116131
Bezeroen arreta902 44 44 41
www.edebe.com
1EuskaraIrakaslearen baliabideak
giltza
giltza
Lehen Hezkuntza
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_coberta.indd 1 19/02/14 13:21
Talentuaren esentziaGure proiektuak talentuaren forma guztiak biltzen eta probatzen ditu:
Talentu analitiko eta kritikoaIkasi pentsatzen, pentsamendu-errutinak erabiltzen, pentsamendua balioesten... Bizitzan jokatzeko modu bat.
Talentu sortzaileaAzaleratu irudimena, adierazkortasuna... problemak eta erronkak gainditzeko.
Talentu ekinzaleaEkimena, irudimena, talde-lana, komunikazioa, ahalegi-na... Zure helburua, zure ametsa.
Talentu emozionalaEmozioak eraginkorki kudeatu eta adierazi.
Talentu sozialaOhartarazi justizia sozialaren beharraz, mundu hobe bat lortze aldera.
Talentu kooperatiboaBesteekin eta besteengandik ikasteko eta baliozko pro-duktuak ekoizteko bidea da.
Programazioa eta Orientabide Didaktikoak (POD)
Material Osagarria (MO)
Irakaslearen baliabideak
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_coberta.indd 2 19/02/14 13:21
Talentuaren esentziaGure proiektuak talentuaren forma guztiak biltzen eta probatzen ditu:
Talentu analitiko eta kritikoaIkasi pentsatzen, pentsamendu-errutinak erabiltzen, pentsamendua balioesten... Bizitzan jokatzeko modu bat.
Talentu sortzaileaAzaleratu irudimena, adierazkortasuna... problemak eta erronkak gainditzeko.
Talentu ekinzaleaEkimena, irudimena, talde-lana, komunikazioa, ahalegi-na... Zure helburua, zure ametsa.
Talentu emozionalaEmozioak eraginkorki kudeatu eta adierazi.
Talentu sozialaOhartarazi justizia sozialaren beharraz, mundu hobe bat lortze aldera.
Talentu kooperatiboaBesteekin eta besteengandik ikasteko eta baliozko pro-duktuak ekoizteko bidea da.
Programazioa eta Orientabide Didaktikoak (POD)
Material Osagarria (MO)
Irakaslearen baliabideak
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_coberta.indd 2 19/02/14 13:21
TALENTIA: talentuaren garaia daIrakasleak zarete ikasgeletako talentuaren eragileak. Giltzatik zuen lana erraz-tuko duten baliabideak eta materialak eskaintzen dizkizuegu. Koaderno honetan baliabide horietako batzuen azalpena aurkituko duzue:
Programazioa eta Orientabide Didaktikoak biltzen dituen liburua eta Material Osagarria. Guztiz erabilgarria suertatuko zaizuelakoan, eskerrak eman nahi dizki-zuegu zuen konfiantzagatik.
Unitate didaktiko baten Programazioa eta Orientabideak .................................................. 2-9
Material Osagarria ataleko baliabideen laginak ................................. 10-17
Programazio didaktikoa eta ikasgelako programazioa ikusteko lagina ...................................................... 18
Glosarioa ............................................................ 19
Eta gainera...
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 1 19/02/14 14:49
Izarretakoak eskolan6. eta 7. orrialdeak
Kaixo, nor zara?8. eta 9. orrialdeak
Izpi espazioko eskolan10. eta 11. orrialdeak
Eskolako lagunak12. eta 13. orrialdeak
Ikasitakoa erabili14. eta 15. orrialdeak
Amaitzeko16. eta 17. orrialdeak
• Unitatearen gaiari hasiera ematea. P• Marrazkiaren azterketa egin eta galderei erantzutea. P• Elkarrizketak entzutea eta ulertzea. P • Aurkezpenak irakurtzea, osatzea eta antzeztea. P• Hitz egiteko txanda errespetatzea. B• Orainaldiko esaldiak. K• Entzundako esaldiak ulertzea eta osatzea. P • Esaldiak sortzea. P • Gustuen berri emateko adierazpideak. K• Testua entzun baino lehen, hipotesiak egitea. P• Testua entzutea edo/eta irakurtzea, eta ulertzea. Egindako hipotesiak egiaztatzea. P• Testuak entzuteko interesa erakustea. P • Ikasgelako material eta jarduerekin zerikusia duen lexikoa. K• Abestia entzutea eta abestea. P• Taldean lan egitea, eta besteen iritziak errespetatzea. B • Esaldiak osatzea eta sortzea. P• Esaldien edukia marrazkien bidez adieraztea. P• Ikasitakoa praktikan jartzea. P
Ekin• Egoera errealen aurrean, sormena eta ekintzailetasuna lantzea. P Praktikan jarri• Testu erreal bat irakurtzea eta interpretatzea. P• Jaiekin zerikusia duen lexikoa. K
Hausnartu• Unitatean ikasitakoari buruzko hausnarketa egitea. P
EbaluazioaEbaluaziorako baliabideak (MO): Unitatearen ebaluazioa egiteko errubrika, 61. orrialdean. Unitatearen ebaluazio-fitxa, 105. orrialdean. Gaitasunen ebalua-zioa egiteko errubrikak, 74-89. orrialdeak. Etengabeko ebaluaziorako adierazleak, 90-91. orrialdeak.
Guztion eskola• Oinarrizko curriculum-egoki-
tzapena (MO): 4-7 orrialdeak. Sakontze-fitxa 44. orrialdean.
• Garaiz detektatzeko, 28. orrialdea.
Ekimena• Ekin (Ikaslearen liburua):
15. orrialdea.
Sormena• Ataza integratua (Ikaslearen
liburua): 14-15. orrialdeak.
IKT baliabideak• ADIrako baliabide digitalak: liburu
digital interaktiboa, jarduera osa-garriak, etab.
• Ikasgelarako baliabide digitalak.
Gaitasunak• Praktikan jarri (Ikaslearen liburua):
16-17. orrialdeak.• Gaitasunak lantzeko fitxak (MO):
122-123. orrialdeak.
Askotariko adimenak• AA lantzeko jarduerak (Ikaslearen
liburua): I. Ikusizkoa eta espaziala 6-7. orrialdeetan, II. Pertsonartekoa 13. orrialdean
0Izarretakoak
eskolan
Ikasgelan talentua sustatzeko baliabideak
EDUKIAK
26
2
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
1. PLANGINTZA / UNITATE DIDAKTIKOAREN PROGRAMAZIOA
Unitate didaktikoan eskaintzen diren baliabideen mapa.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 2 19/02/14 14:49
1. Marrazki batetik abiatuz, hipotesiak egitea eta iritzia azaltzea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna / Ikusizkoa eta espaziala, Linguistikoa eta hitzezkoa)
2. Ahozko testuak entzutea, ulertzea, azaltzea eta antzeztea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna / Linguistikoa eta hitzezkoa, Gorputzarena eta zinestesikoa)
3. Eskolaren oinarrizko ezaugarriak identifikatzea, eta taldean kritikoki aztertzea, besteen iritzia errespetatuz. (Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna / Pertsonartekoa)
4. Oinarrizko testu idatzietako esaldiak irakurtzen hastea, eta egitura koherentea eta kohesioduna duten mezuak igortzea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna / Linguistikoa eta hitzezkoa)
5. Ekoizpenak, ideiak eta sentimenduak hainbat hizkeraren bidez adieraztea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna, Giza eta arte-kulturarako gaitasuna / Linguistikoa eta hitzezkoa, Ikusizkoa eta espaziala)
6. Ikasitakoa identifikatzea, baloratzea eta horri buruzko hausnarketa egitea. (Ikasten ikasteko gaitasuna / Intrapertsonala)
Helburuak gaitasunen eta askotariko adimenen arabera
EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
Gaia ulertzea, eta jasotako informazioaren ideia nagusiak interpretatzea.
