IKAS-UNITATEA
1 ATOMOAK ERAIKITZEN2 ATOMOAREN HISTORIA3ORDENATU MESEDEZ4 KONTAKETA ERRADIOAKTIBOAK5 IRUDI ATOMIKOAK6 IRAKASLEENTZAT
httpiloveatomwikispacescom
PILAR ETXEBARRIANatur zientzietako ikas unitatea BDHko 3 mailaLEIOAKO BERRITZEGUNEA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZENSagar bat handituko bagenu lurraren tamainua izan arte beren atomoak sagarraren benetako tanainuakoak izango lirateke Richard
Feyman
JARDUERAK
1 Kontzeptu-mapaIkas-egunerokoa2 Atomoak eraikitzen
3 Atomoari buruzko lana4 Nire lanaren aurkezpenaIkas-kontrola
1 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA
NOLA talde finkoakDENBORA 30 minutu
Kartetan adierazten diren kontzeptuak ordenatu eta haien artean harremanak aurkitu behar dituzue Talde osoaren artean eta A3 tamainuko hormairudi batean kartak lotuko dituzue gezien esaldien hitzen edo marrakien bidez errotulkiak erabiliz Bukatu eta gero jarri zuen hormairudia ikasgelako hormetan
Hurrengo jarduerarekin jarraitu baino lehen geldi zaitezte eta zuen ikas-egunerokoa hasi
I love atom 20Mapa Gliffy rekin ere egin dezakezue gero klaseko blogean edo wikian jartzeko
2 JARDUERA ATOMOAK ERAIKITZEN
NOLA talde finkoakDENBORA 60 minutu + etxeko lana
Orain atomoaren informazioa Internetean bilatuko dugu Hasteko Cantinflasen bideoa ikusi eta beren atomoari buruzko azalpenak entzun
Azalpen pizka bat korapilatsua ez da Lagunduko duzue
Materiaren oinarrizko partikula ikertuko duzue atomoa Informazioa ondorengo Interneteko webhelbideetan dago Zuen lana informazioa bilatzea eta testu-txosten batean antolatzea izango da Txostenaren eskema hau da
1 Atomoaren definizioa eta egitura 2 Zenbaki atomikoa masa zenbakia eta isotopoak (ibilbidea
ldquoaacutetomosrdquo - ldquoestructurardquo)3 Eraiki 4 atomoren adibideak gutxienez (ibilbidea ldquoaacutetomosrdquo -
ldquoconstruir aacutetomosrdquo)4 Ioia katioa eta anioaren arteko desberditasuna
Bukatu duzuenean gordezazue txostena Zuen irakasleak 1 errubrika -ren bidez ebaluatuko du
I love atom 20Egindako txostena eta hurrengoak karpeta batean edo dokumentu-sistema komunean gorde ditzakezue esate baterako Google docs
3 JARDUERA ATOMOARI BURUZKO LANA
NOLA nork bereaDENBORA 60 minutu
Hartutako informazioarekin lan bat prestatuko duzu Hurrengo proposamen artean bat aukeratu ahal duzu
Idazlana folio batean deskriba ezazu zeure burua atomoa izango bazina bezala
Komikia 8-10 binetatan atomoari buruzko ikasitakoa azaldu
Rap gauza bera rap batean abesten (hitza idatzia ere bai folio batean)
I love atom 20Aplikazio hauen bitartez ere zure lana egin dezakezuTestua scribd Komikia stripgenerator Rapa Goear YouTube (adibidea)
4 JARDUERA NIRE LANA AURKEZTEN DUT
NOLA Nork berea taldeaDENBORA 60 minutu
Orain eta minutu batzuetan bakoitzak bere lana aurkeztuko du taldearen aurrean Talde bakoitzak bere aburuz onena dena aukeratu du atalez atal idazlana komikia eta rapa Gero aukeratutakoek klase osoari aurkeztuko dioteDena bukatuta egon eta gero eman irakasleari lan guztiak Berak 2errubrika erabiliz balorazioa egingo du
I love atom 20Lan digital guztiak klaseko blogean wikian jar daitezke
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoaGEHIAGO NAHI
Atomo gehiago eraiki ahal dituzu simuladore honekin Heidelberg ikastetxea
CSIC-en ikas unitate honetan informazio ugari izateaz gain azken bi orritan atomoekin jolasteko ebakigarri bat duzu
Lego piezak gustatzen zaizkizu baatomoak ere egin ditzakezu Proposamena LEGO Crystals
Sevillako Sagrado Corazoacuten ikastetxeko lagunek egiten dituzten hau bezalako maketak eraiki ditzakezu
2ATAZA ATOMOAREN HISTORIA Aurreko belaunaldien alde gureak desberdintasun nabarmena badu guk geure atomoak ikusi ditugu Clarence Darrow
JARDUERAK5 Curriculum vitae
6 Dramatizazioa
Ikas-kontrola
5 JARDUERA CURRICULUM VITAE
Nola talde finkoakDenbora 30 minutu eta etxerako lana
Atomoak oso tamainu txikia du Pentsazazu ur tanta bakar batean 1000 trilloi atomo sartzen direla Horregatik Historian zehar Zientziak bere egitura ezagutzeko metodo ez zuzenak erabili behar izan ditu garai bakoitzean eredu atomiko desberdinak egon dira baita bat baino interpretazio gehiago ere Ikusi eskalako hidrogeno- atomoaren eredua Zientzialaria izan nahi duzu
Lehendabiziz 3 talde eratu behar dituzue
1 Taldea Dalton 2Taldea Thomson 3Taldea Rutherford
Talde bakoitzak dagokion zientzialariari buruzko informazioa ( bai bere biografia bai bere eredu atomikoa) bilatuko du ondorengo WeborrietanInformazioarekin pertsonaiaren paperean harturik zuen CURRICULUM VITAE garatuko duzue aurkezpena egiteko eta beste zientzilarien aurrean zuen teoria defendatzeko Curriculumak hurrengo atalak izango ditu
Nire historial akademikoa lanak ikerketak Nire eredu atomikoaren proposamena egindako
esperimentuak argudioak arrazoiak Nire argazkia eta ereduaren eskema
Informazioa testu-dokumento batean idatzi eta taldekide bakoitzari kopia bat egin
Teoria atomikoak Historia de los modelos atoacutemicos (ruta aacutetomo
historiamodelos atoacutemicos) John Dalton Joseph John Thomson Ernest Rutherford
6JARDUERA DRAMATIZAZIOANola puzzle-taldeakDenbora 60 minutu
Ikas-jarduera honetan zientzialarien papera hartuko dugubaita aktore eta aktoresenarenak ere Orain taldeak berrantolatuko dituzue talde berrietan zientzialari guztiak egoteko moduan Jarraituan txandakatuz nork bere aztertutako pertsonaiaren CURRICULUMAz hitz egingo die taldekideei 10-15 minututan bere eredua atomikoaren defentsa eginez Bitartean gainerakoek ebaluatuko zaituztete 3 errubrikaren bitartez
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZENSagar bat handituko bagenu lurraren tamainua izan arte beren atomoak sagarraren benetako tanainuakoak izango lirateke Richard
Feyman
JARDUERAK
1 Kontzeptu-mapaIkas-egunerokoa2 Atomoak eraikitzen
3 Atomoari buruzko lana4 Nire lanaren aurkezpenaIkas-kontrola
1 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA
NOLA talde finkoakDENBORA 30 minutu
Kartetan adierazten diren kontzeptuak ordenatu eta haien artean harremanak aurkitu behar dituzue Talde osoaren artean eta A3 tamainuko hormairudi batean kartak lotuko dituzue gezien esaldien hitzen edo marrakien bidez errotulkiak erabiliz Bukatu eta gero jarri zuen hormairudia ikasgelako hormetan
Hurrengo jarduerarekin jarraitu baino lehen geldi zaitezte eta zuen ikas-egunerokoa hasi
I love atom 20Mapa Gliffy rekin ere egin dezakezue gero klaseko blogean edo wikian jartzeko
2 JARDUERA ATOMOAK ERAIKITZEN
NOLA talde finkoakDENBORA 60 minutu + etxeko lana
Orain atomoaren informazioa Internetean bilatuko dugu Hasteko Cantinflasen bideoa ikusi eta beren atomoari buruzko azalpenak entzun
Azalpen pizka bat korapilatsua ez da Lagunduko duzue
Materiaren oinarrizko partikula ikertuko duzue atomoa Informazioa ondorengo Interneteko webhelbideetan dago Zuen lana informazioa bilatzea eta testu-txosten batean antolatzea izango da Txostenaren eskema hau da
1 Atomoaren definizioa eta egitura 2 Zenbaki atomikoa masa zenbakia eta isotopoak (ibilbidea
ldquoaacutetomosrdquo - ldquoestructurardquo)3 Eraiki 4 atomoren adibideak gutxienez (ibilbidea ldquoaacutetomosrdquo -
ldquoconstruir aacutetomosrdquo)4 Ioia katioa eta anioaren arteko desberditasuna
Bukatu duzuenean gordezazue txostena Zuen irakasleak 1 errubrika -ren bidez ebaluatuko du
I love atom 20Egindako txostena eta hurrengoak karpeta batean edo dokumentu-sistema komunean gorde ditzakezue esate baterako Google docs
3 JARDUERA ATOMOARI BURUZKO LANA
NOLA nork bereaDENBORA 60 minutu
Hartutako informazioarekin lan bat prestatuko duzu Hurrengo proposamen artean bat aukeratu ahal duzu
Idazlana folio batean deskriba ezazu zeure burua atomoa izango bazina bezala
Komikia 8-10 binetatan atomoari buruzko ikasitakoa azaldu
Rap gauza bera rap batean abesten (hitza idatzia ere bai folio batean)
I love atom 20Aplikazio hauen bitartez ere zure lana egin dezakezuTestua scribd Komikia stripgenerator Rapa Goear YouTube (adibidea)
4 JARDUERA NIRE LANA AURKEZTEN DUT
NOLA Nork berea taldeaDENBORA 60 minutu
Orain eta minutu batzuetan bakoitzak bere lana aurkeztuko du taldearen aurrean Talde bakoitzak bere aburuz onena dena aukeratu du atalez atal idazlana komikia eta rapa Gero aukeratutakoek klase osoari aurkeztuko dioteDena bukatuta egon eta gero eman irakasleari lan guztiak Berak 2errubrika erabiliz balorazioa egingo du
