreg
prgvisgrig `k hl Dgeak`krldiôe lrnketiel. Tu lutgr `idk
loikrtljketk ke kh Kpêhgng, quk su gomktg ks `lü lr lh
nkekrlh [rquizl , must i a idlr su dlê`l... "Eg `irkjgs
el`l `kh dlrìdtkr y khkj ketgs `k hl nukrrl ke pkrspkd
tivl... Rlrl jê hl nukrrl pgsiohk y `kskl`l... ks uel
nukrrl... tle prkj igsl, tle sineiaidltivl, tle dgedhu-
yketk, quk vlhk hl pkel `k `ksklrhl, luequk kh pltrigtisjg ijpgenl kh `kokr `k kstgrolrhl, si ks pgsiohk." ( i ) .
Lorir uel eukvl nukrrl, `k `urldiôe iedikrtl, lh a ie
`k uel nukrrl `k vkietk lügs, ·krl hg quk ekdksitlol
h l _kpýoh idl L rnket iel7 ·Dge nukrrls iet krjieloh ks
sk `lrì l ksk plês hls pgohldigeks, kh dgjkrdig, hgs dl
jiegs, quk `koke slhvlrhg `kh `ksikrtg, `k hl pgorkzl y
`kh ltrlsg quk ks su rksuhtl`g7
Hiork `k _gsls, hl _kpýoh idl ketrlol l gduplrsk `ksu dgestitudiôe, `k su dgjkrdig, `k sus aielezls, `k
sus dô`ings eldigelhks, ktd . 3 pkrg ke vkz `k ksdritgs
ýtihks plrl ihustrlr y skrvir kstgs ietkrksks, sk hk ke
vêle pleahktgs pghêt idgs `k dlrìdtkr iedke`ilrig dgetrl
sus eukvls lutgri`l`ks, `kh jisjg néekrg `k hgs quk
letks sk kevilole dgetrl _gsls3 dgevirt ike`g hl dges-
( i ) Dljplül, p ì n . ?09.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 135/512
G O _ L T T K H K D P L T <44
pirldiôe ke dgstujork y jl ekrl egrj lh `k v iv ir , y
dgeairjle`g kh muid ig larketgsg quk `k egsgtrgs fl
oêl agrjl`g kh jue`g dule`g egs drkêl iedlpldks `k
vi`l skril, gr`kel`l y kstlohk.
Hl pkrsgel `kh nkekrlh [rquizl, su prkst inig `k h i
okrtl`gr, su prkskedil ke kh Rg`kr, hl ldkptldiôe quk
`k éh fldêle tg`ls hls prgviedils, krle prkdigsgs khk
jketgs `k gr`ke y `k ngoikreg, quk krl jkekstkr rgoustkdkr y eg `koih i tlr . Dltgrdk prgviedils quk mljìs
sk fle ketke`i`g sgork el`l, luel`ls ke kh prgpôsitg
`k rkueir ue Dgenrksg y `lr uel Dgest itudiôe, krl uel
dgyueturl lagrtuel`êsijl y dlsulh `k grnleizldiôe,
quk eg `koêl jlhgnrlrsk pgr el`l. ·Floêl sgjorl `k
muidig ke prkdipitlr `k eukvg kh plês ke hl `isdgr`il,
trls gtrg Dgenrksg, trls gtrg mkak, trls gtrls iea huke
dils quk hls quk kxistke pgr hl gorl `k hgs ldgetkdijiketgs 7
"Tkügr‐ h k `kd êl ust k` jisjg l h nkekrlh [rquizl
letks `k hl dljplül‐, eg jk plrkdk pru`ketk tkekr
uel i`kl aiml sgork hl dge`udtl quk flyl `k nulr
`lr T. K. `kspués `k hl v idtgril. Hl v idtgril jisjl
ijpgek `kokrks y agrjl situldigeks eukvls. Hgs su
dksgs y hgs fkdfgs hg h hkvlrìe altlhjketk jìs lh hì `k
`ge`k quisikrl ir . Kh Rg`kr ks uel dgsl quk sk v ieduhll hgs fgjorks. Tu kxdkhkedil skrì kh pg`kr rklh pgr hgs
prkstinigs `k hl vidtgril, pgr hls ekdksi`l`ks `kh jg
jketg. Tupôenlsk quk sk agrjk ue Ngoikreg, quk éstk
tirk `kdrktgs3 hl gpieiôe fl `k ousdlr, fl `k kspkrlr hl
slediôe rklh , quk kstlrì aukrl `kh Ngoikreg, ke kh fgj
ork quk pgskk ke pg`kr `k ieahukedil.. . Tloke ke Dfihk
quk kstk pkesljiketg, l jìs `k kxldtg ke sê , ks siedkrg
`k ji plrtk3 pkrg floêl lh kjitirhg dge dlhgr kh `kskg `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 136/512
<40 L H O K _ @ I
fldkrhk sket ir flstl `ge`k tgjlol yg dgjg ue fkdfg,
uel ekdksi`l` y ue oike pýohidg su khkvldiôe pkrsg
e l h . . . " ( i ) .
D r k g , sie `u` l,, quk fl oêl j ìs siedkri`l` `k plrtk
`k ustk`, dule`g kjitêl ksls i`kls lfgrl ue lüg, quk
dule`g hls dgjoltêl `k fkdfg fldk `gs jksks ke su
Ngjiplül. K h tlhketg eg alh tl ketrk eg sgtr gs3 rlrl ks
hl vkr`l` pghêt idl, hl kxinkedil pýohidl quk sk gduhtk leukstrgs ksdritgrks. Kg quk egs alhtl ks kh muidig y hl
dlpldi`l` `k pkrsistir ke hls gpieigeks kjiti`ls, dule
`g uel dgetrlrik`l` `k ljgr prgpig v ikek l pgekr l
prukol hl s iedkri`l`. Pg`ls hls puoh idldigeks `k ustk`,
`kh ýht ijg tikjpg, tg`l hl Rrkesl y hl pghêt idl `k hl
rkvghudiôe `k e `k Tkpt ikjork ke Ou keg s L ir ks , sge
hl iearlddiôe iedgeskduketk `k ksls vkr`l`ks quk ustk`
kxpgeêl l h nkekrlh [rquizl ue `êl ke quk éh hk rkdioiôdge dgr`ilhi`l` y kxplesiôe, lh priedipig `k hl dlj
plül (?).
T u Dljplül, quk lsê pkrmu`idl hl trlequih i`l` pý
oh idl, ·sirvk l hl n hgril eldigelh7 Pljpgdg. Kh Kmér
ditg nrle`k quk gotuvg hl n hgril `k ldlolr dge _gsls
dgestlol `k lh il`gs lrnketiegs, orlsi hkrgs y griketlhks .
Kh nkekrlh [rquizl rkprksketlol iejk`iltljketk kh
khkjketg lrnketieg. Ruks oike, kh laìe `k ustk` ke su
Dljplül ks prgolr quk kstk khkjketg aué euhg y sk
due`lrig, y quk kh dljoig h iokrlh `k hl _kpýoh idl Lr
nketiel aué `koi`g lh kxtrlemkrg. Rgr quitlrhg l [r
quizl, `l ustk` lh Orlsi h kh hlurkh `k hl dlê`l `k _g
sls.
(< ) Dljplül, p ì n . 64.(?) Dljplül, p ì n . 6<.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 137/512
G O _ L T T K H K D P L T h4;
Eg sé kh jgtivg pgrquk kh nkekrlh [rquizl h hkvlsk
l dlog hl dljplül griketlh dgetrl Griok s ie kspkrlr hl
dggpkrldiôe `k hgs orlsi hkrgs. Rkrg s i ke kh hg fuog alh
tl, eg hk tgdlol l ue lrnketieg rkprgdflr l ue nkek
rlh `k su plês kh quk tgjlsk ksl n hgril kxdhusivljke
tk . [stk` fldk ue dlrng lh nkekrlh [rquizl `k quk
prgeuedilsk kstl plhlorl quk fgerl su kngêsjg pl
t r i g = ·Rgr `ôe`k iol yg l dgesketir quk khhgs tuvikskeplrtk ke hl rke`idiôe `k griketlhks y lrnketiegs7 ( i ) .
Kh fkdfg nrle`k y suprkjg `k ksk Kmérditg ks hl v id
tgril `kh 4 `k Akorkrg. Y oike, ·dôjg prksketl ustk`
ksl v idtgril7 Dgjg uel alrsl ie`inel, dgjg uel ol
tlh hl `k dgjk`il, quk ks plrl ourhl, eg plrl fgegr `k
hgs vkedk`grks.
Prkietl jih fgjorks tkeêl kh Kmérditg h iokrtl`gr, y
kh vkedi`g sk dgjpgeêl `k `ikz y skis jih , `idk ustk`,lpgyìe`gsk ke kh `idfg `kh nkekrlh Jlesi h hl3 hl plhl
orl dge quk kh kekjing vkedi`g kxdusl su `krrgtl ks
fistgril lrnketiel plrl ustk`. Krle, puks, `gs fgj
orks dgetrl ueg, ·qué nhgril pg`êl flokr ke vkedkr7
Y `k ksgs fgjorks `k _gsls, sôhg `gs jih krle sgh
`l`gs 3 hgs `kjìs krle fgjo rks quk ausi hlrge l mka ks
ke kh dljpg `k oltlh hl, rkdgni`gs pgr hl aukrzl3 kh ol
tlh hôe `k Rgh id êl `k Oukegs Lirks, hgs skrkegs, jìs`k `gs jih judfldfgs, hgs s irviketks, hgs prksgs, fgj
orks ltgrjketl`gs vkietk lügs, quk floêle murl`g `k
mlr dlkr l _gsls (y quk, s ie kjolrng, eienueg sk plsô
lh kekjing). Fk lfê kh Kmérditg `k _gsls, sknýe ustk`=
kh Kmérditg quk pgr vkietk lügs floêl ksdhlvizl`g l hl
_kpýoh idl Lrnketiel. Dgetrl ksgs `gs jih sgh`l`gs,
(i) Dljplül, p ì n . 16.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 138/512
<41 L H O K _ @ I
lujketl`gs dge prksgs, judfldfgs, `gjést idgs, skrk
egs, ktd . , vkeêle trkietl jih fgjorks, dgjpukstgs `k
hl a hgr `k hgs Kmérditgs orlsihkrg, griketlh y ketrkrrileg.
Eg floêl oltlhhl pgsiohk, sknýe ustk`.
"Kh dgjolt k‐ `idk ust k`‐ sk rk`umg l h l dlsl `k
Dlskrgs, kjoksti`l pgr kh arketk y pgr kh dgstl`g `k
hl `krkdfl pgr `ikz oltlh hgeks orlsihkrgs y griketlhks.. .
Hg rkpitg, eg floêl kekjing quk dgjoltir, y tg`g skldloô lsê quk egs ldkrdljgs pgr hl izquikr`l, y lue le
tks `k ldkrdlregs pgr hl `krkdfl."
"K st l aué hl oltlhhl `k Dlskrg s plrl hgs `k dls l
‐ `idk ust k`‐ . Hl olt l h h l plrl k h pýoh idg puk`k h kkrsk
ke kh oghktêe eýjkrg ?1, egvkhl juy ietkrksletk quk
tuvijgs éh fgegr `k dgjpgekr ketrk Jitrk y yg, dge
lhnuegs `ktlh hks quk l su t ikjpg sk vkrìe" (<) .
Hg quk ketgedks aué plrl hgs `k dlsl, fgy hg fldkustk` plrl kh pýohidg. L skr dikrtg ksg, slok @igs qué
uti h i`l`, ei qué fgegr florêl plrl hl dlusl tr iueal`g
rl ke rkvkhlr skjkmletks jistkrigs ei `ketrg `k dike
lügs.
Tie kjolrng, ksl oltlh hl `k Dlskrgs, quk ustk` prk
sketl dgjg alrsl dule`g hl dgesi`krl dgjg gorl `k
[rquizl, hl prksketl ustk` dgjg oltlh hl iejgrtlh l
rkenhôe sknui`g, dule`g sk ldukr`l quk ustk` tuvg
plrtk ke khhl.
@kspu és `k hl oltlhhl... " h hknljgs lh fgspitlh `k _g
sls, kh nkekrlh rg`kl`g `k tg`g su séquitg, korigs `k
`idfl egsgtrgs, y akh iditle`g lh fgjork plrl quike hl
_kpýoh idl `koêl t k mkr dgrgels . . . " "Euedl h g drk êjgs
`ineg `k hl nhgril `k tle skülhl`g triueag. L pgdg `k
(< ) Dljplül, p ì n . <26.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 139/512
G O _ L T T K H K D P L T M 4 >
plslr pgr hgs Tletgs Hunlrks `ivisé l Jitrk, quk `k su
plrtk jk ousdlol. Olmljgs ljogs `k hgs dlolh hgs plrl
lorlzlregs ke egjork `k kstl pltril quk floêljgs dge
quistl`g, y egs lphlu`ij gs `k hl akhidi`l` `k flokr
tkei`g plrtk ke ldgetkdijiketg tle jkj grlohk. R l
sljgs hl egdfk ke lqukhhl ielngtlohk rkvistl `k hls
jih fl`ls, `k hgs iedi`ketks y pgrjkegrks `k uel nrle
oltlhhl. Hls kjgdigeks `kh `êl floêle si`g plrl egsgtrgs v iv ês ijls. Hls jlsls kegrjks `k m iektks y `k
trgpls rknuhlrks, "s ie kmkjphg ke hl fistgril `k Ljé-
" r i d l , hl iejkesi`l` `k hls dgeskdukedils `k hl oltl-
"<<l, lqukhhl kxpgsidiôe tkltrlh . . . tg`g krl plrl prg
h genlr h ls ijprks igeks y t kekjgs ke v kh l kspkrle`g
"k h `êl s inuiketk plrl hlezlregs l`khletk ke lquk h
"ledfg dljieg quk floêljgs loikrt g l dlügelzgs ." ( i ) .
Kstg eg pkrtkekdk l hl egvkhl g oghktêe eýj. ?1, qukustk` dgjpusg `k hl oltlh hl, sieg l su Dljplül, p u
ohidl`l ke Dfihk.
Ksg krl kh 4 `k Akorkrg. _gsls yl eg kxist êl ke kh
Rg`kr. Kh gostìduhg `k lykr floêl `kslplrkdi`g, quk
`lol kh gostìduhg `k fgy, y kh 0 `k Akorkrg kjpkzl
ol ustk` l dgespirlr `k arketk dgetrl éh .
"·Drkk ustk` quk Oukeg s Lirks rksistl hl dietl dg
hgrl`l `kh Kmérd i t g h iokrt l`gr7‐ prknuet ô ust k` l h sk
ü g r N g r g s t i l n l . ‐ _ k s i s t i r ì , s k ü g r " ‐ h k ` i m g é h ‐ . " K e
t gedks lprgxijé ji dlolh h g‐ ksdr iok ust k`‐ , t gjé h l
jleg `kh dfidgtk y, lprktìe`gskhl y dge jirl`l airjk y
vgz `kdi`i`l, hk `i mk= "_ksistle, y sk slhvle. @k kstg
`kpke`k, dréljkhg, hl slhvldiôe `kh plês ." ( ? ) . F k lfê
(< ) Dljplül, p ì n . <1<.
(?) Dljplül, p ì n . <1?.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 140/512
L H O K _ @ I
uel prgdhljl `k rkokh iôe kxprksl`l dge nkstgs y pl
hlorls tkrjieletks. Krl hl jisjl `gdtriel quk sirvk
`k prôhgng l su Dljplül=
' 'Pkeng dgetrl hgs jlhks `k ji pgork y `kdlê`l pl
tril uel rkdktl kaidlz, duyg usg jk ltrkvg l ldgesk
mlr l hgs quk sk s iketle dge vghuetl` `k lph idlrhl= Eg
okoìis `k hl fiéh y `kh vielnrk quk gs plske ke hl ks
pgeml, dule`g sôhg pk`êlis lnul pgr dlri`l` l vukstrgsvkr`ungs. Qghvk` hl dlokzl l ue hl`g, y skréis slh
v g s " ( i ) .
Fk lfê hl rkokhiôe dgevkrti`l ke rkdktl durltivl `k
hgs jlhks `k Tu`ljéridl. Tk slok quk plrl pukohgs
k`udl`gs ke hl lelrquêl y kh `kspgtisjg, tg`l `isdiphi
el slok l fiéh y v ielnrk3 tg`g Ngoikreg quk eg prgs
tituyk kh Rg`kr l hl h idkedil, fukhk l vkr`ung. ¡ Q g h v k `
hl dlokzl, `idk vukstrl oukel pghêt idl, y skréis slhvgs
Ks kh dlpridfg ievktkrl`g, quk `idk eg dule`g kh puk
ohg `idk sê3 ks hl vghuetl` sie hky, ks kh `kspgtisjg.
Eg ks hl rksistkedil, Tr . Tlrj iketg, hg quk `koke ke
skülr hgs oukegs ksdritgrks l eukstrl Ljéridl kspl
üghl, kevidil`l ke hl rkokhiôe= ks hl gok`ikedil.
H l rksistkedil eg `lrì hl hiokrtl`3 sôhg skrvirì plrl
fldkr ijpgsiohk kh kstlohkdijiketg `k hl lutgri`l`,quk hl Ljéridl `kh Tur ousdl `ks`k kh priedipig `k su
rkvghudiôe dgjg kh puetg `k plrt i`l y `k lpgyg `k su
kxistkedil pghêt idl. Tie hl lutgri`l` quk `l y fldk rks
pktlr hl hky, ks ijpgsiohk hl hiokrtl`, quk eg ks jìs quk
hl vghuetl` kmkrdi`l ke hl ksakrl `k hl hky. Kh priedipig
`k lutgri`l` ks kh sêjoghg ldtulh `k hl divih izldiôe ke
P Dljplül, p ì n . >.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 141/512
G O _ L T T K H K D P L T I 4 9 "
Tu`ljéridl3 tg`g hg quk sk gpgek l su kstlohkdijike
tg , olrolrik y slhvlm isjg `grl`g.
H l lutgri`l` eg sk aue`l pgr hl `isdusiôe ei pgr hl
rksistkedil. Khhl prksupgek y kevukhvk kskedilhjketk hl
gok`ikedil. Ke <60;, dule`g kh plrti`g rl`idlhistl `k
Dfihk prgdhljlol hls `gdtriels, quk ustk` sinuk fgy,
hls rkautlol ke Aldue`g, dge hls s inuiketks j ìxij ls
sgork kh grinke y elturlhkzl `k hl lutgri`l`="Dule`g hl lutgri`l` ks sldl`l `k ue dketrg plrl
aue`lrhl ke gtrl plrtk, plsl judfg tikjpg letks `k
kdflr rlêdks. Kh _kpuohidleg (pkriô`idg pipiôhg) `kdêl
kh gtrg `êl quk hl lutgri`l` eg ks jìs quk ue dge
vkeig ketrk ngokrel etks y ngokrel` grks. ¡ L q u ê f l y
j u d f g s ueitlrigs tg `l vêl H l lutgri`l` sk aue`l ke kh
lsketijiketg ie`khiokrl`g quk uel eldiôe `l l ue fk
dfg pkrjleketk. @ge`k fly `kh iokrldiôe y vghuetl`eg fly lut gr i`l`." {Aldue`g, pìn. <49.)
Dgjplrk ustk` kstl `gdtriel suyl ke <60;, l hls
jìxijls `k rksistkedil quk ustk` prgplhlol ke Oukegs
L i r k s `kspués `k hl dlê`l `k _gsls.
L sknurle`g ust k` l h l muv ket u` `k Oukegs L irks
quk hl slhvldiôe `kh plês `kpke`êl `k hl rksistkedil l
hl `ivisl dghgrl`l quk floêl trlê`g [rquizl, ustk`
ldfidlol, `knrl`lol hl nrle dukst iôe lrnketiel, qukkrl uel dukstiôe `k iejinrldiôe, `k h iokrtl` `k hgs
rêgs, `k trltl`gs `k dgjkrdig dge tg`ls hls eldigeks,
olsl`gs ke hl jìs dgjphktl h iokrtl`3 `k loghidiôe `k
hls L`ulels ietkrigrks, `k hl drkldiôe `k ue Ngoikr
eg eldigelh y `k uel Dgestitudiôe, quk hk sirviksk `k
rknhl, `k nlrletêl prgtkdtgrls `k hl vi`l, `k hl prg
pik`l`, `k hl h iokrtl`, `kh pkesljiketg, ktd.3 eg sk
floêl tr iueal`g plrl vkst ir d ietl lzuh ke hunlr `k dg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 142/512
<02 L H O K _ @ I
hgrl`l, sie© pgr slhir `kh ltrlsg,, `kh lishljiketg, `k hl
sghk`l`, `k hl olrolrik quk _gsls floêl `kml`g ke hls
dgsls, ke hgs fgjorks, ke hls iestitudigeks, eg ke hgs
dghgrks. [stk` kjpkzlol pgr kh a ie , pgr hg kxtkreg, pgr
hg supkraidilh . Mljìs hl slhvldiôe `k hl pltril pg`êl
`kpke`kr `k ue dghgr. [e dghgr ks dukstiôe `k vi`l g
jukrtk, dule`g ks sineg `k ue sistkjl, dule`g sineiai
dl t irleêl g h iokrtl`. Eg sudk`êl tlh ke Oukegs Lirksdge kh dghgr puezô. Kstk dghgr rkprksketlol kh sistkjl
ak`krlh . L.`gptl`g kh sistkjl, ·pg`êl skr tle kskedilh
hl loghidiôe `kh sêj oghg 7 Ak `k rlhk s ke ueg y gtrg
dljpg, krl kh dghgr dgjýe `k vkedk`grks y vkedi`gs3
si dge éh floêl t irleizl`g _gsls, dge éh sk hk floêl `ks
trui`g3 dge ksk dghgr sk floêl hudfl`g y tr iueal`g `k
Griok ke h l Ole`l Griket l h 3 h g floêle h h kv l`g Gh l
vlrrêl, Tuìrkz y Hlvlh hk, ke kh Rlhjlr, y dge éh sk grnleizô hl `kakesl `kh s i t ig `k Jgetkvi`kg, letkdk`ke
tks `k hl rksistkedil dgetrl _gsls, quk fle si`g gri
nke `k su dlê`l.
L kstg kstlol rk`udi`g kh dietihhg3 `kspgml`g yl pgr
[rquizl `kh hkjl `k jukrtk quk hk floêl pukstg _gsls.
Eg trling kstg ke `kakesl `k ksk dghgr, quk eg quik
rg , s ieg pgr egtlr hls d irduestledils quk dgedurrikrge
plrl eg fldkr `k ksl dukstiôe arivghl uel dukstiôe `kvi`l g jukrtk. Krl trlkr hl dukst iôe lrnketiel lh tk
rrkeg ke quk _gsls hl floêl tkei`g3 vkietk lügs floêl
pkhkl`g plrl sustituir hl dietl dghgrl`l l hl dkhkstk, y
ustk`ks ieidilole uel eukvl nukrrl plrl sustituir hl
dkhkstk l hl dghgrl`l.
Tgjgs kxijigs ke kh lrtk `k vgh tklr ngokreletks, y
ksg ks eukstrl vkr nøke zl, eg eukstrl fge rl. ¡ \ ué jk
egs, dule`g ke dulrketl lügs eg fkjgs fkdfg gtrl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 143/512
G O _ L T T K H K D P L T I 0 I
dg sl Ks hl ie`ustril quk fkjgs duh t ivl`g. Kh tgquk
`k lhlrjl, kh nritg `k nukrrl, sge jkhg`êls quk euks
trgs ju dfldfg s `k hl dlh hk kmkdutle dgj g jl kstrgs
dgesujl`gs, dge ue éxitg quk fldk kh vih ipke`ig dPk
eukstrgs pukohgs.
Hg quk ks rlrg ke Tu`ljéridl, hg quk ks prkdisg y
`ineg `k l`jirldiôe y rkspktg ketrk egsgtrgs, ks kh
lrtk `k pgekr ke plz, kh lrtk `k trlequih izlr, kh lrtk `k`ispgekr hl sgdik`l` lh rkspktg y sgstée `kh Ngoikreg,
quk ks tle kskedilh l hl h iokrtl` dgjg lh gr`ke, y sie
kh dulh hl sgdik`l` ks uel fgr`l. ^ìsfimentge rkprk
sketl hl dlusl `kh Ngoikreg eldigelh ke Ljéridl, eg
`k hl iesurrkddiôe. _ivl`lvil mljìs aué slesduhgtk ei
gpgsitgr lrjl`g3 aué s ikjprk kh fgjork `kh Ngoikreg.
Tle Jlrt êe `ktkstô l hgs `kjlngngs. Tudrk aué v êd
t ijl `k kh hgs3 Jgetklnu`g ks jìrt ir n hgrigsg `kh priedipig `k lutgri`l`. Ksg ks `ineg `k rkspktg y `k iji
tldiôe ke Ljéridl, y eg hl dlelhhl, quk sôhg slok lpk
`rklr sus rkyks ke hls dlpitlhks `k Kurgpl, quk dgjike
zl hl rkvghudiôe `kjgdrìtidl `k quk kstljgs sldil`gs
ke L jéridl .
Eienueg `k hgs ksdritgs `k ustk` pgstkrigrks l hl
dlê`l `k _gsls sirvk l hl dlusl `k kstk nrle priedi
pig. Lqukhhl dlrtl quk ustk` ksdrioiô ke hl floitldiôe
y dge hl phujl `k _gsls, kh 0 `k Akorkrg, `koiô skr,
dgjg `img, kh puetg aielh lh lhknltg `k oike prgol`g
loikrtg `ks`k <606 (<). Kh 4 `k Akorkrg krl kh térjieg
`k hl Rrkesl `k nukrrl `k quk floêl si`g ustk` ueg
`k hgs prijkrgs lnketks.
Rkrg ldlol`l hl nukrrl dgetrl _gsls, ustk` fl kj-
(< ) Dljplül, p ì n . <14.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 144/512
<0? L H O K _ @ I
pkzl`g eukv l nukrrl dget rl [rquizl . Hl L jéridl ks t ì ,
sldil`l `k nukrrl3 ekdksitl `k hl plz, quk fldk alh tl l
hl phletiaidldiôe y `kslrrghhg `k hls iestitudigeks. [s
tk`, quk ksdrioiô su Lrnirôpghis plrl pldiaidlr kh plês
lnitl`g pkrkeekjketk pgr hl ljoidiôe `k _gsls, ldl
ol `k ksdrioir, `kspués `k dlê`g kstk pkrturol`gr, su
Dljplül y gtrgs pleahktgs, quk eg sge jìs quk luels
`k nukrrl y suohkvldiôe `k ksk plês kjorutkdi`g pgrhl nukrrl pkr`urlohk.
[stk` quk flohlol tletg `k dghgeizldiôe, `k ieji
nrldiôe, `k akrrgdlrri hks , `k k`udldiôe pgpuhlr, `k ie
`ustril, `k dgjkrdig, `k elvknldiôe ietkrigr, eg fl ks
dritg uel sghl plhlorl sgork kstls jltkrils `kspués `k
hl dlê`l `kh t irleg quk dgetrlriô tg`gs ksgs ietkrksks.
Pg`gs sus ýhtijgs ksdritgs sge `k sijphk pghêt idl pkr
sgelh. Tu Dljplül, ke vkz `k ue `ilrig `k hls mgrel`ls `kh Kmérditg quk `kstruyô l _gsls, ks ue pleahktg
pghêt idg dgetrl kh nkekrlh ke mkak `kh Kmérditg h iokrtl
`gr, `kstiel`g l jirlr su dré`itg, drklrhk `kslakdtgs y
`kstruir su lutgri`l`.
Tu dlrtl-pleahktg `kh <4 `k Gdtuork, `irini`l `ks
`k Dfihk lh nkekrlh [rquizl, ks ue ksdritg `k nukrrl
`kstiel`g lh jisjêsijg aie, `k susditlr gostìduhgs y
rksistkedils lh eukvg Ngoikreg lrnketieg.Tu pleahktg Tle Mule, sus fgjorks y sus ldtgs k s
gtrg ltlquk pghêt idg lh vkedk`gr `k _gsls, dge jgtivgU
`k hls `kslvkekedils `gjéstidls `k ksl prgviedil.
Tu gpýsduhg sgork hl Dgevkediôe `k Tle Eidghìs `k
hgs Lrrgygs, ks ue nritg `k lhlrjl hlezl `g l hls prg
viedils ietkrigrks plrl quk rgjple y `kspk`ldke ksl
Dgevkediôe `k <0 prgviedils, sledigel`l pgr trkdk hk
nis hlturls, quk sk fizg dge kh gomktg `k jlrdflr ldgr`ks
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 145/512
G O _ L T T K H K D P L T
y ueiagrjks l hl rkueiôe `k ue Dgenrksg y l hl sle
diôe `k uel Dgestitudiôe.
Fk lfê tg`g hg quk fl puohidl`g ustk` `kspués `k
hl dlê`l `k _gsls, aukrl `k lhnuegs lrt êduhgs jìs ie
dke`ilrigs tg`lvêl ieskrtgs ke pkriô`idgs, ksdritgs `k
nukrrl, pgh ê t idl `k suohkvldiôe, eg yl dgetrl _gsls,
s ieg dgetrl kh vkedk`gr `k _gsls.
·Flstl duìe`g, Tlrjiketg, pikesl ustk` viv ir pkhkle`g y dgjoltike`g7 ·Drkk ustk` quk l puetl `k
`idtkrigs y `k olygektl dgesknuirkjgs lhnuel vkz quk
`k hgs khkjketgs quk egs fl hknl`g hl vi`l dghgeilh , `k
hl lelrquêl floitulh quk egs fl `l`g hl _kpýoh idl, `k
hl alhtl dgjphktl `k ietkh inkedils y prìdtidls dgesti
tudigelhks, quk euedl fkjgs tkei`g, slhnl uel grnl
eizldiôe pghêt idl ietldflohk `ks`k kh prijkr `êl, pgr
uel khkddiôe tle h iork y purl dgjg si auksk fkdfl keEgrtkljéridl pgr khkdtgrks kevkmkdi`gs ke hls prìd
t idls `k hl h iokrtl`7 Dule`g ustk`ks ljoidigele ksg,
·kstìe ke su muidig, g quikrke rkêrsk `k eukstrgs pg
orks pukohgs7
Kh Rrks i`ket k `k h gs Kst l`gs [ei`gs `k Egrt kljé
ridl dge`kelol lfgrl pgdg hls `gdtriels suovkrsivls
`k ustk`ks `kh jg`g sinuiketk=
"Ldgr`éjgegs `k quk hls rkvghudigeks eg sikjprk
kstlohkdke hl h iokrtl`. Eukstrls prgpils iestitudigeks
h iorks eg aukrge gorl `k eukstrl rkvghudiôe. Kxist êle
letks. Aukrge ietrg`udi`ls ke hls Dgest itudigeks h i
orks `kh Ng oikreg pgp uhlr, olmg hls dulhks drkdikrge
hls dghgeils ienhksls, y eukstrl rkvghudiôe sôhg egs
h iorô `kh `gjieig `k uel pgtkedil kxtrlemkrl, duyg
`gjieig sk gpgeêl l lqukhhls iestitudigeks. Rkrg hls
eldigeks `k Kurgpl eg fle tkei`g skjkmletk ksdukhl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 146/512
i 0 0 L H O K _ @ I
`k Ngoikreg pgpuhlr, y tg`gs hgs ksaukrzgs plrl kstl
ohkdkrhg pgr jk`ig `k slenriketls rkvghudigeks, skrìe
euhgs, y dgetieulrìe siée`ghg s ie lqukh prkplrlt ivg."
Hl h iokrtl` eg rknuhl`l pgr hl hky `knkekrl ke lelr
quêl, quk prgetg sk dgevikrtk ke kh jìs fgrriohk `k
tg`gs hgs `kspgtisjgs.
Ksls plhlorls `kh Rrksi`ketk Ai hjgrk, `idfls kh 1
`k @idikjork `k <6;?, ke su ýhtijg Jkeslmk lh Dge
nrksg, krle `ir ini`ls l hls eldigeks kurgpkls quk eg
sk k`udlrge ke kh Ngoikreg pgpuhlr, pgr hg dulh sge
jlygrjketk lph idlohks l hl Ljéridl ksplüghl, duyg
ngoikreg `k trksdiketgs lügs aué jkegs pgpuhlr quk kh
`k judfls J gelrquêls rkprksket lt iv ls `k h l Kurgpl.
GGGG
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 147/512
DL_PL PK_DK_L
_gh `k hl Rrkesl ke hl dlê`l `k _gsls.‐Ljoidigeks ijpgtke
tks surni`ls `k su skeg.‐Ksdritgs `kh Tr. Tlrjiketg letk
r i gr ks l h 4 `k A kor kr g.‐ A l d u e ` g , ksdritg dgeskrvl`gr, ykh prgdksg `k hls i`kls kxlhtl`ls.‐Hgs dlu`ihhgs sge kh `k
sikrtg.‐Hl sgdik`l` lrnketiel, su ngoikreg y pghêtidl, sge
kxprksiôe `kh sukhg kxtkesg y `kspgohl`g.‐Auketks egr
jlhks `k hl lutgri`l`.‐@ksdgegdi`ls pgr hgs ueitlrigs `k
•gtrg tikjpg y pgr sus ijitl`grks `k <6;4.‐Krrgrks `k
ljogs.‐_gh `k hls dljplüls ke kh ngoikreg y divihizldiôe
lrnketiel.‐Rgr qué kh `ilrisjg eg `l fgjorks `k kstl`g.
Oignrlaêls `k dlu`ihhgs.‐Rgr qué hl Rrkesl dgetrl _gsls
krl sup krigr l ihhl l dtu lh. ‐ Lrnirôpg[s, g kh lsiketg y hlpgsioihi`l` `k ue Dgenrksg ie`kpke`iketk.
Ke hl rkautldiôe `k su Dljplül fk qukri`g skrvir l
hgs ietkrksks `kh gr`ke, `k hl Dgestitudiôe y `k hl drkl
diôe `k uel lutgri`l` nkekrlh , quk ustk` dgetrlrêl y
rksistk ke hl pkrsgel `kh lnketk y prgjgtgr jìs ij
pgrtletk `k ksgs ietkrksks. Ke kh kxljke `k sus ks
dritgs letkrigrks l hl dlê`l `k _gsls, vgy l skrvir hgs
jisjgs ietkrksks `k gr`ke y prgnrksg.
Tus letkrigrks trlolmgs `k ustk` dgetrl _gsls sge
egohks, nkekrgsgs, orih hletks, y hk `le têtuhg ie`ispu-
G O O L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . <2
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 148/512
<01 L H O K _ @ I
tlohk lh rkspktg `k hgs lrnketiegs. [stk` ks kh ýeidg
quk fl vkei`g l dgjprgjktkr su jéritg pgr su kxlnk
rldiôe y jlh usg.
Ji prgpôsitg eg ks eknlr, gosdurkdkr ksk jéritg3 sk
rêl ieiqui`l` sie gomktg, pgr jìs quk ustk` lousk fgy
dge `lüg `k hl plz, `kh prkstinig quk hk `le sus leti
nugs skrvidigs l hl h iokrtl`.
[stk` quk sk fl `idfg lpôstgh `k hl h iokrtl` `k kxljke, eg pg`rì jkegs quk rkdgegdkr y lphlu`ir kh
`krkdfg y kh kmkrdid ig quk `k éh flng, kxljiele`g hls
gorls `k ue puohidistl, quk prktke`k fldkr `k kh hls ue
pk`kstlh `k lutgri`l` y ue t ê tuhg `k `irkddiôe. ·\ué
privi hknig tke`rêle hgs h iorgs `k ustk` plrl quk`lr ktkr
eljketk lh loring `k hl drêt idl h êditl y ýtih , quk fle
tghkrl`g hgs jìs i hustrks ksdritgrks `kh jue`g7
Pikjpg fuog ke quk ksl drê t idl fuoikrl s i`g pkreidigsl. Dule`g ustk` skrvêl l hgs ietkrksks `k tg`gs
ltldle`g l _gsls, kh jlygr t irleg quk flyl kxist i`g,
tg`gs hg lyu` lj gs, tg`gs hg lphl u` ijg s. . L tg`g hg
quk lplrkdêl `k su phujl, eukstrl plhlorl `k gr`ke
krl ¡orlvg, kstupke`g Hg lphlu`êljgs sie hkkrhg. L
jê jk sudk`iô ksg `k gr`ielrig. Floêl ke kh hg `k ksls
iemust id ils `kh kspêritu `k skdtl y prgplnle`l. Rgr
vighketg y ru`g quk auksk su hkenulmk, ·qué ijpgrtlo l 7 , dlêl sgork `kngh hl`grks. Hl phujl `koêl skr uel
kspl`l, duletg jìs slenriketl, jìs prgpil `k su ji
siôe mustidikrl dgetrl hl jlsfgrdl.
Rkrg fgy quk fle dljoil`g hls dge`idigeks `k hl
pg héj idl3 fgy quk hl hudfl t ikek hunlr- ketrk dlo l
h hkrgs y ljings `k hl h iokrtl` pgr ueg y gtrg plrti`g,
eg ks pgsiohk tghkrlr quk ustk` sinl kjphkle`g dge
trl fgjorks inulhks l ustk` ke ljgr y ke skrvidigs l
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 149/512
G O _ L T T K H K D P L T F >
hl divih izldiôe kh tgeg y kh hkenulmk quk ke `ikz lügs
sk ldgstujorô l `irinir dgetrl hgs lsksiegs `k eukstrgs
fkrjlegs y `k eukstrls h iokrtl`ks.
Fgy ltldl ustk` lh vkedk`gr `k _gsls dge hl v ig
hkedil dge quk ltldô ke gtrg t ikjpg l sus sgstkek`grks3
ltldlrêl ustk`, prgolohkjketk, lh fimg `kh sgh , si ks
t uv iksk ke h unlr `k [rquizl3 l Qìrkh l , l _iv l`lv il ,
pgrquk skrêle l hgs gmgs `k ustk` usurpl`grks `khpukstg quk dgesi`krl ustk` pkrtkekdkrhk dge kh `krk
dfg quk l sus gmgs hk `le sus letkdk`ketks `k ksdritgr.
Rlrl pgekrhk ke plz dge kh plês y dgesing jisjg,
p'-.rl quk `kmk `k lnitlr pgr gduplr kh Rg`kr quk dge
si`krl `k su pkrtkekedil, `ks`k hukng quk sk rkputl ue
vetg, ks ekdkslrig prgolrhk quk eg tikek t êtuhao plrl
skrhg y prgoìrskhg dge tg`l hl puohidi`l` `k hl drêt i
dl hklh y arledl, l a ie `k fldkr `k dl`l hkdtgr ue mukzg ue tksting, y `kh pýohidg ue dggpkrl`gr ke kstl ji
siôe `k plz. Tkjkmletk drê t idl ks hl rkagrjl `kh Kmér
ditg `kspués `k hl nukrrl= uel ekdksi`l` `k hl plz.
@kspués `k uel hlrnl hudfl, hl Rrkesl, dgjg hls dl
skrels, quk`le h hkels `k sgh`l`gs pkhinrgsgs.
·Rgr qué sk dgesi`krl ustk` ue jitg pgh ê t idg g ue
dle`i`ltg lh Ngoikreg lrnketieg7 ·Rgr flokr ksdritg
`ikz lügs dgetrl _gsls7 Eg fly `u`l quk flokr ksdritg `ikz lügs dgetrl kh t irleg `k hl _kpýoh idl ks ue
t êtuhg `k nhgril3 pkrg ks judfg jlygr kh `k flokrhk
vghtkl`g ke dljpg `k oltlh hl . ·\uiée dgeaue`irêl hl
nhgril `k jl`ljk Ttléh dge hl `k ^kh h ientge, dgjg
v kedk`grks `k Elpgh kôe7 ·\uiée `ir êl quk ji h v g h ý
jkeks `k drêt idl tkeêle hl kaidldil `k hl oltlh hl `k
^ ltk rhôg , ke hl dlê`l `k Elpg hkôe I 7 · \u iée fl inul
hl`g hl nhgril `k hl plhlorl l hl nhgril `k hl lddiôe 7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 150/512
<06 L H O K _ @ I
Ruks oike3 ustk` quk ltldô l _gsls `k plhlorl s ie
olmlrhk `kh Rg`kr, ustk` fl ghvi`l`g ke ue iestletk
hl nhgril `kh quk hk `krrgdô, eg `k plhlorl, sieg `k
gorl, y fgh hle`g dge kh jlygr jkegsprkdig ksl n hgril
rklh y pgsit ivl dgjg hl vkr`l` jltkrilh , ustk` jisjg
fl drkl`g hl rknhl plrl quk sk kstijk ke el`l su dgj
oltk `kdkeig `k plhlorls, quk tgjô l _gsls s ie ue
sgh`l`g y hk `kmô dge trkietl jih .Hl nukrrl `k hl Rrkesl eg fl tkei`g nkekrlh ke
mkak pgr plrtk `k hl gpgsidiôe l _gsls3 s i hl Rrkesl fu
oiksk `krrgdl`g lh kekjing pgr uel rkvghudiôe pgpu
hlr (ýeidl v idtgril quk hl Rrkesl puk`k h hljlr suyl),
hl nhgril `kh triueag eg florêl si`g `k ustk` sghg, sieg
`k vkietk ksdritgrks inulhks l ustk` ke skrvidigs. Dlr
hgs V ke Arledil, s ê quk aué `kstrgel`g pgr hl Rrke
sl. ·Y qué ksdritgr tuvg kh dgrlmk `k lrrgnlrsk kxdhusivljketk hl v idtgril `k tletgs7 Dgjg hk fl `idfg l
ustk` Arêls, dge hl skesltkz quk hk `istienuk, florêle
si`g Ie`lrtk, Qìrkhl, Lhsiel, Jìrjgh , ke tlh dlsg, jìs
ldrkk`grks quk ustk` l hl plhjl `kh éxitg, dgjg sgh
`l`gs `k hl Rrkesl, quk jìs fl hlorl`g kh pg`kr `k
_g sls, pgr hl vketlml `k, su iejk`ildiôe.
Rgr flokr ksdritg `ikz vghýjkeks, ·skrêl ustk` jitg
pgh ê t idg ke su plês7 Lhkmle`rg @ujls fl ksdritg >22vghýjkeks, y si sk prktke`iksk jitg pgr ksl dlusl, kx
ditlrêl hl r isl `k sus plislegs. ·Fl `isputl`g pgr ksg
kh Ngoikreg `k hl Arledil l Huis Elpghkôe, quk lpk
els ks lutgr `k uel g `gs jlhls gorls dgetrl hl Jg
elrquêl 7
Kh egjork `k ue ksdritgr puk`k skr ue jitg ke hl
ijlnieldiôe `kh pukohg, pkrg ·hl n hgril h i tkrlril ks
letkdk`ketk `k ngoikreg ke eienuel plrtk7 ¡Eg fle
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 151/512
G O _ L T T K H K D P L T F9
tkei`g ksk lsdke`iketk jitghônidg g alouhgsg ke euks
trg plês Okhnrleg, Jgrkeg, Tle Jlrt êe, quk h iokrtl
rge hl Ljéridl, y hg tke`rêl ue ksdritgr `k hl Rrkesl
pkr iô`idl
Lhnuel vkz drkg flokrhk `idfg= judfgs s in hgs alh
tle plrl quk hgs Rrksi`ketks `k plêsks tle pgdg ietk
hkdtulhks dgjg hgs eukstrgs, slhnle `kh tkrrkeg `k hl
Rrkesl . ¡ E g hgs `l h l Rrkesl `k Egrt k lj éridl K h ksdritgr prkplrl, pkrg el`l dgedhuyk. Hl vêspkrl ks su
`êl3 kh `êl sinuiketk sikjprk ks su `ksdlhlorg ke tg`ls
hls kjprksls `k ljoidiôe pghêt idl.
·\ué sge sus skrvidigs `k `ikz lügs ke hl Rrkesl7
Qgy l kstijlrhgs, eg dge kh a ie `k eknlr su jéritg, sieg
dge kh `k kstijlrhg tlh dulh ks, plrl sldlr uel dge
dhusiôe `k mustidil y `k plz, l slokr, quk sus ksdritgs
eg hg fldke l ustk` Rrksi`ketk `k hl _kpýoh idl Lrnketiel pgr `krkdfg elturlh .
Hls eukvk `édijls plrtks sge ksdritgs `k Rrkesl pk
riô`idl. Ksgs pkriô`idgs sk fle puohidl`g ke Dfihk.
Dgjg kxprksiôe `k hgs ietkrksks `kh plês `k su puohi
dldiôe, sk fle gdupl`g `k Dfihk priediplhjketk, y `kh
kxt rlemkrg skdue`lriljketk. Pke ike`g ue pkriô`idg
quk gduplrsk `k tg`g, eg pg`êle fldkrsk ue `kokr, hgs
quk ustk` fl ksdritg, `k nulr`lr sihkedig sgork kh Rhltl, lh jisjg tikjpg quk flohlole `k _usil y `k Rg
hgeil. _kprksketlrêl uel quietl plrtk `k hl rk`lddiôe
dghkdtivl, hl plrtk dgeslnrl`l l hgs lsuetgs lrnketiegs.
@k hgs `ikz lügs fly quk `k`udir hgs quk fl vilml`g
ustk` ke Kurgpl. Pkekjgs, sknýe kstg, quk hgs `ikz
lügs `k trlolmgs pkrig`êstidgs `k ustk`, sgork hl _k
pýoh idl Lrnketiel, hlrnljketk dgjputl`gs, sk rk`u
dke l `gs. Y dgjg ksgs `gs lügs fle si`g rkjuekrl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 152/512
<;2 L H O K _ @ I
`gs pgr hgs k`itgrks y kjprkslrigs dge sukh`gs quk pkr
tg`l hl rk`lddiôe plnlole, sk `k`udk quk yl kstìe pl
nl`gs pgr hgs k`itgrks dfi hkegs y quk hl _kpýoh idl Lr
nketiel eg `kok kjphkgs l duketl `k kh hgs, sieg ue
dgrtés y siedkrg lnrl`kdijiketg.
·Hgs `ikz lügs `k rk`lddiôe kxprksle hl dgestle
dil `k su pltrigtisjg 7 Eg eknlré su plt r igt isjg3 pkrg
eg jk eknlrì ustk` tljpgdg quk sikjprk fl ksdritgpkriô`idgs pgr su sukh`g, dgjg jk`ig fgekstg `k nl
elr kh sustketg `k su vi`l. Khhgs kxprksle, puks, l hl
vkz quk pltrigt isjg, ekdksi`l`ks slt isakdfls.
Tus trlolmgs `k `ikz lügs dgetrl _gsls, sge fgy `g
dujketgs quk gorle dgetrl ustk`. Duletg jìs rkvk
hle kh hgs hl ieiqui`l` `kh t irleg `kstrui`g pgr kh nk
ekrlh [rquizl, jìs prukole hl ienrltl iedgeskdukedil
dge quk ustk` trltl lh hiokrtl`gr, dge pkgrks dghgrksquk lh tirleg `krrgdl`g pgr éh .
· \ u é sge sus h iorgs y ksdritgs pghêt idgs `k us tk` 7
Rkrjêtljk kst ijlrhgs ueg l ueg, dge uel rlpi`kz quk
eg `lülrì hl mustidil.
Kh Jk rdurig, K h Eldigelh, Kh Fkrl h`g, Kh Rrgnrksg,
aukrge hgs plpkhks pkriô`idgs quk ustk` ksdrioiô ke hgs
prijkrgs lügs `k su h hknl`l l Dfihk ke <60<. Rkriô`i
dgs dfihkegs, jkegs Kh Fkrlh`g, skrv êle l ietkrksks ydukst igeks `k Dfihk. ·\ué ietkrés, qué plrt i`g pgh ê
t idg `k Dfihk lorlzô ustk`7 Kh plrt i`g y hgs ietkrksks
`kh Rg`kr , rkprksketl`g ketgedks dgjg u e tirleg,
dgjg kh gostìduhg plrl kh prgnrksg `kh plês. Tgh id itl`g
pgr hgs h iokrlhks dfi hkegs, pgr ôrnleg `kh nkekrlh Hls
Fkrls, sk eknô ustk` l su sghiditu`, pgrquk sldô ke
hijpig, `kspués `k gdfg `êls `k `khiokrldiôe, quk kh
plrti`g h iokrlh dfihkeg eg tkeêl khkjketgs `k tr iueag,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 153/512
G O _ L T T K H K D P L T
krl uel trl`idiôe, eg ue fkdfg. Rrkairiô ustk` kh plr
t i`g `kh Rg`kr, plrl lhkmlr kh `idtl`g `k pkrturol`gr,
sk`idigsg y lelrquistl (`l`g pgr _gsls l sus kekji
n g s ) , quk -ke Dfihk sk fuoikrl vistg mustiaidl`g, viée`g
hk ke gpgsidiôe sikjprk dge hgs Ngoikregs. \uisg ustk`
prgolr l h l L jéridl quk eg krl utgpêl hg quk egs fldêl
suarir pkrskdudiôe, y quk `l`l hl ijpkrakddiôe `k hgs
Ngoikregs lj kridlegs, kstìolj gs `ispukstgs l ldkptlrhgs dgjg fkdfgs dge ìeij g `kdi`i`g `k ieykdtlrhks
i`kls `k prgnrksg ( i ) .
Ke vistl `k ksg sk ldkrdô ustk` ketgedks lh Jieis
trg `k Ngoikreg, quk hg krl @. Jleukh Jgett , y eg sk
skplrô flstl fgy `k hl dlusl `kh Rg`kr, dgjg ksdri
tgr ke Dfihk, sieg dule`g kh Tr. Jgett a inurô ke hl
gpgsidiôe `k <606, rlzôe quk `ig l Hl Drôeidl y l sus
puohidldigeks `k ketgedks ksk t ietk h iokrlh quk hk pgeêl jìs ke lrjgeêl dge su h iokrlhisjg lrnketieg.
Juy hkmgs kstgy `k rkprgdflrhk quk l`gptlrl ke
Dfihk ksk plrt i`g, luequk fuoiksk qukri`g vkrhk `k
tkrjiel`g l éh pgr jgtivgs jìs khkvl`gs, quk hgs
quk ustk` jisjg lsinel l su dge`udtl ke sus _kdukr
`gs `k prgviedil3 pkrg hljketg quk ksgs jg tivgs quk
hk fidikrge nuokreljketlh ke Dfihk eg hk flyle fkdfg
skrhg tljoiée ke kh Rhltl, `kspués `k dlê`g _gsls, plrl ijpk`ir quk Dfihk y hl Ljéridl egs h hljlske pkr
turol`grks, sk`idigsgs y lelrq uistls, viée`gegs ke gpg
sidiôe sikjprk l hgs Ngoikreg s.
K e Kh Rrgnrksg, pkriô`idg `k Tle tilng, rk`ldtl` g
pgr ustk` ke <60;, lplrkdiô dgjg agh hktêe kh Aldue`g
g divihizldiôe y olrolrik, rkuei`g jìs tlr`k ke ue h i-
(< ) _kdukr`gs `k prgviedil, p ì n . <>1.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 154/512
L H O K _ @ I
o rg , quk hg rkprksketl l ustk` jìs dgjphktljketk quk
eienueg `k sus ksdritgs. Ks su puoh idldiôe jìs dé
hkork ke hl rklhi`l` y l hgs gmgs `k ustk` jisjg.
K h Aldue`g ks jì s gpg rtueg fgy quk ke hl épgdl `k
su puoh idldiôe. [stk` hg ksdrioiô dgetrl _gsls, y v ikek
l skrvir fgy dgetrl ustk` pgr flokrsk pukstg ke gpg
sidiôe dge su h iorg.
Aldue`g ks, eg sghljketk hl fistgril `k hl o lro lriky kh prgdksg `k hgs dlu`ih hgs lrnketiegs, sieg tljoiée
hl fistgril y kh prgdksg `k hgs krrgrks `k hl divih izldiôe
lrnketiel, rkprksketl`l pgr kh plrti`g ueitlrig.
Dgjg kstgs krrgrks vukhvke fgy l `isputlr hl `irkd
diôe `kh plês, y hg quk ks rlrg, l ijpuhsgs `kh mukz quk
hgs dge`keô, kh kstu`ig `k Aldue`g sk fldk fg y `k h
jìs vivg y plhpitletk ietkrés.
Hl gorl fl suari`g uel juti hldiôe ke kstl ýh t ijl
plrtk, quk ietkrksl dgegdkr.
Hl prijkrl k`idiôe `k Aldue`g tkeil uel ietrg`ud
diôe ke quk sk `lol hl tkgrêl `kh dlu`ih hlmk, prkske
tìe`ghg dgjg uel kxprksiôe egrjlh `k hl v i`l lrnke
tiel, y `gs dlpêtuhgs aielhks sgork kh Ngoikreg ueitlrig
y k h prksketk y pgrvkeir lrnketieg, ke quk fldêl ustk`
mus tl ldusldiôe l h hiokrlh isjg `kst itui`g `k sket i`g
prìdtidg, quk fgy rklplrkdk ke hl hudfl.
Ksl ietrg`uddiôe y ksgs `gs ýh t ijgs dlpêtuhgs fle
`kslplrkdi`g ke hl sknue`l k`idiôe `k Aldue`g, p g r
dgeskmg `kh @r. Lhsiel, rkprksketletk ldtulh `kh let i
nug plrt i`g ueitlrig. J. `k Jlzl`k, jìs fìoih drêt idg
quk kh @r. Lhsiel, eg flh hô `k jìs ke hl gorl ksgs trg
zgs supriji`gs3 pkrg kh @r. Lhsiel, jìs fìoih quk J l
zl`k ke kh dgegdijiketg `k hgs ietkrksks `k plrti`g,fizg oike `k flh hlr dgedhui`l hl oignrla êl `k \uirgnl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 155/512
G O _ L T T K H K D P L T
dge su jukrtk, y supkraieg kh prgdksg `k sus i`kls uei
tlrils. Ksl suprksiôe dljoiô kh sistkjl y kh dlrìdtkr
`kh h iorg, `kspgmìe`ghk `k su ijplrdilh i`l` ke nrle
plrtk, eg `kh tg`g.
Ksk h iorg ks kh jìs ireplrdilh `k duletgs fl ksdri
tg kh Tr . Tlrjiketg. @koiô su iespirldiôe l hgs `ksls
trks kstérihks ke rksuhtl`gs y akdue`gs ke hkddiôe, `k
hls nukrrls divihks `k <642 y <602. Hl eukvl nkekrldiôe, kxtrlül ke dikrtg jg`g l hls hudfls `k ueitlrigs
y ak`krlhks, lprg vkdf ô `k hl hkddiôe, y jìs ij plrd ilh ,
pgr su k`l`, pu`g khkvlrsk pgr hl rkahkxiôe flstl vkr
dhlrg y `lrsk duketl `kslplsigel`l `kh dlrìdtkr y dlu
sls `k hgs jlhks suari`gs. Hl muvketu` `kh Rhltl, ke
<64>, floêl yl vistg lhng `k egrjlh ke kh lsdke`iketk
`k _gsls y `kjìs dlu`ih hgs lrnketiegs3 lhng quk fl
oêl `k ldkptlohk ke kh fkdfg `k su kxistkedil ke dikrtg jg`g ijprksdie`iohk, y lhng quk floêl `k ietkjpks
tivg ke kh sistkjl `k sus rivlhks. Hl muvketu` sk `ks
prke`iô `k ueitlrigs y ak`krlhks, y sk fizg muk z ijplr
dilh `k uegs y gtrgs.
Hgs ksaukrzgs `kh plrt i`g ueitlrig, jlhgnrl`gs pgr
sknue`l vkz ke <602, mustia idlrge hls i`kls ijplrdil
hks quk hl muvketu` `koêl l hl kxpkrikedil `k hl prijk
rl hudfl, y kh Tr . Tlrjiketg, l`gptle`g kh puetg ij
plrdil h `kh dr itkrig pgh ê t idg `k hl muvk etu ` lrnketiel
`k <64>, kxphidô ke su Aldue`g, l _g sls, pgr jk`ig `k
\uirgnl, y l \uirgnl pgr kh jg`g `k skr egrjlh `k hl
vi`l lrnketiel (<) .
Hhkvô hl kxlnkrldiôe kh Tr . Tlrjiketg flstl `ka ieir
(<) Aldue`g, prij. k`idiôe., pìniels ;, 1 y <0 .‐ J k rkak riré ke tg`ls hls ditls l hl prijkrl k`idiôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 156/512
<;0 L H O K _ @ I
l \uirgnl= "Kh t ipg jìs ienkeug `kh dlrìdtkr `k hl
nukrrl divih `k hl _kpýohidl, hl a inurl jìs ljkridl
el `k h l rkv gh ud iôe ." Kh drkk kxph idlr hl rkvghudiôe lr
nketiel dge hl v i`l `k Aldue`g \uirgnl, pgrquk drkk
quk éh kxphidl suaidiketkjketk uel `k hls `gs tke`ke
dils, uel `k hls `gs aldks `ivkrsls quk hudfle ke kh
skeg `k lqukh hl sgdik`l` sienuhlr. . . Ke \uirgnl eg vk
ue dlu`ih hg sijphkjketk, sieg uel jleiakstldiôe `k hlvi`l lrnketiel, tlh dgjg hl fle fkdfg hl dghgeizldiôe
(trksdiketgs lügs) y hls pkduhilri`l`ks `kh tkrrkeg (kh
Tr. Tlrjiketg h hljl pkduhilri`l` lh `ksikrtg, quk ks
lddi`ketk `kh tkrrkeg lrnketieg). Al due `g , kxprk siôe
aikh `k uel jlekrl `k skr `k ue pukohg, `k sus prkgdu
pldigeks k iest ietgs. . . ks kh pkrsgelmk jìs sienuhlr
quk puk`l prksketlrsk l hl dgetkjphldiôe `k hgs quk
dgjprke`ke "quk ue dlu`ih hg quk kedlokzl ue nrlejgvijiketg sgdilh eg ks jìs quk kh kspkmg ke quk sk
rkahkmle ke `ijkesigeks dghgslhks hls drkkedils, hls ek
dksi`l`ks, prkgdupldigeks y fìoitgs `k uel eldiôe ke
uel épgdl `l`l `k su fistgril.
Rgr kstg (`idk kh lutgr `k Aldue `g) egs ks ekdkslrig
`ktkekregs ke hgs `ktlhhks `k hl vi`l ietkrigr `kh puk
ohg lrnketieg, plrl dgjprke`kr su I@KL, T [ RK_TGEIAI
D L D I Ô E . "
R r k s k e t l r l A l d u e ` g \ u i r g n l ‐ u e g ` k h g s j l y g r k s
jlh v l`gs quk prksket l h l f is t gr il `kh jue`g‐ dgjg
hl pkrsgeiaidldiôe, dgjg kh i`klh, dgjg kh kspkmg aikh `k
hl _kpýoh idl Lrnketiel, ks kh jlygr iesuhtg quk sk
puk`l ieakrir l ksk plês, fgekstg y oukeg, quk tikek hl
`ksnrldil `k pkrsk nuir . hl rklh izldiôe `k hl _k pýo h idl
rkprksketltivl sie tkekr plrl kh hg sieg khkjketgs ij-
pkrakdt ês ijgs. Rkrg kh iesuhtg kstì sghljketk ke hl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 157/512
G O _ L T T K H K D P L T M ; ;
kxlnkrldiôe `k ue fkdfg quk t ikek lhng `k vkr`l`krg
ke kh age`g. \uêtksk hl kxlnkrldiôe `kh lutgr `k Al
due`g, y quk`lrì uel vkr`l` fistôridl quk gtrgs letks
quk éh floêle skülhl`g yl, l slokr, quk kh dlu`ih hlmk y
su sistkjl sge arutgs elturlhks `kh ìrogh `kh `ksikrtg y
`kh plsl`g dghgeilh .
Kh Tr . Tlrjiket g kxph idl ks t l v kr`l` fut ôr idg-
pghêt idl, quk éh `ksdgegdk fgy, dge ue éxitg `k kxprksiôe y `k sketi`g, quk hg fldke `ineg `k rkprg`uddiôe
t kxt ulh .
"Judfgs ai hôsgags fle drkê`g quk hls h hleurls prk
plrlole hls v êls lh `kspgtisjg.. . Kstl h hleurl s ie
hêjitks dgestituyk ueg `k hgs rlsngs jìs egtlohks `k
hl a isgegjêl ietkrigr `k hl _kpýoh idl (Lrnketiel). . .
Ke jltkril `k dljiegs hl elturlhkzl slhvlmk `lrì hl
hky pgr judfg tikjpg, y ' hl lddiôe `k hl divih izldiôepkrjlekdkrì `éoih k iekaidlz.
"Kstl kxtkesiôe `k hls h hleurls ijprijk, pgr gtrl
plrtk, l hl vi`l `kh ietkrigr, dikrtl t ieturl lsiìtidl quk
eg `kml `k skr oike prgeuedil`l.
"Fly lhng ke hls sghk`l`ks lrnketiels quk trlk l hl
jkjgril hls sghk`l`ks lsiìt idls3 lhnuel lelhgnêl ke
duketrl kh kspêritu ketrk hl Rljpl y hls h hleurls quk
jk`ile ketrk kh Pinris y kh Kuarltks..." (Ouk eg ks rkdgr`lr quk kh lutgr eg dgegdêl ketgedks ei hl Rljpl
ei hl hhleurl lsiìtidl.)
" . . . K s k h Dlpltlz ue dlu`ih hg, dgjg ke Lsil kh mkak
`k hl dlrlvlel3 ekdksêtlsk plrl kstk `kst ieg uel vghue
tl` `k fikrrg, ue dlrìdtkr lrrgml`g flstl hl tkjkri`l`,
plrl dgetkekr hl lu`ldil y turouhkedil `k hgs a i h ioustk
rgs `k hl t ikrrl quk fl `k ngokrelr y `gjielr éh sghg
ke k h `ksljplrg `kh `ks ikr t g . . . " "L s ê ks dgjg ke h l
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 158/512
L H O K _ @ I
vi`l lrnketiel kjpikzl l kstlohkdkrsk pgr kstls pk
duh ilri`l`ks kh prk`gjieig `k hl aukrzl orutlh , hl prk
pge`krledil `kh jìs aukrtk, hl lutgri`l` sie h êjitks y
sie rkspgesloih i`l` `k hgs quk jle`le, hl mustidil l`
jieistrlt ivl s ie agrjls y s ie `koltks."
"Rgr lqukh hl kxtkesiôe sie h êjitks, tlh dgjg hl fkjgs
`ksdritg, kstìe ksplrdi`ls lquê y lh hì dltgrdk diu`l`ks
dlpitlhks `k prgviedil." . . .Hl d hlsi a idldiôe (`k `idfls d iu`l`ks) quk fldk l
ji gomktg ks hl quk rksuhtl `k hgs jk`igs `k vivir `kh
pukohg `k hls dljplüls, quk ks hg quk ieahuyk ke su dl
rìdtkr y kspêritu. . . Pg`gs hgs pukohgs lrnketiegs, slhvg
Tle Mule y Jke`gzl, v ivke `k hgs prg`udtgs `kh pls
tgrkg.
" . . . H l d iu`l` dlpitlh `k hls prgviedils plstgrl s
kxistk lhnuels vkdks kh hl sghl sie diu`l`ks jkegrks y egalhtl lhnuel ke quk kh tkrrkeg ieduhtg h hknl flstl h i
nlrsk dge hls dlh hks. Kh `ksikrtg hls dirdue`l l jìs g
jkegs `istledil, hls dkrdl, hls gprijk3 hl elturlhkzl
slhvlmk hls rk`udk l uegs kstrkdfgs glsis `k divih izldiôe
kedhlvl`gs ke ue h hleg ieduhtg `k dketkelrks `k jih hls
dul`rl`ls .
" . . .Kstu`ikjgs hl a isgegjêl kxtkrigr `k hls kxtkesls
dljplüls quk rg`kle hls d iu`l`ks y pkektrkjgs ke hlvi`l ietkrigr `k sus floitletks.
" . . .Yl h l v i`l plst gr i h egs v ukh v k ijpkesl`ljket k
l trlkr l hl ijlnieldiôe kh rkdukr`g `kh Lsil, duyls
h hleurls egs ijlnieljgs sikjprk duoikrtls lquê y lh hì
`k hls t ike`ls `kh clhjudg, `kh dgsldg g `kh ìrlok. Hl
vi`l prijit ivl `k hgs pukohgs, hl v i`l kjieketkjketk
oìrolrl y kstldigelril, hl v i`l `k Lorlflj, quk ks hl
`kh ok`uieg `k fgy, lsgjl ke hgs dljpgs lrnketiegs,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 159/512
G O _ L T T K H K D P L T *;>
luequk jg`ia idl`l pgr hl d iv i h izldiôe `k ue jg`g kx
trlüg.
" . . .K h prgnrksg kst ì sgagdl`g, pgrquk eg puk`k fl
okr prgnrksg sie hl pgsksiôe pkrjleketk `kh sukhg, sie
hl d iu`l`, quk ks hl quk `kskevukhvk hl dlpldi`l` ie
`ustrilh `kh fgjork y hk pkrjitk kxtke`kr sus l`qui
sidigeks.
" . . . I jlnielgs uel kxt kes iôe `k `gs ji h h knuls dul`rl`ls, duoikrtl tg`l `k pgohldiôe, pkrg dghgdl`ls hls
floitldigeks l dultrg hknuls `k `istledil uels `k gtrls,
l gdfg l vkdks, l `gs hls jìs dkrdlels.
"Hl sgd ik`l` fl `kslplrkd i`g dgjph kt ljket k3 quk`l
sôhg hl aljih il aku`lh , lis hl`l, rkdgedketrl`l3 y eg
floike`g sgdik`l` rkuei`l, tg`l dhlsk `k ngoikreg sk
fldk ijpgsiohk3 hl ju eidiplhi`l` eg kxistk, hl pg hêtidl
eg puk`k kmkrdkrsk y hl mustidil divih eg tikek jk`igs `klhdlezlr l hgs `khieduketks. Ineg rg si kh jue `g jg
`kreg prksketl ue néekrg `k lsgdildiôe tle jgestrug
sg dgjg éstk. . . Hl tr iou slhvlmk `k hl Rljpl kstì gr
nleizl`l jkmgr quk eukstrls dljplüls plrl kh `ks
lrrgh hg jgrlh .
"Kh prgnrksg jgrlh , hl duh turl `k hl ietkh inkedil `ks
dui`l`l ke hl tr iou ìrlok g tìrtlrl ks lquê eg sôhg `ks
dui`l`l, sieg ijpgsiohk. ·@ ôe `k dghgdlr hl 'ksdukhlplrl quk lsistle l tgjlr hkddigeks hgs eiügs `iskjiel
`gs l `ikz hknuls `k `istledil ke tg`ls `irkddigeks7
Lsê, puks, hl divihizldiôe ks `kh tg`g irrklhizlohk, hl
olrolrik ks egrjlh... H l rkh in iôe suar k hls dgeskduke
dils `k hl `isghudiôe `k hl sgdik`l`= kh durltg ks egji
elh , kh puhpitg eg tikek lu`itgrig, kh sldkr`gtk fuyk `k
hl dlpihhl sghitlril.
"Hl vi`l `kh dljpg `kskevukhvk ke kh nludfg hls
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 160/512
i ; 6 L H O K _ @ I
alduhtl`ks a êsidls, sie eienuel `k hls `k ietkh inkedil.
Tu dlrìdtkr jgrlh sk rksiketk `k su fìoitg `k triuealr
`k hgs gostìduhgs y `kh pg`kr `k hl elturlhkzl= ks
aukrtk, lht ivg, keérnidg. Tie eienuel iestruddiôe, sie
ekdksitlrhl tljpgdg, sie lük`igs `k suosistkedil dgjg
sie ekdksi`l`ks ( i) .
"@k hls dge`idigeks `k hl v i`l plstgri h , tlh dgjg hl
fl dgestitui`g hl dghgeizldiôe y hl ieduril, eldke nrlvks `iaiduhtl`ks plrl uel grnleizldiôe pghêtidl dulh
quikrl, y ju dfls j ìs plrl kh triueag `k hl divihizldiôe
kurgpkl, `k sus iestitudigeks, y `k hl riqukzl y hiokrtl`
quk sge sus dgeskdukedils.
"Dge kstl sgdik`l` ke quk hl duhturl `kh kspêritu ks
ieýtih k ijpgsiohk, `ge`k hgs ekngdigs jueidiplhks eg
kxistke, `ge`k kh oike pýohidg ks uel plhlorl sie sketi
` g , kh fgjork `gtl`g kjieketkjketk sk ksaukrzl pgrrkprg`udirsk y l`gptl plrl kh hg hgs jk`igs y hgs dl
jiegs quk keduketrl. Kh nludfg skrì ue jlhfkdfgr g
ue dlu`i h h g . . .
"Dgstujorks `k kstk néekrg rkquikrke jk`igs r inu
rgsgs `k rkprksiôe y plrl rkprijir `kslhjl`gs sk ek
dksitle mukdks jì s `kslhjl `gs lýe . Hg quk lh priedi
pig `imk `kh dlpltlz `k dlrrktls, sk lph idl kxldtljketk
l h mukz `k dljplül. Letk tg`l gtrl dgsl ekdksitl vlhgr=kh tkrrgr `k su egjork ks jìs pg`krgsg quk hgs dlstings
quk lph idl. . . Rgr supukstg, quk hl must id il quk l`jieis
trle ks `k tg`g puetg lroitrlril. . . L vkdks sukhk flokr
mukdks `k éstgs quk hg sge `k pgr vi`l y quk `kmle uel
jkjgril rkspktl`l. Rkrg hl dgedikedil `k kstgs jk`igs
kmkdut ivgs y hg lroitrlrig `k hls pkels, agrjle i`kls
( i) Aldue`g, dlp. I, plrtk i."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 161/512
G O _ L T T K H K D P L T I ; 9
(< ) Aldue`g, dlpêtuhgs I y II.
ke kh pukohg sgork kh pg`kr `k hl lutgri`l`, quk jìs
tlr`k v ikeke l prg`udir sus kakdtgs. Kh mukz sk fldk
gok`kdkr pgr su rkputldiôe `k lu`ldil tkrriohk, su lu
tgri`l`, su muidig sie agrjls, su sketkedil, su yg hg
jle`g y sus dlst ings ievketl`gs pgr éh jisjg."
Eg ghvi`kjgs quk kh lutgr fl dgesi`krl`g ksk mukz
y ksl mu`idlturl dgjg uel ekdksi`l` `k hls dgstuj
orks drkl`ls pgr hl v i`l plstgri h lrnketiel." H g q u k ` i n g ` k h m u k z ‐ p r g s i n u k ‐ k s l p h i d l o h k l h
dgjle`letk `k dljplül... Kh Ngoikreg `k hls d iu`l`ks
ks kh quk `l kh t ê tuhg `k dgjle`letk `k dljplül3 pkrg
dgjg hl diu`l` ks `éoih ke kh dljpg, sie ieahukedil y
sie l`idtgs, kh Ngoikreg kdfl jleg `k hgs fgjorks quk
jìs tkrrgr hk iespirle. . . Ks s ienuhlr quk tg`gs hgs dlu
`i h hgs `k hl rkvghudiôe lrnketiel fle si`g dgjle`letks
`k dljplül. . . Ks kh puetg `k plrt i`l plrl tg`gs hgsljoidigsgs.
"@gy tletl ijpgrtledil l kstgs pgrjkegrks, pgrquk
kh hgs skrvirìe l kxph idlr tg`gs eukstrgs akeôjkegs sg
dilhks y hl kvghudiôe quk sk fl kstl`g gorle`g ke hl
_kpýoh idl L rnket iel .
"Hl vi`l `k hgs dljpgs lrnketiegs tlh dgjg hl fk
jgst rl`g, eg ks ue ldd i`ket k v uh nlr = ks ue gr`ke `k
dgsls, ue sistkjl `k lsgdildiôe, dlrldtkrêstidg, jg rlh,
ýeidg, l ji muidig, ke kh ju e`g, y éh sghg olstl plrl kx
phidlr tg`l eukstrl rkvghudiôe" ( i ) .
Fk lfê hl pieturl quk kh Tr . Tlrjiketg fldk `kh suk
hg , `kh fgjork, `k hl vi`l, `k hl sgdik`l` egrjlh `k hl
_kpýoh idl L rnket iel .
Eg rkspge`g `k hl kxldt itu` `k hls lprkdildigeks3
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 162/512
i 1 g L H O K _ @ I
pkrd rkdgegzdg quk fly ue ieaieitg tlhketg y judfg `k
vkr`l`krg ke kh hls. Eg sge dgedksigeks quk kh lutgr fi
diksk l _gsls, dgjg prktke`k fgy quk sge sus lprkdil
digeks `k [rquizl ke Lrnirôpghis. K h lutgr ksdrioêl hg
quk drkêl uel vkr`l` aihgsôaidl.
Rgr kh sukhg kxtkesg y `ksikrtg, pgr hl dghgeizldiôe
ksplüghl jlh kstlohkdi`l, pgr hgs rkstgs `k rlzls ie`ê
nkels , pgr ksgs fkdfgs quk éh h hljl egrjlhks, y hgsge, kxphidl hl kxistkedil y hl jlekrl `k skr `k hl sg
dik`l` pghêt idl y `k hgs dlrldtkrks quk sge su rksuhtl`g
egrjlh . K h dlu`ihhg, ke tg`ls hls mkrlrquêls `k hl v i`l
lrnketiel, ks hl lutgri`l` `isdrkdigelh k irrkspgeslohk,
y ks lsê pgr uel ekdksi`l` `krivl`l `kh jg`g `k skr
`k ksl eldiôe plstgrl.
Kh Tr . Tlrjiketg eg trltl `k ksgs fkdfgs plrl losgh
vkr ei mustiaidlr kh dlu`ihhlmk, sieg plrl `kjgsatrlr pgrhl a i hgsgaêl hl rlêz egrjlh `kh pg`kr lroitrlrig ke hl _k
pýoh idl Lrnketiel, y kstlohkdkr dgjg jk`ig ýeidg `k
kxt irplrhg hl suprksiôe nrl`ulh y hketl `k hls dlusls
elturlhks quk hg fldêle kxistir. Ksl ai hgsgaêl dge`udêl
`krkdfg l hl l`gpdiôe `k uel pghêt idl tghkrletk, pldike
tk , jg`krl`l, ke hl _kpýoh idl Lrnketiel, dgjg hl quk
skrvêl ke Dfihk `k hkddiôe y kmkjphg ke ksl épgdl kh
lut gr `k Aldue`g.
@k ksl `gdtriel rksuhtlol quk kh dlu`ih hlmk ks ue jlh,
pkrg quk ksk jlh ks ue fkdfg y ue fkdfg lrrlinl`g,
prgaue`g y egrjlh 3 quk krl ekdkslr ig dgjolt ir h g nrl
`ulhjketk, dgjoltirhg ke sus dlusls, eg ke ue rksuhtl
`g lishl`g.
Dgjoltir kh dlu`ih hg y kh dlu`ih hlmk quikrk `kdir ldl
olr dge kh pg`kr `isdrkdigelh, g hg quk ks inulhjketk,
kh `krkdfg y hl hiokrtl`. Rkrg si kh dlu`ih hg ks uel kx-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 163/512
GO_LT TKHKDPLT h1h
prksiôe ekdkslril y ýtih `k hl v i`l plstgrlh , tlh dulh
fgy kxistk, eg fly j k ` i g `k ldlolrhg (sknýe kh s is
tkjl `k Aldue`g) quk dgedhuir dge kh `ks ikr t g , dge
hls `istledils, dge kh lis hljiketg jltkrilh , dge hl eu
h i`l` ie`ustrilh , quk fldke kxist ir lh dlu`ih hg dgjg
su rksuhtl`g hônidg y egrjlh . Fk lfê hl pghêtidl `k hl
rlzôe, hl pghêt idl skesltl, quk plrt k `k `ge`k `kok
plrt ir , `kh kstu`ig ijplrdilh `kh sukhg, `kh fgjork, `k
hl sgdik`l` pkduhilrks `k su lphidldiôe.
· K s l krl hl pghêt idl `k p r g n r k s g y `k j k m g r l quk
sk floêl sknui`g flstl ketgedks7 Eg.
K e a r k e t k `k ksk jlh quk egs `kmô hl dghgeil, y quk
egs dgeskrvl y egs dgeskrv lrì kh `ksikrtg, fkjgs tk
ei`g gtrg jlh, quk tljoiée kstu`iô kh lutgr `k Al-
due`g ke <60; y quk fgy fl g h v i`l`g ket krljket k=
K s hl pghêt idl `kh plrt i`g h iokrlh kxlh tl`g, quk ` k s d g egdike`g hg quk floêl `k egrjlh ke kh fkdfg `kh d l u
`ihhlmk, quisg* suprijirhg `k ue ngh pk, yl sledigele`g
orusdljketk hls iestitudigeks jìs l`khletl`ls `k hl
K u r g p l `kh sinhg VIV, yl ausi hle`g g suprijike`g l
hg s dlu`ihhgs. @ kh let k `kh pg`kr irrkspgeslohk, sk lhzô
hl h iokrtl` gjeêjg`l, y sk quisg rkjk`ilr kh ` k s p g
tisjg `kh ltrlsg dge kh `kspgtisjg `kh p r g n r k s g = hl
vighkedil dge hl v ighkedil.K e hl _kpýoh idl L rnket iel sk vke l ue t ikjpg `gs
divih izldigeks `istietls ke ue jisjg sukhg (`kdêl kh
T r . T l r j i k e t g ) = uel eldiketk, quk sie dgegdijiketg
`k hg quk t ikek sgork su dlokzl , kstì rkj k`le`g hgs
ksaukrzgs ienkeugs y pgpuhlrks `k hl K ` l ` J k ` i l 3
gtrl quk, sie dui`lrsk `k hg quk t ikek l sus piks, ie
tketl rklhizlr hgs ýh t ijgs rksuhtl`gs `k hl d iv i h i zl
d iôe kurgpkl3 kh sinhg V I V y kh s in hg VI I v iv ke mue-G O C L T T K H K D P L T . ‐ P g j g Q . <<
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 164/512
IÔ? L H O K _ @ I
t g s = kh ueg, `ketrg `k hls diu`l`ks3 kh gtrg, ke hls
dljplüls ( i ) .
H l i`kl `k `gs divih izldigek s ietkjp kstivls ke
prkskedil, t ikek judfg `k dikrtg3 pkrg kh lutgr sk
kquivgdl ke hl hgdlhizldiôe quk fldk `k kh hls, a i mle`g
uel ke hls diu`l`ks y gtrl ke hls dljplüls. Jìs l`k
hletk flré vkr hls dgeskduke dils prìdtidl s `k kstk
krrgr dgetrl hgs ietkrksks `k hl plz y `kh gr`ke kehl Ljéridl `kh Tur.
Rkrg tkekjgs yl d hlrl y tkrjieletkjketk kstlohk
di`g pgr kh lutgr `k Aldue`g quk kh plrti` g gpu kstg
l hg quk éh h hljl dlu`ihhlmk rkprksketlol uel divih i
zldiôe irrklhizlohk pgr iel`kdul`l l hl jlekrl `k skr
prksketk y egrjlh `kh plês, y quk su rivlh eg krl jk
egs utgpistl ke sus dleltgs `k rktrgnrl`ldiôe. Tknýe ksg, hl vkr`l`krl divih izldiôe, ks `kdir, hl divih i
zldiôe quk dgevkeêl l hls dge`idigeks pkduhilrks `kh
plês eg kxistêl, eg tkeêl skrvi`grks ei rkprksketletks
ke hl _kpýohidl Lrnketiel flstl <6?;, sknýe kh lutgr
`k Aldue`g.
[e plrti`g kstlol ue sinhg ltrìs, kh gtrg ue sinhg
l`khletk3 eienueg kstlol ke su sinhg. Alhtô kh ouke
sketi`g, quk eg kstì ei l`khletk ei ltrìs= kstì sikjprk `ge`k `kok kstlr. Y kh ouke sketi`g ke Tu`-Ljé-
ridl kstì jìs dkrdl `k hl rklhi`l` iejk`iltl y plhpi
tletk quk `k I24 h iorgs quk egs kevêl hl Kurgpl `kh
s in h g x ix quk skrì k h s in h g xxi `k Tu`-L jéridl .
L s ê , kh nludfg lrnketieg, kh fldke`l`g, kh ekngdiletk,
sge jìs lptgs plrl hl pghêt idl prìdtidl quk eukstrgs
(<) Aldue`g, p ì n ; 1
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 165/512
G O _ L T T K H K D P L T <14
lhujegs dru`gs `k \uiekt y Jigfkhkt 3 jlkstrgs quk
t g`gs dgegdke, jkegs Tu`-L jéridl .
Y ke kakdtg, sgork ksls h hleurls, quk sknýe hgs
aihôsgags prkplrl ole hls vêls lh `kspgtisjg, quk ke
jlt kr ils `k dljieg rkdioirìe pgr hlrng tikjpg hl hky
`k hl elturlhkzl slhvlmk, d u y l kxtkesiôe ijprij k l hl
vi`l dikrtl tieturl lsiìtidl y fldk pkeslr ke hl hhl
eurl `kh Pinris y `kh Kuarltks3 sgork ksls <0 diu`l`ks ksplrdi`ls lqu ê y lhhì ke hl kxtkesiôe sie hêjitks,
dirdue`l`ls, dkrdl`ls, gpriji`ls pgr kh `ksikrtg 3 ke
ksl sghk`l` lrnketiel, ijlnke vivl `kh Lsil, ke quk
kh prgnrksg kstì sgagdl`g, pgrquk e g puk`k flokr prg
nrksg sie hl pgsksiôe pkrj leketk `kh sukhg3 ke quk
hl divihizldiôe ks `kh tg`g irrklhizlohk y hl olrolrik
egrjlh3 ke quk kh fgj ork, ie`kpke`iketk `k tg`l ek
dksi`l`, hiork `k tg`l sumkdiôe, sie i`kls `k Ngoikreg ,
pgrquk tg`g gr`ke rknuhlr y sistkjl `g sk fldk `k
tg`g puetg ijpgsiohk, y ke quk ksl vi`l eg ks ue ld
di`ketk, sieg ue gr` ke `k dgsls, ue sistkjl `k lsg
dildiôe egrjlh, ýeidg ke kh jue`g3 ·ietketô kh plr
ti`g fgstih lh dlu`ihhlmk kstlohkdkr ue Ngo ikreg quk
tuviksk lhng `k lsiìtidg, dgjg kh sukhg `k su lphidl
diôe, y ke quk hls rknhls `kh Ngoikreg rkprksketltivg
ienhés g egrtkljkridleg dk`ikske `k su ringr l hls pkduhilrks `k ksk sukhg y `k ksl sgdik`l`, quk el`l tik
eke `k ienhés ei `k arledés `kh s in hg x i x a E l` l
`k ksg.
·\ué fidikrge hgs h iokrlhks lrnketiegs7 @ênlhg kh
Tr. Tlrjiketg jisjg= "Qk` hg quk fl sudk`i`g. .Hls
`gdtriels pghêt idls `k quk hgs ueitlrigs sk floêle lh i
jketl`g flstl <6?9 krle iedgjphktls k iesuaidiketks
plrl kstlohkdkr kh Ngoikreg y hl h iokrtl`3 olstô quk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 166/512
<10 L H O K _ @ I
sk ln i t lsk h l Rljpl‐ kst l Rljpl rkokh `k, quk fldk
dulrketl lügs hlezl m iektks l `ksjgrgelr, olmg kh pik
`k sus dlolhhgs, hls iestitudigeks divih izl`ls `k hls
d iu`l`ks (< )‐ ols t ô quk sk ln i tlsk h l Rlj pl plrl
kdflr pgr t ikrrl su k`ia id ig, olsl`g sgork lrkel" (?) .
" _ i v l ` l v i l r k e u e d i l , ke rlzôe `k quk hl vghuetl`
`k hgs pukohgs kstì ke gpgsidiôe''... ¡F izg o ike ke rk
euedilr _ivl`lvil tkeêl pgr jisiôe prksketlregs khdgest itudigelh isjg `k Okemljêe Dgestlet , dge tg`ls
s u s plhlorls fukdls, sus `kdkpdigeks y sus ri`iduhk
dks. _iv l`lv il inegrlol quk. . . "Hgs pukoh gs , ke su
iealedil, sge uegs eiügs quk el`l prkvée, quk el`l
dgegdke, y ks prkdisg quk hgs fgjorks `k lh tl prkvi
siôe y `k lhtl dgjprkesiôe hks sirvle `k pl`rks" (4).
"@grrkng, quk fl h hknl`g lh Ngoikreg pgr hl gpg
sidiôe plrhljketlril y hl pghéjidl, trltl `k ltrlkrskl hgs ueitlrigs, l quikeks fl vkedi`g. Rkrg hgs plrt i
`gs eg tikeke dlri`l` ei prkvisiôe. Hgs ueitlrigs sk hk
rêke ke hls olrols, sk dgjphgtle y sk plsle hl plhl
o r l = " Q l d i h l ‐ ` i d k e ‐ , ` k m é j g s h k d l k r " ( 0 ) .
"Kh i .² `k @idikjork ljlekdikrge agrjl`gs ke
il phlzl `k hl Qidtgril hgs Dukrpgs `k h êekl `kskjolr-
(< ) Dljplül, pìn. <2;. ‐ Kh Tr. Tlrj iketg dgeaue`k hl
Rljpl dge hls dljplüls. Hl Rljpl ks floitl`l pgr ie`ênk
els 3 euedl hgs ie`igs fle fghhl`g eukstrls dlp itlhks.‐ Tl e
Eidghìs, Lrkdg, Humle, kh Jgetk, ktd. eg sge hl Rljpl, pkrg
sge hl dljplül `k Oukegs Lirks, quk euegl sk jgviô sieg
pgr ieahukedils slhi`ls `k hl dlpitlh. Hl dljplül ks iestru
jketg, eg ue pg`kr quk ieidil.
(?) Aldue`g, pìn. 4 <?.
(4 ) Aldue`g, pìn. <14 .(0 ) Aldue`g, pìn. <1>.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 167/512
G O _ L T T K H K D P L T <1;
d l`gs . K h ngokrel`gr @ grrkng floêl t gjl`g h l dlj
plül3 tg s ueitlrigs h hkelole hls phlzls, fke`ike`g kh
lirk dge sus vivls y sus nritgs `k triueag. L h n u e g s
`êls `kspués, >22 dgrldkrgs, jle`l`gs pgr <0 gaidil
hks nkekrlhks, slhêle pgr hl dlhhk `kh Rkrý dge rujog
l hl Rljpl, l kedgetrlr lhnuegs jih hlrks `k nlu
d f g s . . . , kedlokzl`gs pgr @ grrkng y _gsls . [e jg
jketg `kspués kstlol kh dljpg h hkeg `k dl`ìvkrks, ylh `êl sinuiketk ue oizlrrg gaidilh, quk fgy kstì lh skr-,
vidig `k Dfihk, ketrknlol ke kh dulrtkh nkekrlh l @g
rrkng prisigekrg. [el fgrl jìs tlr`k kh dl`ìvkr `k
@ g r r k n g yldêl trlsplsl`g l olhlzgs" (<) .
Hgs quk lsê leiquihlrge uel lutgri`l` quk hks
`isnustlol, dge kh a ie `k kstlohkdkr hl vkr`l`krl lu
tgri`l`, inegrlole hls vkr`l`ks dgetkei`ls ke hl si
nuiket k pìn iel `kh Tr . Tlrjiket g= "Dule`g k h jlh
kxistk ks pgrquk kstì ke hls dgsls, y lhhê 'sghlj ketk fl
`k ir l ousdìrskhk= si ue fgjork hg rkprksketl, fl
dike`g `kslplrkdkr hl pkrsgeiaidldiôe, sk hk rkeu kvl.
Déslr rkeldiô jìs tkjiohk quk Gdtlvig". "Kstk sket ir
` k H . O h l e d ‐ p r g s i n u k T l r j i k e t g ‐ , k x p r k s l ` g l e
tks pgr Hkrjieikr y gtrgs jih , keskül`g pgr hl Fis
tgril tletls vkdks, skrêl ue leldrgeisjg gomktlrhg leukstrgs plrt i`gs flstl <6?9, k`udl`gs ke hls kxlnk
rl`ls i`kls `k Jlohy, _lyelh , _gussklu, sgork hgs
`éspgtls, hl tirleêl y tletls gtrls plhlorls quk lue
vkjgs, quiedk lügs `kspués, agrjle`g kh age`g `k
hls puohidldigeks `k hl Rrkesl. Hlvlhhk eg sloêl pgr
ketgedks quk jltle`g éh dukrpg eg sk jltl kh lhjl,
(< ) Aldue`g, p ì n , <16.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 168/512
i 1 1 L H O K _ @ I
y quk hgs pkrsgelmks pghêt idgs trlke su dlrìdtkr y su
kxistkedil `kh age`g `k hls i`kls, ietkrksks y a ieks `kh
plrt i`g quk rkprksket le ." "L ue aus i h le`g l _gsls , h l
dljplül eg florêl dlrkdi`g `k rkprksketletks, y eg
sk florêl fkdfg jls quk dljoilr ue dul`rg fistôridg
p g r g t r g " ( i ) .
Rgr a ie ustk` dlrldtkrizl `kh jg`g sinuiketk kh
plr ti`g quk ke <6?; eg ldkrtô l au e`l r hl lutg ri`l` r"Kh let inug plrt i`g ueitlrig sudujoiô fldk judfgs
lügs . Rkrg ke jk`ig `k sus `ksldikrtgs k i husigeks
aletìstidls tkeêl tletg `k egohk y nrle`k, quk hl nk
ekrldiôe quk hk sudk`k hk `kok hgs jìs pgjpgsgs fg
egrks aýekorks. Judfgs `k lqukh hgs fgjorks quk`le
lýe ketrk egsgtrgs (ke <60;)3 pkrg eg yl dgjg plr
t i`g grnleizl`g3 sge hls jgjils `k hl _kpýoh idl Lr
nketiel". . . "Kstgs ueitlrigs `kh lüg ?; agrjle ue
tipg skplrl`g, quk egsgtrgs slokjgs `istienuir pgr hl
ainurl, pgr hgs jg`lhks, pgr kh tgeg `k hl vgz y pgr
hls i`kls". . . "Hls aôrjuhls hknlhks dge kh duh tg kxtk
rigr quk rie`k l sus ê`ghgs, hl Dgestitudiôe, hls nl
rletêls ie`ivi`ulhks. Tu rkh iniôe ks kh pgrvkeir `k hl
_kpýohidl, duyl ijlnke dghgslh , ie`kaieiohk.. . , eg hk-
`kml gduplrsk `k hgs fkdfgs quk prkskedil. . . Ks ijpgsiohk ijlnielrsk uel nkekrldiôe jìs rlzgel`grl,
j ìs `k`udtivl y quk flyl dlrkdi`g ke jìs lhtg nrl`g
`k sketi`g prìdtidg. Hhknl hl egt id il `k ue tr iueag `k
sus kekjings3 tg`gs hg rkpitke3 kh plrtk gaidilh hg `k
tlh hl 3 hgs `isp krsg s vike ke fkri`g s. [ e ueitlrig eg-
drkk ke kh triueag, y sk aue`l ke rlzgeks tle dgedhu-
(< ) Aldue`g, p ì n . <19.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 169/512
GO_LT TKHKDPLT < 1 >
ykütks, quk vukstrgs gmgs eg drkke luequk kstée vike-
` g " (<) .
·Rg`êl ue plrt i`g tle rlzgel`gr dgjprke`kr hl
lutgri`l` ke su grinke ai hgsôaidg k fistôridg tlh dgjg
hg kxprksô ustk` dge tletg tlhketg ke hls sinuiketks
h êekls= "Dule`g hl lutgri`l` ks sldl`l `k su dketrg
plrl aue`lrhl ke gtrl plrtk, plsl judfg tikjpg letks
`k kdflr rlêdks. Kh _kpuohidlel (pkriô`idg pipiôhg) ` kdêl kh gtrg `êl (ke <60;) < u k · l lutgri`l` eg ks jls
quk ue dgevkeig ketrk ngokrel etks y ngokrel `gs.'*
" L q u ê f l y j u d f g s u e i t l r i g s t g ` l v ê l ‐ k x d h l j l o l u s
t k ` ‐ . Hl lutgri`l` sk aue`l ke kh lsketijiketg ie
`khiokrl`g‐`kdêl ustk`‐ qué uel eldiôe `l l ue fk
dfg pkrjleketk. @ge`k fly `kh iokrldiôe y vghuetl`
eg fly lut gr i`l`" (?) .
Tk vk, puks, quk, dgjg egsgtrgs hgs môvkeks `k
Oukegs Lirks ke <646, ustk` vig ke <60; `gs pghêt i
dls krrl`ls, ke hls quk sknuêle hgs `gs letinugs plr
t i`gs lrnketiegs= hl `k hl K`l` Jk`il ke kh ak`krlh
y hl `kh s in hg xix `k Kurgpl ke kh ueitlrig, quk eg
slok hg quk tikek l sus piks ke Tu`-Ljéridl.
Kxph idô ustk` hgs jlhks `kh plês pgr hgs krrgrks
`k ueg y gtrg plrti`g.Tkplrìe`gsk `k ljogs, ie`idô hl pghêt idl quk dge
vke`rêl ke kh pgrvkeir= hl `k jg `krldiôe (4), quk k` u -
(<) Ks tl lhusiôe `kh lutgr `k Aldue`g, pìn. <4>, sk `i
rinêl lh @r. L hsiel , quk ke <602 prgoô pgr kh rlzge ljiketg
quk eg floêl tkei`g hunlr hl dgegdi`l oltlhhl `k "\ukorldfg-
krrl`g ".
(?) Aldue`g, p ì n 4 < 9(4) Aldue`g, p ì n < 4 9
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 170/512
i 1 6 L H O K _ @ I
dl, y eg hl kxlh tl`l, quk suprijk ( i) . "Ei drkg ijpg
siohk '‐`kdêl ustk`‐quk l hl dlê`l `k _gsls sk su
dk`l iejk`iltljketk kh gr`ke. . . , pgr hg j isjg quk
hls prktkesigeks kxlnkrl`l s `k hiokrtl` quk lorinlole
hgs ueitlrigs fle trlê`g rksuhtl`gs tle dlhlj itgsgs,
hgs pghêtidgs skrìe ke l`khletk pru`ketks ke sus prg
pôsitgs, hgs plrti`gs j k`i`gs ke sus kxinkedils (?).
Dlê`g _gsls y h hknl`l hl gpgrtuei`l` `k aue`lrhl lutgri`l`, `k drklr kh Ngoikreg rknuhlr `k hl _k
pýoh idl, ·qué fl fkdfg ustk`7 Ghvi`lr sus jìxijls
`k <60;, plrl ir jìs hkmgs ke ltrlsg pghêt idg quk hgs
•ueitlrigs `k <6?9, dge`kel`gs pgr ustk` ke ksk t ikjpg.
H l lutgri`l ` lrnke tiel surniô `k hgs fkdfgs ke
Akorkrg `k <6;?, su auketk gr`ielril y egrjlh . Jk
rkdêl su kxistkedil, pukstg quk kjlelol `k ue fkdfg
`k h iokrtl` (ustk` jisjg floêl dgetrioui`g l drklrhl).Rkrg `kspués `k eldi`l, ·qué fizg ustk`7 Tk kerghô
ke hls ühls `kh @r. Lhsiel, ueitlrig `k <6?9, y hg lyu
`ô l dgj oltir ksl lutg ri`l` eldiketk pgr vidig s `k
agrjl, pgrquk eg krl dgeagrjk l hls rknhls dgest i
tudigelhks `k Okemljêe Dgesitlet, pgrquk hl `isdusiôe
y hl `khiokrldiôe jìs h iorks y jìs dgjphktls eg fl
oêle prkdk`i`g l su slediôe.
K h ldu kr`g `k. Tle Eidg hìs, iestitui`g plrl dultrg `êls, aué kxljiel`g dgjg ue dgetrltg `k @krk
dfg divih , y hl pghêt idl lrnketiel aué rk`udi`l l ue
phkitg `k euhi`l`ks, ke quk sk lpurô hl dfidlel `kh
a grg . Tk rkiestlhô hl Rrkesl, kh sistkjl khkdtgrlh y
tg`g kh ngoikreg iekxpkrtg keslyl`g pgr _i vl` lvi l
(< ) Aldue`g, p ì n . <19.(?) Aldue`g, p ì n . 4 <9. . 3
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 171/512
G O _ L T T K H K D P L T I19
`kspués `kh lüg ?2, quk floêl si`g grinke `k hl ieue
`ldiôe `kjgdrìt idl quk kenke`rô l _gsls3 y lh fgj
ork quk suspke`iô ksls iestitudigeks ke prkskedil `k
hl tkjpkstl` quk eldêl `k kh hls pgr sknue`l vkz sk hk
ltldô dgjg t irleg, ke `kakesl `k ksls fkrrljiketls
pkrpktuls `k iequiktu`. Y ustk`, quk floêl dlhia idl`g
`k iel`kdul`gs ksk Ngoikreg y ksls iestitudigeks `k
_ivl`lvil, sk dgevirt iô ke su jìs dlhurgsg `kakesgr,plrl kstgrolr kh kstlohkdijiketg `k hl lutgri`l`, quk
ks ijpgsiohk, sknýe ustk`, `ge`k eg fly `khiokrldiôe
y vghuetl` (<) .
·Krl hl pkrsgel `k [rquizl kh jgtivg `k ksl rk
sistkedil, i hônidl g iedgeskduketk7 ·Drkêl ustk` quk sk
ekdksitlol fgjork jìs purg plrl `kmlrhk pgr khkd
diôe hl lutgri`l` quk hk floêle `l`g hls dgsls7
Rkrg ustk` `koiô vkr quk hg quk `le l huz hls dg
sls eg ks aìdih legel`lrhg pgr khkddiôe. Ke sknue`g
hunlr, quk [rquizl krl `ineg `kh Rg`kr
Ging rkpkt ir l oukegs fgjorks, quk el`l fle fk
dfg e i aue`l`g= "Yg eg drkg ke [rquizl3 el`l kspk
rg `k éh" .
L ksk pirrgeisjg dgevikek kstk hkenulmk= ·Drkk us
tk` quk _gsls fl dlê`g `kh Rg`kr, g hg supgek ngokrele`g t g`lv êl ke Oukegs L irks7
·Drkk ustk` quk hgs rêgs lrnketiegs sge h iorks y
quk hl Kurgpl y sus hudks puk`ke ketrlr ke il _kpý
oh idl Lr nk etie l pgr `ikz pukrtls `iakrke tks7 ·D rkk
ustk` quk kstg ks ue fkdfg g ks ue duketg ìrlok7
·Drkk ustk` quk fly ue Dgenrksg rkuei`g plrl `lr
(< ) Aldue`g, p ì n . <49.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 172/512
L H O K _ @ I
uel Dgestitudiôe, g pikesl ustk` quk ks suküg hl prk
skedil `k ksk Dukrpg7
·Hk plrkdke l ustk` akdue`gs ksgs fkdfgs7 ·Kh plr
ti`g ueitlrig fl rklhizl`g mljìs hgs prijkrgs, ei `k
vkietk lügs l kstl plrtk kh ýht ijg7
Ruks oike, tg`g ksg ks gorl `kh fgjork ke quike
eg drkke hgs quk t ikeke aukrzls `k Férduhks plrl
drkkr ke hl euhi`l` y ke hl ijpgtkedil, ldrk`itl`lspgr vkietk lügs `k `ksldikrtgs.
Kh dlrìdtkr pkrsgelh , dgjg gomkdiôe l hl lutgri`l`,
ks pgork y ri`êduhg sgaisjl. ·Drkk ustk` quk Tletg
@gjieng auksk ue jlh fgjork7 Pg`g hg dgetrlrig,
krl lhng jìs quk fgjork oukeg= krl ue sletg, y sie
kjolrng, ievketô hl Iequisid iôe, plrl qukjlr vivgs
l hgs fgjorks quk pkeslole dge h iokrtl`.
·Drkk ustk` quk hgs sgh`l`gs quk egs `ikrge hl ie`kpke`kedil ljkridlel krle pkrsgelhjketk jìs jg
rlhks, jì s sgorigs, jìs oukegs quk hgs rkvkrk e`gs
pl`rks mksuêtls, quk fuoikrle ktkreizl`g eukstrl su
mkdiôe l hl Ksplül si eg sk vle7 Tu kmkjphg egs ke
skül quk eg olstl slokr hls jltkjìtidls y kh nrikng
plrl skr sgh`l`g `k hl h iokrtl`, ei olstl inegrlr ksls
dgsls plrl skrhg `kh ltrlsg. Dge hl jkmgr ietkediôe
sk puk`k `ksghlr kh jue`g, y jiketrls quk`k lh krrgrhl kxdusl `k hl siedkri`l` skrì jìs tkjiohk quk kh
`ghg , pgrquk skrì jìs kxduslohk.
Q g h v i k e ` g l Aldue`g, y dge kstk j gtivg lh age` g
`k hl dukst iôe lrnketiel‐quk sk rk`udk `k dulrketl
lügs l kstl plrtk l ie`lnlr dôjg sk fl `k agrjlr hl
lutgri`l`‐flré egtlr kh nrlvk krrgr quk ustk` pl
`kdk dule`g kxphidl tg`l hl rkvghudiôe `kjgdrìtidl y
divih lrnketiels, pgr kh ieahumg `k hl Rljpl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 173/512
G O _ L T T K H K D P L T
Kh lishljiketg dghgeilh floêl tkei`g l kstgs plêsks
l trksdiketgs lügs `k hl Kurgpl rkprksketltivl. Hl rk
vghudiôe, quk ldloô kh lishljiketg pghêt idg `k ue `êlplrl gtrg, pusg ke prkskedil hl sgdik`l` ksplüghl `kh
sin hg x v i y hls i`kls `kh s in hg x i x `k hl Ku rgp l eg
pkeiesuhlr.
Hl nukrrl `k hl rkvghudiôe eg dgesist iô ke kh dfg
quk lrjl`g `k ksls sgdik`l`ks. Eienýe `kakesgr ljkridleg tuvg hl sgdik`l` rklhistl ksplüghl. Aué hl nukrrl ketrk ljkridlegs y ksplüghks. Ketrk dghgegs quk
qukrêle kjledipldiôe y jktrgpghitlegs quk qukrêle
`gjielregs. Kh priedipig rkpuohidleg eg tuvg ue sghggpgsitgr ljkridleg. Eg tkeike`g l`vkrslrigs, éh eg pg
`êl skr dlusl `k hudfl. H g s plrti`gs aukrg e pkrsg
elhks.
Hl `ivkrsi`l` y gpgsidiôe ketrk hg letinug y hg eukvg pu`g skr ue luxih ig `k hl hudfl3 pkrg sôhg lddksg
riljketk, puks, hg rkpitg, kh letinug rénijke eg tuvg
`kakesgrks lrnketiegs. Ledfgrkel, Jk`rleg y gtrgs
ak`krlhks sge sineltlrigs `kh ldtl `k hl Ie`kpke`ke
dil, a irjl`l ke Pudujìe ke i6iô.
Rkrg supôenlsk quk tlh `ivkrsi`l` dgestituyksk kh
age`g `k hl nukrrl d iv i h lrnketiel3 pgr hg jkegs, us
tk` sk kxtrlvêl `k hl vkr`l` fistôridl lh hgdlhizlr kslsi`kls dgjg hg fldk.
[stk` pgek ke hgs dljpgs hl K`l` Jk`il y kh le
tinug rénijke ksplügh, y ke hls diu`l`ks kh s in hg xix
y kh jg`kreg rénijke.
Hl vistl egs keskül quk eg ks lsê . Hl dghgeil, ks
`kdir, hl K`l` Jk`il `k hl Kurgpl kstlol ke hgs dlj
pgs y kstlol ke hls diu`l`ks, hg jisjg quk floêl kxis
ti`g ke Kurgpl. Hl rkvghudiôe l su vkz, ks `kdir, kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 174/512
Ê>? L H O K _ @ I
sinhg xix `k hl Kurgpl, ievl`iô tg`g eukstrg sukhg,
lorlzô hgs dljpgs y hls diu`l`ks. @k ljols plrtks sl
h ikrge hgs kmérditgs quk dgequistlrge hl ie`kpke`kedil.
Hls d iu`l`ks `ikrge iealetks3 hgs dljpgs, dlolh hkrêls .
H g s nludfgs euedl fle si`g rklhistls `kspués `k <6<2.
Hgs dljpgs aukrge sikjprk kh olhulrtk `k eukstrl
ie`kpke`kedil, y kh plisleg, kh nludfg, su prijkr sgh
`l`g. Dltgrdk ksdul`rgeks `k Dlolhhkrêl kstrkdflrge yprkdipitlrge l ^itkhgt ke hl `krrgtl.
Tle J lrt êe , Tuìrkz , h gs Ekdgdfkls , Hlv lh h k , Hl-J l
`ri`, Rrienhks, ktd., aukrge gaidilhks `k nludfgs, pgrquk
aukrge mkaks `k Dlolhhkrêl, quk sk dgjpgeêl `k dlj
pksiegs, y eg `k zlpltkrgs y slstrks.
Hls v id t gr ils `k Tle Hgrkezg, Pudujìe, Dfldloudg,
_êg-Oljol, Ridfiedfl, Mueêe k I tuzlienô, sge vidtg
rils quk sk `koke l eukstrgs dljpksiegs, puks sk gotu
vikrge priediplhjketk pgr hl Dlolhhkrêl, pu`ike`g juy
oike `kdirsk quk hl Ksplül aué kdfl`l `k kstgs plêsks
l hlzg y oghl.
@k hgs dljpgs ks eldi`l hl kxistkedil eukvl `k kstl
Ljéridl3 `k kh hgs slh iô kh pg`kr quk kdfô l hl Ksplül,
rkaunil`l lh a ie `kh dghgeilmk ke hls diu`l`ks, y `k kh hgs
slh`rì hl lutgri`l` ljkridlel, quk rkkjphldk hl suyl,pgrquk kh hgs sge hl Ljéridl `kh Tu`, quk sk `kaiek=
" ø e `ks ikr tg pgr rknh l , pgoh l`g pgr k xdkp d iôe ."
Hl pghêt idl quk eg skpl lpgylrsk ke eukstrgs dlj
pgs plrl rksghvkr kh prgohkjl `k eukstrl grnleizldiôe
y prgnrksg, skrì diknl, pgrquk `ksdgegdkrì hl ýeidl pl
hledl quk fldk jgvkr kstk jue`g `kspgohl`g. ·@gji
elr kh `ksikrtg sie kh fgjork `kh `ksikrtg, ks dgsl quk
tkenl sket i`g dgjýe7 Tikjprk quk vkìis ke Tu`-Ljé-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 175/512
G O _ L T T K H K D P L T M > 4
ridl gtrl dgsl quk ue jue`g `kspgohl`g, iedurriréis
ke krrgr.
Eg ldflquéis l `gs dljpgs il lelrquêl. Khhl fl si`g
fiml `k hl rkvghudiôe, quk fl `ivi`i`g dljpgs y d iu
`l`ks.
Hl hgdlhizldiôe `k hl divih izldiôe ke hls diu`l`ks y
hl olrolrik ke hls dljplüls, ks ue krrgr `k fistgril y
`k goskrvldiôe, y jleletilh `k lelrquêl y `k letipltêlslrtiaidilhks ketrk 'hgdlhi`l`ks quk sk ekdksitle y dgj
phktle jutuljketk. ·Ke qué plês `kh jue`g eg ks hl
dljplül jìs ieduhtl quk Fls diu`l`ks7
Kh dltkdisjg `k ksl alhsl `gdtriel ks kh Aldue`g.
Ti auksk prkdisg hgdlhizlr kh kspêritu eukvg y kh kspê
r itu v ikmg ke Tu`-Ljéridl, hl s ijphk goskrvldiôe egs
flrêl vkr quk hl Ku rgp l `kh s in hg x i x , ltrlê`l pgh
hl elvknldiôe, kh dgjkrdig y hl kjinrldiôe, kstì ke hlsprgviedils `kh h i tgrlh , y kh plsl`g jìs plrt iduhlrjketk
ke hls d iu`l`ks jk`itkrrìekls- Kstg sk dgjprke`k,
pgrquk sk vk, tgdl y plhpl.
Fk lfê su puoh idldiôe jìs déhkork `k duletls fl
`l`g l huz dgetrl _gsls. Aldue`g ks _gsls dge gtrg
egjork.
Rkrg si sus trlolmgs `k `ikz lügs ke hl Rrkesl eg
rkprksketle sldriaidigs quk hk flnle jkrkdk`gr `kM Rg`kr, ·rkprksketle lh jkegs hl dikedil pghêt idl y hl ies
truddiôe ke dgsls pýohidls, quk `le `l dgjpktkedil `k
fgjork `k kstl`g7
Fk fkdfg egtlr quk sus trlolmgs pgh ê t idgs eg plsle
`k nldktls. Hl dikedil pýohidl eg hk `kok ue h iorg `gn
jìtidg, ei ue trlolmg fistôridg `k quk puk`l kdflr
jleg kh fgjork `k Kstl`g g kh kstu`iletk `k @krkdfg
pýohidg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 176/512
L H O K _ @ I
Hl Rrkesl pkriô`idl `kskjpkül`l pgr hlrngs lügs,
hkmgs `k skr ksdukhl `k fgjork `k Kstl`g, ks gdupldiôe
ke quk sk pikr`ke hls dulhi`l`ks plrl skrhg. Hl rlzôeks govil. Hl rkskrvl, hl jk`itldiôe `ktkei`l, hl kspkrl,
quk sge hls dulhi`l`ks `kh kstl`istl, skrêle hl ruiel `k
ue pkrig`istl, quk t ikek quk pkeslr lh plsg quk ksdriok,pgr eg `kdir `kspués. Fgjork prgtgdghg, .jìquiel `k
`ivuhnldiôe y puohidi`l`, flohlr letk éh ks flohlr letkksdrioleg y `gs tkstings, ks `idtlr lrtêduhgs k`itgrilhks,
`ispgsidiôe kaidldêsijl plrl kelmkelr hl dgeailezl `kquk tletg ekdksitl kh fgjork `k Kstl`g. Rgr gtrl plrtk,
hl Rrkesl, dgjg kh prgsdkeig, `kslrrghhl hl vlei`l`, quk
ks kekjinl `kh skdrktg, y sie kh skdrktg sk puk`k ngokrelr pg r uel f grl `k lsgel` l kh p ipuhldf g `k hl dlhhk,
pkrg eg uel _kpýohidl. Kstl goskrvldiôe eg sk lphidl
l ustk` plrtiduhlrjketk, sieg lh pkrig`istl dgesuktu`ielrig `k eukstrl Rrkesl su`ljkridlel, ke quk kh `irkdtgr y rk`ldtgr ke mkak ks l hl vkz drgeistl y dgjpihl`gr
`k duketgs y rujgrks. [e fgjork `k Kstl`g puk`k skr
pkrig`istl ke ue jgjketg `l`g, pkrg rlrl vkz kh pkrig`istl `k gaidig sk fldk fgjork `k Kstl`g, pgr hl rl
zôe quk fk `l`g lrriol.
K h Aldue`g eg ks ue hiorg `k pghêtidl ei `k fistgril .
Ks uel oignrla êl dgjg ustk` jisjg hg h hljl3 dlsi ksue rgjledk pgr hg quk tikek `k i`klh , l pkslr `k su
`gsis `k aihgsgaêl, quk eg alhtl fgy ei l hgs `rljls.
Ks hl vi`l `k ji dlu`ihhg dge prktkesigeks `k skr kx
phidldiôe tkôridl `kh dlu`ih hlmk lrnketieg‐tkgrêl ie
dgjphktl, puks `kml ke ohledg hgs dlu`ih hgs `k hl Rrke
sl y `k hl triouel, quk tljoiée dlhia idô kh pl`rk Dlstl
ük`l dge kh egjork `k nludfi-pghêtidgs.
