Date post: | 04-Jun-2015 |
Category: |
Education |
Upload: | xabier-mendiguren-igarzabal |
View: | 476 times |
Download: | 0 times |
MASTER AMAIERAKO PROIEKTUA
IKT-ak hezkuntzan
DERRIGORREZKO BIGARRE� HEZKU�TZA�,
BATXILERGOA�, LA�BIDE HEZIKETA� ETA HIZKU�TZE�
IRAKASKU�TZA� IRAKASLE GISA ARITZEKO GAITZE�
DUE� U�IBERTSITATE MASTER OFIZIALA
2009-2010 ikasturtea
HUMANITATE ETA
HEZKUNTZA ZIENTZIEN
FAKULTATEA
EGILEA
Xabier Mendiguren Igarzabal
CLAROLI�E PLATAFORMA Plataformaren erabilera eta ematen dituen aukerak lanbide
heziketako jardueratan
Master Amaierako Proiektua 3
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
AURKIBIDEA
1. SARRERA...................................................................................................... 4
2. HEZKU�TZA XXI. ME�DEA�................................................................. 5
2.1 XXI. mendeko ikaslearen irudiari hurbilpena........................................... 5
2.2 Eskola XXI: Baloreen garrantzia eta Konpetentzien araberako
ikaskuntza..................................................................................................
9
2.3 Hezkuntza konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak............. 13
3. IKTeen ERAGI�A HEZKU�TZA�........................................................... 16
3.1 Berrikuntza, zertarako?............................................................................. 16
3.2 Konpetentzia digitala. Oinarriak............................................................... 20
3.3 Teknologia digitala: WEB 2.0.................................................................. 21
3.4 Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideak.................................................. 23
3.5 Baliabideen ekarpena konpetentziak garatzeko........................................ 30
4. CLAROLI�E PLATAFORMA DIGITALA................................................ 32
4.1 Sarrera....................................................................................................... 32
4.2 Claroline plataformaren oinarriak............................................................. 33
4.3 Zertarako balio du? Funtzioak.................................................................. 34
4.4 Plataforma osotzen duten atalak............................................................... 35
4.5 Praktika on bat. Plataformara egokitutako ikasgaiak............................... 37
4.5.1 Enpresa kudeaketa eta bezeroari arreta........................................... 37
4.5.2 Nazioarteko merkataritza................................................................ 37
5. O�DORIOAK.................................................................................................. 38
6. BIBLIOGRAFIA............................................................................................. 40
� ERA�SKI�AK
Eranskina I: Konpetentzia digitalaren garapen osoa
Eranskina II: Claroline plataformara egokitutako jarduerak
Master Amaierako Proiektua 4
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
1. SARRERA
Proiektu honetan, hezkuntza esparruan, lanbide heziketako goi mailako zikloan hain
zuzen ere, Informazio eta Komunikazio Teknologien (IKTak) erabilera duen eragina
aztertu egingo da. Azalduko dugu zein neurrian laguntzen duten IKTeek eskeintzen
dizkiguten baliabide ezberdinen erabilera ikaslearen ikaste etekinean.
Espainiar Estatuko Maiatzaren 3ko 2/2006 Hezkuntzako Lege Organikoa (LOE) ezarri
zenetik, Hezkuntza Sailak zehaztu egin du gaur egungo hezkuntza, aldez aurretik
finkatutako konpetentzia batzuen arabera oinarritu behar dela. Hainbat oinarrizko
konpetentzia ezagutzen ditugu eta ikasleek konpetentzia guztiak landu behar dituzte,
hezkuntza egoki bat jaso ahal izateko. Konpetentzia hauen artean, digitala deritzona
daukagu. Proiektu honetan konpetentzia digitalean sakonduko dugu, aipatutako
IKTeen erabileraren bitartez.
Proiektua goitik beherako norabidea izango du. Hau da, lehenengo zatian egungo
hezkuntzak azaltzen duen ikuspuntu orokorretik hasiko gara, bigarren zatirako IKTeen
eragina eta praktika on baten azalpena utziz. Hurrengo diagraman azalzen da
aipatutakoa:
Taula I: Proiektuaren egitura orokorra
Hezkuntza XXI. mendean
IKTeen eragina hezkuntzan
Praktika on bat:
CLAROLINE
plataforma
Pro
iekt
ua
ren
ed
uki
en g
oit
ik b
eher
ako
no
rab
idea
Iku
spu
ntu
oro
korretik, a
plika
zio b
aten
zehazta
pen
era
Master Amaierako Proiektua 5
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
2. HEZKU�TZA XXI. ME�DEA�
2.1 XXI. mendeko ikaslearen irudiari hurbilpena
Gaur egungo hezkuntzaren egoeraren analisia bi ataletan banatuko da. Lehenengo
batean, XXI. mendeko ikaslearen erradiografia egingo da, honen arabera, bigarren
atalean, irakaslearen erronkak zeintzuk diren definitzeko.
Gaur egungo irakasleak, motibazio gabeko ikasleekin tratatzen du. Dena den, motibazio
hau suspertu egiten da ikasleek telebistaren, zinemaren edo teknologia berrien aurrean
jartzen direnean. Gazteek ikusle edo begirale adituak izatera pasatzen dira, eta
motibazioa sentzuen edo pertzepzioen bitartez lortzen den giza-esperientziaren bidez
lortzen dute, eta ez hainbeste kontzientzia edo hitzen bitartez.
XIX. mendean eskola publikoa asmatu zen, eta honekin batera irudi berri bat izan
genuen gure artean: herritarraren irudia, eskolan irakurtzen eta idazten zuena. XX.
mendean, aldiz, komunikazioa landu genuen, hitzaren poterea ezagutu eta entzuten ikasi
genuen. Eta dirudienez, XXI. mendeko erronka begiratzen ikastea da. XXI. mendean,
beraz, ikuslea da protagonista.
Baina zer ezagutzen dugu ikuslearen irudiaren inguruan? Gauza
gutxi, teknologiak eskeintzen dizkigun esperientzien inguruan
mugitu beharrean, hitzak ematen dizkigun esperientzien inguruan
mugitzen bait gara. Ikusleak bizitzen duen esperientzia nagusia ez
da bakarrik ikustearen bitartez heltzen dena, baizik eta sentzuen
bitartez informazioa hartzera lortzen dena.
Irakurtzen eta idazten ikasteko eskola asmatu genuen. Baina ikusten
ikasteko, zer moduko baliabideak ditugu? Seguru aski, eskolak
egungo gazteetatik ikasi behar du, eskola berak ikusten irakatsi
beharrean.
Hirurogei eta hamarreko hamarkadako gazteen identitatea eta kontzientzia liburuen
bitartez osatu zen. Egungo gazteena, aldiz, telebistaren eta irudiaren garaian osatu egin
da. Baina kontuz, gizarte berak osotu ditu gazte hauek, gaur egungo hezkuntzaren
protagonistak direnak. Familiaren papera ere hemen dugu, esanguratsua bezain
mugatua. Jadanik, familian bertan ospatzen diren batzarretan ez da hitz egiten. Hitz jario
bakarrak telebistak eskeintzen dituen etenetan ematen dira. Gaurko gazteek kolorez
beteriko telebistarekin jaiotzen dira. Beraientzat dena da ikusgarria, dena da
entzungarria. Paul Viriliok (1990) aipatu zuen bezala, jadanik dena eskura dute,
gutxieneko ahalegina egin gabe.
Telebistatik heltzen zaizkigun irudi eta koloreen bonbardaketa axolagabetasuna eta
etorkizunaren inguruan dugun ideiaren disoluzioa besterik ez du ekartzen, eredu
ekonomiko desegokien bitartez iragankortasunaren ideia nagusiki ezarriz.
Master Amaierako Proiektua 6
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Beraz, egungo gaztediaren jarrerak kontutan harturik, merezi du hurrengo galderak
egitea: gazteak zelan begiratzen dute?, zer begiratzen dute?, zer ikusten dute begiratzen
dutenean? eta esanguratsuena dena, zer pentsatzen dute begiratzen daudenenan? Beraz,
eztabaida sortarazteko tesi bat planteatu beharko genuke: baldintzapean, telebista
subjektibitatea sortzen du. Beste modu batean esanda, posible da ingurunean
daukagunaren bitartez esperientziak izatea, baina zein sentzutan posiblea da?
Erronka haundiena: aspertuta dagoenari hezi
Informazioaren bitartez sortzen diren esperientziei buruz hitz egiten dugunean, gaur
egungo baldintza giza-kulturalei buruz eta gizarteak jasatzen dituen aldaketei buruz hitz
egin beharko genuke. Eskola, ingurune sendo batean funtzionatzeko sortua izan zen,
baldintza arrunten inguruan eta aurrerapen garai ezberdinetan murgilduta. Hau da,
eskolak etorkizuneko gizon-emakumenak hezitzen ditu. Eskolak, familia moduko beste
erakunde batzuekin batera garatu egiten da. Baina gertatzen dena zera da, aipatutako
sendotasun hori bukatu egin dela. Gaur egungo gizarteak eskeintzen dizkigun ikus-
entzunezko baliabideen erruz, pertsonen ikuspuntuak zatitu egiten dira. Telebistak
ikuslea “zatitu” egiten du, ez islatzen duen balore desegokiengatik, baizik eta nekatzen
duelako, aspertzen duelako.
Beraz, agertzen zaigun erronka, aspertuta dagoenari hezitzea da. Zer egiten du eskolak
aspertuta dagoenarekin? Nolakoa da aspertuta dagoenaren pedagogia? Asperraldiaren
edo asetasunaren bitartez sortzen diren esperientziak honako esanahia daukate:
pertsonarengan eraginik ez dauka bere ingurunean gertatzen diren gertakari edota
egoera ezberdinak.
Kultura eskolarra eta kultura hipermediatikoa
Aspalditik zalantzan jarri bada eskolaren gaitasuna erakunde sozializatzaile bezala, zer
esanik ez dago irakasleak pairatu dituen erreformak bere jardueren inguruan. Gainera,
irakasleek legitimitate haundia galdu dute azkenengo urteotan, kultura mediatikoak,
eskolaren aurrean, sortarazi dituen sentsibilitate eta lenguai berriengatik.
Beraz, hezkuntza, espazio berdinean talka egiten duten bi kultura ezberdinekin topo
egiten dugu, eta honen aurrean ezinbestekoa da irakaslearen formakuntza birkokatu.
Irakaslearen formakuntzaren arazoa gaur egun ez dator irakasteko erabiltzen diren
teknika edo bide desegokietatik, baizik eta formakuntzaren arazoaren oinarria zerikusi
haundiagoa dauka kulturarekin.
Alde batetik kultura eskolarra daukagu, eskolatik ateratzen diren jardueren eta
ezagutzen multzoa osatzen duena. Kultura honetan, “logika eskolarra”ren arabera,
gizartean suertatzen diren ezagutzen komunikazio eta transmizioa ere sartuko genituzke.
Beste aldetik, kultura mediatikoa edo hipermediatikoa daukagu. Hedabideen eta
teknologia berrien eraginagatik, gaur egungo gizartean egokitzen ari diren praktika eta
ezagutzen multzoa irudikatzen duena (Bettetini eta Colombo, 1995). Gainera, kultura
Master Amaierako Proiektua 7
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
honen transmizioa eta eragina ez da gelditzen gizartearen azaleko geruza batean, baizik
eta giza-bizitzako forma eta eredu guztietatik hedatu egin da.
Horrela izanda, irakaslegoa nahaste sakon batean murgiltzen da, azken urteotan kultura
mediatikoak gazteek irakaslearen autoritateari faltatzea eta irakaste jardueren
egokitasuna zalantzan jartzea eragin bait ditu. Beraz, irakasleak egoera honi aurre
egiteko, kultura mediatikoa baztertu egiten du, bere deformazioan kontsakratu den
kultura eskolarrarekin aurrez aurre ipiniz.
Zelan ulertu dezakete irakasleek zalantzazkoa eta iluna den
kultura mediatiko hori? Zelan hezi kultura horren bitartez
“eraiki” den zuzendu ezineko eta inproduktiboa den pertsona
hori? Tradizioak eta obsesioak galarazten dute kultura
mediatikoa ulertzea eta oztopatzen dute kultura hori sortu
duten gazteen hezkuntza. Askotan hobeagoa da konformismo
batean murgiltzea, irakaslea eraldatzaile intelektual bezala
ikustea baino.
Kultura mediatikoaren aurrean bi jarrera gerta daitezke.
Lehenengoa, kultura eskolarrean babestu, hedabideak eta
teknologia berriak duten eragina ukatuz. Eta bigarrena, kultura mediatikoak sortarazi
dezakeen baikortasun pedagogikoa, hurrengo hiru ataletan baieztatu daitekena:
� Teknologia berriak eskolarentzat eredu bezala hartzea, hezkuntza jarduera, prozesu entretenigarri bezala ulertuz, eraginkortasuna eta produktibitatea helburu bezala eukiz.
