MANEJO DE LA PATOLOGA INFECCIOSA MS
PREVALENTE EN ATENCION PRIMARIA
Javier Muoz Gutirrez
Servicio Madrileo de Salud
Grupo de Enfermedades Infecciosas de SoMaMFyC
Octubre, 2018
Infecciones cutneas
Infe
ccio
nes
cut
Infe
ccio
nes
cut
neas
neas
Intro
ducc
iIn
trodu
cci
nn
18
% m
otiv
os d
e co
nsul
ta e
n At
enci
18%
mot
ivos
de
cons
ulta
en
Aten
ci n
Prim
aria
n
Prim
aria
so
n pr
oces
os in
fecc
ioso
sso
n pr
oces
os in
fecc
ioso
s
De
esos
, 6%
son
infe
ccio
nes
cut
De
esos
, 6%
son
infe
ccio
nes
cut
neas
neas
In
fecc
ione
s ba
cter
iana
sIn
fecc
ione
s ba
cter
iana
s
2,2%
con
sulta
s po
r cel
uliti
s2,
2% c
onsu
ltas
por c
elul
itis
0,
3 %
con
sulta
s po
r im
p0,
3 %
con
sulta
s po
r im
p tig
otig
o
D
erm
atof
itosi
sD
erm
atof
itosi
s
Prev
alen
cia
de in
fecc
iPr
eval
enci
a de
infe
cci
n f
n f
ngic
a en
el
pie:
35
ngic
a en
el
pie:
35 --
40%
40
%
Infe
ccio
nes
cut
Infe
ccio
nes
cut
neas
neas
Infe
ccio
nes
bact
eria
nas
Infe
ccio
nes
bact
eria
nas
Mic
robi
ota
Mic
robi
ota
habi
tual
habi
tual
Mic
roor
gani
smos
aer
obio
s (
Mic
roor
gani
smos
aer
obio
s ( C
oryn
ebac
teriu
m
Cory
neba
cter
ium
spp
., sp
p.,
esta
filoc
ocos
coa
gula
sa n
egat
ivo,
es
tafil
ococ
os c
oagu
lasa
neg
ativ
o, M
icroc
occu
s M
icroc
occu
s sp
p.,
spp.
, Ae
roco
ccus
Aero
cocc
ussp
p.,
spp.
, Nei
sser
iaNe
isser
iasp
p. n
o pa
tsp
p. n
o pa
t ge
nas
y ge
nas
y es
trept
ococ
os a
lfa y
no
hem
oles
trept
ococ
os a
lfa y
no
hem
ol ti
cos,
etc
.) tic
os, e
tc.)
Anae
robi
os (
Anae
robi
os ( P
ropi
onib
acte
rium
Prop
ioni
bact
eriu
msp
p.,
spp.
, Clo
strid
ium
Clos
tridi
umsp
p.,
spp.
, Pe
ptos
trept
ococ
cus
Pept
ostre
ptoc
occu
ssp
p.).
spp.
).
Pat
Pat
geno
s ha
bitu
ales
geno
s ha
bitu
ales
Estre
ptoc
ocos
Es
trept
ococ
os b
etah
emol
beta
hem
ol ti
cos
ticos
, , Sta
phylo
cocc
usSt
aphy
loco
ccus
aure
usau
reus
Ente
roco
ccus
Ente
roco
ccus
spp.
, sp
p., B
acillu
s Ba
cillu
s an
thra
cisan
thra
cis, , P
seud
omon
as
Pseu
dom
onas
ae
rugi
nosa
aeru
gino
saAn
aero
bios
(An
aero
bios
( Bac
tero
ides
Bact
eroi
des
spp.
, sp
p., P
revo
tella
Prev
otel
lasp
p.,
spp.
, Po
rphy
rom
onas
Porp
hyro
mon
assp
p. y
sp
p. y
Pep
tost
rept
ococ
cus
Pept
ostre
ptoc
occu
ssp
p.)
spp.
)
Infe
ccio
nes
cut
Infe
ccio
nes
cut
neas
neas
Infe
ccio
nes
bact
eria
nas
Infe
ccio
nes
bact
eria
nas
Su
perfi
cial
esSu
perfi
cial
es
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
C
elul
itis/
Eris
ipel
aC
elul
itis/
Eris
ipel
a
Infe
ccio
nes
prof
unda
s pi
el y
tejid
os b
land
osIn
fecc
ione
s pr
ofun
das
piel
y te
jidos
bla
ndos
Infe
ccio
nes
vIn
fecc
ione
s v
ricas
de
piel
y m
ucos
asric
as d
e pi
el y
muc
osas
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
mic
mic
tic
astic
assu
perfi
cial
essu
perfi
cial
es
Infe
ccio
nes
bac
terianas
superf
icia
les
Infe
ccio
nes
bac
terianas
superf
icia
les
Eri
tra
sma
Corynebacterium m
inutissim
um
Tra
tam
iento
tpic
oQ
uer
ato
ltic
os (
per
xi
do
de
b
enz
oilo
2,5
%)
c.
Fu
sd
ico
Clin
da
mic
ina
1%
Eri
trom
icin
a 2
%A
zole
s
Tra
tam
iento
sis
tm
ico
Eri
trom
icin
a 5
00
mg
/6h
14
dT
etr
acic
lina
25
0 m
g/6
h 1
4 d
htt
p:/
/ww
w.d
erm
apix
el.c
om
/201
5/0
2/e
ritra
sma-
una
-ba
cte
ria-f
luo
resc
ente
.htm
l
Infe
ccio
nes
bac
terianas
superf
icia
les
Infe
ccio
nes
bac
terianas
superf
icia
les
Qu
era
tlis
is p
un
cta
ta
Micrococcus
Micrococcus sedentarius
sedentarius
Dermatophilus
Dermatophiluscongolensis
congolensis
Corynebacterium
Corynebacteriumspsp..
D
istr
ibu
ciD
istr
ibu
ci
nnmundial
mundial ,
m, m
s
fre
cue
nte
s
fre
cue
nte
e
ntr
e q
uie
ne
s e
ntr
e q
uie
ne
s va
nva
ndescalzos
descalzos
en
en
reg
ion
es
reg
ion
estropicales
tropicales
oop
ers
on
as
qu
e
pe
rso
na
s q
ue
tr
ab
aja
n c
on
ca
lza
do
de
se
gu
rid
ad
.
tra
ba
jan
co
n c
alz
ad
o d
e s
eg
uri
da
d.
D
iag
nD
iag
nst
ico
dife
ren
cial
stic
o d
ifere
nci
al
Ti
Ti
a p
ed
is in
terd
igita
la
pe
dis
inte
rdig
ital
E
ritr
asm
aE
ritr
asm
a
Ca
nd
idia
sis
en
inte
rtri
go
C
an
did
iasi
s e
n in
tert
rig
o
T
rata
mie
nto
tT
rata
mie
nto
t
pic
op
ico
Q
ue
rato
lQ
ue
rato
l tic
os
(pe
rtic
os
(pe
r xi
do
de
xi
do
de
b
en
zoilo
2,5
%)
be
nzo
ilo 2
,5%
)
Ab
Ab
tt p
ico
s: e
ritr
om
icin
a,
pic
os:
eri
tro
mic
ina
, cl
ind
am
icin
a,
aci
do
cl
ind
am
icin
a,
aci
do
fu
sfu
s d
ico
dic
o, ,
mu
pir
oci
na
mu
pir
oci
na
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Infe
ccio
nes
supe
rfici
ales
de
la e
pide
rmis
, qu
e a
Infe
ccio
nes
supe
rfici
ales
de
la e
pide
rmis
, qu
e a
vece
s se
ext
iend
en a
der
mis
, pr
oduc
idas
por
ve
ces
se e
xtie
nden
a d
erm
is,
prod
ucid
as p
or
Stap
hylo
cocc
us
aure
usSt
aphy
loco
ccus
au
reus
y y St
rept
ococ
cus
Stre
ptoc
occu
s py
ogen
espy
ogen
eslo
caliz
ados
en
la p
iel.
loca
lizad
os e
n la
pie
l.