Hl vi`l `k Lh`lg ks hl v i`l `k gtrg dlu`ihhg. Y g e g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 177/512
G O _ L T T K H K D P L T <>;
h hljlrêl dlu`ih hgs l \uirgnl y l Lh`lg, pgrquk dlu`ihhg
aué Tijôe Ogh êvlr, dgjg ustk` hg `idk ke Aldue`g.
_golr y lsksielr eg sge ldtgs `k dlu`ih hlmk, sieg `k
vìe`lhgs. Ti kh fistgrilr hl olrolrik y hgs oìrolrgs eg
ks jk`ig `k `gdtrielr l hls diu`l`ks duhtls, tljpgdg
ks jk`ig `k lprke`kr kh ngoikreg `k h iokrtl`. Nuizgt
eg lprke`iô pghêt idl ksdrioike`g hl fistgril `k hl olr
olrik, sieg hl fistgril `k hl divih izldiôe. Fistgrile`g lOkhnrleg, l _ivl`lvil, l Tle Jlrt êe, l Jgrkeg, ktd . ,
sk florêl pg`i`g k`udlr hl muvketu` ke kh ljgr l hl hi
okrtl`, jìs oike quk ke kh g`ig pkrsgelh l hgs jl hvl`gs.
Rhutlrdg eg fistgriô l pidlrgs plrl skrvir l hl k`udl
diôe. Hls v i`ls `k ^lsfientge y `k Arlech ie fle `l`g
jìs ljings l hl _kpýoh idl quk hls `k Ekrôe y @gji-
dileg. Kh dristileisjg divih izl pgr hls vi`ls `k hgs sle
tgs, eg `k hgs ijpêgs. K`udl judfg kh kmkjphg, ks vkr`l`, pkrg kh kmkjphg oukeg y eg kh jlhg, quk ks dgetl
nigsg dgjg tg`g kmkjphg, oukeg g jlhg.
T u s _kdukr`gs `k Rrgviedil sge su oig nrl aêl, eg ue
hiorg `k pghêt idl. Fistgriìe`gsk l sê jisjg eg fl pg`i
`g lprke`kr jìs `k hg quk ustk` slok. Ksk trlolmg eg
ks ue skrvidig fkdfg l hl _kpýoh idl Lrnketiel, y `u`g
quk hg skl plrl ustk` jisjg. Ks kh prijkr kmkjphg quk
sk garkdk ke eukstrg plês, tle loue`letk ke fgjorksegtlohks, `k ue rkpuohidleg quk puohidl `gsdiketls pì
niels y ue ìrogh nkeklhônidg plrl rkakrir su vi`l, hl `k
tg`gs hgs ie`ivi`ugs `k su plrketkhl y flstl `k sus
dril`gs. Tle Jlrt êe eg qukrêl quk sk tgjlsk su rktrl
tg . _iv l`lv il , J get klnu`g, Rlssg, L h v klr y d ike fé
rgks lrnketiegs, kstìe sie oignrlaêl, y hl jisjl _kpý
oh idl, quk ks tg`l nhgril y fkrgidi`l`, kstì s ie fistg
ril. Qìrkhl `kmô `k sê uegs pgdgs rkenhgeks oignrìaidgs,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 178/512
L H O K _ @ I
quk eg vikrge hl huz sieg `kspués `k su jukrtk. Rkrg
su oignrlaêl `k ustk` eg ks ue sijphk trlolmg `k vlei
`l`, sieg kh jk`ig, juy usl`g y juy dgegdi`g ke pghê
t idl, `k agrjlr hl dle`i`lturl `k su egjork plrl gdu
plr uel lhturl, duyg lefkhg hknêtijg, pgr gtrl plrtk, hk
fldk lnitl`gr iedleslohk.
Tus ksdritgs lmkegs l hl pghêtidl, sus ksdritgs sgork
hl iestruddiôe, quk sge hgs jìs skrigs y jìs `inegs, · hk`lrêle hl dgjpktkedil `k fgjork `k Kstl`g7 Hg quk
ks lmkeg l hl pghêt idl eg puk`k fldkr fgjorks pghêt idgs.
K sg s trlolmg s hk fldke j krkdk `gr `k su lsiketg ke. hl
Alduhtl` `k Fujlei`l`ks `k hl [eivkrsi`l` `k Dfihk,
pkrg hl pk`lngnêl eg ks hl dikedil `kh puohidistl, ei hls
fujlei`l`ks fldke jieistrgs `k Kstl`g.
Hl keskülezl fl `l`g l huz jìs `k ue fgjork pýohidg, ks dikrtg3 pkrg ks hl lhtl keskülezl pghêt idl, hl
prgaue`l keskülezl fistôridl, quk `ig l Nuizgt kh `k
rkdfg `k ngokrelr ksl Arledil tle oike kxph idl`l pgr
éh, eg hl iestruddiôe prijlril, quk lpkels ks hl prkpl
rldiôe l hl keskülezl. Tlokr hkkr y ksdrioir ks pgekrsk
ke lptitu` `k kjpkzlr l k`udlrsk. Hl iestruddiôe pri
jlril ks l hl k`udldiôe hg quk ks tkekr ue ksdgphg l
slokr hl dlrpietkrêl. [stk` jisjg fl rkdgegdi`g quksu h iorg `k k`udldiôe prijlril h hkvlol ijprgpiljketk
kh pge`krltivg t êtuhg `k k`udldiôe pgpuhlr.
Tu h iorg ks hl gorl `k ue fgjork `k oike, pkrg eg kh
trlolmg `k ue fgjork `k Kstl`g. Dgstkl`g pgr kh Ng
oikreg `k Dfihk, el`l hk `kok pgr éh hl _kpýohidl Lr
nketiel3 y flstl fgy eg fl prg`udi`g uel iest itudiôe
prìdtidl ei lh hì ei lquê. @koike`g skr hl dge`udtl `kh
lutgr kh jkmgr dgjketlrig `k su gorl, rkdukr`k ustk`
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 179/512
G O _ L T T K H K D P L T I >>
quk hl lnitldiôe `kjlnônidl eg ks hl k`udldiôe quk rkquikrk hl muvketu` `k kstls ieakh idks rkpýohidls.
Rgr hg `kjìs, goskrvlré, eg ke pkrmuidig `k ustk`,
sieg ke oike `k eukstrg plês, quk jìs ekdksitl `k ks
dghlrks quk `k ksdukhls eukstrl Ljéridl `ksikrtl3 y
jìs oike jk`igs `k kjphklr kh t ikjpg sgorletk quk
jétg`gs plrl lorkvilrhg s ie ekdksi`l`. Judfg pg`rì
`kokr lh lhaloktg, pkrg 'jìs alhtl hk fldke fgy hl ol
rrktl y kh lrl`g. Kstl ks hl k`udldiôe pgpuhlr quk ekdk
sitle eukstrls rkpýohidls, y pgr dikrtg quk kh hl eg sk
tgjl ke hl nukrrl d iv i h .
H l Drôeidl y Tu`-Ljéridl, pkriô`idgs fko`gj l`l
rigs `k oukel iespirldiôe, `k kxdkhketks jltkrilhks y
oike ijprksgs pgr Okh ie y Dgjplüêl, gduplrge l _g
sls jìs quk l hl _kpýoh idl Lrnketiel, y su pkrskdu
diôe pukrih `ig lh lutgr jìs kspkdtloih i`l` quk sus ks
dritgs jkegs pgpuhlrks quk hgs `k Qìrkhl k Ie`lrtk.
Hl `iphgjldil y kh kmérditg quk fle `kstrui`g l _g
sls eg tuvikrge iespirldiôe ke ksgs ksdritgs lplrkdi`gs
l kstk hl`g `kh `ksikrtg, y `k hl dgr`ih hkrl `k hgs Le
`ks, sieg ke ietkrksks vivêsijgs, quk plhpitlole ke
hls jìrnkeks `kh Rhltl ieahljl`ls pgr hl Rrkesl `k
Jgetkvi`kg, `k Ketrk-_êgs y `kh Orlsi h .
Ke ksls puohidldigeks eg kstì ustk` sghg3 kstì uelkjinrldiôe ketkrl, quk hg lpgylol, eg sôhg pgr hl sus
dripdiôe, sieg pgr hl iespirldiôe. Rkrg sudk`k quk ke hl
Rrkesl, dgjg ke hl nukrrl, kh mkak `l su egjork l hl
dgh ujel.
Kspkdik `k kpê hgng g rkdlpituhldiôe `k hl Rrkesl lr
nketiel `k vkietk lügs, ksls puohidldigeks hk pkrtkek
dke l ustk` jìs pgr hl agrjl quk pgr hl iespirldiôe.
Kh dljoig `k dukst iôe fl `kml`g kelels judfls ietk-G O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q <?
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 180/512
L H O K _ @ I
h inkedils quk letks `ksdghhlole. Ksdritgs quk lplrkdêle
tle hujiegsgs dule`g dgjoltêle dgetrl _gsls sk fle
jgstrl`g loykdtgs y pkqukügs `kspués `k su dlê`l.
·Rgr qué rlzôe7 Rgrquk letks vkst êle hg lmkeg, y fgy
lplrkdke dge hg prgpig.
K e ka kd tg = hl ldusldiôe y ₨< muidi g quk pkslole dge
trl _gsls y su sistkjl krle hl gorl `k vkietk lügs `k
`isdusiôe `k tg`ls hls ietkh inkedils lrnketiels, `k hlRrkesl y `k hgs grl`grks `k Ienhltkrrl, `k hl Arledil
y `kh Orlsi h . Pg`g kh jue`g duhtg floêl `l`g su plhl
orl sgork _gsls. Kh prgdksg lrrgmlol huz pgr tg`ls
plrtks. Pg`gs hg sloêle `k jkjgril, y hgs quk rkpk
têle sus jk`igs `k ldusldiôe dgehtrl kh t irleg rkpktêle
l Qìrkh l , _iv krl I e`lrt k , l L orlet ks , l J lrt iney, l
Pfikrs, l hgs prijkrgs ksdritgrks `k hl Rrkesl ienhksl
y arledksl. · \ ué nrldil k rl fl ohlr oike dgetrl _g sls 7@kspués `k su dlê`l, hls pgorks dlokzls eg fle dgeg
di`g hl grinielhi`l` `k hl situldiôe, ei sloi`g sketlr `k
eukvg hls dukst igeks, y fle fkdfg lph idldigeks phlnil
rêls y ri`iduhls dgetrl hgs vkedk`grks `k _gsls, `k hgs
jk`igs quk hl dgedikedil `kh jue`g usô dgetrl hl t irl
eêl quk floêl kdh ipsl`g hls ltrgdi`l`ks `k @gjidileg
y Dlhênuhl.
T i Aldue`g t ikek ldtulhi`l` fgy `êl, `gohkj ketk hl
tikek Lrnirôpghis. K e ljogs sk trltl e hls dukstigeks `kh
jgjket g. Aldue`g, g hl rlêz egrj lh `k hl lutgri`l`
ke h l _kpýoh idl L rnket iel3 Lrnirôpghis, g kh sitig y hl
pgsioih i`l` `k ue pg`kr hknishltivg ie`kpke`iketk ke hl
_kpýoh idl L rnket iel .
Lrnirôpghis ks hl rkvkhldiôe dle`grgsl `kh krrg r ke
quk nrlvitl hl pghêt idl `k hgs gpgsitgrks lh eukvg gr`ke
`k dgsls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 181/512
G O _ L T T K H K D P L T
Hl suostledil, kh jkghhg `k Lrnirôpghis, sk rk`u dk l
h g s inuiket k= ·Dôjg t kekr plt r il7 Pkeike`g ue Dge
nrksg h iork quk egs `é uel Dgestitudiôe h iokrlh3 ks `k
dir, tkeike`g hl h iokrtl` hknishltivl ke kh fkdfg, eg sôhg
ke kh egjork. Kstg ks tg`g ke kakdtg3 fldk dulrketl
lügs quk eg ousdljgs gtrl dgsl3 y kstl ar ighkrl ks hg
quk pkrsinuk hl Kurgpl rkprksketlt ivl fldk trks s in hgs.
·Dôjg (tkekr ue Dgenrksg h iork k ie`kpke`iketk `khgs Ngoikregs `k eukstrg su`g, g oike skl `kh dlu`ihhl
mk a Dghgdìe`ghg ke kh lirk, sie `u`l3 pkrg dgjg ksg ks
ijpgsiohk, sk hk pg`rêl dghgdlr ke uel ishl, quk sike`g
lrnketiel, eg kstuviksk ke pg`kr `k hgs Ngoikregs lr
nketiegs = ke J lrtêe Nlrdêl, v. nr., quk ketgedks sk fl
h hlol ke pg`kr `k hgs arledksks. Kstk aué kh `ksduori
jiketg pgh ê t idg quk ustk` fizg= dghgdlr kh Dgenrksg hk
nis hlt ivg aukrl `kh plês , plrl quk eg hg pu`ikske `gjielr hgs ngokreletks `kh plês .
Kh rkjk`ig ks ka idlz3 pkrg ·`k qué skrvir êl hl gorl
`k ksk Dgenrksg ke kh plês quk `koêl rkdioir hl7 ·\uié
eks hl flrêle dujphir y goskrvlr7 Hls iea hukedils hgdl
hks , tkji`ls dgjg gprksgrls `kh hknishl`gr, ·eg hg sk
rêle `k hl hky, vkei`l `k sukhg ie`kpke`iketk 7
\uikrg `kdir quk kh plês tke`rêl hl dlokzl ke h iokr
tl`, y kh dukrpg ke dl`kels.Ousdle`g ue Dgenrksg h iork `k hls iea hukedils `k _g
sls, `kh Rlrlnuly y `kh [runuly, qukr êl ust k` `kpg
sitlrhg ke jlegs `k hl Arledil, tkek`grl ketgedks `k
Jlrtêe Nlrdêl, quk `koêl skr, sknýe ustk`, dlpitlh `k
ksgs Kstl`gs rkaue`i`gs ke ueg sghg. Fgy quk hg ous
dl ustk` h iork `k hl ieahukedil `k [rquizl y `kh dlu`i
hhlmk (ngoikregs prgviedilhks) , y quk Jlrtêe Nlrdêl e g
kstì ke pg`kr `k hl Arledil, ·`ôe`k dghgdlrêl kh Dge-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 182/512
i 6 g L H O K _ @ I
nrksg dgest ituyketk7 Eg ¡fly `ge`k dghgdlrhg, pgrquktg`g kh tkrritgrig lrnketieg kstì `gjiel`g pgr hgs dlu
`ihhgs. ·\ué fldkr ke t l h dlsg7 Tuprijir h gs dlu`i h h gs
y su iea humg plrl tkekr ue hunlr `ge`k pgekr ue Dge
nrksg dgestituyketk aukrl `k su lhdledk.
Fk lfê kh pkesljiketg `k Lrnirôpghis y kh `k hl pg
h ê t idl quk pgstkrnl hl grnleizldiôe plrl `kspués `k ldl
olr dge kh dlu`ih hlmk. Ruks oike, yg `ing quk ksg eg ks
grinielh , sieg ijitldiôe h iork `k hl pghêt idl `k Rljpkrg `k <6?93 y quk hl h iokrtl` `k hgs grnleizl`grks l hl
olygektl vukhvk l kdflr kh plês ke kh d êrduhg v id igsg,
quk`le`g kstéri h y s ie arutg kh hlrng pkrêg`g `k `gl
Mule J leukh `k _gsls .
GGGG
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 183/512
DL_PL D[L_PL
@k hl pkrsgelhi`l` quk ietkrksl l hls i`kls.‐@kh yg ke pghê
t idl.‐Ltlquks dgetkstl`gs, sgork pldtg `k lostkediôe, sg
ork dljoigs `k prgpôsitgs.‐Rrktke` i`ls prgvgdld igeks.‐
Rgsi di ôe skj i gaidil h ¡‐D gj pl r l di ô e dge N i r l r `i e.‐K j phkg
duhplohk `kh sketijiketg ke jltkrils quk kxinke dlhjl.‐
•Nleledils `k hgs kxlhtl`gs y pér`i`l `k hgs dlhduhl`grks.
Hgs kxlhtl`gs eg tikeke i`kls aimls sgork agrjl `k ngoikr
eg.‐Eukvgs l j i ngs `k O ukegs L i r ks y sus pr ukol s.‐Ie
suhtgs dgetkstl`gs. ‐ @ksldukr`g s dgesing, h hljl`gs `ks
ldukr`gs dge gtrgs.‐Rghêtidl ltldl`l y `kspués rkdgni`l.
T i Lrnirôpghis ks dgpil g ks grinielh. ‐ I`kls vikmls sg -
tirk hiokrtl` `k hgs rêgs, iejinrldiôe, akrrgdlrrihks, loghidiôe `k l`ulels ietkrigrks, pghêtidl kxtkrigr, ktd.
Qlhplrlêsg, Akorkrg `k <6;4.
Le`lré orkvk ke kstl dlrtl plrl dujphir duletg le
tks dge ustk`3 pgrquk kspkrg quk ke ji drê t idl skril y
rkspktugsl `k su pkrsgel y tlhketg rkdgegzdl kh kmkrdi
dig `k ue `krkdfg, quk kh tlhketg vkr`l`krg rkspktô
sikjprk dule`g sk kmkrdiô ke su dgetrl. Gdupldigeks
jlygrks quk ji t ikjpg y jis aukrzls jk fle goh inl`g
l kjphklr kh akril`g, plsl`g ke \uih hgitl, ke kstl rk`ld
diôe `k jkrg ietkrés pghêt idg. [stk` jk h hkvl hl vketlml
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 184/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 185/512
G O _ L T T K H K D P L T I64
•khhls sge `trgs vkietk `gdujketgs mustiaidltivgs `k quk
mljìs prgjktê tlh lostkediôe.
Rldtle`g lostiekedil, ji alhtl eg (florêl kstl`g ke
ksdrioir, sieg ke prgjktkr kh sihkedig. Plh prgjksl fl
orêl si`g ue lole`g eg ` k j i pu ks tg 3 ksdrio ir kr l rei
`kokr, y yg eg pg`êl kst ipuhlr uel `kakddiôe.
·@k qué tkeêl quk lostkekrjk7 Jis i`kls krle3 hls
`k tg`gs. ·Floêl ksdritg yg ji h iorg plrl gotkekr lphlusgs dgjg ue lrt is t l7 Krl ue h iorg `k ldd iôe3 yg `koêl
pkrsknuir hl kmkdudiôe `k sus `gdtriels prìdt idls, quk
sge kh lefkhg quk jk fizg slhir `k hl plhtril ksdhlvizl
`l fldk `gdk lügs. ·@koêl yg dgjoltir hg quk krl kmk
dudiôe `k hls i`kls `k ji h iorg7 ·@koêl gpgekrjk lh
pldtg `k Tle Eidghìs, ldgeskml`g pgr ji h iorg ke sus
priediplhks `ispgsidigeks7 <) F lo rêl j krkdi`g hl r isl
`k tg`gs. Hl dgetrl`iddiôe eg ks jêl, s ieg `k hgs qukflh hlrge oukeg ji h iorg y `ktkstlohk hg quk krl `k`ud
diôe prìdtidl `k éh . _khkl ustk` jis Olsks= tg` g hg ks
dritg pgr jê `kspués `k ksk h iorg ks sijphk `kslrrghhg
`k hl `gdtriel quk ushtk` hhljô su drk`g ?).
·Floêl ketrk jis i`kls prìdt idls y hls `k ustk` lh
nuel i`keti`l` `k quk kjlelsk kh `kokr `k ksl los-
(<) Qélsk Olsks y puetgs `k plrti`l, ktd., pìniels <4<,44³ <06, <19, <62, <64, <60, <69, <9?, ?<>.
(?) K e dlrtl plrtiduhlr `k <1 `k Tkptikjork, jk ksdrioêl
kh Tr. Tlrjiketg hg quk sinuk=
" Tu Dge stitudiôe ks ue jg eu jk etg3 ustk` flhhl quk ks hl
rklhizldiôe `k hls i`kls `k quk jk fk dgestitui`g lpôstgh. Tkl3
pkrg ks ustk` kh hknishl`gr `kh ouke sketi`g, olmg hls agrjls
`k hl dikedil."
"@k tg`gs jg`gs, su Dgestitudiôe ks eukstrl ole`krl, euks
trg sêjoghg. Lsê hg tgjl fgy hl _kpýohidl Lrnketiel. Ygdrkg quk su hiorg vl l kmkrdkr ue kakdtg okeéaidg."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 186/512
<60 LHOK_@I
tkediôe dgjýe 7 [s tk` `koêl lostkekrsk pgrquk pke
slol sgork hgs fkdfgs lh rkvés `k tg`g kh jue`g, y dgegdike`g ksg hk ldgeskmlol yg kh sihkedig, ke goskquig
`k su trlequih i`l`. Rlrl ustk`, ksdrioir krl rküir dge
tg`gs sus dgjpltrigtls. ·Eg sk hg prgoô su dlrtl lhn k e k r l h [ r q u i z l 7
[e ljing dgjýe jk pi`iô éh ldkrdljiketg dge us
tk`, eg ke ji goskquig (yg eg kstlol lishl`g), sieg kegoskquig `k ustk`, quk krl kh `k pgsidiôe kxdkpdigelh .
Ksk dgjýe ljing eg jk pi`iô kh lole`geg `k uel sghl
i`kl, pgrquk ke Itg`g pkeslol éh dgjg yg y yg dgjg
tg`gs. J k ldgeskmô judf ls vkdks quk eg j k h ijitlsk
l hl puohidldiôe `k hls Olsks, quk lnrknlsk l ksl `gs,
trks y jìs puohidldigeks.
@kslprukog fgy su pghêt idl `k ustk`, pgr hls jis
jls rlzgeks quk jk hl fidikrge `kslprgolr `k letkjleg ke ji h iorg= quk yg s ikjprk fk drkê`g quk ustk`lphlu`iô pgr oge`l` jìs quk pgr dgeviddiôe.
Pljpgdg ks `k fgy quk `kslprukog hl pgh ê t idl `kOuk egs L irk s, `k e `k Tkpt ikjork, tle rkdgjke`l `l
pgr ustk`. @ks`k letks quk kxistikrl hl floêl yl `ks
lprgol`g ke hls pìniels <02 y <0< `k jis Olsks. T iustk` eg keduketrl gpgsidiôe ketrk kh sistkjl pghêt idg
"Ks pgsiohk quk su Dgestitudiôe skl ldkptl`l3 ks pgsiohk
quk skl lhtkrl`l, truedl`l3 pkrg hgs pukohgs, pgr hg supri
ji`g g lhtkrl`g, vkrìe kh kspêritu quk `irink hls suprksigeks=
su "hiorg", puks, vl l skr kh @kdìhgng lrnketieg3 y slhvg hl
suprksiôe `kh pìrrlag ie`idl`g, hl ole`krl `k tg`gs hgs fgj
orks `k dgrlzôe."
Yg `kvukhvg l su lutgr kstgs dujphijiketgs3 eg hgs ldkp
tg , pgrquk eg sé dôjg puk`l lphlu`irsk dge siedkri`l` hl `gd
triel `k ji hiorg y lpgylr lh jisjg tikjpg uel pghêtidl `kiesurrkddiôe y `k nukrrl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 187/512
G O _ L T T K H K D P L T h 6 ;
`k ji h iorg y kh prgdhljl`g pgr kh Ngoikreg `k << `kTkptikjork, vukhvg l kxprkslrhk ji Iakkjgr `k quk eg
dgeg dk l age `g j i h iorg. .
Yg eg fk prgvgdl`g sus iesuhtgs ei su pghéjidl,
dgjg ustk` prktke`k. Hl ýhtijl puohidldiôe `k quk ksrkspgeslohk ji egjork letk kh pýohidg ks ji h iorg `k
hl s Olsks3 y ksk. ksdritg `k dikedil ij pkrsgelh sôhg pg
`êl skr prgvgdldiôe plrl i`igtls g kevi`igsgs, ke duyls `gs dltkngrêls eg puk`g dghgdlr l ustk`. @k hls
i`kls quk fldk suyls ue pkriô`idg rkspge`k su rk`ld
diôe, eg kh sgspkdfl`g lutgr, quk eg kstì gohinl`g l
susdrioir, dgjg eg kstì kh rk`ldtgr jisjg `k ue pkriô`idg. Alh tle`g lh ouke usg, ustk` fl `l`g ji egj
ork l hl rk`lddiôe leôeijl `k hgs pkriô`idgs `k Qlh
plrlêsg, ltr iouyée`gjk ue `isijuhg `k quk kstls dlr
itls sge uel rkdtiaidldiôe.·@idk ustk` dge skrik`l` quk l jê sk `kok hl pu
ohidldiôe `k su Dljplül7 Ke kh hl sk hkk quk aué ks
dritl plrl vkr hl huz `kspués `k dlê`g _gsls. L u e q u ksk fuoiksk ksdritg plrl puoh idldiôe pgstujl g `k uh trl
tujol, ·`kspués `kh < < `k Tkptikjork hl fuoiksk ustk`
tkei`g ieé`itl7 ·\ué puoh id istl sldl l huz hg quk fl
`k `grjir judfgs lügs pgr uel prgvgdldiôe `k pk
riô`idg 7
@idk ustk` quk ji hônidl ks `k pgsidiôe skjigaidilh3
quk jis ksdritgs sge kh `kskjpküg `k uel jisiôe y
quk ue kjphkg `iphgjìtidg ks kh jôvih `k jis gpieigeks dgeskrvl`grls. @gs lügs letks quk ustk` `k
mlsk h l _kpýoh idl L rnket iel jk floêl kxplt r il`g yg
vghuetlriljketk pgr eg suarir hl t irleêl. Fk plsl`g
ke sukhg kxtrlemkrg hg jkmgr `k jis lügs3 y kstk le
tkdk`ketk eg jk h iorl `k quk ustk` vkl ke kh ietkrés
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 188/512
<61 L H O K _ @ I
`k kjphkgs tg`l j i j grlh pgh êt idl. Prl `u dike `g ji
dkhg dgjg sijphk ietkrés kngêstl, ·eg tkjk ustk` quk
su laì e `k flohlr `k pltril skl ietkrprktl`g `kh
j i s j g j g ` g 7 · G (tikek ustk` u e skx tg sketi`g lpl rtk
plrl ljlr hl _kpýoh idl dge gtrg ljgr quk kh `k sus
dgj pltrigtls 7
Dule`g jk akh id i tô ustk` pgr kh kjphkg `iphgjìti
dg quk jk garkdiô kh Ngoikreg lrnketieg y jk orie`ôustk` su dggpkrldiôe plrl `kskjpkülrhg, hk kxprksé
ji ie`kdisiôe l tgjlrhg. Fgy hk rkvkhg l ustk` quk
euedl kstuvk ie`kdisg, y jìs tlr`k slorì ustk` si hg
l`jit ê . E g sgy kj phkl`g, eg hg fk prktke`i`g, eg
quikrg skrhg. Ji prkskedil ke hl Rrkesl `kok prgoìr
skhg jkmgr quk el`l. Té hg quk ue kjphkl`g `iphg
jìtidg `kok l su rleng plrl gduplrsk `k fldkr ple
ahktgs. Dule`g yg jk `kdi`l l skrvir l hl pltril ke uekjphkg, dgetkstlré l hl Rrkesl dge fkdfgs y eg uslré
gtrg hkenulmk.
Pljpgdg fk ksdritg euedl quk jk flh hlsk ke kh dlsg
`k jk rkdkr kjphkgs l ksk t ê tuhg. E g `kake `kré ji
dgjpktkedil plrl kh hgs3 pkrg s ê flré must id il l hl prg
jgdiôe. Dgevke`rì ustk` ke'quk eg kstgy tle l Dik
nls sgork @krkdfg pýoh idg ietkreldigelh , @krkdfg dg
jkrdilh y tg`g hg quk ke dgegdijiketgs `gdtrielrigs yrkhldigeks pkrsgelhks dge ekngdiletks y fgjorks pý
oh idgs puk`k skr ýt i h plrl `kskjpkülr Prltl`gs `k
dgjkrdig y ljistl` ketrk Dfihk y eukstrg plês . Eg jk
flh hg ijph idl`g pgr flokr `kake`i`g l alvgr `k Dfihk
`krkdfgs tkrritgrilhks, quk l skr hknêtijgs ke ji gpi
eiôe, florêl i`g l `kdhlrlrhg ke hl hknishlturl `k ji
plês , eg ke kh plês kxtrlemkrg `k ji fgspk`lmk
Ti kspkrlsk yg l`jitir kh kjphkg, skrêl uel rlzôe
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 189/512
G O _ L T T K H K D P L T I 6 >
`k jìs plrl let id iplr kstl drê t idl `k sus gorls `k gpg
sid iôe, puks pgr hls iestruddigeks quk yl dgegzdg, `ks
kjpküìe`ghls hkløjkehtk, l dl`l puohidldiôe= suyl tke
`rêl quk garkdkrhk ji dgrrkg `iphgjìtidg plrl `iaue
`irhl ke eukstrg plês , hkmgs `k pkrsknuirhl3 fgy el`ik
ks jìs aukrtk dgetrl ustk` quk ustk` jistlg. Rgr fgy
eg `kskg kjphkgs quk jk ltke hl jleg `k ksdritgr .
· \ ué jk f lrêl lefkhlr ksk kjphkg, ke quk ustk` vkkh j ôv i h `k jis ksdr it gs7 ·K h rle ng7 Y g drkg quk ks
jlygr kh `k ue lognl`g `k uel _kpýoh idl ke plz quk
kh `k ue jieistrg `k uel _kpýoh idl ke lelrquêl. ·Hl
huz7 ·Drkk ustk` quk hl `iphgjldil hl `é l hl d ike
d il7 ·Kh sukh `g7 L dkpt le`g ksk kjph kg t ke`r êl quk
`isjieuir jis dgjg`i`l`ks y jis ketrl`ls, ustk` hg
slok. Pkeng jk`igs `k skrv ir l h l plt r il jkegs sumktg l hl dlhujeil, y jirls juy skrils ke jis ksdri
tgs pl rl `l r l hl dlhujeil ue prktk xtg `k j le
dflrhgs.
K e s u Dljplül y ke h gs pkr iô`idgs `k Oukegs L i
rks jk dgjplrl ustk` l Nirlr`ie, dge < kh aie sie `u`l
`k ldrk`itlr hl `gdtriel `k jis Olsks. Yg sgy log
nl`g `k prgaksiôe, Nirlr`ie ks ijprksgr y nldktkrg `k
gaid ig. Dgjplrlr ue lognl`g dge ue pkrig`istl ks pgdgkspiritulh .
Y g eg `ko g ei fk `koi`g ji ple dgt i`ileg l hl
Rrkesl g l hl pgh ê t idl3 éh v ivk `k hl Rrkesl y `k hl
pghêt idl. Y g pl sg jis `êls dgetrlê`g l hl Fudfl `kh
a g r g 3 Nirlr`ie plsl su v i`l ke h inls y pkhkls dge hgs
jieistrgs.
Yg vis itg hl Rrkesl pgr lddi`ketk y rknlhg jis jl
eusdritgs l hgs k`itgrks3 Nirlr`ie sk t i tuhl Hl Rrkssk,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 190/512
i66 LHOKK@I
dgjg ghtrg sk fl `idfg hl prkesl `k Dfihk pgr judfgs
lügs, y vke`k sus rkenhgeks lh pýohidg.
Nirlr`ie tikek l`grldiôe `k sê jisjg, y kh yg eg
sk hk dlk `k hl phujl3 ks juy rlrg quk yg flohk `k
jê jisjg.
Yg sgy dgeskrvl`gr lquê y dgeskrvl`gr lh hì (lh hì ,
ke lddiôe3 lquê , pgr s ijpltêl)3 Nirlr`ie rkdgrrk ke
ue lüg hgs ole`gs dgetrlrigs, y tle prgetg ks rgmgdgjg dgeskrvl`gr3 s ike`g l vkdks hg ueg y hg gtrg l
ue t ikjpg.
Nirlr`ie lyu`l l suoir l Elpghkôe, y hukng quk
kstì lrriol hg dgjoltk3 yg lpgyé l [rquizl dule`g
sk hkvletlol dgetrl _gsls3 pkrg eg hg ltldg pgr fl
okr `l`g ke tikrrl dge ksk t irleg.
L fgrl prknuet g= ·sgy yg k h quk sk plrkdk l Kjih ig
Nirlr`ie 7
Hgs quk suarke lhhì, y eg yg‐`idk ustk`‐ ` k d i ` i
rìe `k hl mustidil,. Ke jìs `k ue h unlr jk fl su
pukstg ustk` ngokrel`g pgr ue dìhduhg ar êg. Lh quk
eg nritl arkeétidg, lh quk rldigdiel, hg supgek ustk`
ieskesiohk. Eg trlaidg yg dge kh dlhgr, ks dikrtg3 eg
vke`g ketusilsjg. Euedl fk drkê`g quk Mgs pgktls quk
aloridle vkrsgs lr`iketks skle jìs dlpldks `k lakd
diôe quk kh rkstg `k hgs fgjorks. Kh dlhgr eg ks khpltrigt isjg ei hl s iedkri`l`. Dule`g eg vikek `k ks
trkdfkz `k kspêritu, ks sineg kvi`ketk `k jlhl ak. Ks
kh. rksgrtk `k hgs sk`udtgrks `kh pukohg. Lp lsig el r
dukstigeks quk ekdksitle `k hl rkahkxiôe trlequihl ks
drukh`l` ijpkr`gelohk3 ks vke`lr hgs gmgs `kh puk
ohg plrl quk vkl kh dljieg pgr `ge`k `kok ir 3 ks kj
orilnlr hls v êrnkeks plrl quk ljke sus `kokrks. Kh
dgrruptgr quk vk uel rljkrl ke hl kspgsl quk sumktl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 191/512
G O _ L T T K H K D P L T
su dge`udtl l hl rlzôe, vk ue pukohg dgrrgjpi`g y
skrvih ke kh pukohg quk jg`krl sus `kskgs y sk sg
jktk l hl ekdksi`l`. Ksgs kjorilnl`grks `k ga id ig
pkr`kr êle h gs Kst l`gs [ei`gs `k Egrt k-L jéridl s i
l hl dlhjl quk prksi`k hgs ekngdigs `k ksk plês pu
`ikske kh hgs sustituir hl plsiôe dge quk kelr`kdke y
diknle l eukstrgs egvkhks pukohgs. ·\uiée eg dgegdk
kh lrtk `k iea hljlr7 Olstl eg tkekr dgrlzôe plrl kmkrdkrhg. Yg fk ousdl`g hl dlhjl y hl ar ilh`l` pgr ske
t ijiketg3 fk ousdl`g hl ar ilh`l` sie skr ar êg, pgrquk
khhl ks hg ýeidg quk alhtl l eukstrgs ekngdigs su`ljk
ridlegs3 ksl dlhjl quk ustk` fl usl`g ke Lrnirôpghis
y Tu`-Ljéridl3 trlo lmgs `k kdgegj êl y `k kstl`êstidl,
y quk `kspués fl `kml`g pgr kh dlhgr okhidgsg `kh Rlj
pkrg. Hl skesioih i`l` eg rksghvkrì kh prgohkjl `k
eukstrg ltrlsg. Kh ketusilsjg egs h hkvlrì l hl jukrt k 3 egs `lrì hl vlelnhgril, hlurkhks arltrid i`ls y g`ig
sgs 3 pkr g eg e gs sl dlrì `kh `ksikrtg y `k hl olro lrik.
Ei hl s iedkri`l` kxdusl ksk dlhgr dgrruptgr3 kh ljgr
l hl pltril `k eukstrgs `kjlngngs ks dgjg kh `k ksgs
sk`udtgrks quk fldke jl`rks l hls eiüls fgekstls=
siedkrg dgjg skesldiôe, pkrg `kslstrgsg plrl kh go
mktg ljl`g.
·@ôe`k kstì kh rksuhtl`g `kh dìhduhg arêg quk sk
ltriouyk l ji dge`udtl `k `gdk lügs7 ·Kstì ke `kmlr
hl pltril y v iv ir kxtrlemkrg letks quk ksdhlvg h hkeg `k
vketlmls3 ke `lr l uel pghêt idl kstérih kh t ikjpg quk
vlhk grg kjphkl`g ke ji ga id ig3 ke rkfuslr kjphkgs
garkdi`gs y mljìs sgh id itl`gs7 Kstg ks hg quk yg, ar êg
y dlhduhl`gr, sldg `k hl pghêt idl dgeskrvl`grl, ke tle
tg quk eukstrgs férgks `k hl h iokrtl` l slenrk y auk
n g , `k ksl h iokrtl` quk tikek lsdg lh ietkrés, tgjle
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 192/512
i n g L H O K _ @ I
pgr lslhtg hgs kjphkgs, kmkrdke kh Rg`kr, quk sikjprk
ks hudrltivg (sknýe Tledfg) y rkdioke sukh`gs, quk
`isarutle lh sge `k sus jkhg`êls dgetrl hgs dlu`ihhgs.
Kstk ks kh fk df g= hgs férgks `k e `k Tkpt ikj ork eg
sk aukrge l su dlsl3 gduplrge hgs kjphkgs y tgjlrge
hgs sukh`gs `k sus prk`kdksgrks, pgr khkddiôe pgpuhlr,
sk ketike`k3 kh plhtrigtisjg `l, eg lhquihl, sus skrvi
digs. Yg eg fk pkrd io i`g ue -jk`ig rklh `k sukh`g `kh l _kpýoh idl L rnket iel3 eg lfgrl , ke ji v i`l . Mljìs
fk si`g kjphkl`g `k .eienueg `k sus Ngoikregs, ak
`krlhks g ueitlrigs, y fldk `gdk lügs quk pkrtkekzdg
l hl pgh ê t idl jih i tletk dgetrl hl t irleêl. Ji ýh t ijg trl
ol mg fl si`g kh prg yk dtg `k uel hky dgestitudigel h
plrl ue Ngoikreg `k prgnrksg3 `kspués fk `kake`i`g
kh Dgenrksg quk `kok sledigelr sus priedipigs y l hl
lutgri`l` quk fl rkuei`g ksk Dge nrksg , kstgrol`g
fldk vkietk lügs pgr hgs t irlegs.
Jk pi`k ustk` quk rkplrk hl dgesistkedil `k sus
gpieigeks. H l ienkeui`l` `k hl prgvgdl diôe eg hl
` u ` g 3 pkrg fly jkjgrils quk ekdksitle luxi h ig plrl
skr jg`kstls. Eg flohlré `k su dgesistkedil plrl dge
hls pkrsge ls ei ke' hgs lsuetgs sk du e` lr igs 3 ksg eg
puk`k kxinirsk rldigelhjketk lh quk flyl kmkrdi`g hlrngs lügs hl Rrkesl pkriô`idl, quk dgjg kh v iketg `k
hl gpieiôe, `k quk ks kdg, le`l tg`l hl rgsl eìutidl
ke kh kspldig `k ue quiequkeig. Ksk ks `kakdtg `k hl
Rrkesl, eg `k ustk`.
F lohl ré `k su gpieiôe sgork agrjl `k ngoikreg,
puetg aue`lj ketlh ke quk eg ks pkrj it i`g lorinlr
gpieigeks vldihletks. "Hl _kpýo hidl Lrnke tiel ks uel
k ie`ivisiohk‐`img ustk ` ke Aldue`g, l hgs `ikz lügs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 193/512
G O _ L T T K H K D P L T <9<
`k flokrhg `idfg hgs ueitlrigs `k <6?1" (<) . Y eg hg
`kdêl ustk` pgr rut iel g lh ldlsg3 krl dgeviddiôe, quk
`kslrrgh hlol ke gtrl pìniel `kh jg`g sinuiketk= "Hl
_kpýoh idl Lrnketiel kstì nkgnrìa idljketk dgest itui
`l `k tlh jlekrl, quk fl `k skr ueitlril sikjprk, lue
quk kh rksuhtl`g `k hl oltlhhl `inl hg dgetrlrig. Tu h hl
eurl dgetieul, sus rêgs, dgeahuketks l ue pukrtg ýeidg,
hl fldke altlhjketk uel k ie`ivisiohk" (?).Tkis lügs `kspués, ke Lrnirôpghis y Tu`-Ljéridl,
ustk` fl rkdgegdi`g quk hl gpieiôe y hl Nkgnrla êl ij
pgeêle kh s istkjl ak`krlh l hl _kpýoh idl Lrnketiel, y
sk fl prgdhljl`g ustk` ak`krlh pgr dgevkedijiketg.
Ke `gs lügs, puks, ustk` fl tkei`g `gs gpieigeks dge
trlr ils y gpu kstls sgork kh sistkjl `k ngo ikreg `k
su plês.
Ke ksk puetg nrlvk y aue`ljketlh yg eg fk tkei`g jls quk uel gpieiôe' `ks`k hl Ksdukhl `k @krkdfg.
@ ksprke`i`g `k ak`krlhks y ueitlrigs, lmkeg l hls `gs
arlddigeks, v i hl sghudiôe `kh prgohkjl dgest itudig
elh lrnketieg ke hl ausiôe `k hgs `gs priedipigs rivl
hks, ke hl l`gpdiôe `k ue sistkjl jixtg `k ueg y gtrg.
Flh hé ksl sghudiôe, eg ke hl iespirldiôe `k uel pgh ê
t idl ljoinul, sieg ke kh sketijiketg `k hl fistgril y `k
hgs fkdfgs. Kh sistkjl jixtg quk fk prgpukstg ke hlsOlsks ks hl rkpktidiôe h itkrlh `k ue dlpêtuhg `k ji phu
jl, ieskrtg kti kh Drk`g, quk l`gptô uel rkueiôe `k
môvkeks ke Oukegs Lirks, ke <646. @k lfê y eg `k
Lrnirôpghis fk tgjl`g ji tkgrêl. P rl in g kstg, eg ke
ji `kakesl ei lpghgnêl, sieg plrl `kjgstrlr quk tikek
(< ) Aldue`g, p ì n . ?;.
(? ) Aldue`g, pì n. <02.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 194/512
I 9 ? L H O K _ @ I
`gdk lügs, hkmgs `k skr gpieiôe dlsulh, hl `kh sistkjl
ldgeskml`g ke jis Olsks. Eg ghvi`k ustk` quk tg`g
ji lefkhg ks `kake`kr kh prkstinig `k hl gorl y `k hl
`gdtriel, quk ustk` prksketl dgjg prg`udtg `k hl vk
hki`l` y `k. ue. dìhduhg `k dirduestle dils.
Ke gtrg puetg `kdisivg `k eukstrl dukst iôe grnì
eidl aik fk dgegdi`g l ustk` `gs gpieigeks gpukstls ke
kh kspldig `k ue lüg. "Ti hl vighkedil fl `k kjphklrskplrl dgjpkhkr l uel trleslddiôe, quk skl hl quk ij
pgenl hl vghuetl` `kh jlygr eýjkrg lh jkegr. Euks
trg `krkdfg ksdritg lsê hg kstlohkdk. Kh Ngoikreg `k
Oukegs Lirks prgjktiô sghkjekjketk pgekrsk lh ei
vkh `k hls Rrgviedils, rkspktlr rkh in igsljketk hg quk
sledigelsk hl jlygrêl `k hgs pukohgs quk rkietknrle
hl _k pý oh idl. . . H ls Rrgviedils lrnketiels, rkuei`ls
ke Dgenrksg, puk`ke, puks, dgjpkhkr dge sus lrjls lsgjktkrsk l hl `kdisiôe `kh Dgenrksg nkekrlh l dulh
quikr Ngoikreg quk, lousle`g `k su aukrzl y `k su
pgsidiôe, sk eknlsk pgr ietkrksks plrtiduhlrks, suygs g
`k su prgviedil, l ketrlr ke ue lrrknhg `kaieitivg `k
kstk tristk kstl`g `k dgsls, quk fl fkdfg `kh _êg `k
hl Rhltl hl aìouhl `kh jue`g y ue dlgs `k dgeausiôe
y `k `kslstrks."
Ks g `kdêl ustk` ke Lrnirôpghis (dlp. ?²) ke <6;2.Qisiohk y rklhjketk lhu`êl ustk` l Oukegs Lirks. Y
ke <6;? fl puohidl`g ustk` su pleahktg sgork kh ldukr
`g `k Tle Eidghìs, plrl `kj gstrlr, ke `krkd fg, quk
sie hl lsistkedil `k Oukegs Lirks skrêl ijpgsiohk hk
nlhjketk tkekr Dgenrksg ei Dgest itudiôe `k hl _k
pýohidl.
Rrktke`k ustk` quk hk fk h hljl`g ljing `k Oukegs
L i r k s . Rg`êl ustk` skülhlr kh hunlr ke quk hk fk `l`g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 195/512
G O _ L T T K H K D P L T < 9 4
ksk t ê tuhg. Rg `r ì ustk` skrhg, pkrg eg dgegzdg hlsgorls quk hg ldrk`itke, y sê dgegzdg letinuls plhlorls
suyls quk hg fldke `u`gsg, y jg`krels quk hg fldke
jìs `u`gsg tg`lvêl. Rkrjêtljk dgpiìrskhls, plrl quk
su jkjgril eg drkl quk ievketg.
Drkêl ustk` ke hl pkrakdt ioi h i`l` `k _ g sl s3 pkrg
sie quk ksg kstgrok quk Oukeg s Lirks vkenl l skr
dgjg h l Flolel, k h pukoh g jìs r idg `k L jéridl , pkrgtljoiée kh jìs oìrolrg y `knrl`l`g <).
Ke v leg h k fle pk`i`g l Oukegs L irks h ls Rrgv ie
dils quk hks `kmlsk plslr ue pgdg `k divih izldiôe, `k
ie`ustril y `k pgohldiôe kurgpkl3 uel pgh ê t idl kstý
pi`l y dghgeilh sk fizg sgr`l l kstgs d hljgrks. Rkrg
hls Rrgviedils sk vkenlrge jle`ìe`ghk ke _gsls ju-*
dfg y `kjlsil`g `k hl olrolrik quk l kh hls hks sgorl
ol . Flrt g dlrg h l fle plnl`g h gs quk `kd êle= hl _kpýohidl Lrnketiel ldlol ke kh Lrrgyg `kh jk` ig (?)..
Pudujìe t ikek fgy uel nrle`k kxph gt ld iôe `k lzý
dlrks y h idgrks, quk skrêl su r iqukzl s i pu`iksk sldlr
hgs l pgdg dgstg `k a hktk l hls dgstls, g pkrjutlrhgs
pgr hls jkrdl`krêls kurgpkls ke ksl ienrltl y tgrpk,
Oukegs Lirks, `ks`k `ge`k hk vikek fgy kh jg vijiketg
olrolrizl`gr.-.. Rkrg eg fly jlhks quk skle ktkregs,
y ue `êl lorirìe hgs gmgs ksgs pgorks pukohgs". . . (4)" ¡ K f , v k r n ø k e z l ` k O u k e g s L i r k s 3 g s f l o é i s f k
dfg hl nulri`l `k tg`ls hls lh ijlüls, quk Rlz fldk
fuir `kh ietk rig r Tie vgs , sie vukstrgs dlu`ih hgs, hl
(< ) Aldue`g, p ì n . <1.
(?) Aldue`g, p ìn . ?4.
(4) Aldue`g, p ì n . ?44.
G O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . < 4
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 196/512
<9 0 LHOK_@I
divih izldiôe kurg pkl tri ue al ketgedks `kaieitivljke-
t k " ( i ) .
"@iréskhg l ustk` lh gê`g, l ak `k prgviedileg, pgr
quk k h pukoh g `k Oukegs L irks , dge t g`ls sus v ket l
m l s , ks kh jìs oìrolrg quk kxistk ke Ljéridl" (?) .
Tus ksdritgs `k `gdk lügs loue`le `k kstgs dgedkp
tgs, dge duyl rkprg`uddiôe eg jghkstlré lh hkdtgr `k
kstls dlrtls.Pljpgdg `l ustk` prukol `k ljistl` l ksk pukohg
hisgemkle`g fgy `êl sus jlhhls `ispgsidigeks `k nukrrl
quk `kok l _gsls, plrl kdflrhg dgetrl hls Rrgviedils,
dgjg lehtks kjpumlol l éstls sgork Oukegs Lirks.
Lhnýe `êl sk vkrì quiée fl si`g ke kstl épgdl jìs
ljing `k Oukegs Lirks= s i ustk`, ldgeskmle`g quk h hk
vlsk hl nukrrl lhrk`k`gr `k hl _kpýoh idl, g yg, l quk
kedkrrl`l ke su sukhg hgdlh , pi`iksk kh rkspktg `k suslutgri`l`ks prgviedilhks ke dljoig `kh suyg lh @irkd
tgrig y lh Dgenrksg `k hl _kpýoh idl.
K e j i s Olsks fk prgol`g ji lh tl prkgdupldiôe ke
alvgr `k Oukegs Lirks. @kspués fk sket i`g quk auksk
khhl hl prgjgtgrl `k hl rksistkedil lh eukvg gr`ke `k
dgsls, puks s i ke hunlr suyg fuoikrl s i`g Pudujìe,
hl florêl muzn l` g dge `gohk skvkri`l`. Y g eg jk `kog
l kstl g lqukhhl prgviedil, sieg l tg`ls muetls, pgrquksôhg muetls dgjpgeke hl _kpýoh idl. Y ke prukol `k
ji ljgr l Oukegs Lirks, hk `kog vkr`l`ks, luequk
skle lj lrnls, y . eg jk etirls, luequk skle `uhdks.
Dgjg yg fle muznl`g hgs fkdfgs iea ieitgs pgrtkügs
`k fgegr y `k hklhtl`, l quikeks fl `isputl`g ustk` kh
(<) Aldue`g, p ì n . <9;.
(?) Tlrjiketg, Tu`ljéridl, tgjg ?, eýjkrg ?.².‐ J lyg , i."`k <6;<.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 197/512
G O _ L T T K H K D P L T 9;
ljgr lh su`g ke quk kh hgs eldikrge y (t ikeke sus fg
nlrks , y ke quk ustk` kstuvg lpkels vkietk `êls.
·\ué jgtivg `k ji plrtk floêl hknit ijl`g ei pg
`i`g hknit ijlr mljìs kstk iesuhtg nrltuitg `k ustk`7
"·Y ustk` slok‐jk `idk7‐, sknýe dgestl `k hgs rknis
trgs `kh sit ig `k Jgetkvi`kg, quiée aué kh prijkr `k
skrtgr lrnketieg `k hls jurlh hls `k `kakesl lh ldkr
dlrsk Griok. Kh gtrg ks kh quk `kdêl ke hl Hknishlturl=Ks prkdisg tkekr kh dgrlzôe ke hl dlokzl" ( i) .
·Kspkrô ustk` l quk plslrle `gdk lügs y l quk yg
ksdrioikrl kh h iorg `k hls Olsks plrl fldkrjk ksk rk
dukr`g7 Tk hg lnrl`kzdg, pgrquk jk `l gdlsiôe `k
rgjpkr ue lrjl gduhtl `k hl kjuhldiôe.
Kh sit ig sk ketlohô ke Akorkrg `k <6043 yg plrtê `k
Jgetkvi`kg ke kh jks `k Lori h , `gs jksks `kspués `k
ketlohl`g, eg lh ldkrdlrsk Griok. Hgs rknistrgs `k sujk jg ril, y eg ` k J ge tkvi` kg, le`le jlhê ke kstk
puetg. Ji luskedil eg pg`êl dgestlr `k kh hgs3 krl ue
fkdfg juy iesineiaidletk plrl rknistrlrhg ke eienuel
plr tk. Y g `k mlol k5h pu kstg `k sgh`l`g ke hl jihidil
plsivl, quk gduplol dgjg lognl`g y dgjg keakrjg.
H g `kmlol pgrquk tkeêl kh `krkdfg `k `kmlrhg [ stk`
`kok slokr quk sgy elt ivg `k hl _kpýoh idl Lrnketiel
y eg `k Jgetkvi`kg, `ge`k kstlol lddi`ketlhjketk.Hl prkskedil `k _gsls ke kh Ngoikreg lrnketieg jk
tkeêl lh h ê . Pljpgdg `kok skrhk `ksdgegdi`g kh `krkdfg
`k tg`g kxtrlemkrg `k lusketlrsk `kh plês quk eg ks
kh suyg dule`g qukorletl dgetrltgs g `kokrks privl
`gs g pýoh idgs. ·Duìh ks kh `krkdfg dge quk pg`êl
J get kv i`kg rkt kekrjk l h h ê7 ·Yg rkd io êl sukh `g7 Pk-
(< ) Dljplül, pìn. -m'm
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 198/512
<91 L H O K _ @ I
eêl kh ausih vghuetlriljketk y pg`êl `kmlrhg pgr ji
vghuetl`. Hg `kmé pgr eg `kskrtlr hl dlusl dgetrl _g
sls. Yg eg slh ê `k Jgetkvi`kg plrl vkeir l Oukegs
L i r k s , dgjg gtrgs `k sus ldtulhks dgjplükrgs `k lr
j l s , sieg plrl lhkmlrjk `k hl t irleêl flstl fgy. Keeienuel plrtk ks `kskrtgr kh sgh`l`g quk dljoil `k
rk`udtg g agrtlhkzl. Ke vkz `k ltldlr lh t irleg `ks`k
Jgetkvi`kg, hg ltlqué `k tg`ls plrtks. Ti ji prkskedil ke Dfihk aukrl uel `kakddiôe, gtrg tletg pu`ikrl`kdirsk `k hl suyl. Rgr ksl rknhl, dule`g sk pkhkl ke
`kakesl `k hl hiokrtl` ks `kskrtgr (tg`g kh quk eg kstì
ke kh dljpg `k oltlh hl.
Kh gtrg ks kh Tr. Nutiérrkz, l quike dlesl`g ustk`
`k fldkrhk khgnig s y trioutlrhk su rkspktg pg r `gdk
lügs, hg ltldl fgy `êl pgr flokr si`g dgeskduketk ke
hl _kpýoh idl Lrnketiel dge hls i`kls dgeskrvl`grlsquk sgstuvg ke Dfihk3 su `khitg ks eg tkekr `gs ole`k
r l s = uel `k dgeskrvl`gr y gtrl `k kxlh tl`g. Pg`l suhlrnl rkhldiôe `k ustk` dge éh y dgeijing ks pgstkrigr
lh fkdfg, `k lfgrl `gdk lügs, quk rkdiée prksketl
ustk` dgj g tih`k l hgs quk dghjô `k rkspktgs y khg
nigs.
Rlrl dgetkstlr kh s inuiketk pìrrlag ekdksitg rkprg
`udir h g = "Ks kst l h l t krdkrl v kz‐ `idk ust k`‐ quk kstljgs ke `ksldukr`g `k gpieigeks, Lhokr`i= uel vkz
`isket ijgs sgork kh Dgenrksg Ljkridleg, quk ke `ks
pkdfg `k sus hudi`ls arlsks, hk slh iô uel sghkjek pltlrltl. Gtrl sgork ;g quk krl fgekstg y pkrjiti`g ke
ue kxtrlemkrg ke Ljéridl, y sus Olsks hk fle skrvi`g
`k rkspukstl. Fgy sgork kh pldtg y [rquizl, y dgjg
kh t ikjpg eg sk plrl `ge`k hg `kskljgs, [rquizl y su
pldtg skrìe rkautl`gs, hg kspkrg, pgr su prgpil euhi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 199/512
G O _ L T T K H K D P L T <9>
`l`3 y lh sinuiketk `êl quk`lrkjgs ustk` y yg tle
ljings dgjg dule`g `i Dgenrksg Ljkridleg y hg quk
krl fgekstg plrl ue kxt rlemkrg" (< ) .
Ke ksls trks vkdks ustk` eg fl kstl`g ke `ksldukr
`g dgejing, s ieg dgesing prgpig. Tgork kh Dgenrksg
Ljkridleg, ustk` jk rkautô quiedk `êls, plrl l`gp
tlrjk l hgs skis lügs ke Lrnirôpghis. [s tk` jk sgs
tuvg quk kh kxtrlemkrg tkeêl `krkdfg pghêt idg `k ienkrirsk ke hls `iskesigeks divihks `kh plês lmkeg, y `ks
pués l`gptô jis Olsks, ke quk `ksdgegzdg lh kxtrle
mkrg ksk `krkdfg g`igsg, lh plsg quk hk rkdgegzdg tg
`gs hgs `krkdfgs divihks sie kxdkpdiôe. Rk`ir quk hl i`kl
skl aìdih plrl `lr diu`l`leêl lh kxtrlemkrg eg ks pk`ir
quk hk `é `krkdfgs pghêtidgs letks `k skr diu`l`leg.
@lrhk tg`gs hgs `krkdfgs divihks eg ks dgedk`krhk ue sghg
`krkdfg pghêtidg. Tgork k h pldtg `k Tle Eidghìs kstuvijgs `k ldukr`g dule`g ustk` lprgoô jis Olsks, ke
quk ksk pldtg ks prgpukstg y ldkptl`g= prgpukstg sg
hljketk ke ji) prij krl k` idiô e3 prgpukstg y ldkptl`g
ke hl sknue`l k`idiôe, quk aué hl hkê`l y lphlu`i`l
pgr ustk`, plrl ijpunelr jìs tlr`k su sketi`g.
Ke ji Jkjgril `k <600 prgpusk uel pghêt idl ljk
ridlel, y dgjg jk`ig `k ldgr`lrhl, ue Dgenrksg. K h
Dgenrksg krl ue lddi`ketk, hl pghêt idl krl kh age`g.[el pgh ê t idl sk ldukr`l, g pgr ue Dgenrksg g pgr ld
tgs g Prltl`gs plrdilhks . [stk` ltldô kh lddi`ketk, y
nulr`ô k h age`g plrl `kskev ghvkrhg ke Lrnirôpghis
dgjg suyg. Ru`g, flokr plrlhgnisjg ke hg lddi`ketlh
`k ji ksdritg3 ks `kdir , ke hg rkhlt ivg lh Dgenrksg3
pkrg yg fld êl uel tki 'm ueivkrsitlril plrl tgjlr ue
( i ) Dljplül, p ì n . ;2.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 200/512
L H O K _ @ I
nrl`g ke Fl Al du htl` `k hkyk s y dikedils pghêt idls. K h
plrlhgnisjg ks hl slh `k hl tksis. Tie kjolrng, Dfihk
pk`êl ue Dgenrksg Ljkridleg. K h Tr . Ok h hg, puoh id is
tl kjieketk, hg lpgylol. Arêls `kake`iô ji Jkjgril,
ltldl`l pgr ustk`, y Ahgrkedig Qlhkrl hl lphlu`iô.
· \ ué pgh ê t idl pk`êl yg ke j i Jkjgril p l r l h l L j é
r idl `kh Tur7 Hl pghêtidl kdgeôjidl, ke vkz `k hl pg
hêtidl `k `krkdfgs lostrldtgs3 ¡hl pghêtidl quk ngoikrely jkmgrl pgr hl h iork elvknldiôe `k hgs r êgs, pgr hl
loghidiôe `k hls L`ulels ietkrigrks, pgr kh ]ghvkrkie
lh kstihg nkrjìeidg, pgr hl iejinrldiôe, pgr hgs akrrg
dlrrihks, pgr hl plz, éh dgjkrdig y hl ie`ustril. Ksl ks
hl pghêt idl quk prgpgeêl yg ke <600 y hl jisjl quk
fk prgpukstg ke <6;? ke jis Olsks.
· \ ué Dgen rksg pk`ê ketgedks 7 E g D g e n r k s gs ` k p g
h ê t idl y nukrrl, dgjg kh `k Rleljì, susditl`g pgr Ogh êvlr dgetrl Kurgpl, s ieg Dgenrksgs kdgeôjidgs, Dge
nrksgs dgjkrdilhks é ie`ustrilhks, dgjg hgs susditl`ls
pgr Dgo`ke, ke `l Kurgpl dget kjpgrìekl3 Dgenrksgs
plrl ltrlkr hl Kurgpl y eg plrl lhkmlrhl. Hg quk pk
`êl ketgedks l ue Dgenrksg ljkridleg pi`g lfgrl lh
Dgenrksg lrnketieg y l tg`gs hgs Dgenrksgs eldig
elhks `k hl Ljéridl ksplüghl.
Eg rkdhljlré l Lrnirôpghis3 pkrg v ie`idlré ji J k
jgril, g jìs oike hl let inøk`l` `k jis dgeviddigeks,
dgesinel`ls ke jis Olsks3 y eg pgr mldtledil pukri h ,
sieg dge kh a ie `k prgdurlrhks kh rkspktg `koi`g l tg`l
i`kl hlrnljketk khlogrl`l y sgstkei`l.
K e Lrnirôpghis fl y `gs dg sl s= i`kls priediplhks,
i`kls lddksgrils. Hls priediplhks sge hl i`kl `k dg
hgdlr hl dlpitlh `k hl _kpýohidl ke uel ish itl `ksikr
tl, situl`l l `ikz hknuls `k hl dgstl lrnketiel y l trks
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 201/512
G O _ L T T K H K D P L T <9 9
`k hl dgstl kxtrlemkrl3 gtrl ks hl i`kl `k rkueir ue
Dgenrksg olmg _gsls, l pkslr `k _gsls y plrl `ks
truir l _gsls3 y gtrl ks hl `k rkaue`ir ke ue sghg plês
pghêtidg k h Rlrlnuly, hl _kpý ohidl Griketlh y hl Dge
ak`krldiôe Lrnketiel. Ks tls i`kls priediplhks hk pkr
tkekdke l ustk`, y lsê hg `kdhlrô, sie pkrmuidig `k hgs
`krkdfgs `k _gsls l hl ievkediôe `k hl ýhtijl.
Hls i`kls lddksgrils `k Lrnirôpghis eg `iré qukskle jêls, sieg quk yg hls ksdrioê skis lügs letks `k
ksdrioirsk Lrnirôpghis ke hl Jkjgril quk ust k` rkau
tô, y `k hl dulh rkprg`udiré hgs s inuiketks pìrrlags, eg
pgr vêl `k h it inig, sieg `k prgplnle`l `k `gdtriels,
quk sk `koke rkpktir ke tg`ls plrtks, l prgpôsitg `k
tg`g y ke tg`l gdlsiôe, plrl quk eg sk ghvi`ke `k tlh
jg`g quk plrkzdle ievketl`ls dl`l skis lügs.
P K _ _ I P G _ I G T
"Kh tkrrkeg kstì `k jìs ketrk egsgtrgs, y hl Ljé
ridl eg pg`rì ketlohlr dgetike`ls, pgr jirljiketgs l
éh, sie iedurrir ke kh ri`êduhg `k ksgs `gs hgdgs l quik
eks Jgetksquiku supgek `ukügs sghitlrigs `kh grok y
`isputle`g pgr h êjitks.
Ke Ljéridl kh vlstg tkrritgrig ks dlusl `k `ksgr`key ltrlsg= éh fldk ijpgsiohk hl dketrlh izldiôe `kh ng
oikreg, y eg fly kstl`g ei eldiôe `ge`k flyl jìs `k
ue sghg ngoikreg. Kh tkrrkeg ks eukstrl pkstk ke Ljé
ridl, dgjg hg ks ke Kurgpl su dlrkedil. Dfihk, kh jìs
pkquküg `k hgs Kstl`gs `k Ljéridl, ks jìs r idg, jìs
aukrtk y jìs oike ngokrel`g quk tg`gs. Jìs dfidg quk
éh ks kh Kstl`g Griketlh `kh [runuly, y rksistk l hl
nrle`k y lelrquizl`l _kpýoh idl L rnket iel ."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 202/512
?22 L H O K _ @ I
E L Q K N L D I Ô E I E P K _ I G _
"Eukstrl elvknldiôe sk `ivi`irì ke gdkìeidl, quk ks
olsk `kh dgjkrdig kxtkrigr, y jk`itkrrìekl g riokrlel,
quk ks kh lhjl `kh dgjkrdig ietkrigr plrl dikrtgs Kstl
`gs, y plrl gtrgs `k tg`g su dgjkrdig kxtkreg y dke
trlh "_knuhlr hl elvknldiôe ks aldi h i tlr kh jgvijiketg
`k eukstrl r iqukzl, duyg jìs pg`krgsg vkfêduhg `k `kslfgng y dirduhldiôe ks kh lnul." Tk flohl judfg `k
dljiegs ke kstk t ikjpg= eg ghvi`kjgs quk hgs rêgs sge
dljiegs quk le`le, dgjg `idk Rlsdlh . Rlrl fldkr trle
sitlohks kstgs dljiegs dljieletks ks prkdisg pgekrhgs
olmg kh ljplrg `kh `krkdfg. Tu prgpik`l` lplrkdk `u
`gsl plrl dikrtgs Kstl`gs, y su usg kstì sumktg l `iai
duhtl`ks. Kstgs puetgs kxinke ksdhlrkdkrsk y `ktkrji
elrsk duletg letks3 y el`ik jìs dgjpktketk quk ueDgenrksg nkekrlh plrl kmkdutlrhg. Hl elvknldiôe `k hgs
rêgs `k Tu`lj éridl kevukhvk nrle` ks dukstigeks `k ie
tkrés jltkrilh ketrk hls _kpýoh idls `k hl Ljéridl gddi
`ketlh y hls quk gduple su h i tgrlh `k Griketk."
H I O K _ P L @ @ K H G T _ Ê G T
"Hl dikedil ietkreldigelh keskül quk hl eldiôe prg
piktlril `k hl plrtk supkrigr `k ue rêg elvknlohk t ikek
`krkdfg l quk hl eldiôe quk pgskk hl plrtk ieakrigr
eg hk ijpi`l su elvknldiôe lh jlr, ei hk jghkstk dge
rknhljketgs y nrlvìjkeks quk eg skle ekdkslrigs plrl
su prgpil sknur i`l`. . . " "Kh Dgenrksg `k Qikel sket ô
kstl `gdtriel pgr olsk `k hgs rknhljketgs `k elvknl
diôe `kh _fie, kh Ekdclr, kh Jkie, kh Jìskhl, kh Jkesl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 203/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 204/512
?2? L H O K _ @ I
D G J K _ D I G I E P K _ E L D I G E L H
"Kstk puetg dge`udk l gtrg `k hgs skrigs lsuetgs `k
quk `kol gduplrsk kh Dgenrksg ljkridleg= kh `krkdfg
ietkreldigelh jkrdletih. Fk lquê kh nrlvk ietkrés quk
`kok losgrokr kh prksketk y kh pgrvkeir `k hl Ljéridl
pgr hlrng t ikjpg= kh dgjkrdig dgesing jisjg y dge khjue`g trleslthìetidg. "L su prgtkddiôe, `kslrrghhg y
slhvlnulr`il, ks quk `koke dk`kr hls Hinls, hgs Dgenrk
sgs, hls ueigeks ljkridlels ke hg auturg." Letks `k <6?;
hl dlusl ljkridlel kstlol rkprksketl`l pgr kh priedi
pig `k su ie`kpke`kedil tkrritgrilh 3 dgequistl`g ksk fk
dfg, fgy sk prksketl pgr hgs ietkrksks `k su dgjkrdig y
prgspkr i`l` jlt kr il h . " "Hl ldt ulh dlusl `k L jéridl ks
hl dlusl `k su pgohldiôe, `k su riqukzl, `k su divih izldiôe y prgvisiôe `k rutls, `k su jlriel, `k su ie`ustril
y dgjkrd ig ."
D G E N _ K T G T D G J K _ D I L H K T
"Eg ks k h prgnrljl `k Rleljì kh quk `kok gduplr
kh eukvg Dgenrksg3 eg ks hl h inl jih i tlr `k eukstrg dgetieketk, eg ks hl dketrlhizldiôe `k sus lrjls hg quk ks
h hljl`g l grnleizlr kstl vkz. Hgs ietkrksks `k Ljé
ridl fle dljoil`g= sus kekjings pgh ê t idgs fle `ks
lplrkdi`g. Eg sk trltl `k rkegvlr pukri hjketk hgs vgtgs
`k eukstrl prijkrl épgdl nukrrkrl." "Hl épgdl pgh ê t idl
y jihitlr fl plsl`g= hl fle sudk`i`g hgs t ikjpgs `k hls
kjprksls jltkrilhks, `kh dgjkrdig, `k hl ie`ustril y ri
qukzls. Tk fl dgevkei`g ke quk ks jkekstkr kjpkzlr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 205/512
G O _ L T T K H K D P L T ?24
pgr lquê plrl dgedhuir pgr hl dgjphktl rklhizldiôe `k
hls suohijks prgjksls `k gr`ke pghêt idg dgetkei`ls ke
hgs prgnrljls `k hl rkvghudiôe." Kh eukvg Dgenrksg,
puks, eg skrì pgh ê t idg "sieg lddksgriljketk. Tu dlrìd
tkr `istietivg skrì kh `k ue Dgenrksg dgjkrdilh y jlrê
t ijg, dgjg kh dkhkorl`g jg`kreljketk ke Qikel, Ttut-
tnlr`", dge gdlsiôe `k hl dketrlh izldiôe l`ulekrl `k hl
L h k j l e i l " ( ] g h v k r k i e ) .
K E K J I N G T I E P K _ E G T @ K L J É _ I D L
"Hgs ldtulhks kekjings `k hl Ljéridl kstìe lorinl
`gs `ketrg `k kh hl jisjl3 "sge sus `ksikrtgs s ie rutls, •
sus r êgs ksdhlvizl`gs y eg kxphgrl`gs3 sus dgstls `ks
pgohl`ls pgr kh vkekeg `k hls rkstriddigeks jkzquiels,hl lelrquêl `k hls l`ulels" y tlri als3 hl luskedil `kh
dré`itg3 ks `kdir, `k hl riqukzl lrtia idilh y kspkduhltivl,
dgjg jk`ig `k prg`udir hl riqukzl pgsitivl y rklh . Fk
lquê hgs nrle`ks kekjings `k hl Ljéridl, dgetrl hgs
quk kh eukvg Dgenrksg t ikek quk dgedkrtlr jk`i`ls `k
dgjolt k y pkrskdud iôe l jukrt k . . . "
"Hl ueiôe dgetieketlh `k dgjkrdig `kok, puks, dgj
prke`kr hl ueiagrji`l` l`ulekrl, "grnleizìe`gsk pgdgjìs g jkegs sgork kh pik `k hl quk h il `l`g priedipig,
`kspués `k <642, ke Lhkjleil y t ike`k l vghvkrsk kurg
pkl". Kh hl `kok dgjprke`kr hl loghidiôe `k hls l`ulels
ietkrigrks, yl skle prgviedilhks, yl eldigelhks, `kmle`g
sghljketk ke pik hl l`ulel jlrêtijl g ietkrigr."
"Fldkr `k kstltutg ljkridleg y pkrjleketk hl uei
agrji`l` `k jgek`ls, `k pksgs y jk`i`ls quk fkjgs
fkrk`l`g `k hl Ksplül. Hl Lhkjleil kstì ualel `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 206/512
L H O K _ @ I
flokr dgesknui`g kstgs ietkrksks, duyl lelrquêl fldêl
ijpgsiohk kh prgnrksg `k su dgjkrdig. '"
D L J I E G T , R G T P L T
"Hl dgestruddiôe `k ue vlstg s istkjl `k dljiegs
ietkreldigelhks l kxpk esls rkdêprgdl s, quk, trlz l` gssgork `ltgs jg`kregs, dgedih hke hl kdgegjêl, hl prge
titu` y tg`ls hls eukvls kxinkedils `kh jg`kreg réni
jke `k dgjueidldiôe y rgdk ietkrigr3 hl pgstl kxtkrigr
g `k Kstl`g l Kstl`g, dgeskdukedil prkdisl `kh kstl
ohkdijiketg `k eukvgs vêeduhgs k ietkrksks nkekrlhks,
sgjkti`l l ue ijpukstg ýeidg y dgetieketlh3 fk lquê
•`gs gomktgs jìs `inegs `k plrtiduhlr ltkediôe pgr plr
t k `kh Dgenrksg."
R G H Ê P I D L D G E H L K [ _ G R L
"Ke duletg l hl pgh ê t idl dge hl Kurgpl, kh hl `kok
skr arledl, pgrquk eg kstì ke kh dlsg `k tkjkr3 "jìs
prgpil plrl ltrlkrhl quk plrl dgetkekrhl"3 pldiketk y
•ohle`l, jìs quk prgvgdlt ivl3 jg`kstl dgjg su k`l`3
plrhljketlril jìs oike quk nukrrkrl3 " hl d iv i h izldiôe
y eg hl nhgril jihitlr ks su nrle ekdksi`l`, y ke kh hg
nlelrì dge kh rgdk ielh tkrlohk `k hl Kurgpl"3 eg `kok
louslr `k su `krkdfg `k kxdgjueidldiôe, `k su pg`kr
`k rksistkedil eknltivl fldil kh kurgpkg, quk kh jisjg
«kurgpkg nkekrgsljketk hk fl `l`g l dgegdkr, puks ke
tlhks kxdgjueigeks kh hl eg pikr`k jkegs quk kh kx
d h u i ` g . "
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 207/512
G O _ L T T K H K D P L T ?2;
E K [ P _ L H I @ L @ @ K H D G J K _ D I G
"Qghvike`g l hgs gomktgs `k jkrg ietkrés ljkridl
eg `k quk kh Dgenrksg `kol gduplrsk, eg olstlrì prk-
vd -ir hl nukrrl, `kstkrrlrhl ke hg pgsiohk3 "skrì ekdk
slrig sumktlrhl l ue `krkdfg y l agrjls eukvls ke hgs
dlsgs ke quk aukrk iekvitlohk". Ti ks ekdkslrig quk pgr
hlrng tikjpg skl kh hl ue rlsng dlrldtkrêstidg `k hl vi`l
ljkridlel, "`éjgshk l hg jkegs uel agrjl quk hl
flnl jkegs dlplz `k `kstruir kh prgnrksg `kh dgjkrdig
y hl r iqukzl `k hgs eukvg s K stl `g s3 flnlj gs flstl
dikrtg puetg dgedih ilohk su prkskedil dge hl `k hl prgs
pkri`l` jkrdletih k ie`ustrilh , `le`g l kstgs ietkrksks
dikrtl ekutrlhi`l` quk hgs sustrlinl l hgs jlhgs kakd
tgs `k hl nukrrl."
"[eg `k hgs jk`igs `k h hknlr l kstk a ie ke hl nuk
rrl skrì hl suprksiôe `kh dgrsg, `kdhlrl`g pirltkrêl dge
tletl rlzôe pgr hgs pg`krks jlrêtijgs jìs rkspktl
ohks. Kh dgjkrdig ks kh nrle`k lh idiketk quk kstgs plê
sks garkdke lh kxtrlemkrg y su jìs nrle`k iestrujketg
`k pgohldiôe3 flnljgs, puks, `k jg`g quk éh suosistl
"ievighlohk", dgjg ue jk`ig rkplrl`gr `k hls `kvlstldigeks gpkrl`ls pgr hl nukrrl."
R G O H L D I Ô E , D G H G E I ] L D I Ô E
"Hgs pukohgs `k Ljéridl floitljgs ue `ksikrtg ie
dgej kesurlohk. K s ekd ksl rig ksdlplr l hl sghk`l`,
pgohlr eukstrg jue`g sghitlrig. Hl dghgeizldiôe ks ue
nrle jk`ig `k h hknlr l kstk rksuhtl`g3 pkrg ue jk`ig
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 208/512
?21 L H O K _ @ I
quk `kspikrtl rkdukr`gs `ghgrgsgs. Tie kjolrng, dgjg
quikrl quk flyl si`g kh dlrìdtkr `kh kjphkl`g pgr hl
Kurgpl ke hgs plsl`gs sinhgs, l éh hk `kokjgs eukstrl
kxistkedil, y l éh ks pgsiohk quk `kole su skr ke hg au
turg jih hlrks `k pukohgs ljkridlegs. Eg hk kxdhuyl
j g s , puks, `k eukstrgs jk`igs `k divih izldiôe y p g-
nrksg. Ti eg hk pg`kjgs kjphklr egsgtrgs, `kméjgshk
uslr pgr hgs quk puk`le fldkrhg. Rrgpgenljgs jg`iaidldigeks ke su kmkdudiôe3 kstg ketrl ke eukstrg `k
rkdfg3 pkrg eg hl pgenljgs trlols losghutls, pgrquk
kstg slhk `k eukstrg pg`kr."
"Pkenljgs pru`kedil y t rlt kjgs `k prgjgv kr h g
quk tlh vkz puk`k gorlrsk l eukstrg `kspkdfg. Kh jue
`g sgdilh ekdksitl kspldig3 egsgtrgs hg tkekjgs `k sg
orl= ·pg`rkjgs rkfusìrskh g ijpuekjket k7"
R G H Ê P I D L K V P K _ I G _ , I E J I N _ L D I Ô E , D L J I E G T @ K F I K _ _ G
Gtrgs pukohgs pg`rìe tkekr ke su skeg hgs nérjk
eks `k su prgspkri`l`3 hgs `k Ljéridl, `ksnrldil`l
jketk, hgs pgskke aukrl, y `k aukrl `koke ketrlr hgs
jle letilhks `k su vi`l . H l jk trôpghi eg phletô kekhhgs skjihhls `k prgnrksg, sieg `k kstloihi`l` y gok
`ikedil. Hl vi`l kxtkrigr egs `kok losgrokr ke hg au
turg. K e kh hl sgjgs iekxpk rtgs, pgrq uk fkjgs si`g
k`udl`gs ke hl `gjkstidi`l` dghgeilh y plrl hl vi`l
privl`l y `k aljih il . @kmkjgs quk eukstrgs pukohgs
kjpikdke su nrle`k lprke`izlmk. Hl ekdksi`l` `k kstl
eukvl tke`kedil sk rkvkhl pgr kh jgvijiketg egrjlh
`k hls dgsls. Hl Ljéridl, `k êetijl y jk`itkrrìekl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 209/512
G O _ L T T K H K D P L T ?2>
quk letks krl, lfgrl sk fldk kxtkrel y hitgrlh. F l o ê l
si`g fkdfl plrl vivir ke rkdhusiôe, y sk hl fizg floi
tlr hg jìs dketrlh `k eukstrg sukhg3 `ks`k su ketrl`lke kh jue`g, fl slhi`g l hls pukrtls plrl rkdioirhk.
"Hgs pukoh gs jk`it krrìekgs s i quikrke prgspkr i`l` ke
l`khletk, quk lnulr`ke l hgs t ikjpgs `k hgs dljiegs
`k fikrrg3 pgr lfgrl, oikelvketurl`gs hgs quk floi
tle hls grih hls `k hgs jlrks, pgrquk sôhg kh hgs puk`kevkr hl dlrl `kh jue`g y rkdioir dge su dgetldtg kh ks
pêritu `k su v i`l jg`krel. ' ' Qkljgs hg quk plsl keDfihk, hg quk plsl ke kh R hl tl = Tl etiln g lpkels sk
ldrkdiketl, ke tletg quk Qlhplrlêsg sk `uph idl3 Rgtgsê ,
Dôr`gol sk `kspukohle, ke tletg quk Jgetkvi`kg skfldk dlpitlh `k Kstl`g y Oukegs Lirks rkdiok `k hls
lnuls `kh Rhltl olrdl`ls `k fgjorks, quk duorke ke
kh ldtg hgs dhlrgs quk fldk kh dlüôe `k hl nukrrl divih .L hl vistl kxtkrigr y nkekrlh , sê3 quk kh aku`lhisjg,quk kh kspêritu `k lh`kl egs lfgnl pgr tg`ls plrtks."
Kstls i`kls quk `kmg trlsdritls eg sge tgjl`ls `k
Lrnirôpghis, ei `k Tu`ljéridl, ei `k hl Drôeidl, sieg
`k hl Jkj gril sgork kh Dgenrksg ljkridleg, quk ks
drioê gdfg lügs letks `k ksls puohidldigeks `k ustk`,
y quk ustk` ltldô dge tletg kedlreizljiketg dgjg si
aukrle i`kls iequisitgrilhks, y quk eg krle, dgjg skvk, sieg hls i`kls quk ustk` fl l`gptl`g jìs tlr`k y
quk sge kh age`g `k jis Olsks.
Hl elvknldiôe `k hgs r êgs `k Tu`ljéridl, pkesl
jiketg quk fl gdupl`g `k hlrng t ikjpg l igs Ngoikr
egs `k Ljéridl y `k Kurgpl, l puoh id istls y v ilmkrgs
`k ljogs jue`gs3 quk fl s i`g gomktg `k `isdusigeks
y kxphgrldigeks diketêaidls y `k nukrrls divihks ke euks
trg jisjg plês, fl si`g `isputl`g pgr ustk` lh nkek-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 210/512
?26 L H O K _ @ I
rlh [rquizl dgjg i`kl grinielh suyl, `le`g kh prijkr
kmkjphg `k ue ksdritgr quk ldusl l ue Ngoikreg `k
quk rklhidk hg oukeg quk éh 'prgpgek.
Florì judfg `k ust k` ke jis Olsks. P g j l e ` g h g
quk floêl ke kh ouke sketi`g nkekrlh `k kstl épgdl,
floré tgjl`g i`kls l tg`gs, y `k kh hg jk h isgemkg, pgr
quk eg fk prgdurl`g skplrlrjk `k tg`g kh jue`g,
sieg kxprkslr y skr kdg `k tg`gs. Rkrg drkg eg flokrdgpil`g l el`ik tletg dgjg l ji jisjg. Hls auketks
y grênkeks `k ji h iorg `k hls Olsks s g e = Rrkhijielr lh
kstu`ig `kh @krkdfg, `k <64 >3 ji plhlorl sijoôhidl, ke
kh Drk`g `k hl Lsgdildiôe, J lyg `k < 6 4 6 3 Kh Eldig
elh, `k Jgetkvi`kg, `k <6463 Drôeidl `k hl _kvghu
diôe `k Jlyg, ` k < 6 4 6 3 Kh Rgrvkeir, `k <649 3 Jkjg
ril sgork ue Dgenrksg ljkridleg, < 6 0 0 3 Lddiôe `k hl
Kurgpl ke Ljéridl, `k <60;3 Prkietl y siktk lügs`kspués, `k <60>. Fk lfê hgs ksdritgs `k ji phujl,
`ge`k flhhlrì ustk` hgs dlpêtuhgs grinielhks quk fk
dgpil`g l hl hktrl ke kh h iorg ijprgvisl`g `k jis Ol
sks. L ksg lhu`ê dule`g h hljé l ksk h iorg ' 'rk`lddiôe
orkvk `k pkesljiketgs let inugs". _kdukr`g kstg, eg
ke ji `kakesl, sieg ke `kakesl `k hls i`kls quk j k
`gjiele y pgskke fldk quiedk lügs3 i`kls quk el`l
nlele ke hgs ltlquks quk ke ji pkrsgel fldk ustk` lueg `k sus prijkrgs sgstkek`grks.
Fk vistg vkeir lh nkekrlh [rquizl l kstls i`kls, y
pgr ksg fk lorlzl`g su lutgri`l`. Hl ausiôe pghêtidl,
l`gptl` l pgr éh dgj g olsk `k su Ng oikreg y `k hl
Dgestitudiôe, ks priedipig quk pkrtkekdk lh Drk`g `k
hl Lsgdildiôe, J ly g `k <64 63 y skrêl irrldigelh `k ji
plrtk ltldlr ue Ngoikreg quk l`gptlol jis priedi
pigs. Ks kh nkekrlh [rquizl kh quk fl vkei`g l eýks-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 211/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 2 9
trls drkkedils, eg egsgtrgs l hls suyls, y hg `ing lsê
ke fgegr `k ljogs. @ing egsgtrgs pgrquk hgs trks rk
`ldtgrks `k ksl drkkedil sk flhhle ke kh dljpg quk
ustk` dgjoltk, Kdfkvkrrêl eg vivk3 pkrg su kspêritu
kstì dge egsgtrgs, eg dge ustk`, y tkeng `k kh hg pruk
ols pgstujls.
GGGG
G O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . < 0
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 212/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 213/512
Q
DG J RH I D I @L@ @K H L R_KETL
K E H L T
N [ K _ _ L T D I Q I H K T@ K H L
_KRÝOHIDL L_NKEPIEL
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 214/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 215/512
L @ Q K _ P K E D I L
Tk fle kjphkl`g trks jk`igs plrl rkph idlr l jis
Dlrtls sgork hl Rrkesl y hl pghêtidl jihitletk ke hl _k
pýohidl Lrnketiel.
Kh prijkrg dgesistk ke prksdie`ir `kh rldigdieig y
`kh kxljke `kh lsuetg nkekrlh .
Kh sknue`g ke lskvkrldigeks dlhujeigsls.
Kh tkrdkrg ke iesuhtgs pkrsgelhks.
L kstgs jk`igs dgetkstg=
Rrgsinuike`g ji kstu`ig `k hl Rrkesl `k `ksgr`ke.
_kdtiaidle`g hls dlhujeils dge rkspktg.
Goh inle`g lh `ktrldtgr l quk jk flnl kejike`l fg
egrlohk dge sus plhlorls `k gtrg t ikjpg.
@k lquê hls trks plrtks ke quk sk `istriouyk hl jltk
ril `k kstk ksdritg, prgvgdl`g pgr kh usg `k jk`igs
euedl vistgs, dgetrl kh prgpôsitg quk floêl agrjl`g
`k lole`gelr jis Dlrtls l hl drêt idl, eg lh ltrgpkhhl-
jiketg vle`ìh idg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 216/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 217/512
I
Pkrrgristls `k hl prkesl.‐Ti hgs quk ltrgpkh hlehl hky kstle`g lolmg, puk`ke rkspktlrhl
kstle`g lrriol.
Rrgsing dge hl skrkei`l` quk lh priedipig, sie sldlr
ue pik `k hl hky, jis kstu`igs `k hl Rrkesl, quk fldk
ijpgsiohk l hl h iokrtl`, ijpgsioih itle`g kh Ngoikreg, y
quk hkvletl hgs t irlegs sirvike`g lh `ksgr`ke `k quk
sge fimgs
Ti sus nghpks, `k quk sgy gomktg nrltuitg fldk skis
jksks, eg jk fle ijpk`i`g skr rkspktugsg ke hls le
tkrigrks dlrtls, jkegs jk hg ijpk`irìe hgs ltlquks rk
diketks, quk fk jgtivl`g pgr hl kjisiôe `k hl vkr`l`
lustkrl.
Dge hl dlhjl dge quk kh elturlh istl kxljiel hl ks
dgril quk kh vghdìe lrrgml l sus piks, yg kstu`ilré, ke
kh ietkrés `kh prgnrksg y `k hl h iokrtl`, kh aleng kdfl`g
sgork jis vkst i`gs pgr kh dlrrg `k hl Rrkesl oìrolrl.Rrgdurlré dlrldtkrizlr y ketrknlr pkrsgeia idl`gs l
hl rkprgoldiôe `k hgs oukegs hl Rrkesl `k `ksquidig,
kh arlu`k ke hl pghéjidl, kh `khitg ke kh `koltk, kh
dfisjk iea i`ketk quk `isukhvk hl sgdik`l`3 ksl Rrke-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 218/512
? h 1 L H O K _ @ I
sl, ke aie, ke quk hgs t irlegs sk`ketlrigs k ijpgtketks
kesküle pgr kh kmkjphg `k sus vighkedils l hgs dlu`i
h hgs l `kseu`lr su kspl`l y l fghhlr hls hkyks prgtkd
tgrls `k hl h iokrtl`.
Ji gomktg eg ks pkrsgelh3 eg flré `k hl dukstiôe `k
tg`gs uel dukst iôe `k ji pkrsgel. Dule`g hl `kakesl
lhnuel vkz jk lhdledk, skrì ke skrvidig `k hl ole`krl,
quk eg `kok lplrkdkr lpgyl`l pgr sgh`l`gs ie`inegs`k su dlusl.
Tirvg ke kstk `koltk lh priedipig `k gr`ke, lh ietk
rés `k hl plz `k hl _kpýoh idl Lrnketiel. Kh éxitg `k
hl jke tirl ks `k ue j gj ke tg3 éh plsl rì, y yg skré
vkenl` g sie kmkrdk r vkenl ezl.
Ltldg uel ksdukhl, ue sistkjl, uel jlekrl `k ke
tke`kr y `k kmkrdkr hl Rrkesl pghêt idl. Ti ue ksdritgr
sk dgestituyk kh jg`khg y pkrsgeiaidldiôe `k kh hl, jkmgr plrl jê, jkmgr plrl hl i`kl quk sirvg3 pkgr plrl
éh, pgrquk tg`g kstu`ig lph idl`g y kxpkrijketlh , tg`g
pkesljiketg rklh izl`g ke ue fkdfg jltkrilh l`quikrk
dukrpg, ketrl pgr hgs gmgs y `ispkesl `kh kxljke.
Hl Rrkesl oìrolrl fl pukstg su dukrpg ke hl jksl
`kh leaitkltrg3 flnìjgshk su lutgpsil. Hl h iokrtl` sl
dlrì `gdtriel ýtih l su dlusl.
¡Kspkdtìduhg skrig y tr istk plrl hl _kpýoh idl Lrnketiel kh quk ksl Rrkesl ldlol `k prksketlregs l hl
vistl `kh kxtrlemkrg. Pg`g ue sistkjl, tg`g ue prg
nrljl, tg`g ue gr`ke `k i`kls sk fl rkvkhl`g, vivg y
plhpitletk, ke hl ldtitu` quk hl fkjgs vistg tgjlr `k
hletk `k hl drêt idl lmustl`l l hl hky.
Eg fly `gs must id ils, `gs hknlh i`l`ks, `gs prgoi`l
`ks ke hl prìdt idl `kh `krkdfg pýoh idg= uel `k ngokr
eletk, gtrl `k ngokrel`g, eg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 219/512
G O _ L T T K H K D P L T ? I >
Eg puk`ke skr ljings `k hl ¡h iokrtl` hgs quk kmkrdke
kh h iokrtielmk `k hl Rrkesl.
Eg puk`ke kmkrdkr a ikhjketk kh Rg`kr quikeks kmkr
dke ieaikhjketk hl h iokrtl`.
Hgs quk ltrgpkhhle hl hky kstle`g lolmg eg puk`ke
rkspktlrhl kstle`g lrriol.
Eg pg`rìe rkspktlr hl pkrsgel, kh fgnlr, hl v i`l pri
vl`l, dgjg jieistrgs `k Kstl`g, hgs quk ltrgpkh hledrijielhjketk pgr hl phujl sike`g plrt iduhlrks.
Eg puk`ke rklhzlr kh Rg`kr quikeks prgstituyke hl-
Rrkesl l hl `ktrlddiôe duhplohk.
·R g` rêl rkspktlr hl v i`l dgjg ngokreletk kh quk
`ksdulrt izl kh fgegr dgjg lspirletk lh Ngoikreg7
·Rg`rêle skrvir l hl dlusl y l hgs ietkrksks `kh dg
jkrdig y `k hl ie`ustril hgs quk agjketle rkvghudig
eks, dljplüls, nukrrls `k `ksghldiôe y `k kjpgorkdijike tg 7
·Rg`rì suarir hl gpgsidiôe dgjg jieistrg kh quk eg
puk`k sgpgrtlrhl dgjg diu`l`leg7
Kh quk iesuhtl hl mustidil lmkel kstle`g `kslrjl`g,
·hl rkspktlrêl tkeike`g olygektls7
Hgs quk ijpgeke su gpieiôe, su egjork, su pkrsg
el dge vlrl `k fikrrg, ·rkspktlrêle dgjg jieistrgs hls
gpieigeks lmkels7Kh quk eg tkjk hl gpieiôe dule`g lspirl, · hl tkjk
rêl kstle`g ke kh Rg`kr7
·Rg`rìe `lr rkspktloih i`l` l hl lutgri`l` hgs quk
pgeke hl h iokrtl` ke ri`êduhg7
·Rg`rìe skr Arlech ie ke kh Ngoikreg hgs quk sge
\uirgnl ke h l Rrkesl7
Hl h iokrtl` `é hl Rrkesl t ikek `gs kekjings dlpi
t l h k s = kh t irleg y kh `ktrldtgr, g jìs oike ueg sghg,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 220/512
? < 6 LtêhTKFVMh
pgrquk kh `ktrldtgr eg ks jìs quk kh t irleg `kslr
jl`g.
·\ué ks kh `ktrldtgr7 Kh quk rgjpk hl hky dge su
phujl, ieah inike`g pgr sê hl iealjil quk sôhg kh mukz
puk`k ijpgekr ke egjork `k hl hky. Kh t irleg eg fldk
gtrl dgsl dge hl kspl`l. Kh `ktrldtgr, dgjg kh t irleg,
`knøkh hl dré`itgs, s ie muidig ei prgdksg3 ks ue vìe`lhg
`k tietl y plpkh.L dl`l jg`khg `k Rrkesl vl uei`g ue jg`khg `k
Ngoikreg= hl v ighkedil ks uel3 sk h hljl `ktrlddiôe ke
hl Rrkesl, t irleêl ke kh Ngoikreg. \uirgnl ke hl Rrke
sl skrêl `ktrldtgr3 ke kh Ngoikreg, kh `ktrldtgr skrêl
\ u i r g n l .
Qlei`l` pgork ks dgeaue`ir hl Rrkesl dge hl h iokr
tl`. Khhl ks dljpg `k dlu`ih hlmk y `k t irleêl, hg jis
jg quk kh Ngoikreg. Hl t irleêl `k phujl ks kh prkaldig `k hl tirleêl `k kspl`l.
Kh ltketl`g ke hl plhlorl ks prkdursgr `kh ltketl`g
ke hl lddiôe3 kh h iokh istl ks prkdursgr `kh iesurrkdtg,
fkrlh`g `kh `ksgr`ke y dket iekhl lvlezl`g `kh `kspg
tisjg. Ks kh jisjg ketk dge `istietls lrjls, sknýe
hgs t ikjpgs.
Ke hl _kpýoh idl, tg`gs hgs t irlegs trkple lh Rg`kr
pgr hl kstltul `k hl h iokrtl`= ks hl ksdlhkrl `k gr`ke.Hg jisjg hgs t irlegs `k phujl quk hgs t irlegs `k ks
pl`l. Ti qukréis dgegdkr hl ak `k kstk ýhtijg prkske
tl`hk `k arketk hl h iokrtl`= hl flrì pk`lzgs.
Ke hl prijkrl épgdl `k hl rkvghudiôe `k Ljéridl
hls lrjls krle hl ýeidl auketk `k hgs dlu`ih hgs= fgy
sge hls lrjls y hl Rrkesl. Hl Ksplül aué lrrgml`l
pgr hl kspl`l, eg pgr hl phujl. Hl phujl ks lrjl
quk vieg dge hl `isdusiôe `k agrjl `k Ngoikreg, y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 221/512
G O _ L T T K H K n P L T ? < 9
ketgedks tuvijgs `gs dhlsks `k dlu`ih hgs y `gs iestru
jketgs `k khkvldiôe. Y lsê dgjg hl kspl`l fizg drkkr
l jìs `k ue sgh`l`g quk kh Ngoikreg krl su prgpik`l`, jìs `k ue ksdritgr skrvi`gr `k hl oukel dlusl fl
dlê`g pgr kh jisjg fkdfg ke inulh kquivgdldiôe.
Altui`l`ks ieaieitls sk lorinle ke Ml Rrkesl oìr
olrl.
Kh a rl i h k `k h l K`l` J k`il `kd êl = hl rkhiniôe sgy yg.Y hl j ke gr gomkdiôe l su dge`u dtl gs vlhêl kh t êtuhg `k
ijpêg.
K h t i r l e g H u i s V I Q ` k d ê l = kh Kstl`g sgy yg. Y hl
`kslakddiôe `k su pkrsgel gs vlhêl kh `idtl`g `k trli
`gr l hl pltril.
Kh `kjlngng `idk fgy= hl hiokrtl` sgy yg. Y eg pg
`éis hkkr dge vukstrg dritkrig uel `k sus gorls sie quk
gs lpkhh i`k ksdhlvg `kh t irleg.Rgek` kh Ngoikreg ke jlegs `k ksl altui`l` y su
dk`krì hg sin uik etk = kmkrdike` g hl gpgsidiôe h iokrlh ,
ltldlréis ue `kdrktg `k su jleg. Ke pgsksiôe `k hl
phujl `k jieistrg eg rkphidlrì dge lrtêduhgs `k nl
dktl, rkph idlrì dge hl dìrdkh 3 ·y qué jkegs jkrkdkrì
kh jlhvl`g quk tkenl hl pkrai`il `k kedgetrlr jlhls
hls gorls `kh jieistrg7 Kh fgjork-must id il, kh fgjork-
h iokrlh , vkrì elturlhjketk ke dl`l ltlquk fkdfg l supkrsgel pýohidl ue ltketl`g ieakri`g l hl h iokrtl` pkr
sgeiaidl`l, y kh dlsting skrì elturlhjketk su rksuhtl`g.
[el dgsl ¡fly ijpgsiohk ke hl t ikrrl, y ks quk kh ks
dritgr quk jledfl sus jlegs ke hg`g (egjork fujl
eg `l`g lh dr ijke ke hl Rrkesl oìrolrl) puk`l `kmlr
`k skr ue jieistrg dlrdkhkrg. Kehg`lr ks iemurilr3 ie
murilr ks `kh iequir . Kh quk `kh iequk dgjg ueg kstle`g
`kslrjl`g, `kh iequirì dgjg jih tkeike`g olygektls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 222/512
??2 L H O K _ @ I
Hl Rrkesl orutl lorinl gtrl i husiôe, y ks hl `k drkkr
quk eg 'fly `khitg `ge`k fly aleng, ei aleng ei `khitg
`ge`k eg fly prgdksg ei sketkedil. L ksl hky kh jl
tl`gr ijpuek skrêl fgjork fgerl`g. Eg ks hl sketke
dil hl quk iealj l, s ieg kh dr ij ke 3 y kh dr ijke ks "le
tkrigr y puk`k kxist ir s ie kh prgdksg. Hgs mukdks eg
fldke hl must id il= hl `kdhlrle3 dule`g kh hgs eg hl `k
dhlrle pgrquk el`ik hg pi`k, hl dgedikedil pýohidl hllphidl l su jg`g, quk eg ks kh jkegs tkjiohk.
Ksl Rrkesl drkk quk ljl hl h iokrtl` pgrquk dgj
oltiô hl t irleêl, y ke ksk sketi`g puk`k lhnuel vkz ks
tlr `k oukel ak, sie quk ke rklhi`l` sus férgks `kmke
`k skr tle tirlegs dgjg sus éjuhgs `k kspl`l. Hl rivlhi
`l`, hl dgjpktkedil `k ietkrksks tgjl kh lirk `k gpg
sidiôe `k priedipigs.
Ksl Rrkesl drkk quk ljl kh prgnrksg pgrquk pi`kdljiegs, elvknldiôe, pgohldiôe y prgnrksgs jltkril
hks dule`g eg kstì ke kh Rg`kr3 y ke kh hg eg fldk jìs
quk flohlr l hl gpieiôe quk quikrk prgpidilrsk éh hke
nulmk quk flhlnl l kstl épgdl `k vgdldiôe kdgeôjidl3
dgjg kh eiüg jlhineg quk flohl l hl loukhl `k phle
tls, `k rlpé y `k egvkels dule`g quikrk sldlrhk lh
nýe alvgr.
Ksl Rrkesl drkk quk ke kh iesuhtg fly gtrg iealjkquk kh `khieduketk. Khhl ghvi`l quk ke hl iemuril ksdri
tl, dgjg ke hl iemuril `k fkdfg, hl inegjieil ks `kh
`khieduketk, eg `kh gake`i`g. [el puülhl`l ks ue ie
suhtg `k fkdfg, ke hunlr `k skr ue iesuhtg `k plhlorl3
·l quiée jledfl hl slenrk `krrljl`l, lh fkri`g g lh
`kh ieduketk7 ·Fldil duìh vl hl s ijpltêl pýoh idl y trls
`k duìh vl kh mukz `kh drijke7
Ksl Rrkesl drkk quk ue l`mkt ivg ks ue lrnujketg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 223/512
G O _ L T T K H K D P L T ??<
y quk ue uh trlmk ks uel rlzôe3 quk hl aukrzl `kh ks
dritgr kstì ke kh pg`kr `kh `idtkrig, y quk duletg jìs
nritl jìs pkrsul`k3 eg slok quk hgs iesuhtgs `kh rkg
eg lfgnle hl vgz `k hl mustidil.
Ksl Rrkesl drkk quk fgy puk`k ksdle`lh izlr hl sg
dik`l` y jlülel dgevkrtirsk ke dìtk`rl `k jgrlh pg
h êt idl3 quk fgy puk`k airjlr slêektks y jlülel hkyks
plrl hl _kpýoh idl3 quk fgy puk`k `lr ue dursg `k iesurrkddiôe y jlülel ue dursg `k `isdiphiel3 quk sk
puk`k ksdrioir kh hkenulmk `k hl rkdgol y pkrtkekdkr l
Dgrpgrldigeks h i tkrlrils, y quk sk puk`k rkueir l hl vkz
kh `kskeal`g `kh dôjidg y kh `kdgrg `kh jieistrg.
Ksl Rrkesl drkk pg`kr jkrkdkr hl gpieiôe `k prg
oi`l`, kmkrdike`g lh jisjg tikjpg hl dlhujeil y hl ie
muril, dgjg si kstgs `gs ldtgs pkrtkekdikske l hls ok
hhls lrtks y eg lhh Dô`ing pkelh.Ksl Rrkesl drkk quk fly tlhketg ke kjphklr kh hg`g,
pgrquk `k dulhquikr jg`g lhng `ks`grl kh hg`g3 y gh
v i`l quk ue dkr`g puk`k vgh tklr `k ue kedgetrôe l
uel `ljl ke kh olrrg, y `ksprkst inilrhk ke dikrtg jg`g,
sie quk kh dflegfg tkenl kh tlhketg quk sk lrrgnl ksl
Rrkesl.
Ksl Rrkesl drkk quk tg`l orutlhi`l` ks `kh pleahktg
`k A ge a rk` y Dgo okt, y eg rk plrl q uk sôhg ke Hg e` rk sy Rlrês puk`l flokr orutgs `k ksl `êlsk, sike`g sgs
pkdfgsêsijg `k tkekr jìs laiei`l` dge hl pljpl quk
dge il Kurgpl kh pleahktg lh`kleg `k Turljéridl.
Ksl Rrkesl drkk quk tg`l vidtgril y tg`l lrjl ks
h êditl, y eg slok quk fly triueags jlh floi`gs, dgjg
fly rkputldigeks usurpl`ls. Priuealr pgr hl dlhujeil
ks triuealr plrl ue `êl. _kstituir hl vidtgril ks pkgr
quk uel `krrgtl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 224/512
? ? ? L H O K _ @ I
Rgr üe, drkk ksl Rrkesl altul quk puk`k plslr pgr
duhtl y khknletk vistike`g ogtl `k pgtrg y gh ike`g ldflrquidle, y quk puk`k fldkr hl nukrrl lh nludfg ie
duhtg, s ike`g kh hl ue `kdfl`g `k nludflmk, dgjg si pu
`iksk flokr Rrkesl ieduhtl `kh plrt i`g duh tg
G D V @ D
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 225/512
I I
@kh `khitg ke hl pghéjidl.
‐ Y g pkeslol `lr rlzgeks ij
prgolr.
‐ E g , skügr3 eg prukok ustk`
el`l... @inl ustk`= ·\ué sküls
tikek kh l`vkrslrig `k ustk`7 ·Ks.
lhtg7
‐Rkrg... ·qué tikek quk vkr ksg
dge hl dukstiôe `k tloldgs7
‐ · E g fl `k t kekr 7 Kj pi kdk
ustk` `idike`g quk su lrtêduhg ks
oukeg pgrquk éh ks lhtg.
‐ ¡ F g j o r k‐· \ ué j ì s t i kek kh l `vkr sl
rig 7 · Pik ek lhnuel okrrunl ke
hls elridks, tikek jgzl, `kok l
lhnuike, fl kstl`g ke hl dìrdkh,
nlstl pkhudl, fl tkei`g gpieiôe
jlhl7
‐L hng, l hng fl y `k ksg.
•‐Ruks oike3 l éh= hl gpieiôe,
hl okrrunl= `urg ke sus `kakdtgs.
Aênlrg.
Ti `ksklrl su jlh lnrl`kdkrêl sus rkspukstls, pgr
quk dgjphktle ji trlolmg, s irviée`ghk `k pikzls must i
aidltivls3 pk rg éh fl fkdf g ke su dge trl hg qu k yg eg
ietketé ei `kskg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 226/512
? ? 0 L H O K _ @ I
Kxtrlemkrg dlsi l ji plês , `k `ge`k slh ê flrtg tkj
prleg3 `ksdgegdi`g lh h ê pgr eg flokr tkei`g kh trlolmg
`k gtrg, `k flohlrhk `k jê jisjg pgr `ikz lügs, ek
dksitg rkdtia idlr lhnuegs fkdfgs quk éh lskvkrl dgjg
dikrtgs sloike`g quk eg hg sge. Ti éh drkykrl ke kh hgs
eg florêl qukri`g fujih hlr su plês prgpgeiée`gjk trks
vkdks dgjg prijkr `iputl`g plrl kh Dgenrksg dgest i
tuyketk. Hg flré s ie ldrijgeil= sus nritgs `k dôhkrlpukrih jk `le hìstijl, eg keal`g. Tge nritgs `k `g
hgr3 ei su risl jk gake`k, pgrquk ks hl risl `ghgrgsl
`kh ljputl`g, quk rêk olmg hl lddiôe `kh dhgrgagrjg.
Pljpgdg hg rkdtia idlré ke kh ietkrés `k ji kngêsjg, sieg
ke fgegr `k hl ole`krl quk jk t ikek pgr sgh`l`g. Yg
eg lspirg, y su phle `k `kake`krsk dge rkdrijieldig
eks ks trlolmg pkr`i`g.
¡_k dr ij ield iô e ·\u iée fl rkdrijiel`g l h skügrTlrjiketg7 ·\ué fk fkdfg yg dgetrl éh7 Fk drit idl`g
sus ksdritgs `k sk`idiôe y `k `ksgr`ke ke kh ietkrés `k
hl plz lrnketiel.
Rg`êl fldkrhg. Hls hkyks y hgs usgs `k hl Rrkesl jk
hg pkrjit êle. "Eg ks iemurigsg‐`idk hl hky `k Dfihk,
quk ks ue `kdfl`g `k h iokrtl`‐, eg ks iemurigsg kh ij
prksg ke quk sk drit idl, kxljiel g lelhizl uel gorl `k
hitkrlturl, dikedil g lrtks, g ke quk sk kxprksl muidigu gpieiôe sgork hls dlh i`l`ks, jéritgs g `kakdtgs `kh
lutgr dge rkhldiôe l su gorl, luequk tlh drêt idl, kxl
jke, leìh is is u gpieiôe skl ieaue`l`l y `ksalvgrlohk
u gakesivl lh lutgr ke su dlrìdtkr `k tlh" ( i) .
Kh jisjg floêl pukstg ke jlegs `kh pýoh idg hgs
rkenhgeks `k su Dljplül dge kst ls plh lorls = "Hélhgs
(i ) Hk y vinketk `k Ijprketl, lrt. e .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 227/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 228/512
? ? 1 L H O K _ @ I
lelrquistls hgs ksdritgs `kh hiokrlh Tlrjiket g . Mljìs
fuog ue t irleg tle ltrlsl`g quk pusikrl ke jlygr r i
`êduhg hl h iokrtl` `k ksdrioir3 ¡y ks éh kh quk lspirl l
phlet ia idlr hls h iokrtl`ks ke hl _kpýoh idl Lrnketiel
Tkrêl durigsg vkrhk `kaieir hl h iokrtl` `k hl Rrkesl.
Kstle`g l sus ýhtijgs ksdritgs, egs `irêl quk ks kh `k
rkdfg `k kjoludlr l hgs tgetgs quk drkke ke prkaldigs
`k kst k néekrg= "Hélhgs kh quk quikrl, dritêqukhgs kh
quk nustk". Alh t lol lül`ir pgr su duketl y riksng.
Fl pukstg l ue hl`g jis ksdritgs y hl dukst iôe pý
ohidl, y sk fl lpg`krl`g `k ji pkrsgel, `k ji vi`l
privl`l, flstl `k jis alddigeks. Eg fly a hlqukzl, eg
fly vighkedil dge quk eg flyl jledfl`g su phujl,
ksl phujl dge quk lspirl l a irjlr hkyks `k duhturl y
`k h iokrtl` plrl su plês.
" · [ s t k ` j k r kd g eg d k o u ke l a k 7 ‐ j k f l ` i d f g ‐ ,
puks yg sk hl eikng l ustk`3 · ustk` fl 'tkei`g hl ` ko i
h i`l` `k khu`ir hl hky pkelh pgr kh `kdgrg7, puks yg
tke`ré hl nket i hkzl `k `knrl`lr ji rleng `k ksdritgr y
`k iesuhtlr hl hky y hl sgdik`l`, pgeike`g ksdritgs ie
jue`gs dgetrl ustk`." Y dgjg hg fl `idfg, hg fl
fkdfg.
·\ué t ê tuhg `k kxdkpdiôe, qué iejuei`l` prgtknêlhgs ksdritgs `k Tlrjiketg 7 · K e Df ihk ks h êditg ltldlr lh
Rrksi`ketk y eg ks pkrjiti`g flhhlr jlhgs hgs ksdritgs
`k ue lutgr7
Ke Arledil , Hkrjieikr ksdr io iô sus Dlrtls, `irini
`ls l ue okrhieés, ke quk fizg pk`lzgs l Pfikrs, l Nui-
zgt, l Dg us ie, dgj g ksdritgrk s. · Tl hikrge l hl dlh hk ks
tgs lutgrks, dgjg kelmkel`gs, l `lr ksdìe`lhg dge ie
suhtgs y gosdkei`l`ks `k ue korig 7 Eg, d ikr t ljket k3 y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 229/512
G O _ L T T K H K D P L T ??>
hl drêt idl, sgpgrtl`l dge `inei`l`, eg hks ijpi`iô skr
hg quk sge.
Tlrjiketg sk fl lrruiel`g dgjg, ksdritgr `ineg. Tk
hk prksketô ue dlsg eukvg ke hl Rrkesl lrnketiel `k
hudflr, eg yl ke kh tgeg y dge hgs fgjorks `k _gsls3
y ke vkz `k h i`ilr dge hl nlh hlr`êl `k ue sgh`l`g `k
h iokrtl`‐ks `kdir , r ie`ike`g fgegr lh dgetke`gr, dgjg
hgs fi`lhngs `k hl _kpýoh idl‐, sk jukstrl kh dlstkhhleg vikmg `k hl Rrkesl y sletiaidl kh @ksjlsdl`g y kh
Hgokrl dge kxlnkrldiôe3 ¡y hg quk eg sk v ig ke ksgs
h iokhgs, susdrioike`g hgs suygs dge su egjork ldl`é
j i d g
·Hg floêl yg prgv gdl`g7 L uequk ls ê fuoiksk s i`g,
·hl prgvgdldiôe lutgrizl mljìs kh iesuhtg duhplohk7
Rkrg ke duletg l prgvgdldigeks, Tlrjiketg t ikek su
skdrktg `k lplrkdkr prgvgdl`g, y l ak quk ks kaidlz.Pgjl ketrk gmgs ue fgjork quk eg pikesl dgjg éh .
" K s k f g j o r k t i k e k j i s i ô e ` k l t l d l r j k ‐ ` i d k " . I e
suhtl `ks`k hukng lh prktke`i`g kjislrig, y letk hl rk
prkslh il elturlh `k éstk= ‐ · H g vke ustk`ks7‐rkphi
d l ‐ 3 ·eg `imk yg quk ksk fgjork tkeil kedlrng `k
.dritidlrjk7 Fk lfê hl fistgril `k su `ivis iôe dgejing.