� Aurrerapen teknologikoen bitartez bizitza pozgarriago bat lortzea, eta beraz, teknologia berrien erabileraren bidez bizitza kalitatea hobetuko genuke. Ilusio honi esker,
<<krisialdiaren irteera>> komunikazio teknologien bitartez lortuko da, eta Mattelart
(1996) aipatzen duen bezala, teknologia berriak, erlijioak meendeetan zehar egin duen
bezala, gizakia bateratzearen eginkizuna izango luke aurrerantzean. IKTak, bizitza
hobeago baten ametsa bezala jarri dute jadanik, <<teknoutopia>> deritzona. Ilusioa ere
ikaste-irakaste prozesuan instalatu egin da
� Eskolak ahalegin guztiak batu beharko lituzke <<hartzailea hezitzeko>>. Hau da, eskola interpretazio komunitate bezala ulertu beharko litzateke. Horrela, eskolak eta
irakasleek, kontsumitzailearen arrazionaltasunean lan egingo lukete, informazioaren
eta gardentasunaren arabera.
Testuinguru audiobisuala eta irakasleen formakuntza
Ikaskuntzaren eragina dator ikaslea erantzuten duenean bere ingurunetik heltzen
zaizkion gaitasun ideologikoz beteriko ahots ezberdinei. Egoera honetan, ikus-
entzunezkoak, nahiz eta hezkuntza ez formalean jardun, ez litzateke hezkuntza eskolarra
baino gutxiago izan behar. Horrela lortzen dugu irudikatzen irakaskuntzaren gaur
egungo kokapena.
Master Amaierako Proiektua 8
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Irakaskuntzan, aldiz, eragina izugarria dute baldintza eskolarrekin batera datozen
baldintza politiko, ekonomiko eta kulturalak. Eta hauekin ere lotuta datorkigu urteetan
zehar tradizioak utzi dizkigun irakasle eredu ezberdinak:
� Eredu kontserbadorea / irakasle transmisorea: irakaslea edukien transmisore hutsa da. Garrantzitsuena irakasleak ikasgaia ondo kontrolatzea da, formakuntza pedagogikoa
bigarren lerro batera pasatuz. Eredu honetan teknologia ez da sartzen ezagutza esparru
barruan.
� Eredu teknologikoa / irakasle teknikoa: hirurogeigarren eta hirurogei eta hamargarren hamarkadetan garatutako eredua dugu. Irakaslea teknikan aditua da arazoak
konpontzeko. Baliabide teknikoak tresna hutsak dira prozesua arrazionalizatzeko.
Irakaslea teknikoa da, prozesuak kontrolatzeko parte hartzen duena, honen bukaeran
produktibitatea eta berrikuntza lortzeko asmoarekin.
Teknologiaren muga honek ingurunera hedatzen da eta hezkuntza komunitatean ondo
finkatuta dago, non teknologia berriak tresna hutsak izan beharrean, ezagutza eremu
propio bezala ulertu beharko lirateke.
� Profesional autonomo eta aktiboaren eredua: laurogeigarren hamarkadan sorturikoa, garai hartako hezkuntzaren erreformen emaitza.
Aipatutakoa kontutan harturik, zelan eskatuko diogu irakasle honi kultura mediatiko
berria txertatzea bere eguneroko jardueratan? Kultura mediatikoa aspaldi etorri zen eta
hezkuntza komunitatea oraindik egokitzapen fasean dabil, baliabide gutxikin, ikasleen
motibazio ezarekin, nahastearekin eta zalantza ugariekin.
Egoera honetan, ezinbestekoa da planteatzea zelan pasatuko garen informazioaren
gizartetik ezagutzaren gizartera. Erronka hau hezkuntza esparru guztietan eragina
dauka, klasean erabilitako metodologiatik irakaslearen formakuntzaraino.
Egungo hezitzaileek kontutan hartu behar dute ikasleek jasotzen duten informazioa
<<ikuskizunean>> bilduta dagoen ikuspegi ideologikoz inguratuta dagoela.
Ezinbestekoa da eztabaida eragingo duen ikaste-egoerak sortzea; testuinguru honek
eskatzen duena zera da: denbora gehiago eman eztabaidari azalpenari baino, datuen
analisiari informazioaren batzeari baino.
Ezaguna da hezitzaileen gaitasun falta teknologia eremuko linguaiarekin ohitzeko.
Analfabetismo teknologikoari buruz hitz egin dezakegu maila guztietan. Teknologiaren
inguruko ezaugarririk esanguratsuena produktu teknologikoaren kontsumoa da eta ez
teknologiaren ulermena eta eskeintzen dituen aukeren erabilera.
Beraz, egungo egoera ikasgelan hurrengo konpromezu hau eskatzen du: ikaskuntzaren
berrikustea. Ikaskuntza bi sentzutan berreskuratu behar da: alde batetik, giza praktika
bezala eta beste aldetik, gizarte praktika bezala, momentu bakoitzean honek mugitzen
den modura egokituz (Contreras Domingo, 1990). Argi izan behar dugu ikus-
entzunezko hezkuntza, teoria pedagogiko batean oinarritzen dela, eta honek, aldi berean,
Master Amaierako Proiektua 9
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
gizarte proiektu baten barruan kokatzen den planteamendu politiko baten parte dela
(Masterman, 1993).
2.2 Eskola XXI: Baloreen garrantzia eta konpetentzien araberako ikaskuntza
Hona hemen asmo problematiko bat: baloreen arabera hezi eta bizitzarako prestatu.
Gizarteak eskolari -eta azken batean hezitzaileei- eskatzen dio kontraesankorra den
misio bat. Alde batetik eskolari eskatzen zaio ikasleak baloreen arabera hezitzea:
bakezaletasuna, elkartasuna, tolerantzia, justizia, berdintasuna, etab. Bizitza da, neurri
haundi batean, bortitza, insolidarioa, intolerantea, faltsua, etab. Eta bizitzari buruz hitz
egiten dugunean, kultura elikatzen dituen baloreak adierazten ditugu. Balore hauek bere
pentsamoldean barneratzen dituen pertsona, gizarte honen biktiman bihurtzen da.
Eskolak, bere funtzionamenduan, orientabide hauek jarraitzen baditu, babesgabeko
pertsonak jarriko ditu gizarte maltzur honetan. Eskola honetan formatutako ikasleak,
gizartean galtzaile suertatzeko baldintza guztiak beteko zituzten.
Hezkuntza proiektu guztien oinarria, ikaslea bizitarako prestatzea izan beharko luke.
Ikaskuntza sentzua bereganatzen du ikasleen gizarte prestakuntzarako erabiltzen denean
(Domenech eta Guerrero, 2005).
Zaila da eskola sistema aldaketaren protagonista bihurtzea,
gizarteak patroi kultural batzuk jarraitzea eskatzen dionean.
Kontraesanahiak agertzen dira ere familia asko eskolaren
bitartez bilatzen dituzten helburuetan. Horrela, guraso askok
ikusten ditugu ez dutela beraien seme-alabak eskola
batzuetara bidaltzen, hauek ijito edo etorkin batekin
partekatu beharko luketeelako ikasmahaia. Denok hitz
egiten dugu eskolaren neutraltasunari buruz, eta gero jarrera kontraesankorrekin
topatzen gara. Gainera, gizartean jarrera onuraduna dutenek, eskolaren neutraltasuna
goraipatzen dutenak dira. Ez dira konturatzen inmobilitatea bultzatzea onurazko egoeran
daudenen alde jarduntzen dutela. Hori ez da neutraltasuna. Hori abantailarekin jokatzea
da: <<kultura zapaltzailea eskolan, neutraltasunetik urrun, lenguai mota
pribilegiatuagatik, arrazoibideengatik eta giza-harremanen antolaketa selektiboagatik
bereizten zen.>> (Giroux, 1992).
Erakundean kontzentratzen den arazo hau, zaildu egiten ditu bertan lan egiten duten
langileen jarduerak eta formakuntza. Irakasleei formatzen zaie ezagutzak irakasteko, eta
ez hainbeste jarrerak irakasteko. Hauetariko askok, beraien irakasgaian aditutzat jotzen
dute bere burua, baina ez dira ikasleen hezitzaile sentitzen. Eta hona hemen arrazoibide
bikoitza: ikasleek konpromezu etiko, politiko eta sozial garbi eta eraginkor baten
bitartez hezi beharrean, irakasleek ahalegin guztiak batzen dituzte ikasgaien ikaste-
irakaste metodologian. Hezkuntzak etengabeko eguneratzea exijitzen du, denbora pasa
ahala, baldintza sozialak, formakuntza beharrak eta pertsonen psikologia aldatzen
direlako.
Nahiz eta profesionalak nahi ez izan, eskolak funtzio ugaltzailea betetzen du gizartean
(Lerena, 1983).
Master Amaierako Proiektua 10
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Konpetidoreak
Egungo eskolak dituen erronkak beste faktore batzuen eraginagatik zaildu egiten dira,
hauen artean, adibidez, telebista eta publizitatea ditugu. Ingurunearen filosofiatik
abiatuta, baloreetan oinarritutako hurrengo hierarkia bereiztuko genuke:
� Arrakastaren filosofia: arrakasta, poztasunaren sinonimoa da. Arrakasta lortzen duena,
gizartean irabazlea da.
� Konpetentziaren filosofia: ondokoa baino gehiago izatea, hedabideek aurkezten duten
giza-jokabideen gakoa.
� Kuantifikazioaren filosofia: gizakia, kantitatearen zeinuaren menpe bizi da. Lanean
irabazten dun diru kopurua, asteburuko hildakoen kopurua, salerositako autoen
kopurua, etab.
� Erabilgarritasunaren filosofia: jokaerak, etekinaren eta efikaziaren arabera neurtzen
dira. Zein abantail ditu?, Zertarako balio du?, etab.
� Indibidualismoaren filosofia: norberari, berea dena bakarrik inporta zaio, norberak
bere burua bizitzan besteen kontra borroka egiten ikusten du.
� Kontsumoaren filosofia: merkatuak etengabe sortarazten dizkigu behar edo nahi
berriak. Elikagaiak, jantziak, edariak, objektuak, etab.
� Itxuraren filosofia: hedabideetan itxura aurkezten da errealitate bera izango balitz
bezala. Etxe perfektuak, tresna izugarriak, pertsona liluragarriak, etab.
� Presaren filosofia: Guztia dago neurtuta zehaztasun izugarriz. Gauza asko egin behar
dira, helburu asko lortu behar dira, etab.
� Behin-behinekotasunaren filosofia: <<presentismoaren>> garrantzia. <<Honek orain
interesatzen zait>>, <<oraintxe berta hemen oso ondo egoten da>>, etab. � Sentimenduaren filosofia: gure jokabideak sentsazioen arabera neurtzen dira,
arrazoibideen arabera izan beharrean. Ezinbesteko galdera “zer da egin behar
duguna?” izan beharrean, “zer gustatzen zaigu?” egitea da. � Edukitzea edo jabetzaren filosofia: <<ez dut ezertara uko egingo>> tesi batean
bihurtzen da, bizitza estilo batean. Natura berak erakusten dizkigun eskuraezinak diren
gauzak, gizakiak bere asmoen ukapen bezala ulertzen ditu. � Biolentziaren filosofia: gauzak indarraren bitartez konpontzen dira, gatazkak
poterearen bitartez konpontzen dira. Hedabideetan erailketa ugari zabaltzen dituzte,
beste hainbat berri bezala, zeozer arrunta izando balitz bezala.
Master Amaierako Proiektua 11
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Hedabideek, beraz, limurtze gaitasun izugarria dute. Aditu askok musika, irudia, hitza
eta akzio dramatikoa lenguai ikonikoan analfabetoa den publiko batentzat erabiltzen
dituzte. Irudiaren magia, ikuslea erakartzeko eskrupulurik gabe erabiltzen da. Eta ikusle
honekiko lortu nahi den eragin interesatu honen aurrean eskola daukagu, hausnarketaren
eta konpromezuaren bideen bitartez eredu berriak proposatzen. Ez da erraza lehiatzea.
Gakoa, haize kontran borrokatzean datza.
Konponbideak
Egungo eskolak eskuratu beharko lituzkeen konpromezuak argi izan behar ditu: ikasleei
lagundu giza-errealidadeak aztertzen, errealidade hauek zergatik gertatzen diren
arrazoien oinarriak ulertzen, arazoei konponbidea bilatzen. Azken finean, errealidadea
ez dator zerutik, neurri haundi batean gizakiaren eskuetan dago.
Egungo ikasleek, eguneroko esperientzian barneratzen dituzten zehaztasun gutxiko
ezagutzak ondo ebaluatu behar ditu eskolak. Eskolak ikasleari irizpideak eman behar
dizkio ezagutza hoien esanahia ulertzeko eta benetazko giza baloreen zerbitzura
jartzeko.
Konpetentzien garapena hezkuntzan
Beraz, gure eskolak osatzen dituzten ikasleei, errealidadearen ikertze-gaitasunean
sakontzen laguntzeko, azken urteotan hezkuntza sistema aldaketa nabarmenak jasan
ditu. Orain arte bukaezina zen kurrikulum batetik, malgua den eredu kurrikular batetara
pasatu da. Interdisziplinarra, ikaskuntzan zentratua eta esanguratsuena dena:
konpetentziatan oinarrituta.
Konpetentzien araberako hezkuntzaren inguruan azaldutako proposamenik
garrantzitsuenak Europatik datoz. Alde batetik, Tuning deituriko proiektua dugu,
Europer Batasunak bultzatuta eta, beste aldetik, DeSeCo proiektua (“Definición y
Selección de Competencias”), OCDEk bultzatuta.
