� �
นโยบายสาธารณะนยตอความมนคงทางอาหาร เขตการคาเสรอาเซยน : ผลกระทบตอเกษตร
สนบสนนการจดทำโดย แผนงานฐานทรพยากรอาหาร สำนกงานสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โครงการขบเคลอนประเดนเกษตรและอาหารเพอสขภาพตามมตสมชชาสขภาพแหงชาตครงท 1 พ.ศ. 2551 สการปฏบต สำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต
� �
อฟตาคออะไร จากภาษาองกฤษตรงตว กแปลตรงตวไดวา “เขตการคาเสรอาเซยน” อาเซยนซงประกอบไปดวยสมาชก 10 ประเทศ กลมประเทศอาเซยนเกา กไดแก ไทย อนโดนเซย สงคโปร มาเลเซย ฟลปปนส และบรไน ตามดวยกลมอาเซยนนองใหม ไดแก เวยตนาม ลาว เขมร และพมา มตกลงระหวางกนตงแตเมอป 2535 ในการลด/เลก ภาษสนคาใหหมดไป พรอมกบยกเลกอปสรรคทางการคาทมใชภาษ และยกเลกโควตาสนคา นนคอสนคาทกรายการตามทตกลงกนจะตองปลอดภาษ และไมมมาตรการกดกนอนใด พรอมทงยกเลกโควตานำเขาสนคา ความรเรมเรองการจดตงเขตการคาเสรอาเซยนมาจากรฐบาลนายอานนท ปนยารชน ทเสนอตอทประชมอาเซยนใหจดทำขอตกลงเขตการคาเสรภายในภมภาคอาเซยน เมออฟตาไดรบความเหนชอบจากรฐบาลอาเซยน อฟตาจงมเรมมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2536 มจะมงหมายใหเกดเขตการคาเสรภายในระยะเวลา 15 ป กำหนดเสนตายวนท 1 มกราคม 2551 ตอมาเลอนเปนดำเนนการใหเรวขนเปนภายใน 10 ปคอภายในในป 2546 อยางไรกตามการดำเนนการตามกำหนดการกไดปรบเลอนมาโดยตลอด ลาสดกำหนดเปาหมายทจะขจดภาษศลกากรใหหมดไปภายในป พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) สำหรบประเทศสมาชกเดม 6 ประเทศ และภายในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) สำหรบสมาชกใหม 4 ประเทศ คอกมพชา ลาว พมาและเวยดนาม รายการสนคาออนไหวทงหมดทยกเวนไวจะตองนำมาเขาโครงการนทงหมดภายในป พ.ศ. 2561 (ค.ศ. 2018)พรอมทงยกเลกมาตรการโควตาสนคา 23 รายการ (โควตาภายใตองคกรการคาโลก WTO) ทมาของการเปดเสร : จากอฟตา สประชาคมเศรษฐกจอาเซยน บรรดาผคนทผลกดนการเปดเสรทงหลายเชอวา หรอถกทำใหเชอวา “การแขงขนเสร” จะทำใหเกดประสทธภาพในการผลตสงสด ซงกหมายความวาผลตไดมาก ผลตไดด หรอมากแตไมคอยดกยงได ในราคาตำสด การแขงขนจะทำใหมการแบงงานกนทำตามความถนด และทสดแลวผไดรบประโยชนสงสดกคอ เราทานทงหลายทเปนผบรโภค กจะไดรบสนคาในราคาถก เพยงพอแกความตองการ และเลอกได นนกคอ ผผลตใดทมความสามารถนอย ไมเกง ไมแขงแรงกตองพายแพ แกผมความสามารถมากกวา แขงไดด ทสดผพายแพกตองออกจากตลาดไป อะไรทผลตไดด แขงขนไดกผลตไปขายแขง อะไรทเราผลต
ผลกระทบตอเกษตรกรและความมนคงทางอาหาร�
� เรยบเรยงโดย กงกร นรนทรกล ณ อยธยา มลนธชววถ จาก 1) รายงานขอเทจจรงผลกระทบการเปดตลาดสนคาเกษตรของประเทศไทย ภายใตเงอ
นไขขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน โดย สมนมาลย สงหะ และกนกพรรณ สพทกษ มลนธชวตไท และ 2) สรปประเดนสำคญเมอเสอกระดาษอาเซยน
เปดเสรสนคาเกษตร โดย ศจนทร ประชาสนต มลนธเกษตรกรรมยงยน ประเทศไทย
เขตการคาเสรอาเซยน (AFTA : อฟตา)
� �
ตวอยาง เปนเรองทเรมจะเหนชดเจนคอ กรณขาวโพดอาหารสตว ประเทศไทยเปนทตงของอตสาหกรรมผลตอาหารสตว และเลยงสตว ปจจบนอตสาหกรรมเหลานเรมมทางเลอกมากขนในการจดหาวตถดบราคาถกกวาทผลตไดในประเทศไทย เราเรมมขาวโพดราคาถกกวามากจากประเทศเพอนบานอยาง ลาว เขมร และพมามาปอนโรงงานผลตอาหารสตว ชาวไรขาวโพดอาหารสตวในประเทศไทยกตองเรงปรบตวใหสขาวโพดตนทนตำจากเพอนบาน และหากสไมไดกตองปรบใจออกจากวงจรการผลตไปในทสด การลดภาษ กระบวนการลดภาษของแตละประเทศอาเซยนภายใตอฟตาจะแตกตางกนขนอยกบประเภทสนคา และการจดแบงกลมสนคา รวมถงสถานะของสมาชกอฟตาวาเปนสมาชกใหมหรอเกา ทงนแบงกระบวนการออกเปนสองสวน คอ หนง สนคาอตสาหกรรม และเกษตรแปรรป และ สอง สนคาเกษตรไมแปรรป ในทนจะกลาวถงเฉพาะสนคาเกษตรไมแปรรป สนคาเกษตรไมแปรรปยงแบงเปนกลมตามเงอนไขการลดภาษดงน 1) กลมสนคาทลดภาษทนท (IL) โดยเรมลดตงแตป 2539 เหลอ 0-5% ภายใน 2546 และใหเหลอ 0% ภายในป 2553 สำหรบสมาชกเกา และภายในป 2558 สำหรบสมาชกใหม 2) กลมสนคาทไดรบการยกเวนลดภาษชวคราว (TEL) กำหนดใหเรมลดภาษชาออกไป 