Ahozko mezuak ulertzea eta kritikoki aztertzea: aurkezpenak eta elkarrizketak.
Komunikazio-egoeretan arretaz eta errespetuz entzutea eta parte hartzea.
Oinarrizko testu idatziak irakurtzea eta interpreta-tzea, irakurmena lexikoa aberasteko eta ortografia finkatzeko baliabidetzat hartuz.
Komunikatzeko asmoz, oinarrizko esaldiak idaztea, egitura, ortografia, ordena, aurkezpena eta kaligrafia zainduz.
Lexikoa aberastea, testuen lanketaren bitartez.
Ahozko euskal tradizioaren baliabideak ezagutzea eta baloratzea: abestia.
ESTANDARRAK
Gaia identifikatzen du.Informazioa jaso eta interpretatzen du, galderei zuzen erantzuteko.
Aktiboki entzuten du.Eguneroko ahozko testuen informazio orokorra ulertzen du.Ulermenerako beharrezkoak diren oinarrizko elementuak interpretatzen ditu: lexikoa, lokuzioak…
Ahozko hizkuntza hainbat helburutarako (akademikoa, soziala, ludikoa) eta bere adierazpen pertsonalerako (sentimenduak, emozioak…) erabiltzen du, arlo desberdinetan.Ideiak argi adierazten ditu, koherentziaz eta zuzentasunez.Ikaskideen ekarpenak arretaz entzuten ditu, besteen ideiak, sentimenduak eta emozioak errespetatuz.
Irakurketa ozenetik abiatuta, testu idatziaren mezua ulertzen du, oro har, eta testuaren ideia nagusiak eta bigarren mailakoak identifikatzen ditu.Eguneroko testuak ulertu eta interpretatzen ditu.
Bere burua aurkezteko eredua ongi erabiltzen du.Idazteko orduan, letra ulergarria egiten du.
Ikasgelarekin eta eskolarekin zerikusia duen lexikoa erabiltzen du.Ikasitako hitzen ortografia ezagutzen du eta bere ekoizpenetan errespetatzen du.
Abestia ulertu egiten du, oro har.Abestia buruz ikasi du, eta abestu egiten du, erritmoari eutsiz.
27
3
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
•Talentuak garatzeko eskaintzen diren baliabideak.
•Unitatearen hezkuntza-helburua. Unitateko curriculum-elementuen arteko lotura.
Curriculum-elementuen arteko lotura.
Gaitasunetan oinarrituz ebaluatzeko irizpideak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 3 19/02/14 14:49
0. unitatea Izarretakoak eskolan
MO
TIBA
TZEK
OG
ARA
IZ D
ETEK
TATZ
EKO
Unitatearen edukiekin izan daitezkeen zailtasunei aurre hartzeko, ondorengo proposamenak kontuan har ditzakegu:
a. Irakurketa eta idazketa hobetzeko:
•Letren identifikazioa: Hasierako marrazkia baliatuz, letren identifikazioa landu daiteke. Horretarako, “Ikusi-makusi” jolasa egingo dugu. Lehenengo, irakasleak adibide bat jarriko die:
— Ikusi-makusi!
— Zer ikusi?
— Gauzatxo bat!
— Zein da lehen letra?
— Baaa… B!
— Burua! Bilbo! Bola!
— Ez! Ez! Ez!
— Ea, lagundu pixka bat!
— Baa… berdea da, eta lurrean dago.
Orduan, ikasleek, “belarra” dela asmatu beharko dute. Behin adibidea emanda, ikasleak lauko taldetan banatuko ditugu, taldetxoetan jolas dezaten. Ariketa egokia da letren identifikazioa nola egiten duten ikusteko.
•Curriculum egokitzapena: irakurketa eta idazketa lantzeko jarduerak daude (4-5 or.).
b. Aurkezpenak nola egin ikasteko:
•Ikasleekberenburuaaurkeztekogaitasunabaloratzeko,antzerki txikibategingodugu. Ikasleaktaldetxikitan banatuko ditugu, eta hiriko leku bat aukeratuko dute (arrandegia, eskola, kiroldegia, okindegia, plaza…). Taldekideek pentsatu behar dute ez dutela elkar ezagutzen, eta elkarrizketa bat asmatu behar dute. Bukatzean, denon aurrean antzeztuko dute.
•Curriculum-egokitzapena: aurkezpenak lantzeko jarduerak daude (6-7 or.)
– Unitatearen izenburua irakurri, eta marrazkia gainbegiratu. Horrelako galderak proposa daitezke:
•Zertanaridiramarrazkikoumeak?
•Egitenaridirenetatik,zerekintzagustatzenzaizuegehien?Etagutxien?
•Zeregitenduzuezuekjolastokirajoatenzaretenean?
•…
– Galdera horiei lotuta, “Ximonek dio” jolasa proposatu. Bakoitzak, jolastokian egitea atsegin zaion ekint-za bat aukeratuko du, eta beste aginduko die egiteko. Adibidez: “Ximonek dio… sokasaltoan ibili” edo “Ximonek dio… gitarra jo”. Marraz kian agertzen diren ekintzak izan daitezke.
– Unitatearen helburuak ikasleentzat ikusgarri bihurtu. Horretarako, irakasleak azalduko die bukaeran ikasle bakoitzak bere autorretratua egin behar duela. Hainbat galdera egin daitezke horren harira:
•Badakizuezerdenautorretratubat?
•Zertarakoerabiltzenda?
•Nolaegindaiteke?
•Zerikasikoduguhorretarako?
•…
28
2. HASIERAKO MOTIBAZIOA / PREBENTZIOA ETA ANIZTASUNAREN TRATAERA
•Motibazioak ikaskuntzarako jarrera positiboa sustatzen du.• «Garaiz detektatzeko» atala, zailtasunei aurre hartzeko eta egokiro
erantzuteko pentsatua.
4
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
Hasierako motibazioa pizteko orientabide praktikoak.
Aniztasunari aurre hartzeko eta tratatzeko baliabideak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 4 19/02/14 14:49
3. HASIERAKO MARRAZKIA. ORIENTABIDEAK•Unitate hasierako marrazkiaren lanketa.•Euskaraz jarduteko motibazioa.
Izarretakoak eskolan
Izarretakoak eskolanHaurrek, binaka, marrazkia aztertu. Irakasleak lagundu galderak eginez: “Non daude haur horiek? Nola da-kizue? Ikusten duzue ezer arrarorik? Zer? Nolakoak dira estralurtarrak? Zer dauka haur bakoitzak eskuan Zertarako? Zertan ari dira? Ikusi dituzue haurren izenak? Ezagutzen duzue izenen bat? …” Nahi beste galdera egin ditzake irakasleak, eskolari eta eskolako jarduerei buruz mintzatzeko.
Haurrei kontatu: “Izpi eta Ziri beste planeta batekoak dira: Pli planetakoak; estralurtarrak dira. Lur planetako eskola bat ikustera etorri dira, eta haurrei galderak egiten ari dira”.
Irakasleak azaldu bi elkarrizketa entzungo dituztela bi aldiz; eta umeak motibatu igartzen hiztunak nor diren igartzera.
Entzungaia birritan jarri ondoren, haurrei galdetu nor diren hiztunak eta zergatik uste duten hori. Esan ma-rrazkiko zirkuluetan idazteko 1 eta 2, entzungaien ordenan. Ikasleen mailaren arabera molda daiteke ariketa: lehenengo, elkarrizketa bat landu; eta gero, bestea.
