Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �
� Procés de reflexió: turisme i ciutat
Índex
Introducció........................................................................................................................................... 4
I.Larealitzaciódelessessionsdetreball.......................................................................................... 5
ResponsabilitatsdelPla.................................................................................................................. 5
Líniesperal’anàlisidelturismealaciutat.................................................................................. 6
II.ElementsdestacatsdelarealitatdelturismeaBarcelona
ireptesturísticsdelaciutat......................................................................................................... 7
Infraestructuresdetransport,accessosimobilitatinterna........................................................... 8
Professionalització......................................................................................................................... 9
ImatgeTurística.............................................................................................................................10
Relacióturisme-ciutadania............................................................................................................ 12
Gestióimodeldeturisme............................................................................................................ 13
Reequilibriidiversificació............................................................................................................ 15
Annex1:Relaciódelparticipants................................................................................................. 17
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �
Procés de reflexió: turisme i ciutat
AspectescríticsitemesclaudelturismeaBarcelona
UnrelatdelstemesplantejatsenelsFocusGrups
Octubre2008
4 Procés de reflexió: turisme i ciutat
Introducció
L’elaboraciódelPlaestratègicdeturismedelaciutatdeBarcelona,unamesuraprevistaenel
Plad’actuaciómunicipal2008-2011,ésfruitdel’encàrrecquel’AjuntamentdeBarcelonahafet
aTurismedeBarcelona,ConsorciintegratpelmateixAjuntamentilaCambradeComerç.
ElPla,queseràdesenvolupatal llargd’unperíodededosanys,s’estructuraenduesparts
fonamentals:lafased’anàlisiidiagnòstic,ilafasededefiniciódeleslíniesestratègiquesiels
programesd’actuació.
L’interèsprincipaldelPlaconsisteixaelaborarunaavaluacióconjuntaicompartidasobrel’es-
tatdelturismeaBarcelonaiplantejarlamaneramésadequadad’afrontarlarelacióturismei
ciutat,afiiefected’assegurarelbenestardelaciutadaniaieldesenvolupamentdelssectors
econòmicsisocialsimplicatsenelturisme.
Unadelespecesclauenl’elaboraciódelpresentPlaestratègicradicaenlacapacitatdefer
d’aquestprocésuncamíobert iparticipatiu,enelqualespreténsituar laciutat ielsseus
actors principals (ciutadania, institucions i sectors econòmics i socials) com a indiscutibles
protagonistesdelprocésdereflexió.Peraquestmotiuiambl’interèsd’iniciarelprocésd’anà-
lisidelarealitatdelturismeaBarcelonaapartird’unavisiócompartida,aprincipisd’octubre
esvancelebrarlessessionsdetreballFocusGrup,enlesqualsvanparticiparuncentenarde
pensadors igestorsdel turisme ide laciutat,quevanaportar lessevesvisions ielsseus
comentarisrespecteal’encaixdelturismealaciutat.
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona 5
I. La realització de les sessions de treball
Durantelsprimersdiesdelmesd’octubre,concretamententrel’1i8,s’hancelebratuntotal
de sis sessionsde treball, anomenades FocusGrups.Aquestes reunionshan representat elveritabletretdesortidadelPlaestratègicdeturismedelaciutatdeBarcelona, jaquehanpermèsiniciaridonaraconèixerelprocésd’anàlisisobreturismeiciutatquel’esmentatPlaesproposaifonamenta.Enlessessionshihanparticipatuncentenardepersones,lesquals,pelsdiversosàmbitsdeprocedènciaprofessional,intel·lectualipolítica,hangeneratprofundesreflexionsapropòsitdel’encaixdelturismealaciutatdeBarcelona.Lapluralitatd’opinionsilagrandiversitatdevaloracionssuscitadeshanpermès,sensdubte,queelconjuntd’aportacionshagiestatrealmentcontrastat.
MésenllàdelaqualitatilaquantitatdelesaportacionscompartidesalvoltantdelestaulesFocusGrups,calvalorarquelarealitzaciódelessessionshaestatunaexperiènciamoltimpor-tantafavordelturismedelaciutat,jaquehapermèsintercanviarpuntsdevistaipropostessobre turisme i ciutat enuna clara líniade cooperació i sentit de responsabilitat conjunta.AquestaexperiènciaesdesenvolupaenunmarcenquèelturismeobtéunpesmoltrellevantenelsideBarcelona,especialmentpelquefaalsimpactesdetipuseconòmic,social,culturaliterritorialqueesprodueixenavuidiaalaciutat.Pertotplegat,laimportànciad’aquestsespaishaestatmoltsignificativa,jaquehafetqueafloressinelsfactorsclauielsaspectescríticsdelturismeaBarcelonasobreelsqualselPlaestratègictreballaràd’araendavant,ambl’interèsdeprocurareldesenvolupamentd’unturismesostenibledelaciutatibeneficiósperalconjuntdelaciutadaniaidelmateixsectorturístic.
Lògicament,larealitzaciódelessessionsdetreballhapermèsipropiciatl’oberturailacomu-nicaciódelPlaestratègicalasocietat,generantcomplicitatsiafavorintlaparticipaciósocial,quesónprincipisiobjectiusdelPla.UnavaloracióglobalsobreelsFocusGrupsdemanane-cessàriamentreconèixerqueelturisme,aBarcelona,ésuntemaqueinteressaipreocupa,iperaquestmotiucalcontinuaranalitzantiavaluantaquestarealitat.Assumintireconeixentlatranscendènciadeltema,elPlaestratègicfomentaràqueelprocésdereflexiósobreelturisme
alaciutatesdevinguicompartit,veritablementcompromèsitinguicontinuïtateneltemps.
ResponsabilitatsdelPla
LarealitzaciódelPlaestratègicilesapostesiambicionsquecontéhanestatvaloradesabsolu-
tamentpertotselsparticipantsenlessessionsdetreball,especialmentperl’interèsquesusci-
talainiciativaal’horadefomentarlareflexió,l’anàlisiieldiagnòsticdelarealitatturísticade
laciutat,queescreuespecialmentimportantenunasituaciódemaduresaturísticacomlaque
viuenaquestmomentlaciutatdeBarcelona.Elsvalorsdevalentiaicompromístambéhanes-
tatdestacatscomaimportantsperalPla.EscreufonamentalqueenelmarcdelPlas’asseguri
unprocésdeparticipacióicooperacióciutadanaiinstitucionalcapaçdegenerarintercanvis,
aproximacionsicol·laboracionsindispensablesperalbonfuncionamentdelturismealaciutat.
AssumirmaneresiinstrumentsperalconsenshadeserundelsmotiusdelPla,enlamesura
enquèunadelesprincipalsvocacionsrecauenlamilloradel’encaixdelturismealaciutat.