I love atom 20Lan digital guztiak klaseko blogean wikian jar daitezke
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoaGEHIAGO NAHI
Atomo gehiago eraiki ahal dituzu simuladore honekin Heidelberg ikastetxea
CSIC-en ikas unitate honetan informazio ugari izateaz gain azken bi orritan atomoekin jolasteko ebakigarri bat duzu
Lego piezak gustatzen zaizkizu baatomoak ere egin ditzakezu Proposamena LEGO Crystals
Sevillako Sagrado Corazoacuten ikastetxeko lagunek egiten dituzten hau bezalako maketak eraiki ditzakezu
2ATAZA ATOMOAREN HISTORIA Aurreko belaunaldien alde gureak desberdintasun nabarmena badu guk geure atomoak ikusi ditugu Clarence Darrow
JARDUERAK5 Curriculum vitae
6 Dramatizazioa
Ikas-kontrola
5 JARDUERA CURRICULUM VITAE
Nola talde finkoakDenbora 30 minutu eta etxerako lana
Atomoak oso tamainu txikia du Pentsazazu ur tanta bakar batean 1000 trilloi atomo sartzen direla Horregatik Historian zehar Zientziak bere egitura ezagutzeko metodo ez zuzenak erabili behar izan ditu garai bakoitzean eredu atomiko desberdinak egon dira baita bat baino interpretazio gehiago ere Ikusi eskalako hidrogeno- atomoaren eredua Zientzialaria izan nahi duzu
Lehendabiziz 3 talde eratu behar dituzue
1 Taldea Dalton 2Taldea Thomson 3Taldea Rutherford
Talde bakoitzak dagokion zientzialariari buruzko informazioa ( bai bere biografia bai bere eredu atomikoa) bilatuko du ondorengo WeborrietanInformazioarekin pertsonaiaren paperean harturik zuen CURRICULUM VITAE garatuko duzue aurkezpena egiteko eta beste zientzilarien aurrean zuen teoria defendatzeko Curriculumak hurrengo atalak izango ditu
Nire historial akademikoa lanak ikerketak Nire eredu atomikoaren proposamena egindako
esperimentuak argudioak arrazoiak Nire argazkia eta ereduaren eskema
Informazioa testu-dokumento batean idatzi eta taldekide bakoitzari kopia bat egin
Teoria atomikoak Historia de los modelos atoacutemicos (ruta aacutetomo
historiamodelos atoacutemicos) John Dalton Joseph John Thomson Ernest Rutherford
6JARDUERA DRAMATIZAZIOANola puzzle-taldeakDenbora 60 minutu
Ikas-jarduera honetan zientzialarien papera hartuko dugubaita aktore eta aktoresenarenak ere Orain taldeak berrantolatuko dituzue talde berrietan zientzialari guztiak egoteko moduan Jarraituan txandakatuz nork bere aztertutako pertsonaiaren CURRICULUMAz hitz egingo die taldekideei 10-15 minututan bere eredua atomikoaren defentsa eginez Bitartean gainerakoek ebaluatuko zaituztete 3 errubrikaren bitartez
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
2 JARDUERA ATOMOAK ERAIKITZEN
NOLA talde finkoakDENBORA 60 minutu + etxeko lana
Orain atomoaren informazioa Internetean bilatuko dugu Hasteko Cantinflasen bideoa ikusi eta beren atomoari buruzko azalpenak entzun
Azalpen pizka bat korapilatsua ez da Lagunduko duzue
Materiaren oinarrizko partikula ikertuko duzue atomoa Informazioa ondorengo Interneteko webhelbideetan dago Zuen lana informazioa bilatzea eta testu-txosten batean antolatzea izango da Txostenaren eskema hau da
1 Atomoaren definizioa eta egitura 2 Zenbaki atomikoa masa zenbakia eta isotopoak (ibilbidea
ldquoaacutetomosrdquo - ldquoestructurardquo)3 Eraiki 4 atomoren adibideak gutxienez (ibilbidea ldquoaacutetomosrdquo -
ldquoconstruir aacutetomosrdquo)4 Ioia katioa eta anioaren arteko desberditasuna
Bukatu duzuenean gordezazue txostena Zuen irakasleak 1 errubrika -ren bidez ebaluatuko du
I love atom 20Egindako txostena eta hurrengoak karpeta batean edo dokumentu-sistema komunean gorde ditzakezue esate baterako Google docs
3 JARDUERA ATOMOARI BURUZKO LANA
NOLA nork bereaDENBORA 60 minutu
Hartutako informazioarekin lan bat prestatuko duzu Hurrengo proposamen artean bat aukeratu ahal duzu
Idazlana folio batean deskriba ezazu zeure burua atomoa izango bazina bezala
Komikia 8-10 binetatan atomoari buruzko ikasitakoa azaldu
Rap gauza bera rap batean abesten (hitza idatzia ere bai folio batean)
I love atom 20Aplikazio hauen bitartez ere zure lana egin dezakezuTestua scribd Komikia stripgenerator Rapa Goear YouTube (adibidea)
4 JARDUERA NIRE LANA AURKEZTEN DUT
NOLA Nork berea taldeaDENBORA 60 minutu
Orain eta minutu batzuetan bakoitzak bere lana aurkeztuko du taldearen aurrean Talde bakoitzak bere aburuz onena dena aukeratu du atalez atal idazlana komikia eta rapa Gero aukeratutakoek klase osoari aurkeztuko dioteDena bukatuta egon eta gero eman irakasleari lan guztiak Berak 2errubrika erabiliz balorazioa egingo du
I love atom 20Lan digital guztiak klaseko blogean wikian jar daitezke
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoaGEHIAGO NAHI
Atomo gehiago eraiki ahal dituzu simuladore honekin Heidelberg ikastetxea
CSIC-en ikas unitate honetan informazio ugari izateaz gain azken bi orritan atomoekin jolasteko ebakigarri bat duzu
Lego piezak gustatzen zaizkizu baatomoak ere egin ditzakezu Proposamena LEGO Crystals
Sevillako Sagrado Corazoacuten ikastetxeko lagunek egiten dituzten hau bezalako maketak eraiki ditzakezu
2ATAZA ATOMOAREN HISTORIA Aurreko belaunaldien alde gureak desberdintasun nabarmena badu guk geure atomoak ikusi ditugu Clarence Darrow
JARDUERAK5 Curriculum vitae
6 Dramatizazioa
Ikas-kontrola
5 JARDUERA CURRICULUM VITAE
Nola talde finkoakDenbora 30 minutu eta etxerako lana
Atomoak oso tamainu txikia du Pentsazazu ur tanta bakar batean 1000 trilloi atomo sartzen direla Horregatik Historian zehar Zientziak bere egitura ezagutzeko metodo ez zuzenak erabili behar izan ditu garai bakoitzean eredu atomiko desberdinak egon dira baita bat baino interpretazio gehiago ere Ikusi eskalako hidrogeno- atomoaren eredua Zientzialaria izan nahi duzu
Lehendabiziz 3 talde eratu behar dituzue
1 Taldea Dalton 2Taldea Thomson 3Taldea Rutherford
Talde bakoitzak dagokion zientzialariari buruzko informazioa ( bai bere biografia bai bere eredu atomikoa) bilatuko du ondorengo WeborrietanInformazioarekin pertsonaiaren paperean harturik zuen CURRICULUM VITAE garatuko duzue aurkezpena egiteko eta beste zientzilarien aurrean zuen teoria defendatzeko Curriculumak hurrengo atalak izango ditu
Nire historial akademikoa lanak ikerketak Nire eredu atomikoaren proposamena egindako
esperimentuak argudioak arrazoiak Nire argazkia eta ereduaren eskema
Informazioa testu-dokumento batean idatzi eta taldekide bakoitzari kopia bat egin
Teoria atomikoak Historia de los modelos atoacutemicos (ruta aacutetomo
historiamodelos atoacutemicos) John Dalton Joseph John Thomson Ernest Rutherford
6JARDUERA DRAMATIZAZIOANola puzzle-taldeakDenbora 60 minutu
Ikas-jarduera honetan zientzialarien papera hartuko dugubaita aktore eta aktoresenarenak ere Orain taldeak berrantolatuko dituzue talde berrietan zientzialari guztiak egoteko moduan Jarraituan txandakatuz nork bere aztertutako pertsonaiaren CURRICULUMAz hitz egingo die taldekideei 10-15 minututan bere eredua atomikoaren defentsa eginez Bitartean gainerakoek ebaluatuko zaituztete 3 errubrikaren bitartez
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
4 JARDUERA NIRE LANA AURKEZTEN DUT
NOLA Nork berea taldeaDENBORA 60 minutu
Orain eta minutu batzuetan bakoitzak bere lana aurkeztuko du taldearen aurrean Talde bakoitzak bere aburuz onena dena aukeratu du atalez atal idazlana komikia eta rapa Gero aukeratutakoek klase osoari aurkeztuko dioteDena bukatuta egon eta gero eman irakasleari lan guztiak Berak 2errubrika erabiliz balorazioa egingo du
I love atom 20Lan digital guztiak klaseko blogean wikian jar daitezke
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoaGEHIAGO NAHI
Atomo gehiago eraiki ahal dituzu simuladore honekin Heidelberg ikastetxea
CSIC-en ikas unitate honetan informazio ugari izateaz gain azken bi orritan atomoekin jolasteko ebakigarri bat duzu
Lego piezak gustatzen zaizkizu baatomoak ere egin ditzakezu Proposamena LEGO Crystals
Sevillako Sagrado Corazoacuten ikastetxeko lagunek egiten dituzten hau bezalako maketak eraiki ditzakezu
2ATAZA ATOMOAREN HISTORIA Aurreko belaunaldien alde gureak desberdintasun nabarmena badu guk geure atomoak ikusi ditugu Clarence Darrow