Jarduera osagarri gisa, taldearen orla egin daiteke. Irakasleak orlak zer diren azaldu, eta ikastaldearen orla egi-tea proposatuko du. Horretarako, kartoi mehe bat prestatuko du: bere argazkia itsatsi, eta izena idatziko du. Gero, haur bakoitzak gauza bera egingo du. Kontuan izan haurrei aldez aurretik esan behar zaiela argazkia ekartzeko. Orla hori ikasgelan eduki daiteke; edo, nahi izanez gero, haurrek etxera eraman dezakete, txan-daka, etxekoei ikaskideak aurkezteko. Kasu horretan, plastikoz babestea komeni da.
ERANTZUNAK
– Bi estralurtar daude eskolako jolastokian: Izpi eta Ziri. / Erantzun irekia. / Haurren gauzak: Paulek pintzela…
– 1. entzungaiko hiztunak Izpi eta Maider dira. 2. entzungaiko hiztunak Ziri eta Danel dira.
Izarretakoak eskolan – Kaixo, nor zara? (I)
— Kaixo, Izpi naiz. Eta zu?
— Ni Maider naiz.
— Zenbat urte dituzu?
— Sei.
— Zer daukazu eskuan, botila bat?
— E? Ez dakizu zer den? Hau ez da botila bat. Hau gitarra bat da. (Eta gitarra joko du, tran-tran-tran)
Kaixo, nor zara? (II)
— Kaixo, Ziri naiz. Eta zu?
— Ni Danel naiz.
— Zenbat urte dituzu?
— Sei.
— Zer daukazu eskuan, hodei bat?
— E? Ez dakizu zer den? Hau ez da hodei bat. Hau ureztailu bat da.
29
Entzungaia
6. eta 7. orrialdeak
5
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
Hasierako marrazkiaren lanketarako proposamen praktikoak.
Entzungaiaren transkripzioa eskuragarri.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 5 19/02/14 14:49
Ahozko komunikazioa
Nola dinamizatu taldea?
2. Ziri / Danel / Sei / hodei / hodei / ureztailu.3. Ikus entzungaiaren testua.
4. Aukera bat baino gehiago: Ziri espazio-ontziz ibiltzen da. / Zirik espazio-ontzia gidatzen du. Izpi espazio-ontzia garbitzen du…
Erantzunak
0. unitatea8. eta 9.orrialdeak
30
O
– Haurrek Izpiren eta Maiderren arteko elkarrizketa irakurri, irakasleak lagunduta, intonazioa eta ahoskera praktikatzeko. Behar izanez gero, berriro entzun daiteke.
– Gero, Ziriren eta Danelen arteko elkarrizketa osatu eta antzeztu. – Irakasleak haurrei beste istorio hau kontatu: “Izpik eta Zirik eskolako haur guztiak ezagutu dituz-te. Denekin hitz egin ondoren, espazio-ontzitik informazioa bidali dute beren planetara, Lurreko haurrek zer egiten duten azaltzeko. Adi denok, zer kontatu duten entzungo dugu eta. Hau ere birritan entzungo dugu”.
– Bigarrenez entzun ondoren, lotu marrazkiak geziz, haur bakoitzak zer egiten duen adierazteko. – Izenei –(e)k jarri behar zaien ala ez jakiteko, berriro entzun eta beharrezko –(e)k guztiak birpasatu. – Zirik eta Izpik zer egiten duten pentsatu, eta geziz eta ahoz adierazi.
JARDUERA OSAGARRIAK
Kaixo, eta zu nor zara? (1)Irakasleak unitateko haurren eta estralurtarren izenak esleituko dizkie ikasleei, binaka (Izpi eta Jasmi-na, Ziri eta Paul…). Bikoteek elkarrizketak prestatu eta antzeztu egingo dituzte. Komeni da irakasleak arbelean idaztea haurren izenak eta dauzkaten gauzen izenak:Jasmina-baloia; Maider-gitarra; Danel-ureztailua; Eneko-soka; Ibai-pala; Garazi-lupa; Hektor-kamera; Paul-pintzela; Saioa-plastilina; Laura-arkatza…
Kaixo, eta zu nor zara (2) – Ikasleek zerbait hartuko dute eskuan (bolalumak, klarionak, koadernoak…). Bakoitzak ozen esan-go du nor den eta zer daukan eskuan.
– Itsu-itsuka jolastu: ikasle batek, zapi batez begiak estalita, beste bat harrapatuko du, eta elkarri-zketa egingo dute:Nor zara zu?Ni …………………… naiz.Zer daukazu eskuan? …………………………. bat?Bai, ……….……. bat daukat. / Ez, ez daukat ………………… bat. …………………. bat daukat.
– Zer daukan igarriz gero, besteak jarriko du zapia; bestela, berriro saiatuko da.
Ziri Pli planetara deika— Kaixo, Pli planetako lagunak. Lur planetako haurrek gauza arraroak egiten dituzte:— Jasmina pilotarekin jolasten da!— Paulek pintzelarekin pintatzen du!— Eneko sokasaltoan aritzen da beti!— Laurak arkatzarekin idazten du!— Ai-ai-ai! Guk ez dugu halakorik egiten, ez horixe!
Entzungaia
6
4. AHOZKO KOMUNIKAZIOA. ORIENTABIDEAK•Ahozko ulermena landuz, ahozko adierazpena hobetzeko
proposamenak.• Ikasleen eguneroko erabilera indartzeko baliabideak.
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
Ahozko komunikazioa tlantzeko jarduera osagarriak.
Entzungaien transkripzioa eskuragarri.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 6 19/02/14 14:49
10. eta 11.orrialdeak
8. Ikus entzungaiaren testua ikaslearen liburuko 11. orrialdean.
31
Erantzunak
AA
O
– Pli planetako eskola nolakoa den azaltzen den testuari (11. or.) ekin aurretik, ikasleek beren ustee-tan oinarrituz egingo dituzte 10. orrialdeko jarduerak. Jardueren helburua da ulermena lantzea, hau da, entzungaia/irakurgaia ulertzen laguntzea.
– Irakasleak irakurriko ditu jardueraren azalpena eta esaldiak. Izpik bere eskola nolakoa den azal-duko digula esan, eta ea zer uste duten galdetu. Esaldiak astiro irakurri, ikasleek jarraitzeko eta errepikatzeko. Esaldiak ulertutakoan, ikasleek beren ustez egia diren esaldiak markatuko dituzte. Beren ustez egia ez badira, ezezko esaldia egingo dute: «(Nire ustez,) Izpiren eskola ez da handia».
– Haurrei eskatu imajinatzeko zer gustatzen zaion Izpiri. Beren ustez Izpiren gustukoak direnak bir-pasatuko dituzte; besteak ez. Hemen ere irakasleak «elkarrizketa» moduko bat bideratuko du, ikasleek ezezko esaldiak egiteko: «Izpiri ez zaio gustatzen hodeietan bainatzea».
– Ahoskera zainduz esango dituzte esaldiak. Horrek entzungaia ulertzen lagunduko die.
– Testua entzun ahala, 11. orrialdea aurrean izango dute haurrek. Birritan entzungo dute, eta 5. eta 6. jarduerak ondo egin dituzten ala ez (ea erantzunak igarri dituzten ala ez) esango dute. Bene-tako erantzunak berdez inguratuko dituzte, 11. orrialdean.
– 11. orrialdeko testua denen artean irakurri; irakasleak irakurriko du, baina ikasleek hitz urdinak irakurriko dituzte («Kaixo, Izpi....................»). Ondoren, Izpiren eskolaren marrazkia egin.
ASKOTARIKO ADIMENAK LANTZEKO JARDUERAK
Gure planetako eskola – Irakasleak eskolari buruzko adierazpenak egin (egiak eta gezurrak): «Gure eskola oso berria da; ikasleak espazio-ontziz etortzen dira...». Ikasleek entzun eta erantzun: «Bai, gure eskola oso berria da. Ez, ikasleak ez dira espazio-ontziz etortzen…».