ElPlaestratègicesdefineixcomunPladeciutat,jaquetécomapreocupacionsfonamentals
� Procés de reflexió: turisme i ciutat
lasocietatielbonfuncionamentdelturismeenelsidelaciutat:elPlahadegarantirlacon-
tinuïtatdel’èxitdelturismeaBarcelona,almateixtempsquehadebeneficiarBarcelonaielsseusciutadans,precisamentperquèlaciutadaniaésl’actiumésimportantqueposseeixilaciutatéselprincipalactiudelturismeaBarcelona.Ambunpuntdevistaeminentmentsocial,elPlaestratègichad’apostarpercontribuiralaimportànciadeferunaestratègiadeciutatenquèelturismejuguiunpaperimportant.EnaquestamateixalíniaesvaloraiesdemanaquelaBarcelonaturísticailaBarcelonadelsbarceloninscoincideixiniesbeneficiïnmútuament,ques’aproximininocompeteixin.
Elturismeésunarealitatqueinteraccionaambaltresrealitatsdelaciutat,perlaqualcosaafectaiestructuramoltesfacetesdelavidabarcelonina;lesimbricacionsentreturismeiecono-mia,política,culturaisocietatsónveritablementcomplexes;calafrontaranàlisiscomplicadesiassumirreptesimportantsquetinguinencompteaquestesrelacions.
LadinàmicailapròpiavidadelaciutatdeBarcelonafanquesorgeixinproblemesidificultatsque,sibénoderivendelturisme,sovintlisónatribuïdesos’hiconfonen,fetqueprodueixqueel fenomendel turismeacabiessentpercebutcoma responsableocausantdemoltessituacions.Enaquestalíniad’anàlisi,caldràidentificarquinessónlesqüestionsdirectamentrelacionadesamb l’activitat turística iquines tenenaveureambaltresàmbitsde la ciutat.Aquestasituació,qued’altrabandaéspròpiaifinsitotinexcusabled’altresindretsturístics,ésquelcomquecalgestionar,especialmentquanelturisme,comenelcasdeBarcelona,obté
unpesimportantenelsidelaciutat.
Líniesperal’anàlisidelturismealaciutat
Entermesgeneralsescomparteixlaideaquel’anàlisidelturismeaBarcelonas’hadeduratermedesd’unavisióeminentmentintegral iqueassumeixi lacomplexitatdelarealitattu-rísticadelaciutat.Elfetd’apostarperunaperspectivaintegral,entrealtresconsideracions,significa tenir en compte la dimensió global del fet turístic i la multiplicitat d’aspectes alsquals afecta i que l’afecten, tant en l’àmbit intern comen l’extern. En l’aspecte intern, calpreveurelesqüestionsrelacionadesambelpropiterritori,l’ofertaturísticaensimateixa,elsassumptesveïnals,deserveis,de formació iprofessionalitzaciódelpersonal,d’imatge idemarca,derelacionsinstitucionals,detipuseconòmic,ambientalicultural,imoltsaltrestemesiaspectesfonamentalsquetenenaveureambl’estructuracióil’encaixdelturismealaciutat.Sibél’anàlisihad’inclouretotalarealitatbarcelonina,seràindispensabledefiniriacotarambprecisióelsespaisdelaciutatenelsqualsesprodueixelturismeienquinamesural’activitatturísticaques’higeneraésmésdensaiintensa.Enl’aspecteextern,l’anàlisinopotperdredevistaelcontextglobal;peraixòseràdeltotnecessaricomprendreelmarceconòmic,políticiturístic,entred’altres.
Lesdimensionsdelturismesónpolièdriquesicomplexesperdefinició,demaneraquel’anàlisid’aquestaactivitatielsefectesqueprodueixenlaciutatiperalaciutathandepreveurene-cessàriamentelseupapertransversalenelsidelasocietat.
Enl’aspectemetodològic,caldestacarlaimportànciad’analitzarelturismeaBarcelona,apro-fitantlesreferènciesiexperiènciesd’altresciutatsimportantsosemblantsentermesturístics,tant d’àmbit internacional com en el cas de ciutats properes o competidores directes deBarcelona.Comptaramblareferènciaiaprofitarelvincled’altresinstitucions,plansoestudis
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona 7
elaboratsenmatèriadeturismeid’aspectessocials,tantdeBarcelona,l’àreametropolitana,Catalunya,Espanya,Europaoaescalainternacional,asseguraràques’obtinguiunavisióàm-pliaicompartidadelturismeiafavoriràelbondesenvolupamentdelPlaestratègic.Mirarcapal futurés summament importantenelmomentactual,nosolamentperquè la situacióde
maduresaturísticaqueviuBarcelonahofaevident,sinóperquècaltenirencomptequeelPla
s’iniciaenuncontexteconòmicdelicat,enquèespreveuencanvisestructuralsquepodenafec-
tarlesnovesdemandesdevisitants.Pertotplegatienvistad’aquestasituació,éscompartida
laideaquelesanàlisiss’handeferenunsentitdemaduresaiprevisió,afrontantqüestions
tantenl’aspectequantitatiucom,especialment,qualitatiu.
Apropòsitd’unmillorconeixementdelarealitatactualpelquefaalturismealaciutat,es
comparteixlaideaqueelPlahadeseruninstrumentqueserveixi,entrealtresqüestions,per
aforniriactualitzarlesdadesdelturismeaBarcelona;ésadir,elPlahad’actuarcomapla-
taformaperacreardadesiconeixementssobreelturisme,perlaqualcosaunadelesgrans
exigènciesrequerides,especialmenten la fased’anàlisi,és investigarelcomportamentdels
mercatsilarealitatdel’ofertadelaciutatmateixa.Laimportànciadelesdadesidelainfor-
macióseràfonamentalal’horadeprosseguirladifusióilapedagogiadelarealitatdelturisme
aBarcelona,fetquecol·laboraràenelcamídecreaciód’unaconsciènciaiunvalorpositiude
laimportànciadelturismealaciutat.
II. Elements destacats de la realitat del turisme a Barcelona i reptes turístics de la ciutat
ActualmentBarcelonahaassolit uns índexsde creixement turístic importants, especialment
pelque faa laquantitat idiversitatdevisitantsquehiarriben,hipernocten i fanúsdels
equipaments,serveis iofertaengeneral.Aquestcreixementhaestatespecialmentaccelerat
enelsdarrersanys,iengranmesuraésfruitdelatascadepromocióicomercialitzaciódes-
envolupadapelConsorciTurismedeBarcelona,quedesdel’inicihafetunesforçperseverant,
afid’aconseguirlarendibilitatdel’ofertaidelsserveisdelaciutat,capaçdegenerarunes
contraprestacions econòmiques molt importants per al conjunt de la societat barcelonina i
especialmentperalsectordirectamentrelacionatambelturisme.Unasèriedefactorslligatsa
lademanda,l’ofertail’atractivitatdelaciutat,comtambéal’entorneconòmic,políticisocial,
hanbeneficiatelcreixementturísticdelaciutat;així,elfenomendelturismeurbà,lapopulari-
tatdelesofertesdebaixcostolabonançaeconòmicadelsconsumidorsmateixossónalguns
delsaspectesquehanpropiciatelcreixementdelturismeaBarcelonaenelsdarrersanys.