Konpetentzien inguruan asko hitz egin da, baina gauza gutxi dakizkigu: zer esanahi du
konpetentzia kontzeptua?, zelan bereiztu abilezia, ezagutza, gaitasun eta jarrera
kontzeptuekin?, zelan inplementatu konpetentzien araberako kurrikuluma?, zelan
ebaluatu?
Konpetentzia, ezagutzaren edo abileziaren inguruan dakigunaren baino gehiago da.
Testuinguru berezi batean arazoei aurre egiteko gaitasuna da, egiten jakin konplexu bat,
egiazko egoera ezberdinetan erabilitako integrazioaren, ezagutzaren, jarreren emaitza
(Pérez Gómez, 2008). DeSeCok hurrengo modu honetan definitzen du konpetentzia
terminoa: “arazo konplexuei aurre egiteko gaitasuna eta lan ezberdinak burutzea era
egoki batean. Konpetentzia, abilezien, ezagutzen, motibazioaren, baloreen, jarreren eta
emozioen konbinazioa da, elkar lan egiten dutenak akzio eraginkor bat lortzeko.”
Laburbilduz, edozein konpetentzia “ezagutza” bat dauka, “egiten jakin” bat eta “egiten
nahi izan” bat, testuinguru ezberdinetan, helburuen arabera.
Master Amaierako Proiektua 12
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Gimeno Sacristan-ek (2008), konpetentzien planteamenduan, hiru ikuspuntu ezberdin
bereizten ditu: a) konpetentzien araberako hezkuntza, ohiko ikasketa tradizionalen
kontra erantzuten du, hauek gaitasunik ez bait dute ematen pertsonari, eta behin edukiak
memorizatu direla, memorian bertan ahaztu egiten dira ezagutzarik utzi gabe; b)
hezkuntza mota honen orientabide zehatzago batek lanbide heziketako esperientziatan
oinarritzen da. Abilezia, gaitasun edo konpetentzia batzuen menperatzea,
formakuntzaren oinarria da; eta c) funtzionalitatea hezkuntzaren xedea da, ikasitakoa
gizakiaren edozein ekintzaren baliabide bezala erabili daitekena (esku-ekintzak,
jarrerazko ekintzak, intelektualak, komunikaziozkoak edo besteekin harremanetan
jartzeko beharrezkoak diren ekintzak).
Iturria: Konpetentzia eredua (Poblete, 2006)
Informazioan oinarritutako gizarteak, hezkuntzaren erronken inguruan zera esaten du:
pertsonen, organizazioen eta erakundeen biziraupena, informazioaren analisiaren,
erabileraren eta komunikazioaren menpe dago. Herritarraren hezkuntz-eskaerak hain
haundiak dira, eskolaren birmoldaketa beharrezkoa egiten dela, eskola berak, ezagutzak,
abileziak, jarrerak eta baloreen garapena estimularazi ditzan. Ez dezagun ahaztu egungo
herritarrak informazioz beteriko giza-testuingu aldakor batetan bizi direla,
superkonplexutasunean oinarrituta.
Konpetentzien inguruko azkenengo hausnarketa, hauen ebaluazioari buruzkoa izango
da. Konpetentzien azalpenak metodoaren garrantzia azpimarratzen du eta alde batera
uzten ditu hezkuntza prozesuaren beste elementu batzuk. Hauen artean ebaluazioa dugu,
egitura kurrikularrean osagarri den elementua. Konpetentzien jardueran, ebaluazioa,
kontrol ariketa hutsera murrizten da. Bukatuta bezala ulertzen den prozesu batek eman
dituen emaitzen kontrola bilatzen da. Eta ebaluazioa kalifikazioarekin bukatuko da,
aldez aurretik ezarritako estandarrak eredu bezala erabiliz.
Ez dezagun ahaztu proposamen pedagogiko berrian, irakasleek behar izango duten
formakuntzaren inguruan aipamen gutxi egiten direla. Ez da erreferentziarik egiten gero
Master Amaierako Proiektua 13
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
eta zailagoak diren aplikazio testuinguruei buruz. Egia da “beharrezkoa dela
ebaluazioaz eta ebaluazioarekin ikastea”, baina konpetentzien ikuspuntutik aukera gutxi
ikusten dira honen inguruan. Honekin batera, ezin dugu ahaztu “egituren birmoldaketa
eta aldi berean pentsamoldeen, jardueren eta emaitzen hobetzea, oso zailak suertatzen
diren asmoak direla” (Escudero Muñoz, 2006).
2.3 Hezkuntza konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak
Hezkuntzan landu beharreko konpetentzien inguruko sarrera egin dugu. Atal honetan,
arautuak dauden konpetentziatan sakondu eta, aurrerago, hauen inguruan landu den
sailkapena egingo da.
Oinarrizko Hezkuntzak, batik bat, goi-mailako ikasketak egiteko behar den prestakuntza
emateari eta ikasleei ikasketa horiek egiteko behar diren ezagutzak emateari eman izan
dio garrantzia, eta ez dio hainbeste erreparatu helduen bizitzarako garatu behar diren
gaitasun pertsonalak, sozialak eta lan-arlokoak lantzeari eta bizitzan osoan ikasteko
behar diren oinarriak prestatzeari.
Egungo curriculumaren planteamenduak ikasleek eskuratu beharreko konpetentziak ditu
oinarri. Hori finkatuta, agerian jarri nahi du curriculumak, Oinarrizko Hezkuntzaren
helburuak betetzeko, goi-mailako ikasketak egiteko prestatu behar dituela ikasleak,
baina, horrekin batera, behar bezala landu behar dituela hezkuntzaren gainerako
alderdiak, pertsonak gizaki moduan garatzeko beharrezkoak direnak. Bestela esanda,
curriculumak indartu egin behar du hezkuntzaren izaera hezitzailea, eta gauzak egiten
jakiteko prestatu behar ditu ikasleak. Hezkuntzaren ikuspegi horren ildotik jaso dira
curriculumean hezkuntza-konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak.
Alde batetik, hezkuntza-konpetentzia orokorrak ditugu, heziketa oso baterako
erreferentziazko ardatzak direnak, bai oinarrizko hezkuntzarako, bai bizitza osoan zehar
ikasteko prozesurako, eta hezkuntza-testuinguru guztietan ikasten dira, fomaletan nahiz
ez formaletan. Hezkuntza-konpetentzai orokor horiek ezin dira zuzenean ebaluatu; izan
ere, hezkuntza prozesu osoko plangintzaren eta haren gauzapenaren loturazko eta
bitartekaritzako lanak egiten dituzten aldagai kostanteak dira. Horien bidez, hezkuntza
planteamendu integrala egiten da, eta askotariko konpetentziak eskuratzeko modua dute
ikasleek. Ikuspegi hori jorratzen du ELGE antolakundeko DeSeCo programaren
planteamenduak, adierazten baitu badirela zenbait konpetentzia giltzarri elkarri lotuta
daudenak eta beharrezkoak direnak pertsonen garapenerako eta gizartearen
funtzionamendua egokia izateko.
Europar Batasunak izenpetutako tratuek aldatu egin dituzte unibertsitate-curriculumak,
eta aldaketa horien ondorioz, finkatu da aurtengo urterako, bizitza osorako
konpetentzien eta ikaskuntzaren ildoari jarraituko diotela goi-mailako ikasketek, horiek
izango baitira graduko eta graduondoko titulu berrien egiturazko ardatzak. Europako
herrialde ugari antzeko planteamenduak egiten ari dira. Gurean egindako bi
proposamenak ere -<<Derrigorrezko eskolaldirako Euskal Curriculuma>> 2006koa eta
<<Euskal Herrirako Curriculuma>>- ikuspegi hori hartu dute oinarritzat.
Master Amaierako Proiektua 14
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Beste aldetik, Europar Batasunak egindako proposamenak adierazten du hauek direla
oinarrizko konpetentziak: <<pertsona guztiek izan behar dituztenak giza errealizazioa
eta garapen pertsonala lortzeko eta herritartasun aktiboa, laneratzea eta enplegua
erdiesteko>>. DeSeCo proiektuak adierazten duenez, konpetentzia bat oinarrizkotzat
joketzo, hiru baldintza hauek bete behar ditu: balio pertsonal edo sozial haundiko
emaitzak eskuratzen lagundu behar du, testuinguru edo esparru adierazgarri ugarietan
aplikatzeko modukoa izan eta aukera eman behar du pertsonek eskakizun konplexuak
behar bezala bete ditzaten. Hau da, konpetentzia oinarrizkoa izango da, baldin eta
baliagarriak badira herritar guztientzat, alde batera utzita herritarren sexua, gizarte eta
kultura maila eta familia ingurunea.
Jakintzak erabiltzen jakin behar dela nabarmentzeak ez du esan nahi Oinarrizko
Hezkuntzan lortu beharreko konpetentziak ikuspegi utilitarista batera mugatu behar
direnik, ezta baztertu egin behar denik ere ikaskuntzak bertako nahiz munduko ondare
kulturala berregiteko eta transmititzeko duen garrantzia. Gizakiaren izatearen parte dira
jakintzak, bizipenak, sentipenak eta jarrerak, eta horiek guztiak funtsezkoak dira
bizitzan, gizakia eta gizartea nolakoak diren ulertzen laguntzen baitigute. Jakintza
horiek pentsamoldea eta izaera osatzen dute, eta hori guztia gauzak egiteko moduan
islatzen da. Oinarrizko konpetentzien esparruak berdinak dira leku orotan baina gaitasun
horiek eskuratzea eta erabiltzea ezberdina da testuinguru zehatz bakoitzean.
Hezkuntza-konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak euskal curriculumean
jasota eta horien integrazioa eginda, berariaz azpimaratu beharko lirateke Euskal
Herrian eta munduan bizitzeko behar diren ikaskuntzak, planteamendu integratzaile bat
eginez eta eskuratutako jakintzen aplikazioa xedetzat hartuta. Oinarrizko konpetentziak
lantzeko, hezkuntza-sistemako ikasketei norabide jakin bat eman behar zaie, ikasleek
jarduteko modu anitz balia ditzaten eta egoera berriei aurre egiteko ahalmena eskura
dezaten. Oinarrizko Hezkuntzako amaieran lortu beharko lirateke oinarrizko
konpetentziak, gizakia heldua izateko behar den neurrian. Gerora, gaitasun horiek
garatu, mantendu eta eguneratu egin behar dira, bizitza osoko ikaskuntza baten zatitzat
jota.
Europako Parlamentuak 2006ko irailaren 26an emandako gomendioari erantzunez,
aintzat hartuta hezkuntzari buruzkoa den maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak
oinarrizko hezkuntza arautzeko esparru berri bat finkatu duela eta kontuan izanda
Euskal Herriko hezkuntza-komunitateak egindako <<Euskal Herriko Curriculuma>>
proposamena, EAEk erabaki du hezkuntza-konpetentzia orokorreko eta oinarrizko
konpetentzien esparru hauek jasotzea Oinarrizko Hezkuntza antolatzeko arau-
xedapenetan.
Hurrengo taulan arautuak dauden Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak eta Oinarrizko
Konpetentziak aipatzen dira.
Master Amaierako Proiektua 15
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak
1.- Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea eta izadiaz eta natura
baliabideez arduraz gozatzen ikastea
2.- Ikasten eta pentsatzen ikastea, eta informazioa interpretatzea,
sortzea eta ebaluatzea
3.- Hizkuntza ofizialetan, eta, gutxienez, atzerriko hizkuntza
batean hitz egiten ikastea, eta, berariaz, IKTak irizpide kritikoz
erabiltzen eta interpretatzen ikastea
4.- Elkarrekin bizitzen ikastea eta, berariaz, harreman positiboak
izaten eta, gatazka egoeratan, elkarrizketara eta negoziaziora
jotzen ikastea
5.- Pertsona gisa garatzen ikastea, nork bere burua modu
positiboan eta errealistan balioestea
6.- Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak hartzeko ekimena izatea,
zailtasunak gainditzeko ahalegina balioestea eta ekintzailea izatea
Oinarrizko Konpetentziak
a) Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarko gaitasuna
b) Ikasten ikasteko gaitasuna
c ) Matematikarako gaitasuna
d) Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna
e) Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko
gaitasuna
f) Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna
g) Giza eta arte-kulturarko gaitasuna
h) Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna
Taula II. Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak eta Oinarrizko Konpetentziak
Master Amaierako Proiektua 16
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
3. IKTeen ERAGI�A HEZKU�TZA�
Aurreko taulan, Oinarrizko konpetentzien barruan azpimarratu egin da Informazioa
tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna. Konpetentzia honetan
zentratuko gara eta lanbide heziketako bigarren zikloko ikasleen gaitasun honen
garapenean murgilduko gara.
Beraz, laugarren atalean aztertuko diren gaitasuna lantzeko jarduera ezberdinetan
sakondu baino lehen, hirugarren atal honetan gaitasun digitalaren oinarrizko
kontzeptuak ezagutuko ditugu hurrengo urratsak jarraituz: zertarako berrikuntza
hezkuntzan, konpetentzia digitalari hurbilpen labur bat eta XXI. mendeko hezkuntzan
lantzen den WEB 2.0 teknologiaren eta honek eskeintzen dituen baliabideen inguruko
ezagutza.