JARDUERAK5 Curriculum vitae
6 Dramatizazioa
Ikas-kontrola
5 JARDUERA CURRICULUM VITAE
Nola talde finkoakDenbora 30 minutu eta etxerako lana
Atomoak oso tamainu txikia du Pentsazazu ur tanta bakar batean 1000 trilloi atomo sartzen direla Horregatik Historian zehar Zientziak bere egitura ezagutzeko metodo ez zuzenak erabili behar izan ditu garai bakoitzean eredu atomiko desberdinak egon dira baita bat baino interpretazio gehiago ere Ikusi eskalako hidrogeno- atomoaren eredua Zientzialaria izan nahi duzu
Lehendabiziz 3 talde eratu behar dituzue
1 Taldea Dalton 2Taldea Thomson 3Taldea Rutherford
Talde bakoitzak dagokion zientzialariari buruzko informazioa ( bai bere biografia bai bere eredu atomikoa) bilatuko du ondorengo WeborrietanInformazioarekin pertsonaiaren paperean harturik zuen CURRICULUM VITAE garatuko duzue aurkezpena egiteko eta beste zientzilarien aurrean zuen teoria defendatzeko Curriculumak hurrengo atalak izango ditu
Nire historial akademikoa lanak ikerketak Nire eredu atomikoaren proposamena egindako
esperimentuak argudioak arrazoiak Nire argazkia eta ereduaren eskema
Informazioa testu-dokumento batean idatzi eta taldekide bakoitzari kopia bat egin
Teoria atomikoak Historia de los modelos atoacutemicos (ruta aacutetomo
historiamodelos atoacutemicos) John Dalton Joseph John Thomson Ernest Rutherford
6JARDUERA DRAMATIZAZIOANola puzzle-taldeakDenbora 60 minutu
Ikas-jarduera honetan zientzialarien papera hartuko dugubaita aktore eta aktoresenarenak ere Orain taldeak berrantolatuko dituzue talde berrietan zientzialari guztiak egoteko moduan Jarraituan txandakatuz nork bere aztertutako pertsonaiaren CURRICULUMAz hitz egingo die taldekideei 10-15 minututan bere eredua atomikoaren defentsa eginez Bitartean gainerakoek ebaluatuko zaituztete 3 errubrikaren bitartez
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
2ATAZA ATOMOAREN HISTORIA Aurreko belaunaldien alde gureak desberdintasun nabarmena badu guk geure atomoak ikusi ditugu Clarence Darrow
JARDUERAK5 Curriculum vitae
6 Dramatizazioa
Ikas-kontrola
5 JARDUERA CURRICULUM VITAE
Nola talde finkoakDenbora 30 minutu eta etxerako lana
Atomoak oso tamainu txikia du Pentsazazu ur tanta bakar batean 1000 trilloi atomo sartzen direla Horregatik Historian zehar Zientziak bere egitura ezagutzeko metodo ez zuzenak erabili behar izan ditu garai bakoitzean eredu atomiko desberdinak egon dira baita bat baino interpretazio gehiago ere Ikusi eskalako hidrogeno- atomoaren eredua Zientzialaria izan nahi duzu
Lehendabiziz 3 talde eratu behar dituzue
1 Taldea Dalton 2Taldea Thomson 3Taldea Rutherford
Talde bakoitzak dagokion zientzialariari buruzko informazioa ( bai bere biografia bai bere eredu atomikoa) bilatuko du ondorengo WeborrietanInformazioarekin pertsonaiaren paperean harturik zuen CURRICULUM VITAE garatuko duzue aurkezpena egiteko eta beste zientzilarien aurrean zuen teoria defendatzeko Curriculumak hurrengo atalak izango ditu
Nire historial akademikoa lanak ikerketak Nire eredu atomikoaren proposamena egindako
esperimentuak argudioak arrazoiak Nire argazkia eta ereduaren eskema
Informazioa testu-dokumento batean idatzi eta taldekide bakoitzari kopia bat egin
Teoria atomikoak Historia de los modelos atoacutemicos (ruta aacutetomo
historiamodelos atoacutemicos) John Dalton Joseph John Thomson Ernest Rutherford
6JARDUERA DRAMATIZAZIOANola puzzle-taldeakDenbora 60 minutu
Ikas-jarduera honetan zientzialarien papera hartuko dugubaita aktore eta aktoresenarenak ere Orain taldeak berrantolatuko dituzue talde berrietan zientzialari guztiak egoteko moduan Jarraituan txandakatuz nork bere aztertutako pertsonaiaren CURRICULUMAz hitz egingo die taldekideei 10-15 minututan bere eredua atomikoaren defentsa eginez Bitartean gainerakoek ebaluatuko zaituztete 3 errubrikaren bitartez
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
Lehendabiziz 3 talde eratu behar dituzue
1 Taldea Dalton 2Taldea Thomson 3Taldea Rutherford
Talde bakoitzak dagokion zientzialariari buruzko informazioa ( bai bere biografia bai bere eredu atomikoa) bilatuko du ondorengo WeborrietanInformazioarekin pertsonaiaren paperean harturik zuen CURRICULUM VITAE garatuko duzue aurkezpena egiteko eta beste zientzilarien aurrean zuen teoria defendatzeko Curriculumak hurrengo atalak izango ditu
Nire historial akademikoa lanak ikerketak Nire eredu atomikoaren proposamena egindako
esperimentuak argudioak arrazoiak Nire argazkia eta ereduaren eskema
Informazioa testu-dokumento batean idatzi eta taldekide bakoitzari kopia bat egin
Teoria atomikoak Historia de los modelos atoacutemicos (ruta aacutetomo
historiamodelos atoacutemicos) John Dalton Joseph John Thomson Ernest Rutherford
6JARDUERA DRAMATIZAZIOANola puzzle-taldeakDenbora 60 minutu
Ikas-jarduera honetan zientzialarien papera hartuko dugubaita aktore eta aktoresenarenak ere Orain taldeak berrantolatuko dituzue talde berrietan zientzialari guztiak egoteko moduan Jarraituan txandakatuz nork bere aztertutako pertsonaiaren CURRICULUMAz hitz egingo die taldekideei 10-15 minututan bere eredua atomikoaren defentsa eginez Bitartean gainerakoek ebaluatuko zaituztete 3 errubrikaren bitartez
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
Jarduera behin bukatuta guztion artean bakoitzaren bataz besteko balorazioa egingo duzue zuen irakasleari emateko
I love atom 20Curriculuma egin dezakezue diapositiben aurkezpen batean Internetera Slideshare aplikazioaren bidez igo gero zuen blogean edo wikian jartzeko
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
Materiaren barrualdera bidaiatu weborri honetan Nanoreisen Bideoan grabatutako lehenengo elektroia Electron filmed for first time
ever Hurrengo pasadizoa fisikako azterketari buruzkoa Sir Ernest Rutherford
egilea dela uste da Irakurtzea merezi du aprender a pensar Birpasatzeko egin teoria atomikoei buruzko denbora-lerroa I love atom
20 Dipity aplikazioa erabiltzen baduzu oso txukun geratuko zaizu Adibidea Theory of the Atom on Dipity
Historian pixka bat gehiago jantzita egoteko ondorengo bideoak ikusi
100 Greatest Discoveries Atomic Weight
100 Greatest Discoveries Atomic Weight 2
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
3 ATAZA ORDENATU MESEDEZldquoMundua zientziaz egiaz industriaz senidetasunez Naturarekiko laguntasunez beteko duen garaia helduko dardquo Dmitri Mendeleacuteyev
JARDUERAK7 Ordena Kimikan8 Elementuen karta-sorta9 Erakusketa periodikoa10 Datuen analisiaIkas-kontrola
7 JARDUERA ORDENA KIMIKAN
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Ziur taula periodikoa ezagutzen duzuen Kimikako ikurra ezagunetariko bat delako Eta kopiatutagoa ere ezkuinean dagoena esate baterako bideojolasez eraikita dago Taula gehiagoa el top 50 de las tablas perioacutedicas tokian Baina zergatik forma berezi hau Sakontasunean ikasiko dugu
Gai honi buruzko ikerketa egingo duzue Interneteko webhelbide hauetan eta bideoan
Tabla interactiva de FisQuiWeb Libros vivos el sistema perioacutedico 01 y 02
Informazioa ondorengo galdesortari jarraituz antolatu
1 Zein da elementu kimikoaren definizioa2 Materia osoaren 99 sei elementuz osotuta dago zeintzuk dira3 Antzinakoek oinarrizko lau elementu besterik ez zeudela pentsatzen zuten zeintzuk ziren4 Zergatik izan zen beharrezkoa elementuak ordenatzea5 Zein da taula periodikoaren garrantzia
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
6 Elemento bakoitzak bere toki du Taulan Zeren arabera7 Zer da periodoa Eta taldea Zenbat daude8 Nor jotzen da taula periodikoaren aurkitzailea9 Lantanidoak eta aktinidoak zer dira10 izendatu bi elementu alkalino bi halogeno eta bi gas noble11 Izendatu hiru metal hiru ez metal eta semimetal bat Zeintzuk dira beren ezaugarri nagusiak
Bukatu eta gero gorde galdesorta Irakasleak 1 errubrikarekin ebaluatuko du
8 JARDUERA ELEMENTUEN KARTA-SORTA
Nola talde finkoa Denbora 60 minutu
Orain taula periodikoaren antolakuntza hobeto ezagutzen dugunez jolastera goaz