Assumintaquestèxitenmatèriadepromocióicomercialitzacióturística,queexplicaelsbons
resultatsdelesxifresturístiquesdelaciutat,escomparteixlaideaqueavuidiaelturisme
generaunconjuntd’impactesquepodenvalorar-seisercontraposatsdesdepuntsdevista
diferents.D’entrada,técomaefectepositiuunimpacteeconòmicrellevantperalconjuntdela
població,cosaquereverteixtantenelsectorenparticularcomenlaciutadaniaengeneral;a
mésamés,hihaunagrancoincidènciaavalorarcomaefectepositiulacapacitatdelturisme
� Procés de reflexió: turisme i ciutat
comaformaderevitalitzaciódelesindústriesculturals,elsequipamentsoelsserveisdiversos
delaciutat,quegaudeixendelturismei,enbonamesura,enviuen.Almateixtempsidinsels
anomenatsefectespositius,elturismepropicialadifusiódelaimatgeidelnomdelaciutata
escalainternacional,fetqueéssummamentbeneficiósperaatreurecapitalhumàieconòmic,
entrealtresaspectesmoltpositius.Algunesopinionshanposatl’èmfasiadestacarqueelfe-
nomenturístictambépropiciaaltresefectespositiusquetenenaveureambvalorsintangibles,
comlesrelacions,l’intercanviculturaloelcosmopolitisme.
Elturismeésunfenomenambefectesquesovintespresentenambivalentsicontradictoris,
enel sentitqueallòmateixquepotesdevenirpositiuperauns,pot comportarperjudicis
per a uns altres. Els aspectesmésnegatiusdel turismeaBarcelona alsquals s’ha al·ludit
fanreferènciaalsrelacionatsamblacongestióquepateixenunsdeterminatsespaispúblics,
algunsfortamentsaturatsperl’activitatturísticaielsefectesd’aquesta,fetquemoltsovintté
comaresultatunadesvirtuacióiunamancad’identificaciódelaciutadaniarespectealspunts
turísticsdelaciutat.Aquestaspecteestàmoltrelacionatamblaqüestiódelaredistribució
territorialdelesiconesielsllocsd’interèsturístic,unamesuraqueafavoririaladescongestió
delspuntssaturats.Elstemesrelatiusalesinfraestructuresielsequipamentsdetransports,
lesconnexionsilamobilitatengeneraltambécompliquenlafluïdesadelturismealaciutat,i
enaquestsentitlesdeficiènciesesdestaquencomapuntnegatiudelturismeenl’àmbiturbà.
Perunaaltrabanda, lamancadequalitatenalgunsserveisbàsicsperjudicaaixímateixel
turismeitambéelstreballadorsdelsector.AltresinconvenientsdelturismeaBarcelonatenen
aveureactualmentamblamancadecontrol iregulaciódelsapartamentsturístics,unpunt
delicatiqueésfontdeproblemesimportants,especialmentpelquefaalatranquil·litatdels
veïnsafectats.
Infraestructuresdetransport,accessosimobilitatinterna
Les infraestructures de transport, serveis de mobilitat i connexions entre els diversos equipaments urbans, com també l’ordenament viari i d’aparcaments, són aspectes bàsics per al bon funcionament de l’activitat turística i de la ciutat en general, que cada vegada milloren en qualitat i quantitat. Una planificació general del tema de la mobilitat i una aposta per a millorar l’accessibilitat a la ciutat requereixen una gestió territorial en què, tant les administracions com les institucions, han de jugar un paper decisiu. Incidir en les estructures de recepció, acollida i distribució del turisme és una peça fonamental per al bon funcionament del turisme a la ciutat.
Pelquefaalesgransinfraestructuresqueassegurenl’accessibilitatalaciutat,esplantejalanecessitatqueadaptinlacapacitatalvolumreald’usuaris:escomparteixlaideaquelesinfra-estructureshandetenirsentitenfunciódelaquantitatd’usuarisquehand’acollir,laqualcosavoldiractuarambunsentitdeprevisióiderealisme.Referental’accessibilitataBarcelona,tambéhasorgitlaideadepotenciarlesconnexionsinternacionalsdel’AeroportdelPratcomaviaperaassegurarl’arribadadenousmercatsintercontinentals,fetquejugariaafavordelcreixementturísticieldesenvolupamentgeneraldelaciutat.
Unaltredelspuntsassenyalatsenmatèriad’infraestructuresitransporthaestateltemade
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �
lesconnexionsinternesentreelsdiversosequipamentsiinfraestructuresdelaciutatil’àreametropolitana.L’adequaciódelsenllaçosalesnecessitatsdelsusuariséstemadepreocupacióiunpuntcrític,totalmentimportant,areforçar,afid’aconseguirlamilloradelamobilitat.
Apropòsitdelamobilitatinternaiamblafinalitatdemillorarelsfluxosdinslaciutat,s’haparlatdelanecessitatderegularelsespaisiviesdetrànsitperaferméscòmodalacirculació,tantdeciutadanscomdevisitants.Algunsdelsaspectesques’hanremarcatesconcretenaampliariregularespaisdeparades,aparcamentsd’autocarsiviesd’entradaalaciutatenge-neral.Esreconeixquelamancaderegulacióigestiód’aquestsaspectesobstrueixlacirculacióviàriageneraldelaciutat,especialmentenalgunesàreesienunsdeterminatsmomentsdeldia.Lamancadefluïdesad’algunesartèriesialgunspuntsdelaciutatsónenperjudicitantdelavidadelciutadàcomdelturistaielvisitant,perlaqualcosaescreuconvenientregular-la,especialmentenelspuntsquepateixenméssaturació.
Elsaspectesrelacionatsamblaviabilitatilacirculaciódeltrànsitdevehiclesidevianants,il’ordenamentdelamobilitatgeneralalaciutat,aixícomtambél’adaptaciódelesgransinfra-estructuresd’entradaaaquestaielscorresponentsconnexionsienllaços,sóntemesque,endefinitiva,impliquenunconsensiunagestiópolíticaiqueactuarienmoltdirectamentenles
qüestionsdedescongestióterritorialdelaciutat.
Professionalització
De la qualitat de l’oferta en els serveis de base depèn la qualitat del turisme i, en bona mesura, també la qualitat i la millor percepció de la ciutadania respecte a aquesta activitat. Assumint aquest pressupòsit, afavorir la qualitat dels serveis representa reforçar les polítiques d’ocupació laboral, la professionalització i adaptació de la formació de base del treballador i vetllar perquè es compleixin.
Peralamajoriadelsassistentsalessessions,elsaspectesrelacionatsamblaqualitatdels
serveisd’acollidahanestatconsideratselementscríticsiaspectesclaudelturismealaciutat
deBarcelona,ambelbenentèsquelaqualitatdel’ofertaturísticadeBarcelonarequereixne-
cessàriamentlaqualitatdelsserveisd’acollidaiatenció,cosaqueimplicaindispensablement
invertirenlamilloradelescondicionslaboralsdelstreballadors.Aixímateixs’hareconegut
quelaqualitatdelsllocsdetreballi,engeneral,delsserveisturísticssónelementsimportants
iestratègicsperquèlaciutadaniavaloriméspositivamentelturisme.Laqualitatdelturismea
Barcelonasuposaqualitatenlabasedeserveis,iaquestavisióésimportantperalsbarcelo-
ninsitambéperalsvisitants.
