Date post: | 20-Jul-2015 |
Category: |
Environment |
Upload: | silvanarisitas |
View: | 23 times |
Download: | 1 times |
Tema 11: Un mundo bipolar: Guerra fría e descolonización (1945-1991)1. A formación de bloques antagónicos
(1945-1947)2. Guerra Fría e coexistencia pacífica
(1945-1975)3. A descolonización4. Estados Unidos, líder do mundo
capitalista5. A Unión Soviética e o bloque socialista6. A volta á tensión entre os bloques (1975-
1985)7. Crise e afundimento do comunismo
(1985-1991)Silvia fernandez freiria
1. A FORMACIÓN DE BLOQUES ANTAGÓNICOS (1945-1947)
1.1. A CONSOLIDACIÓN DOS BLOQUES
División de Europa en dúas zonas de influencia
Dous modelos antagónicos: capitalismo liberal (EUA) e socialismo comunismo (URSS)
Estados Unidos expulsa os gobernos comunistas das súas áreas de influencia
A URSS impulsou a instauración dun sistema comunista nos países baixo a súa influencia
1.2. A RUPTURA: O PANO DE ACEIRO
Doutrina Truman
Intervención americana para frear o comunismo en Europa
Plan Marshall*
Aceptación polos países occidentais e rexeitamento dos países do Leste
Proposición soviética do informe Jdanov
Creación do Kominform*
División polo Pano de Aceiro*
Creación da OTAN polos aliados de USA
Creación do Pacto de Varsovia polos aliados da URSS
1.3. A PARTICIÓN DE ALEMAÑA
Primeiro enfrontamento en Alemaña
División de Alemaña en catro zonas ocupadas
Os tres aliados occidentais forman o Estado federal alemán
Consecuencia: bloqueo da cidade de Berlín
Aceleramento da división de Alemaña pola crise en dous estados:– República Federal de Alemaña– República Democrática de Alemaña
2. GUERRA FRÍA E COEXISTENCIA PACÍFICA (1945- 1975)
2.1. QUE É A GUERRA FRÍA?
Definición
Enfrontamento tenso
Desenvolvemento dunha gran carreira de armamentos
Tensión entre os bloques
Emprego do xogo sucio, da propaganda hostil contra o inimigo e da espionaxe
2.2. OS CONFLITOS DA GUERRA FRÍA
Rivalidade en conflitos bélicos afastados dos seus territorios
A GUERRA DE COREA
Tras a independencia división de Corea en dous Estados
Invasión de Corea do Sur por parte de Corea do Norte coa axuda soviética
Tras a guerra de tres anos firmase a Paz de Panmunjon
Consolidación da división das dúas Coreas
A GUERRA DE VIETNAM
Independencia do Vietminh declarada polas forzas comunistas
Guerra entra a guerrilla comunista e o exército colonial francés
Remate da guerra, derrota francesa e consolidación da división de Vietnam en Norte e Sur: goberno comunista e pro-occidental
Incorporación de USA á guerra
Obxectivo: evitar a reunificación de Vietnam nun réxime comunista
USA perde a guerra
Unificase Vietnam e instaurase o comunismo
A CRISE DOS MÍSILES
Réxime revolucionario en Cuba dirixido por Fidel Castro
Boicot económico a Cuba
Apoio da URSS a Cuba
Bloqueo marítimo para evitar a instalación de mísiles nucleares en Cuba
Retirada da URSS
2.3. COEXISTENCIA PACÍFICA E DISTENSIÓN ENTRE OS BLOQUES
Coexistencia pacífica
Nova xeración de dirixentes: Jruschov na URSS e Kenedy en EUA
Intento da solución do conflito por vía pacífica
Relacións directas entre mandatarios = teléfono roxo
Acordos para frear a carreira de armamentos (Acordos SALT)
Relacións de EUA coa China comunista e as dúas Alemañas
3. A DESCOLONIZACIÓN
3.1. AS CAUSAS DA DESCOLONIZACIÓN
Desexo da independencia
Movementos nacionalistas
Diminuición do prestixio das potencias coloniais
Opinión internacional contraria á colonización que se manifesto una Carta do Atlántico*