Esteka honetan dagoen taula periodikoa A3 tamainuko fotokopia batean haunditu Moztu elementuak kartak izango balira bezala laukitxoetan Karta-sorta ondo nahastu eta taldekideen artean banatu Era berean beste A3ko orri haunditu batean taula periodiko hutsa kokatu Hau jokoaren mahaia izango da Segituan berreraikitzen saituko gara Ikasle bakoitzak karta bat kokatzen joango da txandaka Kokatzerakoan besteei zein den eta zeintzuk diren bere ezaugarri nagusiak komentatuko dizkie H edo He izanez gero (soilik dauden elementu bakarrak) jokoa hasiko du pertsona horrek Hurrengoa edo hurbilagoa den zenbaki atomikoko karta duenak jarraituko du Txanda heltzen bazaio eta jartzeko elementurik ez badunak paso egingo du
Irabazlea denbora gutxien taula beteko duen taldea
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
9JARDUERA ERAKUSKETA PERIODIKOA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Kimika gugandik oso hurbil dago Demostratzeko 12 eguneroko elementuen erakusketa montatuko duzue Talde bakoitza 3 elementuz arduratuko da eta beren ezaugarri nagusiekin fitxa batean (ikusi adibidea) gure ingurunean dauden elementu horietako 2 materiala ekarriko ditu objetuak elikagaiak botikak garbigarriakedota argazkiren bat beren industria-erabilerekin
Erakusketa ikastetxeko pasabidean edo sarreran jar daiteke aste osoko atsedenaldietan bisitatu ahal izateko moduan Bisitariek balorazio-galdesorta txiki bat beteko dute gero emaitzekin estatistika bat egiteko Aurrera
Elementuak K Mg Ca Fe Cu Al C Si Pb S F Na ( gaineratu zure gustoko beste elementu bat nahi baduzue)
Elementuen erabilera eta Informazioa biltzeko bere izena bilatzaile batean klikatzerakoan nahiko (Google) Informazio ugari duten beste Weborri batzuk
Educaplus Ciencianet Tabla interactiva muy completa con enlaces a wikipedia fotos
y viacutedeos The visual elements periodic table The periodic table of videos-University of Nottingham
Erakusketarako galdesortaren adibidea
a Erakusketa gustatu zaizu Baloratu 1etik 10era b Zeozer ikasi duzu Bai Ez c Zer da gehien gustatu zaizuna d Zer hobetuko zenuke e Mesedez ideiak eman hurrengo erakusketa baterako
I love atom 20Erakusketa elektronikoa ere montatu ahal duzue argazkiekin Flirck -ean Adibide batArgazkiak nahi duzuen informazioarekin estekatuta egon daitezke
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
FITXAREN EREDUA
1
Zenbaki atomikoa 1 Masa atomikoa 100797 mau
Hidrogenoa
Kanpoko ezaugarriak Taularen lehenengo elementuaEgoera normalean gasa da usaingabea koloregabea eta zaporegabeamolekula diatomikezosatuta
Aurkikuntza XVImendetik alkimiaren garaia ezagutzen da Cavendish-ek 1781ean hidrogenoa gasa airean erre zuenean eta oxigenoan ura eratzen denean ura sortzen zela behatu zuen Hidrogenoa likidoa lortu zuen lehenengoa JDewar izan zen1898an
Erabilpenak XXmendearen hasieran globo gidatuakbetetzeko erabili zen baina istrupu asko gertatu ziren hidrogenoa oso gasa zukoia delakoHidrogeno likidoa oxigenoarekin batera Espazio-ontzietako propultsioanerabiltzen da eta azken bolada honetan etorkizunerako energia-iturria izateko aukera handia du bere errekuntzak ur-lurruna sortzen duelako beraz ez da kutsatzailea Hidrogeno-kotxeen prototipoak eraikitzen ari dira ere bai Amoniako sintesian ere erabilpena du eta petroleoaren krakignean (hydrocracking)
Izena Cavendishen aurkikuntzaren ondorioaz Lavoisier ek hidrogenoa izandatu zuen hau da uraren ekoizlea
Berezitasunak Uraren osagaietariko bat da beraz materia organikoarena ere bai Lurrean zehar oso zabalera handia du baita Unibertsoan ere Naturan oso proportzio gutxitan aurkitzen da askea batez ere gasa naturalean sumendietako erupzioetan eta atmosferako goi mailako geruzetan Taula periodikoan 1 taldean kokatzen da nahiz eta bere propietateek honekin zerikusirik ez duten
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
10JARDUERA DATUEN ANALISIA
Nola talde finkoa Denbora 120 minutu
Bhin erakusketa bukaturik gure lanaren balorazioa aztertuko dugu Galdesorta bildu eta taldeetan banatu modu orekatuanTalde bakoitzak adibidez kurtso desberdinetako iritsiak bildu ahal ditu Irakasle eta familien ebaluazioak ere banatuko dituzueEmaitzak taula batean deskargatu eta gero analisia egin behar da ondorioak ateratzekoAmaitu duzuenean talde bakoitzeko lana komunean jarri eta klase osoko eztabaida sortaraziko duzue hurrengo erakusketak hobeto antolatzeko balio izango zaizuelako Datu guztiak txosten batean bildu eta Zuzendaritzari eramanEmaitzak grafika edo diagrama batean ere irudikatu ahal dituzue Gogoaratzeko hurrengo Webhelbidea kontsultatutema 5 ldquograacuteficos estadiacutesticosrdquo
Etena egiteko ordua heldu da Orain arte ikasi duzunaz pentsatu behar duzu Erabili zure ikas-egunerokoa
GEHIAGO NAHI
KLIK jarduera honetan birpasatu ahal duzu zonaClic - actividades - La tabla perioacutedica
Zure ezauguerak handitzeko zoaz Merck-eko taula interaktibora Tetris jolasteko eta aldi berean ikasteko Quimitris Orain dela gutxi elementu berri bat aurkitu da taulan 112 zenbakiduna
UNUMBIO Hona hemen Taula berria
Umore pixka bat sistema peryodico-an
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAKldquoErrezagoa da atomo bat desegitea aurreiritzi bat bainordquo Albert Einstein
JARDUERAK
11 Madame Curie-k kontatzen digu12 Nire kontakizun erradioaktiboa13 Kontzeptu-mapa osotu
1 1JARDUERA MADAME CURIEK KONTATZEN DIGU
Nola talde finkoaDenbora 60 minutu
Ondorengo kontakizuna irakurriko dugu elkarlanean Zuetariko bat hasiko da lehenengo paragrafoa ozenki irakurtzen Amaitzen duenean hurrengo kideak entzundakoaren laburpena egingo du eta bigarren paragrafoarekin jarraituko du Prozesua errepikatzen da irakurmena denon artean bukatu arte
Kontakizun atomikoa Madame Curie eta erradioaktibitatea
Jaio nintzen Marja Sklodowska izaten Varsovian (Polonia) 1867an Txikitatik zientziazale amorratua izan nintzenez ahal izan bezain laster Parisera abiatu nintzen garai hartako Unibertsitate ezaguneneruntz Sorbona Han nire senarra izango zena ezagutu nuen Pierre Curie eta elkarrekin Fisikan pil pilean zegoen gaia ikertzen hasi ginen erradioaktibitatea elementu batzuen atomoak deusesten direnean gertatzen den fenomenoa
1896an uranioa aurkitu zen erradiazioak igortzen zituen lehendabiziko elementua beraz gure garaiako eskuragarriena zen uranioaren iturria hartu pechblenda eta ikerketari eman Laster egiaztatu genuen minerala honek botatzen dituen erradioazioak oso gogorrak zirela uraniokoak baino azkoz handiagoak Honek pista eman
zidan beste elementu ez ezagunak egon behar zirela pentsatzeko hau baino erradioaktiboagoak Urtez mineral honen tonak erabili genituen Zientziarako bi lementu berrien oso kopuru txikia ateratzeko polonioa (nire jatorrizko Herrien izena eman nion) eta radioa Hori zela eta Nobel sariaeman ziguten 1903an
Marie eta Pierre Curie
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
1911an bigarren bat etorri zitzaidan baina nik bakarrik hartu nuen nire Pierre maitea istripubatean hil zelako Hala eta guztiz nire ikerketekin jarraitu nituen eta 1914an Curie Institutoa sortu nuen Garai hartan ez nekien erradiazioak zein kaltegarriak ziren ezin nuen imaginatu zelulak hondatu zituela eta mutazioaksortzeko eragiletariko bat zela Erradiazioez inguratuta bizi nintzen beti baina nire aurkikuntzetako grinak opari hilgarria onartarazi ninduen Radioa behar nuen eta gramo bakar bat lortzeak 100000 dolar balio zuen benetako dirutza EEBBetan gramotxo bat oparituko ninduteela ezagutu nuenean zalantzarik gabe beren bila joan nintzen
1921eko maiatzan Etxe Zurira abiatu nintzen Buruaren eskuetatik hartzeko Beruneko kutxatxo batean zegoen eta Pittsburgeko lantegian atera zuten Aste batzuk berarekin bidaiatu nintzen itsasontzian altxorra izango balitz bezala zaintzen Radio honek nire gaixotasuna bizkortu zuen eta leucemia-k jota bukatu nuen Ze paradoxa Gaur egun erradioaktibitateak medikuntzan hainbat erabilera probetxugarriak dituen 1934ko uztailaren 4an mundu honetara joan nintzenbeno nire bi alabetariko batek lan egiten jarraitu zuenez nolabait bere bihotzean ere bizitzen jarraitu nuen
nik Alabak elementu erradioaktibo gehiago aurkitu zituen nire Institutoa gai honetan aurrendari eta bultzatzaile bihurtuz