– Ikasleek, banan-banan, eskolari buruzko esaldi bat esan. Ikaskideek egia ala gezurra den erantzun. Laguntzeko, irakasleak galderak egin ditzake: «Zer dago eskolan? Zer egiten dugu? Nolakoak dira eskolako gauzak?...».
JARDUERA OSAGARRIAK
Plo planetako eskola – Irakasleak ikasleei esango die: «Plo planetako eskola Pli planetako eskolaren alderantzizkoa da».
– Irakaslearen galderen laguntzaz, Plo planetako eskola deskribatuko dute ikasleek: «Nolakoa da? Handia ala txikia? Noiz joaten dira eskolara? Egunez ala gauez? Nolakoak dira irakasleak? Zer egiten dute ikasleek eskolan?…».
Komunikazio idatzia
Nola dinamizatu taldea?
0. unitatea
7
5. KOMUNIKAZIO IDATZIA. ORIENTABIDEAK• TALENTIAk balio berezia ematen dio komunikatzeko
gaitasunari.• Idazmenak garrantzi handia du komunikatzeko gaitasunean.
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
Ikasleentzat ezagunak diren egoeretatik abiatutako proposamenak.
Komunikatzeko gaitasuna askotariko adimenen ikuspuntutik lantzeko jarduerak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 7 19/02/14 14:49
Orrialde hauen bidez lortu nahi dena da egoera errealetan eta haurren mundukoak izan daitezkeen egoeretan erabiltzea unitatean zehar landutakoa; hau da, oinarrizko gaitasunak eta askotariko adimenak aktibatzea.
Irakasleak funtsezko zeregina du horrelako lanetan. Beharrezkoa da jarduera hauen helburua, erabiliko den prozesua eta balioztatuko dena ikasleekin partekatzea.
Jarduera hauek egitean, konfiantza eta segurtasun-giroa sortu behar da, ikasleak beldurrik izan ez dezan pro-bak egiteko, erantzunak eta arrazoiak ematean huts egiteko, eta jarduera zuzentzeko eta egokitzeko. Hartara, pixkanaka, ikasleak bere buruarekiko segurtasuna eta oreka emozionala lortuko ditu.
– Ikasleek bina argazki egingo dituzte: lehenengoa, beren buruarena; bigarrena, eskolan gogoko duten txo-koarena.
– Hementxe nago ni laukian norberaren argazkia itsatsiko dute, eta ondoan izena eta adina idatziko.
– Hauxe da nire gustuko txokoa laukian bigarren argazkia itsatsiko dute. Behean zer egitea gustatzen zaien eta argazkiko lekuan zer dagoen idatziko dute.
– Ikasleek 16. orrialdea etxekoei erakutsiko diete, eta zer idatzi duten azalduko diete.
– Oharra: argazkirik egin ezin badugu, marrazkiak egingo dituzte ikasleek.
– Ikasle bakoitzak bere ikaskide batzuen argazkia egingo du, eta Hauek dira nire lagunak laukian itsatsiko du.
– Argazkiaren azpian lagun horien izenak eta gustuak idatziko ditu.
Proposatutako jardueran, ikasleek bikiak bereizteko ideia bat pentsatu behar dute. Helburua da trebetasun pertsonalak garatzea, eta, era berean, ekimena eta sormena sustatzea: egunerokotasunean sor daitezkeen egoeren aurrean ideiak izatea.
33
Ikasitakoa erabili
Ataza integratua
0. unitatea 14. eta 15.orrialdeak
Azalpena
Orientabideak
Ekin
8
6. ATAZA INTEGRATUA. ORIENTABIDEAK•Proposamen dinamikoa irakasteko/ikasteko.
•Eginez ikasten da, pausoz pauso, gaitasunak landuz.
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
Ataza integratuaren azalpena.
Ikasleen gaitasunak lantzeko eta laguntza eskaintzeko orientabideak.
Ekintzaile izateko talentua garatzeko orientabideak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 8 19/02/14 14:49
PRAKTIKAN JARRIAtal honen helburua da ikasleen gaitasunak garatzea. Horretarako, ikasleei testu errealak aurkezten zai-zkie eta, hortik abiatuta, komunikazio gaitasuna lantzen da batez ere.
Kasu honetan, herriko jaien kartela aurkezten da. Lehenengo jardueran, ikasleek kartela irakurriko dute. Ikasleek isilean irakurri ondoren, ulermena bermatzeko, irakasleak lagundu diezaieke, ozen irakurriz. Gai-nerako jardueretan, ikasleek kartela ulertu duten ala ez erakutsiko dute, proposatzen diren ulermen-jardueren bidez. Jarduera horiek egiteko laguntza behar izanez gero, irakasleak jarduerak galderen bidez aurkeztu ditzake:
– 1. jardueran egiteko galderak:
•Zer egongo da plazan goizean?
•Zer egingo dute herriko jaietan, goizean, plazan?
•…
– 2. jardueran egiteko galderak:
•Zer egingo dute goizean/eguerdian/arratsaldean/gauean?
•Noiz botako dituzte suak?
•Noiz egingo dute herri-bazkaria?
•Noiz izango da pailazoen emanaldia?
•Noiz egingo dute mozorro-desfilea?
•…
Seigarren jardueran, landutakoa beren errealitatearekin lotzeko proposamena egiten da. Jarduera ho-rren bidez, ikasleen gustuak ezagutzeko aukera dago, eta unitatean landutako aurkezpenarekin lotu daiteke.
HAUSNARTUHausnartu atalean, ikasleek unitatean egindako jarduerak baloratuko dituzte: abestia, entzungaiak, irakurri dutena, idatzi dutena eta hitz egin dutena. Asko gustatuz gero, aurpegi berdea margotuko dute; ondo iritziz gero, horia; eta gustatu ez bazaie, gorria.
Atalak errazago baloratzeko, irakasleak hauek gogoratzen lagunduko die ikasleei: abestia berriro entzun-go eta kantatuko dugu; liburuan egindako jarduerak berrikusi…
Amaitzeko
Nola dinamizatu taldea?
0. unitatea16. eta 17.orrialdeak
34
9
7. AMAITZEKO. ORIENTABIDEAK•Eguneroko testuetatik abiatuta, gaitasunak lantzeko
orientabideak.
• Ikasleen hausnarketa bideratzeko proposamena.
Prog
ram
azio
a eta
Ori
enta
bide
Did
aktik
oak
Gaitasunak lantzeko eta ebaluatzeko proposamena.
Ikasten ikasi: ikasketa-prozesuari buruzko hausnarketa.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 9 19/02/14 14:49
8. CURRICULUM-EGOKITZAPENA•Unitateetan landutako oinarrizko langaiak eta sakontze-edukiak
lantzen dira.• Ikasketa-prozesua argiagoa da, sekuentzia motzagoetan
antolatua, ikasleak motibatzeko eta errazago ikasteko.
0. u
nita
tea.
1. fi
txa
Izena: ......................................................................................................................................................... Data: .................................
0. u
nita
tea.
1. fi
txa
Izena: ......................................................................................................................................................... Data: .................................
1 Zer letraz hasten dira? Lotu.A a
E e
I i
O &
U u
2 Inguratu bokalak, kodea kontuan hartuz.
a: gorria e: urdina i: beltza &: berdea u: horia
Itsasoa lain& dag&
Itsasoa lain& dag&Baionak& barrarain&; ni§ zu zaitut maiteag&txoria§ bere umea§ bain&!Aita gutaz oroit dag&,lainopean gauerain&!Ni§ zu zaitut maiteag&arraintxoa§ ura bain&!