O apoio á descolonización por parte de EUA e a URSS
3.2. O PROCESO DESCOLONIZADOR
Primeira etapa no Oriente Próximo:– Independencia de Líbano, Siria e Xordania– Formación de Israel
Independencia da India e Indonesia● Segunda etapa no Norte de África
Libia accede á soberanía
Independencia de Marrocos e Tunisia
Intento de Francia de manterse en Alxeria
Terceira fase na áfrica subsahariana
Proclamación da independencia das colonias británicas, francesas e belgas
Última fase no Cono Sur africano
Descolonización de Angola e Mozambique
Independencia de Namibia
Independencia de África do Sur polos colonos brancos
Mantemento do apartheid* ata1993
3.3. O XURDIMENTO DO TERCEIRO MUNDO
Neocolonialismo*
Conferencia de Bandung: representantes de 29 países africanos e asiáticos
Líderes como Sukamo, Nehru e Nasser
Acordo duna serie de principios
Establecemento dunha alianza de Estados independentes
Instauración duna corrente neutralista
Conferencia de Belgrado e Movemento de Países Non Aliñados
4. ESTADOS UNIDOS, LÍDER DO MUNDO CAPITALISTA
A AFIRMACIÓN DA POTENCIA ESTADOUNIDENSE
Hexemonía estadounidense sobre o mundo capitalista
Superioridade tecnolóxica e económica de EUA
Prestixio político e unha enorme potencia militar
Dous obxectivos de actuación: primacía sobre o mundo capitalista e frear a expansión comunista
Desenvolveu un programa de axuda á reconstrucción posbélica
Organismo para a reconstrucción (FMI* e BIRD*)
Programa de axuda á Europa (Plan Marshall)
4.2. A EVOLUCIÓN POLÍTICA E SOCIAL
Dous grandes partidos políticos em EUA: demócratas e republicanos
En 1960 gana as eleccións o demócrata John F. Kennedy
Asasinato do presidente (1963)
Modelo de vida basado na abundancia e no consumo
Amplos sectores sociais quedaban excluídos da opulencia
Modelo social contestado
Defensa dos dereitos negros (BlackPanters*), movemento hippie
Perda da hexemonia estadounidense no ámbito internacional
4.3. EUROPA: CRECEMENTO ECONÓMICO E DEMOCRACIA
Plan Marshall motor da reconstrucción
Crecemento económico da Europa occidental (taxas anuais de crecemento do PNB)
Gran desenvolvemento socioeconómico
Terciarización da poboación activa
Crecemento económico en Europa occidental = sistemas políticos democráticos
4.4. XAPÓN, O CAPITALISMO ASIÁTICO
Sistema político inspirado nas democracias occidentais
Xapón mellor aliado asiático de EUA
Xapón converteuse na segunda potencia económica mundial
Causas deste “milagre económico”
Combinación de grupos industriais e financieiros
5. A UNIÓN SOVIÉTICA E O BLOQUE SOCIALISTA
5.1. A RECONSTRUCIÓN ECONÓMICA
A URSS sae perxudicada no aspecto material e líder dos países comunistas
Reconstrución da súa economia
Prioridade á industria pesada, á de armamento e ás comunicacións
Obxectivo converterse na gran potencia industrial
Orixinouse un modelo profundamente desequilibrado
Produciuse unha debilidade na industria de consumo
5.2. A SOCIEDADE SOVIÉTICA
Dous grandes grupos sociais: asalariados e campesiños contrapostos a intelectuais e profesionais
Mellora do nivel de vida da poboación a partir de 1956
Garantemento dos dereitos básicos
A clase dominante vinculada ó Partido Comunista (PCUS)
5.3. A DESESTALINIZACIÓN DA URSS
Stalin dirixente que conduciu a URSS á victoria
Culto á personalidade
Persecución de disidentes*
Terror do Estado
Morte de Stalin e abertura dun período de cambios
Inicio da desestalinización