3.1 Berrikuntza, zertarako?
Albert Einstein-ek aipatzen zuen: << Emaitza ezberdinen bila bazabiltza, ez ezazu egin
beti berdina>>.
Berrikuntza, aldaketa bat suposatzen du, gauzak era ezberdin batean egitea,
eraginkortasun haundiagoz eta baldintza ezberdinei egokituz. Pasa den mendean
aipatzen zen, berritzen ez zekiena eta garai berrietara egokitu, desagertu egingo zela
profesional edo enpresa bezala. XXI. mendean ez du balio egokitzea, aurreratu egin
behar da, errealitateari aurreratu eta aurrerapen hori baloreak sortuko dituen estrategian
bihurtu. Horrela, gure eskoletan, eragina, arrakasta eta ikasleen emaitzetan puntakoa
izatea lortuko dugu.
Berrikuntza mota ezberdinak bereiztu ditzakegu. Akzio mailaren arabera, honako hauek
azpimarratuko ditugu:
� Zuzenezko berrikuntza: Ad hoc sortua zerbitzu edo produktu bat hobetzeko asmoz
� Ez zuzenezko berrikuntza: prozesuetan edo ekintza ezberdinetan izaten diren aldaketen
ondorioz sortarazten den berrikuntza
Berrikuntza gai teknologikoekin lotu dezakegu, baina berrikuntza ez da zergatik gai
zehatz honekin erlazionatu behar, antolakuntza edo komertzial esparruekin ere lotura
nabarmenak bait ditu. Beraz, honako berrikuntza arloak identifikatu ditzakegu:
� Berrikuntza teknologikoa: teknologia erabiltzen denean aldaketa sortarazteko asmoz
� Berrikuntza antolatzailea: antolakuntzan ekintza ezberdinen ardura duen zuzendaritzan
aldaketa bat dagoenean
� Merkataritza berrikuntza: Marketinarekin lotuta dagoen edozein kontuaren inguruan
aldaketa egiten denean
Master Amaierako Proiektua 17
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Argi dago berrikuntza hain garrantzitsuak diren aldaketak eragiten dituela. Dena den,
zergatik gaur egun esaten da berrikuntza aurrerapenaren beharrezko gakoa dela?
Hurrengo lerrotan saiatuko gara galdera honi erantzuten.
Eboluzio teknologikoa garai industrialean hasi zen, produktuaren kalitatea garrantzi
guztia pilatzen zuena. Geroago informazioaren garai heldu zen, eta garai honetan
informazioaren kudeaketa aurrerapenaren gakoan bilakatu zen.
XXI. mendean, teknologia berrien garapena suertatu da. Ezagutzaren gizartean,
informazioa edukitzea ez da nahikoa. Informazio hau sortzen, kudeatzen eta saltzen
jakin behar da. Horrela bakarrik informazioa poterea ematen du, eta erakunde
ezberdinek ahalegin haundia egin behar dute gizarteak duen IKTeekiko ezjakintasunari
eta interes faltari buelta emateko, hau da, alfabetatze digitala lortzeko.
Iturria: <<Alfabetización digital 2.0>> http://3w.fiap.org.es/2jad/presentacion.htm
Baina, kontuz, informazioaren kudeaketaren bitartez lortzen den potere honek,
gizartearen gaitasun kritikoa aldatzea izan behar du helburu. 2007ko <<Alfabetatze
Digitala 2.0 Foroan>> aipatu zen bezala:
<<Informazioaren eta ezagutzaren gizartea, teknologiaren gizartea izan beharrean,
pertsonen gizartea izan behar da, horregatik “eten digitala” deituriko gaitza sahiesteko,
hezkuntzak duen garrantzia izugarria da. Horrela izanda, gizarteak lehentasuna eman
beharko lioke ezagutzari, eta honek esan nahi du, lehenengo gauza “ikasten ikasi”
irakatsi behar dela. Hau da, pertsonei baliabide teknologikoz baliatu, gizartearekiko
izan beharreko ikuspuntu kritikoa landu ahal izateko>>
Master Amaierako Proiektua 18
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Giza-alderdia
Gaur egungo gazteak, Y deituriko belaunaldiaren barruan kokatzen ditugu.
Laurogeigarren eta laurogei eta hamargarren hamarkadan jaiotako gazteak dira,
segurtasunaren inguruan izugarrizko ardurak hartzen dituen gizartean. Internetaren
belaunaldia da, etengabe aldatzen ari diren teknologia berrien belaunaldia.
Gazte hauek alderdi guztiak zalantzan jartzen dituzte, ez dute irakurri nahi eta daukaten
idazteko gaitasuna oso txarra da. Hezkuntzak argi izan behar du ezagutzak eskuratzeko
dagoen belaunaldien aldea, oinarrizko faktorea izan beharko lukeelako ezagutza eta
berrikuntza kudeatzeko garaian.
XXI. mendeko eskolak ilusioa injektatu behar du ikasleei, hauen jakinmina pizteko
asmoarekin. Egonezin honen bitartez, bidea irekitzen zaigu ikasleek abileziak
bereganatu ditzaten etengabeko ikasketa autoerregulatu bat lortzeko. Beste modu batean
esanda, ikaslea ikasten ikasi dezala malgutasunez eta buru-argitasunez.
Ikasketa esanguratsu baten bitartez, ikasleak informazioari aurre egingo dio modu
selektibo eta hierarkiko batean, hau da, teknologia berriak erabiliaz, konfidantza eta
erregulazio maila haundiagoekin elkarri eragingo diote ikasleek, informazioa bilatzen,
aukeratzen, ebaluatzen, elkartrukatzen eta zabaltzen ikasiko bait dute.
Beraz, egungo eskolak argi izan behar du zertarako nahi duen hezi Ezagutzaren
Gizartean.
Metodoa, printzipioekin
ez nahasteko, gizarte
hau ez baita soilik
IKTeen gizartea
Hedabiden bitartez
heltzen zaigun IKTeen
inguruko irudi
desegokia aldatzeko
“Pentsamendu bakarra”
sahiesteko eta IKTeen
bitartez ikaste-
komunitate ezberdinen
pentsamendu partekatua
lortzeko
Autonomia, askatasuna,
erabakiak hartzea,
ekimena, ikuspegi
propioa, parte-hartzea,
elkarbizitza indartzeko
Hezkuntza, Ezagutzaren
Gizartean
Master Amaierako Proiektua 19
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Egungo gizartea, ezagutzaren inguruan mugitzen ari da (“Building the knowledge by a
powered society”). Gizartearen energia ezagutza da, pertsonak duten poterearen arabera
indartzen dena, ikaskuntzak ematen duen energiaren arabera adierazten dena eta
integrazio giza-kulturala suertatzeko aukerak ematen dituena.
Horregatik, aipatutako ezagutza bideratzeko, IKTak ematen dituen aukerak ikasi,
irakatsi eta praktikan jarri beharko dira, hauen erabilera zentzuduna bilatzeko
asmoarekin. Ikasten badugu IKTak eskeintzen dizkigun baliabideak noiz, zelan eta zer
erabili momentu bakoitzean, hezkuntza kalitatea lortzeko bide egokia hartuko genuke.
Berritzailearen perfila
Hezkuntzan berrikuntzak ezarri nahi baditugu, berritzaileak beharko dira horretarako.
Fernandez Acebes-ek (2006) aipatzen duen bezala, antolaketa-sistemak kudeatzen
dituzten profesionalak, beraien emozioak ezagutu behar dituzte eta hauekin bizitzen
jakitea. Horrela, beharrezkoa da profesional hauek besteen lekuan jartzea jakitea. Bide
bakarra da ingurunean dagoen guztiari baloreez hornitzeko eta balorerik ez bada
transmititzen, ezinezkoa da berrikuntza egotea. Bide honetan, berrikuntza, jarrera edo
kultura bat baino gehiago da, <<izate era>> bat izan beharko litzateke.
Kuczmarski Thomas-ek (1997), gizarteko esparru ezberdinetan berritzaile batek izan
beharko lituzkeen ezaugarri ezberdinak aipatzen ditu:
� Esperientzien aniztasuna (jakintza-alor anitzak)
� Baikorra izatea
� Auto-konfidantza apur bat izatea
� Arazoak ebazteko gaitasuna
� Porrot egin izana iraganean eta porrot hoiei erantzuna emateko gaitasunak erakutsi
� PASIOIA sentitu, transmititu eta exijitu gauza berriak sortzeko
Pasioia transmititzeko eta partekatzeko gaitasuna, faktore erabakigarria da
berrikuntzaren kulturan. José Aguilarrek (2007), aldaketa kudeaketan adituak, esaten
duen bezala, <<bizitzako edozein arlotan, pasioia baliagabetzen duen pertsonak, ezin
izango du errutinatik atera, erabaki eroak bait dira bizitza eta antolakuntzak eraldatzen
dutenak>>.
Beraz, berrikuntza, dotoretasuna bezala, jarrera bat da, izate era bat. Berritzailea izatea,
errutinekin bukatzeko gaitasuna erakustea da, betiko arazoei aukera berriak proposatzea,
talentuan landuz, emaitza eraginkorrakoak lortzeko asmoarekin. Berritzailea,
konfidantza eta indarra partekatu behar ditu, berezko ametsak eta besteenak aurrera
eramateko ahalmena erakutsi.
Master Amaierako Proiektua 20
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
3.2 Konpetentzia digitala. Oinarriak
Aipatu egin da 2007ko Alfabetatze Digitala 2.0 Foroan azpimarratu ziren ideien artean
garrantzitsuenetariko bat: hezkuntzak duen garrantzia, gizarteak lehentasuna eman
beharko liokeelako ezagutzari – ikasten ikasi irakatsi - eta biztanleari baliabide
teknologikoz baliatu, gizartearekiko izan beharreko ikuspuntu kritikoa landu ahal
izateko.
Eta justu, Oinarrizko Hezkuntzan landu beharreko INFORMAZIOA TRATATZEKO
ETA TEKNOLOGIA DIGITALA ERABILTZEKO GAITASUNA zuzenean ikutzen du
gizarteak gaur egungo gazteei eskatzen dien, ezagutzaren erabileraren bitartez, landu
beharreko kritikotasuna. Hau da, IKTak erabili, pertsona bezala garatu ahal izateko.
Gaitasun hau ondo ulertzeko, hurrengo ezaugarri hauek bereiztu beharko genituzkeen:
1) Konpetentzia digitala, informazioa bilatu, lortu, prozesatu eta jakinarazteko eta hori
ezagutza bihurtzeko abilezia izatean datza.
2) Informazioa ezagutza bihurtzeak, antolatu, lotu, aztertu, laburtu eta konplexutasun
maila ezberdineko inferentziak eta dedukzioak egiteko arrazoibide trebetasunak
eskatzen ditu; azken batean, ulertzea eta ezagutzaren aurretiko eskemetan barne
hartzea.
3) Gaitasun digitalak bidea ematen du honako hau egiteko: informazio ugari eta
konplexua egoki prozesatu eta kudeatu, benetako arazoak konpondu, erabakiak
hartu eta ikasteko komunitate formal eta informaletan parte hartzeko komunikazio-
inguruak handituz, lankidetza-inguruetan lan egin
4) Konpetentzia digitala aukera ematen du ere informazioa aprobetxatzeko eta lan
pertsonal autonomoaren eta lankidetza-lanaren bidez modu kritikoan aztertzeko
5) Arazo errealak eragimenez konpontzeko eskura dauden baliabide teknologikoen
ohiko erabilera egitea. Aldi berean, informazio-iturri berriak eta berrikuntza
teknologikoak ebaluatu eta aukeratzeko aukera ematen du
Labur esanda, informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasunak
pertsona autonomoa, eraginkorra, arduratsua, kritikoa eta zuhurra izatea dakar,
informazioa eta honen iturriak eta tresna teknologikoak aukeratu, tratatu eta erabiltzean;
jarrera kritikoa eta zuhurra izatea eskura den informazioa baloratzean, behar denean
alderatuz, eta gizartean ezarritako jokatzeko arauak errespetatzea euskarri ezberdinetan
informazioaren eta honen iturrien erabilera arautzeko.
Master Amaierako Proiektua 21
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
3.3 Teknologia digitala: WEB 2.0
Proiektu honen hasieratik XXI. mendeko ikaslea sakontasunez aztertu egin da eta
Ezagutzaren Gizartean eskolak duen garrantzia ere azpimarratu egin da. Teknologia
berrien erabilera zentzudunaren garaia da, Euskal Curriculumak eskatzen duen
konpetentzien araberako hezkuntza burutzeko asmoz, eta atal honetan, IKTeen inguruan
egungo eskolak egiten ari dituen egokitzapenak aztertuko dira.
Gaur egungo eskolaren deskribapena egingo bagenu, litekeena da orain dela urte
batzuetako berbera egitea. Azken batean, salbuespenak salbuespen, eskolak antzera
jarraitzen du. Nolakoa da, beraz, gaur egungo eskola? Agian gauzak muturrera
eramanez gero, esan liteke eskoletan irakaslea dela erreferente nagusia eta berarengan
zentratzen dela jarduna. Era berean, gainerako euskarrien gainetik koka litzateke testu
idatzia eta horrekin batera ohiko testuliburu, koaderno eta arkatzen nagusitasuna.
Ikasleen parte hartzerako aukerak testuliburuak zehazturiko uneetara mugatzen dira.