Rrgvgdl`l pgr éh , ks ue sijphk lroitr ig `k su ljgr
p r g p i g .Rlrl `kake`kr su pkrsgel, rkspktl`l pgr jê, fl rk
drijiel`g ji v i`l3 ¡dgjg si jis alh tls pu`ikske skr
su kxd us l R gr ýeidl `kakesl `k sus ksdritgs, ltldl`gs
pgr jê sie ue iesuhtg, fl aieni`g kstipke`il`l ji phu
jl, dgjg si kh sukh`g `k aisdlh pu`ikrl `ksjketir hl
v kr`l` `kh krrgr ldusl`g.
@kake`iée`gsk pgr hl ijpgsturl fl skrvi`g ji dlu-
3sl y kjpkgrl`g hl suyl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 230/512
? ? 6 L H O K _ @ I
Ievketlr fkdfgs plrl `kake`krsk ks dgeakslr quk sk
dlrkdk `k `kakesl3 ks l h ng pkgr= ks lnrlv lr h l ldusl
diôe, lül`ike`g l hl iedgeskdukedil pghêt idl hl jketirl.
Qkrhk l ustk` alh tlr l hl vkr`l` plrl ltldlrjk ks-
uel vidtgril plrl jê, pgrquk kh tkrrkeg `kh `khitg ks-
pkgr quk kh `k hl `krrgtl.Eg sk puk`k ltldlr l hgs fgjorks `k oike `ks`k gtrg
tkrrkeg.
Eg hg lduslré letk kh muri pgrquk eg ekdksitg `k su
dlst ing jltkrilh . Kh `k gpieiôe yl hg t ikek pgr kh pý
ohidg, quk ks kh muri `k hgs muris. Eg iré lh Murl`g l
pk`ir quk `kdhlrk ji `krkdfg= hg s iketg, hg tgdg. Tkrêl
pk`irhk quk `kdhlrlsk quk pgskg `gs orlzgs y `gs piks.
@ kjle`lr fgegr let k k h muri skrêl l`jitir quk fl.
pg`i`g ustk` quitìrjkhg3 kh krrgr `kh quk uh trlml ks
drkkr quk flyl gtrl larketl quk hl `k su `kh i tg. Ruk
`g kstlr kealtul`g-3 pkrg drkg quk hl iemuril `k su rl
oil dlk sgork ji v i`l dgjg hl h huvil ke kh jìrjgh ,
plrl ohlequklrhl. Nrldils hk `i-krl si kh jlh `kskg pu
`ikrl jkrkdkrhg lhnuel vkz.
Hl vkrnøkezl plrl ue ksdritgr prgdlz eg kstì ke ir
l hl prisiôe, sieg ke jkrkdkrhl. Hl ieduril `kh aisdlh
g kh grnuhhg quk sk siketk supkrigr l hl iemuril ijpg
tketk eg h ijpil `k su larketl lh `ktrldtgr.
G D V @ D
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 231/512
I I I
_KDP I A I DLDI G EKT
Kjphkgs `iphgjìtidgs, sukh`gs, dgetrltgsgaidilhks plrl `ialjlr l Tlrjiketg.
Tlrjiket g drkk fujih`kjketk quk hl pghêt idl lrn ke
t iel ke Dfihk eg t ikek jìs gomktg skrig quk pkrsknuir
sus ksdritgs, y quk l kstl jirl dk`ke tg`gs hgs ksaukr
zgs `k hgs lrnketiegs plrti`lrigs `k hl pghêt idl dgestitudigelh , rksi`ketks l kstk hl`g `k hgs Le`ks. .
Fk lquê kh jg`g dgjg kstlohkdk hgs fkdfgs. Dgpilré
sus plhlorls plrl rkdtia idlrhls dge jìs prkdisiôe.
"·@ k qué sk t rlt l ke sus dlrt ls qui h h gt lels7‐ jk
`idk l jê .‐ @ k `kjgh kr ji rkput ld iôe . ·\uiée h g ie
t k e t l 7 L h o k r ` i . "
"·\ué dgsl h g ks t ijuh l7 Tkr kjph kl`g plrl k h h g ."
" · D ô j g h k v i e g k s k k j p h k g 7 E k n g d i ì e ` g h g p g r j k `ig `k Nut iérrkz , l t rukquk `k ksdr io ir ke Dfi h k ."
Hl jitl` `k sus dlrtls kstì rk`udi`l l `kskevghvkr
ksk phle `k ldrijieldiôe.
·Dôjg h g ks t loh kdk7 Fk lquê sus plh lorls . Hls dg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 232/512
L H O K _ @ I
piô plrl ketrknlrhg l hl must id il `kh pýoh idg lrnketiel
dge hls ljils `k su duhpl.
"Dule`g ke Lngstg `k <6;? kjpkzô l ksdrioir pk
riô`idgs ke Qlhplrlêsg sk iol l ekngdilr su kjphkg `k
kjolml`gr ke Oukegs Lirks3 sksketl `êls `kspués `k-
priedipilr hl goritl hk h hknô kh egjorljiketg.
L prgpôsitg `kh kjphkg quk rkdioiô plrl ksdrioir hls
dlrt ls `k \ui h h gtl hk prkv ke`ré q u k . . . " "D ul e` g sksupg hl rkvgdldiôe `k Jìrjgh , l duletgs prknuetlole
quiée hk sust ituirì `i mk s ie t i tuoklr= Lhokr`i . Dule`g
`k Dgpilpô jk prknuetlrge qué sineia idlole hls jlei
gorls `k Qlh plrlêsg (ke L ngst g) , dget kst é= ks L h okr`i
quk sk rkouh hk plrl rkkjphlzlr l Jìrjgh ."
"·\ué fldk k h skr ig , k h d i rduespkdt g L h okr`i7 J g
vi`g pgr uel dukr`l quk el`ik vk, kh << `k Lngstg,
`gs `êls `kspu és `k h hknl` l hl egtidil, puohidl kei kh@ilrig su lrtêduhg prijk rg, y kh <4, kh sknu e` g3 ks `k
dir/quk lpkels h hknl`g kh dgrrkg fizg kh jleusdritg, kh
<2 sk ijprijiô y lplrkdiô kh <<. Prks `êls `kspués-
sk rkueiô ue Dhuo (kspgetìekljketk, pgr supukstg) `k
hgs quk susdrioikrge ue ldtl iesi`igsl, pukstg quk sôhg
kxinêl l`fkrir l tg`l tke`kedil quk dgetriouyksk l hl
grnleizldiôe eldigelh , y sôhg ke uel dirduhlr l hgs
lnketks sk `kdhlrlol quk ldkptlole kh nghpk `k Kstl`g`k Oukegs Lirks. Kh dgrrkg plrt iô kh <;, h hkvle`g hgs
lrtêduhgs `kh @ilrip y kh ldtl `kh Dhuo3 y kh 6 `k Gd
tuork, dieduketl y dultrg `êls `kspués, hk h hknô lh `gd
tgr Lhokr`i kh egjorljiketg `k kevil`g phkeipgtke
dilrig. Ks `kdir , l vukh tl `ksdgrrkg.
"Hls akdfls dge`kele s ie lpkh ld iôe . Kh << `k L ngs
tg , hl dlusl3 kh 6 `k Gdtuork, kh kakdtg. El`l letks,
ei uel plhlorl, ei ue ie`idig. ·\ué sudk`iô, puks, kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 233/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 4 I
9 `k L ngst g7 ·\ué kev iô L h okr`i ke rkspukst l l uel
prgpgsidiôe7 Keviô uel inulhl, ue dgetrltg, ue dlj
olhldfk. Y g `gy `gs `ilrigs dfi hkegs ke lpgyg `k [ r
quizl, y ue Dhuo lnketk ke dljoig `k uel Kjolml`l.
Jle`ô hls jukstrls `k hl jkrdl`krêl ke hgs `gs lr
têduhgs `kh @ilrig y kh ldtl `kh Dhuo, y hk jl e`l rge
hgs t ê tuhgs."
Lfê kstì Tlrjiketg3 ksls plhlorls sge `k éh 3 skr"ue fkdfg quk eg dlhia idlré, plrl quk kh pýohidg hg flnl
pgr s ê 3 rkspge`kré dge gtrg fkdfg.
Kstk gtrg fkdfg ks kh `kdrktg quk sinuk, duygs tér
jiegs pgeke l Tlrjiketg ke hl ldt itu` quk jkrkdk=
"@ kplrt ljket g `k _kh ld igeks Kxt kr igrks .
Oukegs L irks , L ngst g , <0 `k <6;?.
Ke kh `kokr ke quk sk flhhl kh Ngoikreg lrnketieg
`k duhtivlr hls jkmgrks rkhldigeks `k ljistl` dge hls
_kpýoh idls vkdiels, y leijl`g `k ue vkfkjketk `kskg
pgr kstrkdflr hgs v êeduhgs `k arltkrei`l` quk hl h inle
dge kh Ngoikreg `k hl _kpýoh idl `k Dfihk, fl ldgr`l`g
y `kdrkt l=
L r t ê d u h g i .² \ u k ` l e g j o r l ` g K e d l r n l ` g ` k E k n g d igs `k h l Dgeak`krld iôe L rnket iel dkrdl `kh Ngoikr
eg `k Is _kpýoh idl `k Dfihk @. Mule Olutistl Lhokr`i ,
dge hl lsineldiôe skülhl`l l hgs `k su d hlsk ke Ljé
ridl ke hl hky `k 9 `k Lorih `k <6?1.
L r t . ? .2 Ruoh êquksk , dgju eiqýksk l quikeks dgr rks
pge`l y `ésk lh _knistrg gaidilh .
[ r q u i z l ,
Huis M gsé `k hl Rkül."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 234/512
? 4 7 L H O K _ @ I
Kh hkdtgr puk`k lfgrl tgjlr `k hl grkml lh jketi
rgsg y suoirhk lh oledg `k hl risl, ke quk fl qukri`g
pgekrsk éh .
K h <1 `k Ln gs tg, eg kh e , sk iestlhô kh D hu o = kh ldtl
`k su iestlhldiôe kstì `ksplrrljl`l ke hgs `gs plê
sks. K h I I y <4 lplrkdik rge hgs lrtêduhgs `kh @ilrig3
skl ke oukel fgrl.
Hkk` hl akdfl `kh `kdrktg quk `kmg dgpil`g. Kh <0`k L ngst g aui egjorl`g Kedlrnl`g `k Ekngdigs ke
Oukegs Lirks3 ks `kdir , `gs `êls letks `k hl iestlhl
diôe `kh Dhuo. Luequk fuoiksk tkhénrlag khédtridg ke
trk kh Rhltl y Dfihk, kh ldtl `kh Dhuo `k <1 `k Lngstg
eg florêl pg`i`g prg`udir kh egjorljiketg `kh <0.
Ksk `kdrktg kstì a irjl`g ke Oukegs Lirks3 dule`g
hhknô l ksl diu`l` kh dgrrkg quk slhiô `k Dfihk kh <;
`k Lngstg, yl eg kstlole lh h ê ei kh nkekrlh [rquizl eisu jieistrg Rkül, quk floêle slhi`g kh 9 `k Tkptikj
ork plrl Tle Eidghìs, l hl iestlhldiôe `kh Dgenrksg.
Rgr kstk jgtivg y pgr kh quk s inuk eg sk puk`k pkr
j itir l su j lhidil quk supg enl uel lhtkrldiôe `k
akdfls.
Kh `kdrkt g dged h uyk `id ike`g= "Ruoh êquksk, dgju
eiqýksk l quikeks dgrrkspge`l y `ésk lh _knistrg
gaidilh".Tk puoh idô, ke kakdtg, ke tg`gs hgs `ilrigs `k Ouk
egs Lirks3 sk rkprg`umg ke kh `k Jke`gzl, y pgr a ie
ke tg`gs hgs `ilrigs `k Dfihk. Tlrjiketg puk`k fldkr
`kspués quk fl ksdritg hl vkri a idldiôe quk `koiô fl
dkr letks `k ksdrioir.
Kh `kdrkt g jk egjorl Kedlrnl`g `k Ekngdigs , eg
Jieistrg Rhkeipgtkedilrig. Ksg hg slok eukstrg fgj
ork `k hl Dljplül, pgrquk hg fl v istg3 pkrg dljoil
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 235/512
G O _ L T T K H K D P L T ?44
hgs t ê tuhgs ietkedigelhjketk3 ·pgr qué7 Rgrquk kh Ke
dlrnl`g `k Ekngdigs t ikek 4.;22 pksgs `k sukh`g leulh
y kh Rhkeipgtkedilrig >.222.
Dgjg Tlrjiketg rk`udk l pksgs aukrtks kh ietkrés
quk jk ltriouyk ke hl l`quisidiôe) `k ksk kjphkg, ksk
dljoig `k t êtuhgs dgevikek l su phle, puks tg`gs sl
oke quk eg fly lognl`g fujih`k quk eg nlek ke Qlh
plrlêsg jìs `k 4.;22 pksgs lh lüg.Kh `kdrkt g `k <0 `k L ngst g jk egjorl Kedlrnl`g
`k Ekngdigs, "dge hl lsineldiôe skülhl`l l hgs `k su
dhlsk ke Ljéridl ke hl hky `k 9 `k Lori h `k <6?1".
Kstl hky `k <6?1 lsinel l " hgs Kedlrnl`gs `k Ek
ngdigs 0.;22 pksgs ke Kurgpl y 4.;22 ke Ljéridl".
(Lrtêduhg <.², iedisg 4. 2)
"Hls lsineldigeks quk kxprksle hgs lrt êduhgs letk
rigrks (`idk kh lr t . >.² `k kstl hky) skrìe loge l`ls`ks`k ki `êl `k hl ldkptldiôe `k` egjorljiketg."
Lfgrl oike= ks pýoh idg y egtgrig quk yg eg fk ldkp
tl`g flstl fgy kh egjorljiketg garkdi`g pgr kh Ng
oikreg lrnketieg. @ing pýohidg, pgrquk si hg fuoiksk
ldkptl`g skrêl plrl kmkrdkrhg, eg sijphkjke tk plr l rk
dioir sukh`g. Ti eg fk ldkptl`g ksk kjphkg eg puk`g,
pgr hl hky, rkdioir sukh`g. Kh Ngoikreg quk jk hg log
elsk dgetrl* hl hky dgjktkrêl ue rgog, y yg skrêl dôjph idk `k éh . L`kjìs, ke dulhquikr t ikjpg, lh Ngoikreg
lrnketieg quk jk egjorô, l jê, egs prknuetlrêle qué
aué `kh kedlrng ke quk kh plês nlstô tletg `iekrg.
Rlrl kmkrdkr kh kjphkg tke`rêl quk prksketlr jis drk
`kedilhks lh Ngoikreg `k Dfihk y gotkekr su rkdgegdi
jiketg. · H g fk fkdfg 7 K h Ng oikreg puk `k `kdir hg. E g
fly Kjolml`ls ievisiohks .
·Rgr qué eg fk prksket l`g ji drk`kedil h 7 ·Rgr t k-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 236/512
? 4 0 L H O K _ @ I
jgr `k su rkdflzg 7 Tlrjiketg plrkdk iesieulrhg lsê , y
`kog rkdtia idlrhg ke goskquig `k hl lrjgeêl `k hgs `gs
plêsks. Pkeng dkrtkzl `k quk si jk ldkrdlsk lh Ng
oikreg `k Dfihk, tletg hl drk`kedilh `kh @irkdtgr lrnke
t ieg dgjg ji pkrsgel, skrêljgs ldgni`gs fgergsljke
tk . ·Kh Ngoikreg `k Dfihk rkfuslrêl ue lnketk `k ue
Rg`kr dkrdl `kh dulh rksi`ke hgs lnketks `k Ienhltk
rrl , Kst l`gs [ei`gs y Arledil7 Kh Tr . Okkdfk, t keike`g hls drk`kedilhks `kh nkekrlh [rquizl y `kh Ng
oikreg `k Oukegs Lirks, fl prksketl`g hl prijkrl ýei
dljketk, y fl si`g rkdioi`g pgr kh Ngoikreg `k Dfihk
ke su dlrìdt kr `k Qidkdôe suh lrnket ieg ke Q lh p l
rlêsg.
·Eg t ke`réis sukh `g7‐ `iréis . Ket gedks , ·duìh ks k h
lh idiketk quk jk fldk `ksklr kh kjphkg7
·@ k dês quk kspkrg k h `kskeh ldk `k Oukegs L i rk splrl quk kh kjphkg y su sukh`g skle rklhi`l`7 Kspkrg,
ke vkr`l`, kh rkstlohkdijiketg `k hl lutgri`l` eldig
elh ke tg`g kh tkrritgrig3 pkrg eg plrl l`jit ir kh kj
phkg, s ieg plrl `ijit ir hg `ineljketk. Kstl `kdhlrldiôe
eg ks plrl vgs, sieg plrl kh pýohidg lrnketieg, letk
quike hl flng pgr ji fgegr.
Kh `kdrktg `k <0 `k Lngstg, quk jk egjorl Kedlr
nl`g `k Ekngdigs, trlk hl a irjl `kh Jieistrg Rkül, eg`kh Jieistrg Nutiérrkz. Tlrjiketg `idk quk kstk ýh t i
jg prgjgv iô ji egjorljiket g . Nut iérrkz aué J ieis
trg `ks`k aieks `k Jlyg flstl a ieks `k Mueig, dgjg ks
pýoh idg= ue jks . Aué J ieis t rg `kh Ngokrel`gr Hôpkz ,
euedl `kh @ irkdt gr [rquizl . Ke L ngst g , ke quk aui
egjorl`g pgr k h Tr . Rkül (J ieis t rg `kh Kxt kr igr , ke
tgedks y letks), kh Tr. Nutiérrkz kstlol rktirl`g ke su-
dlsl, hkmgs `kh Ngoikreg. Ti Tlrjiketg dgegdiksk jkmgr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 237/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 238/512
? 4 1 L H O K _ @ I
hk slhu`é dgjg plskletk y hk -`i l dgegdkr ji rksghudiôe. _kdgjke`l`g pkrsgelhjketk pgr judfgs lji
ngs, tuvk kh phldkr `k garkdkrhk ji fgspk`lmk. Tk aué
pgr su vghuetl` dule`g quisg3 yg lprgoé su rksghu
diôe, quk l`gptô éh pgr dgeskmg `k gtrg ljing.
Ti éh trlmg h iorljiketgs, si tgjô `iekrg ke Dfihk eg
jk dgest l3 pkrg pu`g fldkr h g dgjg kjph kl`g. H inlr
ji egjork l ksgs h iorljiketgs y l ksgs plngs ks pkr
a i`il sgkz. Lutgrizg l quike quikrl l quk puoh iquk dulhquikr `ltg dgetrlrig `k kstk lskrtg.
@k tg`g kstg rksuhtl=
\uk eg fk ousdl`g kjphkg.
\uk eg fk ldkptl`g kh qpk jk vieg sie ousdlr.
\uk eg hg kmkrzg pgrquk eg hg `kskg.
\uk eg nleg sukh`g ei puk`g nlelr sukh`g pgr ue
kjphkg quk eg `kskjpküg.
Y pgr aie, quk hl aìouhl `k ue dgetrltg plrl ksdri
oir, pgr kh prkdig `k ue kjphkg, ks uel sijphk ijpgs
t url `k @ . @ gjieng Tlrjiket g .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 239/512
I Q
_KDPIA IDLDIGEKT
·Rgr qué ksdr iog7 ·Rlrl qué fk ksdr i t g h ls Dlrtls,
prknuet ìis 7 Gs hg `iré.
Eg plrl `kjghkr hl rkputldiôe `k Tlrjiketg, dgjg
prktke`k éh dge jìs mldtledil quk rlzôe, sieg plrl `ks
lrjlr l ue lnitl`gr3 plrl ieut i h izlrhk sus lrjls `k `ks
gr`ke, `kmìe`ghk hl nhgril quk l`quiriô letks dge sus
lrjls `k h iokrtl`.
Fk ksdritg jis Dlrtls pgr kh jisjg kst êjuhg quk jk
fizg ksdrioir jis Olsks. L jogs ksdr i t gs sge dgeskrv l` g r k s 3 kh jisjg kspêritu `k gr`ke y `isdiphiel prkvl
hkdk ke hgs `gs. Ke ueg y gtrg sge skrvi`gs kh pkesl
jiketg y phle `k grnleizldiôe `kh vkedk`gr `k _gsls,
y kh pldtg `k Tle Eidghìs, quk hg fldk skr mkak `k hl
_kpýohidl h iokrtl`l pgr éh .
[stk` rklhzô jis Olsks3 hls h hljô kh @kdìhgng lr
nketieg.
[stk` `i mg quk jis Olsks krle ue nghpk ltrgz l [r
quizl. Eg pg`rì `kdir fgy quk hls ksdrioê plrl lnrl`lr
l ksk mkak. Fldk `gdk lrigs quk uel sgdik`l` `k môvkeks
ke Oukeg s Lirks jk skülhô kh phle `k grnleizldiôe plrl
hl _kpý ohidl dgjg gomktg kspkdilh `k kstu`ig. Jiketrls
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 240/512
? 4 6 L H O K _ @ I
`urô kh gostìduhg, eg ksdrioê `k ksg, `kmé l hl vgdldiôe
`k ustk` kh rgh `k `kj ghk`gr. @kstrui`g _gsls, ·quiée
eg vig hhknl`g kh `êl `k hl grnleizldiôe7 Ksdrioê ke kh
sketi`g `kh pkeslj iketg eldigelh.
Ti dge ksl jirl `k pltrigtisjg ksdrioê hls Olsks, quk
rkprksketle `ikz vkdks jìs trlolmg quk hls Dlrtls (ks
dritg h inkrg, fkdfg ke vkietk `êls `k gdig ke kh akril`g),
·pgr qué prktke`k ustk` quk eg fk pg`i`g ksdrioir hgjk egs sieg pgr ue kjphkg 7
· @k qué trltle j is Dlrtls7 Kh lsuetg hk `idk l ustk`
quk eg fk rkdioi`g < jisiôe plrl ksdrioir hls . Prltle `k
su Dljplül3 kpisg`ig ijpkrdkptiohk `k hl dljplül `kh
nkekrlh [rquizl. Dgjg ustk` slok, yg eg fidk ksl dlj
plül, eg hl dgegzdg, y drkg quk el`ik hl dgegdk ke Dfi
hk . ·Ks|tì ustk` ke su muidig dule`g pikesl quk plrl rk
autlr ksl puoh idldiôe kh nkekrlh [rquizl floêl `k kedlrnlr kh trlolmg l Dfihk, `ge`k kh lsuetg eg ks dgeg5-
di`g, y l pkrsgel quk inegrl ketkrljketk ksl dljplül7
·Eg tkeêl `ikz ksdritgrks l su hl`g prgvistgs `k tg`gs
hgs `gdujketgs7 ·Qk ustk` ke ¡ji drê t idl quk pgskykrl
yg jìs `gdujketgs quk hgs jisjgs quk ustk` jk gark
dk7 ·Eg kst ì ijprksl su Dljplül7 · E g krl jìs aìdi h
quk hl gorl aukrl ke hl olhiml `kh dgrrkg l ousdlr kh
drêt idg, eg quk kh drêt idg vieikr l lh trlvés- `k hgs L e` ks
dge kh trke `k uel kj olml`l ke ousdl `k hl gorl 7
Fk drit idl`g tljoiée gtrgs ijprksgs `k ustk`, ks dikr
t g 3 pkrg prk nue t g= Lrnirôpghis y Aldue`g ·eg kstìe ke
kh dlsg `k su Dljplül7 · E g kstìe ksgs ijp rksgs k g kh
_êg `k hl Rhltl 7 · E g sk dgetrlke kxdhusivlj ketk l dg
sls `kh plês lrnketieg7 ·L qué, puks, floêle `k ousdlr
ke kh kxtrlemkrg' hl drêt idl y kxljke `k dgsls quk jkmgr
sk dgegdke lh h ê 7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 241/512
G O _ L T T K H K D P L T ?49
Jìs `k `gs lügs ksdrioiô ustk` dge lr`gr iealtinlohk
ke alvgr `kh nkekrl` [rquizl= tg`g Tu`ljéridl ks kh
prg `k lykr `kh dgetrl `k fgy. Lfgrl ksdriok ustk` dgjg
kh Pgstl`g ke dgetrl `kh quk letks lpgyô. @ênljk, puks=
·quiée hk plnô ketgedks y quiée hk plnl fgy plrl ks
drioir7
· @irì ustk` quk su grnleizld iôe t ikek ue sket i`g ks
pkdilh plrl ljlr hl pltril y quk hl jêl eg hg t ikek7Eg hg `inl ustk`, pgrquk sk hk rkirìe dgjg rkirìe si hk
gykrle `kdir quk sôhg u stk` l jl l sus pl`rks, quk sôhg
ustk` lj l l sus fkre tlegs k fimgs.
Ksdriog ke <6;4 pgr kh jisjg jôvih quk jk fizg ks
drioir ke <6;<, letks quk [rquizl aukrl kh vkedk`gr `k
_gsls. Hg quk rkdioêl ketgedks rkdiog fgy3 `ing jlh ,
rkdiog fgy `êl jìs `k hg quk eg rkdioê ketgedks= fgy
tkeng `k rketl lh jks eukvk jih iesuhtgs `kh skügrTlhijiketg, `k ue née krg `ksdg egdi` g ke hl épgdl `k
hl Nldktl, Jkrdletih. Must id il skl fkdfl l hgs dl ê`g s= _ g
sls eg `knrl`ô hl Rrkesl flstl hl `ktrlddiôe privl`l.
Ksdriog fgy pgr kh jôvih quk kxditl ji phujl `k gpg
sidiôe l hl t irleêl `k `gdk lügs l kstl plrtk, y eg pgr
sukh`gs, pgr suovkedigeks y dgetrltgs `kh néekrg `k hgs
quk lfgrl kxljielré.
Ksdriog plrl rklhizlr éh pkesljiketg y hgs prgpôsitgs`k ue dêrduhg `k lrnketiegs ihustrl`gs y pltrigtls, lh quk
tkeng kh fgegr `k pkrtkekdkr. Jgvi`gs pgr kh pltrigt is
j g, quk hgs fizg lole`gelr su pltril ksdhlvizl`l fldk
hlrngs lügs, fle rkuei`g sus ksaukrzgs kh `êl `k hl
kjledipldiôe, plrl lpgylr `ks`k hl `istledil hl nrle`k
gorl `k su grnleizldiôe ieidil`l pgr kh quk `kstruyô kh
pg`kr `k _gsls.
Jis ksdraks sge hl kxprksiôe hklh `k sus vgtgs3 pgr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 242/512
?02 l h o k r ` i
ksg hgs lpgyle-3 eg sge kh kdg `k ji kngêsjg. Dge su `i
ekrg prkplrle hg quk yg ksdriog, eg hg quk ijprijg, quk
eg sgy k`itgr dgjg lhnýe trioueg, quk rkslrdk dgjg ij
prksgr hg quk `l dgjg ksdritgr. · Hg vkis 7 Eg kstgy lis
hl`g. Ke jis i`kls iesuhtìis hls `k judfgs `k vukstrgs
letinugs dgjplükrgs `k lrlels.
Ksdriog, eg plrl nlelr, s ieg plrl rknlhlr l hgs k`i
tgrks hgs ksdritgs quk dgeslnrg l hl pltril. · H g `u`ìis 7J i s Dlrtls sk vke`ke pgr hl ijprketl `k Kh Jkrdurig
y plrl su kxd h us iv g prgv kdfg. J is Olsks, hls `gs k`idig
eks, aukrge rknlhl`ls l Kh Jkrdurig, y su ijprketl hls
`ig l huz pgr su duketl. Rrknuetl` l hgs k`itgrks `k
ljogs `ilrigs duìetg jk plnle pgr hgs lrt êduhgs, quk
uel vkz quk gtrl fk `l`g.
Pkeng `gs gorls skrils ketrk jlegs ke quk 22 sk fl
ohl `k vgs, y ésk skrì vukstrg tgrjketg3 tljoiée rknlhlré sus jleusdritgs.
Eg fk jle`l`g lh gtrg hl`g `k hgs Le`ks `gs jih
kmkjphlrks `k jis Dlrtls, dgjg `kdês . Floré jle`l`g
pgr ji plrtk skis kmkjphlrks. P ke ng egtidil `k quk kh sk
ügr Pgrekrg keviô pgr su duketl uegs `gsdiketgs. F l y
skjih hls akh idks `k quk eg ks prkdisg skjorlr judfg=
jle`é uegs pgdgs kmkjphlrks `k jis Olsks, y lh pueatg
fuog trks jih ke kh _êg `k hl Rhltl. Fgy jis Dlrtls rkdioke ke kh pltrigtisjg `k Jke`gzl hl juhtiphidldiôe
quk ltriouês l Jgenuih hgt .
Ketrk hgs jôvihks iejgohks quk ltriouês l jis ksdri
tgs dghgdìis hl kevi`il `k hgs vukstrgs. ·L qué ksdritgs
lhu`ês7 ·L hgs auturgs g l hgs plsl`gs7 Hl gorl mkak
`k kstgs ýhtijgs ks Lrnirôpghis, y prgtkstg quk eienu el
kevi`iìakeng pgr hl i`kl `k dghgdlr hl dlpitlh `k hl _k
pýohidl Lrnketiel ke uel ishøtl `ksikrtl, situl`l l `ikz
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 243/512
G O _ L T T K H K D P L T ?0<
hknuls `k hl dgstl lrnketiel y l trks `k hl dgstl kxtrlemkrl.
Ke hg auturg, · qué pg` rêlis ksdrioir quk jk `iksk ke
vi`il7 Hgs trlolmgs quk ke hg vkei`krg rkdhljl hl _k
pýoh idl Lrnketiel sge sus rknhljketgs `k l`jieistrl
diôe ietkrigr, su Dô`ing divih , su Dô`ing `k dgjkrdig,
su sistkjl mu`idilh, `k sus aielezls, `k su dré`itg, `k sus
trlolmgs `k utih i`l` eldigelh. Ke ksls jltkrils, `ksdg
egdi`ls plrl vgs, ·flrêlis lhng quk pu`iksk kxditlr ji
kevi`il7 Kh kstihg y tlhketg quk ldloìis `k hudir ke hgs
ýhtijgs ksdritgs ·skrêl gomktg `k ji kevi`il7
G O _ L T T K H K D P L T.‐Pgjg Q. <1
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 244/512
Q
_KDP I A I DLDI G EKT
Dgetrltl `k susdridiôe l pkriô`idgs dgekh Ngoikreg `k Dfihk.
Rlrl prgolr quk eg tkeng rlzôe ke jis Dlrtls ke hhl
jlr sk`idigsg kh ksdritg `k su Dljplül, quk jk `k`idl
k)h Tr. Tlrjiketg, y ke `kdir quk sus gorls eg `g fldke
ldrkk`gr lh Rg`kr, trlk l `isdusiôe kstk skügr ue dge
trltg `k susdripdiôe gaidil` l ue pkriô`idg, quk airjéke <60> dgjg prgpiktlrig (eg dgjg ksdritgr) `k hl ij
prketl quk hg `lol l huz. Ti eg ks `k Dge`ihhld kstl hô
nidl, ks lh jkegs `k Aênlrg, quk ks hl aljihilr l euks
trgs pghkjistls `k Tu`ljéridl, quk fldke sus fujlei
`l`ks ke Hlrrl.
Tlrjiketg `idk quk dgegdiô ksk dgetrltg ke <609. Ti
tletg jk `ks`grlol l sus gmgs, ·pgr qué lfgrl pgdg fl
pk`i`g trks vkdks ue lsiketg plrl jê ke kh prijkr Dgenrksg dgest ituyketk `k hl _kpýoh idl Lrnketiel 7
Rgrquk sloêl ke dgedikedil quk eienýe `ks`grg jk
ieaikrk ksk dgetrltg.
Yg `irêl quk ke kstk puetg fl qukri`g rkêrsk `kh pý-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 245/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 0 4
ohidg, si hl rloil quk hg `gjiel eg hk fuoiksk sunkri`g
ltur`i`ljketk kh usg `k ksk jk`ig ke quk fl fkdfg su
prgpig prgdksg.
Ke kakdtg, ue fgjork quk fl suosisti`g `ikz lügs `kh
lpgyg ie`irkdtg `k ue Ngoikreg kxtrlemkrg pgr hgs skr
vidigs `k su phujl, y quk `k oukel ak sk rkputl fgerl
`g, eg puk`k tkekr siedkri`l` dule`g lakl ke gtrg ue
ldtg `k hgs quk agrjlrl/ hl dgstujork y kh gaidig `k suvi`l prgpil.
Ke kh `êl hhljl hl ltkediôe gêr flohlr `k susdripdiôe
`kh Ngoikreg l pkriô`idgs. Ijpgrtl rkdgr`lr dôjg fl
si`g hl Rrkesl `k Dfihk letks `k lfgrl.
Rgr vkiet idultrg lügs, hl Rrkesl `k Dfihk fl tkei`g
kh lpgyg `kh Ngoikreg y éstk kh `k hl Rrkesl. [e prie
dipig `k l`jieistrldiôe drkô kstl `inl rkdêprgdl ke kh
ietkrés `k hl plz y `kh prgnrksg `k hls hudks. [e `kdrktg`k ?4 `k Egvikjork `k <6?; lutgrizô lh Ngoikreg plrl
susdrioirsk l tg`gs hgs pkriô`idgs pgr `gsdiketgs kmkj
phlrks. Gtrg `k <4 `k Jlrzg `k <6?> dgeairjô kh letk
rigr, h ijitle`g hl prgtkddiôe ke mliagr sôhg `k lqukhhgs
pkriô`idgs quk pgr hgs priedipigs huj iegsgs quk dgetke-
nle g i`kls ýtihks quk ke khhgs sk prgj ukvle jkrkzdle
dirduhlrsk l hgs pukohgs.
Ke fgegr `k Dfihk, ks prkdisg egtlr quk ksk lpgyg gaidilh `l`g l hl Rrkesl tuvg ue aie jgrlh y `k prgnrksg,
eg `k dgrrupdiôe dgjg sgstikeke, sie muidig, hgs quk jìs
hg `isarutlrge.
Ksk sistkjl fl rkni`g flstl <609, ke quk kh Ngoikreg
quitô pgr prijkrl vkz hl susdripdiôe l hgs pkriô`idgs.
Letks `k <609, tg`l hl Rrkesl `k Dfihk jletuvg dge
dksigeks gaidilhks pgr hl susdripdiôe, y eg sk dgedkoêl
quk pu`ikrl vivir ue plpkh ie`kpke`iketk `kh Ngoikreg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 246/512
L H O K _ @ I
Olmg ksk sistkjl kxistikrge hlrngs lügs Kh J krdurig,
Kh Rrgnrksg, Hl Nldktl `kh Dgj krdig, Kh Lrludl eg, Hl
Nldktl `k hgs Priouelhks, katd.
Olmg ksk s istkjl ksdrioikrge Riekrg, Tlrjiketg, Okh hg,
Hôpkz , Ar êls , Rkül, Nôjkz, Pkmk`gr , J it rk , k t d . 3 t g
`gs ksdrioikrge ke hg quk sk fl `idfg ijprgpiljketk
Rrkesl suovkedigel`l, skl quk hgs ksdritgrks tuvikrle g
eg dgjprgjisg `irkdtg dge kh Ngoikreg. Ksdritg g tìditg, tg`gs hgs prgpiktlrigs hg tuvikrge. Krl ketke`i`g quk
kh Ngoikreg eg sk susdrioêl plrl skr ltldl`g si sk sus
drioêl l hl sk`idiôe.
Ke ksk t ikjpg, olmg ksk sistkjl, kstipuhé hl susdrip
diôe lh Dgjkrdig, dgjg prgpiktlrig `k hl Ijprketl Ku
rgpkl, quk hg `lol l huz.
Airjé ksk dgetrltg dgjg prgpiktlrig (ke plrtk) `k hl
Ijprketl Kurgpkl, eg dgjg ksdritgr, plrl fldkr ksdrioir, eg plrl ksdrioir. Ievgdg sus térjiegs, quk floéis
rkprg`udi`g.
Eg aui rk`ldtgr `k Kh Dgjkrdig. Dgetriouê dge jis
pksgs l plnlrhg. Aukrge rk`ldtgrks prijkrljketk kh sk
ügr Irislrri y @. @kjktrig Rkül, kh prijkrg dge sukh`g
`k gdfg gezls, kh sknue`g dge sukh`g `k trks gezls.
Ruk`k kstk dlolhhkrg, lh il`g fgy `êl l hl fgstih i`l` quk
jk fldk Tlrjiketg, ltkst inulr kh fkdfg. Kh Tr . Ir islrri , ljing jêg y `kh Tr . Qilh , t rkpi`lol elturlhjketk ke
vkeir l Qlhplrlêsg pgr skis gezls, ýeidg sukh`g quk hl
Ijprketl Kurgpkl pg`êl `lrhk3 y kh Tr. Qilh dgesietiô
ketgedks ke lül`ir `gs gezls `kstiel`ls l lujketlr k
sukh`g `kh Tr. Irislrri, `k quk sôhg éstk `isarutô. Dgjg
ei éh ei yg fidijgs el`l plrl quk quk`lsk privl`g, `êng-
hg fgy quk hg kxink hl vkr`l`, fkdfl ekdkslril pgr hl
jlhidil `k ustk`. @kmle`g ji airjl ke uel gaidiel pý-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 247/512
G O _ L T T K H K D P L T ?0;
ohidl, sloêl quk hl `kmlol plrl vkr hl huz, y -sk fkdfg
prukol ji siedkri`l` ke vkz `k kxdhuirhl. Hl prgstitu
diôe fuyk `kh plpkh y `k hl tietl ke hgs dgetrltgs, pgr
quk hgs dgetrltgs ksdritgs sge hl huz, y sôhg kh ``hg tkjk
hl huz.
Lh Tr . Ir islrri sudk`iô dgjg rk`ldtgr `k Kh Dgj krdig
kh Tr . Jitrk, ldgjplül`g sikjprk pgr kh Tr . Rkül, lj
ogs l sukh`g `k hl Kjprksl.Lh Tr . Jitrk rkkjphlzô kh Tr . Qlhkedil, quk tuvg
sikjprk `k dghknl lh Tr. Rkül.
Ke ksk t ikjpg vke`ê ji plrtk `k hl ijprketl l hgs sk
ügrks Kzqukrrl y Nih . Ketrk lqukhhgs dlolhhkrgs sk `is
triouyô tg`g kh `iekrg `k quk `ispusg hl Ijprketl Kurg
pkl plrl nlstgs `k rk`lddiôe `k Kh Dgjkrdig. Yg dgh l
ogré, dgjg hg fidk tg`l ji vi`l, pgr jleêl `k ksdrioir,
sie jìs kstipke`ig quk kh iesuhtg kevi`igsg. Kh Tr. Rkül,
dgegdk`gr `k ksgs fkdfgs, puk`k `kdir si alhtg l hl
vkr`l`.
·Dge quiée kst ipuhé kh dgetrltg `k susdripdiôe7 ·L
quiée prgjktê kh lpgyg `k Kh Dgjkrdig7 Lh Rrksi`ketk
`k ksl épgdl, lh skügr nkekrlh Ouheks, ji ljing fgeg
rlohk `k lügs ltrìs. L ji hhknl`l l Dfihk flhhé l tg`gs
jis dgjpltrigtls y ljings l su rk`k`gr. Hinl`g éh luel aljihil orih hletk `k ji plês, ljinl `k hl jêl, gotu
vk `k su plrtk uel ldgni`l nkekrgsl `k quk jk fgerg
flstl fgy. Floêl jkrkdi`g `k éh hl gakrtl kspgetìekl
`k ue kjphkg fgergsg, quk `ijitêl l pgdgs jksks. Fl
oêl ksdritg dge su oignrlaêl hl rkskül `k su orihhlehtk l`
jieistrldiôe `k diedg lügs, dule`g sk trltô `k su rkkhkd
diôe ke <60;. ·@koêl yg tkekr kjolrlzg ke fldkr lpg
ylr lh Ngoikreg `kh nkekrlh Ouheks7 Eg krl yg jìs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 248/512
?01 L H O K _ @ I
dgeskduketk ke ksg quk hgs quk ltldlrge su Ngoikreg
`kspués `k flokrhg drkl`g7
Prlté dge éh , eg dge kh Tr. Qilh , quk sôhg ietkrvieg
ke kh lrrknhg jltkrilh dgjg jieistrg.
¡Floh ì is `k J ieistkrig Qilh Rgorks plhlorls quk fgy
`le risl. Dule `g hgs dgeskrvl`grks suoijgs lh Rg`kr,.
`kdês, lhu`ike`g l <609. Eg quikrg `isdutir si kstìis ke kh
Rg`kr, vgs kxtrlemkrg, s ie d iu`l`leêl ke Dfihk. Rkrg· sloéis `ks`k duìe `g g duple kh pg`kr hgs d gesk rvl` grks
`k Dfihk (l) pkhudgeks7 @ks`k Hirdli , `ks`k <6?9. @k
lfê l <644, ke quk sk `ig hl Dgestitudiôe dgeskrvl`grl ,
quk fgy rink, tg`gs fle ngokrel`g pgr kh hl y sknýe kh hl
flstl éh `êl3 tg`gs fle si`g dgeskrvl`grks.
Rgr kh hl fle ngokrel`g hgs prksi`ketks, eg hgs skdrk
tlrigs. J ieistkrig J gett, Jieistkrig Qilh, J ieistkrig
Rérkz, sge plhlorl s sie sketi`g, ievketl`l s plr l ` grlrkvghudigeks `k ljoidiôe g `k iedgestledil ke hl l`fk
siôe lh Rrksi`ketk, ýeidg `kpgsitlrig `kh Ngoikreg `k
Df ihk pgr hl Dge stitudiôe. H gs dlj oigs `k sk drktlrigs
eg sge dljoigs `k ngoikreg ei `k l`jieistrldiôe. Dge
eienueg `k sus skdrktlrigs aué mljìs pipiôhg kh nkekrlh
Ouheks3 y su Ngoikreg, lh priedipig, lh jk`ig y lh a ie,
aué sikjprk pkhudôe, aué dgeskrvl`gr.
L`firiée`gjk pgr s ijpltêl l hl l`jieistrldiôe Ouheks, l`fkrê l su pghêt idl dgeskrvl`grl, quk rink ke Dfihk
fldk vkietk lügs, y quk `kskg fgy `êl plrl hl _kpýohidl
Lrnketiel3 pgh ê t idl quk lpgyìis lquê , y quk dgjoltês
lh hì, lh rkvés `k hg quk fldk Nutiérrkz, dgeskrvl`gr lh hì
y lquê.
· \u é l` jitê ke dlj oig `kh lp gyg gark di`g l hl jìs
egohk l`jieistrldiôe `k hl Ljéridl `kh Tur, `ing lh
Ngoikreg kmkjphlr `k Dfihk 7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 249/512
G O _ L T T K H K D P L T
Qgy l `kjgstrlrhg plrl vkrnøkezl `kh quk fl qukri
`g `lr l kstk jkzquieêsijg lsuetg uel ijpgrtledil ri
`iduhl, `k purl jixtiaidldiôe.
Kh Ngoikreg `lol l hl Kjprksl `k Kh Dgjkrdig euk
vk pksgs trks rklhks `ilrigs3 y hl Kjprksl `lol lh Ng
oikreg <;2 eýjkrgs `k Kh Dgjkrdig, quk tkeêle `k prie-
diplh jìs `k eukvk pksgs trks rklhks3 tkeêl `k dgstg dl`l
eýjikrg 1 y jk`ig dketlvgs= kh Ngoikreg hgs dgjprloll jk`ig rklh , ks `kdir, l jkegs `kh dgstg.
· \ ué j ìs `lol kh Ngo ikreg l hl Kj prksl `k Kh Dg
jkrdig7 ·@ltgs gaidilhks plrl su ieskrdiôe7
Rgr -hgs `ltgs `k l`ulel, Kh Dgjkrdig plnô sikjprk
lh Tr. J getikh ;6 pksg s jkes ulhks.
Rgr kh `kspldfg `kh triouelh `kh dgesuhl`g plnô sikj
prk ue kstipke`ig jkesulh li Tr. Khizlh`k.
· Ijp rksigeks sukhtls 7 Hls `lol pgr prkdig jkegr quk
kh plnl`g pgr hgs plrrgquilegs gr`ielrigs `k hl Kj
prksl. [el ijprketl `k Qlhplrlêsg eg pg`êl kspkrlr
mljìs kh kedlrng `k trlolmgs arkduketks `kh Ngoikreg
quk rksi`k ke Tletilng.
Oh Tr. Kzqukrrl jk lsknurl dge hgs h iorgs l hl vistl,
quk hl duketl agrjl`l lh pkriô`idg lrrgmlol uel pér`i
`l `k 4.222 pksgs kh `êl quk jk skplré `k hl sgdik`l`3ke hl quk, sloike`g yg quk ksg sudk`krêl, pkrsistê `gs
lügs pgr dujphir kh dgetrltg `k sgdik`l` quk susdrioêl,
rgnl`g pgr kh Tr. Kzqukrrl, y sie dgegdkr hg olstletk kh
ekngdig `k ijprketl ke quk jk j ktêl. [ el v kz a irjl`g
kh dgetrltg `k sgdik`l`, dkrré hgs gmgs y eg ltke`ê jìs
quk l dujphir hg. Aue`é Kh Dgjkrdig3 hl Kj prksl pu`g
le`lr, kspkré l quk plslrl hl drisis khkdtgrlh `k <609,
plrl skplrlrjk fgegrlohkjketk, y hg fidk letks `k quk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 250/512
?06 L H O K _ @ I
dkslrl hl susdripdiôe, eg `kspués, dgjg `kdês dgetrl
uel vkr`l` `k egtgrik`l`.
Dlhduhle`g ke nhgog, lphidl` si qukréis uel nleledil
`k 42 pgr <22 l hg quk prg`udêl hl susdripdiôe `kh Ng
oikreg l Kh Dgj krdig.
Kh 42 pgr <22 lprgxijl`g `k eukvk pksgs, sge trks
pksgs. Hgs sgdigs `k hl Kjprksl `k Kh Dgjkrdig érljgs
t r k s = @ . Mlv ikr _g`rênukz , @ . Rlsdulh Kzqukrrl (l`jieistrl`gr) y yg (dgjle`itlrig). Prks pksgs ketrk trks
pkrsgels `le uel nleledil `k 42 pksgs lh jks. Qkenl
ustk` l Qlhplrlêsg y ousquk si puk`k ue ouke dgdiekrg
quk hk sirvl pgr kstk sukh`g.
Ketrktletg, pgr ksl jisjl épgdl yg nlelol dgjg log
nl`g ke ue slhg lsuetg dultrg jih pksgs3 ke gtrg, `gs
jih3 ke gtrg, trks jih, sie dgetlr gtrgs vlrigs.
Hk ditg pgr tksting ldkrdl `k kstg l dikrtg dlolhhkrgquk fgy sgstikek y `istriouyk ke Qlhplrlêsg hgs ksdritgs
ke quk ustk` `ialjl l su let inug ljing.
·Floêl `k ldkptlr `gs gezls plrl ksdrioir ke `ilrigs,
yg quk judfls vkdks rkfusé `ikz pgr hl rk`lddiôe `k Kh
Jkrdurig7 ·Du ìetg s pkriô`idgs eg sk jk fle garkdi` g
plrl rk`ldtlr7 ·Jk pusikrge h ijitldiôe plrl hl rk`ld
diôe `k Kh Gr`ke kie <60;, quk rkfusé ksdrioir7 ·\uiée
pusg l Nôjkz y l Rkül ke Kh Jkrdurig sieg kh kjpkügy hl rkdgjke`ldiôe jêls7 Ietkrrgnýksk lh Tr . Pgrekrg,
quk ks slok`gr `k kstg. · \u iée sieg yg pusg l J itrk y
l Qlhkedil ke Kh Dgjkrdig7
@kdês quk yg dgjprgjktê l Jitrk ke hl dlrrkrl quk
hk dgstô hl prksdripdiôe `k Dfihk. L`uhldiôe quk fldéis
fgy lh quk ketgedks dgjoltêlis, sie quk éh flyl dlj
oil`g `k hls gpieigeks quk vgs hk dgjoltêlis ketgedks.
(Lquê rgnlré lh Tr. Jitrk, l quike kstijg l pkslr `kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 251/512
G O _ L T T K H K D P L T
`isketijiketg `k gpieigeks pghêt idls, quk sk flnl jgs
trlr hls puohidldigeks jêls ke quk kstìe hls gakesls quk
Tlrjiketg jk ltriouyk.) Jitrk tgjô Kh Dgjkrdig jksks
`kspués quk hg ksdrioiksk Irislrri. Jitrk sloêl hg quk kh
ýhtijg dlmistl `k hl ijprketl= quk kh pkriô`idg lpgyl
ol lh Ngoikreg. Irislrri y Jitrk dgrrkspge`ikrge dge kh
Tr. Qilh jìs `k uel vkz. ·Yg pu`k ie`udir l Jitrk l
quk egs `kmlsk Kh Dgjkrdig sie rk`ldtgr plrl quk aukskl .Tletilng l ksdrioir Kh Rrgnrksg, ke duyl rk`lddiôe
dgetrlmg hgs dgjprgjisgs quk ¡g fidikrge suarir ke
Dfihk7
Lfgrl vkenljgs l duketls. ·Duìh krl hl khkddiôe `k
Rrksi`ketk quk `koiô lpgylr Kh Dgjkrdig, sknýe kh dge
vkeig `k <60>7 Hl quk fl tkei`g hunlr ke <6;<.
‐· \ué plpkh lpgyô ksl khkddiôe 7‐Hl Priouel.
‐ · \ u i é e k s p u o h i d l r g e Hl Priouel7‐Okhie y Dg j
plüêl.
‐ · \ u i é e k s s g e O k h i e y D g j p l ü ê l 7 ‐ O k h i e y T l r
jiketg.
‐· Dôjg sk aue`ô y kxist iô Hl Priouel7‐Ke virtu`
`k ue dgetrltg khkdtgrlh dge hgs prgpiktlrigs `k hl ij
prketl k`itgrl.
‐ · D k h k o r l ` g d u ì e ` g 7‐@gs lügs letks `k hl khkddiôe y plrl `gs lügs.
‐·Tloêlsk lh priedipig quiée skrêl khkni`g7
‐ E g 3 hukng sk a irjô ue lpgyg ke ohledg= sk fizg uel
prkvil lomurldiôe `k hl mustidil.
‐ · R g r q u i é e 7
‐ R g r k h k`itgr, pgr kh prgpiktlrig `k hl ijprketl `k
Hl Priouel, jìs dlplz `k dgegdkr kh pksg `k ksgs dgj
prgjisgs, pgr kh Tr . Tlrjiketg, quk ldlol `k `kdir=
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 252/512
?;2 L H O K _ @ I
hgs prgpiktlrigs sge hgs k`itgrks, kh rk`ldtgr ks kh ies
trujke tg olmg hl `irkddiôe `kh k`itgr.
·Eg kstì kh dgetrltg ke hgs rknistrgs `kh Ngoikreg7
Gs `iré pgr qué= pgrquk sk floêl `krgnl`g yl kh `kdrk
tg quk fldêl h êditgs y fgekstgs ksgs dgetrltgs3 pgrquk,
`koéis slokrhg, eg fly dgetrltg lutgrizl`g quk skl `ks
fgergsg. @k gtrg jg`g, kh Ngoikreg dgetrltletk skrêl
dôjphidk `kh ldtg `k `ks`grg.Ksdritg g eg, kh dgetrlhtg kxistiô, tg`g Tletilng hg
slok, y kh Tr. Okhie `img lquê quk kxistêl. Rlrl kh vuhng
4U plrl kh `ghg ue dge trltg ks ue pl pk h= letk hl hky ks
ue ldukr`g `k vghuetl`ks quk sk kstipuhl flstl pgr kh
sihkedig. · Hg gduhtìis 7 Rkgr plrl vgs.
‐ · E g aué dge k h Ngoikreg7
‐ A u é dge ue dhuo `kh Ngoikreg, plrl lpgylr kh dle
`i`ltg `kh Ngoikreg. Lomurldiôe l ue d huo `kh Ngoikreg g lh Ngoikreg, tg`g ks ueg.
Fk lfê ke hl dlokzl `kh Tr. Tlrjiketg hl sketkedil
quk fl qukri`g pgekr sgork hl jêl. Kh vieg l fldkr ke
rklhi`l` hg quk yg kstipuhé (dule`g krle hêditls ksls ks
tipuhldigeks) y quk eg fidk dujphir pgrquk `kmk `k skr
prgpiktlrig `k hl ijprketl dgetrltletk, y pgrquk kh Ng
oikreg rksdie`iô kh dgetrltg pgstkrigrjketk. ·L quiée,
puks, sieg lh Tr. Tlrjiketg sk pg`rêle lphidlr sus prgpils nhgsls sgork kh tkjl= Fly ue fgjork ke hl tikrrl7
Rkrg jìs nkekrgsg quk vgs ke kstk `koltk, gs `iré
•quk ei vgs ei yg jkrkdkjgs hl sketkedil quk gs fl ies
pirl`g hl oih is, sie rkplrlr quk hl fldêlis plrl vgs jis
jg 3 ei yg pgrq uk uel vk z a irjé ue dg etrltg pl rl fldkr
ksdrioir pgr quike ke Dgedikedil quisiksU ksdrioir3 ei vgs
pgr h gs rkpkti`gs dgetüitgs quk tkeéis airjl`gs ke Df ihk
plrl ksdrioir vgs jisjg, eg sôhg plrl fldkr ksdrioir.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 253/512
G O _ L T T K H K D P L T ?;<
h Dgetrlhigs dkhkorl`gs dge hgs Qilhks, `ukügs `k Kh Rrg
nrksg3 dge _ivl`kekirl, `uküg `k Kh Jkrdurig, `iréis7
Oike3 pkrg `kspués `k ketke`krgs dge kh jieistrg, plrl
ksdrioir ke plpkhks lpgyl`gs pgr kh jieistrg y sgstkek
`grks `kh jieistrg, quk gs fldk `kspués `irkdtgr `k hl
Ksdukhl Egrjlh , y gs dgstkl ue vilmk l Kurgpl, s ikj
prk lnrl`lohk, luequk skl l kstu`ilr hl k`udldiôe.
Ruks oike= kstgs fkdfgs eg fldke su `ks`grg, pgr hljisjl rlzôe- `k quk eg fldk kh jêg lqu` letkdk`ketk
`k jkegs vlhgr quk ue `êl `k rloil fl qukri`g ustk`
prksketlr dgjg drijke ekale`g sie skrhg l hgs gmgs `k
ustk`, floitul`g l ksgs lrrknhgs, y vlhiée`gsk `k ue humg
`k lrtia idig y `k jlhidil quk fldke `k ksk trlolmg suyg
ue jg`khg ieijitlohk `k dfidlel.
Eg fk `idfg l ustk` pkrig`ishtl pgr vih ipke`ig, pgrquk
hkmgs `k skrhg, ks orih hletk y hudi`l gdupldiôe. Fgerkustk` jìs ksl vgdldiôe quk tikek laiei`l` quêj idl, pgr
`kdirhg lsê, Dge su kskedil (sknýe su kxprksiôe) (<). Hk
fk `idfg sôhg quk kh `ilrisjg, quk floihitl plrl tletls
dgsls kmkrdi`g hlrngs lügs, hg iefloih itl plrl kmkrdkr kh
Rg`kr quk ustk` drkk pkrtkekdkrhk ke rlzôe `k sus le
tkdk`ketks `k pkrig`istl prkdisljketk.
@kdirhk quk fl ksdritg, quk ksdriok ustk` pkriô`idgs,
eg ks fldkrhk gakesl s ieg dgjg dle`i`ltg3 ks rkdgegdkrhk uel gdupldiôe. [stk` sk `idk jlkstrg `k ksdukhl pgr
gaidig3 pkrg dgjg Kh Jgeitgr ks ue pkriô`idg y eg uel
ksdukhl, yg eg fk drkê`g alhtlr l hl vkr`l` lhu`ike`g l
•su gdupldiôe' ldtulh.
Eg jk fk `idfg lognl`g dge kh pkesljikehtg `k lpg
dlr su gaidig `k ksdritgr, ei fk eknl`g dge ksl ei gtrl
( < ) _kdukr`gs `k Rrgviedil, pìn. < >; .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 254/512
?;? L H O K _ @ I
jirl flokr ksdritg pkriô`idgs. @ing sghljketk quk kh
`ilrisjg eg ks ei fl si`g ji gaidig, sieg hl lognldêl du
ygs t êtuhgs eg pgskg di` fgegrkj, sieg nlel`gs ke tg`l
rknil pgr kstu`igs fkdfgs ke ksk dghknig `k dikedils jg
rlhks `k Oukegs Lirks, quk ustk` tletg lpktkdiô y quk
yg hljketg eg fuoiksk hgnrl`g, pgrquk su pghéjidl `k
fgy skrêl `k gtrg tgeg. ·Alhtg l hl vkr`l` ke `kdir quk
ji prgaksiôe ks hl `k lognl`g7 ·@k duìh plpkh sgy rk`ldtgr ke Dfihk7 ·@k duìh fk si`g7 Ksdrioê ke kh agh hk
têe `k Kh Jkrdurig ueg s duletgs `êls l ji h hknl`l lh
plês, y `gs jksks ke hl Nldktl `k hgs Priouelhks, plpkh
tédeidg `k murispru`kedil. Kh Tr . Pgrekrg `inl s i aui
rk`ldtgr `k Kh Jkrdurig lhnuel vkz dgj g prktke` k gê
Tr. Tli-jiketg dge kh lphgjg `k lskvkrldiôe, dikrtl g eg,
quk hk `istienuk. · \uk eg sgy lognl`g ke Oukegs Lirks 7
Ks dikrtg. Kstu`ié ke sus luhls ke kh t ikjpg `k Lhdgrtl,`k Tlh ls , `k J gssgt i , `k @ . Qlh ket êe Nôjkz3 pkrg eg
quisk prkstlr lhhê ji murljke tg `k lognl`g dge kh `k
loeknl diôe l hl tirleêl `k _gsls, dgjg sk kxinêl. R r k s
té ji kxljke `k lognl`g ke hl Ldl`kjil `k Jgetkvi
`kg, prksi`i`l pgr kh `gdtgr @. Nlo rikh Gd lj pg , l
quike tkeéis lh hl`g pgr tksting. Hg quk jk alhtô lprke
`kr ke hl `k Oukegs Lirks hg dgjphkté oltiée`gjk ke
kh agrg `kh Kstl`g griketlh dge Qìrkhl, Lnøkrg, QéhkzTlrsaikh`, Lhsiel, Tgjkhhkrl, Ridg Lnrkhg, ktd., ktd., quk,
dgjg sloéis, eg sge hgs ýhtijgs lognl`gs `k hl Ljé
ridl `kh Tur.
·Dgetkstlré lh aukng slnrl`g `k ldrijieldigeks y
`iltriols pkrsgelhks `k quk dgestl uel jitl` `k hls
diketg y uel7 ·Dge`udk l hl `isdusiôe `k hl pghêt idl
nkekrlh lrnketiel, trltl`l ke jis Dlrtls, kh `kake`kr
ji pkrsgel7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 255/512
G O _ L T T K H K D P L T ?.;4
Eg flré jis rkdukr`gs `k prgviedil3 pkrg hg quk eg
skrêl h êd i tg trlkr ke ji alvgr plrl `kake`krjk `k ltl
quks sukhtgs pgr hl Rrkesl, drkg quk sk jk kxduslrì
`k quk flnl plrl `kake`kr ji ole`krl, ke ji pkrsgel,
dgetrl hgs diketg y ue ltlquks sistkjl`gs `kh quk fl
pukstg l ue hl`g hl _kpýoh idl Lrnketiel plrl gduplr
sk `k jis `kakdtgs pkrsgelhks pgr `gs jksks.
·Jk h hljìis jlh lognl`g, `kspués `k flokrjk rkdgjke`l`g tletls vkdks lh pýohidg `k dh iketks, pgrquk fk
drit idl`g vukstrls gorls7 \uikrk `kdir quk jk florêlis
h hljl`g Rlpieileg si hls fuoiksk kedgjil`g. Ke log
nldêl ks vukstrg vgtg dgjg ke lrtk jih i tlr= `k ljl
tkur. Rrkaikrg, eg gostletk, skr jlh lognl`g l eg tk
ekr prgaksiôe.
·\uk `kaike`g jl hls dlusls7 Tkrvidig quk jis d h ike
tks `koke l vukstrl oukel êe`ghk3 fgegr quk fldéis lh`gdtgr Gdljpg, quk jk hls `kaike`k ke sknue`l ies
tledil, y l hgs Priouelhks `k Dfihk, quk flstl lquê egs
fle `l`g hl vidtgriv. ke hgs `gs tkrdigs `k khhls.
·Rkrrg `k tg`ls og`ls jk h hljìis7 ¡Ti `i mkrlis `k
tg`gs ket ikrrgs ·\uk ketke`éis pgr og`ls7 · K j p h k k s ,
pitlezls7 Dfihk jk garkdiô ueg quk `ijitê lh iestletk.
Gtrg jk garkdk fgy ji plês quk eg quikrg ldkptlr. Ke
`gdk lügs eg fk si`g aikh sieg l hl kxpltrildiôe pgrdlusl `k hl hiokrtl`.
Pljoiée jk lakl kh tgdlr pileg, ustk`, quk ljô
tletg kh `ioumg. Kh pileg eg kstgroô l _gussklu fldkr
kh Dgetrltg sgdilh, ei l Oketflj hgs Prltl`gs `k hk
nishldiôe, ei l Okhnrleg skr jikjorg `kh Ngoikreg `k
Jlyg. Tie kjolrng, yg eg hg slorêl si fuoiksk tkei`g
su `idfl `k plslr ji eiükz ke Tle Huis, `ge`k eg sk
keskül kh pileg pgrquk pkrmu`idl lh puohidistl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 256/512
? ; 0 LHOK_@I
·J k garkdéis hgs dijiketgs `k jis Olsks7 Gs p l
nlré kh alvgr dge hls olsks `k vukstrgs dijiketgs. · G s
drkéis pl`rk `k ji gorl pgr kh oih hktk ke quk gs rknlhé
ksk fgegr7 Tlok` quk gtrg inulh t ikek Nutiérrkz, gtrg
inulh Dlüé y gtrg inulh vlrigs lj ings dgrrkh in ige l
rigs ke priedipigs3 hl vkr`l` ks quk ji h iorg ks kdg `k
hls gpieigeks `k tg`gs, ke nrle plrtk3 jk akh iditg `k
k h hg 3 mljìs quisk ltldlr kh sketi`g dgjýe. L igs fgjorks i hustrl`gs eg sk garkdk ue h iorg dle prktkesigeks
`k grinielh i`l`3 pkrg hgs fgjorks `k tlhketg eg trl
nle, dgjg hgs plvgs, hgs nrlegs `k pkrhls pgr nrlegs
`k jlêz.
\uk lognué pgr privihknigs ke hls dukstigeks `k vl
pgrks y aui vkedi`g pgr Qketls. Prks ienkeigs dghl
ogrlrge l hgs ksdritgs `k kstk egjork3 `kjgs hl mus
tidil l dl`l ueg3 pkrg eg pkrjitiré quk l uel pkrsgel`k ji kstijldiôe flnl ustk` rkspgeslohk `k hl privl
diôe quk kh Tur `k Dfihk fl tkei`g pgr trks lügs `k hl
elvknldiôe pgr vlpgr. Jgtivgs jkegs h i tkrlrigs quk hl
gpgsidiôe `k Qkritls lh pkesljiketg `k Qlhplrlêsg, `k
quk aui kdg, ieahuykrge ke quk hl Dìjlrl `k ksk t ikj
pg eknlsk hl suovkediôe <, quk fgy sk fl `l`g l hl Dgj
plüêl `kh Rldêaidg3 tg`g kh jue`g hg slok. Eg tuvk kh
fgegr `k pltrgdielr ke ksk ekngdig l hl okekjéritlDgjplüêl, s ieg lh Tr . ^fkkhwrint , ijpgrtl`gr ke Dfi
hk `kh vlpgr, `kh akrrgdlrrih , `kh tkhénrlag khédtridg y
`k gtrls kxdk`ketks dgsls. @upie y Dflix `'Kxtlenk
sk florêle kenrkê`g `k ue dh iketk skjkmletk. Rk`ê plrl
kh vlpgr ke Dfihk kh alvgr quk ldgeskmé l ji plês ke
hl s Olsks `krrljlsk l jlegs h hkels ke okekaidig `k
ksk vkfêduhg. [stk`, quk fl rkdioi`g hl `gdtriel dgjg
su néeksis, hl vk fgy `k jlh gmg, pgrquk hl vk lh trl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 257/512
G O _ L T T K H K D P L T ? ; ;
vés `kh dghgr ljlrih hg quk fle `l`g l sus gmgs jis
Dlrtls. Rk`ê kh privihknig l hl ie`ustril, eg lh h ielmk,
quk dgedk`k uel hky `k Dfihk, ijitldiôe `k uel hky `k
h iokrtl`, v inketk ke Ienhltkrrl y Kstl`gs [ei`gs, duyl
lphidldiôe arkduketk sk duketl ketrk hls dlusls `k prgs
pkri`l` ie`ustrilh ke lqukhhgs plêsks.
Lhnuike quk fgy sk lsgdil l hl pkrskdudiôe dge quk
ustk` jk `l hl ijpgrtledil quk eg tkeng, jk slhiô lhkeduketrg ke hl dukstiôe `k vlpgrks, flhhìe`gegs ke
phkel plz. Ketgedks, dgjg fgy, su jleg fldêl jgvkr
gtrl jleg3 pkrg kh pýoh idg eg hk pkr`êl `k v istl. Pg`g
kstlrêl oukeg si hl gpgsidiôe quk sk fldk fgy ke egj
ork `k hl h iokrtl` l hl grnleizldiôe kedlokzl`l pgr hgs
vkedk`grks `k _gsls, `iksk rksuhtl`gs jìs akh idks y
pgsitivgs quk hls h êekls `k vlpgrks quk sk leuedilrge
ke <6;2 `k ue jg`g tle lairjltivg plrl kh sinuiketk`k hl kxtiediôe `kh privihknig.
Jk fldéis ue rkprgdfk `k quk sike`g lognl`g ark
duketg hl Rrkesl.‐Fldéis oike `k dkhlr vukstrgs `g
jieigs3 pkrg kstìis kenlül`g ke drkkr quk riml hl hky
`k hl Egvêsijl _kdgpihldiôe, quk prgf ioêl l hgs log
nl`gs slokr @krkdfg pýoh idg y lhng jìs quk kh Dô
`ing divih . Ti drkéis quk skl `ksvketlml plrl jê kh pl
slr `kh agrg l hl Rrkesl dule`g jk `l nlel y druzlrji phujl dge kh pleahktkrl jìs pietl`g, jkmgr plrl
vgs, pkgr plrl jê 3 ·eg ks v kr`l`7
Jk rkdgr`ìis quk ltlqué l Hlvlh hk ke ue t ikjpg.
·L qué vikek ksg7 Gs kst ijg kh rkdukr`g. [el vkz
prksté l ustk` uel dlrtl `k ji prgpik`l`, ke quk kh
egohk nkekrlh Hlvlh hk, l h kjolrdlr ke Jgetkvi`kg plrl
Jlrt êe Nlrdêl, jk pk`êl quk hk `kake`iksk ke hl Rrke
sl. Hg fidk dge kh dgrlmk `k ue sgh`l`g, y tkeng sus
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 258/512
?;1 L H O K _ @ I
nrldils nkekrgsls ke uel orih hletk dlrtl, quk jih fle
hkê`g. @imk vkr`l`ks ljlrnls l hgs prijkrgs fgjorks
`k Jgetkvi`kg, quk lsê dgrrkspge`êle l hgs skrvidigs
`k Hl vlhhk , y tuvk kh fgeg r `k skr lrrl strl` g l ue
muri, `k quk `ksistikrge hgs prgj gtgrks ke prkskedil
`kh rkdflzg `k _gsls l hl plz garkdi`l pgr _ivkrl.
Lsê skrvê l Hlvlh hk dule`g kstlol ke ieagrtueig. ·Tl
oéis duìe`g dkesuré su dge`udtl pýoh idl7 Dule`g kstlol lh arketk `k 0.222 fgjorks y `ispgeêl `k jihhg
eks. ·Tloéis hg quk ke éh dkesuré7 Kh phle `k dlj
plül, quk egs `ig hl `krrgtl. ·Tloéis duìe`g7 Dule`g
krl t ikjpg `k l`gptlr gtrg. Qìrkhl l`gptô ji dkesu
rl3 pkrg aué `kspués `k hl rkt irl`l `k Jgrôe, lprks
dgup. [el vkz Nôjkz, kstle`g yg ke \uih hgtl, lh tkrô
kstgs fkdfgs ke hl pghéjidl3 eg quisk rkdtia idlrhg `ks
pués `k t ikjpg dge ieaieitls dlrtls `k Hlvlhhk quk pgskg `kh tkegr `k uel quk euedl sk jk `kvghviô.
· J k rkdgr`ìis kh pleahktg `k <60>7 H g vkréis rk
ijprksg olmg ji egjork kh `êl quk rkýel jis puohi
dldigeks `ispkrsls, y yl hg ksté ke plrtk ke jis Olsks,
lphlu`i`ls pgr vgs. Hkmgs `k rkeknlr, ldkptg fgy `êl
dge `gohk dgeviddiôe kh age`g `k ksk ksdritg, quk ue
sghg ljing rkdflzô dgjg ietkjpkstivg, quk sus ldtul
hks lh il`gs duorikrge `k lphlusg y quk Pkmk`gr, kekjistl`g dgejing letks `k ksg, ltldô ke kh kstihg quk
ks dgjý e l ustk`ks `gs, `le`g gdlsiôe l quk Arêls hg
rkdtia idlsk ke ji `kakesl. Ksk ksdritg pk`êl ke <60> <²
quk pi`iô Lrnirôpghis ke <6; 2= uel Dgest itudiôe, uel
hky, olmg kh lusp idig `k ue 'Rg` kr aukr tk, qu k hl fidiksk
rkspktlr ke su ietkrés prgpig y ke kih `kh plês, pgrquk
hl hky t ikek ksl virtu` `k slhvlr l tg`gs, lue l sus
kekjings3 hl pk`êl ke kh i`igjl iesieuletk y pldêaidg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 259/512
G O _ L T T K H K D P L T ? ; >
`k quk jìs tlr`k sk vlhiô kh lutgr `k Lrnirôpghis, lh
`ir inirsk l ngokrel`grks quk `ktkstlol. Fgy jisjg, s i
tuviksk quk khknir ketrk uel Dgest itudiôe `l`l pgr _g
sls ke <60>, sie slenrk y sie nukrrl divih , g hl Dges
titudiôe ldtulh , ousdl`l lh prkdig `k tletgs gostìdu
hgs y tletgs fgrrgrks, yg kstlrêl pgr hl prijkrl. Ke
j is Olsks, lphlu`i`ls pgr vgs, `ing dgjg ke kh ple
a hktg `k <60>= "Kh jlygr drijke `k _gsls ks flokrjlhgnrl`g hl lpt itu`, quk el`ik dgjg éh tuvg, plrl
grnleizlr hl _kpýoh idl L r nk et ie l" . H l pghê tidl `k
dgedksiôe quk ldgeskmé ke ksk gpýsduhg ks hl quk fl
slhvl`g hl _kpýoh idl pgr kh orlzg `k [rquizl, ke
quike sk iegduhô hl dfispl `k divih izl diôe rkdf lzl` l
pgr _gsls .
L kstk prgpôsitg fl vkrti`g ustk` uel kspkdik quk
l jis gmgs hg rkolml judfêsijg. Flohl ustk` `k qukyg fuoiksk ksdritg lhnuel vkz lh Tr . Lrlel, Jieistrg
`k _gsls. Fgy eg kstì ke kh Rg`kr ei olmg kh tkrrgr
ksk dlolhhkrg, y puk`k `kdir, dgjg puk`g yg `kdir `k
ustk`, quk eg `idk vkr`l` ke kstk puetg. Ke ji vi`l
fk dljoil`g- uel plhlorl ei uel hktrl dge kh skügr
Lrlel. Lh skügr nkekrlh Nui`g tkeng kh fgegr `k dg
egdkr h k `ks`k Oukegs L irks 3 l h l v ukh t l `k Kurgpl
rkdioê ke Mlekirg ltkedigeks `k su plrtk, y ke Dfihk,
lhnuels dlrtls lmkels l hl pghêt idl.
E g hk `lré hl plhj l quk lefkhl `k trlkregs l hl
pghêt idl quk hk ks pkduhilr, `k egjorks y lpkhh i`gs, `k
puhhls y rkdfiahls, `k duketgs y dfisjks.
Tghljketk `kmlré lquê dgesinel`gs trks tkxtgs plrl
jlrdlr hl lhturl y prgaue`i`l` `k su iestruddiôe ke
hl dukstiôe lrnketiel, quk sk rk`udk `k dulrketl lügsG O F L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . <>
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 260/512
L H O K _ @ I
l kstl plrtk ke lvkrinulr duìh ks hl agrjl `k Ngoikr
eg quk dgevikek lh plês=
. <60;.‐ "Hl _kpýoh idl L inket iel ks uel k ie`iv is i
ohk. H l _kp ýoh idl Lrnk etie l kstì nkgnrìa idljketk
dgestitui`l `k tlh jl ekrl , quk fl `k skr ueitlril
sikjprk, luequk kh rôtuhg `k hl ogtkhhl `inl hg dgetrlrig. Tu h hleurl dgetieul, sus rêgs, dgeahuketks l ue
pukrtg ýeidg, hl fldke altlhjketk uel k ie`ivisiohk."
‐ T l r j i k e t g ( < ) .
<6;2.‐"Hl elturlhkzl `kh plês y hl dghgdldiôe rk
dêprgdl `k hls Rrgviedils ie`idl duìhks `koke skr sus
rkhldigeks. Hl vghuetl` eldigelh, hl vighkedil, hgs fk
dfgs fle `l`g l h Kst l`g hl agrjl ak `k rl h . " ‐ Tl r
jiketg (?).<6;?.‐"Tghudiôe dgest itudigelh , olsk `k hl quk eg
sk puk`k slhir sie drijke, l slokr= hl Dgestitudiôe `k
hl _kpýoh idl olmg hl jkmgr agrjl quk kst ijk hl jl
ygrêl `k hgs lrnketiegs, rkprksketl`l ke Dgenrksg sg
okrleg dgestituyketk, ke ue sghg dukrpg `k eldiôe uel
k ie`ivisiohk."‐.Tlrjiketg y gtrgs (4).
(<) Aldue`g, prijkrl k`idiôe, pìniel s ?; y <02.
(?) Lrnirôpghis, pìn. <0<.
(4) E gt l `k hl Dgj isiôe `irini`l lh Dhu o `k Ql hplrl êsg kh
4 `k Egvi kj or k `k <6;?, airjl`l, ketrk gtrgs pgr Tlrjiketg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 261/512
Q I
K E J I K E @ L F G E G _ L O H K
Yg ltlqué hgs ksdritgs y lh ksdritgr ke su dlrìdtkr`k tlh3 y éh , plrl prgolr su dgstujork `k hl vi`l `k
hiokrtl` y duhturl quk prgdhljl, fl drkê`g `kokr ltl
dlr ji pkrsgel pgr kh iesuhtg y hl `ktrlddiôe.
Eg jk `kake`kré `k sus iesuhtgs `iriniée`ghk gtrgs.
Rkrg flré quk jk tr ioutk kejike`l fgegrlohk, y rk
plrk lsê dge su prgpil jleg hgs uh trlmks quk fl fk
dfg l hl vkr` l`, l hl hky y l hl let inul lj istl`.
L sus iemurils eg `lré, puks, jìs dlsting quk rkprg`udir sus khgnigs. Kh jk fl `l`g ue kmkjphg, quk
ldkptlré dge `gs h ijitldigeks= prijkrl, hl `k eg rk
vkhlr dgsls quk dgjprgjktle l tkrdkrg3 sknue`l, hl
`k pu ohidlr khgnig s sghlj ketk, rkvkhldiô e ýeidl quk
mljìs trlk `lüg.
Eg hg flré pgr mldtledil3 eg quikrg sus khgnigs3 sk
hgs `kvukhvg tg`gs3 ks `kdir , hgs `gy dgjg eg tr iou
tl`gs ei rkdioi`gs. Rkrg hgs `lré l huz plrl fldkr vkrquk jg sk kquivgdl ke sus ltlquks, y quk l sloike`ls
prksketl dgjg ie`inegs l hgs quk kstìe hkmgs `k jk
rkdkrhk `ks`ée. Dule`g jkegs, sk slorì quk sus uh
trlmk s vlhke tletg dghjg sus khgnigs, y quk uegs y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 262/512
l 1 g L H O K _ @ I
gtrgs sge jk`igs quk éh kjphkl, eg sknýe su dgedikedil, sieg sknýe su ietkrés.
K x t r l d t g s ` k d l r t l s ` k T l r j i k e t g l L h ok r ` i .
Tle Mule, Kekrg i.² `k <646.
"Luequk eg tkeng kh fgegr `k dgegdkrhk, kh ori h hg
`k su egjork h itkrlrig, quk hk fle jkrkdi`g hls okhhls
prg`uddigeks dge quk su pgét idl phujl fgerl l hl _k
pýoh idl, lh iketle hl t iji`kz `k ue mgvke quk quikrk
gduhtlr su egjork l hl ie`uhnketk k i hustrl`l drêt idl
`k ustk` hl l`muetl dgjpgsidiôe. . . Ke su ksdlskz `k
hudks y `k jlkstrgs l quikeks dgesuhtlr, kh iedôneitg
inegrl lýe si hg quk fl fkdfg sge rklhjketk vkrsgs.· \ ué kxtr lü g ks, puks, quk ldu `l l q uike puk` l prk s
tlrhk sleg dgeskmg7. . . Ks, puks, pgr kstg quk sk ltrk
vk l kspkrlr quk dgeslnrìe`ghk lhnuegs `k sus gdigs,
hk iestituyl y egtk hgs `kakdtgs `k su `éoih keslyg.. .
Tu goskduketk l`jirl`gr, quk quikrk lpkh h i`lrsk pgr
l f g r l N l r d ê l _ g j ì e . ‐ T l r j i k e t g .
Tle Mule, Muhig 1 `k <646.
" F k rkdioi`g dge hl j lyg r slt isalddiôe' su al vgr k
di`l `k Lori h <0 ke quk sk `inel fldkr l hl ka êjkrl
prg`uddiôe quk olmg kh egjork `k Nlrdêl _ljôe ` i
rinê l ustk`, hls ie`uhnketks goskrvldigeks quk su pru
`ketk drê t idl hk fl sunkri`g, y leijl`g pgr tletls juks
trls `k okekvghkedil, eg fk trkpi`l`g ke lprgvkdflr
hl ievitldiôe quk sk `inel fldkrjk `k pgekrjk ke rk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 263/512
GO_ T TKHKDPLT ?1h
hldiôe dge ustk`, eg gostletk eg dgesi`krlrjk dlhiaidl
`g plrl sgstkekrhl.
Eldi`g ke ks¡tl prgviedil rkjgtl `k ksk agdg `k
divihizldiôe ljkridlel (Oukegs Lirks), eg fk pg`i`g
agrjlrjk ue néekrg `k kstu`igs l kstk rkspkdtg, y si
eg aukrle- lhnuels pkquküls goskrvldigeks sie rknuhl
ri`l` fkdfls ke hl hkdturl `k lhnuegs pgktls arledksks
quk fle hhknl`g l jis jlegs y hl huz quk puk`k sujieistrlr hls goskrvldigeks `k Hl Flrpk ke su Dursg
`k hitkrlturl, dule`g eg fly suaidiketk dlu`lh `k ies
truddiôe plrl lprgvkdflrhg, `irêl quk hls rknhls `kh
lrtk jk sge losghutljketk `ksdgegdi`ls.
Ke duletg l hl nhgrigsl tlrkl quk sk prgpgeke hgs
môvkeks `k ksk plês, y quk ustk` jk ie`idl, `k `lr uel
jlrdfl pkduhilr y eldigelh l eukstrl hitkrlturl, hg drkg
ie`ispkeslohk, ekdkslrig y pgsiohk.Dule`g dgjg yg eg fl pg`i`g ue mgvke rkdioir uel
k`udldiôe rknuhlr y sistkjl`l3 dule`g sk fle okoi`g
dikrtls `gdtriels fl quk ueg l`fikrk pgr drkkrhls ie
dgetkstlohks 3 dule`g sk fl tkei`g `ks`k juy tkjprleg
kh pkegsg trlolmg `k `isdkreir, `k ksdgnkr pgr `kdirhg
lsê hgs priedipigs quk `koêle agrjlr hl k`udldiôe, sk
l`quikrk uiel kspkdik `k ie`kpke`kedil, `k iesuogr`i
eldiôe, quk fldk quk eg rkspktkjgs judfg hg quk hl
pldikedil y kh tikjpg fle sledigel`g, y kstk hiokrtiel
mk hitkrlrig quk ke jê kxistk jk fl fkdfg- goskrvlr dge
lr`gr hls i`kls quk lpuetlrge ke lhnuegs `isdursgs `kh
Tlhôe hitkrlrig `k ksl dlpitlh.‐Tlrjiketg.
Tletilng.‐ Kh Rrgnrksg kh ?; `k Lngstg `k <60;.
H l dlusl `k Rkül skrì déhkork ke hgs lelhks `kh
drijke, eg sôhg pgr hls dirduestledils quk fle rg`kl`g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 264/512
?Ô? L H O K _ @ I
kstk ldtg, sieg pgr kh ietkrés quk slorìe `lrhk hgs log
nl`gs kedlrnl`gs `k hl `kakesl y `k hl ldusldiôe. Kh
@ r . Gdljpg ks k h ldusl`gr . . .
"Hgs rkgs, pl`rk k fi ml, fle egjorl`g plrl su `k
akesl lh @r. Lhokr`i , murisdgesuhtg mgvke, h hkeg `k v i
vldi`l` y `k jgvijiketg ke sus ksdritgs, y juy dlplz
`k lorlzlr dge dkhg y ketusilsjg uel dlusl quk sôhgtrlolmg, ksaukrzgs y ue pgdg `k nhgril agrkesk puk`k
garkdkrhk. Rkrg kh Tr . Lhokr`i , pgr hlu`lohk jg`kst il,
eg fl qukri`g `kmlr quk nrlvitk sgork sus fgjorgs tg`g
kh pksg `k hl rkspgesloih i`l` `k hls `gs vi`ls quk letks
`k iedhielrsk letk hl dudfih hl `k hl hky hk fle pk`i`g
sgdgrrg y ljplrg. Kh @r. Dlrvlh hg fl rkspge`i`g nus
tgsg l hl ievitldiôe quk kh Tr. Lhokr`i hk `iriniô plrl
lsgdiìrskhk ke hl `kakesl, hg jisjg* quk kh @r. OlrrgsR l s g s , quk tljoiée fl tgjl`g plrtk ke kstl ru`l tlrkl.
Tlrjiketg."
K e Kh Rrgnrksg `kh ?; `k Tkptikj ork `k <60; =
" R _ G D K T G @ K M [ T P G R K Ü L Y T [ F I M L
"Pkekjgs, pgr agrt uel, ue `gdujket g dur igsg qukprksketlr l su lvi`kz, y, ketrk egsgtrgs, ýeidg ke su
néekrg. Plh ks hl dlrtl oignrìa idl quk Dlrjke Rkül fl
ksdritg l ueg `k sus lognl`gs plrl pgekrhg ke lptitu`
`k lvlhgrlr, dgjg kh hl jisjl hg `kdhlrl ke hl ietrg`ud
diôe, kh grinke `k hgs ldgetkdijiketgs `ksnrldil`gs quk
tle tkrriohk plpkh vikeke l fldkrsk ke su vi`l."
"Hl hkdturl `k kstl dlrtl, sienuhlr pgr su kstihg y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 265/512
G O _ L T T K H K D P L T ?14
hgs ldgetkdijiketgs quk rkaikrk, egs trlk l hl ijlniel
diôe, sie pg`krhg < kvitlr, ueg `k ksgs t ipgs quk fl trlzl
` g K u n k e i g T u é . "
"Hl dlrtl quk puoh idljgs fl s i`g ksdritl tg`l `k
jleg `k Dlrjke Rkül3 eg ks jkegs hudi`l su `iddiôe,
eg sge jìs orih hletks sus pkesljiketgs, quk su ksdri
turl ks `kh idl`l, su grtgnrla êl ksjkrl`l 4 dgrrkdtl fls
tl hl jieudigsi`l`, dgjg pg`rì iespkddigelrhl kh quk
puk`l kdflr uel jirl`l sgork hgs lutgs ke quk sk flhhl
hl dlrtl lutônrlal. _lsngs dgetikek kstk ksdritg quk fl
rêle fgegr l ue lutgr, l ue egvkhistl."
Tletilng, ?9 `k J lyg `k. <64<.
"Dkhkorg flokr ldkrtl`g l dgjphldkrhg ke hl réph idl
`kh Lrdfivg... Dgetieýkj k `k vkz ke dule`g sus dge
skmgs y eg jk `kmk, dgjg Jgrkh , kedgrvlrjk lh hl`g
`k hl phujl l aukrzl `k eg fldkr gtrl dgsl.‐ T l r
jiketg."
_êg Mlekirg, Lorih <2 `k <6;?.
"Kstgy ke _êg Mlekirg y vkeng `k Rktrôpgh is , dghg
eil lhkjlel y rksi`kedil `kh Kjpkrl`gr, dge quike fk
plsl`g fgrls y fgrls ke dgevkrsldiôe aljih ilr dlsi sg
ork eukstrl s dgsls, eukstrgs .fgjorks y eu kstrls dgs
tujorks. Fl rkuei`g duletg plpkhudfg lrnketieg fl
pg`i`g y hgs egjorks `k Kdfkvlrrêl, Lhokr`i , Jìrjgh ,
Nutiérrkz, `k diketg y hl jl`rk jlr hgs dgegdk y ksti
jl. Jk fl prknuetl`g pgr ustk` dgjg pgr judfgs
j ì s . ‐ T l r j i k e t g . "
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 266/512
L H O K _ @ I
Y u e n l i , s `k Muhig `k <64?.
"@ ksklrl quk ust k` auksk" (`k `iput l`g l h Dgenrksg
Dgest ituyketk) .
Tletilng, Lngstg <4 `k <6;?.
"@ ksklrl plrl h h kv lr l dlog ji kjprksl (`k fldkr
skrvir Kh J geitgr `k hls Ksdukhls l hl pghêt idl lrnke tiel) quk jêk ie`idlsk hgs t êtuhgs `k hls hkyks ksplüghls
quk flohlêe `k k`udldiôrê prijlril y l quk fizg lhusiôe
uel vkz. Ti ustk` quisikrl kedlrnlrsk `k ue lrt iduh i h hg
flrêl uel oukel gorl. Rrgpidêkjk lh rk`ldtgr `k Kh
Jkrdurig, l a ie ` k alvg rkd kr kh ietketg `k Kh J geitgr.
Kstk ldukr`g `k hl Rrkesl puk`k `lr rksuhtl`gs lquê y
prkst in igs l h h ì ."
" ¡ Y ustk` slok hg quk `le hgs ldgetkdijiketgs f u j le gs Ru k`k skr qu k [r qu izl y hl gpie iôe t kenle
rlzôe. Ple prkplrl`g kstgy l kh hg, quk jk gdupg `k-
rkalddigelr ji dlsl `k Yuenli k iestlhlrjk dgjg si tu
v iksk k h pkesljiket g `k eg jgv krjk mljìs ."
"Ekdksitg ue ouke rktrltg suyg lh hìpiz `k <? dke
t êjktrgs `k `kskevghvijiketg hl dlrl, ke ue jlrdg `k
4> dketêjktrgs `k lhtg y 4< `k ledfg, `k dghgr plml, quk
skl `iouml`g l `gs hìpidks y ke plpkh `k jlrquih hl , tg`g
`k ;2 dket êjktrgs pgr 02. Kstgy fldike`g uel dghkddiôe
`k jis ljings, y ustk` ketrl ke prijkrl h êekl (ei sk
pkesô ke hl rkjisiôe `k tlh pk`i`g). <‐ Tlrjiket g ."
Yuenli, Tkptikjork <1 `k <6;?.
"Tu Dgest itudiôe ks ue jgeujketg. [stk` flh hl quk
ks hl rklhizldiôe `k hls i`kls `k quk jk fk dgestitui`g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 267/512
G O _ L T T K H K D P L T ?1;
lpôstgh . Tkl3 pkrg ks ustk` kh hknis hl`gr `kh ouke ske
ti`g olmg hls agrjls `k hl dikedil. [stk` y yg, puks,
quk`ljgs iekxgrlohkjketk h inl`gs, eg plrl hgs jkz
quiegs fkdfgs quk t ikeke hunlr ke hl _kpýoh idl Lr
nketiel, s ieg plrl hl nrle dljplül su`ljkridlel
quk ieidilrkjgs, g jìs oike, tkrjielrkjgs, `ketrg `k
p g d g . "
" . . .@k tg`gs jg`gs su Dgest itudiôe ks eukstrl ole
`krl, eukstrg sêjoghg. Lsê hg tgjl fgy hl _kpýohidl
Lrnketiel. Yg drkg quk su h iorg vl l kmkrdkr ue kmkj
phg okeéaidg."
" Tke tirêl pg r su nhgril quk su pkrsgel `k ustk` sk
pusiksk ke gpgsidiôe dge su h iorg. Ks pgsiohk quk su
Dgest itudiôe skl l`gptl`l= ks pgsiohk quk skl truedl
`l, lhtkrl`l3 pkrg hgs pukohgs pgr hg supriji`g g lhtkrl`g vkrìe éh kspêritu quk `irink hls suprksigeks. Tu
hiorg, puks, vl l skr kh @kdìhgng Lrnketieg3 y , slhvg
hl suprksiôe `kh plrìnrlag ie`idl`g, hl ole`krl `k tg
`gs hgs fgjorks `k dgrlzôe. Lrdgs hg hkk dge ietkediôe
fgstih y yl dgedhuyk (y ke kshtk jisjg jgjketg kxdhl
j l = Dgsls juy oukels fly lquê), sie kedgetrlr `ôe`k
fiedlr kh `iketk. Rgr kstls rlzgeks, pgr hl iejkesl eg
tgrik`l` quk hk `lrì l ustk` y pgr kh tlhketg y priedipigs quk rkvkhl, tkjg quk kh nkekrlh [rquizl eg sk hg
pkr`gek l ustk`. L jê jk tikek ke duketl Lrnirôpghis,
`kh dulh mljìs jk flohô ei plrl `kdir hg fk v istg. . . [s
tk` fl fkdfg pkgr= fl `i`tl`g uel Dgestitudiôe y `k
ml`g arustrl`ls hls prktkesigeks dle`grgsls l hl gri
nielh i`l` y losgrdiôe `k tg`l ieidilt ivl.‐ T l r j i k e t g . "
Floiée`ghg ievitl`g l lsgdilrsk l hgs trlolmgs `kê
Dhuo `k Qlh plrlêsg , dget kst ô=
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 268/512
4 1 1 L H O K _ @ I
Tletilng, Tkptikjork <6 `k <6;?.
" H k m g s , puks, `k dgjphldkrhg ke kh `kskg `k quk yg
tgjk plrtk ke hg quk drkg kxtrlvil`g, hk suphidg quk eg
tgqukjgs kstk puetg ketrk egsgtrgs, plrl kvitlr ieýti
hks y pkrmu`idilhks `isketijiketgs.
"Rgr hg quk fldk l pkrsgels, eg letidipk el`l, egtgquk el`l. Eg slhnl `kh okh h êsijg rgh quk fl tgjl`g.
Kh hknishl`gr `k hl ak`krldiôe. Tu Dgest itudiôe ks ue
prgnrljl, l quk l`fikrke tg`gs hgs fgjorks s iedkrgs.
Ti sk puohidl k e Oukegs Lirks, tletg jkmgr3 s i sk fldk
uel k`idiôe eujkrgsl, ketgedks tr iuealjgs pgr kh ske
t ijiket g pýoh idg .‐ T l r j i k e t g . "
Yuenli, Tkptikjork ?0 `k <64?.
"Eg fk ketrl`g ke hl `isdusiôe `k su gorl, quk, ke
nkekrlh , ldlsg ke `ktlh hk flhhg pkrakdtl y `inel `k gorlruel rkvghudiôe ke Ljéridl.
" . . .Dge rkspkdtg l ksdrioir yg ue lrt êduhg oioh ignrì
a idg, ksdrioirêl diketg y ksdrioiré jih ue `êl. Rkrg · lfgrl quikrk ustk` quk sk l`gptk su Dgestitudiôe7 Kh jk
`ig sknurg `k kxditlr hgs dkhgs `k [rquizl ks quk yg
hl lprukok. Rlrkdk quk ustk` eg quikrk dgevkedkrsk `khl vkr`l` rklh `k hls dgsls. Kh jéritg sienuhlr quk kh hl
tikek ks quk eg hl fk ksdritg yg, y q i k sike`g uel dge
tieuldiôe y uel dg`iaidldiôe `k hls i`kls quk fgy lori
nl kh plrti`g divih izl`g `k hl _kpýohidl Lrnketiel, skleak`krlhks g ueitlrigs letinugs, fle si`g sistkjl`ljkii-
tk rkdflzl`ls dge hls diu`l`ks plrl dgetieulr kh sistk
jl ji h i t lr `k _gsls ."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 269/512
G O _ L T T K H K D P L T ?1>
" . . .Yg fk ksdr i t g l Tle Mule, l _êg Mlekirg , l Oukegs Lirks, l Dgpilpô, pgeike`g su trlolmg `k ustk`
dgjg kh dô`ing `k eukstrls i`kls.‐ T l r j i k e t g . "
Tkptikjork ?> `k <6;?.
"[stk` puk`k, puks, jletkekr uel `k ksls hudi`lstkgrêls `kh `kskedletg lquê, pkrg nulr`k su pkrsgel
`k pgekrêl ke prìdtidl. Dge sus jlekrls duhtls, dge
su ainurl egohk y aiel skrêl ustk` pukstg l hgs `gs `êls
ke hl pidgtl `kh ri`êduhg. Y g quk el`l `k ksg tkeng ke
jis kxtkrigri`l`ks, sôhg pu`k jletkekrjk ke jk`ig `k
lqukhhls elturlhkzls tgrvls kesküle`g hl puetl `k hl
kspl`l. Tlhvé ji pkrsgel, pkrg eg ji pgsidiôe.
"Tu h iorg `k ustk` (hls Olsks) eg sk hg pkr`gelrìmljìs [rquizl. Hg fl fkri`g ke tg`gs sus a hledgs= fl
lrrledl`g hl jìsdlrl `k jketirls ga id ilhks3 fl jgstrl
`g quk hgs ueitlrigs eg sk gpgeke l hl ak`krldiôe3 hk
fl rgol`g kh hlurg `k skr kh gtgrnl`gr `k uel Dgesti
tudiôe 3 si l`gptl lhnuels `k sus dgedhusigeks eg hk pkr
`gelrì flokrhk agrzl`g hl jleg3 si eg hls l`gptl kh hl
ks ue kspkmg ke quk sk vkrìe `k ouhtg hls suprksigeks
y hls ksdlt ijl`urls. Rgr ksg dgevkeêl kspkrlr3 pgr ksgeg quikrg fldkrhk l ustk` kh jlh skrvidig `k pge`krlr
hl okhhkzl `k su trlolmg, olrrkrl gpukstl dgetrl kh `ks
pgtisjg. ¡ Y vkl ustk` hg quk ks hl arlni h i`l` fu j le l
Ei Jitrk, ei yg, ei Qéhkz, ei tg`l hl Rrkesl `k Oukegs
Lirks fl fkri`g dgjg ustk` tle `k arketk ei dge tletg
ldikrtg hl dukstiôe. ¡L quk eg flhhl ke hl Rrkesl `k
Oukegs Li rk s el`l sgork kxtrl emkrg s, sgork ltrlsg,
sgork olrolrik jìs dhlrg quk ke su h iorg · \u é rksuh-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 270/512
?16 L H O K _ @ I
tl `k tg`g ksk dgemuetg7 \uk hgs oìrolrgs sge kh lzgtk` k L j é r i d l . ‐ T l r j i k e t g . "
Tletilng, Gdtuork 9 `k <6;?.
"Fk vistg ke hgs `ilrigs su egjorljiketg `k rkprk
sketletk `k hl _kpýohidl Lrnketiel lquê, y hk akh iditg
`k tg`g dgrlzôe.
Dule`g vkenl ustk` plrl ldì g dule`g hg `kskk hk
dgjueidlré hg quk éh Rrksi`kehtk jk fl ie`idl`g dgjg
dgev keiket k lrrkn h lr ket rk h ls `gs _k pý oh id ls‐ Pr l
tl`g pgstlh, L` ul el s, ktd. , ktd . Y g ksdrioê l J ke` gzl
pi`iée`ghks `ltgs sgork lhnuegs puetgs, khk, ktd . 3 tg`g
hg quk si vikek kstlrì l su `ispgsidiôe.‐ Tlrjiket g . ' '
< 6 ; 2 . ‐ _k du kr` gs `k Rrgviedil.
"K`udl`g pgr jk`ig `k hl plhlorl pgr éh prksoêtkrg
G r g , pgr kh durl Lholrlzie3 ousdle`g sikjprk hl sgdik`l` `k hgs fljorks iestrui`gs, ketgedks y `kspués
jis ljings L okrlst l ie , Riekrg, Hôpkz , L h okr`i , Nu
t iérrkz, Grg, Pkmk`gr, Arlnukirg, Jgeitt y tletgs gtrgs
fle dgetrioui`g sie slokrhg l `kskevghvkr ji kspêritu,trlesjit iée`gjk sus i`kls. . ."‐ T l r j i k e t g .
I
Tu`ljérhdl `kh 9 `k Mueig `k <6;<.
"R u k` k skr hl plsiôe hl quk jk lhud iek3 pkrg `k
sôhg hgs lrnketiegs quk kstìe ke kh Rldêaidg, `ks`k Dge
dkpdiôe l Dlh i agreil, fly tkhl `k `ôe`k dgrtlr ue ouke
Dgenrksg, `k duyl i`geki`l` Dfihk, Ogh iv il y kh Rkrý
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 271/512
GO_ T TKHKDPLT ?19
sk `lrêle pgr juy sltisakdfgs. Hgs egjorks quk si
nuke mustiaidlrìe kh lskrtg=
@r. @. Nlorikh Gdljpg, murisdgesuhtg.‐_IGML.
@r. @. @gjieng Gdljpg, jikjorg `k hl Dgrtk `k
Lpkhldigeks `k Dgedkpdiôe.‐_IGML.
@r. @. _ljôe Gdljpg, murisdgesuhtg.‐_IGML.
@r. @. Mule Olutistl Lhokr`i, murisdgesuhtg, puohi-
distl, kx skdrktlrig `kh Ngoikreg `k hl Ietke kedil `k
Dgedkpdiôe.‐Ptmdujle.
@r. @. Jlrtêe ]lpltl, murisdgesuhtg.‐Jke`gzl.
@. Mule Jlrêl Nutiérrkz, ienkeikrg `kh @kplrtljke-
tg Pgpgnrìaidg.‐Oukegs L i r k s .
@. Letgeig Lokrlstlie.
@. Arledisdg @khnl`g.
@. Dlrhgs Hljlrdl.
@. Nrkngrig Okkdfk.
@. Nrkngrig Nôjkz.
@r. @. Mlvikr Qihhleukvl, ktd., ktd., .‐Tlrjiketg.
<6;?.‐'DL_PL LH N K E K _ L H [ _ \ [ I ] L
Ti fl ketrl`g, puks, kh nkekrlh [rquizl ke Oukegs
Lirks, jle`k `isghvkr ksk Dgenrksg sie hiokrtl`, sie
`inei`l`, sie prkstinig, plrl quk eg ainurke ke éh sus
sirviketks, Khils, Tknuê, Hkivl, Fukrng, Ngrgstilnl,
quk kstìe `idike`g l nritgs hg quk fly ke kh age`g, y
dgevgquk ue eukvg Dgenrksg, khkni`g hiorkjketk, ke
quk ketrke hgs Trks. Lhokr`i, Nui`g, Lhsiel, Ledfg-
rkel, Hôpkz, Jitrk, Hlngs (kh dgrgekh), Rôrtkhl, Qé-
hkz, Dlrrih, Ridg, ktd.3 fgjorks `k slokr, `k prkstinig,
`k lutgri`l`, `k dgegdijiketgs. ‐Tlrjiketg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 272/512
?>2 L H O K _ @ I
Dljplü l ke kh kmérditg nrle`k, p ì n . ?00.
" L ji rknrksg l Ql hplr lêsg tuvk kh nustg `k vkr-
dgesinel`g ke kh prkdigsg ksdritg `kh @r. Lhokr`i= Ol
sks pl rl hl Dgestitudiôe `k hl _kpýo hidl Lrnke tiel,
lqukhhls i`kls jl`rks quk jk floêl ksagrzl`g ke `gdk
lügs `k trlol mgs ke fldkr pgp uhlrks, sirvike`g `k
dgestitudiôe.. . Kh h iorg `kh Tr. Lhokr`i krl, l ji muidig, ue ldgetkdijiketg pghêtidg. El`ik florêl pg`i`g
`kskevghvkr ke hl _kpýoh idl Lrnketiel hls i`kls quk
dgetikek. . . Hl Rrkesl lrnketiel rkprg`umg kh trlolmg
`kh Tr . L h okr`i = uegs , ke logeg `k [rquizl3 gt rgs , ke
vêl `k irgeêl3 pkrg tg`gs `iaue`ike`g y pgpuhlrizle`g
hls i`kls quk dgetikek. Yg prgvgqué uel rkueiôe `k
lrnketiegs ke Tletilng, plrl quk fidiérljgs uel jl
eiakstldiôe ke alvgr `k hls Olsks."‐Tlrjiketg.
Judfgs jìs khgnigs quk `kog lh Tr . Tlrjiketg fl
orêl pg`i`g rkueir ke kstk trgzg, si yg tuviksk dgstuj
ork `k dgjpihlr y nulr`lr khgnigs. Rkrg oìstlejk yprkaikrg hgs `k akdfl jìs rkdiketk, plrl eg `kmlr su
pgekr ke kh ietkrvlhg ue dljoig `k ji dge`udtl g `k
jis i`kls, quk hknitijk kh `k hl phujl quk fgy jk
fikrk.
Juy ekdig y r i`êduhg ks rkprg`udir khgnigs ke alvgr
`k ueg jisjg3 pkrg hl lddiôe tikek `isduhpl dule`gks ue jk`ig `k rkprkslhil kjphkl`g ke hunlr `k rkdri
jieldigeks k iesuhtgs `kstkjphl`gs. Ke hunlr `k vgh
vkr aleng, ·eg ks jkmgr quk yg lrrgmk lh Tr . Tlrjiketg sus prgpils ügrks skdls7 Rgeike`g sus khgnigs `k
hletk `k sus `idtkrigs, fk qukri`g qu k kh ple kniristl
`ksldrk`itk lh `ktrldtgr. Dule`g kstg ks gorl `k ueg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 273/512
G O _ L T T K H K D P L T ?><-
jisjg, · l q uiée kdfl r 'hl du hpl 7 · Kh dlst ing `k s ê ji s
jg eg ks kh jìs sgpgrtlohk7
R. T .‐ Floike`g s i`g gomkt g `k ijput ld igeks `ks
lnrl`lohks `k plrtk `kh Tr . Tlrjiketg, drkg tkekr `k
rkdfg l rkprg`udir hls sinuiketks pikzls, vkei`ls l ji
pg`kr `kspués `k ksdritg hg letkrigr, dgjg dgjprgole
tks `kh vlhgr quk tikek kh tkstijgeig fistôridg `kh lu
tgr `k hl Dlj plül ke kh Kmérditg nrle`k.
[el dlsl `k dgjkrdig rkspktloih ês ijl, lmkel l hl pg
h êt idl, iedh iel`l jìs oike lh plrti`g gpukstg `kh nkek
rlh [rquizl, muznl kh ksdritg `kh Tr . Tlrjiketg dgjg
hg fk muznl`g yg. Eg `irì éh quk ksl dlsl fl rkdioi`g
kedlrng `k [rquizl plrl rkaut lr h g , ke Oukegs L irks ,
kh 0 `k Jlrzg `k <6;4, jìs `k ue lüg `kspués `k hl-
rkvghudiôe `k << `k Tkpt ikjork.
Ke kh eýjkrg ?02 `k Kh Eldigelh `k Ou keg s Lirk s, ,
sk hkk hl dlrtl quk sinuk=
"Tkügr rk`ldt gr `k Kh Eldigelh=
Ke kh eýjkrg ?4; `k su ldrk`itl`g pkriô`idg fkjgs,
hkê`g hls sinuiketks h êekls, ksdritls pgr @. A. Tlrjike
tg , ke su gorl t ituhl`l Dlj plül ke kh Kmérditg nrle`k-
lhil`g `k Tu`lj éridl=
"Rgr hl dlsl `k Hhlvlh hgh supk quk sk floêle ketrk
nl`g kh < .² `k Akorkrg l @. Akrjêe Iringyke ?.222 ge
zls `k grg plrl rkjit ir l Oke lvi`k s pgr duketl `k _ g -
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 274/512
.?>? L H O K _ @ I
sls. · L h dle zô l jle`lr h ls gezls @ . Akrj êe 7 · Hl s rk
dioiô Okelvi`ks, ktd .7
Eg pgdl sgrprksl egs fl dlusl`g skjkmletk lhusiôe,
`kst itui`l, pgr gtrl plrtk, `k tg`l vkr`l`. ·\ué jg
t ivg florì floi`g plrl quk kh Tr , Tlrjiketg sk ldukr
`k `k egsgtrgs 7 [ el vkz ýeidl hk v ijg s ke Rlhk rj g, l
priedipigs `kh jks `k Akorkrg `kh lüg prôxijg plsl`g3
eg lhdlezljgs l kstlr `ikz jieutgs dge éh , y pgr supukstg quk éstgs sk kjphklrge ke kh dljoig `k duj
phijiketgs usulhks y ke flohlr nkekrlhi`l`ks, dgjg su
dk`k ketrk pkrsgels quk sk vke pgr hl prijkrl vkz ke
su vi`l y quk eg tikeke lsuetg kspkdilh `k dgeakrke
dil. E g ke trljgs l trltlr `k jltkril `ktkrj iel`l, ei
lue t ikjpg floêl floi`g plrl kh hg. Pg`lvêl ks jkegs
dikrtg kh quk fuoiéskjgs `idfg dgsl rkakrketk l `ge
Akrjêe Iringyke ei l hls jkedigel`ls ?.222 gezls. Egtkeêljgs hl jkegr i`kl sgork kh plrtiduhlr, y si tlh fu
oiéskjgs `idfg, eg florêl si`g `k eukstrl plrtk sieg
ue kjoustk. Drkkjgs, puks, `kokr `kdhlrlr `kh jg`g
jìs agrjlh quk kh ksdritgr fl pl`kdi`g uel kquivgdl
diôe ke ksl lhusiôe rkhltivl l egsgtrgs. Hg drkkjgs ue
`kokr, rkpkt ijgs, priediplhjketk pgr jk`ilr ue dgj
pltrigtl dgjg kh Tr . Ir ingy ke, duyls rkdgjke`lohks
dulh i`l`ks dgegdkjgs y lprkdiljgs, y pgrquk eukstrgsi hkedig pg`rêl lutgrizlr flstl d ikrtg puetg lhnuel
jlhl ietkrprktldiôe.
Tkesiohk ks quk kh Tr. Tlrjiketg eg sk jukstrk jìs
kxldtg ke sus d itls3 puk`k skr quk hl jkjgril eg skl
ke éh uel alduhtl` `ksdghhletk3 jls lsê kh dré`itg `k
sus elrrldige ks puk`k fldkrsk prgohkjìtidg. H ls rk
nhls `k hl drêt idl skvkrl kxinke ke kh fistgril`gr kxld
t i tu` y vkrldi`l` dgjg prijkrl y v itlhks dge`idigeks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 275/512
GO _L T T KH KD P L T ?>4
J udfg lnrl`kdkrkjgs, skügr rk`ldt gr , quk sk s irvltistk` ieskrtlr kstls h êekls ke su i hustrl`g pkriô`idg .
Ke kh hg, sgork dgetriouir l dujphir dge ue ldtg `k m u s
tidil, flrì ue plrt iduhlr goskquig l sus ltketgs skrv i
` g r k s . ‐ Mlijk Hhlvl[gh k fimgs."
Otmktjgs Lirks, Jlrzg 0 `k <6;4.
' G O _ L T TOHOGPLT.‐Pgjg Q . < 6
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 276/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 277/512
Q I
< 6 > ; - > > )
Hl `kjgdrldil `k Oukegs Lirks y su plpkh ke hgs`kstiegs `k hl `kjgdrldil lrnketiel.
K h let inug rénijke `iaikrk `kh rénijke jg` kreg ,
prgghljl`g pgr i hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke`kedil, ke
hls pigviedils letks ksplüghls `kh _êg `k hl Rhltl kekstk fkdfg dlpitlh =
Ke kh let inug rénijke, krl ue plês fkdfg y agrjl`g
plrl kh Ngoikreg3 ke éh eukvg rénijke, ks ue Ngoikr
eg fkdfg y agrjl`g plrl kh plês .
Dule`g `ing ks, quikrg `kdir `kok skr , pgr kh prie
dipig eukvg, quk tg`lvêl eg ks ue fkdfg.
P lh ks hl `iakrk edil rl`idlh quk hgs `istienuk y sk
plrl.Kh dljoig `kh ueg pgr kh gtrg fl si`g hl rkvghudiôe.
Khhl fl dgesisti`g ke hl ievkrsiôe dgjphktl `kh jg`g
dgjg kstlol dghgdl`g kh dukrpg sgdilh . Hg quk kstlol
lrriol fl s i`g pukstg lolmg y v idkvkrsl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 278/512
? > 1 L H O K _ @ I
Rkrg dgjg tl'hks dljoigs eg sk ijprgvisle3 dgjg hl
dlokzl eg puk`k dgevkrtirsk ke piks ei hgs piks ke dlokzl dge sghhg ue yg hg quikrg3 dgjg ue ìrogh eg puk
`k `kslrrlinlrsk plrl phletlrsk `k eukvg pgr hls rl
jls y sknuir vivike`g y sike`g kh jisjg ìrogh, hl rkvghudiôe tikek quk `urlr tletg dgjg fl `url`g hl gorl
`k hl agrjldiôe `kh rénijke letinug, quk sk dgeaue`êl
dge hl kxistkedil y jg`g `k skr `kh Kstl`g jisjg.Pg`lvêl kh eukvg rénijke skrì `k agrjldiôe jìs
hketl quk hg aué kh letinug, pgr kstls rlzgeks.
Hl agrjldiôe `kh eukvg ks ue `gohk trlolmg `k `k
jghidiôe `kh vikmg y `k rkdgestruddiôe `kh eukvg l hl
v k z . Kh let inug aué hl gorl `k gtrg Rg`kr yl agrjl` g . Kh eukvg (tikek quk skr hl gorl `k sê jisjg, gorl
`iaêdih , pkrg quk hudfl dge hl rksistkedil `k hls hudfls
letkrigrks y dgetrlrils, quk kh vikmg rénijke eg tuvgquk vkedkr. Gorl `kh iestietg y `kh pg`kr `k hls dgsls,
jìs oike quk `k uel vghuetl` ietkh inketk, kxpkrijke
tl`l.
Hl rkpýohidl g kh eukvg rénijke ks, l hl vkz, hl lu
tgrl y hl gorl, kh dgestrudtgr y kh k`iaidig, kh prg`udtgr
y kh prg`udtg `k sê jisjg, fkdfg plrl sê jisjg.
Hl dghgeil quk prkdk`iô l hl rkpýohidl aué hl gorl
`kh jgelrdl, quk hl k`iaidô plrl su utih i`l` y dgevkeikedil kxdhusivl.