Im
pIm
p tig
o/Ec
tima
tigo/
Ectim
a
Fo
licul
itis
infe
ccio
saFo
licul
itis
infe
ccio
sa
Fo
rFo
r nc
ulo,
abs
ceso
ncul
o, a
bsce
so
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Imp
Imp
Imp
Imp
Imp
Imp
Imp
Imp
tigo/
Ectim
atig
o/Ec
tima
tigo/
Ectim
atig
o/Ec
tima
tigo/
Ectim
atig
o/Ec
tima
tigo/
Ectim
atig
o/Ec
tima
M
icro
biol
ogM
icro
biol
ogM
icro
biol
ogM
icro
biol
ogM
icro
biol
ogM
icro
biol
ogM
icro
biol
ogM
icro
biol
og a aaaa aaa
St
aphy
loco
ccus
aur
eus
Stap
hylo
cocc
us a
ureu
s(m(m
s fr
ecue
nte,
y g
erm
en c
ausa
l del
s
frecu
ente
, y g
erm
en c
ausa
l del
im
pim
p tig
o am
pollo
so)
tigo
ampo
lloso
)
Stre
ptoc
occu
s py
ogen
es
Stre
ptoc
occu
s py
ogen
es
hem
olhe
mol ti
co g
rupo
Atic
o gr
upo
A
Ep
idem
iolo
gEp
idem
iolo
gEp
idem
iolo
gEp
idem
iolo
gEp
idem
iolo
gEp
idem
iolo
gEp
idem
iolo
gEp
idem
iolo
g a aaaa aaa
33
prob
lem
a cu
tpr
oble
ma
cut
neo
mne
o m s
frec
uent
e en
ni
s fre
cuen
te e
n niosos
In
cide
ncia
anu
al: 2
,8%
0In
cide
ncia
anu
al: 2
,8%
0-- 4
a4 a
os y
1,6
% 5
os y
1,6
% 5
-- 15
a15
aosos
Fa
ctor
es
pred
ispo
nent
es:
tem
pera
tura
el
evad
a,
grad
o Fa
ctor
es
pred
ispo
nent
es:
tem
pera
tura
el
evad
a,
grad
o el
evad
o de
hum
edad
, enf
erm
edad
cut
elev
ado
de h
umed
ad, e
nfer
med
ad c
ut n
ea d
e ba
se, e
dad,
ne
a de
bas
e, e
dad,
tra
tam
ient
o an
tibi
trata
mie
nto
antib
i tic
o pr
evio
, hi
gien
e es
casa
, fa
lta
de
tico
prev
io,
higi
ene
esca
sa,
falta
de
cu
idad
os e
n tra
umat
ism
os le
ves
cuid
ados
en
traum
atis
mos
leve
s
Imp
Imp
tigo
no a
mpo
lloso
tigo
no a
mpo
lloso
Ve
sVe
s cu
las
o p
cula
s o
p st
ulas
st
ulas
pe
que
pequ
e as
, su
perfi
cial
es,
as,
supe
rfici
ales
, tra
nsito
rias,
qu
e se
tra
nsito
rias,
qu
e se
ro
mpe
n da
ndo
luga
r a
rom
pen
dand
o lu
gar
a er
osio
nes
que
se
eros
ione
s qu
e se
re
cubr
en p
or c
ostra
s de
re
cubr
en p
or c
ostra
s de
co
lor a
mar
illoco
lor a
mar
illo-- o
rooro
DD
isem
inad
asis
emin
adas
, bie
n , b
ien
delim
itada
s, c
onflu
ente
s,
delim
itada
s, c
onflu
ente
s,
con
lesi
ones
sat
con
lesi
ones
satlit
e po
r lit
e po
r au
toin
ocul
aci
auto
inoc
ulac
i nn
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Imp
Imp
tigo
ampo
lloso
tigo
ampo
lloso
Ve
sVe
s cu
las
o am
polla
scu
las
o am
polla
s
CC
ononll q
uido
am
arillo
qu
ido
amar
illo
clar
ocl
aro
SS i
niner
item
a er
item
a aa l
rede
dor
lrede
dor , ,
sobr
e pi
el n
orm
al
sobr
e pi
el n
orm
al
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagn
st
ico
dife
renc
ial
stic
o di
fere
ncia
lst
ico
dife
renc
ial
stic
o di
fere
ncia
lst
ico
dife
renc
ial
stic
o di
fere
ncia
lst
ico
dife
renc
ial
stic
o di
fere
ncia
l
Er
osi
Eros
iEr
osi
Eros
iEr
osi
Eros
iEr
osi
Eros
i n
con
/ si
n co
stra
/
n co
n /
sin
cost
ra
/ n
con
/ si
n co
stra
/
n co
n /
sin
cost
ra
/ n
con
/ si
n co
stra
/
n co
n /
sin
cost
ra
/ n
con
/ si
n co
stra
/
n co
n /
sin
cost
ra
/ de
scam
aci
desc
amac
ide
scam
aci
desc
amac
ide
scam
aci
desc
amac
ide
scam
aci
desc
amac
i n nnnn nnn :
ex
coria
cion
es,
derm
atiti
s :
exco
riaci
ones
, de
rmat
itis
perib
ucal
perib
ucal
, de
rmat
itis
sebo
rreic
a, d
erm
atiti
s de
,
derm
atiti
s se
borre
ica,
der
mat
itis
de
cont
acto
, her
pes
sim
ple
cont
acto
, her
pes
sim
ple
Am
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
aAm
polla
in
tact
a :
derm
atiti
s de
co
ntac
to,
: de
rmat
itis
de
cont
acto
, he
rpes
si
mpl
e,
herp
es
zost
er,
folic
uliti
s he
rpes
si
mpl
e,
herp
es
zost
er,
folic
uliti
s ba
cter
iana
, qu
emad
ura
tba
cter
iana
, qu
emad
ura
t rm
ica,
rm
ica,
pe
nfig
oide
penf
igoi
deam
pollo
so,
derm
atiti
s am
pollo
so,
derm
atiti
s he
rpet
iform
ehe
rpet
iform
e , ,
porfi
riapo
rfiria
cut
cut
nea
tard
ane
a ta
rda
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
lcer
a co
n / s
in c
ostra
/ de
scam
aci
n nnnn nnn : :
lce
ras
herp
lcer
as h
erp
ticas
cr
ticas
cr
nica
s, p
icad
uras
de
nica
s, p
icad
uras
de
inse
cto
con
exco
riaci
ones
, in
sect
o co
n ex
coria
cion
es, e
xcor
iaci
ones
exco
riaci
ones
neur
neur
tic
as,
ticas
, por
firia
porfi
riacu
tcu
t ne
a ta
rda,
ne
a ta
rda,
lc
eras
lc
eras
ve
nosa
sve
nosa
s
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Ectim
a
Ulc
erac
in
con
cost
ra g
rues
a y
adhe
rent
e, a
vec
es
dolo
rosa
a la
pa
lpac
in
Ms
frec
uent
e en
po
rcio
nes
dist
ales
de
las
extre
mid
ades
Tratamiento t
Tratamiento tpico
pico
E
n c
aso
s le
ves
y lo
caliz
ados
En c
aso
s le
ves
y lo
caliz
ados
Mupirocina
Mupirocina
, , retapam
ulina
retapam
ulina
o
o cido
cido fus
fus dico
dico
, 2 v
ece
s/d,
5 d
, 2 v
ece
s/d,
5 d
as
as
Tratamiento sistmico
E
n e
ctim
a,
caso
s m
s
ext
enso
s, c
on li
nfa
de
nopat
as,
y e
n im
ptig
o
am
pollo
so
Ele
cci
nCloxacilina,
250-5
00 m
g/6
h/7
d o
cefalexina
500 m
g/6
-8 h
/7 d
.
Si e
xist
e c
onst
anci
a d
e S
. p
yogen
es:
penicilina V
, 250-5
00 m
g/6
h/7
d v
o.