Eta teknologiari dagokionez? Egungo
eskolatan gutxi erabiltzen dira ikasleen
eskolaz kanpoko errealitatean presentzia
haundia duten tresnak. Beste era batean,
nolabaiteko desoreka aitortu daiteke
eskola barruko eta eskolaz kanpoko
errealitateen artean. Esan daiteke eskolak
talka egiten duela gizartearekin, gutxienik,
arlo teknologikoari dagokionez. Ildo
horretatik, IKTeei dagokionez, testuinguru
eskolarra uhartetzat ere hartu izan da
gizartea itsasotzat hartu den bitartean.
Kontuak kontu, ez da erraza errealitate
honen arrazoiak zehaztea. Egia da egungo
ikasleak ez bezala, irakasleagoa ez da jaio,
hazi eta hezi gizarte teknologiko honetan. Hau izan daiteke arrazoietako bat eskoletan
teknologia esanguratsuki ez sartzeko. Edonola ere, onartu behar da egon badagoela
beste arrazoi garrantzitsu bat: baliabide eza.
Aipatutakoa kontutan harturik, jarraian eskolaren egitekoak zehaztuko ditugu. Modu
horretan, espero da gaiari irtenbideak eta aukerak ematen hastea. Beraz, XXI. mendeko
eskolak dituen erronkak honako hauek izango lirateke:
� Gizarte ezaugarriei hobeto egokitzea eta alfabetatze digitala: eskolak esanguratsuki
erabili behar ditu IKTak, modu horretan, gaur egungo gizarteari hobeto egokitzeko.
Ikasle gehienek eskolatik at erabiltzen dituzte IKTak, noski, baina eskolak eskaini
behar die alfabetatze digitala, irakurketa-idazketarekin gertatzen den bezala.
Zergatik digitalki alfabetatu? Gaur egun, Coll eta Illerak (2008) dioten bezala,
IKTeen bitartez eskuratzen delako ezagutzaren zati haundi bat. Ondorioz, ezan
beharrik ez dago IKTeen erabilera funtsezkoa izango dela pertsonaren garapenerako,
eskolan zein eskolatik at.
Master Amaierako Proiektua 22
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
� Eten digitala sahiestu eta inklusio digitala bultzatu: kontuan izan behar da
gizartearen zati batek ez duela aukerarik IKTak erabiltzeko. Etxean teknologia
eskuragarri ez dutenek arrisku haundia daukate eskotan definitutako eten digitala
pairatzeko, hau da, IKTetara sarbidea dutenen eta ez dutenen arteko ezberdintasuna
gero eta nabarmenagoa izatea.
Beraz, ezberdintasun horiek parekatzeko, gutxienik eskolak eskaini behar du
teknologia, hau da, eskolak IKTak integratu behar ditu eten digitala sahiesteko, eta,
horrenbestez, guxitan aipatzen den inklusio digitala bultzatzeko. Azken batean, urrats
hori ematea ezinbestekoa da berdintasunezko gizartea lortzeko.
� Hezkuntza eredua berritu: gaur egungo eskolak, teknologia ez erabiltzeaz gain,
oraindik ere irakaslea izan ohi da protagonista, testuliburua eta testu idatziak oinarri
bait dira. Horregatik beharrezkoa da IKTak gure eskoletan txertatzea, hauen
erabileraren bitartez, hurrengo egoerak bultzatuko luketelako: ikasle aktiboagoak
lortu, ikasleek talde lanean sakondu, diziplinartekotasuna bultzatu - horrenbestez
ikasleek gai ezberdinak lotu - eta eskolaz kanpoko errealitatearekin bat egin.
Dena den, argi izan behar da teknologiak ez duela hezkuntzarako baliorik per se,
besteak beste teknologiarekin ere klase tradizionalak eman daitezkeelako. Beraz,
IKTeak aldarrikatu behar dira, baina ez helburu bezala, baizik eta tresnatzat
sakontzeko ikasleen aktibotasunean, talde lanean, gaien arteko eta errealitatearekiko
loturetan eta motibazioan. Zergatik? Ikuspegi eraikitzailearekin lotzen den bide
horretatik soilik eman daitekeelako ikaste esanguratsua; hau da, bide hori delako
bakarra hezkuntzaren funtzio nagusia emateko: ikasleek benetan ikastea.
Egungo hezkuntzan, ikaste esanguratsuak duen garrantzia kontutan harturik, IKTak
kontzeptu berri bat eskeintzen digute, ikasleak behar duen ikaste-prozedura egokia
lortzeko asmoarekin. Kontzeptu berri hau WEB 2.0 da, hau da, lankidetza eta
partaidetza oinarri dituen Interneten erabilera islatzeko kontzeptua (O´Reilly, 2004).
Horrenbestez, Web 2.0aren bitartez ulertzen da Interneten aro berria, erabiltzailea duena
irakurle hutsa izatetik, parte hartzailea izatera. Ildo beretik, parte hartzaile izaterakoan,
lankidetza eta trukea ditu oinarri Web 2.0ak. Web 2.0aren ildotik, gainera,
informatikaren hurrengo aroa datorkigu: hodeian edo sarean lan egitea, Interneten
alegia.
Orokorrean esanda, Web 2.0 kontzeptua aipatzen dugunean, erabiltzaile multzo baten
inteligentzian oinarritzen diren aplikazio eta web guneez ari gara, horren bitartez sareko
zerbitzu interaktiboak ematen ditugularik, funtsean, erabiltzaileari bere datuen kontrola
eskaintzen zaiolarik.
Honen bidez, 2.0 horrela uler dezakegu: "Datu base batetan oinarritzen diren
Interneteko zerbitzu eta tresnetaz ari gara, berauk zerbitzuaren erabiltzaileengatik
aldatua izan daitekelarik, bai bere edukien aldetik (aurretik dagoen informazioari
informazioa gehituz, aldatuz edo ezabatuz edo metadatuak erlazionatuz), aurkezteko
eran edo eduki eta moduan aldi batera."(Ribes, 2007)
Master Amaierako Proiektua 23
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Beraz, Web 2.0aren printzipioek bat egiten dute hezkuntzarako aldarrikatu ditugunekin:
aplikazioaren erabiltzaileen aktibotasuna, partaidetza, talde lana, errelitatearekiko
loturak eta azken honekin batera komunitatearekikoedo sare sozialekiko harremana.
Nahiz eta dagoeneko Web 3.0az hitz egiten hasi, kontzeptu hori alboratu eta aipatuko
ditugu Web 2.0ak hezkuntzarako eskeintzen dituen zenbait tresna, hurrengo atalean
laburbilduta.
3.4 Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideak
Web 2.0ren oinarrietan sakondu ostean, oriangoan hizpide izango ditugu teknologia
berak eskaintzen dituen aukerak, ikasleen izaera aktiboa azalarazten lagunduko
gaituztenak.
Blogak edo weblogak
Aldizka eguneratutako eta kronologikoki egile edo egileen artikuluak jasotzen dituen
Interneteko webgune bat da. Lehendabizi Bargerrek (1997) izendatutako tresna honen bi
ezaugarri nagusienetakoak dira blogaren egileak baliabide multimediak jar ditzakeela
eta bisitariak komentarioak uzteko aukera daukala.
Hezkuntzari dagokionez, hainbat dira eman
dakizkiokeen erabilerak. Adibidez, irakasleak bertan jar
ditzake ikasgaiari buruzko informazioa, artikuloak,
bideoak, argazkiak eta ikasleek komentarioak egin.
Beste aukera bat izan daiteke ikasleek beraiek euren
bloga izatea, modu horretan, ikus-entzunezko
materiarekin batera, euren testu idatziak zabalduz eta,
adibidez, hizkuntza landuz. Edo, beste erabilera posible
bat aipatzearren, nabarmendu daiteke zenbait eskolatan
bloga darabiltela hezkuntza komunitateari berriak
helarazteko eta bereziki gurasoekiko harremana
lantzeko.
Blog baten ezaugarriak honako hauek dira:
� Libreak dira: Nahi duena esan dezake norberak bere blogean
� Kronologikoak dira: Gaur idatzitakoa atzokoaren aurretik azaltzen da
� Irekiak dira: Orokorrean irakurleek iruzkinak idatz ditzakete mezuetan, egileak
horretarako baimena ematen badu
� Kategoriatan banatuta daude: Argitaratzen den sarrera bakoitza kategoria bat edo
gehiagotan sar daiteke, horrela gai desberdinetako sarrerak sailkatu daitezkeelarik
Master Amaierako Proiektua 24
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
� Etiketatan banatuta daude: Kategorien antzera, argitaratzen den sarrera bakoitzak
etiketa bat edo gehiago izan ditzake, horrela gai desberdinetako sarrerak sailkatu
daitezkeelarik
“Klasearen blogak” deiturikoak oso erabiliak dira irakasleen artean. Klase arrunten
jarraipen bezala uler daitezke eta blogean, irakasleak klasean aurkeztutako ariketak, lan
ezberdinen aurkezpen datak edo azterketa egunak jar daitezke. Gainera, blogak testu-
dokumentuen, irudien, kontsultarako web horrialdeen eta diapositiben bidezko
aurkezpenen laguntza-materiala eskeini dezakete.
Bestalde, blogaren erabilera eskolan ez da irakasleen eremura bakarrik mugatzen.
Ikasleek ere blogak izan ditzakete klasean bizi izandako esperientziak bertan
argitaratzeko. Honekin batera ikasleak berak eguneroko jardueran egindako aplikazioak
gehitu beharko lirateke blogean, hau da, klaseko lanak, web helbide ezberdinen
komentarioak edo ikaskideen blogetan izaten diren iritzien inguruan ekarpenak.
Wikiak
Wikiak Interneteko webguneak dira, edonork sortu, aldatu, eraldatu eta ezabatu
ditzaketenak. Blogetan egileak soilik idatzi dezake eta bisitariak, berriz, komentarioak
utzi. Wikietan aldiz, edonork du aukera idazteko, edukia aldatzeko edo, are gehiago,
ezabatzeko. Gainera, erregistraturik gelditzen dira edonork eginiko aldaketa guztiak.
Wikipedia da wikirik ospetsuena eta Google Docs
har daiteke wiki teknologian oinarrituriko
adibiderik erabilerrazteko bat bezala.
Wiki plataforma batek web orriak sortzeko
ematen dituen erraztasunen artean honako
hauek aipatuko ditugu: interfaze sotila - aise
menderatzen dena -, erabiltzaileei ematen dien
askatasuna, editatu ahala argitaratzeko bat-
batekotasuna, edukiak garatzeko abiadura eta
erosotasuna eta web orriak gaurkotzeko eta
eraldatzeko erraztasuna.
Teknologia konplexuena ere erabilita, teknologia ikusezinaren froga da wikia; halaber,
web orri bildumak sortzean zailtasunak saihesteko adibide garbia. Horretarako,
erabiltzaileek beraiek sortu duten marka hizkuntza sinple bat erabiliz zera egin
dezakete:
• gai bat erraz garatu,
• garapen horren ibilbidea gorde,
• eman diren edizio pauso zehatz batera itzuli,
• gaien arteko lotura erraztu,
• ia aldi berean argitaratu.
Master Amaierako Proiektua 25
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Beste aldetik, Wikiak dituen ezaugarri aipagarrienak honako hauek dira:
� Auzolana. Lehen, nabigatzaile baten bidez, wiki testua erabilita, jakinduria
partekatzeko aukera paregabea
� Irekiera. Askotan erregistratu gabe ere wiki orriak edita daitezke
� Erabiltzaileenganako konfiantza
Normalean, wikia produktu burututzat hartzen da, ikerkuntza baten emaitza, sailkatuta
ematen den ezaguera, kontsultagarria dagoen jakintza; dena den, oso aberatsa izan
daitekeen beste erabilpen bat ere badago: wikia ikasketa prozesu baten oinarri gisan
erabiltzea, egin ahala ikasten denaren metodologia.
Hori dela eta, wiki bat eraikitzean garatzen diren zenbait trebetasun aipatuko ditugu
jarraian:
� Informazioaren kudeaketa eta trebetasun digitala:
o informazioa bilatu, aurkitu, aztertu, kudeatu, bereganatu, laburtu, azaldu
eta partekatzeko trebetasunak
o aurreko prozesua aurrera eramateko ezaguera lortzea,
o hainbat euskarritan gordetzen jakitea,
� Partaidetzaz eta elkarlanaz sortutako lan gunea gauzatzea
� Norabide bakarreko eta mailakatua ez den ikas prozesu bat posiblea egin duen
trebetasuna gauzatzea
� Ikaste-prozesu bateko eragile guztien artean ezaguera garatzea.