1 ป และใหเหลอ 0-5% ภายในป 2546 สำหรบสมาชกเดม และ ป 2553 สำหรบสมาชกใหม 3) กลมสนคาออนไหวเปนกลมสนคาทเพมขนมาเฉพาะกรณสนคาเกษตรไมแปรรป แบงออกเปน กลมสนคาออนไหว (Sensitive List : SL) โดยจะเลอนเวลาเรมลดภาษออกไปอก คอ เรมลดในป 2544 เนองจากเปนสนคาทจะไดรบผลกระทบจากการเปดเสร แตจะตองลดใหเหลอ 0-5% ภายใน 2553 สำหรบประเทศไทยกำหนดสนคาออนไหวอยเพยง 4 ชนดสนคา คอ ไมตดดอก มนฝรง กาแฟและเนอมะพราวแหง กลมสนคาออนไหวสง (Highly Sensitive List : HSL) ไดแก ขาวซงประเทศสมาชกขอชะลอระยะเวลาลดภาษออกไปใหนานทสด สามารถมอตราภาษสดทายสงกวา 5% และมมาตรการคมกนพเศษได ปจจบน มเพยง 3 ประเทศทกำหนดขาวเปนสนคาออนไหวสง ไดแก อนโดนเซย(35%) มาเลเซย (20%)และฟลปปนส (40%) 4) กลมสนคายกเวนทวไป (General Exclusion: GE) คอ สนคาทจะไมนำมาลดภาษเลย เนองจากมผลกระทบตอความมนคงของชาต ศลธรรมและจรยธรรม สงคมชวตและสขภาพอนามยของประชาชน สตวและพช วตถโบราณ ศลปะและประวตศาสตร ซงทกประเทศไดระบสนคาในกลมน ยกเวน 2 ประเทศ คอ สงคโปรและไทย
แนวคดทจะหลอมรวมเศรษฐกจเขาดวยกนมาจากความเชอวา ถาเปดเสรภาคการผลตทงหมดนอยางเตมท กจะมการหลอมรวมการผลตเขาดวยกน ภมภาคอาเซยนกจะสามารถพฒนาความไดเปรยบเหนอภมภาคอนๆ จากการดงดดการลงทนและการคาขายขามประเทศภายในอาเซยนดวยกนเพมขน
สเขาไมไดกเลกไปซอเขามากนแทน ลองนกถงตวอยางทคนเคยกนด เรองกระเทยมไทย กระเทยมจน จนผลตไดในราคาตนทนกโลกรมละประมาณ 5 บาท ไทยเราผลตไดตนทนกโลกรมละเกอบ 10 บาท เมอเปดเสรกระเทยมจนปลอดภาษเขามา ผบรโภคไทยกหนไปกนกระเทยมจน ราคาถกกวา กลบใหญกวา แมไมหอมเทากระเทยมไทย กทนได ไมกปชาวสวนกระเทยมไทยกเจงกนระนาว เราคดวาเราปลกขาวไดเกงกวาใคร หอมกวาใคร กยงผลกดนการเปดเสร จะสงขาวไปขายอนโดนเซย ฟลปปนส มาเลเซย ใหมากขน ชาวนาในประเทศเหลานนกจะพากนลมละลาย ความคดความเชอเชนนนำไปสการผลกดนการเปดเสรการคาทำใหอาเซยนเปนตลาดเดยว โดยตงตนทการทำขอตกลงอฟตา ตงแตป 2535 เปนตนมา และยงเพมความเขมขนดวยการผลกดนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยในวนท 20 พฤศจกายน พศ 2550 ระหวางการประชมสดยอดอาเซยนครงท 13 ทประเทศสงคโปร ไดมการลงนามยอมรบกฎบตรอาเซยน (ASEAN Charter) และพมพเขยวแผนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community Blueprint - AEC) โดยการลงนามในครงนเปนการแสดงถงเจตจำนงของสมาคมประชาชาตอาเซยนทตองการผนกความรวมมอกนอยางเปนทางการ เปนองคกรระหวางรฐทมกฎกตกาของตนเองรวมกน กฎบตรอาเซยนนน คอขอตกลงทกำหนดกรอบโครงสราง วตถประสงค และหลกการขององคกรอาเซยน อกทงยงกำหนดถงวธปฏบตของเหลาประเทศสมาชกและกระบวนการปกครองรวมกนอกดวย ซงกลาวไดวากฎบตรอาเซยนนนเปรยบเสมอนกบรฐธรรมนญทใชปกครองกลมประเทศสมาชกอาเชยนนนเอง ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนคอ หนงในสามเสาหลกของประชาคมอาเซยนในความฝน โดยตงเปาหมายวา อาเซยนจะกลายเปนตลาดเดยวและฐานการผลตเดยวภายในป พ.ศ. 2558ไมแยกกนเปนของแตละประเทศอกตอไป ซงหมายความวา เมอถงเวลานน อาเซยนทกประเทศจะเปดใหสามารถเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานทมฝมอขามพรมแดนของกนและกนไดอยางเสรเตมท สวนเงนทนนนกเปดจะไหลไดอยางเสรมากขนกวาเดมโดยมขอจำกดนอยลง แนวคดทจะหลอมรวมเศรษฐกจเขาดวยกนกนมาจากความเชอวา ถาเปดเสรภาคการผลตทงหมดนอยางเตมท กจะมการหลอมรวมการผลตเขาดวยกน ภมภาคอาเซยนกจะสามารถพฒนาความไดเปรยบเหนอภมภาคอนๆ จากการดงดดการลงทนและการคาขายขามประเทศภายในอาเซยนดวยกนเพมขน เพราะจะสามารถผลตสนคาและบรการไดในราคาทถกลง และขายไดมากขน (เชน ใชวธการจางเหมาภายนอก (Outsourcing) หมายถงการลดตนทนการผลต โดยการมองหาแหลงวตถดบและแหลงแรงงานทราคาถกกวา และระดมนำมาใช โดยการจางเหมาบรษทอนใหผลตใหแทนทจะทำเอง หรอการจางแรงงานภายนอกใหผลตสงทตนเองไมมความถนด) พรอมกบสามารถพฒนาสนคาและบรการท “ผลตในอาเซยน” ทเปนมาตรฐานเดยวกนขนมา หากจะลองจนตนาการภาพของอาเซยนทเปนฐานการผลตเดยว เอกสารประชาสมพนธของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพานชย ไดวาดภาพใหเราด ในภาพคอ การผลตเสอลกไม ฝายผลตโดยประเทศลาว มาทอเปนผนผาทประเทศไทย ตดเยบในประเทศเขมร สวนลกไม และถกรงดมทำในประเทศฟลปปนส เปนการแบงงานกนทำทมประสทธภาพตามความถนดของแตละประเทศ หรอดอกสก
