ERRENTERIAKO LANTEQIAK WRTEETAN ZEARXabier
Joan zan u rte a n M a ia tze ko e gunak z ira n ; E sm alte ria
lantegiko azken arrastoak desagertzen ari ziran, bertan langille
izan ziranak eta ainbat Errenteriarrek azken agurra egin zioten
ainbeste urteetan erriarentzat bizi bidé izandu zan lantegiari, ni
ere beroien tartean nintzen eta gogora etorri zitzaizkidan gure
erriak aintziñean izandu zuan nortasuna lagintza maillean ez zala
nolanaikoa izan naiz eta orain lantegi ugaritasun ura desagertua
izan, b ildum a bat eg ite ra ausard itu naiz gogoan dakazkiten
lantegi naiz txiki edo aundi izan zirenen izenak azalduaz
1903 eta 1954 an E rren te riako la n te g ie ta ko e tek iñen
erakusketak izandu ziran bertan azaldurik egiten ziran a inbat
mota desberdin, arriturik utzita bai Espaiñako eta atzerriko laterri
b u ru e ta n , ain e rr i tx ik ia iza n ik la n g in tz a m a illa n zeukan
banatasuna; erakusketa aiek zirala ta Espaiñiako egunkariak
E rre n te r ia k o izena oso g o ra tu a izan zu te n e ta b e rta k o
langintzatasuna eredun bezela ipiñiaz.
Bañan ora in gure erriak ez dauka o rd u ko an tza rik eta
lan teg i batzuek alde egin du te beste erri ba tzuetara bertan
errestasun geiago izanik, beste asko berriz tamalez desagertu egin
dirá bertan laneza jabe izanik eta au dala ta gure erria len ain
lantegi leku zana orain askonrentzat atseden leku biurturik.
Nere umetako eta gaztetako oroimenean lantegi askoren
izenak gogoratzen naiz bañan geiengoak Banco Gipuzkoanon lan
eg in nuben ga ra iekoak izango d irá , e g u n e ro ko ib il b idean
aurkestu bearra izaten nituen oarrak (batzuetan kobratu ere bai)
e rrian z iraden la n te g ie ta n naiz aund i eta tx ik i o rre la izanik
oroimenean gelditu diranak.
Aziko naiz zerrenda onen izenak azaltzen ñire kobratzaille
denborako ib ilb ideari ja rra ituaz ta rtean izanik ume eta gazte
denboran esagutu nituenarenak, urte auetan eta aspaldisamar
diraden baillara berrietakoak ez dirá azalduko berauen esaugera
gutxi daukatelako.
Lantegi auen izenburuak gaste larrez aza lduko dirá era
onetan bai ziraden ezagunak.
Real C ia. A s tu riana (p lom o y z inc) ; Sdad P inturas de
Rentería; Astilleros Ondartxo ("Luxiano") ; Talleres Mee. Garcia;
Muebles Lesaca; Imprenta Arrieta; Talleres Mendiluce (moldes);
Fábrica de Gabardinas; Cafeteras Onex; Jabones Donostiarra;
Muebles Goicoechea gero Sim ilcuero-Vinyl; Conf. Illarramendi;
Transportes Quiroga; Muebles F. Loidi y Cia.; Confecciones A.
Huguet; Modelos Otegui; Talleres mecánicos Ymil ; Talleres de
C arp in tería de J.A. Lasa; M uebles J. Lasa; Prod. Quím icos J.
F á b r i c a
looaaoo'
RENTERIA
l í f f lS S S S WCAIA rUKOkOA EN Iftoo
rnu»>OHO N»<y*7
114
Supervielle; Fábrica de Cuchillos gero Biseuill y Huet-Las Banderas
(tinturas y ceras para el calzado); Trefilería Teutonia (alambres de
todas clases) gero T o rn illo s M o lin a o S.A. o n d o re n M o lxe r
(troquelería); Fundición lllarramendi gero Lan Ona S.A. (fundición
hierro y metales); Metalicas Amaya(calderería); Linternería Hnos
Sánchez; Fund. Iru rzu n (a lu m in io y b ronce ) g e ro Ta lleres
Mecánicos D. Barinaga; Fund. Barrenechea y A izpurua (hélices
para barcos de pesca); M odelos Joaquín Olascoaga; Talleres
Mecánicos Loiarte;Talleres Mecánicos Legar; Ceralina - Ferpal
(m a te ria l para el ca lzado); Fábrica de bo tones U rizar gero
Calderería Matias; Fábrica de Rosarios Nogues; Fáb. de Perfumes
Houbigant Cheramy gero Comercial Ebro (prendas de vestir) eta
Paisa S.A. (productos aislantes); Tall. J.L. Olascoaga (construcción
maquinaria mecánica); Linternería D. Echeveste; Gráficas Urezbea;
M ueb les U rb ie ta ; Labo ra to rios Carasa (p ro d u c to s be lleza);
Transportes San José; G. Niessen (material eléctrico y creadores de
BAKELITE); Ind. A lfi (alfileres); Tall. Yeregui y Villanueva "Beta"
(material plástico); Tall. Mujica (moldes y troqueles); Fábrica de
Yute; Im prenta Macazaga; Pinturas U rruzola S .A.¡Carrocería
Oarso; Garaje Lete; Bloques Urkia; Fábrica de Tinturas El Quijote