Gaur egun zuekin egotea pozik egongo nintzateke zuen garaian erradiaoktibitateari buruzko den dena jabetzeko Tristatzen nau gudetan fisio nuklerratik ateratako erradiazioaren erabilpenez pentsatzeak ( bonbak eta saiakuntzak) baina esan didate energia ugari sortzeko ere baliogarria dela ( zentral nuklearra)eta bai industrian bai zientzian hainbat eta hainbat erabilerapositibo dituela ere bai hala nola aintzinako objetu eta fosilen datazioan material berrien fabrikazioan minbiziaren tratamenduan erradiografietan arte-lanak babesteko edo kutsatzaileen detekzioan besteak beste
Ez beldurtu zuen inguruan dago eta Etengabe jasotzen dugu eguzkitik eta eguneroko bizitzan aurkitzen da arnasten dugun airean uran edo elikagaietan gure planetako elementuen isotopo batzuetan presentea dagoelako tritioa radonaedo karbono 14 Gizakiak bideratzen ikasi behar du eta ni oso harro nago nire lanaren ekarpenarekin
Eta horretaz ari garela radioren gramoak erradioazioak igortzen jarraitzen ditu eta 20000 urte emango ditu amatatu arte
Madame Curie bere alabekin
Radioaren gramoa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
Orain taldeka testuan dauden estekak analizatuko dituzue definizio komuna lortu arte
Erradioaktibitatea Elementu erradioaktiboak Mutazioa Leuzemia Fizioa nuklearra Natur-erradioaktibitatea Zentral nuklearra Bomba atomikoa Erradioaktibitatearen erabilera positiboak
Egin ondoren ikasgelan ere guztien artean eztabaidatu
12 JARDUERA NIRE KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOA
Nola nork bereaDenbora 60 minutu + etxeko lana
Madame Curiek bere historia kontatu digu Orain zuri dagokizu kontakizun erradiaoktibo bat egitea Irakurri duzunez gai interesgarri asko daude informazioa hartzeko eta idazteko Hurrengoak proposatzen dizkizut
Energia nuklearraren guerra-erabileak bonbak saikuntza nuklearrak
Erabilerak Medikuntzan eta Zientzian Energia nuklerra Nuklear hori komunikabideetan zinema komikiak abestiak Natur-erradioaktibitatea eguzki-erradiazioakmutazioak eta eboluzioaren harremana
Kontakizuna folio batekoa izan behar da eta modu honetan antolatuta
1- Aukeratutako gaiaren informazioa2- Historia pixka bat3- Zure iritzi pertsonala ( alde eta kontra)4- Ikus-elementu batzuk (irudiak eskemak argazkiak)
Madame Curie-ren testuan dauden estekak erabili ahal dituzu edo zuk zeuk aurkitzen dituzuen beste batzuk
Amaitzen duzunean zure irakasleari eman berak 2 errubrikaren bidez baloratzeko
Lana bueltatu dizuenean kideen artean elkartrukatuko duzue Bi aukeratu ( gai desberdinekin) irakurri eta komentarioak egingo dizkiezu baita hobetzeko proposamenak ere Gero bere egileekin komentatuko duzu
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
I love atom 20 Kontakizunak ikasgelako bloga edo wiki batean bildu ahal dira Era honetan lanak elementu multimediekin aberastuta gera daitezke eta komentarioak zuzenean egin ditzakete ikasleek
NAHIAGO NAHI
Kontakizun bitxi batzuk irakur ditzakezu El juego atoacutemico La radioactividad os sienta tan bien Vida en condiciones extremas La maacutequina del zapato perfecto
Dokumental txiki bat egin eta Internetera igo Adibide bat jarraituan duzu Pierre y Marie Curie
13 JARDUERA KONTZEPTU-MAPA OSOTU
Nola talde finkoaDenboara 30 minutu
Gaiaren hasieran egin zenuten kontzeptu mapa gogoratzen duzue Ziru orain askoz gehiago jdakizue Egin proga Zuen mapa berreskuratu eta ezaguera berriekin osotu Gaineratu nahi baduzue beste karta batzuk berregin kontzeptuen arteko harremanak aldatu irudiak edo argazkiak jarri
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
AZKEN ATAZA IRUDI ATOMIKOAKJARDUERAK
14 irudi atomikoakIkas-egunerokoa bukatuElkarlanaren balorazioaIkas-kontratua
14JARDUERA IRUDI ATOMIKOAK
Nola nork bereaDenbora 60 minutu
Ziru orain atomoa menperatzen duzula proga bat egiteko prest AurreraSegituan bideo eta irudi batzuk dituzu Ordenatu sekuentzia batean zure gustoko bat eta testu baten bidez ideak lotu Testuak ikasitakoa laburtu behar du Irakasleak 4 errubrika erabiliko du ebaluatzeko
1 bideoaInurri atomikoa
2 bideoaNuclear explosion
3 4 5 6
I love Atom 20 Hormairudi birtuala egin dezakezu Glogstererabiliz
Orain arte egin duzun bezala bukatu zure ikas-egunerokoa Zeozer argi ulertzen ez baduzu zure irakaslearekin komentatzeko momentua da Gai bat edo batzuk berreskuratu behar baduzu bien artean akordio batera helduko zarete ikas-kontratuaren bitartezGainera zuen elkarren arteko lana taldean ere ebaluatuko duzue Horretarako talde-kontrola erabiliko duzue
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
EBALUAZIOA ERRUBRIKAKErrubrikak baloratzeko matrizak dira Matrizetan ebaluazioa irizpideak graduatzen dira maila desberdinetan hau da beren indikatzaileetan Oso baliogarria da irakaslea modu zehatz batean ebaluatzeko eta aldi berean ikasleek elkarren arteko ebaluaziaok egiteko
INDIKATZAILEAKEBALUAZIOA IRIZPIDEAK
Gradazioa Gradazioa Gradazioa Gradazioa
1 11 12 13 142 21 22 23 24
1 ERRUBRIKA TXOSTEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren erantzuna
Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator eta osotzen da
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ere ez dator bat
Informazioa korapilatsua da eta ez dator galdetutakoarekin
Informazio-iturriak Dokumentazio guztia kontsultatuta dago eta era egoki batean jarrita
Dokumentazioaren frac34 kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia kontsultatuta dago eta ondo jarrita
Dokumentazioaren erdia baino gutxiago kontsultatuta dago edota ez dago ondo jarrita
Hausnarketa eta berrikuspena
Galderen erantzunak birmoldatuta daudela ikusten da Ez dira kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daudela ikusten dira Ez da kopiatu zuzenean
Galderen erantzunak pixka bat birmoldatuta daude nahiz eta zuzenean kopiatu diren
Galderen erantzunak ez daude birmoldatuta kopiatu dira zuzenean
2 ERRUBRIKA EKOIZPEN IDATZIAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea
Informazioa argitasun osoz aurkeztuta eta oso ondo antolatuta
Informazio argia eta ondo antolatuta
Informazioa ematen da baina ez da argia eta oso gutxi antolatuta
Informazioa ez dago bat ere egituratuta datuak pilatzen dira antolatu gabe
Sormena Baliabideak sormenarekin erabili dira
Baliabideak mosu sortzailean erabiltzeko ahalegintzen da
Ekoizpena baliabideen aldetik landuta daude
Ekoizpena ez dago bate ere landuta baliabideen aldetik
UlermenaArgudiaketa Koherentzia
Gaia menperatzen dutela ikusten da Atal nagusiak landuta daude argudioekin edota koherenteak dira
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten da Atal gehienak argudioatuta daude edota koherenteak dira
Ziurtasun falta nabaritzen da nahiz eta atal batzuk argudiatuta edota koherenteak egon
Ez da ikusten gaiarekiko identifikazioa ez dute argudiaketarik edota koherentziarik menperatzen
Talde lana eta partaidetza
(Taldean aritzen denean)
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan kooperazioa nabarmentzen da
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute lanean modu orekatuan baina ez da ikusten kooperazio askorik
Taldeko partaide guztiek parte hartu dute baian ez modu orekatuan eta kooperazioa ez da nabarmentzen
Taldeko partaide guztiek ez dute parte hartu eta kooperazioa ez da nabarmentzen
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
3 ERRUBRIKA AHOZKO AURKEZPENAK4 3 2 1
Edukinaren kalitatea Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta era bikaina antolatuta Denboraren kontrola ondo
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak argitasunaz aurkeztu ditu eta ondo antolatutaDenboraren kontrola ondo
Nire taldekideak Informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora kontrolatu du nahiko
Nire taldekideak informazioa eta kontzeptuak eman ditu baina ez da argi geratu irakasleengana jo behar izan dut Denbora ez du neurtu
KreatibitateaErakargarri-tasuna
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko ahalegina egin duOso erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena ondo egiteko nahiko ahalegina egin du Erakargarria izan da
Nire taldekideak aurkezpena zuzena egin du Arreta mantendu da
Nire taldekideak ez du ahalegindu aurkezpeneanEmaitza ez da erakargarria
ArgumentazioaUlergarritasunaKoherentzia
Gaia menperatuta duela ikusten zaioAtal nagusiak argudioekin landuta ditu