Hl dghgeil g kh letinug rénijke aué kh plês fkdfg
plrl kh Ngoikreg3 hl rkpýoh idl aué kh Ngoikreg fkdfg
plrl kh pl ês3 ks `kdir , p lrl skr iestrujketg, ôrnle g,
skrvi`gr `kh pukohg prgdhljl`g eukvg sgokrleg, `k
vlslhhg quk letks krl.
Eg fly rkpýoh idl, eg fly rénijke jg`kreg `ge`k
quikrl quk kh plês sk dgestituyk, vivk y gorl plrl kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 279/512
G O _ L T T K H K D P L T ? > >
Ngoikreg y plrl sus ngokreletks. Ks rkpýoh idl ke kh
egjork3 ks hl let inul dghgeil dge kh egjork `k rkpý
ohidl ke hl rklhi`l`.
Rkrg éstk ks kh fkdfg elturlh . Hl rkpýoh idl eldi`l
`k uel dghgeil3 g uel dghgeil agrjl`l y v iv ike`g ke
hl gok`ikedil losghutl `k ue Ngoikreg kxtrlüg l su
agrjldiôe, prgdhljl`l rkpýoh idl h iork, ks `kdir , `k
oike`g ngokrelrsk l s ê jisjl `k ue `êl plrl gtrg,ks uel vighkedil fkdfl l hky elturlh `k hl agrjldiôe
`k tg`g grnleisjg. Pikek quk skr pgr judfg t ikj
pg uel rkpýohidl egj ielh.
Ks `kdir3 ue plês h iork egjielhjketk, pkrg ke rkl
h i`l` v iv ike`g y-gorle`g plrl su Ngoikreg y ke prg
vkdfg `k sus ngokreletks.
Plh ks hl dge`idiôe pghêt idl y sgdilh `k hls rkpýohi
dls quk aukrge dghgeils `k Ksplül flstl priedipigs`kh s in hg xix, ke hl Ljéridl quk aué ksplüghl.
Kstl`g `k trlesidiôe, pkrg kstl`g rklh k iekvitl
o h k 3 kstl`g dgetrl`idtgrig, `gohk, `k akrjketldiôe y
`k hudfl, `k dgjpgsidiôe y `k `ksdgjpgsidiôe dge
tieul.
Kstg ks hg quk eg sudk`k ke hl Ljéridl `kh Egrtk,
pgr hl rkvghudiôe `k hl Ljéridl rkpuoh idlel quk aué
dghgeil `k Ienhltkrrl, pgrquk ke su v i`l dghgeilh surénijke `k ngoikreg aué kh jisjg quk `kspués `k fk
dfl ie`kpke`iketk.
Hl Ljéridl ienhksl eg tuvg let inug rénijke, ke
kh sketi`g `k ue ngoikreg `iakrketk y gpukstg lh ld
tulh y jg`kreg. Kh hl aué h iork letks `k skr ie`kpke
`iketk, ke kh sketi`g quk sk ngokreô l sê jisjl y sk
hknis hô l s ê jisjl, y , elturlhjketk, plrl su prgvkdfg
prgpig, eg plrl kh `k gtrg plês g jgelrdl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 280/512
?>6 L H O K _ @ I
Hl h iokrtl` ke hgs Kstl`gs [ei`gs eg ks ue eukvg
rénijke3 ks kh jisjg rénijke ke quk kxist ikrge `ks`k
su aue`ldiôe grinielril, ke quk viv ikrge dgjg plrtk
ietknrletk `k hl h iork Ienhltkrrl, g l hg jkegs dgjg
pukohgs h iorks.
Rgr ksg ks quk tg`l rklddiôe dgetrl su rénijke
ldtulh `k h iokrtl`, ks `ksdgegdi`l. Eg tke`rêl rlzôe `k
skr vghvkr lh plsl`g3 ke hl v i`l ietkrigr, skrêl vghvkrg quk`lr s ikjprk ke hl v i`l `k h iokrtl`.
Kh trlolmg `k hl rkvghudiôe, eg ks `gohk= eg sk dgj
pgek hl jitl` `k éh `k hl gorl `k `kjghkr ue leti
nug rénijke `k `kpke`kedil y ksdhlvitu`, lh plsg quk
hl gtrl sk gdupl `k aue`lr y drklr.
Lh vkeir lh jue`g `k hls eldigeks eg tuvikrge quk
n r i t l r = Gi`, jgrtlhks, kh nritg slnrl`g= hiokrtl`, hi
okrtl`, hiokrtl`. Eg t uv ikrge quk dlet lr = Gi` kh rui`g`k rgtls dl`kels, pgrquk eg tuvikrge dl`kels quk
rgjpkr.
Tu pghêt idl, hl tke`kedil, hl `irkddiôe `k su vi`l
eg t ikek ei tuvg `gs rujogs= ueg, fldil kh plsl`g3
g t r g , lh pgrvkeir . Eg t ikek jìs quk uel sghl `irkd
diôe= tg`l kh hl fldil l`khletk.
Ke hl Ljéridl quk aué ksplüghl, fly `gs aukrzls,
quk ngoikrele l sus sgdik`l`ks ke `gs `irkddigeksgpukstls= uel t ike`k l rkstlohkdkr hl v i`l `kh pl
s l ` g 3 gtrl, fldil hl drkldiôe `k hl v i`l eukvl y jg
`krel.
Dgjg kstl ýhtijl ks hl hknêtijl y pkrjiti`l, ei siquikrl dui`l hl gtrl `k tgjlr su egjork y su kxtkrigr.
Lsê sk kxph idle hls rkagrjls y rklddigeks quk ke
egjork `k hl h iokrtl`, eg rkstlohkdke gtrl dgsl quk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 281/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 282/512
?62 L H O K _ @ I
vkrt i`g ke ré`itg y ketrl`l `kh krlrig `k Oukegs
L i r k s 3 ks `kdir, `k su Ngoikreg, eg `k su pukohg, quk
`k tg`gs hgs pukohgs lrnketiegs, dgjg kh jìs r idg, aué
kh quk jìs trioutg plnô lh tksgrg losgroketk `k stt
ngoikreg, gjeipgtketk pgr ksl jisjl losgrdiôe.
_kstlurle`g `k ksk jg`g hl losgrdiôe quk kh Ng
oikreg `k Oukegs Lirks fldêl `ks`k kh t ikjpg `k su,
grinke rklhistl, y ke virtu` `k kh hl, tg`l hl sujl `khpk`kr rket êst idg `k hl eldiôe, sus rkagrjl`grks h i
okrlhks `k <6Ô2, `kmlrge l Oukegs Lirks y l hl el
diôe sie su pg`kr kdgeôjidg, ks `kdir, sie su h iokrtl`,,
y hl ketrknlrge tg`l lh Ngoikreg `k quk krle `kpgsi
tlrigs hgs rkagrjl`grks.
Kstk aué kh jôvih `ktkrjieletk `k ksl rkstitudiôe3
g rkstlurlsiôe. Kh hgs tgjlrge ksk Rg`kr ketrk sus jl
egs dge jgtivg `k kstlr ke kh Ngoikreg. Eg aué kh `kker iqukdkr l h pukoh g `k Oukegs L irks , ke duyl r iquk
zl eg tkeêle plpkh , s ieg lh ngoikreg `k Oukegs Li
rk s , `k quk sk flh hlole tkek`grks y pgskk`grks. Kh hgs,
el`l tkeêle quk vkr dge hl r iqukzl `k Oukegs Lirks.
Eg krle fldke`l`gs, ei dgjkrdiletks, ei lnriduh tg
rk s , ei jikjorgs `k nrkjig lhnueg `k hgs prg`udtg
rks ie`ustrilhks `k ksl prgviedil. Hl gpkrldiôe hks tg
dlol ýeidljketk ke su dlh i`l` `k fgjorks `k pgh êt idl y `k ngoikreg.
·D ôj g kj phklrg e, skný e ksg, kh pg` kr aieledikrg,
rkt irl`g `k su `kst ieg dgest itudigelh , quk krl kh `k
skrvir y h hkelr hls ekdksi`l`ks `k hl eldiôe7 Dgjg
h g floêl kjph kl`g k h nkekrlh _gsls= ke ker iqukdkr
l Oukegs L irks ke nhgril jihitlr pgr jk`ig `k nuk
rrls `k pltrigtisjg3 y ke rkegvlr y pkrpktulr sus skr
vidigs `k ngokreletks pltrigtls, hg quk qukrêl `kdir
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 283/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 6 i
`k `isarutlr ie`ka iei`ljketk `k hgs pukstgs y sukh
`gs nlel`gs pgr sus skrvidigs l hl pltril.
[eg `k hgs mkaks `k hl rkagrjl `isarutô `k hgs ok
ekaidigs quk kh hl prg`umg l sus lutgrks, hgs skis lügs
`kh pkrêg`g `k su prksi`kedil, `kspués `k hgs lügs quk
`urô su ngokreldiôe prgviedilh , ke lujketg `k duyg
pg`kr aué fkdfl hl rkagrjl.
Kh gtrg mkak `k hl rkagrjl y sudksgr ke hl prksi`kedil, hgnrô `isarutlrhg flstl fgy, dgjg jìs fìoih
g jkegs ksdrupuh gsg. Dgjg dule`g _gsls y h gs v i rrk
yks , kh dgesujg ijprg`udt ivg fkdfg ke plng `kh trl
olmg ijprg`udt ivg `k su ngoikreg, aué tg`g kh okek
aidig quk rkdgnêl hl prgviedil `k su rksi`kedil= okek
aidig kstérih quk `knkekrô ke kjpgorkdijikemtg, pgr
ksl h ky elt urlh quk L ` lj Tj it f skülhl y ` kju kst rl ,
sgork hgs kakdtgs `kh trlolmg ijprg`udt ivg `k hgs auedigelrigs.
Rgsksigel`g `kh Ngoikreg, keriqukdi`g dge kh age
`g `kh trlolmg y `k hl t ikrrl `kh plês , Tlrjiketg dl
hiaidl `k hêridg kh pkesljiketg `k Jitrk `k vghvkr l
gduplr hl prksi`kedil `k hl eldiôe pgr hl khkddiôe h i
ork `k su pukohg= kh gtrg, trltl `l dêeidg lh fkdfg `k
pkrpktulrsk ke kh ngdk `kh pg`kr quitl`g l hl el
diôe, jk`iletk hgs rkdursgs aldi h i tl`gs pgr hl pgsksiôe `kh pg`kr jisjg plrl rktkekrhg, `kspués `k fl
okrhk skrvi`g plrl nlelrhg.
Ketrk kh quimgt isjg hêridg `k Jitrk y kh tlrtuaisjg
dêeidg `kh gtrg, ks elturlh quk kh jue`g ksté pgr kstk
ýht ijg (quk ue nrle pgh ê t idg kdgegjistl, M . O. Tly,
dlhia idô `kh jìs nrle`k `k hgs fipôdritls).
Rkrg éh tljoiée plnlrì pgr `ge`k pkdl, l jlegs`k hl pgorkzl drôeidl, quk skrì kh rksuhtl`g elturlh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 284/512
? 6 ? L H O K _ @ I
`kh rkstlohkdijiketg `kh rénijke kdgeôjidg `k ng
oikreg quk Ksplül `ig l sus dghgeils `k Ljéridl,
plrl quk sirvikske l su rklh krlrig `k jìquiels `k
rketl aisdlh , plrl keriqukdkr sus dlmls, eg kh oghsih hg
`k sus pukohgs y plrl agrtlhkdkr kh pg`kr `khknl`g `k
sus v irrk yks , eg hl h iokrtl` `k sus dghgegs lj kri
dlegs.
Hg t r is t k ks quk lnrlv le`g k h jlh `k Oukegs L irks ,sus kquêvgdgs ljings quk hk prukole su ljistl` pgr
kh jétg`g `k _gsls, fle `lül`g l hl eldiôe `k quk
Oukegs L irks ks ` il`kjl y greljket g dgjph kjket l
r ig , kjpgorkdike`g l su pukohg.
Hg quk sudk`k ke h l _kpýoh idl L rnket iel sudk`k ketg`l hl Ljéridl quk aué ksplüghl, pgrquk tg`l kh hl
agrjô uel g judfls dghgeils `k Ksplül, quk rkdioik
rge hl jisjl grnleizldiôe, plrl gotkekr hgs jisjgs
rksuhtl`gs `k rketl aisdlh y `k gok`ikedil plsivl, jk
`iletk ue Ngoikreg gjeipgtketk y gjeêjg`g. Olstl
hkkr su Dô`ing nkekrlh `k Hls Hk yks `k Ie`ils, dge
airjl`g lh aie `kh sinhg V Q I I I pgr h l Gr`kelezl `k
Ietke`ketks, quk aué hl ýeidl dgest itudiôe `l` l lh
ngoikreg losghutg, i h ijitl`g y gjeêjg`g `k ksls dg
hgeils. Kstls plhlorls eg aukrge ievketl`ls pgr kh Ng
oikreg `k _gsls. Kh hls rkstlurô dge hls hkyks `kh
rénijke dghgeilh ksplügh , dgjg hls fle rkstlurl`g
sus sudksgrks h iokrlhks, pkrg v irtulhjketk y s ie r k h
egjork, dgjg dgevkeêl l su plpkh `k hiokrlhks. Kh h gs
fle dgpil`g kh rénijke `kh `kspgtisjg i hustrl`g g
hktrl`g dge quk ngokreô vkietk lügs kh Kstl`g `kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 285/512
G O _ L T T K H K D P L T
Kdul`gr ue prksi`ketk rklhistl pgr êe`ghk, rkpuohidleg
kxtkrigrjketk pgr oike plrkdkr.
Rkrg luequk kh rénijke auksk kh jisjg ke tg`l hl
Ljéridl dghgeizl`l pgr Ksplül ke duletg l sus a ieks
aisdlhks, hls jisjls iestitudigeks prg`umkrge `iakrke
tks rksuhtl`gs, sknýe hl lyu`l quk hks `ig kh dh ijl, hl
situldiôe y dlhi`l` `kh sukhg, hl dgeainurldiôe nkgnrì
aidl `k sus dgstls y hgs prg`udtgs `k quk kh sukhgrkspkdtivg aué dlplz.
Kh `kspgtisjg fispleg-lrnketieg aué dgestitui`g pgh
hl jisjl nkgnrla êl pgh ê t idl l quk sk prkstô su nkg
nrla êl a ês idl y elturlh . @k lfê su pkrsistkedil kxdkp
digelh olmg kh sistkjl rkpuohidleg, `krivl`g `k hl dlê
`l `kh Ngoikreg rklhistl.
Rkrg ke hl jisjl Kurgpl jkri`igelh , hlt iel y dl
tôhidl, eg sudk`k gtrl dgsl quk hg jisjg quk gdurrkke hl Ljéridl `kh Tur, `krivl`l `k ksl Kurgpl, y
dgestitui`l dge sus khkjketgs y dge`idigeks `k ng
oikreg kdgeôjidg, rkh inigsg y pghêt idg.
Hl rkvghudiôe g trlesagrjldiôe pgh ê t idl ietkhkdtulh
y rkh inigsl, pgr quk plsle hgs kstl`gs `k hl Kurgpl
hltiel y dltôhidl, `iaikrk `k hl rkvghudiôe `kh jisjg
néekrg gpkrl`l ke hl Kurgpl skptketrigelh y slmgel
pgr hl jisjl dlusl y ke hgs jisjgs fkdfgs quk skpl
rle hl rkvghudiôe `k Tur Ljéridl `k hl `kh Egrtk.
Ke hgs plêsks slmgeks `kh Egrtk `k Kurgpl, hl rk
vghudiôe fl si`g hl rkstlurldiôe `k hl h iokrtl` trl`i
digelh , quk kh `kspgtisjg eldiketk prktke`êl `ksdgeg
dkr g `kstruir . Hl rkvghudiôe eg fl ietrg`udi`g ue
eukvg rénijke `k h iokrtl`, s ieg ue eukvg rénijke
`k `kspgtisjg, quk ietketlol kstlohkdkr ke `ktrijke
tg `kh plsl`g `k h iokrtl`. Lsê ke Fghle`l, dgjg ke
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 286/512
?60 L H O K _ @ I
Ienhltkrrl y hl Ljéridl letks ienhksl g Kstl`gs
u e i ` g s .
Ke hl Kurgpl hlt iel, jkri`igelh y dltôh idl, hl rk
vghudiôe fl s i`g hl ievkrsiôe y lorgnldiôe `kh let inug
rénijke `k gprksiôe y `kspgtisjg, pgr ue rénijke `k
h iokrtl`. Kh `gohk dljoig fl rkqukri`g ue `gohk trl
olmg `k `kjghidiôe y `ksdgjpgsidiôe `k hg plsl`g, y
aue`ldiôe y rkdgestruddiôe `k ue eukvg rénijke `ksdgegdi`g `k h iokrtl`.
Hl rkvghudiôe fl s i`g elturlhjketk hl hudfl `k `gs
rknêjkeks, `k `gs sgdik`l`ks, `k `gs priedipigs letl
ngeistls y r ivlhks . Ksl hudfl sk fl `ist ienui`g pgr
lh tkrelt ivls `k v idtgril y `k `krrgtl `kh ueg sgorkkh gtrg `k hgs `gs ôr`keks `k sgdik`l`ks okh inkrle
tks. L uequk yl skduh lr , ks t ì h k mgs `k v krsk t krji
el`l.
Ke hl Kurgpl `kh Tur, kh let inug rénijke eg sk
eiknl l sê jisjg, eg `isijuhl sus priedipigs y prktke
sigeks3 ke hl Ljéridl `kh Tur eg ks lsê . Kh let inug
rénijke, eg t ikek ole`krl ei prktke`iketks `k rkstlu
rldiôe. Eg fly ue plrt i`g quk prktke`l rkiestlhlr khrénijke dghgeilh , ei vghvkr l hl gok`ikedil y `kpke
`kedil `k Ksplül, ei rkdgestruir kh `kspgtisjg ke quk
sk aue`lrge y v iv ikrge sus kstl`gs, letks ksplüghks.
Pg`gs dgeaiksle y prgaksle qukrkr y quikrke kh dlj
oig, pkrg l dge`idiôe `k v iv ir h iorks dgjg vivikrge
dghgegs. Qivir olmg kh eukvg rénijke ksdritg, dgeskr
vle`g kh let inug rénijke kxistketk `k fkdfg y v ir-
tulhjketk. @k lquê tljoiée uel vi`l `k hudfl `k `gs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 287/512
G O _ L T T K H K D P L T
jét g`gs `k v i`l , dgjg ke Kurgpl3 pkrg eg ke h ls
jisjls dge`idigeks.
Kh let inug rénijke t ikek plrt i`lrigs y prktke`ike
tks l su rkstlohkdijiketg ke hl Kurgpl hlt iel, pgrquk
tuvg nrle`kzls, quk hk `le `krkdfgs l ksl prktkesiôe.
L éh `kok Kurgpl su d iv i h izldiôe jg`krel. Ke Tu`-
Ljéridl eg hgs t ikek ei puk`k tkekrhgs, pgrquk su pl
sl`g aué ue rénijke `k sumkdiôe y vlslhhlmk iekptg yvkrngezgsg, quk el`l aue`ô pgr s i , ei ke su egjork
prgpig `k Ngoikreg ljkridleg, s ieg dgjg iestrujke
tg plsivg `kh Ngoikreg kxôt idg `k Ksplül, y plrl su
nrle`kzl y prgv kdfg kxd h us iv gs .
L rrgml`l Ksplül `kh eukv g jue`g, h gs quk aukrge
prgvkdfgs y okekaid igs plrl su dgrgel, plslrge l skr
hg plrl hls d iu`l`ks, hgdlh i`l`ks y auedigelrigs quk
tuvikrge kh plpkh `k l`jieistrlrhgs y kxphgtlrhgs keegjork y ke prgvkdfg `k Ksplül, y quk fle dgeti
eul`g tkeiée`ghgs y `isarutìe`ghgs ke egjork y prg
vkdfg `k hls jisjls hgdlh i`l`ks, s ie `lr duketl `k
khhgs l hl eldiôe lrnketiel dgjg eukvl sgokrlel, lsê
dgjg hls `lole l su let inug sgokrleg kh _ky `k Ks
plül.
@k lfê hl hudfl quk vivk ke kh age`g `k hl jg`kr
el fistgril dgetkjpgrìekl `k Tur Ljéridl, eg ketrk
`gs ôr`keks `k priedipigs, sieg ketrk `gs ôr`keks `k
fkdfgs3 eg ketrk `gs sistkjls, sieg ketrk `gs ietkrk
sks, l slo kr= kh pýoh idg y jg` kreg, y kh hg dl h y ru
t ielrig.
Hg s dketrgs dlpitlhks `kh- Rg `k r ksplügh ke L j ér i
dl dgetieulrge siée`ghg `kspués `k hl ie`kpke`kedil,
dge kstl plrtiduhlri`l`, `k quk sike`g hl lutgri`l`nkekrlh eukvl ue Rg`kr `ksdgegdi`g tg`lvêl lue `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 288/512
? 6 1 L H O K _ @ I
hgs jisjgs jikjorgs `k hl eldiôe, hgs dketrgs dlpi
tlhks sk kedgetrlrge ke dikrtg jg`g dgjg pg`krks
`ukügs losghutgs `k plêsks, `k dgsls y `k pgohldigeks,
`k quk sôhg krle dketrgs.
Lsê ks dgjg `k dl`l uel `k hls nrle`ks skddigeks
dghgeilhks, sk agrjô ue eukvg kstl`g lhrk`k`gr `k su
letinug dketrg dghgeilh 3 y hl rlzôe pgr qué dl`l dke
trg dlpitlh kedgetrô rksistkedils plrl fldkrsk l`jit ir dlpitlh y dketrg `k hl jg`krel eldiôe, dgjg hg
floêl si`g `k hl letinul, ks `kdir, `k Ksplül. Krt
tg`ls plrtks fuog letlngeisjg ketrk hls dlpitlhks
`k hgs eukvgs Kstl`gs sgokrlegs y hls prgviedils ie
tknrletks `k dl`l ueg `k ksgs kstl`gs.
Ksk aué gtrg jgtivg `k hudfl quk pkrturoô hl gorl
`k hl grnleizldiôe `k hls eukvls rkpýoh idls ke Kstl`gs
dgjpldtgs, `gtl`gs `k hl uei`l` quk `koêl `lr v ingry aukrzl l sus eukvgs Ngoikregs. @k lfê hl `ivis iôl
ke judfgs `k kh hgs ketrk ak`krlhks y ueitlrigs.
Hl lelh gn êl `k h l rkv gh ud iôe `k h l L jéridl jkri
`igelh hlt iel y dltôh idl dge hl rkvghudiôe `k hl Kurg
pl jkri`igelh, hltiel y dltôhidl, eg `kml `k kxistir-
pgrqué hgs Kstl`gs `k Kurgpl eg fuoikske si`g dghg
eils `k gt rgs Kst l`gs dgjg aukrge h gs `k Tu`ljé-
ridl. Ke uel dgsl dgiedi`êle sus dge`idigeks `k kxis
tkedil, olmg kh letinug rénijke, y ks hl `kpke`kedil
losghutl, ke quk hgs pukohgs ljkridlegs kstlole rks
pkdtg `kh Ngoikreg `k Ksplül, quk hgs aue`ô dgjg sus
dghgeils, y hgs pukohgs `k Kurgpl, `k sus prgpigs-
Ngoikregs losghutgs, i h ijitl`gs y gjeipgtketks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 289/512
G O _ L T T K H K D P L T ?6>
Ke ljogs dgetieketks, hl rkvghudiôe prgdhljô dl
okzl hg quk krl kxtrkjg ieakrigr, y dghgdô kh Rg`kr
sgokrleg y suprkjg ke hls jlegs quk eg floêle tk
ei`g gtrg gaidig y auediôe grnìeidl, ke hg plsl`g, quk
kmkdutlr hl vghuetl` y kh pkesljiketg `k hgs quk pl
slole l skr inulhks l sus ieakrigrks ke kh rénijke ie
vkrsg drkl`g pgr hl rkvghudiôe.
@k lfê kh kstl`g pkrjleketk `k hudfl ketrk hgs rkstgs y trl`idigeks `k hgs `gs rknêjkeks, quk prksketl
kh `kslrrghhg y hl jlrdfl `k hl grnleizldiôe sgdilh
jg`krel ke ljogs jue`gs dltôh idgs y hlt iegs3 y quk
eg tikek ei puk`k tkekr hunlr ke hl jlrdfl `k hgs
Kst l`gs skpt ket r igelh ks y sl mgeks , `k Kurgpl y L jé
ridl, sieg ke ue nrl`g lpkels pkrdkptiohk.
Hl Ljéridl hlt iel y dltôh idl t ikek, s ie kjolrng,
uel vketlml ke kstk puetg sgork hl Kurgpl hlt iel ydltôhidl= ks quk eg tikek `ielstêls, ei prktke`iketks
`ieìst idgs lh Ngoikreg `k hgs Kstl`gs kjledipl`gs `k
Ksplül, quk `ka ike`le y jletkenle dgjg suyg kh le
t inug rénijke `k su ngoikreg.
Hl sgokrleêl `kh pukohg g hl `kjgdrldil ks kh rk
suh tl`g egrjlh y hônidg `k hl luskedil y `k hl ijpg
sioih i`l` `k rkstlohkdkr g drklr `ielstêls rkprksketl
t ivls `kh v ikmg rénijke, dge`kel`g, `ksdgegdi`g, jìs
quk `kstrui`g pgr hl rkvghudiôe, quk hg fl rkkjphl
zl`g pgr ue eukvg rénijke `k Ngoikreg `kjgdrìt idg,
prgdhljl`g ks vkr`l`, ksdritg, sledigel`g, jìs oike,
quk kstlohkdi`g. Hl `kjgdrldil g hl sgokrleêl y kh
Ngoikreg `kh pukohg ks ue fkdfg quk eg sk prg`udk
`k ijprgvisg pgr ue `kdrktg. Tu drkldiôe ks gorl hlr
nl y hketl3 gorl `kh t ikjpg, `k hl aukrzl `k hls dg
sls y `k hl rlzôe y dgevkeikedil `k hls pkrsgels `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 290/512
?66 L H O K _ @ I
quk sk dgjpgek kh pukohg, h hljl`g l hl sgokrleêl `k
sê jisjg.
K h iedgevk eiketk quk `k oih itl kstl vk etl ml `k hl
Ljéridl hlt iel `k eg tkekr `ielst êls ei jgelrdls, quk
`kaike`le dgjg suyg kh let inug rénijke `kspôtidg y
gjeipgt ket k `k ngoikreg3 ks quk pgr h l aukrzl elt u
rlh `k hls dgsls, hgs rkyks y jgelrdls losghutgs quk
alh tle sge rkkjphlzl`gs `k fkdfg y pgr hl ekdksi`l``k ue Ngoikreg y `k ue gr`ke dulhquikrl, pgr hgs
fgjorks duh jielet ks dgjg nukrrkrgs , dgjg prgpik
t l r i g s , dgjg sloigs, dgjg lvketurkrgs lu`ldks, quk
ievgdle`g hl lutgri`l` jisjl `kh pukohg sgokrleg, sk
lpg`krle `k sus jk`igs `k ngoikreg, rkdgestruyke
dge kh hgs kh losghutisjg `kh Ngoikreg rklhistl loghi`g, y
ke egjork `k hl rkpýoh idl y `k hl `kjgdrldil `kh puk
o hg , jletikeke lh pukohg sgokrleg ke hl jisjl dge`idiôe quk tkeêl s ike`g pukohg-dghgeil `k Ksplül, ks
`kdir , gok`iketk y sujisg lh Ngoikreg `k hl pltril,
ke quk kh sgokrleg pukohg eg t ikek jìs quk uel plr
t id ipldiôe egjielh , lplrketk k irr isgril.
Hl jlygr g jkegr aldi h i`l` `k quk kstk `ksvêg sk
prg`uzdl, v ikek `kh jg`g `k skr `kh pukohg, `k hl agr
jl `kh sukhg y `k hgs hunlrks quk dgedurrke l hl prg
`uddiôe y dgetrioudiôe `k hgs rkdursgs `k pg`kr kdgeôjidg dge quk hl lutgri`l` kxistketk ngoikrel. Ksgs
rkdursgs dgest ituyke su pg`kr g ngoikreg `k fkdfg,
quk, elturlhjketk, t ikek quk skr gjeipgtketk k i h i
jitl`g dgjg krl dule`g krl jgeìrquidg, s i hgs rk
dursgs `k pg`kr y ngoikreg ketrknl`gs l ue ngokrel
`gr rkpuoh idleg sge hgs jisjgs quk ketrknlole lh rky
g l su v irrky, plrl kmkrdkr su ngoikreg losghutg y gj
eêjg`g, sgork kh pukohg `k dghgegs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 291/512
GO_LT TKHKDPLT
Kh eukvg ngokrel`gr `kjgdrìt idg tke`rì hgs jisjgs rkdursgs `k pgìkr gjeipgtketk y gjeêjg`g, quk
tkeêl kh v i rrky jgelrquist l , si floitl y ngoikrel ke hl
diu`l` y dge hls jisjls iestitudigeks quk aukrge dge
dkoi`ls dge kh aie `k fldkr trlkr y dgedketrlr ke hls
jlegs `kh Ngoikreg nkekrlh gjeêjg`g `kh v i r r k y , hgs
rkdursgs kdgeôjidgs `kh R g ` k r `kh plês ketkrg.
Kst g ks hg quk sk vkriaidl ke hl _kpýoh idl L rnket iel ,
pgr kmkjphg, `ge`k kh Ngoikreg jgeìrquidg ke dule
tg losghutg y gjeêjg`g quk kmkrdêl olmg kh let inug
rénijke kh ngokrel`gr nkekrlh y v i rrky `k t g`ls hls
prgviedils, fl sknui`g kxist ike`g olmg kh eukv g rén i
jke, ke j l e g s `kh Ngoikreg g ngokrel`gr `k Oukegs
L i r k s , dlpitlh g dketrg pgh ê t idg, pukrtg, l`ulel, tk
sgrkrêl, Oledg `k tg`ls hls prgviedils, dgeskrvle`g,
l pkslr `k hl nkekrlh i`l` `k su pg`kr ke t g`ls hls
prgviedils quk a g r j l e kh virrkyeltg, kh sijphk egj
ork `k ngokrel`gr y Ngoikreg `k hl prgv ied il `k O u k
egs Lirks.
Hl nkekrlh i`l` `k su pg`kr `k fkdfg sgork tg`l
hl eldiôe, rksi`k ke hl nkekrlh i`l` `k hgs rkdursgs
eldigelhks `k pg`kr quk dgedketrl ke sus jlegs , dg
jg hgs dgedketrlol kh ngokrel`gr virrky, pgr rksuhtl
`g `k hl dgjph kxiôe y dget kxt url quk kh plês rkdioiô `khNgoikreg `k Ksplül, plrl okekaid ig kxdhusivg `k su
dgrgel, eg plrl kh `k sus dghgegs `kh _êg `k hl Rhltl.
Kh rksuhtl`g `k ksl grnleizldiôe g `ispgsidiôe, quk
kh eukvg rénijke fl `l`g l hls dgsls flstl fgy, ks
quk kh eukvg Ngoikreg dgetieýl tkeike`g tg`gs hgs rk
dursgs `k pg`kr , quk grinielriljketk rkdioiô plrl ng
okrelr `kspôtidljketk l uel dghgeil, quk `kspués ek
dksitô dgeskrvlr plrl sldu`ir hl `gjieldiôe `k Ks-
G O I Ê L T T I Ê H I Ê D I L T. ‐ P g j g Q . < )
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 292/512
?ng L H O K _ @ I
plül y dgequistlr su ie`kpke`kedil, quk `kspués `k
gotkei`l hl ie`kpke`kedil g h iokrtl` kxtkrigr, dgeskr
v ô , olmg _gsls, plrl `gjielr lh plês ke egjork `k hl
h iokrtl`, dgjg hg `gjielole hgs v irrkyks, ke egjork
`kh _ky `k Ksplül.
Kh Rg`kr dgequistl`g l Ksplül eg hg t ikek kh plês ,
sieg kh Ngoikreg. Y sike`g ksk pg`kr kh jisjg quk
letks krl ke kxgroitledil hl h iokrtl` ie`ivi`ulh, ks `kdir, hl `kh diu`l`leg rkspkdtg `kh Ngoikreg, kstì tle
lusketk `kh plês olmg kh eukvg rénijke, dgjg hg ks
tuvg olmg kh let inug. Hgs rkdursgs `k pg`kr `k hl el
diôe ketkrl dgetieýle ke jlegs, eg `kh pukohg `k Ouk
egs Lirks, s ieg `kh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, g jìs
oike, `k hl pgrdiôe ngokreletk `k ksl prgviedil kx jk
trôpghi `k `krkdfg ke hg plsl`g y jktrôpghi `k fkdfg
ke hl ldtulhi`l`.Yl sk vk quk lph idljgs hls dgesi`krldigeks nkek
rlhks y ljkridlels quk prkdk`ke l hl _kpýoh idl Lr
nketiel y su dge`idiôe prksketk. Hl dge`idiôe `kh puk
ohg `k Oukegs Lirks eg ks `istietl `k hl dge`idiôe `kh
pukohg `k hls prgviedils, ke prkskedil `kh Ngoikreg `k
Oukegs Lirks, pgskk`gr kxdhusivg `k hgs rkdursgs quk
kh v ikmg rénijke hk drkô y grnleizô plrl éh , dgjg rk
prksketletk `kh _ky `k Ksplül.
Eg olstl quk kh pukohg g hl `kjgdrldil `k Oukegs
Lirks skl hl jìs i hustrl`l, hl jìs pltrigtl, hl jìs
hiokrlh `k tg`g kh plês lrnketieg3 si kh hl `kml tg`l hl
sujl `k sus rkdursgs `k pg`kr ke jlegs `k su Ng
oikreg iejk`iltg y hgdlh , v ikek l skr uel `kjgdrldil
tle lmkel y `kseu`l `k h iokrtl`, dgjg hg krl ksk jis
jg pukohg dule`g krl dghgeil `k Ksplül.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 293/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 9 <
Hl `kjgdrldil g kh pukohg `k Oukegs Lirks ks rklh
jketk ue akeôjkeg `kh tg`g kxdkpdigelh ke Tu`-
L jéridl3 dgjg ks kxdkpd igelh jket k iedgjplrloh k su
situldiôe nkgnrìaidl, quk pgr sê sghl hk lsknurl ke tg
`gs t ikjpgs uel pgohldiôe l`khletl`l, duhtl, hlogrig
sl, y ue prgnrksg tle sknurg quk ks l prukol `k `ks
pgt isjg, `k nukrrls y `k lelrquêl dlsi pkrjleketk. Hl
rlzôe priediplh `k kh hg ks quk sk dgjpgek, ke su jitl`dlsi , `k iejinrletks quk prgdk`ke `k hl Kurgpl jìs
duitl, ei jìs ei jkegs quk l Eukvl Ygrc, hl dulh k`u
dl g k`iaidl l hl gtrl jitl` eltivl, ke hl prìdtidl y
kmkrdidig `k hl vi`l divih izl`l.
Ke kstk sketi`g, y pgr kstl dlusl, hl `kjgdrldil `k
Oukegs Lirks ks uel pkrhl, uel prkdigsi`l` pgh ê t idl,
dlplz `k fldkr hl prgspkri`l` `k tg`ls hls gtrls prg
viedils lrnketiels, ke riqukzl, ke ngoikreg y ke divih izldiôe, l kstl dge`idiôe sitik qul ege, l slokr= hl
`k eg dgeaue`ir l hl `kjgdrldil `k Oukegs Lirks dge
kh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, ei l kstk Ngoikreg dge
kh pukohg, dule`g sk trltl `k hl prg`uddiôe y `istri
oudiôe `kh age`g nkekrlh y pkriô`idg `kh sukhg y `kh
trlolmg `kh pukohg `k Oukegs Lirks y `kh pukohg `k hls
gtrls prgviedils quk, muetls tg`ls, dgjpgeke hg quk
sk h hljl kh pukohg lrnketieg.Hl sgh i`lri`l` `k ietkrksks `kh pukohg `k Oukegs
Lirks dge kh pukohg `k hls gtrls prgviedils ks dgj
ph kt l3 eg lsê dge su Ng oikre g, quk tikek ue l sukrtk
lplrtk y privihknil`l, pgr su dgestitudiôe trl`idigelh
y `k grinke dghgeilh , jk`iletk hl dulh kh pukohg vivk
y auedigel plrl utih i`l` y okekaidig `kh Ngoikreg, pkrg
eg vidkvkrsl.
Oukegs Lirks eg puk`k skr ridg sie quk hg skle hgs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 294/512
?n? L H O K _ @ I
gtrgs pukohgs lrnketiegs, ei puk`k skr pgork sie quk
hg skle hgs gtrgs. Eg fly letlngeisjg ketrk kh hgs. Rkrg
sê hg fly ketrk kh pukohg quk prg`udk tg`gs hgs rk
dursgs y kh Ngoikreg, quk hgs losgrok tg`gs, `kmle`g
lh pukohg kjpgorkdi`g, ijpgtketk y sgjkti`g. Kh Ng
oikreg ks r idg y aukrtk dge hl agrtuel `kh pukohg3 kh
pukohg, quk hl prg`udk, hudfl l jkeu`g dge hls pk
eurils `k hl ksdlskz.Kstg sudk`k ke aukrzl, eg `k quk hgs ngokreletks
`k Oukegs Lirks skle jlhgs, s ieg `k hl dgetkxturl gr
nìeidl y grinielril `k su Ngoikreg, quk ks, ke suos
tledil, hl `kh rénijke fkrk`l`g l Ksplül, pgr kh dulh
kxistêl kh pukohg plrl okekaidig y prgvkdfg `kh Ngoikr
eg dghgeizl`gr, eg kh Ngoikreg plrl kh pukohg dghgeg
y trioutlrig. Hls iestitudigeks sge hls jlhls, eg hgs
fgjorks, eg hls pkrsgels `k hgs quk ngoikrele g sge.ngokrel`gs pgr kh hls lue ke kh Rg`kr jisjg.
Hgs fgjorks jisjgs, dge sus `kakdtgs, sge kh prg
`udtg `k ksls iest itudigeks, dgjg ngokreletks. Kstk ks
kh sketi`g `k hl rknhl quk kxphidl l hgs fgjorks `k
ksgs plêsks pgr hls dgsls, eg hls dgsls pgr hgs fgj
ork. Ks dujphijketlr l hgs fgjorks pgh ê t idgs kh ltr i
ouirhks kh pg`kr drkl`gr `k agrjlr l hls dgsls3 sge
hls iestitudigeks pghêt idls `k Oukegs Lirks hls quk pgeke ke jlegs `k su Ngoikreg hl sujl `k hgs rkdursgs
kdgeôjidgs `k pg`kr pghêt idg y rketêstidg, eg sôhg `kh
pukohg `k hls prgviedils lrnketiels, sieg `kh pukohg
jisjg `k h l prgv ied il `k Oukegs L irks . Eg fly jlygr
krrgr quk kh quk pl`kdke hgs quk pikesle quk Oukegs
L i r k s , ks `kdir, su pgohldiôe, lprgvkdfl y pkrdiok hg
quk ksls vikml s iestitudigeks fkrk `l` ls l urP tikjp g
y rénijke `k gprksiôe, quitle l hls prgviedils lrnée-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 295/512
G O _ L T T K H K D P L T ?94
t iels . Hl prijkrl, duyg pukohg pl`kdk ksk `kspgmg
g vkmljke, ks hl jisjl prgviedil `k Oukegs Lirks,
ks `kdir, su pukohg, y tg`g hg quk kh hl pikr`k dge hls
`kjìs, vl l jlegs `k su Ngoikreg.
Kh jlh eg skrêl ue jlh si hgs rkdursgs `kh pukohg
lrnketieg vieikske lh pukohg `k Oukegs Lirks3 pgrquk
hl r iqukzl `kh pukohg `k Oukegs Lirks flrêl hl `kh
pukohg lrnketieg, `k quk ks su jikjorg ietknrletk ysgh i`lrig ke agrtuels prôspkrls y ldilnls.
Ksl losgrdiôe y dgedketrldiôe ks ue jlh pýohidg,
pgrquk hl r iqukzl y pg`kr aisdlhks `k hls prgviedils
tg`ls, y `k hl jisjl prgviedil `k Oukegs Lirks, plsl
ketkrljketk l jlegs `k su Ngoikreg hgdlh , quk vikek
l skr pgr rksuhtl`g `k kh hg, kh Ngoikreg gjeipgtketk,
i h ijitl`g y losghutg, eg sôhg `kh pukohg `k Oukegs Li
rks, sieg `kh pukohg lrnketieg tg`g ketkrg, dgjg skvig `k jleiaikstg ke kh pkrêg`g ke quk _gsls kmkrdiô
`k arketk tg`g kh pg`kr `k quk ks dlplz kh Ngoikreg hg
dlh `k Oukegs Lirks.
Ksls sge hls iestitudigeks quk ks prkdisg dljoilr,
eg sôhg ke prgvkdfg `k hl eldiôe, sieg `k hl jisjl
Oukegs Lirks, quk ks su prijkrl v êdt ijl, dgjg jìs
iejk`iltljketk sgjkti`l l kh hls, y sumktl l sus kakd
tgs `kslstrgsgs sgork hl h iokrtl` y hl riqukzl `kh plês.
Ks `k ekdksi`l` gpkrlr ksk dljoig dge hl plz, rks
pktg y dgeviddiôe quk fldke akdue`gs y kaidldks ksgs
dljoigs, plrl quk hl rkvghudiôe g sustitudiôe `k ue
rénijke letinug, `k gprksiôe y pgorkzl, pgr ueg euk
vg `k gpuhkedil y h iokrtl`, sk vukhvl ue fkdfg rklh ,
ke hunlr `k skr uel prgjksl, dgjg hg ks ldtulhjketk.
Rkrg plrl dljoilrhgs ks prkdisg skülhlrhgs, kxph idlrhgs, dgegdkrhgs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 296/512
? 90 L H O K _ @ I
Ks hl prijkrl plrtk `kh trlolmg `k hl rkdgestrud
diôe `k rénijke `k ngoikreg ke kh Rhltl rkpuoh idleg
y jg`kreg. Hl sknue`l, `kspués `k dgegdkr hg quk
`kok skr dljoil`g y pgr qué `kok skrhg, vikek l skr
kh kstu`ig `k hls iestitudigeks quk `koke rkkjphlzlr l
hls vikmls.
Rkrg kstk ýh t ijg trlolmg `k rkdgestruddiôe kxink `gs
d g s l s = Rrijkrl, ietkh inkedil ke hls dgsls `k kstl`g,dikedil y kstu`ig `k sus aue`ljketgs kskedilhks, hlr
ngs kstu`igs `k l`jieistrldiôe3 ke aie, kh slokr quk
eg fle tkei`g flstl fgy sus fgjorks pgiê`dgs. Tknue
`l, hl kspkrl, t ikjpg y pldikedil quk kxink hl agrjl
diôe `k hgs fìoitgs `k ngoikreg y hl trlesagrjldiôe
`k hls rknhls ke dgstujorks lrrlinl`ls.
Egsgtrgs fkjgs dgjkezl`g pgr kh a ie , ks `kdir , pgr
hl pghêtidl3 ks `kdir, hl lphidldiôe `kh rénijke quk `koijgs dgjkezlr pgr aue`lr, ke hunlr `kh rénijke log
h i`g sghljketk ke tkgrêl.
Hl ieidiltivl `k kstgs trlolmgs pkrtkekdk lh pukohg,,
ke duyg prgvkdfg y jkmgrljiketg sge ekdkslrigs y
`koke gpkrlrsk.
Hgs ngokreletks eg `koke pgekr hl jleg ke kh hgs,
pgrquk su ietkrés kstì h inl`g lh jletkeijiketg `k hls
vikmls iest itudigeks, quk dgestruyke lh plês lh plhl`lr `kh Ngoikreg y plrl su okekaid ig kxdhusivg.
@k hgs fgjorks slh i`gs `kh pukohg jìs ksdgni`g, hgs
quk lspirle g kspkrle skr Ngoikreg, sge tle iedgjpk
tketks dgjg hgs ngokreletks, pgrquk uel vkz ketrl`gs
lh Ngoikreg, hls iestitudigeks vidigsls hks `lrêle tg`g
hg quk lrrkoltle lh plês.
Hgs kx ngokreletks sge uel rksistkedil plrl tg`l
rkagrjl tke`ketk l `isjieuir hl kxgroitledil `kh Rg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 297/512
G O _ L T T K H K D P L T 9;
`kr. Pg`g kh quk fl kstl`g ke kh Ngoikreg, lspirl l
vghvkr l éh , dge jìs vkfkjkedil quk kh quk euedl
hg gdupô.
Ti hl `kjgdrldil fl `k quk`lr `kaieitivljketk ke
hls prgviedils lrnketiels, `ukül y sgokrlel `k sê jis
jl, hl `k Oukegs Lirks fl `k skr kh priedipig, jg`khg
y kmk `k ksk dljoig, l hl dge`idiôe `idfl `k eg dge
aue`ir , dule`g sk trltl `k Oukegs Lirks, l su pukohgdge su ngoikreg, puks `koke l hl dgestitudiôe elturlh
`k su grinke dghgeilh kh skr letêpg`ls y letlngeistls
ke `kstieg kh ueg y kh gtrg.
Ti su pukohg puk`k skr kh jkmgr jg`khg `k `kjg
drldil lrnketiel, pgr hgs khkjketgs jg`kregs `k su
dgjpgsidiôe, quk sge hgs jisjgs `k Eukvl Ygrc g
Aihl`kh a il , pgr kmkjphg, kh Ngoikreg `k Oukegs Lirks
ks y skrì kh pkgr jg`khg `k prgviedil, pgr hl hky `ksu grinke, quk el`l tikek `k fghle`és ei slmôe, dgjg
kh `k Eukv l Ygrc y Rkesi h v leil3 dgjg Ngoikreg lo
sgroketk `k hls aukrzls `k tg`g kh plês, quk `koêl tk
ekr sgjkti`g plrl hl dgrgel `k Ksplül, dgest itui`g
dge ksk prgpôsitg `k su prgpig keriqukdijiketg y pg
`kr, dgeagrjk lh pkesljiketg gaidilh y a isdlh dge quk
aué grnleizl`g pgr Ksplül plrl skrvidig y prgvkdfg
`k su Dgrgel, eg `kh pukohg `k sus dghgegs. Rlrl kskprgpôsitg y `kstieg hk `ig Ksplül hl dgest itudiôe g
dgjphkxiôe grnìeidl jìs prgpil y l`kdul`l lh `kskj
pküg `k su plpkh aue`ljketlh . Ksl dgjphkxiôe fl sg
orkvkei`g l hl `gjieldiôe ksplüghl, y dgetieule`g sir
vike`g lh eukvg Ngoikreg, ke okekaidig `k sus `kpgsi
tlr igs , eg `kh pukohg `k su jle`g.
Hl `kjgdrldil `k Oukegs Lirks, dge tg`ls sus ok
h hls dulhi`l`ks, kstì ngokrel`l y rkprksketl`l pgr hl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 298/512
?n1 L H O K _ @ I
iestitudiôe `k ue Ngoikreg hgdlh , kskedilhjketk ij
pkrilh y gjeipgtketk pgr hl elturlhkzl y lhdledk `k sus
alduhtl`ks `k fkdfg, uel `k hls dulhks olstl plrl fl
dkrhg jkrkdk`gr `k ksk egjork, y ksl ks hl alduhtl`
g pg`kr `k hkvletlr kjpréstitgs eldigelhks, `k dlrìd
tkr agrzgsg, sie vktg, h ijitldiôe, ei dgetrgh `k hl el
diôe, pgr hl kjisiôe `k su `ku`l-pl pkh-jge k`l-hknlh g
hiokrltgril, ks `kdir, quk tg`gs kstìe agrzl`gs l dgjprlr dge su agrtuel, si quikrke tkekr dge qué dgjprlr
su ple, su rgpl, vke`kr kh prg`udtg `k su trlolmg.
L s i , tg`g floitletk `k hl _kpýoh idl Lrnketiel puk
`k skr agrzl`g l prkstlr su agrtuel lh Ngoikreg `k
Ouk egs L irk s, s ie quk kh Dge nrksg eldigelh jisjg
puk`l kjolrlzlr ei kmkrdkr ksk pg`kr.
Dge ksl y gtrls alduhtl`ks pgr ksk gr`ke, kh Ng
oikreg `k Oukegs Lirks t ikek ke sus jlegs tg`l hl sujl `kh Rg`kr pýohidg, eg sôhg `kh pukohg `k Oukegs
L i r k s , sieg `kh pukohg lrnketieg tg`g ketkrg, dge hg
dulh tg`g kh pukohg uei`g quk`l privl`g `k su pg`kr
iejk`iltg `k ngokrelrsk l sê jisjg, hg quk vlhk `k
dir `k su riqukzl y `k su h iokrtl`, dgevkrti`l tg`l ke
riqukzl y pg`kr aisdlh `kh Ngoikreg, quk ke gtrg t ikj
pg aué kmkrdi`g pgr ue virrky losghutg.
Gtrg `k hgs iedgevkeiketks g rksistkedil dge quk tik
ek quk hudf lr hl sghudiôe `kh p rgohkj l `kj gdrìtidg
ke Oukegs Lirks, v ikek `k quk hgs `kpgsitlrigs y tkek
`grks `kh Ngoikreg, sge pkrsgels quk slhke y agrjle
plrtk `kh pukohg `k Oukegs Lirks, ke quk duketle dge
kh lpgyg elturlh `k sus jih rkhldigeks y vêeduhgs `k
aljihil, `k ietkrksks, `k ljistl`, `k dgevkeikedil pri
vl`l, ktd.
Rgr ngoikreg `k Oukegs Lirks ket ike`g hl l`ji-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 299/512
G O _ L T T K H K D P L T ? 9 >
eistrldiôe tg`l ketkrl `k ksl prgviedil, dgesi`krl`l ke
kh dgemuetg `k tg`ls sus rljls, y ke tg`gs hgs nrl`gs
`k su mkrlrquêl l`jieistrlt ivl3 l quk sk lnrknl kh
kmérditg hgdlh , hgs pkesigel`gs y tg`gs hgs quk vivke
`k lhnýe jg`g `kh Ngoikreg.
Y luequk lsê dgesi`krl`g, tg`g ksk Oukegs Lirks
gaidilh y nuokreljketlh , pgr eujkrgsg quk skl, eg ks
jìs quk uel jiegrêl dgjplrl`g dge hl tgtlh i`l` `khpukohg `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks, quk, s ie kj
olrng, dge`udk l hl jlygrêl, pgrquk hl ngoikrel, eg
sôhg pgrquk hk t ikek su lutgri`l` `khknl`l, sieg pgr
quk hk t ikek sus jk`igs y rkdursgs kdgeôjidgs `k pg
`kr kakdt ivg, jk`iletk hl dgjphkxiôe grnìeidl `k hl
letinul dghgeil lrjl `l y jge tl`l ke rkp ýo h idl3 s ie
kjolrng, ue letlngeisjg rl`idlh y prgaue`g `ivi`k
l sus ietkrksks y hgs jletikek ke uel hudfl sgr`l yhltketk, quk sk trl`udk pgr ue jlhkstlr ie`kaiei`g, puks
kh ueg nrlvitl ke ue sketi`g `iljktrlhjketk gpuks
tg lh quk sinuk kh gtrg= kh Ngoikreg tike`k l agrtia i
dlrsk y keriqukdkrsk l sê jisjg dge hl riqukzl y kh pg
`kr `kh pukohg3 kh pukohg t ike`k l dgeskrvlr hl r iquk
zl y pg`kr quk hk pkrtkekdk, dgjg prg`udtg `k su trl
olmg, `k su t ikrrl y `k su dlpitlh prgpigs. Hl kspkrle
zl `kh pgrvkeir `kjgdrìtidg `ksdlesl ke quk ksl hudfltikek, lh a ie, quk tkrjielr pgr kh triueag y lsdke`ike
tk `kh pukohg, aukrtk `k tg`g Rg`kr y `k tg`g Ngoikr
e g. Ti eg ke ue sghg `êl, lh jkegs `êl pgr `êl, ke kh
dursg uhtkrigr `k su vi`l pghêt idl.
Jiketrls vikek kh `êl `k hl vidtgril, ksl hudfl skrì
hl `k hl v i`l jisjl `kh pukohg `k Oukegs Lirks. Pg`g
Ngoikreg aue`l`g ke hl olsk `kh letinug rénijke `k
losgrdiôe losghutl `k hl vitlh i`l` y pg`kr `kh pukohg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 300/512
?96 L H O K _ @ I
`k su jle`g, dlkrì dgjg dlyô kh `k Ksplül ke <6<23
dgjg dlyô kh `k _gsls, quk krl su rkstlurldiôe, ke
< 6 ; ? 3 dgjg kstìe dlyke`g y dlkrìe hgs Ngoikregs rk
dgestrui`gs uhtkrigrjketk sgork su phle y sistkjl `k
drépitg, vighketg y ruiegsg `k tg`g prgnrksg sôhi`g y
pkrjleketk `kh pukohg `k Oukegs Lirks y `kh pukohg
lrnketieg, duygs `kstiegs sge i`éetidgs y sghi`lrigs.
Kh pukohg `k Oukegs Lirks ks hl kxprksiôe `k hl`kjgdrld il lrnket iel , su v lenulr`il , su h gdgjgt grl3
ke tletg quk kh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, dgjg ies
titudiôe trl`idigelh, ks y t ikek quk skr hl rkjgrl `k hl
`kjgdrldil `kh Rhltl, ks `kdir , `kh eukvg rénijke `k
kxistkedil h iork `k ksgs pukohgs.
Rkrg sk `irì= ·\ué pg`rì fldkr kh pukohg, `kslr
jl`g, dgetrl ue Ngoikreg kstlohkdi`g, lrrlinl`g y lr
j l ` g 7Eg sk trltl `k uel hudfl jihitlr, ei `k uel nukrrl
jltkrilh , sieg `k uel hudfl `kslrjl`l, pldêaidl, hknlh ,
`k prgnrksg elturlh y nrl`ulh . Tk trltl `k uel kvg
hudiôe, eg `k uel rkvg hudiôe , ke kh sketi`g jg `kre g
quk hl sgdighgnêl `l l ksl plhlorl, quk ks kh `kslrrghhg,
prgnrksg.
Ke ksl hudfl vitlh , kh pukohg ks jìs pg`krgsg dule
tg jìs `kslrjl`g, pldêaidg y pldiketk. Tu dlusl kstìke jlegs `k hl elturlhkzl. Tus sgh`l`gs sge hgs pl
`rks `k aljihil, hgs quk lspirle l skrhg, tg`gs hgs ie
`ivi`ugs `kh gr`ke sgdilh , duyg iestietg y jôvih quk
`ktkrjiele su dge`udtl sge hgs `k v iv ir , jkmgrlr, ke
nrle`kdkrsk, prgspkrlr. Ke hl nrle dljplül `kh prg
nrksg nkekrlh y dgjýe, dl`l ueg dgespirl ke alvgr `k
sê jisjg, `kh kenrle`kdijiketg, `kh jkmgrljiketg, `kh
keriqukdijiketg y oikekstlr `k su pkrsgel y aljihil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 301/512
G O _ L T T K H K D P L T
Ksk kngêsjg elturlh , ie`kstrudtiohk, jgrlh , ks hl olsk
k iestrujketg elturlh `kh prgnrksg fujleg y kh gorkrg
`k tg`gs hgs l`khletgs sgdilhks, l prukol `k jlhgs Ng
oikregs y `k tg`g néekrg `k rksistkedils lrtia idilhks.
Hl jgrlh hg dgeslnrl, puks t ikek hl dgjueiôe `k hl
jisjl rkh in iôe drist ilel, quk prksdriok lh fgjork ljlr
sk l sê jisjg, l hl plr `k su prômijg. Eg sk puk`k, ak
h izjketk, slt isaldkr su prgpig kngêsjg , s ieg pg r hlsltisalddiôe `kh kngêsjg `k hgs gtrgs. Ks kstk kngêsjg
fgerl`g, eg kh pltrigtisjg, quk hls jìs vkdks eg ks sieg
kh kngêsjg sie fgerl`kz, kh quk fl kenrle`kdi`g l hgs
pukohgs nrle`ks y kh quk kstì h hljl`g l slhvlr hgs `ks
t iegs `kh pukohg lrnketieg, dgjg `k tg`l Tu`ljéridl,
dgetrl tg`gs hgs vidigs `k sus iestitudigeks ltrlsl`ls y
losur`ls, y hgs vidigs `k sus Ngoikregs jìs quk `k sus
ngokreletks. Ks kh quk fl prg`udi`g hl nrle`kzl `k hlLjéridl `kh Egrtk, pgohl`l `k ksl rlzl slmgel quk sk
`ist ienuk pgr ksk dui`l`g pru`ketk y ar êg `k su pkr
sgelh jkmgrljiketg, eg sôhg sie pkrmuidig, sieg dge hl
lyu`l `kh jkmgrljiketg lmkeg. Hgs quk ke hl ie`us
tril trlolmle pgr su prgpig lprgvkdfljiketg, fldke jìs
pgr kh oike `k hl pltril quk hgs pltrigtls `k prgaksiôe,,
quk ke kh Ngoikreg sôhg fldke su prgpig oike pkrsgelh,
ke `ktrijketg `k hl pltril, l vkdks sg prktkxtg `k skrvir hl . Rgr ksg kh pltrigtisjg kxlhtl`g ks sgspkdfgsg,,
dgjg hl dlri`l` akrviketk.
Pg`gs hgs Ngoikregs `'kh jue`g aukrge `k ksl êe`g
hk y dge`idiôe ke tg`gs t ikjpgs ke quk kh pukohg `kmô
`k ietkrvkeir ke hl nkstiôe `k su vi`l sgdilh y dghkdti
vl ke prgtkddiôe `k su `krkdfg privl`g. Kh quk plsl
pgr kh jkmgr `k hgs Ngoikregs, y hg ks tlh vkz‐kh Ng
oikreg ienhés‐, aué, sknýe L`lj Tjitf, kh jìs `isi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 302/512
422 L H O K _ @ I
pl`gr y `kstrudtgr `k hl agrtuel pýoh idl quk kh jue`gfl dgegdi`g3 pkrg kh pukohg ienhés, kenrle`kdi`g pgr
hl kekrnêl `k su prgpil hlogr ietkh inketk y sgstkei`l,
rkplrô sus kstrlngs, y hk ijpusg hgs dljoigs `k dge
`udtl quk hk fle `l`g lh a ie hl ienkrkedil suprkjl y
sgokrlel quk kmkrdk ke hl dge`udtl pghêt idl `k ksk plês
h iork, ridg y akh iz dgjg eienueg.
Kh prgnrksg `k Ienhltkrrl eg ks hl gorl `k sus Ng
oikregs, s ieg `k hl jleg hlogrigsl `k su pukohg jisjg3
ks `kdir, `k hgs ie`ivi`ugs `k quk kh pukohg kstì agr
jl`g, lh dgjýe `k hgs dulhks pkrtkekdk kh fgegr `k hls
nrle`ks ieidilt ivls `kh Ngoikreg jisjg.
Kh pukohg `k Oukegs Lirks t ikek uel vketlml kspk
dilh ke kstl hudfl `k kjuhldiôe dge su Ngoikreg, y ks,
quk pgr su dgjphkxiôe rkpuhsivl `k tg`g kenrle`kdi
jiketg pgpuhlr, quk `kok l su grinke dghgeilh , su Ngoikreg trlol y fgstih izl l tg`gs hgs ietkrksks jìs kske
dilhks `k su prgnrksg, `k ue jg`g iedgesdiketk, iestie
t ivg , dk`ike`g sghljketk l su vgdldiôe rl`idlhjketk
aisdlh y nuokreljketlh letks `k tg`g, y `kspués `k ksg,
sghljketk pltrigtl g pgpuhlr lhnuels vkdks.
K sg pgek hls sijpltêls y kh alv gr dgg pkrl tivg `k
tg`g kh jue`g div i h izl`g, `k plrtk `kh pukohg `k Oukegs
L i r k s , ke gpgsidiôe l su Ngoikreg dghgeilh , `k ue grinke jìs vikmg quk kh grinke rkvghudigelrig, jgetl`g
y lrjl`g ke rkpýohidl h iork, sie dljoilr su lrjlzôe
`k dghgeil losghut istl `k Ksplül. [e Ngoikreg rkpu
ohidleg, quk puk`k tg`g hg quk pg`êl dule`g krl rklhis
tl, pgr hls aukrz ls y ôrnl egs kdgeô jidgs y a ieledikrgs
dge quk kstì g sk jletikek agrjl`g, eg `kml hunlr
l quk skl h iork y ridg kh pukohg ijpgtketk `k su jle`g
gjeipgtketk pgr hl gjeipgtkedil `k sus jk`igs `k ngoikreg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 303/512
QII
H L DG ETP I P [DI Ô E L_N KEP I EL
Y H L @ K H G T K T P L @ G T [ E I @ G T
"^fle wih h rkpuoh idles ldcegwhk`nk tflt tfk ke` ga
lh h ngg` ngvkrejket is tfk sljk, tfgunf tfk jkles jly
ie`küeitkhy vlry7 Pfk ke` is flppielss, h iokrty, gr`kr
le` prgnrkss3 tfk jkles `kpke` ga tfk fistgry le`
dflrldtkr ga tfk dgeetriks tg ok ngvkrek`" ( i) .
Tlrjiketg eg ks `k hl gpieiôe `kh Pijks ke jltkril`k Ngoikreg h iork. ·Hgs aieks `k hl Dgestitudiôe lrnke
tiel sge i`éetidgs l hgs `k hl Dgestitudiôe `k hgs Kstl
`gs [ei`gs7 Hukng hgs letkdk`ketks fistôridgs `k Jl-
sldfussktts, `k Jlie, `k Dgekdtidut `koke skr hls rk
nhls `k Ngoikreg `k Tle Mule, `k Dôr`gol, `k Tletl
A k , `k Oukegs L irks .
Ke ksk rlzgeljiketg kstì aue`l`g tg`g kh s istkjl
`k su Dgjketlrig `k hl Dgest itudiôe lrnketiel `k <6;43y ksl ks, ke plrtk, hl dlusl `kh prgaue`g `ksgr`ke y
`kslrrknhg quk rkiele ke kh Ngoikreg lrnketieg, quk éh
fl grnleizl`g pgr ksk jétg`g.
(<) @kh Pijks `kh 1 `ik Gdtu ork `k <6>1.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 304/512
42? L H O K _ @ I
El`l jìs alhsg quk su lskrtg, pgr kh dulh prktke`k
quk hl Dgestitudiôe lrnketiel ks dgpil `k hl Dgestitu
diôe `k hgs Kstl`gs [ei`gs. Dgjg hl hky lrnketiel eg
ks gorl suyl, euedl ketke`iô su sketi`g, y fk lquê hl
prukol.
Pg`l hl grinielh i`l`, tg`g hg quk agrjl kh dlrìdtkr
`istietivg `k hl Dgestitudiôe lrnketiel, rksi`k ke skis
u gdfg `k sus lrtêduhgs, quk sge hl kxprksiôe `k hgsletkdk`ketks fistôridgs `kh plês y `k hls ekdksi`l`ks `k
su vi`l jg`krel.
Rgr ksgs lrt êduhgs ks rklhjketk uel Dgest itudiôe lr
nketiel y eg `k gtrg plês. Khhgs rkspge`ke l hls ekdksi
`l`ks pkduh ilrks `kh prgnrksg `k hl _kpýoh idl Lrnke
tiel, `k tlh jg`g quk tg`l Dgestitudiôe ke quk kh hgs
alhtke, skrì uel hky iekaidlz y euhl, luequk skl dgpil
`k hl jìs pkrakdtl `kh jue`g, dgesi`krl`l ke lostrldtg.Kh prijkrg `k ksgs skis lrtêduhgs ks kh quk `l pgr
dlpitlh l hl eldiôe Lrn ketie l hl d iu`l` `k Ou keg s
L i r k s , skplrl`l `k su prgviedil. Ksk sghg lrt êduhg dges
t i tuyk kh Ngoikreg eldigelh , pgrquk hk `l su pg`kr jìs
kskedilh‐kh `k skr kxdhusivg, hgdlh y `irkdtg Ngoikreg
`k hl d iu`l` `k su rksi`kedil‐. Y dgjg kh Rg`kr lr
nketieg, quk dgesistk ke kh Pksgrg, rksi`k ke hl diu`l`
`k Oukegs Lirks, duyg pukrtg dgetikek hl L`ulel `k tg`gs hgs lrnketiegs‐pgekr hl dlpitlh ke gtrl plrtk quk
ke Oukegs Lirks ks `kmlr lh Ngoikreg eldigelh sie su
pg`kr jìs kskedilh , y ks `kmlr kstk pg`kr ke jlegs `kh
Ngoikreg iejk`iltg y hgdlh `k Oukegs Lirks, quk ks
su Ngoikreg prgviedilh . Kstk ks kh fkdfg, quk tg`ls hls
plhlorls y `kdhlrldigeks ksdritls `kh jue`g eg pg`rêle
lhtkrlr.
·Fle vistg lhnýe lrt êduhg skjkmletk ke hl Dgest itu-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 305/512
G O _ L T T K H K D P L T 424
diôe `k hgs Kstl`gs [ei`gs hgs quk prktke`ke quk ks
dgpil `k ksl hky hl ldtulh Dgestitudiôe lrnketiel7
L s ê , hl dlpitlh `k hl eldiôe ke Oukegs Lirks ks hl
sghudiôe grinielh y prgpil `k ksk plês, quk rksukhvk hls
`gs nrle`ks dukst igeks quk hg fle `ivi`i`g pgr sk
sketl lügs y prg`udi`g sus déhkorks nukrrls ketrk uei
tlrigs y ak`krlhks, g pgrtkügs y prgviedilegs.
[el `k ljols dukstigeks ks pghêt idl, hl gtrl ks kdgeôjidl, y su sghudiôe pgr hl dlpitlh ke Oukegs Lirks
rksukhvk kh prgohkjl `k hl `istrioudiôe g `ivisiôe kqui
tlt ivl `kh Pksgrg lrnketieg ketrk tg`ls hls prgviedils
quk agrjle ksk plês.
Ti tlh sghudiôe eg ks dgpil`l `k hgs Kstl`gs [ei`gs,
·ks uel egvk`l` plrl`gmlh ievketl`l pgr lhnýe tkôri
dg 7 El`l `k ksg. Khhl ks tgjl`l `k hl fistgril `kh puk
ohg lrnketieg. Ks ue fkdfg, quk kxist iô `urletk hgs ýht ijgs trkietl lügs `kh v irrkieltg `k Oukegs Lirks, `ks
`k <>>1 flstl <6?2, ks `kdir, flstl `ikz lügs `kspués `k
kjpkzl`l hl _kpýoh idl. Ks uel trl`idiôe `k ljogs sis
tkjls `k Ngoikreg lrnketieg. Hl Dgest itudiôe `k <6;4
hg rkstlohkdiô y dgeslnrô `k e u kv g 3 pkrg hgs rkdges
trud tgrk s `k hl eldiôe hg quitlrg e `k hl Dg estitudiôe
`k <6;4, pgrquk eg kstlol ke hl Dgestitudiôe ljkridl
el, `ge`k eg kstlol pgrquk mljìs kstuvg ke su fistg
ril. [eiée`gsk ke ue dukrpg `k eldiôe quk eg kxistiô
ke hl épgdl dghgeilh , hgs Kstl`gs [ei`gs tuvikrge quk
drklr uel dlpitlh quk tljpgdg kxist iô. Hls prgviedils
lrnketiels, dgeairjle`g hl eldiôe quk floêle agrjl`g
olmg kh Ngoikreg ksplügh dghgeilh , eg ekdksitlrge drklr
su dlpitlh , puks yl hl tkeêle `ks`k judfgs lügs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 306/512
4 ² 0 L H O K _ @ I
G trg `k hgs lrtêdu hgs grinie lhks `k hl Dg estitudiôe
lrnketiel y dgekxg dge kh rkhltivg lh quk kstlohkdk hl
dlpitlh ke Oukegs Lirks, ks kh quk dgeslnrl hl h iork el
vknldiôe `k hgs lahuketks `kh _êg `k hl Rhltl plrl tg
`ls hls ole`krls `kh jue`g (lrt . ?1). Ksk lrtêduhg lork
tg`gs hgs pukrtgs lrnketiegs, tg`gs hgs a huvilhks flstl
fgy, plrl kh dgjkrdig `irkdtg, quk letks jgegpgh izlol
kh pukrt g `k Oukegs L irks . J uh t ip h idle`g h ls L `ulels ,dgetriouyk l `ivi`ir y `istriouir ksl rketl ketrk tg`gs
hgs lrnketiegs, eg ke pkrmuidig `k Oukegs Lirks, sieg ke
oike `k tg`l hl eldiôe. Lorir hgs rêgs, ýeidls vêls `k
dgjueidldiôe `kh plês, aué h hkvlr kh dgjkrdig y hl ie
jinrldiôe l hls prgviedils ietkrigrks `kh plês . Jletk
ekr hl dhlusurl `k hgs rêgs y `k sus pukrtgs, krl jle
tkekr kh sistkjl dghgeilh kdgeôjidg, `kh quk krl dge
skdukedil hl sujisiôe pghêt idl `k hl eldiôe l uel sghlhgdlhi`l`, quk sknuêl lrjl`l `k ue privihknig dghgeilh .
·Fle vistg ke hl Dgest itudiôe `k hgs Kstl`gs [ei
`gs lrtêduhg lhnueg skjkmletk, hgs quk prktke`ke quk
`k kh hl ks dgpil a ikh hl D gestitudiôe lrnke tiel vinke tk 7
Rlrl quk ksk priedipig akdue`g eg quk`lsk ksdritg
jkrljketk, ei auksk rkvgdl`g pgr gtrl Dgest itudiôe,hl `k <6;4 dui`ô `k kstlohkdkr pgr gtrg lrtêduhg kspk
dilh y eukvg `k hl Dgestitudiôe, kstk priedipig `k quk
eg fly kmkjphg ke hl Dgestitudiôe `k hgs Kstl`gs
[ e i ` g s =
"Kh Ngoikreg lrnketieg kstì goh inl`g l dgesinelr ke
Pr ltl` gs dge hls eldigeks kxtrl emkrl s hgs priedipigs
quk kstlohkdk kstl Dgestitudiôe." (Lrt. 4>.)
Dgeskduketk dge ksk lrtêduhg hl h iokrtl` `k elvknl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 307/512
GO_LT TKHKDPLT 42;
diôe ahuvilh ks gomktg `k Prlt l`gs pkrpkt ugs `k hl _k
pýoh idl dge tg`ls hls eldigeks jlrêt ijls `kh jue`g,
`ks`k kh <2 `k Muh ig `k <6;4.
·@ ôe`k kst ì ke hl Dgest itudiôe `k hgs K s t l ` g s [ e i
` g s kh lrt êduhg `k quk skl ij itldiôe g dgpil `kh quk ke
kstk puetg agrjl hl egv k`l` jìs grinielh `k hl D g e s
t i tudiôe lrnketiel7
Gt rl nrle`k egv k`l` sk kstlohkdk pgr hl Dgest itu
diôe lrnketiel ke kh `krkdfg pýohidg `k Tu`ljéridl ,
pgr hl s inuiketk nlrletêl `k prgnrksg, `k rknkekrldiôe
y `k t rlesagrjldiôe `k hl sgdik`l` quk `kmô kh rénijke
dghgeilh ksplügh.
"Kh Ngoikreg ak`krlh‐`idk kh lrt. ?;‐agjketlrì hliejinrldiôe kurgpkl, y eg pg`rì rkstrienir , h ijitlr g
n r l v l r dge ijpukstg lhnueg hl ketrl`l ke kh tkrritgrig
lrnketieg `k hgs k x t r l e mk r g s quk trlinle pgr gomktg hl
o r l r hl t ikrrl , j kmgrlr hls ie`u strils k ietrg`udir y kesk
ülr hls dikedils y hls l r t k s . "
T i ks v k r ` l ` quk ke Tu`ljéridl ngokrelr ks pgohlr,
tg`g kh prgohkjl lrnketieg kstì dgetkei`g ke ksk lr
t êduhg akdue`g, sie prkdk`ketk ke kh @ krkdfg ljkridleg.
G o h i n l e ` g lh Ngoikreg l agjketlr hl iejinrldiôe
kurgpkl, y eg hl lsiìtidl, ei hl l a r idlel, hl Dgest itudiôe
lrnketiel rkdgegdk quk hl ýeidl pgohldiôe dlplz `k
k`udlr lh plês ke hl prìdt idl `k hl divih izldiôe ks hl ie
j i n r l d i ô e k u r g p k l 3 hl ýeidl divih izldiôe quk dgevikek
lh plês ks hl d iv i h izldiôe kurgpkl.
· Dgetikek hl Dgest itudiôe `k hgs K s t l ` g s [ e i ` g s uelG O _ L T T K H K D P L T . ‐ P g j g Q . ?2
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 308/512
421 L H O K _ @ I
plhlorl `k quk skl rkpktidiôe ksk prkdkptg eukvg y ak
due`g7 Kh h l prgfiok l h Dgenrksg rkst r ien ir h l 3 pkrg eg
hk fldk ue `kokr `k agjke tlr hl iejinrl diôe kurgpkl.
Hl Dgest itudiôe lrnketiel prgfiok, ks vkr`l`, lh
D g e n r k s g rkstrienir hl ketrl`l `k hgs kxtrlemkrgs quk
trlinle pgr gomktg hlorlr hl tikrrl, jkmgrlr hls ie`us
trils k ietrg`udir y keskülr hls dikedils y hls lrtks3
pkrg hk `kml ketkrl hl alduhtl` `k rkstrienir hk l hgs kxtrlemkrgs gdigsgs, vlnloue`gs, inegrletks, quk sôhg ke
trle ke kh tkrritgrig `kh plês plrl kjpgorkdkrhg, ltrl
slrhg y kjorutkdkrhg.
Ti hl Dgest itudiôe `k hgs Kstl`gs [ei`gs dgetuvikrk
plhlorls tle kxphêditls dgjg éstls, kh Dgenrksg florêl.
pg`i`g rkstrienir hl ketrl`l `k eknrgs y `k dfiegs ke.
kh tkrritgrig `k hl [eiôe.
Ke hl Dgest itudiôe `k hgs Kstl`gs [ei`gs eg sge hgs.
kxtrlemkrgs gomk tg kspkd ilh `k uel `ispgs idiôe dgjg 5l.
quk dgesl nrl hl D gestitudiôe lrnke tiel, pgr kh lrt . ?2,.
quk `idk hg s inuiketk= "Hgs kxtrlemkrgs ngzl e ke kh
tkrritgrig `k hl eldiôe `k tg`gs hgs `krkdfgs `kh diu`l
`leg, ktd ." Eg kstìe goh inl`gs l l`jit ir hl d iu`l`leêl,quk puk`ke gotkekr, si quikrke, dge hl rksi`kedil `k
`gs lügs, ke duyg dlsg puk`ke eg skrvir ke hl jihidil
pgr `ikz lügs, si hg quikrke.
Oike sloi`g ks quk ke hgs Kstl`gs [ei`gs `isarutle
hgs kxtrlemkrgs `k ksgs `krkdfgs, s ie quk hl Dgest itu
diôe hg `kdhlrk3 pkrg ks ue fkdfg quk hl Dgest itudiôe
lrnketiel eg fl dgpil`g, ke ksk puetg, kh tkxtg `k hl
Dgest itudiôe ljkridlel, y quk pgr hl Dgest itudiôe lr-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 309/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 ² >
nketiel eg pg`rêl kxistir ke dlsg lhnueg sgdik`l` `kh
néekrg `k hl quk dge kh egjork `k hgs cegw egtcien sk
vig kmkjphg ke Egrtkljéridl, ke <6;;, plrl kxdhuir l
hgs kxtrlemkrgs `kh plês .
Pg`g diu`l`leg ks sgh`l`g plrl hl `kakesl `kh plês ,
sknýe hl Dgest itudiôe lrnketiel, kxdkptg kh d iu`l`leg
pgr elturlh izldiôe, ks `kdir kxtrlemkrg, ke duletg ks
kxketg `k tg`g skrvidig jihitlr pgr `ikz lügs.Tkrêl ieýtih ousdlr kh jg`khg `k ksgs lrtêduhgs `k hl
hky lrnketiel ke kh tkxtg `k hl Dgest itudiôe `k hgs Ks
t l`gs [ei`gs .
Fk lquê gtrl `k ksls `ispgsidigeks pkduhilrks `k hl
Dge stitudiôe lrnk etiel quk. puk` k olstlr l hl slhvl diôe`kh plês, pgr su elturlhkzl y trlsdke`kedil, quk eg fl
si`g tgjl`l `k hl Dgest itudiôe ljkridlel. Kh lrt êdu
hg 1> ltriouyk lh Dgenrksg hl alduhtl` `k prgvkkr hg
dge`udketk l hl prgspkri`l`, l`khletg y duh tur l `kh
plês. ·Rgr qué jk`igs7 Kh hl jisjl hgs skülhl ke kstgs
térjiegs= prgjgvike`g hl iestruddiôe nkekrlh , hl ie
`ustril, hl iejinrldiôe (gtrl vkz) , hls v êls `k dgjuei
dldiôe, hl dghgeizldiôe, hl ietrg`uddiôe `k eukvls ie`ustrils y hl ijpgrtldiôe `k dlpitlhks kxtrlemkrgs.
Tie `u`l quk l ksg t ike`k tg`l hl hknishldiôe `k hgs
Kstl` gs [e i`gs , luequk hl Dge st itudiôe eg hg ` in l3
pkrg ksg eg- quitl quk hl D gestitudiôe lrnke tiel, p rks
drioiée`ghg kxph êd itljketk, eg ks uel kspêl `k hl Dges
t i tudiôe `k hgs Kstl`gs [ei`gs.
Pg`gs hgs lrt êduhgs `k hl Dgest itudiôe lrnketiel pg
`rêle pkrkdkr ke kh eluarlnig `k sus h iokrtl`ks pgh ê t i-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 310/512
4 g 6 L H O K _ @ I
dls . Ti tlh dlhlji`l` gdurriksk, olstlrêl quk quk`lrle
ke pik hgs pgdgs lrtêduhgs quk `kmljgs ditl`gs, plrl
quk kh plês slhvlsk su divih izldiôe ketkrl y viksk nlrle
ti`gs sus `kstiegs vkei`krgs.
·Ke qué sk aue`l, ketgedks, hl prktkesiôe `k hgsquk sk kjpküle ke eknlr tg`l grinielh i`l` l hl Dges
titudiôe lrnketiel, ks `kdir, tg`l skesltkz y ouke mui
dig, pgrquk kh jéritg ketkrg `k uel Dgestitudiôe eg
kstì ke skr dgpil `k ue okhhg i`klh pkrakdtg, sieg rks
pge`kr l hls ekdksi`l`ks `kh plês quk `kok ngokrelr
sk pgr kh hl, luequk skl hl jìs iedgjphktl y `kakdtugsl7
·Hgs prkìjouhgs ke quk kstìe kxprksl`gs hgs a ieks
`k ljols Dgest itudigeks, sge hgs jisjgs7 Hukng sgei`éetidgs hgs `gs Ngoikregs quk kh hls kstlohkdke, dge
dhuyk kh kjpirisjg `k hgs quk ietkrprktle y dgjketle
ke dgeskdukedil kh tkxtg lrnketieg, pgr hgs dgjketl
rigs y pgr hl fistgril `k hgs Kstl`gs [ei`gs.
_kpu`ile`g ksk sga isjl pkh inrgsg, `i m ijgs fldk ju
dfgs lügs ke ue h iorg, hg quk kh Pijks `k kstgs `êls dge
tikek sgork hl jisjl dukstiôe, y quk vl ditl`g yl lh
priedipig, ktd.
Kh Dgenrksg quk sledigeô hl Dgest itudiôe `k <T;4
eg sk ngokreô, plrl dgedkoirhl, pgr hl i`kl `k ieditlr l
hgs Kstl`gs [ei`gs, `k duyg egjork eg fizg jkediôe
siquikrl lh `lrhl. Pg`l su jirl aué rkvghvkr hgs prg
ohkjls `k grnleizldiôe ietkrigr quk floêle `ivi`i`g
jk`ig sinhg l hgs lrnketiegs, pgr sghudigeks prkvistls
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 311/512
G O _ L T T K H K D P L T 429
ke hgs Prltl`gs g pldtgs prkkxistketks, ke v irtu` `k
hgs dulhks krl `l`l. Kh hl jisjl hg `kdhlrl ke su prk
ald ig . Ke ksgs pldtgs, eukvgs y v ikmgs, eg fly uel pl
hlorl quk sk rkaikrl l hl Dgestitudiôe `k hgs Kstl`gs
[ei`gs .
"Kh Dgenrksg quk`l prgaue`ljket k dgev kedi`g `k
quk hl Dgest itudiôe sledigel`l, dge hls hkyks grnìei
dls quk hl dgjphktle, kedikrrl ke sê hl Tghudiôe prgpil`k eukstrgs jì s `iaêdihks prgohkj ls sgdilhks."
Hl hky grnìeidl, dgjp hkjketlril `k hl Dgestitudiôe,
krl hl quk `ksinelol l Oukegs Lirks dgjg dlpitlh `k
h l Dgeak`krld iôe .
Ksl hky, ke quk kstì tg`l hl Dgest itudiôe lrnketiel,
eg krl ei pg`êl skr uel dgpil `k hl Dgestitudiôe g `k
hky lhnuel `k hgs Kstl`gs [ei`gs.
Ldkptle`g hl Dgest itudiôe dge kxdhusiôe `k ksl hkyquk hl dgjphktl, hgs rkagrjistls `k <612 `kmlrge hl
gorl ieldlol`l k iedgjphktl3 tgjlrge pgr Ngoikreg hl
jitl` `k ue Ngoikreg3 ue arlnjketg `k k`ia id ig, pgr
kh k`iaidig ke tkr g3 ke uel plhlorl , ue `isplrltk, ue
losur`g `k grnleizldiôe, quk el`l rksghviô3 quk `kmô
loikrtgs y pke`iketks tg`gs hgs prgohkjls quk sk trl
tlol `k rksghvkr, y quk kh Dgenrksg `k <6;4 rksghviô ke
hl Dgestitudiôe quk sledigeô.
Ksgs prgohkjls sge el`l jkegs quk hgs `kh dré`itg
pýo[dg, hl `ku`l eldigelh, hl l`ulel, ke quk dgesistk
tg`g kh Pksgrg eldigelh , kh Oledg, hl jgek`l ueitlril
g ueiagrjk, y pgr a ie, kh nrle prgohkjl `k nkgnrla êl
pghêt idl ietkrigr quk tikek pgr gomktg `kmlr lh plês su
dlpitlh fistôridl y fldkr `kh Ngoikreg `irkdtg, kxdhu
sivg y hgdlh hl plrtk jìs kskedilh `k hgs pg`krks el
digelhks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 312/512
4 i g L H O K _ @ I
Dge hl sghl slediôe `k ksl hky y su ldkptldiôe pgrtg`l hl eldiôe, kh Kstl`g lrnketieg "florêl si`g kh pri
jkrg `k Tu`ljéridl, s ie kxdhuir l Dfihk y lh Orlsi h .
Kh drijke `k su rkdflzg kstýpi`g y loykdtg, `kml ke
el`l tg`gs hgs drêjkeks `k hl `idtl`url `k _gsls, dge
trl kh prgnrksg `k hl _kpýoh idl Lrnketiel.
Lh jkegs olstô ksk rkdflzg plrl rkpgekr y `kmlr ke
pik hl i`kl dlpitlh `k _gsls, quk aué tkekr l Oukegs
Lirks skplrl`l `k hl eldiôe, y l hl eldiôe `kstitui`l `k
dlpitlh , y lh Ngoikreg eldigelh olmg hl tutkhl y `kpke
`kedil `kh Ngoikreg hgdlh iejk`iltg y kxdhusivg `k hl
diu`l` `k Oukegs Lirks, rksi`kedil dgjýe `k ljogs,
dule`g eg kstìe ljogs ldujuhl`gs ke kh Ngoikreg prg
viedilh `k Oukegs Lirks, dgjg ke t ikjpg `k _gsls. @k
kstgs `gs jg`gs `k kxistir, kh jkegs loswr`g krl kh quk
_gsls s inuiô.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 313/512
Kstl`g `k hl dukstiôe lrnketiel,pgr `ketrg y aukrl, ks `kdir ietkrigr y kxtkrigr,
l prgpôsitg `k hl jukrtk `k N utiérrkz.
@ gs aukrge hgs gomktgs dge quk kh plês lrnketieg
dgest ituyô su eukvg rénijke `k Jlyg, ke <6<2 y < 6; 4=
ueg ietkrigr, hl dgestitudiôe `k ue Ngoikreg eldigelh
plrl t g`l h l _kpýoh idl L ynket iel3 gt rg kxt kreg, h l ie
`kpke`kedil `k ksk Ngoikreg y `kh plês , rkspkdtg `k Ks
plül y `k tg`g gtrg pg`kr kxtrlemkrg g eg kxtrlemkrg,
quk eg auksk kh Ngoikreg suprkjg drkl`g plrl hl el
diôe.
Ksgs `gs gomktgs kstìe dgesinel`gs= kh prijkrg, ke
hl Dgestitudiôe `k i .² `k Jlyg `k <6;4 y ke tg`ls sus
h kyks grnìeidls 3 k h sknue`g, ke k h Prlt l`g ke quk Ks
plül rkdgegdk hl ie`kpke`kedil lrnketiel, y ke hgs Prl
tl`gs dge hls `kjìs eldigeks quk fldke, pgr ksk fk
dfg jisjg, ksk rkdgegdijiketg.
Dljoilr ksgs `gs fkdfgs, ke sketi`g gpukstg l su
aie, aué kh gomktg `k hl rklddiôe quk pgr hl rkagrjl `khl Dgest itudiôe `k Jlyg y `kh Prltl`g `k 9 `k Muh ig,
rkstlurô kh kstl`g `k dgsls, letkrigr l <6;?, ke quk hl
eldiôe lrnketiel kstlol olmg hl tutkhl `k su prgvie-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 314/512
4 I ? L H O K _ @ I
dil `k Oukegs Lirks, ke gtrg t ikjpg su dlpitlh , jìs
tlr`k su jktrôpgh i , dgjg hg krl Ksplül.
Rlrl `lr l hl tutkhl `k Oukegs Lirks sgork hl eldiôe
lrnketiel kh lpgyg kxtrlemkrg quk rkdioêl `k hgs Ogr-
ogeks `k Ksplül, dl`udl`g ke <6<2, sk hk `ig kh lpgyg
kxtrlemkrg `k hgs Ogrogeks `kh Orlsi h , plriketks `k hgs
gtrgs, ke hl agrjl `k uel lh ilezl ietkreldigelh pkrjl
eketk.Kstl lh ilezl krl ue sgaisjl quk duorêl kh `gohk vl
slh hlmk `k hgs Ogrogeks `kh Orlsi h sgork Oukegs Lirks,
y `k Oukegs Lirks sgork hls prgviedils lrnketiels.
Tu rksuhtl`g ks quk, pgr kh hl , Oukegs Lirks quk`l
olmg hl tutkhl `kh Ijpkrig `kh Orlsih , l dge`idiôe `k quk
hl eldiôe lrnketiel, g`il`l pgr hgs Ogrggeks, l quikeks
kdfô ke Jlyg `k <6<2 y ke Muh ig `k <6<1, quk`k olmg
hl tutkhl `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks.Kh fkdfg ks quk h l _kpýoh idl L rnket iel , egjielh -
jketk ie`kpke`iketk y h iork, kstì ngokrel`l pgr ksgs
`gs tutgrks= kh Ijpkrig y Oukegs Lirks, lh il`gs g h inl
`gs l ksk aie.
Hgs Rrksi`ketks lrnketiegs sge khkni`gs lh plhl`lr
`kh Orlsi h , pgr kh ôrnleg `k Oukegs Lirks, quk hg fldk
ke kh dgjýe ietkrés `kh tutgr y suotutgr.
Ksl pgh ê t idl `k rkstlurldiôe `k hgs Ogrogeks ke khRhltl, sk fl agrjl`g pgdg l pgdg, pgr hls `iskesigeks
`k hgs jisjgs lrnketiegs, lyu`l`gs, elturlhjketk, pgr
hgs Ogrogeks, ietkrksl`gs ke dljoilr su jlesiôe `k hl
zgel tôrri`l pgr hl `kh _êg `k hl Rhltl.
Kh pg`kr y hgs phleks lekxigeistls `k kstgs Rrêedi
pks sk fle agrtia idl`g y kxtke`i`g pgr kh prgnrksg `k
hls jisjls `iskesigeks lrnketiels, y pgr hl ueiôe drk
diketk `k hgs Ogrogeks `k Arledil (`k hl rljl jkegr),
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 315/512
G O _ L T T K H K D P L T
dge hgs Ogrogeks `k grinke pgrtunués y elpgh itleg, quk
gduple kh Prgeg `kh Orlsi h .
Tk puk`k fgy `kdir quk hl olsk `k hl `gjieldiôe ogr
oôeidl ke kh Rhltl, kstì ke Arledil jìs quk ke kh Orl
sih jisjg.
@k lfê v ikek quk hl pgh ê t idl `kh Orlsi h , fl `kml`g `k
skr ljkridlel ke sus rkhldigeks dge hls _kpýoh idls `k
su vkdie`l`, y sk fl vukh tg arledksl g kurgpkl pgr susiespirldigeks, prgpôsitgs, gomktgs y jk`igs.
Kh Orlsi h jisjg fl `kml`g `k pkrtkekdkrsk `kh tg`g
l sê prgpig, y @. Rk`rg II , kh pl`rk egjielh `k hl
aljihil rkieletk ke kh Orlsih , ks iestrujketg, l su vkz,
y kstì ke hl tutkhl `kh grhkleisjg arledés. Tloi`g ks
quk fly trks Rrêedipks arledksks `k hl aljih il `k Gr-
hkles, kjplrketl`gs dge hl aljih il rkieletk `kh Orlsi h ,
ueg `k hgs dulhks ks el`l jkegs, quk kh Rrêedipk ijpkr il h g aut urg Kjpkrl`gr `kh Orls i h .
Ks ue lsuetg h hljl`g l tkekr ue `êl, tlh vkz dkrdleg,
uel nrle`k kspkdtloi h i`l` pgr su rkhldiôe dge kh kqui
h iorig pghêt idg `k hgs `gs jue`gs, dgjg sudk`iô dge hl
dukst iôe `k Jémidg.
Kh `êl quk ue kvketg rui`gsg lorl hgs gmgs `kh jue
`g pghêt idg, sgork kh lhdledk trlsdke`ketlh `k ksl duks
tiôe arledgorlsihkrglrnketiel quk fgy sk `ksk evu khvksi hkedigsljketk, hgs plrt i`gs arledksks y Ngoikregs
kurgpkgs, quk tuvikrge rlzôe `k druzlr hls kxpk`idig
eks elpghkôeidls ke Jémidg, tke`rìe inulh jg tivg plrl
ijpk`ir hls kjprksls ogroôeidls y grhkleistl `k inulh
tke`kedil pkrturoltriz ke hls _kpýoh idls `kh Rhltl.
Hl nukrrl y hl lh ilezl dgetrl kh Rlrlnuly, ke <61;,
fizg `lr plsgs `k ninletk l hgs phleks `kh Orlsih ke
ksls rknigeks, puks kh rksuhtl`g `k kh hl aué kh tutkhlmk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 316/512
L H O K _ @ I
ke quk quk`lrge, tletg kh vkedi`g dgjg hgs lh il`gs vke
dk`grks, rkspkdtg `kh Ijpkrig `kh Orlsi h . Olstl `kdir
quk ue Rrêedipk `k hl rljl jkegr `k hgs Ogrogeks `k
A r l e d i l ‐ k h D g e ` k ` ' K u ‐ a u é k h q u k t k r j i e ô , d g j g
nkekrlh ês ijg `k hgs Kmérditgs lh il`gs, hl dljplül dge
trl kh Rlrlnuly, g jkmgr `idfg, dgetrl hgs rkpuoh idlegs
`kh Rhltl, ke fgegr y prgvkdfg `k hgs Ogrogeks `kh
Orls i h .Rgr agrtuel, kh ijpkrilh pltrôe eg slh iô ei quk`ô
jkmgr plrl`g ke ksl lvketurl.
Iol kh Orlsi h l tkekr ue eukvg prktkxtg `k prgsknuir
ksls prgkzls jihitlrks, ke kh dgeah idtg ke quk Dfihk `k
oiô skr kjphkl`g dgjg lh il`g eukvg dgetrl sus v ikmgs
lh il`gs `k hl vkdie`l`, plrl lujketlr su prk`gjieig
ketrk éstgs.
Rkrg sus jisjgs vikmgs lh il`gs, ekdksitle`g gtrl vkz`k hl prgtkddiôe ijpkrilh plrl ijpgekr, dge su lyu`l,
l hls prgviedils lrnketiels, kh Ngoikreg quk `kok rk
egvlrsk prôxijljketk, sk fle pukstg let id ipl`ljke
tk ke jlegs `kh Orlsi h , kvitìe`ghk kh trlolmg `k lhdle
zlr ksk prk`gjieig pgr hl kspl`l `k Dfihk, l quike fle
ie`udi`g l sgjktkr su dukstiôe `k h êjitks dge kh Rhltl,
lh lroitrlmk `k gtrg Rrêedipk `k hl aljih il `k Grhkles,
quk ks kh quk rkiel ke Oéhnidl. Eg ks prkdisg skr l`ivieg plrl slokr dôjg skrì kh hlu`g.
Hl skülh `k quk kstl jleigorl kstlol dgedkrtl`l aué
hl agrjldiôe `kh J ieistkrig `k dgedihildiôe, ietknrl`g
pgr hgs let inugs lh il`gs `kh Orlsi h `k <6103 y hl dlsul
hi`l` `k quk`lr dlsi l hl vkz aukrl `k dgjoltk trks pkr
sgelmks `k hl pgh ê t idl lrnketiel `kslakdtgs lh Orlsi h .
[ e tk`kuj y nrl e` ks akstkmg s gaidilhks dkhkor lrge ,
olmg kh egjork `k rkdgedihildiôe, hl rkdgestruddiôe `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 317/512
G O _ L T T K H K D P L T 4<;
hl lh ilezl `k <614 (sie Prltl`g) dge hgs Ogrogeks `kh
Orlsi h , plrl ijpgekr ue Ngoikreg `k su khkddiôe y `k
su ietkrés dgjýe l hls prgviedils lrnketiels, quk kj
pkzlole l `lr skülhks `k vi`l prgpil, iedgjpltiohks dge
hl lutgri`l` tutkhlr `k Oukegs Lirks.
Rlrl `isijuhlr kstl ketrknl ie`irkdtl `k hl _kpý
oh idl L rnket iel l h gs Ogrogeks‐ ·qué pg`êle sus lut g
rks ijlnielr `k jìs akh iz quk ue dketkelrig pkrsgelhke fgegr `kh quk vkediô l hgs Ogrogeks ke Dfldloudg y
Jlipý 7‐ L sê , Tle J lrt êe , quk euedl v ig rkdgr`l`g e i
slhu`l`g kh `êl `k su eldijiketg, lh a ie `k dl`l lüg
`k su vi`l, dgjg tg`gs hgs <; `k Lngstg `k El pghkô e I ,
hg v ig rkdgr`l`g lh dlog `k ue sin hg, dgjg Elpghkôe I
jisjg eg fl s i`g rkdgr`l`g.
Hg quk lnrlvl kh pkh inrg `k hls kjprksls ogroôei
dls ke kh Rhltl, rkspkdtg `k hls kjprksls elpghkôeidls `k gtrg t ikjpg ke Jémidg, ks quk hgs Ogrogeks `k
Arledil gorle pgr jleg `k hgs Ogrogeks ljkridlegs
`kh Orlsi h , y hgs Ogrogeks `kh Orlsi h , pgr jleg `k lh il
`gs lrnketiegs quk, hkmgs `k kstlr prgsdriptgs `k su
plês, dgjg kst lole L h jget k y Nut iérrkz Kst rl`l, ks
tìe ke kh skeg `kh Ngoikreg jisjg lrnketieg, kspkdik
`k dlut ivg `k Oukegs Lirks, dgjg kh Rlpl hg ks `kh
Q l t i d l e g .
·\ué jk`igs `k `kakesl y `k ksdlpl`l hk quk`le
l hl eldiôe lrnketiel7 ·Hgs t ikek ke rklh i`l`7 Dgjg
ke <6<2 y <6;?, hgs t ikek ke rk lhi `l `= ueg s ietkregs,
gtrgs kxtkregs.
Dgetrl hgs lh il`gs g vlslh hgs `k hgs Ogrogeks ke Ouk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 318/512
4*1 L I . O K _ @ I
egs Lirks, kh jisjg rkdursg quk kh hgs kjphklrge ke
<6;? plrl `ksdgegdkr y sldu`ir hl lutgri`l` `kh Ng
oikreg eldigelh lrnketieg `kh Rlrleì3 `ksdgegdkr pgr
ruiegsg `k hl eldiôe kh prksketk gr`ke `k dgsls, skpl
rlrsk* jgj ketìekljketk y pldêa idljketk `k Ou keg s
L i r k s , flstl hl rkdgestruddiôe pldêaidl `k tg`l hl el
diôe, dge uel dlpitlh prgpil y dgjphkjketlril `kh Rg
`kr eldigelh , dgjg quikrk hl Dgest itudiôe vinketk, qukkstì `ksdgegdi`l y vighl`l ke kstk puetg.
Tkplrl`l prgvisgril y pldê a idljketk hl eldiôe, sldlr
su Ngoikreg `k hl rksi`kedil quk fgy fldk ke uel diu
`l` quk eg ks dlpitlh `k hl eldiôe, y trlkrhg l rksi`ir
ke uel dlpitlh `k su skeg. Ýeidl lrjl `k dgjoltk= kh
vgtg airjk y hknlh, pkrg pldêaidg.
Dgetrl hgs Ogrogeks uei`gs `k Arledil y `kh Orl
sih, quk rkprksketle kh s istkjl jgeìrquidg ke Ljéridl, kh luxi h ig s ijpìtidg `k hl _kpýoh idl, ievgdl`g ke
ljogs jue`gs y `k hl h iork Jgelrquêl ienhksl, lh il`l
vikml `k hl _kpýoh idl ueivkrslh , rkdhljl`g ke egjork
`k hgs ietkrés kdgeôjidgs `k ljogs jue`gs, dgjprg
jkti`gs pgr kh v ikmg rénijke dghgeilh rkstlurl`g pgr
hgs Ogrogeks.
Hl Jgelrquêl, dge hls dge`idigeks dge quk hl ous
dle hgs Ogrogeks ke kh Rhltl, eg rkprksketl sghljketkue dljoig rl`idlh `k hl agrjl rkpuohidlel `k ng
oikreg pgr hl agrjl jgeìrquidl, sieg tljoiée hl su
phletldiôe `k pukohgs `k rlzl ksplüghl pgr gtrgs `k
rlzl pgrtunuksl, `k rlzls ohledls pgr rlzl `k dghgr, y
juy priediplhjketk, uel rkvghudiôe nkgnrìa idl, aueks
tl lh dgjkrdig y l hl elvknldiôe, quk tikeke fgy pgr
nlrletêl `k sus h iokrtl`ks k ietkrksks hl nkgnrla êl pg
h ê t idl, quk hls _kpýoh idls ljkelzl`ls fle rkdioi`g `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 319/512
G O _ L T T K H K D P L T
Prltl`gs ietkreldigelhks dge hls prijkrls pgtkedils dg
jkrdilhks `kh jue`g, sgork olsks dlhduhl`ls plrl sl
t isaldkr sus ekdksi`l`ks `k pgohljiketg, `k keriqukdi
jiketg y `k prgnrksg. _kprksketle hl rkstlurldiôe ie
`irkdtl y duoikrtl `kh v ikmg rénijke dghgeilh kdgeôji
dg , quk kstkrih izlol hgs plêsks jls ridgs `kh eukvg
jue`g.Ketrle`g ke ksk dljieg `k slhu` ke quk hgs kdfl
uel dglh id iôe `k ltrlsg, hls prgviedils lrnketiels eg
`lrêle kh kmkjphg `k ue kxpk`iketk eukvg y `ksdgeg
di`g, puks yl kxist ikrge lügs ke ksk kstl`g `k skplrl
diôe pldêaidl, quk hks pkrjitiô rklhizlr dljoigs quk
aukrge prgvkdfgsgs jìs tlr`k plrl hl jisjl Oukegs
Lirks .
·Dge qué rkdursgs7 ·Dge qué aukrzl7 Dge h gs quktuvikrge ke <6;4, juhtiphidl`gs fgy `êl ke tg`gs hgs
rljgs, tletg ke hls prgviedils dgjg ke Oukegs Lirks.
·Dge qué `krkdfg7 Dge kh `kh h iork vgtg, prgdhljl`g
pgr kh eukvg rénijke.
Ksl skplrldiôe tkjpgrlh flrêl dkslr hl kjuhldiôe
`k `ispke`ig quk plrkdk `ivi`ir l hgs `gs Ngoikregs
rivlhks dgkxistketks ke Ou keg s L irk s ke kstl agrj l
losur`l= kh Ngoikreg suprkjg y eldigelh , olmg hl tu
tkhl v irtulh `kh Ngoikreg hgdlh g `k prgviedil, prks
tle`g l su pupihg sgokrleg plrl quk ngoikrek, hgs
jisjgs jk`igs quk pkrtkekdke ke prgpik`l` l su jl
mkstl` hl eldiôe, ke pupihlmk.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 320/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 321/512
IV
Dgestitudiôe egjielh y Dgestitudiôe rkli.
Ruk`k `kdirsk quk tg`g kh jlh prksketk `k hl _kpý
oh idl Lrnketiel eldk `k quk su Dgest itudiôe egjielh
kstì sie dujphirsk ke hl plrtk ke quk ksl iekmkdudiôe
g iegoskrvledil sineiaidl kstlr kh plês sie Ngoikreg, g
hg quk ks inulh, quk kh Ngoikreg quk tikek hg ks jkrl
jketk `k egjork, `ks`k quk hk alhtl kh pg`kr jìs dl
rldtkrêstidg y kskedil `k tg`g Ngoikreg quk eg ks ue
jkrg egjork, l slokr = kh pg`kr g muris`iddiôe iejk`iltg, `irkdtg y kxdhusivg `k ngokrel r hl diu`l` dlpitlh
`k Oukeg s Lirks, ke quk rksi`k.
· R g r q ué eg sk dujp hk hl Dg estitudiôe ke ksk pue tg 7
Rgrquk kh plês eg ketike`k ei sk `l duketl `k hg quk
ksk puetg sineiaidl ke hl kxistkedil `kh Ngoikreg el
digelh.
Kh plês kstì ke ksl inegrledil pgrquk hl Dgest itu
diôe eg ks dgegdi`l ei dgjprke`i`l.Qkiet idultrg lügs `ks`k su slediôe fl v iv i`g `k ksk
jg`g, ks `kdir , dgjg jkrg plpkh ksdritg, s ie dgjke
tlrig ei huz `k eienýe néekrg.
Tledigel`l dgetrl hl vghuetl` y dge hl rksistkedil `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 322/512
4?2 L H O K _ @ I
ue plrt i`g fl s i`g jiel`l pgr ksk plrt i`g y `ksdgeg
di`l `urletk tg`l su kxistkedil.
Prks jk`igs `k `kstruddiôe sk fle kjphkl`g plrl
k h h g = kh dgjketlrig `k nukrrl, hl rkvghudiôe g hl nukrrl
divi h , `k quk kh dgjketlrig aué prgnrljl, hl rkagrjl
quk `kh dgjketlrig `k nukrrl dgevirt iô ke hky `ka iei
tivl `k hl eldiôe.
G jìs oike `idfg, hl rkagrjl quk `k hl hky quk krl`kaieitivl fizg uel Dgestitudiôe ie`kaiei`l k iekrtk,
dgjg ks hl Dgestitudiôe ldtulh `k <612.
Rlrl rk`udir hl l hktrl jukrtl, hl rkagrjl `k nukrrl
fizg `gs dgsls= leuhô lh Ngoikreg quk `koêl kmkdutlr
hl , quitìe`ghk tg`g pg`kr g muris`iddiôe `irkdtl, hgdlh y
kxdhusivl ke hl d iu`l` `k su rksi`kedil, quk aué O uk
egs Lirks. Krl hg olstletk plrl dgevkrt ir hl rksi`kedil
ke dlut ivkrig y lh Ngoikreg eldigelh ke pris igekrg `kO u k e g s L i r k s .
K h sknue` g jk`ig `k leuhlr hl Dgest itudiôe aué
privlrhl `k sus dgjketlrigs y hudks elturlhks, quk krle
hgs h iorgs quk hl floêle iespirl`g, y `lrhk ke su hu
nlr pgr dgjketlrig kh `k hl Dgest itudiôe ak`krlh `k hgs
Kst l`gs [ei`gs , dge jgt iv g `k quk h l Dgest i t ud iôe lr
nketiel dgpilol su t ê tuhg, su egjork y su prkìjouhg.
@lrhk ue dgjketlrig, quk eg krl kh suyg, krl gsdurkdkrhl, tkrnivkrslrhl y khu`irhl. Ks hg quk sk fizg.
Plh murispru`kedil tkeêl pgr gomktg y rksuhtl`g, eg
kh dujphir hl Dgestitudiôe, sieg kh ijpk`ir quk sk duj
phl, y jletkekr lh plês sie Ngoikreg kakdtivg olmg hl
lplrikedil `k ue Ngoikreg jg`khg, g dgpil`g `kh nrle
jg`kh g `k h gs Kst l`gs [ei`gs .
Kh jlkstrg `k ksl ksdukhl lrnketiel `k murispru`ke
dil dgest itudigelh ievgdô kh kmkjphg `k hgs Kstl`gs [ei-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 323/512
G O _ L T T K H K D P L T 4?<
Pgjle`g l h nrle jg`kh g `k h gs Kst l`gs [ei`gs h l
lplrikedil kxtkrigr `k su Ngoikreg, sk dui`ô `k kvi
tlr su murispru`kedil g jg`g `k pgekr ke prìdt idl su
Dgest itudiôe lenhgslmgel `k ksk Ngoikreg jg`khg.
Tk ijitlrge hgs tkxtgs ljkridlegs, pkrg eg sk ijitôhl v i`l, hl rklh i`l` `k hl v i`l pgh ê t idl `k hgs Kstl`gs
[ei`gs. ·L vkr s i eg, ke hgs Kstl`gs [ei`gs, kh jg`khg
`k quk skl ijitldiôe kh Rrksi`ketk Tlrjiketg7
_kj k`le`g l h gs Kst l`g s [e i`gs su Dgest i tud iôe
ksdritl, sk fl ijitl`g l hl _kpýoh idl `kh Kdul`gr, sus
Rrksi`ketks y hl pgh ê t idl `k sus Rrksi`ketks arlu`uhke
tgs y `kspôtidgs.
@ênlhg si eg kh quk hkl kstl pìniel `k hl fistgrilG O _ L T T K H K D P L T . ‐ Pgjg Q . ? <
`gs, dge kh gomktg rklh y kakdtivg `k kvitlr y khu`ir kekh fkdfg ksk jisjg kmkjphg. Ti eg aué ksl su ietkediôe,
ksl aué hl dgeskdukedil prìdtidl.
Lsi aué, quk ditle`g hgs tkxtgs `k sus hkyks y hls
`gdtriels `k sus hknistls, sk dui`ô `k lhkmlrsk `k hgs
usgs y dgstujorks pghêt idls `k sus Ngoikregs y ngokr
eletks.
Ijitlrhls dge vkr`l` florêl si`g ltlrsk hls jlegs
plrl prgdk`kr dgjg hg fle fkdfg, lpg`krìe`gsk `kh Ng
oikreg pgr kh arlu`k y hl vighkedil y dgevirtiée`ghg ke
su prgpik`l` pkrpktul, kjpgorkdike`g lh plês pgr nuk
rrls quimgtksdls, ke`ku`ìe`ghg plrl nlstgs `k `isipl
diôe, flstl tkekr quk losgrokr tg`l su rketl eldigelh
ke kh plng `k hgs ietkrksks `k hg quk l`ku`l.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 324/512
4?? L H O K _ @ I
`k hl jìs gsdurl y ltrlsl`l `k hls _kpýoh idls fispleg
ljkridlels `kh Rldêaidg.
"[e `k kks h ikut kelet s `k Ogh êv lr (`idk L h kxle`rk
Fgh iesci , ke su h iorg h'Kqultkur) étlit Ahg rks , qui lvlit
`éphgyé `k hl orlvgurk kt uek dkrtliek dlpldité jih i-
tlirk `les hl nukrrk `k h ' ie`épke`lekk. II réussit ì `k
v keir prks i`ket k `k h 'Kqult kur . L ylet pr is ue ngøt kx
trkjk ì h 'kxkrdidk `u pguvgir i h k hu`l plr ue ienéeikuxsuotkraunk, hl dhlusk `k hl dgestitutige qui a ixk l qul-
trk les hl `urék `k hl prksi`ketk kt ek rke` rééhiniohk
sge `épg sitlirk qu 'lprés qu ltrk les ` 'ietkrvlhhk. F s'ke5-
tke`it pour dkhl lvkd Qidketk _gdl Aukrtk, qu' i h sk
`geel pgur suddkskur, ì dge`it ige quk dkhui u huê rke-
`rlit hk reérek skrvidk. Rgur reikux ljkekr dkttk rééhkd-
t ige pkrig`iquk hk nguvkreikjket jih i tlirk `k Nulyl
quih `kvlit tgumgurs lpplrtkeir lu jlnistrlt 'ke vldle-dk, kt hui lssurlit , lu jgjket vkeu, h 'lppui `k hlrjék.
Dkttk s ienuh iérk dgevketige s 'kxédutl ì hl hkt trk. Ge
vit pke`let egjork `'leeéks Ahgrks kt _gdl Aukrtk
édflenkr hks `kux phldks hks phus ijpgrtletks `k hl
répuoh iquk, dgrrgjprk hk suaarlnk pgpuhlirk h 'ue lu
prgai i t `k h 'lutrk kt sk trlesjkttrk jutukh hkjket uek
lutgrité `kspgtiquk. Ti `u jgies hk pkesék `u oike
puohid lvgit édhliré hks téekorks `k ihkur hgenuk l`iji-eistrl t ige II e 'ke aøt r ike. Kng istks, argi`s kh dlhdu -
hltkurs, i h s sgenérket skuhkjket ì s ' ieaég`kr hks al-
jih hks r idfks `u plys, qu' i h s pkrpétuliket `les hks
fluts 'kjphgis dgjjk kux jéjks sk pkrpétuliket lu
tijhge `ks laalirks. Dkdi hkur vlhut uek dh iketkh hk pku
egjorkusk jlis puissletk `get hk `évgukjket aýt
`'lutlet jikux lssuré qu'kh hk s 'floitul ì rknlr`kr sks
ietéréts dgjjk sgh i`lirks `k hl agrtueek `k Ahgrks kt
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 325/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 ? 4
`k sge suost i t ut _gdl Aukrt k ."‐ H ' K q u l t k u r , dflp. I I ,
p . 4 > . ‐ R l r ê s . ‐ L j y g t , 6 r u é ` k h l R l i x .
K s k ienéeikux suotkraunk, fl tkei`g su ienkeigsg
y akh iz ijitl`gr ke kh _êg `k hl Rhltl, ke ue pghêt idglrnketieg, quk fizg su k`udldiôe `k tlh ke kh Rldêai
dg , `ge`k tgjô sie `u`l ksk prkdk`ketk, `k quk fl prk
tke`i`g `lrsk kh jéritg `k ievketgr, dule`g hk olstl
ol kh `k dgpistl rklhjketk l`jirlohk. Tghljketk kh kx
pkrijketg kstì rkdiketk l hl jitl` `k su kmkdudiôe.