44
EP1_MO_Curriculum CS5.indd 4 31/01/14 10:26
0. u
nita
tea.
1. fi
txa
Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................
0. u
nita
tea.
1. fi
txa
Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................
3 Kopiatu hitzak, eta marraztu.
4 Kopiatu eta margotu.
iiiiiiii iiiiiiii iiiiiiii iiiiiiii
klariona
zapata
bizkar-zorr&a
elastik&
klipa
iiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiii
atea umea mahaia arkatza
55
EP1_MO_Curriculum CS5.indd 5 31/01/14 10:26
10
Mat
eria
l Osa
garr
ia
Argazkiak eta irudiak erabiltzen dira, edukiak argiago azaltzeko.
Erantzunak eskuragarri.
Unitate didaktikoen oinarrizko langaiak aukeratzen dira.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 10 19/02/14 14:49
9. EBALUAZIOA. FITXAK •Unitate didaktikoen langaiak ebaluatzeko fitxak dira. • Ikasleen ikaskuntza-maila ebaluatzeko eta erabakiak errazago
hartzeko.
1. u
nita
tea.
Eba
luaz
io-fi
txa
Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................
1 Irakurri, eta osatu esaldia§.
2 Zer egiten duzu gustura lagunekin? Margotu zure aukera§, eta idatzi.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
marrazkia§ egiten
txistea§ kontatzenjokoa§ partekatzen
bidaia§ egiten
• Gorka§ pastel gozoa§ prestatzen ditu.• Oierre§ ipuina§ irakurtzen ditu.
3 Nolakoa da Irati? Ordenatu eta idatzi.
Irati neskaalaia da
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Ni§
Hau da.
Ni§
ditut.
ditut.
105
EP1_MO_Ebaluazio-fitxa-1.indd 105 30/01/14 15:36
11
Mat
eria
l Osa
garr
ia
• Curriculumekoedukiak ebaluatzeko hainbat eredu.
• Hasierakoetabukaerako ebaluazioak egiteko proposamenak.
Curriculumeko edukiak ebaluatzeko fitxak.
Erantzunak eskuragarri.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 11 19/02/14 14:49
10. EBALUAZIOA. ERRUBRIKAK • Ikasle bakoitzaren jarraipena egiteko taula.• Taldearen erregistroa egiteko taula.
Uni
tate
did
aktik
oen
erru
brik
ak. 0
. uni
tate
a.
Ikaslea: ...........................................................................................................................................................................................................
EBALUAZIO-ERRUBRIKA0. unitatea
Ebaluazio adierazleak
Lortutako mailaGuztira
1 2 3 4 5
1. Irakurtzen dituen testu errazak ulertu eta interpretatzen ditu.
Hariari ez dio jarraitzen. Oro har, ez du ulertzen.
Testuaren zati txiki batzuk ulertzen ditu.
Hariari jarraitzen dio, baina esaldi batzuk ez ditu ulertzen.
Jarraitzen dio hariari, ulertzen du testua oro har, eta zenbait galdera erantzuteko gai da.
Oinarrizko ideiak eta lexikoa ulertzen ditu, eta testuari buruzko galderak erantzuten ditu.
2. Ahozko mezuak ulertzen ditu: aurkezpenak eta elkarrizketak.
Hariari ez dio jarraitzen. Oro har, ez du ulertzen.
Testuaren zati txiki batzuk ulertzen ditu.
Hariari jarraitzen dio, baina esaldi batzuk ez ditu ulertzen.
Hariari Jarraitzen dio, testua oro har ulertzen du, eta zenbait galdera erantzuteko gai da.
Oinarrizko ideiak eta lexikoa ulertzen ditu, eta testuari buruzko galderak erantzuten ditu.
3.Komunikazio-egoeretan arretaz eta errespetuz entzuten du, eta parte hartzen du.
Geldiegi edo lasterregi hitz egiten du, diskurtsoa antolatu gabe. Akats asko egiten ditu eta lexiko murritza erabiltzen du.
Jario txikia du. Diskurtsoak nolabaiteko ordena logikoa du. Akatsak sarri egiten ditu eta hitzak asko errepikatzen ditu.
Diskurtsoa uler daiteke. Ordena logiko samarra da. Akatsen bat edo beste. Batzuetan totel-motelka egiten du. Lexiko urria.
Jarioa ona da. Diskurtsoak ordena logikoa eta koherentzia du. Akats gutxi. Lexiko egokia.
Jario bikaina du. Diskurtsoaren ordena guztiz logikoa da. Ondo egindako esaldiak. Lexiko zehatza eta egokia erabiltzen du.
4. Landutako eredua erabiltzen du bere deskribapena egiteko.
Arazo handiak ditu bere buruaren deskribapena egiteko.
Deskribapena egiten du, baina ez du eredua jarraitzen.
Deskribapena egiten du. Akatsen bat edo beste. Lexiko urria.
Deskribapena egiten du: jario ona eta koherentea. Eredua jarraitzen du.
Deskribapen aberatsa egiten du. Esaldi osoak eta zuzenak. Lexiko zehatza eta aberatsa.
5. Ikasgelarekin eta eskolarekin zerikusia duen lexikoa erabiltzen du.
Landutako lexikoa ez du ezagutzen.
Arazoak ditu landutako lexikoa gogoratzeko.
Landutako hitz batzuk ezagutzen ditu.
Landutako lexikoa oro har ezagutzen du, eta zenbait egoeratan erabiltzen du.
Landutako lexikoa ezagutzen eta erabiltzen du.
5. Taldean lan egiten du, eta besteen iritziak errespetatzen ditu.
Talde-lanean bere ardurak saihesten ditu. Ez du bere ikuspuntua baino onartzen.
Talde-lanean parte hartzen du, baina ez du ardurarik hartzen. Besteei entzuten die, baina ez du beraien iritzia onartzen.
Talde-lanean parte hartzen du, ardura hartzen saiatzen da. Besteen ikuspuntuak onartzeko zailtasunak ditu.
Ardurak hartzen ditu, baina aurrera eramateko zailtasun batzuk ditu. Batzuetan, besteen iritzia onartzen du.
Talde-lanean, atazekiko ardura hartzen du beti. Besteen iritzia, emozioak eta asmoak onartzen ditu.
61
EP1 MO 0UD Errubrika.indd 61 30/01/14 15:3812
Mat
eria
l Osa
garr
ia
Ebaluatutako gaitasunen adierazleak.
Horrez gain:• Banakakoetataldeko
erregistroak.
• Proiektuenetagaitasunorokorren errubrikak.
• Gaitasunenetaaskotariko adimenen planifikazioa.
Lortutako mailak ikaskuntza-logikaren arabera sekuentziatuta.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 12 19/02/14 14:49
Portfolioa(ikasketa dosierra): aukera anitzeko ebaluazio-tresna
Azken urteotan gero eta gehiago erabiltzen ari dira portfolioak, hala enpresa munduan nola hezkun-tzan. Portfolioa ebaluazio sistema bat da, ikasgelako hezkuntza eta ikaskuntza prozesuen osagarri dena. Proiektu honen helburua dosier edo karpeta bat sortzea da, eta bertan gordeko dituzte ikasleek denbora tarte zehatz batean eta helburu konkretu batekin egin dituzten ekoizpenak. Aurkezpenaren euskarria pa-pera edo formatu elektronikoa izan daiteke (elektronikoa bada, e-portfolio deituko zaio).
Lanek (aurkezpenak, horma-irudiak, idazlanak, grabaketak...) ikasleari aukera ematen diote, lortu dituen ezagutzak, trebetasunak edota gaitasunak erakusteko; eta, aldi berean, irakasleak ikaskuntza prozesuaren garapena hurbiletik jarrai dezake.
