Date post: | 22-Mar-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | carlos-de-paz-villasenin |
View: | 228 times |
Download: | 2 times |
ENTREVISTA
"Eva non naceu da costela de Evo". O graffiti foi escrito nos
Ta(D
ñEa(É
Maria Galindo
Mujeres Creando naceu nos 90
cunha ollada moi crítica tanto sobreo carácter patriarcal da sociedadelatinoamericana como sobre a deri-va da esquerda. Por que?
En Bolivia, e en xeral en toda a América
Latina, a esquerda tivo nos 80 unha
oportunidade de goberno, e foi un
goberno neglixente e corrupto, malia ter
nacido con loda aforza da resistencia á
ditadura fascista de dereitas. As funda-
lugar para as mulleres.
Ningún partido as consi-
dera suxeito político. A
solución dunha política
feminista non é a cota de
mulleres dentro do parti-
do. O exercicio da políti-
ca non pode estar funda-
do na bioloxía senón na
ideoloxía.
Bolivia viviu un momen-to de cambio con Evo
Morales. En que medidativo en conta a realida-de das mulleres?Téñolle un pouco de sos-
peita a facer unha análise
illada, como se a realida-
de das mulleres fora un
segmento de realidade
alleo ao conxunto da
sociedade. Para min é moi importanteque a sociedade boliviana conseguira
no seu conxunto pensar en serio anacionalización dos recursos naturais.
En Bolivia, a seguridade social está en
mans da BBVA, a rede de distribución
eléctrica está en mans de lberdrola, e
os hidrocarburos, a explotación do gas,
en mans de Petrogras e Repsol. Bolivia
non só no pasado non puido controlar
os contratos con estas empresas,
muros da capital boliviana por Mujeres Creando, colectivofeminista que fai das verbas arte de subversión.
Evo fronte a Eva
doras de Mujeres Creando considera-
bamos que parte do consenso social
que lograra na sociedade boliviana o
neoliberalismo fora froito da incapaci-
dade da esquerda. Varias de nós fomosparte da esquerda na resistencia á dita-
dura e non existía alí un lugar de digni-
dade e de política plena para as mulle-
res. Mesmo na actualidade, non hai
dentro da estrutura dos partidos políti-
cos, e coido que a escala mundial, un
01 .10 49
Espazo propio, discurso radical"lndias, putas e lesbianas, xuntas, revoltas e irmandadas" sentenza outro
dos aforismos de Mujeres Creando, o colectivo feminista que María
Galindo contribuíu a fundar. Asentaron un discurso profundamente crÍtico
tanto coa deriva da esquerda latinoamericana como cos movementos
sociais bolivianos, dos que denuncian o seu machismo, a falta de vida
dentro do propio movemento e a súa facilidade de cooptación. Fixéronse
coas rúas, con graffitis e intervencións sempre transgresoras, e crearon
unha maneira distinta e subversiva de facer polÍtica e xuntar vontades.
TU)(D
ñEa(É
senón que hoxe en día tamPouco é
quen de controlar os volumes reais de
gas que estamos exPortando. Evo
Morales fixo unha renegociación coas
transnacionais que revedeu de maneira
moi positiva no estado e na sociedade
boliviana. E nós cremos que é moi
imporlante e que se debería afondar
niso. O soño da sociedade boliviana é
a industrialización propia dos nosos
hidrocarburos.
Como valoras os resultados das
eleccións bolivianas?Evo conseguiu un aPoio do 64 Por
cento e iso imPlica unha derrota da
dereita e da dereita fascista, e un con-
senso social ao redor do goberno e o
MAS moi importante. Considero que o
apoio está concentrado en Evo e que
os resultados, ao mesmo tempo, con-
solídano como caudillo. A xestión do
goberno foi mala, pouco práctica e moi
retórica, moi burocrática, pouco concre-
ta e moi corrupta. Porén, o apoio saltou
a avaliación da súa xestión nunha sorte
de confianza profunda e de identidade
con Evo. Unha das políticas que máis
valora a xente son os bonos: o bono
dignidade para anciáns, o bono
Juancito Pinto para nenos e nenas na
escola e o bono Juana Azardy Para
mulleres embarazadas. Dan idea de
redistribución de riqueza, pero xa exis-
tían con outros nomes e outras carac-
terísticas coa dereita. Evo ampliounos
e sobre todo, ProPagandizounos.