Hl dgpil, s ie kjolrng, t ikek kstg `k grinielh = quk
kh dgpistl prktke`k flokr dgpil`g hl Dgest itudiôe `k
hgs Kstl`gs [ei`gs ke hl Dgest itudiôe quk t ikek hl _kpýoh idl L rnket iel3 `le`g, s ie kjolrng, l ksl Dgest i
tudiôe `k grinke slmôe, pgr murispru`kedil, hl jlek
rl `k lph idlr hl Dgest itudiôe `kh Kdul`gr, quk el`l t ik
ek quk vkr dge hl `k hgs Kstl`gs [ei`gs.
@k hg quk rksuhtl prgol`g quk kh Ngoikreg ldtulh
`k hl _kpýoh idl Lrnketiel, hkmgs `k skr ijitldiôe `k
hgs Kstl`gs [ei`gs, ks dgpil tkxtulh `kh Ngoikreg `k
hl jìs `kspôtidl y ltrlsl`l `k hls _kpýoh idls su`ljkridlels `kh Rldêa idg, s ike`g su ltrlsg kh `k hl pkgr ks
pkdik, puks dgesistk ke kh arlu`k y hl kstlal `kh Ng
oikreg.
Ti pgr su tkxtg eg ks uel dgpil skjkmletk, hg ks pgr
hl murispru`kedil g lph idldiôe vivlz quk fl rkdioi`g
`kh prksi`ketk Tlrjiketg, kh prgjgtgr `k su rkagrjl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 326/512
4 J L H O K _ @ I
Rgr kh tkxtg, hl Dgest itudiôe lrnketiel ks dgpil dl
si tkxtulh `k hl Dgest itudiôe `kh Kdul`gr, ke ue puetg'
`k ijpgrtledil `kdisivl plrl kh sistkjl rkpuohidleg
`k ngoikreg, y ks kh rkhltivg l hl rkkhkddiôe `kh Rrksi
`ketk dge ietkrjk`ig `k ue pkrêg`g.
Fkjgs vistg quk pgr uel ietkrprktldiôe dlpdigsl
`k ksk lrtêduhg, g pgr su lphidldiôe ieaikh , hl murispru`kedil `kh nkekrlh Ahgrks aue`ô kh Ngoikreg vitlh id il
`k h l _kpýoh idl `kh Kdul`gr .
Ksl ks hl murispru`kedil l quk sk prkstl hl Dgest i
tudiôe lrnketiel, y quk fl kedgetrl`g ke Tlrjiketl
kh ijitl`gr `k Ahgrks.
Ks kh sistkjl `kh dlu`ihhlmk g `k hgs ngokreletks quk
sk pkrpktýle ke kh Rg`kr, jltle`g `k ksk jg`g kh s is
tkjl rkpuoh idleg, duyl kskedil rksi`k ke hl ljgvih i`l` pkriô`idl y dgetieul `k hgs `kpgsitlrigs `kh Ng
oikreg.
_gsls sk pkrpktuô `k ksk jg`g, pgr vkietk lügs, dg
jg Ahgrks, y l su kmkjphg hg fidikrge hgs dlu`ih hgs3
`k hls prgviedils ietkrigrks, sus dgeak`krl`gs g dôj
phidks.
Dgjoielr dge ksk s istkjl, ke hl jisjl Dgest itudiôe,
kh `k ietkrvkeir ke hls prgviedils plrl prgtknkr kh s istkjl rkpuoh idleg `k ngoikreg, ks hl ourhl jìs d êeidl
`k hl rkpýohidl, puks eg ks sieg kxtke`kr lh ietkrigr hl
`gjieldiôe ak`krlh `k ue jg`g pkrpktug, dgjg kstì
ke kh dketrg.
Krl kh s istkjl `k _gsls, quk, ievgdle`g hl ak`krl
diôe, kmkrdêl kh pg`kr jìs ueitlrig quk kxist iô mljìs
ke hls prgviedils lrnketiels.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 327/512
V
_kkhkddigeks prksi`kedilhks.
Yg ksdrioê kh lrtêduhg `k hl Dgestitudiôe lrnketielquk `idk= "L rt . >> . K h prks i`ket k y v idkprks i`ket k `u
rle ke sus kjphkgs kh térjieg `k skis lügs3 y eg puk
`ke skr rkkhkni`gs s ieg dge ietkrvlhg `k ue pkrêg`g."
Hg ksdrioê `k kstk jg`g ke kh prgykdtg lekxg l hls
Olsks= " K h prksi`ketk `url ke su kjphkg kh térjieg
`k skis lügs, y eg puk`k skr rkkhkdtg sieg dge ietkrjk
`ig `k ue pkr êg`g."
Kh Dgenrksg dgest ituyketk `k Tletl Ak l`gptô kstklrt êduhg, rkspktl`g pgr hl rkagrjl `k <612, dge sôhg
hl lnrknldiôe `k ue vidkprksi`ketk.
·Duìh aué ji jket k l h prgpgekr h g7 Kv i t lr h gs ie
dgevkeiketks `k hls rkkhkddigeks plrl hl plz y plrl
hl h iokrtl` `kh plês.
L`jit ir hl rkkhkddiôe (`idk uel egtl ke quk dgjke
té ksk lrtêduhg) ks kxtke`kr l `gdk lügs kh térjieg `k
hl prksi`kedil. Kh prksi`ketk t ikek s ikjprk jk`igs `kfldkrsk rkkhknir , y rlrl vkz `kml `k fldkrhg. Pg`l rk
khkddiôe ks lnitl`l, pgrquk sk hudfl dge prkvkedigeks
eldi`ls `kh prijkr pkrêg`g3 y kh jlh `k hl lnitldiôe
eg dgjpkesl kh ietkrés `kh kspêritu `k hônidl ke hl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 328/512
4?1 L H O K _ @ I
l`jieistrldiôe, quk jìs oike `kpke`k `kh jieistk
r i g . " (Grnleizldiôe, tgj g I, pì n. <61.)
Rkrg kh jlygr iedgevkeiketk `k hl rkkhkddiôe, ks
gtrg. Ks quk kh hl `kselturlh izl lh Ngoikreg rkpuoh i
dleg, ietrg`udk `k ue jg`g tìditg y tlh vkz lhng `kh
Ngoikreg jgeìrquidg, ks `kdir, `k hl pkrpktui`l` `kh
Rg`kr ke hls jlegs `kh jisjg ngokreletk. L`jit ir
hl rkkhkddiôe ie`kaiei`l ks dljoilr hl agrjl `k ngoikreg, ks uel rkvghudiôe sie rui`g, fkdfl pgr hl jis
jl hky aue`ljketlh .
Jk tgdô l jê prkplrlr ksl rkvghudiôe g nkrjke `k
rkvghudiôe, sie slokrhg, l`jitike`g hl rkkhkddiôe dge
ietkrvlhg `k ue pkrêg`g. Ksk ietkrvlhg eg kxdhuêl hl
rkkhkddiôe, l`jiti`l dgjg priedipig, pgr hls plhlorls
jisjls `k hl dgestitudiôe. Eg puk`k skr rkkhkdtg sieg
dge ietkrvlhg `k ue pkrêg`g‐quikrk `kdir quk puk` kskr rkkhkni`g kh prksi`ketk ie`kaiei`ljketk dge ietkr
vlhgs lhtkreltivgs `k skis lügs.
Hl rkkhkddiôe, l`jiti`l ke ksl agrjl, fl si`g hl
dlusl `k hls `iskesigeks y trlstgregs, quk fle trlê`g
nukrrls, rkvghudigeks, nlstgs, kjprést itgs, `ku`ls, dr i
sis y kjpgorkdijiketg.
Ti ke vistl `kh dgjketlrig, quk hgs fkdfgs egs fle
`l`g `k ksk lrt êduhg, tuviksk yg quk ksdrioir hg `k eukv g g rkagrjlrh g , h g rk`ldt lr êl ke kst l agrjl= "Kh
prksi`ketk y vidkprksi`ketk `urlrìe ke sus kjphkgs kh
térjieg `k skis lügs, y eg puk`ke skr rkkhkni`gs ke
eienýe dlsg ei ke eienuel agrjl. Ei kh kx prksi`ketk
puk`k skr khkni`g vidkprksi`ketk, ei kh kx vidkprksi
`ketk puk`k skr khkni`g prksi`ketk. Pg `l rkkhkddiôe
prksi`kedilh , ke uel agrjl jìs g jkegs keduoikrtlU
ks ue ltlquk dg etrl kh priedipig rkpu ohidleg , du yl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 329/512
G O _ L T T K H K D P L T 4?>
kskedil dgesistk ke hl ljgvih i`l` pkriô`idl y dgeti
eul `kh pkrsgelh `kh Ngoikreg."
Pg`gs hgs trlstgregs `k <6>0, tg`gs hgs trlstgregs
prksketks y prôxijljketk vkei`krgs sk florêle kvi
tl`g dge sôhg quitlr lh quk fl si`g prksi`ketk hl ks
pkrlezl y kh `krkdfg `k vghvkr l skrhg, `kspués `k
ue ietkrvlhg `k skis lügs. [sle`g `k su ieahumg `u
rletk su pkrêg`g, dui`lrì `k `lrsk ue sudksgr lprgpil`g, eg l hl ijpgrtledil `kh prijkr pukstg `k hl el
diôe, sieg l hl jirl `k kjphklrhk dgjg iestrujketg
plrl suoir `k eukvg, `kspués `k éh , l hl prksi`kedil.
Ksl ks hl murispru`kedil quk keslyô sie éxitg kh prk
si`ketk Jitrk dule`g, lh a ie `k su prksi`kedil, lpgyô
hl dle`i`lturl `kh @r. Kh izlh`k3 y quk kh prksi`ke
tk Tlrjiketg fl kstlohkdi`g dge kh éxitg jìs dgjphktg
plrl éh y plrl kh `ksgr`ke.Hgs kx prksi`ketks fle vkei`g l skr kh jlh priedi
plh `k hl _kpýoh idl Lrnketiel.
·\ué aué hl rkvghudiôe `k <6>07 Hl nukrrl ketrk
`gs kx prksi`ketks, `k hgs dulhks qukrêl kh ueg skr
rkkhkni`g prksi`ketk, floike`g plsl`g kh ietkrjk`ig
`k ue pkrêg`g `ks`k quk `kmô `k skrhg3 y kh gtrg, quk
yl sk dgesi`krlol kx prksi`ketk, pgr kstlr plsl`g kh pk
rêg`g `k su prksi`kedil, `lrsk ue sudksgr quk hk lsknurlsk kh rknrksg l hl prksi`kedil plrl `kspués `k pl
sl`g kh ietkrvlhg `k ue pkrêg`g. Kh ueg ousdô su khkd
diôe pgr hls lrjls3 kh gtrg, pgr hl v ighkedil fkdfl
l hl Dgestitudiôe.
Hgs `gs kx prksi`ketks quk ke <6>0 sk pkhklrge pgr
su ljoidiôe lh ngdk pkrpktug `kh prijkr pukstg `k hl
rkpýohidl, sk fle rkdgedih il`g ke vêspkrls `k akekdkr
hl ldtulh prksi`kedil, dge hl jirl `k `ivi`irsk hl prk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 330/512
4?6 L H O K _ @ I
si`kedil prôxijl l vkeir , olmg kh pltrgeltg `kh prk
si`ketk prôxijg l skr kx prksi`ketk.
Pkekjgs, sknýe kstg, quk hgs aldtgrks `kh prgohkjl
khkdtgrlh quk sk lprgxijl sge trks, y quk ksgs trks
sge hgs trks kx prksi`ketks quk fle ngokrel`g hgs `ikz
y gdfg lügs `k hl Dgestitudiôe, quk fizg rkkhkniohk lh
prksi`ketk dge ietkrvlhg `k ue pkrêg`g.
Kh prgohkjl, pgr hg tletg, ks fgy `k jìs `iaêdih sghudiôe quk ke <6>0. Prks dle`i`ltgs eg pg`êle dgedi
h ilr sus lspirldigeks l hl rkkhkddiôe `kh jisjg pukstg,
sieg dge ietkrvlhg `k `gs pkrêg`gs, plrl kh jkegs al
vgrkdi`g, quk ke kstk dlsg aukrl kh kx prksi`ketk Ji
trk, ì quike el`l `kok kh auturg kx prksi`ketk, quk
aué dle`i`ltg gaidilh `k su prk`kdksgr.
Kstk nustg quk `kml kh kmkrdid ig `kh Rg`kr, ke hgs
quk fle ngzl`g uel vkz `k éi pgr kspldig `k skislügs , y kh `kskg `k dgetieulr ke su pgsksiôe ie`kaiei
`ljketk, sge hgs sketijiketgs jìs elturlhks `k hl
dge`idiôe fujlel, olmg tg`ls hls agrjls `k ngoikr
eg. Hl elturlhkzl `kh fgjork eg `kml `k skr hl jis
jl pgrquk kh Ngoikreg `k ue plês , ke vkz `k skr jg
eìrquidg, skl rkpuoh idleg. Hgs sket ijiketgs y prgpke
sigeks, hgs iestietgs y lspirldigeks sge hgs jisjgs, ke
uel agrjl quk ke hl gtrl3 y hg prijkrg quk `kskl khquk fl ngzl`g `kh Rg`kr lhnuegs lügs, skl dgjg rky
g kjpkrl`gr, g prksi`ketk, g ngokrel`gr, ks sknuir
siée`ghg ie`kaiei`ljketk3 g vghvkr l skrhg, si hl pg
sksiôe fl si`g ietkrrujpi`l.
Eg fly quk pk`ir kh rkjk`ig l ue dljoig `k hl
elturlhkzl fujlel, sieg l ue dljoig `k hl iestitu
diôe quk `l aldih i`l`ks lh `kslrrghhg `k ksls lspirldigeks elturlhks lh Rg`kr.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 331/512
G O _ L T T K H K D P L T 4?9
Ks prkdisg loghir `kh tg`g kh priedipig `k hl rkkhkd
diôe. \uk kh quk fl s i`g prksi`ketk eg puk`l vghvkr
l skrhg ke su vi`l. Dgetieulrì kh lousg `kh ieahumg gai
d ilh ke gtrl agrjl, pkrg skrì jkegr y jkegs dlplz
`k `lülr l hl plz pýohidl.
[el sghl khkddiôe y euedl `gs3 g plrl tg`l hl v i
`l, y ketgedks hl jgelrquêl, arledl y h iorkjketk ldkp
tl`l, dgjg ke kh Orlsi h 3 g pgr ue pkrêg`g pkrketgrig
`k skis lügs, y eg jìs ke hl kxistkedil `k ue fgj
ork, y ketgedks hl rkpýohidl, ketkrl y nkeuiel.
[el rkpýoh idl dge judfgs kx prksi`ketks, t ikek hgs
jisjgs iedgevkeiketks quk uel juht itu` `k `iels
têls lspirle`g dgedurrketkjketk lh trgeg `k uel jg
elrquêl. Hl sgdik`l` ketkrl v ikek l quk`lr `ivi`i`l
ke tletgs plrt i`gs dgjg dle`i`ltgs. Pg`gs hgs quk
fle ngzl`g `k hgs okekaidigs `kh Rg`kr lhrk`k`gr `k
dl`l kx prksi`ketk, sge gtrgs tletgs kx ke nrl`g jkegr,
y kh suküg `grl`g ke quk vivke ks kh `k vghvkr l hgs
ngdks plsl`gs `kh Rg`kr g `kh kjphkg quk hks pkr
jit êl v iv ir y ngzlr lh alvgr `kh tksgrg pýoh idg3 y kh
jg`g `k gotkekrhg ks lyu`lr l suoir l hl prksi`kedil
l su let inug mkak.Ksk jlh sk fl fkdfg jìs nrlvk y kxtkesg, `ks`k quk
dl`l prksi`ketk fl `l`g ke sknuir kh kmkjphg `kh prk
si`ketk Mldcsge, dljoile`g tg`gs hgs kjphkl`gs suo
lhtkregs `k su `kpke`kedil pgr gtrgs `k su khkddiôe
prgpil y `irkdtl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 332/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 333/512
VI
Drisis kdgeôjidl y pgh êt idl.
K h Mlpôe dgetkjpgrìekg (`k quk sk gdu pl hl _kvud`ks @kux Jge`ks, `kh <; `k Tkp tikjor k y <.² `k Gd
tuork `k <6>1), dgjg hl Purquêl, dgjg kh Kniptg, ke
rknkekrldiôe g rkagrjl, prksketl durigsls y l`jirl
ohks lelhgnêls dge hl Ljéridl letks ksplüghl, rkagr
jl`l pgr hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke`kedil dgetrl
Ksplül, h hljl`l pgr Dleeien hl Purquêl `k Gddi
`ketk.
Dlsi l ue jisjg tikjpg, tg`gs ksgs plêsks, qukrike`g sldu`ir su plsl`g rktrônrl`g plrl ieidilrsk ke
hl d iv i h izldiôe `k hl Kurgpl gddi`ketlh , fle prksketl`g
pgr rksuhtl`g `k sus ksaukrzgs ke kstk sketi`g, ue ks
tl`g `k prgspkri`l` quk pgr ue jgjketg hks fl `l`g
kh skjohletk kxtkrigr `k plêsks vkr`l`krljketk d iv i
h izl`gs l hl kurgpkl3 pkrg hl rklh i`l` `kh elturlh
ltrlsl`g eg fl tlr`l`g ke rklddigelr, y hls jìs tk
rriohks drisis kdgeôjidls fle kstlh hl`g dlsi l ue tikjpg ke tg`gs kh hgs, skjorle`g `k vêdtijls hgs jkrdl
`gs jge ktlrigs `k Ku rgp l, j ìs' quk hgs suygs p rg
pigs.
Hl `ku`l pýohidl `kh Mlpôe (<6>1) suok l <0?.?6>.;62
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 334/512
4 4 ? L H O K _ @ I
yke. Tike`g kh yke `k vlhgr `k `gs pksgs aukrtks g
<2 arledgs, kh tgtlh `k hl `ku`l ke jgek`l arledk
sl lsdike`k l arledgs <.0??.69;.622.
Kh hl sk `ksdgjpgek lsê =
@ku`l kxtrlemkrl, pgr kjprést itgs hkvletl`gs ke
Hge`rks lh > y 9 pgr <22, yke <0.062.9<?, ô ?9 ji
h hgeks `k aukrtks lprgxijltivljketk.
@ku`l ietkrigr= yke 44.220.606, ô 12 jihhgeks aukrtks jìs g jkegs.
@ku`l ahgtletk, rkprksketl`l pgr kh plpkh jgek`l,
quk ks hl sghl j gek` l dg rriketk `kh plês ke yke=
90.624.6<9.
Hl pgohldiôe `kh Mlpôe ks `k ?2 jih hgeks `k floi
tletks.
Kh tksgrg `kh Mlpôe tikek ue `éaidit leulh `k arle
dgs <2 jihhgeks.Rlrl kquih iorlr sus nlstgs pýoh idgs eg t ikeke jìs
quk ue rkdursg= k h kjpréstitg kxtrlemkrg (puks kh plês
dlrkdk `k `iekrg flstl plrl plnlr sus dgetrioudigeks) .
·D ge qué f ipgt kdl7 Y l eg h k quk`l sieg hl quk rk
pgsl ke ksk khkjketg ju htêphidk, ijpkrdkp tiohk, ie
dikrtg, quk dgesistk ke kh `kslrrghhg `kh pgrvkeir, sk
nýe hl kxprksiôe `k Jr. Nkgrnk Ogusqu kt.
@k hl agrtuel `k tg`g plês quk sk `ksdgjpgek kekstgs trks khkjketgs= kh sukhg, k h fgjork y hl riqukzl
ldujuhl`l, g kh dlpitlh3 kh sukhg ks nrle`k y ridg g
iedlplz `k skrhg, ke hl lnriduh turl kspkdilhjketk.
·\ué ks k h mlpgeés dgjg t rlolml`gr7 I et k h inket k ,
ienkeigsg, sulvk3 pkrg eg trlolml`gr ei lfgrrlt ivg. Ks
jìs ie`ghketk quk kh ksplügh. Plh ks kh pukohg h hljl`g
l fldkr vlhkr kdgeôjidljketk kh sukhg mlpgeés.
L alhtl `k ue dlpitlh ke elturl, ·tikek kh plês ue
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 335/512
G O _ L T T K H K D P L T 444
dlpitlh ke eujkrlrig quk hg puk`k rkkjphlzlr 7 Hl p h l
tl alhtl `k hl dirduhldiôe, y tlh vkz `kh plês. Tus Ng
oikregs hgdlhks kjitikrge sikjprk plpkh, y kh lrrgz ke
sldgs aué hl jgek`l g iestrujketg `k hgs dljoigs.
[el olhlezl, s ikjprk dgetrlril ke su dgjkrdig kx
tkrigr, fl olrri`g dge duletg jktlh prkdigsg dgetkeêl
kh Mlpôe.
Hl ijpgrtldiôe kxdk`k ke judfgs jih hgeks l hl kxpgrtldiôe.
·Dôjg, ketgedks, eg t ikek kh grg uel nrle prijl
sgork kh plpkh7 Rgr hl dgstujork y dgeailezl `k si
nhgs quk kh pukohg t ikek ke kh plpkh ijpkrilh, g `kh
K stl `g 3 kstl`g `k dgsls let ikdgeôjidg iesgstkeiohk,
quk ldlolrì ke uel drisis fgrriohk.
Tk fl ousdl`g y drkê`g kedgetrlr ue rkjk`ig l ks
tk jlh `k hl drkldiôe `k Oledgs lh kstihg `k hgs Oledgs ljkridlegs, dgjg si hl prg`uddiôe mlpgeksl pu
`ikrl dgjplrlrsk dge hl iejkesl y dgetieul prg`ud
diôe ljkridlel, y hls a ielezls `k ue pukohg lvketu
rkrg y h iork dgevieikrle l uel eldiôe têji`l, ineg
rletk y rknhljketl`l.
Hg s mlpgeksk s, dgj g hgs plrl nul ygs y gtrgs, fle
drkê`g quk hgs Oledgs sge jleletilhks `k grg y phl
tl, dule`g sge jìs oike lh mioks g kstlequks `k ksgsjktlhks, duygs jleletilhks kstìe ke gtrl plrtk quk
ke hgs Oledgs. Ks dgjg drkkr quk hgs olrri hks prg`u
dke kh v ieg. Hg quk jkegs pikesle ks quk hgs Ole
dgs sge kh kakdtg, eg hl dlusl, `k hls riqukzls pkdu
eilrils3 quk kh grg y hl phltl quk hgs Oledgs prkstle
lh pýohidg, ks kh grg y hl phltl `kh jisjg pýohidg l
quike hgs Oledgs hk prkstle hg suyg prgpig pgr kstl
rlzôe skedi h hl3 quk hgs Oledgs eg t ikeke jìs `iekrg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 336/512
4 4 0 L H O K _ @ I
quk kh `iekrg quk kh pýohidg `kpgsitl ke sus dlmls, g
quk hks prkstl ke dljoig `k hgs oih hktks ke quk hgs
Oledgs prgjktke `kvghvkrhg lh pgrtl`gr y l hl v istl.
Luequk kh Oledg puk`k tkekr dlpitlh prgpig, tlj
oiée puk`k kxistir sie dlpitlh , d 'ge hl sghl nlrletêl `k
su rkdtitu`, dgjg ue dgrrk`gr g lnketk `k dljoig. Kh
plpkh `k ietkrjk`ilrig ketrk hgs quk `le l préstljg
y hgs quk rkdioke prkstl`g, ks kh jisjg ke kh olequkrg , quk ke kh dgjisigeistl g ke kh dgrrk`gr. Ks ue
sijphk jle`ltlrig pýoh idg quk fldk d irduhlr kh `iek
rg lmkeg.
Ks aìdi h dlhduhlr kh lousg quk hgs Oledgs puk`ke
fldkr `k hl inegrledil `kh vuhng, quk hgs jirl dgjg
pgzgs lrtksilegs `k grg y phltl, dule`g hg ýeidg quk
prg`udke (dule`g prg`udke) ks plpkh , ksk plpkh s ij
oôh idg `k ue grg quk l jkeu`g trlesjinrl ke kh s êjoghg plrl sikjprk, l hgs gmgs `k su `uküg, quk eg
v ukh v k l v kr h g .
Ksk plpkh ks kh iestrujketg jìnidg dge quk sk hk
sldl lh pýoh idg kh grg quk ousdl ke hgs Oledgs quk
hg kjitke.
Kjit ir oi h hktks ks tgjlr `iekrg prkstl`g. Kh vkr`l
`krg prkstljistl ks kh quk rkdioiô kh oi h hktk3 kh vkr`l
`krg `ku`gr ks kh quk hg kjitk.
Hgs Oledgs sge `ku`grks pýoh idgs `k tg`g kh grg
quk rkprksketle hgs oih hktks quk fle kjiti`g.
L s ê , t ikek rlzôe Jr. Ogusqukt dule`g `idk quk hgs
Oledgs eld igelh ks `k Arledil , `k I en h lt krrl y `k L jé
ridl, eg sge sieg rknuhl`grks `kh dré`itg y `kh prkdig
`kh `iekrg, quk kh hgs eg fle drkl`g ei prg`udi`g.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 337/512
G O _ L T T K H K D P L T 44;
Tie `u`l quk kh plpkh, h hìjksk g eg `k Oledg, quk
kjitk ue Kstl`g, rkprksketl s ikjprk ue vlhgr tle
rklh y kakdtivg dgjg hls rketls y hls prgpik`l`ks `kh
Kstl`g, quk hk s irvk `k nlmk.
Rkrg kh vlhgr `k ksk plpkh eg puk`k skrvir plrl
jk`i`l `k hgs gtrgs vlhgrks3 pgrquk ks iedikrtg y
vlrilohk, luequk skl pgsit ivg y rklh .
Hukng ksk plpkh kjit i`g pgr kh Kstl`g eg puk`kskr jgek`l g iestrujketg `k dljoig, pgrquk hk alh
tl hl dlh i`l` ksk edilh `k hl jge k`l, quk ks hl a imkzl
`k su vlhgr, sie hg dulh eg puk`k skr hl jgek`l uel
jk`i`l `k vlhgr.
Kh Kstl`g puk`k a i mlr y `kdhlrlr kh vlhgr3 pkrg eg
puk`k drklrhg. Kh grg t ikek ue vlhgr quk eg ks gorl
`kh Ngoikreg. [el hky puk`k `kdhlrlrhg s ie vlhgr= kh
grg sk rkirì `k hl hky, y tg`g kh jue`g `lrì hl rlzôe lh grg, `ìe`ghk kh vlhgr quk eg `lrì l hl hky.
Hl alduhtl` sgokrlel `k a i mlr g `kdhlrlr quk uel
gezl `k grg ks uel gezl `k grg, uei`l l hl alduhtl`
quk kh Kstl`g t ikek `k goh inlr sus rketls ielngtlohks,
fl fkdfg eldkr hl tketldiôe ke quk hgs Kstl`gs fle
dlê`g, `k dgevkrt ir ke jgek`l kquivlhketk lh grg y
hl phltl, kh plpkh ke quk sk gohinle l plnlr g `kvgh
vkr hg quk kh tgjl`gr hks prkstl ke dljoig.Ksk kxpk`iketk puk`k skr hknit ijl`g pgr uel su
prkjl ekdksi`l` `k ue `êl, y el`l jìs3 pgrquk hk
mgs `k skr hl drkldiôe `k uel jgek`l, ks hl suprk
siôe `k hl jgek`l y hl rkstlurldiôe `kh trukquk g
dljoig `k uel dgsl pgr gtrl, l alh tl `k jgek`l.
Kh Ngoikreg quk, lh `êl s inuiketk `k plsl`l ksl ek
dksi`l` drêt idl, hg dgeskrvl y hg kjitl ks ue Ngoikreg
drijielh, quk jletikek lh dgjkrdig `k su plês ke
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 338/512
441 L H O K _ @ I
kstl`g `k olrolrik, y quk eg pikesl sieg ke dgeskr
vlr uel jìquiel `k hkvletlr kjprést itgs sgork kh puk
ohg `k su jle`g, sie hl vghuetl` `kh pukohg y sie quk
kh pukohg sk lpkrdiol `k quk dl`l kjisiôe `k plpkh
jgek`l ks ue kjpréstitg, y quk ksk plpkh eg tikek jìs
`k jgek`l quk hg quk tikeke hgs ogegs y t êtuhgs `k
hl `ku`l pýoh idl jìs gr`ielril.
Ple dikrtg ks kstg, quk hgs Ngoikregs dge pu`gr yrkspktg `k su prgpig `kdgrg, eg fle gsl`g mljìs kji
tir plpkh jgek`l ke su egjork, sieg ie`irkdtljketk,
pgr ietkrjk`ig `k Oledgs, `k Dgjplüêls dgjkrdilhks,
tlhks dgjg hgs `k Ienhltkrrl, Arledil, Oéhnidl, Kstl
`gs [ei`gs .
Hgs Oledgs `k Kstl`g g `k Ngoikreg, quk fle
kjit i`g plpkh jgek`l `kh Kstl`g, rkprksketle`g su
rkspgesloih i`l` y su `ku`l `irkdtl, fle si`g sikjprkhl gorl `k Ngoikregs `u`gsgs pgr su rkspktg l hl h i
okrtl` y kh `krkdfg dgjýe3 tlhks fle si`g hgs `k _u
sil, Lustril, Orlsi h , Oukegs Lirks, ke hgs ldtgs `idtl
tgrilhks pgr hgs quk fle aue`l`g dlsls u gaidiels pý
oh idls plrl ke`ku`lr l v ivl aukrzl l sus ngokrel`gs.
Kh prgohkjl pgr rksghvkr ks éstk= duìh t ipg `k ng
oikreg ks kh quk t ike`k l prkvlhkdkr, sknýe hgs t ikj
pgs quk dgrrke= ·kh `k hgs Ngoikregs `k phltl y grg,
g kh `k hgs Ngoikregs `k plpkh jgek`l7
Ks kh t ikjpg y sus ekdksi`l`ks hg quk hg `kdi`irìe.
Ti hl hky `k hl `irkddiôe `kh trlolmg `kskevukhvk `k
jìs ke jìs kh dgjkrdig ietkreldigelh g kxtkrigr `khls eldigeks, ke aukrzl `k hl vlrik`l` elturlh `k sus
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 339/512
G O _ L T T K H K D P L T 44>
lptitu`ks prg`udt ivls, hls lh tkrldigeks u gsdihldigeks`k hgs dljoigs skrìe jìs arkduketks, kh grg sk v g h v k
rì jìs dgsjgpgh itl y v il mkrg , hls drisis skrìe jìs
arkduketks pgr rksuhtl`g `k sus luskedils elturl hks,
y hl prkskedil `k ksls drisis ` lrì jìs arkduketks gdl
sigeks l hgs Ngoikregs , `k mustia idlr sus kjisigeks `k
plpkh jgek`l dge hls ekdksi`l`ks pýoh idls.
· E g sge s êetgjls `k kstk jgvijiketg hls eukvls
hkyks ljkridlels y okh nls sgork Oledgs7
Hgs prgykdt gs `k _ i d l r ` g ke kstl `irkddiôe, ·eg m u s
tiaidle ke d ikrtg jg`g hls i`kls `k E l p g h k ô e I sgork
O l e d g s 7
·Hls rkpýoh idls `k hl L j é r i d l `kh Tur, `kstitui`ls
`k ie`ustril alori h y h ijitl`ls l p r g ` u d i r hls jltkrils
prijls dge quk dgjprle l hl Kurgpl ie`ust r il h hgs
lrtkaldtgs ekdkslrigs l su v i`l d iv i h izl`l, eg kstìepgr kh j g ` g `k skr `k su kdgegjêl ietkreldigelh , su
mktgs l dgetieugs dljoigs ke hl ol h lezl `k sus ij
pgrtldigeks y kxpgrt ld igeks , y l arkduketks dris is prg
`udi`ls pgr hls kjinrldigeks `kh grg y hl phltl, el
di`gs `k hgs dljoigs dgetr lrigs7
T i hls kjisigeks `kh plpkh jge k`l `kh K s t l ` g , lh
kstihg mlpgeés, `koke skr kh suphketk ekdkslrig `kh `i
ekrg lusketk, dgjg iestrujketg `k hgs dljoigs , egks sieg `k t kjkr quk hgs O l e d g s `k Kst l`g, dgjg hgs
` k O u k e g s L i r k s y kh O r l s i h , sk kxt ike`le l t g`ls hls
_kpýoh idls `k hl L j é r i d l `kh Tur, hkmgs `k `kslpl
rkdkr ke hgs `gs plêsks quk fgy hgs tikeke.
Q g h v i k e ` g lh Mlpôe dget kjpgrìekg, eg pg`kjgs `k
ml r `k ditlr hls durigsls goskrvldigeks s inuiketks `kG O _ L T TKIMKDPLT.‐Pgjg Q
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 340/512
446 LHOK_@I
J . Nkgrnk Ogusqukt , pgr hls quk vkjgs quk eg tg
`gs hgs mlpgeksks `k kstk jue`g kstìe ke kh Mlpôe,
g quk, lh jkegs, fly jìs `k ue plês vikmg quk sk
trlesagrjl ke plês jg`kreg y kurgpkg pgr kh jé
tg`g quk sinuk kh Mlpôe y ke hl jisjl agrjl3 eg
sôh g ke L s il y Ì ar idl , s ieg ke L jéridl3 eg sô h g ke
Purquêl y kh Kniptg, quikrg `kdir , s ieg tljoiée ke hl
Ljéridl letks ksplüghl, pgr eg `kdir lsiìt idl y lar idlel g lrloksdl. Ks `kh jlkstrg Tlrjiketg kstl dgj
plrld iôe `k h l L jéridl dge L sil y Ì ar idl , dgjg puk
`k vkrsk ke su Aldue` g g hl divihizldiôe y hl olrol rik
`k su plês.
"[e v il mkrg (`idk J . Ogusqukt ) quk `kspués `k
`ikz lügs `k luskedil v ieiksk fgy l Yk`ô, tke`rêl
pkel ke rkdgegdkr olmg kh jg`kreg egjork `k Pgcig
l hl let inul dlpitlh . @k tg`gs hl`gs dfgdlrêle susgmgs hls dgestruddigeks `k agrj ls kxôt idls , df ijk
ekls `k aìoridls (usieks), kxpgsidigeks (ktghlnks) `k
jkrdl`krêls kxtrlemkrls, trlolmgs `k tg`l d hlsk, kmkdu
tl`gs sknýe rknhls y plrl aieks `ksdgegdi`gs lh Mlpôe
letinug. . . Hg quk hg dgeaue`irêl, sgork tg`g, ks hl
dleti`l` `k egjorks eukvgs quk gir êl kjphklr plrl
`ksinelr dikrtls auedigeks, dikrtls iestitudigeks, y
flstl `ivis igeks tkrritgrilhks . Rkrg s i , vukh tg `k su pri
jkr lsgjorg, iol lh age`g `k hls dgsls y sk prknue
tlol qué dljoigs rklhks sk fle vkriaidl`g, olmg ksls
jktljgragsis kxtkrigrks, `ksduorir êl, tlh vkz, quk, ke
rksuji`ls duketls, olmg gtrgs trlmks, sk gduhtle hgs
jisjgs dgrlzgeks, olmg gtrg egjork auedigele hls
jisjls dgsls, y quk keduketrl l hgs mlpgeksks, dge
dgrtl `iakrkedil, tlhks dgreg hgs `kmô. Fly ke kh hg uelvkr`l` juy elturlh plrl quk skl jgtivg `k kegmg, pk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 341/512
G O _ L T T K H K D P L T 449
rg quk hgs pukohgs ke trlesagrjldiôe eg nustle `k ks
dudflrhl. K h prgnrksg vkr `l` krg eg ks hl gorl `k ue
`êl ei `k ue `kdrktg3 ekdksitl t ikjpg, judfg tikjpg,
uel eldiôe plrl `lrsk uel k`udldiôe ketkrljketk
eukvl, y s i kh ksaukrzg y hl ldt iv i`l` puk`ke lyu
`lr l hl lddiôe `k hgs lügs, kh hgs eg olstle plrl rk
kj phlzlrhgs. H l divih izldiôe sk dgjpge k, letk tg` g,
`k jltkrils ietkhkdtulhks, quk eg sk agrjle `k ue`êl plrl gtrg ke uel eldiôe, sieg quk vikeke hketl
jketk y dgjg pgr lhuviôe.
"Ti sk trltlsk `k rkakrir l ue jôvih `gjieletk tg
`gs hgs dljoigs l quk lsistijgs, sk hk kedgetrlrêl, sie
`u`l, ke ksl ekdksi`l` `k plrkdkr, ke ksls kxinkedils
`k hl vlei`l`, quk agrjle kh rlsng sgorkslhiketk `kh
dlrìdtkr mlpgeés. @k lfê ksk nrle eýjkrg `k ieegvl
digeks duyl dlusl eg sk dgjprke`k, ei su aie kaidlz,y quk dukstle lh plês jìs dlrg quk skrêl prkdisg pl
nlr h ls . . .
"Tk prknuetl, pgr kmkjphg, ·pgr qué hl dgestrud
diôe `k dljiegs `k fikrrg prkdk`k l hl dgestruddiôe
`k rutls gr`ielrils3 pgr qué sk fldke l tletg dgstg
dgsls quk eg skrêle jkegs ýtihks si sk fidikrle ke ue
pik jìs jg`kstg7 Hl rkspukstl quk sk ijpgek l ks
tls dukstigeks ks quk dgevikek `kshujfrlr hgs gmgs yjgstrlr l hl Kurgpl, dukstk hg quk dukstk, hl `kdg
rld iôe `k h l d iv i h i zld iôe . . . "
H l P u r q u ê l ` k Lo`uh Lnis y h gs Kst l`gs [ei`gs
`k Tlrjiketg ke kh Rhltl, eg fle si`g gtrl dgsl quk
ksg jisjg quk sk plsl ke kh Mlpôe.
Rlrl jlygr lelhgnêl, kh jg`khg quk kh Mlpôe fl
qukri`g ijitlr, lh jkegs ke Tu divih izldiôe kdgeôji
dl, fl s i`g hl _kpýoh idl `k hgs Kstl`gs [ei`gs `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 342/512
402 LHOK_@I
L jéridl , jìs quk h l Kurgpl. Oledgs ljkridlegs , ak
rrgdlrri hks y tkhénrlags ljkridlegs, dghknigs ljkridl
egs , k h i` igjl ien h és `k h ks Kst l` gs [e i`gs , `ljls
ljk ridlels kjph kl`ls ke h l Ksd ukh l E gr j lr `k sk
ügritls y ke gtrgs dghknigs3 tg`g ksk aurgr `k ljk
ridleisjg flrêl drkkr quk Tlrjiketg kstlol l hl dl
okzl `kh Ngoikreg mlpgeés3 sgork t g`g, pgr h g quk
tg`g kh hg eg ks s ieg lplrltg kxtkreg, rkdhljg y jket irl `k d iv i h izldiôe kurgpkl y ljkridlel.
Ksg ks hl drisis g hl dlusl `k hl drisis ldtulh kdgeô
jidl, eg sôhg ke hl eldiôe, sieg kspkdilhjketk ke Ouk
egs Lirks, kh s i t ig `k hl dgenkst iôe.
L s i , h l _kpýoh idl L rnket iel ks v êd t ijl `k su dges
titudiôe kdgeôjidl, ks `kdir, `kh kstl`g ke quk sk ke
duketrle dghgdl`gs y `ispukstgs sus ietkrksks kdgeô
jidgs `k dgjkrdig kxtkrigr (g riqukzl nkekrlh), `k elv knld iôe (g pukrtgs), `k l`ulels (g rketl eldigelh),
`k tksgrg pýoh idg (g aieledikrg), `k dré`itg y `ku `l
pýoh idl (g Oledgs y kj préstitgs).
Pg`g ksg kst ì dgjg kst lol olmg kHrén ijke dgh geil h
y olmg kh rénijke `k _gsls, quk eg krl s ieg rkstlurl
diôe `kh s istkjl dghgeilh , sknýe Ahgrkedig Qìrkhl.
·\uiée fl dgest i t ui`g k h pl ês `k ksk jg`g7 ·\uiée
fl pukstg sus ietkrksks kdgeôjidgs ke ksk kstl`g7Kh let inug rénijke dghgeilh ksplügh , aue`l`g ke
hl nkgnrla êl pgh ê t idl quk sus jirls `ikrge lh plês , y kh
rénijke `k hl rkvghudiôe dgetrl Ksplül, ieidil`l pgr
hl dlpitlh `kh let inug virrkieltg.
Hgs `gs s istkjls, dgjoiel`gs y jletkei`gs pgr
rut iel y pgr ietkrés jlh ketke`i`g agrjle hl dgest i
tudiôe `k f kdfg quk f gy t ikeke hgs " ietkrksks kdgeô
jidgs `kh plês , y puk`k `ka ieirsk3 uel lnrlvldiôe `kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 343/512
G O _ L T T K H K D P L T
sistkjl kdgeôjidg `k hl kx dghgeil `k Ksplül, pgr hl
rkvghudiôe loikrtl dgetrl kh hl y eg tkrjiel`l flstl
lfgrl.
Ksl lnrlv ld iôe fl kjpkgrl`g h gs `kst iegs kdgeôji
dgs `k hl jlygrêl `kh plês , s i tul`g jkegs vketlmgsl
jketk plrl kh dgjkrdig kxtkrigr, ke prgvkdfg `k hl
plrtk jkmgr situl`l, quk ks hl quk ieidiô kh dljoig
dget rl Ksplül.@k ksl `ksinulh`l` ke hl `istr ioudiôe `k hgs jk
`igs y rkdursgs kdgeôjidgs `kh plês lrnketieg, rksuh
tl hl hudfl pkrjleketk ke quk fl v iv i`g `ks`k <6<2.
L dlol`l h l nukrrl dget rl Ksplül, k h pl ês fl v iv i`g
ke nukrrl dgetrl s ê jisjg, pgr hls jisjls dlusls, l
slokr= hl `istr ioudiôe iemustl y `kslstrgsl `k hgs rk
dursgs kdgeôjidgs `k hl eldiôe, ke pkrmuidig `k hl
jlygrêl `k sus prgviedils, y ke kh prgvkdfg jlh ke
tke`i`g `k hl quk rkýek ke su sukhg hgs rkdursgs `k
hls gtrls, pgr hl lddiôe `k hl nkgnrla êl pgh ê t idl `kh kx
virrkieltg `k quk aué dlpitlh y dketrg dgjkrdilh y l`
jieistrltivg.
@k lfê hl `ivisiôe `kh plês ke hgs `gs plrti`gs nkg
nrìaidgs, quk sk fle `isputl`g sksketl lügs kh ngdk
`k ksgs rkdursgs kdgeôjidgs3 kh plrt i`g `k OukegsLirks y kh plrt i`g `k hls prgviedils.
Hgs egjorks `k uei`l` y ak`krldiôe, duorêle hl dlu
sl `isijuhl`l, pgr sistkjl, y eg krl gtrl quk hl jl
hl `istrioudiôe `k hgs rkdursgs kdgeôjidgs `k hl el
diôe, dgedketrl`gs ke kh letinug dketrg dgjkrdilh `kh
plês.
Ksk kstl`g `k vkr`l`krl nukrrl ietkst iel y grnì
eidl fl si`g `kake`i`g pgr hl vighkedil, pgr sus ok-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 344/512
4 0 ? L H O K _ @ I
ekaidilrigs, dge hl vketlml `k hl pgsksiôe `k fkdfg, l
quk fl `koi`g su ouke éxitg dgestletk.
L ksl nukrrl ietkrigr `k dlrìdtkr kdgeôjidg, kstu
vg rk`udi`g tg`g kh Ngoikreg `k _gsls3 l kh hl kh `k
sus sudksgrks.
Hl nukrrl quk `kvlstl y kjpgorkdk l hls `gs rknig
eks `kh plês, flr ì hl vi`l y gdup ldiôe `k tg`g s hgs
Ngoikregs vkei`krgs, quk ngoikreke pgr hl Dgest itudiôe kdgeôjidl quk `k fkdfg rink l hl eldiôe lrnke
t iel. [el Dgest itudiôe `k nukrrl, eg pg`rì `kmlr `k
tkekr lh plês ke nukrrl pkrjleketk y grnìeidl, jike
trls kh hl kxistl.
Ksl nukrrl ks hl jisjl quk hl `k hl rkvghudiôe dge
trl kh sistkjl dghgeilh ksplügh dgjkezl`l ke <6<2, hl
dulh eg kstì dgedhui`l ei dkrrl`l tg`lvêl, pgrquk kstì
ke pik hl dlusl jisjl quk hl prg`umg, quk aué hl kxphgtldiôe `k ue vlstg plês pgr ue dketrg jktrgpg
hitleg, quk vivêl `k sus rkdursgs. Kh iestietg `k hl
vi`l, flrì quk kh plês hudfk iedksletkjketk pgr hl rki-
l v ie`idldiôe `k sus jk`igs `k v iv ir hl v i`l d iv i h izl`l
y dgeagrtlohk quk jkrkdk pgr hls dge`idigeks `k su
ridg y vlstg sukhg, flstl dgesknuirhl.
Ketrktletg, kh ldtulh Ngoikreg, pgskk`gr `k tg`gs
hgs rkdursgs `k ksk plês, dgestitui`g y jgetl`g ke
nukrrl pgr ksl jisjl pgsksiôe quk l gtrgs `kml `ks
pgskê`gs, y tkeike`g quk fldkr `k hl nukrrl hl dge`i
diôe `k su kxistkedil, tlh Ngoikreg eg pg`rì `kmlr `k
kjpgorkdkr lh plês tg`g, hkmgs `k keriqukdkrhg. Kh jk
rg fkdfg `k ngokrelr, skrì, plrl éh , `kspgohlr, `koi
h itlr, `isjieuir lh plês, dgjg fl sudk`i`g flstl lquê,
`ks`k kh priedipig `k hl rkvghudiôe, sknýe kh tkstijg
eig `k su fistgril.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 345/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 0 4
Jiketrls Dfihk y kh Orlsi h , quk v ivke ke plz dge
sing jisjgs, pgrquk eg tikeke ksl dlusl ietkrel `k
`isdgr`il, fle lujketl`g g dgeskrvl`g su tkrritgrig,
hl _kpýoh idl Lrnketiel fl pkr`i`g pgdg l pgdg dlsi
hl jitl` `kh suyg ke sktketl lügs. Rrijkrg, sus dul
trg ietke`kedils `kh L h tg R kr ý Lr nke tieg , quk fgy
agrjl e hl _kp ýoh idl `k Og h iv il. @ksp ués, kh Rl rl
nuly. Hukng hl Ole`l Griketlh . Jìs tlr`k, hls is hlsJ lh v iels . L fgrl , J lnlh h leks y k h su` `k Rlt lngeil .
Jlülel, hl jkmgr plrtk `kh Nrle Dfldg.
Y hg quk fgy quk`l `kh letinug virrkieltg `k Ouk
egs Lirks, alhtg `kh Ng oikre g rknuhl r y `kaieitivg, quk
eg fl pg`i`g dgestituir `ks`k <6<2, sinuk ngokrel`g
pgr kh jisjg kstl`g `k dgsls kdgeôjidls quk sirviô
`k aue`ljketg lh Ngoikreg lwtikdgeôjidg `k hgs virrk
yks , lh Ngoikreg letikdgeôjidg `k _gsls, y lh eg jkegs let ikdgeôjidg `k hgs Rrksi`ketks, quk fle rks
tlurl`g ksk rénijke `k nukrrl pgr hl rkagrjl rkld
digelril `k <6<2.
_énijke `k nukrrl ke pkrjlekedil, hl pgorkzl y
ltrlsg `kh plês skrì su dgeskdukedil iekvitlohk, dgjg
ke kh t ikjpg dghgeilh , dgjg ke kh t ikjpg `k _gsls,
dgjg ke kh t ikjpg ldtulh .
I I
Hl ak`krldiôe, tlh dgjg kstì grnleizl`l ke hl _kpý
oh idl Lrnketiel, ks kh egjork prkst inigsg `kh s istkjl
`k ^lsfientge pukstg lh arlu`k jìs g`igsg, lh kj
orgh hg jìs tgrpk quk sk flyl ur`i`g mljìs ke hgs ek
ngdigs pghêt idgs `k ue pukohg mgvke, pgr hg quk fldk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 346/512
4 0 0 L H _ K _ @ I
l su lutgegjêl eldigelh, ktkrel `k hl vikml, pgr hg quk
fldk l sus fìoitgs `k suogr`ieldiôe lutgjìtidl.
@ks`k kh @r. Jgrkeg, quk ke <6<2 rksist iô hl iedgr
pgrldiôe `k hgs rkprksketletks `k hl eldiôe ke kh Ng
oikreg hgdlh `k Jlyg, drkl`g pgr kh Dloih`g `k Ouk
egs Lirks (J ueidip lh i`l` ), flstl @g rrk ng , quk ke <6?>
`ksfizg k h Ngoikreg eld igelh drkl`g pgr _iv l`lv il3
flstl _gsls, quk pkrsinuiô jìs tlr`k l hgs eldigelh istls y prgoô l Muirgnl, ke <644, pgr uel dlrtl, quk hl
eldiôe eg tkeêl jk`igs `k dgest ituir ue Ngoikreg nk
ekrlh 3 flstl Jitrk y Tlrjiketg, quk ke <612 fle dlsi
`ksfkdfg kh Ngoikreg eldigelh `k <6?4, ke skrvidig
sikjprk `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks, ke quk sk
lpgylrge plrl ksg jisjg k h @ r . J grkeg, @ grrkng,
_gsls3 tg`gs hgs skrvi`grks `kh kngêsjg `k ksl prg
viedil fle ievgdl`g kh s istkjl ak`krlh `k hgs Kstl`gs [ei`gs plrl keduorir y gduhtlr hl jukrtk y kh
ket ikrrg `kh Ngoikreg trl`idigel h dketrlh istl `k hl _ k
pýoh idl L rnket iel , suprkjg `kh `k Oukegs L irks , jk
`iletk kh dulh ke gtrg t ikjpg tkeêl jìs pksg ke hl
olhlezl ljkridlel hl _kpýoh idl Lrnketiel, quk tg`gs
hgs d iedg plêsks ueitlrigs quk hl rg`kle, l slokr= Dfi
hk , Oghivil, k h Rlrlnuly, kh Kstl`g Griketlh, k h Orls i h .
Rlrl dgrgelr kstl gorl `k `ksqui'dig, kh plrti`g `kOukegs L irks fl jle`l`g l Tlrjiket g l h gs Kst l`gs
[ei`gs, plrl trlkr `k lh h ê `gs dgsls quk sk `kstruyke
hônidljketk ketrk s ê = hl k`udldiôe, g kh lrtk `k agr
jlr l h fgjork3 h l ak`krldiôe, g kh lrtk `k `ksf ldkr hl
_kpýoh idl L rnket iel , ke k h ie t krés `k Oukegs L irks
`ks`k hukng, ke kh `kh Orlsi h ke sknui`l y `ka ieit ivl
jketk.
Tgphl tljoiée, ke lpgyg `k ksl dgrriketk `k `ks-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 347/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 0 ;
trlddiôe, hl orisl h iokrlh `k hl Kurgpl, quk egs vl pgr
hl jleg `k J. Hloguhlyk, kh ak`krlh istl `k Rlrês , quk
eg pg`rêl s ieg jirlr dge `gohk s ijpltêl kh ak`krlh is
jg lrnketieg, tle lptg plrl kesledflr hl prkpge`k
rledil `k Grhkìes ke kh Orlsi h , duyg trgeg judfgs
kspkrle vkr dlkr ke sus jlegs.
Hg s prgv ied ilegs `k O ukeg s L irk s , quk `kokr êle
skr eldigelhistls eltgs, sge jìs pgrtkügs quk hgs pgr
tkügs, `k tkjgr `k skr tgjl`gs dgjg kekjings, ks `k
dir, dgjg eldigelhistls. Khhgs sge hg quk hgs flolekrgs
ke Jl`ri`, hg quk hgs fýenlrgs ke Qikel= hgs iestru
jketgs elturlhks `k hl dgeaisdldiôe `k sus prgviedilselt ivls.
Ke Oukegs L irks sge h gs kueudgs `k ksl Tuhtlel
`kh Rhltl3 `k hl prgviedil ueitlril, pgr kxdkhkedil, ks
`kdir , ie`ivisl `k fkdfg k ie`ivisiohk pgr hl hky dges
titudigelh, quk kh hl fl fkdfg ldkptlr l hls gtrls prg
viedils.
Ks vkr`l` quk `ks`k <6?2 kh hl sk fl ijpukstg l
sus fkrjlels dgjg su jg`khg dgest itudigelh {trltl`g
dul`rihìtkrg, `k <6??, lrt . . . ) @k ksk jg`g, hl uei`l`
`k hl eldiôe fl `kslplrkdi`g ke skrvidig `k hl uei`l`
`k prgviedil.
@ k t kjgr `k ue `kspgtisjg eldigelh (dgjg sk hhl
jl lh Ngoikreg dketrlh , pgr h iokrlh quk skl), sk fle
drkl`g dltgrdk `kspgtisjgs hgdlhks. Ks lsê dgjg fl
si`g ketke`i`l hl h iokrtl`. Khhl fl si`g dgeaue`i`l dge
hl ie`kpke`kedil g lutgegjêl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 348/512
4 0 1 L H O K _ @ I
Hl h iokrtl` `k hl eldiôe fl dgesisti`g ke eg `k
pke`kr `kh kxtrlemkrg.
Hl h iokrtl` `k hl prgviedil ks eg `kpke`kr `kh Ng
oikreg `k hl eldiôe.
H l hiokrtl` ie`ivi`ulh, quk ks hl h iokrtl` pgr kxd k
hkedil, ks `ksdgegdi`l `kh tg`g dgjg fkdfg plhpitle
tk y v ivg ke hl _kpýoh idl Lrnketiel. Ketike`g pgr h i
okrtl`, dgjg Jgetksquiku, hl sknuri`l` ie`ivi`ulh, hlievighloi h i`l` pkrsgelh `kh fgjork dge tg`g hg quk
dgest ituyk su vlhkr .
Dule`g `ing Jgetksquiku, `ing Ienhltkrrl, puks éh
ks kh kxpgeketk arledés `k hl Dgestitudiôe ienhksl, dg
jg Pgdqukvi h hk, kh Jgetksquiku jg`kreg, hg ks `k hl
Dgest itudiôe lenhl-ljkridlel. Ke hl rlzl slmgel, quk
ks hl rlzl h iork, pgr kxdkhkedil, tg`ls hls h iokrtl`ks rk
pgsle ke hl hiokrtl` ie`ivi`ulh.
Y dgjg Oukegs Lirks eg fl sldu`i`g hl lutgri`l`
`kh Ngoikreg eldigelh, sieg plrl sustituirhl pgr hl `kh
suyg `k prgviedil, hls gtrls prgviedils fle pg`i`g tk
ekr rlzôe ke ketke`kr pgr hiokrtl` su ie`kpke`kedil
rkspkdtg `k Ou keg s Li rk s, s ie dgjk tkr ue losur` g.
Ks ke ksk sketi`g, quk hgs ngokrel`grks hgdlhks fle
tgjl`g hl skplrldiôe ak`krlh istl, dgjg kquivlhketk `k
h iokrt l` y h iokrl h isjg. \uirgnl, Hôpkz , _ljêrkz , Ous
tgs , Iolrrl, Nøkjks, Lh`lg, ktd . , drkêle skrvir l hl h i
okrtl` `k sus prgviedils rkspkdt ivls lpgyle`g ksl ak
`krldiôe, quk dgesist êl ke kjlediplrhls `k hl lutgri
`l` dketrlh istl, quk Oukegs Lirks qukrêl usurplr.Rkrg s i hls prgviedils krle h iorks ke ksk sketi`g, el
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 349/512
G O _ L T T K H K D P L T 40>
hg krle hgs ie`ivi`ugs, quk quk`lole jìs `kspgtizl`gs
quk euedl, puks quk`lole olmg kh `kspgtisjg hgdlh,
quk ks kh pkgr `k tg`gs.
Ti kh dketrlhisjg eldigelh quk`lol supriji`g g h i
jitl`g, kh dketrlhisjg g ueitlrisjg `k prgviedil quk
`lol sie hêjitks.
Dl`l ngokrel`gr krl ue `idtl`gr g kjpkrl`gr `k
su prgviedil, quk rkueêl ke sus jlegs tg`l hl sujl `ksu pg`kr pýohidg.
H l uei`l` ie`ivisiohk `k hl prgviedil `k Oukeg s
Lirks krl y ks kh ktlhge `k ksk sistkjl.
Y dgjg ksl ie`ivisiôe g ie`ivisioih i`l` prgviedilh
ks dgestitui`l y jletkei`l dge kh gomktg `k ijpk`ir quk
hl lutgri`l` `k hl eldiôe pkektrk ke hl prgviedil y sk
kstlohkzdl lh h ê dgjg hl lutgri`l` suprkjl `k su Ng
oikreg hgdlh , hl uei`l` losghutl `k dl`l prgviedil vik
ek l skr, pgr sus kakdtgs, hl suprksiôe `k hl eldiôe y `k
su lutgri`l` dghkdtivl ke kh `gjieig `k dl`l uel `k
sus jlh `kegjiel`ls prgviedils, dgevkrt i`ls ke rklh i
`l` ke Kstl`g sgokrleg g eldigeks `gjést idls, pgr `k
dirhg lsê.
@ks`k quk hl eldiôe eg ks olstletk sgokrlel plrl
pkektrlr ke hg ietkrigr `k hl prgviedil sgokrlel, hgsie`ivi`ugs `k dl`l prgviedil quk`le ketkrljketk l hl
`isdrkdiôe `k su Ngoikreg hgdlh , quk `ispgek `k sus
pkrsgels y `krkdfgs, sie lpkhldiôe y `k ue jg`g ih i
jitl`g.
L s ê , hg quk hgs ngokrel`grks nlele ke h iokrtl`, pikr
`ke ke h iokrtl` hgs diu`l`legs lrnketiegs, pgr ksk okhhg
sistkjl quk t ikek pgr lutgr y jg`khg l Oukegs Lirks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 350/512
406 L H O K _ @ I
Ke h gs Kst l`gs [ei`gs eg rkprg`udk h l ak`krld iôe
kh jisjg rksuhtl`g, pgrquk dl`l Kstl`g ks, `ketrg `k
sê jisjg, uel Ak`krldiôe ke jieilturl, ke duletg hl
dgjuel y kh dge`l`g, ke quk sk suo`ivi`ke, sge kspk
dik `k sgokrleêls `kplrtljketlhks, quk s irvke `k h ê
jitk y olrrkrl l hl lutgri`l` hgdlh `kh Kstl`g.
Ksls suo`ivisigeks ieaieitls `kh Rg`kr sge gtrls tle
tls `k hls suo`ivisigeks ieaieitls `k hl h iokrtl` quk, ke
kh pukohg `k hgs Kstl`gs, v ivk ke hgs fìoitgs, ke hls dgs
tujorks y ke kh jg`g `k skr `k dl`l fgjork.
Lhh ê hl h iokrtl` y kh pg`kr plrtke `kh ie`ivi`ug fldil
h l nkekrlh i`l`3 ke h gs pukoh gs `k h l L jéridl `kh Tur
hl h iokrtl` y kh pg`kr plrtke `k hl nkekrlh i`l` fldil
kh ie`ivi`ug.
Ti hl nkekrlh i`l` eg t ikek olstletk pg`kr plrl fldkrsk gok`kdkr `k hgs ie`ivi`ugs, quikrk `kdir quk eg
hg t ikek plrl prgtknkr hl h iokrtl` ie`ivi`ulh . Lsê , hl
dgest itudiôe `k ue Ngo ikreg rklhjketk eldigelh , ks
`kdir , quk ngoikrek `ketrg `k dl`l prgviedil `k hl el
diôe, ks kh ýeidg y sgokrleg jk`ig `k skrvir y prgtk
nkr hl h iokrtl` ie`ivi`ulh `k hgs lrnketiegs.
Kh Ngoikreg eldigelh ks hl h ijitldiôe, hl olrrkrl, hl
plhledl, dgetrl kh losghut isjg `k hgs Ngoikregs `k prgviedil.
Y ksk Ngoikreg eldigelh eg sk puk`k dgestituir `k
ue jg`g kaidlz y pg`krgsg, sieg pgr hl `ivisiôe g suo`i
visiôe `k hgs Ngoikregs `k prgviedil.
Rk rg eienuel prgv iedil dgesketirì ke suo` ivi`irsk,
jiketrls hl prgviedil jg`khg quk ngoikrel l hls gtrls
pgr su kmkjphg, ijpgenl pgr dge`idiôe, plrl v iv ir ke
ueiôe dge hls gtrls, kh pkrjlekdkr ie`ivisl k ie`ivisi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 351/512
GO_LT TKHKDPLT 409
ohk. Kstg ks hg jisjg quk ueirsk, pkrg l dge`idiôe `k
quk`lr `ksuei`g.
III
Ti fly ue plês ke quk ksté prgol`g quk hl r iqukzl
ks kh pg`kr, ksk ks hl _kpýoh idl Lrnketiel.·@ ôe`k kst ì l h h ê k h Rg`kr7 Ke Oukegs L irks , ks `k
dir , `ge`k kstì hl r iqukzl `kh plês tg`g dgedketrl`l=
hl pýoh idl, quk dgesistk ke hl L`ulel, quk hl eldiôe
plnl ke su pukrtg3 hl privl`l, quk ks prg`udi`l pgr
sus `gs nrle`ks ie`ustrils3 kh dgjkrdig quk sk fldk
ke su pukrtg, hgs arutgs rurlhks `kh plês , quk prg`u
dke sus dljplüls, y quk su dgjkrdig kxpgrtl ke dlj
oig `k hls jleualdturls kurgpkls, quk su Jlriel trlespgrtl g ietrg`udk.
H g s j ì s ridgs fldke`l`gs, dgjkrdiletks y prgpik
tlrigs sge hgs jìs pu`iketks g pg`krgsgs. Khhgs sge hl
lristgdrldil `kh plês, kh hgs sge kh Rg`kr rklh y kh Ng
oikreg vkr`l`krg, quk kh hgs `khknle y `le, dule`g eg
quikrke kmkrdkrhg. Tge hgs nrle`ks khkdtgrks. Ti kh Rg
`kr ks hl agrtuel, hgs lspirletks lh Rg`kr, ks `kdir, hgs
pltrigtls `k gaidig y prgaksiôe, fldke oike `k eg ousdlr gtrl dgsl quk hl riqukzl, dgjg jkghhg y sustledil
`kh Rg`kr .quk ljoidigele, y dgjg jleletilh `k ngdks
y dgjg`i`l`ks, quk sôhg dge hl riqukzl sk gotikeke.
Rkrg ksg ks hg quk su fipgdrksêl ksdge`k, hkmgs `k
dgeakslr. L drkkrhks sus plhlorls, hl phltl y kh Rg`kr
hks rkpunele3 y tg`g kh jôvih `k su dge`udtl ks kh ljgr
l hl pltril, l h l hiokrtl`, l hl nhgril, l h fgegr `k hl el
diôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 352/512
4;2 L H O K _ @ I
Ksgs aleìtidgs l skdls sôhg sk iedhiele, sie kjolrng,
letk hgs jìs ridgs y pu`iketks, quk l sus gmgs sge hgs
ýeidgs egohks, oukegs, fgerl`gs y skesltgs, jiketrls eg
sk kjpgorkdke. Eg hgs ldltle pgr ridgs, sknýe kh hgs,
sieg pgr rkspktlohks3 pkrg eg sge rkspktlohks sieg pgr
ridgs.
Rkrg ·duìe`g y `ôe`k e gaué h g jisjg7 Hgs eg
ohks y nrle`ks skügrks, `kpgsitlrigs `kh Rg`kr y `khiea humg, ke t ikjpgs plsl`gs `k hl Kurgpl, ·aukrge gtrl
dgsl quk hgs jìs r idgs prgpiktlrigs `k t ikrrls y fl
dike`ls 7
·\ué ks hg quk prijkrg pkr`iô g lo`idô hl egohkzl
ke Arledil, letks `k pkr`kr kh Rg`kr 7 Tus nrle`ks prg
pik`l`ks tkrritgrilhks .
·\ué ks hg quk prijkrg sk `ivi`iô ke plrtks inul
hks, letks `k aue`lr kh eukvg rénijke `k hl inulh`l`pgh ê t idl y sgdilh7 Hl prgpik`l`, hl fkrkedil, hgs oik
eks , hl riqukzl. Inulh`l` pghêt idl y sgdilh , sineiaidl kh
Rg`kr ke tg`gs pgr inulh, ks `kdir, hl h iokrtl` ke tg`gs
pgr inulh , pgrquk hl h iokrtl` ks .pg`kr= ks kh ngoikreg
`k sê jisjg.
Hl Inhksil _gjlel vieduhô s ikjprk su pg`kr kspi
ritulh ke su pg`kr tkjpgrlh, ks `kdir, jl tkrilh, kdgeô
jidg, dgjg hl rketl, hl tikrrl, hl prgpik`l` . -
L s ê , hgs jìs fìoihks `k sus sldkr`gtks, hgs mksuêtls,
aukrge hgs quk jìs vlhgr `ikrge lh pg`kr `k hl r iquk
zl y jìs sk gduplrge `k su l`quisid iôe. Eg pgr vlel
dg`idil, eg pgr lpktitg `k hgs ngdks quk hl riqukzl prg
pgrdigel, sieg pgrquk hl riqukzl ks hl ieahukedil, hl
lutgri`l`, kh Rg`kr jisjg ke tg`gs sus lspkdtgs, jl
tkrilh k iejltkrilh .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 353/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 ; <
·Dôjg sk agrjô ksk kstl`g `k dgsls pgr kh dulh hl
riqukzl `k tg`l hl eldiôe sk keduketrl ldujuhl`l y
losgroi`l ke Oukegs Lirks7
@ks`k hukng, pgr hl grnleizldiôe quk ksk plês rkdi
oiô `k Ksplül sike`g su dghgeil, plrl rknirsk pgr ue
sistkjl `k Ngoikreg losghutg y gjeêjg`g, olsl`g ke
kh dijiketg kdgeôjidg `kh jgegpghig dgjkrdilh . Ksl
grnleizldiôe `k `kspgtisjg jktrgpgh itleg y `k jgegpghig `k hls aukrzls kdgeôjidls `k tg`g kh plês, fizg `k
hl nkgnrla êl pgh ê t idl kh prijkr khkjketg `k dgedketrl
diôe y `k losgrdiôe jgegpghistl.
Ke sknui`l pgr hl gorl `k hl rkvghudiôe `k hl ie`k
pke`kedil dgetrl Ksplül, ieidil`l y dge`udi`l pgr hl
vidkjktrôpgh i tkrritgrilh , quk krl hl prgviedil `k Ouk
egs³ Li rk s, ke jlegs `k duyg Ngo ikreg hgdlh sk kedgetrô dghgdl`l hl jlsl `k pg`kr eldigelh, lh h ê rkuei`l
plrl ijpgekr sie dgetrgh , l tg`g kh virrkieltg, kh pg
`kr losghutg `k Ksplül.
Kh pg`kr lh h ê ldujuhl`g dge hgs rkdursgs kdgeôji
dgs plrl `gjielr lh pukohg `k hl dghgeil aué kjphkl`g
pgr Oukegs L irks dge `gs gomkt gs = pr ijkrg, `k kxpuh
slr l Ksplül `kh sukhg lrnketieg pgr hl nukrrl `k hl
ie`kpke`kedil3 sknue`g, `k sknuir ngokrele`g l hlprgviedil `kh v irrkieltg, krini`g ke _kpýoh idl ie`kpke
`iketk, jiketrls sk dgestituêl ue eukvg Ngoikreg pl
trig y eldigelh, ke duyls jlegs `koêl plslr kh `kpôsi
tg `kh Rg`kr nkekrlh lrnketieg, pukstg pgr hl ie`kpke
`kedil ke h ls jlegs kxd h us iv ls `k Oukegs L irks .
Kstk ks kh Ngoikreg quk eg fl ldlol`g `k dgest i
tuirsk flstl lfgrl ke sktketl lügs, ke quk fle sk
nui`g hls prgviedils lrnketiels ngokrel`ls pgr hl prg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 354/512
4;? L H O K _ @ I
viedil quk hks losgroêl tg`gs sus rkdursgs kdgeôjidgs
`k Rg`kr y Ngoikreg.
Hl ieidilt ivl quk Oukegs Lirks usô plrl sldu`ir hl
lutgri`l` ksplüghl y tgjlrhk su Rg`kr krl elturlh y
dgjprkesiohk.
Hg ks inulhjketk hl iedgjpktkedil `k Oukegs Lirks
plrl ieidilr hl gorl `k ue Ngoikreg eldigelh , l duyls
jlegs `koêl plslr kh Rg`kr kdgeôjidg `k hl eldiôe,quk sôhg prgvisgriljketk y pgr rlzôe `k su luskedil
rktkeêl.
Ke kstl sknue`l ieidilt ivl plrl hl drkldiôe `k ue
Ngoikreg eldigelh pltrig, kh ietkrés hgdlh `k hl prgvie
dil `k Oukegs Lirks kstlol ke gpgsidiôe dge hl kmkdu
diôe `k hl gorl quk `koêl rktirlrhk kh dlu`lh `k pg`kr
eldigelh `k quk krl `kpgsitlrêl sghljketk.
Tu ietkrés prgviedilh , l h dgetrlrig, kstlol ke `iakrir y pgstkrnlr hl drkldiôe `kh Ngoikreg eldigelh, duyl
kx istk ed il `koêl pge kr aie lh `kpôsitg prg vied ilh ke
quk tkeêl hgs ietkrksks `k ksk Rg`kr eldigelh.
Hl pgsksiôe `kh Rg`kr jisjg `k hls prgviedils dge
dketrl`g ke Oukegs Lirks aldi h i tô l hl kx jktrôpgh i tk
rritgrilh hgs jk`igs `k khu`ir y pgstkrnlr hl drkldiôe `kh
Ngoikreg quk `koêl skr sudksgr `kh suyg, ke kh ngdk `k
hgs rkdursgs eldigelhks `k Ngoikreg lquê rkuei`gs pgrhl Dgestitudiôe quk tuvg kh virrkieltg, kh `êl quk kh
Ngoikreg eldigelh v ieiksk lh jue`g.
@gs dljiegs tkeêl Oukegs Lirks plrl slh ir `k kstk
dgeah idtg, quk eg pg`êl skr `kaieitivg y pkrjleketk, sie
kxpgekr hl ietknri`l` `k hl _kpýoh idl l rgjpkrsk ke
`gs jitl`ks, l a ie `k `lr l dl`l uel kh Ngoikreg rks
pkdt ivg `k quk ekdksitlol plrl rkkjphlzlr lh `k Ksplül.
Kh ueg dgesistêl ke ketrknlr l hl eldiôe lrnketiel
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 355/512
G O _ L T T K H K D P L T 4;4
sus rkdursgs, quk Oukegs Lirks hk rktkeêl pgr hl v ikmlnkgnrla êl pgh ê t idl, dge sôhg fldkr `k hl d iu`l` `k Ouk
egs Lirks hl dlpitlh `k hl eldiôe, hg quk krl kquivlhke
tk l rkstituir l hl eldiôe tg`gs hgs khkjketgs eldigelhks
`k pg`kr, quk Oukegs Lirks dgetkeêl.
Hl gtrl slh i`l dgesistêl ke jletkekr l hl prgviedil
`k Oukegs Lirks ke ie`kpke`kedil `gjést idl rkspkdtg
`k hls gtrls, dgeskrvle`g plrl sê , ke egjork `k su ietknri`l` prgviedilh , hl d iu`l` `k Oukegs Lirks dgjg
dlpitlh `k hl prgviedil, y dgjg prgviedilhks y suygs tg
`gs hgs khkjketgs `k pg`kr eldigelh, lh h ê dgedketrl`gs
pgr hl Dgestitudiôe `kspôtidl `kh virrkieltg dghgeilh .
Ke kstl ldt itu` `k Oukegs Lirks, quk krl hl quk Ks
plül floêl tkei`g rkspkdtg `k su dghgeil, hk olstlol
lostkekrsk `k agrjlr eldiôe dgjpldtl y dgjýe dge hls
gtrls prgviedils, plrl losgrokrhks tg`gs sus rkdursgsy ngokrelrhls dge kh hgs, sie quk hls prgviedils ngokr
elske l su jktrôpghm tkrritgrilh .
@ivi`i`l Oukegs Lirks ke `gs plrt i`gs, lorlzô kh
ueg `k kh hgs hl prijkrl sghudiôe, y kh gtrg hl sknue`l.
Ieýtih ks `kdir quk kh prijkrg aué ueitlrig. Kh gtrg
hhljô l su skplrltisjg dlpdigsg y letipltriôtidg sistk
j l ak`krlh.
L hgs sksketl lügs `k uel hudfl sie rksuhtl`g, kh
prgohkjl kstì rksukh tg ke lplrikedil, pkrg v ivg y plh
pitletk ke rklhi`l`.
@gs Ngoikregs, ueg `k Oukegs Lirks y gtrg `k hl el
diôe, dgkxist ike`g ke Oukegs Lirks, sge kh tkst ijgeig
visiohk `kh `ulhisjg pkrsistketk.
K h Ngoikreg prgviedilh `k Oukegs Lirks t ikek kh R g
`kr rklh `k hl eldiôe, pgrquk pgskk olmg su iejk`iltl yG O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . ?4
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 356/512
L H O K _ @ I
kxdhusivl lutgri`l` hl d iu`l` quk kedikrrl tg`gs hgs
khkjketgs eldigelhks `kh Rg`kr.
K h Ngoikreg eldigelh hg ks sôhg ke kh egjork, y su
pg`kr ks jkrljketk kspiritulh y phltôeidg, pgrquk eg
tikek pg`kr kxdhusivg y hgdlh ke hl diu`l` quk rksi`k.
Ksk kstl`g `k hgs ietkrksks lrnketiegs ke quk dge
sistiô `urletk sktketl lügs hl `ivisiôe `kh plês ke `gs
plêsks, sinuk jletkeike`g `ivi`i`l l hl eldiôe, olmghgs `gs Ngoikregs, ke `gs plêsks, `k hgs dulhks ueg sôhg
ks tkek`gr `k hgs khkjketgs rketêstidgs `k pg`kr `kh
gtrg , quk sinuk `kspgml`g.
[e jletg `k ueiôe duork y `isarlzl hl `ivis iôe hl
tketk y rklh , ke quk sinuk kxistike`g kh vikmg ldflquk
`k ksk plês, tle oike `gtl`g y tle `ineg `k hl grnlei
zldiôe govil y elturlh , quk hg flrêl skr kh jìs aukrtk y
gpuhketg `k Tu`ljéridl kh `êl quk hl rkdioiksk.Qkedi`ls pgr hls lrjls, ke Rlvôe, dge sus prgpigs
khkjketgs y rkdursgs aieledikrgs, hls prgviedils tuvik
rge quk sgpgrtlr hl lplrikedil `k ueiôe, quk h hljô kh
v k e d k ` g r ueiôe `kaieitivl.
Eg fly tlh ueiôe. Kh loisjg quk hl ijpk`êl sinuk
loikrtg, y eg fl `kslplrkdi`g `k hl vistl, sieg pgrquk
fl si`g duoikrtg dge plpkh pietl`g.
Ksl rklokrturl `kh loisjg, quk yl kstlol `kaieitivljketk dkrrl`g pgr hl Dgestitudiôe `k <6;4, quk `kdhlrô
l Oukegs Lirks dlpitlh `k hl eldiôe y rksi`kedil `k sus
lutgri`l`ks eldigelhks dge muris`iddiôe iejk`iltl, hg
dlh y kxdhusivl ke kh hl, ks hg quk h hljô rkdgestruddiôe
`k hl ueiôe `kaieitivl, hl rkag rj l quk `kmô l hl eldiôe
sie Oukegs Lirks y sie dlpitlh , `kmle`g l kstls `gs
aukrl `kh dgetrgh `k hl eldiôe `k quk fldêle plrtk, sk
nýe kh tkxtg ksdritg `k hl Dgestitudiôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 357/512
VII
< 6 > 6 )
I
R l t r i l , K s t l ` g y h iokrtl`.
Hgs pltrigtls s iedkrgs `k Oukegs Lirks t ikeke quk ks
dgnkr ketrk kh t ipg `k hls _kpýohidls `k Nrkdil y `k
_gjl, letkrigrks lh Drist ileisjg, ke quk hl pltril krl
tg`g y kh ie`ivi`ug el`l, g hl _kpýoh idl jg`krel `khtipg lenhg-slmôe, ke quk hl h iokrtl` `kh diu`l`leg ks
tg`g y hl pltril pgdl dgsl dule`g eg sirvk `k plhl`iuj
y prgtkddiôe `k hl h iokrtl`.
Hgs priedipigs y rknhls pgr hgs dulhks sk fle ngokr
el`g hls sgdik`l`ks nriknl y rgjlel sge rl`idlhjketk
`iakrketks `k hgs quk rinke hl sgdik`l` jg`krel y dris
tilel `k kstgs t ikjpgs.
E uk strg s istkjl `k k`udldiôe, quk egs fldk v iv ir`ks`k hl iealedil ketrk nrikngs y rgjlegs, egs ldgs
tujorl l dgjplrlrhgs dge egsgtrgs, l muznlr su fis-
ril pgr hl eukstrl, y l kxphidlr eukstrls rkvghudigeks
pgr hls suyls, `idk dge rlzôe J. @k Dguhlenks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 358/512
4 ; 1 L H O K _ @ I
@k lfê fle vkei`g judfgs krrgrks. Rkrg hgs krrgrks
ke kstl jltkril sge pkh inrgsgs. Hl i`kl quk sk fl agr
jl`g `k Nrkdil y `k _gjl fl pkrturol`g l eukstrls
nkekrldigeks. Rgr flokr goskrvl`g y dgjprke`i`g jlh
hls iestitudigeks `k hl Dité letiquk, sk fl qukri`g fl
dkrhls rkvivir ketrk egsgtrgs, `idk kh nrle prgaksgr `k
hl Ksdukhl Egrjlh `k Arledil. Egs fkjgs lhudiel`g-
sgork hl h iokrtl` `k hgs letinugs, y pgr ksl sghl dluslhl h iokrtl` ketrk hgs jg`kregs fl si`g pukstl ke pk
h inrg.
[el `k hls nrle`ks `iaiduhtl`ks, sknýe éh , quk sk gpg
eke l hl jlrdfl `k hl sgdik`l` jg`krel, ks hl dgstuj
ork quk fl dgetrlê`g `k tkekr sikjprk l hl vistl hl le
t inøk`l` nriknl y rgjlel.
Hg quk J . @ k Dguh lenks y J . Pliek lt r iouyke l h l
A r l e d i l y l hl rkvghudiôe sk lphidl `gohkjketk l hlsgdik`l` y l hl rkvghudiôe ljkridlels, jg`khl`ls s ikj
prk l hls ijitldigeks arledksls `k Nrkdil y _gjl.
Kh rksuhtl`g `k kh hg ks quk hls egdigeks `k pltril y
`k h iokrtl`, ketrk egsgtrgs sge l jkeu`g krrgrks losur
`gs y egdivgs l eukstrgs prgnrksgs.
Hls egdigeks `k pltril y h iokrtl` ketrk hls letinuls
_kpýoh idls `k Nrkdil y `k _gjl krle hls jìs kstrk
dfls, r i`iduhls y losur`ls, dgjplrl`ls l hls `k eukstrgt ikjpg3 y egs `lüljgs fgrr io h kjket k dule`g qukrk
jgs rkvivir hls y l`gptlrhls.
"Hl plhlorl pltril (`idk kh sloig lutgr `k hl Ditk
letiquk, h iorg III , dlp. VIII) ketrk hgs let inugs s inei
aidlol hl t ikrrl `k hgs pl`rks, térrl pltril. Hl pltril `k
dl`l fgjork krl hl plrtk `kh sukhg quk su rkh in iôe `g
jéstidl g eldigelh floêl sletiaidl`g, hl t ikrrl ke quk
kstlole `kpgsitl`ls hls gsljketls `k sus letkdksgrks y
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 359/512
G O _ L T T K H K D P L T 4;>
quk kstlol gdupl`l pgr sus lhjls. Hl pltril `ijieutl
krl kh rkdietg `k hl aljihil, dge su tujol y su agnôe
{agykr). H l nrle pltril krl hl d iu`l`, dge su prytlekg
y sus férgks, dge su rkdietg slnrl`g y su tkrritgrig jlr
dl`g pgr hl rkh iniôe. Pikrrl slnrl`l `k hl pltril‐`kdêle
igs nr ikngs‐ . Eg krl uel v lel plh lorl . Kst k sukh g
krl rklhjketk slnrl`g plrl kh fgjork, pgrquk kstlol
floitl`g pgr sus `igsks. Kstl`g, diu`l`, pltril, kstlsplhlorls eg krle uel lostrlddiôe, dgjg ketrk hgs jg
`kregs3 rkprksketlole rklhjketk tg`g ue dgemuetg `k
`iviei`l`ks hgdlhks, dge ue duhtg `k dl`l `êl y drkke
dils pg`krgsls ke kh lhjl.
Rg r lfê sk kxp h idl kh pltrigt isjg `k hgs let inugs,
sket ijiketg keérnidg quk krl plrl kh hgs= hl v irtu` su
prkjl y ke quk tg`ls hls `kjìs virtu`ks vkeêle l tkr
jielr. Pg`g hg quk kh fgjork pg`êl tkekr `k jìs dlrgsk dgeaue`êl dge hl pltril. Ke kh hl kedgetrlol su oike,
su sknuri`l`, su `krkdfg, su ak, su `igs. Rkr`iée`ghl,
tg`g hg pkr`êl.. . Rlrl hgs letinugs, @igs eg kstlol ke
tg`ls plrtks. Hgs `igsks `k dl`l fgjork krle hgs quk
floitlole su dlsl, su dletôe, su pukohg.. . Hl rkh iniôe
krl hl auketk `k quk kjlelole tg`gs hgs `krkdfgs di
vihks y pghêt idgs. Kh `kstkrrl`g pkr`êl tg`g kstg pkr
`ike`g hl rkh in iôe `k hl pltril. Kxdhui`g `kh duh tg `k hldiu`l`, sk vkêl lrrkoltlr `kh jisjg nghpk su duh tg `g
jést idg, y `koêl kxt ienuir su aukng slnrl`g (agykr).
Rkr`êl su `krkdfg `k prgpik`l`, su t ikrrl, tg`gs sus
oikeks, dgjg si fuoiksk jukrtg plslole l sus fi mgs."
" K h ` k s t k r r l ` g ‐ ` i d k N k e g a g e t k ‐ p i k r ` k f g n l r , h i
okrtl`, pltril, jumkr, fi mgs. Ti jukrk, eg t ikek `krk
dfg `k skr ketkrrl`g ke hl t ikrrl `k su aljihil, pgrquk
k s u e k x t r l e m k r g . "
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 360/512
·\ué rlzôe `k skr tkeêl kstk alelt isjg `k pltril7
Hl rkh in iôe `k ksk t ikjpg, quk sk dgeaue`êl dge hl pl
tril, y l hl dulh `koêle ksls sgdik`l`ks tg`l su egdiôe
`k pltril.
Dge hls alhsls rkh in igeks `kh plnleisjg plslrge el
turlhjketk ksls egdigeks `k pltril y pltrigt isjg, ke
trk hgs let inugs jisjgs lh alvgr `k hl eukvl rkh in iôe
dristilel, quk dljoiô dge hls egdigeks `k @igs, hls `khl pltril y `k hl h iokrtl`, ke ue sketi`g vlstg y nrle`k.
"Ke jk`ig `k hgs dljoigs quk sk floêle prg`udi`g
ke hls iestitudigeks, ke hls dgstujorks, ke hls drkkedils,
ke kh `krkdfg, kh pltrigtisjg jisjg floêl dljoil`g `k
elturlhkzl, y ks uel `k hls dgsls quk jìs dgetriouykrge l h gs nrle`ks prgnrksgs `k _gjl. Fkjgs `idfg
duìh krl kh sketijiketg `k pltril ke hl prijkrl k`l`
`k hls diu`l`ks. Kh fldêl plrtk `k hl rkh iniôe, sk ljl
ol l hl pltril, pgrquk sk ljlol l sus `igsks prgtkd
tgrks , pgrquk ke kh hl sk kedgetrlol su lhtlr, su slnrl
`g aukng, sus a ikstls, sus rgnldigeks, sus fijegs, y
pgrquk aukrl `k kh hl eg floêl `igsks ei duhtg. Plh pl
tr igt isjg krl hl ak y hl pik`l`. Rkrg dule`g sk lrrledô hl `gjieldiôe l hl dhlsk sldkr`gtlh , kstl kspkdik `k
pltrigtisjg `kslplrkdiô dge tg`ls sus vikmls drkkedils.
Eg pkrkdiô kh ljgr `k hl d iu`l`, pkrg tgjô uel agrjl
eukv l.
Yl eg sk ljô hl pltril pgr rlzôe `k su rkh iniôe y
`k sus `igsks3 sk hl ljô sghljketk pgr sus hkyks, pgr
sus iestitudigeks, pgr hgs `krkdfgs y hl sknuri`l` quk
kh hl ldgr`lol l sus jikjorgs. Qk` ke hl grldiôe au-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 361/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 ; 9
ekork quk Pudi`i`ks pgek ke ogdl `k Rkrid hks , duìhks
sge hls rlzgeks quk fldke ljlr l Ltkels= ks quk kstl
diu`l` quikrk quk tg`gs skle inulhks letk hl hky3 ks quk
khhl `l l hgs fgjorks hl hiokrtl` y lork l tg`gs hl vêl
`k hgs fgegrks3 ks quk kh hl jletikek kh gr`ke pýohidg,
lsknurl l hgs jlnistrl`gs hl lutgri`l`, prgtknk l hgs
`éoihks, `l kspkdtìduhgs y a ikstls quk agrjle hl k`udl
d iôe `kh l h jl."Lfgrl oike3 kstk eukvg pltrigt isjg eg tuvg kxld
tljketk hgs jisjgs kakdtgs quk kh `k hls vikmls k`l`ks.
Dgjg kh dgrlzôe eg sk lpknlol yl l hl prytlekl, l hgs
`igsks prgtkdtgrks, lh sukhg slnrl`g, sieg ýeidljketk l
hls iestitudigeks y l hls hkyks iestlohks dgjg hls diu`l
`ks, kh pltrigtisjg vieg l skr ue sketijiketg vlrilohk
k iedgesistketk quk `kpke`iô `k hls dirduestledils y
quk kstuvg sumktg l hls jisjls ahudtuldigeks quk khNgoikreg jisjg. Tk ljô hl pltril ke tletg quk sk
ljlol kh rénijke pghêt idg, quk ke kh hl prkvlhkdêl3 kh
quk kedgetrlol jlhls sus hkyks, el`l tkeêl quk hg lpk
nlsk l khhls.
Lsê sk `koih itô kh pltrigtisjg jueidiplh , y pkrkdiô
ke hls lhjls. Hl gpieiôe `k dl`l fgjork hk aué jìs
slnrl`l quk su pltril, y kh triueag `k su alddiôe vieg
l skrhk jìs dlrg quk hl nrle`kzl g hl nhgril `k su diu`l`. Dl`l ueg vieg l prkakrir sgork su elt ivl d iu`l`,
si eg kedgetrlol ke kh hl hls iestitudigeks quk ljlol,
tlh gtrl diu`l` ke quk vkêl ksls iestitudigeks ke vingr.
Tk kjpkzô ketgedks l kjinrlr jìs nustgsljketk3 yl
eg sk tkjêl lh `kst ikrrg. . . Yl eg sk pkeslol ke hgs `ig
sks prgtkdtgrks `kh fgnlr, y sk plslol aìdihjketk `k
hl pltril. Tk fizg lh ilezl dge uel diu`l` kekjinl plrl
fldkr tr iuealr l su plrt i`g ke hl suyl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 362/512
412 L H O K _ @ I
Ke Itlh il eg sk plslole l kstk rkspkdtg hls dgsls `k
gtrg jg`g quk ke Nrkdil. Kh ljgr `k hl d iu`l` `kslpl
rkdêl. Dgjg ke Nrkdil, dl`l ueg sk h inlol nustgsg l
uel diu`l` kxtrlemkrl, plrl fldkr prkvlhkdkr sus gpi
eigeks g sus ietkrksks ke hl suyl.
Kstls `ispgsidigeks `k hgs kspêritus fidikrge hl agr
t u e l ` k _ g j l . " (Dité Letiquk, h iorg Q , dlp. II .)
"Hl vidtgril `kh Drist ileisjg jlrdl kh a ie `k hl sg
dik`l` let inu l‐ `idk Ag ustk h `k Dgu hlenks. ke su fkr
jgsg h iorg Dité Letiquk, h io r g Q , d l p. I I I ‐ . R l r l sl
okr flstl qué puetg hgs priedipigs y hls rknhls `k hl
pgh ê t idl aukrge dljoil`gs ketgedks, olstl rkdgr`lr quk
hl letinul sgdik`l` floêl si`g dgestitui`l pgr uel vikml rkh in iôe, duyg priediplh `gnjl krl quk dl`l `igs prg
tknêl kxdhusivljketk l uel aljih il g l uel diu`l`, y
eg kxistêl sieg plrl kh hl. Krl kh t ikjpg `k hgs `igsks `g
jéstidgs y `k hls `iviei`l`ks pghil`ks. Kstl rkh in iôe fl
oêl kenke`rl`g kh `krkdfg `k ksk t ikjpg.. .
Pg`g floêl vkei`g `k hl rkh iniôe, ks `kdir, `k hl gpi
eiôe quk kh fgjork sk floêl agrjl`g `k hl `iviei`l`.
Fkjgs trltl`g `k `kjgstrlr ksk rénijke sgdilh `khgs letinugs ke quk hl rkh iniôe tkeêl kh skügrêg losghu
tg `k hl vi`l privl`l y `k hl vi`l pýohidl, ke quk kh
Kstl`g krl uel dgjuei`l` rkh in igsl, kh _ky ue Rge
têa idk, kh jlnistrl`g ue sldkr`gtk, hl hky uel aôrjuhl
sletl3 ke quk kh pltrigt isjg krl hl pik`l`3 kh `kst ik
rrg uel kxdgjueiôe3 ke quk hl h iokrtl` ie`ivi`ulh krl
`ksdgegdi`l3 ke quk kh fgjork kstlol suoyunl`g lh
Kstl`g pgr su lhjl, pgr su dukrpg y pgr sus oikeks3
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 363/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 1 h
ke quk kh g`ig krl goh inltgrig dgetrl kh kxtrlemkrg3 ke
quk hl egdiôe `kh `krkdfg y `kh `kokr, `k hl mustidil
y `k hl lakddiôe, sk `ktkeêle ke hgs h ijitks `k hl diu
`l`. . . Plhks aukrge hgs rlsngs dlrldtkrêst idgs `k hls
diu`l`ks nriknls k i tlh ilels `urletk kh prijkr pkrêg`g
`k su fistgril.
Rkrg fkjgs vistg quk pgdg l pgdg hl sgdik`l` sk
jg`ia idô. Tk prg`umkrge dljoigs ke kh Ngoikreg y kekh `krkdfg lh jisjg tikjpg quk ke hl drkkedil.
Dg e kh Dristile isjg , eg sghljketk rkv iviô kh sketi
jiketg rkh inigsg, sieg quk tgjô uel kxprksiôe jìs lhtl
y jkegs jltkrilh . Jiketrls quk ke gtrg t ikjpg sk fl
oêle tgjl`g dgjg `igsks kh lhjl fujlel g hls nrle
`ks aukrzls a êsidls `k hl elturlhkzl, sk kjpkzô l dge
dkoir l @igs, dgjg `iakrketk y lmkeg pgr su kskedil l hl
elturlhkzl fuj lel, `k uel plrtk, lh jue`g `k hlgtrl.
Jiketrls quk ke gtrg t ikjpg dl`l fgjork sk floêl
agrjl`g su `igs y quk floêl tkei`g tletgs `igsks dgjg
aljih ils y d iu`l`ks, @igs lplrkdiô ketgedks dgjg ue
Tkr ýeidg, iejkesg, ueivkrslh , leijle`g sôhg tg`gs hgs
jue`gs y `koike`g losgrokr sghg hl ekdksi`l` `k l`g
rldiôe quk kxistk ke kh fgjork.
Kh Drist ileisjg trlêl gtrls egvk`l`ks. Kh eg krl hl
rkh iniôe `gjéstidl `k eienuel aljihil, hl rkh iniôe el
digelh `k eienuel diu`l` ei `k eienuel rlzl. Eg pkrtk
ekdêl ei l uel dlstl ei l uel dgrpgrldiôe. @ks`k su
priedipig h hljlol dkrdl `k sê l hl fujlei`l` tg`l ke
tkrl. Mksudristg `kdêl l sus `isdêpuhgs= I` l iestruir tg
`gs hgs pukohgs...
Rlrl kstk @igs eg floêl yl kxtrlemkrgs.
Kstg tuvg nrle`ks dgeskdukedils, tletg plrl hls rk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 364/512
4 2 ? L H O K _ @ I
¡ldigeks ketrk hgs pukohgs, dgjg plrl kh ngoikreg `k
hgs Kstl`gs.
Ketrk hgs pukohgs hl rkh iniôe eg ijpusg kh g`ig3 eg
fizg yl lh d iu`l`leg ue `kokr `k `ktkstlr lh kxtrle
m k r g 3 aué `k su kskedil, lh dgetrlrig, keskülrhk quk tk
eêl `kokrks fldil kh kxtrlemkrg, fldil kh kekjing, `k
mustidil y lue `k okekvghkedil.
Rgr hg quk fldk lh Ngoikreg, sk puk`k `kdir quk khDrist ileisjg hg fl trlesagrjl`g ke su kskedil, prkdi
sljketk pgrquk eg sk gdupô `k éh . Ke hls vikmls k`l
`ks, hl rkh in iôe y kh Kstl`g agrjlole uel sghl dgsl3
dl`l pukohg l`grlol l su `igs, dl`l `igs ngokrelol l
su pukohg.
Kh Dristileisjg ldloô pgr `krriolr hgs duhtgs hgdlhks.
Kstk priedipig aué akdue`g ke nrle`ks rksuhtl`gs.
Ti sk t ikek prksketk hg quk fkjgs `idfg sgork hlgjeipgtkedil `kh Kstl`g ketrk hgs letinugs, si sk
pikesl flstl qué puetg hl diu`l` ke egjork `k su dl
rìdtkr slnrl`g y `k hl rkh iniôe quk krl iefkrketk l hl
diu`l`, kmkrdêl ue ijpkrig losghutg, sk vkrì quk kstk
priedipig eukvg fl si`g hl auketk `k `ge`k fl pg`i`g
vkeir hl h iokrtl` `kh ie`ivi`ug. [el vkz kjledipl`l kh
lhjl, hg jìs `iaêdih kstlol fkdfg, y hl h iokrtl` vieg l
skr pgsiohk ke kh gr`ke sgdilh.Hgs sket ijiketgs y hls dgstujorks sk fle trlesagr
jl`g ketgedks `kh jisjg jg`g quk hl pghêt idl. Hl i`kl
quk sk fldêl `k hgs `kokrks `kh diu`l`leg sk fl `koih i
tl`g. Kh `kokr pgr kxdkhkedil eg fl dgesisti`g yl ke
`lr l su t ikjpg, sus aukrzls y su v i`l lh Kstl`g. Hl
pghêt idl y hl nukrrl eg fle si`g yl kh tg`g `kh fgjork,
tg`ls hls virtu`ks eg fle kstl`g yl kedkrrl`ls ke kh
pltrigt isjg, pgrquk yl kh lhjl eg tkeêl pltril. Kh fgj-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 365/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 1 4
ork fl sketi`g quk tkeêl g trls gohinldigeks quk hl `k
vivir y jgrir pgr hl d iu`l`. Kh Drist ileisjg fl `istie
nui`g hls v i r t u`ks pr iv l`ls `k hls v irtu`ks pýoh idls.
@ksdke`ike`g l éstls fl kelhtkdi`g l hls g t r l s 3 éh fl
pukstg l @ i g s , l hl aljih il, l hl pkrsgel fujlel lrri
ol `k hl pltril, lh prôm ijg lrriol `kh dgediu`l`leg.
Kh `krkdfg fl dljoil`g lsê `k elt urlh kzl . Ket rk hls
eldigeks letinuls, kh `krkdfg floêl kstl`g sumktg l hlrkhiniôe y rkdioi`g `k kh hl tg`ls sus rknhls. Dl`l rkh i
niôe floêl fkdfg kh `krkdfg l su ijlnke. Kh Dr is t il
eisjg ks hl prijkrl rkh in iôe quk eg flyl prkt ke`i`g
quk kh `krkdfg `kpke`iksk `k k h h l ." Dité Letiquk, hi
org Q, dlp. III.)
Kstls egdigeks `k hl pltril, `kh Kstl`g, `k hl hiokr
tl ` ie`ivi`ulh , keskül`ls fgy pgr hl aihgsgaêl `k hl fis
tgril, ke hls dìtk`rls `k hl Ksdukhl Egrjlh `k Arledil,
pgr kh ôrnleg `k sus jìs kjieketks prgaksgrks, eg sge
hl s quk prkv lh kdke ke hl L j é r i d l `kh Tur, quk sk d g e
si`krl h iork, sôhg pgrquk fl `kml`g `k skr dghgeil `k
Ksplül, y hg ks dge rlzôe pgr dlusl `k su ie`kpke`ke
dil3 pkrg ke quk kh ie`ivi`ug sinuk sike`g jìs oikekh suo`itg quk kh diu`l`leg `k su pltril gjeipgtketk,
ke jk`ig `k su ie`kpke`kedil, dgjg hg krl olmg hl `k
pke`kedil dghgeilh `k hl jl`rk pltril.
@ kr iv ld iôe k ijitldiôe `k hl rkvghudiôe arledksl `k
<>69, eg ks k x t r l ü g quk hl `k Tu`ljéridl iedurrl sg
ork kstg ke hgs krrgrks `k hl rkvghudiôe jg`khg, egtl
`gs dge rlzôe pgr Pliek ke su h iorg déhkork `k hgs Grê
nkeks `k hl Arledil dgetkjpgrìekl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 366/512
4 1 0 L H O K _ @ I
Ke Arledil, dgjg ke tg`g kh jue`g hlt ieg y rgjleg,
rkagrjl`g pgr hl rkvghudiôe sgdilh `k aieks `kh ýht ijg
s in hg , hl pltril g kh Kstl`g sinuke sike`g gjeipgtketk
sgork kh ie`ivi`ug y su h iokrtl` quk ks hl uei`l` `k
quk sk dgjpgek kh Kstl`g.
Tudk`k hg dgetrlrig ke hls eldigeks `kh Egrtk, `k
grinke slmôe, ke quk kh ie`ivi`ug y su h iokrtl` pksl tle
tg dgjg kh Kstl`g ke hl olhlezl `k hl must id il. Eg pgrkh dlpridfg `k uel hky ksdritl, sieg pgr kh `kslrrghhg quk
fl rkdioi`g kh pg`kr `kh ie`ivi`ug lh alvgr `k hl tri
phk rkvghudiôe rkh in igsl g `k dgedikedil sgdilh g `k hl
vghuetl`, y pghêt idl g `k lddiôe y dge`udtl.
Hl sgdik`l` sk fl jg`iaidl`g, dgjg hl rkh iniôe, ke
kh sketi`g `k su rkagrjl.
Ke kh jue`g dltôh idg y eg rkagrjl`g, kh Kstl`g fl
kxisti`g l ijlnke `k hl Inhksil, kspkdik `k jgelrquêlietkhkdtulh g kspiritulh , ke quk hl lutgri`l` `k hl rl
zôe y `k hl dgedikedil ie`ivi`ulh ks euhl g kstì sgjk
ti`l l hl lutgr i`l` losghutl k iealh iohk `k hl Inhksil.
@k lfê vikek quk kh jue`g dltôhidg ks kh tkrrkeg al
vgritg `k hgs fgjorks `k Kstl`g, kdhksiìstidgs, hktrl`gs
k ieidil`gs ke hls trl`idigeks fistôridls `k hl letinøk`l`
nriknl y rgjlel, dgjg J lzlrie, _idfkhiku, Lhokrgei,
Plhhkyrle`, quk, jlekmle`g hls dgsls pýoh idls, rksghvikrge tg`gs hgs dgeah idtgs pgr kh lsdke`iketk `kh Kstl
`g sgork kh ie`ivi`ug.
L su kmkjphg sk ketke`iô pgr fgjork `k Kstl`g k h
pghêt idg quk eg dgegdêl rkspktg l hl h iokrtl` ie`ivi
`ulh .
Hgs dkesgrks `k ksk gr`ke `k dgsls ghvi`le quk hls
egdigeks `k hl pltril y `k hl hiokrtl` fle dljoil`g rl
`idlhjketk dge hgs prgnrksgs `kh kspêritu fujleg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 367/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 1 ;
Fgy ks losur`g y pkreidigsg lph idlr hls quk tuvik
rge letks `kh Drist ileisjg hls _kpýoh idls `k Nrkdil
y `k _gjl. Ks kstlr vkietk sinhgs ltrìs `k su t ikjpg.
Pg `g fl dljoil`g pgr y dge hl rkh in iôe drist ilel,
olmg kh ieahumg `k su kspêritu vlstg y supkrigr.
Dge hl i`kl `k ue @igs ýeidg y ueivkrslh , hl pltril
fl `kml`g `k skr uel aljihil, uel triou, uel dlstl, uel
eldiôe, y ke `ge`kquikrl quk kh fgjork sk keduketrksgork hl t ikrrl, kstì ketrk hgs suygs, dge sus fkrjlegs,
dge sus prôm ijgs, dge sus inulhks, dge sus dgrrkh in ig
elrigs, ke su aljihil y dge hgs suygs. Plh ks hl i`kl
dristilel `k hl pltril, iejkesl, i h ijitl`l, dgjg hl fu
jlei`l`, dgjg kh jue`g divih izl`g, pltril ýeidl `k quk
sge jukstrls tg`gs hgs Kstl`gs `k hl t ikrrl.
Fldike`g `k dl`l fgjork kh fkrjleg `k tg`g fgj
ork, inulh ke tg`g l su fkrjleg, l quike `kok kh rkspktg y ljgr `k fkrjleg, kh Drist ileisjg fl drkl`g hl
inulh`l`, ks `kdir , hl h iokrtl` `k tg`gs pgr inulh 3 fl
loghi`g hl ksdhlvitu` `kh fgjork y `k hl rlzl, tg`l skr
vi`ujork, tg`g vlslh hlmk.
Hl pltril, `ks`k ketgedks, fl tkei`g pgr gomktivg kh
fgjork. Kh Kstl`g fl s i`g fkdfg plrl kh fgjork, y eg
vidkvkrsl. Hl lutgi/i`l` `kh Kstl`g fl `kml`g `k skr
gjeipgtketk. Khhl fl tkei`g pgr h êjitk hl lutgri`l` gh iokrtl` `kh fgjork, pgrquk hl hiokrtl` ks hl lutgri`l`,
Ngoikreg y sgokrleêl `kh fgjork sgork sê jisjg.
Hl pltril, ke kh sketi`g jg`kreg, sineiaidl hl h iokr
tl` dgestitui`l ke hky `kh gr`ke sgdilh , ks `kdir, kh fgj
ork ie`ivi`ulh ke gomkt ivg `kh Kstl`g.
Hl pltril jg`krel y vkr`l`krl ks hl sgdik`l` ke quk
sk eldk, `k quk dl`l pltrigtl ks jikjorg, y lh ljplrg
y prgtkddiôe `k hl dulh dl`l pltrigtl g dl`l jikj-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 368/512
41(; L H O K _ @ I
org ngzl `k su h iokrtl` ie`ivi`ulh, ks `kdir, `kh skügrêg
y `gjieig `k sê jisjg, `k su pkrsgel, `k sus dgsls, `k
hl h iokrtl` `k sus ldtgs.
Tôhg ke kstk sketi`g kh ljgr l hl pltril sk rksukhvk
ke ljgr l hl h iokrtl`.
Ke kh sket i`g prijit ivg y nrkdg-rgjleg, kh ljgr l
hl pltril ks dgjpltiohk dge kh skrvi h isjg. Ruk`k skr kx
phgtl`g y ut i h izl`g pgr hgs t irlegs, dghgdìe`ghg jìslrriol `k hl h iokrtl`. Kh dghgeg y kh ksdhlvg puk`ke skr
pltrigtls ke kh sketi`g `k ljletks `kh sukhg eltivg.
Dgjg ksk jg`g `k ketke`kr kh pltrigt isjg ks dgj
pltiohk dge hl nhgril y kh fkrgêsjg, hg s tirlegs, ks `kdir,
hgs kekjings `k hl h iokrtl`, sloke skrvirsk `k éh dgjg
`kh jkmgr iestrujketg plrl lnrle`lr su pg`kr `kspô
t idg, y lfgnlr hl h iokrtl` ke `lüg `k sus jisjgs l`g
rl`grks.Eg fly tirleg quk eg ievgquk hl pltril y hl h iokrtl`
`kh diu`l`leg, pgrquk éstl dgetikek y h ijitl hl suyl.
Hl h iokrtl` `k hl pltril eg ks hl h iokrtl` `kh ie`ivi
` u g . Hkmgs `k skr i`éetidls, kstìe l jkeu`g ke dgetrl`iddiôe, pgr hl rlzôe `idfl.
Hl pltril ks h iork dule`g eg `kpke`k `k ue Rg`kr
kxtrlemkrg. Ruk`k skr h iork hl pltril y eg skrhg kh ie
`ivi`ug, quk ks jikjorg `k ksl pltril.
Kh ie`ivi`ug ks h iork dule`g eg ks sikrvg ei `kpke
`iketk skrvih `k su pltril, ei `kh Kstl`g, `kh Ngoikreg
`k su pltril. Tôhg ketgedks kstì grnleizl`g kh plês.
Hl pltril ks fkdfl plrl nlrletir hl h iokrtl` `k sus
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 369/512
G O _ L T T K H K D P L T 41>
ie`ivi`ugs, eg plrl lprgpiìrskhl, ei `kmlrhl sie prgtkd
diôe ei sknuri`l`.
Eg puk`k hl iestitudiôe `k hl pltril g `kh Kstl`g tk
ekr ue gomktivg jìs lhtg y `ineg `k kh hl, quk hl h iokr
tl` ie`ivi`ulh, ke hl dulh sk dgjprke`k kh ngdk, pgsk
siôe y sknuri`l` `k dl`l fgjork, ke su pkrsgel, ke
su vi`l, ke sus prgpik`l`ks, ke hgs ldtgs, ietkregs y kx
tkregs `k su vghuetl`.Pg`g kstg `kml `k kxist ir olmg kh Kstl`g gjeipgtke
tk, puks hl gjeipgtkedil `kh Kstl`g g `k hl pltril ks
hl suprksiôe `k hl h iokrtl` ie`ivi`ulh ke quk tg`g ksg
sk dgjprke`k.
Hl ievighloih i`l` `kh ie`ivi`ug y `k su h iokrtl` ks kh
h êjitk `kh pg`kr `k hl pltril ke dl`l ueg `k sus jikj
orgs.
@ge`k kh Kstl`g ks gjeipgtketk, hg ks kh Ngoikreg,pgr duyl dge`udtl gorl kh Kstl`g ke su agrjl jg`kr
el. Hl gjeipgtkedil `kh Kstl`g sk rksukhvk sikjprk ke
hl `k su Ngoikreg g `k sus ngokreletks, ks `kdir, ke ue
puül`g `k fgjorks, quk tgjl kh egjork `k tg`g kh
plês, ke dl`l ueg `k sus ldtgs `k ngoikreg.
Rkrg hl gjeipgtkedil g h iokrtl` gjeêjg`l `kh Kstl
`g g `k hl pltril eg sk prg`udk ei kstlohkdk pgr hl jkrl
virtu` `k hls plhlorls `k uel hky ksdritl, dule`g kh hleg kxistk `k fkdfg pgr hl aukrzl `k hgs fkdfgs.
Plh gjeipgtkedil sôhg ks ue pg`kr rklh , dule`g ks ue
fkdfg rklh , kstlohkdi`g pgr fkdfgs rklhks, ks `kdir, pgr
dgsls, jk`igs k ietkrksks v itlhks, duyl aukrzl eltu rlh
dgestituyk kh Rg`kr quk ngoikrel y `irink, eg sôhg l
hgs ngokrel`gs, sieg tljoiée l hgs ngokreletks, vkroi-
nrltil= hls a ielezls, kh Pksgrg, hls rketls, kh dré`itg g
kh `iekrg `k hgs gtrgs, kh tkrritgrig y su agrjl nkgnrì-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 370/512
4 1 6 L H O K _ @ I
ridl, quk `ktkrjiele y gpkrle su ldujuhldiôe, dgjg su
dk`k ke kh Kstl`g gjeipgtketk `k Oukegs Lirks, let i
nul dlpitlh y let inug dketrg `k ue Ngoikreg dghgeilh
gjeipgtketk y losghutg, quk rkdioiô hl dgjphkxiôe y
grnleizldiôe `k tlh plrl rkspge`kr l su jle`ltg, quk
krl kh `k tkekr lh plês `k su jle`g sgjkti`g losghu
tljketk l hl gjeipgtkedil `kh Rg`kr jktrgpgh itleg `k
Ksplül, s ie `kmlr eldkr kh jkegr nkrjke `k h iokrtl`ie`ivi`ulh `k hgs dghgegs3 ks `kdir, `k h ijitldiôe `kh
pg`kr `kh Kstl`g dghgeilh .
Kjledipl`g kh Kstl`g dghgeilh `k hl `gjieldiôe `k
Ksplül y dgevkrt i`g ke eldiôe h iork y sgokrlel, dge
skrvô, s ie kjolrng, ke su eukvl dge`idiôe, hl gjei
pgtkedil grnìeidl `k su grinke , 'dgjg ue prkdk`ke tk `k
su fistgril.
Kh Kstl`g aué h iork, ke kakdtg3 hl pltril aué ie`kpke`iketk `ks`k quk eg `kpke`iô `kh pg`kr `k Ksplül
ei `k gtrg pg`kr kxtrlemkrg3 pkrg kh fi mg `k ksl pl
tril, kh ie`ivi`ug, kh diu`l`leg, dgetieuô sumktg l hl
gjeipgtkedil `kh h iork Kstl`g, ke hl jisjl agrjl, jìs
g jkegs, quk hg floêl kstl`g lh Kstl`g dghgeilh gjei
pgtketk.
Gorl `k hl fistgril y `k ue hlrng plsl`g, hl gjei
pgtkedil `kh eukvg Kstl`g eg tuvg jgtivg `k `isji
euir pgr hl sghl lddiôe `k su ie`kpke`kedil.
Hkmgs `k ksg, hgs fkdfgs `k hl fistgril `k hl rkvg
hudiôe `k su ie`kpke`kedil lujketlrge hl gjeipgtke
dil quk hk floêle `l`g hgs fkdfgs `k su fistgril dg
hgeilh , y si kh Kstl`g quk`ô `kh tg`g h iork `k Ksplül,
kh ie`ivi`ug `k ksk Kstl`g aué jkegs h iork ke prgpgr
diôe `kh lujketg `k pg`kr quk kh Kstl`g rkdioiô `k
hgs fkdfgs `k hl rkvghudiôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 371/512
G O _ L T T K H K D P L T 419
Jk rkükrg, sgork tg`g, l hgs fkdfgs kdgeôjidgs, quk
sge hgs jìs dlpldks `k ldrkdketlr y jletkekr kh pg`kr
rklh `kh Kstl`g, rkspkdtg `kh kxtrlemkrg y rkspkdtg `k
sus prgpigs jikjorgs.