Portfolioaren alderdi interesgarri bat da «ikasketa prozesuaren froga» horiei hausnarketa (intrapertsonala) bat gehitu beharko diela. Hausnarketa horren bidez ikasleak azaldu egingo du zergatik aukeratu duen ekoizpen edo froga hori; eta gainera, baloratu egingo ditu ikasketa-prozesuaren nondik-norakoak (me-takognizioa, ikasten ikastea, lana bideratzea...) baloratuko dituen. Hausnarketa horri esker, hobeto uler-tuko du zer eta nola ari den ikasten; eta aldi berean, beren ikasketa prozesua bideratu ahal izango du.
Informazio eta komunikazio teknologiek (IKT) aukera zabala eskaintzen digute portfolioa diseinatzeko eta eraikitzeko garaian. IKTak lagungarri suerta daitezke portfolioa osatzen duten ekoizpenak egiteko. Horrez gain, hezkuntza- eta ikaskuntza- prozesuaren oinarrizko plataforma ere izan daitezke; kasu ho-rretan, portfolioa plataforman bertan txertatuko da.
Portfolioa nola egin
Portf
olio
aet
a e-
portf
olio
a
Aukeratzea (hausnartuz eta
estrategia bati jarraituz)
Hausnarketa egitea prozesuei eta lorpenei buruz (metakognizoa)
Artxibatzea-sailkatzeaAurkezpena:
Lana jendaurrean azaltzea
Lana: atazak, proiektuak, jarduera
11. EBALUAZIOA. PORTFOLIOA•Ebaluaziorako baliabidea da, burututako ikaskuntza-
prozesuaren ebidentziak eta justifikazioak biltzen dituena.•Hainbat formatu: karpeta, e-portfolioa, etab.
13
Mat
eria
l Osa
garr
ia
Online, e-portfolio bat eskaintzen da, ikasleen lanak biltzeko.
Txantiloia online, pertsonalizatzeko orientabideekin.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 13 19/02/14 14:49
12. EBALUAZIOA. ETXERAKO TXOSTENA • Familientzat, ikaslearen aurrerapenaren informazio zehatza.•Gaitasunak ebaluatzeko baliabideak.
Gaitasunen eta askotariko adimenen ebaluazioa
ren adierazpenak erabiliz, eta puntuazioaren, morfosintaxiaren eta
luzera-, azalera-, bolumen- eta pisu-neurriak erabiltzea ere. Hiru di-
liatuz, eta datuak ezagutza bihurtzeko gaitasuna, gero eguneroko
tikoan aztertzeko aukera ematen du, lan autonomoaren eta lanki-
hiz artea eta kultura-ondarea balioestea. Kulturartekotasunarekin
(nork bere ikaskuntza-prozesuaren plangintza egitea, eta arautu eta
teko gaitasuna, konpromisoak, erabakiak eta erantzukizunak har-
parte hartzearekin ere lotzen da, eta jarrera aktiboa, ahalegina eta
Gaitasunak
Deskribapena
1. ebaluazioa 2. ebaluazioa 3. ebaluazioa Amaierakoa
Txikia Ertaina Handia Txikia Ertaina Handia Txikia Ertaina Handia Hizkuntza- komunikaziorakoa
Testu motak irakurtzeko, horien esanahia ulertzeko eta horietatik in- formazioa ateratzeko gaitasuna. Modu argi eta egituratuan idazteko gaitasunean ere oinarritzen da, egoera bakoitzerako egokienak di-
ortografiaren oinarrizko arauak aplikatuz. Ahoz komunikatzea (uler- mena eta adierazpena) ere oso garrantzitsua da gaitasun horren garapenerako.
Matematikarakoa
Eguneroko bizitzako arazoak ebazteko tresna eta ezagutza mate- matikoak erabiltzeko gaitasuna. Zenbakizko eragiketak eta kalku- luak ebaztea eskatzen du, eta ariketa sinpleetan aplikatzea, baita
mentsioko irudiak ezagutzeak eta irudikatzeak lagundu egiten du gaitasun hori garatzen.
Zientzia-, teknologia- eta osasun- kulturarakoa
Mundu naturala eta teknologikoa ulertzeko eta azaltzeko gaitasuna, eta egungo zientziaren eta teknologiaren giltzarriak ezagutzeko gai- tasuna. Pentsamendu eta metodo zientifikoa erabiltzeko eta era- baki pertsonalak hartzeko orduan ezagutza zientifikoak baliatzeko gaitasuna izatea ere eskatzen du.
Informazioa tratatzekoa eta teknologia digitalak erabiltzekoa
Informazioa modu eraginkorrean bilatzeko, lortzeko, prozesatzeko eta komunikatzeko gaitasuna, askotariko iturriak (IKT-ak barne) ba-
bizitzan erabili ahal izateko. Informazioa baliatzeko eta modu kri-
detza-lanaren bidez, ikaskuntzarekin, lanarekin eta aisiarekin erla- zionatutako balio handiko helburuak lortzeko.
Gizarterakoa eta herritartasunerakoa
Egungo munduaren gizarte-errealitatea eta historia (bilakaera, lor- penak eta zailtasunak) ulertzeko eta egungo gizarteak (plurala, glo- bala eta tokikoa) bereizten dituzten ezaugarriak ulertzeko gaita- suna. Gaitasun horren garapena ulermen eta tolerantzian, pertsona arteko bizikidetzan eta herritarren eskubide eta betebeharrak modu aktiboan eta arduraz erabiltzean oinarritzen da.
Giza eta arte- kulturarakoa
Arte-sorkuntzarako eta- adierazpenerako gaitasuna. Askotariko bi- tartekoetatik abiatuz, ideien adierazpen sortzailearen garrantzia na-
lotuta ere badago. Kulturartekotasuna kulturen arteko errespetuzko elkarreragintzat hartzen da, elkar aberasten duen elkarreragintzat.
Ikasten ikastekoa
Nor bere gaitasunen eta ezagutzen jakitun izateaz eta haiek erabil- tzeko eraginkortasunaz ari da. Ikaskuntza estrategikoarekin lotzen da
ebaluatzea) eta ikaskuntza-baliabideen eta- tekniken erabilerarekin.
Norberaren autonomiarakoa eta ekimenerako gaitasuna
Nork bere burua ezagutzeko eta nork bere buruagan konfiantza iza-
tzeko. Berrikuntzarekin, sormenarekin eta ekimen eta egitasmoetan
irmotasuna izan behar dira.
14
Ebaluazio-txoste
na
Lehen Mailako H
ezkuntza
Ikaslea:
Maila:Taldea:
Ikasturtea: 20......
..– 20........
Eskolare
n logoa
Mat
eria
l Osa
garr
ia
Curriculumak jasotzen dituen gaitasun guztiak ebaluatzen dira.
Errubriken informazioa islatzeko eta gaitasun-txosten bat eratzeko jarraibideak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 14 19/02/14 14:49
Gai
tasu
nak.
1. fi
txa
Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................
• Nora joango da urriaren 10etik 11rako asteburuan?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Idatzi dentistarenera doan eguna. Asteko zein egun da?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Zein igandetan doa aitona-amonen etxera bazkaltzera?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Asteburu batzuetan ez dago oharrik idatzita. Zeinetan?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Zer egun da hileko azken ostirala? Ba al dago oharrik egun horretarako egutegian?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Zein egunetan da amaren urtebetetzea?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Asteko zein egunetan ez dauka inolako oharrik hil osoan?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Zein egunetan joango dira zoologikora?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
2 Idatzi egutegian.
• EUSKARA, euskarako klaseak izaten dituzun egunetan.
• Marraztu eskolan ordenagailuarekin aritzen zaren egunetan.