Chegada de Jruschov e o seu programa de reformas
Política exterior de coexistencia pacífica
Reformas paralizadas e destitución do dirixente
Nova dirección por Brezmev
Impúxose o inmobilismo
5.4. AS DEMOCRACIAS POPULARES DE EUROPA DO LESTE
Estados do Leste goberno da fronte nacional
Desenvolvemento de programas de reconstrución
Repartición das terras entre os campesiños
Nacionalización da empresa e da banca e inicio da industria pesada
Evolución cara un aliñamento coa URSS
Imposición dunha vía socialista e aliñamento coa política exterior soviética
Países controlados pola URSSi ntégranse no COMECON*
Pacto de Varsovia = os exércitos baixo o mando soviético
Lenvantamento contra a presenza soviética en Hungría
En Checoslovaquia ponse en marcha a Primavera de Praga
O Pacto de Varsovia acabou co intento
6. A VOLTA Á TENSIÓN ENTRE OS BLOQUES (1975- 1985)
6.1. A EXPANSIÓN Á INFLUENCIA SOVIÉTICA
Triunfo da revolución cubana en América Latina
Impulsa a creación de guerrillas comunistas e antiimperialistas
Triunfo a revolución sandinista en Nicaragua
Influencia comunista expándese en Asia
Siria e Exipto recibiron axuda militar da URSS
Algúns estados do Magreb adoptan réximes socializantes: Alxeria e Libia
Influencia soviética en Etiopía e África subsahariana
6.2. ESTADOS UNIDOS: A LOITA POR MANTER AHEXEMONÍA
Influencia estadounidense no Terceiro Mundo
Grave crise económica en 1973(crise do petróleo): depresión económica e afundimento do comercio
Perigo da posición de EUA no mundo pola invasión soviética de Afganistán
Ronald Reagan reafirmou unha política exterior intervencionista
USA apoia aos sectores disidentes dos países socialistas
6.3. UN NOVO TIPO DE CONFLITOS
Os conflitos e problemas van máis alá da política de bloques =loita entre EUA e a URSS
Revolución de Jomeini en Irán =república islámica fortem
Manifestación dun emerxente mundo islámico
África e os problemas de pobreza
China nova potencia mundial apartada dos intereses dos bloques
7. CRISE E AFUNDIMENTO DO COMUNISMO (1985- 1991)
7.1. OS PROBLEMAS DOMODELO SOVIÉTICO
Economía da URSS estancada e tecnoloxía atrasada
Nivel de vida baixo
Grandes gastos militares
Serios problemas políticos en Europa do Leste
No PCUS os privilexiados controloaban o poder e impedían as reformas
7.2. AS REFORMAS DE GORBACHOV
Gorbacov secretario do PCUS
Inicio dun proceso reformista
Proposición da perestroika*
Suprimiuse a censura e o monopolio do poder do PCUS (oglasnost)
Primeiras eleccións libres en1990
Presidente Boris Yeltsin
Avance no desarmamento con EUA na política exterior
7.3. A DESAPARICIÓN DO BLOQUE DO LESTE
Movemento reformista
Eleccións en Polonia gañadas polo sindicato católico de Solidariedade, enfrontado ao PCUS
Novo goberno de Lech Walesa
Caída dos réximes comunistas de Hungría, Checoslovaquia (dúas repúblicas) e Bulgaria
Alzamento popular en Romanía e remate da ditadura de Nicola e Ceausescu
Alemaña Oriental
Caída do muro de Berlín 1989
Eleccións en 1990 gañados polos partidarios de reunificar Alemaña = tratado de unificación
7.4. A DISOLUCIÓN DA URSS
Golpe de estado militar en Moscova
Yeltsin e a supresión do réxime comunista
Disolvese o PCUS
Independencia das repúblicas bálticas de Ucraína e Bielorrusia
A URSS dividiuse en 15 repúblicas independentes
Dimisión de Gorbachov
A Federación Rusa herda problemas da URSS
Enfrontamentos entre etnias e crise económica (causa: pola rápida privatización)