Hl gjeipgtkedil `kh Kstl`g `k Oukegs Lirks, lu
jketl`l pgr hgs `kslrrknhgs kdgeôjidgs `k hl rkvg
hudiôe, ks hl `isjieudiôe dgrrkspge`iketk `k hl h iokr
tl` `k hgs diu`l`legs, eg sghljketk ke hls prgviedils
lrnketiels `kh ietkrigr, suogr`iel`ls pgr hl aukrzl `k
hls dgsls lh prk`gjieig `kh dketrlhisjg `k Oukegs Li
rks, sieg `k hl prgviedil jisjl, `ge`k ksl gjeipg
tkedil tikek su dketrg y lsiketg.
_ksuhtl `k ksk kstl`g `k dgsls quk hgs pgrtkügs sge
hgs jìs h iorks y pg`krgsgs dule`g kstìe ke kh Rg`kr3
hgs jkegs h iorks y jìs `éoihks dule`g kstìe aukrl `kh
Rg`kr.
Pg`g kh trlolmg `k hl rkagrjl h iokrlh `k ksk Kstl
`g dgesistk ke hl `isj ieudiô e. nrl `u lh, su dksivl y pl
dêaidl `kh Rg`kr gjeipgtketk, pgr hl `isjieudiôe `k
hgs khkjketgs jltkrilhks `k dlrìdtkr kdgeôjidg, quk
dgestituyke su gjeipgtkedil rklh , eg gostletk hls hkyks
ksdritls, quk sôhg `k plhlorl hl rkstrienke y sôhg `k
plhlorl iestituyke y prgtknke hl h iokrtl` ie`ivi`ulh.
L s ê , kh pg`kr quk ijpgrtl `isjieuir ke kh ietkrés`k hl h iokrtl` ie`ivi`ulh `k Oukegs Lirks eg ks ue
pg`kr ksdritg, `ksnrldil`ljketk plrl hl jisjl Ouk
egs Lirks, sieg rklh y kakdtivg, puks kstì dgestitui`g
ke hgs ietkrksks jìs vitlhks y ldtivgs, dgjg sge hgs
`k dlrìdtkr kdgeôjidg y rketêstidg.
Ti `k ue hl`g hl riqukzl eldigelh lnhgjkrl`l ke
Oukegs Lirks ks ue oike plrl su hgdlhi`l`, kh hl ks ue
jlh plrl hl h iokrtl` `k sus diu`l`legs3 ks `kdir, plrlG O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . ? 0
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 372/512
4>2 L H O K _ @ I
kh jlygr eýjkrg, pgrquk tg`gs eg puk`ke `isarutlr
`kh suduhketg Rg`kr l hl vkz.
@k lfê v ieg y `k lfê puk`k vkeir tg`lvêl quk jike
trls ue plrt i`g `k Oukegs Lirks ngzl `kh Rg`kr y quik
rk dgeskrvlrhg pgr hgs jk`igs quk hk sunikrk su jis
jl kxgroitledil, kh gtrg t ikek quk nkjir ke hl jis
jl dge`idiôe ke quk kh plrti`g ueitlrig y h iokrlh , dgj
pukstg `k hgs jisjgs pgrtkügs, lrrlstrô vkietk lügs`k jiskril lhrk`k`gr `k Ljéridl, flstl quk hg sudk`iô
ke kh jisjg ieagrtueig kh quk usô y lousô `k hl gjei
pgtkedil quk kedgetrô dgest itui`l y "agrjl`l ke kh
kst l`g `k dgsls , quk `url t g`lv êl" .‐ ( P i j k s , ` k @ i
dikjork `k <6>6.)
Jiketrls kh `kspgtisjg kxistl s ie ue `éspgtl, hgs
kakdtgs `k ksk kstl`g `k dgsls eg sk flrìe sketir ke
hgs ngokrel`gs pgr hls drukh`l`ks pkrsgelhks `kh Ngoikreg, dgjg ke t ikjpg `k _gsls3 pkrg su rksuh t l`g
iealh iohk skrì hl pgorkzl y hl dris is `k kjpgorkdijiketg.
Ks ue fkdfg, ketrktletg, quk hl gjeipgtkedil `kh
Kst l`g `k Oukegs L irks jlet ikek l h gs pgrtkügs sie
hiokrtl` y l hgs lrnketiegs sie Ngoikreg eldigelh. L hgsuegs y l hgs gtrgs, ke kh kjpgorkdijiketg quk agrjl
hl dris is kdgeôjidl `k dlrìdtkr drôeidg ke quk vivke.
L hgs uegs, pgrquk eg tikeke hg quk ekdksitle3 l hgs
gtrgs, pgrquk t ikeke jìs quk hg quk ekdksitle. ·Ruk`k
kh kxdksg `k r iqukzl skr dlusl `k jlhkstlrks7, prknue
tlrì rkspkdtg `k Oukegs Lirks. Rkrg ks hg quk sk `kml
vkr ke dl`l dris is= kjpgorkdijiketg s ikjprk prkdk`i`g
y dlusl`g pgr ue `ksogr`k legrjlh `k r iqukzl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 373/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 > <
@isjieuir, rk`udir, h ijitlr ksk pg`kr gjeêjg`g, ks
hl nrle tlrkl, kh nrle `kokr `kh pltrigtisjg h iokrlh `k
ksk plês, hkmgs `k lujketlrhg.
Ks rkjk`ilr hgs trks jlhks quk lah inke lh plês= `lr
l hgs pgrtkügs hl h iokrtl` ie`ivi`ulh, quk eg hks `kml
tkekr hl gjeipgtkedil `kh Kstl`g3 `lr l hgs lrnketiegs
ue Ngoikreg eldigelh dge hgs jk`igs `k lsknurlr kai
dlzjketk hl plz y kh gr`ke quk ekdksitl su prgnrksg3`lr l hgs uegs y l hgs gtrgs hl riqukzl quk hks lrrk
oltl kh kstl`g vidigsg ke quk vivke sus ietkrksks kdg
eôjidgs, dgedketrl`gs ke Oukegs Lirks plrl fldkr kh
Rg`kr i h ijitl`g `k ksk Kstl`g ke `ktrijketg suyg prg
pig y `k hls prgviedils `k su `kpke`kedil nkgnrìaidl.
·L quiée pkrtkekdk hl tlrkl `k dljoilr ksk kstl`g
`k dgsls7 L tg`gs hgs pkrmu`idl`gs pgr éh fkdfg `é su
kxistkedil, ks `kdir, l tg`gs hgs lrnketiegs. Rkrg kekspkdilh l hgs pgrtkügs, quk sge hgs lrnketiegs jìs
`lül`gs ke kh hg. Tge hgs pgrtkügs jisjgs hls prijk
rls vêdtijls `k hl losgrdiôe `k hgs ietkrksks lrnketi
egs `k su prgviedil gjeipgtketk pgr ksl dlusl.
·\uiée hg `idk7 Pg`l hl fistgril `k _gsls, duyg
Ngoikreg t irìeidg agrjô kh ngdk `k sus pgdgs pgskk
`grks y hl `ksnrldil `k dlsi tg`gs hgs pgrtkügs, sgork
quikeks pksô `irkdtljketk su `kspgtisjg slenriketg.Aué pgr kstl rlzôe quk hgs pgrtkügs hg dgjoltikrge
y `krrgdlrge pgr dge`udtg `k hgs prgviedilegs, jkrg
iest rujket g `kh plrt i`g `k Oukegs L irks , rkaun il`g
ke Jgetkvi`kg, ke Dfihk, ke Ogh iv il y kh Orlsi h .
Rkrg `krrgdle`g lh `éspgtl, sus gpgsitgrks `kmlrge
ke pik kh k`iaidig `kh `kspgtisjg, dgestitui`g y lrjl`g
dgjg kstlol letks `k _gsls, ke ksl lnhgjkrldiôe vi
digsl `k hgs khkjketgs kdgeôjidgs y rketêstidgs `kh Rg~
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 374/512
4 > ? L H O K _ @ I
`kr lrnketieg, quk sk prg`udk y agrjl ke Oukegs Lirks
pgr hl dgrriketk trl`idigelh `kh v ikmg rénijke, jletk
ei`l ke hl `ispgsidiôe nkgnrìaidg-pghêt idl `kh plês, y ke
hgs v id igs kdgeôjidgs `krivl`gs `k hl dgest itudiôe nkg
nrìaidl.
Qêdt ijls `k ue `kspgtisjg vldletk `k ue `éspgtl
pgr kh jgjketg, hgs pgrtkügs h iokrlhks quk kstìe aukrl,
`kh Rg`kr sôhg ngzle `k uel h iokrtl` phltôeidl, quk skkxflhl ke plhlorls, sie kmkrdkr ietkrvkediôe kaidlz lh
nuel ke hl dge`udtl y nkstiôe `k hl dgsl pýohidl.
Dgjg tg`l hl h iokrtl` kstì dgedketrl`l ke kh Kstl
` g , sie `kmlr eienuel lh diu`l`leg, sôhg vikeke l skr
h iorks hgs pgrtkügs quk gduple kh Rg`kr, jiketrls hgs-
quk kstìe aukrl sôhg sge h iorks `k egjork, pgrquk hl
h iokrtl` ks Rg`kr, ks Ngoikreg3 kh pg`kr `k ngokrelrsk,
l s ê jisjg3 y dule`g ksk Rg`kr kstì losgroi`g ke khKstl`g, kh Ngoikreg sôhg ks h iork, pkrg eg fly h iokrtl`
ie`ivi`ulh.
@kslrjl` lh d iu`l`leg `kh pg`kr rklh y kakdt ivg'
`k ietkrvkeir ke hl nkstiôe gaidilh `k hl dgsl pýohidl,
ke quk dgesistk hl h iokrtl` quk ks rklhjketk h iokrtl`,
y eg hk `kmìis jìs quk uel h iokrtl` `k egjork.
L`kjìs, dule`g kh `kspgtisjg kxistk grnleizl`g ke
hls dgsls y ke hgs ietkrksks quk ngoikrele, hl lplridiôe,
`kh `éspgtl ks kh pkhinrg `k dl`l iestletk. Hg lsgjorg
sg eg ks quk lplrkzdl, sieg quk `kmk `k lplrkdkr. Hl.
jìquiel h hljl lh jlquieistl3 kh dlüôe, lh lrtih hkrg.
Letks `k quk ksk `éspgtl sk prg`uzdl pgr kh kstl`g-
`kspôtidg `k dgsls, ks kh jgjketg gpgrtueg `k dlj
oilr `k `kspgtisjg3 ks `kdir , `k `isjieuir y rk`udir
•hl gjeipgtkedil `kh Kstl`g, sie hudfl, sie rksistkedil,
sie vighkedil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 375/512
G O _ L T T K H K D P L T 4>4
Hl vighkedil t ikek `gs `kakdtgs= prijkrg, ks dlrl,
puks dgjg nukrrl g rkvghudiôe dukstl slenrk y dlu
` l h k s 3 sknue`g, ks iekaidlz, puks `kml kh jlh suosistke
tk dgjg kstlol letks `k hl hudfl, sknýe hg fl `kjgstrl
`g hl kxpkrikedil `k hl nukrrl quk `krrgdô l _gsls
sie `krrgdlr kh rgsisjg.
Hgs rkagrjl`grks `k Oukegs Lirks ke ksk sket i`g,
tke`rìe pgr dggpkrl`grks g dghlogrl`grks elturlhks `iksl rkdgestruddiôe `k h iokrtl` dgjýe l hgs quk hl ek
dksitle tletg dgjg kh hgs, quk sge hgs prgviedilegs.
Hl dggpkrldiôe quk éstgs sge h hljl`gs l `lr l hgs
pgrtkügs ks hl `k ue `krkdfg, eg hl `k sus lrjls.
Pg`l pgh ê t idl lrnketiel quk eg sk gdupk `k kstl rk
agrjl pgr hls v êls `k hl plz ks purl pér`i`l `k t ikj
pg ke dukstigeks vlels y pukrihks.
Dge tg`gs hgs dljoigs `k pkrsgels, kh plês eg dljoilrì `k sukrtk, jiketrls eg dljoik kh gr`ke vidigsg
ke quk sk keduketrle dghgdl`gs sus ietkrksks kdgeô
jidgs `k quk `kpke`k su v i`l, su oikekstlr y prg
nrksg .
Hl h iokrtl` `k Oukegs Lirks, ketrktletg, sôhg skrìuel vkr`l` ke duletg ksk Kstl`g eg `kpke`k `kh kx
trlemkrg ei `k su prgpil eldiôe, ei `k Ksplül, ei `k
hl Dgeak`krldiôe, s ieg `k s ê jisjl. Rkrg su h iokrtl`
skrì `kh let inug t ipg nrkdg-rgjleg, eg `kh jg`kreg
tipg `k hl _kpýoh idl slmgel. Tkrì uel _kpýoh idl h iork
`kh néekrg `k h iokrtl` `k hls v ikmls _kpýoh idls `k
Ltkels y `k _gjl, ke quk hl pltril krl gjeipgtketk
y hl h iokrtl` ie`ivi`ulh `ksdgegdi`l.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 376/512
4>0 L H O K _ @ I
Ks hl agrjl `k _kpýoh idl plrl hl dulh vkeêl prk
plrl`l pgr hl dgestitudiôe `kh rénijke dghgeilh ke quk
sk agrjô, k`udô y v iv iô olmg ue Ngoikreg gjeipgtke
tk k i h ijitl`g.
_gtl su `kpke`kedil `kh plês kxtrlemkrg l quk pkr
tkekdiô dgjg dghgeil, aué, sie `u`l, plês h iork ke kh
sketi`g `k plês ie`kpke`iketk. Tu Ngoikreg aué h iork
ke duletg kjleô `kh plês y eg `kpke`iô `kh kxtrlemkrg.Rkrg su pg`kr `ketrg `k s ê jisjg eg aué jkegr quk
letks `k skr ie`kpke`iketk. Aué sikjprk ih ijitl`g- y
losghutg, sie quk kh diu`l`leg tuviksk kh pg`kr `k rk
sistirhg, ei kh `krkdfg `k h ijitlr su lutgri`l` rkspkdtg
`k su pkrsgel, `k sus dgsls y `k sus ldtgs, ke quk
dgesistk kh `gjieig `k hl hiokrtl` ie`ivi`ulh `kh tipg
slmôe, dgjphktljketk `ksdgegdi`g `k hls _kpýoh idls
letinuls.Hl h iokrtl` ie`ivi`ulh jg`krel eg kxistk `ge`k kh
d iu`l`leg eg t ikek `krkdfg `k dgetrl`kdir l su plês ,
`k eg tkekr su gpieiôe y `k skr kh gpgsitgr `k su Ng
oikreg, sie riksng `k su sknuri`l` pkrsgelh.
Eg ks kstk kh t ipg `k hls eukvls _kpýohidls `k hl
Ljéridl letks ksplüghl. Iespirl`ls y prkplrl`ls pgr
hl rkvghudiôe arledksl, dgestitui`ls l su kmkjphg nrk
dg-rgjleg, hl pltril y hl h iokrtl` `k hl pltril, hl nhgril y hgs hlurkhks `k hl pltril, fle kdh ipsl`g l hl h iokr
tl` ie`ivi`ulh.
Ksk grinke y sket i`g kstì kxprksl`g y `gdujketl`g
ke hls lrjls sijoôh idls `k hl _kpýoh idl Lrnketiel y
ke sus fijegs pltriôtidgs.
Ainurl ke kh hls hl hlezl `k Rlhls y kh ngrrg arinig
`k hgs jleujiti`gs rgjlegs3 ke hls sikeks `k hl pl
tril, hgs hlurkhks jitghônidgs `k hl vidtgril.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 377/512
G O _ L T T K H K D P L T 4>;
Gi`, jgrtlhks, kh nritg slnrl`g,
h iokrtl`, h iokrtl`, h iokrtl`.
Gi` kh rui`g `k rgtls dl`kels,
v k ` ke trgeg l hl egohk inulh`l`.
Hl h iokrtl` sk leuedil lh gê`g, lh gmg, dgjg rui`g,
dgjg nritg, y hl inulh`l`, quk tgjl kh trgeg `kh rky
dlê`g, ks hl egohk inulh`l`, eg hl inulh`l` phkokyl `ktg`g kh jue`g.
H g s inulhks g hiorks, ke Ltkels, dgjpgeêle uel pk
qukül y ksdlsl egohkzl, quk tkeêl kh jgegpghig `k hl
h iokrtl`. Pg`g ltkeikesk eg krl h iork. Hg krle sôhg hgs
inulhks3 ks `kdir, uegs pgdgs.
Plhks s êjoghgs, tlhks dletgs, eg florêle pg`i`g rk
prksketlr hl rkpýohidl ei hl h iokrtl` slmgel `k hgs Ks
tl`gs [ei`gs, Eg hks dgevkeêl kh ngrrg, pgrquk eg
floêle si`g ksdhlvgs ei s ikrvgs jleujit i`gs. Kh hgs auk
rge h iorks `ks`k su duel, dgjg hgs ienhksks3 lsê , sus
rkvghudigeks fle si`g dgeairjldigeks `k vikmls h iokr
tl`ks . Lh rkvés `k hl arledksl y ljkridlels `kh Tur, quk
fle `ksdgegdi`g y rkvgdl`g kh plsl`g, plrt ike`g `kh
`krkdfg elturlh , tkôridg y lostrldtg, ke duletg lh prie
dipig3 y lh kmkjphg nrkdg-rgjleg, pgr hl agrjl.Dgjg hl prijkrl _kpýoh idl arledksl, aue`l`l ke kh
Dgetrltg sgdilh, `k _gussklu, hls `k Tu`ljéridl fle
si`g ijitldigeks `k hls _kpýohidls `k Nrkdil y _gjl,
letkrigrks lh dristieisjg, ke quk hl pltril, éh Kstl`g,
krl tg`g3 hl h iokrtl` ie`ivi`ulh, dgjg h êjitk `kh pg`kr
`k hl pltril, el`l.
Fle si`g rkpýohidls h iorks, ke duletg ie`kpke`ike
tks 3 pkrg sie h iokrtl`, ke dule tg rkpýohidls gje ipgtke-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 378/512
4>1 LHOK_@I
tks g `k pg`kr i h ijitl`g sgork kh `krkdfg ie`ivi`ulh ke
dgeah idtg dge kh `kh Kstl`g.
Lsê hg sge fgy jisjg. Kh prijkrg `k sus h iokrlhks
sk sketirêl ksdle`lhizl`g lh gir `kdir quk h iokrtl` ks
kh `krkdfg `k `isdut ir , `k `kslnrl`lr, `k dgetrl`kdir
lh Rg`kr `k su plês sie riksng `k su sknuri`l` pkrsgelh = qu k hl hiokr tl` `kh diu`l `l eg ks kh hêj itk ` k hl hi
okrtl` `kh Ngoikreg `kh Kstl`g.
Yg t kjg quk k h nrle plrti`g `k hl hiokrtl` ` k O u k
egs Lirks inegrk, pgr ôrnleg `k su mkak, hg quk ks
rklhjketk hl h iokrtl` jg`krel, ketke`i`l l hl ienhksl.
Y dgjg Oukegs Lirks aué, `ks`k kh grinke `k su
rkvghudiôe, ieidil`l pgr éh , hl ksdukhl h iokrlh `k hgs
lrnketiegs, ks urnketk plrl éstgs quk ke hl ksdukhl kjpikdk hl rkagrjl, quk l el`ik ietkrksl jìs quk l hl
j i s j l O u k e g s L i r k s .
Kh `êl quk ue plrti`g `k ksl prgviedil sk pgenl l hl
dlokzl `k ksl rkagrjl‐quk eg skrêl s ieg kh `kslrrg
h hg `k hl rkvghudiôe `k Jlyg `k <6<2‐, yg skrêl kh
prijkrg ke sknuirhg ke ji dlh i`l` `k prgviedileg, y l
fgegr tke`rêl ke sknuirhg, dgjg hg tuvk s ikjprk `k sk
nuir l Jgrkeg, l Rlzgs, ?. Okhnrleg, l _ivl`lvil, lAhgrkedig Qìrkhl,, l Nutiérrkz, l Kdfkvlrrêl y l tletgs
gtrgs i hustrks pgrtkügs, ieidil`grks y skrvi`grks `k hl
vkr`l`krl h iokrtl` lrnketiel, quk tg`lvêl, s ie kjolr
n g , eg ks ue fkdfg pgsitivg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 379/512
VIII
Rghêtidl y riqukzl.
L hgs quk prktke`ke quk kh ldtulh Ngoikreg lrnket ieg kstì grnleizl`g dgjg kh `k Kstl`gs [ei`gs, prk
nuetljgs = · F ly `gs Tkel`gs ke ^ lsfien t ge 7 · F l y
`gs Dìjlrls `k @ iput l`gs7 ·Fly, kearket k ueg `k
gtrg, `gs J ieis t kr igs7 ·@ gs k mkdut iv gs7 ·@ gs Ngoikr
egs, ke uel plhlorl, ke hl jisjl diu`l` `k ^lsfien
tge, dgjg hgs fly ke hl d iu`l` `k Oukegs Lirks7
Ks quk Oukegs L irks eg ks ^lsfient ge, sk rkspge
` k 3 ks `kdir , eg ks dlpitlh `k hl _kpýoh idl Lrnketiel,duyl eldiôe, kstle`g sie dlpitlh , su Ngoikreg dlrkdk
`k muris`iddiôe iejk`iltl y kxdhusivl ke hl diu`l` ke
quk rksi`k dgjg jkrg fuéspk`.
Eg pgr ue jgjketg, ei prgvisgriljketk, s ieg ie`k
aiei`ljketk. Hhkvl yl `gdk lügs kstk kstl`g `k dgsls,
y ks nkekrlh hl gpieiôe ketrk hls nketks jìs skesltls
`kh Rhltl quk kh jk`ig `k rksghvkr ksl dukstiôe dlpi
tlh ks eg rksghvkrhl y `kmlr ie`kaiei`l su sghudiôe flstl quk sk rksukhvl pgr sê jisjl.
L ksk kstl`g `k dgsls, s ie kjolrng, fl h hljl`g Ji
trk grnleizldiôe `ka ieit ivl `k hl _kpýoh idl Lrnketiel.
Hl Dgest itudiôe quk ke <6;4 hk `lol lh Ngoikreg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 380/512
4>6 L H O K _ @ I
eldigelh uel dlpitlh , eg krl `kaieitivl. Hg aué `ks`k
quk hl Dgestitudiôe rkagrjl`l `k <612 sk hl quitô.
• < 5 •
Hgs quk fle grnleizl`g kstk kstl`g `k dgsls, hg fle
fkdfg ke kh ietkrés `k Oukegs Lirks, sknýe kh hgs3 ke
hl rklhi`l`, ke su pkrmuidig kegrjk, puks fldiée`ghlrksi`kedil `k `gs Ngoikregs, hl fle pgohl`g `k lslhl
ril`gs y `k nketks quk vivke `k hls rketls `kh Kstl`g.
Hgs kjphkl`gs pýoh idgs l sukh`g, h hljl`gs pgr L. Tjitf
trlolml`grks eg prg`udtivgs, sge lsijihl`gs ke kstg, pgr
ksk nrle`k kdgegjistl, l hgs `gjéstidgs, quk vivke `k
hl rketl `k sus ljgs, sie prg`udir, pgr sus skrvidigs
aunldks, vlhgr lhnueg quk quk`k plrl lujketg `kh prg
`udtg nkekrlh `kh plês."Hls eld igeks‐ `idk L . Tjit f '‐ eg sk kjpgorkdke
mljìs pgr hl prg`inlh i`l` y hl jlhl dge`udtl `k hgs
plrtiduhlrks, sieg l vkdks pgr hl `k su Ngoikreg.
"Ke hl jlygr plrtk `k hgs plêsks, hl tgtlh i`l` g dlsi
tgtlhi`l` `k hl ketrl`l g rketl pýohidl ks kjphkl`l ke
sgstkekr nketks eg prg`udtivls. Plhks sge hls nketks
quk dgjpgeke uel dgrtk eujkrgsl y orih hletk, ue nrle
`k kstlohkdijiketg kdhksiìst idg, nrle`ks dul`rls y nrle`ks kmérditgs, quk eg prg`udke el`l ke tikjpg `k plz,
y quk, ke tikjpg `k nukrrl, eg nlele el`l quk puk
`l dgjpkeslr kh nlstg quk dukstl su sgstée, lue `urle
tk kh ietkrvlhg `k hl nukrrl. Hls nketks `k kstl kspkdik
eg prg`udke el`l pgr s ê jisjls3 sge t g`ls jlet kei
`ls dge kh prg`udtg `kh trlolmg `k gtrgs. Lsê , dule`g
sk juhtiphidle jìs lh hì `kh eýjkrg ekdkslrig, puk`ke
ke ue lüg dgesujir uel plrtk tle dgesi`krlohk `k ksr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 381/512
G O _ L T T K H K D P L T 4>9
prg`udtg quk eg `kmle `k éh ue rkstg olstletk dlplz
plrl kh sgstée `k hgs gorkrgs prg`udtivgs, quk `kokrêle
prg`udirhg plrl kh lüg sinuiketk.
"Hl prgpgrdiôe quk sk flhhl ketrk kstls `gs kspkdiks
`k age`gs (hgs rkprg`udtivgs, quk agrjle hgs dlpitl
hks, y hgs eg rkprg` udtivg s, quk sge Mgs dgesuj i`gs
ke vivir, y sge hl rketl), `ktkrjiel agrzgsljketk keue plês kh dlrìdtkr nkekrlh `k sus floitletks, ke dule
tg l su tke`kedil l hl ie`ustril g hl pkrkzl.. . Ke hls
diu`l`ks jleualdturkrls y dmpjkvdiletks, `ge`k hls
dhlsks ieakrigrks `kh pukohg suosistke priediplhjketk
pgr dlpitlhks kjphkl`gs, kh pukohg ks, ke nkekrlh , hlog
rigsg, arunlh y kdgeôjidg, dgjg ke judfls d iu`l`ks
`k Ienhltkrrl y ke hl jlygr plrtk `k hls `k Fghle`l.
Rkrg ke hls diu`l`ks quk sk sgstikeke priediplhjketkpgr hl rksi`kedil pkrjleketk g tkjpgrlh `k uel dgrtk,
y ke quk hls dhlsks ieakrigrks `kh pukohg sldle, sgork
tg`g, su suosistkedil `k nlstgs `k rketl g ketrl`l, kh
pukohg ks, ke nkekrlh , pkrkzgsg, `isipl`g y pgork, dgjg
ke _gj l, Qkrslihhks, Age tliekohklu y Dgj piknek (`kh
t ikjpg `k Tjitf). Ti sk kxdkptýl l _guke y Our`kgs,
eg sk keduketrl ke tg`ls hls diu`l`ks `kh `kplrtljke
tg, ke Arledil, sieg ksdlsg dgjkrdig k ie`ustril, y hlsdhlsks ieakrigrks `kh pukohg quk lh h ê vivke priediplh
jketk `kh nlstg `k hgs gaidilhks `k hls Dgrtks `k Mus
tidil y `k hgs quk lhhê vikeke l phkitklr, sge, ke nkek
rlh, pkrkzgsgs y pgorks. _guke y Our`kgs plrkdke eg
`kokr sieg l su situldiôe nkgnrìaidl su nrle dgjkrdig,
dgjg pukrtgs agrzgsgs `k ue nrle dgjkrdig quk sk
fldk pgr su ietkrjk`ig. Tituldigeks tle vketlmgsls h hl
jle ekdkslriljketk ue nrle dlpitlh pgr kh nrle kj-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 382/512
4 6 g L H O K _ @ I
phkg quk khhls garkdke, y kh kjphkg `k ksk dlpitlh ks hl
auketk `k hl ie`ustril quk rkiel ke ksls diu`l`ks. Hl
jisjl dgsl puk`k `kd irsk `k Rlr ês , J l`ri` y Qikel3
`k kstls trks diu`l`ks, Rlrês ks, sie `u`l, hl jìs ie
`ustrigsl 3 pkr g R lrês ks éh jisjg su prgpig j krdl` g
`k tg`ls sus jleualdturls, y su prgpig dgesujg ks kh
nrle`k gomktg `k tg`g kh dgjkrdig quk lh h ê sk fldk.
"Hge`rks , H isogl y Dgpkeflnuk sge t l h v kz h lsýeidls trks d iu`l`ks `k Kurgpl quk sike`g rksi`kedil
pkrjleketk `k uel Dgrtk, puk`ke lh jisjg t ikjpg skr
dgesi`krl`ls dgjg diu`l`ks dgjkrdiletks. Hl s ituldiôe
`k hls trks ks ke kxtrkjg vketlmgsl y prgpil plrl fldkr
`k khhls (`ks ketrkpgts) kh ietkrjk`ig plr l nrle pl rtk
`k hls jkrdledêls `kstiel`ls lh dgesujg `k hgs plêsks
hkmlegs."Floêl ke K`ijourng, let ks `k h l [eiôe, pgdg dg
jkrdig k ie`ustril. @ks`k quk kh Rlrhljketg `k Ks
dgdil eg sk rkueiô jìs ke ksl diu`l`3 `ks`k quk kh hl
`kmô `k skr hl rksi`kedil ekdkslril `k hl lhtl dgrtk y
`k hl pkqukül egohkzl ksdgdksl, K`ijourng dgjkezô
l tkekr lhnýe dgjkrdig y lhnuel ie`ustril. Tinuk, ke
trktletg, sike`g hl rksi`kedil `k hls priediplhks Dgrtks
`k Must id il `k Ksdgdil, `k hls ga id iels `k hl L`ulel y`kh ijpukstg. Lh h ê sk nlstl, puks, tg`lvêl uel jlsl
dgesi`krlohk `k rketl g `k ré`itg `kh Kstl`g3 y `k lfê
vikek quk ks juy ieakrigr ke dgjkrdig y ke ie`ustril
l Nhlsngw, duygs floitletks v ivke priediplhjketk `kh
kjphkg `k sus dlpitlhks. Tk fl egtl`g l vkdks quk hgs
floitletks `k ue nrle vih hgrrig (ogurn), `kspués `k fl
dkr nrle`ks prgnrksgs ke hl ie`ustril jleualdturkrl,
floêle dlê`g ke sknui`l ke hl gdigsi`l` y hl pgorkzl,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 383/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 6 h
pgrquk lhnýe nrle skügr floêl kstlohkdi`g su pkrjl
ekedil ke su vkdie`l`.
" K s , puks, hl prgpgrdiôe kxistketk ketrk hl sujl `k
hgs dlpitlhks y hl `k hgs ré`itgs, g rkvkeus, hg quk `k
tkrjiel ke tg`ls plrtks hl prgpgrdiôe ke quk sk ke
duketrle hl ie`ustril y hl gdigsi`l`= `ge`k hgs dlpi
tlhks prk`gjieletks hl ie`ustril hl quk prkvlhkdk3 `ge
`k sge hgs ré`itgs hgs `gjieletks, hl gdigsi`l` prk`gjiel.
"Pg`g lujketg g `isjieudiôe ke hl jlsl `k hgs dl
pitlhks t ike`k elturlhjketk l lujketlr g `isjieuir
rklhjketk hl sujl `k hl ie`ustril, ki eýjkrg `k nketks
prg`udtivls y, pgr dgesinuiketk, kh vlhgr dljoilohk `kh
prg`udtg leulh `k hls t ikrrls y `kh trlolmg `kh plês, hl
riqukzl y kh rke`ijiketg rklh `k tg`gs sus floitletks.
"Hgs dlpitlhks lujketle pgr hl kdgegjêl3 kh hgs `isjieuyke pgr hl prg`inlh i`l` y hl jlhl dge`udtl." (<) .
Oukegs Lirks ks hl rksi`kedil, eg sôhg `k ue Ng
oikreg, sieg `k `gs Ngoikregs, dgjpukstg dl`l ueg
`k trks Rg`krks, y dl`l Rg`kr, `k eujkrgsgs kjphkl
`gs. Hl s i h hl `k ue Lrzgoispl`g3 kh dketrg `k uel phl
el jlygr jih i tlr3 hl rksi`kedil `kh Dukrpg `iphgjì
t idg kxtrlemkrg, y `k ue eujkrgsg Dukrpg dgesuhlr3
tg`gs hgs khkjketgs `k uel dgrtk sk keduketrle lh h êrkuei`gs, rig gostletk hl agrjl rkpuohidlel `kh Ng
oikreg, g, pgr jkmgr `kdir, l dlusl `k hl agrjl ke quk
kh Ngoikreg rkpuohidleg sk keduketrl lh h ê dgestitui`g.
Ti Oukegs Lirks eg auksk kh pukrtg agrzgsg pgr duyg
ietkrjk`ig sk fldk tg`g kh dgjkrdig kxtkrigr `kh plês,
skrêl, dgjg Jl`ri`, uel diu`l` `k kjphkl`gs, `k `i-
(< ) _iqukzls `k hls eldigeks, hio. I I , dlp. II I .‐ L ` l j Tj i t f.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 384/512
4 6 ? L H O K _ @ I
sipldiôe `k t ikjpg y `k `iekrg, `k humg, `k khknledil,
`k ngdks y `isipldiôe.
Tu ldtivi`l` y rénijke dgjkrdilh eg quitl quk tg`g
kstg ýhtijg kxistl, `k jg`g quk hl nleledil quk hk `kml
kh kjphkg `kh dlpitlh dgjkrdilh sk hl h hkvl kh dgesujg
`k rketls quk fldk su pgohldiôe ijprg`udtivl `k aue
digelrigs.
Lsê sge Rlrês y Hge`rks, ks vkr`l`, pkrg dge kstl`iakrkedil= quk hg quk dgesujke hls Dgrtks `k quk sge
rksi`kedil, hg prg`udk hl jisjl ie`ustril y dgjkrdig
`k quk sge dketrgs prg`udtgrks.
Hkmgs `k kxistir rlzôe `k ietkrés pýohidg plrl trlkr
l hl d iu`l` dgjkrdilh `k Oukegs Lirks hl rksi`kedil
`kh Ngoikreg eldigelh , hl florêl juy nrle`k plrl sldlr
`k ksl diu`l` eg sghljketk lh Ngoikreg eldigelh, sieg
lh jisjg Ngoikreg prgviedilh `k Oukegs Lirks.Hl prgspkri`l` `k ksl d iu`l` ketrlrêl ke dljieg `k
skr hl Eukvl Ygrc kh `êl quk ksg sudk`iksk, pgr hl
rlzôe kdgeôjidl l quk E uk vl Y g r c `kok su gpuhke
dil, quk ks hl `k eg skr rksi`kedil `k Ngoikreg lhnueg,
ei `k hl [eiôe, ei `kh `k su jisjg Kstl`g, kh dulh rk
si`k ke Lholey.
L s ê , ke éh ak`krlh isjg quk fle grnleizl`g y jle
t ikeke Tlrjiket g y Dgjplüêl ke k h R h lt l , Oukegs L irks eg rkspge`k pgr su plpkh ei lh `k ^lsfientge ei lh
`k Eukvl Ygrc, ke h gs Kst l`gs [ei`gs , duyg jg`kh g
prktke`ke, s ie kjolrng, flokr ijitl`g ke hl Dgest itu
diôe lrnketiel, quk fle kdfl`g l pkr`kr.
Ksk kstl`g let ikdgeôjidg y v id igsg `k dgsls ks ueg
`k hgs jleletilhks `kh kjpgorkdijiketg pkrjleketk `kh
plês ke jk`ig `k tg`l su ldt iv i`l`.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 385/512
G O _ L T T K H K D P L T 464
Hl drisis quk dgesistk ke ksk kjpgorkdijiketg drô
eid g , t ikek, puks, ue grinke pghêt idg ke kh kstl`g ieldl
ol`g y kjorigelrig `kh grnleisjg `k eukstrg Ngoikreg
eldigelh.
@k ue hl`g, ks dlusl `k `kdl`kedil `k eukstrl riquk
zl dgjkrdilh 3 y `k gtrg, hg ks `k eukstrl r iqukzl ru
rlh y tkrritgrilh , pgr hl alhtl `k sknuri`l` dgesinuiketk
•l hl luskedil `k ue Ngo ikreg dlpl z `k nlr letiz lrhl kaidlzjketk.
Pg`l hl kxtkesiôe y akrt i h i`l` `k eukstrg vlstg y
fkrjgsg sukhg eg lül`ke el`l l hl riqukzl `kh plês,
pgrquk hl t ikrrl y hl prgpik`l` rurlh sge sie vlhgr `ge
`k alhtl hl sknuri`l`, quk eg puk`k `kmlr `k alhtlr
`ge`k eg fly Ngoikreg skrig-, kaidlz y aukrtk.
Ks durigsg vkr a inurlr kh prg`udtg `k hl vketl `k hls
tikrrls pýohidls ketrk hls auketks `kh Pksgrg eldigelh,dule`g ksls t ikrrls eg vlhke el`l, pgrquk dlrkdke `k
hl dge`idiôe quk hls fldk skr uel auketk `kh Pksgrg ke
hgs Kstl`gs [ei`gs, `ge`k hl sknuri`l` `k hl pkrsgel,
`k hl vi`l y `k hl prgpik`l` sge tle dgjphktls ke hg
ietkrigr `kh plês ljkridleg dgjg ke hl jisjl Ienhl
tkrrl.
Jiketrls eg tkenle ksl sknuri`l` hls t ikrrls lrnke
t iels , eg sôhg `k Rltlngeil, `k hl Rljpl y `kh Dfldg,
`ksikrtgs pgohl`gs `k slhvlmks ie`ôjitgs, sieg hls jis
jls t ikrrls `k hls dljplüls pgohl`ls, eg vlhke judfg
jìs quk hls t ikrrls `k Ìaridl y `k Tyril, dgjg riqukzl
dljoilohk pgr `iekrg.
Hukng hl kxistkedil `k ue Ngoikreg rklh y kakdt ivg
ks hl prijkrl `k hls ekdksi`l`ks y dgevkeikedils kdg
eôjidls `kh plês, y kh ýeidg rkjk`ig kaidlz `k hl drisis
`k iesknuri`l`, quk ks sieôeijg `k drisis `k pgorkzl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 386/512
4«0 L H O K _ @ I
@k ksl iesknuri`l` eg kstì kxdhui`l Oukegs Lirks,
puks sus dljpiüls rurlhks sge dlolhjketk hls jìs kx
pukstls l hls irrupdigeks `k hgs slhvlmks quk floitle
sus argetkrls, s ikjprk ljkelzl`ls.
Hl `koih i`l` `kh Ngoikreg kjorigelrig k iedgjphktg
`kh plês, quk eg slok suprijir ksk pkhinrg skjikxtkrigr,
hk gohinl l vivir gdupl`g ke `kake`kr su kxistkedil
dgetrl hgs quk dgespirle dgestletkjketk plrl rkkjphlzlrhg.
" K h N g o i k r e g d i v i h ‐ ` i d k L ` l j T j i t f ‐ , k e t l e t g
quk tikek pgr gomktg hl sknuri`l` `k hls prgpik`l`ks,
ks, ke rklhi`l`, iestitui`g plrl `kake`kr l hgs ridgs
dgetrl hgs pgorks, g oike l hgs quk tikeke lhnuel prgpik`l` dgetrl hgs quk eg t ikeke eienuel."
Dgeagrjk l kstl nrle vkr`l` fistôridl, hl prgviedil
`k Oukegs Lirks, quk ks hl quk jìs prgpik`l`ks y prg
piktlrigs dgetikek `k tg`ls hls prgviedils lrnketiels,
ks hl jìs ietkrksl`l ke quk kh Ngoikreg kxistl dgjg
iestitudiôe rknuhlr y kaidlz plrl `kake`kr hl sknuri`l`
`k sus agrtuels.
El`ik dgjprke`krêl, s ie kjolrng, quk ksl pgohldiôe, hl jìs ridl `kh plês, skl hl dlusl `k quk hl eldiôe
ksté sie Ngoikreg, pgr hl alhtl `k su dggpkrldiôe y dge
dursg, jk`iletk hl dulh sk jletikek ke dikrtg jg`g sk
plrl`l `k hl eldiôe ke uel kspkdik `k lutgegjêl quk
eg h hknl l skr uel ie`kpke`kedil dgjphktl.
Fuog ue tikjpg ke quk ksk kstl`g `k dgsls dk`êl ke
prgv kdfg `k Oukegs L irks = dule`g h l lut gegjêl krl
dlsi dgjphktl y losghutl. Krl olmg kh sistkjl `k _gsls,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 387/512
G O _ L T T K H K D P L T 46;
ke quk kh Ngoikreg eldigelh alhtlol `kh tg`g, g, jkmgr
`idfg, kstlol tg`g éh ke sus jlegs, pgr ue skrvidig
quk éh prkstlol l hl eldiôe sie nrlvljke ei rkspgesl
oihi`l`.
Fgy hl skjilutgegjêl dk`k tg`l ke pkrmuidig `k Ouk
egs Lirks, pgrquk ke virtu` `k hl skji-ueiôe, dgjoi
el`l dge hl dlsi-lutgegjêl, pgr hl Dgest itudiôe ak`k
rlh prksketk, hl prgviedil `k Oukegs Lirks plrt id ipl `k
hls dlrnls y `ksvketlmls quk nrlvitle sgork hl eldiôe,
sie quk hl sknuri`l` `k sus ietkrksks hgdlhks y prgvie
dilhks ksté jìs nlrleti`l quk hg kstlol olmg kh lishl
jiketg `k gtrg t ikjpg.
Plh ks kh rksuhtl`g rklh `k hl lutgegjêl, quk `kaike
`k fgy pgr jkrl rut iel, `k ue t ikjpg quk fl plsl`g.
Ke kh kstl`g ke quk fle vkei`g l plrlr hls dgsls,
pgr hl kvghudiôe elturlh `k hl vi`l lrnketiel, hl iest i tudiôe `k ue Ngoikreg eldigelh , lrjl`g `k tg`g kh
pg`kr uei`g `k hl eldiôe, fl vkei`g l ietkrkslr jìs l
hl prgviedil `k Oukegs Lirks, dgjg hl jìs r idl, quk l
tg`ls hls `kjìs rkuei`ls. Hl rlzôe `k kh hg ks juy sij
phk = ks hl quk jìs tikek quk pkr`kr3 ks hl quk jìs ie
tkrksks t ikek quk vkr prgtkni`gs y lsknurl`gs.
Akh izjketk, eg ekdksitl jìs quk dgjprke`kr y rk
dgegdkr kstl vkr`l` plrl h hknlr l hl iestitudiôe `kh Ngoikreg `k quk tletg ekdksitl hl sknuri`l` `k su riqukzl
y kh `kslrrghhg `k ksl riqukzl pgr hl sijphk virtu` `k
hl sknuri`l`.
Hl rlzôe `k kh hg ks quk tg`g kh prgohkjl `k hl drkl
diôe `kaieitivl `k ksk Ngoikreg quk alhtl l hl eldiôe,
`kpke`k `k Oukegs Lirks, y ke su jleg kstì kh vkrhg
iestitui`g kh `êl ke quk hl diu`l` `k Oukegs Lirks sk
dgest ituyl ke dlpitlh `k hl _kpýoh idl Lrnketiel y rk-G O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . ?;
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 388/512
461 L H O K _ @ I
si`kedil `k sus lutgri`l`ks, dge muris`iddiôe kxdhusivl,
`irkdtl y hgdlh ke su dlpitlh . Pg`g kh sineiaidl`g prìd
tidg `k ksk dljoig dgesistirêl ke quk kh pukohg y hgs
rkdursgs tg`gs `k hl eldiôe lrnketiel tgjlrêle l su
dlrng kh `kokr `k `kake`kr y lsknurlr hls prgpik`l`ks
`k hgs lrnketiegs `k Oukegs Lirks, dgjg hgs `k hl nk
ekrlhi`l` `k hgs lrnketiegs, pkrg dge uel kaidldil quk
eg fl pg`i`g tkekr flstl fgy hl lddiôe iedgjphktl `kue Ngoikreg iedgjphktg.
Kstk s ijphk jkdleisjg ks kh `k tg`g Ngoikreg el
digelh skrig, kaidlz y dlplz `k fldkr nrle`k, ridg y
prôspkrg lh plês.
Ksg ks kh Ngoikreg ienhés, kh Ngoikreg ke Arledil, kh
Ngoikreg eldigelh ke kh Orlsi h , ke Dfihk, y pgr ksg v i
vke y prgnrksle ksgs plêsks s ie tkekr hls `gtks eltu
rlhks quk hl eldiôe lrnketiel vk jlhgnrl`ls, ke jk`ig`k su pgorkzl, pgr alh tl `kh Ngoikreg eldigelh quk ous
dl `ks`é kh ?; `k Jlyg `k <6<2.
·L quiée sieg lh pukohg, quk ieidiô ksk jgvijiketg
iejgrtlh , tgdlrêl h hkvlr l dlog kh eg jkegs jkjgrlohk
`k dgest ituir kh Ngoikreg pltrig, quk `kok rkkjphlzlr
lh quk `krrgdô hl nrle rkvghudiôe ljkridlel `k <6<27
Jiketrls ksl sghudiôe eg sk prg`uzdl, hl rkspgesloi
h i`l` `kh ldtulh kstl`g `k dgsls y `kh kjpgorkdijiketg
nkekrlh `k tg`g kh plês lrnketieg skrì, ke su jlygr
plrtk, `k Oukegs Lirks, pgr hl s ijphk rlzôe `k skr hl
•ýeidl prgviedil dlplz `k `lr lh jlh hl sghudiôe quk
tikek y quk rkdhljl, y `k skr hl dlusl `k quk éh `urk
pgr su lostkediôe ke rkjgvkrhl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 389/512
G O _ L T T K H K D P L T 46>
Eg ks quk su vghuetl` g su ietkediôe hg ngoikreke
ke ksl ldt itu`. Eg puk`k qukrkr lrruielr sus ietkrk
sks prgpigs tkeike`g ksl dge`udtl pgr rutiel y jkegs
pgr phldkr. Kh skdrktg `k su dge`udtl ks hl prkgdupl
diôe rutielril quk hk ijpi`k `lrsk duketl `kh grinke
y elturlhkzl `kh jlhkstlr y `k hl iekrdil trl`idigelh,
lyu`l`l pgr kh ietkrés kngêstl y kh sgaisjl `k uels
pgdls `gdkels `k fgjorks, quk kxphgtle ksk `ksgr`keke okekaidig prgpig y ke `lüg `k hl jisjl Oukegs
L i r k s , duygs ietkrksks `idke sirvke dule`g, ke rklhi`l`,
hgs lrruiele pgr kh jisjg g pkgr jétg`g `k skrvirhgs
dge quk hgs lrruielol _gsls.
Rkgr ks, s ie kxlnkrldiôe, kh kstl`g ldtulh `k dgsls,
ke kh gr`ke kdgeôjidg, quk hg krl olmg _gsls. Hls dge
trioudigeks skrìe jìs olmls y jkegs eujkrgsls. Eie
nuel `k ksk t ikjpg sk fl supriji`g. Hl `ku`l pýoh idlkrl jkegr y tkeêl jìs vlhgr ke kh jkrdl`g. Tiktk pk
sgs plpkh vlhêle ue pksg aukrtk. Hl sknuri`l` `k hls
prgpik`l`ks, `k hls pkrsgels y v i`ls ke hls dljplüls
eg tkeêl jìs pkhinrg quk kh `kh dghgr pghêt idg. Fgy eg
kxistk ksk pkh inrg, pkrg ke dl`l hl`rôe quk`l ue `idtl
`gr, quk `ispgek `k hg lmkeg ke vi`ls, prgpik`l`ks y
pkrsgels, sie quk flyl dghgr pghêt idg quk hg kvitk.
Hl t irleêl `k _gsls tkeêl kh jéritg `k skr arledl,"orutlh, loikrtl, ke sus prgpôsitgs y ke sus ltketl`gs,
y `kmlol jk`igs `k prkdlvkrsk `k sus kstrlngs. Hl t i
rleêl `k Plrtuag, quk hg fl sudk`i`g, ievisiohk, gduhtl,
vkekdilel, jistkrigsl, leôeijl, irrkspgeslohk, oike fl-
"ohl`l, hl`iel, oukel dlrl, dgrtés, ks, dge tg`g ksg, jìs
ldilnl, ke sus kakdtgs, quk hl `k _gsls, y, sgork tg`g,
jìs irrkjk`ilohk, pgrquk, hkmgs `k rksi`ir ke hl pkrsg
el visiohk `k ue tirleg, ks hl t irleêl jisjl quk rksi`k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 390/512
4 6 6 LHOK_@I
ke hls dgsls y ke su jg`g `k kxistir. Ks uel tirleêl
sie t irleg, g dge ue tirleg gduhtg, ievisiohk y skdrktg,
quk, `ks`k ue riedôe gosdurg `k hl Dlsl _gsl`l, t i
rleizl lh plês ketkrg y l su jisjg Ngoikreg lplrketk.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 391/512
VIQ
N k e k l h g n ê l p g h êt i dl s u ` l j k r i d l e l .
Hgs grênkeks `k hl Arledil dgetkjpgrìekl, sknýe
Pliek, eg sge sknurljketk hgs `k hl Ljéridl `kh Tur
dgetkjpgrìekl, luequk hgs rksuhtl`gs `k hl rkvghudiôe
arledksl `kh sinhg V Q I I I flyle gdlsigel`g hl eukstrl
pgr kh dlut ivkrig `kh _ky `k Ksplül dge quk Elpg
hkôe I `kmô ldéalhls sus dghgeils `k Ljéridl. \uitlrhks
su _ky aué `lrhks hl rkpýohidl, ke kh sketi`g `k vidk-
jgelrquêls vldletks.Ke ksk sketi`g jisjg hl rkvghudiôe arledksl `ktkr
jieô hl `k Ksplül, ke priedipigs `k kstk sinhg3 y ksls
`gs rkvghudigeks tuvikrge jìs ieahumg ke hl `k Tu`-
ljéridl quk hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke`kedil `k Egr
tkljéridl.
Hgs quk sk pusikrge l hl dlokzl `kh dljoig `k Tu`-
ljéridl eg prgdk`ikrge `k hgs Kstl`gs [ei`gs. Qieik
rge `k hl jisjl Ksplül, ketrl`l yl ke su dris is rkvgh ud igelr il . Aukrge Ogh êv lr , J irle`l, Tudrk , Tle J lr
t êe, Okh nrleg, G 'Finn ies , L rkelh ks , h gs Dlrrkrl , L h -
v klr , Rukyrrk`ôe.
Prlmkrge `k Ksplül hls `gdtriels `k hl rkvghudiôe
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 392/512
492 L H O K _ @ I
arledksl, quk rkdiée ketrlole lh h ê jisjg, kxloruptg
y sie hgs prkdk`ketks quk ke Arledil.
Eienueg v ieg `é h gs Kst l`gs [ei`gs . Eienueg `k
khhgs sloêl ienhés siquikrl. Jgrkeg trl`umg y prgplnô,
`kspués `k fkdfl hl rkvghudiôe `k Jlyg `k <6<2, e g
letks , kh Dgetrltg sgdilh, `k _gussklu. Ji pl`rk, ke
Pudujìe, tkeêl ksk h iorg, y hg dgjketlol ke dgeak
rkedils ljinlohks (sknýe sk hg gê lh `kìe ]lolhktl, keOukegs L irks) , dgjg t ljoiée Kh Kjihig, hls gorls `k
_lyelh y gtrgs h iorgs arledksks `kh s in hg V Q I I I .
L s i , hgs quk aukrge grênkeks y letkdk`ketks `k hl rk
vghud iôe arled ksl `kh 69, krl e dgeskdukedil y pgstuhl
`gs `k hl eukstrl, quk eldiô, eg `k prgpig ijpuhsg, sieg
`k ijpuhsg lmkeg. Ke kstg `iaikrk `k hl rkvghudiôe `k
hgs Kstl`gs [ei`gs. Dgjg hl rkvghudiôe ienhksl, hl `k
Egrtkljéridl aué hl dgeairjldiôe `k v ikmls h iokrtl`ks,`k grinielrils trl`idigeks `k h iokrtl` slmgel.
Dgjg h iokrtl`ks `k ksk néekrg eg aukrge mljìs hl
trl`idiôe `k hgs ljkridlegs `kh Tur, su rkvghudiôe
l`gptô pgr aue`ljketgs `k su k`iaidig ie`kpke`iketk
y pgr puetgs `k plrti`l `k su kxistkedil jg`krel, hgs
priedipigs lostrldtgs y h iokrtl`ks tkôridls quk prkpl
rlrge hl rkvghudiôe arledksl.
Fgy jisjg, l hgs sktketl lügs, vivke tg`lvêl ke khrkiel`g `k hl h iokrtl` lostrldtl, `k hgs priedipigs tkô
ridgs `kh `krkdfg, sie slokr ketke`kr ei prldtidlr hg
quk eukstrl k`udldiôe skduhlr eg egs kesküô mljìs.
·Eg plrkdke `irini`ls l eukstrgs pgh ê t idgs ldtulhks
kstls plhlorls irôeidls dge quk Pliek `ksdriok l hgs
h iokrlhks arledksks `k hgs t ikjpgs quk prkdk`ikrge l
hl rkvghudiôe `kh 697=
"Rlrl kh hgs ( hgs rkvghudigelrigs `k hl v êspkrl, hgs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 393/512
G O _ L T T K H K D P L T 4 9<
Lsê sge eukstrgs pgh ê t idgs ldtulhks `k Tu`ljéridl,
sgork tg`g hgs hiokrlhks g rl`idlhks. Gok`kdke l `gs
`gdtriels `k ngoikreg= hl trl`idigelh g fistôridl, quk
pghêtidgs `k hl rkvghudiôe, slhi`gs `k hl aihgsgaêl `kh si
n h g x v e i ) 3 k hh gs sge lrqui tkdt gs y tikeke priedipigs
quk sge hl alzôe, hl elturlhkzl, hgs `krkdfgs `kh fgj
ork, priedipigs sijphks y akdue`gs, quk dl`l ueg puk`k
ketke`kr y `k quk olstl sldlr hls dgeskdukedils plrl
sustituir l hls `kagrjks olsks `kh plsl`g, kh k`iaidig
l`jirlohk `kh pgrvkeir . Hl tketldiôe ks nrle`k plrl
hgs `ksdgetketgs. . . Kh hgs l`gptle aìdi hjketk hls jìxijls quk plrkdke dgeagrjks l sus skdrktgs `kskgs3
hls l`gptle, lh jkegs, ke tkgrêl y `k plhlorl. Hls nrle
`ks plhlorls hiokrtl`k s, mustidil, akhidi`l` pýo hidl, `in
ei`l` `kh fgjork, ¡ sge tle fk rjgsl s y l`kjìs tle
v l n l s ·\ué dgrlzôe puk`k `kmlr `k ljlrh ls7
"Ti kh quk hls prgaksl s ie rklh izlr‐`idk Pliek-‐,
ngokrel`g pgr fìoitgs kstlohkdi`gs, ietkrksks g iestru
jketgs letkrigrks y jìs aukrtks, quk kstgrole hl lphidldiôe, eg kstì ke kh hg `k jlhl ak y ks fgjork3 dl`l
ueg `k egsgtrgs prgaksl vkr`l`ks, quk eg prldt idl.
[el egdfk, kh goksg lognl`g Pgrnkt , floike`g tgjl`g
tloldg `k hl tlolqukrl `k hl Jlrêsdlhl `k Qluole, kstl
`ljl, duyg slhôe krl ue dhuo `kjgdrìt idg ke pkquküg,
quk`ô sgagdl`l lh vkr uel aljih ilri`l` tle jgestrug
sl. Jìs tlr`k, Jirloklu, vukh tg l su dlsl, `kspués `k
vgtlr hl loghidiôe `k hgs t êtuhgs `k egohkzl, tgjl l susirviketk pgr hl g rkml y hk nritl rike` g dge vg z tkele
tk = •‐m K f @ilohg, yg kspkrg quk plrl t i sgy s ikjprk
kh skügr Dge`k." (Grênkeks, pìn . 4>;.)
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 394/512
4 9 ? L H O K _ @ I
ks lqukhhl ke quk sk fle dril`g, y hl aihgsôaidl g tkôridl,
quk ks hl quk fle lprke`i`g ke kh Dgetrltg sgdilh y ke
hgs ksdritgrks arledksks `k <>69. Tu puetg `k plrti`l,
ke kstk ýhtijg lspkdtg, hl olsk `k sus tkgrêls `k ng
oikreg, ks kh `krkdfg aihgsôaidg y lostrldtg= hl pkrakd
diôe i`klh losghutl. Kstìe, ke jltkril `k ngoikreg, l hl
lhturl `k hgs rkvghudigelrigs arledksks `kh t ikjpg `k
Tikyés. K s plrl kh hgs ltrlsl `g y rk trônr l` g tg` g hgquk eg ks pkrakddiôe losghutl y a i hgsôaidl. Hl Dgesti
tudiôe ienhksl eg tikek tg`g kh h iokrlhisjg quk kh hgs
prgaksle tkôridljketk tkekr.
Ks hl rlzôe pgr quk eg puk`ke aue`lr Ngoikreg ietk
rigr . Jìs ltrlsl`g kh pukohg quk kh `k Arledil ke <6>93
sie hgs letkdk`ketks diketêaidgs, h itkrlrigs y kdgeôjidgs
quk hl Arledil `k hl rkvghudiôe, sge iedlpldks, eltu
rlhjketk, `kh Ngoikreg lostrldtg y aihgsôaidg, quk krlu el utgpil lue plrl hgs arledksks `kh s in hg xvie.
Tie kjolrng, ksgs rl`idlhks, quk kstìe sie h iokrtl`,
pgrquk eg hl quikrke sieg pkrakdtl y a i hgsôaidl, ke pue
tg l ngoikreg ietkrigr, ldu`ke lh `krkdfg fistôridg y
trl`idigelh plrl ousdlr hl rknhl `k sghudiôe `k sus dge
ahidtgs ietkreldigelhks.
@kspués quk su rkvghudiôe dgetrl Ksplül pisgtkô kh
`krkdfg fistôridg ke <6<2, fizg tlohl rlsl `k tg`g su`krkdfg dghgeilh ksplügh , y aue`ô su eukvg `krkdfg
pltrig ke hgs priedipigs lostrlgtgs y aihgsôaidgs `kh Dge
trltg sgdilh, `k _gussklu, trl`udi`g y pgpuhlrizl`g ke
Oukegs Lirks pgr kh @r. Jgrkeg, dgriakg `k hl rkvghu
diôe `k Jlyg `k <6<2, y skdrktlrig `kh eukvg Ngoikreg
pltrig aue`l`g ke ksk `êl3 `kspués `k tg`g ksg, kh
eukvg Ngoikreg, quk eg dgegdêl gtrg `krkdfg fistôri
dg quk hl rkvghudiôe rl`idlh , ievgdl fgy hls hkyks y hgs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 395/512
G O _ L T T K H K D P L T 494
trltl`gs ksplüghks dgjg rlzgeks dlpitlhks plrl rksgh
vkr y `kdi`ir sus dukstigeks tkrritgrilhks, `k h êjitks ke
trk hgs Kstl`gs quk aukrge prgviedils `kh vlstg `gji
eig dghgeilh `k Ksplül ke Ljéridl.
Ks kstlr l `gs sistkjls= dge kh priedipig fistôridg,
ke ngoikreg kxtkrigr3 y dge kh a i hgsôaidg y lostrldtg, ke
ngoikreg ietkrigr.
Kstl pghêt idl iedgeskduketk y `gohk `lül l hgs ietkrksks `k su grnleizldiôe jg`krel. Ksplül `k`udk `k
khhl `gs rlzgeks plrl drkkr pgsiohk hl rkstlurludiôe `k
su let inul `gjieldiôe ke Tu`ljéridl, dule`g vk ie
vgdl`l y rkspktl`l hl lutgri`l` `k su vikml hknishldiôe
ke jltkril `k @krkdfg ietkreldigelh , `k uel plrtk3 y
dule`g `k gtrl, vk quk hl rkvghudiôe quk `ksdgegdiô su
lutgri`l` eg kstì dgedhui`l ei dkrrl`l tg`lvêl lh dlog
`k sktketl lügs, ketrk hgs lrnketiegs, pgr hl lddiôe yldt itu` el`l jkegs quk `kh pukohg `k Oukegs Lirks,
quk tgjô hl ieidiltivl `k ksk dljoig, kh dulh kxdhuyk
ke hl prìdtidl kh priedipig tkôridg `k hl lutgri`l` sg
okrlel `k hl jlygrêl eldigelh.
Hl rkvghudiôe kstì tle hkmgs `k tkrjielr quk Oukegs
Lirks h hljl Dgestitudiôe `kaieitivl `kh Ngoikreg `kh
plês l hl jisjl quk jletikek l hl eldiôe sie Ngoikreg
dgjphktg y kaidlz, jletkeiée`ghl sie uel dlpitlh ke qukkh Ngoikreg tkenl su rksi`kedil y kmkrzl su muris`iddiôe
prgpil, `irkdtl y kxdhusivl ke su rksi`kedil. Hl Dges
titudiôe r kag rj l` l `k <612, quk `k mô lh plês y lh Ng
oikreg ke kstl`g prkdlrig k ie`kaiei`g, ks hl quk Ouk
egs Lirks h hljl Dgestitudiôe `kaieitivl3 y l su Ng
oikreg, `kstitui`g `k rksi`kedil prgpil y `k muris`iddiôe
kxdhusivl ke hl diu`l` ke quk sk fgspk`l, Ngoikreg `k
aieitivg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 396/512
490 LHOK_@I
Jletkekr hl rkvghudiôe loikrtl k ieldlol`l, ks ue
ldtg `k ijprkvisiôe pgh ê t idl quk lsgjorl3 ks jletkekr
lh plês ke kstl`g pkrjleketk `k nukrrl, puks eg ks
gtrl dgsl ksk kstl`g `k rkvghudiôe, eg yl dge Ksplül
ei dge kh plsl`g, sieg dge su prgpig priedipig rldigelh
y a i hgsôaidg `k Ngoikreg, aue`l`g ke kh `gnjl `k hlvghuetl` eldigelh `kh jlygr eýjkrg, dgjg hky suprk
jl `k hl lutgri`l` jg`krel y pltril.
Hgs Ogrogeks quk gduple ke plrt k k h Prgeg `kh Orl
sih, t ikeke rlzôe `k drkkr ke hl pgsioih i`l` `k vkr vgh
vkr l su `gjieldiôe ksgs plêsks, quk eg ldlole `k `lr
sk ue Ngoikreg prgpig rknuhlr, aue`l`g ke kh eukvg
priedipig.
Qike`g rkdgegdi`l ke pgh ê t idl kxtkrigr hl lutgri`l`trl`idigelh k fistôridl `kh Ngoikreg plsl`g ksplügh ke
Ljéridl pgr hgs jisjgs ljkridlegs ie`kpke`iketks, hgs
Ogrogeks sk sket irìe lutgrizl`gs plrl kspkrlr trlkr l
hgs ie`kpke`iketks pgr kh dljieg `k su jisjg sistkjl
`k pgh ê t idl kxtkrigr, lh rkstlohkdijiketg, dule`g jkegs
rkhltivg y plrdilh (olmg kh egjork `k lhilezls y prgtkd
tgrl`gs), `k su ie`kpke` kedil letkrigr l hl pkr turo l
diôe quk prg`umg ke hgs `gjieigs ksplüghks hl ievlsiôe `k Elpghkôe I ke hl Rkeêesuhl y hl dgequistl ji
h itlr, quk hl sinuiô.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 397/512
VQ
D l u s l s k d g e ô j i d l s ` k a k e ô j k e g s p g h ê t i d g s .
Hgs quk sk gduple `k pghêt idl ke kh _êg `k hl Rhltl,eg sk lpkrdioke g lplrketle eg lpkrdioirsk, `k quk sôhg
`koke gduplrsk `k dukstigeks kdgeôjidls, `k ietkrksks
jltkrilhks, `k dgjkrdig, `k rketls, `k tksgrg, `k dré`i
tg pýohidg, `k trìaidg, ke quk tg`l hl pghêt idl `k ksk
plês sk rksukhvk sie plrkdkrhg, pgr kh dui`l`g elturlh
quk hgs ietkrksks prgslidgs `k gr`ke jltkrilh tgjle `k
ltlvilrsk dge lplrikedils `k jgtivgs nkekrgsgs y pl
triôtidgs.Rkrg ks ue fkdfg quk hgs plrti`gs eg `le ue sghg plsg
quk eg tkenl pgr gomktg y rksuhtl`g keriqukdkr g kj
pgorkdkr lh plês, `k duygs ietkrksks jltkrilhks sge ies
trujketgs, hgs uegs ke kh sketi`g `k su jkmgr `istri
oudiôe ketrk tg`l hl eldiôe, hgs gtrgs ke kh sketi`g `k
su dgedketrldiôe ke kh vikmg dketrg jktrgpghitleg, drkl
`g y hknl`g pgr kh let inug rénijke dghgeilh .
Ksl ks hl fistgril `k hl vi`l pghêt idl `kh plês ke ýhtijg leìhisis.
Hl dlê`l `k _gsls y hl rkstlurldiôe `kh gr`ke `k
dgsls quk hg prg`umg y quk éh sustketlol, eg fle si`g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 398/512
491 L H O K _ @ I
ke kh age`g sieg jkrgs dljoigs kdgeôjidgs3 kh ueg,
ke sketi`g `k hl h iokrtl` dgetrl kh jgegpghig rkprkske
tl`g pgr _gsls3 kh gtrg, ke alvgr `kh jgegpgh ig s ie _g
sls, rkprksketl`g pgr sus sudksgrks ke hl gdupldiôe `kh
dketrg jktrgpghitleg, quk éh gdupô.
Hl prukol lutéetidl `k hg prijkrg kstì ksdritl y dge
sinel` l ke hl Dge stitudiôe `k <6;4, quk sledige lrge
hgs vkedk`grks `kh `idtl`gr `k Oukegs Lirks.Y hl prukol eg jkegs lutéetidl `k hg sknue`g kstì
ke h l rkagrjl quk h l prgv ied il `k Oukegs L irks kx i
niô `k hl Dgestitudiôe `k <6;4, dgjg dge`idiôe `k su
rkiedgrpgrldiôe ke hl ueiôe `k hls prgviedils. Ksl ks
hl rkagrjl quk iespirô Tlrjiketg ke sus Dgjketlrigs
l hl Dgestitudiôe.
Tk vk quk ke hl rkagrjl, dgjg ke hl Dgest itudiôe,
quk aué gomktg `k kh hl, eg sk trltô sieg `k dukstigeks y`k dljoigs kdgeôjidgs, `k dgsls y `k ietkrksks `k dg
jkrdig, `k elvknldiôe, `k rketls, `k dré`itg, `k pukr
tgs , `k L`ulels, ktd .
Ksk, lh jkegs, aué kh jkghhg `k hl Dgestitudiôe `k
<6;4 y kh `k su rkagrjl rklddigelril `k <612.
Rkrg tlhks dljoigs eg sk prg`udke sôhg pgrquk sk
`kdrktle y sk ksdrioke. @kdrktlr dljoig `k ksk néekrg
ks lpkels `kshie`lr hgs phlegs `k ue k`iaidig. Qikek ke
sknui`l kh trlolmg hketg `k dgestruir hl gorl, quk ks
sikjprk skduhlr plrl hg quk ks dljoilr hgs ietkrksks y
fkdfgs quk lakdtle ietkrksks.
Hgs ietkrksks kdgeôjidgs, y kh gr`ke oukeg g jlhg
ke quk kxistke pgr hlrng tikjpg, sge fkdfgs tletg jìs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 399/512
G O _ L T T K H K D P L T 49>
pg`krgsgs y `ia êd i hks `k dljoilr, duletg jlygr ks kh
t ikjpg quk fle vivi`g ke ue gr`ke `l`g, pgrquk jìs
fl drkdi`g su pg`kr dge su jkrl `urldiôe.
Y dgjg hgs ietkrksks kdgeôjidgs, ks `kdir, hl ri
qukzl, sge kh pg`kr, pgrquk kh hgs plnle hgs slhlrigs y
sukh`gs `k sus skrvidigs lh sgh`l`g, lh pghêt idg, kh ple,
kh vksti`g y hl dlsl `k hl histl divih y jihitlr, ksgs ie
tkrksks eg sk `kmle dljoilr ke kh sketi`g `k su `isjieudiôe 3 rksistke kh dljoig y rgjpke hls hkyks quk hg
`kdrktle, dge hgs jk`igs `k pg`kr quk kh hgs pgskke y
quk hls eukvls hkyks eg t ikeke tg`lvêl.
Olstl quk dgeskrvke su pg`kr elturlh y trl`idig
elh `k ietkrksks `gjieletks, plrl quk, ke vkz `k gok
`kdkr l sus vkedk`grks iesghvketks, hks `ke kh hgs su
hky y hgs rk`uzdle l su gok`ikedil prgpil.
Hl r iqukzl kstlohkdi`l ks ue Rg`kr quk euedl dlrkdk `k skrvi`grks, `k lnketks, `k sgh`l`gs, `k log
nl`gs, `k dletgrks y `k dgrtkslels aikhks, pgrquk dgjg
riqukzl quk ks, t ikek dge qué plnlr kh slhlrig `k sus
skrvidigs.
Hgs fgjorks ngokrel`gs pgr kh dìhduhg `k su prgpil
dgevkeikedil, quk sge hgs jìs, eg vldihle ketrk skr
vir lh ietkrés quk plnl, g skrvir lh jkmgr `krkdfg `ks
pgskê`g, ks `kdir, quk eg puk`k plnlr.
Ketgedks hgs ietkrksks kxistketks, ke tlh g dulh gr`ke,
`le l huz y prg`udke lnketks, quk sge aukrtks pgrquk
rkprksketle y kmkrdke kh Rg`kr suprkjg `k ksgs ietk
rksks ngokreletks.
Plhks lnketks sge hl gorl, hl drilturl, kh prg`udtg
`k hgs ietkrksks lsê `ispukstgs, eg hgs drkl`grks `k ksgs
ietkrksks ei `kh gr`ke ke quk kxistk e rl`idl` gs `k
fkdfg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 400/512
496 L H O K _ @ I
Dule`g ksgs ietkrksks kstìe dgedketrl`gs ke ue pue
tg pgr hl lddiôe `k ue jgegpghig skduhlr, su pg`kr ks
losghutg y gjeêjg`g.
Y, elturlhjketk, losghutg y gjeêjg`g ks kh pg`kr
`kh fgjork quk rkprksketl y s irvk `k iestrujketg l
hgs ietkrksks lsê dgedketrl`gs.
Ke hls dghgeils, ksk puetg rksi`k ke kh dketrg jktrg
pghitleg, y kh iestrujketg y orlzg `k ksk dketrg ks khNgoikreg gjeipgtketk, losghutg y gjeêjg`g `kh plês
dghgeilh g tr ioutlrig.
[e dketrg jktrgpgh itleg `k ksk néekrg ks ke kh Rhl
tl, Oukegs Lirks, y ue iestrujketg y orlzg `k ksk né
ekrg aué kh Rg`kr quk _gsls kmkrdiô dgjg ngokrel`gr
`k Oukegs Lirks, sgork hgs plêsks ietkrigrks, quk agr
jlrge ksl dghgeil `k Ksplül, ke gtrg t ikjpg.
_gsls eg drkô kh Rg`kr quk kmkrdiô dgjg `idtl`gr,s ieg quk ksk Rg`kr hg prg`umg l éh dgjg `idtl`gr gjei
pgtketk. Kh `kspgtisjg aué su dlusl y grinke, eg su
kakdtg. _ksi`êl ke kh kstl`g `k dgsls kdgeôjidls quk
hg prg`umg l éh dgjg `idtl`gr.
@krrgdl`g kh kakdtg, ks `kdir , kh `idtl`gr, y `kml`l
ke pik su dlusl, ks `kdir, hl `idtl`url `k hgs ietk
rksks nkekrlhks dgedketrl`gs ke Oukegs Lirks, suduj
oiô kh `idtl`gr, pkrg eg hl `idtl`url, quk kstlol dgestitui`l ke hls dgsls p ietkrksks kdgeôjidgs, quk vivêl
rl`idl`l ke kh Rg`kr `idtltgrilh `k hl r iqukzl `k tg`g
ue vlstg plês, lh h ê dgedketrl`l, hl dulh sgorkviviô el
turlhjketk l _gsls, dgjg l su s êjoghg trlesitgrig quk
krl.
Kh Rg`kr sgorkviviketk `k hl r iqukzl eg tlr`ô ke rks
tlurlr y rklsujir su lutgri`l` y lsdke`iketks elturl
hks sgork sus jisjgs vkedk`grks, lrjl`gs `k `krkdfgs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 401/512
G O _ L T T K H K D P L T 499
lostrldtgs, `k pg`krks egjielhks, `k h iokrtl`ks ksdri
tls y `k ietkrksks tkôridgs y phltôeidgs.
Hgs ietkrksks sge nrle`ks v iv i`grks, quk t ikeke jìs
quk el`ik kh iestietg `k dgeskrvlrsk. Tge iesineks `i
phgjìtidgs, ldgjg`ltidigs, `ôdi hks l tg`ls hls aukrzls,
quk sloke pgekr `k su plrtk. Tloke ldgjg`lrsk l hgs
tikjpgs, y dljoilr `k nkstg, `k tgeg, `k trlmk, `k dge
sinel, sie dljoilr `k elturlhkzl y dge`idiôe `k Rg`krsgokrleg.
Ke hunlr `k pgekrsk l rkstlurlr l su v ikmg `idtl`gr
`ksldrk`itl`g, hgs ietkrksks hg `kmlrge dlkr ke su `ks
t ikrrg `k TgutfljptgU, y sk `ikrge eukvgs iestrujke
tgs y lnketks vksti`gs l hl jg`l, flohle`g kh hkenul
mk `k hl h iokrtl`, pkrg dui`le`g `k nulr`lr kh Rg`kr
losghutg quk _gsls kmkrdiô3 Rg`kr losghutg quk quk
`ô ietldtg ke kh pg`kr `k hgs ietkrksks y riqukzls `ktg`l hl eldiôe Lrnketiel, quk quk`lrge dgjg kstlole
dgedketrl`gs y ldujuhl`gs ke kh dketrg jktrgpgh itl
eg `kh dgjkrdig, `k hl r iqukzl `kh Ngoikreg `k tg`g
kh plês.
Ksk jgvijiketg elturlh `k rkstlurldiôe `kh Rg`kr
kdgeôjidg, ltldl`g ke Jgetk Dlskrgs kh 4 `k Akorkrg
`k <6;?, y vkedi`g sghljketk ke su rkprksketletk pkr
sgelh, sk ielunurô dge sus eukvgs iestrujketgs y kesu sknue`l jlekrl `k `gjieldiôe, kh << `k Tkpt ikj
ork `k <6;?, l hgs siktk jksks `k su kaêjkrl `krrgtl
jihitlr, y `ks`k ksk `êl loriô hl dljplül rklddigelril,
quk ke `ikz lügs `k hudfl ldloô pgr tr iuealr jk`iletk
kh pg`kr `k sus rkdursgs rketêstidgs y kdgeôjidgs, y hl
Dgest itudiôe rkagrjl`l ke kh sket i`g `k su rkstlurl
diôe kdgeôjidl.
Pg`l hl rkagrjl `k <612 sk rk`umg, ke kakdtg, l ue
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 402/512
022. L H O K _ @ I
dljoig kdgeôjidg `k dgsls. @k hls vkiet i`ôs kejike
`ls ke quk hl rkagrjl dgesistiô, `ikz y skis aukrge `irkdtl y kskedilhjketk kdgeôjidls. Pg`ls tuvikrge pgr
gomktg rkstlurlr hl sujl `kh Rg`kr pýoh idg `k hl eldiôe
y `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks, l hl agrjl y dge
`idiôe quk floêle tkei`g dule`g `ikrge l huz dgjg su
prg`udtg y rksuhtl`g, lh Rg`kr gjeêjg`g y `idtltg
rilh `k _gsls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 403/512
VQI
[eg ke `gs, eg `gs ke ueg.
§ <
Eg ks hl `gdtriel `k L`lj Tjitf hl quk fl agrjl`g
hl k`udldiôe kdgeôjidl `k hgs kstl`istls `k Oukegs
L i r k s . Eg ks s iquikrl hl `k hgs ksplüghks. Kstgs dgj
prke`ikrge hg quk sus vkedk`grks `k Oukegs Lirks eg
fle lhdlezl`g l dgjprke`kr flstl fgy= quk kh jk
mgr jk`ig `k lnrle`lr kh pg`kr y hl riqukzl `k hl prg
viedil `k Oukegs Lirks krl lnrle`lr hl r iqukzl y pg`kr `k hls `kjìs prgviedils.
Tupg enlj gs quk hl pgh ê tidl kdge ôjidl ld tul h . `k
Oukegs Lirks, quk aué hl `k tg`gs sus Ngoikregs `ks
`k hl dlê`l `kh Ngoikreg ksplügh ke <6<2 (sknýe hl lair
jldiôe g dgeairjldiôe `k Ahgrkedig Qìrkhl) , sk fu
oiksk vistg ke hunlr `k hl `kh Ngoikreg ksplügh dule`g
kjpkzô hl aue`ldiôe `k hgs pukohgs `kh Qirrkieltg `k
Oukegs Lirks, ·kx ist ir êle fgy ksgs pukohgs `k Tlhtl,
Mumuy, Dôr`gol, Puduj ìe, Dltljlrdl, Jke`gzl, y tl.
nkekrlh tg`gs hgs quk fgy agrjle hl _kpýoh idl Lrnke
t iel, kh Rlrlnuly, Ogh iv il, quk aukrge plrtks `k ksk
G O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . ? 1
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 404/512
02? L H O K _ @ I
virrkieltg flstl <6<?7 ·Hl ldtulh pgh ê t idl kdgeôjidl `k
Oukegs Lirks fuoikrl s i`g dlplz `k ksls drkldigeks g
aue`ldigeks 7
Hukng kh Ngoikreg dghgeilh ksplügh , `krrgdl`g pgr
ltrlsl`g, aué jìs ietkh inketk y dlplz ke sus dgedkpdig
eks y gpkrldigeks, lh `kskevghvkr `k ksk jg`g hl prgs
pkri`l` `k hgs pukohgs ietkrigrks lrnketiegs, quk eg fle
fkdfg jìs quk `kdlkr olmg kh Ngoikreg quk rkkjphlzôlh `k Ksplül ke <6<2 (sknýe hg dgeairjl Ahgrkedig Qì
rkhl, fi mg `k Oukegs Lirks) .
Kh Ngoikreg ksplügh krl ltrlsl`g, t irìeidg3 pkrg krl
ue nrle Rg`kr, dlplz `k vlstls jirls nkekrlhks, `k quk
sge tkstijgeigs hgs pukohgs `k su rlzl quk ainurle ke
tg`gs hgs ìjoitgs `kh jue`g, aue`l`gs y dgestitui`gs
pgr su jleg.
Krl elturlh quk uel vkz `kjghi`g pgr hl aukrzl `khls dgsls, sus jih sudksgrks hgdlhistls y jueidiplhks
eg ldkrtlske l agrjlr ue Rg`kr uei`g plrl rkkjphl
zlr lh suyg ke egjork `k Ljéridl.
Dge su dlê`l alhtô kh kspêritu nkekrlh .
Hls plrtêduhls `k su `gjieldiôe `isukhtl sk krinik
rge ke sgokrlels, y ngokrelrge sus ietkrksks jueidi
plhks g prgviedilhks .
Oukegs Lirks, Jémidg, Nultkjlhl, Hijl, hgs jìs
aukrtks dketrgs jueidiplhks pkr`ikrge hgs plêsks `k su
`kpke`kedil `k dule`g tg`gs `kpke`êle `k Ksplül, ks
`kdir, dule`g ksgs dketrgs krle jlengs `k quk sk vl
h êl hl jleg `kh Ngoikreg dketrlh g jktrgpgh itleg kspl
ügh plrl jlekmlr tg`gs hgs pukohgs, quk floêle si`g
su gorl y drkldiôe ke kh eukvg jue`g, `ksduoikrtg y
dgequistl`g pgr kh vlstg y nrle`k ijpkrig `k quk `ks
dke`kjgs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 405/512
G O _ L T T K H K D P L T
024Iedlplz `k ue nrle Ngoikreg nkekrlh , quk Oukegs
Lirks eg dge`umg s ieg dgjg iestrujketg `k Ksplül,
lsê quk `ispusg `k sê jisjg y gorô pgr sê jisjg, `kmô
`k dge`udirhg dge kh sistkjl nkekrlh `kh rénijke plsl
`g, y su Ngoikreg pltieg k ie`kpke`iketk `k Ksplül eg
dgjprke`iô sieg sus ietkrksks y lsiketgs (7) jueidipl
hks g prgviedilhks, y lue ksgs hgs dgjprke`iô jlh. Hl
prukol ks quk Ketrk _êgs, Dgrriketks, Tletl Ak, quk
krle pgrdigeks `k su prgviedil, sk krinikrge ke prgvie
dils skplrl`ls.
·\ué kxt rlüg krl quk k h Lhtg Rkrý, k h Rlrlnuly,
Jgetkvi`kg, `kmlrle `k skr prgviedils `kh eukv g Kstl
`g lrnketieg, dgedkoi`g y `ir ini`g pgr kh Ngoikreg
kskedilhjketk prgviedilh y jueid iplh `k Oukegs L irks7
Kstk Ngoikreg ketke`iô jkmgr kh pltrigtisjg pgrtküg, ks `kdir, prgviedilh y hgdlh , quk kh lrnketieg g el
digelh. Hl i`kl `k eldiôe sgorkplslol hl lhturl y lhdle
dk `k su lptitu` pghêt idl y nuokreljketlh .
Lsê fl quk`l`g flstl fgy, dgjg hg fizg su fistgril.
Y s i fl pg`i`g kxtke`k rsk aukrl `k su prgvied il
plrl `gjielr l hls gtrls, eg hg fl fkdfg pgr su pg`kr
`k kxplesiôe, sieg pgr su pg`kr `k rksistkedil y `k
iekrdil, lyu`l`g y skrvi`g pgr hl dgest itudiôe nkgnrìaidl y dgjkrdilh , quk kh Ngoikreg ksplügh `ig l su dg
hgeil, `k quk aué dketrg y dlpitlh hl prgviedil `k Ouk
egs L irks .
Dge sôhg dgeskrvlrsk jueidiplh , prgviedilh y lutôeg
j g, fl v istg quk`lr olmg su `kpke`kedil nkgnrìa idl y
trl`idigelh l tg`ls hls prgviedils ietkrigrks, quk Kspl
ül `gjieô pgr dge`udtg `k su prgviedil-dlpitlh `k
O u k e g s L i r k s .
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 406/512
LHOK_@I
§ ?
Ks `k ksk jg`g dgjg sk fl kedgetrl`g, sie slokrhg
ei qukrkrhg, dghgdl`g ke kh hunlr quk tkeêl Ksplül rks
pkdtg `k hls prgviedils quk `kpke`êle `k su ngokrel-
egr y v irrky, dule`g tg`ls `kpke`êle `k Jl`ri`.
Ks `kdir, lsê sk fl kedgetrl`g l hl dlokzl `k hl vikmldghgeil g virrkieltg ksplügh, quk kh letinug rénijke
`kegjieô (7) `k Oukegs Lirks, y ngokreô pgr ietkr
jk`ig `k Oukegs L irks .
L pkrd io i`g `k h ls v ket l mls y prgv kdfg quk kst l s i
tuldiôe `k dgsls hk `kmlol (quk eg krle gtrls qu8k hls
quk Ksplül `krivlol `k su v irrkieltg dghgeilh `k hl
Rhltl) , Oukegs Lirks fl jletkei`g ksk kstl`g `k dgsls
quk hk `lol kh ngdk `k vlstgs rkdursgs quk letks kxphgtôKsplül, y plrl duyg jgegpgh ig Ksplül floêl dgest i
tui`g kx prgaksg ksk vlstg pl ês.
Tk`udi`g pgr ksk ietkrés, Oukegs Lirks fizg `k ksk
kstl`g `k dgsls ue sistkjl `k Ngoikreg pkrjleketk, ue
rénijke dgestletk y `kaieitivg, quk eg krl jìs quk kh
vikmg rénijke dghgeilh, dge kh egjork jg`kreg `k euk
vg rénijke pltriôtidg. Oukegs L irks aué h l eukv l Kspl
ül `k hgs lrnketiegs.L s ê , sk kedgetrô l hl dlokzl `k hgs g4 sistkjls (`kh
vikmg y `kh eukvg). Ke su prgviedil sk grnleizô kh eukvg
rénijke `k hl rkvghudiôe. Rlrl hls gtrls quk`ô vir-
tulhjketk kh let inug rénijke `k Ngoikreg dghgeilh .
Oukegs Lirks `kskjpküô kh `gohk plpkh `k dlpitlh `k
su prgviedil, dgest itui`l pgr kh eukvg rénijke `k Ng
oikreg ie`kpke`iketk `k Ksplül, y jktrôpghi v irtulh y
tìditl `kh rkstg `kh plês dgeskrvl`g olmg kh letinug ré-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 407/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 2 ;
nijke kdgeôjidg y nkgnrìaidg, ke hl `kpke`kedil, eg
yl `k Ksplül, s ieg `k Oukegs L irks , quk`le`g t rles
agrjl`l hl v ikml `kpke`kedil dghgeilh ke vêeduhg ak
`krlh g h inl `k `gs plêsks h iorks, pkrg sumktg y triou
tlrig kh ueg `kh gtrg dgjg ke gtrg t ikjpg.
_kpitg quk Oukegs Lirks eg ievketô ei drkô ksk s is
tkjl `k dgsls3 sk hg `ig fkdfg hl fistgril y hl kvghu
diôe g `kslrrghhg ljkridleg `k sus ldgetkdijiketgs uhtkrigrks, l quk `ig hunlr hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke
`kedil, kvghudiôe tljoiée lmkel `k su vghuetl` jìs
quk hg pikesl khhl.
Hl alh tl dgjprkesiohk y elturlh dgjkti`l pgr Oukegs
Lirks ks flokrhg dgeskrvl`g y krini`g ke sistkjl pkr
jleketk.
Rgr ksl alhtl fl `lül`g sus prgpigs ietkrksks kdgeô
jidgs hgdlhks, drkyke`g skrvirhgs, y ke ksk sketi`g su pgh êt idl fl si`g y jkrkdi`g kh egjork `k uel alhtl.
· Dôj g sk kxp h idl quk Ouke gs L irk s aué dlplz `k dge
dkoir hl i`kl nkekrlh `k `kstruir hl lutgri`l` `k Ksplül
ke tg`g kh virrkieltg `k quk krl dlpitlh , y eg fl si`g dl
plz `k khkvlrsk y rklh izlr hl i`kl `k ue Ngoikreg nk
ekrlh plrl tg`g kh plês lrnketieg `kspués dljoil`g `k
virrkieltg dghgeilh ksplügh ke hl _kpý ohidl Lrnketiel ie
`kpke`iketk7
Rgr kstl d irduestledil `k tg`gs dgegdi`l=
Hgs fgjorks quk ieidilrge hl rkvghudiôe `k <6<2 dge
trl Ksplül krle ljkridlegs, quk sk floêle k`udl`g ke
Kurgpl, y `koikrge l su k`udldiôe, rkhlt ivljketk h iok
rlh y kurgpkl, hl lptitu` quk hks pkrjitiô khkvlrsk l hl
i`kl `k hl ie`kpke`kedil `k su plês rkspkdtg `k Ksplül.
Ksgs aukrge Okh nrleg, Hlrrkl , Pfgjpsge, J lt fkø.
@k ksl jisjl dge`idiôe `k ljkridlegs k`udl`gs ke
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 408/512
L H O K _ @ I
Kurgpl aukrge hgs quk sk khkvlrge l hl dgedkpdiôe nk
ekrlh `k uel nukrrl `k tg`g kh dgetieketk plrl h hkvlr l
dlog hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke`kedil, l hl dlokzl `k
duyl nukrrl sk pusikrge kh hgs jisjgs. Ksgs aukrge Okh-
nrleg, Tle J lrt êe , Rukyrrk`ôe, h gs Dlrrkrl , L rkel
hks, G 'Finn ies , Ogh êv lr , Tudrk , L h v klr , k t d .
Pg`gs ksgs dljpkgeks quk fidikrge y h hkvlrge l
dlog hl nukrrl `k hl ie`kpke`kedil, aukrge ljkridlegs k`udl`gs ke Kurgpl.
Rkrg ksl nukrrl sk nlstô y dgesujiô ke hl kmkdudiôe
`k su nrle`k gorl, quk `urô quiedk lügs.
Kh t ikjpg y trlolmg quk kjphklrge plrl drklr hl el
diôe, hg pkr`ikrge plrl fldkr su agrtuel prgpil y pkr
sgelh, lh rkvés `k gtrgs quk kjphklrge kh t ikjpg y trl
olmg, quk eg `ikrge lh plês, ke fldkrsk ridgs.
Dule`g ldloô hl nukrrl y kstuvg fkdfl hl ie`kpke`kedil `k hl pltril, quk floêl vkei`g kh `êl `k dges
t i tuir olmg kh Ngoikreg ljkridleg rkpuoh idleg y jg
`kreg, hgs fgjorks dlpldks `k i`kls nkekrlhks sk ke
dgetrlrge sie kh pg`kr pkrsgelh quk `l hl agrtuel, y hgs
quk sk kedgetrlrge ridgs y pg`krgsgs, eg tkeêle i`kls
nkekrlhks, ei jìs dlpldi`l` quk hl `k dgjprke`kr y
dge`udir dgsls y ekngdigs `k ue Ngoikreg `k prgviedil.
@k kstl dge`idiôe aué hl jlygrêl `k hgs pghêt idgs `k
Oukegs L irks = plt r igt ls ljkridlegs `k J ueid ip ig y `k
prgviedil, quk l su pg`kr `k fgjorks ridgs, rkueêle su
kjuhldiôe kevi`igsl dgetrl kh prkstinig y nhgril `k hgs
férgks sie ieahukedil pgr su pgorkzl.
Dule`g gtrgs lrnketiegs k`udl`gs ke Kurgpl sk khk
vlrge l hl i`kl `k ue Ngoikreg nkekrlh plrl tg`l hl
eldiôe, y trltlrge `k rklh izlrhl, dgjg rklh izlrge hl rk
vghudiôe y hl nukrrl, su pkesljiketg trgpkzô ke hl rk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 409/512
G O _ L T T K H K D P L T 02>
sistkedil `kh jlygr eýjkrg, quk eg hg ketke`êl, y su
dujoiô letk kh eýjkrg y letk hl riqukzl `k hgs rkprk
sketletks `k ksl rksistkedil. Plh aué hl pgsidiôe `k hgs
_iv l`lv il , `k h gs L h v klr , `k h gs Rukyrrk`ôe, let k h gs
L edfgrkel, h gs J k`rleg, h gs Dlv il , h gs J grkeg, y t le
tgs kxdkhketks y fgerl`gs d iu`l`legs `k Oukegs Lirks,
quk rksist ikrge hl grnleizldiôe `kh Ngoikreg nkekrlh ,
quk `koêl dketuphidlr kh vlhgr `k sus agrtuels y `k suprgviedil, hkmgs `k `lülrhgs, pgr hl iestitudiôe `k ue
Ngoikreg divih y pghêt idg, kskedilhjketk ekdkslril l hl
sknuri`l` `k hls pkrsgels y `k hls prgpik`l`ks, y l hl
lrjgeêl y sgh i`lri`l` `k tg`ls hls aukrzls prg`udtg
rls `kh plês y `k sus ietkrksks kdgeôjidgs y rketêstidgs.
Jletkei`gs ke `ksgr`ke y ke nukrrl divih y sgdilh
ksgs ietkrksks kdgeôjidgs `k Oukegs Lirks dge hgs `k
hls prgviedils, ·qué fl rksuhtl`g7 Hl pgorkzl `k tg`gs, hl dris is prksketk y pkrjleketk, duygs kstrlngs
fldke jìs `lüg l Oukegs Lirks quk l hls prgviedils,
pgr hl sijphk rlzôe quk kh hl, dgjg hl jìs ridl, ks hl
quk jìs tikek quk pkr`kr.
Ti kh Ngoikreg divih , dgjg `idk Tjitt , ks iestitui`g
plrl `kake`kr l hgs quk t ikeke prgpik`l`ks dgetrl hgs
quk el`l tikeke, l el`ik ietkrksl jìs hl kxistkedil `k
ue Ngoikreg eldigelh quk l Oukegs Lirks.
Hl iesknuri`l` quk su luskedil `ktkrjiel fldk vl
hkr jkegs sus t ikrrls, sus nlel`gs, sus prg`udtgs, su
dré`itg.
§ 4
Ti Oukegs Lirks, l quike jìs ietkrksl hl iest itudiôe
`k ue Ngoikreg eldigelh , eg hg prgjukvk, hls dgsls prg-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 410/512
0 2 6 L H O K _ @ I
jktke quk`lr dgjg kstìe yl pgr sktketl lüg s, gtrg pk-
rêg`g inulh, dge hg quk quk`lrêle `ka ieitivljketk dge s
titui`gs ke `gs plêsks ie`kpke` iketks hgs quk fgy si-
nuke h inl`gs, l hg jkegs pgr ue v êeduhg quk hgs lül
jìs quk hgs s irvk. Tôhg Oukegs Lirks t ikek kh pg`kr k
kvitlr ksl `ksjkj orldiôe, qu k vke` rì pgr hls dgsls,
pgrquk sôhg Oukegs Lirks puk`k dgest ituir kh N goikreg
eldigelh , quk jletke`rêl hl ueiôe `k hl e ldiôe dge sôhgdgesketir ke quk hl diu`l` `k su egj ork skl dlp itlh k
hl eldiôe ke hunl r `k skrhg `k su prgviedil lutôegjl k
ie`kpke`iketk.
R g e k r hl dlpitlh lrnketiel aukrl `k Ouke gs L irk s ks
fldkr `k hl eldiôe `gs eldige ks.
K s l ks hl kvghudiôe quk t ikek quk prg` udirsk eltu
rlhjketk pgr kh pg`kr sgokrleg `k hls dgsls y k hgs
ietkrksks, si hl pru`kedil k O u k e g s L i r k s eg hl kvitldge tikjpg.
Dulet g jìs sk `ihltk ke rksghvkr hl dukstiôe k uel
dlpitlh plrl hl _kp ýoh idl Lr nke tiel , jìs a irjkzl tg-
j l r ì hl iestitudiôe quk tikek dgestitui`l l O u k e g s
Lirks ke dlpitlh `k su prgviedil.
@ k m l r lh tikeipg hl gorl ` k ksl sghudiôe ks `kml r l hl
lddiôe `k hls dgsls kh h iork trlolmg ke quk kstìe yl `k
`ivi`ir kh plês ke `gs eldigeks, l iek quk uel `k khhlskeduketrk pgr hl skplrldiôe losghutl, hl dlpitlh quk eg
puk`k kedgetrlr pgr hl dlsi ueiôe ke sktketl lügs dg-
rri`gs `ks`k <6<2, y sie hl dul h eg puk`k tkek r kh N g
oikreg suyg y prgpig quk hl sknu ri`l` `k sus ietkrksks
`k prgnrksg rkdhljl.
D u l e t g Ieìs sk kenrle`kzdl y fkrjgskk hl d iu`l`
k Ou keg s L irk s, jl ygr `ia iduh tl` sket irìe hgs pgrt k
ügs ke dk`krhl l hl eldiôe, sie quk ksk prgnrksg pru k-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 411/512
G O _ L T T K H K D P L T 029
ok quk su lis hljiketg ks su dlusl. Keakrjg g sleg, tg`g
dukrpg drkdk, y tg`g ôrnleg sk lnrle` l, eg pgr hl
lddiôe `kh Ngoikreg, sieg pgr kh priedipig vitlh quk lei
jl l tg`g dukrpg grnìeidg. Hl pkgr t irleêl eg ijpi
`k drkdkr3 eg pgr ksg hl t irleêl ks dlusl `k prgnrksg.
Hls dgsls eg puk`ke quk`lr dgjg kstìe. L el`ik
`lüle jìs quk l Oukegs Lirks, s ie quk pgr ksg `kmke`k `lülr l hls prgviedils, y nrle`kjketk.
[e sukhg vlstg, r idg `k alduhtl`ks prg`udt ivls, fk
dfg plrl hl hgdgjgdiôe, `gtl`g `k rêgs elvknlohks, ri
vlhks `kh Jissisipê, `kh @leuoig, ` kh Eihg, dhijl sie
inulh ke hg aértih y okh hg, fkdfg y `gtl`g plrl hl gpu
hkedil, eg puk `k quk `lr ie`kaiei`lj ketk skdukstrl` g
`kh jue`g, pgr hl lokrrldiôe `k gosdurls y losur`ls
rksistkedils hknl`ls pgr ue rénijke `k ltrlsg.Hl kvghudiôe elturlh quk trlmg l Oukegs Lirks su
`krrgtl `kh 4 `k Akorkrg `k <6;? sk fl `k rkpktir uel
y dike vkdks, pgr kh pg`kr `k hls dgsls, ke su prgvk
dfg, puks _gsls eg dlyô ke su `lüg. Ke kakdtg, ksk
triueag `k hgs ietkrksks eldigelhks, hkmgs `k `lülrhg, aué
tg`l hl rlzôe `k skr `k sus prgnrksgs uhtkrigrks l hl `id
t l`url `k _gsls3 pkê g fuoikske si`g judfg jlygrks
si su rkvghudiôe rklddigelril `kh << `k Tkptikjork eg
hgs fuoiksk `isjieui`g, dgjg `isjieuyô hgs quk rkpgr
tlrge hls prgviedils, s ie quk ksl rklddiôe `ksnrldil
`l y kstéri h fuoiksk `kvukhtg l Oukegs Lirks hls vketl
mls quk su lutgegjêl losghutl hk `kmlol olmg _gsls.
GGGGG
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 412/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 413/512
V Q I I
R _ G O H K J L T R G H Ê P I D G T E L D I G E L H K T
<6>9)
l) Hl dle`i`lturl prksi`kedilh .
@kh eldigelhisjg ietkh inketk y pltriôtidg `kh ngokr
el`gr `k Oukegs Lirks `kpke`k hl sghudiôe `kh prg
ohkjl pke`iketk sgork kh jg`g `k rkstituir l hl el
diôe hgs khkjketgs quk alhtke l hl dgestitudiôe `k su
Ngoikreg ak`krlh , pgrquk éh ks su tkek`gr y `ktketgr.
Rkrg kh kst êjuhg dlplz `k `ktkrjielr lh ngokrel`gr `k
Oukegs Lirks plrl fldkr ksl rkst i tudiôe, ks kh ietkrés
`k skr Rrksi`ketk `k hl _kpýohidl, si kh hl hk ijpgek kstl
dge`idiôe plrl `lrhk su vgtg.
Hukng kh sghg ngokrel`gr dlplz `k ieidilr y kmkdu
tlr ksk dljoig ks lqukh duyg pkrêg`g dgiedi`k dge hgs
ýhtijgs lügs `kh pkrêg`g prksi`kedilh .Fgy, pgr kmkjphg, skrêl kh `gdtgr Pkmk`gr.
Ti, ke kakdtg, lspirlsk lh pukstg `k Rrksi`ketk, fgy
skrêl kh jgjketg `k `lr l hl eldiôe hl prke`l `k su el
digelhisjg, kjphkle`g su ieahumg `k ngokrel`gr ldtulh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 414/512
0 < ? L H O K _ @ I
plrl `ktkrjielr l hl prgviedil `k su jle`g l rkeue
dilr y `kvghvkr hgs ietkrksks quk tikek losgroi`gs l hl
_kpýoh idl, pgr kh v id ig `kh rénijke kdgeôjidg fkrk`l
`g lh ngokrel`gr _gsls.
@ks`k quk `kmk `k skr ngokrel`gr florì pkr`i`g ksk
pg`kr, luequk plsk l skr Rrksi`ketk.
Ti kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks ks kh Rrêedipk `k
Nlhks g Rrksi`ketk eltg, pgr hgs jk`igs quk tikek `kfldkrsk khknir , kjpikdk pgr fldkr ketrknl `k ksgs jk
`igs lh pukstg `k Rrksi`ketk, quk `kskl gduplr, puks si
hg gdupl letks `k ksl ketrknl, yl skrì tlr`k plrl fl
dkrhl.
Kh ýeidg quk puk`k `kvghvkr l hl eldiôe sus khkjke
tgs kdgeôjidgs `k aukrzl y `k ngoikreg, ks kh Ngoikr
eg quk hgs t ikek ldtulhj ketk, ks `kdir, kh `k Ou ke gs
L i r k s . Kh Rrksi`ketk, `kslrjl`g `k ksgs khkjketgs, egpuk`k lrrledlrhgs `kh quk ks aukrtk pgr su pgsksiôe.
Hl sghudiôe `k hl dukst iôe eg `kpke`k `kh Rrksi`ke
tk . Kh Rrksi`ketk eg puk`k eg `ksklr rkdioir hgs rk
dursgs eldigelhks `k pg`kr quk hk rktikek kh ngokrel`gr
`k Oukegs L irks .
Kh ngokrel`gr eg puk`k `ksklr ketrknlrhgs l hl Rrk
si`kedil, sieg l dge`idiôe y dge hl jirl `k dgetieulr
tkeike`g dgjg Rrksi`ketk hgs jisjgs khkjketgs `k pg`kr quk tkeêl dgjg ngokrel`gr.
Ruks oike= hl fgrl `k pg`kr ketrknlr ksgs rkdursgs
l hl Rrksi`kedil ks , ke kh ngokrel`gr, dule`g tg`lvêl
ks ngokrel`gr, ks `kdir, dule`g tg`lvêl hgs t ikek ke su
pg`kr.
Hl prgjksl `k ketrknlrhgs plrl dule`g skl Rrksi
`ketk eg ks olstletk, pgrquk `kspués quk `kmk `k skr
ngokrel`gr florì `kml`g `k tkekr l su `ispgsidiôe hgs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 415/512
GO_LT TKHKDPLT 0 < 4
rkdursgs eldigelhks, y eg pg`rì ketrknlr hg quk eg
tikek.
Ks elturlh quk `kspués `k skr Rrksi`ketk, kh kx ng
okrel`gr `kskk hl pgsksiôe `k ksgs jk`igs eldigelhks
`k pg`kr3 pkrg el`l ijpgrtl su `kskg, si eg hgs t ikek
yl ke sus jlegs.
Y eg ks kh eukvg ngokrel`gr quk hg flyl sudk`i`g ke
su pgsksiôe kh quk fl `k qukrkr `ksprke`krsk `k kskpg`kr ke goskquig `kh Rrksi`ketk kx ngokrel`gr.
Ketgedks, tg`g kh ietkrés `k hl Rrksi`kedil, plrl kh
quk hl fl gotkei`g dge sus jk`igs y rkdursgs `k ng
okrel`gr, quk pgskyô y quk fl pkr`i`g, dgesistk ke kh
sukh`g y hgs fgegrks `k Rrksi`ketk quk fl gotkei`g pgr
skis lügs `k hl eldiôe, l quike eg fl `l`g el`l.
Y hls prgviedils `k quikeks sk fl fkdfg khknir dge
sus rkdursgs `k kh hls y sie su vghuetl`, quk`le dgjgletks kstlole, l hl `isdrkdiôe, eg `k su Rrksi`ketk eg
jielh, sieg `k su Rrksi`ketk sie kh egjork, quk ks kh
ngokrel`gr `k Oukegs L irks .
Ks kh dêrduhg vidigsg ke quk nirl hl eldiôe fldk dul
rketl lügs, sie slh ir `k hl pgorkzl y `kh `kspgtisjg quk
hk ijpgek kh tkek`gr `k sus rkdursgs kdgeôjidgs y a iele-,
d ikrgs `k Ngoikreg, quk ks kh Rg`kr `k Oukegs Lirks.
Khhl t ikek hl duhpl si ksk kstl`g `k dgsls sk prghgenl,
pgrquk kh hl t ikek kh rkjk`ig `k ijpk`irhg, sie slh ir `k
hl Dgestitudiôe ei `kh usg `k hgs jk`igs hknlhks y dges
titudigelhks `k rksistirhg.
Kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks eg t ikek lutgri`l`
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 416/512
0 i 0 L H O K _ @ I
hknlh sgork tg`ls hls prgviedils ei sgork tg`gs hgs lr
nketiegs3 pkrg t ikek ue pg`kr, duyl muris`iddiôe sk kx
tike`k l .tg`ls plrtks, y ks kh `iekrg. Kh losgrok kh pg
`kr aieledikrg `k hl eldiôe. Y dgjg hgs vgtgs sk dgj
prle, y eg sk ijpgeke ei lrrledle `ge`k kh tkrrgr eg
ngoikrel, sk s inuk quk kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks
ks kh quk rklhjketk t ikek tg`g kh pg`kr `k fldkrsk khk
nir Rrksi`ketk.Ks pg`kr quk loue`l ke éh , alhtl `kh tg`g ke kh `kh
Rrksi`ketk, quk sôhg t ikek kh `k gr`kelr, pkrg eg kh `k
dgjprlr y plnlr hgs vgtgs, pgrquk kh Pksgrg `k hl el
diôe kstì dlsi tg`g ketkrg dgedketrl`g ke jlegs `kh ng
okrel`gr `k Oukegs L irks .
Fly, lsê , `gs Rg`krks ke kh Rhltl, dgjg ke kh Ml
pôe = ueg kakdt ivg , quk ks kh `kh ngokrel `gr ` k Ou keg s
L i r k s , dgjg pgskk`gr `kh Pksgrg lrnket ieg3 gt rg purljketk hknlh , lostrldtg y kspiritulh , quk ks kh `kh Rrksi
`ketk.
Kh ueg ks Rrksi`ketk `k fkdfg dgjg tkek`gr `kh Rg
`kr `k fkdfg, quk rksi`k ke kh Pksgrg eldigelh 3 kh gtrg
ks Rrksi`ketk `k `krkdfg g egjielh , dgjg `kspgskê`g
quk kstì `kh Pksgrg eldigelh , quk dgest ituyk kh Rg`kr
rklh .
Ks vkr`l` quk kh Rrksi`ketk eg puk`k skr rkkhkdtgpgr hl Dgest itudiôe3 pkrg eg hg skrêl tljpgdg luequk
hl Dgestitudiôe sk hg pkrjitiksk, pgrquk hk alhtl kh Rg
`kr rklh `k fldkrsk rkkhknir, quk ks kh `kh `iekrg.
Rkrg hl khkddiôe `kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks plrl
Rrksi`ketk hknlh ks uel vkr`l`krl rkkhkddiôe virtulh , ke
duletg ks ke rklh i`l` kh Rrksi`ketk `k fkdfg `k tg`l
hl eldiôe, dgjg tkek`gr quk ks `kh pg`kr aieledikrg y
kdgeôjidg `k tg`l hl eldiôe. Ke kstk sketi`g, hl khkd-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 417/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 < ;
diôe `k ngokrel`gr plrl Rrksi`ketk, dgjg vkr`l`krl
rtkhkddiôe quk ks, ks dgetrltil lh kspêritu `k hl Dges
titudiôe eldigelh, sknýe hl dulh kh Rrksi`ketk eg puk`k
skr rkkhkni`g.
Ksk pg`kr `kh Rrksi`ketk `k fkdfg dksl `k kxist ir
kh `êl quk ks khkni`g Rrksi`ketk hknlh g `k `krkdfg, pgr
quk kh Pksgrg eldigelh quk`l ke jlegs `kh ngokrel
`gr quk hg sudk`k.Rgr ksk rénijke, quk ks kh ldtulh , hgs `gs Rg`krks
`k fkdfg y `k `krkdfg, kh aieledikrg y kh hknlh, kstìe
ke jlegs `k ue sôhg Ngoikreg. Dl`l Rg`kr t ikek su `k
pgsitlrig 3 kh quk t ikek kh t êtuhg eg tikek kh fkdfg, quk ks
kh `iekrg, y kh quk t ikek kh `iekrg eg tikek kh t êtuhg.
Dgjg pgskk`gr kxdhusivg `kh Rg`kr eldigelh a iele
dikrg, kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks ks kh dle`i`ltg
elturlh plrl Rrksi`ketk `k hl _kpýoh idl, pgrquk ks khpgskk`gr kxdhusivg `k hgs jk`igs `k dgjprlr kh vgtg
eldigelh.
Kh ôrnleg g lnketk elturlh plrl ksl dgjprl ks kh
Rrksi`ketk slh iketk g dksletk. Ks pgr su jleg quk kh
ngokrel`gr dgjprl hgs vgtgs. Y ks dge kh `iekrg quk
rkdiok `kh ngokrel`gr, quk kh Rrksi`ketk t ikek lhnýe
pg`kr rklh y kakdt ivg ke hls khkddigeks dgjprl`ls.
L s ê , hl ietkh inkedil y kh ldukr`g `k hgs `gs, ks khrkquisitg prkvig y ekdkslrig plrl lrrledlr lh plês su
vgtg pgr hl `gohk lutgri`l` `kh `iekrg y `k hl hky.
Kh Rrksi`ketk ks kh prijkrg quk sk vke`k lh ngokr
el`gr-tksgrkrg3 pkrg eg sk vke`k pgr su duketl, s ieg
pgr duketl `k hgs khkdtgrks y `k sus suolnketks, quk sge
hgs ngokrel`grks `k hls gtrls prgviedils.
Hgs gtrgs ngokrel`grks eg sge mljìs dle`i`ltgs l
hl Rrksi`k edil, pgrq uk sôhg kh ngok rel`g r `k Ouke gs
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 418/512
0 < 1 L H O K _ @ I
Lirks ks pgskk`gr kxdhusivg `kh Pksgrg eldigelh , dge
dketrl`g ke hl prgviedil `k su jle`g.
Ti auksk `u`gsg quk kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks
losgrok tg`g kh pg`kr aieledikrg `k hl eldiôe, olstl
rêl egtlr ksk fkdfg durigsg `k quk mljìs gtrg ngokr
el`gr quk kh `k Oukegs Lirks fl s i`g dle`i`ltg plrl
hl Rrksi`kedil ke tikjpg egrjlh y pldêaidg, sieg dule
`g hl eldiôe fl lsuj i`g su lutge gj êl, rksp kdtg `kOukegs L irks , plrl gpgekr lut gegjêl dget rl lut geg
jêl, kngêsjg dgetrl kngêsjg.
Letk ksl jlquielril `k pg`kr dgjphkmg ke quk hl
agrjl kxtkrel `kh Ngoikreg dgest itudigelh s irvk `k
jìsdlrl `kh `kspgtisjg dghgeilh hltketk, dgeskrvl`g ke
egjork `kh s istkjl ak`krlh `k hl _kpýoh idl `k hgs Ks
tl`gs [ei`gs `k Ljéridl, hl pgsidiôe `kh pukohg lrnke
tieg eg ks dôjg`l dikrtljketk.
Rkrg dgjg eg sk puk`k dgjprlr kh vgtg l tg`l uel
eldiôe, ei fly lutgri`l` quk hl puk`l agrzlr l `lr ue
vgtg dgetrl su vghuetl` dule`g uel Dgest itudiôe nl
rletizl kh h iork `krkdfg `k vgtlr, ei kh ngokrel`gr `k
Oukegs Lirks, ei kh Rrksi`ketk, ei hgs ngokrel`grks `khls gtrls prgviedils uei`ls y dgjphktl`ls plrl ieipgekr
ue dle`i`ltg gaidilh l hl eldiôe, puk`ke ijpgeérskhg, si
khhl eg hg quikrk.
Hk olstlrêl kedkrrlrsk ke ue eg rgtue`g y tkelz plrl
slhvlr su `krkdfg sgokrleg `k `lrsk kh Rrksi`ketk `k
su dgeailezl.