gero Laboratorios B.C. (productos sanitarios); Tintorería Imperial;
Ta ll.C arp in tería C. Recalde; Tall. M oldes González; Im prenta
Valverde; Taller de Grabación F. Careaga; Panadería Echeverría
gero Aduriz; Máquinas para alpargatas lllarramendi; Esmaltería
G u ipuzcoana (ba te ría de cocina); T ransportes Bengoechea
(Manuel); Tintorería Sin Rival; Prefabricados Artísticos F. Arrieta;
T in to re ría Oarso; Talleres Arana S. A .(in d u s tr ia m u ltim o to r
instalaciones); Troquelería Olascoaga y Fernandez; Fabril Lanera;
G. Echeverría y Cia "Euskaria" (tornillería y material eléctrico);
Fundiciones M arqueze gero C. N. Oxígeno; M ecanoplástica
(troquelería); Graspes (grasas pescado); Fund. Laga; Fábrica de
Colas y Aprestos Lecuona gero Ind. Españolas (C ontadores);
Ta lle res M M é lida (co n s tru cc io ne s m ecánicas); C o rde le ría
G o b a n te s ; B a ldosas F ra ile ; F a b rica c ió n de C e p illo s
C u rie l;T ra n s p o rte s B engoechea Lázaro; Ta lle res San Juan
(construcciones mecánicas); C arp in tería E. Imaz; Transportes
Arruabarrena;L in ternería Ascasibar; Panad. A lbisu; Fábrica de
paraguas Urkia gero Cafeteras Omega; Tall.de Repar. de tranvias
del "T o p o "; Modelos A izpurua; A lpargatería Boni; Ebanistería
González; Rosarios la Milagrosa; Talleres Zamalbide (maquinaria
m ecánica); C rista lería Oarso; Talleres I. O laizola (troqueles);
Linternería Elizondo; Navajas de afeitar Arruabarrena; Tejidos de
Lino S. A .; Tejidos Echeverría S. A .(lino ); Panad. Garm endia;
Roustan y Larrañaga (constr. vagones cubas); Galletas Pakers;
Unión A lcoholera (levadura prensada); Panificadora Lecuona;
Galletas O libet; Vinos y Aceites Areizaga; Fábrica de mantas;
Papelera Española S. A.; Papelera Oarso; Fábrica de Perfumes
Capo Varet (cosméticos); Carrocerías Rurales; Fáb. Tejidos para
A lpargatas gero Tall. M icheru (m oldes para p lástico); Pand.
V illa rrea l; Fundiciones al horno e léctrico A rrie ta gero Orueta
(aceros) ondoren V. Luzuriaga (fundiciones en general); Talleres
moldes S. Olascoaga; Angulería; Tall. Mecánicos Carp. de J.L.
U ranga ; C rom ados D afe; P in tu ras Plasby; In d u s tr ia s Tajo
(mecánica para plástico); Muebles Metálicos Biain hermanos; La
Fandería (piensos); Mármoles Rojos de Archipi.
Ba ziren beste lantegi askoren artean C onstrucciones L.
Ayerbe, P. Mendizabal, A. Alzóla eta F. Oyarbide.
D e C a E C A a " C o
" t e r ,
•" ..... ..y
do Viena
Tel é ¡pONos
60-12y 6 l -66 . . .
R E N T B R ,a
S t o c k
te
P i e z a s
Se
to c a m tio
' Para
cam iones
y » E p T SMBCA" < c o s
T ru c c io n ® p . D v , l e s .
¿ C° ^ c c , o ? 4 Co»s.
115
Konturatuko ziñaten zeinbat m otetako lantegiak ziraden,
errosario, beruna, m argo, zinka, ga lle tak, usain gozo, paper,
altzari, legami, arropa, botoi, nabarri (mármol), betuna, labaiñak,
molde, bakelita, elektrogaillua, eta abar.
Izango dira bat baño geiago nere oroim enean geld itu ez
ziranak bañan alegindu naiz geienak gogoratzen eta barkatuko
nauzutela uztean arkitzen naiz, tartean izango diraden aztutzeak.
Orain lan teg i berri ba tzuek izango d ira bañan ikus iko
dezutenez lengo asko desagertuak dira eta besteak beste erri
baillaretara joanak.
Eta ona emen gure Errenteria len ain ospetsua izan zana
orain lengo dirditasun ura gabe arkitzen da eta oroitzapen aiekin
bizi bearko du, bere semeak e rr it ik kam po bizi lana a u rk itu
bearrean, lenago bertako eta kanpokoarentzako naikoa lan izaten
zalarik.
Eta gelditu gaitezen itxaropena galdu gabe gure erriak naiz
zalla izanik lenago zan bezelakoa izaten a legindu dedin. ALA
DEDILLA
Errenteriak beti izan du
langintzaren aipamena
Aintziñatikan azaldu zuan
gai ontarako kemena
Nolakoa zan berai "M anchester'1
jarri zioten izena
Orain denborak aldatu dira
ta lantegien azkena
Bertan dago gaur lanaren ordez
atseden bizi lekua.
—<■ y e n c a rg o » d e c o rs é s y la ) a s n o d e jé is d e v is it a r e n la c a lle ) p llA n - e n c a , 14, la C o rs e te r ía d e
INA BERESPECIALIDAD EN C ap llán>enea * '
,0°0°°°000„0, D,'/Da
«CJVTe ,
>QOoo
116