S
i ha
y so
spech
a d
e S
taph
yloco
ccus
aure
us
metic
ilin-r
esi
stente
(S
AM
R):
TMP/SMX
ora
l, 160/8
00 m
g/1
2 h
, o
doxiciclina,
100
mg/1
2 h
/7 d
E
n a
lrg
icos
a p
enic
ilinas:
Clindam
icina
300-4
50 m
g/8
h,
7 d
.
Pio
de
rmia
sP
iod
erm
ias
Imptigo/Ectima
Co
nse
nso
20
09
RecA-I
IDS
A 2
01
4 GRADE Fuerte/alta
Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and m
anagement of skin and soft tissue infections: 2014 update by the Infectious
Diseases Society of America. ClinInfect Dis. 2014
Inte
rven
cion
es e
n Im
pIn
terv
enci
ones
en
Imp
Inte
rven
cion
es e
n Im
pIn
terv
enci
ones
en
Imp
tigo
tigo
tigo
tigo
Rev
isi
Rev
isi
Rev
isi
Rev
isi
n de
68
ensa
yos,
con
557
8 pa
cien
tes
n de
68
ensa
yos,
con
557
8 pa
cien
tes
n de
68
ensa
yos,
con
557
8 pa
cien
tes
n de
68
ensa
yos,
con
557
8 pa
cien
tes 6
/575
6/57
52,
24 (1
.61
2,24
(1.6
12,
24 (1
.61
2,24
(1.6
12,
24 (1
.61
2,24
(1.6
12,
24 (1
.61
2,24
(1.6
1 - ---- ---3.
13)
3.13
)3.
13)
3.13
)3.
13)
3.13
)3.
13)
3.13
)M
upiro
cina
o
Mup
iroci
na o
M
upiro
cina
o
Mup
iroci
na o
M
upiro
cina
o
Mup
iroci
na o
M
upiro
cina
o
Mup
iroci
na o
ac acacacac acacac. . . . . . . .
fus
fus
fus
fus
fus
fus
fus
fus
dico
di
co
dico
di
co
dico
di
co
dico
di
co v
s vsvsvsvs vsvsvspl
aceb
opl
aceb
opl
aceb
opl
aceb
opl
aceb
opl
aceb
opl
aceb
opl
aceb
o
4/44
04/
440
1,03
(1,
03 (
1,03
(1,
03 (
1,03
(1,
03 (
1,03
(1,
03 ( 0
.95
0.95
0.
95
0.95
0.
95
0.95
0.
95
0.95
1.
111.
111.
111.
111.
111.
111.
111.
11) )))) )))
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na
Mup
iroci
na v
s vsvsvsvs vsvsvsac acacacac acacac
. . . . . . . . fu
sfu
sfu
sfu
sfu
sfu
sfu
sfu
s di
codi
codi
codi
codi
codi
codi
codi
co
10/5
8110
/581
1,07
(1,
07 (
1,07
(1,
07 (
1,07
(1,
07 (
1,07
(1,
07 ( 1
.01
1.01
1.
01
1.01
1.
01
1.01
1.
01
1.01
1.
131.
131.
131.
131.
131.
131.
131.
13) )))) )))
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
Mup
iroci
na t
pica
pi
ca
pica
pi
ca
pica
pi
ca
pica
pi
ca v
s vsvsvsvs vsvsvser
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
aler
itrom
icin
a or
al
N NNNN NNN
ensa
yos/
nen
sayo
s/n
ensa
yos/
nen
sayo
s/n
ensa
yos/
nen
sayo
s/n
ensa
yos/
nen
sayo
s/n
RR
(IC
95%
)R
R (I
C 9
5%)
RR
(IC
95%
)R
R (I
C 9
5%)
RR
(IC
95%
)R
R (I
C 9
5%)
RR
(IC
95%
)R
R (I
C 9
5%)
FAR
MAC
OFA
RM
ACO
FAR
MAC
OFA
RM
ACO
FAR
MAC
OFA
RM
ACO
FAR
MAC
OFA
RM
ACO
2/29
22/
292
1.15
1.15
1.15
1.15
1.15
1.15
1.15
1.15
( (((( ((( 1.0
11.
011.
011.
011.
011.
011.
011.
01- ---- --- 1
.32)
1.32
)1.
32)
1.32
)1.
32)
1.32
)1.
32)
1.32
)Ab AbAbAbAb AbAbAb
t tttt ttt pi
co
pico
pi
co
pico
pi
co
pico
pi
co
pico
vs vsvsvsvs vsvsvs
desi
nfec
tant
esde
sinf
ecta
ntes
desi
nfec
tant
esde
sinf
ecta
ntes
desi
nfec
tant
esde
sinf
ecta
ntes
desi
nfec
tant
esde
sinf
ecta
ntes
2/16
62/
166
1.59
(1.2
11.
59 (1
.21
1.59
(1.2
11.
59 (1
.21
1.59
(1.2
11.
59 (1
.21
1.59
(1.2
11.
59 (1
.21 - ---- ---
2.08
)2.
08)
2.08
)2.
08)
2.08
)2.
08)
2.08
)2.
08)
Clo
xaci
lina
oral
C
loxa
cilin
a or
al
Clo
xaci
lina
oral
C
loxa
cilin
a or
al
Clo
xaci
lina
oral
C
loxa
cilin
a or
al
Clo
xaci
lina
oral
C
loxa
cilin
a or
al v
s vsvsvsvs vsvsvsPe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
2/79
2/79
1.29
(1.0
71.
29 (1
.07
1.29
(1.0
71.
29 (1
.07
1.29
(1.0
71.
29 (1
.07
1.29
(1.0
71.
29 (1
.07 - ---- ---
1.56
) 1.
56)
1.56
) 1.
56)
1.56
) 1.
56)
1.56
) 1.
56)
Eritr
omic
ina
oral
Er
itrom
icin
a or
al
Eritr
omic
ina
oral
Er
itrom
icin
a or
al
Eritr
omic
ina
oral
Er
itrom
icin
a or
al
Eritr
omic
ina
oral
Er
itrom
icin
a or
al v
s vsvsvsvs vsvsvsPe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Pe
nici
lina
oral
Koni
ngS
et a
l. In
terv
entio
ns fo
r im
petig
o.C
ochr
ane
Dat
abas
e of
Sys
tem
atic
Rev
iew
s 20
12, I
ssue
1
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Folic
uliti
s in
fecc
iosa
Mic
robi
olog
Mic
robi
olog
aa
Stap
hylo
cocc
us a
ureu
sSt
aphy
loco
ccus
aur
eus
(m(m s
frec
uent
e)s
frecu
ente
)
Pseu
dom
onas
, gr
amne
gativ
os,
derm
atof
itos,
Ps
eudo
mon
as,
gram
nega
tivos
, de
rmat
ofito
s,
Cand
ida
albi
cans
Cand
ida
albi
cans
Fact
ores
pre
disp
onen
tes
Fact
ores
pre
disp
onen
tes
af
eita
do d
e zo
nas
pilo
sas,
dep
ilaci
afei
tado
de
zona
s pi
losa
s, d
epila
cinn
oc
lusi
oclu
sin,
tem
pera
tura
ele
vada
, hum
edad
alta
n, te
mpe
ratu
ra e
leva
da, h
umed
ad a
lta
este
roid
es t
este
roid
es t
pico
s, d
iabe
tes,
inm
unos
upre
sipi
cos,
dia
bete
s, in
mun
osup
resinn
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Folic
uliti
s in
fecc
iosa
PP p
ula
o p
pula
o pst
ula
en e
l orif
icio
st
ula
en e
l orif
icio
de
sal
ida
del f
olde
sal
ida
del f
ol c
ulo
culo
C
ara
Car
a
folic
uliti
s su
perfi
cial
por
fo
licul
itis
supe
rfici
al p
or S
. S.
aure
usau
reus
; gra
mne
gativ
os; g
ram
nega
tivos
Ba
rba
Barb
a
folic
uliti
s de
la b
arba
(sic
osis
) fo
licul
itis
de la
bar
ba (s
icos
is)
por
por S
. aur
eus
S. a
ureu
s ; d
erm
atof
itos
; der
mat
ofito
s
Cue
ro c
abel
ludo
Cue
ro c
abel
ludo
S.
are
usS.
are
us; d
erm
atof
itos
; der
mat
ofito
s
Tron
coTr
onco
S.
are
usS.
are
usen
axi
las;
folic
uliti
s po
r en
axi
las;
folic
uliti
s po
r P.