Gaia nahiko menperatuta duela ikusten zaioAtal gehienak argudiatu ditu
Gaian segurtasun falta nabaritu zaioAtal batzuetan argudioak eman ditu
Gaiarekiko identifikazioa ez zaio nabarituEzin du inor konbentzitu
4 ERRUBRIKA NORBANAKO FROGA4 3 2 1
Galderak Galdera guztiek erantzunak dituzte
Galderen 80k erantzunak dituzte
Galderen 50k gutxienez erantzunak dituzte
Galderen 50 baino gutxiagok erantzunak dituzte
Edukinaren kalitatea
Informazioa oso argia da galdetutakoarekin bat dator
Informazioa argia da eta bat dator galdetutakoarekin gehienetan
Informazioa batzuetan ez da argia ezta galdetutakoarekin ez dator bat ere
Informazioa korapilotsua da eta ez dator galdetutakoarekin
ArgumentazioaGaia menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia oso ondo argudiatuta dago
Gaia nahiko menperatuta dagoela ikusten daEmandako iritzia argudiatuta dago
Gaian segurtasun falta nabaritzen daAtal batzuk besterik ez dira argudiatzen
Gaiarekiko identifikazioa ez da ematenEz dago bat ere ez argudiorik
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
AUTOEBALUAZIOA IKAS EGUNEROKOA
EZAGUTZEN DUT HASIERA
1ATAZA
2 ATAZA
3ATAZA
4ATAZA
Atomoaren egitura eta isotopoak
Nola eraikitzen diren atomoak
Eredu atomiko desberdinak
Eredu atomikoak eskemen bidez irudikatzen
Atomoa ikertu zuten zientzialariak
Elementuak nola ordenatu
Taula periodikoaren oinarrizko egitura
Nire inguruan dauden elementu batzuk ezagutzen
Erradioaktibitatea eta bere erabilerak
Substantzia erradioaktiboen erabileraren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
Informazioaren bilketa eta sailkapena iturri desberdinetatik
Datuak bildu antolatu eta grafiketan interpretatzen
Txosten idatziak eta ahozkoak garatzea formato desberdinak erabiltzen
Taldean lan egiten ardurarekin
Nire lana kontrolatzen autonomiarekin
Zer behar dut ikasteko
Nork lagundu ahal dit
KODEAK
1 Kontrolatzen dut2 Menperatzen dut3 Beste pertsona bati azaldu ahal diot
4 Ez dut kontrolatzen5 Birpasatu behar dut6 Laguntza behar dut
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
EBALUAZIOA IKAS-KONTRATUAOndorengoa dakidala demostratzeko
Gustatutu litzaidake(Kodea)
Nire irakaslearekin bat nago
Atomoen egitura eta nola eraikitzen diren KodeaData
Zeintzuk izan ziren eredu atomiko desberdinak eta ikertu zituzten zientzialariak
KodeaData
Taula periodikoaren antolakuntza KodeaData
Elementu batzuen harremana eguneroko objetuekin
KodeaData
Erradioaktibitatearen erabilerak eta beren ondorioak pertsonengan izaki bizidunengan eta ingurugiroan
KodeaData
Informazioa landu bilatu sailkatu antolatu eta komunikatzen bai ahoz bai idatzizko formatoetan
KodeaData
Elkarlanean aritzen KodeaData
Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen
KodeaData
KODEAK
1 Txosten bat idaztea 2 Kontakizun bat idztea3 Horma-irudi bat diseinatzea4 Eskema edo diagram batzuk sortzea5 Kontzeptu edo mapa mentala burutzea6 Diapositiben aurkezpen bat garatzea7 Bideo bat grabatzea 8 Hitzaldi bat eskeintzea9 Ikerketa bat egitea10 Simulazio bat dramatizatzea 11 Gai bat prestatzea beste kide bati azaltzeko 12 Argazki-album bat komentarioekin biltzea13 Maketa bat eraikitzea14 Esperimentu bat egitea15 Gymkana bat diseinatzea16 Elkarlanean aritzeko proiektu bat garatzea17 Gaiarekin bat egon daitekeen musika-zerrenda bat sortzea18 Grafiko estatisktiko bat prestatzea19 Beste lan-iradokizun bat
Nire familiaren oharrak
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
EBALUAZIOA TALDE-KOADERNOA
1Taldearen izena eta logoa2 Partehartzaileen izenak eta eginkizunak3 Taldean adostatutako arauak4 rdquoTalde-plangintzakrdquo5 ldquoSaioen egunerokoardquo6 Ebaluazioak
2 ldquoAsmoen adierazpenardquo denboraldi zehatz batean( adibidez ebaluazio bat)
DENBORALDIA 1 ebaluazioa
IZENA Eginkizuna Konpromiso pertsonalak
Amaia Materialaren arduraduna
Jon Koordinatzailea
Isabel Idazkaria
Andoni Bozeramaila
HELBURUAK
Denbora ondo aprobetxatzea
Elakrren artean laguntza ematea
Garazi iristea
Nork bere konpromisoak betetzea
TALDEAREN FUNTZIONAMEDUAREN EBALUAZIOA
1 OSO ONDO 2 ONDO 3 HOBETZEKO BEHARRA
bull Guztiok ikasi dugu bullDenbora modu zuzenean erabili dugubullLana garaiz bukatu dugu bullElkarren artean laguntza eman dugu bullNork bere konpromisoak bete ditu bullNork bere eginkizuna ondo bete du
Bikaina egin dugu Hobato behar dugu Hurrengo planerako helburuak
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
BALIABIDE GEHIAGOATOMOA
WEBTabla perioacutedica El aacutetomo Aacutetomo en wikipediaIsoacutetopo wikipediaModelos atoacutemicos2 Modelos atoacutemicos Nuacutecleo atoacutemico y radioactividadPrimera imagen detallada de un aacutetomoTabla de isoacutetoposEuskera Atomoa wikipedianTeoria atomikoakisotopoa wikipedia
MATERIALAKAacutetomos y moleacuteculasUna ojeada a la materiaFiacutesica de partiacuteculas
Euskera Atomoaren egitura
WEBQUESTViaje al interior de la nada Estructura del aacutetomo Los aacutetomosestructura del aacutetomomodelos atomoacutemicos Clasificacioacuten y propiedades de la materiaDonde estaacute el electroacutenEuskera atomoaren egituraEredu atomikoak
MULTIMEDIAExperiencia de Rutherford iquestCuaacutentas partiacuteculas hay Orbitales Atoacutemicos Constructor de aacutetomos e ionesBuild an atomOrden de llenado de los orbitales Animaciones aacutetomogt Modelos atoacutemicos
EuskeraAtomo egitura ariketa Zenbaki eta masa atomikoa ariketa Elektroiaren banaketa ariketa Atomo mapa kontzeptuala ariketa Atomoaren egitura
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK
Estructura de la materiaEl nuacutecleo atoacutemico Teoriacutea Dalton La materia interactiva Viaje al interior de la materiaFiacutesica y quiacutemica interactivas 3ordm ESOModelos atoacutemicosEl molLa materiaUnidad didaacutectica aacutetomo y sistema perioacutedico de Digital TextEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicos
EuskeraAtomoak isotopoak
KLIK Aacutetomos
ERRADIOAKTIBITATEA
Radioactividad y ondas Radioactividad monografiacutea El acelerador de hadrones
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
TAULA PERIODIKOA
WEBTabla perioacutedicaWebelementsTabla en WikipediaEtimologiacutea de los elementos
EuskeraTaularen historia Zientzianet Taula Wikipedian
MATERIALAK Sistema perioacutedico Elementtouch Sistema peryodico
WEBQUESTCaza tabla perioacutedica Curiosidades de la tabla perioacutedica Aprendiendo el alfabeto quiacutemico La tabla perioacutedica
MULTIMEDIATabal perioacutedica interactica de MerckPropiedades Perioacutedicas Ppt sistema perioacutedico Lenntech Q 23 taldea Educaplus Ciencianet EducaMadrid Periodic table flash Webelements The visual elements periodic table Tabla fisquiwebtabla perioacutedica etimoloacutegicaAnimated Periodic Table
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAKEl sistema perioacutedico Elementos quiacutemicos Materia interactiva Tabla perioacutedica ISFTIC Romero Tabla perioacutedica EuskeraRafa Muntildeoaren tokia ElHuyar- unitate praktikoak
KLIK Sistema perioacutedico de los elementos
LOTURA KIMIKOA- FORMULAZIOA
WEBEnlaces Enlace quiacutemico Formulacioacuten Formulacioacuten IIFormulacioacuten III IUPAC EuskeraLotura kimikoa
MATERIALAKEnlace quiacutemico de 1ordm Bachillerato Uniones atoacutemicas
MULTIMEDIA AlcanosEnlacesFormulacioacuten interactivaMoleacuteculas 3D
Euskera Lotura kimikoa animazioa
IKAS UNITATE INTERAKTIBOAK Elementos y compuestos Elementos quiacutemicos Las foacutermulas quiacutemicas Formulacioacuten interactiva Ejercicios formulacioacuten A formularEstructura del aacutetomo y enlaces quiacutemicosLa quiacutemica del carbonoCompuestos del carbono
KLIK El enlace quiacutemico Formulacioacuten
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
IRAKASLEENTZAKO ORIENTABIDEAKIKAS-UNITATEA I LOVE ATOMMATERIA natur zientziak (Dekretua)DBHkO 3 MAILA
ORIENTABIDE OROKORRAK
Zuen eskuetan dagoen ikas unitateak curriculumean garatu behar diren oinarrizko gaitasunak kontutan hartzen ditu DBHko 3 mailan emateko programatuta dago Ikas-sekuentzia klasiko baten eskema ez du jarraitzen baizik eta lau sekuentziatan banatzen da bakoitza ATAZA bat izanik hau da ZENTZUZKO IKAS JARDUERA ikasleak informazioa bilatzeaz gain zeozer ekoizteko erabiltzen du Halako antolakuntzak ataza soilik lantzea ere baimentzen du irakasleak ikasgelera errezagoa moldatzekoLan honek atazen adibideak eskeintzea du helburua hain zuzen ere Batez ere aurkezten den bezalako gai deskriptibo hauetan lan esperimentala garatzeko sailak baina bai beste ikerketa mota informazio zientifikoaren bilaketa eta tratamendua aplikatzeko baliogarriak