Plataforma gisan, wikiak arrakasta handia lortzen ari dira, irakaskuntzan bereziki. Zer
dela eta? Esan bezala, ikaste/irakaste prozesu baten bilakaera eta wiki baten eraikuntza
elkarren parean joan daitezkeelako, batak bestea indartuz. Hona hemen irakaskuntzan
wikien erabilera arrakastatsuaren zenbait adibide:
• Eduwikiak, ikas-prozesu baten bitartekoa
o ikaskuntzaren gune birtualak sortzean,
o ikaskuntza baten baliabide gisan: adibidez, artikulu zientifikoak nola
idazten diren lantzeko aitzakian, Wikipedian parte hartu, sarrerak
txertaraziz,
o Interneten norberaren nortasuna nola eraiki eta besteekiko harremanak
nola sortu sustatzean,
o Portafolioa, taldearen zein ikasle bakoitzaren apunteen pilaketa egitean,
o Taldelanean osatu den ikaskuntza prozesu baten euskarria hedatzean,
o Baloreen aldarrikapena egitean: esate baterako, auzolanaren balioa
geureganatzeko, txikizioen aurka
Master Amaierako Proiektua 26
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
• Ikastetxeen baliabide bat, zenbait ekintzaren euskarri:
o Aldizkari digitala
o Eskolaz kanpoko ekintzak
o Esperientzien argitalpenak
o Bitartekoen bildumak
• Web gune pertsonalak
o Irakasleen ezaguera edota baliabideen datu basea antolatzeko
o Irakasleek ikasleei eskura jarritako bitarteko bilduma errazterako
Beraz, hezkuntzari dagokionez, wikiak tresna aparta dira talde lanerako. Azken batean,
taldekideek egin dezakete lan dokumentu bakarraren gainean “zuzenean” elkarren
ondoan egon gabe. Beraz, wikiak baliagarriak dira elkarlana bultzatzeko eta talde lanak
errazteko. Gainera, aldaketa guztiak erregistraturik gelditzen direnez, irakaslearen
jarraipena errazten dute.
Webquestak
Webquestak, ikasleak ikertzera bultzatzen dituzten webguneak dira. Irakasleak
webguneak prestatzen du eta ikasleei jarduera proposatu eta gero, ikasleek informazioa
eskuratu behar dute, nagusiki, irakasleak prestaturiko webguneetatik. Beraz, Dodgek
1995ean zehazki hezkuntzarako sortutako tresnak ikasleak eramaten ditu Interneten
informazioa eskuratzera.
Yoderren (1999) ustez, hau WWW-ri ematen dizkion
errekurtsoak unitate didaktikoa da. Ikasleak eszenatoki
baten aurrean kokatuak dira eta ataza bat ematen zaie.
Ataza honetan arazo bat konpondu behar dute edo
proiektu bat egin. Ikasleek Interneteko errekurtsoak
erabil ditzakete eta informazioa analizatu eta
sintetizatu behar dute beraien sormenezko irtenbideak
asmatuz. Gainera ikasleek lan-taldeak egiten dituzte
WebQuestak burutzeko eta bakoitzak badauka
informazio zehatza perspektiba propio bat edukitzeko
edo aurreikusitako rola antzezteko.
WebQuest batek honako egitura du:
� Sarrera: Honetan ikasleek egin beharreko lana azaltzen da eta hauen interesa saiatuko
da mantentzen erakargarria den formulazio baten bitartez. Proiektuak begi-bistan
interesanteak izan behar dira, baita ikasleen esperientziak edo helmugak kontuan
hartuko dituzte ere. Atal honen helburua irakurleak prestatzea da, atazarekiko interesa
sortzea, baina ez zehaztea egin behar den guztia.
Master Amaierako Proiektua 27
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
� Ataza: Atal honetan argi eta garbi azaldu behar da zein den ikasketazko ekintzen
helburua. Honako ataza hauek izan ahal dira: razo edo misterio bat ebaztea, ikuspuntu
bat formulatzea eta defendatzea, produktu bat diseinatzea, errealitate konplexu bat
analizatzea, intuizio pertsonala artikulatzea, laburpen bat egitea, eragile den mezu bat
edo kazetaritzazko tratamendu bat ekoiztea, arte lan bat sortzea, edozein gauza
baliagarria dena ikasleen jasotako informazioa tratatzeko eta eraldatzeko
Amaierako produktuan ezinbestekoa bada erreminta bat erabiltzea, (adibidez: web,
bideoa, PowerPoint, e.a.) hemen azaldu behar da. Kontutan izan behar da, ataza
WebQuest baten zatirik garrantzitsuena dela.
� Prozesua: Proposatutako ataza egiteko nondik joan behar du ikasleak? Zerrenda
batean urratsak bilduz gero lagungarria izango zaio. Atal honetan ikasleek ulertuko
dute zer egin behar duten eta zer ordenetan ere. Beste irakasle batzuek erabiltzen
badute WebQuest hau konturatuko dira ekintzaren nondik norakoa eta beren gustura
molda dezakete. Beraz, hobe da ahalik eta azalpen gehien ematea.
Gogoratu beharra dago, dokumentu hau ikasleari zuzenduta dagoela horretaz,
idaztean komenigarria da bigarren pertsona erabiltzea. (lehenbizi, 4 kideko talde
batean sartuko zara).
Prozesuan online eta offline
erabiltzekoak diren errekurtsoak
azalduko dira. Atal honetan ere,
zenbait aholku eman daitezke
informazioa ondo lantzeko, taulak,
grafikoak, kontzeptu mapak e.a.
egokiro erabiltzeko.
� Baliabideak: Atal honetan irakasleak
baliabide sorta bat seinalatuko die
ikasleei ikerketa lanari hasiera
emateko.
� Ebaluazioa: Orri honi esker ikasleek
jakingo dute nola izango diren
ebaluatuta. Ia taldearentzat nota
komuna izango den edo banakakoa
� Ondorioak: Ondorioetan zenbait esaldi ager daitezke laburtuz ikasleek zer lortu duten
WebQuesta burutzean. Honetaz gain, zerbait galdera erretorikoak edo esteka
gehigarriak jar ditzakegu ikasleek sakon dezaten egindako ikasgaian. Lana bukatzeko
ondo legoke ikerketa lanaren prozesuari buruzko ikasleek norbanako hausnarketa
egitea. WebQuesta hobetzeko eta ikaskideei animatzeko.
� Egileak eta erreferentziak: Oso komenigarria da erabili diren informazio iturri guztiak aipatzea (egileak, testuak, irudiak, musika, WebQuestak eta abar).
Master Amaierako Proiektua 28
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Beraz, zehazki hezkuntzarako tresna denez, edozein gai jorratzeko baliagarriak dira
webquestak. Gainera, ikasleak aktibo bihurtzen ditu eta autonomoki Interneten ikertzera
bideratzen ditu. Beraz, webquesten diseinua irakaslearen esku utzi arren, tresna
baliagarria da ikasleen ikerketa lan autonomorako, bakarka edo taldeka.
Marka-gune sozialak
Marka-gune sozialak Interneteko estekak gordetzeko, sailkatzeko eta partekatzeko
baliagarriak dira. Beste era batean esateko, erabiltzaileak bere gustuko webguneak
gorde, sailkatu eta parteka ditzake beste batzuekin guztion artean zerrenda osatuz eta,
nolabait estekak hobetsiz.
Marka-guneen sailkapenerako etiketak
eta kategoriak baliatzen dira, modu
horretan, bilaketa errazteko. Marka-
gune sozialik garrantzitsuena da
del.icio.us, gainontzekoek bezala
edonon zaudela interneten sartuta osatu
dezakezuna.
Hezkuntzari dagokionez, marka-gune
sozialak baliagarriak izan daitezke
hurrengo arrazoiengatik:
� Irakasleak ikasleekin gai zehatz baten inguruko esteka interesgarriak partekatzeko
� Ikasleek beraiek talde txikian edo haundian zerrendatzeko gai zehatz bati buruz edo
azpi-gaiei buruz interneten dauden intereseko web-guneak
� Marka-gunen bitartez, mezu batean edukia laburtu daiteke formatu ezberdinetan
(irudia, testua, etab.), honek ematen dituen abantailekin
Irakasle eta ikasleentzako erabilera baliagarri eta egoki bat izango litzateke Delicious
erabiltzea, programa curricularren inguruan edo jakin-min orokorreko jardueren
inguruan faboritoen zerrenda tematikoak sortzeko. Jarduera hauek, adibidez, aldaketa
klimatikoaren, naturaren kontserbazioaren edo zientziaren dibulgazioaren inguruan
antolatu genezakeen.
Master Amaierako Proiektua 29
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
LMS Plataformak
Azken urteotan gero eta indar haundiagoa hartu dute tresna hauek, bereziki, DBHtik
aurrerako zikloetan. LMS (Learning Management System) pataformak aukera ematen
dute ikastaroak sortzeko eta kudeatzeko: hau da, interneten kokatutako plataforma
hauek irakaslea baimentzen dute ikastaroak sortzeko ikasleei jarduera ezberdinak
planteatuz. Plataforma hauen abantaila bat da duten tresna aniztasuna. Azken batean,
bertan koka daitezke irakurketak, wikiak, foroak, galdetegiak, etab.
Kasu honetan ere, hezkuntzari bideratutako tresnak ditugu.
Zenbaitetan, on line ikasketetarako euskarri gisa erabili
dira. Beste hainbatetan, berriz, baliatu dira ohiko
presentziazko klaseen osagarri gisa ikasleei gelatik kanpoko
irakurketak eskeintzeko, bakarka zein taldeka lana
bideratzeko, eztabaidak bultzatzeko, etab.
Laburbilduz, aplikazioa hauen bitartez, On-line kurtsoak kudeatu daitezke, hainbat
aukeren artean, hurrengoak eskeiniz:
� Erabiltzaileak kudeatu: altak edo bajak eman, ediziorako edo ikusarazteko baimenak
eman, irakasle-ikasle rolak, etab.
� Baliabideak txertatu edo editatu: testu dokumentuak, jarduerak, ebaluaketak barne
hartzen ditu
� Kurtsoarekin batera, gertaera ezberdinen egutegia eraman
� Parte-hartzailei oharrak bidali
Beharbada, irakaslearen ikuspuntutik, plataforma hauen ezugarririk garrantzitsuena,
parte-hartzaile bakoitzaren jarraipen zehatz bat egiteko aukera ematen duela: bere azken
parte-hartzea noiz izan den, zein neurrian parte hartu duen, zein izan den bere eboluzioa
ebaluaketen emaitzetan, etab.
Dohainik erabili daitezkeen E-learning plataformen adibide batzuk Moodle, Dokeos edo
Claroline dira. Erabiltzeko erosi beharrekoak, aldiz, Blackboard edo Webct plataformak
ditugu.
Master Amaierako Proiektua 30
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
3.5 Baliabideen ekarpena konpetentziak garatzeko
Atal honetan, alde batetik, aurreko atalean aurkeztutako Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideen ekarpen laburra egingo da, eta bestetik,
baliabide bakoitzak, Oinarrizko Konpetentziak eta Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak eskuratzeko eskeintzen dituen aukerak zeintzuk diren
zehaztuko da.
Konpetentzien garapena Baliabidea Aplikazioak
Orokorrak Konpetentzia digitala
BLOGAK
� Irakaslearen bloga: Artikuloak, bideoak, argazkiak eskegiteko web
gunea
� Ikasleen komentarioak baimentzen ditu
� Ikaslearen bloga: testu idatziak zabaltzeko eta, adibidez, hizkuntza
lantzeko
� Gurasoekiko harremana lantzeko � hezkuntza komunitateari berriak helarazteko
� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea
� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea
� Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak hartzeko ekimena
izatea (ikaslearen bloga)
� Irakasleak eskegitutako informazioa prozesatzean,
informazioa ezagutza bihurtu
� Lan pertsonal autonomoaren bultzatzea
� Foroen bitartez, partaidetza bultzatu
WIKIAK
� Edonork sortu, aldatu, eraldatu eta ezabatu ditzakeen webguneak
� Talde lanerako oso egokia � Interfaze sotila, aise menderatzen dena � Informazioa editatu ahala argitaratzeko bat-batekotasuna
� Edukiak garatzeko abiadura eta erosotasuna W
� Web orriak gaurkotzeko eta eraldatzeko erraztasuna
� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea
� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea
� Elkarrekin bizitzen ikastea � Harreman positiboak izatea eta, gatazka egoeratan, elkarrizketara
eta negoziaziora jotzen ikastea
� Informazioa bilatu, lortu, prozesatu eta taldekideei
jakinarazi
� Ikaste-komunitatean parte hartu komunikazio-inguruak handituz
� Lankidetza-inguruetan lan egin � Lan pertsonal autonomoaren bultzatzea
Master Amaierako Proiektua 31
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Konpetentzien garapena Baliabidea Aplikazioak
Orokorrak Konpetentzia digitala
WEBQUESTAK
� Ikasleak ikertzera bultzatzeko sortu den webgunea
� Ikasleek, ataza baten arazo bat konpondu behar dute
� Ikasleak eramaten ditu Interneten informazioa eskuratzera
� Ikaslearen ikuspuntu propioa garatzeko tresna egokia
� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea
� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea
� Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak hartzeko ekimena
izatea, zailtasunak gainditzea
� Irakasleak eskegitutako informazioa prozesatzean,
informazioa ezagutza bihurtu eta
taldekideei jakinarazi
� Arazo errealak eragimenez konpontzeko baliabideen
erabilera
� Lan pertsonal autonomoa bultzatu
MARKA-GU�E
SOZIALAK
� Interneteko estekak gordetzeko, sailkatzeko eta partekatzeko webgunea
� Gai zehatz baten inguruko esteka interesgarriak partekatzeko
� Informazioaren sailkapena, etiketen eta kategorien bitartez egin daiteke
� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea
� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea
� Harreman positiboak izaten jakitea, informazioa partekatzeko
gai izan
� Informazio ugari eta konplexua bilatu, lortu, prozesatu eta
taldekideei jakinarazi
� Lankidetza-inguruetan lan egin � Lan pertsonal autonomoaren bultzatzea
LMS
PLATAFORMAK
� Ikastaroak sortzeko eta kudeatzeko webgunea
� Irakurketak eskeintzeko, bakarka zein taldeka lana bideratzeko, eztabaidak
bultzatzeko
� Bertan kokatu daitezke web 2.0 tresna guztiak: wikia, webquesta, foroa, etab.