� �
ตารางการลดภาษสนคาเกษตรไมแปรรปของไทย
ป 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553
สนคาเกษตรลดภาษทนทเหลอ 0-5% ลดเหลอ 0% สนคาเกษตรออนไหวลดเหลอ 0-5%
จำนวนประเภทสนคาในกลมตางๆ ของแตละประเทศเปรยบเทยบ (ป 2545)**
ประเทศ สนคาลดภาษ สนคายกเวนลด
ภาษชวคราว สนคาออน
ไหว
สนคายกเวนการ
ลดภาษทวไป รวม
บรไน 6,276 0 14 202 6,492
อนโดนเซย 7,213 0 4 68 7,285
มาเลเซย 10,039 218 83 53 10,393
ฟลปปนส 5,571 6 46 16 5,639
สงคโปร 5,859 0 0 0 5,859
ไทย 9,104 0 7 0 9,111
เวยตนาม 5,505 696 51 139 6,391
ลาว 2,098 1,291 88 74 3,551
พมา 3,580 1,823 21 48 5,472
เขมร 3,115 3,523 50 134 6,822
�� ASEAN Secretariat, as of August 2001, Report 33nd AEM, Sept 201, Hanoi
สนคาเกษตรออนไหวลดเหลอ 0-5%
ลดเหลอ 0%
จำนวนประเภทสนคาในกลมตางๆ ของแตละประเทศเปรยบเทยบ (2551)
ประเทศ สนคาลดภาษ สนคายกเวนลด
ภาษชวคราว สนคาออน
ไหว
สนคายกเวนการ
ลดภาษทวไป รวม
บรไน 9,924 0 0 778 10,702
อนโดนเซย 8,627 0 9 96 8,732
มาเลเซย 12,235 0 0 96 12,331
ฟลปปนส 8,827 0 19 27 8,873
สงคโปร 8,298 0 0 0 8,298
ไทย 8,301 0 0 0 8,301
เวยตนาม 8,099 0 0 201 8,300
ลาว 8,010 0 199 89 8,298
พมา 10,615 0 23 51 10,689
เขมร 10,454 0 54 181 10,689
เมอเปดเสรกระเทยมจนปลอดภาษเขามา ผบรโภคไทยกหนไปกนกระเทยมจน ราคาถกกวา กลบใหญกวา แมไมหอมเทากระเทยมไทย กทนได ไมกปชาวสวนกระเทยมไทยกเจงกนระนาว
10 11
สถานภาพขอตกลงและการเจรจา กลาวไดวาประเทศไทยมความพยายามอยางจรงจงในการปฏบตตามพนธกรณ ในชวง รฐบาลพลเอกสรยทธ จลานนท คณะกรรมการนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศ (กนศ.) ไดมมตเมอวนท 30 เมษายน 2550 ใหยกเลกมาตรการโควตาภาษสนคาขาวภายใตอาฟตา ภายในวนท 1 มกราคม 2553 ซงกระทรวงการคลงไดออกประกาศลดภาษตามพนธกรณอาฟตา โดยสนคาขาวภาษเหลอ 0% มผลตงแตวนท 1 มกราคม 2553 ชวงตนเดอนมกราคม 2552 รฐบาลนายอภสทธ เวชชาชวะ ไดนำรางความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement หรอ ATIGA) ซงเปนขอตกลงทไดกำหนดกรอบเวลาและเงอนไขการลดภาษของประเทศสมาชก ผานความเหนชอบจากการประชมรวมของรฐสภา ตอมาในวนท 26 กมภาพนธ 2552 ประเทศสมาชกทง 10 ไดลงนามในขอตกลง ATIGA โดยตองใหสตยาบนภายใน 180 วน เพอใหขอตกลงมผลบงคบใชตอไป การประชมอาเซยนซมมท วนท 22-25 ตลาคม 2552 สรปผลวา ประเทศสมาชกอาเซยนทยงไมยนขอเสนอเพอลงสตยาบนและมผลบงคบใชตอไป ไดแก ลาว ไทย ฟลปปนสและอนโดนเซย เนองจากฟลปปนส ไดยนขอเสนอตารางการลดภาษ โดยจะคงอตราภาษสนคาขาวท 40% ตงแตปจจบนจนถงป 2557 และลดลงเหลอ 35% ในป 2558 แตไทยไมสามารถรบได เพราะอตราภาษสดทายยงสงกวาอาเซยนอน ทจดสนคาขาวไวในบญชสนคาออนไหวสง อยางมาเลเซย จะลดภาษเหลอ 20% ในป 2553 สวนอนโดนเซย จะลดเหลอ 25% ในป 2558 ดงนนไทยจะกลายเปนประเทศทแสดงขอผกพนเปดเสร 0% เพยงประเทศเดยวในวนท 1 มกราคม 2553 เมอถงเสนตาย 1 มกราคม 2553 จะเกดอะไรขนกบไทย 1) อตราภาษสนคาเกษตรไมแปรรปของไทยทงหมดจะตองเหลอ 0% ยกเวนสนคาออนไหว 4 ชนดขางตนเทานนทยงสามารถคงอตราสงสดท 5 % รวมถงนำมนปาลมทไทยขอเพมใน รายการสนคาออนไหวดวย 2) ยกเลกโควตาสนคา 23 ชนด ไดแก ขาว มนสำปะหลง ยางพารา ขาวโพดเลยงสตว กาก ถ วเหลอง ชา กาแฟ นำมนปาลม นำตาล กระเทยม หอมหวใหญ นำนมดบ นมผงขาด มนเนย ลำไยแหง เมลดพนธหอมหวใหญ มนฝรง พรกไทย กากถวเหลอง นำมนถวเหลอง มะพราวผล นำมนมะพราว ไหมดบและใบยาสบ เนอมะพราวแหง ไมตดดอก เมลดกาแฟ ขาวโพดเลยงสตว กากถวเหลอง นำมน หมายความวา อตราภาษศลกากรของสนคาเกษตรไมแปรรปของไทยทกรายการจะเปน 0 % โดยไมมการกำหนดโควตา (ไมมภาษนอกโควตาในโควตา ) ทกตวภาษ 0% เสมอหนากนยกเวน รายการสนคาออนไหว 4+ 1 รายการไดแก ไมตดดอก มนฝรง กาแฟ เนอมะพราวแหง และนำมนปาลม ทยงคงอตราภาษไวท 5%