Aer
ugin
osa
P. A
erug
inos
a(fo
licul
itis
del
(folic
uliti
s de
l baba
o
calie
nte)
o ca
lient
e)
Profilaxis
Profilaxis
Lava
do c
on ja
bLava
do c
on ja
bn a
ntis
n a
ntis
ptic
o o
solu
ciptic
o o
solu
cin d
e p
er
n d
e p
er
xid
o d
e b
en
zoilo
xid
o d
e b
en
zoilo
Tratamiento t
Tratamiento tpico
pico
E
ritr
omic
ina
2%
(so
luci
Eri
trom
icin
a 2
% (
solu
cin
, lo
cin
, lo
ci
n, g
el)
2 v
ece
s / d
n, g
el)
2 v
ece
s / d
aa
C
lind
am
icin
a (
solu
ciC
lind
am
icin
a (
solu
ci
n, l
oci
n, l
oci
n
, ge
l) 2
vec
es
/ dn
, ge
l) 2
vec
es
/ d aa
M
up
iroci
na
2% c
rem
a 2
vec
es /
dM
up
iroci
na
2% c
rem
a 2
vec
es /
d aa
P
er
Pe
r xi
do
de
be
nzo
ilo 2
.5,
4.0
, 5
.0,
xid
o d
e b
enz
oilo
2.5
, 4
.0,
5.0
,
10
% (
crem
a,
loci
10
% (
crem
a,
loci
n
, n
, g
el)
2g
el)
2-- 4
ve
ces
/ d4
vece
s / d
aa
Tratamiento sist
Tratamiento sist mico
mico
E
n
caso
s ge
nera
lizados,
pe
rsis
tente
s o
recu
rrente
s,
o
cuand
o
En
caso
s ge
nera
lizados,
pe
rsis
tente
s o
recu
rrente
s,
o
cuand
o
fraca
sa e
l tra
tam
iento
tfr
aca
sa e
l tra
tam
iento
tpic
o
pic
o R
ec
Rec
EE-- I
II I
DS
A 2
005
III
IDS
A 2
005
C
loxa
cilin
a 5
00
mg/6
h 7
Clo
xaci
lina 5
00
mg/6
h 7
-- 10
d10
d
C
efa
lexi
na 5
00
mg /
6h 7
Cefa
lexi
na 5
00
mg /
6h 7
-- 10d,
10d,
C
lindam
icin
a 3
00m
g/8
h 7
Clin
dam
icin
a 3
00m
g/8
h 7
-- 10d
, 10d
, D
oxi
cicl
ina 5
0D
oxi
cicl
ina 5
0-- 1
00m
g100m
g/1
2h 2
/12h 2
-- 4se
m4se
m
Pio
de
rmia
sP
iod
erm
ias
Foliculitis infecciosa
Ste
ven
s D
L e
t al.
Pra
ctic
e g
uide
line
s fo
r th
e d
iagn
osi
s an
d m
ana
gem
ent
of s
kin
and
sof
t tis
sue
infe
ctio
ns.
Clin
Infe
ct D
is.
200
5
Piod
erm
ias
Piod
erm
ias
Folic
uliti
s in
fecc
iosa
recu
rrent
eFo
licul
itis
infe
ccio
sa re
curre
nte
Folic
uliti
s in
fecc
iosa
recu
rrent
eFo
licul
itis
infe
ccio
sa re
curre
nte
Fact
ores
pre
disp
onen
tes
Fact
ores
pre
disp
onen
tes
Fact
ores
pre
disp
onen
tes
Fact
ores
pre
disp
onen
tes
Pres
enci
a S.
Aur
eus
en fo
sas
nasa
les
(20-
40%
pob
lacin
gen
eral
)
Tr
atam
ient
o Tr
atam
ient
o Tr
atam
ient
o Tr
atam
ient
o * ***
M
upiro
cina
tpi
ca e
n fo
sas
nasa
les,
2 v
eces
/d 5
da
s/m
es
Clin
dam
icin
a or
al 1
50 m
g/d,
en
una
sola
dos
is, 3
mes
es
Rec
omen
dacin
A-I
IDSA
200
5
Pio
de
rmia
sP
iode
rmia
sF
or
ncu
lo.
Ab
sceso
A
bsc
eso
Absc
eso
Q
uis
te e
pid
Quis
te e
pid
rm
ico
rmic
o
infla
mad
oin
flam
ad
o
F
or
For
ncu
lo/
ncu
lo/
ntr
ax
ntr
ax
Staphylococcus
Staphylococcusaureus
aureus
4 e
nsa
yos
con 5
89 p
aci
ente
s co
n a
bsc
eso
s que f
uero
n a
signad
os
al
4 e
nsa
yos
con 5
89 p
aci
ente
s co
n a
bsc
eso
s que f
uero
n a
signad
os
al
aza
r a d
os
gru
pos,
unos
qu
e r
eci
baza
r a d
os
gru
pos,
unos
qu
e r
eci
b a
div
ers
os
antib
ia d
ivers
os
antib
i tic
os
y otr
os
que
ticos
y otr
os
que
reci
bre
cib
a p
lace
bo
. a p
lace
bo
.
La
La adici
adici n de antibi
n de antibi tico a la incisi
tico a la incisin y el drenaje no mejora
n y el drenaje no mejora
de
de
manera
sig
nifi
cativ
a e
l porc
enta
je d
e p
aci
ente
s co
n r
eso
luci
manera
sig
nifi
cativ
a e
l porc
enta
je d
e p
aci
ente
s co
n r
eso
luci
n
n
com
ple
ta d
el a
bsc
eso
tra
s 7
com
ple
ta d
el a
bsc
eso
tra
s 7
-- 10 d
10 d
as
de t
rata
mie
nto
. as
de t
rata
mie
nto
.
Piodermias
Piodermias
Fo
rn
culo
. A
bsc
eso
Systemic antibiotics after incision and drainage of simple abscesses: a meta-analysis.
Singer AJ, ThodeHC Jr. EmergMedJ. 2013
Pio
de
rmia
sP
iode
rmia
sF
or
ncu
lo.
Ab
sceso
Tratamiento
Ca
lor
loca
lIn
cisi
n y
dre
naje
cua
ndo h
ay
fluct
uaci
n
Tra
tam
iento
antim
icro
bia
no s
ist
mic
o s
lo
si
afe
ctaci
n g
enera
l o in
munosu
pre
sin
C
loxa
cilin
a 5
00
mg/
6h
7-1
0d
C
efa
lexi
na
500
mg
/6h
7-1
0dC
lind
am
icin
a 3
00
mg
/ 8h
7-1
0d
IDSA 2014 GRADE Fuerte/alta
IDSA 2014 GRADE Fuerte/baja
Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and m
anagement of skin and soft tissue infections: 2014 update by the Infectious
Diseases Society of America. ClinInfect Dis. 2014
Pio
de
rmia
sP
iode
rmia
sA
bsc
eso
s re
curr
en
tes
Inve
stig
ar
causa
s lo
cale
s: q
uis
te p
ilon
ida
l, hid
rosa
de
niti
s, c
uerp
o e
xtra
o
Inci
sin y
dre
naje
, co
n c
ulti
vo
Tra
tam
iento
antim
icro
bia
no s
ist
mic
o 5
-10
da
s, s
egn a
ntib
iogra
ma
Va
lora
r M
upiroci
na
intr
anasa
l(2 v
ece
s/da
dura
nte
5 d
as)
, la
vad
os
con c
lorh
exi
din
a y
desc
onta
min
aci
n d
e o
bje
tos
pers
ona
les
IDSA 2014 GRADE Fuerte/m
oderada
IDSA 2014 GRADE Dbil/baja
Piodermias
Piodermias
Ab
sce
so
Talan DA, MowerWR, KrishnadasanA, et al.
