AS ACTIVIDADES AGRARIAS E A PESCA
Tema 4
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 2
1.-Os espazos do sector primario
• Definición de actividade agraria:– É a actividade do sector primario que extrae os
recursos da terra cultivada. Tamén se inclúe a recolección.
• Definición de paisaxe agraria:– É aquel territorio non urbano formado polas terras de
cultivo, pastos e bosques.
• Definición de actividade pesqueira:– É a actividade do sector primario que extrae os
recursos da auga.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 3
1.-Os espazos do sector primario
Poboación dedicada á agricultura
43%Poboación dedicada a
outros sectores57%
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 4
1ª etapaA agricultura apareceu no Neolítico, hai uns 10.000 anos. Ata tempo recentes, a maior parte da poboación adicábase as tarefas agrícolas.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 5
2º etapaRevolución agrícola por:3. Cambios nas fomas de propiedade (os
campesiños adquiren ou consiguen terras).
4. Cambios no traballo (rotación, mecanización, fertilizantes).
5. Aumenta a produtividade.6. Hai máis alimentos.7. Máis ganancias.8. Sobra man de obra – éxodo rural-
despoboación do campo.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 6
2.-Factores condicionantes da actividade agraria
• 2.1.-Factores físicos– Relevo:
• Altitude: dificulta a agricultura pois a temperatura descende 0,6º cada 100m e tamén aumentan as precipitacións.
• Orientación das ladeiras: A ladeira de solaina é máis propicia para a agricultura pois dálle máis o sol e son máis cálidas. As vertentes máis sombrías son menos favorables. Así as ladeiras de barlovento son máis húmidas que as de sotavento.
• Pendentes e desniveis: provocan a erosión do solo e dificultan a mecanización. O ser humano aprovéitaas facendo SOCALCOS
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 7
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 8
2.-Os factores condicionantes da actividade agraria
– Clima• Temperaturas: precísanse temperaturas mornas
ou moderadas. A agricultura é inviable por debaixo dos cero graos e por riba dos 45.
• Precipitacións: deben ser moderadas e regulares.• Ventos: deben ser suaves pois:
– Fortalecen o talo– Dispersan as néboas– Evitan xeadas– Se son ventos fortes arrincan o froito e erosionan o solo
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 9
– Auga: tanto a auga superficial como subterránea é imprescindible para os seres vivos e mellora os rendementos agrarios.
– Vexetación: pode mellorar o solo, proporcionándolle humus, ou empeoralo no caso de certas especies. A deforestación adoita resultar prexudicial, pois favorece a erosión do solo.
– Fauna: pode danar os cultivos provocando pragas. Tamén pode ser beneficioso facilitando a polinización
– Solo: achega os nutrientes. As súas características condicionan os cultivos. A fertilidade depende de:
• Profundidade• Grosor dos seus compoñentes• Grao de acidez
2.-Os factores condicionantes da actividade agraria
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 10
• 2.2.-Factores humanos– Factores demográficos: o aumento de poboación trae
como consecuencia a necesidade de aumentar a superficie agraria.
– Factores sociais:• Propiedade: refírese ao dono legal da terra. Pode ser:
– Privada: individual ou sociedade– Pública: cando pertence ao Estado, tribo, municipio
• Réxime de posesión:– Explotación directa: cando a traballa o dono– Explotación indirecta: cédella a outros para traballala, pode ser:
» Arrendamento: a cambio dunha renda» Parcería: a cambio dunha parte
2.-Factores condicionantes da actividade agraria
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 11
– Factores económicos:• Agricultura de subsitencia tradicional
– Emprega a case o 80% da poboación.– Técnicas de cultivo tradicionais e rudimentarias, fertilizantes naturais.– Productividade: baixa, o que impide cubrir as necesidades alimentarias
de toda a poboación.– Policultivo– Países subdesenvolvidos.– Gandaría extensiva.
• Agricultura de mercado moderna– Emprega a menos do 5% da poboación.– Avances técnicos (maquinaria, fertilizantes, pesticidas).– Produtividade: alta, debido ós adiantos técnicos.– Países desenvolvidos.– Monocultivo– Gandaría estabulada.