Laprofessionalització,laformaciócontínua,professionaliadaptadaalarealitat,l’estabilitat
deltreballadorilaremuneraciójusta,entrealtresaspectesimportants,sónindicadorsdela
bonasalutdelsserveis.Enaquestalínias’haexposaticompartitlaideadelanecessitatde
plantejarenquinstermess’estructuralarelacióentretreballadoriempresariiquinéselmarc
normatiuqueemparalacontractacióilarelaciólaborals.Unapartdelsassistentsalesses-
sionsdetreballhaninsistitenlanecessitatdemillorarlaculturaderelacionsentredirectius
i empresaris amb el treballador, a fi d’assegurar una qualitat laboral més alta. Òbviament,
el context de terciarització econòmica comporta sovint augments de precarització laboral,
�0 Procés de reflexió: turisme i ciutat
externalitzaciódeserveis,baixoscostos,faltadefidelitzaciólaboral,engeneral,icasosd’in-
trusisme.Totaixòformapartd’unadinàmicaàmpliaicomplexa,difícildecontrolar,laqual,
sibétranscendeixlesresponsabilitatsturístiques,éscertqueafectaicondicionalabondat
d’aquestsserveis,perlaqualcosaésimportantmillorarlaqualitatgeneraldelmercatlaboral
idelturismedelaciutat.
Enaquestmateixàmbitdepreocupació,s’hadestacatlaimportànciadevincularmésestre-
tamentuniversitat iempresa,precisamentperaprosseguir laprofessionalitzaciódelmercat
laboraliaconseguirunamillorqualitatdelsectorserveisengeneral.
Imatgeturística
La imatge turística de la ciutat és un actiu important de l’oferta genèrica i la promoció turística de Barcelona. La bona salut de la marca Barcelona afavoreix l’atracció de visitants i mercats diversos, empreses i talents, de manera que repercuteix positivament a favor del posicionament internacional de la ciutat i del creixement econòmic i social d’aquesta. El prestigi internacional de la imatge de Barcelona sovint no és reconegut per la ciutadania, que en qüestiona alguns dels valors i continguts. La identitat i la cultura de Barcelona actuen com a elements diferencials i singulars de la destinació; per aquest motiu cal esmerçar esforços per a definir-lo i defensar-lo.
Eltemadelaimatgehaestatabastamenttractatenelconjuntdelessessions,tantdesd’unpuntdevistaméstransversalcomdirectamentensimateix.Estractad’untemaqueimpli-caundebatampli i incloudiversosaspectesrellevants,comara lamarca internacionaldeBarcelonacomadestinacióturística,laidentitatassociadaalaimatgeilamarcaBarcelonaitambéalaqüestió,proucomplexa,delaculturaidelpaperquetécomamercaderiaorecursperal’atraccióturísticailadifusióielposicionamentdelaciutat.
D’entradaesvaloraquelaimatgeturísticadelaciutatgaudeixdeprestigiinternacional,fetqueéssímptomaiprovadel’èxitturísticqueviu.ElsreconeixementsilesvaloracionsquereplamarcaBarcelonaaescalainternacionalconverteixenlaciutatenunadestinaciómoltatrac-tivaperaunagranvarietatdemercats,elsquals,endefinitiva,avalenl’èxitdelapromocióturísticadesenvolupadaperTurismedeBarcelonaideldesenvolupamentgeneraldelaciutat.Enaquestsentitescoincideixavalorarquelabonaposiciódelaimatgedelaciutatésunactiuimportantapreservaripotenciar,jaquefuncionacomaactiud’altressectors:afavoreixl’atracció turística i lapresència internacionaldeBarcelona,aixícomtambé lacaptaciódetalents(emprenedorsinousempresaris,entred’altres)capalaciutat.
LaimatgeturísticadeBarcelonaésformadaperunampliconjuntdereferènciestangiblesiintangiblesquelaintegreniliaportencarisma.Estractadevalorsrelacionatsamblescon-dicionsdequalitatdevidaengeneral,deposiciógeogràfica i climàtica;amb ladiversitatenl’ofertacultural,comercialid’oci;ambl’atractivitatdelsespaispúblics;ambladimensióiladiversitatdelsectorhoteler,delarestauracióigastronòmic;ambelssímbolsculturalsiidentitaris;ambeltarannàil’estildevida,iamblesoportunitatsiofertesenelcampdelaformació,lamedicina,eldisseny,l’esportielsnegocis.Tanmateix,però,lapercepciósobrelaBarcelonaturísticanogaudeixdelmateixprestiginidelamateixacomplaençaenl’àmbitciutadà, jaquesovintesdevéobjectedecrítiquesodesconfiancesdiversesdelapoblació.
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona ��
Aquestaaparentparadoxatéaveureambeldescontentamentolainquietudqueunapartdelsbarceloninsmostrenrespectealturisme.
PelquefaalamarcaBarcelona,s’hatractatlaqüestiódequinssónelsreferentsielslímitsterritorialsqueladefineixen,laqualcosasignificavalorarqueladestinacióBarcelonacontéaltreselementsquevanmésenllàdelademarcaciópròpiamentadministrativadelaciutat.Aquest punt està intrínsecament relacionat amb els aspectes de la descongestió territorialplantejatsdurantlessessions,jaquebuscarnousespaisd’interèsturístic,apartdelstradi-cionalsicongestionatspuntsturísticsdeBarcelona,espreveucomaopciópreeminentperaesponjarlaciutatdelacàrregaturísticaquepateix.
Eltemadelaimatgetambéhaestatenfocatdesdelvessantdelaidentitatcultural,enlame-suraenquèactuacomaexpressióirepresentaciódelsvalorsculturalsdelterritori.Enaquestalínias’handestacatdiversosaspectes,entreelsqualsdestacalaimportànciadepresentarunaidentitatparticulariunaofertadelaciutatqueexaltilasevaidiosincràsiaielsseuscompo-nentssingulars,fetqueésimportantendueslíniesfonamentals:d’unabanda,òbviament,per-quèelprincipidediferenciacióisingularitatésunactiubàsical’horadepromocionarlaciutati atreure visitants, demaneraqueunaexcessiva frivolitzacióohomogeneïtzaciód’aquestaimatgeid’aquestarealitatrepercutirianegativamentenl’ofertail’encantdelaciutat;d’altrabanda,hiha l’opinió compartidaperunapart significativadelsassistentsalsFocusGrupsquel’ofertaturísticadeBarcelonahadesertotalmentrespectuosaamblaidentitatpluralidiversadelaciutat.EnaquestalíniahihahagutalgunesconsideracionsrelativesaequipararBarcelonaambun«parctemàtic»,unadefiniciódelaciutatturísticaenquètot,suposada-ment,escomparariaambunamercaderiaoambunescenaribuitdecontingut.Respecteaaquestaqüestió,s’handonatunesquantesopinions,i,malgratquehanestatdiversesicon-trastades,toteshancoinciditadeterminarquelaconfusiódeciutatambparctemàticésquel-comperjudicial,tantperalturistacomperalciutadà.AlgunesconsideracionshanargumentatqueunesdeterminadespartsdeBarcelonas’estanconvertint,enefecte,enllocsdedominiexclusiudelsvisitants.Altresopinions,encanvi,hannegatquelaciutat,opartsd’aquesta,estransforminenparctemàtic,jaqueprecisamentunparctemàticescaracteritzaperunindretonnohihavidaototéssenzillamentartificial,ilaformad’aquestesdelimitacomlad’unrecintetancat,cosaquenos’esdevéaBarcelona.Totaquesttemaestàmoltenllaçatamblesqüestionsd’ordreterritorialilacongestióquepateixenalgunsespaisipartsdeBarcelona,demaneraquel’assumptedelaimatgeturísticailaidentitatdeciutats’imbricacompletamentamblesformesdegestiódelsespaispúblicsielconsegüentequilibriterritorial.