Hitz egin
3 Hitz egin ikaskideekin, galdera hauetatik abiatuta:
• Egiten al duzu eskolaz kanpoko ekintzarik? Zer ekintza?
• Zein egunetan? Eta zer ordutan?
• Eskolan ala beste nonbait egiten dituzu?
• Nola antolatzen duzu denbora, etxeko lanak egiteko?
123
EP1_MO_Gaitasunen-ebaluazio-fitxa-1.indd 123 05/02/14 11:55
Gai
tasu
nak.
1. fi
txa
Izena: ......................................................................................................................................................... Data: .................................
ASTELEHENA ASTEARTEA ASTEAZKENA OSTEGUNA OSTIRALA LARUNBATA IGANDEA
1 2 3 4
5 6Dentistarenera
7 8 9 10Asteburuan
Iratira
11
12Pilareko
ama birjina
13San Fausto
14 15Amaren
urtebetetze-eguna
16 17 18
19Zoologikora
goaz
20 21 22 23 24 25Bazkaria aitona-amonen etxean
26Gernikako
azoka
27 28 29 30Unaxen
urtebetetze-festa
31
URRIA
— Erantzun egutegiari buruzko galderei.
• Zenbatgarren hila da urria? aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Egin gurutze bat eskolara joango ez den egunetan.
• Zer egun da urriaren 1aren aurreko eguna? aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Idatzi zer egunetan den Gernikako azoka: aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
• Zer santu ospatzen da urriaren 13an? Asteko zein egun da?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
1 Begiratu Mirenek bere logelan duen egutegi honi:
Irakurri eta idatzi
122
EP1_MO_Gaitasunen-ebaluazio-fitxa-1.indd 122 05/02/14 11:55
13. GAITASUNAK. PROBA-EREDUAK • Ikasleen ikasketa-prozesua gaitasunen arabera ebaluatzeko
proposamenak.• Ikaskuntza testuinguru errealetan.
15
Mat
eria
l Osa
garr
ia
PISAprobenereduanoinarritzen dira.
Erantzunak eskuragarri.
Ikaskuntza-egoera errealetan oinarritutako probak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 15 19/02/14 14:49
Iraku
rtze
ko e
ta k
opia
tzek
o te
stua
k
Izena: ............................................................................................................................................... Data: ............................................
1 Irakurri esaerak, eta kopiatu.
Haize handia, euri txikia.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Ekaitzaren ostean, barealdia.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Eguzkia eta euria, Erromako zubia.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Ekaina eder, uda halaber.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
147
Iraku
rtze
ko e
ta k
opia
tzek
o te
stua
k
Izena: ............................................................................................................................................... Data: ............................................
1 Irakurri asmakizuna, eta kopiatu.
Berde du azalaharagia gorri,beltzak dira berrizbarruko zenbait hazi.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
2 Margotu asmakizunaren erantzuna.
146
14. IRAKURTZEKO ETA IDAZTEKO• Idatzizko ulermena eta adierazpena lantzeko proposamenak.•Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna hobetzeko jarduerak.
16
Mat
eria
l Osa
garr
ia
Erantzunak eskuragarri.
Ikaskuntza sustatzeko jarduera motibagarriak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 16 19/02/14 14:49
15. EMOZIO-HEZKUNTZA•Emozioen kudeaketa hobetzen laguntzeko programa. • Ikasleei emozioak identifikatzen laguntzeko eta kontzientzia
sustatzeko jarduerak.
17
Saiatu egingo gara! Helburuak • Mugak norberak bere burua adoretzeko aukera bihurtzea. • Nork bere burua onartzen laguntzea. • Norberaren buruarenganako konfiantza lantzea Material: papera eta arkatza. Lan-metodoa: banaka eta taldeka. Denbora: 1 ordu. Jardueraren garapena Banakako lana • Nire ikasleei eskatuko diet paperean idazteko, beren ustez, gaizki egiten dituzten gauzen zerrenda bat. Adibideak jar ditzaket: Nik ez dakit ondo igeri egiten, nik ez dakit ondo dantza egiten, nik ez dakit ondo abesten, nik ez dakit lasterka ondo egiten, nik ez dakit lagunak egiten eta abar. • Ondoren, eskatuko diet hausnartzeko zergatik pentsatzen duten horrela eta galdera honi erantzuteko: Zure ustez, zergatik ez dakizu (aipatu haurrak esandako jarduera)? • Minutu batzuk utziko ditut ikasleei beren kabuz hausnar dezaten. Talde-lana • Lurrean eseriko gara borobil bakar batean. • Banan-banan, baita nik ere taldeko erreferente gisa, paperean idatzitako muga pertsonalak azalduko dizkiogu taldeari. • Haurrak hitz egiten bukatzen duenean, oso garrantzitsua da hau galdetzea:
— Zer egin dezakezu (aipatu haurrak ahultasun gisa aipatu duen jarduera) hobetzeko edo hori egiten ikasteko)? — Saiatuko zara? Ala oso zaila dela uste duzu? — Demagun lortzen duzula. Nola sentituko zinateke? Zergatik?
Baldin eta haurren batek ez badaki galderen bati erantzuten, denon artean lagun diezaiokegu erantzuna bilatzen. • Amaitzeko, azaldu ikasleei batzuetan esaldi negatiboak erabiltzen ditugula eta min handia egin diezaguketela, ez baitigute gauzak egiten uzten, eta horrez gainera, gaizki sentiarazten baikaituzte. Esaterako: «nik ezin dut, «nik ez dakit», «oso gaiztoa naiz», «gaizki egingo dut». Esaldi horien ordez positiboagoak erabil ditzakegu, animoa igotzekoak: «saiatu egingo naiz», «batzuetan ez da ondo ateratzen, baina pixkanaka hobetzen ari naiz», «nik egin dezaket». • Esaldi horiek kartoi mehe batean idatz ditzakegu eta ikasgelako horma batean itsatsi, gogoan izateko, Gure helburua da ikasleek esaldi negatiboak baztertzen ikastea eta positiboak barneratzea, arazoak konpontzen laguntzen baikaituzte eta ez ahalegina saihesteko ihes egiten. Laburbilduz, beste pentsamolde bat izaten lagungarria da pixkanaka-pixkanaka bizimodu aberatsagoa izateko. Jardueraren amaiera Saioa amaitu baino lehen, esaldi hauetako batzuk ahots ozenez osatzeko eska dakieke ikasleei. Arbelean idatz daitezke.
• _______________ ikasi dut • _______________ sentitu naiz • _______________ gustatu zait • _______________ ez zait gustatu Em
ozio
-Hez
kunt
za
Mat
eria
l Osa
garr
ia
Emozioak identifikatzeko eta autokontzientzia sustatzeko jarduerak.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 17 19/02/14 14:49
Ikasgelako programazioa
UNITATE DIDAKTIKOA...1. Helguruak gaitasunen esparruan2. Edukien, ebaluazio-irizpideen eta ikaskuntza-estandarren zerrenda3. Zeharkako irakaskuntzak4. Ikaskuntza-jarduerak5. Beste jarduera batzuk
• Hasierako ebaluazioa• Motibazio-jarduerak• Gaitasunak eta askotariko adimenak• Jarduera osagarriak• Aniztasunaren trataera• Ebaluazioaa) Unitate didaktikoarenab) Gaitasun eta adskotariko adimenena
6. Irakurketa sustatzeko, eta ahozko eta idatzizko adierazpena garatzeko jarduerak7. IKT jarduerak8. Ekintzaile-kultura: ahalmenak, jarduerak eta ebaluaziorako proposamenak9. Ebaluazio positibo baterako gutxienez zer eskatu behar den10. Kalifikazio-irizpideak11. Metodologia
• Materialak eta Baliabideak• Espazioak eta denborak• Estrategia metodologikoak
12. Ebaluzio-prozedurak eta -tresnak• Idatzizkoak• Ahozkoak• Beste batzuk
13. Irakaslearen lanaren ebaluazioa14. Hezkuntza-premia behar bereziak dituzten haurrentzat laguntza-programak
Programazio didaktikoa
1. Sarrera1.1. Programazioa justifikatzea eta testuingurua jartzea1.2. Irakasgaiaren proiektua
2. Helburuak2.1. Etapako helburuak2.2. Irakasgaiaren helburuak. Zer lotura duten gaitasunekin2.3. Irakasgaiaren hirugarren mailako helburuak. Zer lotura duten gaitasunekin2.4.