ขาว ประเทศไทยเปนประเทศผผลตลำดบ 5 ของโลกแตเปนผสงออกอนดบ 1 ประมาณ 37% ของขาวทสงออกทงในป 2550 เวยดนามและอนเดยเปนอนดบสองและสาม มสวนแบง 17% และ 14% ประเทศไทยมพนทปลกขาวรวม 68 ลานไร คดเปน 58% ของพนทเกษตรทงหมด เฉพาะภาคเหนอตอนบน - ลาง มพนทรวม 14 ลานไร แตละปไทยสงออกขาวราว 8 ลานตน ป 2551 สงออกถง 10 ลานตน เมอเทยบกบปรมาณผลผลตทงหมด 30 ลานตน มลคาการสงออกสงกวาปละ 1.6 แสนลานบาท (องคการอาหารและเกษตรนานชาต)
1� 1�
พชเศรษฐกจไทย : อาการนาเปนหวง ประเทศไทยเปนผสงออกรายใหญสนคาเกษตรหลายรายการ ไดแก
พช อนดบ สวนแบงในตลาดโลก
ขาว 1 34.91 %
มนสำปะหลง 1 70 %
ออย 2 9.61
ยางพารา 1 42.54
ปาลมนำมน 3 0.99 ทมา : กรมศลกากร กระทรวงพานชย
พชเศรษฐกจเหลานเปนอาชพของเกษตรกรนบลาน ๆ ครอบครว ประกอบดวย เกษตรกรปลกขาวกวา 3.7 ลานครอบครว ปลกมนสำปะหลง 4.8 แสนครอบครว ปลกขาวโพดเลยงสตว 3 แสน 9 พนครอบครว ปลกออย 2 แสน 2 หมนครอบครว ปลกยางพารา 1.2 ลานครอบครว ปลกปาลมนำมน 1 แสน 8 พนครอบครว และเลยงสตวอกกวา 3 แสนครอบครว (ทมา : สำนกงานเศรษฐกจการเกษตร) (ไมมตวเลขครวเรอนทปลกออย) หากเกดผลกระทบดานลบจากการเปดเสรสนคาภายใตอฟตา กเปนทชดเจนวาผเดอดรอนมจำนวนมหาศาล
ตารางเปรยบเทยบผลผลตขาวกลมประเทศอาเซยน (กก./ไร)
ประเทศ ป 2545 ป 2551
ไทย 419 451
อนโดนเซย 709 758
ลาว 500 564
มาเลเซย 532 564
พมา 500 403
ฟลปปนส 500 613
กมพชา 339 419
เวยตนาม 661 790 ทมา:กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา :ผลผลต ความตองการและการกระจายFAO STAT(2008), IFPRI.(2008)
ตนทนการผลตเปรยบเทยบ(บาท/กก.)
ประเทศ นานำฝน นานำนอย
ไทย 5.5 4.32
เวยตนาม 4.6 3.96
เขมรและลาว(เฉลย) 2.7 2.8
1� 1�
มนสำปะหลง ประเทศไทยสงออกผลตภณฑมนสำปะหลงมานานกวา 50 ป ในป พ.ศ. 2549 ไทยมปรมาณการผลตของโลก คดเปนรอยละ 10 จดอยในลำดบท 3 ของโลก แตมปรมาณการสงออก คดเปนรอยละ 76 ของปรมาณการสงออกของโลก จดอยในลำดบท 1 ของโลก โดยมตลาดสงออกทสำคญ คอ จน สหภาพยโรป และญปน ปจจบนผลผลตหวสดทผลตได 55% ใชผลตมนอดเมดและมนเสน ใช
แปรรปเปนแปง อก 45%
ขาวโพดอาหารสตว ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ประเทศทมพนทปลกขาวโพดเลยงสตวมากทสด คอ อนโดนเซย (41%), ฟลปปนส (29%), ประเทศไทย (13%) และเวยดนาม (12%) ประเทศไทยมพนทปลกขาวโพดเลยงสตว ป พ.ศ. 2550/2551จำนวน 5.08 ลานไร ผลผลตป พ.ศ.2551ได 3.6 ลานตน ขาวโพดเลยงสตวรอยละ 90.95 ของผลผลตทงหมดใชในกระบวนการผลตอาหารสตวของประเทศ
ประเทศเวยดนามกลายเปนประเทศผผลตขาวและสงออกคแขงสำคญของไทย ประเทศไทยไดผลผลต 31ลานตน เวยดนามผลผลตทงประเทศ 38ลานตน และทำสญญาการสงออกขาวป 2552 จำนวน 6.45 ลานตนยอดสงออกเพมขน 55%ในชวงททแลว (The Vietnam Food Association,2009) อกทงการปรากฎตวของเวยดนามในฐานะผผลตขาวผลผลตตอไรสงทสดในกลมประเทศอาเซยน และสงกวาไทย 2 เทาในป 2551 เวยดนามมผลผลตเฉลย 790 กโลกรมตอไร เมอเปรยบเทยบกบประเทศไทย 451 กโลกรมตอไร
ตารางผลผลตตอไรเปรยบเทยบกลมประเทศอาเซยน
ประเทศ ผลผลต (ลานตน) พนทเกบเกยว(ลานไร) ผลผลต (กก./ไร)
อนโดนเซย 13.2 21 306
มาเลเซย 0.04 เวยตนาม 3 5.6 661
ลาว 4.2 6.8 1,451
ไทย 3.7 5 613
พมา 1 15.5 420
เขมร 0.5 6.2 516
ฟลปปนส 6.7 26 322
ทมา ASEAN Food Security Information System (AFSIS)Data ,base on Country (MOA)data submission
ป 2550 ประเทศไทยเปดตลาดขาวโพดตามขอตกลง WTO จำนวน 54,700ตน ภาษในโควตา 20% นอกโควตา 73% ตงแตป 2549 ภายใตกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจอรวด-เจาพระยา-แมโขง (Ayeyawady - Chao Phraya – Mekong Economic Cooperation Strategy: ACMECS) ซงสงเสรมการทำเกษตรพนธะสญญาปลกขาวโพดอาหารสตวในประเทศเพอนบาน พมา ลาว กมพชา และเวยตนาม ในป 2552 ผลผลตรวมจากโครงการคดเปนจำนวน 1.247 ลานตน จากพนทเพาะปลกประมาณ 1.2 ลานไร ในป 2553 กลมบรษทเอกชนไดขยายพนทเพาะปลกในกลมประเทศดงกลาวเปนเนอทประมาณ 1.71ลานไร ซงจะสงผลใหผลผลตจากประเทศเพอนบานเพมอกจำนวนมาก