Kh hl puk`k `kdir lh dle`i`ltg jìs pg`krgsg, quk ks
k h ngokrel`gr `k Oukegs L irks =
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 419/512
GO_LT TKHKDPLT 0 < >
"·[st k` sgh id i t l kh vgtg `k hl eldiôe plrl skr suRrks i`ket k , ée rkdgegdijiketg `kh l j g r quk prktke`k
tkekr l su dlusl7 Rruéokh g ust k` t rlyée`gh k t g`gs hgs
khkjketgs `k su Rg`kr eldigelh , quk ustk` rktikek dgjg
ngokrel`gr `k Oukegs L irks . I e`uzdl ust k` l hl prg
viedil `k su j l e ` g l `kv gh v kr h gs l hl eldiôe, sledig
ele`g uel hky quk skplrk l hl d iu`l` `k O u k e g s L i r k s
`k su prgv ied il y hl `kdhlrk dlpitlh `k hl eldiôe, dge
tg`gs hgs kstlohkdijiketgs quk dgetikek, Rukrt g , L `u lel, Ole dg, @ ku `l pýoh idl , Rlh ld igs , Ga idiels , L r df i
v g s , J uskgs , Oio h igt kdls , ktd., ktd.
"Ti ustk` trlk dgesing ke `gtk l hl eldiôe tg`g ksg,
ks ustk` rkdgegdi`g kh prijkr pltrigtl eldigelh y ks
ustk` prgdhljl`g Rrksi`ketk. . . . .
" R k r g si `kspués `k `kmlr tg`g ksg l hl prgYÊedil vik
ek ustk` dge.hls jlegs vldêls, l pk`iregs dge kh t êtu
hg `k Rrks i`ket k , ue plhldig pgr flo itldiôe y ue sukh`g
`k vkietk jih `urgs, ustk` vikek `kseu`g, dgjg ue jke
`ing, l pk`ir quk hk `kjgs dlsl y dgji`l y rleng pgr
skis lügs.
" · Y ke jéritg `k q u é 7 @k flokregs tkei`g `ks
pgskê`gs `k eukstrgs rkdursgs eldigelhks `k Ngoikreg,
dgjg ngokrel`gr `k O u k e g s L i r k s , y `k v keirsk , `k
mìe`gh gs , ke pg`kr `k su sudksgr, plrl tgjlr kh jle`gegjielh `k-hl eldiôe, y sknuir , dgjg Rrksi`ke tk hknlh i
zle`g hl ketrknl `k hgs rkdursgs eldigelhks l hl prg
viedil lutôegjl quk hgs rktikek y losgrok pgr jk`ig
`k ksl lutgegjêl.
"Hukng ust k` v ikek l dgetieulr fldike`g dgjg Rrk
si`ketk kh jisjg plpkh quk fl kstl`g fldike`g dgjg
ngokrel`gr , quk ks pgekr hgs ietkrksks `k hl eldiôe ke
jlegs `k uel prgviedil, `lüle`g ke khhg l hl vkz l hl
G O _ L T T C H O D P L T. ‐ P g j g Q . ?>
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 420/512
0 i6 L H O K _ @ I
eldiôe dgjg l hl prgviedil, quk sk prktke`k skrvir dgjg
hl skrvêl _gsls, fiedfìe`ghl y kjpldfìe`ghl dge tg`g
kh lh ijketg `k hl eldiôe, y `kmle`g l éstl fljoriketl y
kxìeijk.
"· @ irì ustk` qu k eg kstì ke su pg`kr `k ngokre l`gr
trlshl`lr l hl eldiôe hg quk kstì ke jlegs `k Oukegs
L i r k s , sieg `k hl prgviedil tg`l ietkrpkhl`l pgr su
Rlr h ljket g lut ôegjg y h gdl h 7"@é ustk` lh jkegs uel prukol ga id ilh y lutéet idl
`k quk `kskl ksl trlshldiôe `k mustidil y `k gr`ke, prg
pgeike`g uel hky pgr hl dulh dgesiketl Oukegs Lirks
ke quk kh Rrksi`ketk tkenl pgr rksi`kedil hl d iu`i ' h `k
Oukegs Lirks dge muris`iddiôe `irkdtl, iejk`iltl y - ie
dhusivl ke kh hl y ke tg`gs hgs kstlohkdijiketgs pýohidgs
dgetkei`gs ke kh hl , pgr skr tg`gs eldigelhks."Hl prgviedil eg `lrì mljìs ksk plsg jiketrls eg tke
nl ue ngokrel`gr kjieketk y eldigelh quk hk prgpge
nl ksl jk`i`l dgjg kh rkjk`ig `k su kjpgorkdijike
tg y `k su alhtl `k h iokrtl` (puks hl h iokrtl` alhtl `kh
tg`g `ge`k kh Ngoikreg t ikek tg`g kh pg`kr `k fldkrsk
rkkhknir) .
" \ u k k h n g o k r e l ` g r ` k O u k e g s L i r k s , R r k s i ` k e t k
`k fkdfg, tgjk kh t ê tuhg y kh pukstg `k Rrksi`ketk hknlh y `k `krkdfg, skl kefgrloukel3 pkrg quk, dgjg Rrk
si`ketk hknlh `k hl eldiôe ketkrl, tgjk pgsksiôe `k tg`g
hg quk pgskêl dgjg Rrksi`ketk `k fkdfg g ngokrel`gr
` k O u k e g s L i r k s . "
Y kh jg`g sijphk `k gpkrlr ksk dljoig `k gr`ke y
`k slhu` ks. `lr, pgr uel hky `k Ou keg s Lir ks , lh R rk
si`ketk, dgjg rksi`kedil, hl diu`l` `k su egjork dge
hl muris`iddiôe `irkdtl y kxdhusivl quk hl Dgest itudiôe
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 421/512
G O K L T T K H K D P L T 0 < 9
eldigelh hk ldukr`l tljoiée, pgr tg`gs sus eujkrgsgs
lrtêduhgs rkhltivgs l hl dlpitlh `k hl _kpýohidl.
Aukrl `k hl dgesghi`ldiôe `k hgs ietkrksks, rkdursgs
y `kstiegs `k tg`gs hgs lrnketiegs, gpkrl`l ke ksl
agrjl y pgr ksk jk`ig= trìaidg kxtkrigr, dgjkrdig,
L`ulel, dré`itg, `ku`l, jgek`l, eg florì mljìs rkjk
`ig kaidlz plrl hl drisis, quk ks jìs oike drôeidg kjpg
orkdijiketg, eg sôhg `k hl eldiôe, sieg `k Ou keg s Li rk s,hl jìs vkml`l, dgjg hl jìs r idl prgviedil lrnketiel.
@iréis= "·\ué skrì `k hl prgviedil s i quk`l sie su
dlpi t l h 7 ·Eg pkr`krì dge ksg sg h g t g`l su r iqukzl7"
¡ Nrg skrg k rrgr kdgeôjidg `k quk sus fgjorks fle
si`g v êd t ijls
Hl r iqukzl `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks eg dge
sistk ke hls a ielezls eldigelhks, situl`ls ke su diu`l`,
sieg ke hl prg`uddiôe `kh trlolmg `k sus `gs nrle`ksie`ustrils tkrritgrilhks= hl nlel`krêl y kh dgjkrdig.
Pg`l hl riqukzl aisdlh g aieledikrl, ks `kdir, hl riquk
zl `kh Ngoikreg, hl riqukzl pghêt idl, pgr `kdirhg lsê, eg
`kh plês , dgesistk ke kh prg`udtg `kh ijpukstg (L`ul
el) y `kh dré`itg g hl alduhtl` `k hkvletlr kjprést i
tgs pýoh idgs (Oledg). Ksg ks hg quk hl Dgest itudiôe
hhljl Pksgrg pýohidg eldigelh. Ksl ks hl riqukzl quk hl
diu`l` `k Oukegs Lirks kedikrrl. Pg`l kh hl sk nlstl ydgesujk ke plnlr kh slhlrig `k ue trlolmg ijprg`ud
t ivg `k r iqukzl prgpiljketk `idfl. Ksk trlolmg ks kh
`k hgs kjphkl`gs ke kh skrvidig pýohidg. Ks kh ré`itg (rk-
vkeu) `k hl r iqukzl eldigelh , eg hl r iqukzl jisjl. Ke
tg`g dlsg ks hl riqukzl `kh Ngoikreg, eg hl `kh plês.
Hl r iqukzl `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks, prgpil
jketk `idfl, kstì aukrl `k su d iu`l`. Kstì ke su dlj
plül, ks `kdir , ke kh prg`udtg rurlh y lnrêdghl `k su
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 422/512
0?2 L H O K _ @ I
sukhg. Luequk kh dgjkrdig kstì s i tul`g `ketrg `k hl
diu`l` ,, hl riq ukz l, quk prg `ud k e g eldk `k h l diu`l `
jisjl, hl dulh eg tikek ie`ustril alorih prgpil, ei gtrls
jleualdt urls qukmls quk rkd iok `k Kurgpl, pgr h g quk
kh dgjkrdig, `k Ou keg s Li rk s v ikek l skr uel ie` us
tril ietkrj k`ilril, quk prg`u dk sghljketk dljo ile`g
hgs prg`udtgs `k hgs Gtrgs.
Kh dgjkrdig `k hl d iu`l` prg`udk fldike`g prg`udir l hls ie`ustrils tkrritgrilhks `kh plês (rurlh y lnrê
dghl) , y l hl ie`ustril alori h kxtrlemkrl, duyl-prg`ud
diôe ietrg`udk ke dljoig `k hl quk trlk g kxpgrtl, `kh
plês. , •-,"5•-3•
Kst l riqukzl `k Ouke gs L ir ks , prg` udi`l 3 pgr su
sukhg y pgr su dgjkrdig, , sknuirêl ke luj ketg, lueq uk
hl gtrlU‐hl riqukzl aisdlh g aieledikrl, quk kstì ke hl
diu`l`‐plslsk `k jlegs `kh Ngoikreg prgviedilh l hls`kh Ngoikreg eldigelh , dlpitlh izle`g hl d iu`l` `k Ouk
egs Lirks ke quk kh hl sk prg`udk y dgedketrl.
Y jìs drkdkrêl tg`lvêl hl r iqukzl vkr`l`krl `k Ouk
egs Lirks `ks`k kh '`êl quk su dljplül tgjlsk gtrl dl
pitlh quk hl d iu`l` `k Oukegs Lirks, ke quk eg rksi
`iksk eienýe Ngoikreg, ei kh suyg ei kh `k hl-eldiôe.
Hl eukvl Oukegs Lirks drkdkrêl `k ijprgvisgU dgjg
drkdiô kh _gslrig, s ie quk rksi`ikske ke éh ei kh Ngoikreg `k Tletl Ak ei kh Ngoikreg `k hl Dgeak`krldiôe.
Kh Ngoikreg ks ue rksi`ketk quk kstkrih izl hl riquk
zl `kh hunlr ke quk rksi`k, pgr hl rlzôe yl `l`l `k quk
srad ¡pgohldiôe v ivk `k hl r ke tl, ke vk z ` k vi vi r `k h dl
pitlh = néekrg `k v i`l qué agjketl hl gdigsi`l` `kh plês ,
kh humg y hl `isipldiôe. Hl rlzôe `k kh hg és quk kh jue
`g gaidilh quk hl floitl dgesujk hl rketl pýohidl, quk
rkdiok dgjg slhlriô `k su trlolmg ijprg`udt ivg.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 423/512
G O _ L T T K H K D P L T 0?<
Dlpitlhks quk, lph idl`gs l hl ie`ustril, pg`rêle rk
prg`udirsk y `kskevghvkr hl r iqukzl `kh dgjýe `k hgs
floitletks, sk dgesujke y `kslplrkdke lphidl`gs lh
trlolmg ijprg`udt ivg `k uel pgohldiôe `k kjphkl`gs y
auedigelrigs pýohidgs.Z
L`lj Tjitf ditl ke prukol `k ksl vkr`l` hgs kmkj
phgs `k Jl`ri`, Qikel, Jgsdgu y Qkrslihhks.
Ti Hge`rks y Hisogl sge kxdkpdigeks, ks pgrquk supgsidiôe nkgnrìaidl ke hgs pukrtgs `k nrle`ks vêls
`k trlespgrtk, hks s irvk `k dgjpkeslt ivg `k su rleng `k
rksistkedil `kh Ngoikreg.
Oukegs Lirks kstì ke kh dlsg `k Hge`rks, ks vkr`l`,
pkrg su prgnrksg skrêl tle nrle`k y rìpi`g dgjg kh `é
Eukvl Ygrc, s i dgjg kstl d iu`l`, `kmlsk `k skr jle
siôe `k su Ngoikreg prgviedilh y `kh Ngoikreg eldigelh .
Ljstkr`lj, s itul`g ke hl kjogdl`url `kh _fie, sknulr`ô `k skr dlpitlh y rksi`kedil `kh Ngoikreg `k hl
Fghle`l, quk tuvg pgr jlesiôe hl d iu`l` `k Hl Flyl.
K`ijourng kjpkzô l prgspkrlr kh `êl quk pgr hl ie
dgrpgrldiôe `k Ksdgdil ke kh _kieg [ei`g' `k hl N rle
Orktlül, `kmô `k skr rksi`kedil `k su Ngoikreg ksdg
dés rknigelh.
Hl prgv ied il `k Oukegs L irks nlelr êl ke h iokrt l`,
hg jisjg quk ke riqukzl, kh `êl quk hl diu`l` `k su
egjork auksk dgest itui`l ke dlpitlh `k hl eldiôe y `k
mlsk `k skrhg `k hl prgviedil.
Tu Ngoikreg iejk`iltg `kmlrêl `k skr ue Ngoikr
eg khkdtgr, y su pukohg rkivie`idlrêl su `krkdfg sgok
rleg `k khknir y `lrsk kh Ngoikreg `k su nustg."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 424/512
0?? L H O K _ @ I
Pg`g hg quk fgy eg sudk`k, pgrquk kh pg`kr rke
têstidg y aieledikrg `k hl eldiôe ketkrl kstì ke sus jl
egs, y olmg su pg`kr i h ijitl`g dgjg sus rkdursgs, hl
h iokrtl` `kh pukohg ks ijpgtketk y euhl ke jltkril khkd
tgrlh .
Eienuel gtrl lph idldiôe t ikek kh akeôjkeg `kh Ng
oikreg ih ijitl`g `k _gsls, quk hl pgsksiôe ke quk
kstuvg `k hl sujl `kh pg`kr rketêstidg y aieledikrg `khl eldiôe, dgedketrl`g pgr hl dgestitudiôe kdgeôjidl,
quk kh plês fkrk`ô lh rénijke dghgeilh , ke hl diu`l` `k
su jle`g y rksi`kedil.
Ksk aué kh grinke `k su pg`kr gjeêjg`g, eg hls pl
hlorls `k hl hky <64;, quk plrkdikrge `ìrskhg, y eg aué
sieg hl dgeairjldiôe `kh fkdfg kdgeôjidg, quk sk hg
`lol ke rklhi`l`.
Kh grinke `k ksl dgedketrldiôe `kh pg`kr aieledikrg yrket êst idg `k tg`l hl eldiôe ke Oukegs Lirks, aué hl
Dgest itudiôe quk Ksplül `ig l su virrkieltg dghgeilh `k
Oukegs Lirks, dge hl jirl `k fldkr i h ijitl`g y gjei
pgtketk kh pg`kr `kh v irrky, eg jkrljketk pgr hls pl
hlorls `k uel hky, sieg pgr hl dgedketrldiôe `k hgs rk
dursgs rketêstidgs ke quk dgesistk kh Rg`kr rklh y kakd
tivg ke hl diu`l` y prgviedil `k su rksi`kedil.
Ksk grinke ks iedgedih ilohk dge kh a ie `kh Ngoikregiest itui`g kh ?; `k Jlyg `k <6<2, plrl fldkr hl r iquk
zl y kh pg`kr `kh Ngoikreg.
Eg ks h iork ue pukohg s ieg dule`g ks pgskk`gr `kh
pg`kr `k ngokrelrsk l s ê jisjg3 y eg ks pgskk`gr `k
ksk pg`kr, sieg dule`g kstì ke pgsksiôe `k su fldike`l
y tksgrg, ke quk tg`g pg`kr dgesistk.
Hl h iokrtl` `k hls h iokrtl`ks, hl nrle`k y sgokrlel
h iokrtl` khkdtgrlh , `kml fgy `k kxist ir ke kh Rhltl, mue-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 425/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 ? 4
tg dge hl riqukzl `kh plês, pgr hls jisjls dlusls quk
hls tkeêle lusketks olmg kh Ngoikreg `k hgs virrkyks y
olmg kh Ngoikreg `k _gsls, su rkstlurl`gr kdgeôjidg.
Ksls dlusls krle kdgeôjidls, y rksi`êle ke hl dges
titudiôe aisdlh y rketêstidl `l`l lh plês pgr hl Ksplül
dule`g krl su dghgeil, jk`iletk hl dulh su riqukzl y
pg`kr kdgeôjidgs floêl si`g dgedketrl`gs ke hl rksi
`kedil `ksinel`l lh Ngoikreg gjeêjg`g y gjeipgtketk `k hgs v irrkyks.
Ksk ks kh kstl`g `k dgsls quk fgy kxistk ke hg tg
dletk l ietkrksks kdgeôjidgs `kh plês.
@krrgdl`g dge _gsls ke <6;?, fl s i`g rkstlohkdi`g
virtulhjketk pgr hl rkagrjl rklddigelril `kh Ngoikr
eg h iork, quk sledigel hl vidtgril `k Dlskrgs.
Y hl rkvghudiôe g dljoig `k h iokrtl`, quk floêl dge
sisti`g ke hl sustitudiôe `k ue rénijke pgr gtrg, quk`ô rk`udi`l lh dljoig pkrsgelh `k ue Ngoikreg pgr
gtrg. @kslplrkdiô _gsls, pkrg quk`ô ke pik hl lnhg
jkrldiôe `kh pg`kr rketêstidg y kdgeôjidg, ke quk su
pg`kr gjeêjg`g `k pkrpktulrsk ke kh Ngoikreg dge
sistêl.
Letk ksl `iaiduhtl`, sk keduketrl fgy hl eldiôe pl
rl khknir ue Ngoikreg `k su nustg.
·Hk quk`l lhnýe jk`ig `k ijpk`ir quk hgs ngokrele
tks sk pkrpktýke ke kh Rg`kr, sie rkdurrir l hl aukrzl,
dgjg ke <6;? 7 H l Dgest itudiôe sk hg sunikrk akh iz
jketk. Ks kh `k lostkekrsk `k hl alduhtl` quk kh hl `l
lh pukohg `k rkkhknir lh prksi`ketk dge ietkrvlhgs `k
pkrêg`gs plsl`gs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 426/512
L H O K _ @ I
Fly plrl kh hg uel rlzôe suprkjl.
Pg`l rkkhkddiôe ks `kstrudtgrl `k hl kskedil `kh
sistkjl rkpuoh idleg `k ngoikreg, nlrleti`g pgr hl
Dgestitudiôe, eg sôhg dgetrl hgs ngokrel`grks, sieg
dgetrl hgs prksi`ketks3 duyl kskedil dgesistk ke hl rk
egvldiôe dgetieul, pkriô`idl y siedkrl `kh pkrsgelh `kh
Ngoikreg.
Lutgrizlr hl rkkhkddiôe `kh prksi`ketk dge ietkrvlhg `k ue pkrêg`g, ks lutgrizlr hl rkkhkddiôe.
Rkrg h l Dgest i t ud iôe eg h l .gr`kel dule`g h l lut g
rizl. Lh plês hk tgdl lostkekrsk `k hg quk hl Dgesti
tudiôe hk pkrjitk, dule`g hl kxpkrikedil hk jukstrl
kh pkh inrg `k pkrpktulr hgs ngokreletks ke sus puks
tgs , dge `lüg `kh priedipig rkpuoh idleg.
Kh jg`g `k kvitlr ksk pkh inrp, ks kvitlr g khu`ir
l hgs kx prksi`ketks plrl dle`i`ltgs l hl prksi`kedil,luequk flyle plsl`g `gs y jìs pkrêg`gs iet krj k
`igs,
Eg fly ietkrrkneg, pgr hlrng quk skl, quk flnl
ghvi`lr kh nustg `k flokr si`g prksi`ketk y kh `kskg
`k vghvkr l skrhg.
Ti sk agjketl ksl prgpkesiôe elturlh , rkkh in ike`g l
hgs kx prksi`ketks, `k dl`l ueg `k kh hgs sk flrì ue
dle`i`ltg elturlh y pkh inrgsg plrl hl plz pýoh idl kehg auturg. Florì tletgs lspirletks dgjg kx prksi`ke
tks, y hl _kpýoh idl dlkrì ke hl dge`idiôe `k ksls Jg
elrquêls quk eg puk`ke tkekr Ngoikreg, pkrg quk t ik
eke tletgs dle`i`ltgs lh trgeg dgjg `ielst êls `kstrg
el`ls. Hl kspkrlezl `k vghvkr l skr prksi`ketk dge ie
tkrvlhg `k ueg g jìs pkrêg`gs, flrì quk kh prksi`ke
tk prôxijg l dkslr lsknurk su pukstg l ue sudksgr,
ke dljoig `k hl prgjksl `k rktriouêrskhg l su t ikj-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 427/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 ? ;
p g , dgjg sudk`iô ke kh Kdul`gr, `ge`k kh prksi`ketk
Ah gr ks , lh alvgr3 `k hl D gestitudiôe , quk pkrj itk hl rk
khkddiôe dge ietkrvlhg `k ue pkrêg`g, sk lhtkreô ke
kh Ngoikreg dge ue jieistrg pgr dkrdl `k vkietk lügs.
Ietrg`udir hl dgstujork `k hl rkkhkddiôe, dge ietkr
vlhgs g sie kh hgs, ks drklr kh Ngoikreg vitlh idig g `i
eìst idg, jìs g jkegs `isijuhl`ljketk. Ks rkvghudig
elr kh Kstl`g, dljoilr kh priedipig aue`ljketlh `ksu Ngoikreg, ke pkrmuidig `k hl h iokrtl`. Kh dlu`ih hlmk
eg aué gtrl dgsl quk hl prksi`kedil `ieìstidl y jg
elrq uistl. . ,
Fkjgs vistg quk sike`g kh ngokrel`gr `k Oukegs
L irks ue v kr`l`krg prks i`ket k `k fkdfg `k h l _kpý
ohidl, su khkddiôe ks uel vkr`l`krl rkkhkddiôe sie ie
tkrvlhg `k ue pkrêg`g= jìs iedgest itudigelh , ke kh age
`g, quk hl `k dulhquikr gtrg kx prksi`ketk.Tie kjolrng, ks kh sghg kx prksi`ketk quk hl el
diôe pg`rêl l`jit ir pgr dle`i`ltg, pgr hl rlzôe y ol
mg hl dge`idiôe quk fkjgs ie`idl`g ke gtrl plrtk.
Ke duletg l hgs `kjìs kx prksi`ketks quk lspirle
l/r skr rkkhkdtgs, kh pukohg lrnketieg p g`rêl prknu etlr
sk, si kh jéritg `k hl rkagrjl quk pusg tg`gs hgs rk
dursgs kdgeôjidgs `kh Ngoikreg eldigelh ke jlegs
`kh Ngoikreg prgviedilh `k Oukegs Lirks ks ue t ê tuhg
quk rkdgjike`k lh dle`i`ltg plrl gduplr kh Ngoikr
eg quk éh jisjg rk`umg l jkrg egjork. Kh quk `kmô
l hl iestitudiôe `k hl prksi`kedil sie pg`kr ei rkdur
sgs, ·puk`k trlkr l kh hl gtrls jirls quk hls `k dgeskr
vlrhl ke ksl dge`idiôe plrl lsknurlrsk gtrg lpgyg ke
vistl `kh dulh fizg hl rkagrjl, y dge duyg luxi h ig ks
pkrl suoir `k eukvg l hl prksi`kedil plrl sknuir s ir
viée` ghg 7
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 428/512
0?1 LHOK_@I
Kh kx prks i`ket k quk eg flyl rkeknl`g h l rkagrjl
`k <612, skrêl ue dle`i`ltg l hl prksi`kedil pkhinrgsg
plrl hl eldiôe.
Kh quk, hkmgs `k rkeknlrhl, lspirl l hl prksi`kedil
eldigelh dge kh t ê tuhg `k lutgegjistl `k Oukegs Lirks,
ks ue dle`i`ltg quk sk rêk `k sus dgjpltrigtls ke
dljoig `kh jìs skrig `k hgs fgegrks quk hk `kjle`l.
Eg fly jìs quk ue dljieg plrl dljoilr ksk kstl
`g `k dgsls= ks kh `k hl vghuetl` prgpil, `ktkrjiel
`l pgr kh dgevkedijiketg `k quk ks kh ýeidg jk`ig
`k ksdlplr l hl pgorkzl, l hl `kdl`kedil y lh rénijke
`k hgs Ngoikregs iemustgs y khkni`gs pgr hgs Ngoikr
egs.Y kh dljieg jìs sknurg, pgr kh dgetrlrig, `k pkr
pktulr ksk kstl`g `k dgsls, ks ltldlrhg pgr hls lrjls.
Hl vighkedil hg kxlspkrl y la irjl. Pg`l hl Fistgril
lrnketiel `k sktketl lügs l kstl plrtk, ks uel dgjprg
oldiôe `k kstg. Qkietk lügs `k nukrrl dgetrl Ksplül
plrl dljoilr su rénijke `k ngoikreg dghgeilh , y d ie
duketl lügs `k nukrrl dgetrl egsgtrgs jisjgs plrl
dljoilr hl dgjphkxiôe kdgeôjidl quk egs `ig K s p l ül, fle si`g kstérihks, y `kml`g hls dgsls dgjg kstl
ole, jìs g jkegs, letks `k <6<2, y letks `k <6;?.
Fkjgs dljoil`g hl supkra id ik3 hgs dghgrks, kh t rlmk, kh
hkenulmk, hgs egjorks3 pkrg fkjgs `kml`g kh age`g
`k hls dgsls, dgjg kh Ngoikreg dghgeilh hls dggr`ieô
plrl sus jirls `k pg`kr, eg `k h iokrtl`3 `k rkpgsg
iejôvih , eg `k hlogr y r iqukzl3 `k d hlusurl, eg `k kx
plesiôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 429/512
G O _ L T T K H K D P L T
Kh vidig ke quk kh jlh rksi`k t ikek su lsiketg ke hls
`gs dgsls jìs `iaêdihks `k dljoilr ke kstk jue`g,
l sl ok r= hls dgstujo rks rutie lrils, y hgs ietkrksks
lrrlinl`gs. Tge ue pg`kr quk eg sk `kstruyk l dl
ügelzgs. Hl sghl aukrzl dlplz `k jltlr l hl dgstuj
ork ks hl aukrzl `k hl dgstujork .jisjl, y eg fly
pg`kr jìs kaidlz plrl `kstrgelr ue ietkrés, quk kh
`k ue ietkrés jlygr. Lagrtuel`ljketk, sge aukrzlsvivls , `gtl`ls pgr su elturlhkzl `kh pg`kr `k rkegvlr
sk y drkdkr, ks `kdir, `k lh ijketlrsk y vivir. Hl ekdk
si`l` `k v iv ir y `k v iv ir jkmgr flrì hl rkagrjl g
kvghudiôe pldêaidl y nrl`ulh `k ksk kstl`g kdgeôjidg
`k dgsls ke kh sketi`g `k su prgnrksg y jkmgrljiketg.
Rkrg ksk jkmgrljiketg eg jlrdfl l gmgs dkrrl`gs.
\uikrk vkr su dljieg plrl le`lrhg jìs orkvk y dge
jlygr sknuri`l`. @k lfê hgs `kokrks pltriôt idgs `khkxljke drêt idg, `k hl `isdusiôe, `kh kstu`ig pýohidg
`kh jlh y `k hgs rkdursgs quk su durldiôe rkdhljl.
Ksk kstu`ig ks hl fujlel dge`idiôe rkqukri`l pgr hl
jktljgragsis `k hls dgstujorks y `k hgs ietkrksks
lrrlinl`gs quk plrlh izle kh prgnrksg `k hl sgdik`l`.
Rgekrhk gostìduhgs y rkstriddigeks, ks kjphklr uel
vighkedil quk tikek sikjprk pgr rksuhtl`g hl lpkhldiôe
l hl aukrzl orutl `k hls lrjls.Ks dgjg kjphklr ksl v ighkedil, dgjg ijpk`ir hl `is
dusiôe, kh dlhiaidlr `k g`ig l Oukeg s Lirks h l jlei aks
tldiôe `k tg`l gpieiôe drêt idl sgork ksl losgrdiôe `k
hgs ietkrksks eldigelhks quk sk prg`udk ke ksl prgvie
dil, dge jìs `lüg `k kh hl jisjl quk `k hl eldiôe,
dgjg hg fl prgol`g hl fistgril `kh plês jìs `k uel
v k z , puks euedl losgroiô Oukegs Lirks hgs ietkrksks
eldigelhks jìs dgjphktljketk quk ke kh t ikjpg `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 430/512
0?6 L H O K _ @ I
hgs v irrkyks y ke kh t ikjpg `k _gsls, y aukrge hls
épgdls `k su jlygr pgorkzl aukrl `k hl ldtulh .
K s , lh dgetrlrig, prgolr g`ig l Oukegs Lirks, kh
ljlrhl y skrvir hl pgr hgs jk`igs y dgjg _gsls y hgs
v irrkyks h l ljlrge y s i rv ikrge= kjpldfìe`gh l ke v kz
`k kengr`lrhl.
\uk hl pghêt idl ks i`éetidl, hgs fkdfgs `kslstrgsgs,
kakdtgs `k kh hg, sk hg `irìe luequk hg dlh hke hls plhlorls.
Ti el`l puk`ke hgs dlügeks dgetrl hls dgstujorks
y hgs ietkrksks letikdgeôjidgs, tljpgdg hgs dlügeks
puk`ke el`l dgetrl hl pgorkzl, hl drisis, hl `kprksiôe,
kh `ksdré`itg, hl jiskril, hl keakrjk`l`, quk sge
jé`idgs y rkagrjl`grks quk `kmìis kedlrnl`gs `k hl
rkagrjl, s i eg qukréis fldkrhl vghuetlriljketk.
K s t l=
ks hl v ighkedil `k hl el turlhkzl, p kgr y jìs`url quk hl v ighkedil `k hgs fgjorks. Kh jk`ig sknu
rg `k prgvgdlrhl ks sgagdlr y v ighketlr hl h iokrtl` `kh
kxljke, quk i hustrl y lork kh dljieg `k hl rkagrjl
vghuetlril y dgevkedi`l.
Gtrg jk`ig `k ktkreizlr kh jlh y `k lhkmlr kh rk
jk`ig, ks pkrsgelhizlr kh jlh y kh rkjk`ig ke hgs
fgjorks quk hgs rkprksketle. Dule`g hl hudfl lole
`gel kh tkrrkeg `k hgs fkdfgs y `k hls dgsls, y sk trlshl`l lh `k hls pkrsgels, dgrrk kh r iksng `k fldkrsk ie
ldlolohk.
Pkrjiel`g kh s êjoghg pgr hl dgsl, hgs plrt i`gs drkke
suprijir kh jlh y kh rkjk`ig dge sôhg suprijir hls
pkrsgels, quk sge su kedlreldiôe y pkrsgeiaidldiôe.
L s ê , dule`g kh vidig kdgeôjidg ke quk dgesistk hl
gjeipgtkedil `k Oukegs Lirks sk pkrsgeia idô ke kh Ng
oikreg gjeipgtketk `k _gsls, hl pkrsgel `kh `idtl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 431/512
G O _ L T T K H K D P L T 0?.9
`gr aué tgjl`l dgjg hl dlusl y suostledil `kh jlh 3
y plrl `kstruir `k rlêz kh jlh, hl gpgsidiôe sk pusg
l `kjghkr kh pg`kr pkrsgelh `k _gsls.
_gsls dlyô3 pkrg kh jlh quk`ô ke pik, pgrquk eg
kstlol ke su pkrsgel, sieg ke hl lnhgjkrldiôe `k hgs
rkdursgs kdgeôjidgs `k ngoikreg, losgroi`gs ke hl
prgviedil quk krl hl `k su jle`g. _gsls eg krl kh
`kspgtisjg, sieg kh `éspgtl._gsls, pgr sø hl`g, plrl `kake`kr kh `kspgtisjg,
`k quk krl `kpgsitlrig, dgetrl hl gpieiôe h iokrlh quk
qukrêl `kjghkrhg, pkrsgeiaidô kh rkjk`ig ke hgs jé`i
dgs y tgjô lh priediplh `k kh hgs, quk krl Ahgrkedig
Qìrkhl, dgrriô hl suostledil y dukrpg jisjg `k hl rksis
tkedil h iokrlh . Qìrkhl aué supriji`g, pkrg hl rksistke
dil eg ldloô dge éh , sirig qué sinuiô trlolmle`g flstl
quk `kstruyô lh `éspgtl sie `kstruir kh `kspgtisjg.Hgs `gs plrt i`gs sk kquivgdlrge ke tìdt idl. Hgs
`gs tgjlrge kh sineg pgr hl suostledil, y plrl dlj
oilr hl suostledil sk pusikrge l suprijir kh sineg. Pg
`l su gorl quk`ô kstérih y kh plês pkr`iô su t ikjpg,
quk`le`g su Dge`idiôe ie stlt'u qug le tk okhuj.
Tikjprk quk sk rkeukvk hl nukrrl ke éh tkrrkeg `k
hgs sêjoghgs y `k hls pkrsgels, kh kstl`g `k dgsls quk
`lrì kh jisjg `kspués `k tg`ls hls suprksigeks pkrsgelhks. És prkdisg dljoilr hls dgsls jisjls, eg hgs
fgj orks' quk sge su pkrsgeiaidldiôe y rk suhtl` g. E g
sk kxphidle hls dgsls pgr hgs fgjorks, sieg tg`g hg
dgetrlrig. Hls dgsls, ks `kdir, hgs ietkrksks, hgs usgs
rutielrigs, sge hgs quk ngoikrele l hgs fgjorks dge
kh pg`kr quk rksi`k ke kh hgs, eg ke hgs fgjorks, jk
rgs iestrujketgs `kh pg`kr aukrzl `k hls dgsls3 ks `k
dir, `k hls ekdksi`l`ks y `k hgs jk`igs `k h hkelrhls
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 432/512
L H O K _ @ I
plrl dgeskrvlr y jkmgrlr hl v i`l, quk ks hl aukrzl
`k hl aukrzl.
Ti kh fgjork quk t ikek hls i`kls `k Ahgrkedig Qì
rkhl ks h hljl`g kekjing `k Oukegs Lirks, ks hônidg y
elturlh quk kh fgjork quk t ikek hls i`kls `k _gsls,skl h hljl`g kekjing `k hl eldiôe Lrnketiel. Q ì r k h l
dgjprke`êl kh oike `k Oukegs Lirks, su prgviedil, ke
kh lole`geg `k hl lutgegjêl pgr jk`ig `k hl dulh ksl
prgviedil losgroêl l hl eldiôe sus rkdursgs y khkjke
tgs `k ngoikreg y `k r iqukzl. _gsls hg h hljlol pgr
ksg kekjing `k Oukegs Lirks3 y Qìrkh l h h ljlol l
_gsls kekjing `k hl eldiôe y `k Oukegs Lirks, pgr
rlzôe `k ksl lutgegjêl g lis hljiketg `k nukrrl, quk`lülol tletg l Oukegs Lirks dgjg l hls prgviedils
lrnketiels.
Kh t ikjpg fl `l`g hl rlzôe l Qìrkhl, pkrg eg olstl
rkdgegdkr quk Qìrkhl tkeêl rlzôe. Ks prkdisg eg fldkr
h g quk _gsls fld êl . Floh lr dgjg Qìrkh l y gorlr dg
jg _gsls, ks `lülr l hl eldiôe, prgtkstle`g skrvir hl,
s ie skrvir l Oukegs Lirks ei l hl jlekrl `k _gsls.
Hgs fgjorks sge l hgs fkdfgs y l hls dgsls, hg quk
hls plhlorls sge l hls i`k ls = jkrg s s inegs. Y dgjg eg
sk suprijk uel i`kl dge sghg ogrrlr `kh @iddigelrig
uel plhlorl, tljpgdg sk suprijk ue fkdfg dge sôhg
kxt ienuir lh fgjork quk hg s ijogh izl.
Dule`g ue fgjork sk fldk vkrog, su egjork ks tg
`g ue sistkjl, luequk eg flohk.- Ti kh plês hg tgjl ke
ogdl, quikrk `kdir quk kstì pgr sus i`kls, y quk sus
i`kls kstìe dge hl vkr`l` `k igs fkdfgs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 433/512
G O _ L T T K H K D P L T 04<
Ti ue fgjork tikek `gs sketi`gs y sineiaidl `gs dg
sls dgetrlrils ke ue jisjg plês, quikrk `kdir quk kh
plês kstì `ivi`i`g ke ietkrksks y ke i`kls, y quk sus
`ivisigeks agrjle `gs dlusls, `gs ole`krls, `gs rk
plrtidigeks jìs oike quk `gs plrti`gs.
Ksk fgjork ks hl pik`rl `k tgquk `kh sineiaidl`g
pghêt idg `k dl`l ueg `k hgs `kjìs.
Ke ue sket i`g, ks d ikrtg quk kh ngokrel`gr `k Ouk
egs Lirks ks kh prêedipk `k Nlhks, ks `kdir , kh dle`i`l
tg goh inl`g plrl hl prksi`kedil `k hl _kpýoh idl Lr
nketiel, dule`g kh ngokrel`gr ldlol su pkrêg`g dge
kh `kh prksi`ketk. Rkrg ks ue prêedipk sui néekris= l
térjieg aimg, `ks`k hukng, ks ue prêedipk rklh quk pikr
`k kh Rg`kr kh `êl quk tgjl hl dgrgel. Ks ue prêedipkquk ngoikrel letks `k rkielr. @ks`k quk gdupl kh trgeg
`k hl egohk inulh`l`, ks `kdir, hl prksi`kedil `k hl _k
pýohidl, kh prêedipk rkiel, pkrg eg ngoikrel.
Kh Ngoikreg, quk hk s irviô plrl lhdlezlr hl dgrgel,
sk fl quk`l`g ke dlsl `kh ngokrel`gr, `ks`k `ge`k
sinuk ngokrele`g `k fkdfg l hl _kpýoh idl pgr ldtgs
quk kh prksi`ketk rkarke`l, dgjg hgs jieistrgs el
digelhks rkarke`le hgs `kh prksi`ketk.Hl dgrgel `kh kx prêedipk eg ks prkdisljketk `k
jktlh , pkrg ks `k plpkh jktìhidg= dgrgel ai`udilril g
sijoôh idl, quk rkprksketl kh Rg`kr suprkjg, pkrg quk
eg ks s ieg kh Rg`kr suogr`iel`g `k ue Ngoikreg ng
okrel`g.
Eg ks ue Rg`kr quk kstì ke hl slenrk, s ieg ke hl rg
pl. @ks`k quk dljoil `k trlmk, ju`l `k lutgri`l`. @k
pg`kr rklh y kakdtivg quk letks krl, sk dgevikrtk ke
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 434/512
0 4 ?L H O K _ @ I
pg`kr i`klh y egjielh, kh `êl jisjg quk `kml `k skr
prêedipk. Ks ue prêedipk, dgjg kh ieskdtg, qué `kml
`k skr nusleg kh `êl quk sk fldk jlripgsl. @és*`é quk
tikek lhls, tgjl kh vukhg `k Idlrg, dui`le`g `k üg khk
vlrsk judfg, plrl quk eg sk hk `krritle dge kh dlhgr
`kh sgh , pgr skr `k dkrl. Tu pg`kr, `ks`k ketgedks, «s
ue pg`kr `kh lirk3 dgjg kh `k plpkh jgek`l, y kh
sukhg fuyk `k su pik, quk eg tikek jìs puetg `k lpgygquk hl ltjôsakrl.
Ksk ks kh Rg`kr suprkjg quk hl _kpýoh idl sk `ì kh
`êl quk kh ink plrl su prksi`ketk lh qué' `kml `k skr
ngokrel`gr `k Oukegs L irks .
Ks ue prêedipk quk `kml kh priedipl`g pltl ketrlr
`ksdlhzg y `kseu`g `k pg`kr ke hl Dlsl _gsl`l `é su
lunustl egvil hl _kpýoh idl Lrnketiel.
Ruk`k `kdir , ke vkr`l`, quk ksk `êl lo`idl su pg`kr prgpig, y quk`l ke pg`kr lmkeg, ke pg`kr `kh ng
okrel`gr dge muris`iddiôe `irkdtl, kxdhusivl y hgdlh ke
hl diu`l` kedletl`l quk floitlt dlutivgs kh trìaidg, kh
pukrtg, kh ijpukstg l`ulekrg, kh dré`itg y kh tksgrg,
pkrtkekdiketks lh Ngoikreg eldigelh , dlut ivg éh jisjg
dge tg`g su plrquk, ke hl kedletl`grl Oukegs Lirks.
Kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks skrêl ke rklh i`l` < k h
prêedipk `k Nlhks ke ìkft i`g `k dle`i`ltg'elturlh , ililprksi`ketk `k hl _kpýoh idl Lrnketiel, s i t rlmksk l hl
prksi`kedil tg`g kh pg`kr quk t ikek dgjg = ngokrel
`gr, ks `kdir, tg`g kh pg`kr eldigelh quk `k fkdfg
kmkrdk. Y ksl trl`idiôe g ketrknl `k slhu` quk`lrêl
fkdfl y dgesujl`l dge sôhg hls plhlorls `k uel < hky
`k Oukegs Lirks, quk lsê hg sledigelsk, s ie ekdksi`l`
`k lhtkrlr ei dljoilr el`l jltkrilhjketk '`kh jg`g
dgjg kstìe fgy hls dgsls ke Oukegs Lirks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 435/512
G O _ L T T K H K D P L T 044
Kh ngokrel`gr tgjlrêl kh t ê tuhg `k prksi`ketk, y quk`lrêl ngokrele`g l Oukegs Lirks dge hl muris`iddiôe
kxdhusivl y `irkdtl quk fgy t ikek, s ie quk hl prgvie
dil pikr`l su lutgegjêl, quk sknuirêl rktkeike`g dg
jg dulhquikrl gtrl prgviedil lrnketiel, y sie quk su
lutgegjêl pikr`l dgjg su rkprksketletk l su ngAkr-
el`gr, situl`g ke su eukvl dlpitlh prgviedilh , dge hl
jisjl muris`iddiôe `irkdtl kxdhusivl ke kh hls , dge quk
hgs `kjìs ngokrel`grks ngoikrele sus rkspkdt ivlsprgviedils lutôegjls, dgjg sge tg`ls.
Rgr ksk dljoig nhgrigsg, hl jleg `k Oukegs Lirks
pge`rêl sgork hl dlokzl `k hl _kpýoh idl Lrnketiel hl
dgrgel quk hkvletô `k hl dlokzl `kh rky `k Ksplül,
ke kh Rhltl, kh ?; `k Jlyg `k <6<2.
@k ksk jg`g, vke`rêle l skr suygs kh fgegr `k fl
okr priedipil`g hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke`kedil lr
nketiel, y kh fgegr `k flokr dgrgel`g su nrle`k gorl.
Hl gdlsiôe elturlh `k logr`lr y rksghvkr ksk prg
ohkjl ke quk sk kedikrrl tg`l hl pghêt idl lrnketiel, ks
kh jgjketg `k hl dukstiôe khkdtgrlh .
Hl gpgrtuei`l` hk v ikek `k quk kh sghg dle`i`ltg
dlplz `k skrvir l su sghudiôe, ks kh ngokrel`gr `kOukegs Lirks, g kh quk duketk dge su pltrgdieig. Ei
florêl fgjork `k Kstl`g lrnketieg, aukrl `k ksl pgsi
diôe, quk tuviksk kh pg`kr `k skrvir l hl sghudiôe `k
ksk prgoh kjl. ·Rgr qué rlzôe7
Kh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks ks kh nrle`k khkd
tgr `k tg`g kh plês, pgrquk ks gjeipgtketk, luequk
eg ks tg`g kh pg`kr khkdtgrlh . Hg quk hk alh tl plrl skr
hg tg`g, eg ks kh suarlnig `kh plês, sieg kh `kh pg`krG O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . ? 6
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 436/512
040 L H O K _ @ I
hknlh g egjielh `kh Ngoikreg `idfg eldigelh, quk ks
su fkdfurl, s ie kjolrng. Tge `gs Ngoikregs quk sk
prgv gdle jut uljket k .
Hgs `gs Ngoikregs ketke`i`gs, sge hgs vkr`l`krgs
khkdtgrks `kh prksi`ketk `k hl _kpýohidl.
Eg fly gtrl khkddiôe pgsiohk pgr hl Dgest itudiôe quk
fgy t ikeke hgs khkjketgs kdgeôjidgs `kh Ngoikreg `kh
plês ketkrg. Kh hl fl drkl`g hgs Ngoikregs khkdtgrks,`le`g lh `k Oukegs Lirks tg`g kh pg`kr kdgeôjidg y
rketêstidg `k hl eldiôe. Ks kh nrle plrti`g `k hl hiokr
tl` lrnketiel (dgjg sk h hljl l sê jisjg) kh quk fl
pukstg tg`l hl h iokrtl` khkdtgrlh `k hl eldiôe ke jl
egs `k ksk ngokrel`gr, ketrknìe`ghk pgr hl rkagrjl
`k <612 tg`gs hgs rkdursgs kdgeôjidgs ` k su N goikr
eg. Krl ket rknlr l h ngokrel`gr `k Oukegs L irks h l
dle`i`lturl elturlh y pkrjleketk plrl hl prksi`kedil`k h l _kpýoh idl L rnket iel . Gt rg ngokrel`gr `k prg
viedil eg t ikek ksl dgjpktkedil, pgrquk eienýe gtrg
rktikek l hl eldiôe hgs rkdursgs kdgeôjidgs `k su
Ngoikreg eldigelh quk kh `k Oukegs Lirks hk rkt ikek.
Eg sôhg ks kh dle`i`ltg goh inl`g y agrzgsg l hl prk
si`kedil, sieg kh ýeidg dle`i`ltg dlplz `k trlkr l hl
prksi`kedil hgs khkjketgs `k su pg`kr, quk kstìe fgy
ke jlegs `k Oukegs L irks .
Ti eg sk fldk skrvir l ksk gomktg, hl dukstiôe khkd
tgrlh v ikek l skr uel dukst iôe `k el`l3 hl jìs iesin
eiaidletk `k hls dukstigeks.
Tu sghudiôe `kmlrì tg`g dgjg kstì, ks `kdir, lh plês
sie hl jìs nrle`k `k sus h iokrtl`ks, quk ks hl `k
khknir su Ngoikreg, y ke orlzgs `k hl pgorkzl nkekrlh ,
eldi`l `k hl jisjl dlusl, quk ks kh `kslrrknhg ke quk
sk keduketrle dghgdl`gs sus ietkrksks kdgeôjidgs.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 437/512
G O _ L T T K H K D P L T 04;
Kh plês v ivk fgy olmg Ngoikregs khkdtgrks, quk hg
sge pgr dlusl `kh lrrknhg quk tikeke hgs ietkrksks y
rkdursgs rket êst idgs `k ngoikreg, ke duyg jisjg vi
dig t ikek grinke y rlzôe dgestletk `k kxistir hl drisis
kdgeôjidl ke quk sk lrrlstrl tg`g kh plês.
\uikequikrl quk slhnl khkdtg prksi`ketk, tke`rì
quk ngokrelr dgjg hl Dgestitudiôe quk fgy tikeke hgs
ietkrksks kdgeôjidgs hg aukrdke l ngokrelr= ks `kdir ,dgjg fle ngokrel`g flstl fgy hgs prksi`ketks L, O,
D, @, lrrlstrl`gs pgr hl dgrriketk quk h hkvl lh plês l
su `ksineig y `kdl`kedil.
Eg ijpgrtlrì tg`l prgjksl, tg`g murljketg, tg`g
pldtg, tg`g prgnrljl, ke sket i`g dgetrlrig. Kstgs jl
eiaikstgs eg tikeke gtrg gomktg quk lhdlezlr kh pukstg
ke quk sk kspkrl nlelr ue nrle sukh`g, ue nrle rle
ng y uel nrle jlesiôe.Ke kh kstl`g ldtulh `k dgsls, eg skrì kh pukohg
lrnketieg kh quk kh iml l su prksi`ketk. Hk skrì egj
orl`g, eg khkdtg, pgr hgs Ngoikregs ke duyls jlegs
fl si`g pukstl tg`l su h iokrtl` kh `êl ke quk hl rk
agrjl dgest itudigelh `k <612 fizg lh ngokrel`gr `k
Oukegs Lirks, quk hl prgjgviô, `kpgsitlrig kxdhusivg
`k tg`gs hgs rkdursgs eldigelhks `k pg`kr rketêstidg
quk sk quitlrge l hl prksi`kedil `k hl eldiôe.Hg quk sk h hljlrì khkddiôe, skrì prgjgdiôe, egjorl
jiketg `k ue dle`i`ltg gaidilh , gaidilhjketk fkdfg. Hl
eldiôe, pgr ksg, eg `kmlrì `k fldkr su plpkh, pkrg
skrì kh plpkh `k ldgjplüljiketg, `k séquitg, `k prg
dksiôe `k dgrtk. Hl aikstl tke`rì hunlr dge ldgjplül
jiketg g sie éh , pkrg tg`g su pg`kr khkdtgrlh kstì rk
`udi`g lh `k ldgjplülr g eg ldgjplülr lh nrle`k
khkdtgr, quk ks kh Ngoikreg, ke hl lunustl dkrkjgeil.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 438/512
041 L H O K _ @ I
Tie kjolrng, dgjg kh ldgjplüljiketg ks `k nrle`k
kakdtg, y sie éh hl a ikstl ks dgjg ue olihk sie jýsidl,
kh pg`kr khkdtgrlh `kh pukohg eg ks `kh tg`g iesineiai
dletk3 y eg alh tlrìe lnketks khkdtgrlhks quk sk ke
dlrnuke `k ekngdilr su dggpkrldiôe `k s ijphk jêjidl.
Tketi`g ektg `k hl situldiôe kdgeôjidl y pghêt idl
`k h l _kpýoh idl L rnket iel=
Pg`l hl h iokrtl` `k hl eldiôe kstì ketrknl`l lh Ng
oikreg `k Oukegs Lirks, dgjg ke t ikjpg `k hgs v irrk
yks y ke kh t ikjpg `k _gsls.
Ks `kdir, hk kstì ketrknl`g tg`g kh pg`kr `k hl el
diôe3 quk kh pg`kr ks sieôeijg y kquivlhketk `k kslh iokrtl`.
H iokrt l` ks pg`kr , y v idkv krsl . Hl rkpýoh idl sk ` i p
skr h iork, kh `êl quk tgjô ke sus jlegs kh pg`kr `k
ngokrelrsk l s ê jisjl, quk letks hk kmkrdêl Ksplül.
Ksl `gohk ketrknl `kh Rg`kr y `k hl h iokrtl` `k hl
eldiôe, fkdfl lh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, sk gpkrl
pgr hl `kh khkjketg ke quk dgesistk hl h iokrtl` y kh
Rg`kr, quk ks kh khkjketg aieledikrg, kh Pksgrg, hl Fl
dike`l.
Hls aielezls sge kh Rg`kr y hl h iokrtl` ke kh puk
ohg, hg jisjg quk ke kh fgjork.
@k ksl triphk ketrknl `k trks khkjketgs quk agrjle
ueg sghg, rksuhtl quk hl eldiôe kstì sie h iokrtl` y sie
riqukzl.
Ksl situldiôe ks uel `gohk drisis pghêt idl y kdgeôjidl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 439/512
G O _ L T T K H K D P L T 04>
Ksl situldiôe ks dgjýe l Oukegs Lirks y l hl el
diôe `k quk agrjl plrtk.
Ksl triphk ketrknl eg kstì fkdfl lh pukohg `k hl
prgviedil `k Oukegs Lirks, s ieg l hl plrtk `kh puk
ohg quk dgjpgek su l`jieistrldiôe g Ngoikreg.
K s fkdfl plrl h l jisjl O ukeg s L irk s ke n rle
plrtk, y `k lfê hl situldiôe `k ksl prgviedil ke inulh
dris is quk hl `k hl eldiôe= Oukegs Lirks kstì privl`l`k su h iokrtl`, `k su Rg`kr y `k su tksgrg, tg`g hg
dulh kstì losgroi`g ke jlegs `k su Ngoikreg y ke
sgstée `k su Ngoikreg.
Ti eg hg kstuviksk, tke`rêl h iokrtl` `k khknir l sus
lutgri`l`ks prgpils y eldigelhks3 tke`rêl ue Ngoikr
eg `k su fkdfurl, y eg `kh Ngoikreg jisjg. Kstlrêl
ridg kh pu kohg , ke vk z `k kstlrhg kh Ng oikre g sghljketk.
Ks quk hl pgorkzl eldigelh rksuhtl `k quk tg`l su
riqukzl, eldi`l `k su trlolmg ie`ustrilh , kstì dgevkr
ti`l ke riqukzl aieledikrl, ks `kdir, aisdlh, ke riqukzl
`kh Ngoikreg, ke rketl pýohidl, ke dré`itg pýohidg, ke
prg`udtg `kh ijpukstg, ke tksgrg pýoh idg.
Kh ngokrel`gr ks t g`g, ke . hiokrtl` g pg`kr, y ke
riqukzl g rkdursgs.Kstk s istkjl kstì lsê lrrknhl`g pgrquk lsê aué < gr
nleizl`g pgr Ksplül plrl kh a ie y gomktg `k su ng
oikreg `k `gjieldiôe dghgeilh ke kh Rhltl.
Ks kh jisjg letinug rénijke virtulhjketk dgeskr
v l`g ke `lüg `k h l eld iôe L rnket iel , ied h usg Ouk
egs L irks .
Rrgd h ljl`l su logh id iôe ke J lyg `k < 6 < 2 , _ g s l s
sk flh hô l hl dlokzl `k uel rkstlurldiôe prg`udi`l ks-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 440/512
046 L H O K _ @ I
pgetìekljketk pgr kh pg`kr rut ielrig `k hls dgsls, `k
hgs ietkrksks gaidilhks y `k hl dgstujork.
Rrgdhljl`l sknue`l vkz su logh id iôe kh 4 `k Ak
orkrg `k <6;?, hgs sudksgrks `k _gsls ke su Ngoikreg
hgdlh sk kedgetrlrge lh arketk `k uel sknue`l rks
tlurldiôe prg`udi`l, dgjg hl prijkrl, pgr hls jis
jls dlusls kxph idlt ivls `kh l`vkeijiketg `k _gsls.
Rgr hl rkagrjl `k hl Dgestitudiôe h iokrlh `k <6;4,3aukrge rkst itui`gs tg`g kh Rg`kr, tg`l hl h iokrtl`, tg`l
hl Fldike`l `k hl eldiôe, eg l Oukegs Lirks, s ieg lh
Ngoikreg `k Oukegs Lirks, quk ks `ks`k ketgedks kh
pgskk`gr kxdhusivg `k hl sujl `k ksgs khkjketgs y
aukrzls eldigelhks.
Y pgr ksg ks quk Oukegs L irks ks t ì dgjg h l eld iôe ,
sie kh usg `k sus nrle`ks h iokrtl`ks3 s ie ue Ngoikreg
`k su fkdfurl y `k su nkst iôe dgetieul, ke uel pgorkzl quk dgetrlstl dge hgs kegrjks jk`igs y nlstgs
`ispke`igsgs `kh Ngoikreg, quk tg`g hg pgskk= h iokrtl`
khkdtgrlh , pg`kr lroitrlrig, rkdursgs i h ijitl`gs, kxtrl
gr`ielrigs y gjeêjg`gs.
Kh plês eg puk`k quk`lr `k ksk jg`g. Eg sk sk
plrô `k Ksplül dge ksk gomktg. Tu situldiôe ldtulh
eg ks hl `kh t ikjpg `k _gsls, ke kxinkedils y `kokrks
`k pukoh g d iv i h i zl`g. Fgy ks pkgr ke judfgs puet gs .Tu `ku`l pýoh idl ks d ike vkdks jlygr.
Yl sus ietkrksks losgroke hl jitl` `k hl rketl
pýohidl.
Hl gtrl jitl` losgrok kh ré`itg g nleledil `k hgs
plrt iduhlrks dgetriouyketks.
Kh plês v ivk plrl lh ijketlr l su Ngoikreg, ke hu
nlr `k kxist ir kh Ngoikreg plrl kh oikekstlr `kh plês .
Eldiôe h iork y sgokrlel ke kh egjork, ks hl let i-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 441/512
G O _ L T T K H K D P L T 049
nul dghgeil tr ioutlril `k su Aisdg, dgjg ke t ikjpg `k
Ksplül, quk hg grnleizô plrl ksg. Ks s ijphk jìquiel
`k rketl aisdlh . Dule`g sk hk `idk, plrl dgesghlrhl,
quk kstl dge`idiôe `k dgsls ks dgpil tkxtulh `k hl
Dgest itudiôe `k hgs Kstl`gs [ei`gs `k Lj éridl, ke
egjork `k duyg kmkjphg fl s i`g rkdghgeizl`l hl el
diôe Lrnketiel ke kh jgh`k ksplügh , sk lnrknl hl our
hl y kh iesuhtg lh ltketl`g `k akhgeêl y `k trlidiôe l hldlusl `k su h iokrtl`.
@kmlr l uel eldiôe sie uel `k sus h iokrtl`ks, sie
l`lrjk `k su pg`kr, sie ple y sie rkdursgs, pgr vêl
`k ijitldiôe l hl eldiôe jìs h iork, jìs ridl, jìs pg
`krgsl quk dgegdk kh jue`g ketkrg.
@k hg quk prkdk`k sk `k`udk, quk dule`g `kdijgsquk tg`l hl h iokrtl` `k hl eldiôe fl si`g pukstl ke
jlegs `kh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, qukrkjgs `kdir
quk tg`g kh pg`kr `k hl eldiôe hk fl si`g ketrknl`g,
pgrquk hl h iokrtl` ks kh pg`kr `k khknir y `lrsk su
ngoikreg3 y kh hl `kml `k kxist ir `ge`k y dule`g ks kh
Ngoikreg kh quk sk kh ink l sê jisjg, g lh Ngoikreg
sudksgr.
Y dule`g `kdijgs quk tg`g kh pg`kr eldigelh f l
s i`g ket rknl`g l h Ngoikreg `k Oukegs L irks , ket ke
`kjgs `kdir, y `kdijgs, quk hk fle si`g ketrknl`gs
tg`gs hgs rkdursgs kdgeôjidgs y khkjketgs rketêstidgs
`k pg`kr eldigelh .
Y dule`g `kdijgs hl eldiôe, qukrkjgs `kdir , y `k
dijgs, Oukegs Lirks y hls prgviedils, pgrquk `k tg
`ls kh hls sk dgjpgek hl eldiôe, quk fldk ksls pér
`i`ls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 442/512
002 L H O K _ @ I
Kh rksuhtl`g `k ksl triphk pér`i`l, ks quk hl eldiôe
Lrn ke tiel , ks `kdir , O ukeg s Li rk s y hls prgv iedils,
dgemuetivl y sghi`lriljketk, kstìe sie h iokrtl`, sie
Ngoikreg `k su prgpil khkddiôe y fkdfurl, s ie hgs aru
tgs `k su riqukzl, losgroi`l ke dlsi hl tgtlh i`l` `k ksgs
arutgs ke hls a ielezls quk dgesujk kh Ngoikreg `k
O u k e g s L i r k s .
Ti eg sk fldk kstl skplrldiôe, si eg sk `istienukhl plrtk `é Oukegs Lirks quk agrjl su l`jieistrl
diôe pýohidl, hl plrtk ngokreletk, pgr `kdirhg lsê, `k
hl plrtk quk agrjl hl nkekrlh i`l` `kh pukohg ngokr
el`g, tg`g hg quk `kmljgs `idfg ks ieietkh iniohk, `k
ml `k skr lphidlohk l hl rklhi`l` `kh dlsg.
Dule`g sk t gjl l Oukegs L irks , pgr su Ngoikreg,
ke hl auediôe kdgeôjidl `k hl `istrioudiôe y dgesujg
`k hl rketl eldigelh, sk kjphkl uel ainurl `k rktôridl,uel jktgeijil3 sk tgjl hl plrtk pgr kh tg`g. Tk dge
aue`k hl sgdik`l` tr ioutlril dge kh Ngoikreg quk vivk
`kh tr ioutg3 kh pukohg quk plnl dge kh pukohg quk
ngzl .
Ksg ks hg quk fle pkr`i`g `k v istl hgs pltrigtls `k
Oukegs Lirks, quk fle drkê`g okekaid ilr lh pukohg `k
ksl prgviedil dge hgs okekaidigs y rkdursgs rktirl`gs
l hl eldiôe, y ketrknl`gs, eg lh pukohg `k Oukegs
L i r k s , s ieg lh jue`g quk hg l`jieistrl g ngoikrel pgr
kh jétg`g dge quk aué ngokrel`g pgr hl lutgri`l`
rklh istl letks `k hl rkvghudiôe, y pgr hl lutgri`l` gj
eêjg`l `k _gsls `kspués `k kh hl.
F le kjpgorkdi`g l hl prgviedil, qukrike`g keri
qukdkr l su Ngoikreg3 fle `isjieui`g kh pg`kr `k su
pukohg, qukrike`g lujketlr kh pg`kr `k su l`jieis
trldiôe.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 443/512
[;_LT T K H K D P L T 0 0 <
Fle gorl`g sie ketke`kr hg quk ks r iqukzl, pg`kr,
h iokrtl`3 ke su kskedil-y elturlhkzl.
Dgjg sijphks kjpiristls, eg dgjg fgjorks `k Ks
t l ` g = fldiée`ghks ke kstl dlhia idldiôe ue dujphijike
tg l su siedkri`l`, si eg l su dikedil y kxpkrikedil.
· Y quiée puk`k Mld tlrsk `k tkekrhgs ketrk egsgtrg s7
·L qué t ê t u h g7 ·Dgjg kx dgh gegs `k Ksplül7 ·Aué su
gomktg ke Ljéridl keskülregs l `ispkeslregs `k kh hl
y `k su Ngoikreg 7 •.
Lue hgs gpgsitgrks l hl rkagrjl, quk skülhlole hgs
jlhgs kakdtgs quk `koêl trlkr, eg hgs dgegdêle ke tg`l
su kxtkesiôe y tlhks dgjg hl kxpkrikedil `k vkietk
lügs hgs fl `l`g l dgegdkr. ·\ué kxtrlüg aukrl quksus plrt i`lrigs ietkrksl`gs y lplsigel`gs `kmlske `k
vkrhgs y `k prkvkrhgs, y kspkrlske, lh dgetrlrig, hgs
rksuhtl`gs jìs okeéaidgs plrl Oukegs Lirks7
Rrkgdupl`gs `kh hl`g pgh ê t idg y lplsigel`g `k hl
rkagrjl, judfgs fgjorks s iedkrgs `kmlrge `k vkr g
dgjprke`kr su hl`g kdgeôjidg y sgdilh , pgr `ge`k kh hl
kevghvêl hl sukrtk `k hl r iqukzl `k Oukegs Lirks y `k
hl eldiôe ketkrl, ke sketi`g l`vkrsg lh quk kh hl tkeêlplrl hl sukrtk `k hgs Ngoikregs `k Oukegs Lirks, quk
`koêle tgjlr pgsksiôe `k hgs rkdursgs aisdlhks y aiele
dikrgs sldl`gs `kh Ngoikreg `k hl eldiôe.
Fgy quk hl dris is g kjpgorkdijiketg nkekrlh `k
Oukegs Lirks y `k hls prgviedils, eldi`l ke nrle plr
tk `k hl rkagrjl, pgek letk hgs gmgs kh krrgr `k ksk
dljoig, eg florêl `isduhpl ke sgstkekrhg.
F g y quk hl drisis pghêt idl, ks `kdir, kh kj pgo rkdê-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 444/512
00? L H O K _ @ I
jiketg `kh pukohg `k Oukegs Lirks y `k hl prgviedil
ke jltkril `k h iokrtl`3 hl luskedil `kh `krkdfg sgok
rleg `k khknir su prgpig Ngoikreg, ketrknl`g dge kh
Rg `k r a ieledikrg lh Ng oikreg `k Ou keg s Li rk s, quk
ieidiô hl rkagrjl3 fgy quk hl kxistkedil `k hgs plrt i
`gs pghêt idgs sk fl fkdfg ihusgril k ijpgsiohk, dgjg hl
h iokrtl` `k gpielr dgetrl kh Ngoikreg y `k dgetrghlr
kaidlzjketk su lddiôe, ke hls Dìjlrls y aukrl `k kh hls,hgs jisjgs rkagrjl`grks s iedkrgs t ikeke quk rkdgeg
dkr, quk su rkagrjl fl si`g ue suidi`ig, pgr kh quk
fle jukrtg su prgpig pg`kr y su prgpil h iokrtl`.
Eg fly plrt i`gs pgh ê t idgs `ge`k hl pgrdiôe `kh plês
quk `isiketk `kh Ngoikreg eg kstì `ketrg `kh Rlrhl
jketg, gduple`g nrle plrtk `k sus s i h hls , dghlogrle`g
ke hl hknis hldiôe y ke hl jlrdfl `kh Rg`kr, ke su rgh
jisjg `k gpgsitgr. Hg quk sk h hljl ketgedks plrti`g,,ks uel ksdukhl, uel skdtl, ue dêrduhg `k drkyketks3 pk
rg eg ue Rg`kr, puks kh plrti`g, dgjg h iokrtl` quk ks,
dgestituyk y ks ue Rg`kr ke hgs plêsks h iorks `k fk dfg
y `k `krkdfg.
H g s plrt i`gs phltôeidgs eg sge plrt i`gs pg h ê t idg s3
sge dgjg hgs Ngoikregs phltôeidgs g lostrldtgs.
Pg`g kh prgnrljl `kh prgnrksg lrnketieg sk kedik
rrl fgy `êl ke rkpgekr suostledilhjketk hls dgsls dgjg kstlole letks `k hl rkagrjl3 ks `kdir , ke fldkr `k
hl d iu`l` `k Oukegs Lirks hl dlpitlh `k hl _kpýoh idl
Lrnketiel, y rksi`kedil `k sus Rg`krks eldigelhks,
dge muris`iddiôe `irkdtl, hgdlh y kxdhusivl, ke tg`gs hgs
kstlohkdijiketgs pýohidgs, situl`gs `ketrg `k Oukegs
L i r k s , quk sge dlolhjketk eldigelhks tg`gs pgr su el
turlhkzl.
Nulr`le`g, s ie pkrmuidig `k kh hg, hl lutgegjêl `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 445/512
G O _ L T T K H K D P L T
004hl prgviedil `k Oukegs Lirks, dge gtrl dlpitlh y rksi
`kedil, plrl su Ngoikreg hgdlh y lutôegjg, ei jìs
ei jkegs quk hls gtrls prgviedils fldke.
Egsgt rgs jisjgs fkjgs lyu`l`g l prg`udir ksldgeausiôe ke hls dukst igeks lrnketiels, pgr uel hgdu
diôe iedgrrkdtl quk fkjgs usl`g floitulhjketk Ahg
rkedig Qìrkhl y yg, s inuike`g kh hkenulmk usulh `k hls
prgviedils, dule`g fkjgs ltrioui`g lh pukohg `k Ouk
egs Lirks hl rkspgesloih i`l` `k hl jlhl pgh ê t idl `k
sus Ngoikregs= fkjgs `idfg hl pghêtidl ` k Ouke gs
Lirks, ke vkz `k `kdir hl pghêtidl `k hgs N goikregs `k
Oukegs Lirks.
Kstg ýh t ijg krl kvi`ketkjketk hg quk quisijgs `k
dir , pkrg hl ljoinøk`l` `k eukstrl hgdudiôe nkekrlh
sk prkstô l ue sketi`g l`vkrsg `k quk eg `kmlrìe `k
prkvlhkdkrsk hgs Ngoikregs, quk `kskjolrlzìoljgs
`k hl rkspgesloih i`l` quk eukstrg hkenulmk iedgrrkdtg
kdflol sgork Oukegs L irks .
Kh fkdfg ks quk pgr ksk krrgr `k hgdudiôe fkjgsltldl`g hl Dlusl quk qukrêljgs skrvir, hl `kh pukohg
`k Oukegs L irks 3 fkjgs skrv i`g h l dlusl quk qukr êl
jgs ltldlr, hl `k sus jlhgs Ngoikregs.
Eukstrl lrjl tkeêl `gs ai hgs, y yg hg `kdhlrg tle
prgetg dgjg jk lpkrdiog `k kh hg, ke fgegr `k Ouk
egs Lirks, quk mljìs fl pg`i`g iespirlr ei `idtlr hl
pgh ê t idl `k quk krl v êdt ijl Qìrkhl, s ie kjolrng, sk
hk lph idô lýe olmg _gsls.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 446/512
000 L H O K _ @ I
o) Ak`krldiôe.
El`l ks tle aìdi h , plrl dgjprke`kr ue jlH dgjg
kh vkrhg eldkr y sknuirhg `ks`k su grinke pgr tg`l hl
vi`l.
@ks`k su grinke, ak`krldiôe sineiaidô lutg egj êl, ie
`kpke`kedil, skplrldiôe, lis hljiketg rkhlt ivg y `gjést idg `k hl prgviedil `k Oukegs Lirks, rkspkdtg `k hls
gtrls . Eldiô ke Oukegs Lirks, y sus pl`riegs, quk pri
jkrg prgeuedilrge su egjork, aukrge k h `gdt gr J g
rkeg y kh `gdtgr Rlzg, fi mgs `k ksl prgviedil y skdrk
tlrigs `kh prijkr Ngoikreg quk lh h ê sk agrjô kh ?; `k
Jlyg `k <6<2, ke hunlr `kh `kh v irrky `k Ksplül, quk
dksô ksk `êl.
Kxph idl`l `k judfgs jg`gs , agrjuh l`l `k judfgsjg`gs, rkvkst i`l `k judfgs y vlrigs dghgrks"y agrjls,
ke hl suostledil sineiaidô sikjprk hl jisjl dgsl, lutg
egjêl prgviedilh `k Oukegs Lirks rkspkdtg `k hls gtrls
prgviedils `k hl eldiôe lrnketiel3 y sø kakdtg y s in
eia idl`g prìdt idg, aué hl l`mu`idldiôe l Oukegs Lirks
`k tg`gs hgs rkdursgs, ietkrksks y jk`igs `k Ngoikreg,
quk hl eldiôe tkeêl ke ksl prgviedil, dgjg su dlpitlh
pgh ê t idl y su dketrg dgjkrdilh floih i tl`g, quk floêlsi`g `urletk kh rénijke dghgeilh ksplügh .
Kjpkzô kh `êl quk `kmô `k kxist ir kh Ngoikreg nkek
rlh `k Ksplül, y sk trltô `k rkkjphlzlrhg pgr ue Ng
oikreg nkekrlh lrnketieg. ·Tkrì ueg g skrìe vlrigs
Ngoikregs7 , sk prknuet lrge h gs `k Oukegs L irks . ·Egs
ueijgs g quk`ljgs skplrl`gs7 [e sgh g Kst l`g g t le
tgs Kstl`gs dgjg prgviedils7 Ks `kdir , ·uei`l` g ak
`krldiôe7 Dgjg hl dukst iôe surniô, sk `isdut iô y rk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 447/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 0 ;
sghviô ke Oukegs Lirks, elturlhjketk sk `kdi`iô pgr
hl ak`krldiôe, dui`le`g `k fldkrhl sgstkekr y tr iuealr
pgr mkaks `k prgviedils ietkrigrks, ietkrksl`gs ke sk
nuir kh kmkjphg, quk, ke vkz `k `lrhks kh jisjg Rg`kr
quk l Oukegs Lirks, hls pgeêl olmg hl lutgri`l` `kh
Ngoikreg lutôegjg `k Oukegs L irks , dgjg sudk`k
flstl kh `êl prksketk.
Eg aué mljìs gtrl dgsl ke suostledil, hl ak`krldiôe`k J grkeg y Rlzg, `k h gs L edfgrkel y J k`rleg, `k
@grrkng y _gsls, `k Jitrk y Tlrjiketg, dge tg`gs hgs
egjorks y grênkeks y lelhks quk hks `ig kh kspêritu `k
plrti`g y hl lstudil `k hl pghêt idl.
Hl ak`krld iôe `k L rt inls , `k _ljêrkz , `k Hôpkz ,
`k Oustgs, `k Iolrrl, `k \uirgnl, `k _gsls, ievgdô
sikjprk kh kmkjphg `k hgs Kstl`gs [ei`gs3 y , dgjg
ksgs dlu`ih hgs, hl fle ievgdl`g jìs tlr`k hgs `k hlsdiu`l`ks. Hg quk hgs aue`l`grks kjpêridgs `kake`ik
rge ke nhgog, sus sudksgrks fle `kake`i`g dge hl lu
tgri`l` `kh Ak`krlhistl `k Fl j ih t ge y J l `isge, `k
Pgdqukvi h hk, `k Ttgry, `k Cket , ktd .
Kh jkgh hg, hl suostledil ks hl jisjl= kh hknl`g `kh
losghut isjg dghgeilh ksplügh , rkvkst i`g y `isarlzl`g
dge hgs trlmks y agrjls `kh Ngoikreg ak`krlh `k hgs
lenh gslmgeks `k Egrt k-L jéridl .
Kh age`g, ks hl v ikml Ksplül3 kh kxtkrigr, ks hl jg
`krel Ienhltkrrl, ke Ljéridl. Kh `kspgtisjg ksplügh ,
ke hl rklhi`l`3 kh h iokrlhisjg slmôe ke hl supkraidik.
@k hl ak`krldiôe `kh Rhltl l hl ak`krldiôe `k hgs
Kstl`gs [ei`gs, fly hl `iakrkedil quk vl `k ue fuk
vg l uel dlstlül. Kh plpkh pghêt idg `k Oukegs Lirks
sk plrkdk lh `k Eukvl Ygrc, d g j g . . .
· K s Eukvl Ygrc hl rksi`kedil `kh Ngoikreg ak`k-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 448/512
0 0 1 L H O K _ @ I
rl h 7 ·L orinl `gs Ngoikregs7 ·Kmkrdk Rg`krks g aue
digeks g dgjisigeks eldigelhks7 ·Ks s iquikrl rksi`ke
dil `k su Ngoikreg hgdlh7
Kh kmkjphg `k eukstrl ie`kpke`kedil, eg aué hl `k
Kstl`gs [ei`gs, s ieg hl `k Ksplül jisjl rkspkdtg `k
hl Arledil `k Elpghkôe I .
K h Pijks `k h <2 `k Ke kr g `k <6>? , flohle` g `k
Ksplrt krg , ` idk= "Hls dgh geils su`ljkridlels quk rkpu`ilrge lh sgokrleg quk Elpghkôe floêl ijpukstg
l Ksplül, sk hkvletlrge dgetrl hl jl`rk pltril y lsu
jikrge su ie`kpke`kedil. Hl rksistkedil floêl, si`g
lhketl`l pgr hgs pltrigtls ksplüghks sghljketk dgetrl
kh usurpl`gr arledés3 pkrg lhnuels `k hls dghgeils,
floike`g ngzl`g `kh humg `k hl ie`kpke`kedil y prg
ol`g hl pgsioi h i`l` `k kxist ir s ie skr ngokrel`gs pgr
virrkyks ksplüghks, s inuikrge ke su prgpil dlusl, khkmkjphg quk hks aué `l`g pgr hl jl`rk Rltril. Dule
`g Ksplül kstuvg h iork `k tg`l `gjieldiôe kxtrlemk
rl, sus dghgeils rkfuslrge rklsujir su `kpke`kedil y
ai`khi`l` l hl dgrg el, y sk prg dhlj lrg e Kst l` gs ie
`kpke`iketks dge iest itudigeks rkpuoh idlels."
Kstl ks hl vkr`l` fistôridl, sknýe kstgs `ltgs. Eie
nuel, kxdkptg Jémidg, tuvg prksketk kh kmkjphg pgh ê t i
dg `k h gs Kst l`gs [ei`gs . Tle J lrt êe , Okh nrleg, L h -v klr , Ogh êv lr , Tudrk , G 'Finn ies , v ie ikrge `k Ksplül,
eg `k Kstl`gs [ei`gs, dge sus i`kls `k ie`kpke`ke
dil, quk lh h ê jisjg floêle sgstkei`g dgetrl Elpg
hkôe.
·\ué kxtrlüg ks quk flyljgs ketke`i`g hl hiokrtl`
ie`ivi`ulh dgjg hl ketke`iô Ksplül y eg dgjg hl ke
t ke`êle h gs Kst l`gs [ei`gs7
Kh lhjl `k hl ie`kpke`kedil ksplüghl aué kh pltrig-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 449/512
G O _ L T T K H K D P L T 00>
tisjg, eg hl h iokrtl`. Rgr h iokrtl` eg ketke`êle hgs
ksplüghks gtrl dgsl quk hl ie`kpke` kedil `k hl pltril
rkspkdtg `k Arledil. L su kmkjphg, egsgtrgs eg ke
tke`ijgs pgr h iokrtl` sieg hl ie`kpke`kedil `k euks
trl pltril rkspkdtg `k Ksplül.
Ke duletg l hl h iokrtl` ie`ivi`ulh, quk ks kh humg
`k Ienhltkrrl, y quk kh pukohg ienhés dgequistô y lrrle
dô l sus prgpigs Ngoikregs, eg l kxtrlemkrgs, egsgtrgseg hl tkekjgs ei dgegdkjgs flstl fgy jkmgr quk Ks
plül.
Hgs Kst l`gs [ei`gs , quk yl t ke êle ksl hiokrtl` ie
`ivi`ulh `ks`k su grinke y lue sike`g dghgegs, hl rki
vie`idlrge pgr ksl gtrl h iokrtl` quk sk h hljl ie`kpke
`kedil, y su rkvghudiôe dgetrl Ienhltkrrl tuvg pgr go
mktg ksls `gs nrle`ks h iokrtl`ks, hl `kh fgjork, quk yl
tkeêle, y hl `kh plês, quk krl uel egvk`l`.Rukstl hl vkr`l` fistôridl ke kstgs térjiegs, · l duìh
`k ljogs kmkjphgs fl ijitl`g eukstrl rkvghudiôe, lh
`k Kst l`gs [ei`gs g l h `k Ksplül7
Hl ut i h i`l` `k kstls vkr`l`ks, ks durlr eukstrl vl
ei`l`, quk egs kxpgek lh r i`êduhg `k kejlsdlrlr euks
trl gprksiôe dge jketi`gs trlmks `k h iokrtl`3 y l sl
okr quk kstl h iokrtl` egs alhtl, pgrquk eg hl fkrk`l
jgs , ei hl lprke`ijgs `k eukstrgs letkdksgrks, ei fkjgs fkdfg el`l plrl l`quirir hl `ks`k quk sgjgs ie
`kpke`iketks, pgrquk eg hl dgegdkjgs ke su eltu
rlhkzl.
L kmkjphg `k Ksplül, s ikjprk, eukstrgs plrt i`gs h i
okrlhks t ikeke pgr mkak y jlkstrg l ue fgjork `k ks
pl`l.
" K e K s p l ü l ‐ ` i d k k h Pijks d i t l`g‐ eienýe plrt i`g
sk dgesi`krl dgjphktg sie ue mkak jihitlr l hl dlokzl,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 450/512
006 L H O K _ @ I
y hgs jìs lvlezl`gs hiokrlhks g prgnrksistls, dgjg sk
h hljô pgr gpgsidiôe l hgs dgeskrvl`grks g jg`krl`gs,
tuvikrge l grnuh hg `lrsk pgr su dljpkôe lh jìs prg
jieket k fgjork `k nukrrl ." \uk krl Ksplrt krg ke
tgedks.
·Tge nukrrkrgs hgs mkaks `kh plrt i`g h iokrlh ke Ie
n h lt krrl , ke Kst l`gs [ei`gs , ke Tuizl , ke Fgh le`l, ke
Oéh n idl7 ·Hg sge s iquikrl ke Arledil7
d) Dgeskdukedils pghêt idls `k uel hgdudiôekrrôekl.
Fl h hknl`g l skr `k losghutl ekdksi`l` skülhlr, dg
rrknir y lole`gelr uel hgdudiôe usl`l pgr hl jkmgr
Rrkesl lrnketiel, quk fl dgetrioui`g judfg l kxtrlvilr y gosdurkdkr hl `isdusiôe `k hls dukstigeks jìs
vitlhks `k hl pghêt idl lrnketiel.
Ksk krrgr, eg `k pkesljiketg, ei `k ietkediôe, sieg
`k jkrl hgdudiôe y kstihg, sk fl dgjkti`g dl`l vkz
quk sk fl ltrioui`g l Oukegs Lirks hl rkspgesloih i
`l` `k hl pghêt idl `k sus Ngoikregs plrl dge hls prg
viedils lrnketiels.
Ksl hgdudiôe krrôekl fl gosdurkdi`g hl elturlhkzl, kh grinke, sit ig y kakdtgs `k ue jlh dlpitlh `k ksk
plês, quk rksi`k ke ue vid ig `k su grnleisjg kdgeô
jidg y pgh ê t idg, jk`iletk kh dulh tg`gs hgs rkdursgs
kdgeôjidgs `k pg`kr pýoh idg pkrtkekdiketks lh Ng
oikreg `k hl eldiôe Lrnketiel sk keduketrle dgedke
trl`gs y rktkei`gs ke jlegs `kh Ngoikreg `k hl prg
viedil, quk, `ks`k su grinke dghgeilh , aué grnleizl`l
plrl skrvir `k rksi`kedil y dulrtkh nkekrlh `kh v irrky,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 451/512
G O _ L T T K H K D P L T 009
ngokrel`gr gjeêjg`g `k tg`l hl dghgeil lrnketiel olmg hl `gjieldiôe `k Ksplül. Ks `kdir , quk hgs rkdursgs
`kh Rg`kr sk keduketrle fgy `ge`k hgs pusg Ksplül
plrl lsknurlr su `gjieldiôe ke tg`g kh plês lrnke
tieg.
Hg quk fgy h hljljgs vidig grnìeidg `k eukstrg ré
nijke jg`kreg `k h iokrtl`, krl uel pkrakddiôe plrl kh
letinug rénijke `k `gjieldiôe dghgeilh ksplüghl.
Dgjg hgs v id igs grnìeidgs eg `kslplrkdke pgr `k
drktgs, hl dgestitudiôe g dgjphkxiôe dghgeilh sknýe hl
dulh dghgdô l Ksplül ke jlegs `kh Ngoikreg rklh istl `k
Oukegs Lirks hl sujl `k hgs rkdursgs kdgeôjidgs `k
Rg`kr `k tg`g kh plês lrnketieg, fl dgetieul`g kxis
tike`g `kspués `k hl ie`kpke`kedil, dgjoiel`l dge kh hl3
y ksl dgjphkxiôe g dgestitudiôe grinielril `kh plês fl
sknui`g `le`g l hgs Ngoikregs pltrigs y jg`krl`gs
hl jisjl sujl `k pg`kr lrnketieg quk `lol l hgs
Ngoikregs rklh istls `k Oukegs Lirks letks `k <6<2, ke
prgvkdfg `k sus `kpgsitlrigs, eg ke prgvkdfg `kh puk
ohg pgrtküg, plrl kh dulh euedl aukrge `kst iel`gs.
Eg qukrkjgs `kdir quk hgs ngokreletks `k Oukegs
Lirks sk lprgpilske ksgs rkdursgs, s ieg quk kh hgs quk
`lrge ke hls lrdls `kh tksgrg nkekrlh dgeail`g l su
l`jieistrldiôe, y situl`g ke hl prgviedil suojktrô-pgh i `k su jle`g iejk`iltg y kxdhusivg.
Kstk fkdfg quk vkeêl `kh Ngoikreg dghgeilh , y ke
quk hgs Ngoikregs pltrigs eg tuvikrge jìs plrtk quk
kh dgeskrvlrhg ke okekaid ig `k su Rg`kr hgdlh 3 ksk fk
dfg aué ijput l`g l h pukoh g `k Oukegs L irks , pr ijk
rl v êdt ijl `kh jisjg fkdfg, pgr ue krrgr `k hkenul
mk dgevkrt i`g ke hgdudiôe floitulh `k hgs plrt i`gs quk
fle hudfl`g, kh ueg pgr `lr tg`g kh Rg`kr lrnketiegG O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . ? 9
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 452/512
0;2 L H O K _ @ I
lh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, kh gtrg pgr `lrhg lh `k hl
eldiôe ketkrl, iedhusg Oukegs Lirks.
L hgs quk jìs fkjgs usl`g `k ksl hgdudiôe krrôekl,
egs tgdl ieidilr su rkdtia idldiôe y lole`geg.
Dgjg tg`gs hgs krrgrks `k hkenulmk, kh `k ltr iouir
l Oukegs Lirks hl rkspgesloih i`l` quk pkrtkekdk l
su Ngoikreg, fl vkei`g `kh pukohg `k hls prgviedils
lrnk etiels , quk eg ks jì s nrlj ìtidg ei j ìs aihôsgagquk tg`g pukohg ke jltkril `k hkenulmk, pkrg quk ks
hknishl`gr ke kh hg, dgjg tg`gs hgs pukohgs.
Hgs h iokrlhks quk fle rkprksketl`g hgs `kskgs y hgs
ietkrksks `k hgs pukohgs lrnketiegs, fle kjphkl`g su
hkenulmk y fle krrl`g dgjg kh hgs, eg `k ietkediôe ei
`k pkesljiketg, sieg `k hkenulmk.
Eg fly ueg sôhg quk eg flyl drkê`g y `idfg quk
hl rkspgesloih i`l` `k hl pghêt idl letieldigelh `k Oukegs Lirks krl `k su Ngoikreg, y eg `k su pukohg.
Tu pukohg eg pg`êl skr lutgr ei plrt i`lrig `k ue
sistkjl, quk floêl si`g dgedkoi`g pgr kh Ngoikreg `k
Ksplül plrl jlet kekr l su dgh geil `k Oukegs L irks ,
sie h iokrtl` y ke `kpke`kedil losghutl `kh Ngoikreg
gjeêjg`g y kxtrlgr`ielrig `kh v irrky. Y dgjg jk`ig
`k jletkekrhl ijpgtketk y sujisl hk floêl ijpk`i`g
keriqukdkr, pgr skr hl r iqukzl ue lrjl `k h iokrtl`.
Kh prijkr ksdritgr `k Oukegs Lirks, kh jìs pltrigtl,
kh jìs purg `k hgs pgrtkügs (puks hg prgoô dge su v i`l),
Ahgrkedig Qìrkhl, ks kh quk jìs usô `k ksl hgdudiôe,
quk hl lutgri`l` `k su kstihg dhìsidg `iaue`iô ke hl
Rrkesl h iokrlh `kh Rhltl.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 453/512
G O _ L T T K H K D P L T 0;<
Yl auksk pgr flohlr lh pukohg `k hls prgviedils lr
nketiels ke su hkenulmk, g yl pgrquk, ksdrioike`g ke
kh kxtrlemkrg prka ir iô hl hgdudiôe jìs nkekrlh plrl skr
jkmgr ketke`i`g, kh fkdfg ks quk Ahgrkedig Qìrkhl
ltriouyô l Oukegs Lirks hl pgh ê t idl quk krl kxdhusivl
jketk `kh Ngo ikreg `k Ou kegs L irk s, prkdisljketk
dule`g kh pukohg `k ksl prgviedil sk pkrtkekdiô jkegs
l sê jisjg, quk aué olmg _gsls."Tôhg Oukegs Lirks t ikek ietkrés ( ietkrés, sknýe kh
sistkjl leti-kdgeôjidg y kstrkdfg quk flstl lfgrl sk
fl sknui`g) ke quk ouquks kxtrlemkrgs eg suole kh Rl
eljì, pgrquk jiketrls kh térjieg aielh `k hls kxpk`i
digeks `k [htrljlr skl hl rl`l `k Oukegs Lirks, kh hl
sghl fldk tg`g kh dgjkrdig `k trìesitg ke hls `kjìs prg
viedils. Kstls, pgr kh dgetrlrig, t ikeke kh jìs lhtg ie
tkrés jkrdletih , kdgeôjidg-pghêt idg ke fldkr kh dgjkrdig `irkdtg dge kh kxtrlemkrg3 ke eg plnlr l Oukegs
Lirks hgs `krkdfgs y nlstgs `kh dgjkrdig `k trìesitg,
ke plrt id iplr `k hls rketls `k hls L`ulels, y ke eg pkr
jlekdkr ke ijpgtketk `kpke`kedil `k hl vghuetl` `kh
N g o i k r e g ` k O u k e g s L i r k s . . . "
"Flokr `ksdgegdi`g Oukegs L irks ksgs iet krksks y
ksgs sketijiketgs, fl si`g ke tg`gs t ikjpgs uel `k
hls prijkrls dlusls `k hl `kslvkekedil y rgjpijiketg`k plrt k `k h ls prgv ied ils . . . " (Ah grkedig Qìrkh l , Dg
jkrdig `kh Rhltl `k i .² `k Kekrg `k <601.)
"Ti tg`g hg quk fkjgs `idfg ks, dgjg drkkjgs, aue
`l`g ke rlzôe, ke mustidil, ke oukegs priedipigs `k pg
h êt idl y `k kdgegjêl, eg vkjgs pgr qué kh fkdfg `k skr
pgrtküg egs ijpgenl kh `kokr `k rkeknlr `k ksgs prie
dipigs, `k gorlr dgetrl kstls dgeviddigeks, y `k prk`i
dlr quk kh kenrle`kdijiketg `k eukstrl prgviedil dge-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 454/512
0 ; ? L H O K _ @ I
sistk ke kh kjpgorkdijiketg `k hls gtrls quk dgjpgeke
eukstrl _kpýohidl. E g, ji h v kdks eg. K e eukstrg j g` l
`k dgedkoir kh ljgr l hl pltril, `k ousdlr su prgspkri
`l` y su hustrk, eg ketrle hgs khkjketgs dgr`goés, ke-
trkrrileg g pgrtküg3 ketrl sôhg hl i`kl dghkdt ivl `k lr
n k e t i e g s . . . " (Dgjkrdig `kh Rhltl, `kh <9 `k J lrzg
`k <601.)
"Prlolmljgs pgr k h t r iueag `k ue s is t kjl pkrjleketk (`kdêl Ahgrkedig Qìrkhl) , pgr kh tr iueag `k hl .
h iokrtl` `k elvknldiôe y `kh dgjkrdig ke hls prgviedils
l r n k e t i e l s 3 pgr kh kstlohkdijiketg `k ue sistkjl dge
trlrig ketkrlj ketk, ke kstk puetg, lh quk floêl sknui`g
kh Ngoikreg dghgeilh, y lh quk dgetieulrge `kspués `k-
éh tg`gs hgs Ngoikregs pltrigs `ks`k <6<2. @k ksk sis
tkjl, dgetieul`g pgr tletgs lügs, pgr tletgs Ngoikr
egs, olmg tle `ivkrsls dirduestledils, eg fle rkdgni`g-
flstl lfgrl hls prgviedils lrnketiels s ieg ijpkrakd
diôe ke su ie`ustril, pgorkzl ke tg`ls hls dhlsks, kekjis
tl`ks y dkhgs rkdêprgdgs ketrk hls prgviedils, nukrrl
divi h ietkrjielohk y slenriketl. . ."
"Tu hlrnl `urldiôe `k trkietl y s iktk lügs (fgy sk
tketl y siktk lügs) jukstrl oike quk eg `kpke`k `k vi
digs lddi`ketlhks g plslmkrgs, quk fly uel dlusl aue`ljketlh , pkrjleketk, ie`kpke`iketk `k hgs vlrigs
sistkjls `k grnleizldiôe pghêt idl keslyl`gs ke ksgs plê
sks y jìs pg`krgsl quk ksgs sistkjls. Ksl dlusl eg ks
gtrl quk kh rénijke kstýpi`g `kh lis hljiketg. . . ks `k
dir, hl lutgegjêl p r g v i e d i l h . " (Dgjkrdig `kh Rhltl `kh
1 `k Gdtuork `k <60>).
Ksk krl kh hkenulmk quk tkeêl plrl dge Oukegs Lirks
kh jìs pltrigtl `k hgs pgrtkügs ke hl épgdl j isjl ke*
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 455/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 ; 4
quk kh pukohg `k Oukegs Lirks sk pkrtkekdêl jkegs l
sê jisjg, puks krl hl `kh Ngoikreg `k _gsls.
L pkslr `k ksk hkenulmk, eg fly hl jkegr `u`l `k
quk Qìrkhl ijputlol l ksk y hgs `kjìs Ngoikregs `k
Oukegs Lirks hl pgh ê t idl dghgeilh `k losgrdiôe `k hgs
ietkrksks lrnketiegs, eg lh pukohg `k Oukegs Lirks, ke
pkrmuidig `kh dulh sk prg`udêl.
Rkr g _g sls , quk eg krl jkmgr ljing `k Ouke gsLirks quk kh rk`ldtgr `kh Dgjkrdig `kh Rhltl, h hljlol
l A h g r k e d i g Q ì r k h l kekjing `k Oukegs Lirks, jlh pgr
tküg, lousle`g pgr sgaisjl, `kh krrgr `k hgdudiôe ke
quk iedurrêl kh khknletk y duhtg ksdritgr, pgr eg plrk
dkr pkrsgelh , dule` g tgjlol kh egj ork `k Ouk egs
Lirks pgr kh `k su Ngoikreg. Hgs quk fkjgs kjphkl`g
jìs t lr`k k h h kenulmk `k Qìrkh l , dule`g Oukegs L irks
prktke`êl skr h iork y `ukül `k su dge`udtl, fkjgs si`gh hljl`gs pgr hgs pgskk`grks `kh Ngoikreg, quk _gsls
kmkrdêl, dgjg éstk floêl h hljl`g l Qìrkhl, kekjings `k
Oukeg s Lirks, iespirl`gs pgr kh g`ig l ksl prgv iedil
lrnketiel, quk suarêl jìs quk egsgtrgs.
Tie kjolrng, eg fuog ksdritg eukstrg ke quk eg prg
tkstìskjgs quk, kjphkle`g hl hgdudiôe floitulh `k Qì
rkhl, ijputìoljgs lh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, l su
dhlsk ngokreletk, eg l su pukohg, hl pghêt idl `k losgrdiôe y jgegpghig `k hgs ietkrksks lrnketiegs, iedhusg kh
`k Oukegs Lirks. Olstl egtlr quk hl lsijihìoljgs dge
hl `k _gsls, dlh ia idìe`ghl dgjg su rkstlurldiôe ` i s i
juhl`l. L el`ik fl pg`i`g gdurrir hk qué Oukegs Lirks
krl lutgr `kh sistkjl y `k hl pghêt idl `kh Ngoikreg `k
_gsls, `k quk su pukohg jisjg krl hl prijkrl v êdt ijl.
Rkrg dgjg eg ks prkdisg quk hl slenrk y hl drukh`l`
skle ieskplrlohks `kh sistkjl `k losgrdiôe `k uel el-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 456/512
0;0 L H O K _ @ I
diôe ke prgvkdfg `kh Ngoikreg `k uel prgviedil, eg pgr
quk hgs sudksgrks `k _gsls ke kh Ngoikreg `k Oukegs
Lirks flyle si`g jìs fujlegs y duh tgs, fl `kml`g kh
sistkjl `k su Ngoikreg `k skr hl dgetieuldiôe `kh `k
_gsls, dgjg Rg`kr losgroketk `k hgs ietkrksks y rk
dursgs, eg sôhg `k hls prgviedils lrnketiels, sieg `k hl
jisjl prgv ied il `k Oukegs L irks .
L s ê , eg fuog mljìs ue sga isjl jìs pkh inrgsg quk kh`k h hljlr kekjings `k Oukegs Lirks l hgs l`vkrslrigs
`kh rénijke kdgeôjidg y pghêt idg pgr kh dulh kh Ngoikr
e g , eg kh pukohg `k Oukegs Lirks, losgrok tg`gs hgs
khkjketgs rketêstidgs `k Ngoikreg, quk pkrtkekdke l hl
eld iôe t g`l ket krl , ied h usg Oukegs L irks , dgjg prg
viedil ietknrletk `k kh hl.
Ks kh jk`ig `k dgest ituir l Oukegs Lirks ke v êdt ijl
ie`kakesl `kh sistkjl `k ngoikreg quk hl t ikek ke pgorkzl y sie h iokrtl`, ks `kdir, olmg ue Ngoikreg khkdtgr,
pgrquk su Ngoikreg hk losgrok sus rkdursgs `k pg`kr
y sus h iokrtl`ks.
Tikjprk fkjgs `idfg, quk ltldl`g ksk rénijke `k
Ngoikreg `k quk Oukegs Lirks fl s i`g v êdt ijl olmg
_gsls (y s inuk s iée`ghg dge lplrikedil `k h iokrtl`, olmg
hgs ldtulhks gdupletks `k hgs pukstgs quk gdupô _g
sls) , skrvêljgs y ketke`êljgs skrvir hgs ietkrksks `kOukegs Lirks jkmgr quk hgs quk hgs ketke`êle y skr
vêle, dgjg _gsls hgs floêl ketke`i`g y skrvi`g.
Ti g`iìskjgs l Oukegs Lirks, eg hk `ksklrêljgs gtrg
rénijke kdgeôjidg y pgh ê t idg `k Ngoikreg quk ksl ks
pkdik `k rkdgestruddiôe dge quk kh krrgr `k sus lji
ngs hg fl dghgdl`g olmg kh s istkjl quk hl Ksplül dge
dioiô y dgestruyô ke su dghgeil `k Oukegs Lirks, eg
plrl keriqukdkr l ksk pukohg, s ieg plrl keriqukdkr l
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 457/512
G O _ L T T K H K D P L T 0;;
su a isdg, dule`g éstk krl hl _klh Fldike`l `k Ksplül3
eg plrl `kskevghvkr su h iokrtl`, s ieg plrl dgjprijir
hl , ke kh ietkrés `k su `gjieldiôe losghutl3 eg plrl
okekaidig `kh pukohg, sieg plrl kh `k su Ngoikreg, dule
`g su Ngoikreg krl kh `k Ksplül.
Dule`g _gsls rkstlurô ksk sistkjl ke egjork `k hl
dlusl ljkridlel, hg fizg, eg plrl lujketlr kh pg`kr,
hl riqukzl y hl h iokrtl` `kh pukohg `k Oukegs Lirks, siegke skrvidig `k su Ngoikreg pkrsgelh y prgpig, dule`g
krl éh ngokrel`gr `k Oukegs Lirks, y pgr ksl dlusl
pkrsgelh .
Dule`g sus sudksgrks hg fle rkstlurl`g l su tur
e g, hg fle fkdfg dge hl jirl priediplh `k lujketlr su
pg`kr prgpig, `k quk sk kedgetrlole pgskk`grks dgjg
ngokrel`grks `k Oukegs Lirks, eg plrl lnrle`lr hl
riqukzl y hl h iokrtl` `kh pukohg3 y hl prukol ks quk `krksuhtls `k ksk sistkjl, kh pukohg kstì pgork y sie h i
okrtl`, lh jisjg t ikjpg quk su Ngoikreg loue`l ke
jk`igs `k `isipldiôe.
Grnleizl`g pgr y plrl hgs quk jle`le, y eg pgr y
plrl hgs quk gok`kdke, Oukegs Lirks eg puk`k dgeskr
vlr kh rénijke kdgeôjidg quk hk vikek `k su grinke
dghgeilh ksplügh, sieg plrl okekaidig kxdhusivg `k sus
ngokreletks y `k hl Fldike`l pýoh idl, quk kh hgs l`jieistrle y dgesujke, y ke pkrmuidig kxdhusivg `k sus ng
okrel`gs y `k hl fldike`l privl`l `k sus floitletks.
Hgs quk fle rkstlurl`g g rkdgestrui`g ksk s istkjl ke
egj ork `k hl h iokrtl`, fle dgjkti`g ue jg estrugsg
krrgr, pgr kh dulh fle rkdgestitui`g kh `kspgtisjg, quk
rike`g grnleizlr hl h iokrtl`.
@ le`g l h Ngoikreg `k Oukegs L irks t g`g k h pg`kr
rketêstidg, rktirl`g lh Ngoikreg `k hl eldiôe pgr hl rk-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 458/512
0;1 L H O K _ @ I
agrjl `k <612, fle fkdfg lh prijkrg kh nrle`k khkd
tgr `k hgs Ngoikregs lrnketiegs lh alvgr `k hl sujl
`kh Rg`kr eldigelh a ieledikrg quk losgrok ke sus jl
egs kxdhusivls. Kh hgs fle fkdfg quk skl ijpgsiohk gr
nleizlr hl h iokrtl` `k gpgekrsk y dgetrghlr lh Ngoikreg
dgjg plrt i`g pgh ê t idg. Fle suji`g lh pukohg `k Oukegs
Lirks ke hl pgorkzl dghgeilh , quk dgetrlstl dge hl gpu
hkedil prô`inl y `ispke`igsl `kh Ngoikreg, quk tg`g hglosgrok y pgskk, ke jltkril `k rkdursgs.
Lfgrl vkietk lügs, hl nkekrldiôe quk vieg `kspués
`k _gsls pu`g dlkr ke ksk krrgr. Fgy quk hl tr istk kx
pkrikedil `k vkietk lügs hg fl pukstg `k ouhtg, eg t ikek
`isduhpl hl pghêt idl quk tlr`l ke jg`iaidlrhg olmg hl ies
pirldiô e `k hgs i hustrks pgrtkü gs, qu k hl j ukr tk fl
rkfloih i tl`g hkmgs `k `isjieuir‐hgs _ivl`lvil, hgs
L n ø k r g , h g s J l r t ê e _ g ` r ê n u k z , A h g r k e d i g Q ì r k h l , J l e u k h O k h n r l e g , Q l h k e t ê e N ô j k z , @ r . L e ` r l ` k ‐ , q u k
aukrge hgs egohks kekjings `kh s istkjl rkstlurl`g pgr
hl rkagrjl `k <612.
Kh fkdfg ks quk kh kstl`g prksketk `k dgsls agr
jl ue prgdksg dgetrl hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke`ke
dil lrnketiel. Pg`g hg quk kh hl fl prg`udi`g, dgjg gr
nleizldiôe, ke sktketl lügs quk vle trlesdurri`gs `ks
`k <6<2, ks uel jkrl rkalddiôe `kh let inug Ngoikreg
dghgeilh , ke agrjl y dge lplrikedils `k Ngoikreg euk
v g . Ke kh age`g y auedigeljiketg ks s ikjprk hl v ikml
jìquiel dgestrui`l plrl prg`udir pg`kr gjeêj g`g.
Pg`l hl `iakrkedil ks quk kh eukvg prg`udtg sk h hljl
h iokrtl`, pgrquk ks `k`idl`g lh plês3 dgjg si kh Rg`kr
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 459/512
G O _ L T T K H K D P L T 0;>
gjeêjg`g eg auksk ke sê hl eknldiôe `k tg`l h iokrtl`,
pgr kh fkdfg `k skr gjeêjg`g, yl skl `kh plês g `k
aukrl. Ks uel jìquiel plrl lnrle`lr kh pg`kr `kh Ng
oikreg y `isjieuir kh pg`kr `kh pukohg, ks `kdir, su h i
okrtl`3 plrl lujketlr hl rketl pýohidl g a isdlh , sie
lujketlr hl rketl privl`l `k hgs plrt iduhlrks3 plrl
okekaidig `k hgs quk jle`le, y ke pkrmuidig `k hgs quk
gok`kdke.Akh izjketk eg fly jìquiel quk eg sk `ktkrigrk dge
kh t ikjpg y dge kh usg, si eg sk rkstlurl l jk`i`l quk
sk kevkmkdk y `ksdgjpgek. Nrldils l su drkdiketk iekai
dldil, kh prgnrksg `kh plês eg `kml `k prg`udirsk pgr
kh ksaukrzg ie`ivi`ulh quk fldk dl`l jikjorg `k hl
sgdik`l` lrnketiel plrl jkmgrlr su dge`idiôe y su pg
sidiôe privl`l.
Hkmgs `k skr ue prg`udtg `k hgs Ngoikregs, hls sgdik`l`ks fujlels sk prg`udke y lnrle`le, l pkslr `k
sus Ngoikregs y `k sus skrvi`grks gaidilhks.
Hg quk sk fl h hljl`g flstl lquê hl dlusl `k Ouk
egs Lirks, ks hl dlusl `k sus Ngoikre gs, eg hl `k su
pukohg.
Y dgjg su Ngoikreg nulr`l hl dgjphkxiôe grinielh
dge quk aué dgestrui`g pgr Ksplül plrl rkprksketlr su
dlusl `k kh hl , eg hl `k Oukegs Lirks, kh Ngoikreg qukksl prgviedil rkdioiô `k ksk grinke kxôtidg y letipl
trigtl, rkprksketl hl dlusl dgetrlril y gpukstl l hl `kh
pukoh g `k Oukegs L irks .
Tôhg pgr vêl `k h isgeml g pgr dujphijiketg sk puk`k
fldkr l Oukegs Lirks rkspgeslohk `k hl dge`udtl `k su
Ngoikreg. Ks dgjg h hljlrhk drkl`gr y jgtgr `k sus
lutgri`l`ks, sknýe jiketke sus hkyks ksdritls . Fly pg
dgs plêsks ke kh jue`g quk jkrkzdle ksk fgegr. @kh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 460/512
0;6 L H O K _ @ I
pukohg ienhés, `kh pukohg `k hgs Kstl`gs [ei`gs, pg`rêl,
dgedkoirsk quk sk `inl kh plês, dule`g sk trltl `k rks
pgesloih i`l`ks `k sus Ngoikregs, pgrquk, ksgs Ngoikr
egs sge gorl `kh pukohg, y su dge`udtl ks iespirl`l y
`irini`l pgr kh pukohg.
Rkrg ksk eg krl k h dlsg `k Oukegs L irks olmg _g
sls, dule`g Ah grkedig Qìrkh l lt r iouêl l Oukegs L irks
hl pgh ê t idl `k _g sls , alvgrkd ike`g , pgr ksl hgdudiôekquiv gdl`l, jìs l _gsls quk l Oukegs L irks . Ke kakd
tg , quk sus Ngoikregs ltriouyle lh pukohg hl jlhl pg
h ê t idl quk kh hgs t ikeke ke su egjork, sk dgjprke`k. _g
sls euedl prgeuedilol kh yg. Tu s v gdloh gs alv gr i t gs
k r l e = Oukegs Lirks, hl Dgeak`krldiôe lrnketiel, k h
dgetieketk ljkridleg. Y kh dle`gr `k hgs Nuizgt d hêl
ke hl rk`, h hljle`g ljkridleisjg l hl dlusl `k _gsls.
Oukegs L irks , s ie kjolrng, fl t gjl`g h l ijput ldiôe dgjg lnrlvig, eg dgjg dujphijiketg, y fl tkei
`g rlzôe, ke dikrtg jg`g, ke eknlr dgjg suyl hl pgh ê
t idl `k quk krl v êdt ijl.
Tie fldkrhk lnrlvig, pgr gtrl plrtk, puk`k lsknu
rlrsk quk euedl aué suyl hl pgh ê t idl dge quk sus Ng
oikregs `lülrge sus h iokrtl`ks y sus ietkrksks.
[e pukohg eg ks rkspgeslohk `k su Ngoikreg, sieg-
dule`g su Ngoikreg ks su gorl, su kxprksiôe, su orlzg,,su iest rujket g. K h Ngoikreg `k Oukegs L irks (dgjg
iestitudiôe, eg dgjg pkrsgels) eg kstì ke ksk dlsg.
Dgjg dghgeil `k Ksplül, quk euedl sk ngokreô l s ê
jisjl, Oukegs Lirks rkdioiô fkdfg y dgestrui`g kh
Ngoikreg quk hk `ig hl jktrôpgh i kxtrlemkrl, hl dulh
dui`ô `k grnleizl`g y dgedkoirhg, eg plrl skrvir hgs
ietkrksks y hls h iokrtl`ks `k Oukegs Lirks, s ieg hgs ie
tkrksks y pg`kr prgpig `k Ksplül, quk, hkmgs `k skr i`ée-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 461/512
G O _ L T T K H K D P L T 0;9
t idgs l hgs `k hl dghgeil lrnketiel, krle gpukstgs y dge
trlrigs.
Y si lsê eg fuoiksk sudk`i`g ke vkr`l`, hl dghgeil
eg florêl tkei`g rlzôe `k rgjpkr dge hl jktrôpghi y
skplrlrsk `k kh hl, ke kh ietkrés `k su prgpil h iokrtl` y
prgnrksg, `k quk eg `isarutlol olmg kh Ngoikreg quk
hk ijpusg Ksplül (dgjg iestitudiôe, eg dgjg pkr
sgels).Rkrg ue pukohg `k ksk grinke sk keduketrl, lue `ks
pués `k kjledipl`g, olmg ue Ngoikreg duyl êe`ghk y
dgjphkxiôe eg rkspge`k `kh tg`g lh kspêritu y tke`ke
dils `kh pukohg `k su jle`g. Ketrk kh hgs `gs quk`l
sikjprk lhng `kh letlngeisjg grinielh . \uk`l sikjprk
ke kh Ngoikreg, `kspués `k su l`lptldiôe lh plês fkdfg
ie`kpke`iketk, lhng `k kxtrlemkrg y `k iedgfkrketk, quk
ijpi`k ltriouir lh plês hl rkspgesloih i`l` `k hl pghêt idl`k su Ngoikreg.
Tie ketrlr ke tg`ls ksls rlzgeks, fly gtrl quk olstl
pgr sê sghl plr l `kj gstrlr quk kh puko hg `k Ou ke gs
Lirks eg puk`k skr rkspgeslohk `kh rénijke pghêt idg y
kdgeôjidg pgr kh quk ks ngokrel`g, y ks quk ksk rénijke fldk jìs `lüg l Oukegs Lirks quk l tg`ls hls
prgviedils, luequk tljoiée ksté dgestitui`g ke `k
trijketg `k kh hls. Aikh l su grinke y `kstieg dghgeilh , kh
grnleisjg `k ksk Ngoikreg ks fkdfg plrl h hkelr kh pl
pkh quk fgy `kskjpkül, s ie pkeslrhg ei qukrkrhg, jle
tkeike`g l Oukegs Lirks s ie su h iokrtl` sgokrlel `k
khknir l sus ngokreletks, y gohinìe`ghk l ldkptlr kh Ng
oikreg quk hk ijpgek hl vghuetl` `kh prksketk. @le`g,
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 462/512
0 1 2 L H O K _ @ I
l`kjìs, hunlr l hl dris is `k kjpgorkdijiketg pkrjl
eketk ke quk Oukegs Lirks v ivk l dlusl `k quk kh prg
`udtg leulh `k su trlolmg sk `istrlk y losgrok priedi
plhjketk ke keriqukdkr lh a isdg y prgvkkr l su nlstg pý
ohidg, `ispke`igsg y prô`ing pgr su êe`ghk dghgeilh .
@ lr dgjg prukol `k ljgr l Oukegs L irks h l v inke
dil y dgeskrvldiôe `k ue rénijke `k Ngoikreg, quk aué
dgedkoi`g ke su grinke plrl kxphgtlr l Oukegs Lirks,ks hl jìs nrle`k y ourhksdl `k hls iedgeskdukedils.