� Ohiko presentziazko klaseen osagarri gisa
� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea
� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea
� Harreman positiboak izatea eta, gatazka egoeratan, elkarrizketara
eta negoziaziora jotzen ikastea
� Egiten eta ekiten ikastea, zailtasunak gainditu
� Irakasleak eskegitutako informazioa prozesatzean,
informazioa ezagutza bihurtu
� Arazo errealak eragimenez konpontzeko baliabideen
erabilera. Erabakiak hartu
� Lan pertsonal autonomoa bultzatu
Master Amaierako Proiektua 32
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
4. CLAROLI�E PLATAFORMA DIGITALA
4.1 Sarrera
Web 2.0k eskeinitako baliabideen azterketa sakona egin ostean, hauen arteko bat
aukeratu eta eskolan eskeintzen duen praktikotasuna zein izango litzatekeen erakutsiko
da.
Aukeratutako tresna, e-learning plataforma bat izango da, Claroline deituriko
plataforma alegia. Tresna hau aukeratzeko irizpide pertsonala honako hau izan da:
“Claroline, Gasteizko Jesús Obrero ikastetxean bizi izan nituen praktiketan irakasle
batek erabilitako plataforma da. Aukera izan nuen tarte batean irakaslearekin egoteko
eta erakutsi zidan zelan erabiltzen zuen berak tresna. Esanguratsua iruditu zitzaidan
plataforma erabiltzeko erraztasuna eta aukera ematen zidan, ezagutzen dugun Moodle
tresnarekin batera, beste alternatiba batean sakontzea, aberastasun pertsonal bezala”
Gainera, plataformen erabilera interesgarria iruditzen zait, irakasleak ikasleekin bultzatu
behar duen interakzioan abantaila ugariak eskeintzen dituelako. Adibidez, dokumentu
anitzak eskegitzea -bakarka lantzeko-, eztabaiden sortaraztea edo talde-lanak edo lan
indibidualak egitea.
LMS plataformak, soluzio integralak direla iruditzen zait, plataforman bertan txertatu
ditzakegulako aztertu ditugun gainerako tresna guztiak: bloga, wikia, estekak,
webquestak, etab.
Master Amaierako Proiektua 33
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
4.2 Claroline plataformaren oinarriak
Claroline, irakaskuntza kudeatzeko sistema da (bestela ere "Ikasteko Ingurune Birtuala"
deitu izan da), course management system edo learning management system ingelesez.
On line moldeko ikastaroak sortzeko programa-multzoa da.
Arkitekturari dagokionez, web aplikazioa da eta PHP dabilen edozein ordenagailutan
funtzionatzen du. Hainbat datu-base mota onartzen ditu, besteak beste, MySQL eta
PostgreSQL.
Claroline-ek pedagogia konstruktibo soziala bultzatzen du. Bere arkitektura eta
aplikazioengatik online klaseentzako egokia da, baina baita ere klasean irakasleak
irakatsitakoa hobetzeko eta sakontzeko. Nabigatzaileak duen interfazea erabiltzeko
erraza da. Instalazioa nahiko erraza da, Apache serbidore lokala, PHP plataforma eta
datu base batera sarrera eskatzen duelarik.
Lehen aipatu den bezala, datu baseen zerbitzari ezberdinak erabiltzeko aukera ere
eskaintzen du. Gainera, plataforma guztian zehar segurtasuna oso kontrolatua dago.
Inkesta guztiak kontrolatzen dira, cookie-ak zifratzen dira… testuak sartzeko leku
gehienek HTML editorea erabiltzen dute, bertan idaztea erraza bihurtzen duena.
Horrez gain, Clarolineren ezaugarri nagusienetako bat modularitatea da, hau da,
plataforman sortzen diren ikastaro guztietan hainbat elementu gaineratu, ezabatu, aldatu
edo egokitu ahal direla beti ere tutoreak dituen beharren arabera.
Hiru modulu-mota nagusi ditu:
� Baliabideak: Nolabait esateko, baliabideak edukiak dira: fitxategiak, web orriak,
direktorioak, kanpo loturak...
� Jarduera-moduluak: Ikas-materialak dira eta nolabaiteko interaktibitatea gaineratzen
dute: foroak, txatak, wikiak, blogak, glosategiak, datu-baseak, zereginak, tailerrak...
� Blokeak: Ikastaroaren orri nagusiak ezkerreko eta eskuineko aldeetan blokeak izaten
ditu. Horiek informazioa edo beste funtzionalitate batzuk eskaintzen dituzte
irakasleentzat nahiz ikasleentzat: egutegia, kalifikazio-liburua, duela gutxiko
aktibitatea...
Plataformaren kudeaketa hiru ataletan banatu daiteke: administatzailearena,
erabiltzailearena eta kurtsoarena.
Administratzailearen kudeaketa
Irakaslea, administratzaile bezala, hurrengo aukerak izango ditu Clarolinen aritzeko:
� Administrazio orokorra erabiltzailea den admisnistradore batek eramaten du, instalazioan zehar zehaztutakoa.
� Lekua pertsonalizatu daiteke “gai”ezberdinak erabiliz, eta hauek koloreak, letra motak,distribuzioa, etab. erabakiko dute.
Master Amaierako Proiektua 34
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
� Modulu berriak gehitu daitezke. � Hizkuntzen paketeek hauek kokapena erraz aurkitzea ahalbidetzen dute. Gaur egun hizkuntz anitzetan aurkitu daiteke Claroline.
� Kodigoa PHP idatzita dago, GNU GPL lizentziarekin.
Erabiltzailearen kudeaketa
Ikaslea, aldiz, erabiltzaile bezala, plataforman lan egiteko hurrengo sarrera-baimenak
izango ditu:
� Claroline erabiltzen hasteko korreo elektronikoaren bidez alta eman behar da
� LDAP metodoa: sartzeko kontuak LDAP zerbitzari baten bidez ziurtatu daitezke
� Kanpoko datu basea erabili daiteke kautotze bezala
Pertsona bakoitzak soilik kontu bat behar du zerbitzari osoan zehar ibiltzeko. Kontu
bakoitzak sarbide ezberdinak izan ditzake. Administrari kontu batekin kurtsoen sorrera
eta irakasleak kontrola daitezke, kurtso bakoitzari erabiltzaileak esleituz.
Kurtsoen kudeaketa
Irakasleak kurtsoaren aukera guztiak kontrola ditzake. Formato desberdinak aukeratu
daitezke kurtsoarentzat: asterokoa, gaien araberakoa,…
Orokorrean Clarolinek malgutasun handiko aktibitate ezberdinak eskaintzen ditu:
foroak, egunerokoak, inkestak, materialak, kontsultak, galdeketak eta egitekoa. Orri
printzipalean erabiltzailea azkenekoz sartu zenetik gertatu diren aldaketak adierazi
daitezke.
Nota guztiak, bai foroenak, egunerokoenak, inkestenak, galdeketenak… orri bakar
batean ikusi daitezke eta kalkulu orri batean bezala jaitsi. Gainera, ikasle bakoitzaren
aktibitatearen informeak eskuratu daitezke, grafikoekin eta modulu bakoitzean sartu
dena adieraziz (azkenekoz noiz sartu zen, zenbat aldiz irakurri duen), baina baita ere
ikasle bakoitzak zenbat parte hartu duen. Foroetara bidalitako mezuak korreoz bidali
daitezke, baita ere irakasleen komentarioak, … dena HTML formatuan edo testu bat
bezala.
4.3 Zertarako balio du? Funtzioak
Clarolinek planteatzen duena hezkuntza konstruktibo sozial bat da, ikasleek ere
hezkuntzako esperientzian ekarpen garrantzitsuak egin ditzaketela azpimarratuz.
Clarolinen ezaugarriek hau erakusten dute: ikasleek datu baseetan komentatu dezakete,
edo wiki batean elkarrekin lan egin dezakete.
Clarolinen malgutasunari esker irakaskuntza metodo asko erabili daitezke. Material oso
espezifikoa edo orokorra sortzeko edota ebaluatzeko erabili daiteke. Konstruktibismoa
emaitzetan oinarritutako irakaskuntzaren kontrako zerbait bezala ikus daiteke.
Kontabilitateak ebaluazioen emaitzak azpimarratzen ditu, baina Clarolinen
malgutasunari esker klasera bideratutako giro batera ere norabidetu daiteke.
Master Amaierako Proiektua 35
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideen atalean aipatu izan den bezala, e-learning
aplikazio hauen bitartez, on-line kurtsoak kudeatu daitezke, hainbat aukeren artean,
hurrengoak eskeiniz:
� Erabiltzaileak kudeatu: altak edo bajak eman, ediziorako edo ikusarazteko baimenak
eman, irakasle-ikasle rolak, etab.
� Baliabideak txertatu edo editatu: testu dokumentuak, jarduerak, ebaluaketak barne
hartzen ditu
� Kurtsoarekin batera, gertaera ezberdinen egutegia eraman
� Parte-hartzailei oharrak bidali
4.4 Plataforma osotzen duten atalak
Claroline plataforma osotzen duten atalak hurrengo hauek dira:
Egitekoen Modulua
� Lan baten entrega eguna zein den eta honetan lortu daitekeen nota maximoa zein den
zehaztu daiteke.
� Ikasleek beraien egitekoak igo ditzakete eta haiek igo dituzten eguna gorde egingo da.
� Lanak fugaz kanpo bidali daitezke, baina irakasleak noiz bidali diren eta zenbateko
atzerapena izan duen ikusi ahal izango du.
� Klase guztia orri bakar batean eta inkesta bakar baten bidez ebaluatu daiteke.
� Irakaslearen komentarioak egiteko bakoitzaren orrian gordeko dira eta ikasleari
notifikazio bat bidaliko zaio.
� Irakasleak lan bat itzuli dezake hau zuzendu ondoren.
Kontsulta Modulua
Bozketa bat bezalakoa da. Zerbaiti buruz bozketa bat egiteko edo ikasle bakoitzaren
erantzuna galdetzeko erabili daiteke.
Foroaren Modulua
Foro mota ezberdinak daude: irakasleentzat soilik, kurtsoaren notiziak eta denentzat
irekitakoak.
� Mezu guztiek idazlearen argazkia erakusten dute.
� Irakasleak ikasle guztiei foro guztietan parte hartzera behartu diezaieke edota ikasle
bakoitzari nahi duenean parte hartzeko aukera eman.
� Irakasleak foro batean erantzunak idaztea ezinezkoa izatea egin dezake.
� Irakasleak eztabaida gaiak foro batetik bestera mugi ditzake.
Master Amaierako Proiektua 36
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Eguneroko Modulua
Arlo honen bitartez irakasleak eta ikasleak informazio pribatua elkarbanatu dezakete.
� Egunerokoan idatzitakoa egindako galdera bati erantzuna izan daiteke.
� Klase guztia orri bakar batean eta inkesta bakar baten bidez ebaluatu daiteke.
� Irakaslearen komentarioak egunerokoaren orrian gordeko dira eta ikasleari notifikazio
bat bidaliko zaio.
Galdeketa Modulua
� Irakasleek galderen datu base bat sor dezakete eta ondoren hau beste galdeketetan
erabili izango dute.
� Galderak sarbide errazeko kategorietan gorde daitezke, eta kategoria hauek ondoren
argitaratuak izan daitezke honela lekuko edozein tokitik kategoria ezberdinetarako
sarbidea errazago bihurtzeko.
� Galdeketak berehala zuzentzen dira eta galderak aldatzen badira berriro zuzentzeko
aukera dago.
� Galdeketak denbora limite bat izan dezakete.
� Irakasleak galdeketak behin baino gehiago egin daitezkeen eta hauen erantzunak
ikustea posible ote den erabaki dezake.
� Galderak HTML eta irudiekin sortu daitezke.
� Galdeketa galderak eta erantzunak nahastu daitezke ikasleek beraien artean kopiatzea
ekiditeko.
� Galderak kanpoko testuetatik inportatu daitezke.
Materialen Modulua
� Edukiera digitaleko, Word, PowerPoint, Flash, bideoak, soinuak, etab. en
presentazioa onartzen du.
� Artxiboak zuzenena igo daitezke edota web galdeketak erabiliz momentuan sortu
daitezke.
� Web aplikazioekin lotuak egin daitezke.
Inkesta Modulua
� Preparatutako inkestak erabiltzea posible da ( COLLES, ATTLS).
� Grafikoak dituzten inkestetatik informeak sortu daitezke. Datuak Excel-eko kalkulu
orri bat bezala edo CVS testu bat bezala jaitsi daitezke.
� Inkestak ezin dira partzialki erantzun.
� Ikasle bakoitzak bere erantzunak zein diren eta klasekoekin konparazioa ematen zaio.