1� 1�
ปาลมนำมน ประเทศมาเลเซย และอนโดนเซยเปนประเทศผผลตหลกของโลกคดเปนรอยละ 43 อนและรอยละ 37 ตามลำดบ ไนจเรยมาเปนลำดบทสามคดเปนรอยละ 5 สำหรบประเทศไทยมสวนแบงปรมาณการผลตปาลมจดเปนอนดบท 4 ของโลก คดเปนรอยละ 4 กำลงผลผลต 1.3 ลานตนตอป ความตองการบรโภคภายในประเทศ 8-9 แสนตนตอป สงออก 200,000 ตนตอป (FAO STAT, 2005) ออย
ประเทศไทยเปนผผลตหลกในอาเซยน และเปนผผลตอนดบ 2 ของโลก ปรมาณผลตออยประมาณ 66 ลานตนตอป ผลตนำตาลได 7.4 ลานตน ใชบรโภคภายในประเทศเพยง 2 ลานตนทเหลอขาย ปจจบนกลมบรษทนำตาล ไดรบสมปทานทดนจากประเทศลาว และกมพชาเขาไปลงทนขยายพนทปลกออยเปนพนทกวา 3 แสนไร รวมทงตงโรงงานอตสาหกรรมแปรรปนำตาล ลาสดบรษทนำตาลมตรผลลาว จำกด บรษทในเครอกลมมตรผล เปดเผยวา ป 2553 บรษทเตรยมลงทนเพมมากกวา 1,000 ลาน เพอขยายโรงงานโดยเฉพาะเครองจกร ใหครบ 100% เตมจากเดมอยท 50% นอกจากน โรงงานยงไดขอสมปทานเพมพนทปลกออยในแขวงสะหวนนะเขตประเทศ สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว หรอ สปป.ลาว อก 10,000 เฮกตาร หรอ 62,500 ไร จากเดมบรษทไดรบสมปทานจำนวน 62,500 ไร จะชวยขยายกำลงการผลตออยในป 2552/53 เปน 700,000 ตนออยตอป ปรมาณนำตาล 80,850 ตนตอป ปรมาณโมลาส 16,000 ตนตอป และเพมกำลงการผลตออยสงสดในป 2553/54 เปน 1,000,000 ตนออยตอป ปรมาณนำตาล 120,000 ตนตอป ปรมาณโมลาส 40,000 ตนตอป (มตชน 19 พย.2552)
1� 1�
ตารางเปรยบเทยบพนทเพาะปลกและผลผลตมนสำปะหลงในกลมประเทศอาเซยนป 2550
ประเทศ ผลผลต (ลานตน) ผลผลตเฉลย (ตนตอไร)
บรไน 0.09 -
อนโดนเซย 20 2.65
มาเลเซย 0.4 1.71
ไทย 26 3.75
ฟลปปนส 1.8 1.42
กมพชา 2.2 3.43
ลาว 20 1.63
เวยดนาม 7.9 2.6
พมา 0.2 - ทมา ASEAN Food Security Information System (AFSIS)Data ,base on Country (MOA)data submission
ตารางเปรยบเทยบตนทนตอหนวย
ประเทศ ตนทนตอหนวย (บาท/กก.)
ไทย 0.68
เวยตนาม 0.80
กมพชา 0.47 ทมา *สำนกงานเศรษฐกจการเกษตรประเทศไทยและCambodia Development ResearchInstitution:CDRI,2550 ตงแตป 2546 ตลาดมนสำปะหลงขยายตวอยางมากเฉพาะอยางยงในจน เนองจากตอบสนองปรมาณความตองการของตลาดเอเชย โดยเฉพาะจน อยางไรกตามในดานการผลตในกลมอาเซยนใหม คอ ในลาว กมพชา และเวยตนามกมการขยายตวอยางมาก
ผลผลต และผลผลตตอไรปาลมนำมนเปรยบเทยบประเทศไทยและอาเซยน
ประเทศ ผลผลตทงประเทศ ผลผลต (กก.ตอไร)
อนโดนเซย 19.9 154.72
มาเลเซย 15 217.6
ไทย 0.9 284
ฟลปปนส 0.06 220
เวยดนาม 0.05 230.4 ทมา Ministry of Plantation Industries and Commodities, Malaysia ,2552 ปาลมนำมนเปนอตสาหกรรมอปโภคบรโภคและไบโอดเซล เมอเกดการบมของนำมนเชอเพลงจากพช ทำใหความตองการเพมขนระดบสงในระดบโลก ทงซงตลาดภายในแตละประเทศกจะขยายตวขนดวย ไรกตามมาเลเซยเปนผผลตรายใหญทสดของโลกและเปนผครองตลาดมาโดยตลอด ตามตดมาดวยอนโดนเซยซงระยะสองสามปทผานมามการขยายพนทการผลตอกมหาศาลไมตำกวา 6 ลานไร ตลาดสงออกทสำคญคอ จนและอนเดย
ยางพารา ตงแตป 2534 เปนตนมา ประเทศไทยเปนผผลตยางพารารายใหญทสดในโลก ปจจบนผลตยางพาราไดทงสน 3.5 ลานตน/ป พนทปลก 14 ลานไร ขณะทอนโดนเซยอนดบ 2 อยประมาณ 2.5 ลานตน มาเลเซยอนดบท 3 ประมาณ 1.2 ลานตน ปรมาณการใชยางโลก 9,719,000 ลานตน ปรมาณการใชยางไทย 373,700 ลานตน ไทยสงออกไปยงจนเปนอนดบ 1 คอ 827,369 ตน (30%) รองลงมาคอมาเลเซย 413,049 ตน (15.3%) และอนดบ 3 ญปน 405,599 ตน(15%) ขณะนกลมประเทศอาเซยนใหมไดขยายพนทการเพาะปลกเปนจำนวนมาก จากการใหสมปทานทดนของรฐบาลแกบรษทจากประเทศไทย จน และเวยตนาม พนทปลกยางเปนจำนวนไมตำกวา 2.27 ลานไร เกอบทงหมดของยางพาราทปลกในลาวและเขมรสงขายใหจนซงทำใหสวนแบงตลาดของไทยลดลง
�0 �1
บทสรปชชะตาเกษตรกรไทย : ตายหยงเขยด
จะเหนไดวาในกลมประเทศอาเซยนดวยกน เราเปนคแขงกนมากกวาคคา การเปดเสรจะทำใหการแขงขนรนแรงมากขน สะทอนอาการนาเปนหวงของพชเศรษฐกจสำคญ และเกษตรกรไทย ในประการตาง ๆ ดงตอไปน
�� ��
