Date post: | 13-Jun-2015 |
Category: |
Economy & Finance |
Upload: | iesasorey |
View: | 375 times |
Download: | 2 times |
PLANTAS E
QUÍMICA
As plantas son grandes centrais químicas que recollen substancias da auga, da terra e do aire e fabrican milleiros de produtos novos.
clorofila
É a responsable da fotosíntese das plantas.UTILIDADE: antioxidante, desodorante, dentífrico, combater o mal alento, problemas intestinais...
C55H72O5N4Mg
clorofila a
FLAVONOIDESFLAVONOIDES(do latín flavus, "amarelo")
Teñen propiedades moi apreciadas en medicina, como antimicrobianos, anticanceríxenos,
na diminución do risco de enfermidades cardíacas...Os cultivadores de plantas ornamentais manipulan o
ambiente das plantas para aumentaren a concentración de flavonoides que dan cor
a follas e flores.
(coñécense arredor de 600)
xantofila
Responsables das cores amarelas e laranxas dos vexetaos.UTILIDADE:Industria alimentaria, xeados.CURIOSIDADES: nos alimentos emprégase como aditivo co símbolo E-161
C40H50O2
Beta-caroteno
É común na cenoira, mango, brécol...UTILIDADE:Protexe a pel, a vista, o pelo, as unllas... CURIOSIDADES:No organismo convértese en vitamina A.
C40H56
licopeno
Responsable da cor vermella e do sabor dalgúns froitos como a sandía e o tomate.
UTILIDADE: colorante alimentario.
CURIOSIDADES: reduce o colesterol e prevén o cancro.
C40H56
rutina
Atópase en plantas como a ruda, ruibarbo, espárragos...UTILIDADE: tratamentos para problemas circulatorios, cancro, antiinflamatorio...CURIOSIDADES: úsase en tratamentos veterinarios.
C27H30O16
ruda
quercetina
Abonda en moitas plantas, en especial froitas e verduras: cebolas vermellas, mazáns, uvas, brécol, té,...UTILIDADE: antioxidante, tratamento de problemas circulatorios, alerxias, asma...CURIOSIDADES: é o flavonoide máis abundante a máis habitual na dieta humana.
C15H10O7
GLÚCIDOSGLÚCIDOS CARBOHIDRATOS, HIDRATOS DE CARBONO
OU SACÁRIDOS Compostos por carbono, hidróxeno e
osíxeno. Disólvense na auga.Almacenan enerxía.
glucosaglucosa
Acumúlase nos froitos dóces: uvas, figos, pexegos…UTILIDADE: dóces, medicina, fabricar alcohol…CURIOSIDADES: é o combustible dos músculos e do cerebro.No Salnés faise o viño Albariño.
C6H2O6
sacarosasacarosaC12H22O11
Acumúlase en distintas partes das plantas: talos (cana de azucre), raíces (remolacha), froitos (millo), saiba (arce)…
UTILIDADE: fabricación de azucre, industria alimentaria…
CURIOSIDADES: o exceso rovoca obesidade, diabete, caries…
cana de azucre
almidónalmidón
É un polisacárido que moitas plantas empregan como reserva de enerxía, especialmente en froitos, sementes, tubérculos, raíces..UTILIDADE: alimentación, industria alimentaria, colas, papel...CURIOSIDADES: o almidón supón 0 70/80% das calorías consumidas polos seres humanos en todo o mundo.
(C6H10O5)n
gránulos de almidón nunha pataca
celulosacelulosa
Forma parte da estrutura das plantas.UTILIDADE: fabricación de papel, febras, explosivos, celuloide...CURIOSIDADES: é a biomolécula máis abundante do planeta, presente en todas as plantas.