2.-Factores condicionantes da actividade agraria
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 12
– Factores políticos: inflúen nas paisaxes agrarias con medidas como:
• Fixación de prezos• Fomentar outros cultivos máis rendibles e
conceder axudas• Impulsar a investigación• Plans de regadío• Concentración parcelaria que consiste en agrupar
as parcelas dun propietario
2.-Factores condicionantes da actividade agraria
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 13
– Factores tecnolóxicos• Útiles agrícolas: poden ser tradicionais ou
modernos.• Especies vexetais e animais: poden ser
tradicionais ou seleccionados xeneticamente• Modificación das condicións naturais:
– Nas pendentes fanse socalcos– Os animais permanecen estabulados– Fertilízase o solo– Sistemas de regadío para proporcionar auga ao solo– Aplicación do barbeito para que a terra aumente a
fertilidade.
2.-Factores condicionantes da actividade agraria
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 14
A aplicación de modernas técnicas de cultivo, como fertilizantes, sementes, invernadoiros, solos artificiais, productos tranxénicos.
Invernadoiros
Son superficies de cultivo, cubertas normalmente de plástico, construídas sobre unha base de madeira ou metal. Dentro do invernadoiro é fácil modificar as temperaturas e a humidade, co que se pode cultivar en lugares difíciles.
Solos artificiasis
Consiste en botar unha fina capa de esterco sobre o solo e enriba unha capa de area.
Require grandes investimentos de diñeiro.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 15
A bioteconoloxía é a utilización de organismos vivos, ou partes dos mesmospara obter ou modificar produtos, mellorar plantas ou animais, ou a desen-volver microorganismos para fins específicos.Os cultivos transxénicos son aqueles que foron modificados xenéticamenteco fin de obter novas variedades que resistan mellor as xeadas, secas ou pragas.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 16
Elementos da paisaxe
FincasSistema de
cultivo
Pola forma Polo tamaño Polo peche
regulares
irregulares
minifundio
latifundio
Gran explotación
openfield
bocage
Variedade Auga aproveitamento
Monocultivo
Policultivo
regadío
secaño
intensivo
extensivo
OcupaciónDo solo
contínuo
Rotación conbarbeito
Rotación bienal
Rotación trienal
Tipo decultivo
herbáceo
arbustivo
3.-Elementos da paisaxe agrarias
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 17
Tamaño:
Minifundio: leiras son pequenas. Suficientes para abastecer a unha familia
Latifundio: as leiras son grandes con técnicas tradicionais
Grandes explotacións: grandes campos de monocultivo.
Sistemas de rega:
- Agricultura de secaño: os cultivos so reciben auga procedente das chuvias.
- Agricultura de regadío: o agricultor achega a auga que precisan as plantas a través de distintos sistemas artificiais: aspersores, goteo, inundación...A especie cultivada:
Policultivo: cando nun mesmo espazo se cultivan varias especies vexetais. As parcelasson pequenas e suelen ser para o consumo familiar.Monocultivo: cando nun espazo so se cultiva unha especie vexetal. Isto significa o uso de maquinaria xa que é destinada a venda.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 18
Aproveitamento das terras e rendemento:
Agricultura intensiva: cando o agricultor aproveita o máximo a terra, adícalle horas de traballo e obtén un elevado rendemento por hectárea.
Agricultura extensiva: as parcelas non se explotan na súa totalidade, senón que se deixa unha parte a barbeito, é dicir, sen sementar, para facilitar a recuperación da fertilidade da terra. Dase nos países desenvolvidos e subdesenvolvidos.
Parcelas abertas: son as chamadasOpenfield. Non se cerran con ningún Sistema. Adoitan ser fincas grandes
Parcelas pechadas: son as chamadasBocage. Péchanse con muros de pedra,Setos, árbores, vallas…
Hábitat rural. Casa campo.
- Casa bloque: cando todas as dependencias están nun mesmo edificio.
- Casa disociada: cando todas as dependencias están en distintos edificios.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 19
• .
Cando as leiras non están cerradas dan lugar a unha paisaxe que chamamos de campos abertos ou openfield. Cando as leiras están cercadas chámanse campos pechados ou bocage.
VANTAXES:
- Son máis fáciles de traballar.
- Acceso máis fácil
- Aprovéitase máis o terreo.
- Son grandes campos.
-INCONVINTES
-Poden entrar animais.
-Problemas e disputas de lindes.
-Afectan máis os ventos.
-Erosionanse máis.
• VANTAXES• -Non entran animais.• -Evitan problemas de lindes.• -Protexe a terra da erosión.
• INCONVINTES• -Encarece o cercado.• -Difícil acceso.• -Limita a extensión.• -As sombras inflúen nos
cultivos.• -Fincas pequenas.
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 20
Policultivo MonocultivoVariedade de cultivos
DispersoConcentradoHábitat rural
IntensivoExtensivoRendemento
AccidentadoChairasRelevo
HúmidasSecoClima
Pequenas (minifundio)Grandes extensións (latifundio).