Como elaborar tareas para la adquisicioacuten de las competencias baacutesicas CEP La LagunaTareonomiacutea una taxonomiacutea de tareas EdutekaInteligencias muacuteltiplesnet Colegio Montserrat-BarcelonaAprendizaje cooperativo Zientziaberriwiki
PROGRAMAZIOAREN OINARRIAK ETA GAITASUNAK
Natur Zientzietako curriculuma oinarrizko gaitasunak lantzeko egituratuta dagoela eta beren garapenaren gakoa gelako metodologian kokatzen dela kontutan harturik ondorengo estrategia metodologikoak proposatzen ditut ikaslea bera bere ikaskuntza- prozesuaren protagonista izateko Ikas-jarduerak ATAZA bat egiteari begira daude Era honetan informazioaren tratamendu
osoa garatzen da hau da ikasleak ikertzen du informazioa bilatzen analizatzen formato desberdinetan antolatzen eta komunikatzen du ekoizpenak burutzen ditu eztabaidatzen da bere lana baloratzen duAtazak apropos aukeratuta daude ere adimen eta ikasteko modu desberdinak lantzeko
Lana TALDE KOOPERATIBOETAN egiteko planifikatuta dago Elkarlanean aritzen denean ikasleek informazioa elkartrukatzen dute besteek laguntze dituzte iritzi desberdinak entzuten eta errespetatzen ikasten du akordioetara heldu behar du konpromesuak hartzen ditugatazkak irtenbideratzen dira komunikazioa efektibagoa eta ulergarriagoa da
IKASKUNTZA AUTOERREGULATZEKO TEKNIKAK proposatzen dira ikasleak ikas-egunerokoa autoebaluazioak koebaluazioak eta ikas-kontratuak erabiltzen ditu bere ikaskuntzaz jabetzeko bere buruaren hausnarketa egiteko eta azken finean ikasten ikasteko Ikas-egunerokoa ataza bakoitzean berrikusten da baina saio kopuru zehatz batean amatatzean ere egin daiteke
Irakasleak ebaluazioa ERRUBRIKEN BIDEZ egiten du Tresna hauetan ebaluazio irizpideak eta indikatzaileak guztiz zehaztatuta geratzen dira Gainera ikasleek edonoiz ezagutzen dituzte eta zein izango den ebaluazio mota ere bai Oinarrizko errubrikak proposatzen dira ebaluatzen den edukia aldakorra izan daiteke baina ez ebaluazio-formatoa
Jardueretan LAGUNTZAK ematen dira beti orientabideak edo adibideak ematen dira eta beti ere birpasoa egiteko eta haunditzeko jarduerak eskeintzen dira
IKTeknologiak erabiltzen dira bai informazio bilatzeko bai tratatzeko baliabide multimedia aprobetxatuz Era berean jarduera guztiak modu digitalean garatzeko aukera ematen da WEb 20ko indarra kontutan hartuta Sortzen den dokumentazio guztia (txostenak lanak ekoizpenak) toki digital komun berean izatea komenigarria izango litzateke edonork eskuragarriak izateko (Google docs bloga wikia) Hala eta guztiz ikas unitatea Interneta
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
erabili gabe ere lan egin dezakegu Web-iturriak informazio idatziekin ordezkatuz edo testu liburutik hartuz
Estrategia hauen nahasketak gaitasun gehienak era egokian lan egitea sortarazten du zientifikoa informazio-trataera digitaltasuna hizkuntz gaiatsuna gizakoa eta hiritartasuna autonomia pertsonala ikasten ikastea eta neurri gutxitan artistikoa eta matematikoa
ATAZAK 1 Atomoak eraikitzen (atomoaren egitura)2 Atomoaren historia (eredu atomikoak)3 Ordenatu mesedez ( elementu kimikoak eta taula periodikoa)4 Kontaketa erradioaktiboak ( erradioaktibitatearen erabilerak)
XEDE NAGUSIAKikas unitatea bideratzen duten xedeak dira Irakasleak ikasturtean zehar programazio osoan garatzen dituen ideiak gaiaren arabera sakontasun desberdinarekin
Zientziari ikertzea dagokio (metodo zientifikoa proiektuak informazioa-tratera) Gaur egun taldean ikertzen da ( Elkarlana eta norbanako ardura) Teoria baten atzean eta aurrean historia bat dago ( Zientziaren historia Zientzia giza-
aktibitatea) Zientzia gure eguneroko bizitzan dago ( zientzia hurbila gaur egungo gai zientifikoak) Zientziari buruz jakiteak hiritar prestatuagoak eta kritikoagoak bultzatzen gaitu
( alfabetizazio zientifikoa) Ikasten duguna kontrolatzeak hobetzen laguntzen gaitu ( ikaskuntzaren
autoerregulazioa)
HELBURUAKHELBURUA OROKORRAK (DEKRETUA) ZER + NOLA + ZERTARAKO
IKAS UNITATEAREN HELBURU DIDAKTIKOAK
1 Errealitatea azaltzeko eskemak egitea Kontzeptu printzipio estrategia balio eta jarrera zientifikoak erabiliko dira gertakari natural nagusiak interpretatzeko bai eta gure gizartean garrantzi handiena duten garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologikoak kritikoki aztertzeko ere
2 Problemak ebaztea eta ikerketa txikiak egitea bakarka nahiz taldean zientzien prozedurekin koherentzia duten estrategiak erabiliz Horretarako estrategia hauek erabiliko dira besteak beste argibide-hipotesiak egitea datuak lortzea eta datu horietatik emaitzak eta ondorioak ateratzea iritziak eman ahal izateko Iritzihutsak froga jakin batzuetan oinarritutako ebidentzietatik bereiziko dira horrela testuinguruan jarrita lantzeko interes pertsonaleko edo sozialeko egoera errealak eta erabaki arduratsuak hartu ahal izateko
3 Informazioa lortzea gai zientifikoei buruz hainbat iturri erabiliz besteak beste informazio- eta komunikazio-teknologiak eta informazio hori erabiltzea Informazioa erabiltzeko edukia baloratuko da eta gai zientifikoei buruzko lanak oinarritzeko eta orientatzeko eta gai horietaz jarrera pertsonal kritiko eta oinarrituak hartzeko balio duten aztertuko da
4 Zientziei buruzko informazioa duten mezuak aktiboki eta kritikoki interpretatzea eta mezu zientifikoak sortzea Mezu horiek sortzeko behar bezala erabiliko dira ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatzia Beste zenbait idazkera- eta irudikapen-sistema ere erabiliko dira zehatz komunikatzeko eta zientzien eremuko azalpenak eta argudioak emateko
7 Zientziaren izaeraren probak eta sorkuntzak egiteko izaeraren ezaguera erabiltzea Dogmatismoak gainditu zituzten eztabaida handiak eta historian zehar egondako iraultza zientifikoak aztertuko dira ezaguera zientifikoak gizateriaren kultura-bilakaeran premien erantzunean eta bizi-baldintzen hobekuntzan izandako garrantzia ulertu eta balioesteko
middot Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu (1234)
middot Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu (2)
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili (2)
middot Atomoa materiaren oinarria dela ulertu (1)
middot Historian zehar erdu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira (7)
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu (1)
middot Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu (2)
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu (27)
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
HELBURUAK EDUKIAK EBALUAZIO-IRIZPIDEAK
HELBURU DIDAKTIKOAK (Ulermenerako helmugak) EDUKIAK EBALUAZIO-INDIKATZAILEAK
(autoebaluazio moduan adierazita)
-Iturri desberdinetako informazio zientifikoarekin ikertzea antolatzea eta formato desberdinetan komunikatu
-Talde lanaren abentailak estimatu eta bakoitzak berari dagozkion atazak onartu
-Gure eguneroko bizitzan dauden elementu kimikoei buruz ikertu
Lan zientifikoa-Gertakari naturalak ezagutzeko jakin-nahia eta interesandashHainbat euskarritan datuak eta ideiak bilatzeko informazio-iturriak erabilerandash Txosten deskribatzaile eta argudizkoen ekoizpena ahoz eta idatziz hizkuntz zientifikoa era egokian erabiliz-Lanak taldean eta bakarka -Eguneroko biziztako materialekin ikertzea-Emaitzen aurkezpena eta komunikazioandash Datuen bilketa antolakuntza eta interpretazioa taula eta grafikoetan
middot Iturri desberdinetako informazioa zehaztasunez bilatu sailkatu eta konpazioak egiten ditut bai idatziak bai elektronikoak middot Lanaren emaitzak egituratzen dituzten txosten idaztiak eta ahozkoak garatzen ditut kontzeptu eta prozesuak azaltzeko diagramak eskema edo eredu egokiak erabiliz middot Ikerketa txikiak egiten ditut eta emaitzak komunikatzen ditut middot Zientziaren aplikazio nagusiak aztertzen ditut eta ezaguera zientifikoekin lotzen ditut middot Zientziaren abentailak giza-ongizatean desberdintzen ditut osasunarako edo ingurunerako eragozpenekin konparatuz middot Atazaren planifikazioan parte hartzen dut emandako lanez arduratzen naiz eta hartutako erabakiak barneratzen ditut