Prosseguintl’assumptedelaimatgeidelaidentitatdelaBarcelonaturística,hasorgiteltemadelaculturailaimportànciad’aquestaenl’àmbitturístic.Laciutat,perdefinició,ésunespailúdicicultural,i,pertant,calreconèixerquetéunagrancapacitatperalaproducciód’aquesttipusd’ofertaiperalacreativitatenaquestsentit.Algunsdelspresentsenlessessionshandestacatespecialmentl’oportunitatdelaculturacomamanerad’atreureturisme,atèsquepotserentesaiutilitzadacomaelementnotoriidediferenciaciórespecteaaltresdestinacions.
La implicacióde les indústries i infraestructuresculturalsen l’àmbit turísticésunaqüestiódestacadaperalgunsmembresdelsFocusGrups,quehandetectatquelesoportunitats,enaquestsenti,sónmoltgrans,peròque,encanvi,nosempresónproubenaprofitades.Escreuquelacreaciódesinergiesicomplicitatsentreelmónculturalielmónturísticpodriabenefici-arlaimatgeil’ofertaturísticageneraldeladestinació.Elsvinclesentreculturaiturismehan
�� Procés de reflexió: turisme i ciutat
estatespecialmentdestacatspelsectordepensadorsigestorsculturalsdelaciutatquehanformatpartdelessessions,elsqualshanemfatitzatlanecessitatd’aproparambdósmóns.
Afiqueelsequipamentsculturals,elsespaisielpatrimonidelaciutatnoesdegradinniesfrivolitzin,escreuimportantqueelciutadàmateixsiguielquielsconeguiielsdotidesigni-ficat.Enaquestpunts’hadestacatlaideaqueelsindretsdenominats«turístics»forminparttambédel’interèsdelciutadàdeBarcelona:queelsconegui,elsvisquiielsatorguiunsentitpropiésimportantinecessari,iaquestaésfonamentalmentunaresponsabilitatcompartidaentreinstitucionsiciutadania.
Finalmentipelquefaaculturaiidentitat,algunesopinionss’hanpronunciatafavordere-marcaridefensarelpaperdelacapitalitatdeBarcelonaenelconjuntdeCatalunya.Assumiraquestafunciódecapitald’unterritorimésamplinoesrelacionariaúnicamentambelsaspec-tesculturalsiidentitaris,sinóquetambécontribuiriaabeneficiarladispersióterritorialdel
turisme,precisamentundelstemesmésdestacatsipreocupantsdelturismeaBarcelona.
Relacióturisme-ciutadania
L’existència d’un cru debat sobre la relació entre turisme i ciutadania posa en evidència que les relacions entre aquest sector i la població viuen uns moments de tensió especialment delicats i hostils en alguns aspectes que cal solucionar. D’una banda, la percepció de molèsties i evidents incomoditats manifestades a causa del turisme malmeten la imatge i menystenen els valors del turisme; d’altra banda, la sensació de greuge comparatiu de la ciutadania respecte al turisme accentua encara més la incomprensió envers aquesta activitat. Tot plegat es tradueix en una necessitat de conciliació entre les necessitats de la ciutadania i la vida del turisme.
Lapercepciód’incomoditatsilacompetènciapelsusosdeltempsidel’espaiperunapartdels
barcelonins,comafruitdelapresènciadeturistes,abocaaunasensaciódeconflicteitensióenla
relacióentreturismeiciutat,quelògicamentcalafrontar.Laincomoditatpercebuda,lamancade
confiançaeneldesenvolupamentturísticurbàiunacertareticènciaaacceptarelturismealaciutat,
provenendediversesqüestions,entrelesqualss’hadestacatelfetqueactualmentlapresènciadel
turistaaBarcelonaésmésaccentuadaquefaunsanys–perlaquantitatitambépelperfild’aquest,
jaqueelturismevacacionalhaguanyatunarelativapresènciadavantelturismedenegocis–.Aquest
cúmuldepercepcionsid’incomoditatsderivaenunasensacióquehaestatidentificadacoma«tu-
rismofòbia»,pròpiadelsquiexpressenunaaversiópelturismealaciutat.Sensdubte,elsdiscursos
ilessensacionsnegativesrespectealturisme–tantsisónmésfonamentatsenraonsiarguments
realscomsihosónmenys–podeninterpretar-secomasignesdecansament.
Enelconjuntd’intervencionsenlessessionsdelsFocusGrupss’haconfirmatqueaBarcelonahi
conviuunadobleconsciènciasobreelturisme:d’unabanda,laquepodriaserrepresentadapels
«utilitaristes»,formadapelsciutadansquecomprenenqueelturismeésunaactivitatquereverteix
positivamentenlaciutatique,pertant,nos’hadedesestimaricalcontinuar;d’altrabanda,hiha
unpoloposataaquestasensació,queagrupaunapartdelaciutadania,que,sibéadverteixen
mésomenysmesural’oportunitatdelturismecomaunmitjàdecreixementdelaciutat,lamenta,
pateixicondemnaelsproblemesiperjudicisqueocasionaendetrimentdelavidadelciutadà.
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona ��
Unaprimeraevidència ressaltada iabastament compartidahaestat lanecessitatde fornir
informaciósobreelturismealciutadàdeBarcelona:enprimerterme,laconveniènciad’aquest
procésdecomunicaciótéaveureamblanecessitatdecrearunaconsciènciapositivasobre
larealitatturísticaaBarcelona,demostrantelvalorielsprincipalsefectespositiusd’aquesta
activitat;ensegonterme,lapedagogiaalaciutadaniarespondriaauninterèsd’aconseguir
lacomplicitatdelveídeBarcelona,atèsquelavidailatexturaurbanesesreconeixencomal
valoril’actiumésimportantdelaciutat;peraquestmotiuésfonamentalaquestacomplicitat.
Ladisposiciódedades,lainformacióielconeixementsobreelturismecol·laborariaenelpro-
césdesensibilitzacióciutadanai,enbonamesura,podriaajudaraferminvarlesinquietudsi
incomprensionsqueaquestaactivitatgeneraalaciutat.