Trimethoprimsulfamethoxazole
versus placebo foruncomplicatedskin
abscess. N EnglJ Med2016
DaumRS, Miller LG, ImmergluckL, et al. DMID
07-0051 Team. A placebo-controlledtrialof
antibioticsforsmallerskin abscesses. N EnglJ
Med2017
Verm
andere
M, AertgeertsB et al. Antibiotics
afterincisionanddrainageforuncomplicated
skin abscesses: a clinicalpracticeguideline..
BMJ 2018;360:k243
45.3-67% SAMR
Eris
ipel
a. C
elul
itis
Eris
ipel
a. C
elul
itis
Mic
robi
olog
Mic
robi
olog
aa
Eris
ipel
aEr
isip
ela
Str
Str p
yoge
nes
pyog
enes
he
mol
hem
ol ti
co g
rupo
Atic
o gr
upo
A
Cel
uliti
sC
elul
itis
Str
Str p
yoge
nes
pyog
enes
, , S.a
ureu
sS.
aure
us, , H
aem
ophi
lus
Haem
ophi
lus ,
, G
ram
nega
tivos
Gra
mne
gativ
os
Eris
ipel
oide
Eris
ipel
oide
Erys
ipel
othr
ix rh
usio
path
iae
Erys
ipel
othr
ix rh
usio
path
iae
Epid
emio
log
Epid
emio
log
aa
Edad
: cua
lqui
er e
dad,
ni
Edad
: cua
lqui
er e
dad,
ni
os
3-- 4
epis
od
ios/
a4
epis
od
ios/
a
o
a
pesa
r de
trata
r fa
ctore
s o
a
pesa
r de
trata
r fa
ctore
s pre
dis
pon
ente
spre
dis
pon
ente
s
Ob
esid
ad,
O
bes
ida
d,
linfe
de
ma
linfe
de
ma
, in
sufic
ienc
ia
ven
osa
EE
II,
, in
sufic
ienc
ia
ven
osa
EE
II,
afe
ctac
ia
fect
aci
n in
terd
igita
ln
inte
rdig
ital
Ce
lulit
is r
ecu
rre
nte
Ce
lulit
is r
ecu
rre
nte
De
finic
in
y f
act
ore
s p
red
isp
on
en
tes
IDSA 2014 GRADE Fuerte/m
oderada
IDSA 2014 GRADE Fuerte/m
oderada
Pro
fila
xis
an
tibi
tica
Pen
icili
na b
enza
tina 1
.200.0
00
U I
M m
ensu
al
Pen
icili
na b
enza
tina 1
.200.0
00
U I
M m
ensu
al
Pen
icili
na V
250m
g/1
2h d
iari
aP
en
icili
na V
250m
g/1
2h d
iari
a E
ritr
om
icin
a 2
50m
g/1
2h d
iari
aE
ritr
om
icin
a 2
50m
g/1
2h d
iari
a
Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and m
anagement of skin and soft tissue infections: 2014 update by the Infectious
Diseases Society of America. ClinInfect Dis. 2014
Manejode lasInfecciones
de Piely TejidosBlandos
Sarah L McC
lain et al. B
MJ 2016;355:bmj.i6004
Clin
Infect Dis. 2014;59(2):e10-e52. doi:10.1093/cid/ciu296
2
01
6 b
y B
ritis
h M
ed
ical
Jo
urn
al P
ub
lishi
ng
Gro
up
Infe
ccio
nes
prof
unda
s de
pie
l y
Infe
ccio
nes
prof
unda
s de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel
de p
iel
y te
jidos
bla
ndos
y te
jidos
bla
ndos
Mor
dedu
ras
Mor
dedu
ras
Infe
ccio
nes
com
plic
adas
de
piel
y
Infe
ccio
nes
com
plic
adas
de
piel
y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
Por l
ocal
izac
iPo
r loc
aliz
aci
n y
exte
nsi
n y
exte
nsi
nnPr
ofun
das
Prof
unda
sD
ifusa
sD
ifusa
sPe
rinea
les
Perin
eale
sC
ervi
cofa
cial
esC
ervi
cofa
cial
esC
lC
l nic
osni
cos
Esta
do t
Esta
do t
xico
xico
Hip
oten
siH
ipot
ensin
y sh
ock
n y
shoc
kN
ecro
sis
Nec
rosi
s C
omor
bilid
adC
omor
bilid
adIn
mun
odep
resi
Inm
unod
epre
sinn
Arte
riopa
tAr
terio
pat aa
Hep
atop
atH
epat
opat aa
crcrni
ca
nica
In
sufic
ienc
ia re
nal
Insu
ficie
ncia
rena
l U
DVP
U
DVP
Secu
ndar
ias
a le
sion
es
Secu
ndar
ias
a le
sion
es
prev
ias
prev
ias
Por m
orde
dura
Por m
orde
dura
Pie
diab
Pie
diab
tic
otic
oPo
squi
rPo
squi
r rg
icas
rgic
as
lcer
as p
or p
resi
lcer
as p
or p
resinn
Que
mad
uras
Q
uem
adur
as
Mic
robi
olM
icro
biolgi
cos
gico
sSA
RM
SAR
MPo
limic
robi
anas
Polim
icro
bian
asAn
aero
bios
Anae
robi
osC
lost
ridiu
mC
lost
ridiu
msp
p.
spp.
Salg
ado
Salg
ado
Salg
ado
Salg
ado
Ord
Ord
Ord
Ord
es eseseset
al.
Infe
ccio
nes
de p
iel y
par
tes
blan
das.
Con
fere
ncia
de
et a
l. In
fecc
ione
s de
pie
l y p
arte
s bl
anda
s. C
onfe
renc
ia d
e et
al.
Infe
ccio
nes
de p
iel y
par
tes
blan
das.
Con
fere
ncia
de
et a
l. In
fecc
ione
s de
pie
l y p
arte
s bl
anda
s. C
onfe
renc
ia d
e co
nsen
so.
cons
enso
. co
nsen
so.
cons
enso
. Med
Med
Med
Med
Clin
ClinClin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc) 2
009
) 200
9) 2
009
) 200
9
Practice Guidelines for the Diagnosis and Management of Skin andSoft Tissue Infections: 2014 Update by the Infectious DiseasesSocietyof
America
Dennis L. Stevenset alClinical Infectious Diseases 2014;59(2):14759
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel
de p
iel
y te
jidos
bla
ndos
y te
jidos
bla
ndos
DIF
EREN
CIA
SD
IFER
ENC
IAS
Pres
enta
ciPr
esen
tacin
cln
cl n
ica
nica
Man
ifest
acio
nes
sist
Man
ifest
acio
nes
sistm
icas
coe
xist
ente
sm
icas
coe
xist
ente
sEs
trate
gia
tera
pEs
trate
gia
tera
p ut
ica
utic
aIn
fecc
ione
s pr
ofun
das:
afe
ctan
a c
ompa
rtim
ento
s m
uscu
lare
s y/
o fa
scia
s
Infe
ccio
nes
dev
asta
dora
s:g
ran
dest
rucc
in
tisul
ar, d
esen
lace
fata
l
Infe
ccio
nes
secu
ndar
ias:
tras
afe
ctac
in
cut
nea
por t
raum
a o
ciru
ga
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel y
de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
Fasc
itis
Fasc
itis
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
Cl
Cl n
ica
nica
80%
cas
os: p
or e
xten
si80
% c
asos
: por
ext
ensin
desd
e le
sion
es c
utn
desd
e le
sion
es c
ut n
eas
(abr
asio
nes,
ne
as (
abra
sion
es,
pica
dura
s de
inse
ctos
, pi
cadu
ras
de in
sect
os, v
enop
unci
veno
punc
i nn
))20
% n
o tie
ne le
sion
es v
isib
les
20%
no
tiene
lesi
ones
vis
ible
sPr
esen
taci
Pres
enta
cin
inic
ial
n in
icia
lco
mo
celu
litis
(90%
), qu
e av
anza
con
may
or o
men
or ra
pide
z, c
on
com
o ce
lulit
is (9
0%),
que
avan
za c
on m
ayor
o m
enor
rapi
dez,
con
ed
ema
(80%
), de
colo
raci
edem
a (8
0%),
deco
lora
cin
cut
n cu
t ne
a o
gang
rena
(7
0%)
y ne
a o
gang
rena
(7
0%)
y an
este
sia
de la
pie
l afe
ctad
aan
este
sia
de la
pie
l afe
ctad
ato
xici
dad
sist
toxi
cida
d si
stm
ica
asoc
iada
mic
a as
ocia
dano
es
posi
ble
dist
ingu
ir a
la p
alpa
cino
es
posi
ble
dist
ingu
ir a
la p
alpa
cin
los
plan
os
n lo
s pl
anos
fas
cial
esfa
scia
les
y y m
uscu
lare
sm
uscu
lare
s
Paci
ente
Paci
ente
con
con
ante
cede
ntes
ante
cede
ntes
de d
iabe
tes
de d
iabe
tes
Ref
iere
dol
or in
tens
o y
tum
efac
ciR
efie
re d
olor
inte
nso
y tu
mef
acci
n e
n la
car
a n
en la
car
a ex
tern
a de
l mus
lo d
erec
hoex
tern
a de
l mus
lo d
erec
hoPr
esen
ta a
dem
Pres
enta
ade
m s
gra
ve a
fect
aci
s gr
ave
afec
taci
n d
el e
stad
o n
del e
stad
o ge
nera
l, co
n hi
pote
nsi
gene
ral,
con
hipo
tens
i n
y fra
caso
mul
tiorg
n y
fraca
so m
ultio
rg n
ico
nico
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel y
de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
Car
acte
rC
arac
ter s
ticas
bac
terio
lst
icas
bac
terio
l gi
cas
gica
sFo
rma
Form
a m
onom
icro
bian
am
onom
icro
bian
aS.