middot Kontrol pertsonala ikasteko estrategia erabili
-Jarrera aktiboa eta arduratsua atazetan-Ikas-kontrolarako tekniken erabilpena
middot Nire lan pertsonala autonomiarekin kontrolatzen dut lanetan jarrera aktiboa eta arduratsua mantentzen
-Atomoa materiaren oinarria dela ulertu
-Materiaren teoria atomiko-molekularra-Atomoaren egitura isotopaok zenbaki eta masa atomikoak-Atomoen errepresentazioa
middot Naturan dauden sustantzien aniztasunaren oinarria atomoa dela ulertzen dut middot Atomoaren egitura ezagutzen dut middot Zenbaki eta masa atomikoko kontzeptuak erabiltzen ditut atomoen eskemak eraikitzeko
middot Historian zehar eredu atomiko eta iritzi desberdinak izan dira
-Dalton Thomson eta Rutherford-en eredu atomikoak-Ezauguera zientifikoen kontextualizazio errealitate historikoarekin
middot Eredu atomikoak desberdintzen ditut bere testuinguru historikoak eta eboluzioa middot Ereduak eskema sinpleen bidez irudikatzen ditut
middot Atomoaren egitura eta elementuen ordena lotu
-Elementu kimikoaren kontzeptuaren sarrera-Sistema periodikoaren sarrera-Eguneroko elementu batzuk igartzea
middot Elementu kimikoaren kontzeptua ulertzen dut middot Elementu kimikoak taula periodikoan ordenatzeko interesa ikusten dut middot Taula periodikoaren oinarrizko antolakuntza ulertzen dut middot Elementu batzuk antzematen ditutu inguruko objetu eta materialetan
middot Erradioaktibitatearen erabilera positibo eta negatiboak aztertu
-Erradioaktibitatea-Erabilerak-Zientziaren ekarpena nabarmentzea -Aurrerapen zientifikoaren arriskuak baloratzea gizakiengan eta izaki bizidunengan-Kultura zientifikoa izateko nahia hartzea hiritar-ardurarekin aritzeko
middot Erradiaoaktibitatea zer den ezagutzen dut middot Sustantzi erradioaktiboen aplikazioak ezagutzen ditut eta beren erabilaren ondorioak pertsonengan ingurugiroan eta izaki bizidunengan baloratzen badakit
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
METODOLOGIA
1 ATAZA ATOMOAK ERAIKITZEN
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
1-Hasierako kontzeptu-mapa
Karta batzuk oinarrizko kontzeptuekin prestatzen dira ikasleek kontzeptu-mapa egiteko eta ikasgelako hormetan jartzeko
30acute
Talde finkoak (ikasturtean zehar egonkorrak)
KartakA3 papera eta errotulkiak
2-Ikas-egunerokoaren hasiera
Ikasle bakoitzak bere ikas-eguneroko pertsonala hasten du bere aurreideiak idazten 15acute Nork berea
Ikas-egunerokoa
3-Atomoaren egitura ikertzen da informazioa tratatzen (MiniQuesta)
1Informazioa Internetean bilatzen da baliabide deskriptiboak (Wikipedia) eta interaktiboak (UDiniciaciacioacuten interactiva a la materia) erabiliz2 Informazioa txsoten batean biltzen dute irakasleak ebaluatzen du3 Informazioarekin ekoizpenak egiten dituzte (testua komikia rapa)
60acute+etxeko lana
Talde finkoakNork berea
Txostenaren eskema
Errubrika txosten idatziak
4-Lanen aurkezpena
Ekoizpenak taldeetan banatzen dira Talde bakoitzak baloratzen ditu eta bat aukeratzen du klasean aurkezteko Irakasleak ere ebaluatzen ditu
60 acute Talde finkoakNork berea
Errubrika lan idatzia
5-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute ikasitako edukinak idazten argi geratzen ez dena eta nork eman dezakeen laguntza
15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
2 ATAZA ATOMOAREN HISTORIA
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB
TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
6-Curriculum vitae(MiniQuesta)
1Informazioa Interenetan bilatzen dute 2 Informazioa biltzen da eta lan egiten da curriculum vitae eran Irakasleak ebaluatzen du lana
60 acute+etxeko lana
Talde finkoak
Curriacuteculo vitae-ren eredua
Errubrika txosten idatziak
7-Lanen aurkezpena dramatizazio baten bitartez
Puzzle teknika erabiliz taldeak berantolatzen dira Ikasle bakoitzak bere pertsonaiaren dramatizazioa egiten du bere teoria eta erdu atomikoaGainerakoek bere interbenzioa baloratzen dute (koebaluazioa) Irakasleak ebaluazio guztiak hartuko ditu
60 acute Talde puzzleak
Errubrika ahozko aurkezpenak
8-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoarekin jarraitzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
3ATAZA ORDENA MESEDEZ( TAULA PERIODIKOA)
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
9-Orden kimikoa (Altzorraren bila)
1Taula perioadikoari buruzko informazioaren bilketa Sarean 2 Informazioa galdesorta moduan biltzen daIrakasleak ebaluatuko du
60acute Talde finkoak
galdesortaren eredua
Errubrika txosten idatziak
10-Karta-sorta periodikoa
Karta jokoa taularen elementuekin Birpasatzeko eta izenak finkatzeko 30acute Talde
finkoak
Taula perioadikoak beteta eta hutsa
11-Erakusketa ikastetxean 12 eguneroko elementuak
Talde bakoitza 2-3 elementuz arduratzen da Informazioa bilatzen du fitxa bat garatzeko Objetuak ere ekartzen dituzte eta erakusketa montatzen dute Aste osoko atsedenaldietan egongo da ikastetxeko toki batean Bisitariek baloratzeko galdesorta beteko dute
120acute+etxeko lana
Talde finkoakKlase osoa
Fitxaren ereduaErakusketarako materialakBisitarientzako galdesorta
12-Datuen analisia eta eztabaida
galdesortak biltzen dira eta taldeka lantzen dira Bakoitzak analisi estatistiko txiki bat egiten du gero klase osoan emaitzak bateratzen eta baloratzen dira hurregorako hobetzeko proposamenak ateratzen
60acute Talde finkoakKlase osoa
Datuen analisia apunteak
13-Autoebaluazioa Ikas-egunerokoa betetzen dute 15 acute Nork berea Ikas-egunerokoa
4ATAZA KONTAKIZUN ERRADIOAKTIBOAK
JARDUERA DESKRIPZIOA DENB TALDEKATZEA
BALIABIDEAK
14-Madame Curie-k kontatzen digu
Kontakizun baten irakurketa kooperatiboa Adibide bat da eta gaiari buruzko kontzeptu nagusiak barneratzen ditu Beren definizioak garatu behar dituzte ikasleek
60acute Talde finkoak
KontakizunaMadame Curie
15-Nire kontakizunaAukeratzeko gaiak
middotEnergia nuklearraren guerra-erabilera-Erabilera medikuntzan eta zientzian-Zentral nuklearrak-Nuklaer hori komunikabideetan-Natur erradioaktibitatea
Ikasle bakoitzak gai bat aukeratzen du eta ebre kontakizuna garatuko du Kontakizunak testu historia iritzi pertsonala eta ikus-elementuak izan behar ditu
Ikasle bakoitzak bi kideren kontakizunak irakurtzen eta komentatzen dituIrakasleak ere baloratzen ditu
60acute+ etxeko lana
Nork berea
Weborri-zerrenda
Errubrika lan idatzia
16-Kontzeptu-mapa
Hasieran egindako mapa berreskuratzen eta osotzen da gai osoa birpasatzeko 30acute Talde
finkoak Kontzeptu-mapa
17-Irudi atomikoakNorbanako proga idatzia Ikasitakoa laburtu behar dute testu deskriptibo baten bidez irudi eta bideo batzuk lotzen
60acute Nork berea
Proga
Errubrika norbanako txostena
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa
18-Autoebaluazioa
Ikas-egunerokoa bukatzen da 15 acute Nork berea Ikas-
egunerokoa
19-Lan-taldeen ebaluazioa
Talde finko bakoitzak autoebaluazioa lantzen du bere lan-langintza berikusten eta hobetzeko helburuak adozten
15acute Talde finkoak
Talde-koadernoa
20-Kalifikazioa eta ikaste berreskurapena
Irakasleak azken kalifikazioa erakusten die Lantaldeen ebaluazioa egiten den bitartean irakasleak helburuak lortzen ez dituzten ikasleekin berba egiten du eta ikas-kontratua egiten du
30 Nork berea Ikas-kontratua
LANDUTAKO GAITASUNAK ETA EBALUAZIOA
GAITASUNAKJARDUERAK
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
Hizkuntz gaitasuna X X X X X X X X X X
G Zientifikoa X X X X X X X X X X X X
G matematika X X
Informazio-trataera eta digitala
X X X X X X X X X X
Ikasten ikastea X X X X X X X X X
Autonomia pertsonala X X X X X X X X X
Gizarte eta hiritartasuna X X X X X X X X X
Artistikoa X X X
EBALUAZIO-JARDUERAK O X X O X X O X E G O X X O G
X kalifikazioarako ebaluazioa Irakasleak egindako oharrak edo behaketekin osotuko da eta ikasle batzuek egin ditzaketen handitze-lanekin Nota bakoitzaren azken kalifikazioan irakaslearen erabakia da eta irizpideekin bat egon behar da
O Norberako ebaluazioa Ikastearen erregulatzeko balio du
G Taldearen funtzionamenduaren ebaluazioa
E kanpoko ebaluazioa