Tamaño fincas
BocageOpenfield
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 21
Pequenas parcelas con canles de rego e dispostas en torno á aldea.
Os cultivos superpóñense en pisos.
Cultivo contínuo
Enchen o terreo cá auga do río mediante canles, nesas augas poden ir algúns peixes que utilizan como medio de alimentación.Despois preparan o terreo, transplantan as plantas, esperan, e logo collen o arroz.
Rotación de cultivos. (rotación trienal con barbeito e gandeiría).
Cultivo discontínuo
Cótanse as árbores, abónase con cinza. Plántase.
Cultivo contínuo
Métodos
SubsistenciaSubsistenciaSubsistenciaSubsistenciaDestino da produción
BaixaAltaBaixaBaixaDensidade demográfica
ExtensivoIntensivaExtensivaExtensivaRendemento
PolicultivoMonocultivoPolicultivoPolicultivoTipo de cultivo
MinifundioMinifundioMinifundioMinifundioTamaño terras
PrivadasPrivadoColectivaColectivaRéxime da propiedade
Pouco fértilFértil (abono natural)Pouco fértil (abonos naturais)
Pouco fértiles (abono con cinza)
Solo
Zonas semiáridasMonzónica. Leste de China. Sueste Asiático, Costa Oriental e India.
Tropical Países tropicais. África subsahariana, zonas de América e Asia
Tropical/ ecuatorial. Nas concas dod ríos Congo. África e Amazonas subsahariana. Centroámerica e Asia.
Localización
Gandería e agricultura de zonas secas
Agricultura irrigadaAgricultura (secaño)Agricultura de rozas
4.-Agricultura tradicional
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 22
5.-Agricultura dos países desenvolvidos
• Agricultura dos países novos:– Dase en América do Norte, do Sur e
Australia.– Parcelas regulares– Tamaño moi grande– Alto nivel tecnolóxico– Escasa man de obra– Produción masiva para o mercado
internacional– Propiedade en mans de agricultores
moi preparados e empresarios ou de sociedades capitalistas.
– Problemas:• Superprodución• Esgotamento do solo polo
monocultivo• Caída de prezos
– Belt norteamericanos: monocultivos especializados.
– Pampa arxentina con gandería extensiva e bovina.
• Agricultura de plantación:– Dáse nas áreas de clima tropical
húmido proximas á costa de América central e do sur. SE asiático e Golfo de Guinea.
– Parcelas de grande dimensión– Alto nivel de tecnoloxía– Abundante man de obra barata– Produción masiva para o mercado– Propiedade en grandes empresas
multinacionais– Produtos moi demandados pola
sociedade.– Problemas:
• Esgotamento do solo polo monocultivo• Pragas• Caída de prezos
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 23
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 24
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 25
Cultivo de Secañoarbóreo
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 26
Campos abertosLatifundiosSecañoHerbáceos
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 27
Cultivos de hortaRegadíoIntensivoPolicultivoModerna
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 28
Gran plantaciónMonocultivoBarbeitoCampos abertosSecañoAgricultura moderna
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 29
Gandería modernaGandería extensiva
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 30
Cultivo de rozas
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 31
Gandería de zonas secasExtensivaSubsistencia
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 32
Cultivo de arrozIntensivoRegadíoMonocultivoTradicional
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 33
Planta do arroz
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 34
6.-A actividade pesqueira
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 35
6.-A actividade pesqueira
• A pesca é a actividade destinada a obter produtos do mar.
• Practícase en caladoiros localizados en:– Plataformas continentais– Zonas percorridas por correntes mariñas frías
ricas en osíxeno– Zonas onde conflúen correntes frías e cálidas
pola abundancia do plancto
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 36
• A pesca proporciona:– Alimentos– Materias primas para a industria
• Tipos:– Segundo o nivel de desenvolvemento
• Artesanal• Industrial
– Segundo a distancia á costa• Baixura• Altura• Gran altura
6.-A actividade pesqueira
IES UNIVERSIDADE LABORAL Rosa María Cid Galante 37
• Problemas da pesca:– Sobrepesca que provoca esgotamento– Contaminación– Dificultade para acceder aos caladoiros alleos tras a
ampliación a 200 millas das ZEE– Cotas de captura
• Medidas e solucións– Cotas de captura– Medidas de protección contra a contaminación– Acordos entre países– Acuicultura ou cría de especies mariñas
6.-A actividade pesqueira