S.
pyo
gene
spy
ogen
es, S
. aur
eus,
V.
, S. a
ureu
s, V
. vul
nific
usvu
lnifi
cus ,
A.
, A. h
ydro
phila
hydr
ophi
la, ,
stre
ptoc
occi
stre
ptoc
occi
anae
robi
os
(an
aero
bios
( P
epto
stre
ptoc
occu
sPe
ptos
trept
ococ
cus
spec
ies
spec
ies ))
La m
ayor
La m
ayor a
adq
uirid
as e
n la
com
unid
ad, 2
/3 e
n EE
IIa
adqu
irida
s en
la c
omun
idad
, 2/3
en
EEII
Pato
log
Pato
log
a su
byac
ente
: di
abet
es,
enfe
rmed
ad
a su
byac
ente
: di
abet
es,
enfe
rmed
ad
vasc
ular
arte
riosc
ler
vasc
ular
arte
riosc
ler
tica,
ins
ufic
ienc
ia v
enos
a co
n tic
a, i
nsuf
icie
ncia
ven
osa
con
edem
aed
ema
Mor
talid
ad 5
0M
orta
lidad
50 --
70%
70%
Car
acte
rC
arac
ter s
ticas
bac
terio
lst
icas
bac
terio
l gi
cas
gica
sFo
rma
Form
a po
limic
robi
ana
polim
icro
bian
aAn
aero
bios
pro
cede
ntes
de
flora
inte
stin
alAn
aero
bios
pro
cede
ntes
de
flora
inte
stin
alAs
ocia
da a
4 s
ituac
ione
s cl
Asoc
iada
a 4
situ
acio
nes
cl n
icas
nica
s
Ciru
gC
irug
a qu
e af
ecta
in
test
ino
o tra
uma
a qu
e af
ecta
in
test
ino
o tra
uma
abdo
min
al p
enet
rant
eab
dom
inal
pen
etra
nte
lcer
as p
or d
eclc
eras
por
dec
bi
to o
abs
ceso
bi
to o
abs
ceso
per
iana
lpe
riana
l
Punt
os d
e Pu
ntos
de
veno
punc
ive
nopu
nci
nnen
CD
VPen
CD
VP
Dis
emin
aci
Dis
emin
aci
n de
un
absc
eso
en la
s gl
n de
un
absc
eso
en la
s gl n
dula
s nd
ulas
de
de
Bar
thol
ino
Barth
olin
o
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel y
de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
Dia
gnD
iagn
st
ico
stic
oSi
gnos
de
sosp
echa
de
afec
taci
Sign
os d
e so
spec
ha d
e af
ecta
cin
de p
lano
s n
de p
lano
s pr
ofun
dos
ante
un
cuad
ro d
e ce
lulit
ispr
ofun
dos
ante
un
cuad
ro d
e ce
lulit
isFr
acas
o en
la
re
spue
sta
al
trata
mie
nto
Frac
aso
en
la
resp
uest
a al
tra
tam
ient
o an
timic
robi
ano
inic
ial
antim
icro
bian
o in
icia
lPa
lpac
iPa
lpac
i n
indu
rada
de
l te
jido
subc
utn
indu
rada
de
l te
jido
subc
ut n
eo,
neo,
mm s
all
s al
l de
l de
l re
a cu
tre
a cu
t ne
a af
ecta
dane
a af
ecta
daTo
xici
dad
sist
Toxi
cida
d si
stm
ica
mic
aLe
sion
es
Lesi
ones
bul
losa
sbu
llosa
sEq
uim
osis
y n
ecro
sis
cut
Equi
mos
is y
nec
rosi
s cu
t ne
ane
a
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel y
de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
Fasc
itis
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
necr
otiz
ante
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel y
de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
D
atos
cl
Dat
os c
l nic
os
nico
s t
iles
para
dife
renc
iar i
nfec
citil
es p
ara
dife
renc
iar i
nfec
ci n
n ne
crot
izan
tene
crot
izan
tede
cel
uliti
sde
cel
uliti
s
Dol
or s
ever
o, c
onst
ante
Dol
or s
ever
o, c
onst
ante
Pr
esen
cia
de b
ulla
s, p
or o
clus
iPr
esen
cia
de b
ulla
s, p
or o
clus
i n
prof
unda
de
vaso
s n
prof
unda
de
vaso
s sa
ngu
sang
u ne
osne
os
Nec
rosi
s cu
tN
ecro
sis
cut
nea/
equi
mos
isne
a/eq
uim
osis
Pr
esen
cia
de g
as e
n te
jidos
bla
ndos
(cre
pita
ciPr
esen
cia
de g
as e
n te
jidos
bla
ndos
(cre
pita
ci n
)n)
Edem
a qu
e se
ext
iend
e m
Edem
a qu
e se
ext
iend
e m
s a
lls
all
del e
ritem
a de
l erit
ema
supe
rfici
alsu
perfi
cial
An
este
sia
cut
Anes
tesi
a cu
t ne
ane
a
Sign
os d
e to
xici
dad
sist
Sign
os d
e to
xici
dad
sist
mic
a (s
epsi
s)m
ica
(sep
sis)
RR
pid
a di
sem
inac
ipi
da d
isem
inac
i nn
Infe
ccio
nes
Infe
ccio
nes
necr
otiz
ante
sne
crot
izan
tes
de p
iel y
de
pie
l y
tejid
os b
land
oste
jidos
bla
ndos
C
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
NC
LASI
FIC
ACIO
N
Fa
sciti
sFa
sciti
sne
crot
izan
tene
crot
izan
te
M
iosi
tisM
iosi
tispo
r po
r est
rept
ococ
ses
trept
ococ
san
aero
bios
anae
robi
os
Pi
omio
sitis
Piom
iosi
tis
C
elul
itis
Cel
uliti
s ne
crot
izan
tene
crot
izan
tesi
nsi
n rg
ica
rgic
a
G
angr
ena
de
Gan
gren
a de
Fou
rnie
rFo
urni
er// M
ione
cros
isM
ione
cros
ispo
r po
r Clo
strid
ium
Clo
strid
ium
Act
itud
tera
pA
ctitu
d t
era
p
utic
au
tica
Deri
vaci
Deri
vaci
n h
osp
itala
ria
n h
osp
itala
ria
Desb
ridam
iento
quir
Desb
ridam
iento
quir
rg
ico
rgic
o
Tra
tam
iento
antim
icro
bia
no I
VT
rata
mie
nto
antim
icro
bia
no I
VC
arb
ap
ene
mC
arb
ap
ene
mo
o
Ce
falo
spor
ina
Ce
falo
spor
ina
33 +
met
roni
da
zol
+m
etro
nid
azo
l
Infe
ccio
ne
s In
fecc
ion
es
ne
cro
tiza
nte
sne
cro
tiza
nte
sde
pie
l y
de
pie
l y
tejid
os
bla
nd
os
tejid