3. Zeharkako irakaspenak4. Edukien, ebaluazio-irizpideen eta ikaskuntza-estandarren arteko lotura
5. Edukiak5.1. Edukien antolaketa eta banaketa, unitate didaktikoka
6. Unitate didaktikoak6.1. Unitate didaktikoen banaketa denboran
7. Ebaluazioa7.1. Ebaluazio-irizpideak eta ikaskuntza-estandarrak7.2. Ikasturtea gainditzeko gutxienez zer ebaluazio-irizpide eskatu behar diren7.3. Ebaluazio-prozedurak eta -tresnak7.4. Kalifikazio-irizpideak7.5. Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuaren ebaluazioa
8. Aniztasunaren trataera8.1. Curriculum egokitzapenerako, finkatzeko, sakontzeko, maila anitzeko jardueratarako... proposamenak8.2. Hirugarren mailarako gutxienez zer eduki eskatu behar diren
9. Ekimen ekintzailea9.1. Ekintzaile-ahalmenak9.2. Ekintzaile-kultura sustatzeko jarduerak9.3. Ebaluazioa
10. Metodologia11. Espazioen antolaketa12. Material eta baliabide didaktikoak13. IKTak ikasgelan erabiltzeko estrategiak14. Irakurtzeko interesa eta ohitura estimulatzeko, eta ahozko eta idatzizko adierazpen garatzeko
estrategiak15. Jarduera osagarriak eta eskolaz kanpokoak16. Programazio didaktikoa eta emaitzak bat datozen balioesteko prozedurak
PROGRAMAZIO DIDAKTIKOA ETA IKASGELAKO PROGRAMAZIOA•Arloaren plangintza egiteko tresnak.•Araudiaren araberakoak.
18
Prog
ram
azio
Did
aktik
oa et
a Ika
sgel
ako P
rogr
amaz
ioa
Autonomia-erkidego guztietarako.
Webean eskuragarri daude eta irakasleak editatu egin ditzake.
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 18 19/02/14 14:49
Gaitasunak lantzeko jarduerakGaitasunak berariaz lantzen dituen jarduera mota. Jarduera praktikoak dira eta testuinguru errealetan kokatzen dira, ikasleak beren ahalmenak praktikan jartzera bultzatzeko.
GaitasunakEgiten jakitea. Jarduera nabarmenak, hainbat ahalmen mota uztartzen dituzten testuinguru-errealetan kokatuak.
E-portfolioaPortfolioa euskarri digitalean.
EstandarrakEbaluazio-irizpideen zehaztapenak, ikaskuntzen emaitzak zehazteko aukera ematen dutenak. Horrez gainera, ikasleak irakasgai bakoitzarekin lotuta zer jakin behar duen eta zer egiten jakin behar duen zehazten dute, ekintzen bidez. Azter, neur eta ebalua daitezke, eta eskuratutako lorpenaren eteki-na graduatzeko aukera eman behar dute.
Trebezia orokorrakIkasgelan garatzen diren ahalmen arruntagoak eta diziplina artekoak, gaitasunekin zuzenean lotuta daude (ahozko/ida-tzizko komunikazioa, talde-lana...).
Gaitasunen eta askotariko adimenen adierazleak. Gaita-sunak «ahalmenak» dira. Gaitasunak ebaluatzeko beha-rrezkoak dira gaitasunari erreparatu ahal izateko jokabidea eta, era berean, gaitasunaren jokabide nabarmena deskriba-tzeko adierazle batzuk izatea.
Ebaluazio-txostenaFamiliei beren seme-alabek gaitasunekin lotuta zer ikasi du-ten jakinarazteko eredua. Txosten horren bidez, gaitasunen eskuratzeari dagokionez, ikaslearen egoera zer-nolakoa den adieraz daiteke aurrerapen-lerro baten gainean. Arlo guztie-tako ebaluazioak jasotzen ditu.
Askotariko adimenak (H. Gardner)Adimena ez da zerbait bakarra eta estatikoa, landu eta gara daiteke. Adimentsua izateko hainbat modu daude (Gardne-rrek zortzi adimen mota identifikatu zituen).
Gaitasunen mapaZortzi gaitasunen azalpena eta zehaztapena «alderditan» eta «azpigaitasunetan» jasotzen duen dokumentua.
Jarduera-mailaEbaluazioaren xede den ahalmena betetzen ikasleak zer kalitate-maila izan duen adierazten dute.
PortfolioIkaslearen dokumentu pertsonala, bertan sartzen ditu lanak, kontrolak, ikus-entzunezko ekoizpenak eta abar. Oso balia-garria da ikaskuntzako prozesuak eta emaitzak ebaluatzeko,
eta era berean, ikasleak bere burua ebaluatzea eta jarraitu-tako prozesuari buruz hausnartzea suspertzen da.
Ikaskuntzako programazioaUnitate didaktikoek zer hezkuntza-asmo izango dituzten pla-nifikatzea. Ikasgelan eguneroko lana planifikatzeko ezinbes-teko tresna.
Programazio didaktikoa-irakaslearen programazioaCurriculuma osatzen duten elementuen lanketaren eta eba-luazioaren urteko plangintza. Irakasleen lanerako oinarrizko dokumentuetako bat da.
Programazioa “gaitasunen arabera”Gaitasunak irakaslearen plangintzan aintzat hartzea: identi-fikatzea, nola landu eta ebaluatuko diren aurreikustea.
ProiektuakProiektuen araberako lanketak hezkuntza-estrategia oso bat da, diziplina arteko ikuspuntu bat erabiltzen duena eta ikas-kuntza kooperatibo bat sustatzen duena. Egitura hau izan ohi du: gaia hautatzea, plangintza, garapena, ebaluazioa.
Uztartutako atazak Jarduera konplexu baten gainean antolautako segida di-daktikoak dira. Hainbat arlorekin lotuta daude, eta ikasleen esperientziatik ahalik eta gertuen dagoen testuinguru erreal posible batean lantzen dira. Egitura hau izan ohi dute: azken produktua, testuingurua eta justifikazioa, jarduera-segida, sintesia.
Ikasgelako erregistroaIkasgelan ikasleekin egindako gaitasunen lanketa zerrendat-zen duen sarrera biko taula.
Irakasleak ikasleek gaitasunen eskuratzean egindako aurre-rapena kontrolatzeko tresna eraginkorra.
Banakako erregistroaGaitasunen mapa (gaitasunak eta alderdiak) ikasgelan garat-zen diren unitate didaktikoekin, atazekin eta proiketuekin lot-zen duen matrizea. Erregistro horren bidez, ikasleek lortu dituzten kalifikazioa (errubriketan) erregistra daitezke, eta gaitasunen ebaluazioaren kudeaketa errazten da.
Ebaluaziorako errubrikakEbaluazio-adierazleak zeregin-mailarekin lortzeko aukera ematen duen matrizea, balorazio kualitatiboa eta kuantitati-boa uztartuz.
GLOSARIOA
19
Glos
ario
a
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 19 19/02/14 14:49
20
giltza
116131_CG_LENGUA_1EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 20 19/02/14 14:49