(C6H10O5)n
GLUCÓSIDOSGLUCÓSIDOSCombinacións formadas por azucres
e corpos fenólicos ou alcohólicos. Son solubles en auga.
saponinaAtópase en plantas como a iuca, ginseng, quinoa, quillai...UTILIDADE: expectorante. diurético, hemolítico, emulsionante, dentífricos, hormonas sintéticas...CURIOSIDADES: o nome ven do latín sapo, por ter propiedades semellantes ás do xabón.Ten acción irritante sobre as células.
amigdalina
Atópase nas sementes de pexego, mazán, uva, sandías, améndoas... Contén cianuro.UTILIDADE: fixéronse experiencias para o tratamento do cancro, sen confirmar os seus beneficios.CURIOSIDADES: pode resultar tóxica
C20H27NO11
antraquinona
Atópase en plantas como o ruibarbo, espiño, aloe...UTILIDADE: tratamentos para a psoriase, laxante, purgante...
C14H8O2
Rhamnus cathartica
LÍPIDOSLÍPIDOSCompostos principalmente por carbono,
hidróxeno e osíxeno. Tamén poden conter fósforo, xofre e nitróxeno.Non se disolven na auga.
Unha das funcións principais nas plantas é a reserva de enerxía.
Coñécense co nome de graxas e aceites.
ácido oleicoC18H34O2
Abonda nas olivas, sementes de uva, cacahuetes, pecán...UTILIDADE: alimentación, cosméticos, xabón...CURIOSIDADES: o seu consumo reduce o risco de enfermidades cardiovasculares.
ácido esteárico
Atópase en moitos aceites vexetais de froitos e sementes. UTILIDADE: fabricación de xabóns, lubricantes, cosméticos, suavizantes, antiadherentes...CURIOSIDADES: o nome ven do grego "stéatos", que
significa sebo.
C18H32O2
ALCALOIDESALCALOIDEScompostos nitroxenados solubles en disolventes
orgánicos ou nos ácidos.En xeral son velenosos e producen intoxicacións
que poden ser moi graves.
(coñécense arredor de 5.000)
morfinaC17H19NO3
Prodúcese no metabolismo secundario das plantas. Extráese da durmideira.UTILIDADE:Tratamento da dor, anestésico ou droga.CURIOSIDADES:Hai tempo empregábase para tratar a tos.O nome recíbeo do deus grego do sono, Morfeo.
atropina
É un alcaloide que producen as plantas como produto secundario do seu metabolismo.Atópase en moitas solanáceas, como a belladona.UTILIDADE:Anticolinérxico, reduce a actividade da acetilcolina, un neurotrasmisor.
C17H23NO3
belladona
glicirricina
Presente en plantas como o regaliz. UTILIDADE: edulcorante, potenciador do sabor en dóces e bebidas. Na industria do tabaco para mellorar o seu sabor.CURIOSIDADES: pode producir trastornos: hipertensión, hipocalcemia...
C42H62O16
raíz de regaliz
solanina
Atópase en follas froitos e tubérculos dalgunhas plantas, especialmente as solanáceas (patacas, tomates...)CURIOSIDADES: produce intoxicacións (problemas gastrointestinais e neurolóxicos).Non se debe consumir a parte verde das patacas.
C45H73NO15
cafeína
Abonda sobre todo nos froitos das plantas do café, herba mate, guaraná...UTILIDADE: estimulante, infusións...CURIOSIDADES: o consumo en exceso pode provocar imsomnio, excitación, problemas gastrointestinais...
C8H10N4O2
dixitalina (digoxín)
Presente nos estalotes (Digitalis...). Protexe á planta dos predadores.UTILIDADE: problemas cardíacos.CURIOSIDADES: moi tóxica se se consume sen control.
C41H64O14
cocaínacocaína
Atópase nas follas da planta sudamericana Erythroxylum coca.UTILIDADE: as follas en infusión parea o mal de altura, cólicos, dor de cabeza, vigorizante...CURIOSIDADES:O clorhidrato de cocaína é unha droga ilegal que produce adicción e greves danos cerebrais.
C17H21NO4
nicotina
Atópase nas follas da planta do tabaco (Nicotina tabacum)UTILIDADE: insecticida, cigarros...CURIOSIDADES: produce adicción e cancro de pulmón.