os
bla
nd
os
Fascitis
Fascitisnecrotizante
necrotizante
IDSA 2014 GRADE Fuerte/baja
Mor
dedu
ras
Mor
dedu
ras
Mor
dedu
ras
de a
nim
ales
Mor
dedu
ras
de a
nim
ales
Mor
dedu
ras
hum
anas
Mor
dedu
ras
hum
anas
Mor
dedu
ras
de p
erro
sM
orde
dura
s de
per
ros
Dat
os e
pide
mio
lD
atos
epi
dem
iol
gico
sgi
cos
La m
itad
de lo
s no
rteam
eric
anos
son
mor
dido
s a
lo
La m
itad
de lo
s no
rteam
eric
anos
son
mor
dido
s a
lo
larg
o de
su
vida
, gen
eral
men
te p
or u
n pe
rrola
rgo
de s
u vi
da, g
ener
alm
ente
por
un
perro
80%
lev
es;
20%
req
uier
en a
tenc
i80
% l
eves
; 20
% r
equi
eren
ate
nci
n m
n m
dic
a; 1
%
dica
; 1%
pr
ecis
an a
tenc
ipr
ecis
an a
tenc
i n
hosp
itala
ria u
rgen
ten
hosp
itala
ria u
rgen
teIn
cide
ncia
anu
alIn
cide
ncia
anu
al74
0 pe
rson
as/1
0000
0 74
0 pe
rson
as/1
0000
0 ha
bha
b22
/100
0 en
ni
22/1
000
en n
i os
< 1
5 a
os 6
hora
s de
evo
lucin
Te
jido
desv
italiz
ado
H
erid
aspr
evia
men
te s
utur
adas
H
erid
as
prof
unda
s,
que
afec
tan
tend
ones
, lig
amen
tos
y ar
ticul
acio
nes
M
orde
dura
s en
mie
mbr
os, s
obre
todo
en
man
os
Mor
dedu
ras
de p
erro
sM
orde
dura
s de
per
ros
Bact
erio
log
Bact
erio
log
aaLa
s he
ridas
pue
den
ser n
o pu
rule
ntas
(30%
mor
dedu
ras
perro
s y
42%
de
gat
os),
puru
lent
as (
58%
per
ros
y 39
% g
atos
) o
absc
esifi
cada
s(1
2%
perro
s y
19%
gat
os)
60%
pr
esen
ta
flora
m
ixta
co
mpu
esta
po
r ba
cter
ias
aero
bias
y
anae
robi
asPa
steu
rella
mul
toci
da50
% p
erro
s y
75%
gat
osSt
aphy
loco
ccus
y St
rept
ococ
cus
en 4
0% m
orde
dura
s de
am
bos
anim
ales
Capn
ocyt
opha
gaca
nim
orsu
spu
ede
caus
ar b
acte
riem
ia y
sep
sis
fata
l tra
s m
orde
dura
de
anim
ales
, so
bre
todo
en
aspln
icos
o pa
cien
tes
con
enfe
rmed
ad h
ept
ica
de b
ase
Bact
eroi
des
sp,
fuso
bact
eria
, Po
rphy
rom
onas
spec
ies,
Pre
vote
llahe
parin
olyt
ica, p
ropi
onib
acte
ria, y
pep
tost
rept
ococ
ciso
n an
aero
bios
co
mn
men
te a
isla
dos
en h
erid
as p
or m
orde
dura
tan
to d
e pe
rros
com
o ga
tos
Mord
edura
s de p
err
os
Mord
edura
s de p
err
os
C
uC
u
nd
o r
eco
me
nd
are
mo
s tr
ata
mie
nto
n
do
re
com
en
da
rem
os
tra
tam
ien
to
an
tibi
an
tibi
tico
?tic
o?
Pro
fila
xis
H
eri
das
en
las
ma
nos
, pie
s o
en
la c
ara
H
eri
das
pu
nza
nte
s
He
rid
as q
ue
afe
cta
n a
rtic
ula
cio
nes
, te
ndo
nes
, lig
am
en
tos
o
sosp
ech
a d
e fr
actu
ra
He
rid
as q
ue
ha
n s
ido
su
tura
das
P
aci
en
tes
con
pr
tesi
s va
lvu
lare
s o
art
icu
lare
s, d
iab
ete
s,
cirr
osis
, asp
len
iao
inm
unos
upr
esi
n
Tra
tam
ien
to
He
rid
as c
on
da
tos
cln
icos
de
infe
cci
n
IDSA 2014 GRADE Fuerte/baja
IDSA 2014 GRADE Fuerte/m
oderada
Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and m
anagement of skin and soft tissue infections: 2014 update by the Infectious
Diseases Society of America. ClinInfect Dis. 2014
Mor
ded
ura
s de p
err
os
Mor
ded
ura
s de p
err
os
Antib
iA
ntib
i tic
os
reco
mendado
stic
os
reco
mendado
sT
rata
mie
nto
ora
l/pa
cie
ntes
am
bu
lato
rios
A
moxi
cilin
a/c
lavu
ln
ico 8
75m
g c
/12h o
500 m
g/8
h,
5-7
d
S
i ale
rgia
a b
eta
lact
m
icos:
C
ipro
floxa
cino 5
00-7
50 m
g/1
2h+
Metr
onid
azo
l 250-5
00
mg/8
h
o C
lindam
icin
a 3
00-4
50 m
gc/
8h
M
oxi
floxa
cino
400 m
g/d
Do
xici
clin
a 1
00
mg/1
2h
T
MP
/SM
X o
ral,1
60/8
00 c
/12 +
Clin
dam
icin
a 3
00-4
50 m
gc/
8h
Tra
tam
ien
to p
are
nte
ral
C
om
bin
aci
one
s de
-lact
m
ico/in
hib
idor
de
las
-l
act
am
asa
s(a
mpic
ilin
a
sulb
act
am
),
cefa
losp
orin
as
de
2
genera
cin,
carb
ap
enem
IDSA 2014 GRADE Fuerte/m
oderada
Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and m
anagement of skin and soft tissue infections: 2014 update by the Infectious
Diseases Society of America. ClinInfect Dis. 2014
Mor
dedu
ras
de p
erro
sM
orde
dura
s de
per
ros
Antib
iAn
tibi
ticos
reco
men
dado
stic
os re
com
enda
dos
En m
ujer
es e
mba
raza
das
alr
gica
s a
beta
lactm
icos
se
han
utiliz
ado
ocas
iona
lmen
te
mac
rlid
os
(azi
trom
icin
ao
eritr
omic
ina)
, au
nque
de
ben
ser
estre
cham
ente
vi
gila
das
por
riesg
o de
fra
caso
te
rap
utic
o
Deb
en e
vita
rse
las
cefa
losp
orin
asde
1
gene
racin
, pe
nici
linas
res
iste
ntes
a p
enic
ilinas
as(d
iclo
xaci
lina)
, m
acr
lidos
(e
ritro
mic
ina)
o
clin
dam
icin
a da
da
su
esca
sa
activ
idad
in
Vi
tro
frent
e a
Past
eure
llam
ulto
cida
(REC
D-II
I ID
SA)
Stev
ens
Stev
ens
Stev
ens
Stev
ens,
D. L
. , D
. L.