Evo comprometeuse a non usar a
súa maioría para esmagar os seus
rivais senón ao servizo dos move-
mentos sociais...Evo prefire e dende xa privilexiou a in-
terlocución coa dereita expresada en
50 01 .10
partidos, porque esa mirada formal sobre
a política resúltalle cómoda. Canto á in-
terlocución cos movementos, só discu-
te, se reúne e consensúa con aqueles
que logrou cooptar: o movemento indí-
xena campesiño, o cooperativismo mi-
neiro e algún máis. Os outros move-
mentos non existen, ningunéaos, non
acepta a disidencia. Por exemplo, can-
do o congreso da educación boliviano,
nós pedímoslle participar ao ministro de
entón, que ademais era un amigo. la-
mos cunha soa proposta: a educación
sexual como materia. Resulta que non
nos deixaron entrar e tivemos que rea-
lizar debates na porta.
Evo promete tamén aproveitar a
maioría para facer realidade o esta-
do plurinacional e desenvolver a
Constitución indixenista' Quere
poñer a funcionar as autonomías,
reconstruír institucións como oTribunal Constitucional, a Corte
Suprema e a Corte electoral...
É unha axenda leguleiesca moi nutri-
da. Creo que funcionarán como un
importante narcótico social, pero a
"Evo exalta sociedade bolivia-
oS valofes na necesita de
mach¡stas. É maneira urxente
pa¡, Pero non Políticas concretas
recoñeceu e non leis' A Pro-
aOS SeUS Posta de autono-
fillos senón mías ten catro
que te ningunea como persoa. A auto-
nomía multiplicará ou triplicará o gasto
e o costo do estado e os funcionarios
públicos disputaranse as xurisdicións
de maneira eterna. Entre tanto, non
teremos nin unha conexión de estra-
das á altura das necesidades actuais,
as camas de hosPital Por Persoa son
irrisorias e na área rural non hai nin
educación de calidade nin saúde.
Denuncias tamén de Evo o seu Per-
fil machista. A que te refires?
Evo Morales estase constituíndo nun
caudillo, e pesa moito no conxunto da
sociedade. Exalta o seu liderado a par-
tir da exaltación dos valores machistas
da sociedade, Evo é pai pero non reco-
ñeceu aos seus fillos senón de manei-
ra moi tardía. Nas súas festas nos
pobos dispón das mozas dos lugares
que visita, e o mesmo o vicepresidente.
A estrutura do gabinete contou con
varias ministras que formaron un blo-
que tremendamente ornamental.
Na túa intervención no centro social
Atreu, na Coruña, aludiches a capa-
cidade de chantaxe dos gobernos
para co movemento feminista, eamosabas certa decePción cos
novos gobernos de esquerda latino-
americanos. Por que?
Temos a Hugo Chávez, a Evo Morales,
a Ortega en Nicaragua, a Tavaré
Vázquez en Uruguai que acaba de ser
relevado por Pepe Mujica. Respecto ao
papel das mulleres, estes gobernos
particularmente teñen unha alianza
grotesca coa lgrexa católica dos seus
países. Evo Morales asinou un concor-
dato coa lgrexa católica de cara ás
eleccións en Bolivia. Nós non conse-
guimos sequera educación sexual nos
de maneiramo¡tardía, e
a estruturado seugab¡nete
contou convar¡asministras que
formaron un
bloqueornamental"
niveis. Creo que o
estado boliviano
xa é un estado
gordo, caro, inefi-
ciente e proxene-
ta, como lle chamo
eu a un estadoque te maltrata e
"Temos aHugo Chávez,a Evo
Morales, aOrtega enNicaragua, aTavaréVázquez que
acaba de serrelevado por
Pepe Mújica.Respecto aopapel dasmulleres,estesgobernos
teñen unhaalianzagrotesca coaigrexacatólica dosseus países 'n
colexios coa asemblea constituínte. Hai
momentos nos que os gobernos abren
o debate en cuestións como o aborto,
mals non coa vontade política real de
debater, senón de maneira viciosa e
opoftunista, en función dos procesos
electorais ou para encubrir outrostemas. lso tamén o fixo o neoliberalis-
mo todo o tempo.