C10H14N2
quinina
Atópase no quino (Cinchona pubescens)UTILIDADE: remedio contra a malaria, potenciador do sabor na auga tónica...CURIOSIDADES: as propiedades da quinina foron descubertas en 1638, en Perú, pola condesa de Chinchón, que observou como os curandeiros nativos a empregaban para calmar a febre.
C20H24N2O2
VITAMINASVITAMINAScompostos heteroxéneos imprescindibles
para o funcionamento dos seres vivos.
As plantas son ricas en vitaminas A, B, C, E, K
vitamina C (ácido ascórbico)
Atópase en moitoas follas, froitos e sementes: pementos, laranxas, brécol, kiwi, amorodos...UTILIDADE: prevén hemorraxias e infeccións, mellora as defensas... CURIOSIDADES: a deficiencia de vitamona C produce escorbuto
C6H8O6
vitamina K (filoquinona)
Atópase nas verduras (espinacas, coles, brécol, leitugas) e algúns froitos como o kiwi.UTILIDADE: prevención de hemorraxias, metabolismo óseo...
C31H46O2
riboflavina (vitamina B12)
Intervén nos procesos de respiración da planta.Abonda nos cereais.UTILIDADE:Mantemento da pel e das mucosas.CURIOSIDADES:A súa carencia produce trastornos oculares, bucais e cutáneos, cicatrización lenta e fatiga.
C17H20N4O6
VARIOSVARIOS
taninos
fitohormonas
hidrocarburos
ácidos
fenois
alcohois
minerais
etileno
Fai que maduren os froitos, que caian as follas, as flores e os froitos.UTILIDADE:Obtención de polímerosCURIOSIDADES:Cando unha froita está madura desprende etileno e fai madurar ás de arredor.
C2H4
caucho
É a saiba de co branca que producen plantas como a Hevea brasiliensis.UTILIDADE: neumáticos, llantas, artículos impermeables e illantes…CURIOSIDADE: a árbore é orixinaria do Centro e Suramérica onde os indíxenas lle chamaban “cautchouc” (árbore que chora).
C5H8 XXX
ácido salicílicoC7H6O3
O nome ven porque se extraía da tona do salgueiro. Protexe ás plantas dos patóxenos.UTILIDADE: mellora as defensas, tratamentos contra o acné, antiinflamatorio, antifebrífugo...CURIOSIDADES: a aspirina está composta por ácidi acetil-salicílico-
ácido cítricoácido cítricoC8H8O7
Abonda nas froitas como o limón, a laranxa, o pomelo, a lima…
UTILIDADE: conservante, antioxidante…
cumarina
Atópase sobre todo en froito e flores. Foi illada por primeira vez das fabas de Tonka.Protexe ás plantas dos raios UV e dos microbios.UTILIDADE: raticida, tratamento da apoplexía, eczemas, psoriase...CURIOSIDADES: en doses altas resulta mortal.
C9H6O2
Froito e sementes de tonka (Dipteryx odorata)
capsidiol
Prodúceno certas plantas como defensa contra patóxenos. UTILIDADE: CURIOSIDADES: abonda nos pementos (Capsicum...)
C15H24O2
TCH tetrahidrocannabinol
Atópase no cánamo (Cannabis sativa) onde se cree que fai funcións de protección contra depedadores e raios UV.UTILIDADE: medicina, drogaCURIOSIDADES: é o principal principio activo da marihuana.
C21H30O2
alcanforalcanforAtópase na árbore asiática coñecida como alcanforeiro.UTILIDADE: medicina, repelente de insectos e outros animais...CURIOSIDADES:pode resultar tóxico.
Departamentode Ciencias
Traballo realizado colectivamente polo alumnado de 1º de ESO A e B nas clases de Ciencias Naturais.
Fotos: Adela Leiro, Wikipedia. Colabora: Lourdes Acuña Miguéns