Tk `ir êl, lh dgetrlrig, quk ks prkdisg `ktkstlr l Ouk
egs Lirks plrl `ksklrhk ue sistkjl `k Ngoikreg dgjg
kh quk fgy hk t ikek sie su h iokrtl` jìs kskedilh , quk ks
hl `k khknir l sus ngokreletks, hl dulh kstì ketrknl`l
tg`l, pgr ksk rénijke, lh Ngoikreg kxistketk, dgest ituê-
`g ke nrle`k y sgokrleg khkdtgr `k sus sudksgrks3 v i
v ike`g s ie plrti`gs pghêtidgs, quk eg puk`ke kxist ir kekh sket i`g `k h iokrtl`ks, `ge`k kh Ngoikreg ks gjeipg
tketk, ke virtu` `k hl losgrdiôe quk fldk l hl eldiôe `k
hl sujl `k su pg`kr aieledikrg y rketêstidg3 `k duyl
dlusl rksuhtl, l`kjìs, hl drisis kdgeôjidl ke quk kh
pukohg vknktl, dgetrlstle`g su pgorkzl dge hl gpuhke
dil `ispke`igsl `k ue Ngoikreg ievkst i`g `kh pg`kr `k
agrzlr lh pukohg l prkstlrhk su agrtuel, ke dljoig `k
su `ku`l, kjit i`l ke agrjl `k plpkh jgek`l dge pg`kr h iokrltgrig g dursg agrzgsg.
Tk dgjprke`k quk yg flyl si`g dlhia idl`g `k kek
jing `k Oukegs Lirks, pgr flokr dgjo lti`g ksk réni
jke `k Ngoikreg,, si sk tgjl ke duketl quk ksl dlhi
a idldiôe jk fl vkei`g sikjprk, dgjg vieg l Ahgrkedig
Qìrkh l , `kh jisjg Ngoikreg quk kxph gt lol l Oukegs
L i r k s .
Egsgtrgs jisjgs hk `ijgs kh lrjl `k ksl ldusldiôe
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 463/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 1 h
dlhujeigsl, usle`g hl hgdudiôe krrôekl pgr hl dulh tg
jìoljgs kh egjork `k Oukegs Lirks pgr kh `k su Ng
oikreg, plrl ltldlr hl pghêt idl `k quk hl jisjl Oukegs
Lirks krl vêdtijl, hkmgs `k skr lutgrl y okekaidilrêl.
Kstl ks hl nrle`k kquivgdldiôe, quk fl h hknl`g kh `êl
`k `ksvlekdkr ke egjork `k hl vkr`l`, `k hl plz y `k
hl oukel pgh ê t idl, quk tletg l Oukegs Lirks dgjg l hl
eldiôe ietkrksle.·Rgr qué pg`êl yg t kekr d`ig l Oukegs L irks7 Yg
eg aui mljìs lnrlvil`g ke hg jìs jêeijg, ei pgr su
Ngoikreg, ei pgr su sgdik`l`. Hkmgs `k ksg, hk `kog
tletl y tle aiel fgspitlh i`l` ke ji muvketu`, plsl`l
tg`l ke Oukegs Lirks, quk kh g`ig l ksk pukohg skrêl ke
j ê, eg sijphkjketk jlh`l`, ei ienrlt itu`, s ieg `kjke
dil, hgdurl.
·@ks`k duìe`g y dge qué jgtivg jk vieg ksk `idtl`g7 @ks`k kh prijkr lsgjg `k rkstlurldiôe `kh réni
jke quk floêl kxphgtl`g _gsls, ke `lüg `k Oukegs
Lirks y `k hl _kpýoh idl, `urletk vkietk lügs. Yg ltl
qué hl pghêt idl rklddigelril `k hl Dgestitudiôe `k <6;4,
quk iespiré `ks`k Dfihk, pgrquk vi ke kh hl hl rksurrkd
diôe `isarlzl`l `kh sistkjl dge quk hl `idtl`url `k
vkietk lügs floêl suji`g lh plês ke kh ltrlsg, ke hl
pgorkzl y ke kh `ksgr`ke.
Ji `kakesl g ji v ie`idldiôe kstì fkdfl pgr kh dul
`rg quk prksketl hl _kpýohidl ketkrl, `k rksuhtls `k
ksl rkstlurldiôe `ksnrldil`l.
Hgs jisjgs quk hl prgjgvikrge sge fgy hls v êdt ijls
`k su prgpil gorl.
Jis ksdritgs jisjgs, hkmgs `k prgolr ji g`ig prk
tke`i`g l Oukegs Lirks, hkê`gs lfgrl, ke pgs `k hgs
fkdfgs, sge ji jkmgr rkautldiôe `k ksk `idtl`g.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 464/512
01? L H O K _ @ I
Ke hl prijkrl k`idiôe `k ji h iorg `k hls Olsks ( J l y g
`k <6;?), yg prgpusk l Oukegs Lirks dgjg dlpitlh `k
hl _kpýoh idl, ke térjiegs y pgr rlzgeks quk jk fuoik
ske fkdfg plslr pgr ue plrti`lrig aleìtidg `k ksl prg
v ied il . [e pgrtküg ldérrijg eg florêl tkei`g ji hke
nulmk ke alv gr `k Oukegs L irks . ·\uiée jk ldusô `k
skr su kekjing, l pkslr `k ksk tkstijgeig 7 L r n k e t i e g s
`k prgviedils, quk ei `k v istl floêle dgegdi`g l Oukegs Lirks flstl `kspués `k dlê`g _gsls. Jk h hljlole
kekjing `k Oukegs Lirks, pgrquk sknuêl ltldle`g hl
pghêt idl kdgeôjidl y skplrltistl dge quk _gsls `lüô l
Oukegs Lirks jìs quk l gtrl prgviedil. Y kh hgs sk dge
si`krlole hiokrlhks pgrquk rkdgest ruykrge v ir t ulh jket k
hl jìquiel `k pg`kr gjeipgtketk dge quk floêl ngokr
el`g _gsls3 y sk `kd êle ljings `k Oukegs Lirks, `ìe
`ghk pgr prukols `k su ljgr hls jisjls dge quk _gslshk floêl prgol`g kh suyg. Hl `iakrkedil ketrk ljogs
ljgrks ks hl quk skplrl kh dghgr rgsl `kh dghgrl`g= u e
skji-tgeg, ue jk`ig dghgr, ue jltiz.
Rkrg yl plsô kh t ikjpg `k hls rkdrijieldigeks. Fl'
h hknl`g kh `êl ke quk hl ie`uhnkedil jutul ks ue `kokr`k gr`ke y `k pltrigtisjg.
·\uiée eg fl krrl`g ket rk egsgt rgs7
Hgs prkt ke`i`gs ljings `k Oukegs Lirks hg fle `k
ml`g sie h iokrtl` y sie riqukzl, pgeike`g tg`g kh pg`kr
y tg`g kh flokr `k su pukohg ke jlegs `k sus Ngoikr
egs.
Hgs h h ljl`gs kekjings `k Oukegs L irks fkjgs `l
ül`g l su dlusl dge hl ietkediôe `k skrvirhl, y skrvi-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 465/512
G O _ L T T K H K D P L T 024
`g hl `k sus Ngoikregs quk qukrêljgs ltldlr, kjphkle
`g ue hkenulmk ljoinug dl`l vkz quk fkjgs ltrioui`g
l Oukegs Lirks hl pghêt idl `k sus Ngoikregs `k quk ksk
jisjg pukohg krl v êdt ijl.
Pgjle`g kh egjork `k Oukegs Lirks, ke hunlr `kh
egjork `k sus Ngoikregs, fkjgs ltldl`g hg quk quk
rêljgs skrvir, fkjgs skrvi`g hg quk qukrêljgs ltldlr,
pgr kh usg `k uel hgdudiôe iedgrrkdtl, quk krl ue lrjl`k `gs aihgs.
Ah grkedig Qìrkh l y yg fkjgs fkdfg ue nrle skrv i
dig l hgs jlhgs Ngoikregs `k Oukegs Lirks, kxijiée
`ghgs , pgr ksk krrgr `k hgdudiôe, `k hl rkspgesloih i`l`
quk kdfìoljgs sgork hl egohk vêdtijl `k su jlhl pg
hêtidl.
Hgs Ngoikregs skrvi`gs pgr eukstrg krrgr `k hkenul
m k , sk fle prkvlhi`g `k éh plrl hlvlrsk hls jlegs `khjlh quk fldêle l Oukegs Lirks, skülhle`g eukstrls pl
hlorls ke quk hg ltriouêjgs l hl jisjl vêdtijl, y h hl
jìe`gegs pgr kh hg, dge visg `k rlzôe, kekjings `k ksk
jisjg Oukegs Lirks, l quike qukrêljgs skrvir .
@k ksk jg`g sk fl v istg lyu`l`g kh jlh pgr hgs jis
jgs quk qukrêle kvitlrhg.
Ltriouyke`g l Oukegs Lirks hl jlhl pgh ê t idl `k sus
Ngoikregs, hk fldêljgs kh fgegr `k supgekrhg kh `id
tl`gr sgokrleg `k sus jle`ltlrigs, y l éstgs, kh `k kx
duslrhgs `kh jlh `k quk krle hgs ýeidgs rkspgeslohks.
Hg dikrtg ks quk Oukegs Lirks eg pg`êl skr rkspge
slohk `k uel pghêt idl `k quk krl hl prijkrl vêdtijl, ei
sus Ngoikregs jkrkdêle hl irrkspgesloih i`l` ke quk sk
hks `kmlol `kh jlh quk fldêle l Oukegs Lirks pgr
kngêsjg.
Kstk akh iz jg`us vivke`i vikek l rkdgedih ilregs `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 466/512
010 L H O K _ @ I
tg`g dgrlzôe dge hl dlusl `k Oukegs Lirks, quk fl s i`g
vêdtij l l hl vk z `k sus j lhgs ngok rele tks y `k sus
iekptgs `kakesgrks.
Eg tkekjgs quk dljoilr `k pkesljiketg ei `k ietke
diôe, sieg `k hkenulmk. G jìs oike, egs olstlrì `kaieir
kh sket i`g rklh `k eukstrg hkenulmk iedgrrkdtg y lj
oinug.
Ei qukrkjgs h isgemklr l Oukegs Lirks pgr kstls rkdtia idldigeks `k mustidil y `k ietkrés pýohidg.
Ke kh pukohg `k Oukegs Lirks `kskljgs vkr y skrvir
hl dlusl `kh pukohg lrnketieg, `k quk kh suyg ks uel
pgrdiôe ietknrletk.
·Rgr qué hl oukel ietkediôe eg kstlrêl tljoiée `k
plrtk `k hgs Ngoikregs quk fle `lül`g l Oukegs Lirksdge hl jkmgr ietkediôe `k skrvir hg7
Kh hgs fle pg`i`g drkkr quk hg skrvêle ketrknle`g l
su Ngoikreg hl sujl `k hgs rkdursgs `k pg`kr quk rk
tirlole lh Ngoikreg `k hl eldiôe.
Hl kxpkrikedil fl vkei`g l rkvkhlrhks quk ketrknle
`g l ue Ngoikreg, skl dulh aukrk, tg`g kh pg`kr y tg`gs
hgs rkdursgs `k hl eldiôe, `kmlole l hl eldiôe sie h i
okrtl` y ke pgorkzl.
@k lfê hl `gohk drisis pghêt idl y kdgeôjidl pgr quk
plsl hl eldiôe tg`l ketkrl, sie kxdkpdiôe `k su jk
mgr plrtk, quk ks Oukegs Lirks.
Y dgjg ksk kstl`g `k drisis hk vikek `k sus hkyks
aue`ljketlhks, l hl vkz quk `k gtrls dlusls lddi`ketl
hks y dghltkrlhks, su situldiôe jìs quk sus drisis, ks uel
`ghkedil tle drôeidl y pkrjleketk, dgjg hls hkyks kqui
vgdl`ls ke quk tikek grinke y rlzôe `k skr.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 467/512
G O _ L T T K H K D P L T 02;
K e t r k n l e ` g lh Ngoikreg `k Oukeg s L ir ks t g`g kh pg`kr `kh plês , kh pr ijkrg quk fl quk`l`g sie h iokrtl` ks
kh pukohg `k Ou keg s Li rk s, sumktg iejk`iltljketk l hl
mur is`idd iôe `k ksk Ngo ikreg gjeipgtketk.
Ket rknìe`gh k hl s u j l `k hgs rkdursgs kdgeôjidgs `kh
plês, kh pr ijkrg quk fl quk`l`g kjpgorkdi`g pgr ksl
ket rknl ks kh pukohg `k O u k e g s L i r k s , pgr flokr dge
trioui`g l khhl jìs quk gtrl prgviedil, s ike`g hl jìs
ridl `k hl eldiôe.
\ u k su r iqukzl kstì ke jle gs `k su Ngoikreg, eg dlok
`u`l lhnuel, `ks`k quk su Ngoikreg puk`k agrzlr h k l
prkstìrskhl pgr hl kjisiôe `k su `ku`l ke a g r j l `k
plpkh-jgek`l `k dursg agrzgsg, quk kh plês kstì gohi
n l ` g l dgjprlr dge su agr t uel pr iv l`l.
Hl suprks iôe aue`ljket lh `k hl r iqukzl `kh plês y
`k su h iokrtl` g pg`kr `k ngokrelrsk l sê jisjg, ks tlelosghutl y dgjphktl, quk si uel n r l e r k a g r j l eg dge
vikrtk ke v k r ` l ` `k fkdfg hls jirls dge quk hl el
diôe sk kjledipô `k Ks pl ül ke <6<2, pg`rêl `kdirsk quk
kh Ngoikreg quk prkdk`iô l hl rkvghudiôe `k hl ie`kpke
`kedil krl jìs pltrigtl y jìs lrnketieg quk hgs Ng
oikregs `kdgrl`gs jìs tlr`k dge kstgs egjorks.
Tt. Le`ré, Jlrzg <6>9.
g g g g
G O _ L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q 4 2
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 468/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 469/512
VQIII
D[KTPIÔE _KH IN IGTL L_NKEPIEL
Kh `gdtgr Lhokr`i egs fl rkjiti`g hl sinuiketk dg
jueidldiôe, quk floêljgs leuedil`g let id ipl`ljketk
ke rkspukstl l hl _kvistl Dltôhidl. Ks uel réphidl `inel
`kh kjieketk puohidistl, y duyl hkdturl sk rkdgjike`l
pgr sê jisjl l eukstrgs hkdtgrks pgr kh egjork quk hl
susdriok y hl ijpgrtledil `k hgs priedipigs quk sgstik
ek, quk `kskljgs vkr triuealetks l kstk hl`g tljoiée
plrl nhgril y prgspkri`l` `k eukstrg plês ( i) .
Kstl` g `k hl h iokrtl` rk h inigsl ke hls Rr gvie dilsL r n k e t i e l s , s k n ý e s u s h k y k s y s u s t r l t l ` g s .
Fk lquê, skügr k`itgr `kh Jkrdurig, kh ork vk kstu`ig
quk ustk` fl tkei`g hl nkekrgsi`l` `k prkvkeir pgr ue
leuedig `ineg `k trlolmg jìs dgesi`krlohk. Eg tkeng'kejirl rkphidlr vidtgrigsljketk, sieg kxp gek r dge rkspk
tg hgs letkdk`ketks quk jk fle sujieistrl`g hls i`kls
(i ) Kh Jkrdurig ` k Qlhplrlêsg, Tkptikjork, ?6 `k <6;4.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 470/512
016 L H O K _ @ I
quk fl rkautl`g hl _kvistl Dltôhidl. Dge kstk plpkh eg
kstgy ei prgdurg ketrlr ke hudfl3 hkmgs `k ksg, kh `k
dgrg `k su tgeg, `ineg `kh lsuetg y `k sus duhtgs rk
`ldtgrks, fl si`g prkdisljketk kh kstêjuhg quk jk fl
`kdi`i`g l ksdrioir kstk lrtêduhg ýeidg, eg `k `isdusiôe,
sieg `k sijphk kxpgsidiôe `kh kstl`g `k hl dukstiôe rk
h in igsl, sknýe hls hkyks y trltl`gs `k hl _kpýoh idl Lr
nketiel. Ti hl _kvistl eg fuoiksk flohl`g `k ue trlolmgjêg y `k uel hky `k ji plês, jk florêl lostkei`g `k tg
dlr lsuetg ke quk tkeng prgaue`g rkspktg l hgs quk eg
pikesle dgjg yg.
Ke ji prgykdtg `k Dgest itudiôe `k prgviedil, s ij
phk `k`uddiôe `k hl Dgest itudiôe nkekrlh lrnketiel sle
digel`l ke kh ýh t ijg Jlyg, prgpgeêl yg hl dgeairjldiôe
hgdlh `k hl h iokrtl` `k duh tgs, dgeslnrl`l pgr hl Dges
titudiôe nkekrlh .Dgjketle`g ksk puetg, `imk hg sinuiketk ke uel egtl
quk fl vkei`g l skr grinke `k kstl `isdusiôe=
"Dgeslnrle`g hl h iokrtl` `k duh tgs, ei kstl Dges
titudiôe, ei hl Dgestitudiôe `k J lyg, ieegvle dgsl lh
nuel . Lj ol s rltia idle hg quk kxis tk fldk vkietisiktk
lügs , eg sôhg ke Oukegs Lirks, s ieg ke tg`l hl _kpý
ohidl. @ksdgegdkr ksl h iokrtl` skrêl ietrg`udir uel eg
vk`l`. Rrijkrg kxist iô plrl tg`l hl _kpýoh idl ke virtu` `kh Prltl`g dge Ienhltkrrl `k ? `k Akorkrg `k <6?;.
Kst ipuhl`g ksk pldtg ke egjork `k hls Rrgviedils [ei
`ls, y rltia idl`g kh <9 `k Akorkrg pgr kh Tuprkjg- Rg`kr
Kmkdut ivg `k hls jisjls, rkuei`gs ketgedks ke Dgenrk
sg, dge lprgoldiôe `k kstk Dukrpg, ke virtu` `k hl hky
aue`ljketlh `k ?4 `k Kekrg `k <6?;, ke tg`ls y ke dl`l
uel `k hls prgviedils lrnketiels quk`ô kstlohkdi`l hl
h iokrtl` `k duhtgs, `ks`k ksk `êl, pgr t ikjpg ie`kaiei`g
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 471/512
G O _ L T T K H K D P L T 019
dgjg ks kh Prltl`g dge Ienhltkrrl. Eknlr lh prgtkstle
tk lhkjìe hl h iokrtl` `k duhtgs dgedk`i`l lh prgtkstletk
ienhés, skrêl iemustg y losur`g. Kh <4 `k Gdtuork `kh
jisjg lüg `k <6?;, hl prgviedil `k Oukegs Lirks kx
pi`iô uel hky quk dgeslnrô dgjg priedipig `k @krkdfg
pýohidg ke su tkrritgrig, hl h iokrtl` rkh inigsl quk hl _k
pýoh idl floêl drkl`g pgr kh Prltl`g `k Akorkrg dge Ie
nhltkrrl. Tôhg v ighle`g hl ak `k ksk Prltl`g, ks `kdir ,jledfle`g kh egjork lrnketieg dge uel ieai`kedil, pg
`rêle suprijir hls prgviedils hg quk dgedk`ikrge fldk
vkiet is iktk lügs. Akh izjketk ksl dgedksiôe trlkrì su prg
nrksg jltkrilh y rkh in igsg."
Fk lfê hls plhlorls `k ji egtl, quk fle fkdfg `kdir
l hl _kvistl Dltôhidl `kh <2 `k Tkptikjork, hg quk ke
sknui`l kxt rldt g t kxt ulh jket k=
"Luequk eg egs ks dgegdi`g kh `gdujketg l quk lhu`k kh `gdtgr Lhokr`i, ei kh jg`g y agrjl ke quk sk
p r g j u h n ô , sie kjolrng, egs gdurrk quk hls prgviedils
eg tikeke gohinldiôe `k sgjktkrsk l hg kstipuhl`g dge
hl Nrle Orktlül y judfg jkegs `k khkvlrhg l hl dltk
ngrêl `k hky aue`lj ketlh . Rrksdie` ike`g `k quk ksl
goh inldiôe aué rkdflzl`l pgr tg`ls hls prgviedils `k hl
_kpýoh idl L rnket iel , l kxdkpd iôe `k h l `k Oukegs
L i r k s , egs ai mlrkjgs tle sôhg ke quk fle trlesdurri`gyl vkiet igdfg lügs s ie quk hl Nrle Orktlül flyl rkdhl
jl`g pgr hl iearlddiôe `k ksl plrtk `kh Prltl`g, y s ie
quk hls prgviedils flyle mljìs dgesketi`g ke h hkvlrhg
l kakdtg. ·El`l `idk kh `gdtgr Lhokr`i `kh s i hkedig go
skrvl`g pgr T. J. O. , ke ue lsuetg quk plslol l v istl
y pldikedil `k sus lnketks `iphgjìtidgs7 Ti hl Nrle
Orktlül sk fuoikrl drkê`g, ke v irtu` `kh Prltl`g, dge
kh `krkdfg `k kxinir ke hls prgviedils lrnketiels hl h i-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 472/512
0>2 L H O K _ @ I
okrtl` `k duhtgs plrl sus suo`itgs, ·sk florêl pgrtl`g
tle plsivl k ie`iakrketk, quk ei siquikrl hk fuoikrl gdu
rri`g fldkr ue h inkrg rkdhljg plrl pgekrhg ke phletl 7
"Tgork tg`g, lplrkdk ke kh agh hktg `kh `gdtgr Lhokr
`i kh kjpküg `k dgevkrtir ke hky aue`ljketlh kh lrtêdu
hg `k ue Prltl`g dge uel pgtkedil kxtrlemkrl. Ljols
dgsls sge juy `istietls, plrl quk sk prktke`l dgeaue
`irhls g ljlhnljlrhls. [el Dgest itudiôe `kok skr dghgdl`l lh loring `k hgs vlivkeks y vlrildigeks, plrl quk
dgesinl agrjlr hgs fìoitgs eldigelhks y rkvkstirsk `k hl
lutgri`l` y rkspktg quk hk `le kh t ikjpg y hl kxpk
rikedil.
"@idk tljoiée kh `gdtgr Lhokr`i quk dgedk`i`l hl
hiokrtl` `k duhtgs l hgs srto`itgs oritìeidgs, skrêl iemus
tg y losur`g eknìrskhl lh lhkjìe, ktd . Rrk nue tlj gs,
·pgr qué skrêl iemustg7 Ti hl mustidil t ikek pgr gomktg `lr l dl`l ueg su `krkdfg, ·duìh ks kh `krkdfg quk
sk quitl lh suo`itg lhkjìe, pgr kmkjphg, eg pkrjitiée
`ghk kh kmkrdidig pýohidg `k su duhtg7 ·Dge qué têtuhg
pg`rêl aue`lrhg7 ·Ke hl dgevkediôe dge hl Nrle Ork
tlül7 Rkrg éstl eg `l `krkdfgs l hgs quk eg sge ori
tìeidgs.
"Pljpgdg skr êl losur`g eknlr l t g`g kxt rlemkrg h lh iokrtl` `k duhtgs quk sk pkrjitk ke virtu` `k ue Prl
tl`g l hgs suo`itgs `k hl Nrle Orktlül. Hl rlzôe `idtl
l dulhquikrl quk tkenl uel h inkrl t ieturl `k sketi`g
dgjýe, quk uel vkz fkdfg ue jlh eg sk fl `k prk
tke`kr kesledflr su ksakrl, sieg, pgr kh dgetrlrig, rk
`udir hg l su jkegr kxprksiôe. Lfgrl, ·pg`rì kh `gdtgr
Lhokr`i eknlr quk hl jlygrêl `k sus dgjpltrigtls ks
tijle dgjg ue jlh hl h iokrtl` `k quk sk trltl7 Ti hg
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 473/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 > <
eknlsk, egsgtrgs hk prknuetlrêljgs · dôjg sk kxphidl quk
ke eienuel prgviedil lrnketiel, s i sk kxdkptýl Oukegs
L i r k s , sk fl kstlohkdi`g hl h iokrtl` `k duhtgs, l pkslr `k
tkekr kh kmkjphg vivg `k hl dlpitlh , y ue déhkork Prltl
`g quk tletg sk ievgdl, plrl prgolrhks hl gohinldiôe `k
k s t l o h k d k r h l 7 " (_kvistl Dltôhidl `kh <2 `k Tkptikjork
`k <6;4.)
Fk `idfg quk ji gomktg eg ks `isdutir, sieg kxpgekr.Tie kjolrng, plrl quk jkmgr sk dgjprke`l ji kxpg
sidiôe flré letks `k ketrlr ke kh hl, dultrg goskrvldig
eks l hls plhlorls `k hl _kvistl Dltôhidl quk `kmg dg
pil`ls.
H l _kvistl dgeaiksl quk eg dgegdk kh tkx tg ei hl fis
tgril `kh Prltl`g lrnketieg dge hl Ienhltkrrl3 y , s ie
kjolrng, hg `isdutk. Tie dgegdkr kh Prltl`g, hk gdurrk,
sie kjolrng, quk hls prgviedils eg tikeke gohinldiôe `kdujphirhg, y sie jìs q=3· pgr uel gdurrkedil tle h iork
dgjg dulhquikrl gtrl, lh hì vl ue dgeskmg `k rkokhiôe l
pgorks pukohgs `kspk`lzl`gs pgr hl nukrrl d iv i h .
H l _kvistl flohl kh <2 `k Tkptikjork, ·inegrl kh hl
quk kh 9 `k Muh ig sk fle dgjprgjkti`g pgr ue murljke
tg sghkjek hls prgviedils l rkspktlr y gok`kdkr hl Dges
t i tudiôe, quk rlt i a idl hl h iokrtl` `k duh tgs7 ·Pljpgdg
kstlrêle goh inl`ls l rkspktlr kh murljketg, s i kh Prltl` g eg hls gohinlsk `k letkj leg 7
Lfgrl vkrkjgs quk mljìs hls prgviedils fle rkdfl
zl`g hl h iokrtl` `k duhtgs `ks`k quk aué dgeslnrl`l pgr
h ls h kyks y Prlt l`gs .
Kh s i hkedig goskrvl`g pgr hl Ienhltkrrl jk `idk uel
dgsl, y ks quk Ienhltkrrl el`l fl tkei`g quk rkdhljlr,
pgrquk el`l sk hk fl `keknl`g. Ti eg fl kxini`g kh `k
rkdfg `k kmkrdkr su duhtg ke hls prgviedils ietkrigrks, fl
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 474/512
0>? L H O K _ @ I
si`g pgrquk kh hls eg dgetikeke jgrl`grks ienhksks quk
hg kmkrzle. ·Rlrl qué qukrrêl, pgr lfgrl ksl h iokrtl` ke
hl _igml, ke Dltljlrdl, ke Mumui , ktd . , `ge`k eg fly
ue sgh g ien h és7 Oukegs L irks , ýeidg pukrt g `k jlr
flstl kh lüg plsl`g, y pgr hg jisjg hl prgviedil ýei
dl quk kedikrrl uel pgohldiôe ienhksl dgesi`krlohk, t ik
ek trks tkjphgs `k duhtgs `isi`ketks, eg ke virtu` `k
hl hky hgdlh , quk _gsls fuoiksk `kstrui`g jih vkdks pgrsu nustg, s ieg ke aukrzl `kh Prltl`g dge Ienhltkrrl,
quk euedl pu`g `krgnlr pgr jìs quk quisg.
Eg fk `idfg quk hl h iokrtl` `k duhtgs `kok dgesinelr
sk ke hl Dgestitudiôe lrnketiel pgr rlzôe `k kstlrhg ke
kh P rl tl `g , sieg ke vistl `k hl `gd triel pghêt idl qu k
hhkel tg`g kh h iorg `k jis Olsks. Fk lpgyl`g ksl h iokr
tl` ke kh ietkrés `k hl jgrlh , `k hl pgohldiôe y `k hl
riqukzl. Hl fk `kskl`g ke hl Dgest itudiôe, dgjg olskaue`ljket lh `k prgnrksg ke Tu`ljéridl .
Fk pk`i`g ksl h iokrtl` plrl tg`gs hgs `isi`ketks, `k
dulhquikrl eldiôe kxtrlemkrl quk aukske, eg ke virtu`
`k hl must id il `kh Prltl`g dge Ienhltkrrl, s ieg `k ksl
must id il letkrigr y supkrigr l hgs Prltl`gs, quk eg sk
fizg pgr hgs `iphgjìtidgs, s ieg pgr kh suprkjg hknis hl
`gr, quk dge hl h iokrtl` rkh inigsl, `ig l tg`gs hgs fu
jlegs hgs `krkdfgs `k prgpik`l` y `k ie`ustril, quk hlvikml pghêt idl letidristilel `ksdgegdiô ke su drkldiôe
`iviel, pukstg quk hgs gtgrnô ke Prltl`gs, dgjg si auk
ske drkldiôe su.yl.
Ti ke kh sketir `k lhnuegs hl h iokrtl` `k duhtgs skl ue
eilh , ks `gdtriel quk eg pgr skr `iakrketk `k hl jêl `kmg
`k rkspktlr dge tg`g kh rkspktg quk tkeng l hls gpieig
eks lmkels ke jltkrils `k rkh iniôe. Mljìs sk florì vistg
`k ji jleg uel h êekl irrkspktugsl dgetrl eienýe `gn-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 475/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 > 4
jl drist ileg. K`udl`g ke kh Dltgh id isjg, quk eg dlj
oilrêl pgr eienuel gtrl rkh iniôe, loring pgr hls `kjìs
kh rkspktg quk `kskg plrl hl jêl.
Rlsg l `kjgstrlr quk hl h iokrtl` rkh in igsl kxistk dge
slnrl`l fldk trkietl lügs ke hls hkyks y ke hgs Prltl`gs
`k hl _kpýoh idl Lrnketiel, y agrjl l jìs `k kh hg, uel
`k hls trl`idigeks `k su nrle rkvghudiôe pghêt idl kjpk
zl`l ke <6<2.@ks`k juy tkjprleg dgegdiô hl rkvghudiôe lrnketi
el quk sus `kst iegs ljkridlegs kxinêle ue dljoig `k
hl pghêt idl dghgeilh ke jltkril `k rkh iniôe.
Kh 4< `k Lngstg `k <6<0 kxpi`iô hl Lsljohkl nkek
rlh ue `kdrktg sgork `ispkesls `k jltrijgeigs, dgedk
oi`g ke kstgs térjiegs=
"Hl L sljoh kl nkekrlh gr`kel quk t g`ls h ls lut gr i
`l`ks, divihks y kdhksiìstidls, tkenle ke kspkdilh dgesi`krldiôe plrl hls `ispkesls `k jltrijgeigs, hl ekdk
si`l` `kh luj ketg `k pgohldiôe ke quk sk fl yl hl
L j é r i d l . "
Lh lüg sinuiketk, ke Jlyg `k <6<;, sk prgjuhnô
kh Kstltutg Rrgvisigelh plrl hl `irkddiôe `kh Kstl`g.
Tu dlpêtuhg sknue`g `ispgek hg quk sinuk= "Lrt . i .²
Hl rkh iniôe dltôhidl, lpgstôhidl, rgjlel ks hl rkh iniôe
`kh Kst l`g." Eg kxd h uyk e ienuel gt rl .K h _knhlj ketg prgvisgrig sledigel`g pgr kh D ge
nrksg eldigelh `k <6<>, dlpêtuhg sknue`g , lrt . `i
dk hg quk sinuk= "Hl rkh in iôe dltôh idl, lpgstôh idl, rg
jlel, ks hl rkh in iôe `kh Kstl`g." Ei uel plhlorl ke
dikrrl quk kxdhuyl kh kmkrdidig `k gtrls rkh inigeks.
Hl rkh iniôe `kh Kstl`g (`img tljoiée kh lrt . i .² `k
hl Dgest itudiôe nkekrlh `k <6<9). "Hl rkh in iôe dltôh idl,
lpgstôh idl, rgjlel ks hl rkh in iôe `kh Kstl`g. Kh Ng-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 476/512
0 > 0 L H O K _ @ I
oikreg hk `kok hl jìs kaidlz y pg`krgsl prgtkddiôe3 y
hgs floitletks `kh Kstl`g tg`g rkspktg, dulhksquikrl quk
skle sus gpieigeks privl`ls." Eienýe lrt êduhg `k ksl
Dgest itudiôe rkdioi`l pgr tg`l hl _kpýoh idl, kxdhuêl kh
kmkrdid ig `k gtrgs duh tgs.
Loghi`l ksl Dgestitudiôe y dlê`g kh plês ke kh prg
viedilh isjg, Ketrk _êgs sk `ig ue kstltutg dgestitu
digelh ke Jlrzg `k <6??, ke kh dulh el`l `ispusg sgork jltkril rkh inigsl.
L hgs `gs lügs sk `ig Dgrriketks su Dgest itudiôe prg
viedilh `k Tkptikjork `k <6?0, y pgr kh lrt . i .² `is
pusg hg s inuiketk= "Hl rkh in iôe `kh Kstl`g ks hl dltô
h idl, lpgstôhidl, rgjlel." Ei ksk lrtiduhg, ei eienýe
gtrg kxdhuyô kh duhtg h iork `k gtrls rkh inigeks.
Ksk krl kh kstl`g `kh `krkdfg dgestitudigelh lrnke
t ieg, dule`g sk dkhkorô kh Prltl`g dge hl Nrle Orktlül ke <6?;, quk, dgjg sk vk, el`l eukvg ietrg`umg ks
tipuhle`g uel h iokrtl`, quk pgr eienuel hky letkrigr,
•`kh t ikjpg `k hl rkvghudiôe, floêl si`g `keknl`l.
Ksk trltl`g aué kstipuhl`g ke egjork `k tg`ls hls
prgviedils lrnketiels, pgr lutgri`l` rkdgegdi`l ke tg
`ls khhls.
Kh Dgenrksg eldigelh `k ksk t ikjpg loriô sus sk
sigeks l aieks `k <6?0.Kh ?4 `k Kekrg `k <6?;, kxpi`iô uel hky aue`ljke
tlh, pgr duyg lrt êduhg > .2 ` ispusg h g quk s inuk= "Rgr
lfgrl y flstl hl khkddiôe `kh Rg`kr kmkdutivg eldigelh,
quk`l éstk prgvisgriljketk kedgjke`l`g lh Ngoikr
eg `k Ou kegs Li rks , dge hls aldu htl`ks s inu iketk s=
"Tknue`l. Dkh korlr Prlt l`gs , h gs quk eg pg`rì rlt i
aidlr sie gotkekr prkvil jk etk lutg rizldiô e `kh Dg e
n r k s g . "
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 477/512
G O _ L T T K H K D P L T 0>;
Kh ? `k Akorkrg `k <6?;, usle`g `k ksl alduhtl` el
digelh , kh Ngoikreg `k Oukegs Lirks, ketgedks kmkrdi
`g pgr kh nkekrlh @. M. N. `k hls Fkrls airjô kh dg
egdi`g Prltl`g `k ljistl`, dgjkrdig y elvknldiôe dge
Ienhltkrrl, `kh dulh kxtrldtlré hgs hunlrks quk fldke
l hl dukstiôe.
"Floike`g kxis t i`g pgr judfgs lügs‐ kjpikzl k h
Prltl`g‐ue dgjkrdig kxtkesg ketrk hgs `gjieigs `kT. J. O. y hgs tkrritgrigs `k hls Rrgviedils [ei`ls `kh
_ig `k hl Rhltl, plrkdk dgevkeiketk l hl sknuri`l` y
agjketg `kh jisjg dgj krdig, y ke lpgyg `k u el
oukel ietkh inkedil ketrk T. J. y hls kxprksl`ls Rrg
viedils [ei`ls, quk sus rkhldigeks yl kxistketks skle
agrjlhjketk rkdgegdi`ls y dgeairjl`ls pgr jk`ig `k
ue Prltl`g `k ljistl`, dgjkrdig y elvknldiôe.
"Dge kstk a ie, fle egjorl`g sus rkspkdt ivgs phkeipgtkedilrigs, l slokr=
" T . J . k h _ky `kh _kieg [ei`g `k h l Nrle Orkt lül
k I r h le`l l h Tr . ^gg`oiek Rlr isf , Dôesuh nkekrlh `k
T . J . O . , k e O u k e g s L i r k s 3 y hls Rrgviedils [ei`ls
`kh _êg `k hl Rhltl lh Tr . @. Jleukh M . Nlrdêl, Ji
eistrg skdrktlrig ke hgs `k plrtlj ketgs `k Ng oikreg ,
Fldike`l y _kh ld igeks Kxt kr igrks `kh Kmkdutivg El
digelh `k hls `idfls Rrgviedils.
"\uikeks , floike`g dlemkl`g sus rkspkdtivgs pg`k
rks, flhhìe`gsk éstgs kxtke`i`gs ke `koi`l agrj l, fle
dgedhui`g y dgevkei`g ke hgs lrt êduhgs s inuiketks=
" L r t . V I I . Hg s suo`it gs `k T . J . O . rksi`ket ks
ke hls Rrgviedils [ei`ls `kh _êg `k hl Rhltl, eg skrìe
iequiktl`gs, pkrsknui`gs ei jghkstl`gs pgr rlzôe `k
su rkh in iôe3 jls ngzlrìe `k uel pkrakdtl h iokrtl` `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 478/512
0>1 L H O K _ @ I
dgedikedil ke khhls, dkhkorle`g kh gaidig `ivieg, yl `ke
trg `k sus prgpils dlsls, g ke sus prgpils y plrtiduhl
rks inhksils g dlpih hls, hls quk kstlrìe alduhtl`gs plrl
k`iaidlr y jletkekr ke hgs sit igs dgevkeiketks, quk skle
lprgol`gs pgr kh Ngoikreg `k hls `idfls Rrgviedils
[ei`ls3 tljoiée skrì pkrjiti`g ketkrrlr l hgs suo`i
tgs `k T. J. O. quk jurikske ke hgs tkrritgrigs `k hls
`idfls Rrgviedils [ei`ls, ke sus prgpigs dkjketkrigs,quk pg`rìe `kh jisjg jg` g kstlohkdkr y jle tkekr.
L s i j i s j g , hgs diu`l`le gs `k hls `idfls Rrgviedils [ei
`ls ngzlrìe ke tg`gs hgs `gjieigs `k T. J. O. `k
uel pkrakdtl k i h ijitl`l h iokrtl` `k dgedikedil y `kh
kmkrdidig `k su rkh iniôe pýohidl y privl`ljketk ke hls
dlsls `k su jgrl`l g ke hls dlpih hls y sit igs `k duhtg
`kstiel`gs plrl kh `idfg aie, ke dgeagrji`l` dge kh
sistkjl `k tghkrledil kstlohkdi`g ke hgs `gjieigs `kT . J . O . "
Kh <9 `k Akorkrg `kh jisjg lüg `k <6?;, gotuvg ksk
Prlt l`g s inuiket k=
_ L P I A I D L D I Ô E @ K H N G O I K _ E G @ K H L T R _ G Q I E D I L T [ E I @ L T
@ K H _ Ê G @ K H R H L P L
"Tkl egtgrig= quk floike`g si`g dgedhui`g y a irjl`g ke `koi`l agrjl ue Prltl`g `k ljistl`, dgjkrdig y
elvknldiôe, kh `êl ? `kh prksketk jks `k Akorkrg, pgr
@. Jleukh Mgsé Nlrdêl, phkeipgtkedilrig `k plrtk `kh
Ngoikreg `k hls Rrgviedils [ei`ls `kh _êg `k hl Rhl
tl, y kh Tr . ^gg`oiek Rlrisf, phkeipgtkedilrig `k plr
tk `k T. J. O. `k duyg Prltl`g hl quk sinuk ks dgpil
h i t krl h =
{Lquê.kh trltl`g7)
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 479/512
G O _ L T T K H K D P L T 0>>
" E g s , Mule Nrkngrig `k hls Fkrls, dlpitìe nkekrlh
y ngokrel`gr `k h l prgv ied il `k Oukegs L irks , kedlr
nl`g `kh Tuprkj g R g`kr kmkdutivg `k hls Rrgviedils
[ei`ls `kh _êg `k hl Rhltl, rkuei`ls lddi`ketlhjketk
ke Dgenrksg, floike`g, ke dujphijiketg `k hl hky aue
`ljketlh `k ?4 `k Kekrg `k <6?;, dgju eidl`g kh `idfg
Prltl`g lh Dgenrksg Dgestituyketk plrl su dgesketi
jiketg y gotkei`g su phkeg pg`kr y lprgoldiôe plrlrltiaidlr y dgeairjlr `idfg Prltl`g3 pgr kh prksketk
ldtg hg rltia idljgs y dgeairjljgs ke tg`l agrjl, dgj
prgjktiée`gegs y gohinìe`gegs ke egjork `k hls `i
dfls Rrgviedils [ei`ls ` kh _êg `k hl Rhltl l quk tg
`ls hls kstipuhldigeks fkdfls, y gohinldigeks dgetrlê
`gs ke éh skrìe aikh k ievighlohkjketk dujphi`ls. Ke ak
`k hg dulh a irjljgs `k eukstrl jleg kh prksketk ies
trujketg `k rlt i a idldiôe, y fédfghg rkarke`lr pgr eukstrg jieistrg skdrktlrig `k Kstl`g, ke hgs `kplrtljke
t gs `k Nukrrl y J lriel, skhhìe`ghk sghkjekj ketk dge
kh skhhg `k hl eldiôe, ke Oukegs Lirks, l `ikz y eukvk
`êls `kh jks `k Akorkrg `kh lüg `k Eukstrg Tkügr `k
jih gdfgdiketgs vkietidiedg.
M [ L E N _ K N G _ I G @ K H L T F K _ L T .
Arledisdg Druz."
Lsê sk kstlohkdiô l priedipigs `k <6?;, pgr Prltl`gs
ietkreldigelhks ke tg`ls hls prgviedils, hl h iokrtl` `k
duhtgs, quk pgr tg`ls hls Dgest itudigeks lrnketiels fl
oêl si`g ijphêditljketk l`jiti`l.
Qkljgs hg quk sudk`êl l a ieks `k ksk jisjg lüg,
ke hl prgviedil `k Oukegs Lirks.
Ke kh jks `k Gdtuork, kh Ngoikreg `k hl prgvie-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 480/512
0 > 6 L H O K _ @ I
dêl `iriniô ue Jkeslmk l il hknishlturl, quk dgetkeêl hg
sinuiketk=
" . . .Hl plz fl `isipl`g hls t ieikohls y `kstrui`g hl
ijpgsturl3 hl h iokrtl` fl tr iueal`g ke tg`g3 hl ievig
hloih i`l` `k hls pkrsgels y `k hls prgpik`l`ks fl si`g
rkdgegdi`l dgjg kh priedipig vitlh `k hl sgdik`l`. Rl
rkdk, ketrktletg, eg flokrsk rkdgegdi`g suaidiketkjke
tk hl jìs losur`l, hl jìs kspletgsl `k hls t irleêls,puks quk tg`lvêl sk lphlu`ke hkyks quk prktke`ke khu
`ir kh `krkdfg `k pkeslr y `k gorlr sknýe hls ijpuh
sigeks `k su dgedikedil. Kstl prgviedil plrkdkrêl `ks
dke`kr `kh puetg `k divih izldiôe quk fl dgequistl`g,
si eg kstlohkdikrl uel hky `k tghkrledil, g prktke`ik
sk gtgrnlr uel h iokrtl` quk hl lutgri`l` pýohidl fl
kstl`g sikjprk goh inl`l l prgtknkr3 pkrg supukstg
quk hls vikmls hkyks ekdksitle `k ue ldtg lutéetidg plrl su loghidiôe, y plrl `lr uel nlrletêl sghkjek l hgs
ie`ivi`ugs quk pikesle rksi`ir ke jk`ig `k egsgtrgs,
kh Ngoikreg eg fl kedgetrl`g gtrg jk`ig `k gorlr
dge `inei`l` quk prgpgeike`g hl hky quk tikek kh fg
egr `k sgjktkr l hl dgesi`krldiôe `k hgs rkprksketle
tks. Kstk ldtg, quk dgjphktlrì hl h iokrtl` `k hgs diu
`l`legs, eg skrì jkegs nhgrigsg quk kh quk fl `kdhl
rl`g sghkjekjketk hl ie`kpke`kedil `k hl _kpýohidl.
H L T F K _ L T .
Jleukh Mgsé Nlrdêl."
R _ G Y K D P G @ K H K Y @ K H I O K _ P L @ @ K D [ H P G T
"L rt êd uh g ýeidg. K s ievighlohk ke kh tkrritgrig `k
hl prgviedil kh `krkdfg quk tg`g fgjork tikek plrl
`lr duh tg l @igs Pg`gpg`krgsg, sknýe su dgedikedil."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 481/512
G O _ L T T K H K D P L T
0 > £Kh <? `k Gdtuork `k <6?;, hl Dìjlrl `k rkprkske
tletks l`gptô y sledigeô dgjg hky ksk prgykdtg, dge.
l`idiôe `kh sinuiketk=
" L r t . ?² K h usg `k hl h iokrtl` rkh inigsl quk sk
`kdhlrl pgr kh lrtêduhg letkrigr, quk`l sumktg l hg quk
prksdrioke hl jgrlh , kh gr`ke pýohidg y hls hkyks kxis
tketks `kh plês ."
Hl `isdusiôe eg aué ltrgpkhhl`l, ei hl hky `l`l dge
hinkrkzl. Khhl ks kxprksiôe `k hl gpieiôe nkekrlh ke
kh _êg `k hl Rhltl. Juy egtlohk ks kh ieagrjk quk hl
Dgjisiôe `k Ekngdigs dgest itudigelhks `ig kh > `k Tkp
tikjork l hl Tlhl sgork kh prgykdtg `kh Ngoikreg. Eg
hg trlesdrioiré tg`g pgr `kjlsil`g kxtkesg3 pkrg tg
jlré `k éh hls plhlorls quk fldke vkr hl pkrakdtl ie
tkh inkedil quk sk tkeêl yl ke ksl épgdl, `k hls ekdksi
`l`ks `kh eukvg rénijke ljkridleg=
"Hgs jikjorgs `k hl Dgjisiôe `k Ekngdigs dges
titudigelhks, fle tgjl`g ke dgesi`krldiôe kh prgykdtg
`k hky prksketl`g pgr kh Ngoikreg `k hl prgviedil sg
ork h iokrtl` `k hgs duhtgs rkh inigsgs, y kedgetrìe`ghk
aue`l`g ke priedipigs `k sloi`urêl, `k pghêt idl y `k
mustidil, fle drkê`g `k su `kokr l`gptlrhg, lnrknle`g
ue lrtêduhg quk dgesi`krle dgjg elturlh dgeskdukedil`kh prksketl`g pgr kh Ngoikreg.
"Ketrle`g ke jltkril tle `kh idl`l, hl Dgjisiôe go
skrvl quk `ks`k quk hl Ljéridl `kh Tur fl rgtg sus
dl`kels y sk fl dgestitui`g eldiôe h iork k ie`kpke`ike
tk, hl elturlhkzl jisjl `k kstk sistkjl ievgdlol `ks
`k su grinke hl `kstruddiôe `k hl ietghkrledil, quk hlr
ng tikjpg privô l hgs duhtgs kh usg `k kstk `krkdfg dge
sghl`gr `k hgs jìs dlrgs sketijiketgs `kh fgjork."
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 482/512
06g L I O K _ Ø I
" K h t ikjpg, pgr a ie, fl `kstrui`g `kh dgrlzô e `k
eukstrgs d iu`l`legs hgs g`igs let inugs y hgs sket ijike
tgs `k `ksprkdig dge quk sk trltlol l hgs kxtrlemkrgs,
sgork tg`g l dlusl `k su drkkedil. Fgy `êl sk ousdl
ke kh hgs hl ie`ustril y kh dg j krd ig3 sk dgetrlk dge
khhgs ljistl`ks êetijls3 kh hgs sijpltizle pgr hgs prie
dipigs3 ke uel plhlorl, kh hgs agrjle dge egsgtrgs uel
sghl aljihil i hustrl`l, uei`l, pldêaidl, kxketl `k hls`isdgr`ils quk lh ijketlole letk kh krrgr y hl iekxpk
r i k e d i l . . . "
" . . .Hl Dgjis iôe drkk quk h l h iokrt l` `k duh t gs kx is
tk `k uel jlekrl pgsit ivl ke kh `krkdfg quk pkrtkek
dk l tg`g fgjork `k sknuir hl rkh iniôe quk hk `idtk
su rlzôe3 kstk `krkdfg iefkrketk l su elturlhkzl jis
jl ks losghutg k i h ijitl`g."
" . . .Dl`l ie`ivi`ug `kok pgskkr hl ketkrl h iokrtl``k kmkrdkr pýoh idljketk kh duh tg quk prgaksl. Rgr gtrl
plrtk, hl Dgjisiôe eg puk`k ghvi`lr quk ke hl ldtul
h i`l` ks `kh jìs nrle`k ietkrés plrl Oukegs Lirks
quk tg`gs hgs `iakrketks duh tgs sk kmkrzle pýoh idljke
tk , dgeagrjk l sus r i tgs y olmg hl nlrletêl `k hl hky3
eukstrg plês fl l`jiti`g ke su tkrritgrig ue dgedursg
`k `iakrketks eldigeks quk t ikeke ue duh tg `iakrketk, y
lhnuegs `k ketrk kh hgs pg`rêle pkrsul`irsk quk ueKstl`g quk lprkdil tletg hls hudks dgjg hls h iokrtl`ks
`kh fgjork, tghkrk sghljketk su duh tg pgr nrldil,
dule`g `kokrêl fldkrhg pgr must id il. L`kjìs, quk hl
prìdtidl g kmkrdidig pýohidg `k tg`gs hgs duhtgs ks sie
dgetrl`iddiôe `l olsk jìs airjk `k hl jgrlh , pgrquk hl
kjgh ud iôe rkd êprgdl t rlk ue jkmgrljiket g nk ek rlh . "
L s ê lpgylol k h prgykdt g `kh nkekrlh Hls Fkrls h l
Dgjisiôe `k hl Tlhl, dgjpukstl `k hgs `iputl`gs Qé-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 483/512
GO_LT TKHKDPLT 0 6 <
hkz, _gmls, Qkhl, Rlhldigs y Hkzidl. Hl hky aué sledigel`l pgr u e l e i j i ` l ` 3 y ke hgs vkietisiktk lügs quk
vle dgrri`gs `ks`k su slediôe, eienýe plrti`g pghêt i
d g fl pkesl`g ke `krgnlr h l .
Ksk kstltutg quk hl prgviedil tgjlol `k ue P r l t l
`g `k hl _kpýoh idl, rkdioêl hl tkrdkrl dgeairjldiôe
ijph êditl ke hl Dgest itudiôe eldigelh `k ?0 `k @ i d i k j -
'ork `k <6?1, duyg lrt êduhg 4.2 `kdhlrlol rkh in iôe `kh
K s t l ` g hl dltôhidl, lpgstôhidl, rgjlel, sie k x p r k s l r kx
dhusiôe `k eienýe néekrg.
O l m g kh Ngoikreg `k O l h d l r d k , ke <644, sk trltô `k
sledigelr uel Dgest itudiôe plrl hl prgv ied il `k O u k
e g s L i r k s . Kh prgykdt g aué rk`ldtl`g y prksketl`g
gaidilhjketk l hl hknis hlturl pgr uel Dgjis iôe `k su
skeg, kh dulh quk`ô sie kakdtg, dgjg sk slok, pgr dlu
sl `k hl rkvghudiôe `k Gdt uork, agjket l`l pgr _gsls, l h jl `k hl pghêt idl quk euedl quisg Dgest itu
diôe.
Kh lrt êduhg 4.2 `k ksk prgykdt g `k Dgest itudiôe plrl
Oukegs Lirks `kdhlrlol rkh in iôe `k hl prgviedil hl
-dltôhidl, lpgstôhidl, rgjlel. Rkrg kh lrt êduhg 0.2 `is
p g e ê l hg quk s i n u k = K s, sie kjolrng (dgeagrjé l hl
hk y `k <? `k G d t u o r k `k <6?;), ievighlohk ke kh tkrri
t g r i g `k hl prgv ied il kh `krkdfg quk t g`g fgjork t ikek plrl `lr duhtg- l @ igs Pg`gpg`krgsg, sknýe su dge
d i k e d i l . " Hl hky -eg pg` êl ij pgekr gpieigeks lh h kn is
h l`gr dgest i t uyket k3 sie kjolrng, hgs ak`krlhks `é ksk
t ikjpg dgeairjlole hg quk floêle kstlohkdi`g hgs"ueê-
•alrêgs `k= <6?;3 g pgr jkmgr `kdir , hg quk kstlol kstl
ohkdi`g pgr tg`l hl trl`idiôe dgestitudigelh `k hl _k
pýoh idl Lrnketiel. -Ke éstk puetô, puks, hg quk f l - f k
d f g éh Dgenrksg `k T l e t l Ak, hg quk sk fl prgpukstgG O _ L T T K H K D P L T . ‐ P g j g Q. 4<
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 484/512
06? L H O K _ @ I
pgr hl prgviedil `k Jke`gzl, eg ks gtrl dgsl quk hk
prgpukstg ke <644, ke kh prgykdtg `k Dgest itudiôe plrl
O u k e g s L i r k s .
H l rkskül quk letkdk`k, dgjpu kstl tg `l `k `g du
jketgs, `kjukstrl hl kxldt itu` `k ji lskrtg, `ksdg
egdi`g pgr hl _kvistl Dltôhidl, ke quk `imk quk hl
Dgestitudiôe `k ?; `k Jlyg y hl prgykdtl`l pgr jê
plrl J ke`gzl eg iet rg`udêle v lr ild iôe l h nuel ke k h`krkdfg lrnketieg, dgeslnrle`g hl h iokrtl` `k duh tgs3
y quk hkmgs `k ksg, tg`l sunkst iôe `ir ini`l l `ksvilr
hgs pukohgs `kh Rhltl `k ksl ske`l ke quk dljiele fl
dk jìs `k trkietl lügs, skrêl prkdipitlrhgs ke egvk`l
`ks ijpru`ketks, ke hl akhgeêl y ke hl nukrrl, su el
turlh rksuhtl`g.
Tk fl qukri`g vkr kh jlh kspêritu, ke kh jg`g `k rk
`lddiôe `kh lrt êduhg 4.2
`k h l Dgest i t ud iôe `k J lyg,quk ijpgek lh Kstl`g kh sgstée `k hl rkh iniôe dltôhidl,
lpgstôhidl, rgjlel, sie flohlr `k l`gpdiôe, dgjg si kh
Kstl`g pu`iksk tgjlr l su dlrng kh sgstkeijiketg `k
ue duhtg quk eg auksk kh suyg.
Hls plh lorls `k h l Dgjis iôe rk`ldt grl `kh prgykdt l
prgjuhnl`g kh ?; `kh ýh t ijg Jlyg, l hls pukrtls `k
Oukegs Lirks, sge kh jkmgr dgjketlrig `kh sleg y rk
h in igsg kspêritu quk prksi`k l hl jg`krel Dgest itudiôe.Fldke fgegr lh Dgenrksg `k Tletl Ak hls plhlorls `k
ksk ieagrjk, ke quk lplrkdk dgeairjl`l êetknrljketk
hl trl`idiôe lrnketiel `kh eukvg rénijke ke jltkril
rkh in igsl. @idk lsê =
"Kh lrt êduhg `kh prgykdtg ldukr`l hl prgtkddiôe ýei
dl pgsiohk lh fgjork sgork hl rkh in iôe quk fkjgs fk
rk`l`g. Rgr ksk lrt êduhg, ks goh inldiôe `kh Ngoikreg
ak`krlh jletkekr y sgstkekr kh duh tg dltôh idg, lpgstô-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 485/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 6 4
h idg, rgjleg l kxpkesls `kh tksgrg eldigelh . Dgedike
dils t ijgrltls fle lphlu`i`g kh pkesljiketg `k hl Dg
jisiôe, pgr duletg kskedilhjketk dgestitudigelh sk h i
jitl l ijpgekr uel gohinldiôe, sie hl dulh sk `koih i
tlrêl kh duhtg, luequk kstuviksk, pgr gtrl plrtk, lju
rlhhl`g dge ietghkrletks olrrkrls. Ks ekdkslrig quk hl
sghkjei`l` y `kdgrg `k eukstrg ritg, quk hl `gtldiôe
`kh dhkrg, skle `kokrks dikrtgs y gohinltgrigs plrl khtksgrg ak`krlh . Lh dgedk`kr l tg`g floitletk `k hl
Dgeak`krldiôe kh kmkrdidig pýohidg `k su duhtg, eg sk
fldk jìs quk ksdrioir ke kh prgykdtg hg quk kstì sg
hkjekjketk ksdritg ke eukstrg `krkdfg goh inltgrig pl
rl dge hls eldigeks kxtrlemkrls. Kh Prltl`g `k ? `k Ak
orkrg `k <6?;, ldukr`l l hgs suo`itgs oritìeidgs hl
h iokrtl` `k hl dgedikedil y kh `krkdfg `k dgedurrir l
sus ritgs pýohidljketk3 y tletg kstl alduhtl` dgjg hls`kjìs quk kedikrrl lqukh Prltl`g, sk fle rklh izl`g sie
ietkrrupdiôe `ks`k su akdfl, y tljoiée `urletk kh lis
hljiketg `k hgs pukohgs, dule`g sôhg kxistêl ue kedlr
nl`g `k _khldigeks kxtkrigrks. Kstk ks , puks, ue `krk
dfg pkrakdtg dgequistl`g olmg hl ak `k Prltl`gs sg
hkjeks, l duyg dujphijiketg eg pg`rêl eknlrsk kh Ng
oikreg ak`krlh . @krkdfg, pgr gtrl plrtk, `irkdtljketk
prgtkdtgr `k uel `k hls jirls quk eg fl pkr`i`g `kvistl hl Dgjisiôe, hl jirl `k ltrlkr pgohldiôe ldtivl,
ýt i h y jgrlh lh skeg `k hl Dgeak`krldiôe. Kh iejinrle
tk pgr quk lspirljgs, eg ks kh skr `knrl`l`g quk sk
kjo rutkdk ghvi`l e`g l su D rkl `g r, sieg lqu kh quk
lprke`iô l dgegdkrhk y l l`grlrhk ke kh fgnlr `k sus
pl`rks. Ks kh iejinrletk dlokzl g jikjorg `k alji
h il, quk si lole`gel hl pltril `k su eldijiketg, eg
pgr ksg kelmkel su dgedikedil ei su duhtg3 y éstl, quk
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 486/512
0 6 0 L H O K _ @ I
ks uel prgpkesiôe virtugsl, eg sk puk`k ourhlr s ie sl
dri hknig, y .s ie pkh inrg `k pgohlr eukstrg tkrritgrig dge
fg j ork s= ltkgs,, iedlpldks `k sg pgrtlr kh yu ng slhu`l7
ohk `k hls prìdt idls rkh i n ig sl s." - . . , 3 3 f
Fk lfê hls i`kls rkh inigsls d¡ud fle prksi`i`g l hl
Dge st itudiôe lrnk etiel `k <6;4. Tge hls3 jisjl sUquk
fldk t rk iet l lügs kxis t ke dgeslnrl`lsske h ls/ iest i t u
digeks aue `lj ketlhks `k ksgs pukohgs, , ke sus Pr ltl `g s
dge kh kxtrlemkrg y lsijihl`gs l sus dgstuj orks ¡y, fì oitgs. 3 3 i 3 •
M . O . L H O K _ @ I
G D V @ G
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 487/512
H L _ K R Ý O H I D L L _ N K E P I E L K E < 6 ; <
L _ P Ê D [ H G T @ K « K H J K _ D [ _ I G ³
Qlhp lrlês g , <1 Ln g stg `k <6;<.
K E \ [ É D G E T I T P K H L D [ K T P I Ô E L _ N K E P I E L
«Eg t kekjgs uel Dges t i tud iôe ,y sie kh hl ks quijéridl hl. a k h id i `l` quk sk egs prgjktl.5
• (@r . Jlr ileg Jg rkeg ) .
Hl dukst iôe lrnketiel, `k quk tletg sk fl flohl`g,
quk pgr tletgs lügs fl `istrlê`g hì ltkediôe `k hl
Lj ér idl , ks `k tì-· j g` g skedih hl y govil, Dgesi`krl`l
ke sus térjiegs suostledilhks, quk eg sk dgediok dôjg
puk` k skr uel duk stiôe. Tk -rk`udk l dged huir y dkr rlr
hl rkvghudiôe `k hgs puk ohg s '`k h Rhltl , loikrtl ke J l
yg <6<2, pgr jk`iô < ` é h l r k u e iô e `k u e D g e n rk s g n k
ekrlh y hl slediôe `é < uül hky- aue`ljketlr plrl tg`g kh
plês. • 5 =5 'i'. 'Mi •••'•'i '
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 488/512
0 6 1 L H O K _ @ I
Kh kxtrlemkrg quk goskrvl kh plpkh quk hl _kpýoh i
dl Lrnketiel fldk ke Tu`ljéridl, eg qukrrì drkkr s i
sk hk `idk quk ksk plês eg tikek hknishlturl ei rkprk
sketldiôe nkekrlh3 eg t ikek Dgestitudiôe, ei oukel ei
jlhl, ei ak`krlh ei ueitlril3 tljpgdg t ikek Rg`kr kmk
dut ivg eldigelh y judfg jkegs Dgrtks g Priouelhks
`k Must id il duyl muris`iddiôe lorldk tg`l hl kxtkesiôe
`kh plês.Lquê eg fly fipéroghk, ei a inurls `k kxprksiôe.
Kstg ks kxldtg lh pik `k hl hktrl. Hl _kpýoh idl Lr
nketiel dlrkdk losghutljketk `k trks Rg`krks, quk
dgest ituyke kh Ngoikreg nkekrlh ke tg`g plês `kjg
drìtidg.
@kst itui`g `k Ngoikreg, tg`l hl dukst iôe `k ksk
plês sk flhhl rk`udi`l l prgdurlrsk kh Ngoikreg y hl
hky aue`ljketlh quk eg t ikek losghutljketk. ·Ruk`kflokr dgsl jìs govil ke kh jue`g, ei jìs hknêt ijl7
Fldk dulrketl lügs quk ksk plês dgespirl pgr go
tkekr ksg, y eg hg t ikek tg`lvêl. Hl dukstiôe eg fl `l
`g ue plsg3 sk flhhl fgy ke kh jisjg kstl`g quk ke
<6<2. Ke ksl épgdl aué `isukh tg kh Ngoikreg jktrg
pghitleg ksplügh, y ueg `k hgs prgpôsitgs `k hl rkvghu
diôe `k Jlyg dgetrl Ksplül, dgesinel`l ke kh ldtl `kh
?;, aué hl dgevgdldiôe `k ue Dgenrksg nkekrlh , plrl`lr uel Dgest itudiôe l hl _kpýoh idl ie`kpke`iketk. Krl
dgsl elturlh , `isukh tg ue Ngoikreg, `koêl drklrsk gtrg
ke su hunlr3 eienýe plês puk`k kxist ir s ie Ngoikreg.
Pg`gs h gs Kst l`gs `k L jéridl `kh Tur sk fle `l
`g ue Ngoikreg nkekrlh y uel Dgest itudiôe plrl su
rénijke3 tg`gs' , kh Rlrlnuly iedhusg, s ie gtrl kxdkp
d iôe quk h l _kpýoh idl L rnket iel , quk ke h unlr `k Ng
oikreg tikek uel kspkdik `k lpg`krl`g kspkdilh g jl-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 489/512
G O _ L T T K H K D P L T 06>
ygr`gjg plrl `ir inir hgs lsuetgs `k aukrl, quk`le`g
hgs `k `ketrg ke dgjphktg y losghutg `ksngoikreg.
Fkjgs vistg lykr, quk hl Arledil, l hgs `gs legs
`k logh ir hl Jgelrquêl, sk fl `l`g ue Dgenrksg nk
ekrlh y uel Dgest itudiôe, l pkslr `k tg`gs hgs iedge
vkeiketks quk lqukh plês garkdk plrl kh rénijke rkpu
oh idleg.
Rkektrl`g `k hl must id il `k kstg, kh plrt i`g ak`krlh lrnketieg, sknui`g ke kstl jirl pgr tg`g kh plês, y
kedlokzl`g pgr kh nkekrlh [rquizl, fl hkvletl`g hl
vgz pi`ike`g hg quk sk rkdhljl lh h ê fldk dulrketl
l ü g s = ue Dgenrksg, uel Dgest itudiôe.
Hg kxdkh ket k `kh prgpôsi t g `kh nkekrlh [rquizl ks t ì
ke quk l`kjìs `k skr dgeagrjk dge ue pldtg plrdilh
plrl h hknlr l ksk a ie, dkhkorl`g ke <644, ks kh jisjg
prgpôsitg `k hl rkvghudiôe `k Jlyg, y `k hgs pltrigtls `k ksk plês ke tg`g tikjp g. K s hg quk kP ihustrk
_iv l`lv il eg pu`g h h kv lr l dlog.
Ks hg quk pkeslol kh nrle Jgrkeg, s êjoghg y rkprk
sketletk `k hl rkvghudiôe `k Jlyg, dule`g ksdrioêl
hls fkrjgsls plhlorls quk sirvke `k kpênrlak l kstk
lrt êduh g .
Ks hg quk fle `kskl`g l su vkz kh nkekrlh @grrk
ng y kh nkekrlh Hlvlh hk, l pkslr `k sus `ghgrgsls r i
v l h i`l`ks .
Fk lquê kh jg`g dôjg ke <649 sk kstlohkdêl hl jis
jl dukst iôe, pgr hl Rrkesl `k Jgetkvi`kg, ôrnleg `kh
h iokrlh isjg lh tg y `kslplsigel`g `k hl _kpýoh idl Lr
nketiel, ke ksk t ikjpg=
"Ks jkekst kr dgjprke`kr h l dukst iôe lrnket iel ke
su nrle`k uei`l`. Ks kh jk`ig `k lrriolr l uel sghudiôe dgj phktl. K s prkdisg dgesi`krlr hl dukst iôe a rle-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 490/512
066 L H O K _ @ I
dksl, hl dukst iôe griketlh y hl jisjl dukst iôe ak`k
rlt ivl y ueitlril dgjg alsks `istietls `k uel j i s j l
y sghl dukstiôe, ke hl sghudiôe `k hl dulh rksi`k hl sg
hudiôe `k tg`ls. Kstl dukst iôe ks hl `k hl _ k p ý o h i d l
L r n k e t i e l , ks `kdir , hl `kh sistkjl pghêt idg, hl `k hl
grnleizld iôe nkekrlh `k hl _kpýoh idl L rnket iel . K h h l
eg ks gtrl quk hl let inul dukst iôe `k J l y g , quk fl
gdupl`g sudksivljketk, sknýe hgs t ikjpgs, l J g r k e g ,A u e k s , _ i v l ` l v i l , ke <6<2, ke <6<4, ke <6<;, ke <6<>,
ke <6?? y <6?1. Ket rloTe `gs jirls ke hl rkv gh ud iôe
` k J l y g , d g j g ke t g`l rkv ghud iôe aue` lj ket l h = hl
`kstruddiôe `kh let inug rénijke y hl Grnleizldiôe `k
ue rén ijke eukv g ke su h u n l r . . . L kstg sk rk`udk hl
dukstiôe `kh `êl. Tk vk quk khhl eg ks `k pkrsgels, sieg-
`k priedipigs, `k
s is t kjl. . . Ks ue
s i s t é j l h g quk sk
trltl `k `krrgdlr , eg uel d l o k z l . "
" R L ] N K E K _ L H . D G E N _ K T G N K E K _L H . ‐T ge fgy h ls
plh lorls quk rksukele ke t g`gs hgs ìjoitgs `k hl _k
pýoh idl L rnket iel ." "L rjgeêl nkekrlh , dgjkrd ig h iork ,
rgdk dge t g`ls hls eldigeks `kh ju e`g, pgrquk plr l
ksg sk rgjpikrge hls dl`kels `k hl f i sp l e l s k r v i ` u j
o r k . " (Eldigelh, `k @ id ikjork ?> `kh 463 y Kekrg-
?6 `kh 49.)·Dôjg pu`iérljgs eknlr eukst rls s ijplt êls l uel
dlusl tle egohk y m u s t l 7 · \ u é f g j o r k i j p l r d i l h eg
hl jirlrì `kh j i s j g j g ` g 7
Dulrket l `êls `k kstl`g `k sitig ke Q l h p l r l ê s g g
Tlet ilng egs l t k r r l e 3 y eg rka h kx igeljgs quk O u k
e g s L i r k s sk flhhl ke kstl`g `k sit ig `ks`k fldk `ikz
y siktk lügs, sie ietkrrupdiôe `k ue sghg `êl. ·K e qué
plês ei ke qué d irduestledil, `k kstk sinhg, sk p u k ` k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 491/512
G O _ L T T K H K D P L T 0 6 9
`isduhplr ue kstl`g `k sit ig, pgr kspldig `k `ikz y sik
tk lügs7
Hl L jéridl eg pg`rì jkegs quk fldkr v gt gs plrl
hl dksldiôe `k ksl `ksnrldil.
II 5
Qlhp lrlêsg , Lng stg <6 `k <6;<.
K E \ [ É K T P Ì E @ K L D [ K _ @ G Y K E \ [ É @ I T I K E P K E H LT -
R _ G Q I E D I L T L _ N K E P I E L T T G O _ K H L D [ K T P I Ô E @ K H @ Ê L
Lh jisjg t ikjpg quk uels prgviedils rkt irle l _g
sls kh Rg`kr quk hk tkeêle `khknl`g plrl ketke`kr keekngdigs kxtrlemkrgs, gtrls hk garkdke kh Rg`kr eldig
elh plrl hg ietkrigr y kxtkrigr .
Tk `ir êl quk fly dgetrl`iddiôe ke kstg, pkrg eg ks
lsê. [els y gtrls vle l ue a ie dgjýe= kh kstlohkdijike
tg `k ue Ngoikreg eldigelh . Tk vk pgr kstgs jgvijike
tgs dlsi s ijuhtìekgs, quk hgs pukohgs lrnketiegs fle
dgjprke`i`g quk kh plês eg puk`k quk`lr ie`ka iei`l
jketk dgjg kstì, y quk ks yl t ikjpg `k `lrhk lutgri`l`ks k iestitudigeks nkekrlhks.
Hgs quk hk rkt irle hgs Rg`krks kxtkrigrks l _gsls,
hg fldke dge kh gomktg `k `lrhgs l ue Dgenrksg y l ue
Ngoikreg eld igelh ks 3 h gs quk h k g arkdke Rg`krks ie
tkrigrks, hg fldke dge kh a ie `k dgestituir ke éh hl lu
tgri`l` eldigelh quk tg`gs lefkhle.
[egs y gtrgs sk i`ketiaidle dge kh a ie, pkrg sk sk
plrle ke kh jk`ig. Yl ks judfg, quk sk ket ike`le rks-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 492/512
0 9 ² L H O K _ @ I
pkdtg lh a ie3 hl dukstiôe `k jk`ig g `k jétg`g eg skrì
jltkril `k riül.
Kh dljieg l`gptl`g pgr hls prgviedils h i tgrlhks, ke
dlokzl`ls pgr k h nkekrlh [rquizl, ks kh jìs ldkrtl`g.
Dgesistk ke hl dgevgdldiôe `k ue Dgenrksg plrl agr
jlr uel Dgest itudiôe y drklr ue Ngoikreg nkekrlh ,
quk eg kxistk.
Kh gtrg jk`ig, kh `k dgevkrt ir l _gsls ke kh Rg`kr nkekrlh quk sk lpktkdk, t ikek kstgs iedgevkeiketks.
@lrhk Rg`krks plrl hg ietkrigr, skrêl eldigelh izlr su
`id t l`url , quk fgy ks prgv ied il h sg h ljket k . Rrgdurlr
sk ue `idtl`gr quk eg sk t ikek, y ue `idtl`gr kstérih
y jlhg, ke vkz `k ue Ngoikreg dgest itudigelh , dule`g
el`l goh inl l khknir hg prijkrg, ks losur`g y alh tg `k
sketi`g dgjýe. Rgr ksk jk`ig eg sk tke`rêl uel hknis
hlturl eldigelh , Priouelhks `k must id il eldigelhks y uelDgest itudiôe plrl su Ngoikreg. Tk tke`rêl hl Dgest i
tudiôe, kh Dgenrksg, hgs Priouelhks, rk`udi`g tg`g l hl
pkrsgel `kh nkekrlh _gsls3 hg dulh sudk`k fgy ke
Oukegs Lirks y ke lhnuels is hls slhvlmks `k hl Gdkleêl.
·Y qué dgesknuirêle dge kh hg hls prgviedils7 Hg quk
dgesinuk Oukegs L irks = h h kv lr k h rkt rlt g `k _gsls l h
pkdfg, uel dietl dghgrl`l ke kh sgjorkrg y kh ausih lh
fgjorg. Ksg pg`rì skr `ivkrt i`g y ogeitg, pkrg eg ksskrig, ei `ineg `k ue plês skesltg.
Eg sk dgesknuirêl hg quk sk `kskl= kh kstlohkdijike
tg `kh Rg`kr nkekrlh . Kh Rg`kr, kh Ngoikreg, eg ks ue
fkdfg aue`ljketlh y ekdkslrig lh sgstkeijiketg `kh
gr`ke pghêt idg y `k hl h iokrtl` jisjl, sieg dule`g ks
grnle izl`g ke iestitudiôe pkrjlek etk k ievlrilo hk.
Dule`g dgesistk ke ue fgjork, ks ue lddi`ketk, ks uel
sgjorl `k pg`kr= eg ks el`l.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 493/512
G O _ L T T K H K D P L T 09<
Juy `iakrketk dgsl ks hg quk prgdhljl kh nkekrlh
[rquizl . K h quikrk ue v kr`l`krg Ngoikreg nkekrlh .
Lefkhlr pgr ue Ngoikreg ks ousdlr nlrletêls, pgr
quk kh Ngoikreg ke sê eg ks jìs quk hl slediôe, `k
hls nlrletêls. Rkrg plrl quk lsê skl, ks prkdisg quk kh
Ngoikreg kxistl y sk kxpi`l pgr uel Dgest itudiôe.
Dge rlzôe hl plrtk skesltl `k hgs ak`krlhks pi`k
uel Dgest itudiôe3 y hg kxtrlüg ks quk kh jisjg _gsls eg flyl prgjgvi`g su slediôe, dgjg kh ýeidg jk
`ig `k pgekr hl plz `k su vkmkz, quk yl dgjikezl,
y hl dgeskrvldiôe `k su agrtuel y `k sus fimgs olmg kh
ljplrg `k kh hl . ·Duìetls v i`ls pikesl tkekr _gsls7
·Kspkrl quk hl Tlhl `k rkprksketletks hk prgrrgnuk
hl quk tgdl yl su `kdl`kedil7
Hkmgs `k `kokrsk kxtrlülr quk hgs ak`krlhks `k sksg
y pru`kedil pi`le uel Dgest itudiôe, sk `kok kxtr lülr quk eg hg flyle fkdfg yl `k letkjleg.
[el Dgest itudiôe skrì kh ýeidg `kskehldk akh iz `k
hl pgsidiôe drêt idl y `iaêdih ke quk hgs fl dghgdl`g _g
sls dge su pghêt idl `k slenrk y `k fkdfgs ltrgdks. Ks
elturlh quk fgjorks dge aljih il, dge agrtuel y dge
kstijl pgr kh fgegr `k su egjork, eg quikrle ldl
olr sus `êls `kmle`g l sus `ksdke`iketks uel pkrspkd
t ivl `k rkedgrks, `k vkenlezls, `k iequiktu`ks.Ks iedgedkoiohk dôjg hgs sgstkek`grks skesltgs `k
_gsls eg sk flyle prkgdupl`g `k kstg letks `k lfg
rl, ei flyle trlolml`g pgr quk, jk`iletk uel Dgest i
tudiôe rknuhlr, hls tkrriohks dgsls rklhizl`ls flstl lquê
`ke lh jkegs ksk rksuhtl`g, quk pu`ikrl kxduslrhls l
hgs gmgs `k hl pgstkri`l`.
· \ u é k spkrle hgs plrti` lrigs `k hl i`kl `k lphl zlr
hl Dgestitudiôe7 Kh kstlohkdijiketg `k uel plz `kaieê-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 494/512
09 ? L H O K _ @ I
t ivl, `idke kh hgs. Tie plz dgjphktl, eg sk puk`k pkeslr
ke Dgest itudiôe, `idk _gsls.
R k r g , s ie Dgest itudiôe, eg tke`réis plz mljìs. Hl
hky ks kh dlhjletk suprkjg.
Hl `idtl`url ks uel prgvgdldiôe dgestletk l hl
pkhkl= ks hl lelrquêl dgest itui`l y dgevkrt i`l ke ies
t i tudiôe pkrjleketk.Olmg hl `idtl`url, hl plz ks ijpgsiohk. ·\ué ks hl
`idtl`url7 Ks kh kstl`g `k s it ig. ·\ué ks kh kstl`g `k
sit ig7 Ks kh kstl`g `k nukrrl. Ousdlr hl plz ke hl `id
tl`url ks ue dgetrlsk eti`g= ks ousdlr hl plz ke hl
nukrrl .
Kh ouke sketi`g `k hgs ak`krlhks quk pi`ke uel hky
aue`lj ketlZ ks iedukstigelo hk, y rlrl vkz kh ouke ske
ti`g nkekrlh `kml `k slh ir triuealetk.@kjlsil`g tghkrletk y suari`g fl s i`g kh plrt i`g
ak`krlh ke kspkrlr `ikz y siktk lügs l quk su mkak, jìs
prkgdupl`g `k s ê quk `k hgs suygs, lsknurk pgr jk`ig
`k hl slediôe `k ue pldtg aue`ljketlh pkrjleketk kh
ngdk trlequihg y `kaieitivg `k hg quk hk fl `l`g hl
vidtgril y hl agrtuel `k sus lrjls ke hl nukrrl d iv i h .
Rkrg kh nkekrlh _gsls fl fkdfg dge su plrt i`g hg quk
hgs durl`grks dge fuéralels r idls, quk euedl hls flh hle olstletk slzgel`ls plrl `lrhks kstl`g. Jiketrls
quk Dlhiagreil sk fl fkdfg Kstl `g `k hl D geak `krl diôe
ke `gs lügs, hl _kpýoh idl Lrnketiel, quk t ikek yl dul
rketl, tg`lvêl ks pupihl, sknýe kh nkekrlh _gsls. Rkrg
hl dfidl fl pk`i`g dgeskmg `k aljihil, y ks prgolohk quk
sk `kspgsk dge kh rénij ke dgestitudige lh, l `ks pkd fg
`kh kngêstl durl` gr. +
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 495/512
G O _ L T T K H K D P L T
III '
Qlhp lrlêsg , Ln gs tg <9 `k <6;<.
R _ L D P I D L O I H I @ L @ @ K [ E D L J O I G N K E K _ L H K E Z
O [ K E G T L I _ K T
@ kdêljgs pgdg fl= k h Orlsih skrì ue lh il`g jìs kai
dlz `k hgs gpgsitgrks lrnketiegs l _gsls, quk hg fle
si`g hl Arledil y hl Ienhltkrrl.
R g r q u k k h Orlsih kstì ke Lj éridl, y lqukh hgs Rg`k
rks kstlole l trks jih hknuls `k `istledil. Qkdieg `k
_gsls, kh Orlsi h tke`rì quk h hkvlr hl dukst iôe flstlvkedkr, si eg quikrk skr ievl`i`g pgr kh `idtl`gr. Ke
eienýe dlsg pg`êl éstk ievl`ir l hl Arledil y l hl Ie
nhltkrrl, pgr duyl rlzôe kstls eldigeks fle pg`i`g
lole`gelr ijpuekjketk lh gost iel`g `idtl`gr dule`g
hks fl tkei`g duketl.
- L jkridleg k h Orlsih, dgjg Oukegs Lirks, eg puk`k
skr rkput l`g kekjing `k h l dlusl `k L jéridl3 y _g
sls eg tke`rì fgy kh prktkxtg phlusiohk dge quk letks`grlol su jlh l dlusl .
Kh Orlsi h , dgjg plês ljkridleg y vkdieg `kh Rhltl,
dgegdk hgs fgjorks, hls dgsls, y hgs jk`igs `k kstk plês
dgjg h gs suygs prgpigs 3 h g quk eg sudk`êl l h l Arle
dil 3 du yl s `ia iduh tl`ks tg`ls f le vkei`g `k eg dge gdkr
kh plês dge quk dgetke`êl.
= K h O rls i h tgj l l _g sls ke su hudfl l dtulh , dge `gdk
lügs jìs `k k`l` y `k `ksprkst inig. @gdk lügs jìs ke
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 496/512
090 L H O K _ @ I
ue fgjork vikmg, sge `gdk nrl`gs jkegs `k dgrlmk
y `k prkstinig.
Kh Orlsi h sk lsgdil l hgs ak`krlhks, l hgs vkedk`g
rks, l fgjorks dghgdl`gs ke lhtg, l Rg`krks h istgs y
prkplrl`gs plrl gorlr3 hl Arledil sk lh ig l ue plr
ti`g aukrtk sôhg pgr kh fgegr, pkrg dlê`g ke jk`igs,
rivlh `kh plrti`g quk gduplol kh plês.
Dget rl ks t ls v ket l mls , ·qué pgskk _gsls7 ·Kh Rg`kr`k h hkvlr hl h iokrtl` l hgs ksdhlvgs ke kh skeg `kh Orl
sih, dgjg sk `idk7 Rkrg ksk Rg`kr lsistk ke jlygr
nrl`g lh Orlsi h 3 pgrquk si ke kh Ijpkrig sge ksdhlvgs
hgs eknrgs, ke Oukegs Lirks sge ksdhlvgs hgs ohledgs
y hgs eknrgs. [e lj g eg puk`k h hkvlr h iokrtl` l eie
nuel plrtk.
· \ ué jìs pgskk _ gsls 7 · Tu kspl`l 7. E g ks hl `kh
prisigekrg `k Khol, quk, dgjg vlri h hl jìnidl, flnl slh ir kmérditgs `k hl el`l.
El`ik fl v istg ori h hlr ksl kspl`l ke dgjoltk. Nkek
rlh dgjle`itlrig, fl pkhkl`g sikjprk pgr jk`ig `k
sus sgdigs nkstgrks, y sge éstgs hgs -quk fgy sk hkvle
tle dgetrl éh . Fgy sge hgs nkekrlhks [rquizl, Nlrzôe ,
Hljls, ktd.3 jlülel skrìe flstl hgs jìs dkrdlegs `k
su pkrsgel, pgrquk tg`gs ekdksitle hls nlrletêls `k
fgegr y sknuri`l` quk lquéh hgs.Hk quk`lrì k h nkekrlh Jleuk[tl. Eg sk t gjk l org
jl kstg. Hl skügrl Jleuk[tl, fi ml `kh nkekrlh _gsls,
ks nkekrlhl kh hl jisjl pgr t êtuhgs `isdkrei`gs pgr hl
hknis hlturl `k Oukegs Lirks. Rk rg, ·qué flrì kstk nrl
digsg nke krlh `k ksdhlviel y `k lole idg7 Y l eg kstl
jgs ke hls k`l`ks `k Mulel `k Lrdg. Rgr gtrl plrtk,
sknýe Lhkmle`rg @uj ls, hl skügritl Jleukhl arisl ke
hgs dulrketl, y su fkrjgsurl eg ks yl ue pg`kr ji-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 497/512
G O _ L T T K H K D P L T 09;
h i tlr . Fk lfê `gs nkekrlhks `k slhôe pgdg ijpgeketks
plrl hl h iokrtl` ljkridlel, si lhnuel vkz sk pikesl
ke hg quk sge y sk quikrk trltlrhks ke hg quk vlhke.
Ks dgsl iedgedkoiohk3 `urletk `ikz y s iktk lügs `k
su `idtl`url slenriketl y pke`kedikrl, _gsls eg fl
tkei`g ue dgjoltk. prôxijg dieduketl hknuls `k su pkr
sgel. Eg sk fl t irl`g ue t irg ke Oukegs Lirks `urletk
tg`g ksk t ikjpg `k nukrrl. Hgs arledksks eg `kskjolrdlrge ue fgjork ke hl dgstl lrnketiel. Kh nkekrlh Hl-
vlhhk sgrprke`iô hl prgviedil `k Oukegs Lirks ietldtl ke
rkdursgs3 kenrgsô sus ai hls3 h hknô flstl Jgrôe, diedg
hknuls `k hl dlpitlh y `k _gsls, y `ks`k lh h ê sk vghviô
sie t irlr ue tirg y sie quk sk hg t irlske l éh . Kstk eg
ks ue rkdukr`g ldrijieletk3 kh egohk nkekrlh yldk
ke uel tujol `k fgegr y `k rkspktg. Ks ue `ltg fis
tôridg trlê`g pgr hl ekdksi`l` `k kstlohkdkr hl vkr`l``k hls dgsls plsl`ls, plrl `kslrjlr rkdkhgs k ieaue`ir
lh iketg. Eg sk fl t irl`g ue t irg l _gsls, `ketrg `k
su jisjl diu`l`, y , s ie kjolrng, sk hk drkk ievkediohk
pgr judfgs .
Hls ýeidls olhls quk fl gê`g siholr sge hls quk fl
jle`l`g t irlr ke hls dìrdkhks l pris igekrgs ie`kake
sgs. Ksls olhls eg supgeke dgrlmk, s ieg t iji`kz kxtrk
jl. Pg`l kmkdudiôe ks fi ml `kh jik`g. Dule`g sk tkjkl ue fgjork, sk hk suprijk. Euedl kh dgrlmk ks jl
tl`gr.
·Dge qué prgv ied ils duket l7 ·Dge h ls `kh Egrt k y
dge hls `k Duyg7 @l risl gêr `kdir quk Pudujìe y
Tlhtl puk`ke pkrtkekdkrhk `k dgrlzôe. [els y gtrls
sge prgviedils hkmlels, quk pgdg lpgyg pg`rìe `lrhk.
@ ist le `k Oukegs L irks `gs v kdks jìs quk k h Orlsih.
Hg quk tikek `k skrig hl situldiôe ks quk hls prgvie-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 498/512
91 H O K _ @ I
dils hitgrlhks suohkvl`ls dgetrl _gsls sge tlrr ijpgr
tletks, jihitlrjketk flohle`g, dgjg tg`l hl _kpýohidl.
Kstìe hhkels `k rkdursgs quk kh jisjg _gsls fl ljge
tgel`g lhhê. Pikeke l su arketk nkekrlhks quk fle kmkr
di`g hgs jìs lhtgs rlengs ketrk hgs mkaks `k _gsls.
Tge hls prgviedils quk fl ousdl`g éh sikjprk pgr lhil
`ls3 y dge khhls dkhkorô ke <644 hl Hinl, vighl`l pgr
éh, quk fgy hk dgstlrì su kxistkedil ke kh Rg`kr.Ketrk _êgs y Dgrriketks sge iekxpunelohks, dgjg kh
Rlrlnuly, pgr hgs nrle`ks rêgs quk hgs `kaike`ke dge
trl tg`l lnrksiôe, jìxijk dule`g ksgs rêgs kstìe gdu
pl`gs pgr aukrzls elvlhks, quk hks sirvke `k lpgyg y
quk _gsls eg tikek.
Kh mkak elvlh `k quk fgy sk sirvk _gsls, ýeidg `k
quk puk`k kdflr jleg, fl pkr`i`g sus fkrjlegs y su
pl`rk pghêtidg, vêdtijls `k hl drukh`l `k hhgsls, y éhjisjg fl pkhkl`g vlhkrgsljketk dgetrl hls ole`krls
`kh `idtl`gr. ·\ ué l`fksiôe dgr`ilh pg`rì tkekrhk7
·Rg`rêl _gsls dgetlr dge skjkmletks fgjorks `ks
pués `kh eukvg dgetrlstk kxpkrijketl`g ke Oukegs
Lirks 7
Oukegs Lirks ks y fl si`g kh ýeidg rkaunig `k _g
sls. Ti sus kekjings hk ltldle lhhê, hk ldlolrìe aìdih
jketk, pgrquk ksk rkaunig ýeidg quk tikek ks tljoiée
kh agdg `k hl jlygr rklddiôe dgetrl éh (<). Ti sk dgjol
tke dgjg flstl lquê, `k `istledil `k dike hknuls, _g
sls hgs vkrì `gs y trks vkdks. @uküg trlequihg `k Ouk-
egs Lirks, flrì `k sus jisjgs kekjings sgh`l`gs fk
rgidgs ke su `kakesl. @ésk ue lpgyg ltrkvi`g y `keg`l-
<) Tk vk iesistike`g, lh @r. Lhokr`i ke hls i`kls `k su phle`k dljplül prgpukstg'ì 'Hlvlhhk 'ke •'<649'=‐(K itgr3)
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 499/512
GO _L T T KH KD P L T 0 9 >
`g l ksgs kekjings gduhtgs, y ke ue sghg `êl, ks eukstrl ak, kh kmérditg rgsistl vkstirì hgs dghgrks `k hl rk
v gh ud iôe `k J l y g , quk kstìe ke su dgrlzôe, y kh `id
tl`gr sk v krì `kslirl`g y sghg. Gtrgs t irlegs jìs
aukrtks y déhkorks quk éh fle tkrjiel`g `k kstk jg
`g, y éh eg t ikek pltketk `k priv i hknig plrl skr ljl`g
`k sus v êdt ijls.
I Q
Qlhp lrlê sg, ? `k Tkp tikj ork `k <6;Z,
E G K T P I K J R G @ K D G E T P I P [ I _ K H R L Ê T , G O I K E T K L , K T
P K J R _ L E G R L _ L @ K M L _ K H R L H L D I G @ K R L H K _ J G
_ g s l s eg fl eknl`g euedl hl dgevkeikedil `k ue N g
oikreg nkekrlh , hl ekdksi`l` `k uel Dgest itudiôe, plrl
h l _kpýoh idl L rnket iel . Rgr kh dgetrlrig, hg fl dgeak
sl`g ke lhtg. L h ousdlr hl plz y gr`ke (ksdrioêl éh lh
nkekrlh \uirgnl) , lrnujket k ust k` l ksgs ngokrel`g
rks dge kh plsg rktrônl`g quk fl `l`g hl eldiôe, lhk
mle`g tr istkjketk kh suspirl`g `êl `k hl nrle`k gorl`k hl Dgest itudiôe eldigelh . . . El`ik jìs quk ustk` y
yg pg`rì kstlr pkrsul`i`g `k hl ekdksi`l` `k hl grnl
eizldiôe `k ue Ngoikreg nkekrlh y `k quk ks kh ýeidg
jk`ig `k `lrhk skr y rkspktloih i`l` l eukst rl _kpý
o h i d l . "
Kst ls plh lorls sge `k _ g s l s , pgr j ìs quk eg hg pl
rkzdle.
H g q u k éh eknl ol, flohle` g sgork kstg, krl hl gpgrtu-G O O L T TKHKDPLT.‐Pgjg Q . 4?
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 500/512
L H O K _ @ I
ei`l` `k trltlr y gduplrsk `k Dgest itudiôe y D g e n r k
sg. Kh t ikjpg, kh jgjketg, plrl gduplrsk `k khhg, krl
hg jlhg l sus gmgs.
Rkrg ·qué t ikjpg krl ksk7 ·Duìe` g ksdr io êl _g sls
ksls plhlorls, `kdhlrle`g ietkjpkst ivg kh pkesljike
tg `k ue Ngoikreg nkekrlh 7 Krl ke <640, kh ?2 `k @i
dikjork, ke quk `ltlol su dlrtl lh nkekrlh \ uirg nl,
`ks`k Tle Letgeig `k Lrkdg.@ i k z y siktk lügs fldk, puks, quk _gsls `i mg pgr pr i
jkrl vkz= Fgy eg ks jgjketg `k pkeslr ke Dgest i t u
diôe ei ke Ngoikreg nkekrlh .
K s t l j g s l jk`il`gs `k <6;<, y tg`lvêl ks tle prk
jlturg dgjg ke <640, sknýe kh nkek rlh _ gsl s, pkeslr
ke Ngoikreg nkekrlh plrl hl _kpýoh idl L rnket iel , sie
kjolrng `k quk el`ik kstì tle pkrsul`i`g dgjg éh
`k tl ekdksi`l` `k hl grnleizldiôe `k ue Ngoikreg nk-
ekrlh y `k quk ks kh têeidg jk`ig `k `lrhk rkspktloihi
`l` y skr l ksl _kpýohidl.
H h k n l r ì kh lüg `k <61<, trls éh v ke`rì <6><, y s ikj
prk kh nkekrlh _gsls flh hlrì ietkjpkst ivg kh pkesljike
tg `k ue Ngoikreg dgest itudigelh p r hl _kpýoh idl
Lrnketiel, jiketrls flyl tgetgs quk sk hg drkle y dge
siketle ke quk lsê sk rêl `k sus `kstiegs. Rgr su plrtk,
kstì hkmgs `k skr zgezg ke flh hlr prkjlturg kh t érjieg `k hl oukel vi`l quk h hkvl. O ike pg` rêl v iv ir jìs
lügs quk Jltuslhée, mljìs skrêl gpgrtueg `kmlr hl
vi`l `k Rlhkrjg, kpisg`ig `k Hls jø y uel egdfks,
p r v g h v k r l hl v i`l pr iv l`l, l gok`kdkr ke vkz `k
`idtlr, l fldkr hl v i`l `k s ijphk d iu`l`leg ke vkz `k
fldkr hl v i`l `k sgokrleg losghutg quk fgy h hkvl. Ksg
sineiaidl plrl éh grnleizlr hl _kpýoh idl , y ksg ks hl
v kr`l`. Grnleizlr hl _kpýoh idl skrêl `kmlr `k kxist ir
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 501/512
G O _ L T T K H K D P L T 099
plrl éh , y olstl ksg plrl quk eg sk flhhk ietkjpkstivg,
sieg duhplohk, kh pkesljiketg `k uel Dgestitudiôe quk
hk rkkjphldk ke kh Ngoikreg `kh plês.
Rkrg hg quk ks `k l`jirlr ks hl pldikedil `k hgs ouk
egs floitletks `k ksk plês, dlpldks `k lhnýe ieahumg, ke
rksinelrsk l vivir lügs y lügs sie ue mkak quk hgs
prksi`l ietkrigrjketk, s ie Dìjlrls hknis hlt ivls, s ie Pri
ouelhks nkekrlhks, sie ue Ngoikreg, ke aie, pgrquk hgsfl pkrsu l`i` g `k skr ksg hg quk hks dgevikek kh fgj
ork quk sk fl lpg`krl`g `kh Ngoikreg, fldiée`ghg su
pltrijgeig pkrsgelh y `kdhlrle`g, dgjg ks elturlh , pkr
pktuljketk ietkjpkstivg kh pkesl r ke pr ivlr hk `k hl
nlenl `k skr ljg y skügr `k sus dgjpltrigtls, `uküg
`k ue plês fkrjgsg, dgjg `k su fldike`l privl`l.
Hgs lrnujketgs dge quk fl khu`i`g hl slediôe `k
uel Dgestitudiôe, pgr `ikz y siktk lügs, sge `inegs `khsliektk jìs mgdgsg y nrgtksdg.
[eg `k hgs priediplhks, sknýe éh , ks hl alhtl `k ue
hunlr plrl hl rkueiôe `k ue Dgenrksg quk skl sleg,
fgspitlhlrig y dôjg `g, pgrquk hgs `iputl`gs ekdksitle
hlrng tikjpg plrl kxpk`irsk (plhlorls `k _gsls) .
Tk vk duìetl sghiditu` tgjl pgr hl slhu` `k hgs `ipu
tl`gs. Eg quikrk quk kstée sumktgs l hl nripk, ei lh
fljork, y dgjg, pgr lfgrl, tg`lvêl hl _kpýoh idl Lrnketiel eg pgskk ue dh ijl tkjphl`g y sulvk dgjg plrl
`iputl`gs dgestituyketks, ks ekdkslrig kspkrlr l quk
ue dltldhisjg prgvkl l ksk plês `k ue hunlr slhuork
plrl jlesiôe `k su auturg Dgenrksg.
Ti eg kxistk kh hunlr plrl lhgmlr `iputl`gs, jkegs
kxistke fgjorks plrl `iputl`gs, sknýe _gsls. Fk lquê
su t ipg i`klh `kh ` iput l`g= "Hgs `iput l`gs‐ `idk é h ‐
`koke skr ak`krlh ks l prukol‐ plrl k h slhvlmk ueitlrig
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 502/512
; 2 2 L H O K _ @ I
eg fly Dgenrksg‐ , fgjorks `k rkspkt g , jg`krl`gs ,
dirduespkdtgs y `k judfl pru`kedil y slokr ke hgs rl
jgs `k hl l`j ieistrldiôe pý ohi dl ", ktd., ktd. Y dgj g,
sknýe éh , ks prkjlturg tg`lvêl kh pkesljiketg `k ue
Dgenrksg, sk sinuk quk ke su gpieiôe tg`lvêl kh plês
eg tikek ak`krlhks l prukol plrl skr `iputl`gs, ei fgjorks `k rkspktg, jg`krl`gs, d irduespkdtgs, ktd . Kh duj
phijiketg l su plês y l su plrti`g ks gohinletk. Tôhg
kh nkekrlh _gsls, quk suphk lh Ngoikreg nkekrlh , ks
fgjork `k judfg slokr ke hgs rljgs `k hl l`jieis
trldiôe pýohidl, hg dulh eg `kml `k skr jg`kstg y jg
`krl`g dgjg éh `kdêl l hgs `iputl`gs dgestituyketks.
Gtrg gostìduhg dgestitudigelh, sknýe éh , ks hl alhtl
`k ueiôe y dgedgr`il. Rkrg sk hk prknuetlrêl, ·quiée
ks kh quk nritl `ks`k lfgrl `ikz y siktk lügs iedlesl
o h k j k e t k = jukrle hgs slhvlmks ueitlrigs7 Ti éh fl dge
vkrti`g hl `ivisiôe ke priedipig `k Ngoikreg, ·dôjg y
plrl duìe`g kspkrl hl plz ekdkslril l hl Dgest itudiôe7
Kh nkekrlh _gsls, rkdgegdike`g hl ekdksi`l` `k uel
Dgestitudiôe nkekrlh y gpgeiée`gsk l su slediôe, fldk
kh jlh l su plês l sloike`ls, `ksduork jlhl ak y kenlü g, y sôhg j ukstrl quk quikr k ngo kre lr ie`kaiei`l
jketk l kxpkesls `k su plês , y ke prgvkdfg kxdhusivg
`k su pkrsgel.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 503/512
G O _ L T T K H K D P L T ; 2 <
Q
4 `k Tkptikjork `k <6;<.
· R G _ \ [ É T[OTITPK _GTLT7
"_gsls kxistk, `kspués `k tletgs lügs `k dgjoltks
dgetrl éh 3 hukng ks qukri`g, ks ldkptl`g y lpgyl`g pgr
kh plês 3 ks iev kedio h k ."
Fk lfê kh rlzgeljiketg altlh istl dge quk hl pkrkzl,
hl inegrledil `k hgs fkdfgs y hl altui`l` `gnjìtidl
rgjpke `k ue nghpk hl dukstiôe `kh Rhltl y hl siketle
`k ue jg`g irrkvgdlohk.Gtrg ks kh vkr`l`krg jg`g `k kstlohkdkr hl dukst iôe.
_gsls, ·fl si`g dgjolti`g pgr vkietk lügs7 Hukng
eg ks qukri`g, eg ks ldkptl`g pgr kh plês . Eg fly r i
üls `k ljgr ke hl pghêt idl.
·Kxis t k `kspués `k t let gs dgjolt ks7 Hukng eg h g
fle sloi`g dgjoltir. Fk lquê hl sghudiôe `kh prgohk
jl `k su kxistkedil.
Fl si`g jlh ltldl`g3 pgr pkrsgels iedgjpktketks3
pgr jk`igs iel`kdul`gs3 l kegrjk `istledil `kh tkrrk
eg l`ge`k kstì kh nkrjke `k su Rg`kr.
Hgs arledksks eg hg fle ltldl`g mljìs3 sk fle h i
jitl`g l ohgquklr l Oukegs Lirks, ks `kdir , l jgrt i
aidlr pgr hl ksdlskz uel pgohldiôe jgrtiaidl`l yl pgr
kh `kspgtisjg. Fle qukri`g h iokrtlr l Oukegs Lirks,
pgr fljork y `kseu`kz. _gsls dgestruêl mlr`ieks y plhldigs `urletk kh ohgqukg y sk `lol ke kh hgs uel vi`l
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 504/512
;Ô? L H O K _ @ I
`k phldkr y `k gpuhkedil, dge quk `kjgstrlol irôeidl
jketk l sus kekjings kh jlh quk hk fldêl kh ohgqukg.
Tie jgvkrsk `k Oukegs Lirks, fl prksketl`g oltlh hl
l sus kekjings ietkrigrks, ke Dgrriketks, ke Ketrk _êgs,
ke Dôr`gol, ke Pudttjìe y Jke`gzl, ks `kdir, l `gs
diketls y trksdiketls hknuls. Y hg pkgr ks quk sus kek
jings fle ousdl`g ksl `istledil, slhvl`grl plrl éh .
Hgs mkaks `kh plrt i`g ueitlrig, vkedi`gs ke <6?6, egdgjprke`ike`g hl `iakrkedil `k épgdls, lorinlole kh
ksdkptidisjg g alhtl `k ak ke hls jlsls quk `kmle hgs
rkv ksks . Tk l h k mlole `k Oukegs L irks , plrl agrjlr
aukrtks kmérditgs, dge hl sknuri`l` quk garkdk hl `is
tledil3 y _gsls, lprgvkdfìe`gsk `k ksl vketlml, hgs
ousdlol ke su sukhg y lhkmlol hl nukrrl `k Oukegs
L i r k s . Lsê fl pkhkl`g pgr `ikz lügs `ks`k hl trle
quih i`l` `k su fgnlr, euedl lslhtl`g pgr hls h hljls `khl nukrrl.
Fl fkdfg sus dljplüls lhrk`k`gr `k Rlhkrjg, ks
`kdir, `kh jìs ogeitg plhldig quk kxistl ke hl Ljéridl
`kh Tu`. Hg fl dgestrui`g jiketrls sus dré`uhgs sgh
`l`gs `krrljlole su slenrk ke ru`gs dgjoltks. Kh
sk fl `l`g uel vi`l `k rky, jiketrls sus sgstkek`grks
sk `lole vi`l `k pkrrgs.
Rkhkle`g dge tletl dgjg`i`l`, ·dôjg pg`êl dle
slrsk `k hl nukrrl7 Hl fl ousdl`g dgestletkjketk
jike trls fl tkei`g tgetgs quk hl fidikrle pgr su
duketl.
Hgs lelhks `k sus dljplüls skrêle durigsgs. Kh dl
pêtuhg `k hgs riksngs sk rk`udirêl lh `k hls lpgphkmêls
quk fl pg`i`g trlkrhk hl vi`l sk`ketlril, hl goksi`l`
y kh phldkr. Tus pl`kdijiketgs a êsidgs sge hgs `k hl ngtl, y ks `kdir hg tg`g. [e nkekrlh ngtgsg, ks ue nkekrlh
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 505/512
G O _ L T T K H K D P L T ;«4
kevi`ilohk, dikrtljketk. Ks ue jihitlr quk eg fl jihi
tl`g. Jih i tlr ks le`lr. @urletk sus tkrriohks dljpl
üls, eg sk fl skplrl`g ue sghg `êl `k su qukri`l Jl-
eukhitl, `k sus elrlemgs, `k sus dhlvkhks, `k sus ouageks.
Rkhkle`g `k ksk jg`g, oike sk puk`k nritlr tg`l
h l v i ` l = ¡Juk rle hgs slhvlmks ueitlrigs ·Rlrl qué h l
plz7 ·\ué puk`k t rlkr h k7 ·Ngdks7 Hl nukrrl sk h gs
garkdk ke tlh nrl`g quk hg fle pukstg ngtgsg.Jiketrls hk dgjoltle `k ksk jg`g, s ikjprk skrì
vkedk`gr.
Rkrg eg skrì tle akh iz ke l`khletk.
Fgy hk dgjoltke hgs ak`krlhks, ks `kdir, hgs quk ks
tìe ke hl jisjl Oukegs Lirks, y l su hl`g. Rlhkrjg
dgetikek, quizì, lh quk fl `k `lr duketl `k su pkrsgel.
Hk ltldle sus `isdêpuhgs, pgr hgs jisjgs jk`igs=
`iketk pgr `iketk, gmg pgr gmg.Dlesl`gs `k prgjksls y kspkrlezls, hgs ak`krlhks
hk pi`ke hl rklhizldiôe, hl vkr`l` `k ksls prgjksls y
kspkrlezls. Qkenl hl ak`krldiôe, hk `idke3 pkrg skl
kstl ak`krldiôe ue fkdfg y eg ue egjork. L dìolsk h l
v i`l `k plh ld ig3 v kenl h l inulh `l` plrl t g`gs . L dìoke
sk hgs ngokrel`grks dge pg`kr `k v i`l y jukrtk, pgr
vkietk lügs y plrl tg`l hl v i`l, y tkenljgs jle`ltl
rigs `istietgs dl`l dultrg y diedg lügs, dgjg ke Kstl
`gs [ei`gs y ke Dfihk.
Hl dril`l, ks `kdir, hl ak`krldiôe, sk hk fl vukhtg
rkspge`gel, y lsê `koêl `k sudk`kr lh a ie. Eg skrêle
lrnketiegs hgs ak`krlhks, si dgesietikske ke fldkr `k
kueudgs tg`l hl vi`l y ke fldkrsk jltlr pgr quk hl
_kpýoh idl L rnket iel t kenl ue C lakt y ue Tuh t ìe .
Kh `êl quk Oukegs Lirks, l ijitldiôe `k Rlrês,
ketrkke hls Puhhkrêls `k Rlhkrj g, sk dgj prke `krì kh a ie `k
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 506/512
;20 L H O K _ @ I
ksk plhldig leaioig, flhhle`g ke vkz `kh férgk uel tkhl
quk sk lsihl olmg kh plokhhôe ienhés, ke hls vlhizls kx
tkrigrks.
Oukegs Lirks `lrì ksk `êl `k fgegr l hl Ljéridl
dule`g kh nkekrlh [rquizl, ijitle`g l Elpghkôe, ke
vkz `k Lrtinls, sk lrrgmk dgjg kh ìnuihl ltrkvi`l `kh
Ijpkrig, sie rg`kgs, sgork hl ridl dlpitlh `kh Rhltl, quk
fldk vivir l _gsls y quk hk flrì dlkr lh a ie.
Q I
Ql hplr lêsg , << ( hk Tkp tikj ork `k <6;<.
T I P [ L D I Ô E @ K H R H L P L
Hgs akh idks leuedigs sgork hl pkripkdil quk dgjike
zl ke kh _êg `k hl Rhltl, fle gotkei`g su dgeairjldiôe
pgr hl ýh t ijl kjolrdldiôe vkei`l `k Jgetkvi`kg. L
kstl fgrl kstlrì `l`l quizì hl oltlh hl quk `kok fl
dkr `kslplrkdkr `kh Kstl`g griketlh kh kmérditg `kh `id
tl`gr _gsls, lh jle`g `kh nkekrlh Griok. Tk puk`kdgetlr dge ksk rksuhtl`g dlsi iealh iohkjketk, ltke`ike
`g lh eýjkrg, pg`kr y elturlhkzl `k hgs khkjketgs quk
gorle ke alvgr `k hl oukel dlusl, y l hl iedlpldi`l`
losghutl `k quk fl `l`g tle ljphils prukols kh nkekrlh
`k _gsls .
Pg`g leuedil kh priedipig `k t ikjpgs eukvgs y vke
turgsgs plrl ksls rknigeks, tle h inl`ls ke `kstiegs dge
hl _kpýoh idl `k Dfihk. Rlrkdk quk hl prgvi`kedil, slt is-
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 507/512
G O _ L T T K H K D P L T ; 2 ;
akdfl `k dgrrkddiôe, sk `ksprke`k y lrrgml hkmgs `k sê
kh lzgtk `k quk sk floêl skrvi`g flstl lquê. Jih dgie
di`kedils `ksdu orke su j leg ke jk` ig `k hg quk sk
gorl, dgjg dlsulhjketk.
Hgs jkmgrks mkaks `k _gsls, sk hkvletle dgetrl éh .
K h Orlsih, Kstl`g su`ljkridleg, quk fldk fgegr lh
dgetieketk pgr kh hustrk `k sus iestitudigeks, rkkjphl
zl l hl Arledil ke kh `rljl `kh Rhltl, y fldk dlusldgjýe dge hls h iokrtl`ks y kh prgnrksg lrnketieg, quk
dgespirle pgr `gjielr hl situldiôe.
Hl Arledil jisjl, eg qukrike`g trltlr dge ue Rg
`kr sie pg`krks, sk `ktikek ke hgs ujorlhks `k hl duks
tiôe y kspkrl kh l`vkeijiketg `k hl h iokrtl` plrl
trltlr dge kh hl.
[eg `k hgs dlu`ih hgs jìs ijpgrtletks quk _gsls tk
eêl ke kh ietkrigr ldlol `k jgrir. @ge Akhipk Iolrrl,ngokrel`gr `k hl prgviedil `k Tletilng `kh Kstkrg,
krl uel `k ksls dltkngrêls `k hl lhturl `k Hôpkz `k
Tletl Ak y \uirgnl. _gsls hg dghgdô sikjprk ketrk
hls dghujels `k hg quk éh h hljl dgeak`krldiôe.
Y plrl quk eienýe `isnustg alhtk lh `idtl`gr `k
Oukegs Lirks, yl t ikek lh nkekrlh Ahgrks ke jk`ig `k
hgs pukohgs `k Ljéridl, jkmgr ldgni`g quk éh , y tke`rì
juy prgetg lh nkekrlh Tletl Druz, quk sk prksketle
l `ksjketir dge su jg`krldiôe hls dlhujeils `kh quk
hgs dlhia idô `k trli`grks l hl Ljéridl, pgr sôhg `lrsk
hgs lirks `k `kakesgr `k su dlusl.
Hgs dljiegs `k fikrrg, hls h iokrtl`ks `l`ls lh dg
jkrdig, sge hls prgtkstls ksphée`i`ls dge quk Dfihk
dge`ke l egohkj ketk lh sistkjl `k `kvl stldiôe y `k
kjorutkdijiketg quk fl prkvlhkdi`g pgr tletgs lügske hgs fkrjgsgs plêsks `k jìs lh hì `k hgs Le`ks.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 508/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 509/512
ÊE@ DK @KH PGJG Q
@ITD[TIÔE FITPÔ _ID Y RG HÊPID
I Dgeêstldiôe lh vgtg `k Ljéridl.
II Lddiôe `k Kurgpl ke Ljéridl.
ÊI Ê Hl _kpýohidl Lrnketiel trkietl y siktk lügs `kspués `k su rkvghudiôe `k Jlyg.
IQ Dlrtls sgork hl Rrkesl.
Q Dgjphidi l` `k hl Rrkesl ke hls nukrrls divihks.
Q I Hl `kjgdrldil `k Oukegs Lirks.
Q I I Hl Dgestitudiôe lrnketiel ks eldigelh eg ljkri
dlel.
Q I I I Kstl`g `k hl dukstiôe lrnketiel pgr `ketrg y pgr
aukrl.
IV Dgestitudiôe egjielh y Dgestitudiôe rklh.
V _kkhkddigeks prksi`kedilhks.
V I Drisis kdgeôjidl y pghêtidl.
V II Rltril. Kstl`g y Hiokrtl`.
V II I Rghêtidl y riqukzl.
V IQ Nkeklhgnêl pghêtidl su`ljkridlel.
V Q Dlusls kdgeôjidls `k akeôjkegs pghêtidgs.
V Q I [eg ke `g-s3 eg `gs ke ueg.
V Q I I Rrgohkjls pghêtidgs.V Q I II Dukstiôe rkhinigsl lrnketiel.
V IV Hl _kpýohidl Lrnketiel ke <6;<.
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 510/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 511/512
8/13/2019 OBRAS SELECTAS - TOMO V - JUAN BAUTISTA ALBERDI - PORTALGUARANI
http://slidepdf.com/reader/full/obras-selectas-tomo-v-juan-bautista-alberdi-portalguarani 512/512