Denuncias tamén a crise do femi-nismo. Cales son as causas?En España hai unha desmobilización
moi forte, e en América Latina estase aproducir unha cooptación por parte do
estado e dos partidos políticos dalgun-
ha das temáticas típicas do feminismo
e unha tecnocratización. Baleiráronnos
a linguaxe e devolvéronnola sen conti-
do subversivo. Ademais, volvemos
encontrarnos cun poder ideolóxico moi
forle por parte da igrexa católica.
No estado español, a que atribúesesta situación de desmobilización?As feministas aceptaron a delegación
no estado dalgunhas políticas impor-
tantes e arredáronse dos saberes que
construíran. A violencia contra as
mulleres é un exemplo. Á par que oestado supostamente asume a potes-
tade sobre este tema, as feministas
abandonan as prácticas que xeraran,
como o grupo de autodefensa, o
acompañamento da muller, etc. Por
outro lado, en determinados momen-
tos tamén xogou un gran papel a sub-
vención. Hai en España unha grande
invasión dos partidos nas asembleas
de mulleres, particularmente dos par-
tidos nacionalistas, aínda que tamén
o fixo o PSOE, Penetraron o discurso
das feministas co discurso partidario e
iso dividiu moitísimo. Por outro lado, ti
tes feminismos que subsisten pero de
maneira ficticia, que fan pouco menosque unha triste mani sumamente con-
vencional o 8 de marzo ou o 25 de
novembro en coordinación co estado
e con subvencións dos municipios. O
feminismo perdeu a capacidade de
xerar propostas propias.
Hai unha cuestión que deberan abor-dar conxuntamente os feminismosdo noñe e do sur: as migracións demulleres cara ao occidente rico. Ti
prefires falar de exiliadas do neolibe.ralismo. Por que?
Son mulleres que foxen dunha socie-
dade onde non teñen lugar, dun con-
trol social e familiar extenuante. Por
outra banda, esas mulleres veñen acumprir ao norte o rol que as mulleres
destas sociedades non están dispos-
tas a cumprir. Fixen centos de entre-
vistas para un meu traballo titulado
Las exiliadas del neoliberalismo, e
moitas mulleres, ou se endebedaranpara saír ou saíran por débedas.
Hoxe os países do norte, comoEspaña, din que o microcrédito é un
instrumento de loita contra a pobreza
mais o microcrédito e o crédito máis
caro do mundo.
E non faltan iniciativas conxuntasdos movementos feministas donoñe e do sur?Nos colectivos españois nunca está
incluída a muller do sur, todo funciona
en base a guetos. Falta unha denuncia
clara do tema da débeda, da necesi-
dade de formular políticas macro. En
Bolivia as remesas son o cuarto ingre-
so do estado despois dos hidrocarbu-
ros, a minaríae aagroindustria. Son
o ingreso máis democrático porque se
distribúe en todas as casas. lso resúl-
talle moi cómodo ao estado. Moitas
desas mulleres son enganadas polas
súas familias, que fan un mal investi-
mento do seu diñeiro e malgastan os
aforros en consumismo. Poderíahaber políticas de estado intermediasque permitan que esas mulleres afo-
rren o excedente, pero o nivel de illa-
mento no que viven na sociedade
española fai que teñan que mandar ou
si ou si o seu diñeiro aló. Ademais, hai
moito sentimento de culpabilidade. Aigrexa católica no meu país acusa de
abandono dos nenos ás nais que saen
e os deixan en mans das avoas.
T(t)c)
E(t)Cg
01 .10 51