Master Amaierako Proiektua 37
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
4.5 Praktika on bat. Plataformara egokitutako ikasgaiak
Claroline plataforman ondo sakondu ostean, Lanbide Heziketako Administrazio eta
Finantzen goi mailako zikloan kokatzen diren bi ikasgai ezberdinen inguruan jarduerak
antolatuko ditugu aipatutako plataforman egokitzeko asmoz.
Ikasgaiak, goi mailako zikloko bigarren kurtsoan ematen diren Merkataritza kudeaketa
eta bezeroari arreta eta +azioarteko merkataritza dira. Ikasgai bakoitzetik unitate
didaktiko bat aukeratu egin da. Unitateak honako hauek dira:
UD 1: Komunikazioa eta Publizitatea
UD 2: Inkotermak
Praktika hau erabiliz, erakutsiko da zelan egokitu daitekeen Konpetentzia digitalen eta
Hezkuntza konpetentzia orokorren lantzea plataforma web baten erabilerak eskeintzen
dituen jardueren bitartez.
4.5.1 Enpresa kudeaketa eta bezeroari arreta
Merkataritza kudeaketa eta bezeroari arreta ikasgaian kokatzen den “Komunikazioa eta
Publizitatea” unitate didaktikoa hurrengo helburuak ditu:
- Komunikazioaren eta salmenta prozesuaren kontzeptuak ikasi
- Komunikazioaren eta salmenta prozesuaren urratsak bereiztu
- Publizitate-kanpaina baten garapenaren deskribapena
- Saltzailearen perfil profesionalaren ezagutza
Planteatutako helburuak lortzeko asmoz, II. Eranskinean proposatutako jarduerak
antolatu dira: hausnarketak, lan autonomoak, irakurketak, talde-lana, etab. Eranskinean
bertan bereizten dira zeintzuk diren erabilitako Web 2.0 baliabideak, aipatutako
jarduerak modu hoberen batean burutzeko.
4.5.2 �azioarteko Merkataritza
+azioarteko Merkataritza ikasgaian kokatzen den “Inkotermei sarrera” deituriko unitate
didaktikoa hurrengo helburuak ditu:
- Inkoterm kontzeptuak ikasi
- Inkotermak aplikatzeko jarraitu beharreko urratsak ezagutu
- Inkoterm ezberdinak bereiztu kasuaren arabera
Planteatutako helburuak lortzeko asmoz, eta II. Eranskinean bereiztu daitekeen bezala,
alde batetik, talde lana, eta bestetik, hausnaketa -irakurketa baten bitartez- proposatzen
dira. Aurreko atalean bezala, II. Eranskinean bereizten dira zeintzuk diren erabilitako
Web 2.0 baliabideak talde-lana eta hausnarketa modu hoberenean burutzeko.
Master Amaierako Proiektua 38
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
5. O�DORIOAK
Hezkuntzaren eta teknologia berrien arteko loturaren inguruan suertatzen diren
eztabaidak aurreko hausnarketa bat merezi dute, hiru alderdietan oinarrituta: IKTak
ikasleengan duten eragina, irakasleen zeregina IKTeen erabileran eta konpetentzietan
oinarritutako hezkuntzan IKTeek betetzen duten lekua.
IKTak ikasleengan duten eragina
Azpimarratu nahi da teknologia primerako aitzakia bihurtu dela hezkuntza eredua
aireberritzeko. Gaur egungo baliabideek aukera aparta ematen dute bultzatzeko ikasleen
partaidetza, lankidetza, talde lana, loturak,... Horregatik, nahi izango litzateke
teknologia bihurtzea hezkuntza eredua hobetzeko akuilu.
Ikuspegi horretatik, teknologia guztiak ez dute balio; hots, teknologiak ez du per se
balio erantsirik. Balio erantsia dauka ikaste esanguratsua lortzeko bidean laguntzen
baldin badu soilik. Horregatik, irakasleek jarrera arduratsua izan behar dute, ondo
aztertuz proposamen teknologiko bakoitzaren atzean hezkuntzaren zein ikuspegi
dagoen.
Aipatutakoaz gain, jarrera arduratsuak beste balio bat dauka: askatasuna bera.
Askatasuna aipatzen denenan, software librearen inguruan hitz egiten da. Aurreko
ataletan aipatutako tresna gehientsuenak hainbat ezaugarri dute komunean. Adibidez,
ikasleak askatasunez erabili dezake programa, edozein helburuekin; askatasunez ikertu
eta ikaslearen beharretara moldatu daitezke programaren ezaugarriak; askatasunez
zabaldu daiteke, modu horretan, besteei laguntzeko; eta azkenik, programa bera hobetu
daiteke eta hobekuntzak plazaratu daitezke, komunitate osoak profitatzeko.
Beraz, jarrera arduratsuak erantzun beharko lioke hezkuntzaren ikuspegi jakin bati, eta,
bidenabar, aintzat hartu beharko lituzke Web 2.0 aren filosofiarekin batera datozen
zenbait balio, partaidetza, lankidetza ea komunitatearekiko irekitasuna kasu, baita
software libreari dagokionez ere.
Jarrera arduratsu horretatik, aukera gehiago daude XXI. mendeko hezkuntz-aldaketak
eskolaren funtzioetara iristeko. Jarrera horrekin hurbilago izango dugu ikasleen
alfabetatze digitala. Horrela, bidean jarriko ginateke eten digitala alboratzeko eta
inklusio digitala bultzatzeko.
Metodologiari eta IKTeei dagokionez, jarrera arduratsu horrek ekar dezala gaur egungo
hezkuntza XXI. mendera, XXI. mendeko ikasleek euren belaunaldiko eskola izan
dezaten.
Irakasleen zeregina IKTeen erabileran
Beharrezkoa da, klaseak emateko Intenet erabiltzen duen irakaslea, eragina izan dezala
IKTak berez helburu bihurtu ez daitezen. Helburua izan behar da ikaslea hezitzea, ez
bakarrik maila curricularrean, baita pertsona bezala, gizarte konplexu honetan
moldatzeko gai izateko.
Master Amaierako Proiektua 39
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Irakasleen rola, informazioaren eta ezagutzaren transmisore hutsa izan beharrean,
dinamizatzailea eta gidaria izan beharko luke. Ezinbestekoa da irakaslearen funtsa
Internetaren erabilera egokian.
Irakaslea kontzientea da etorkizunean datorkion erronkaz. Hezitzaile on askok
informatika tresnak ez dituzte ezagutzen eta beldurrez dira ea ezjakintasun horrek
ikasleen aurrean nabarmen utziko liezaiokeen. Beste hezitzale askori kostatzen zaie
ulertzea ikaslea, informazioaren hartzailea izan beharrean, irakaslearen maila berdinean
hezkuntza prozesuaren protagonista bihurtu dela.
Hala eta guztiz ere, ahalegina pena merezi du. Hezkuntza 2.0 biztanle 2.0 hezi ahal
izateko; azken finean biztanle hauek jarrera proaktiboa eta partehartzailea bereganatu
beharko dute gizartearen arazo txiki eta haundiei konponbidea bilatzeko asmoarekin.
Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzan, IKTeek betetzen duten lekua
Konpetentzien ideiari, jakin eta egiten jakin, teoria eta praktika, ezagutza eta akzioa,
hausnarketa eta akzioa, berekin datozkio. Honek ezagutzaren ikuspuntutik aldaketa bat
dakar: zer jakitetik, zelan jakitera. Praktikan, idei honek alde batera uzten du
printzipioen curriculuma, metodoen curriculumera lekua utziz.
Zaila egiten da ulertzea ikaslea bere ikaskuntzaren arduraduna izan behar dela, edo bere
ebaluazioan parte hartu behar duela, edo idukiaz ikasteaz gain, edukiekin zer egin ikasi
beharko lukeela, aldez aurretik ez badugu onartzen XXI. mende honetan kokaturik
gauden testuingurua.
Konpetentziatan bildutako ikaskuntzarekin aldaketa beharra sortu da. Aurreko
hezkuntza-sistema aztertu ostean, berrikuntza bat behar dela ondorioztatu da. Eta
berrikuntza honetan IKTeen parte-hartzea ezinbestekoa da. Ikasleen ezagutza digitalak
eta eskola XXI aren agertzea arrazoi nahikoak dira aipatutako berrikuntzan IKTak
papera nagusia bereganatzeko.
Master Amaierako Proiektua 40
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
6. BIBLIOGRAFIA
• Funes, V. (2004). Espectadores, los alumnos del siglo XXI, Revista Científica de
Comunicación y Educación, 24, 105-112
• Andreu Solsona, L. Eta Eusebio López, P(2002). La formación del maestro y la
situación de la escuela en el siglo XXI. Kontsulta: 2008-11-26. Iturria:
http://web.archive.org/web/20041221210506/www.aufop.org/publica/reifp/articulo.as
p
• Santos Guerra, M.A. (2009). Una pretensión problemática: educar para los valores y preparar para la vida. Revista de Educación, 351. 23-47
• Moreno Olivos, T. (2008). Competencias en Educación. In Gimeno Sacristán, J. Educar por competencias, ¿qué hay de nuevo? (289-297). Madrid: Morata.
• Larrea, I. Eta Vitoria, J.R. (2009). IKTak, hezkuntza aireberritzeko aitzakia. Jakingarriak, 65, 19-25
• de Cuadra García, M.T. (2007). Innovar...esa palábra mágica. Boletín económico de
ICE, 2923, 89-100.
• De la Torre, A. (2006). Web educativa 2.0, Edutec, Revista Electrónica de
Tecnología Educativa, 20.
• García Teske, E. (2007). Los discursos sobre las nuevas tecnologías en contextos educativos: ¿Qué hay de nuevo en las nuevas tecnologías?, Revista Iberomericana de
Educación, 41, 1-12.
• Fainholc, B. (2005). El uso inteligente de las TIC para una práctica socio-educativa de calidad, Revista Latinoamericana de Tecnología Educativa, 4 (2), 53-63.
• Blanco, L. eta Ramos, E. (2009). El futuro ya no es lo que era. Nuevas plataformas, redes y tecnologías para la educación 2.0, revista TELOS, 78, 1-15.
• http://eu.wikipedia.org/wiki/Azala
• Martínez Pérez, R.J. (2009). Gestión comercial y servicio de atención al cliente. Madrid: McGraw-Hill.
• Gobierno Vasco, Dpto. Educación, Universidades e Investigación. (2007). DBHn lantzeko Oinarrizko Gaitasunak, Boletín Oficial del Estado, 218, 8-27.
• Gobierno Vasco, Dpto. Educación, Universidades e Investigación. (2007). Batxilergoa Oinarrizko Gaitasunak, Eranskina, 2, 31-52.
ERA�SKI�AK
Eranskina I: Konpetentzia digitalaren garapen osoa
Eranskina II: Claroline plataformara egokitutako jarduerak
Ikasgaia: Enpresa kudeaketa eta bezeroari arreta
UD: Publizitatea eta komunikazioa
Ekintza Jarduera Erabilitako Web 2.0 tresna / euskarria
Telebistan iragarkiak ikusi eta
adierazgarriak aukeratu
Ikasleak, komunikazio baliabide bat zelan maneiatzen
den barneratzen du eta ondorioak atera. Galdera
batzuei erantzuna emateko gai izan beharko da
Irakasleak galderak eskegi egiten ditu
plataforman eta data mugatu bat zehaztu
galdetegia erantzuteko
Aldizkari ezpezializatu baten
artikuloa irakurri
Irakasleak aldizkari baten artikuloa eskegi egiten du
plataforman, ikasleak hausnarketa egin dezaten.
Banakako irakurketa, baina hausnarketarako, foroa
Irakasleak artikuloa eskegi egiten du
plataforman eta foroa ireki ikasleak
eztabaidan parte hartu dezaten
Pelikula bat ikusi
U.D. zehar ikasitako edukien arteko loturak egin.
Irakasleak pelikula bat jartzen die ikasleei, eta
ikusitakoaren analisia egin. Lan bat aurkeztu
Pelikula ikusten dute klaseko bi saio
ezberdinean. Lana aukezpenaren baldintzak,
irakasleak eskegi egiten ditu plataforman
Ikasgaia: �azioarteko merkataritza
UD: Inkotermei sarrera
Ekintza Jarduera Erabilitako Web 2.0 tresna / euskarria
Artikulo baten hausnarketa
Irakasleak gai zehatz bati buruzko artikuloa banatuko
die ikasleei, bakarka hausnarketa egin dezaten.
Ikasleek irizpide batzuk jarraitu beharko dituzte
Ikasgaiaren blogean ikasleek eskegita izango
dituzte artikuloa eta irizpideak. Hausnarketa,
blogean bertan egingo da
Ariketa praktiko bat
Aurkezpena
Ikasleek, blogean eskegita izango duten ariketa
praktiko bat landu beharko dute taldeka.
Ikasgaiaren blogean ikasleek webquesta
izango dute eskegita eta honen ebazpena landu
beharko dute. Data mugatua lana egiteko.
Balizko kasu baten garapena
Irakasleak balizko kasu bat eskegi egiten du
plataforman, ikasleek, taldeka, kasuaren garapena
landu dezaten. Taldeko lan bat aurkeztu
Irakasleak, kasua eskegi egiten du plataforman
eta wiki baten bitartez lana aurkeztu data
mugatu baten barruan