Amésdecontinuarportantacapunaactuaciódecomunicacióidepedagogiasobreelsvalors
positiusdelturisme,s’havaloratidemanatlanecessitatd’unagestiódelaciutatidelfeno-
menturísticquefacicompatiblesambduesrealitats.Lamilloradelsserveispúblicsrelatiusa
laneteja,laseguretatolacontaminacióacústicailacuradelpaisatgeurbàsón,entrealtres
qüestions,lesreclamacionsdelaciutadania.
L’evidènciad’uncertconflicteentreturistesiciutadansésunacosadelaqualnopotdubtar
pràcticamentningú:lapercepciód’incomoditatsiladificultatd’adaptar-sealasituaciód’èxit
turísticdelaciutattenensovintcomaresultatlasensaciód’unacertadesatencióperpartde
lesadministracionsolasensaciódelciutadàdeviureenunaciutatvulneradapelturisme.La
granmajoriadelsparticipantsenlessessionsdetreballhanconfirmatqueelconflicteentrere-
sidentsituristes,independentmentdelasevamagnitud,ésquelcomquecalgestionar;obviar
aquestasituaciómalmetriatantlavidadelciutadàcomladelturista;peraixòs’hacoincidita
valorarquecalactuarenprod’unaconciliacióentreturistesiciutadans.Afrontarlatensióentre
barceloninsituristessignificaafrontardecididamentlarelacióentreturismeiciutat.
Lògicament,l’esforçperneutralitzarelsinherentsefectesnegatiusdelturismeirevitalitzar-ne
lapercepciópositivaésquelcomques’hadeduratermedesdelesadministracionsilesdiver-
sesinstitucionsdelaciutat,iestractad’unesforçcomúiconvençut.Pertotaixòésimportant
assumirlagestiódelsinconvenientsqueelturismeprovocaenunterritoricomlaciutat,espe-
cialmentquanaquestésquantitativamentrellevant.S’hareconegut,entermesgenerals,que
aquestanoésunatascafàcilperòsíunaresponsabilitatsocialbàsica.Laciutathadecontinuar
vivainatural,ilasalutielbenestargeneralsóngarantiesd’èxit,jaqueelreeixementd’una
destinacióésdiscutibleopreocupantsihihaunneguitciutadàmanifestitranscendent.
Gestióimodeldeturisme
La implicació de l’Administració a favor d’una gestió integral del turisme a la ciutat ha d’actuar en benefici d’un veritable encaix entre el turisme i la ciutat. La planificació, la previsió, l’ordenament i l’estructuració de l’activitat turística podran garantir un model de turisme econòmicament i socialment equilibrat, sostenible i beneficiós per a la població de Barcelona.
Lesreflexionssobrelagestióielmodelturístichanmarcatunagranpartdelestrobadesdels
�4 Procés de reflexió: turisme i ciutat
FocusGrups.Aquestesreflexionsevidencienqueésuntemaclauiimprescindibleperalbon
desenvolupamentdelturismeidelaciutat.
Unadelesqüestionsressaltadesisobrelaqualhansorgitdivergèncieshatingutaveureamb
eltemadel’anomenatmodelturísticdeBarcelona.Algunesopinionshancoinciditaremarcar
queelturisme,alaciutatdeBarcelona,s’haanatdesenvolupantsensel’emparad’unmodel
propi(enunsentitdemarcicriteridegestió)iqueelcreixementdelaciutatil’estructuració
delturismeenlavidad’aquestas’hananatteixintabased’inèrcies,tendènciesiperlesforces
dellliuremercat.Aixíienaquestalínia,algunsmembresdelsFocusGrupshancriticatlamanca
d’unmodeldegestiódelturismealaciutat,quehaderivat,ipotcontinuarderivant,enun
augmentturísticurbàimprovisatimancatdeplanificacióiprevisió.Percontra,altrespuntsde
vistahandefensatque,efectivament,hihahagutunmodelgeneraldeturismealaciutatsota
elquals’hadesenvolupatelcreixementturísticdeBarcelona.
Ambduesconsideracions,lesqueopinenquenohihahagutmodelilesqueconfirmenque
sí,hanacabatcoincidint,agranstrets,enunamateixaposició,quetéaveureamblaneces-
sitatdegestiódelturismealaciutatqueincloguiregulació,controliadministraciód’aquesta
activitat i lessevesconseqüènciesalaciutat.Enaquestsentitesdestaquenalguneslínies
importantsquehauriad’assumirlagestióielmodeldelturismeaBarcelona,entrelesquals,i
comaelementdestacat,esrecomanaelreplantejamentoelplantejamentdelslímitsturístics
delaciutat.Enprimerllocs’apreciaunacoincidènciaimportantenlesconsideracionsdela
majoriadelsparticipants:elslímitsdecreixementturísticdelaciutatsónelsrelacionatsamb
lacapacitatdecàrregailesmolèstiesgenerals;ésadir,elturismes’hadepotenciarsempre
quenoderivienuncreixement«aqualsevolpreu».
LesclausperaundesenvolupamentdequalitatdelturismeaBarcelonatenenaveureamb
la regulació i lagestiód’aquest;peraixò cal actuarapartird’unacooperació i complicitat
institucionalienbaseaunaglutinamentdelesforcesimplicadesenelturismequedisposin
d’instrumentsd’aplicaciórealsiacordats:lanecessitatd’unagestióiplanificacióqueesde-
diquiavetllarpelcorrectedesenvolupamentdelturismealaciutathaestatundelsaspectes
enelsqualshancoinciditmésveus,quehanreclamatmésintervenciómunicipalcapaçdefer
coincidirelsobjectiusdelturismeambelsdelaciutat.Lacompetitivitatdelsectorturísticiel
desenvolupamentgenerald’aquestaactivitatalaciutatnoméssónpossiblessiesgaranteixla
qualitatdevidaielbenestardelsciutadans.Obviaraquestapremissaseriaanarendetriment
delaciutatidelturisme.
Laimportànciadevetllarperlasostenibilitateconòmica,socialiambientaldelturismealaciu-
tatésquelcomquehauriad’assumirlagestiódelturismeiquedonariapeuaunmodelturístic
alaciutatbasatenl’equilibriilaconciliació.Laimplicaciómunicipalenunagestiódelturisme,
mésenllàdel’aspectedepromocióassumidaperTurismedeBarcelona,hadefomentaruna
actuacióbasadaenlaprevencióilaresponsabilitatcol·lectiva.