1) ความสามารถในการแขงขนของเกษตรกรไทยนอยลง แมพชบางตว เชน ขาว และมนสำปะหลง ผลผลตเฉลยตอไรของเราจะคอนขางสงกวาโดยเปรยบเทยบ ดวยตนทนการผลตทสงขนอยางมาก ทำใหตนทนตอหนวยของเราสง ไมสามารถแขงขนได ขณะทขาวโพดอาหารสตวเราหมดประตสดวยตนทนทสง และผลผลตตอไรตำกวามาก สวนยางพารา และปาลมนำมน แมผลผลตตอไรปานกลาง หากแตคณภาพผลผลตของเรายงสตนตำรบมาเลเซย และอนโดนเซยไมได และทงสองประเทศกไดพฒนาการผลตไปเปนการแปรรปผลตภณฑสรางมลคาเพมมากกวาการขายเพยงผลผลตทเปนวตถดบเทานน 2) การขยายพนทและกำลงการผลต ทง ออย ยางพารา มนสำปะหลง และขาวโพด เฉพาะอยางยงในประเทศกลมอาเซยนใหม จะสงผลใหราคาลดตำอยางมากและอยางแนนอนในอนาคตอนใกล 3) ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย ไดศกษาสนคาเกษตรของไทยภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยศกษาสนคาเกษตร 23 รายการ ทกลมประเทศอาเซยนเดม 6 ชาต ไดแก ไทย ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย และบรไน ตองลดภาษเหลอ 0% ในวนท 1 มกราคม 2553 นน พบวาสนคาเกษตร 3 ใน 4 รายการหลกทไทยสงออกไปอาเซยนเกน 10% ไดแก ขาว นำมนปาลม และเมลดกาแฟ กำลงประสบปญหาสญเสยสวนแบงการตลาดอก 1-2% ภายในป 2558 คดเปนมลคาความเสยหายรวม 60 ลานเหรยญสหรฐ คดเปนเงนบาทประมาณ 2,040 ลานบาท ประเมนวาการสงออกขาวจะสญเสยตลาดใหเวยดนามและพมา นำมนปาลมจะสญเสยตลาดใหมาเลเซย เมลดกาแฟจะเสยตลาดใหเวยดนาม ขณะทผลตภณฑมนสำปะหลงแมวาไทยยงครองการสงออกเปนอนดบหนงในอาเซยน แตเปนอตราเตบโตทลดลง 4) ขาดมาตรการรองรบการเปดเสรทมประสทธภาพ มาตรการการควบคมการนำเขาสงออกปจจบนยงมปญหาอยมาก สงเกตไดจากมการลกลอบนำเขาสนคาเกษตรโดยไมไดรบอนญาตอยเนอง ๆ สงผลเสยตอระดบราคาในประเทศ และนำมาสการปลอมปนของสนคา การทำมาตรการรองรบการเปดเสรขนอยกบคณะกรรมการชดตาง ๆ ของกระทรวงเกษตร ฯ และกระทรวงพานชยซงกำกบดแลสนคาเกษตรแตละประเภท มาตรการจะสามารถออกมาทนทวงทและมประสทธภาพเพยงใดยงเปนเรองทนากงขา มาตรการสำคญอกประการหนงคอ การปกปอง (Safeguard measure) ซงมอยในขอตกลงการเปดเสร
อนญาตใหประเทศสมาชกสามารถขนอตราภาษมาอยทระดบเดมได หากพบวามการนำเขามากจนสงผลกระทบ อยางไรกตาม มาตรการนไมอาจนำมาใชไดทนท หากแตตองมกระบวนการและขนตอนการไตสวนกอนนำมาใช และแมวากระทรวงเกษตร ฯ และกระทรวงพานชยจะมแนวความคดทจะใชมาตรการปกปองพเศษ (Special safeguard measure) ซงสามารถทำไดโดยดจากปรมาณการนำเขาทเพมขน และไมตองพสจนความเสยหาย แตกยงตองขนอยกบคณะกรรมการทจะจดตงขนเพอหารอระหวางกระทรวงพานชยและกระทรวงเกษตร ฯ อก จากประสบการณของผปลกกระเทยมทไดรบผลกระทบจากการนำเขากระเทยมจากประเทศจน และประเทศเพอนบาน ซงเคยพยายามเรยกรองใหภาครฐใชมาตรการชะลอหรอหยดการนำเขาชวคราว พบวาขอเรยกรองดงกลาวไมเปนผล 5) การชดเชยหรอเยยวยาความเสยหายทไมมประสทธภาพ ทผานมา มาตรการชดเชย หรอเยยวยาความเสยหายของรฐในภาคเกษตรตงอยบนแนวทาง 2 ประการ คอ การใหเงนชดเชย และการผลกดนใหเขารวมกบบรษทในการทำเกษตรพนธะสญญา รปธรรมของการชดเชยความเสยหายปจจบน คอ ผานกองทนปรบโครงสรางสนคาเกษตร หรอเรยกกนสน ๆ วากองทนเอฟทเอ ซงตงขนในป 2547 กองทนนอยในความดแลของกระทรวงเกษตร ฯ มเปาหมายใหเงนทนสนบสนนการปรบปรงการผลต และการตลาดตามขอเสนอโครงการ ทมผานมามการอนมตโครงการจำนวนหนง��� แตไมอาจแกปญหาใหเกษตรกรไดหมด รวมถงไมเปนทแนชดวางบประมาณของโครงการไดลงไปทเกษตรกรรายยอย หรอผประกอบการกลมใด สวนมาตรการภายในประเทศ เชน โครงการรบจำนำกมปญหามากมาย ทงในเรองความครอบคลมทวถง และทสำคญการคอรปชน แมวาจะเรมมการใชมาตรการรบประกนราคาแทนทมาตรการรบจำนำ กไมไดเปนหลกประกนวาจะสามารถแกไขปญหาคอรปชน และใหความชวยเหลอแกเกษตรกรไดจรง สวนการแกไขอกวธหนง คอ การสนบสนนใหเกษตรกรเขารวมเกษตรพนธะสญญากบบรษทเอกชน โดยคาดหวงวาภาคเอกชนจะสามารถเขามาชวยเหลอใหเกษตรกรมระดบรายได และคณภาพชวตทดขน อยางไรกตามการทำเกษตรพนธะสญญาดงกลาวตองอาศยเงนลงทนสง อกทงมเงอนไขหลายประการททำใหเกษตรกรเสยเปรยบ โดยทยงไมมกลไกกลางของภาครฐในการควบคมการปฏบตของบรษทและใหความเปนธรรมกบเกษตรกร ��� โครงการปรบโครงสรางสนคากระเทยม 82 ลานบาท(ป 2549) โครงการโคเนอ ชา ปาลมนำมน รวม 118 ลานบาท (ป 2550)