, D. L
. , D
. L. G
uide
lines
Gui
delin
esG
uide
lines
Gui
delin
esfo
rfo
rfo
rfo
rSki
n Sk
in
Skin
Sk
in a
nd and
and
and
Soft
Soft
Soft
Soft- ---
Tiss
ueTi
ssue
Tiss
ueTi
ssue
Infe
ctio
nsIn
fect
ions
Infe
ctio
nsIn
fect
ions
. CID
200
5. C
ID 2
005
. CID
200
5. C
ID 2
005
Mor
dedu
ras
hum
anas
Mor
dedu
ras
hum
anas
Frec
uent
emen
te m
Frec
uent
emen
te m
s g
rave
s qu
e la
s m
orde
dura
s de
s
grav
es q
ue l
as m
orde
dura
s de
an
imal
esan
imal
esH
erid
as p
or m
orde
dura
H
erid
as p
or m
orde
dura
perper s
eseH
erid
as
sobr
e el
pu
Her
idas
so
bre
el
puo,
tra
s go
lpea
r lo
s di
ente
s de
ot
ro
o,
tras
golp
ear
los
dien
tes
de
otro
in
divi
duo
indi
vidu
o
Mic
robi
olog
Mic
robi
olog
aaSt
rept
ococ
cus
del g
rupo
St
rept
ococ
cus
del g
rupo
viri
dans
virid
ans
(80%
)(8
0%)
Stap
hylo
cocc
usSt
aphy
loco
ccus
Haem
ophi
lus
Haem
ophi
lus
Eike
nella
Eike
nella
corro
dens
corro
dens
Anae
robi
os:
Anae
robi
os:
Fuso
bact
eriu
mFu
soba
cter
ium
, , pe
ptos
trept
ococ
cus
pept
ostre
ptoc
occu
s , ,
Prev
otel
laPr
evot
ella
, , Po
rphy
rom
onas
Porp
hyro
mon
asTr
ansm
isi
Tran
smis
i n
pote
ncia
l de
herp
es v
irus,
hep
atiti
s B
y C
, VIH
n po
tenc
ial d
e he
rpes
viru
s, h
epat
itis
B y
C, V
IH
Pat
Pat
Pat
Pat
Pat
Pat
Pat
Pat
geno
s im
plic
ados
. Res
iste
ncia
s ge
nos
impl
icad
os. R
esis
tenc
ias
geno
s im
plic
ados
. Res
iste
ncia
s ge
nos
impl
icad
os. R
esis
tenc
ias
geno
s im
plic
ados
. Res
iste
ncia
s ge
nos
impl
icad
os. R
esis
tenc
ias
geno
s im
plic
ados
. Res
iste
ncia
s ge
nos
impl
icad
os. R
esis
tenc
ias
antim
icro
bian
asan
timic
robi
anas
antim
icro
bian
asan
timic
robi
anas
antim
icro
bian
asan
timic
robi
anas
antim
icro
bian
asan
timic
robi
anas
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
Es
trept
ococ
os d
el g
rupo
viri
dans
virid
ans
virid
ans
virid
ans
virid
ans
virid
ans
virid
ans
virid
ans : :::: :::
prev
alen
cia
de re
sist
enci
a a
peni
cilin
a: 1
0pr
eval
enci
a de
resi
sten
cia
a pe
nici
lina:
10 --
15%
.15
%.
prev
alen
cia
de re
sist
enci
a a
mac
rpr
eval
enci
a de
resi
sten
cia
a m
acr
lidos
: 35
lidos
: 35 --
70%
.70
%.
prev
alen
cia
de re
sist
enci
a a
clin
dam
icin
a: 1
5%.
prev
alen
cia
de re
sist
enci
a a
clin
dam
icin
a: 1
5%.
Ei
kene
llaEi
kene
llaEi
kene
llaEi
kene
llaEi
kene
llaEi
kene
llaEi
kene
llaEi
kene
llaco
rrode
nsco
rrode
nsco
rrode
nsco
rrode
nsco
rrode
nsco
rrode
nsco
rrode
nsco
rrode
ns: :::: :::
R
esis
tent
e a
met
roni
dazo
l.R
esis
tent
e a
met
roni
dazo
l.
Res
iste
nte
a cl
inda
mic
ina
y m
acr
Res
iste
nte
a cl
inda
mic
ina
y m
acr
lidos
.lid
os.
R
esis
tent
e a
Res
iste
nte
a ce
falo
spor
inas
cefa
losp
orin
asde
1de
1 y
2y 2
gene
raci
gene
raci
n.n.
AracilB
et al. J AntimicrobChemother2001;48:592-4
Rodrguez-AvialI et al. RevEspQuim
ioter2001;14:275-80
Mor
ded
ura
s hum
anas
Mor
ded
ura
s hum
anas
C
uC
und
o r
eco
men
dare
mos
trat
am
iento
antib
ind
o r
eco
men
dare
mos
trat
am
iento
antib
i tic
o?
tico
?
Se
reco
mie
nd
a
inic
iar
pro
filaxi
s antim
icro
bia
na
tan
pro
nto
co
mo
sea
posi
ble
a t
odo
s l
os
paci
ente
s in
de
pen
die
nte
mente
de l
a a
pari
enci
a d
e l
a
herid
a.
Tra
tam
iento
ora
l/paci
ente
s a
mbula
tori
os
A
moxi
cilin
a/c
lavu
ln
ico 8
75m
g c
/12h
500 m
g/8
h,
5-7
d
S
i al
rgic
os
a b
eta
lact
m
icos:
C
ipro
floxa
cino
500-7
50
mg
/12h
o
Levo
floxa
cin
o
750
mg/d
+
M
etr
onid
azo
l 250-5
00 m
g/8
h
M
oxi
floxa
cino
400 m
g/d
T
rata
mie
nto
pare
nte
ral
-lact
m
ico/in
hib
idor
de
las -lact
am
asa
s(a
mpic
ilin
a
sulb
act
am
),
cefa
losp
orin
as
de 2
genera
cin,
carb
ap
ene
m
IDSA 2014 GRADE Fuerte/m
oderada
Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and m
anagement of skin and soft tissue infections: 2014 update by the
Infectious Diseases Society of America. ClinInfect Dis. 2014
Infe
ccio
nes
vric
as d
e pi
el y
muc
osas
Mol
usco
con
tagi
oso
Viru
s de
l pap
ilom
a hu
man
o
Viru
s he
rpes
sim
ple
Viru
s he
rpes
zos
ter
Infe
ccio
nes
vIn
fecc
iones
v rica
s de p
iel y
muco
sas
rica
s de p
iel y
muco
sas
Mo
lusc
o c
on
tag
ioso
Vir
us
del m
olu
sco
co
nta
gio
so
Vir
us
del m
olu
sco
co
nta
gio
so
(( po
xvir
usp
oxv
irus
VM
C 1
y 2
)V
MC
1 y
2)
Tra
tam
ien
toT
rata
mie
nto
tt p
ico
pic
o
Curetaje, criocirug
Curetaje, criocirug aa
C
anta
ridin
aC
anta
ridin
a
P
odofil
oto
xin
aP
odofil
oto
xin
a
A
cA
c . S
alic
. S
alic
licolico
R
etin
oid
es
Retin
oid
es
C
rem
a d
e
Cre
ma d
e im
iquim
od
imiq
uim
od
3
3
vece
s/ve
ces/
sem
sem
11-- 3
mese
s3 m
ese
s
E
lect
rodese
caci
Ele
ctro
dese
caci
nn
o c
iru
go c
iru
g a
a
con l
con l
ser
en c
aso
s ext
enso
s y
ser
en c
aso
s ext
enso
s y
refr
act
arios
refr
act
arios
Ningn tratamiento definitivamente
efectivo
van derWoudenJC, van derSande R, KruithofEJ, Sollie
A, van Suijlekom-SmitLWA, KoningS. Interventions
for cutaneousmolluscum
contagiosum. Cochrane
Database of Systematic Reviews 2017
Viru
s de
l pa
pilo
ma
hum
ano
Viru
s de
l pa
pilo
ma
hum
ano
(VPH
gen
otip
os 1
,2,5
,8)
(VPH
gen
otip
os 1
,2,5
,8)
Form
as c
lFo
rmas
cl n
icas
nica
sVe
rruga
vul
gar
Verru
ga v
ulga