LavaloraciódelsguanysielscostosquegeneraelturismeaBarcelonahadeserunadeles
premissessobrelesqualsduratermeigestionarlarealitatturística;conèixerelsbeneficisi
lescàrreguesqueimplicaelturismehadeservirperaactuariprendredecisions,sobretotper
apodernormativitzariregularaspectesdelarealitatturísticadeBarcelona.Enaquestordre,
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �5
algunsdelstemesmésdestacatsenelsFocusGrupssobreelsqualscalunaactuacióiuna
gestióimminentsrequereixenreglamentarl’ofertad’apartamentsipisosturístics,vetllarperla
seguretatpública,regularelsusosdesòlhoteler,vetllarperlavitalitaticontinuïtatdelcomerç
deproximitat,procurantquenosiguisubstituïtodesplaçatperunatipologiadecomerçdirigit
aunaclientelaespecífica,analitzarlaviabilitatd’unataxaperalturismeiidentificarleseines
queajudinasolucionarelsinconvenientsderivatsdellliuremercat.Unaltredelsaspectesre-
marcatsquehad’assumircomacompetènciaimportantlagestiódelturismeésl’atencióales
qüestionsculturalsialssímbolsd’identitatrelacionatsambelmóndelturismeilaciutat.
Sibés’acceptaquelacapacitatderegulaciód’algunsaspectespotserdifícildecontrolarper
l’Administració,tambéescreumoltimportantferunesforçperlanormativitzacióielcontroli
apostarpelfomentdepolítiquesdequalitatimplicadesenelturisme.Laconfiguracióidefini-
ciód’unmarcnormatiuiunaeficientimplementaciód’aquestgarantiriaundesenvolupament
harmòniciambunaactituddeprevenció,inopasabased’improvisacióodesimpleactuació
perreacció.
Endefinitiva,laimportànciadelagestiódelturismei,pertant,l’establimentd’unmodelque
enreguliin’ordenil’activitatielsseusefectes,hadeservircomamitjàperalaprosperitat
delturismeidelaciutat:elturismehad’actuarcomamitjàperamillorarlaqualitatdevida
econòmicaisocialdeBarcelona,perlaqualcosaésdeltotnecessàrialaimplicaciómunicipal
iunaveritablegestió turística.Esconsideraqueunagestiódel turismehade ferpossible
l’equilibrid’aquestaactivitateconòmicaenrelacióalarestadelssectorsdelaciutat,tenint
curaqueelseupessiguireconegutcomaimportantisubstancialenlesdimensionsielcon-
tingutdelaciutat.
Reequilibriidiversificació
Establir pautes i mesures que afavoreixin la distribució territorial del turisme comporta un procés simultani de diversificació dels centres d’interès turístics, fet que ha de jugar a favor de la pluralitat i diversitat de la imatge i la identitat turística de la ciutat. La relació amb el territori metropolità i amb el context Catalunya, per tant, tenen un paper fonamental en les estratègies de descongestió i diversificació territorial del turisme.
Elsaspectesterritorialsrelacionatsambl’activitatturísticahanestatidentificatscomaqües-
tionsclaramentcrítiquesdelturismeaBarcelona.Talcomhanindicat lamajoriadelsparti-cipants,lanecessitatd’unadistribuciódelapresènciadelturismearreudelaciutatésunaconveniènciadeprimerordre.Efectivament,lasobrecàrregaquepateixenalgunspuntsdelaciutatacausadelaconcentraciódemoltaactivitatturística(massesdevisitants,uniformitza-ciódelcomerç,pautesdecomportamentirrespectuoses,degradacióambientalicongestiódeltrànsit)faqueesvegicomamissiópreeminentladispersiód’aquestaactivitatperalliurardepressióunsdeterminatsindretsipuntsdelaciutat.
Noespotnegarquelaconcentracióespacialésunatendènciapròpiadelturisme,quebuscasempreveureiviureelsllocsmésemblemàticsquerepresentenladestinació.Acceptantqueaquestfetésinherentalespràctiquesdelsvisitants,atèsquelacercadelasingularitatforma
�� Procés de reflexió: turisme i ciutat
partdelesvocacionsdelviatgeturístic,escreuconvenientfomentarnousllocsd’interèsturís-ticallunyatsdelesàreesméscongestionades.Aixíespossibilitariaunreequilibriterritorialiesguanyariatambéencarismadeciutat,jaque,comésevident,unadiversificaciódelselementsd’atraccióidelesreferènciesd’identitatpodriaafavorirlaimatgeilamarcadeciutat,ifariaméspluralelseuencant.Almateix tempsescreuqueaquestprocésdediversificaciódelsrecursosiproductesdelaciutattambéserviriaperaguanyarlaconfiançailacomplicitatdelciutadà.
Noactuarenaquestalíniadereequilibriidiversificaciópodriaprovocarqueunexcésdemas-sificació idepercepciód’incomoditatsacabésdegenerant la imatgedelaciutat, fetqueestraduiriaenlaconsegüentdesvaloraciódelproducteBarcelonaianiriaendetrimentdelseucreixementisostenibilitat.L’estratègiadeladispersióidiversificaciódereferènciesirecursosturísticsésrealmentcomplexa,perlaqualcosahadeseracompanyadaiexecutadadesd’unaacciódegestióquetinguiencomptelaimportànciad’aquestaqüestió.Lagestiódefluxos,ladescongestiódelspuntssaturatsd’activitatturísticaielfomentdenousespaisd’interèssónlíniesque,amésamés,podriencol·laboraradignificarespaiscomlaRambla,elParkGüelloelBarriGòtic,actualmentpocvaloratsiescassamentsovintejatspelsbarceloninsmateixos,acausadelagranconcentraciódeturistes.Enaquestsentits’intueixqueunapolíticadedis-persió,diversificacióidignificacióretornariaalsbarceloninselsentimentilacomplaençadepertànyeraunaciutatimportantturísticament.
S’hanrecomanatalgunsvalorsprimordialsatenirencompteal’horad’actuarafavordeladi-versificació:lainnovacióilacreativitatenlacreaciódenousproductesitambélaimportànciad’aconseguirqueunapartdelsproductesturísticssiguinfruitdelacapacitatsocial;ésadir,aprofitarlespossibilitatsdelaciutatieltalentdelsseushabitantsperacrearnovesofertesturístiques.Totaixòdepènenbonamesurad’unaqüestiódegestióterritorialenquèl’àmbitmetropolitàielcontextCatalunyaobtinguinunpapermésrellevant.Laconveniènciadeconce-breelnucliBarcelonacomallocdedispersióinosolamentcomacentrecentrífugajudariaaredistribuirelturismeielsefectesqueprovoca,tantelspositiuscomelsnegatius.
En una valoració de conjunt a propòsit dels aspectes clau i els temes crítics del turisme a Barcelona, es destaca la importància de repensar el futur turístic de la ciutat en termes de qualitat i tenint en compte sempre l’encaix d’aquesta activitat amb la realitat i les necessitats ciutadanes. En aquest marc i aquesta aposta, la disposició d’un model i la gestió activa amb visió de ciutat donarien l’oportunitat de treballar a favor d’un creixement sostenible i pròsper del turisme a Barcelona. L’adaptació i millora de les infraestructures i els serveis d’acollida en general, la qualitat de l’oferta i la potenciació de la imatge internacional es ressalten com a prioritats d’aquest procés. Igualment el fet d’afrontar la relació i el conflicte amb la ciutadania i crear una consciència positiva en pro del turisme han d’afavorir el millor encaix del turisme a la ciutat. Assumint aquestes premisses, la redistribució territorial i la diversificació de la imatge i dels referents turístics i culturals ha de ser una mesura fonamental per al millor desenvolupament turístic de Barcelona i l’encaix del turisme a la ciutat. La importància de definir un model de turisme per a la ciutat de Barcelona requereix forçosament la implicació política, institucional, sectorial i ciutadana, acceptant que el turisme ha de ser una via per al creixement econòmic i social metropolità. L’actuació conjunta ha de ser el camí del present i del futur turístic de la ciutat.