โครงการโคนม 52 ลานบาท (ป 2551) โครงการสกร และกาแฟครบวงจร 54 ลานบาท (ป 2552)
�� ��
พอคาเตบโต นกลงทนคกคก การเปดเสรทำใหพอคาคนกลางมทางเลอกในการบรหารจดการอปทานสนคาเกษตร และทำกำไรไดมากขน ดวยตนทนตำลง ทงจากการนำเขาจำนวนมากขน และรบซอในราคาตำ ขณะทอำนาจการตอรองของเกษตรกรในประเทศทมนอยอยแลวกจะยงลดลง นกลงทนไทยและประเทศเพอนบานอาเซยนซงแสวงหาโอกาสลงทนระหวางกนมานานแลว เปนทงหาแหลงผลตในประเทศทมตนทนตำสด และแหลงกระจายสนคา เราเหนภาพไดชดเจนวาจะทำใหสนคาจากประเทศเพอนบานสงมาจำหนายในไทยมากขน ผผลตและผประกอบการไทยทปรบตวไมได สไมไหว กตองเตรยมตวหากจการอนทำ ผลจากขอตกลงของอาฟตาดงกลาว นกลงทนไทยทงใหญนอยพากนขยบตวอยางคกคก เพอไป ลงทนขยายการผลตในประเทศอาเซยน ดงตวอยาง����
เครอเจรญโภคภณฑ : สายธรกจอาหารสตว บรษทเจรญโภคภณฑอาหาร จำกด (มหาชน) กลาวตอสอมวลชนวา “บรษทเชอวาจะไดรบประโยชนอยางมากจากขอตกลงดงกลาว เพราะจะทำใหโครงการทเขาไปลงทนในประเทศเพอนบาน และแผนขยายการลงทนเพมอกมตนทนการผลตทถกลง ซงจะทำใหแขงขนไดดขน กอนหนานซพเอฟไดไปลงทนแลว 3 ประเทศ คอ ตงโรงงานอาหารสตวบก และโรงงานแปรรปไก และสกร ในมาเลเซย ลงทนฟารมทดลองเลยงกง ปลา ในฟลปปนส และลงทนโรงงานอาหารสตวบก และฟารมพอแมพนธไกเนอ ไกไข และสกร ในลาว ลาสดมแผนทจะขยายการลงทนในมาเลเซย โดยตงโรงงานแปรรปเนอสตว กำลงการผลต 8,000 ตน/ป ประมาณ 400 ลานบาท สวนในฟลปปนส มแผนจะขยายการลงทนโรงงานอาหารสตวบก ฟารมพอแมพนธสกร และลกสกรขน สวนในลาวมแผนจะลงทนโรงงานอาหารสตวนำ โดยจะนำรองตงโรงเพาะฟกและอนบาลลกปลา เพอจำหนายในลาว และจะสงอาหารสตวนำไปทดลองตลาดกอนซพเอฟประกาศเตรยมลงทนเพมในฟลปปนส มาเลย และลาว บรษท ปตท.กรน เอนเนอรย จำกด (บรษทยอยของ ปตท.จดตงในสงคโปร)ไดเขาไปดำเนนการปลกปาลมนำมนทางตอนกลางของเกาะ กะลมนตน ประเทศอนโดนเซย บนพนทประมาณ 40,500 เฮกตาร หรอราว 253,125 ไร ขณะนเรมดำเนนการแลว และเตรยมกอสรางโรงงานผลตนำมนปาลมดบบนพนทดงกลาวดวย คาดวาจะแลวเสรจในป 2555-2556 ใชเงนลงทนรวมประมาณ 20,000 ลานบาท บรษท อภรชยการประมง จำกด รวมทนกบนกลงทนทองถนอนโดนเซยตงโรงงานผลตปลาซารดนกระปองกำลงการผลต 100 ตนวตถดบ/วน ใชเงนประมาณ 400 ลานบาท นายกสมาคมผผลตอาหารสำเรจรป กลาววาผประกอบการในกลมสนคาอาหารของไทยทงอาหารสำเรจรป และอาหารแชเยอกแขงไดหาโอกาสออกไปลงทนในประเทศเพอนบานทมความไดเปรยบเรองวตถดบและมตนทนตำทสดเพอชวงชงความไดเปรยบจากขอตกลงของอาฟตา มเปาหมายทงเพอจำหนายในประเทศทเขาไปตงฐานการผลต และสงกลบมาในไทย รวมถงสงออกไปยงประเทศทมขอตกลงเขตการคาเสร(เอฟทเอ)กบไทยไดแก จน ออสเตรเลย นวซแลนด ญปน เกาหลใต และอนเดย ซงจะไดรบสทธพเศษดานภาษจากขอตกลงอาเซยนดวย รายงานจากสำนกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ(สคต.) ณ กรงฮานอย ระบวา ขณะนเวยดนามตองเรงเปดเสรดานการลงทนใหสอดคลองกบขอตกลงของ องคการการคาโลก(WTO) และผลจากความตกลงอาฟตา สงผลใหตางชาตทงไทยเขาไปลงทนในเวยดนามเพมขน โดยในป 2551 ตางชาต
���� ฐานเศรษฐกจ , 07/06/2008-10/06/2008
ลงทนถง 1,171 โครงการ มลคารวม 60.3 พนลานดอลลารสหรฐฯในจำนวนนเปนนกลงทนไทยรวม 32 โครงการ มลคา 1,560 ลานดอลลารสหรฐฯ สวนใหญลงทนในธรกจเกษตรปศสตว เพาะเลยงสตวนำ การกอสราง โรงแรม ภตตาคาร อปกรณกอสราง อะไหลยานยนต โรงงานกระดาษ โรงงานผลตอาหาร สคต. ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซยรายงานวา ขณะนมธรกจของคนไทยไดเขาไปลงทนในอนโดนเซยจำนวนมาก รายใหญๆ ไดแก เครอเจรญโภคภณฑ(ซพ) เครอซเมนตไทย(การคา โรงงานผลตกระเบองเซรามก ยบซมบอรด กระเบองหลงคา เปนตน) เหมองบานป ธนาคารกรงเทพ และรานอาหารไทย เปนตน นยตอความมนคงทางอาหาร การพฒนาเศรษฐกจทมงเนนการคาระหวางประเทศ มงสงเสรมใหเกษตรกรผลตสนคาทางการเกษตรเชงเดยวสงออกแขงขนในตลาดโลก หรอตลาดระดบภมภาคมากขน เกษตรกรขายสนคาเกษตรเปนวตถดบทถกกดราคาใหถกลง เออประโยชนใหกบธรกจขนาดใหญ ขนาดยกษ และบรรษทขามชาต แตไปทำลายลางวถชวตและความหลายหลากของชมชน การผกขาดในทกระดบภายใตระบบการคาเสรน กอใหเกดแยงชงวถการเลยงชพของเกษตรกร ดดซบชวตทางเศรษฐกจในชนบทจนหมดพละกำลง เกษตรกรรายยอยซงเปนหวใจสำคญในการรกษาความมนคงทางอาหาร และความหลากหลายไมสามารถเอาตวรอดได นอกจากนวกฤตดานสงแวดลอม และการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ กจะยงเปนตวเรงใหความสามารถในการพงตนเองดานอาหารลดลง ในอนาคตอนไมไกลประเทศไทยอาจตองเผชญกบสถานการณความมนคงทางอาหาร และเกษตรกรรม ดงน มตดานความพอเพยงและความหลากหลาย 1) ดานปรมาณ การเกษตรของไทยยงสามารถผลตอาหารสวนใหญไดเพยงพอตอการบรโภคภายในประเทศและเหลอสงออกนอกประเทศอยางตอเนอง แตหากพจารณาจากภาวะแหลงอาหารซงสะทอนถงการกระจายอาหารและความสามารถในการจดหา ควบคมปรมาณ คณภาพอาหาร รวมถงการลมละลายของเกษตรกรในดานหนสน การสญเสยทดน ความเสอมสลายของทรพยากรตนทน จากการใชเทคโนโลยและสารเคมทงในรปปยและสารกำจดศตรพชมากขนเชน ดน แหลงนำ และแหลงอาหารจากธรรมชาตไดลดจำนวนลงอยางรวดเรวจนเกอบสญพนธในบางพนท เกษตรกรผผลตพชเศรษฐกจเชงเดยวกละเลยการผลตอาหารเพอการยงชพ ทสดกอาจมปญหาไมสามารถหาอาหารมาเลยงครอบครวใหพอเพยง และมคณภาพ 2) ดานความหลากหลาย ดงทกลาวไปแลวขางตนทการเกษตรพงพาสนคาหลกนอย พช
เกษตรกรขายสนคาเกษตรเปนวตถดบทถกกดราคาใหถกลง เออประโยชนใหกบธรกจขนาดใหญ ขนาดยกษ และบรรษทขามชาต แตไปทำลายลางวถชวตและความหลายหลากของชมชน
�� ��
เศรษฐกจหลก 6 ชนดเปนอาหาร 4 ชนดคอ ขาว ออย ขาวโพด ปาลมนำมน และพชผกในตลาดกเหลอเพยงไมกชนด เชน ผกบง คะนา กะหลำปล กะหลำดอก ผกกาดขาว กวางตง พรกขหน แตงกวา ซงแสดงถงความหลากหลายของพชทลดลง จากการถกแทนทดวยพชเศรษฐกจ มตดานการกระจายและการเขาถงระบบอาหาร ปรากฎการณในป 2551 เปนภาพตวอยางทชชดวา ถงแมวาประเทศไทยเปนประเทศผสงออกสนคาเกษตรและอาหารรายตน ๆ ของโลก หากแตราคาอาหารทสงขนอยางมาก กสงผลตอความสามารถในการเขาถงอาหารของคนยากจนทงในเมอง และชนบท ในภาวะทกลไกตลาดเปนเพยงเครองมอเดยวทใชในการกระจายอาหาร ราคาปนเครองกำหนดความสามารถในการเขาถงอาหารของผบรโภค ทำใหคนจนทงในชนบท และเมอง ตองซอหาอาหารทราคาแพง และดอยทงคณภาพ และคณคา มตดานคณภาพของอาหาร ดวยวถการผลต และการตลาดทเปนอยในปจจบน ผบรโภคอยแยกหางจากตนทาง หรอแหลงผลตอาหารมากขนทกขณะ อาหารถกผลตในระบบอตสาหกรรม และการนำเขา ซงมการใชสารเคมทางการเกษตร มการปนเปอนสง การใชยาปฏชวนะในการเลยงสตว และโรคระบาดสตว ผบรโภคไมสามารถควบคมชนด คณภาพ และความปลอดภยของอาหารไดอกตอไป มตดานความเปนธรรม การผกขาดตลอดหวงโซการผลตอาหาร ไดทำใหธรกจ และบรรษทขนาดใหญมอำนาจเหนอเกษตรกรผผลต ผบรโภค และตลาด ระบบอาหารไดถกควบรวม และครอบงำดวยระบบทนนยมเสร ทมงแสวงหากำไรสงสดเปนสรณะ วถคดและวถการบรโภคของผคนตองตกอยในวงวนของการพงพงจากระบบการคาทเอาเปรยบไมเปนธรรมอยางหลกเลยงไมได สรางใหเกดความไมเปนธรรมตอทงผผลต ผบรโภค และสงแวดลอ
มตดานความยงยน เมอเกษตรกรเรงรดนำทรพยากรธรรมชาตทมอยมาใชในการผลตเพอการผลตเพอการสงออก ฐานทรพยากรตนทน ไดแก ดน นำ ปาไม ทรพยากรพนธกรรม ทเปนฐานการผลต และฐานอาหารทางธรรมชาต ถกทำลายอยางรวดเรว แทบไมเหลอหลกประกนความมนคงทางอาหารในระยะยาว ระบบอาหารจะมนคงอยางยงยนไดตองมฐานทรพยากรทเปนตนทางของระบบอาหารอนไดแก ดน นำ ปาไม ความหลากหลายทางชวภาพ โดยตองใหผผลตซงคอเกษตรกรรรายยอยเปนเจาของปจจยการผลตเหลานดวย บทสรป อาหารและการเกษตร เปนจดแขงทสดเรองหนงของประเทศ โดยเรามฐานทรพยากรธรรมชาตอนอดมสมบรณ ทตงทางภมประเทศ ทางภมอากาศเหมาะ พรอมดวยภมปญญาดานการผลต การประยกตดดแปลง จนถงวฒนธรรมอาหารทเขมแขง และหลากหลายตามภมภาค และชาตพนธ ระบบอาหารทมนคง ยงยน และเปนธรรมเทานน จงจะทำใหเรา จะยนหยดอยไดทามกลางวกฤตหลากหลายทถาโถมเขามา
การผกขาดตลอดหวงโซการผลตอาหาร ไดทำใหธรกจ และบรรษทขนาดใหญมอำนาจเหนอเกษตรกรผผลต ผบรโภค และตลาด ระบบอาหารไดถกควบรวม และครอบงำดวยระบบทนนยมเสร ทมงแสวงหากำไรสงสดเปนสรณะ
��