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �7
NomCognoms CàrrecJoanAbellà GerentdelPobleEspanyoldeBarcelonaMariaAbellanet DirectorageneraldelgrupCETTJordiAlberich DirectorgeneraldelCercled’EconomiaFerranAmat DirectorgeneraldeVinçonMariénAndré Directoradel’ObservatorideTurismedeCatalunyaJavierAsensio DirectortècnicdeProgramaciódel’Aj.deBarcelonaJordiBaijet AlcaldedeSitges.FMCComissióComerçiTurismeEmmaBalseiro RegidoradelgrupPPCFaustoBerini Directord’OperacionsPalaudeCongressosCatalunyaJosepBernadas Antropòleg.Directord’AltaïrLaliBiosca DirectoraexecutivadelaFundacióMuseuMarítimElsaBlasco Regidoradeldistricted’Horta-GuinardóBenetBoixiArias SecretariadjuntdelaConfederacióCatalanadeComerçEulogiBordas PresidentdeTHR,expertenturismeJordiBorja Geògrafurbanista.Ex-regidordel’Aj.deBarcelonaRamonBosch ProfessordelaUB,expertenturismeJoanCallís DirectorgeneraldeBGBJoanCalsiGüell ProfessordelaUAB,expertenturismeJoanCampreciós CoordinadoradjuntdelPlaestratègicmetropolitàCarlesCapdepadrós ConsellerdeldistrictedeSarrià-SantGervasiManelCasals Directord’ExpansiódelGremid’HotelsJosepAndreuCasanovas DirectordeTEA-ConsulturJosepCerveró ExdirectorgeneraldeTurisme,expertenturismePereChías SecretaridelGremideRestauraciódeBarcelonaJosepChías PresidentdeChíasMarketingDanielCid Professord’ELISAVA,vicepresidentdeFADAntoniCintas Directorgeneraldel’HotelBarcelóSantsXavierCivit ExdirectorgeneraldeTurismeJosepM.Civit PresidentdelaTauladeDissenyOriolClos Arquitecteencapdel’AjuntamentBarcelonaJoaquimClos Directorgeneraldel’HotelGranados83AgustínCordón DirectorgeneraldeFiradeBarcelonaAlfonsCornella InfonomiaSalvadorCurcoll CambradeComerç,directordel’Àread’InfraestructuresJoanA.Dalmau GerentPrevenció,SeguretatiMobilitatAj.deBarcelonaIgnasideDelàs DirectordeTurismedeCatalunyaAlbertdeGregorio PresidentdelConselld’AdministraciódeBTVÀngelDíaz Directord’AdvancedLeisureServices(ALS)JoséAntonioDonaire Geògraf,professordelaUdG,expertenturismeCarlesDuarte DirectordelaFundacióCarullaGuillemEspriu RegidordeldistrictedeGràciaFrancescFabregat BSMJoséAntonioFernándezManrique SecretarigeneraldelConsellEconòmiciSocialRamonFolch Socioecòleg,directord’ERFCarmeFreixa DistrictedeSants-MontjuïcRicardFrigola GerentdePromocióEconòmicadel’Aj.deBarcelonaPatríciaGabancho PeriodistaiescriptoraIsabelGalobardes MembredelComitèExecutiuPIMEC-SEFES
Annex�:Relaciódelparticipants
�� Procés de reflexió: turisme i ciutat
DanielGiralt-Miracle Críticihistoriadord’artRicardGomà Tinentd’alcaldeAjuntamentdeBarcelona,grupICVJ.MiquelGomis ProfessordelaUOC,expertenturismeItziarGonzález RegidoradeldistrictedeCiutatVellaJosepAntonGrases DirectorgeneraldeTUIEspanyaRamonLamazares PresidentAs.Amics,VeïnsiComerciantsdelaRamblaFèlixLarrosa ExdirectorgeneraldeTurespañaidiputatdelPSOEEnricLlarch Economista,expertencomerçJoanAntoniLlinares GerentdelMNACMàximLópez Gerentdeldistrictedel’EixampleFrancescLópeziPalomeque Geògraf,professordelaUBMònicaMacKay MannersPabloMartín DissenyadorgràficElisabethMartínez IberoserviceIncentiveJoséMarco ITBMiguelAngelMartín VicepresidentdedistrictedeSantMartíJoanMas EmpresarimusicalPauMorata PeriodistaiexpertenturismeJaumeMorenoiSánchez ConsellertècnicregidoradeldistrictedelesCortsGemmaMumbrú RegidoradeldistrictedeSantAndreuMarianMuro Gerentd’ACAVJoanOliveresiBagués BaguésJoieriaMartaOtzet SagradaFamíliaEnricPantaleoni Ex-presidentAs.AmicsVeïnsiComerciantslaRamblaRamonParellada AdministradordeSenyorParelladaJordiPenas DirectordelMuseudelFCBarcelonaLluísPermanyer PeriodistaiescriptorJordiPortabella RegidordelgrupERCSòniaRecasens RegidoradelgrupCIUJoanRoca DirectordelMuseud’HistòriadelaCiutatGlòriaRodríguez CapdelGabinetdeDirecciódel’AeroportdeBarcelonaXavierRoig GerentdeXavierRoigiAssociats,SLIsabelRoig BarcelonaCentredeDissenyJoaquimRomeu MembredelaDireccióFederativaCECOT,CCOOJosepRos DirectordeRosDevelopment&Planning,SLGloriaSánchez FormacióFed.Comerç,Hostaleria,TurismeiJocd’UGTVicençSanclemente DirectordePremsadel’AjuntamentdeBarcelonaPepeSerra DirectordelMuseuPicassoCarminaSolàiMorales DirectoradeTurismedeSantIgnasi-RamonLlullJordiSuriñach Economista,professordelaUBÀlexSusanna DirectordelaFundacióCaixaCatalunyaRobertTorregrossa JuanCarlosIJordiJ.Tresserras Historiador,professordelaUB,expertenturismeVictòriaValls ElCorteInglés,adjuntaDept.deRelacionsExternesJordiValls PresidentdelPortdeBarcelonaJosepFrancescValls Professord’ESADE,expertenturismeJoanAndreuVerdaguer AdjuntagerentdeMediAmbientdel’Aj.deBarcelonaDolorsVidal Historiadorad’art,prof.UdG,expertaenturismeMiquelVila Directord’EditurFrancescVila ComissionatperalTurismeDiputacióBarcelonaEulàliaVintró ProfessoraUB.Extinentd’alcaldeAj.deBarcelonaIñakiViñaspre DirectorgeneraldelGrupSagardi
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona ��
�0 Procés de reflexió: turisme i ciutat